ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ ΔΙΚΑΙΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (31/8/2012) Επίθετο ___________________________________________ Όνομα ___________________________________________ Όν. Πατρός ___________________________________________ Α.Μ. ___________________________________________ Email ___________________________________________ Ρήτρα ___________________________________________ Ακολουθούν 30 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Οι απαντήσεις δεν βρίσκονται (φυσικά!) στις σημειώσεις που έχετε στα χέρια σας αλλά προκύπτουν από αυτές ή είναι ερωτήσεις κρίσεως ή αναφέρονται σε ζητήματα που συζητήσαμε στην τάξη και σχετίζονται απόλυτα με την ύλη των σημειώσεων. Διαβάστε προσεκτικά την ερώτηση και τις τέσσερις προτεινόμενες απαντήσεις. Εάν απαντήσετε σωστά θα λάβετε τις μονάδες που αντιστοιχούν στην ερώτηση (σε παρένθεση μετά τον αύξοντα αριθμό). Αν απαντήσετε λάθος θα σας αφαιρεθεί μία μονάδα εφόσον η σωστή απάντηση δίνει 1-2 μονάδες, δύο μονάδες εφόσον η σωστή απάντηση δίνει 3-4 μονάδες, τρεις μονάδες εφόσον η απάντηση δίνει 5-6 μονάδες. Εάν δεν απαντήσετε δεν θα χάσετε καμία μονάδα. Προσοχή! Μπορεί μια απάντηση να είναι σωστή αλλά ελλιπής, ασαφής ή εκτός θέματος. Θα πρέπει να διαλέξετε την καλύτερη απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Βάλτε σε κύκλο το γράμμα με την ορθή απάντηση. Αποφύγετε τις πολλές διορθώσεις, μουτζούρες κλπ. Εάν η απάντηση δεν είναι ευκρινής ή είναι αμφισβητήσιμη θα ληφθεί ως εσφαλμένη. αποτυχίας της αγοράς. 1. (5) Το πρόβλημα του ηθικού κινδύνου δεν αποτελεί τη βασική αιτία του γενικότερου προβλήματος στην περίπτωση 3. (3) Οι οικονομολόγοι συμφωνούν Α. που οι υποχρεωτικές ζώνες ασφαλείας οδηγούν σε περισσότερα ατυχήματα. Α. ότι τα άτομα είναι πράγματι ορθολογικά. Β. ότι το μοντέλο ορθολογικής συμπεριφοράς είναι χρήσιμο θεωρητικά αλλά ίσως μη ρεαλιστικό. Β. δυσανάλογα μεγάλων ποινικών ρητρών. Γ. που η καθυστέρηση στην κυκλοφορία των φαρμάκων έχει μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Γ. ότι τα άτομα δεν είναι ορθολογικά αλλά οι οικονομικές θεωρίες δεν μπορούν να μοντελοποιήσουν την ανορθολογικότητα. Δ. που η υπερβολική επένδυση σε μια συμβατική σχέση εμποδίζει την αποτελεσματική αθέτηση της σύμβασης. Δ. ότι τα άτομα δεν είναι ορθολογικά αλλά οι οικονομικές θεωρίες βοηθούν στη θεραπεία των ανορθολογικών συμπεριφορών με τη χρήση μοντέλων ορθολογικής συμπεριφοράς. 2. (3) Ο Ronald Coase στο άρθρο του με θέμα την εμφάνιση των εταιριών στις σύγχρονες καπιταλιστικές οικονομίες 4. (6) Σύμφωνα με το κριτήριο Posner/Rosenfield Α. είναι οικονομικά αποτελεσματικό να δημιουργούνται κίνητρα μείωσης του συνολικού κόστους του κινδύνου. Α. έθεσε τα θεμέλια της θεωρίας της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου. Β. έκανε ένα σοβαρό λάθος – ή έτσι τουλάχιστον πίστεψαν αρχικά στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Β. είναι οικονομικά αποτελεσματικό να δημιουργούνται κίνητρα πρόληψης του κινδύνου από τις καλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες. Γ. απέρριψε τη θεωρία του Pigou για τις εξωτερικότητες, όπως η μόλυνση, που προκαλείται συχνά από την εταιρική δραστηριότητα. Γ. είναι οικονομικά αποτελεσματικό να δημιουργούνται κίνητρα αποτροπής του κινδύνου από αυτούς που έχουν την οικονομική δυνατότητα να το Δ. εντόπισε το κόστος συναλλαγών ως ένα είδος i επιτύχουν. 9. (2) Μια ποινική ρήτρα είναι προβληματική Δ. είναι οικονομικά αναποτελεσματικό να αποτρέπει τον κίνδυνο όποιος δεν μπορεί να αυτασφαλιστεί. Α. όταν δεν εξυπηρετεί έναν οικονομικό σκοπό για το ένα μέρος και δεν υπάρχει αντιπαροχή. Β. όταν εξυπηρετεί έναν ιδιοτελή οικονομικό σκοπό αν και υπάρχει αντιπαροχή. Γ. όταν εξυπηρετεί το συμφέρον αυτού που την απαίτησε χωρίς την ανάλογη αντιπαροχή. 5. (3) Σύμφωνα με τον Anthony Kronman αυτό που έχει σημασία στην περίπτωση ασύμμετρης πληροφόρησης Δ. όταν μπορεί να μειωθεί σύμφωνα με την φόρμουλα του Shavell για την επιμέτρηση της αντιπαροχής. Α. είναι η αποτελεσματική διαχείριση της από εκείνον/η που την κατέχει. Β. είναι ο δίκαιος τρόπος απόκτησης και διαχείρισής της. 10. (3) Ο Ronald Coase Γ. είναι η διαφοροποίηση της πληροφόρησης ανάλογα με το αν η εύρεσή της δημιουργεί κίνητρα αποτελεσματικής και όχι αναποτελεσματικής αθέτησης. Α. δεν διατύπωσε κανένα θεώρημα. Β. διατύπωσε μόνο τη θετική εκδοχή του θεωρήματος του Coase. Γ. διατύπωσε μόνο την κανονιστική εκδοχή του θεωρήματος του Coase. Δ. είναι η διαφοροποίηση της πληροφόρησης ανάλογα με το αν η εύρεσή της αυξάνει τον πλούτο η απλά τον αναδιανέμει. Δ. δεν συνέδεσε ποτέ την θετική με την κανονιστική εκδοχή του θεωρήματος του Coase. 6. (2) Το φαινόμενο της δυσμενούς επιλογής 11. (2) Ο Aaron Director Α. δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις ασφαλιστικές συμβάσεις. Α. δεν κατόρθωσε τελικά να καταδείξει την αναγκαιότητα της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου. Β. δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις δανειακές συμβάσεις. Β. δημοσίευσε το κείμενο του Coase που προκάλεσε κριτική. Γ. δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις συλλογικές συμβάσεις. Γ. δημοσίευσε την ιδέα για τα έξοδα συναλλαγής μαζί με τον Edward Levi πριν τον Coase – και τον ενέπνευσε. Δ. δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις συμβάσεις εργασίας. Δ. κατόρθωσε τελικά να αποδείξει στον Levi ότι το θεώρημα του Coase ήταν ορθό. 7. (2) Ο Richard Posner Α. ήταν αυτός που πρώτος διατύπωσε τη θεωρία της εγγενούς αποτελεσματικότητας του αγγλοσαξονικού δικαίου. 12. (4) Η αθέτηση της σύμβασης Α. είναι αποτελεσματική όταν συνοδεύεται από αποζημίωση εκείνου που δέχτηκε την υπόσχεση αλλά όχι την τελική παροχή. Β. έλυσε το πρόβλημα που έθετε το κανονιστικό θεώρημα του Coase (σε συνεργασία με τον Calabresi). Β. δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική όταν δεν οδηγεί σε αποτελεσματική κατανομή των πόρων. Γ. ήταν αυτός που πρώτος διατύπωσε τη θεωρία της αποτελεσματικής αθέτησης της σύμβασης και του παράδοξου της αποζημίωσης. Γ. δεν είναι εφικτή όταν η ποινική ρήτρα είναι υψηλότερη από το πλεόνασμα της συναλλαγής. Δ. όλα τα παραπάνω. Δ. είναι εφικτή μόνο όταν το δίκαιο επιτρέπει τις αποτελεσματικές αθετήσεις των συμβάσεων. 8. (3) Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων, 13. (2) Οι διανεμητικές συσπειρώσεις Α. αυξάνεται όταν αυξάνεται κυρίως το πρωτογενές κόστος. Α. είναι πανίσχυρες πολιτικά λόγω της ατομικής πολιτικής ισχύος των μελών τους. Β. μειώνεται όταν μειώνεται το κόστος αποτροπής. Β. είναι ανίσχυρες απέναντι στις γραφειοκρατίες. Γ. μειώνεται όταν μειώνεται κυρίως το δευτερογενές κόστος. Γ. δεν είναι φιλικές προς τις μεταρρυθμίσεις. Δ. είναι φιλικές προς τις μεταρρυθμίσεις που μακροπρόθεσμα θα ωφελήσουν συνολικά την κοινωνία. Δ. αυξάνεται όταν μειώνεται το τριτογενές κόστος. ii Β. Ναι σε ορισμένες περιπτώσεις. 14. (4) Το παράδοξο της αποζημίωσης Γ. Όχι. Α. αποτελεί ουσιαστικά έκφανση των δύο συγκρουόμενων οικονομικών λειτουργιών της σύμβασης. Δ. Τίποτα από τα παραπάνω. Β. αποτελεί εξαίρεση στο κριτήριο Marshall/Posner. 20. (3) Ένα έγκλημα όταν αποποινικοποιηθεί θα τελείται Γ. όταν επιλύεται θεσμικά ενισχύει τα κίνητρα για επενδύσεις. Α. από όλους. Δ. καταδεικνύει την ασυμβατότητα της αύξησης του πλούτου με ταυτόχρονη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις. Β. από όλους όσοι θεωρούν ότι το κόστος του είναι μικρότερο από το όφελός του. Γ. από όλους εκτός από εκείνους που έχουν διαφορετικές ηθικές προτιμήσεις. 15. (2) Εάν θέλουμε να αυξήσουμε την τιμή ενός εγκλήματος θα πρέπει κυρίως να Δ. μόνο από όσους έχουν ιδιοσυγκρατικές αντιλήψεις. Α. κάνουμε αυστηρότερες τις ποινές. Β. επιτρέψουμε τη θανατική ποινή. 21. (3) Σύμφωνα με τους Calabresi και Melamed Γ. αυξήσουμε την αστική αποζημίωση. το κόστος συναλλαγών Α. επηρεάζει τον θεσμικό τρόπο προστασίας των δικαιωμάτων. Δ. αυξήσουμε την πιθανότητα σύλληψης. Β. μεταμόρφωσε τον αρχικό τρόπο προστασίας των δικαιωμάτων από το δίκαιο. 16. (3) Ποιο από τα παρακάτω ζευγάρια ταιριάζει λιγότερο; Γ. διαχωρίζει τους τρόπους προστασίας των δικαιωμάτων. Α. Posner/Stigler Δ. βασίζεται στον τριμερή διαχωρισμό του τρόπου προστασίας των δικαιωμάτων. Β. Shavell/Rosenfield Γ. Coase/Director Δ. Calabresi/Posner 22. (2) Η προσοδοθηρία Α. μπορεί να αποτραπεί με τις ιδιωτικοποιήσεις. 17. (3) Η επένδυση των συζύγων στα πλαίσια ενός γάμου Β. μετράται ως το ποσοστό αύξησης των κρατικών δαπανών για την εξυπηρέτηση επιμέρους κοινωνικών ομάδων. A. πρέπει να είναι αμοιβαία για να μην αδικηθεί η σύζυγος σε περίπτωση διαζυγίου. Γ. συνδέεται απόλυτα με τις διανεμητικές συσπειρώσεις. Β. πρέπει να ενθαρρύνεται από το δίκαιο. Δ. αντιμετωπίζεται επιτυχώς μόνο με αύξηση του προσδοκώμενου κοινωνικού κόστους της. Γ. πρέπει να εξειδικεύεται στις ανάγκες του άλλου ατόμου. Δ. όλα τα παραπάνω. 23. (5) Η ανθρώπινη ζωή για την οικονομική ανάλυση του δικαίου 18. (4) Η κατανομή του κινδύνου στις συμβάσεις Α. αποτιμάται οικονομικά με υποκειμενικά κριτήρια. Α. δεν επηρεάζει την κατανομή των πόρων αλλά τη διανομή του πλούτου. Β. αποτιμάται οικονομικά με αντικειμενικά κριτήρια. Β. δεν επηρεάζει τη διανομή του πλούτου αλλά τα κίνητρα για προσοδοθηρία. Γ. δεν αποτιμάται οικονομικά καθώς δεν υπάρχει η απαραίτητη πληροφόρηση. Γ. δεν επηρεάζει τα κίνητρα για προσοδοθηρία αλλά το παράδοξο της αποζημίωσης. Δ. δεν μπορεί να αποτιμηθεί οικονομικά καθώς αποτελεί το σημαντικότερο αγαθό που δεν μπορεί να ανταλλαγεί με κάτι άλλο. Δ. δεν επηρεάζει το παράδοξο της αποζημίωσης αλλά την ασφάλεια των συναλλαγών. 19. (3) Υπάρχει μορφή αποζημίωσης που αυξάνει το κίνητρο για επενδύσεις χωρίς να εμποδίζει την αποτελεσματική αθέτηση της σύμβασης και να μην βασίζεται στη συμφωνία των μερών; 24. (4) Σύμφωνα με το κριτήριο Kaldor-Hicks δεν είναι αποτελεσματικό Α. το κριτήριο Pareto. Β. το κριτήριο Marshall/Posner. Α. Ναι υπό όρους. iii Γ. το φαινόμενο της προσοδοθηρίας. 28. (5) Ποια είναι η σχέση της θεωρίαs των Calabresi-Melamed και του κριτηρίου Marshall/Posner; Δ. το παράδοξο της αποζημίωσης. Α. H θεωρία των Calabresi και Melamed προϋποθέτει το κριτήριο. 25. (5) Σε ποια περίπτωση υπάρχει καταναγκασμός; Β. Καμία. Α. Όταν υποχρεώνεσαι να επιλέξεις κάτι που δεν επιθυμείς. Γ. Έρχονται σε αντίθεση. Δ. Το κριτήριο Marshall/Posner και η θεωρία Calabresi/Melamed βασίζονται στις ίδιες προκείμενες. Β. Όταν θα προτιμούσες να μην ήταν εφικτή η εναλλακτική που τελικά επιλέγεις. Γ. Όταν η μόνη εναλλακτική που έχεις συνεπάγεται μεγάλο κόστος για σένα. 29. (6) Οι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς μπορούν να Δ. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις. Α. μειώσουν το κόστος συναλλαγών. 26. (3) Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί δευτερογενές κόστος ατυχήματος; Β. να αυξήσουν το κόστος συναλλαγών. Γ. να κρατήσουν σταθερό το κόστος συναλλαγών. Α. Η ανάληψη του κόστους από κάποιον οικονομικά αδύναμο. Δ. να μειώσουν και να αυξήσουν το κόστος συναλλαγών. Β. Η ανάληψη του κόστους από κάποιον risk averse. Γ. Η ανάληψη του κόστους από ένα άτομο. 30. (3) Το αποτέλεσμα κτητικότητας Δ. Η ανάληψη του κόστους από κάποιον που προσλαμβάνει ψυχολογικά το ατύχημα διαφορετικά από το μέσο όρο. Α. Δεν μπορεί να εξηγηθεί. Β. Θεωρείται συνδεδεμένο με την ανορθολογική πλευρά της ανθρώπινης φύσης. 27. (2) Με ποιο φαινόμενο ήρθε σε σύγκρουση η οικονομική ανάλυση του δικαίου; Γ. Οφείλεται στην έλλειψη πληροφόρησης που χαρακτηρίζει συνήθως αυτόν/ή που δέχεται μια προσφορά. Α. Το νομικό πατερναλισμό. Δ. Έχει παρατηρηθεί μόνο σε άτομα με εμπειρία στην αγορά. Β. Το νομικό θετικισμό. Γ. Το νομικό δογματισμό. Δ. Το νομικό φορμαλισμό. Οι σωστές απαντήσεις και τα αποτελέσματα θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα μου Καλή επιτυχία! iv