ΖΗΤΗΜΑΤΑ ∆ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ & ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΡΑΚΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ & ΤΗΝ ΟΣΤΡΑΚΟΑΛΙΕΙΑ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ Alpha MENTOR - ΝΕΑΡΧΟΣ ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Η δραστηριότητα Υψηλής Υψηλής ποιότητας αλιεύματα Υψηλό Υψηλό τονάζ (μαζί με τους κόλπους Καλλονής & Γέρας Λέσβου) Συμβατικά εργαλεία παράκτιας αλιείας Υψηλό Υψηλό τονάζ Συνεχώς μειούμενα σε είδη και ποσότητες Παραδοσιακά εργαλεία ΔΙΒΑΡΙΑ Υψηλότερη Υψηλότερη παρουσία εμπορικών ειδών δίθυρων μαλακίων ΘΥΝΕΙΑ (νταλιάνια) Συνεχώς μειούμενες ποσότητες και είδη Έναρξη 1960 Σε ύφεση με προβλήματα ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Η εξέλιξη της δραστηριότητας Μαζικές εξαλιεύσεις αχιβάδας Ruditapes Ruditapes decussatus έως 1983/70 1983/70/70-75tn 75tn Μαζικές εξαλιεύσεις στρειδιού Ostrea 1988/≈2500tn ≈2500tn edulis έως 1988/ Μαζικές εξαλιεύσεις κυδωνιού Venus verrucosa 11001100-1300tn έως σήμερα Περιορισμένες μικροποσότητες χτενιού Flexopecten glaber 1995 Απαγόρευση αλίευσης χαβάρου Modiolus barbatus Εξαλιεύσεις τελλίνας Tellina spp. σε μικροποσότητες έως σήμερα Έναρξη 1960 (πασσαλωτές μονάδες) Εισαγωγή longlong-line 1980 (πλωτές µονάδες) Διακύμανση της παραγωγής (διάστημα 19991999-2009) με ανώτατη τιμή το 2006 και κατώτερη 1999 ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Χαρακτηριστικά φθίνουσας πορείας Πλήρης λήρης απουσία ορισμένων εμπορικών ειδών Περιορισμένα εριορισμένα αποθέματα Μείωση είωση συνολικού όγκου αλιευμάτων Απουσία ολοκληρωμένων διαχειριστικών μέτρων Υπεραλίευση Ηγετική θέση της μυδοκαλλιέργειας (οικονομική βάση) απέναντι στην οστρακοαλιεία Όγκος παραγωγής Ποιοτικά χαρακτηριστικά Τιμή προϊόντος Μονοκαλλιέργεια (ευάλωτα χαρακτηριστικά) Απουσία οποιουδήποτε συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας Έλλειμμα προστιθέμενης αξίας Μερικώς αναποτελεσματική αντιμετώπιση της υγιεινής του προϊόντος στην αγορά ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα για την οστρακοκαλλιέργεια 1ο: Γιατί η μονοκαλλιέργεια αποτελεί μονόδρομο; Πόσο “ασφαλής επιλογή” είναι και για το μέλλον; Αρκούν τα επιχειρήµατα: Αποδοτική και χαμηλού κόστους επένδυσης; Ποιας τάξης απόδοσης όταν οι παραγωγοί διαμαρτύρονται; Ανταγωνιστικό παραγωγικό κέντρο με εξαγωγικό προσανατολισμό; Για πόσο διάστημα ακόμα με αυτή την ποιότητα και αυτές τις τιμές; Δεν υπάρχει δυνατή – εναλλακτική καλλιέργεια; Πότε επιχειρήθηκε και με ποια αποτελέσματα; ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα για την οστρακοκαλλιέργεια Υπάρχουν εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση κατάρρευσης της μυδοκαλλιέργειας; Το παράδειγμα της Γαλλίας: επισφάλεια της μονοκαλλιέργειας ετοιμότητα και ευελιξία αλλαγής στην εκτροφή ειδών Σε ποιόν ανήκει η ευθύνη; (πολυκαλλιέργεια, εναλλακτικά σενάρια εκτροφής, κλπ) Σε επίπεδο ανταγωνιστικής θέσης στο διεθνές περιβάλλον του κλάδου Επίπεδο δημιουργίας εισοδήματος Πως εκφράζονται οι διαθέσεις των παραγωγών; Επιμονή σε υφιστάμενες μεθόδους και διαδικασίες Ανασφάλειες και αρνήσεις σε καινοτομίες Μικρή οικονομική βάση Εμείς διαθέτουμε εναλλακτική λύση; Πολιτεία (υπουργεία, Π.Α., υπηρεσίες) Παραγωγοί ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα για την οστρακοκαλλιέργεια Πόσο λαμβάνονται υπόψη οι τάσεις και οι εξελίξεις στο ανταγωνιστικό περιβάλλον; Κατάρρευση του κεντρικού κορμού της στρειδοκαλλιέργειας στη Γαλλία και αντικατάστασης με μυδοκαλλιέργεια Συνεχής τάση ανάπτυξης της μυδοκαλλιέργειας στην Τουρκία Περιορισμός Γαλλικής αγοράς Αύξηση ανταγωνισμού ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα για την οστρακοκαλλιέργεια 2ο: Ποια/ποιες επιστημονική τεκμηρίωση δίνεται για τη φθίνουσα πορεία της οστρακοκαλλιέργειας (μυδοκαλλιέργειας); Εικασίες και επιμέρους ερμηνείες Υπερβολικός αριθμός μονάδων ΕΚΘΕ (η παραγωγή ουδέποτε έφτασε τα όρια της φέρουσας ικανότητας) τονάζ κίνηση ρευµάτων Πειστική εξήγηση/εις με επιστημονικό υπόβαθρο δεν υπάρχει/ουν Εκφυλισμός είδους (αυθαίρετη μεταφορά γόνου) Αύξηση ρύπων (διασυνοριακή ρύπανση, πλοία KFOR, ΒΙΠΕ Σίνδου, κ.α.) Εμφάνιση τοξικού φυτοπλαγκτού Κλιματικές αλλαγές (κατανάλωση ενέργειες για προσαρμογή) ΛΥΣΗ: προφανής ανάγκη ενός προγράμματος αξιολόγησης και παρακολούθησης Όλα τα παραπάνω ή επιμέρους συνδυασμοί τους Ποια είναι η δυσκολία υπαγωγής σε χρηματοδοτήσεις; Απαιτήσεις ενός μεσομακρυπρόθεσμου προγράμματος Οι επιλογές του ΕΠΑΛ (χρηµατοδοτεί έργα διάρκειας µόνο 18-22 µηνών) ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα και ζητήματα για την οστρακοκαλλιέργεια και την οστρακοαλιεία 3ο: Γιατί δεν ενισχύεται η δημιουργία προστιθέμενης αξίας; Με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα προϊόντα προωθούνται απευθείας από τη θάλασσα στη χονδρική αγορά τρίτων (χωρών) ΠΡΙΝΤΖΟΣ Καθολική σχεδόν απουσία υπεραξίας (όπως αποτυπώνεται από τις παρακάτω συσκευασίες που αφορούν προώθηση των προϊόντων από εταιρίες του εξωτερικού):: Αδυναμία προσδιορισμού φήμης προϊόντος/ντων ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα και ζητήματα για την οστρακοκαλλιέργεια και την οστρακοαλιεία Το έλλειμμα της προστιθέμενης αξίας Πώληση στον τόπο παραγωγής Μύδι (σάκους 0,550,55-0,60€ 0,60€/kgr) (αρμαθούς 0,450,45-0,60€ 0,60€/kgr) Χάβαρο (χύδην 1,201,20-1,80€ 1,80€/kgr) Κυδώνι (χύδην 7-8,00€ 8,00€/kgr) Ιταλία Γαλλία ΧΟΝ∆ΡΙΚΗ ΛΙΑΝΙΚΗ ΧΟΝ∆ΡΙΚΗ ΛΙΑΝΙΚΗ 1,20--1,30 1,20 1,30€€ 3,80--4,50 3,80 4,50€€ 1,00--1,40 1,00 1,40€€ 4-5,00 5,00€€ 8-10,00 10,00€€/kgr 14 14--18,00 18,00€€/kgr 12 12--13,50 13,50€€/kgr 18 18-22,00€€/Kgr 22,00 12 12--13 13,,00 00€€/kgr 17 17--20,00 20,00€€/kgr Σημ: δαπάνες μεταφορικών ανά kgr 0,10€ 0,10€, Κ.Α.Ο. - συσκευασίας 0,150,15-0,20€ 0,20€, άλλες δαπάνες 0,100,10-0,20€ 0,20€ , 0,100,10-0,15€ 0,15€ προστιθέμενη αξία ∆ηλαδή απώλεια αξίας της τάξης 30-35% στην τιµή χονδρικής ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα και ζητήματα για την οστρακοκαλλιέργεια και την οστρακοαλιεία 4o: Υπάρχει πολιτική υποστήριξης κατ’ ελάχιστο της σημερινής θέσης του κλάδου και σχεδιασμός ενίσχυσης του στο άμεσο μέλλον με στοχευμένες και μετρήσιμες πολιτικές; Αν ναι; Πως ερμηνεύονται Ακύρωση τοπικών πρωτοβουλιών (εκτατική καλλιέργεια κυδωνιού, οστρακογεννητικός σταθμός); Απαξίωση και αργία αλίευσης αποθεμάτων εμπορικών ειδών (ΕΠΑΛ, διαχείριση χαβάρων); Απουσία σχεδίων και εφαρμογών ανάκαμψης πληθυσμών εμπορικών ειδών; Απουσία ολοκληρωμένων διαχειριστικών σχεδίων (σε επίπεδα ζωνών, ειδών); Μήπως αποτελεί λύση η αναβάθμιση του ρόλου του φορέα Π.Ο.Α.Υ.; (Αποκ. Διοίκηση, ΕΠ.Χ.Σ.Α.Α.Υ., Περιφέρεια, Ο.Τ.Α. και παραγωγοί) ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ: ΚΟΛΠΟΣ: Διαχρονικά και επίκαιρα ερωτήματα και ζητήματα για την οστρακοκαλλιέργεια και την οστρακοαλιεία 5o 5o:: Υπάρχει σοβαρό πρόβληµα συνοχής και συνεργασίας των εµπλεκοµένων! Γιατί δεν αντιµετωπίζεται η de facto αντίληψη αντιπαράθεσης υπηρεσιών, παραγωγών, εµπόρων; Το σύστηµα επιτήρησης των ζωνών, λειτουργεί: Αντιµετωπίζεται µε επάρκεια η αµφισβήτηση της υγιεινής των προϊόντων; Μήπως έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του, με τη μορφή που σήμερα εφαρμόζεται; Υπάρχει σχεδιασμός αναβάθμισής του; Υπάρχουν περιθώρια αποτελεσματικότερης εφαρμογής, σε συνδυασμό με ευελιξία και ταχύτητα; Δεδομένης της πτώσης της εσωτερικής κατανάλωσης, αρκούν οι πολιτικές marketing;; marketing Μήπως απαιτούνται κάθετες και δραστικές πρωτοβουλίες; Π.χ. με τη διαφοροποίηση του χαρακτηρισμού των ζωνών παραγωγής και αλίευσης;