1 Ήβης 1, Αμπελάκια Σαλαμίνας TK 18902 Τηλ\fax: 2104671450-1 Κιν: 6986610223, 6979894070 e-mail: [email protected] Εισηγητής: Ανδρέας Ε. Παππάς (Πρόεδρος ΔΣ «Ο Αίας») Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του 6ου συνεδρίου ελληνικού μελιού & προϊόντων μέλισσας που πραγματοποιήθηκε στο ΣΕΦ από 5 έως 7 Δεκεμβρίου 2014 υπό την αιγίδα του ΥΑΑΤ Εντατικά συστήματα εκμετάλλευσης – εξοπλισμός Κυρίες και κύριοι, Επιτρέψτε μου να συγχαρώ τους διοργανωτές αυτού εδώ του πραγματικά επιτυχούς συνεδρίου παρά τις γνωστές αντιδράσεις μερικών φορέων. Καθώς επίσης και εσάς, που κάνατε την έξυπνη επιλογή του “όποιος γνωρίζει κερδίζει” και επιλέξατε να διαθέσετε τον πολύτιμο χρόνο σας για ότι επιπλέον των γνώσεων σας, ωφεληθείτε από τις ομιλίες των εισηγητών. Όπως όλοι γνωρίζετε, μια ομιλία που αφορά τεχνικά θέματα και ιδιαίτερα το πώς θα συλλέξουμε μέλι, είναι αδύνατον να αναπτυχτεί σε 15 λεπτά της ώρας αλλά και να γίνει κατανοητή με μονολεκτική αναφορά τίτλων εκμετάλλευσης σε μια περιληπτική ανάπτυξη της. Για αυτόν τον λόγο εχουμε δώσει έτοιμη, στην διεύθυνση του συνεδρίου την 58 σελίδων ομιλία μου, εμπλουτισμένη με φωτογραφικό υλικό για 2 να εκτυπωθεί και να σας διανεμηθεί στο τέλος του συνεδρίου. Επιπροσθέτως έχει αναρτηθεί στην αίθουσα σε poster καθώς επίσης μπορείτε να την λάβετε στον υπολογιστή σας κατόπιν αιτήσεως σας, μαζί με άλλες ομιλίες μου, ή να μας επισκεφτείτε οπότε θα έχετε την άνεση χρόνου να συζητήσετε και να ενημερωθείτε για το όλο σύστημα μας. Στο περσινό συνέδριο αυτής εδώ της αίθουσας μια από τις ομιλίες μου είχε τίτλο “συγκρότηση παραγωγικού μελισσιού – μελισσοκομείου”. Αυτή η ομιλία μου, πλαισιωμένη από παραστατικά σχέδια, είχε τόση απήχηση και επιτυχή εφαρμογή από τους συναδέλφους ώστε υποχρεωθήκαμε να στείλουμε κάποιες εκατοντάδες e-mail σε συνεταιρισμούς, συλλόγους, μελισσοκόμους και ιδιώτες που την προώθησαν σε συγγενείς, γνωστούς και φίλους τους μελισσοκόμους για γνώση και εφαρμογή της. Ακόμα και σε μοναστήρια την στείλαμε και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως έκαναν την καλύτερη εφαρμογή της, ίσως λόγω επάρκειας χρόνου αλλά και αγάπης της θεϊκής μέλισσας που υπηρετούμε. Είναι εξάλλου τοσο απλά, κατανοητά και εύκολα στην εφαρμογή τους όσα συστήνουμε ώστε να μπορεί να τα εφαρμόσει ο οποιοσδήποτε. Θεώρησα σκόπιμο να δώσω σήμερα κάποιες ακόμα πληροφορίες για τον εξοπλισμό και τις μεθόδους που εφαρμόζουμε, οι οποίες συμπληρώνουν κάπως τις υπάρχουσες στην διάθεση σας και επιπροσθέτως με e-mail ή προσωπικές επισκέψεις με τις οποίες μπορείτε να συμπληρώνετε τις γνώσεις σας μια και το θέμα είναι ανεξάντλητο και συνεχώς νέες εμπειρίες αποκτώνται από έρευνες μας που αποδεικνύονται στην πράξη υλοποιήσιμες και επωφελείς. Όλοι νομίζω γνωρίζετε πως η μελισσοκομική χρονιά, για εμάς τους μελισσοκόμους, ξεκινά από το φθινόπωρο που επιστρέφουν τα μελίσσια από τις βοσκές και ανασυγκροτούνται για το ξεχειμώνιασμα και την έγκαιρη προετοιμασία τους για εντατική εκμετάλλευση με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς. Απαραίτητες προϋποθέσεις: καλή υγεία και επάρκεια τροφών. Εμεις πως ενεργούμε? Προσπαθούμε να επιλέξουμε τοποθεσίες ευάερες και ευήλιες με όση το δυνατόν λιγότερη υγρασία και ομίχλες. 3 Τοποθετούμε την είσοδο των μελισσιών μας κατά προτίμηση νότια ή νοτιοδυτικά ή έστω νοτιοανατολικά και σε πολύ κρύες περιοχές βόρεια Υπάρχει σοβαρότατος λόγος για αυτές μας τις επιλογές, επιβεβαιωμένης της ορθότητας τους μακροχρονίως. Όταν η είσοδος είναι νοτιοανατολική επιβάλλεται σκίαση της εισόδου τον χειμώνα. Στην συγκρότηση ξεκινώντας από την ανατολική πλευρά, εσωτερικά, τοποθετούμε ένα πλαίσιο με μέλι και μετά ένα πλαίσιο με γύρη, εάν εχουμε, διαφορετικά ένα μόνο πλαίσιο με μέλι και γύρη. Ακολουθεί ο γόνος, μετά η διαθέσιμη γύρη και έπονται τα πλαίσια με τα υπάρχοντα μέλια, πρώτα τα ασφράγιστα και μετά τα σφραγισμένα. Εικόνα 1. Ξύλινο κάθετο χώρισμα 2 εκατοστών Εάν τα μελίσσια μας βρίσκονται σε δυτικές ή νότιες περιοχές της Ελλάδας και υπάρχουν πιθανότητες να εργάζονται μερικές ημέρες ή ώρες ημερησίως και τον χειμώνα ώστε να συλλέγουν μέλι ή γύρη πέραν των αναγκών τους, τότε τους αφήνουμε επιπλέον χτισμένα ή άχτιστα πλαίσια, διαφορετικά αφαιρούμε τα περιττά πλαίσια και σφίγγουμε τα μελίσσια με κάθετο ξύλινο χώρισμα πάχους 2 εκ (βλ. εικόνα 1). Εάν μας 4 περισσεύουν πλαίσια με μέλια σφραγισμένα τα τοποθετούμε εκτός του βασιλευομένου χώρου για διαφύλαξη – συντήρηση τους και ως τροφαποθήκη του μελισσιού (βλ. εικόνα 2α, 2β). Εικόνα 2α Εικόνα 2β Εικόνα 2α, 2β. Κυψέλη ΑΝΠΑ βαθέως τύπου με 14 πλαίσια η οποία δέχεται έως 4 συνεργαζόμενες βασίλισσες. Το συγκεκριμένο μελίσσι εργαζόταν με δύο βασίλισσες. Στην ανασυγκρότηση για ξεχειμώνιασμα αφήσαμε μια βασίλισσα στον ένα θάλαμο και γεμίσαμε τον δεύτερο με τα επιπλέον μέλια για διαφύλαξη και ως τροφαποθήκη. Εάν η περιοχή μας έχει πολύ υγρασία ή συχνές ομίχλες, στα δυο άκρα αριστερά και δεξιά τοποθετούμε από ένα πλαίσιο συρματωμένο χωρίς φύλλο κηρήθρας. Δεν θα μουχλιάσουν οι κηρήθρες τους (από το μανιτάρι της υγρασίας) και θα βρουν εργασία οι κηροπλάστριες μέλισσες νωρίς την άνοιξη για να μας τα κτίσουν προτού ανοίξουμε τις κυψέλες μας για τον συστηματικό ανοιξιάτικο έλεγχο των μελισσιών μας. Τοποθετούμε την περισσότερη γύρη και τα μέλια στο δυτικό μέρος διότι οι κυψέλες ζεσταίνονται περισσότερο προς τα δυτικά όσο προχώρα η ημέρα. Αυτός είναι και ο λόγος που τοποθετούμε τον γόνο, βασίλισσα και μέλισσες προς το ανατολικό μέρος της κυψέλης ώστε προχωρώντας σταδιακά προς τα δυτικά, λόγω ζέστης, να βρίσκει κοντά στην μελισσόσφαιρα του την απαραίτητη τροφή για να μην διερωτώμεθα πώς χάσαμε τα μελίσσια μας από πείνα ενώ υπήρχαν στην κυψέλη τους μέλια. Χάνονται διότι η μελισσόσφαιρα βρίσκεται μακριά από την τροφή και οι μέλισσες δεν έχουν την δυνατότητα να την μεταφέρουν για την τροφοδοσία τους. Όσο για την γύρη, θέλω να πιστεύω πως 5 ακόμα και οι νεοεισερχόμενοι στην μελισσοκομία των ολίγων ωρών διδασκαλίας τους γνωρίζουν πως δεν μεταφέρεται συνήθως. Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ με τα βαθιά πλαίσια (βλ. εικόνα 3) διότι στα στάνταρ πλαίσια το στεφάνι της γύρης – μελιού είναι πολύ μικρό και σε μια κακοκαιρία μερικών ημερών τελειώνει γρήγορα και οι μέλισσες μη έχοντας την δυνατότητα μεταφοράς του από τα ακριανά πλαίσια λιμοκτονούν και χάνονται. Απεναντίας στα βαθιά πλαίσια, πάνω από τον γόνο υπάρχει ένα μεγάλο στεφάνι γύρης και μελιού που εξασφαλίζει στο μελίσσι τροφή πάνω από την “σφαίρα” του για πολύ χρόνο. Εικόνα 3. Τρία πλαίσια διαφορετικού ύψους. Τα πιο χαμηλά πλαίσια αποδεικνύονται ανεπαρκή για την άνετη γέννα και για την επωφελή τοποθέτηση τροφών πάνω από αυτή σε αντίθεση με το βαθύτερο πλαίσιο της εικόνας. Τρώγοντας και ανεβαίνοντας πιο ψηλά στον ζεστότερο αέρα λόγω καύσεως και αποφεύγοντας τον κρύο – υγρό αέρα της βάσης αλλά και την βάση που είναι γεμάτη ιώσεις και μυκητιάσεις που εκτρέφονται από τις ψόφιες μέλισσες, τα απολεπίσματα, τις πεσμένες βαρρόες και τις παντοειδής ακαθαρσίες. Εδώ επιβεβαιώνεται άλλη μια φορά από τις ίδιες τις μέλισσες ή επιτυχής τεχνολογία των κυψελών ΑΝΠΑ οι οποίες εκτός των αλλων διαθέτουν τρύπες στο επάνω μέρος τους. Παρατηρούμε ότι ενώ υπάρχουν ανοιχτές χειμώνα – καλοκαίρι οι είσοδοι βάσεως, οι μέλισσες επιλεγούν να εργάζονται από τις τρύπες αποφεύγοντας το ποικιλοτρόπως μολυσμένο περιβάλλον της βάσης αλλά και για γρηγορότερη απόθεση των εισερχομένων από την βοσκή και επανέξοδο τους για εργασία (βλ. εικόνα 4) 6 Εικόνα 4 Ένα άλλο που πρέπει να γνωρίζει και να εφαρμόζει ένας καλός μελισσοκόμος είναι να μην λείπει ποτέ (εκτός από τον χρόνο συλλογής μελιού) πάνω από τους κηρηθροφορείς μια σακούλα με καλής ποιότητας ζαχαροζύμαρο ή βανίλια (όχι τροφοδότες οροφής ή κηρόπανο) που θα παίξει τον ρόλο της τροφαποθήκης των αμερικανών. Αυτή η σακούλα ζαχαροζύμαρου δεν αφήνει ποτέ το μελίσσι νηστικό και θα προκαλεί μια ήπια διέγερση της βασιλικής γέννας και των μελισσών γενικότερα ώστε να είναι δραστήρια. Ιδιαίτερα εάν η τροφή είναι εμπλουτισμένη με ΕΜ κεραμικά και ζεόλιθους (κλινοπτιλόλιθους) οπότε συντελείται αυτόματα και η αφάρμακος ίαση τους αλλά και η ίαση του χρήστη μελισσοκόμου. (βλ. εικόνα 5) 7 Εικόνα 5 Πάνω από το ζαχαροζύμαρο εμείς δεν τοποθετούμε κηρόπανο, που η τοποθέτηση του έχει μεν κάποια πλεονεκτήματα αλλά και πολλά μειονεκτήματα. Εμεις τοποθετούμε οντουλέ χαρτόνι ή 2 – 3 φύλλα πορώδους εφημερίδας (βλ. εικόνα 6) η οποία υποβοηθά στην υγροαπορροφητικότητα των ζεόλιθων (κλινοπτιλόλιθων) ώστε να συλλέγεται η περίσσια υγρασία της κυψέλης, με τις δυσμενείς συνέπειες της, και εκπέμπουν τους ΕΜ μέσα στην κυψέλη για ολιστική θεραπεία. Με την πιο πάνω εφαρμογή εχουμε πάντοτε στεγνές από υγρασία τις κυψέλες, οι εφημερίδες είναι δωρεάν και εύκολες στην αντικατάσταση τους σε κάθε, για οποιονδήποτε λόγο, αφαίρεση του καπακιού, πχ τοποθέτηση ζυμαριού χωρίς να ενοχλούμε το μελίσσι. 8 Εικόνα 6 Η ήπια γέννα της βασίλισσας είναι πολύ σημαντική για την ανοιξιάτικη εξέλιξη του μελισσιού διότι πολύ νωρίς (από Ιανουάριο στις θερμότερες περιοχές) το μελίσσι έχει αντικαταστήσει τις γερασμένες μέλισσες με νεαρές, με όλες τις θετικές συνέπειες που όλοι γνωρίζετε. Με αυτές τις προϋποθέσεις, που το μελίσσι ξεχειμωνιάζει με ανελλιπή συντηρητική αλλά ταυτόχρονα ηπιοδιεγερτική τροφοδοσία που του δίνει την ικανότητα και δυνατότητα να αντικαθιστά τις χειμερινές απώλειες του λόγω γήρατος των μελισσών και αλλων αιτιών μπορούμε να οραματιζόμαστε και να προγραμματίζουμε την έναρξη της βασιλοτροφίας πολύ νωρίς με τον νέο χρόνο. Προς τούτο, προς το τέλος Δεκεμβρίου ή αρχές Ιανουαρίου στις δυτικές και νότιες περιοχές και κάπως αργότερα στις βορειότερες, ξεκινάμε κηφηνοεκτροφή σε λίγα από τα καλύτερα επιλεγμένα μελίσσια μας. Πωλούνται έτοιμα φύλλα κηφηνοκηρήθρας στο εμπόριο για όσους δεν προέβλεψαν να φροντίσουν για το κτίσιμο τους από τα μελίσσια τους. Τοποθετούμε στο κέντρο στα πολύ δυνατά ή δίπλα από τον γόνο σε κάθε προς τούτο επιλεγμένο μελίσσι, ένα πλαίσιο κηφηνοκηρήθρας για 9 να εκθρέψει το μελίσσι κηφήνες πολύ νωρίς. Αυτούς τους κηφήνες τους εχουμε στις αρχές του έτους, τέλος Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου, ώριμους για να επιτελέσουν το βασικό τους έργο της συνεύρεσης τους με τις παρθένες βασίλισσες μας. Μετά τις αλκυονίδες ημέρες, όταν μας το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, στην νότια Ελλάδα και αργότερα στην βόρεια, ξεκινάμε βασιλοτροφία εάν διαθέτουμε τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία ΑΝΠΑ που μας επιτρέπει να δημιουργούμε βασίλισσες μέσα σε βασιλευόμενες κυψέλες, 4 έως 8 εβδομάδες νωρίτερα από τον χρόνο υπάρξεως παραφυάδων και βασιλισσών στο εμπόριο. (βλ. εικόνα 7) Εικόνα 7. Κυψέλη 14 πλαισίων με χώρισμα για εύκολη δημιουργία παραφυάδας στην ίδια κυψέλη Μια ακόμα επιβεβαίωση επιτυχιών που μπορείτε να έχετε χρησιμοποιώντας αυθεντικό εξοπλισμό σε συνδυασμό με αρχηγικές μεθόδους εκμετάλλευσης που θα σας δώσουν την ικανότητα και δυνατότητα να σταθείτε όρθιοι και νικητές στην περιβαλλοντική σύνθετη πολυμόλυνση και τον απηνή παγκόσμιο ανταγωνισμό. 10 Επανερχόμενος στην φθινοπωρινή και χειμερινή τροφοδοσία που παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη, στην υγεία και στην μελλοντική πολυμερή εκμετάλλευση – απόδοση του μελισσιού. Οφείλω να σας πω πως έχουμε, προ πολλών ετών, καταργήσει το σιρόπι με τα πολλά προβλήματα που δημιουργεί στα μελίσσια (λεηλασίες, ζαχαρόμελο, ανεπίκαιρη έντονη γέννα, ανεπιθύμητο μπλοκάρισμα της βασίλισσας, ευρωπαϊκή σηψιγονία, νοζεμίαση και τις συνακόλουθες από αυτήν ασθένειες, κλπ), εκτός από μια – δυο φορες με ελαχιστότατη ποσότητα για τον επιπλέον εμπλουτισμό των μελισσιών μας με ΕΜ – κεραμικά και ζεόλιθο (κλινοπτιλόλιθο). Τροφοδοτούμε επί μονίμου βάσεως μια ειδικής σύνθεσης, δικής μας παρασκευής στερεά τροφή που βρίσκεται μεταξύ ζυμαριού και βανίλιας από απόψεως ταχύτητας λήψεως από τις μέλισσες, αλλά σε δύναμη λόγω της υψηλής ποιότητας και των ιδιοτήτων των συμμετεχόντων συστατικών της, πολύ ανώτερης του μελιού, ώστε τα μελίσσια μας να ενισχύονται με τεχνητή τροφή ισόποση με αυτή που οι συνάδελφοι μας ενισχύουν τα δικά τους με σιρόπι σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα με τα γνωστά μειονεκτήματα της που ανέφερα πιο πάνω. Εμεις την χορηγούμε αργά και σταδιακά, βασικά από φθινόπωρο έως άνοιξη (εκτός της συλλέξιμης εποχής) και τοιουτοτρόπως εξασφαλίζουμε μια συνεχή – σταθερή ήπια διέγερση γέννας, χωρίς μπλοκαρίσματα ή υπερβολική – έκρηξη γέννας (βλ. εικόνα 5). Με αυτές τις προϋποθέσεις τα μελίσσια, εκτός ειδικών περιπτώσεων, προχωρούν στην ανάπτυξη τους σταδιακά, σταθερά και ασφαλή από απρόοπτες καιρικές συνθήκες και είναι έτοιμα πολύ νωρίς για την έντονη εκμετάλλευση τους. Η εξασφάλιση πολύ νωρίς πολλών επιλεγμένων, δικών μας κηφήνων, μας βοηθά για αυτή την έντονη εκμετάλλευση τους. Ακόμα περισσότερο μας βοηθά στην δημιουργία πρώιμων παραφυάδων ή μελισσοδεμάτων η χρησιμοποίηση της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ (βλ. εικόνα 8α, 8β) που θέτει στην διάθεση μας έτοιμες βασίλισσες γεννημένες και γονιμοποιημένες στις πιο κατάλληλες εποχές της προηγούμενης χρονιάς χωρίς εξάντληση των σπερματοζωαρίων τους μια και η γέννα τους την προηγούμενη χρονιά ήταν γέννα συντήρησης τους. 11 Εικόνα 8α Εικόνα 8β Αυτές οι τόσο πρώιμες παραφυάδες μας με τις βασίλισσες τους, δοκιμασμένες από την προηγούμενη γέννα τους για την καλή τους ποιότητα, όχι μόνο μας δημιουργούν παραγωγικά μελίσσια για τις ανθοφορίες του θυμαριού, ελάτου, πεύκου κλπ, αλλά μας δίνουν και δικά τους παιδιά (παραφυάδες) την ίδια χρονιά. Με αυτήν μας την μέθοδο της δημιουργίας πολύ πρώιμων παραφυάδων σε συνδυασμό με τις αρχηγικές τεχνικές ΑΝΠΑ (εικόνα 9) μπορούμε να εκμεταλλευτούμε παραγωγικά ακόμα και πολύ πρώιμες ανθοφορίες όπως της πορτοκαλιάς, βερικοκιάς, ακακίας κλπ. Εικόνα 9. Παραγωγικό συγκρότημα με παραφυάδες Συνεχίζοντας όλη την άνοιξη να εκμεταλλευόμαστε τα μελίσσια μας για το χτίσιμο κηρηθρών, συλλογή γύρης, πρόπολης, βασιλικού πολτού και την δημιουργία νέων μελισσιών , φτάνουμε στην εποχή που αρχίζουν οι κανονικές ημερομηνίες συλλογής μελιού στην Ελλάδα δηλαδή τέλος 12 Μαΐου – αρχές Ιουνίου. Τότε εφαρμόζουμε την συνένωση των μελισσιών με τις μεθοδους του μπαλαντέρ ή την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο ΑΝΠΑ σε συνδυασμό με την ενίσχυση των συλλεκτικών συγκροτημάτων με τις δυνατότητες που μας δίνει η επαναστατική τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ. Όλες οι μέθοδοι που χρησιμοποιουμε είναι πολύ απλές, εύκολες στην εφαρμογή τους από οποιονδήποτε και απόλυτες ως προς τα θετικα αποτελεσματα τους. Είναι τοσο απόλυτες ως προς τα θετικά τους αποτελέσματα ώστε να μας δίνεται η δυνατότητα να προσκαλούμε τον οποιονδήποτε ειδήμονα να μας αποδείξει το ανεπιβεβαίωτο των ισχυρισμών μας τώρα ή οποτεδήποτε στο μέλλον. Είναι τοσο απλές, κατανοητές και αυταπόδεικτες ώστε να μην χρειάζεται να είναι κάποιος μελισσοκόμος για να τις καταλάβει. Όπως είναι τοσο απλό και αυταπόδεικτο να γίνει κατανοητό πως τα συλλεγόμενα προϊόντα μας είναι γνωστής και επιλεγμένης χλωρίδας, απόλυτα καθαρά από ενφάρμακο μελισσοθεραπεία, μια και είκοσι χρόνια δεν χρησιμοποιουμε χημικά μελισσοφάρμακα καθώς και ασύστολη μελισσοτροφοδοσία (βλ. εικόνα 10) και όχι μόνο. Εικόνα 10. Η συλλογή μελιού γίνεται διά μέσω του μελιτοθαλάμου, πάνω και κάτω από τα ΒΔ των εμβρυοθαλάμων. 13 Αλλά και θεραπευτικά, πέραν των ηπιοφαρμακευτικών ιδιοτήτων τους, προς τον χρήστη μελισσοκόμο και τον καταναλωτή λόγω της χρήσης ΕΜ κεραμικών και ζεόλιθων (κλινοπτιλόλιθων) που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως για ανθρώπινη θεραπευτική αγωγή. Για να σας αποδείξω την μεγαλύτερη συλλογή που εξασφαλίζουν οι προτεινόμενες μέθοδοι ΑΝΠΑ θα χρησιμοποιήσω ένα απλό παράδειγμα αποφεύγοντας τα ανώτερα μαθηματικά (νόμοι Poisson – Πουασόν). Εάν ονομάσουμε: Α, το μέλι που θα καταναλωθεί από τον γόνο δια μέσου των τροφών, B, το μέλι που θα καταναλωθεί από τις εσωτερικές μέλισσες, Γ, το μέλι που θα καταναλωθεί από τις συλλέκτριες και Δ, το μέλι που θα αποθηκευτεί για τον μελισσοκόμο, εχουμε από ένα παραγωγικό μελίσσι άθροισμα συλλεγμένης ποσότητας μελιού που ισούται με Α+Β+Γ+Δ. Εάν η συλλογή σε μια ανθοφορία είναι μικρότερη αυτού του αθροίσματος, είναι πχ Α+Β+Γ ο μελισσοκόμος δεν θα τρυγήσει μέλι. Εάν η συλλογή ισούται με το Α+Β, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να τροφοδοτήσει διότι διαφορετικά θα απολέσει το μελίσσι του από λιμοκτονία. Με την μέθοδο μας θα συλλέξει μέλι ακόμα και εάν τα μελίσσια συλλέξουν ποσότητες ίσες με Α+Β. Στην πράξη: Έστω ότι σε μια καλή ανθοφορία εχουμε για συλλογή δύο μελίσσια, το Νο1 και το Νο2 (βλ. εικόνα 11), τα οποία συλλέγουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και μας καλύπτουν το άθροισμα Α+Β+Γ+Δ. Τότε θα τρυγήσουμε μια ποσότητα μελιού ίση με Δ+Δ=2Δ. Εικόνα 11. Δύο μελίσσια εργαζόμενα ανεξάρτητα το ένα από το άλλο 14 Εάν τώρα εφαρμόσουμε ακόμα και την πιο απλή μέθοδο του μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 12α, 12β) και την θέσουμε σε εφαρμογή χωρίς καμία άλλη επέμβαση από αυτές που συστήνουμε, το συλλεκτικό μελίσσι Νο1 θα μας δώσει μια ποσότητα ίση με Δ. Οι εξωτερικές μέλισσες όμως του μελισσιού Νο2, του μπαλαντέρ δηλαδή, ενώ οι εξωτερικές μέλισσες του θα συλλέξουν την ποσότητα Α+Β+Γ+Δ, όταν τις διοχετεύσουμε στο συλλεκτικό μελίσσι Νο1, θα καταναλώσουν μόνο την ποσότητα Γ για τροφή τους και θα αποθηκεύσουν τις ποσότητες Α+Β+Δ στο συλλεκτικό μελίσσι Νο1 διότι δεν υποχρεούνται να εξασφαλίσουν την τροφή για τον γόνο και τις εσωτερικές μέλισσες του συλλεκτικού Νο1 στο οποίο εισφέρουν την συλλογή τους, μια και αυτή την διατροφή την εξασφαλίζουν οι εξωτερικές μέλισσες του συλλεκτικού μελισσιού. Επομένως θα εισφέρουν προς αποθήκευση εκτός από την ποσότητα Δ και τις ποσότητες Α+Β δηλαδή με την μέθοδο του μπαλαντέρ θα εχουμε συλλογή Δ+Δ+Α+Β. Εικόνα 12α. Δύο μελίσσια εργαζόμενα με την απλή μέθοδο Μπαλαντέρ Για να γίνει πιο κατανοητό, εάν σε μια τοποθεσία τα μελίσσια εργαζόμενα ως ανεξάρτητες μονάδες συλλέξουν 20 κιλά μέλι το καθένα, δηλαδή Δ=20 κιλά και η κατανάλωση μελιού για τροφοδοσία του γόνου ή των εσωτερικών μελισσών είναι ισόποση αυτής που παίρνει ο μελισσοκόμος, θα εχουμε από αυτά τα δύο μελίσσια 20+20=40 κιλά. Εάν όμως συλλέξουν ως συνεργαζόμενα με την μέθοδο του μπαλαντέρ 15 θα συλλεχτεί Δ+Δ+Α+Β => 20+20+20+20=80 κιλά μέλι δηλαδή διπλάσια ποσότητα. Εάν τώρα χρησιμοποιήσουμε βασιλικό διάφραγμα και οι μέλισσες εργάζονται διά μέσου του μελιτοθαλάμου (βλ. εικόνα 10), τότε θα εχουμε μια επιπλέον ποσότητα έως 40% λόγω της παρεμβολής του ΒΔ που παρεμποδίζει τις μέλισσες να κατεβάσουν μεγάλες ποσότητες μελιού στον ισόγειο εμβρυοθάλαμο όπως εξηγείται αναλυτικά στην σχετική ομιλία μου (συγκρότηση παραγωγικού μελισσιού – μελισσοκομείου). Εικόνα 12β. Η μέθοδος Μπαλαντέρ όπως εξηγείται στην μέθοδο εφαρμογής της Στην πράξη δεν συμβαίνουν ακριβώς έτσι διότι η συλλογή είναι συνισταμένη πολλών επί μέρους συντελεστών όπως η σύνθεση του μελισσιού από απόψεως ανοιχτού γόνου – εσωτερικών μελισσών – εξωτερικών μελισσών, μπλοκάρισμα της γέννας ώστε να μην υπάρχει ανοιχτός γόνος, συνεχής ενίσχυση του συλλεκτικού συγκροτήματος με συλλέκτριες ή σφραγισμένο γόνο με την τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ ειδικά σε ανθοφορίες μακράς διάρκειας κλπ. Εδώ επεμβαίνουμε εμείς με όσα χρησιμοποιουμε και σας προτείνουμε ώστε να αυξήσουμε ακόμα περισσότερο τις συλλέξιμες ποσότητες. Πήρατε όμως μια πρώτη αμυδρή ιδέα για να μπείτε στην φιλοσοφία των αρχηγικών μεθόδων που χρησιμοποιουμε που και εσείς οι νεότεροι 16 μπορείτε να σκεφτείτε και να βελτιώσετε ή να αντικαταστήσετε τις σημερινές υπάρχουσες, με νέες, πιο βελτιωμένες, εάν υπάρξουν. Περνώντας τώρα στις βελτιώσεις αυτής της πολύ απλής και κατανοητής μεθόδου, η πρώτη μας ενέργεια όπως προανέφερα είναι την άνοιξη να πολλαπλασιάσουμε όσο μπορούμε περισσότερο τα μελίσσια μας με τις πρότυπες και πρωτότυπες μεθοδους και εξοπλισμό που χρησιμοποιουμε και προτείνουμε, διαθέσιμες δωρεάν στους ενδιαφερόμενους μελισσοκόμους με ηλεκτρονικό ή επισκέψιμο τρόπο. Την εποχή της συλλέξιμης ανθοφορίας ενώνουμε τα μελίσσια ανάλογα με το πόσο δυνατά και με ποια σύνθεση ανοιχτού – κλειστού γόνου και εσωτερικών – εξωτερικών μελισσών επιθυμούμε. Με το πόση εργασία επιθυμούμε να διαθέσουμε και με το ποιες είναι οι σωματικές, μεταφορικές, εξοπλιστικές δυνατότητες μας και τέλος από το ποια θα είναι η διάρκεια ή η εντονότητα της νεκταροέκκρισης ή μελιτοματοέκκρισης καθόσον έχουμε την τεχνολογία και τεχνογνωσία να συγκροτήσουμε τα παραγωγικά – συλλεκτικά μελίσσια μας με όποια δύναμη ή σύνθεση επιθυμούμε ανεξάρτητα από την δυναμικότητα τους την εποχή της ένωσης τους (βλ. εικόνα 9 κ 14). Αλλά και την τεχνολογία και τεχνογνωσία να συλλέξουμε ακόμα και την πιο μικρή προσφερόμενη ποσότητα και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις σε μελικηρήθρες, ως γνωστόν μεγαλύτερης εμπορικής αξίας (βλ. εικόνα 13α, 13β, 14). Εικόνα 13α Εικόνα 13β Εικόνα 13α. Κόντρα πλακέ με εσωτερικό άνοιγμα (το αβγό του Κολόμβου) Εικόνα 13β. Για την συλλογή μελιού ακόμα και στις μικρότερες ανθοφορίες πολλες φορες σε εκλεκτές εμπορεύσιμες μελικηρήθρες. 17 Επίσης η τεχνολογία και τεχνογνωσία μας, μας δίνουν την δυνατότητες πρώτον να διατηρήσουμε όλες τις βασίλισσες μας και δεύτερον να διατηρήσουμε τα μισά μελίσσια μας δυνατά, ετοιμοπόλεμα για να εχουμε την δυνατότητα συνεχούς διαδοχικής μεταφοράς τους από ανθοφορία σε ανθοφορία. Αειφόρος εκμετάλλευσης! Εν αντιθέσει με τις ξεπερασμένες πλέον, παλιές μεθόδους που μετά από κάποια συλλέξιμη ανθοφορία αποσύρουν τα μελίσσια τους “κουδούνια”, όπως λένε κοινώς, δηλαδή τόσο εξαντλημένα ώστε να χρίζουν ειδικής ανθοφορίας και διαχείρισης για να συνέρθουν και να γίνουν ξανά ετοιμοπόλεμα ή να επιβιώσουν τον χειμώνα. Προτού αναπτύξω τις βασικές μεθόδους μπαλαντέρ και την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο (την μέθοδο της ΤΒ θα σας την αναπτύξει ο μαθητής και συνεργάτης μου, γεωπόνος και μελισσοκόμος, Σταμάτης Φουτσιτζής) που μπορούμε να τις αποστείλουμε στα e-mail σας εάν δεν επαρκέσει ο χρόνος ομιλίας μας, θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για κάποιες εξειδικευμένες περιπτώσεις. Περίπτωση 1η Έστω ότι διαχειρίζεται μελίσσια μια λεπτεπίλεπτη γυναίκα ή άνδρας μιας κάποιας ηλικίας που πήρε την σύνταξη του, νοιώθει ζωντανός και δεν θέλει να συχνάζει στα ΚΑΠΗ, να ακούει καθημερινά για θανάτους Εικόνα 14. Εμβρυοθάλαμοι με δύο ή τρεις συνεργαζόμενες βασίλισσες με κοινό μελιτοθάλαμο χαμηλών πλαισίων 18 και μνημόσυνα αποχωρούντων για τον άλλον κόσμο γερόντων, αλλά θέλει να αξιοποιήσει την υπάρχουσα ζωτικότητα του και την μεγάλη εμπειρία του στη ζωή κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα μιας ενασχόλησης μεταξύ ευχάριστου χόμπι και μικροεπιχείρησης μέσα στην φύση. Αυτός μπορεί άνετα να χρησιμοποιήσει τις κυψέλες ΑΝΠΑ βαθέως τύπου, πολλών συνεργαζόμενων βασιλισσών με μεγάλο εμβρυοθάλαμο και χαμηλό μελιτοθάλαμο (βλ. εικόνα 14) ώστε να διαχειρίζεται μόνο πλαίσια. Και εάν δεν διαθέτει μεταφορικό μέσο ή βοηθό, μπορεί να ασκεί περιαστική στατική μελισσοκομία ή να τα έχει στον κήπο κάποιου εξοχικού του, εάν διαθέτει και να ασχολείται περισσότερο με τα ευγενή προϊόντα του μελισσιού και το ακριβότερο μέλι σε μελικερίδια και καλλυντικά (βλ. εικόνα 15 κ 16). Εικόνα 15. Μέλι σε κηρήθρα μεγαλύτερης εμπορικής αξίας από την συνηθισμένη Εικόνα 16. Κρέμα προσώπου – σώματος. καλλωπιστική – αντιγηραντική ηπιοφαρμακευτική Περίπτωση 2η Μια δεύτερη περίπτωση, συμπληρωματική της πιο πάνω είναι, εάν προβλέπεται μικρής διάρκειας ή απόδοσης ανθοφορία, να χρησιμοποιήσουμε έναν μικρό μελιτοθάλαμο πολύ μικρών πλαισίων πάνω από τον εμβρυοθάλαμο (βλ. εικόνα 13β). Πως ενεργούμε: Πάνω στον εμβρυοθάλαμο τοποθετούμε ΒΔ και πάνω από αυτό ένα κόντρα πλακέ με ένα άνοιγμα στο κέντρο του (βλ. εικόνα 13α), διαστάσεων ίσων με τις διαστάσεις του μικρού μελιτοθαλάμου τον 19 οποίο και βάζουμε πάνω από το κόντρα πλακέ (βλ. εικόνα 13β). Κλείνουμε την είσοδο του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες να ανεβαίνουν από το ΒΔ και να εργάζονται μόνο από την είσοδο του μελιτοθαλάμου (βλ. χειρισμούς συγκροτημάτων). Με αυτόν τον τρόπο θα συλλέξουμε και την μικρότερη ποσότητα μελιού και πολλες φορες σε ωραίες κηρήθρες μεγαλύτερης εμπορικής αξίας. Περίπτωση 3η Για τους πολύ προχωρημένους με υψηλούς στόχους, υπάρχει και η μέθοδος χρησιμοποίησης της επαναστατικής τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ με τις πολλες δυνατότητες της, για την οποία υπάρχει ομιλία σε αυτό το συνέδριο (Σταμάτης Φουτσιτζής, γεωπόνος, μελισσοκόμος – Μια επαναστατική τράπεζα βασιλισσών). Δεν συνιστάτε στους αραχτούς των καφετεριών. Ακολουθούν μέθοδοι συλλογής μεγαλύτερων ποσοτήτων μελιού. Α) Μέθοδος του μπαλαντέρ ΑΝΠΑ. Έστω ότι έχουμε δύο μελίσσια και υπολογίζουμε ότι θα μας δώσουν από κάποια ποσότητα μελιού. Εφαρμόζοντας την μέθοδο που εδώ και δεκαετίες έχουμε ονομάσει μέθοδο του μπαλαντέρ, επειδή κάθε εβδομάδα, περίπου μετατοπίζουμε το ένα μελίσσι από την θέση του για να στέλνει τις συλλέκτριες του στο άλλο, τα δύο αυτά μελίσσια θα μας δώσουν οπωσδήποτε μεγαλύτερη ποσότητα μελιού που πολλές φορές είναι διπλάσια έως πολλαπλάσια της συνηθισμένης όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Πως το επιτυγχάνουμε αυτό? Πρώτη φάση των χειρισμών μας. Αρχικά φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τα μελίσσια μας ανά ζεύγη το ένα δίπλα στο άλλο ή και πάνω από το άλλο (βλ. εικόνα 17 κ 18). Εικόνα 17. Το ένα δίπλα στο άλλο ανά ζεύγη. 20 Εικόνα 18. Το ένα πάνω στο άλλο ανά ζεύγη. Την ημερομηνία Χ που θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας μελίσσι ξεκινάμε με το πρώτο ζευγάρι. Ορίζουμε ένα από τα δύο μελίσσια ως συλλεκτικό και το άλλο ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 19). Εικόνα 19 Αφαιρούμε από το συλλεκτικό όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο τινάζοντας τις μέλισσες από τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη. Εάν τυχαία συναντήσουμε την βασίλισσα σε ένα από αυτά, ή την τοποθετούμε πάνω σε ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο ή αφήνουμε αυτό το πλαίσιο μέσα στην κυψέλη με τις μέλισσες του. 21 Μετά πάμε στο μπαλαντέρ και του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου, τινάζουμε τι μέλισσες που είναι πάνω τους και τα τοποθετούμε στο συλλεκτικό μελίσσι έτσι ώστε να συμπληρωθεί με δέκα πλαίσια ανοιχτού γόνου ή συνδυασμό σφραγισμένου – ασφράγιστου γόνου. Σκεπάζουμε το μελίσσι συλλογής με ΒΔ και από πάνω του τοποθετούμε ένα πάτωμα με κτισμένα κατά προτίμηση πλαίσια, ή αν δεν μας επαρκούν εναλλάξ κτισμένα – άχτιστα και ένα πλαίσιο σφραγισμένου γόνου (βλ. εικόνα 20). Βάζουμε το καπάκι και κλείνουμε την πόρτα εισόδου και την τρύπα του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες μέλισσες να ανέβουν στο δεύτερο πάτωμα και να εργάζονται από την είσοδο του μελιτοθαλάμου. Εικόνα 20 Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ των οποίων όλα τα σώματα ή πατώματα όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, έχουν είσοδο. Σε ένα τέταρτο της ώρας οι συλλέκτριες έχουν ανέβει στο επάνω πάτωμα – μελιτοθάλαμο – και προσανατολίζονται να εργάζονται δια μέσω αυτού. Πάμε στο μελίσσι μπαλαντέρ, τοποθετούμε στο ισόγειο πάτωμα τα πλαίσια σφραγισμένου γόνου που πήραμε από το συλλεκτικό μελίσσι και συμπληρώνουμε με πλαίσια κτισμένα ή άχτιστα. Τοποθετούμε ΒΔ 22 για να εξασφαλίσουμε “καθαρή γονοφωλιά”, όπως συνήθως ονομάζεται και από πάνω βάζουμε ένα πάτωμα με τα πλαίσια μελιού του συλλεκτικού και του μπαλαντέρ και εναλλάξ κτισμένα – άχτιστα εάν δεν έχει συμπληρωθεί. Κλείνουμε και σε αυτό την πόρτα εισόδου και την τρύπα του ισόγειου πατώματος για να συνηθίσουν οι μέλισσες να εργάζονται από το δεύτερο πάτωμα, του μελιτοθαλάμου, τροφοδοτούμε με ζαχαροζύμαρο ή βανίλια (βλ. εικόνα 5) και το σκεπάζουμε. Μετά το κλείσιμο των εισόδων και των τρυπών των εμβρυοθαλάμων για να εξαναγκάσουμε τις μέλισσες να εργάζονται από τους μελιτοθαλάμους αφήνουμε να περάσουν 2–3 ημέρες για να συνηθίσουν να δουλεύουν οι μέλισσες από τον μελιτοθάλαμο και ανοίγουμε στους εμβρυοθάλαμους μόνο τις τρύπες προκειμένου να βγαίνουν οι κηφήνες. Αν δεν τις ανοίξουμε, οι κηφήνες θα σφηνώσουν στο ΒΔ και θα πεθάνουν. Μαζί με τους κηφήνες θα χρησιμοποιούν την τρύπα και λίγες εργάτριες οι οποίες κάθε μέρα θα αυξάνουν. Αν αυξηθούν πολύ κλείνουμε αυτήν την τρύπα και ανοίγουμε την πίσω κοκ, για αυτό υπάρχουν δυο τρύπες στις κυψέλες ΑΝΠΑ, μια στο εμπρός και μια στο πίσω μέρος της κυψέλης. Η εργασία λίγων εργατριών από τις τρύπες είναι επιθυμητή διότι τροφοδοτούν τον εμβρυοθάλαμο με περισσότερη γύρη, μέλι ή μελίτωμα, από αυτά που θα μετέφεραν συνήθως δια μέσω των ΒΔ. Ποια είναι αυτή η ημερομηνία? Αυτό εξαρτάται από πότε προβλέπεται να ξεκινήσει η συλλέξιμη ανθοφορία και ποιας διάρκειας θα είναι. Εάν προσδοκούμε συλλογή από μια μικρής διάρκειας ανθοφορία, περίπου έως δέκα ημερών, από τις λεγόμενες “αρπαχτές”, σαν της ακακίας, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας τουλάχιστον δέκα ημέρες νωρίτερα από την έναρξη της ανθοφορίας έτσι ώστε όλος ο γόνος της συλλεκτικής κυψέλης να είναι σφραγισμένος και να μην δεσμεύει μέλισσες τροφούς κατά την έναρξη της ανθοφορίας και επικουρικώς χρησιμοποιουμε την μέθοδο της εικόνας 13β. Εάν όμως η ανθοφορία αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια, 2-3-4 εβδομάδες όπως του θυμαριού, του έλατου, του πεύκου κλπ, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας σε μικρότερο χρονικό διάστημα πριν την 23 έναρξη της συλλογής διότι θέλουμε να τροφοδοτείται ο μελιτοθάλαμος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με νεαρές μέλισσες από τον συνεχώς εκκολαπτόμενο γόνο του ισόγειου ορόφου (γονοφωλιά), δεδομένου ότι όλες οι εσωτερικές εργάτριες του μελισσιού της ημερομηνίας Χ, της ημέρας συγκρότησης του συλλεκτικού μελισσιού δηλαδή, έχουν μετατραπεί σε συλλέκτριες εργάτριες. Προσθέτει συλλογή η ενίσχυση τους με γόνο και μέλισσες από την ΤΒ. Δεύτερη φάση των ενεργειών μας. Με την έναρξη της συλλογής μετατοπίζουμε την κυψέλη μπαλαντέρ από την δεξιά (αν την έχουμε δεξιά) θέση της κυψέλης συλλογής στα αριστερά (βλ. εικόνα 21). Όλες οι εξωτερικές μέλισσες του μπαλαντέρ, επιστρέφοντας από την συλλογή και μην βρίσκοντας την κυψέλη τους, θα πάνε στην πλησιέστερη που είναι η συλλεκτική κυψέλη και θα γίνουν δεκτές ενισχύοντας τον συλλεκτικό πληθυσμό της κυψέλης και αναπληρώνοντας τις απώλειες του. Εικόνα 21 Αν η συλλογή είναι “αρπαχτή” επαρκεί μια μετατόπιση του μπαλαντέρ, σπανίως και δεύτερη. Εάν όμως είναι μεγαλύτερης διάρκειας, κάθε εβδομάδα περίπου, χρειάζεται νέα μετατόπιση για νέα ενίσχυση του μελισσιού συλλογής με συλλέκτριες μιας και έχουμε μετατρέψει το τροφοδοτούμενο μελίσσι μπαλαντέρ σε βιομηχανία κτισίματος 24 κηρηθρών, παραγωγής και παροχής μελισσών και συλλέξεως μελιού για την χειμερινή μας τροφοδοσία. Επικουρικώς ενισχύουμε το συγκρότημα με την μέθοδο της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ δίνοντας γόνο στον μπαλαντέρ και μέλισσες στο συλλεκτικό. Πέραν τούτων με το τέλος της ανθοφορίας έχουμε την δυνατότητα να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε άλλη κολλητή ανθοφορία (πχ θυμάρι πρώιμο και όψιμο ή πρώτο – δεύτερο βάρεμα εργάτη) και να χρησιμοποιήσουμε την κυψέλη μπαλαντέρ ως συλλογής και την συλλογής ως μπαλαντέρ που ίσως έχει μετατραπεί (στο πεύκο ή στο έλατο) σε “κουδούνι” όπως λένε οι μελάδες. Β) Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδος ΑΝΠΑ. Για επιπλέον συλλογή μελιού, χρησιμοποιούμε μια πλέον βελτιωμένη μέθοδο που είναι συνδυασμός της μεθόδου του μπαλαντέρ με άλλες επιτυχημένες μεθόδους. Την ονομάζουμε Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ, μπορούμε να την εφαρμόσουμε όταν πρόκειται να θέσουμε σε συνεργασία τρία τουλάχιστον μελίσσια, ή όσα περισσότερα επιθυμούμε, ειδικά όταν τα μελίσσια μας είναι μικρά και η οποία μας επιτρέπει να συλλέξουμε μέλι ακόμα και από παραφυάδες (βλ. εικόνα 14 κ 23), πράγμα που είναι ακατόρθωτο με μικρά μελίσσια χωρίς την δική μας μέθοδο. Έστω ότι έχουμε στην διάθεση μας τέσσερα μελίσσια, το μητρικό και τρία θυγατρικά ή το μητρικό και πέντε παραφυάδες και θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας πολυδύναμο μελίσσι, εκεί που βρίσκονται τα μελίσσια μας – στατική μελισσοκομία. Εικόνα 22 25 Εικόνα 23. Συγκρότηση με ένα μητρικό και πέντε παραφυάδες. Έχουμε φροντίσει σταδιακά να τα πλησιάσουμε ώστε να έχουμε ομάδες τεσσάρων – τεσσάρων μελισσιών ή και περισσοτέρων (βλ. εικόνα 22). Φέρνουμε μαζί μας 2 άδεια πατώματα και ένα ή δύο ή τρία ακόμα με κτισμένα ή εν ανάγκη κτισμένα και άκτιστα πλαίσια και 4 ΒΔ για κάθε μονάδα. Ανοίγουμε το μητρικό που είχαμε μεριμνήσει να είναι τοποθετημένο στην μέση της ομάδας, του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο (όπως στην παραπάνω περίπτωση), τινάζοντας μέσα στο μελίσσι τις μέλισσες που το σκεπάζουν. Τα τοποθετούμε προσωρινώς στα άδεια πατώματα, ξεχωριστά τους γόνους από τα μέλια. Αφήνουμε στο μελίσσι μόνο τα πλαίσια που έχουν πολύ ασφράγιστο γόνο και όλες τις μέλισσες του. Ανοίγουμε το δεύτερο μελίσσι και του παίρνουμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου με τιναγμένες τις μέλισσες του, εκτός από το πλαίσιο που τυχαία βρήκαμε την βασίλισσα. Ή του αφήνουμε ένα – δύο πλαίσια με ασφράγιστο – σφραγισμένο γόνο με ατίναχτες τις μέλισσες που τα σκεπάζουν. Τα αφαιρεθέντα πλαίσια ασφράγιστου γόνου τα τοποθετούμε στο μητρικό μελίσσι για συμπλήρωση του. 26 Εικόνα 24 Ακολουθούμε με το τρίτο μελίσσι, κάνοντας ότι κάναμε με το δεύτερο. Εάν έχουμε συμπληρώσει το μητρικό μελίσσι με ασφράγιστο γόνο και τα δέκα πλαίσια του και έχουμε περίσσευμα ασφράγιστου γόνου, τον τοποθετούμε στο τέταρτο μελίσσι ενεργώντας όπως στο πρώτο μητρικό, αφαιρώντας του ανάλογα πλαίσια μελιού ή ακόμα και σφραγισμένου γόνου και συγκροτούμε την μονάδα της εικόνας 24. Εάν έχουμε πολύ περίσσευμα ασφράγιστου γόνου μπορούμε να κάνουμε το μητρικό μελίσσι διώροφο με ανοιχτό γόνο (βλ. εικόνα 25 κ 26). 27 Εικόνα 25 Εικόνα 26 28 Μοιράζουμε στο δεύτερο και τρίτο μελίσσι ισομερώς τον σφραγισμένο γόνο που είχαμε αφαιρέσει από το πρώτο και πιθανόν και από το τέταρτο μελίσσι και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή και άχτιστα πλαίσια. Τοποθετούμε ΒΔ και από πάνω έναν όροφο με τα πλαίσια με μέλια που είχαμε και συμπληρώνουμε με κτισμένα ή άχτιστα (βλ. εικόνα 27). Τροφοδοτούμε με ζυμάρι ή βανίλια και σκεπάζουμε Πηγαίνουμε στο μητρικό. Τοποθετούμε στην οροφή του ένα ΒΔ και πάνω από αυτό ένα πάτωμα με ένα τουλάχιστον πλαίσιο με σφραγισμένο γόνο, συμπληρωμένο με κτισμένα κατά προτίμηση ή εναλλάξ κτισμένα – άκτιστα εάν δεν έχουμε κτισμένα. Το σκεπάζουμε με ΒΔ και πάνω του τοποθετούμε το τέταρτο μελίσσι χωρίς την βάση του, σκεπασμένο με το καπάκι του (βλ. εικόνα 24). Κλείνουμε τις εισόδους των εμβρυοθαλάμων του πρώτου και του τρίτου ορόφου έτσι ώστε οι μέλισσες να έχουν έξοδο – είσοδο μόνο από τον μεσαίο όροφο που χρησιμεύει ως μελιτοθάλαμος. Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ που όλα τα πατώματα τους έχουν εισόδους και τρύπες. Σε ένα τέταρτο της ώρας ο μελιτοθάλαμος θα είναι γεμάτος μέλισσες βοσκής. Εικόνα 27 29 Εικόνα 28 Τα εναπομείναντα δύο μελίσσια τα τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο και τα χρησιμοποιούμε ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 27). Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως εάν τα μπαλαντέρ αποτελούν δύο μελίσσια όπως στην εικόνα 27, κατά την μετατόπιση τους αλλάζουμε και την σειρά τοποθέτησης τους, δηλαδή στην νέα θέση θα βάλουμε το πάνω μελίσσι (Νο1) στην κάτω θέση και το κάτω (Νο2) στην πάνω (βλ. εικόνα 28). Η συλλεκτική μονάδα μας είναι έτοιμη και έχουμε την δυνατότητα να την συγκροτήσουμε όσο δυνατή επιθυμούμε αυξάνοντας τον αριθμό των μελισσιών που την συγκροτούν (βλ. εικόνα 14 – συνεργαζόμενες βασίλισσες). Το μέλι που θα συλλέξουμε θα είναι γνωστής χλωρίδας, απόλυτα καθαρό από ενφάρμακες μελισσοθεραπείες και μελισσοτροφοδοσίες καθώς και πολλαπλάσιας ποσότητας των γειτόνων συναδέλφων μας, διότι τα 2 ΒΔ, που ως γνωστόν οι μελισσοκόμοι, πολύ δικαιολογημένα, τα έχουν ονομάσει σφάχτες του μελιού του μελισσοκόμου, εμείς τα μετατρέψαμε σε σφάχτες του μελιού των εμβρυοθαλάμων, με τα γνωστά πλεονεκτήματα γέννας μιας και μπλοκάρεται η βασίλισσα στους εμβρυοθάλαμους για όσο χρόνο επιθυμούμε, παίρνοντας περίπου 80% περισσότερο μέλι μόνο από την ύπαρξη των ΒΔ. Επιπλέον ποσότητα μελιού παίρνουμε λόγω, της 30 ενισχύσεως του συλλεκτικού συγκροτήματος με επιπλέον γόνο και συλλέκτριες μέλισσες, από τον ή τους μπαλαντέρ και από την τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ από την οποία ενισχύουμε τους μπαλαντέρ και που αναπληρώνουν τις καθημερινές απώλειες συλλεκτριών και δημιουργούν την διαφορά μεταξύ εσωτερικών (καταναλώνουν) και εξωτερικών (συλλέγουν) μελισσών. Η διαφορά στις συλλέξιμες ποσότητες είναι μεγάλη, ιδιαίτερα όταν υπάρχει έντονη ανθοφορία. Τα μελίσσια μπαλαντέρ τα τροφοδοτούμε και τα μετατρέπουμε σε μονάδες κτισίματος πλαισίων και παραγωγής μελισσών με τις οποίες ενισχύουμε συνεχώς το συλλεκτικό μας συγκρότημα με την μέθοδο της μετατόπισης όπως περιγράφεται σε σχετική αρθρογραφία μου στα μελισσοκομικά περιοδικά, όπως την επιδεικνύω εδώ και 25 χρόνια σε διάφορες μελισσοκομικές συναντήσεις – εκδηλώσεις όπως αυτή εδώ. Όπως περίπου την περιγράφει σε ένα βιβλίο του μετά την δική μου δημοσίευση ο καθηγητής Μιχάλης Υφαντίδης, όπως επίσης και κάποιοι καθηγητές ξένων πανεπιστήμιων. Την ανακάλυψαν πολύ όψιμα παρουσιάζοντας την ως μέθοδο τους. Τελευταία διάβασα για αυτήν στο Μελισσοκομικό Βήμα ως νέα μέθοδο ενός τούρκου καθηγητή ενώ στο ίδιο περιοδικό την έχω αναφέρει προ δεκαπενταετίας και πλέον, όπως και στον Μελισσότυπο και την Μελισσοκομική επιθεώρηση. Οι προστιθέμενες από τα μελίσσια μπαλαντέρ μέλισσες στην συλλεκτική μονάδα εισφέρουν τόσο μέλι όσο θα συνέλεγαν τα τριπλάσια περίπου μελίσσια από τα χρησιμοποιούμενα ως μπαλαντέρ εάν εργάζονταν ως ανεξάρτητες μονάδες. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα μας, δύο μελίσσια μπαλαντέρ θα εισφέρουν στην κυψέλη συλλογής όσο θα συνέλεγαν 6 επιπλέον μελίσσια αν δούλευαν ανεξάρτητα. Δεδομένου ότι όσο μεγαλώνει η διαφορά πληθυσμού εσωτερικών μελισσών, προπαντός τροφών, από τον πληθυσμό των συλλεκτριών (υπέρ των συλλεκτριών να είναι θετική η διαφορά) τόσο περισσότερο μέλι συλλέγεται. Αν μεταφέρουμε τα μελίσσια μας (νομαδική μελισσοκομία), από την τοποθεσία που βρίσκονται σε μια άλλη είναι προτιμότερο να μην τα απλώσουμε ως συνήθως, αλλά να τοποθετήσουμε σε μια στήλη, το ένα πάνω στο άλλο, τα μελίσσια κάθε ομάδας που θα συγκροτήσουν το πολυδύναμο, διότι μετά την συγκρότηση οι μέλισσες 31 προσανατολίζονται γρηγορότερα να εργάζονται από το ύψος του μελιτοθαλάμου (βλ. εικόνα 25,26,29). Εάν ο μελιτοθάλαμος γεμίσει σχεδόν με μέλια και η ανθοφορία συνεχίζεται τοποθετούμε και δεύτερο πάτωμα επάνω του (βλ. εικόνα 29) ή αφαιρούμε τα σφραγισμένα μέλια και τα αντικαθιστούμε με νέα κτισμένα πλαίσια. Σε μεγάλη έντονη συλλογή, πχ πεύκο ή έλατο μπορούμε να τοποθετήσουμε και τρίτο μελιτοθάλαμο μεταφέροντας αυτόν που περιέχει τα περισσότερα σφραγισμένα πλαίσια πάνω από τον επάνω εμβρυοθάλαμο χωρίς ΒΔ (βλ. εικόνα 26). Εικόνα 29 32 Ασφαλώς ο κάθε μελοσυλλέκτης έχει μια μέθοδο που του ταιριάζει ή μια που δοκίμασε και πέτυχε. Όπως το δέσιμο της βασίλισσας, ο εγκλωβισμός, το ορφάνεμα του μελισσιού, η τοποθέτηση άχτιστων πλαισίων στον εμβρυοθάλαμο και τόσες άλλες που γνωρίζω ότι τις εφαρμόζουν πεπειραμένοι μελάδες. Μερικές από τις δικές μου είναι και οι προαναφερθείσες που συγκεντρώνουν κατά την εμπειρία μου αρκετά πλεονεκτήματα εκ των οποίων τα σπουδαιότερα είναι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε συλλεκτικό μελίσσι όποτε το θελήσουμε ανεξάρτητα από την δυναμικότητα των μεμονωμένων μελισσιών μας (βλ. εικόνα 9 – συγκρότηση πολυδύναμου μελισσιού με παραφυάδες), η συνεχής ενίσχυση του συλλεκτικού με συλλέκτριες, η διατήρηση των μισών μας μελισσιών δυνατών, το κτίσιμο κηρηθρών και η διατήρηση των βασιλισσών πράγμα που δεν είναι κατορθωτό εάν ενώσουμε τα μελίσσια με την μέθοδο της εφημερίδας και πολλά άλλα πλεονεκτήματα τα οποία θα αναπτύξουμε κατά την διάρκεια παρουσίασης και άλλων μεθόδων συγκρότησης πολυδύναμων συλλεκτικών μελισσιών. Ερωτήσεις που έγιναν και απαντήσεις που δόθηκαν Ερώτηση 1 Γιατί τοποθετείτε τις εισόδους όπως μας υποδεικνύετε? Απάντηση Διότι επιθυμούμε να ελέγξουμε, κατά κάποιο τρόπο, τις ώρες εργασίας των μελισσών. Το αντίθετο συμβαίνει με τους ισχυρισμούς κάποιων αδαών μελισσοκομικής γνώσης που ισχυρίζονται ότι η κυψέλη τους δημιουργεί θερμοκρασία μεγαλύτερη του περιβάλλοντος χώρου της κυψέλης, άρα διαταράσσοντας την φυσιολογική δημιουργία μικροκλίματος μέσα στην κυψέλη που οδηγεί τις συλλέκτριες να βγαίνουν για εργασία με χαμηλές θερμοκρασίες και να πεθαίνουν από το κρύο και την κρύα υγρασία. Ευτυχώς που οι ισχυρισμοί τους είναι απραγματοποίητοι στην κυψέλη τους. Εμεις τον χειμώνα και την άνοιξη δεν επιθυμούμε να βγαίνουν για εξωτερικές εργασίες οι μέλισσες μας 33 με συνθήκες μεγάλης παγωνιάς ή υγρασίας, αλλά να βγαίνουν όταν έχει ανέβει η θερμοκρασία του περιβάλλοντος και έχει εξατμιστεί η υγρασία πάνω από τα καπάκια των κυψελών και των χόρτων του περιβάλλοντος χώρου των μελισσοκομείων μας. Αυτός είναι ο λόγος που συστήνουμε κάποια σκίαση της εισόδου όταν έχει ανατολικό προσανατολισμό, για να μην μπαίνει το φως και ο ήλιος στην είσοδο και εξέρχονται οι μέλισσες προτού το επιτρέψουν οι εξωτερικές συνθήκες. Όσες φορες τοποθετήσαμε την είσοδο βορινά σε πολύ κρύες περιοχές δεν είχαμε απώλειες. Απεναντίας σε τέτοιες περιοχές όταν τοποθετούσαμε την είσοδο νοτιοανατολικά χάναμε μελίσσια και βλέπαμε τις μέλισσες αναποδογυρισμένες πάνω στα καπάκια, στην παγωμένη υγρασία τους. Ερώτηση 2 Γιατί μας τονίζετε ότι το κάθετο χώρισμα θα πρέπει να είναι ξύλινο πάχους 2 εκ? Απάντηση Διότι το ξύλινο χώρισμα διατηρεί την θερμομόνωση καλύτερα των μεταλλικών και το πάχος των 2 εκ εξασφαλίζει θερμομόνωση ίση με ένα σκούρο - γεννημένο πλαίσιο ή μια μελικηρήθρα. Πέραν τούτου είναι κατάλληλο για το χώρισμα του μελισσιού στην περίπτωση της βασιλοτροφίας ή της συνύπαρξης δυο συνεργαζόμενων βασιλισσών στην ίδια κυψέλη (βλ. εικόνα 1) Ερώτηση 3 Γιατί επωφελείται θεραπευτικά και ο χρήστης εφαρμογής στα μελίσσια του ΕΜ – κεραμικά και ζεόλιθους (κλινοπτιλόλιθους)? Απάντηση Ο χρήστης μελισσοκόμος ακόμα και εγκεκριμένων φαρμάκων είναι γνωστό ότι πάντοτε έχει μια ανθυγιεινή επίδραση από την χρήση τους. Απεναντίας ο χρήστης ΕΜ και ζεόλιθων έχει μια θετική επίδραση από την εισπνοή ή κατάποση ή επίπαση σκόνης ζεόλιθων δεδομένου ότι χρησιμοποιουμε στα μελίσσια μας την ίδια φυσική ποιότητα και ποσότητα που χρησιμοποιείται από τα νοσοκομεία για την θεραπευτική 34 αγωγή ή την πρόληψη ασθενειών στον άνθρωπο. Οπότε η χρήση τους επιφέρει τρία θετικά αποτελέσματα: 1. Βελτίωση του περιβάλλοντος χώρου του μελισσοκομείου 2. Βελτίωση της υγείας των μελισσιών και αποτροπή ασθενειών 3. Βελτίωση της υγείας του μελισσοκόμου. Ερώτηση 4 Γιατί τοποθετούμε στο συλλεκτικό μελίσσι τον ασφράγιστο γόνο και στον μπαλαντέρ τον σφραγισμένο γόνο και μέλια? Απάντηση Η ερώτηση σας έχει τρία επί μέρους ερωτήματα, 1ο ερώτημα… Γεμίζοντας τον εμβρυοθάλαμο του συλλεκτικού με ασφράγιστο γόνο μπλοκάρουμε την γέννα της βασίλισσας για τις δυο πρώτες εβδομάδες συλλογής όποτε οι νεαρές μέλισσες που θα τροφοδοτούσαν τις λάβρες του ανοιχτού γόνου θα απασχοληθούν τώρα σε άλλες οικιακές εργασίες. Για αυτό προβαίνουμε στην συγκρότηση της συλλεκτικής μονάδας σε διαφορετικό χρόνο προ της νεκταροέκκρισης, ανάλογα με την διάρκεια της. 2ο ερώτημα… Στον μπαλαντέρ τοποθετούμε τον σφραγισμένο γόνο για δύο λόγους. Για να έχουμε το ταχύτερο δυνατό πολλές νεαρές μέλισσες και δεύτερον για να απελευθερώνονται συνεχώς κελιά για την γέννα της έντονα τροφοδοτούμενης βασίλισσας. 3ο ερώτημα… Στον μελιτοθάλαμο του μπαλαντέρ τοποθετούμε τα μέλια τα οποία θα συμπληρωθούν με τις εισερχόμενες τροφές και θα χρησιμοποιηθούν για την χειμερινή τροφοδοσία των μελισσιών μας δεδομένου ότι έχουμε καταργήσει πλέον τις τροφοδοσίες με σιρόπι. Ερώτηση 5 Είναι υποχρεωτικό για την συγκρότηση πολυδύναμου συλλεκτικού μελισσιού με την Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ δηλαδή, να έχουμε πολλά και δυνατά μελίσσια? 35 Απάντηση Πάντοτε τα πολλά δυνατά μελίσσια είναι το ζητούμενο κάθε μελισσοκόμου για να εκμεταλλευτεί τις έντονες εκκρίσεις νέκταρος ή μελιτώματος. Για αυτό με την παραδοσιακή μελισσοκομία την οποία ασκούν σήμερα οι περισσότεροι μελισσοκόμοι, είναι υποχρεωτικό να διαθέτουν δυνατά διώροφα ή τριώροφα μελίσσια όταν πηγαίνουν για συλλογή μελιού. Με την δική μας μέθοδο και εξοπλισμό ΑΝΠΑ, έχουμε την δυνατότητα να συγκροτήσουμε παραγωγικά μελίσσια ακόμα και από παραφυάδες, των οποίων εξασφαλίζουμε την συνεργασία μεταξύ τους (βλ. εικόνα 9) ώστε να εξασφαλίσουμε στην κάθε συλλεκτική μονάδα γόνο και πληθυσμό σε ποσότητα και σύνθεση που κρίνουμε αναγκαίο για μια αξιόλογη συλλογή. Επιπροσθέτως οι λεπτεπίλεπτες γυναίκες ή οι ηλικιωμένοι έχουν την ευχέρεια να εφαρμόσουν ΜΟΝΟ την απλή μέθοδο μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 12α) ή την μέθοδο που φαίνεται στις εικόνες 30, 31, 32 με τις συνεργαζόμενες βασίλισσες σε κοινό θάλαμο, αποφεύγοντας την Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ η οποία μας εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερη συλλογή αλλά απαιτεί περισσότερη εργασία και χειρονακτική δύναμη για την τοποθέτηση των πατωμάτων κλπ. Εικόνα 30 Εικόνα 31 36 Εικόνα 32 Αριστερά: Βαθειά κυψέλη δύο συνεργαζομένων βασιλισσών με κοινό μελιτοθάλαμο. Βάθος εμβρυοθαλάμου 37 εκ και μελιτοθαλάμου 15 εκ. Δεξιά: Βαθειά κυψέλη τριών συνεργαζομένων βασιλισσών με κοινό μελιτοθάλαμο. Βάθος εμβρυοθαλάμου 50 εκ και μελιτοθαλάμου 20 εκ. Οι πιο πάνω κυψέλες άνευ χωρισμάτων λειτουργούν με 14 πλαίσια. Ερώτηση 6 Γιατί τοποθετούμε στον μελιτοθάλαμο ένα πλαίσιο σφραγισμένο γόνο και όχι ασφράγιστο? Απάντηση Ένα πλαίσιο με γόνο θα προσελκύσει τις μέλισσες περισσότερο από ένα άλλο χωρίς γόνο. Εάν είναι νεαρής ηλικίας οι λάβρες (σκουλήκια) υπάρχει πιθανότητα να δημιουργήσουν οι μέλισσες ΒΚ οπότε θα είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε τουλάχιστον μια φορά σε έλεγχο για ύπαρξη τους και καταστροφή ή αξιοποίηση τους. Με τον σφραγισμένο γόνο, εάν μάλιστα έχει ελεχθεί για την μη ύπαρξη νεαρών σκουληκιών κερδίζουμε αυτόν τον χρόνο του ελέγχου. 37 Ερώτηση 7 Προτείνετε τροφοδοσία του μπαλαντέρ. Γιατί τροφοδοτείτε σε περίοδο ανθοφορίας και συλλογής και τι γίνετε με το προερχόμενο από αυτήν μέλι? Απάντηση Αν και έχω απαντήσει στην ομιλία μου δεν βλάπτει μια επανάληψη. Τροφοδοτούμε τους μπαλαντέρ γιατί κάθε εβδομάδα περίπου τους παίρνουμε τις συλλέκτριες μέλισσες. Οι μέλισσες που θα γίνουν συλλέκτριες μέσα σε μια εβδομάδα που θα τις μεταφέρουμε ξανά στο συλλεκτικό συγκρότημα δεν επαρκούν να εξασφαλίσουν την τροφοδοσία του μπαλαντέρ επαρκώς, ώστε η βασίλισσα να τροφοδοτείται εντόνως και αδιαλείπτως για να γεννά έντονα και οι κηροπλάστριες να μας χτίζουν κηρήθρες. Αυτές οι δυο επιδιώξεις μας προϋποθέτουν τροφή. Εάν ένα μέρος αυτής στοκαριστεί στα πλαίσια ως μέλι, το μέλι αυτό το χρησιμοποιούμε ως χειμερινή τροφοδοσία των μελισσιών μας. Πέραν τούτου αυτή η εφαρμοσμένη τεχνολογία τροφοδοσίας των μελισσιών μας που συνίσταται σε μια ήπια τροφοδοσία με τροφή που συνθέτουν τα ίδια τα μελίσσια μας με τα εισερχόμενα ολοχρονής, ενισχυόμενα και μειγνυόμενα με τα εισερχόμενα από εμάς στο μελίσσι με την δική μας ειδικής σύνθεσης τροφή, είναι από την φύση της και αυτομάτως τελειοποιημένη απαλλαγμένη από αυτοδημιούργητες αντιφάσεις και παρεκκλίσεις των μελισσοκόμων ή εμπόρων τροφών που επιφέρουν αρνητικές παρενέργειες εν αντιθέσει με την συμβιωτική αμοιβαία ωφέλιμη συνύπαρξη φυσικών και τεχνιτών συστατικών που ενισχύουν και εξασφαλίζουν μια αδιάλειπτη τροφοδοσία που δεν μπλοκάρει την γέννα αλλά και δεν στερεί τα μελισσοσμήνη από τροφή σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Ερώτηση 8 Γιατί κλείνουμε τις εισόδους και τις τρύπες των εμβρυοθαλάμων? Πως θα τροφοδοτηθούν οι εμβρυοθάλαμοι και πως θα διαφύγουν οι κηφήνες? 38 Απάντηση Α) Κλείνοντας τις εισόδους και τις τρύπες των εμβρυοθαλάμων υποχρεώνουμε τις συλλέκτριες μέλισσες να εργάζονται μόνο από τις πόρτες και τις τρύπες του μελιτοθάλαμου. Με αυτήν την μέθοδο οι μέλισσες κερδίζουν χρόνο στο ξεφόρτωμα και επιστρέφουν γρήγορα στην βοσκή. Επίσης έχουμε απόλυτα καθαρό μέλι γνωστής χλωρίδας. Β) Τα ΒΔ παρεμποδίζουν τις μέλισσες να κατεβάσουν όλη την τροφή στους εμβρυοθάλαμους, πέραν της συνήθειας τους να τοποθετούν το μέλι στα υψηλοτέρα σημεία των πλαισίων και των πατωμάτων. Επίσης μετά από 3 – 4 μέρες, όταν οι συλλέκτριες συνηθίσουν να εργάζονται από τους μελιτοθαλάμους, ανοίγουμε την τρύπα των πατωμάτων των εμβρυοθαλάμων ώστε να εξέρχονται οι κηφήνες διότι διαφορετικά θα σφήνωναν στο ΒΔ και θα πέθαιναν. Μαζί με τους κηφήνες εξέρχονται των τρυπών και μερικές συλλέκτριες μέλισσες που τροφοδοτούν τους εμβρυοθάλαμους με τροφές και προπαντός γύρη σε κόκκους. Όταν αυτές οι μέλισσες γίνουν υπερβολικές σε αριθμό κλείνουμε ξανά την τρύπα από το εμπρόσθιο μέρος, ανοίγουμε την πίσω κοκ. Ερώτηση 9 Στην νομαδική μελισσοκομία γιατί προτιμάτε την τοποθέτηση των μελισσιών που θα συγκροτήσουν την μονάδα συλλογής σε μια στήλη? Απάντηση Δεν είναι υποχρεωτικό. Είναι όμως προτιμότερο διότι οι συλλέκτριες μέλισσες των επάνω μελισσιών προσανατολίζονται ευκολότερα και γρηγορότερα στην είσοδο των μελιτοθαλάμων του συγκροτήματος. Ερώτηση 10 Η μέθοδος του μπαλαντέρ έχει άλλα πλεονεκτήματα που δεν μας αναφέρατε λόγω έλλειψης χρόνου? Απάντηση Πράγματι, η μέθοδος του μπαλαντέρ έχει περισσότερα πλεονεκτήματα από όσα ανέφερα στην παρούσα ομιλία μου. 39 Ένα βασικό πλεονέκτημα μη διευκρινισθέν είναι το εξής: όπως γνωρίζετε οι βετεράνοι μελισσοκόμοι στην συλλογή θυμαριού, πεύκου, ελάτου και γενικότερα σε μεγάλες ανθοφορίες που δεν δίνουν παράλληλα και γύρη συνιστούν κάθε εβδομάδα περίπου να γίνεται τρύγος και σφίξιμο του μελισσιού, δηλαδή περιορισμός του χώρου ώστε ο υπάρχον χώρος να βρίσκεται πάντοτε πλήρης μελισσών. Αυτό γίνεται γιατί καθημερινά χάνονται μέλισσες λόγω έντονης εργασίας, γηρατειών και πολλών άλλων λόγων. Αυτή η μέθοδος συνεπάγεται μεγάλο χρονοεργατοκόστος. Με την μέθοδο του μπαλαντέρ κερδίζουμε αυτήν την επιπλέον εργασία διότι ο πληθυσμός που χάνεται λόγω των πιο πάνω αναφερόμενων αιτιών, αναπληρώνεται από την εισφορά συλλεκτριών από τους μπαλαντέρ. Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα που συντελείται αυτόματα χωρίς επιπλέον εργατοχρονοκοστός είναι η μείωση των βαρρόα διότι οι συλλέκτριες μέλισσες με τις οποίες ενισχύουν ο ή οι μπαλαντέρ το συλλεκτικό μελίσσι κουβαλούν μαζί τους και ένα μεγάλο ποσοστό των υπαρχόντων βαρρόα πάνω στις μέλισσες των μπαλαντέρ. Αρά απαλλάσσονται οι μπαλαντέρ από βαρρόα. Στο συλλεκτικό τώρα μελίσσι, η εισφορά ακάρρεων βαρρόα από τις εισφερόμενες συλλέκτριες δεν έχει ουσιώδη επιβάρυνση διότι αυτά δεν έχουν την δυνατότητα να πολλαπλασιαστούν λόγω έλλειψης ανοιχτού γόνου με το μπλοκάρισμα της βασίλισσας και θα χαθούν μαζί με τις φέρουσες αυτών συλλέκτριες μέλισσες κατά την διάρκεια των συλλεκτικών εκδρομών τους ή με τον θάνατο τους λόγω έντονης εργασίας ή γηρατειών. Άλλα πλεονεκτήματα είναι η συλλογή ΒΠ ή η δημιουργία παραφυάδων, το χτίσιμο πλαισίων ή συλλογή γύρης σε πλαίσια σε περιοχές που υπάρχει και πληθώρα άλλων. Επιπλέον οι χρησιμοποιούντες την επαναστατική τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ που έχουμε εφεύρει και έχουμε επιδείξει προ δεκαετιών στα μελισσοκομικά συνέδρια Πάτρας και Αθήνας, μελισσοκομικές εκθέσεις όπως η σημερινή και συγκεντρώσεις μελισσοκόμων ή όσων μας επισκέπτονται, έχουν την δυνατότητα να μεταφέρουν στα μελίσσια τους γύρη, γόνο και μέλισσες προς συνεχή ενίσχυση τους κάθε φορά που τα επισκέπτονται (βλ. εικόνα 8α, 8β). 40 Ερώτηση 11 Αναφέρεστε συνεχώς στις μελισσοκομικές μεθόδους ΑΝΠΑ και στα πλεονεκτήματα του εξοπλισμού ΑΝΠΑ. Μπορείτε να μας πείτε συνοπτικά περισσότερα από όσα συμπεράναμε από την ομιλία σας? Απάντηση Στο πρώτο σκέλος της ερώτησης σας εμείς δίνουμε έμφαση σε επιλογές που σκοπεύουν: 1) Στην αφάρμακο αειφόρο μελισσοκομική εκμετάλλευση. 2) Στην διατήρηση του ημίσεως τουλάχιστον ζωικού κεφαλαίου (μελισσιών) σε πλήρη ετοιμότητα για: i. Πολλαπλασιασμό σμηνών και ενίσχυση αυτών. ii. Ενίσχυση επιλεγμένων μελισσιών. iii. Συγκρότηση πολυδύναμων συλλεκτικών συγκροτημάτων για πολλαπλάσια συλλογή προϊόντων κυψέλης iv. Κολλητές ανθοφορίες (πρώιμο – όψιμο θυμάρι, πρώιμο – όψιμο έλατο, πρώτο – δεύτερο βάρεμα στο πεύκο κλπ). 3) Στην αποφυγή εξαντλήσεως των μελισσιών μας διά του μπλοκαρίσματος ή της μακροχρόνιας παραμονής τους σε ανθοφορίες με έλλειψη γύρης προς επίτευξη μεγαλύτερης συλλογής, εκτός εάν ενισχύονται, με την χρησιμοποίηση της επαναστατικής τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ. 4) Στην γνώση του τι θα επακολουθήσει μετά από μια εξαντλητική παραμονή στην συλλογή ώστε ο εναπομένων πληθυσμός των μελισσών να μπορεί να ανασυγκροτηθεί με την εφαρμογή αρχηγικής τεχνολογίας στον εξοπλισμό και τις μεθόδους εκμετάλλευσης. 5) Δίνουμε έμφαση στην υγεία των μελισσιών χωρίς την χρήση φαρμάκων, αλλά δια της γενετικής επιλογής (Αρχή της επικράτησης) και της εφαρμογής αρχηγικής τεχνολογίας στον εξοπλισμό και τις μεθόδους εκμετάλλευσης (βλ. χρήση ΕΜ – κεραμικών και ζεόλιθου – κλινοπτιλόλιθου). 6) Δίνουμε έμφαση στην τροφοδοσία, στην ποιότητα της τροφής και στην μέθοδο χορήγησης της ώστε να μην μπλοκάρεται ή να μπλοκάρεται – αναλόγως – η γέννα για την πρόληψη ή θεραπεία 41 με βιολογικό τρόπο των ασθενειών και την συλλογή πολλαπλάσιας ποσότητας καθαρών προϊόντων από φάρμακα και τροφές, επιλεγμένης και γνωστής κάθε φορά ανθοφορίας. Γνωστού όντως ότι στο σωστό ξεκίνημα οφείλεται το ήμισυ της επιτυχίας και στην σωστή διαχείριση το υπόλοιπο ήμισυ εφαρμόζουμε την αρχηγική τεχνολογία και μεθόδους μείωσης ή συγχώνευσης του χρονοοικονομικού, του εργατοοικονομικού και του μεταφορικού κόστους ώστε να επιτυγχάνουμε τεράστιο διαφορικό κόστος. Επεξήγηση του διαφορικού κόστους που είναι οικονομική ορολογία. Διαχειριζόμαστε για παράδειγμα δέκα μελίσσια σε μια σημαντική απόσταση από την έδρα μας και τα επισκεπτόμαστε πέντε φορές στην συγκεκριμένη ανθοφορία για συλλογή μελιού. 1) Τα έξοδα καυσίμων, διοδίων κλπ είναι πχ 1400 ευρώ για τα 7 με 8 δρομολόγια. (Ένα δρομολόγιο για να εντοπίσουμε και να οριοθετήσουμε την θέση του μελισσοκομείου, ένα στην μεταφορά πρώτης εγκατάστασης, πέντε προς έλεγχο της πορείας τους και άλλο ένα για την επιστροφή των μελισσιών μας στην έδρα μας ή στην επόμενη τοποθεσία συλλογής.) 2) Το κόστος των ημερομίσθιων μας για τις 7 – 8 απουσίες μας από την έδρα μας είναι 350 – 400 ευρώ. 3) Τα διάφορα μικροέξοδα μας είναι πχ 100 ευρώ. Σύνολο 1850 – 1900 ευρώ. Έστω ότι συλλέξαμε 20 κιλά μέλι ανά μελίσσι. Άρα έχουμε συλλογή (αν έχουμε) 200 κιλά μέλι. Αν διαιρέσουμε τα έξοδα μας 1900/200 έχουμε 9.5 ευρώ κόστος μελιού ανά κιλό. Εάν τώρα δεν διαχειριστούμε μόνο 10 μελίσσια αλλά 40 που είναι εύκολο να διαχειριστεί σε μια ημέρα ένας έμπειρος μελισσοκόμος έχουμε τα ίδια έξοδα εκτός αν προσλάβουμε έναν βοηθό στις μεταφορές και στον τρύγο με επιπλέον έξοδα 200 ευρώ. Θα έχουμε 2100 ευρώ έξοδα και παραγωγή 800 κιλά μέλι, ήτοι 2100/800 και κόστος ανά κιλό μελιού κάτω από 2.6 ευρώ. Αυτή την τεράστια διαφορά κόστους οι οικονομολόγοι την ονομάζουν διαφορικό κόστος και στην διαχείριση των μελισσιών μας έχουμε πολλά τέτοια κόστη να κερδίσουμε με τις μεθόδους που χρησιμοποιούμε. 42 Εάν τώρα εφαρμόσουμε και αρχηγικές μεθόδους συλλογής αντιλαμβάνεστε εύκολα πόσο κατεβαίνει το κόστος παραγωγής και πόσο αυξάνουν οι δυνατότητες διάθεσης της με μεγάλο διαφορικό κέρδος. Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας, σας απαντώ συνοπτικά πως οι κυψέλες ΑΝΠΑ εξασφαλίζουν τους πιο κάτω στόχους: 1. Παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων με ελαχιστοποίηση του χρόνου απασχόλησης ανά κυψέλη μειώνοντας δραστικά το κόστος εκμετάλλευσης δεδομένου ότι η κυριότερη δαπάνη στην μελισσοκομία είναι αυτή των εργατοωρών. 2. Δυνατότητα εξάσκησης της μελισσοκομίας ακόμα και από άτομα ελαττωμένων σωματικών ή κινητικών ικανοτήτων (νεαροί, γυναίκες, ηλικιωμένοι, ανάπηροι) λόγω χειρισμών μόνο πλαισίων. 3. Ελαχιστοποίηση των επιθεωρήσεων και της ενόχλησης των μελισσιών από αυτές, 4. Δυνατότητα συγκρότησης δυνατών μελισσιών στον κατάλληλο τόπο και χρόνο – δεδομένης της διαφοροποίησης, από χρονιά σε χρονιά και από τοποθεσία σε τοποθεσία, της έναρξης της νεκταρομελιτοέκκρισης – με την συγκρότηση υπερδύναμων συλλεκτικών μονάδων ακόμα και από παραφυάδες (βλ. σχετικές μεθόδους μας). 5. Δυνατότητα παραγωγής μεγαλύτερων ποσοτήτων μελισσοκομικών προϊόντων άριστης φυσικής ποιότητας και εμφάνισης ανά μελίσσι ή συγκρότημα συλλογής, απαλλαγμένων από κατάλοιπα ενφάρμακου μελισσοθεραπείας και μελισσοτροφοδοσίας πάντοτε γνωστής χλωρίδας. 6. Δυνατότητα εξασφάλισης εισοδήματος και στις πιο δύσκολες ανθοφορίες και χρονιές με την χρησιμοποίηση πάμφθηνου βοηθητικού εξοπλισμού. 7. Δυνατότητα εναλλακτικών μεθόδων αφαρμάκου μελισσοθεραπείας και αποφυγή της χημειοθεραπείας όπως με την χρήση κεραμικών και ΕΜ που εξασφαλίζουν την πραγματική ολιστική θεραπεία όπως την έχουν εφαρμόσει από αρχαιοτάτων χρόνων οι άνθρωποι (ορφικοί 11300 πχ) και διάφοροι σοφοί ανά 43 τον κόσμο μεταξύ των οποίων ο Teruo Higa, ο εφευρέτης της δράσης των ΕΜ και οι Mokiti Okada που υποστήριξε την πρακτική εφαρμογή των φυσικών μεθόδων καλλιέργειας δεδομένου ότι η φύση από μόνη της έχει δημιουργήσει ένα σύστημα θεμελιωμένο στην ολιστική προσέγγιση της υγείας και της αειφόρου ανάπτυξης – εδώ – των μελισσιών με την συνεχή γενετική εξέλιξη και ανέλιξης τους δια της Αρχής της επικράτησης του ισχυρότερου μεταξύ των συμβιούντων ζώντων οργανισμών. Επίσης η οργάνωση Σεκάι Κιγιουσέι Κο που είχε ιδρύσει το Διεθνές Κέντρο Έρευνας της φυσικής καλλιέργειας, ένα ίδρυμα που είχε στόχο να ενθαρρύνει την υιοθέτηση μεθόδων φυσικής καλλιέργειας και όχι όπως την ευαγγελίζονται μερικοί που έρχονται και αγοράζουν από εμάς μερικές παραφυάδες, ακούνε και βλέπουν μερικά πράγματα και αμέσως προσπαθούν να εμφανιστούν ως μεγάλοι εφευρέτες και δάσκαλοι μελισσοκομίας σκοτώνοντας τις πρωτότυπες δικές μας αλλά και άλλων επιτυχημένες μεθόδους εκμετάλλευσης με την κακοποιημένη αντιγραφή και παραποίηση άλλοτε λόγω άγνοιας, εξ αιτίας της ανεπαρκούς θεωρητικής γνώσης και ελλιπούς εφαρμοσμένης πρακτικής εμπειρίας και άλλοτε εσκεμμένα για να παρουσιαστεί ως νέα εφεύρεση η μέθοδος τους. Αυτοί οι άνθρωποι κράτησαν από το γνωστό σλόγκαν μας ΜΟΝΟ το πρώτο μέρος του.* *Τα πεινασμένα για μελισσογνώσεις πλήθη των νεοεισερχομένων μελισσοκόμων ποτέ δεν εξετάζουν την πνευματική τροφή που τους δίνουμε, γι’αυτό είναι προτιμότερο να τα πλησιάζουμε με χέρια αδειανά παρά γεμάτα με δηλητήριο (βλ. προτάσεις – υποδείξεις εξοπλισμού, μεθόδων και οργάνωσης μελισσοκομείου). 8. Δυνατότητα συλλογής εξατομικευμένων ή ηπιοφαρμακευτικών προϊόντων κυψέλης ή προϊόντων πάνω σε μελισσοκτισμένων και πληρουμένων καθ ολοκληρία από τις μέλισσες κηρηθρών όπως μελικηρήθρες, γύρη σε ψωμί των μελισσών κλπ. 44 9. Δυνατότητα: I. παραγωγής βασιλισσών ένα έως ενάμισι μηνά νωρίτερα, υψηλής ποιότητας κυμαινόμενης μεταξύ σμηνουργίας και αντικατάστασης με εύκολο τρόπο, φυσικής γονιμοποίησης χωρίς τα μειονεκτήματα των βασιλισσών σμηνουργίας από τις επιλεγμένες βασίλισσες μας και II. συλλογής ΒΠ και κεριού πολλούς μήνες με μηδαμινό κόστος. Σας ανέφερα νομίζω αρκετούς στόχους. Για όσους ενδιαφέρονται για την πλήρη γνώση όλης της γραμμής των πλεονεκτημάτων των κυψελών και γενικότερα του εξοπλισμού ΑΝΠΑ θα πρέπει να μας επισκεφτούν και μάλιστα αρκετές φορές. Όσο για την πλήρη εκπαίδευση στις Αρχηγικές μεθόδους που εφαρμόζουμε θα πρέπει να συνεργαστείτε μαζί μας τουλάχιστον ένα δύο χρόνια για να διδαχτείτε θεωρητικά και να εφαρμόσετε πρακτικά πάνω στα μελίσσια σας και στα μελίσσια των συνάδελφων σας, πολλές φορές τις μεθόδους μας δεδομένου ότι κάθε φορά διαφοροποιούνται ανάλογα με την τοποθεσία, τις καιρικές συνθήκες και την ανάπτυξη της χλωρίδας οι οποίες δεν είναι ποτέ σταθερές. Ερώτηση 12 Πολλές φορές αναφέρατε στην ομιλία σας ότι η τεχνολογία σας είναι δωρεάν. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι εννοείτε? Απάντηση Δεν θεωρώ πρέπον να μετατραπούν οι έρευνες μου και η προσφορά μου στην μελισσοκομία σε μηχανή είσπραξης χρημάτων διότι είμαι απόλυτα υπέρ της αρχής πως η γνώση, για το καλό του κόσμου θα πρέπει να αποτελεί κοινό κτήμα. Και σήμερα το μεγαλύτερο λάθος της σύγχρονης μελισσοκομίας είναι πως επιμένει να επικεντρώνεται στα συμπτώματα (βλ. πχ μελισσοασθένειες) προσπαθώντας να τα καταπραΰνει αντί να 45 ασχολείται με την αρχική αιτία. Με αυτήν την μέθοδο κερδίζει προσωρινά την μάχη αλλά χάνει τον πόλεμο διότι η νίκη της ήταν “Πύρρειος”. Χρειάζεται να καταφύγουμε σε ριζοσπαστικά μέτρα, να αλλάξουμε εξ ολοκλήρου το παρόν σύστημα, να εγκαταλείψουμε ξεπερασμένες τεχνικές, γνώσεις και φιλοσοφίες του παρελθόντος και να κοιτάξουμε μπροστά. Για αυτό εδώ και τρεις δεκαετίες εμείς χρησιμοποιουμε την συγκριτική και προσθετική μέθοδο, με απλά λόγια την συνθετική τεχνολογία που τις τελευταίες δεκαετίες μετονομάστηκε σε “αυθεντική ή αρχηγική τεχνολογία”. Το μεγαλύτερο, ίσως εμπόδιο στην εξάπλωση την αρχηγικής τεχνολογίας, την οποία και εγώ χρησιμοποιώ, είναι η άγνοια και η πλεονεξία που επιδεικνύουν τα οργανωμένα συμφέροντα, τα οποία προβάλλουν ξεπερασμένες, αναχρονιστικές, επιζήμιες και επικίνδυνες πολλες φορες τεχνολογίες και καταπολεμούν καινοτόμες αυθεντικές τεχνολογίες για να έχουν για πάντα – όπως νομίζουν – το επάνω χέρι στην μελισσοκομία και να την απομυζούν. Αυτές τις καινοτόμες τεχνολογίες επιδιώκουμε να κάνουμε γνωστές στους νεοεισερχόμενους ιδίως μελισσοκόμους, για αυτό και τις παρέχουμε δωρεάν. Ερώτηση 13 Μπορείτε να μας αναφέρετε μια “Πύρρειο” νίκη? Απάντηση Θα σας αναφέρω τυχαία τις μελισσοασθένειες που ταλαιπωρούν όλους τους μελισσοκόμους. Οποιαδήποτε θεραπευτική αγωγή, όσο επιτυχημένη και αν είναι, που επιφέρει δυσάρεστες παρενέργειες είναι αυτοκαταστροφική τεχνολογία και σαν τέτοιες τεχνολογίες θεωρώ ακόμα και τα εγκεκριμένα φάρμακα. Για αυτό, εδώ και μια εικοσιπενταετία δεν χρησιμοποιώ και δεν συνιστώ την χρησιμοποίηση κανενός φαρμάκου. Η δική μας τεχνολογία καταργεί ολοκληρωτικά την χρήση οποιασδήποτε χημικής ουσίας, αφήνοντας την φύση να επενεργήσει με τους νόμους της. 46 Ως προς την θεραπευτική αγωγή εχουμε να αντιμετωπίσουμε μια σύνθετη μόλυνση και ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να αρκεστούμε στην καταπολέμηση μιας συγκεκριμένης ασθένειας, αλλά μιας ολικής αντιμετώπισης του συνόλου της πολυμόλυνσης του περιβάλλοντος, πράγμα που επιτυγχάνεται με την χρήση ΕΜ – κεραμικών και ζεόλιθου (κλινοπτιλόλιθου) όπως αναγνωρίζεται παγκοσμίως. Αλλά και με οποιαδήποτε άλλη, νέα μορφή αντιμετώπισης, που ήθελε εμφανιστεί, η οποία θα συντελεί στην διαδικασία της αναζωογόνησης όπως η αντιοξείδωση που βοηθά στην πρόληψη του εκφυλισμού, τον οποίο επιφέρει η υπερβολική οξείδωση. Μια και μας είναι γνωστό ότι η φύση του άμεσου περιβάλλοντος μας είναι η αιτία που βομβαρδιζόμαστε από τεράστιες ποσότητες εκφυλιστικών μικροοργανισμών. Για αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να ισχυροποιούμε την αντιοξείδωση που συντελεί στην ανοσία. Όλα όσα σας αναφέρω, ίσως κρίνετε πως τα εμφανίζω ως υπερβολικά καλά και αισιόδοξα για να γίνουν πιστευτά, αλλά οι παγκόσμιες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ισχύουν. Και οι δικές μου εφαρμογές, παρουσία μαθητών – συνεργατών μου έχουν επαληθεύσει πέρα για πέρα τα απιστεύτως καλά αποτελέσματα τους. Ερώτηση 14 Στις ομιλίες σας αναφέρεστε στις έρευνες που κάνετε με τους μαθητές και συνεργάτες σας πάνω στην χρήση ΕΜ – κεραμικών και ζεόλιθων (κλινοπτιλόλιθων). Επειδή δεν είναι ευρέως γνωστοί στους μελισσοκόμους, μπορείτε να μας δώσετε κάποιες βασικές πληροφορίες, περί του τι είναι, πώς χρησιμοποιούνται και ποιές είναι οι ευεργετικές τους επιδράσεις πάνω στα μελίσσια μας ή ακόμα και στον περιβάλλοντα χώρο του μελισσοκομείου και στους χρήστες μελισσοκόμους, όπως ισχυρίζεστε? Απάντηση Η ερώτηση σας θα έπρεπε να υποβληθεί στην σχετική μου ομιλία “αφάρμακος μελισσοκομική εκμετάλλευση” ή στην προσεχή “αφάρμακος μελισσοκομική εκμετάλλευση – νέα δεδομένα”. Θα σας δώσω όμως και εδώ μια συνοπτική απάντηση μια και είναι αδύνατη μια 47 αξιόλογη συλλογή μελισσοκομικών προϊόντων ή εντατική εκμετάλλευση μελισσοκομείου – που είναι το θέμα της ομιλίας μου σήμερα – εάν πέραν των όσων συνιστώ, δεν είναι απόλυτα υγιή τα μελίσσια. ΕΜ – κεραμικά: Έχουν ονομαστεί από τον Dr Τeruo Ηiga (Τερούο Χίγκα) οι αναζωογονητικοί οργανισμοί μέσα στο περιβάλλον, που στην συγκεκριμένη περίπτωση προέρχονται από μια συμβιωτική, αμοιβαία ωφέλιμη συνύπαρξη, με ειδική ζύμωση, μικροοργανισμών. Η χρήση τους είναι παγκόσμια και έχουν χαρακτηριστεί ως “η ελπίδα του πλανήτη γη”. Χρησιμοποιούνται παντού: στις φυτικές καλλιέργειες, στην κτηνοτροφία, στην πτηνοτροφία, στην ιχθυοτροφία, στην οστρακοτροφία κλπ. Στα νοσοκομεία, επίσης, για απολύμανση, ακόμα και για την θεραπεία ανιάτων ασθενειών και ειδικότερα στην ολιστική μορφή θεραπείας που εφαρμόζει η ομοιοπαθητική ιατρική. Στην μελισσοκομία συντελούν στην αφάρμακο απολύμανση του περιβάλλοντος χώρου του μελισσοκομείου (με ψεκασμό), στην εξυγίανση του νερού των μελισσών, στην απολύμανση – εξυγίανση της κυψέλης και του μελισσιού (με ψεκασμό της κυψέλης και τροφοδοσία), συντελώντας στην παρεμπόδιση εκδήλωσης σηψιγονιών, νοζεμίασης και των συνυπαρχόντων με τις ανωτέρω ασθένειες ιώσεων, μυκητιάσεων κλπ, καθώς και στην θεραπεία όλων των ανωτέρω (βλ. σχετική αρθογραφία ελλήνων και ξένων μελισσοκόμων – ερευνητών). Ζεόλιθος (κλινοπτιλόλιθος): Η λέξη “zeolite” προέρχεται από τα ελληνικά “ζέοντα λίθο” δηλαδή “πέτρα που βράζει” λόγω της αρχικής παρατήρησης ότι οι ζεόλιθοι αποβάλλουν νερό όταν θερμαίνονται (και το προσλαμβάνουν όταν κρυώνουν). Ο ερευνητής Δρ Ζ Δ Ζαρταλούδης (γεωπόνος – εντομολόγος, ΕΘΙΑΓΕ – ινστιτούτο προστασίας φυτών Θεσσαλονίκης) με τον οποίο συνεργαζόμαστε, όπως και με πολλούς άλλους επιστήμονες και εταιρίες διάθεσης ζεόλιθων που μας παρέχουν δωρεάν τις επιστημονικές τους οδηγίες και τις απαιτούμενες ποσότητες ζεόλιθου (κλινοπτιλόλιθου) για τα πειράματα μας, γράφει σε ερευνά του: “Ζεόλιθος – η πέτρα της ζωής”: Ίσως είναι το μοναδικό φυσικό υλικό που μπορεί να δώσει λύση σε πολλά σύγχρονα προβλήματα της ανθρωπότητας. Είναι πραγματικά ένα δώρο (ευλογία) του θεού στον 48 σύγχρονο άνθρωπο. Πολλοί τον ονόμασαν “πέτρα της ζωής” αλλά και “μαγικό βράχο” και κάποιοι είπαν ότι… μονό καφέ δεν κάνει”. Παρόλο που οι ζεόλιθοι είναι ανακάλυψη των τελευταίων δεκαετιών, έχουν αναγνωριστεί πάνω από 40 είδη ζεόλιθων στην φύση και άλλα 100 έχουν παρασκευαστεί στα εργαστήρια. Η ετήσια παραγωγή τους υπερβαίνει τους 12000 τόνους. Οι χρήσεις των ζεόλιθων οφείλονται στις ξεχωριστές ιδιότητες τους και είναι πάρα πολλές σε όλους τους τομείς. Χρησιμοποιούνται από το 1968 ως προσθετικό στην τροφή ζώων, πτηνών, ψαριών, οστράκων κλπ με αποτελέσματα από καλά έως άριστα. Όλα τα διατρεφόμενα, με προσθήκη ζεόλιθου, ζώα, παρουσιάζουν γρήγορη ανάπτυξη και ευρωστία και μειώνονται οι πιθανότητες ασθένειας η θανάτου τους. Επιτυγχάνεται καλύτερη αφομοίωση θρεπτικών συστατικών και αποδοτικότητα της τροφής τους. Μειώνουν τις αμμωνιακές ρίζες στο κυκλοφορικό σύστημα τους οι οποίες δεσμεύονται από τον ζεόλιθο και σταδιακά αποβάλλονται με αποτέλεσμα την καλύτερη μετατροπή του αζώτου της τροφής σε ζωική πρωτεΐνη. Στην ιατρική: Ο κλινοπτιλόλιθος διεγείρει (προκαλεί) την παραγωγή αντισωμάτων με επακόλουθη την αναστολή της εκδήλωσης ορισμένων ασθενειών. Μειώνει τα αμμωνιακά επίπεδα στο αίμα. Απομακρύνει τις τοξικές ουσίες από τον οργανισμό. Απομακρύνει τις αφλατοξίνες που εισάγονται στον οργανισμό από την κατανάλωση αλλοιωμένων τροφίμων. Έχει αντιδιαρροϊκή και αντιεντεροτοξική δράση. Παρουσιάζει αντιβακτηριακή δράση, αντικαρκινική και αντιική δράση (Colela, 2010). Παρουσιάζει διάφορες βιολογικές δράσεις και έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως βοηθητικά εμβολίων αλλά και στην θεραπεία της διάρροιας. Μια νέα χρήση πολύ λεπτόκοκκου ζεόλιθου (κλινοπτιλόλιθου – clinoptilolite) είναι η πιθανή βοηθητική του δράση στην αντικαρκινική θεραπεία. Η εφαρμογή κλινοπτιλόλιθου σε αυτή την μορφή σε ποντίκια και σκύλους που πάσχουν από ποικίλους τύπους όγκων οδήγησε στη βελτίωση στη γενική κατάσταση της υγείας τους, επέκταση της 49 διάρκειας ζωής τους, και τη μείωση στο μέγεθος των καρκινικών όγκων. Τοπική εφαρμογή του κλινοπτιλόλιθου σε καρκίνους δέρματος των σκύλων μείωσε αποτελεσματικά τον όγκο και την έκτασή τους. Επιπλέον, μελέτες τοξικολογίας στα ποντίκια και τους αρουραίους κατέδειξαν ότι η εφαρμογή αυτή δεν έχει αρνητικές επιδράσεις. Εργαστηριακές μελέτες σε ιστοκαλλιέργειες έδειξαν ότι ο λεπτόκοκκος κλινοπτιλόλιθος εμποδίζει την πρωτεϊνική κινάση B (cΑkt), προκαλεί την δράση των αντικαρκινικών πρωτεϊνών p21WAF1/CIP1 και p27KIP1, και μπλοκάρει την αύξηση διάφορων καρκινικών κυττάρων (Pavelić et al., 2001). Ο ζεόλιθος μπορεί θαυμάσια να συνδυαστεί με τους ΕΜ, οπότε η θετική τους επενέργεια είναι παράλληλη και αθροιστική. Στα σύγχρονα συστήματα βιολογικής και ολοκληρωμένης διαχείρισης, γεωργίας, χρειαζόμαστε κυρίως “φυσικά εργαλεία” με δυνατότητες προστασίας, αύξησης και καλυτέρευσης της παραγωγής. Από πειράματα της τελευταίας δεκαετίας στο ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε και άλλων επιστημόνων ανέδειξαν ως ένα τέτοιο “ φυσικό εργαλείο” τον φυσικό ζεόλιθο και ειδικότερα τον κλινοπτιλόλιθο. Σαν μελισσοκόμοι, μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα κάποιες από τις πολλές ιδιότητες τους όπως η χρησιμοποίηση τους σαν μοριακά κόσκινα επειδή συμβάλλουν σε ένα καθαρότερο και ασφαλέστερο περιβάλλον , με πολλούς τρόπους. Χρησιμοποιούνται στον εμπλουτισμό της ατμόσφαιρας με οξυγόνο λόγω της εκλεκτικής ικανότητας των ζεόλιθων να απορροφούν το άζωτο από την ατμόσφαιρα. Ως οξειδοαναγωγικοί καταλύτες μπορούν να αφαιρέσουν τους ατμοσφαιρικούς ρίπους, όπως τα καυσαέρια μηχανών και τα CFCs που προκαλούν την μείωση του όζοντος. Έχουν την ικανότητα να διαχωρίσουν τις επιβλαβείς οργανικές ουσίες από το νερό και να αφαιρέσουν τα ιόντα βαρέων μετάλλων (βλ. βιολογική μελισσοκομία). Μια άλλη, πολύ σπουδαία ιδιότητα τους, στην οποία έχουμε επικεντρώσει τις έρευνες μας, με τις γνώσεις και συνεργαζομένων μαζί μας ειδικών, είναι η ικανότητα τους να συγκρατούν υγρά έως και το 50% του βάρους τους (είναι πορώδεις πέτρες) και τα οποία αποβάλλουν συνεχώς με θέρμανση τους μέχρι την υψηλή θερμοκρασία των 350° C και να τα επαναπροσλαμβάνουν με σταδιακή μείωση της θερμοκρασίας σε θερμοκρασία δωματίου ή μικρότερη. Αυτήν την ιδιότητα τους αλλά και την ιδιότητα τους να αποθηκεύουν ηλιακή ενέργεια, τις εκμεταλλευόμαστε με το να εμβαπτίζουμε τον ζεόλιθο μέσα σε υγρής μορφής ΕΜ ώστε να πληρούνται τα μεγάλα κενά 50 της δομής τους από τους ΕΜ τους οποίους αποβάλλουν και διαχέουν μέσα στην κυψέλη όταν η θερμοκρασία της ανέβει πάνω από την θερμοκρασία δωματίου με αποτέλεσμα να συντελούν στην διαρκή ολιστική ίαση της μελισσοκομικής κοινωνίας της κυψέλης πέρα από την αυθεντική προσφορά τους από την συμμετοχή τους μέσα στην τροφή που παρέχουμε στα μελίσσια μας. Εχουμε δηλαδή παράπλευρες ωφέλιμες προσφορές πλεονεκτημάτων. Απεναντίας όταν τις κρύες νύχτες και γενικότερα τον χειμώνα που η θερμοκρασία μέσα στην κυψέλη είναι χαμηλή, εκμεταλλευόμαστε την άλλη ιδιότητα τους να συλλέγουν το νερό, δηλαδή την υγρασία της κυψέλης και να συντελούν στην αναστολή ή την θεραπεία της μελισσοκοινωνίας από ασθένειες που προκαλεί η αυξημένη υγρασία (νοζεμίαση κλπ). Γενικότερα ο ζεόλιθος συντελεί σε μια ισορροπημένη υγρασία μέσα στην κυψέλη. Περισσότερες πληροφορίες θα δώσουμε σε ειδική ομιλία μας με τίτλο “αφάρμακος μελισσοκομική εκμετάλλευση – νέα δεδομένα”, μετά την ολοκλήρωση των ερευνών μας και την απόλυτη επιβεβαίωση των θετικών αποτελεσμάτων της χρήσης από έμενα και τους μαθητές – συνεργάτες μου. Βλέπετε και άλλη ομιλία μου με τίτλο “δοκιμασμένες και αληθινές μέθοδοι”. Ερώτηση 15 Βλέπουμε στον τίτλο του συνεταιρισμού σας ότι έχετε Ομάδες Κοινής Εκμετάλλευσης (ΟΚΕ). Τι είναι οι ΟΚΕ και ποια τα πλεονεκτήματα τους? Απάντηση Ομάδες κοινής εκμετάλλευσης είναι η συσπείρωση δυο ή περισσότερων αγροτών – εδώ μελισσοκόμων – σε συλλογικές δραστηριότητες για το κοινό συμφέρον και ενδιαφέρον τους για αλληλοϋποστήριξη προς όφελος του αποκλειστικού δικού τους κύριου εισοδήματος πάνω σε ένα νομικό σχήμα που ορίζουν οι ίδιοι απευθείας την μορφή, την λειτουργία και την διαχείριση της παραγωγής τους. Αυτός ο θεσμός μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι δεν πλεονεκτεί απλώς του θεσμού των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών (ΟΠ), αλλά είναι ο μοντέρνος θεσμός του παρόντος και του μέλλοντος. Δεν έχει κανένα ανασταλτικό μειονέκτημα, πρακτικά και νομοθετικά. Απεναντίας συγκεντρώνει όλα τα πλεονεκτήματα που μπορούν να αναπτύξουν, να αναβαθμίσουν, να μετατρέψουν την μελισσοκομία από παθητική και μη 51 ανταγωνιστική σε βιώσιμη, κερδοφόρα και ανταγωνιστική. Ένα μειονέκτημα έχει, αγνοείται από τους μελισσοκόμους διότι δεν του έχει δοθεί η ανάλογη και αρμόζουσα προβολή από τα συνεταιριστικά, τα συνδικαλιστικά όργανα και το επίσημο κράτος. Ίσως λόγω σκοπιμότητας. Φειδόμενος του χρόνου σας θα αναφερθώ επιγραμματικά σε μερικά μόνο πλεονεκτήματα του θεσμού των ΟΚΕ. 1. Μπορεί μια ΟΚΕ να συσταθεί από λίγους μελισσοκόμους, πάνω από δύο. 2. Μπορούν να την συστήσουν μελισσοκόμοι που ταιριάζουν στον χαρακτήρα, στην νοοτροπία, την χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, μεθοδολογία εκμετάλλευσης κλπ. 3. Μπορούν να συνεργαστούν επωφελώς άνθρωποι διαφόρων επαγγελμάτων, γνώσεων, ικανοτήτων και ελευθέρου χρόνου για την ενασχόληση τους με την μελισσοκομία. 4. Μπορούν να αξιοποιηθούν και άνθρωποι μειωμένης σωματικής ή κινητικής ικανότητας και διαφόρου ηλικίας. 5. Μπορούν να έχουν ευεργετήματα του νόμου (επιδοτήσεις, πριμοδοτήσεις) των νέων κάτω των 40 ετών και μερικοί πάνω από τα 40 εάν πλειοψηφούν οι νέοι στην ΟΚΕ. 6. Μπορεί να ελαχιστοποιηθεί το ατομικό απαιτούμενο κεφάλαιο για πάγιες εγκαταστάσεις και εξοπλισμούς λόγω της ομαδικής εκμετάλλευσης και να χρησιμοποιηθεί για μοντέρνο, βελτιωμένο και αξιόπιστο (αρχηγικό) εξοπλισμό, που θα κατεβάσει το εργατικό και γενικό κόστος και θα ανεβάσει την συλλέξιμη παραγωγή με την χρησιμοποίηση αρχηγικών μεθόδων εκμετάλλευσης. 7. Μπορεί να πραγματοποιήσει επενδύσεις απαγορευτικές σε μεμονωμένους μελισσοκόμους πχ βυτία υδροδότησης – δασοπυρόσβεσης, τυποποίηση και καθετοποίηση προϊόντων κλπ.* * Για τις ΟΚΕ των μελών του συνεταιρισμού “Ο Αίας” δεν απαιτείται το πιο πάνω αναφερόμενο κεφάλαιο διότι τον εξοπλισμό και την γενικότερη οργάνωση και γνώση παρέχει ΔΩΡΕΑΝ ο συνεταιρισμός. 52 8. Μπορεί να προχωρήσει σε οργανωμένες εκμεταλλεύσεις, απαγορευτικές λόγω κόστους σε μεμονωμένους μελισσοκόμους, όπως μακρινές μεταφορές, συλλογή δηλητηρίου, παραγωγή και πώληση μελισσοδεμάτων, πρόπολης, βασιλικού πολτού, κεριού, εξατομικευμένου ή εξειδικευμένου μελιού, στην καθετοποίηση και εμπορία όλης της γραμμής παραγωγής κλπ. 9. Με την ομαδική εκμετάλλευση και προστιθέμενη εμπορική αξία και πώληση σε πελάτες και πρατήρια των ΟΚΕ μπορεί να επιτευχτεί τεράστιο “διαφορικό μειωμένο κόστος” και ως εκ τούτου μεγάλο “διαφορικό κέρδος” προς όφελος των μελών των ΟΚΕ. 10. Μεγιστοποιούνται οι πιθανότητες επίτευξης κέρδους και ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες ζημίας και αξιοποιείται ο ελεύθερος χρόνος, οι ικανότητες και οι δεξιότητες του κάθε μέλους που έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί εκεί που ταιριάζουν οι ιδιαιτερότητες του από απόψεως ελεύθερου χρόνου, ικανοτήτων και δυνατοτήτων. Η σχέση αυτής της μορφής συνεργασίας κάτω από την σκέπη και οργάνωση του συνεταιρισμού του οποίου είναι μέλη, τα μέλη της ομάδας, ενδυναμώνεται τα μέγιστα με την παροχή από τον συνεταιρισμό της αναγκαίας τεχνικής βοήθειας η οποία μπορεί να συνιστάται σε εκπαιδεύσεις των μελών της μελισσοκόμων, στην υπόδειξη των κατάλληλων τοποθεσιών και στον κατάλληλο χρόνο για την μεταφορά και τοποθέτηση για συλλέξιμη παραγωγή μελισσιών, την εξασφάλιση βελτιωμένου γενετικού υλικού (βασιλισσών) καθώς και βελτιωμένων μεθόδων εκμετάλλευσης και εξοπλισμού που δίνουν δυνατότητες αυξημένης παραγωγής και βελτιωμένης ποιότητας, αναγκαίες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση μιας συμβιωτικής σχέσης μεταξύ μελισσοκόμων – μελισσών – καταναλωτών. Μια συμβιωτική σχέση προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων, όπως εφαρμόζεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια από την φύση σε όλα τα έμβια όντα. Τα μέλη του συνεταιρισμού “Ο Αίας” δεν αντιμετωπίζουν το μεγάλο διαχρονικό πρόβλημα, που σήμερα λόγω της οικονομικής κρίσης βρίσκεται σε έξαρση, να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας ορθολογικής διαχείρισης λόγω ελλείψεως ρευστότητας 53 καθώς βασικές ανάγκες τους τις καλύπτει η σκέπη του συνεταιρισμού – υπό κάποιες προϋποθέσεις – όπως μηχανολογικό εξοπλισμό, ζωικό κεφάλαιο, μεταφορές, τροφοδοσίες, τεχνογνωσία, εξοπλισμού, διάθεσης των συλλεγόμενων προϊόντων κλπ. Είμαστε υπερήφανοι που προ μιας εικοσαετίας εφαρμόζουμε την αρχή καλύψεως των πιο πάνω αναγκών γινόμενοι οι πρωτοπόροι του επιτυχημένου θεσμού της συμβολαιακής γεωργίας. Για να μην σας κουράζω, μπορείτε να μας ζητήσετε να σας γίνει μια ειδική ομιλία πάνω σε αυτόν τον τεράστιας ωφελιμότητας θεσμό, που δίνει την δυνατότητα σε νέους ή νέους στην ψυχή, όπως ζωντανούς συνταξιούχους να ξεκινήσουν μια επιτυχή δεύτερη καριέρα χωρίς απαγορευτικά κεφάλαια. Ερώτηση 16 Τι εννοείτε λέγοντας αρχηγική ή αυθεντική τεχνολογία? Απάντηση Είναι ένας πρόσφατος όρος που χρησιμοποιείται πλέον παγκοσμίως. Ο πασίγνωστος σύμβουλος επιχειρήσεων της Ιαπωνίας Γιούκο Φουνάι ορίζει ως “αυθεντική τεχνολογία” μια τεχνολογία ωφέλιμη από κάθε άποψη και επιβλαβή από καμιά. Επιπροσθέτως θα πρέπει να τελειοποιείται συνεχώς ώστε να διορθώνει αυτόματα κάθε ασυμφωνία που ήθελε εμφανιστεί στην επίτευξη του απαιτούμενου αποτελέσματος στην πρακτική της εφαρμογή, ώστε να έχει συνεχώς την δυνατότητα να μας εγγυηθεί την “αυθεντική της συνεισφορά” Εμείς χρησιμοποιούμε σήμερα, ως μια τέτοια “αρχηγική τεχνολογία”: 1. Τον πρότυπο και πρωτότυπο εξοπλισμό ΑΝΠΑ και την μελισσοκομική διαχείριση με την μεθοδολογία εκμετάλλευσης ΑΝΠΑ που μας δίνουν την απόλυτη δυνατότητα να εφαρμόζουμε όλες τις αρχηγικές μεθόδους διαχείρισης ενός μελισσιού ή ενός μελισσοκομείου – τις σημερινές ή μελλοντικές – με ευκολία χειρισμών και χαμηλό εργατικό και οικονομικό κόστος, όπως πολλαπλασιασμό σμηνών, παραγωγή μελισσοδεμάτων, συλλογή: μελιού, γύρης, πρόπολης, βασιλικού πολτού κλπ. 2. Τον τρόπο να διατηρούμε υγιή μελίσσια χωρίς ενφάρμακο μελισσοθεραπεία 54 3. Να εφαρμόζουμε απόλυτα την “Αρχή της επικράτησης” για την βελτίωση του μελισσοκομικού γενότυπου και την συνεχή αναβάθμιση του μελισσοκομείου μας 4. Να συλλέγουμε πολλαπλάσια της συνήθους ποσότητας, επιλεγμένης από εμάς χλωρίδας, προϊόντα υψηλής ποιότητας καθαρά από μελισσοφάρμακα και ασύστολης μελισσοτροφοδοσίας, όπως μέλι σε κηρήθρα, γύρη, πρόπολη, βασιλικό πολτό κλπ (βλ. σχετικές ομιλίες μας και εξοπλισμό ΑΝΠΑ). Εικόνα 33. Σύνθετη – πολυμορφική μέθοδος ΑΝΠΑ για μεγάλη ποσότητα μελιού. Ερώτηση 17 Μας συμβουλεύετε να απορρίπτουμε “δοκιμασμένες και αληθινές”, δηλαδή επιτυχημένες μεθόδους του παρελθόντος ή αναθεωρημένες που μας οδηγούν σε προσωρινές λύσεις των προβλημάτων μας, αλλά στην συνέχεια μας δημιουργούν νέα προβλήματα. Μπορείτε να μας δώσετε κάποια τέτοια παραδείγματα και να μας δικαιολογήσετε την σκοπιμότητα της απόρριψης τους? Απάντηση Στην μελισσοκομία, όπως και στην ζωή, υπάρχει απεριόριστος αριθμός μεθόδων που για κάποιες εποχές του παρελθόντος εθεωρούντο πως 55 αντιμετώπιζαν κάποια προβλήματα επιτυχώς αλλά στην συνέχεια αποδεικνύονταν ανεπαρκείς ή ακόμα και επιζήμιες ή ενέτειναν το πρόβλημα. Ας πάρουμε για παράδειγμα στην μελισσοκομία κάποιες επιτυχημένες μεθόδους όπως την μέθοδο FARRAR (βλ. εικόνα 34). Πράγματι συνετέλεσε στην επίτευξη μεγαλύτερης συλλογής μελιού, αλλά την εποχή που εφευρέθει από τον Farrar υπήρχαν σκλάβοι και το εργατοκόστος και χρονοκόστος ήταν αμελητέα. Σήμερα το εργατοκόστος, το χρονοκόστος και το κόστος των επισκέψεων στο μελισσοκομείο ή των μεταφορών είναι το κυρίαρχο κόστος παραγωγής και το εργατικό προσωπικό για εξειδικευμένες εργασίες όπως η μελισσοκομία είναι δυσεύρετο και ακριβό. Επομένως μια τέτοια μέθοδος, επιτυχημένη στο παρελθόν είναι αντιπαραγωγική σήμερα. Εικόνα 34. Η αντιοικονομική πλέον και δύσχρηστη μέθοδος Farrar. Θα σας δώσω ένα άλλο οικογενειακό παράδειγμα. Ο πατέρας μου, καθημερινά, όταν δεν είχε άλλη επείγουσα εργασία, έπαιρνε τα δυο άλογα που είχαμε για τις αγροτικές μας εργασίες και τα πήγαινε σε ένα μεγάλο κτήμα μας να βοσκήσουν και επί τη ευκαιρία ασχολείτο με τα μελίσσια του (κοφίνια και αυτοσχέδιες ξύλινες κυψέλες) χωρίς να υπολογίζει το κόστος μετάβασης, επιστροφής και το εργατοκόστος. 56 Επίσης η χλωρίδα από άγρια βλάστηση ή τις καλλιέργειες της περιοχής ήταν πλουσιοτάτη, χωρίς φυτοφάρμακα και την πολλαπλή σημερινή ρύπανση του περιβάλλοντος. Σήμερα για να μεταβώ εγώ από το πατρικό μου σπίτι στο ίδιο κτήμα θα επιβαρυνθώ με καύσιμα, φθορές του αυτοκινήτου, εργατοκόστος, χρονοκόστος και θα πρέπει να ενισχύω κάποιες εποχές και τροφοδοτικά τα μελίσσια μου. Εάν έκανα ενφάρμακο μελισσοκομία θα είχα και το κόστος της ενφάρμακου θεραπείας τους. Εικόνα 35. Η εικονιζόμενη κυψέλη είναι υπόδειξη εκμεταλευσης αιγυπτίου καθηγητή μελισσοκομίας. Οι εικόνες 34 και 35 πάρθηκαν από το βιβλίο του πολυγραφότατου συγγραφέα μελισσοκομικών άρθρων και βιβλίων Αθανασίου Μπίκου, με τον τίτλο “Μάνα δεν είναι μόνο μία”. Τέλος, η πλειονότητα των μελισσοκόμων σήμερα χρησιμοποιεί φαρμακευτικές μεθόδους θεραπείας των μελισσιών τους οι οποίες αντιμετωπίζουν προσωρινώς την αρρώστια αλλά δεν εξαλείφουν το αίτιο με συνέπεια να είναι υποχρεωμένοι να αυξάνουν συνεχώς την ποσότητα των φαρμάκων, να εναλλάσσουν φάρμακα και μονίμως να έχουν ασθένειες στα μελίσσια τους. Εάν όμως εφάρμοζαν – όπως εμείς – αρχηγικές μεθόδους που αντιμετωπίζουν την αιτία και όχι τις συνέπειες της αιτίας πχ κεραμικά, Ενεργούς Μικροοργανισμούς και άλλες εναλλακτικές μεθόδους, δεν θα είχαν άρρωστα μελίσσια, όπως συμβαίνει σε μας, που επί δεκαετίες τα μελίσσια μας είναι υγιή χωρίς την χρήση χημειοθεραπείας και αναβαθμίζουμε συνεχώς τον γενότυπο τους διά της “Αρχής της επικράτησης”. 57 Εικόνα 36. Κυψέλες βαθέως τύπου ΑΝΠΑ με δύο ή τρεις συνεργαζόμενες βασίλισσες. Η μέθοδος του συγκροτήματος κυψελών στην εικόνα 42 του αιγυπτίου καθηγητή μελισσοκομίας βελτιώθηκε από εμάς, από τις κυψέλες βαθέως τύπου ΑΝΠΑ με 2,3 ή 4 συνεργαζόμενες βασίλισσες και κοινό μελιτοθάλαμο, υποπολλαπλάσιου κόστους κατασκευής και απαιτούμενης εργασίας και πολλαπλάσιας συλλογής μελιού εάν συνδυαστεί και με τις μεθοδους ΑΝΠΑ (μπαλαντέρ, σύνθετης πολυμορφικής μεθόδου ΑΝΠΑ). Η μέθοδος Farrar αντικαταστάθηκε από τα συγκροτήματα των πιο πάνω μεθόδων που είναι πιο εύκολα στον χειρισμό τους και περισσότερο παραγωγικά. Ερώτηση 18 Γιατί τοποθετείτε το πλαίσιο κηφηνοκελιών στα πολύ δυνατά μελίσσια στο κέντρο του γόνου και στα υπόλοιπα στο τέλος του γόνου? Απάντηση Διότι νωρίς την άνοιξη, εάν πέσει η θερμοκρασία κάτω από τους 14° C, το μελίσσι θα αρχίσει να σχηματίζει μελισσόσφαιρα. Εάν είναι πολύ δυνατό έχει την δυνατότητα να σκεπάσει όλον τον γόνο. Εάν όμως οι μέλισσες του δεν επαρκούν για το σκέπασμα του γόνου, το μελίσσι θα χωριστεί σε δύο ομάδες. Μία με την βασίλισσα και μία ορφανή, στην 58 οποία θα αρρωστήσει ο ακάλυπτος γόνος ή θα δημιουργήσουν ΒΚ και θα σμηνουργήσει. Αυτό το λάθος είναι σύνηθες στους άπειρους μελισσοκόμους που επείγονται να κτίσουν γρήγορα τα μελίσσια τους πολλά πλαίσια. Ελεύθερη συζήτηση προς διευκρίνηση ερωτημάτων του ακροατηρίου Μπορείτε να μας υποβάλλεται και εσείς τις ερωτήσεις σας ώστε να μην υπάρχουν κενά, τώρα ή οποτεδήποτε επιθυμείται στο e-mail μας [email protected] ή στα τηλέφωνα μας 2104671450-1, 6986610223 και 6979894070. Εάν δεν υπάρχει άλλη ερώτηση επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τον μαθητή και συνεργάτη μου Γιώργο Τσαλατσάνη που φιλοδοξεί να γίνει ο “Πλάτωνας” μου στην αφάρμακο αειφόρο μελισσοκομία που ασκώ διδάσκοντας την και που δακτυλογράφησε την εισήγηση μου, σχεδίασε τα απαραίτητα σκίτσα και έφτιαξε την παρουσίαση της ομιλίας. Ευχαριστώ που με ακούσατε. Η ανωτέρω ομιλία διανέμεται δωρεάν και είναι ελεύθερη για κάθε έντιμη και τεκμηριωμένη κριτική – σχολιασμό, ευμενή ή δυσμενή, καθώς και για αναδημοσίευση ή διάδοση με τον όρο της αναφοράς της προέλευσης. Το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από: 1. το αρχείο του συνεταιρισμού 2. το αρχείο του Γιώργου Τσαλατσάνη Οι αρχηγικές τεχνολογίες εμπνεύστηκαν, ερευνήθηκαν και επιβεβαιώθηκαν από βιβλιογραφία αρχομένη από διασωθέντα αποσπάσματα Ορφικών (11.300 πΧ), των αρχαίων προγόνων μας και τις νεώτερες θεωρίες σύγχρονων σοφών που έχουν ασπαστεί και χρησιμοποιούν την φυσική καλλιέργεια χωρίς την χρήση φαρμάκων όπως ο σοφός καθηγητής Teruo Higa, ο Εrnst Ηammes, οι διεθνείς συναντήσεις για την φυσική καλλιέργεια Sekai Kyusei Kyo του Mokiti Okada και πολλοί άλλοι Έλληνες και αλλοεθνείς, τα ονόματα των οποίων αναφέρονται στις ομιλίες μου.
© Copyright 2024 Paperzz
