Δuσλεκτικά μυαλά μεγαλοφuών ανθρώπων

μαθησιακές δυσκολίες
Δυσλεκτικά μυαλά
μεγαλοφυών
ανθρώπων
ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟ 3-5% ΤΩΝ
ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΜΟΡΦΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ. ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΕ ΚΑΘΕ
ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕ 250 ΜΑΘΗΤΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 10 ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟ, ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ Η ΔΥΣΛΕΞΙΑ και ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ;
Από τον Χάρη Μαλλούπα, ειδικός εκπαιδευτικός (Βa, Msi), [email protected]
τ
ο πρώτο πράγμα που συνήθως μας έρχεται στο μυαλό είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα παιδί
στο σχολείο, όπως προβλήματα στη γραφή, στην ανάγνωση, στην ορθογραφία, στα μαθηματικά. Προβλήματα που
όμως δεν δικαιολογούνται από την ηλικία, τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες και το νοητικό του επίπεδο.
Σχεδόν όλοι τη θεωρούμε σαν κάποια μορφή μαθησιακής
δυσκολίας ή καλύτερα «μητέρα των μαθησιακών προβλημάτων» αφού αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως ένας γενικός
όρος περιγραφής διάφορων μαθησιακών προβλημάτων.
Αυτή όμως είναι μόνο μια πλευρά της.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή για να μπορέσουμε να
την κατανοήσουμε όσο καλύτερα γίνεται.
Πού οφείλεται;
Είναι μια μαθησιακή δυσκολία που προκαλεί διαφωνίες,
σύγχυση και προβληματισμό, καθώς οι γνώσεις μας για τα
αίτια που την προκαλούν είναι πολύ λίγες.
Κάποια πιθανά αίτια, σύμφωνα πάντα με ευρήματα επιστημόνων που όπως είπαμε προκαλούν διαφωνίες, είναι
τα εξής: «Ο εγκέφαλος των δυσλεκτικών φαίνεται ότι έχει
δομικές ανωμαλίες στο αριστερό ημισφαίριο που πιθανό να δημιουργήθηκαν στους πρώτους μήνες της κυοφορίας» Norman Geschwind. «Η δυσλεξία οφείλεται σε
ανωμαλίες κάποιων γονιδίων και τα γονίδια 1,6 και 15
είναι αυτά που ευθύνονται για κάθε μορφή δυσλεξίας , η
οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κληρονομική»
Γεώργιος Θ. Παυλίδης.
Τι είναι η δυσλεξία
Σημασία δεν έχει πού οφείλεται αλλά τι είναι η δυσλεξία.
Είναι σημαντικό οι δυσλεκτικοί να ξέρουν ότι το μυαλό
τους δουλεύει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που δουλεύουν
τα μυαλά των μεγαλοφυών ανθρώπων. Πρέπει να ξέρουν
ότι το όποιο πρόβλημά τους με την ανάγνωση, τη γραφή,
την ορθογραφία ή τα μαθηματικά δεν σημαίνει ότι είναι
καθυστερημένοι ή κουτοί. Η ίδια νοητική λειτουργία που
δημιουργεί μια μεγαλοφυΐα, μπορεί επίσης να δημιουργήσει και αυτά τα προβλήματα.
Ικανότητες και
διάσημοι δυσλεκτικοί
πορούν να χειρίζονται την ικανότητα του εγκεφάλου
Μ
να δημιουργεί και διαφοροποιεί αυτά που αντιλαμβάνεται.
l Έχουν πολύ αυξημένη συνείδηση του περιβάλλοντός
τους.
l Είναι πιο περίεργοι από το μέσο άτομο.
l Σκέφτονται κυρίως με εικόνες παρά με λέξεις.
l
18
οι δυσλεκτικοί
Είναι εξαιρετικά διαισθητικοί και διορατικοί.
Σκέφτονται και αντιλαμβάνονται πολυδιάστατα (χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους).
l Μπορούν να βιώνουν τη σκέψη ως πραγματικότητα.
l Έχουν ζωηρή φαντασία.
Αυτές οι οκτώ βασικές ικανότητες, αν δεν καταπιεστούν,
ανατραπούν ή καταστραφούν από γονείς ή εκπαιδευτικούς
καταλήγουν σε δύο χαρακτηριστικά: ευφυΐα ανώτερη του
φυσιολογικού και ασυνήθιστα δημιουργικά ταλέντα.
Αυτό το χάρισμα αναπτύσσεται με πολλούς τρόπους και
σε πολλά πεδία. Για τον Αϊνστάιν ήταν η φυσική, για τον
Ντίσνεϊ η τέχνη και για τον Λουγκάνη ο πρωταθλητισμός.
Αυτοί οι τρεις δεν είναι οι μόνοι διάσημοι δυσλεκτικοί.
Μερικοί από αυτούς είναι ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ,
Τζορτζ Μπερνς, Λεονάρτο Ντα Βίντσι, Χένρι Φορντ, Ουίλιαμ Λίαρ, Σερ Κουεντιν Ταραντίνο και πολλοί άλλοι.
l
l
Το χάρισμα είναι εκεί
Προτού μπορέσει ένα δυσλεκτικό άτομο να κατακτήσει
πλήρως και να εκτιμήσει τη θετική πλευρά της, πρέπει να
αντιμετωπίσει τα αρνητικά στοιχεία της. Αυτό δεν σημαίνει
ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ
ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΤΟ
ΜΥΑΛΟ ΤΟΥΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙ
ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΚΡΙΒΩΣ
ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ
ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΤΩΝ
ΜΕΓΑΛΟΦΥΩΝ
ΑΝΘΡΩΠΩΝ
ότι η θετική άποψη δεν πρόκειται
να έρθει στην επιφάνεια μέχρι να
λυθούν τα προβλήματα. Το χάρισμα
είναι πάντα εκεί ακόμη και όταν δεν το
βλέπουμε.
Επίσης πολύ βασικό είναι να γνωρίζουμε ότι
όσο μικρότερη είναι η ηλικία του δυσλεκτικού ατόμου τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε με τα προγράμματα αποκατάστασης και αντιμετώπισής της.
Μόνο ένας εκπαιδευτικός ειδικευμένος μπορεί να καταρτήσει προγράμματα που να είναι αποτελεσματικά και παιδαγωγικά εφαρμόσιμα. Ένας δάσκαλος ειδικής αγωγής,
επιστημονικά και παιδαγωγικά καταρτισμένος, με πλούσια αποθέματα ανθρωπιάς και αγάπης για τα παιδιά που
αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, θα μπορέσει να
βοηθήσει.
Ένας ειδικευμένος εκπαιδευτικός για να βοηθήσει τα παιδιά που παρουσιάζουν δυσχέρεια στο μαθησιακό τομέα
πρέπει τουλάχιστο να είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου
σπουδών και να διαθέτει εμπειρία τόσο στην αξιολόγηση
όσο και στη θεραπευτική αγωγή παιδιών με μαθησιακά
19
μαθησιακές δυσκολίες
θέμα.
Δυσκολεύεται να γυρίσει από το τέλος της μιας γραμμής
στην αρχή της επόμενης.
Γραφή και ορθογραφία
l Αντικαθιστά λέξεις με άλλες.
l Προσθέτει γράμματα στις λέξεις (τραπέζι).
l Παραλείπει γράμματα στις λέξεις (χμα αντί χώμα).
l Γράφει λανθασμένα τις λέξεις, πράγμα που οφείλεται σε
επιρροές διαλέκτου (κούντησα-έσπρωξα).
l Γράφει λανθασμένα τις λέξεις πράγμα που οφείλεται στην
λανθασμένη ανάγνωση.
l Δεν είναι συνεπής στην ορθογραφία μιας λέξης ακόμα και
μέσα στην ίδια σελίδα.
l Κάνει σύντμηση λέξεων (τρέχω αντί τρέχοντας).
l Αντιστρέφει τη σειρά των γραμμάτων του αλφαβήτου και
γράμματα μέσα στις λέξεις ή τις συλλαβές (λο αντί ολ ή πε
αντί επ κ.ά.).
l Αντιστρέφει όλη τη λέξη (ιζάμ αντί μαζί).
l Αντιστρέφει τη σειρά των γραμμάτων σε μια λέξη (ργάφω
αντί γράφω).
l Αντικαθιστά γράμματα σε λέξεις που συγχέονται και μοιάζουν φωνολογικά (θάσος αντί δάσος).
l Δεν τονίζει σωστά ή καθόλου τις λέξεις.
l Όταν γράφει παρατηρείται αστάθεια στο σχήμα και την
κλίση των γραμμάτων.
l Κάνει κακή χρήση των περιθωρίων.
Γενικά
l Είναι έξυπνο αλλά δεν έχει καλές σχολικές επιδόσεις.
l Δεν προλαβαίνει να σημειώσει τις ασκήσεις στο σχολείο,
ξεχνάει τα βιβλία του, δεν ξέρει τι μέρα, τι έτος, τι εποχή
έχουμε.
l Είναι ήσυχο και δεν ενοχλεί στην τάξη αλλά δεν μαθαίνει.
l Ρωτάει τα ίδια πράγματα πολλές φορές, αλλά δεν ενδιαφέρεται για την απάντηση.
l Τελειώνει πρώτο τις ασκήσεις στην τάξη αλλά τις έχει όλες
λάθος.
l Αισθάνεται ότι η ζωή είναι άδικη και αρνείται να προσπαθήσει.
l Πολύ συχνά λέει «δεν με νοιάζει» ή «δεν θέλω» ενώ στην
πραγματικότητα εννοεί «δεν μπορώ».
l Γελάει σε όλους. Χαιρετά τους ξένους αγκαλιάζοντας τους,
λέει γεια σε όλους.
l Δεν έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, σταματάει εύκολα
στο παραμικρό εμπόδιο.
l Δυσκολεύεται να λύσει προβλήματα που απαιτούν την
εφαρμογή στρατηγικών.
l Δεν μπορεί να είναι προσηλωμένο σε αυτό που κάνει πολλή ώρα και η προσοχή του διασπάται εύκολα.
l Παραλείπει τις συνδετικές λέξεις και τα σημεία στίξης.
l Γράφει αργά και το γραπτό του είναι κακογραμμένο και
δυσανάγνωστο.
l Έχει πρόβλημα μνήμης και για αυτό το λόγο δεν θυμάται
την προπαίδεια και τους στίχους ποιημάτων.
l Δυσκολεύεται να βρει τις κατάλληλες λέξεις.
l Δυσκολεύεται να οργανώσει τις ιδέες του όταν θέλει να
γράψει ένα έγγραφο.
l
προβλήματα. Εκτός από έναν άριστα καταρτισμένο δάσκαλο
ειδικής αγωγής, καλό θα ήταν η διάγνωση να γίνεται από
κάποιο ιατροδιαγνωστικό κέντρο δυσλεξίας ή από κάποιο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο ψυχολογικών ερευνών.
Το παιδί που είναι δυσλεκτικό
Ανάγνωση
l Διστάζει όταν διαβάζει, διαβάζει αργά, συλλαβίζει και η
ανάγνωσή του δεν έχει ροή.
l Δεν σταματά στα σημεία στίξης.
l Χάνει τη σειρά στο βιβλίο όταν διαβάζει.
l Κάνει επαναλήψεις στην προσπάθειά του να μείνει στο
Προτάσεις προς εκπαιδευτικούς
l Αν είναι αναγκαίο, να μειώσετε τις γραπτές εργασίες που αναθέτετε στους μαθητές.
l Να βάζετε τους μαθητές να διορθώνουν αυτά που έχουν γράψει
και να χρησιμοποιείτε στρατηγικές διόρθωσης.
l Να ενισχύετε τις θετικές πλευρές των μαθητικών προσπαθειών.
l Οι μαθητές μπορούν να διδαχτούν και από τις πρώτες τάξεις του
δημοτικού σχολείου να γράφουν τις προτάσεις τους κατευθείαν
στον υπολογιστή. Να ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να νιώσουν
άνετα χρησιμοποιώντας έναν επεξεργαστή κειμένου σε υπολογιστή.
l Να δείχνετε υπομονή και να ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να
είναι υπομονετικοί με τον εαυτό τους.
20

Download Report