ΦΡΟΜ: ΜΑΖΟΧΙΣΜΟΣ, ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΜΟΣ, ΥΠΟΤΕΛΕΙΑ. «…Οι διαφορες μορφες που παιρνουν οι μαζοχιστικες τασεις, σε ενα μονο αποβλεπουν: την απαλλαγη απο το ατομικο εγω, να χασει κανεις τον εαυτο του...την αποτιναξη του βαρους της ελευθεριας.[...] Η εκμηδενιση του εγω [ειναι αποπειρα] να υπερνικηθει μ'αυτο τον τροπο το ανυποφορο αισθημα αδυναμιας [μαλλον αυτοπεριφρονησης και ανικανοτητας], προσπαθεια του ατομου να διαλυθει και να αποτελεσει μερος ενος ευρυτερου και ισχυροτερου συνολου... Τη δυναμη αυτη μπορει να την αναζητησει σ'ενα προσωπο, σ'ενα θεσμο, στο θεο, στο εθνος... η σ'ενα φυσικο καταναγκασμο... Το μαζοχιστικο προσωπο, ανεξαρτητα αν ο κυριαρχος του ειναι μια εξουσια εξωτερικη η αν εχει εσωτερικευσει τον κυριαρχο ως συνειδηση η ως αναγκαιοτητα, απαλασσεται απο την ευθυνη των αποφασεων...για την τυχη του εγω του... εξασφαλιζει βεβαιοτητα για να αντιμετωπισει το βασανιστηριο της αμφιβολιας... Απαλασσεται επισης απο την αμφιβολια για το νοημα της ζωης του και για το ποιος ειναι ο ιδιος[...] Μολονοτι οι σαδομαζοχιστικες παρορμησεις ειναι κατι το συνηθισμενο, μπορουμε να θεωρησουμε τυπικους σαδομαζοχιστικους εκπροσωπους μονο ορισμενα ατομα και ορισμενα κοινωνικα στρωματα[...] Κοινο γνωρισμα της ολοκληρωτικης σκεψης ειναι η πεποιθηση οτι η ζωη καθοριζεται απο δυναμεις εξω απο το εγω, τα συμφεροντα και τις επιθυμιες του ανθρωπου. Η μονη δυνατη ευτυχια βρισκεται στην υποταγη σ'αυτες τις δυναμεις. Η αδυναμια του ανθρωπου ειναι το λαιτμοτιφ του μαζοχισμου... Ο Μελερ βαν ντεν Μπρουκ... το εξεφρασε με σαφηνεια: "Ο συντηρητικος πιστευει μαλλον στην καταστροφη, στην αδυναμια του ανθρωπου να την αποφυγει, καθως και στην τρομαχτικη απογοητευση του απατηλα αισιοδοξου".[...] Η κριση και η ευημερια δεν ειναι γι'αυτον κοινωνικα φαινομενα που μεταβαλλονται απο την ανθρωπινη δραστηριοτητα, αλλα η εκφραση μιας ανωτερης δυναμης στην οποια πρεπει να υποτασσεται κανεις... Ειναι μοιραιο να γινονται πολεμοι, οπως ειναι μοιρα της ανθρωποτητας να κυβερνιεται ενα τμημα της απο ενα αλλο. Η μοιρα μπορει να προσλαβει λογικη μορφη απο φιλοσοφικη αποψη ως "φυσικος νομος", απο θρησκευτικη ως "θελημα θεου" και απο ηθικη ως "καθηκον". Ο ολοκληρωτικος χαρακτηρας λατρευει το παρελθον. Ο,τι υπαρχει ειναι αιωνιο. Ειναι τρελλα η εγκλημα να επιθυμεις και να εργαζεσαι για κατι ανυπαρκτο. [...] [Η δραστηριοτητα ειναι νοητη] στο ονομα του θεου, του παρελθοντος, της φυσης, του καθηκοντος, αλλα ποτε στο ονομα του μελλοντος, των μελλοντικων γενεων, των ανισχυρων η της ζωης καθαυτης. Ο ολοκληρωτικος χαρακτηρας αντλει τη δυναμη της δρασης του απο την κλιση προς την ανωτερη εξουσια... [Θαρρος γι'αυτον ειναι] ...να υπομενει καθε τι που η μοιρα η ο εκπροσωπος του η ο ηγετης οριζει γι'αυτον. Να υπομενει αδιαμαρτυρητα ειναι η υψηλοτερη αρετη του--και οχι το θαρρος να προσπαθησει να εξαλειψει τα δεινα του η τουλαχιστο να τα περιορισει. [Η μοιρολατρεια] ειναι ο ηρωισμος του ολοκληρωτικου χαρακτηρα.[...] Στη φιλοσοφια του η εννοια της ισοτητας ειναι ανυπαρκτη... μπορει να χρησιμοποιει τη λεξη συμβατικα... αλλα δεν εχει γι'αυτον νοημα ουτε βαρυτητα... Γι'αυτον ο κοσμος αποτελειται απο ισχυρους και ανισχυρους, απο τους ανωτερους και τους κατωτερους. Βασει των σαδομαζοχιστικων του παρορμησεων γνωριζει την εμπειρια της κυριαρχιας η της υποταγης, αλλα οχι της αλληλεγγυης[...] * * * Τις τελευταιες δεκαετιες...η εξουσια εγινε μαλλον αορατη. Καμουφλαρεται με τη μορφη του δημοσιου αισθηματος, της επιστημης, της ψυχικης υγειας, του κανονικου ρυθμου, της κοινης γνωμης. ...Προκειται για την ατμοσφαιρα ραφινατης υποβολης που διαποτιζει ολοκληρη την κοινωνικη ζωη μας... Η ανωνυμη εξουσια ειναι πιο αποτελεσματικη απο τη φανερη εξουσια, γιατι κανεις δεν υποπτευεται οτι του δινεται μια διαταγη που πρεπει να εκτελεσει[...] * * * Το ατομο που ειναι κανονικο απο αποψη προσαρμογης, ειναι συνηθως λιγοτερο υγιες απο το νευρωτικο... Συνηθως η προσαρμογη του απαιτει... να απαλλαγει απο το εγω του και να γινει, λιγο-πολυ, το προσωπο που πιστευει οτι θα ηθελε να ειναι. Ειναι ενδεχομενο να χασει καθε αυθεντικη ατομικοτητα και αυθορμητισμο. Απο την αλλη, το νευρωτικο ατομο μπορει να χαρακτηριστει ως καποιος που δεν ηταν προθυμος να παραδοθει ολοκληρωτικα στη μαχη για το εγω του. Βεβαια η προσπαθεια του να σωσει το εγω του απετυχε ...» ERICH FROMM: Ο ΦΟΒΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ [Μπουκουμανης - σ.162/174/178/190/193-197] ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ (2) «...Η παλη των ταξεων σημαινει οσο διαρκει -και θα διαρκεσει οσο κι αυτη η κοινωνια- οτι καθε πραξη του ενος απο τους αντιπαλους συνεπαγεται αμεσα η στην πορεια μια (αντιδραση) του αλλου... Αλλα καθεμια απο αυτες τις πραξεις μεταβαλλει τοσο εκεινον που την επιχειρει οσο και εκεινον εναντιον του οποιου κατευθυνεται. Καθεμια απο τις εχθρικες ταξεις μεταβαλλεται απο τη δραση της αλλης. Αυτες οι πραξεις συνεπαγονται βαθιες μεταβολες στο κοινωνικο περιβαλλον, στο αντικειμενικο εδαφος πανω στο οποιο εκτυλισσεται η παλη. Στις ακροτατες στιγμες τους περιεχουν μια ιστορικη δημιουργια, την ανακαλυψη μορφων οργανωσης, παλης η ζωης οι οποιες καθολου δεν περιεχονταν στην προηγουμενη κατασταση, ουτε ηταν προκαθορισμενες απο αυτην... Ετσι, στο πεδιο της παραγωγης, η εισαγωγη σε μεγαλη κλιμακα μηχανων απο τον καπιταλισμο, [αρχες 19ου αι.] εξεληφθη σωστα απο τους εργατες ως μια αμεση επιθεση, στην οποια αντεδρασαν σπαζοντας τις μηχανες. Σ'αυτο το πεδιο υπεστησαν μια ηττα. Αλλα απο την αρχη, η παλη παιρνει μεσα στα εργοστασια μια ακατανικητη μορφη: την αντισταση στην παραγωγη. Ο καπιταλισμος ανταπανταει με τη γενικευση των μισθων με το κομματι και με την αποδοση. Αυτα γινονται με τη σειρα τους το αντικειμενο μιας οξειας παλης: οι νορμες αμφισβητουνται. Ο τεηλορισμος ειναι η απαντηση του καπιταλισμου σ'αυτη την παλη. Οι νορμες θα καθοριζονται "επιστημονικα" και "αντικειμενικα". Η αντισταση των εργατων κανει φανερο οτι αυτη η "επιστημονικη αντικειμενικοτητα" ειναι μια γελοιοτητα. Η ψυχολογια, κατοπιν η βιομηχανικη κοινωνιολογια εμφανιζονται τοτε [για να διευκολυνουν] την "ενσωματωση" των εργατων στην επιχειρηση[...] Στο πολιτικο πεδιο, στις πρωτες προσπαθειες του προλεταριατου να οργανωθει, ο καπιταλισμος απανταει κατα κανονα με την καταπιεση, ανοιχτη η καμουφλαρισμενη. Νικημενος πολυ γρηγορα σ'αυτο το πεδιο, κατεληξε, στο ακρο μιας μακριας καμπυλης της ιστορικης εξελιξης, να κανει αυτες τις ιδιες τις πολιτικες εργατικες οργανωσεις βασικους τροχους της λειτουργιας του[...] *** Το συνολο των μεσων που χρησιμοποιει ο καπιταλισμος υπακουει παντα στην ιδια προσταγη: τη διατηρηση της κυριαρχιας του, την επεκταση του ελεγχου πανω στην κοινωνια γενικα, στο προλεταριατο ιδιαιτερα... Ολοι οι τομεις της ζωης πρεπει να υποταχθουν στον ελεγχο των διευθυνοντων. Ολες οι πηγες και τα μεσα χρησιμοποιουνται απο τον καπιταλισμο... η επιστημονικη γνωση ειναι επιστρατευμενη στην υπηρεσια του: η ψυχολογια και η ψυχαναλυση, η βιομηχανικη κοινωνιολογια και η πολιτικη οικονομια, η ηλεκτρονικη και τα μαθηματικα...[επιστρατευονται για να] φραξουν τις ρωγμες της αμυνας του, να του επιτρεψουν να διεισδυσει στο εσωτερικο της εκμεταλλευομενης ταξης, να κατανοησει τα κινητρα και τις συμπεριφορες της και να τα χρησιμοποιησει προς οφελος της "παραγωγης", της "κοινωνικης σταθεροτητας" και της πωλησης αχρηστων αντικειμενων[...] Για την καπιταλιστικη ταξη...να "εξορθολογισει"... σημαινει να υποδουλωνει διαρκως ολο και περισσοτερο τη ζωντανη εργασια... στη μηχανη και στους διευθυνοντες... Να συσσωρευσει σημαινει συγχρονως να μετατρεψει την εργασια σε κεφαλαιο, να δωσει στη ζωη και στο θανατο εκατομμυριων ανθρωπων τη μορφη των εργοστασιων και των μηχανων, και για να το κατορθωσει αυτο δημιουργει ενα συνεχως αυξανομενο αριθμο προλεταριων[...] Γι'αυτο η συγχρονη κοινωνια, ειτε ζει υπο καθεστως "δημοκρατικο" ειτε "δικτατορικο", ειναι στην πραγματικοτητα παντα ολοκληρωτικη. Γιατι η κυριαρχια των εκμεταλλευτων πρεπει, για να διατηρηθει, να κατακλυσει ολους τους τομεις της δραστηριοτητας και να προσπαθησει να τους υποταξει. Ο ολοκληρωτισμος δεν παιρνει πια τις ακραιες μορφες που ειχε περιβληθει με τον Χιτλερ η τον Σταλιν... αλλα αυτο δεν αλλαζει σε τιποτα το ζητημα κατα βαθος. Η τρομοκρατια δεν ειναι παρα ενα απο τα μεσα που μπορει να χρησιμοποιησει μια εξουσια για να συντριψει τη δραστηριοτητα καθε αντιπολιτευσης, αλλα δεν ειναι παντα εφαρμοσιμη ουτε παντα η πιο αποδοτικη. Η "ειρηνικη" χειραγωγηση των μαζων, η βαθμιαια αφομοιωση των οργανωμενων αντιπολιτευσεων μπορουν να ειναι πιο αποτελεσματικες... » ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ [Υψιλον- σ.225-29]