ÌÁÑÔÉÏÓ 2011
ÔÅÕ×ÏÓ 42
Ëõ÷íÜñé
ôñéìçíéáßá Ýêäïóç ëüãïõ & ôÝ÷íçò ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
Ëõ÷íÜñé
ôñéìçíéáßá Ýêäïóç
ëüãïõ & ôÝ÷íçò ôïõ
Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
ÊÙÄÉÊÏÓ: 5975
Ôóïõñïõêôóüãëïõ 1
& Ëåùö. Çñáêëåßïõ 251
Ô.Ê. 142 31 - ÍÝá Éùíßá
ÔÇË. / FAX: 210 27.75.916
e-mail:
[email protected]
Äéáäéêôõáêüò Ôüðïò:
www.ionikos-syndesmos.gr
Ðüóï ðñÝðåé íá ðïíÝóïõí ïé Üíèñùðïé ãéá íá ìÜèïõí
áðü ôï êáôáóôñïöéêü êõíÞãé ôçò ìåãéóôïðïßçóçò ôùí êåñäþí;
Ðüóï ôßìçìá ðñÝðåé íá ðëçñþóåé ç áíèñùðüôçôá ãéá
ôçí åëá÷éóôïðïßçóç ôïõ êüóôïõò åñãáóßáò;
Ðüóåò èõóßåò èá óõìâïýí áêüìç, ãéá íá ìçí óõññéêíþíåôáé ç ùöÝëåéá óå åëÜ÷éóôïõò áüñáôïõò áíèñþðïõò;
Áò öùôßóïõìå üìùò ôïõò óêõèñùðïýò êáé äýóêïëïõò
êáéñïýò ìáò ìå ôï ìÞíõìá ðïõ äßíïõí ïé ðéï èåñìÝò åõ÷Ýò ãéá
ôç ËáìðñÞ ðïõ Ýñ÷åôáé.
Ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôï
Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ôïõ "Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ" åý÷ïíôáé óå
üëá ôá ìÝëç êáé ôïõò ößëïõò ôïõ Óõëëüãïõ, êáëü, ÷áñïýìåíï êé
áéóéüäïîï ÐÜó÷á.
ÉÄÉÏÊÔÇÔÇÓ:
"Éùíéêüò Óýíäåóìïò"
ÅÊÄÏÔÇÓ - ÄÉÅÕÈÕÍÔÇÓ:
(Ìå åíôïëÞ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ)
Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ
Åîþöõëëï: ÔÜêçò Âßíçò
ÓÕÌÂÏÕËÏÓ ÅÊÄÏÓÇÓ
ÄÇÌÏÓÉÏÃÑÁÖÏÓ:
ÃéÜííçò ÂÝëëçò
ÓÕÍÔÁÊÔÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ:
ÂÜóù Áäáìïðïýëïõ
ÔÜêçò ÊáñáãéÜííçò
ÃéÜííçò Êïíôßôóçò
ÔÜêçò ÊùóôéäÜêçò
ÃéÜííá ÐáëïõìðÜ - Ôæþñôóïõ
Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ
¼ëãá Öôïýëç
×ñÞóôïò ×áôæçéùÜííïõ
ÓôÝöáíïò ØáñáäÜêïò
ÓÅ ÁÕÔÏ ÔÏ ÔÅÕ×ÏÓ
ÓÕÍÅÑÃÁÓÔÇÊÁÍ:
×ñßóôïò ÂáóéëåéÜäçò
Íßêïò ÂïõëãáñÝëçò
ÓôÝëëá Ìïõæáêéþôïõ
ËÜæáñïò ÍéêïëáÀäçò
ÐáñáóêåõÜò Å.Ã. Ðáðáäüðïõëïò
×Üñçò ÓáðïõíôæÜêçò
ÊÁËËÉÔÅ×ÍÉÊÇ ÅÐÉÌÅËÅÉÁ:
Ãéáííçò Â. ÂÝëëçò
ÃÑÁÖÉÓÔÉÊÇ
ÅÐÉÌÅËÅÉÁ - ÅÊÔÕÐÙÓÇ:
ÅËÅÍÇ ÂÅËËÇ
ÊÕÐÑÏÕ 2, ÍÅÁ ÉÙÍÉÁ
Ôçë.: 211.22.03.379
email: [email protected]
Ôï "Ëõ÷íÜñé" äåí öÝñåé êáìßá
åõèýíç ãéá åíõðüãñáöá Üñèñá
& îÝíåò äçìïóéåýóåéò.
2
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
Ðïßçìá ôïõ ºëéá ÌÝãá
Ï Åëëçíéêüò Ðïéçôéêüò Ëüãïò áðü ôéò áðáñ÷Ýò ôïõ Ýùò óÞìåñá
óåë. 3
óåë. 4-5
7ïò Íåáíéêüò Ëïãïôå÷íéêüò Äéáãùíéóìüò ÄéçãÞìáôïò
êáé Ðïßçóçò ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
óåë. 6-13
Ç óõììåôï÷Þ ôùí Ìéêñáóéáôþí óôçí åèíåãåñóßá ôïõ 1821`
óåë. 14-17
Ï Ïõþëô Íôßóíåú óôçí äåêáåôßá ôïõ '40
óåë. 18-19
Ðñïóåããßæïíôáò ôçí ÔÝ÷íç óÞìåñá
ìÝóá áðü ôçí ïðôéêÞ ôçò êáèçìåñéíüôçôÜò ìáò
óåë. 20-22
H áñ÷áßá åëëçíéêÞ Ôñáãùäßá êáé
ôï Áðïëëþíéï - Äéïíõóéáêü óôïé÷åßï êáôÜ ôï Nietzsche...
óåë. 23-25
Íßêïò Óôåöáíßäçò
óåë. 26-27
Ç øõ÷ïðáèïëïãßá óôçí ôÝ÷íç: Íáñêéóóéóìüò
óåë. 28-29
Ôá êÜëáíôá ôïõ ËáæÜñïõ
óåë. 30-31
Äéáäéêôõáêüò ôüðïò (website) Éùíéêïõ Óõíäåóìïõ
óåë. 32-33
Óêßôóï ôïõ Íßêïõ ÂïõëãáñÝëç
óåë. 34
ÅÍÔÏÓ: Ç ðáéäéêÞ ãéïñôÞ ôïõ É.Ó. 5 Éáíïõáñßïõ 2011
óåë. 35
ÅÍÔÏÓ: Ç ðßôá ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ 22 Éáíïõáñßïõ 2011
óåë. 35-36
ÅÍÔÏÓ: "Ëïãïôå÷íßá êáé Áíôßóôáóç"
óåë. 37
ÅÍÔÏÓ: "Ïëïêáõôþìáôá óôçí ÅëëÜäá - ôï Ìðëüêï ôçò ÊáëïãñÝæáò"
óåë. 38
ÅÍÔÏÓ: "ÌïõóéêÞ êáé Ðïßçóç"
Ïðéóèüöõëëï: ¸ñãï ôçò ÂáñâÜñáò Óðõñïýëç
óåë. 38-39
óåë. 40
ÔÏ ÍÕÖÉÊÏ ÔÇÓ ÁÑÉÁÄÍÇÓ
ÁñéÜäíç,
ôï íõöéêü óïõ äåí Þôáí êåíôçìÝíï.
¸êñõâå óôç öüäñá ôïí êáçìü.
ÁðïãåõìáôÜêé óôá ÐåôñÜëùíá íõöïýëá,
êáôåâáßíåéò ôç óêÜëá áíõðïøßáóôç.
ÌåôÜ
Ýñ÷åôáé ôï ìáýñï êëÜìá
êé Ýíôñïìç,
áñ÷ßæåéò íá ìáæåýåéò ìõóôéêÜ.
Ðñïóðáèåßò íá êáôáëÜâåéò ìáôáßùò
ôùí áíèñþðùí ôá íïÞìáôá,
ôéò ëïîÝò ìáôéÝò,
ôçí Ýëëåéøç ïîõãüíïõ,
ôçí ðåæÞ æùÞ óïõ ðïõ áêïëïõèåß.
ºëéá ÌÝãá
3
Å
Ï Åëëçíéêüò
Ðïéçôéêüò Ëüãïò
áðü ôéò áðáñ÷Ýò
ôïõ Ýùò óÞìåñá
Ç ðïßçóç êáé ïé
óçìáíôéêüôåñïé
åêðñüóùðïß ôçò
ðñéí áð' ôç ÃåíéÜ
ôïõ 1930
ÌÝñïò Äåýôåñï
(óõíÝ÷åéá)
Ôçò
Êáëëéüðçò ÓôåñéÜäïõ
4
ßäáìå óôï ðñïçãïýìåíï óçìåßùìÜ
ìáò üôé ï Êþóôáò ÂÜñíáëçò ðëïýôéóå ì' Ýíáí éäéáßôåñï ôñüðï ôïí ðáñáäïóéáêü óôß÷ï, ìå ìïõóéêü áßóèçìá,
áëëÜ êáé ìå Ýíôïíï êïéíùíéêü ÷áñáêôÞñá. Êáé ç ðñüèåóç áõôÞ ôïõ ðïéçôÞ,
êáèüëïõ äåí Ýêáíå öôù÷üôåñï ôï ðïéçôéêü áðïôÝëåóìá. ÁíôéèÝôùò ìÜëéóôá.
Ôï üôé ùóôüóï áðü êÜðïéï óçìåßï
ôïõ Ýñãïõ ôïõ êáé Ýðåéôá ï ÂÜñíáëçò,
õðïóôÞñéîå áíïé÷ôÜ êáé ìá÷çôéêÜ ôéò
óïóéáëéóôéêÝò éäÝåò, Ýãéíå áöïñìÞ ðïëëÝò öïñÝò, áõôü ôï áîéïèáýìáóôï ôåëéêÜ Ýñãï, íá åðéêñéèåß: Ð÷. ãéá ôçí
"áóÜëåõôç" óôåñåüôçôÜ ôïõ. ¼ìùò áõôÞ
ôç óôåñåüôçôá ôçí Ýäùóáí óôïé÷åßá
çèåëçìÝíá, üðùò ìå Üëëï ôñüðï áíáöÝñèçêå óôï ðñïçãïýìåíï óçìåßùìÜ
ìáò. Ç åììïíÞ ôïõ ðïéçôÞ ãéá ðáñÜäåéãìá, óôïí ðáñáäïóéáêü óôß÷ï
(ìÝôñá êáé ïìïéïêáôáëçîßá), ãëþóóá
áìéãþò äçìïôéêÞ, ó÷åäüí øõ÷áñéêÞ.
Ï ÂÜñíáëçò åß÷å áðïêôÞóåé Ýíá
êïéíü Üëëùóôå, ðïõ óå êÜèå éäåïëïãéêÞ
óõãêÝíôñùóç, áðÞããåéëå ìå Ýîáñóç
åðáíáóôáôéêÞ ôá ðïéÞìáôÜ ôïõ. Äåí
Þèåëå ëïéðüí ï ðïéçôÞò íá áðïìáêñõíèåß áðü ôï êïéíü áõôü.
Ìðïñïýìå üìùò Ýíá ìÝñïò ôïõ
Ýñãïõ ôïõ, éäßùò ôïõ ðåæïý, íá ôï ÷áñáêôçñßóïõìå ðñùôïðïñéáêü, üðùò ôçí
"ÁëçèéíÞ áðïëïãßá ôïõ ÓùêñÜôç". Åäþ
ï ÂÜñíáëçò ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôá
ðñüóùðá åêåßíçò ôçò äßêçò óôçëéôåýåé
êáôáóôÜóåéò êáé èåóìïýò ðïõ óõíáíôþíôáé äõóôõ÷þò óôï óýã÷ñïíï
êüóìï. Ç áñ÷áéïãíùóßá ôïõ åðßóçò
ãßíåôáé óáöÞò óôï Ýñãï ôïõ. ÌåôÝöñáóå ìå åðéôõ÷ßá áñ÷áßïõò óõããñáöåßò
êáé èåùñåßôáé áðü ôïõò êáëýôåñïõò
ìåôáöñáóôÝò ôïõ ÁñéóôïöÜíç.
Áîéïóçìåßùôç åðßóçò åßíáé ç óõìâïëÞ ôïõ óôçí êñéôéêÞ ôçò ëïãïôå÷íßáò.
Áðü ôï êñéôéêü ôïõ Ýñãï îå÷ùñßæåé ç
ìåëÝôç ôïõ 1925 "Ï Óïëùìüò ÷ùñßò
ìåôáöõóéêÞ", ðïõ äéáêñßíåôáé ãéá ôç
ãíþóç êáé ôç ìá÷çôéêüôçôÜ ôçò.
Ôï êõñéüôåñï óôïé÷åßï ðÜíôùò ôçò
öùíÞò ôïõ Êþóôá ÂÜñíáëç, ðïõ äéáãñÜöåôáé óáöþò óôï ðïéçôéêü ôïõ
Ýñãï, ìÝóá áðü ôï óõìâïëéóìü, ôç
ìïõóéêüôçôá ôïõ óôß÷ïõ, ôï óáñêáóìü,
ôç óÜôéñá, ôçí ôñõöåñüôçôá, åßíáé üôé
ôï Ýñãï áõôü Ý÷åé ùò åðßêåíôñü ôïõ ôïí
Üíèñùðï.
Äçìïóéåýïõìå ôá ðïéÞìáôá ðïõ
áêïëïõèïýí êáé ðïõ åßíáé ðáóßãíùóôá
ãé' áõôÜ áêñéâþò ôá óôïé÷åßá ðïõ
áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù. ÏñéóìÝíá,
Ý÷ïõí ìåëïðïéçèåß êáé áãáðçèåß ðïëý
êáé ùò ôñáãïýäéá. Êé üðùò Ý÷åé óõìâåß
êáé ìå Üëëïõò óðïõäáßïõò ðïéçôÝò, ôïí
Ê. Ð. ÊáâÜöç ãéá ðáñÜäåéãìá, ðïëëïß
áðü ôïõò óôß÷ïõò ôïõ Êþóôá ÂÜñíáëç
Ý÷ïõí ðÜñåé ôç ìïñöÞ ðáñïéìéþí ç
áöïñéóìþí êáé áíáöÝñïíôáé óôïí
ðñïöïñéêü Þ ãñáðôü ëüãï, ôáéñéÜæïíôáò áðüëõôá óå êáôáóôÜóåéò áéþíéåò,
ðïëéôéêÝò êáé êïéíùíéêÝò:
ÐÁËÉ ÌÅÈÕÓÌÅÍÏÓ ÅÉÓÁÉ
ÐÜëé ìåèõóìÝíïò åßóáé, äõüìéóç þñá
ôçò íõêôüò.
Êé áí ôá ãüíáôá óïõ ôñÝìáí,
åêôñáôéüóïõíá óôçôüò
Ìðñïò óôï êÜèå ôñáðåæÜêé.
-"ÃåéÜ óïõ ÊùíóôáíôÞ âáñâÜôå"!
-Êáëçóðåñïýäéá áöåíôéêÜ,
ðþò ôá êáëïðåñíÜôå;
¸íáò óïõ äßíå ðïôÞñé êé Üëëïò
óïõ äéíåí åëéÜ.
¸ôóé ðÝñáóåò ãñáììÞ ôçò ãåéôïíéÜò
ôá êáðåëéÜ.
Êé áí óå ðåßñáæå êáíÝíáò
-á÷, åêåßíïò ï ÔñéâÝëáò!¸êáíåò ðþò äåí Ýíéùèåò êáé ðÜíôá
åãëõêïãÝëáò.
×ôåò êáé óÞìåñá ßäéá êé üìïéá,
÷ñüíéá ìðñïò, ÷ñüíéá ìåôÜ...
Ç ýðáñîç óïõ óå óêïôÜäéá üëï
ðç÷ôüôåñá âïõôÜ.
ÔÜ÷á ç èÝëçóç óïõ ëßãç, ôÜ÷á ï ðüíïò
óïõ ìåãÜëïò;
Á÷, ðïýóáé íéüôç, ðïõ äåé÷íåò, ðùò èá
ãéíüìïõí Üëëïò!
ÏÉ ÌÏÉÑÁÉÏÉ
Ìåò ôçí õðüãåéá ôçí ôáâÝñíá,
ìåò óå êáðíïýò êáé óå âñéóÝò
(áðÜíù óôñßãêëéæå ç ëáôÝñíá)
üë´ ç ðáñÝá ðßíáì' åøÝò.
åøÝò, óáí üëá ôá âñáäÜêéá,
Íá ðÜíå êÜôïõ ôá öáñìÜêéá.
Óöéããüôáí Ýíáò ðëÜé óôïí Üëëï
êáé êÜðïõ åöôõïýóå êáôáãÞò.
¿! Ðüóï âÜóáíï ìåãÜëï
ôï âÜóáíï åßíáé ôçò æùÞò!
¼óï êé ï íïõò íá ôõñáííéÝôáé,
Üóðñçí çìÝñá äå èõìéÝôáé.
¹ëéå êáé èÜëëáóá ãáëÜæá
êáé âÜèïò ô' Üóùô' ïõñáíïý!
¿! Ôçò áâãÞò êñïóÜôç ãÜæá,
ãáñïýöáëá ôïõ äåéëéíïý,
ëÜìðåôå, óâÞíåôå ìáêñéÜ ìáò,
÷ùñßò íá ìðåßôå óôçí êáñäéÜ ìáò!
Ôïõ åíïý ï ðáôÝñáò ÷ñüíéá äÝêá
ðáñÜëõôïò, ßäéï óôïé÷åßï.
ô´ Üëëïõ êïíôïÞìåñ' ç ãõíáßêá
óôï óðßôé ëõþíåé áðü ÷ôéêéü.
óôï ÐáëáìÞäé ï ãéïò ôïõ ÌÜæç
ê' ç êüñç ôïõ ôïõ ÃéáâÞ óôï ÃêÜæé.
-Öôáßåé ôï æáâü ôï ñéæéêü ìáò!
-Öôáßåé ï èåüò ðïõ ìáò ìéóåß!
-Öôáßåé ôï êåöÜëé ôï êáêü ìáò!
-Öôáßåé ðñþô' áð' üëá ôï êñáóß!
Ðïéïò öôáßåé; Ðïéïò öôáßåé; ÊáíÝíá óôüìá
äåí ôï âñå êáé äåí ôüðå áêüìá.
¸ôóé óôç óêïôåéíÞ ôáâÝñíá
ðßíïõìå ðÜíôá ìáò óêõöôïß.
Óáí ôá óêïõëÞêéá, êÜèå öôÝñíá
üðïõ ìáò Ýâñåé ìáò ðáôåß.
Äåéëïß, ìïéñáßïé êé Üâïõëïé áíôÜìá,
ðñïóìÝíïõìå, ßóùò, êÜðïéï èÜìá!
-Ðùò ôá ðåñíÜò, ó' áíáñùôÜ,
ôá ôüóá âÜóáíá ôçò æÞóçò;
ÐÜñå ôá ëßã' áöôÜ ëåöôÜ
íá ãéÜíåéò êáé íá îáíáæÞóåéò...
Ê' ç âÜñêá, ìÜíá ãåëáóôÞ,
áðü ôç ìßá óôçí Üëëç ìðÜíôá
ó' áñãïêïõíÜåé óôçí êïõìðáóôÞ
-Êáëü ôáîßäé óïõ ãéá ðÜíôá!
Ðüóï ìåãÜëïò ï èåüò
ÐáôÞñ êáé ðíåýìá êá Õéüò!
ÆÏÕÃÊËÁ
Ìïõóåëßíá ôÝæá
ó' ïñèïâýæé íôïýñï
ðñïóùðÜêé óêïýñïëÜãíá ÷áâáíÝæá!
Ç ÌÐÁËÁÍÔÁ ÔÏÕ ÁÍÔÑÉÊÏÕ
Åß÷å ôçí ôÝíôá îïìðëéáóôÞ
ç âÜñêá ôïõ êáìðïýñç ÁíôñÝá.
ÃõñìÝíïò ðëÜé óôçí êïõðáóôÞ
ïíåéñÜôá Ýâëåðåí ùñáßá.
Ç Êáôåñßíá ê' ç ÆùÞ,
ô´ ÁíôéãïíÜê', ç Æçíïâßá
(þ! Ôé ÷áñïýìåíç æùÞ!
÷ôõðÜò, öôù÷Þ êáñäéÜ, ìå âßá!)
ôá ìåóçìÝñéá ôá æåóôÜ
ôç âÜñêá ðáßñíáíå ô' ÁíôñÝá
ãéá íá ôéò ðÜåé áñãÜ, áíïé÷ôÜ
üëåò ìáæß, ôñåëÞ ðáñÝá.
¢îáöíá ðÝöôáí óôï íåñü
ç êáèåìéÜ ãäõôÞ ãïñãüíá
êé üëï ãéíüôáí ðéï ìéêñü
ô' ÁíôñÝá ôï ìÜôé, ßóá âåëüíá.
Åßíáé ìåãÜëïò ï èåüò!
ô' á÷åßëé ôï ðéêñü ôïõ ëÝåé.
Ðüóï ìåãÜëïò êé áãáèüò
êáé ðëïýóéáò ôá ÷ñõóÜ ôïõ åëÝç!
ÌÜñèå ÷åéìþíáò ï êáêüò
êáé óêüñðéóå ç ôñåëÞ ðáñÝá...
Ê' åóÝíá âÞ÷áò ìõóôéêüò
ó' Ýñéîå ÷Üìïõ, ìðÜñìð' ÁíôñÝá.
Êé áí öôýíåéò áßìá óôï ãéáëü,
ðåñíÜåé ìðñïóôÜ óïõ ç Æçíïâßá
(Ýíá ôñáãïýäé óéãáëü
óôïí êáöåíÝ ðáßæ' ç ñïìâßá):
ÊïñáêïöñõäÜôç,
Ìõãäáëïìáôïýóá,
ìåëéóóï÷íïõäÜôç,
å, êáé íá ðáôïýóá
áôóáëÝíéï íý÷é,
äüíôé óéäåñü,
óôï êñïõóôü óïõ óíß÷é
ôï ìáõñéäåñü,
üðùò óôç ëáãêÜäá
ôçí åñçìéêÞ
ôßãñçò ôçí æáñêÜäá
ôçí êáôáîåóêåß
êé' áãñé' áíôéâïããÜ
ãýñù óôá ëïããÜ
ç ÷áñÜ ôïõ åíïý,
×Üñïò ô' áëëïõíïý
Âéâëéïãñáößá:
1. Ì. ÐáðáúùÜííïõ, Êþóôáò ÂÜñíáëçò, "Óýã÷ñïíç
åðï÷Þ", ÁèÞíá 1984.
2. Ô. Êüñöçò, ÌáôéÝò óôç ëïãïôå÷íßá ôïõ ìåóïðïëÝìïõ,
Ðñüóðåñïò, ÁèÞíá 1991.
3. Ëßíïõ Ðïëßôç, Éóôïñßá ôçò ÍåïåëëçíéêÞò Ëïãïôå÷íßáò,
Óô´ Ýêäïóç, Ìïñöùôéêü Éäñõìá ÅèíéêÞò ÔñáðÝæçò, ÁèÞíá
1991.
4. Ëßíïõ ðïëßôç: ÐïéçôéêÞ Áíèïëïãßá, âéâëßï Ýâäïìï,
åêäüóåéò "ÄÙÄÙÍÇ", ÁèÞíá, 1992.
Óôï åðüìåíï:
Ôñßôï êáé ôåëåõôáßï ìÝñïò óå äýï (2) óõíÝ÷åéåò, ôïõ
óçìáíôéêïý, êáôÜ ôç ãíþìç ìáò, êåöáëáßïõ ôçò åëëçíéêÞò ðïßçóçò
ðñéí áðü ôç ÃåíéÜ ôïõ 1930, ìå áíáöïñÝò óôïí Áðüóôïëï
Ìåëá÷ñïéíü, Ãéþñãï ÁèÜíá, Ñþìï Öéëýñá, Êþóôá ÏõñÜíç,
ÍáðïëÝïíôá Ëáðáèéþôç, ÔÜêç Ðáðáôóþíç.
Îå÷ùñéóôü óçìåßùìá, ãé' áõôü ôï ëüãï êáé ïé äýï óõíÝ÷åéåò, èá
áöéåñþóïõìå óôïí Êþóôá ÊáñõùôÜêç.
5
Ô
7ïò Íåáíéêüò
Ëïãïôå÷íéêüò
Äéáãùíéóìüò
ÄéçãÞìáôïò,
Ðïßçóçò êáé
Èåáôñéêïý ¸ñãïõ
ôïõ Éùíéêïý
ÓõíäÝóìïõ
ÅðéìÝëåéá
ôçò
Êáëëéüðçò ÓôåñéÜäïõ
çí ÔåôÜñôç 19 Éáíïõáñßïõ 2011
ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôçí áßèïõóá
åêäçëþóåùí ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ, ç
ôåëåôÞ áðïíïìÞò ôùí âñáâåßùí ôïõ 7ïõ
Íåáíéêïý Ëïãïôå÷íéêïý Äéáãùíéóìïý
ÄéçãÞìáôïò êáé Ðïßçóçò.
ÊÜèå ÷ñüíï, ôï åíäéáöÝñïí ôùí
íÝùí ðáñïõóéÜæåôáé áõîçìÝíï ãé' áõôüí
ôïí èåóìü, ðïõ äéêáéïýôáé ðëÝïí íá
èåùñåßôáé åðéôõ÷çìÝíïò. Ãéá ôï ëüãï
áõôü, ôá ìÝëç ôïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ôïõ É.Ó. áíáæçôïýí ôñüðïõò, ãéá
ôç óõíå÷Þ âåëôßùóç êáé áíáâÜèìéóç
ôçò äéáäéêáóßáò ôïõ äéáãùíéóìïý, üðùò
ôüíéóå óôçí ïìéëßá ôïõ ï ôüôå Áíôéðñüåäñïò ôïõ É.Ó. êïò ÔÜêçò ÊùóôéäÜêçò,
ï ïðïßïò ðñïëüãéóå êáé óõíôüíéóå ôçí
åêäÞëùóç.
Áêïëïýèçóáí åéóçãÞóåéò ôùí
åêðñïóþðùí ôùí êñéôéêþí åðéôñïðþí:
Ôïõ êáèçãçôÞ êáé ðïéçôÞ êïõ ÎÜíèïõ
ÌáúíôÜ ãéá ôçí ðïßçóç, ôçò ðñïÝäñïõ
ôïõ É.Ó. êáé óõããñáöÝùò êáò Êáëëéüðçò ÓôåñéÜäïõ ãéá ôï äéÞãçìá êáé ôçò
çèïðïéïý êáò Óïößáò ÌÜíåóç ãéá ôï
èÝáôñï.
¼ëïé ïé åéóçãçôÝò, áöïý áíáöÝñèçêáí óôéò äõóêïëßåò ðïõ åìðåñéÝ÷åé ôï
óõíáñðáóôéêü, áëëÜ ãåìÜôï ðáãßäåò
åã÷åßñçìá ôçò óõããñáöÞò, åõ÷áñßóôçóáí üëïõò ôïõò íÝïõò ðïõ óõììåôåß÷áí
ìå ôá Ýñãá ôïõò êáé ôïõò óõíå÷Üñçóáí
ãéá ôï åíäéáöÝñïí ðïõ äåß÷íïõí ãé'
áõôÞ ôçí åõãåíÞ Üììéëá, ç ïðïßá ðáñ'
üëåò ôéò äõóêïëßåò, åðéöõëÜóóåé ìåãÜëç
óõãêßíçóç êáé éêáíïðïßçóç óôïí
ðïéçôÞ, ôïõ ðåæïãñÜöï, ôïí èåáôñéêü
óõããñáöÝá, üôáí ðñïóðáèïýí êáé
åðéôõã÷Üíïõí.
O êáèçãçôÞò êáé ðïéçôÞò
ÎÜíèïò ÌáúíôÜò
ÅíäéÜìåóá áíáãíþóèçêáí áðü ôéò
çèïðïéïýò Óïößá ÌÜíåóç êáé Åýá
Ëéãíïý áðïóðÜóìáôá áðü ôá Ýñãá ðïõ
äéáêñßèçêáí, ïé ïðïßåò ìå ôçí Ýìðåéñç
êáèïäÞãçóç ôïõ óêçíïèÝôç êïõ ÉùóÞö
ÐïëõêÜñðïõ, ôá áðÝäùóáí ìå åõáéóèçóßá êáé ðáñáóôáôéêüôçôá.
Ç åêäÞëùóç ôçò áðïíïìÞò ôùí
âñáâåßùí óçìåßùóå åðéôõ÷ßá, éäéáßôåñá
éêáíïðïßçóå ôïõò íÝïõò ðïõ ðÞñáí
ìÝñïò óôï äéáãùíéóìü. Áõôü Üëëùóôå
åßíáé ôï æçôïýìåíï ôïõ É.Ó. ãéáôß ïé íÝïé
åßíáé ïé ðñùôáãùíéóôÝò áõôÞò ôçò
óçìáíôéêÞò äéáäéêáóßáò.
Ï Éùíéêüò Óýíäåóìïò ôïõò åõ÷áñéóôåß êáé ôïõò óõã÷áßñåé, ôïõò åý÷åôáé
êáé ôïõ ÷ñüíïõ êáé ðÜíôïôå íá Ý÷ïõí
ôï ßäéï åíäéáöÝñïí ãéá ôï äéáãùíéóìü
êáé ãåíéêÜ ãéá ôç óõããñáöÞ, óôçí
ïðïßá íá åðéäßäïíôáé êáé íá äéáêñßíïíôáé.
Äçìïóéåýïõìå áêïëïýèùò ôéò åéóçãÞóåéò ôùí åêðñïóþðùí ôùí êñéôéêþí
åðéôñïðþí:
Ïé çèïðïéïß Óïößá ÌÜíåóç, Åýá Ëéãíïý êáé ï ÔÜêçò ÊùóôéäÜêçò
6
Á. ôïõ êïõ ÎÜíèïõ ÌáúíôÜ ãéá ôçí
ðïßçóç:
Ï åéóçãçôÞò Üñ÷éóå ìå Ýíá áðüóðáóìá áðü ôïí ÑÜúíå Ìáñßá Ñßëêå.
"Ï íÝïò ðïéçôÞò ðñÝðåé íá åìðëïõôßæåé ôç æùÞ ôïõ "åðåéäÞ ïé óôß÷ïé äåí
åßíáé áéóèÞìáôá, êáèþò íïìßæïõí ïé
Üíèñùðïé (áõôÜ ôá áðï÷ôÜåé êáíåßò
áñêåôÜ íùñßò). Åßíáé åìðåéñßåò. Ãéá
Ýíáí óôß÷ï ðñÝðåé íá éäåß êáíåßò ðïëëÝò
ðïëéôåßåò, áíèñþðïõò êáé ðñÜãìáôá.
ÐñÝðåé íá ãíùñßæåé êáíåßò ôá æþá,
ðñÝðåé íá áéóèÜíåôáé ðùò ðåôÜíå ôá
ðïõëéÜ êáé íá îÝñåé ôçí êßíçóç ìå ôçí
ïðïßá áíïßãïõí ôá ìéêñÜ ëïõëïýäéá ôï
ðñùß".
Åõ÷áñßóôçóå åðßóçò ôá ëïéðÜ ìÝëç
ôçò êñéôéêÞò åðéôñïðÞò ãéá ôçí ðïßçóç,
ðïõ Þôáí ïé êõñßåò ÅëÝíç Ìáñãáñßôïõ,
ÄÞìçôñá ÐáõëÜêïõ êáé ïé êýñéïé ÉùÜííçò Óåâáóôéáíüò Ñþóóçò êáé ÓôÝöáíïò
ØáñáäÜêïò.
ÔÝëïò, áíÞããåéëå ôá âñáâåßá ôçò
ðïßçóçò ðïõ åßíáé ôá åîÞò:
ÊÁÔÇÃÏÑÉÁ Á´ (16-25 åôþí)
Ðñþôï Âñáâåßï
Óïëáêßäçò Ðáíáãéþôçò
Äåýôåñï Âñáâåßï
Ãåùñãéêüðïõëïò ÉùÜííçò
Ôñßôï Âñáâåßï
á. Áíáóôáóïðïýëïõ Åõãåíßá
â. ×áôæÜêïò ÄçìÞôñçò
ÊÁÔÇÃÏÑÉÁ ´ (26-35 åôþí)
Ç ðñïÝäñïò ôïõ É.Ó.
êáé óõããñáöÝáò Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ
Áêïýóôå Ýíá áðüóðáóìá áðü ìéá
óõíÝíôåõîç ôïõ ¸ñíåóô ×ÝìéíãïõÝú:
Åðéìåëåßóôå ôï êåßìåíü óáò üôáí
ôï îáíáäéáâÜæåôå Ýùò ôï óçìåßï ðïõ
ôï áöÞóáôå ôçí ðñïçãïýìåíç ìÝñá:
ÐÜíôá ôï êÜíù áõôü, ôï îáíáãñÜöù ôï êåßìåíï. ¼ôáí ôåëåéþíåé öõóéêÜ,
îáíáêïéôÜù ðÜëé üëï ôï âéâëßï. ¸÷åéò
áêüìç ìéá åõêáéñßá íá îáíáãñÜøåéò êáé
íá äéïñèþóåéò ïñéóìÝíá óçìåßá, üôáí
êÜðïéïò Üëëïò Ý÷åé êÜíåé ôç äáêôõëïãñÜöçóç êáé ôï âëÝðåéò êáèáñü óôï
÷áñôß.
ÃñÜöåôå ðïëëÝò öïñÝò ôï ßäéï êïììÜôé;
¸ãñáøá ôï ôÝëïò ôïõ "Áðï÷áéñåôéóìïý óôá üðëá" ôçí ôåëåõôáßá óåëßäá,
ôñéÜíôá åííÝá öïñÝò ðñéí ìå éêáíïðïéÞóåé áðïëýôùò.
ÕðÞñ÷å êÜðïéï ôå÷íéêü ðñüâëçìá;
Ôé óáò áðáó÷ïëïýóå;
Ôï íá âñù ôéò óùóôÝò ëÝîåéò.
Ó' áõôü ôï ìéêñü áðüóðáóìá èßãïíôáé ðïëý óçìáíôéêÜ æçôÞìáôá ãéá ôç
äéáäéêáóßá ôçò ãñáöÞò. Ôçò óõíáñðá-
óôéêÞò, áëëÜ êáé ãåìÜôçò ðáãßäåò.
Ôüóåò üóåò êñýâåé êáé ç åëëéðÞò ãíþóç
ôçò ãëþóóáò. Êáé ðþò èá ãñÜøåéò áí
äåí ãíùñßæåéò ôï áðüëõôï åñãáëåßï óïõ,
ðïõ åßíáé áêñéâþò áõôü: Ç ãëþóóá.
¼ôáí åßìáóôáí öïéôçôÝò ðïëëïß
áðü ìáò íüìéæáí üôé áñêïýóå ç ãíþóç
ôùí åðéóôçìïíéêþí èåìÜôùí ãéá íá
ãñÜøïõìå êáé íá ðåñÜóïõìå ôï ìÜèçìá. Ðüóç áðïãïÞôåõóç êáé äõóÜñåóôç
Ýêðëçîç Ýíïéùèáí êÜðïéïé üôáí Ýâëåðáí óôïí ðßíáêá ôùí áðïôåëåóìÜôùí
äßðëá óôï üíïìÜ ôïõò, ôçí ðñïôñïðÞ:
"Óáò óõíéóôïýìå íá óôñÝøåôå ôéò
ðñïóðÜèåéÝò óáò áëëïý. ¸÷åôå åëëåßøåéò áðü ôç ìÝóç ðáéäåßá". Áõôü äåí
óÞìáéíå üôé ï öïéôçôÞò äåí åß÷å áðáíôÞóåé, óôá èÝìáôá. Åß÷å áðáíôÞóåé, áëëÜ
óå ðïéÜ ãëþóóá;
Êáé óå ôïýôï ôï äéáãùíéóìü ëïéðüí,
ç êñéôéêÞ åðéôñïðÞ ôçí ïðïßá áðïôåëïýóáí ïé êõñßåò Áñãõñþ Ìáñãáñßôç,
¢ííá Ñïýóóïõ, Ìõñôþ Ôóáïýóç ôéò
ïðïßåò, åõ÷áñéóôïýìå èåñìÜ ãéá ôçí
ðïëýôéìç óõìâïëÞ ôïõò êáé ç ïìéëïýóá,
åðéóÞìáíáí ôá êåíÜ áðü ôç ìÝóç
ðáéäåßá: ÁóÜöåéåò, áóõíôáîßåò, ëáíèáóìÝíïõò ôïíéóìïýò êáé êõñßùò êáêÞ
÷ñÞóç ôùí ëÝîåùí.
Ôï äéÞãçìá ößëïé ìïõ åßíáé Ýíá áðü
ôá ðéï äýóêïëá åßäç -ôï Ý÷ïõìå ðåé
ðïëëÝò öïñÝò ó' áõôÞ ôçí áßèïõóá- ôïõ
ãñáðôïý ëüãïõ. ÐñÝðåé ìÝóá óå ëßãåò
óåëßäåò íá äéçãçèåßò ìéá éóôïñßá êáé ó'
áõôü ôï ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá í'
áããßîåéò ôïí áíáãíþóôç óïõ êáé íá ôïõ
êñáôÞóåéò áìåßùôï ôï åíäéáöÝñïí. Íá
ìç ôïí êÜíåéò íá óå óôåßëåé ðÜëé óôï
ñÜöé.
Äåýôåñï Âñáâåßï
Óéäçñïðïýëïõ ÌáñÝôôá
Ôñßôï Âñáâåßï
á. ÃùíéÜêçò Ãéþñãïò
â. ËáìíÜôïõ ÅëÝíç
Â. Ôçò êáò Êáëëéüðçò ÓôåñéÜäïõ
ãéá ôï äéÞãçìá:
Äåí õðÜñ÷åé åêäÞëùóç ôçò æùÞò ìáò
óôçí ïðïßá íá ìç ìáò äßíåôáé ç åõêáéñßá
íá áíáöåñèïýìå óå êÜôé ðïõ åßðáí Þ
Ýãñáøáí ïé ìåãÜëïé ôçò ðÝííáò. Ðüóï
ìÜëëïí üôáí óå Ýíáí ëïãïôå÷íéêü äéáãùíéóìü, èÝëïõìå íá êÜíïõìå Ýíáí
áðïëïãéóìü êáé íá åðéóçìÜíïõìå
êÜðïéá ðñÜãìáôá.
7
Ðþò; Åäþ óáò èÝëù!!
Ïé éäÝåò Ý÷ïõí ôç óõíÞèåéá íá Ýñ÷ïíôáé óôéò ðéï áêáôÜëëçëåò óôéãìÝò. Ï
ÓåöÝñçò êñáôïýóå äåöôåñÜêé. Óçêùíüôáí êé áð' ôéò ðéï åðßóçìåò äéðëùìáôéêÝò ôïõ óõíáíôÞóåéò ãéá íá óçìåéþóåé
ôçí éäÝá, ðïõ åß÷å ÷ôõðÞóåé ôçí ðüñôá
ôïõ åãêåöÜëïõ ôïõ.
Óå ðïëëÜ áðü ôá äéçãÞìáôá ðïõ
äéáâÜóáìå óôïí åöåôéíü ìáò äéáãùíéóìü, äåí äéáêñéíüôáí ç êåíôñéêÞ éäÝá.
Ï óõããñáöÝáò Þôáí õðÝñ ôùí ìåôáíáóôþí ç õðÝñ ôùí áõôï÷èüíùí; ÌÞðùò áäéêïýóå êáé ôïõò ìåí êáé ôïõò äå;
¼ôáí ëïéðüí ç éäÝá ìáò Ýëèåé óôï
íïõ, ôçí êñáôÜìå êáé ðñïóðáèïýìå íá
ôçí õðçñåôÞóïõìå ðéóôÜ Ýùò ôï ôÝëïò.
Ìå ðïëý áðëÜ ëüãéá ï êßíäõíïò ôçò
áëëáãÞò èÝìáôïò óôçí ðïñåßá ôçò áöÞãçóÞò ìáò êáñáäïêåß. Ðñïóðáèïýìå
íá ôïí áðïöýãïõìå.
ÐñÝðåé åðßóçò í' áðïöáóßóïõìå
ðïéá èÝóç èá ðÜñïõìå áðÝíáíôß ôçò:
Áöïý äþóïõìå áðÜíôçóç óôï åñþôçìá
áõôü, áõôÞ ôç èÝóç ðñÝðåé íá ôçí êñáôÞóïõìå Ýùò ôï ôÝëïò.
Ãéáôß; Ãéáôß óôç ëïãïôå÷íßá óõìâáßíåé áêñéâþò üôé êáé óôçí ðïëéôéêÞ. Äåí
ìðïñïýìå íá ëÝìå Þîåéò - áößîåéò. Äåí
ìðïñïýìå íá ôá Ý÷ïõìå ìå üëïõò êáëÜ.
Äåí ìðïñïýìå íá ÷áúäåýïõìå áõôéÜ.
¼ôáí ôï êÜíïõìå, áñãÜ ç ãñÞãïñá óôç
äåýôåñç, áìÝóùò óôçí ðñþôç åßìáóôå
÷áìÝíïé. Ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï èá ôï
áðïöýãïõìå êé áõôü êáé ôïí ôñüðï ìå
ôïí ïðïßï èá äéçãçèïýìå ôçí éóôïñßá
ìáò åëêõóôéêÜ, èá ôïí âñïýìå ìå ôï ôáëÝíôï, ôçí åöåõñåôéêüôçôá, ôçí åðéìïíÞ
êáé õðïìïíÞ êáé ìå ôç äéáñêÞ Üóêçóç
óôç ãëþóóá. Ï íïìðåëßóôáò ×áßìéíãïõÝú ìáò åßðå üôé Ýãñáøå ôçí ôåëåõôáßá
óåëßäá ôïõ "Áðï÷áéñåôéóìïý óôá üðëá"
ôñéáíôáåííÝá öïñÝò, ðñéí ôïí éêáíïðïéÞóåé áðïëýôùò. Êé üôé ôïí áðáó÷ïëïýóå ðïëý ôï íá âñßóêåé ôéò óùóôÝò
ëÝîåéò.
Áò óôáèïýìå ó' áõôü:
Ôï ãíùóôü ñÞìá áðü ãÜìá, ðïõ Ý÷åé
ôçí êáôáãùãÞ ôïõ óôçí áñ÷áßá åëëçíéêÞ ãëþóóá êáé ôï óõíáíôÜìå êáé óôéò
ãñáöÝò, ðïõ êáêïðáèáßíåé üìùò ôüóï
óôç íåïåëëçíéêÞ ìáò ãëþóóá, óôç ãñáðôÞ üóï êáé óôçí ðñïöïñéêÞ, åßíáé
îÝñåôå Ýíá ðïëý Üôõ÷ï ñÞìá. ¼ëïé ïé
óõããñáöåßò íïìßæïõìå üôé ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï èá êÜíïõìå ßóùò ðéï åíôõðùóéáêü ôï êåßìåíü ìáò ðéï ìïíôÝñíï
ðéï íåùôåñéêü. Ôé ðáãßäá üìùò!
Ôï óõíáíôÞóáìå äýï öïñÝò óôá
äéçãÞìáôá ðïõ äéáâÜóáìå.
8
Óôç ìéá ðåñßðôùóç ÷ñçóéìïðïéÞèçêå áôõ÷þò. ÊáôÝóôñåøå ôç öñÜóç
êáé ôï óõãêåêñéìÝíï óçìåßï ôçò äéÞãçóçò, äçìéïýñãçóå áðþèçóç êáé èá ìðïñïýóå íá êáôáóôñÝøåé êáé üëï ôï
êåßìåíï, áí áõôü Þôáí êáëýôåñï.
Óôç äåýôåñç ðåñßðôùóç ÷ñçóéìïðïéÞèçêå åðéôõ÷þò. ÅíôÜ÷èçêå áðüëõôá óôï êåßìåíï, ôï åîõðçñÝôçóå, äåí
áðþèçóå êáé ëåéôïýñãçóå ìå üñïõò
ëïãïôå÷íéêïýò.
Ðéóôåýù üôé ãßíåôáé áíôéëçðôü üôé ïé
áíáöïñÝò áõôÝò, óôéò ïðïßåò üëá ôá
ìÝëç ôçò åðéôñïðÞò óõìöþíçóáí, äåí
Ý÷ïõí íá êÜíïõí ìå êÜðïéïõ åßäïõò
ðïõñéôáíéóìü êáé óåìíïôõößá, áëëÜ
áðïêëåéóôéêÜ êáé ìüíï ìå ôç ëïãïôå÷íßá.
¼óïé Ý÷ïõí äéáâÜóåé ç äåé óôï èÝáôñï Þ Ý÷ïõí ðáñáêïëïõèÞóåé ôçí åðéôõ÷çìÝíç êéíçìáôïãñáöéêÞ ìåôáöïñÜ
ôïõ Ýñãïõ "Êáëïêáßñé êáé êáôá÷íéÜ"
ôïõ ÔåííåóÞ Ïõßëëéáìò, èá åíèõìïýíôáé ìå ðüóç ôüëìç èßãåé ï óõããñáöÝáò
ôïí ðïõñéôáíéóìü ôïõ áìåñéêáíéêïý
íüôïõ.
Óêåöèåßôå ôï: Ìå ðïéü ôïëìçñü
ôñüðï ìðïñåß íá áðïäïèåß ï ðïõñéôáíéóìüò; Óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç ï
ãéáôñüò -Þñùáò äåß÷íåé óôïí áíáôïìéêü
÷Üñôç ôïõ éáôñåßïõ ôïõ, óôç ãåñïíôïêüñç-óôåñçìÝíç çñùßäá, ôá óçìåßá ôïõ
áíèñþðéíïõ óþìáôïò êáôïíïìÜæïíôáò
ôéò áíÜãêåò ðïõ Ý÷ïõí áõôÜ. Óüêáñå;
Íáé, ìüíï ôçí çñùßäá üìùò. Áõôü
äçëáäÞ ðïõ åðéæçôïýóå ï óõããñáöÝáò.
Óôç ëïãïôå÷íßá äåí õðÜñ÷ïõí êüêêéíåò ãñáììÝò. Ìðïñïýí íá ëå÷èïýí ôá
ðÜíôá. Ôï æçôïýìåíï åßíáé íá ëå÷èïýí
ìå ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ôï äéÞãçìá,
ôï ìõèéóôüñçìá, ôï ðïßçìá, ôï èåáôñéêü Ýñãï èá ôá åíóùìáôþóïõí óôï
óýíïëü ôïõò. Ï Íáìðüêùö, ï Ëüñåíò,
ï ÂïêêÜêéïò ãéá íá ðÜìå ðéï ðßóù óôï
÷ñüíï, Ýãñáøáí ìå ôüëìç, áëëÜ Ýãñáøáí êåßìåíá ëïãïôå÷íéêÜ åðéôõ÷çìÝíá.
Ãéá íá êáôáëÞîù, äåí åßíáé ç ßäéá ç
ôïëìçñÞ ëÝîç Þ öñÜóç ðïõ óïêÜñåé,
áëëÜ ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï áõôÞ ÷ñçóéìïðïéåßôáé. Áõôüò ï ôñüðïò ôçí êÜíåé
íá áðïññéöèåß êáé íá öáíåß ùò îÝíï
óþìá ìÝóá óôï êåßìåíï ç íá åíóùìáôùèåß êáé íá ãßíåé áðïäåêôÞ.
¼ðùò áêïýóáôå Þäç, åß÷áìå äéá÷ùñßóåé óôçí ðñïêÞñõîç ôïõ ðáñüíôïò
äéáãùíéóìïý ôéò çëéêßåò ôùí óõììåôå÷üíôùí. Áðü 16 Ýùò 25 ç ðñþôç, áðü 26
Ýùò 35 ç äåýôåñç. Ôïýôï, ãéáôß ç åìðåéñßá ìáò ëÝåé üôé Üëëá ðñÝðåé íá åßíáé ôá
êñéôÞñéá ãéá ôçí ðïëý íåáñÞ çëéêßá êáé
áëëÜ ãéá ôá ìåãáëýôåñá ðáéäéÜ.
Ôïõò õðïøÞöéïõò ôçò ðñþôçò êáôçãïñßáò ôïõò åõ÷áñéóôïýìå êáé ôïõò
äßíïõìå ôçí åíèÜññõíóç íá óõíå÷ßóïõí
êáé åõ÷üìåíá íá ôïõò óõíáíôÞóïõìå
óôï ìÝëëïí ìå ùñéìüôåñá êåßìåíá, ôá
ïðïßá èá Ý÷ïõìå ôç ÷áñÜ íá äéáêñßíïõìå êáé íá âñáâåýóïõìå.
Ãéá ôç äåýôåñç êáôçãïñßá áð' ôçí
ïðïßá ïé áðáéôÞóåéò ìáò Þôáí ìåãáëýôåñåò, óçìåéþíïõìå ôá åîÞò:
Äåí èÝëïõìå íá ðïýìå üôé ìáò áðïãïÞôåõóáí. ¸íá "ìðñÜâï" êáé ìüíï ãéá
ôçí ôüëìç íá óõììåôÜó÷ïõí ó' Ýíáí
ëïãïôå÷íéêü äéáãùíéóìü, ôï äéêáéïýíôáé.
¢ëëùóôå, áõôü êáé ìüíï áðïäåéêíýåé
ôçí áãÜðç ôïõò ãé' áõôÞí ôçí ðñáãìáôéêÜ âáñéÜ êáé äýóêïëç äïõëåéÜ, ôç
óõããñáöÞ. ¼ìùò, ï äéáãùíéóìüò ìáò
åöÝôïò ùò ðñïò ôï äéÞãçìá Þôáí öôù÷üò êáé ü÷é ìüíï ùò ðñïò ôïí áñéèìü
ôùí óõììåôï÷þí.
Ôá êåßìåíá Ýðáó÷áí áðü Ýëëåéøç
öáíôáóßáò, ðñùôïôõðßáò, óáöÞíåéáò,
åõñçìÜôùí, åíäéáöåñüíôùí äéáëüãùí.
Óôï óçìåßï áõôü èÝëù íá åßìáé
äßêáéç. ÈÝëù íá ðù åêöñÜæïíôáò
âÝâáéá ðñïóùðéêÞ Üðïøç, üôé âÜëáìå
êÜðïéïõò öñÜ÷ôåò óôç óêÝøç êáé óôç
öáíôáóßá ôùí ðáéäéþí, äßíïíôÜò ôïõò
èÝìá. ¼÷é ôï óõãêåêñéìÝíï èÝìá, áëëÜ
ãåíéêÜ.
Áò ðÜñïõìå üìùò ôï óõãêåêñéìÝíï:
"Ç ìåôáíÜóôåõóç". Ïé óõããñáöåßò ìáò
äåí åß÷áí áðïöáóßóåé ðïõ íá óôáèïýí.
Óôïí êáêü Þ óôïí êáëü ìåôáíÜóôç;
Óôïí êáêü Þ óôïí êáëü ¸ëëçíá; ×ùñßò
íá ôï èÝëïõí, ïäçãÞèçêáí óå ëÜèïò
áöçãçìáôéêïýò äñüìïõò êáé óå ëÜèïò
óõìðåñÜóìáôá. Äåí Þôáí ñáôóéóìüò,
ïýôå áíèåëëçíéóìüò áõôÜ ðïõ åîÝöñáæáí. ¹ôáí ïé öñÜ÷ôåò ðïõ áíÝöåñá ðéï
ðÜíù. Êé ýóôåñá Ýíá ôÝôïéï èÝìá áðáéôåß óêëçñü ñåáëéóìü, ãéá ôïí ïðïßï äåí
Ý÷ïõí ôçí ðåßñá. Óôïõò ëïãïôå÷íéêïýò
äéáãùíéóìïýò äåí äéáãùíßæïíôáé ìáèçôÝò, áëëÜ åðßäïîïé óõããñáöåßò, ïé ïðïßïé
êñßíïíôáé ìå Üëëá êñéôÞñéá, áð' áõôÜ
ðïõ åðéêñáôïýí óôç ó÷ïëéêÞ áßèïõóá,
áó÷Ýôùò çëéêßáò. ÂÝâáéá, èÝìá Ýðáéñíå
êé ï ÐáðáäéáìÜíôçò, üôáí ç åöçìåñßäá
ôïõ ðáñÜããåëíå Ýíá äéÞãçìá ðñùôï÷ñïíéÜôéêï Þ Ýíá ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï.
Ðïéüò åßíáé üìùò åêåßíïò ðïõ äéáèÝôåé
ôá ãñáößäá ôïõ ¢ãéïõ ôùí åëëçíéêþí
ãñáììÜôùí; ×ùñßò áõôü íá óçìáßíåé
üôé åìåßò åäþ äåí öéëïäïîïýìå íá äïýìå
íá îåðåôÜãåôáé áð' ôï äéáãùíéóìü ìáò
êáé ìéá ôÝôïéá ãñáößäá.
Ç êñéôéêÞ åðéôñïðÞ ëïéðüí ôïõ äéçãÞìáôïò áðïíÝìåé ¸ðáéíï óôïí ÈùìÜ
Óõìåùíßäç ãéá ôï äéÞãçìÜ ôïõ "Ôï
ìéêñü Óýííåöï".
Ôï óõãêåêñéìÝíï êïììÜôé ãñáììÝíï
óå ìïñöÞ ðïéÞìáôïò äåí åßíáé áóöáëþò
ðïßçìá. Åßíáé üìùò êáé äéÞãçìá; Ï óõããñáöÝáò ôïõ Ýôóé ôï ïíüìáóå: "ÄéÞãçìá" êáé ôï äå÷èÞêáìå, ðáñ' üëï ðïõ ìáò
ðñïâëçìÜôéóå ãéá ôçí ôüëìç ôïõ áõôÞ
êáé ãéá ôï üôé äéåêäéêåß êÜðïéá ðñùôïôõðßá, áêñéâþò åðåéäÞ åðÝëåîå íá ôï
ãñÜøåé ó' áõôÞ ôç ìïñöÞ. Åðßóçò ãéá
ôéò áñåôÝò, ðïõ üðùò åßðáìå Ýëëåéðáí
óå ãåíéêÝò ãñáììÝò áðü ôá äéçãÞìáôá
ðïõ äéáâÜóáìå. Ôç óáöÞíåéá êáé ôçí
åéëéêñßíåéá. ¸íáò íÝïò Üíèñùðïò åßíáé
ï Þñùáò ôïõ äéçãÞìáôïò, ðïõ äåí âñßóêåé óôï ìÝñïò ôïõ ôßðïôá ãéá íá ìåßíåé:
ÄïõëåéÜ, åíèÜññõíóç, æåóôáóéÜ, åëðßäá. Öåýãåé êáé ëõðÜôáé ðïõ öåýãåé. Êáé
ßóùò åßíáé êáé áõôïâéïãñáöéêü ôï êïììÜôé, ãéáôß ï óõããñáöÝáò ôïõ, ðïõ Ý÷åé
äéáêñéèåß êáé óå ðñïçãïýìåíï äéáãùíéóìü ôïõ É.Ó. ìáèáßíïõìå üôé âñßóêåôáé
óôï åîùôåñéêü. ÐåñéìÝíïõìå ëïéðüí íá
äïýìå ôçí åîÝëéîÞ ôïõ.
Ç åðéôñïðÞ åðßóçò áðïíÝìåé ôï Ôñßôï âñáâåßï óôçí Ìáñéãþ ÆÜííïõ ãéá
äéÞãçìÜ ôçò "Ìåôáíáóôåõôéêïß ÷Üñôåò".
Ôï âñáâåßï äüèçêå ãéá ôçí êáëÞ
÷ñÞóç ôçò ãëþóóáò êáé ãéáôß äéáèÝôåé
êáé ôï åýñçìá ôùí ïñéóìþí êáé ôçò
áöçãçìáôéêÞò áíÜëõóÞò ôïõò êáé ôçí
êáëÞ ÝíôáîÞ ôïõò óôçí éóôïñßá. Ãéá ôç
óáöÞíåéá êáé ôç óùóôÞ áöçãçìáôéêÞ
ãñáììÞ ôïõ áðü ôçí áñ÷Þ Ýùò ôï ôÝëïò.
Äåýôåñï êáé Ðñþôï âñáâåßï äåí
áðïíåìÞèçêáí.
Ôåëåéþíïíôáò óõã÷áßñïõìå ôïõò
õðïøçößïõò ðïõ äéáêñßèçêáí, åõ÷áñéóôïýìå üëïõò üóïõò Ý÷ïõí ðÜñåé ìÝñïò
óôï äéáãùíéóìü ìáò êáé ôïõò åõ÷üìáóôå
íá óõíå÷ßóïõí ãéá íá Ý÷ïõìå êáé åìåßò
ôçí åõêáéñßá íá îáíáäïýìå êåßìåíá
ôïõò ðáñáêïëïõèþíôáò Ýôóé ôçí åîÝëéîÞ ôïõò.
Êáé âÝâáéá ç áéþíéá ðñïôñïðÞ ðñïò
ôïõò íÝïõò óõããñáöåßò: ÄéÜâáóìá,
äéÜâáóìá, äéÜâáóìá ôçò åëëçíéêÞò êáé
ðáãêüóìéáò ëïãïôå÷íßáò.
Åõ÷áñéóôþ.
Ã. Ôçò êáò Óïößáò ÌÜíåóç ãéá ôï
èåáôñéêü Ýñãï:
Åßìáóôå ÷áñïýìåíïé ãéáôß:
Åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ðïõ ï íåáíéêüò
ëïãïôå÷íéêüò äéáãùíéóìüò ôïõ Éùíéêïý
Ç çèïðïéüò Óïößá ÌÜíåóç
ÓõíäÝóìïõ ðåñéëáìâÜíåé êáé ôç èåáôñéêÞ ãñáöÞ (ìå ôç ìïñöÞ ìïíüðñáêôïõ Þ ìïíïëüãïõ).
Ï èåáôñéêüò ëüãïò åßíáé Ýíáò éäéáßôåñïò, óýíèåôïò êáé áðáéôçôéêüò ëüãïò
ðïõ ðñïûðïèÝôåé ãíþóåéò, åîïéêåßùóç
ìå ôç èåáôñéêÞ ðñÜîç êáé äéáäéêáóßá
êáé öõóéêÜ ìåãÜëç áãÜðç ãéá ôï èÝáôñï. Èåùñïýìå üôé Ý÷åé ðñáãìáôéêÜ
ìåãÜëï åíäéáöÝñïí íá äïýìå ðùò ïé
íÝïé óÞìåñá ìåôáó÷çìáôßæïõí ôéò åìðåéñßåò ôçò æùÞò ôïõò óå ÈåáôñéêÞ ÁíáðáñÜóôáóç.
Åß÷áìå áñêåôÝò (11) óõììåôï÷Ýò.
Ìßá ãåíéêÞ äéáðßóôùóç åßíáé üôé
åíþ õðÜñ÷ïõí åíäéáöÝñïõóåò éäÝåò êáé
èÝìáôá ëåßðïõí ðÜíôùò ïé áíáöïñÝò óå
èÝìáôá êáõôÜ, ðïõ áðáó÷ïëïýí óôïõò
êáéñïýò ìáò ôïõò íÝïõò. Ôï óôïé÷åßï
ôçò èåáôñéêüôçôáò åßíáé óõíÞèùò åëëéðÝò êáé åðïìÝíùò ç äõíáôüôçôá ìåôáôñïðÞò ôïõ èåáôñéêïý êåéìÝíïõ, óå
èåáôñéêÞ ðñÜîç äýóêïëç Ýùò áäýíáôç.
Ðéóôåýïõìå üôé ôá êåßìåíá ÷ñåéÜæïíôáé ðïëëÞ ðåñéóóüôåñç äïõëåéÜ êáé
ðáßäåìá áð' üôé öáßíåôáé íá äéáèÝôïõí
êáé åðßóçò ðéóôåýïõìå üôé åßíáé ìéá
êáëÞ áñ÷Þ êáé üôé ôïõ ÷ñüíïõ èá Ý÷ïõìå
êáëýôåñá áðïôåëÝóìáôá.
Ðñþôï âñáâåßï äåí áðïíÝìïõìå,
ãéáôß äåí âñÞêáìå Ýíá êåßìåíï ðïõ íá
óõíäõÜæåé åíäéáöÝñïí èÝìá, ðñùôïôõðßá, èåáôñéêÞ äïìÞ êáé ïéêïíïìßá
ëüãïõ óå éêáíü âáèìü, þóôå íá îå÷ùñßæåé éäéáßôåñá. Áðïöáóßóáìå íá áðïíåßìïõìå ôñåéò åðáßíïõò óå äýï ìïíüðñáêôá êáé Ýíáí ìïíüëïãï, ãéá íá
åðéâñáâåýóïõìå êáëÝò ðñïóðÜèåéåò,
äéáâëÝðïíôáò üôé õðÜñ÷ïõí äõíáôüôçôåò åîÝëéîçò, ìå ôçí åðéóÞìáíóç üôé
÷ñåéÜæåôáé äïõëåéÜ, åîïéêåßùóç ìå ôç
èåáôñéêÞ ðñÜîç êáé ôñéâÞ ìå ôïí èåáôñéêü ëüãï.
Ç óåéñÜ ôùí åðáßíùí äåí åßíáé áîéïëïãéêÞ, ìéáò êáé ïé ôñåéò èåùñïýíôáé
éóÜîéïé.
¸ðáéíïé ëïéðüí äßíïíôáé óôïõò:
ÊïíéäÜ ÂáóéëéêÞ
(ìïíüðñáêôï)
ÐáðáèåïäùñÜêç Ìáñßá
(ìïíüðñáêôï)
ÎçñïãéÜííç Ìßíá
(ìïíüëïãïò)
ÁðïìÝíïõìå ôï Ôñßôï âñáâåßï óôïí
ìïíüëïãï "Ðåôáëïýäá" ôçò Ìáñßáò
ÁíäñéÜíáò Êïñáóßäïõ ãéáôß Ý÷åé ôïëìçñü, ðñùôüôõðï, äýóêïëï èÝìá, ðïõ
ôï ðñïóåããßæåé ìå äýíáìç êáé åõáéóèçóßá, êáëü ñõèìü êáé óõãêñïôçìÝíç,
éêáíïðïéçôéêÜ äïìçìÝíç èåáôñéêÞ
ãëþóóá.
Ôï Äåýôåñï âñáâåßï áðïíÝìåôáé
óôçí ËáìíÜôïõ ÅëÝíç ãéá ôï ìïíüðñáêôï "Êáèñåðôéóìïß" ãéáôß èåùñïýìå
üôé ôï èÝìá ôïõ åßíáé óýã÷ñïíï, ìå
éäéáßôåñïõò, áëëÜ ðñáãìáôéêïýò ðñïâëçìáôéóìïýò, Ý÷åé óùóôÞ áßóèçóç ôçò
ãëþóóáò, êáëÞ èåáôñéêÞ äïìÞ êáé
äéáèÝôåé åíäéáöÝñïõóåò èåáôñéêÝò
áíáôñïðÝò.
Ôåëåéþíïíôáò, èÝëïõìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå üëïõò üóïõò ðÞñáí ìÝñïò
óôï äéáãùíéóìü êáé íá ôïõò êáëÝóïõìå
áðü ôþñá óôïí åðüìåíï, íá ìáò åìðéóôåõôïýí ðÜëé êåßìåíÜ ôïõò, ìå ôçí åõ÷Þ
êáé ôç âåâáéüôçôá üôé èá åßíáé áêüìá
ðéï êáëÜ, ðéï äïõëåìÝíá êáé ðéï ðïëý
âáóéóìÝíá óôéò åìðåéñßåò êáé ôá
ðñïâëÞìáôá ôçò íÝáò ãåíéÜò.
9
ÁðïóðÜóìáôá áðü ôá ðïßçìáôá,
ôá äéçãÞìáôá êáé ôá èåáôñéêÜ ðïõ
äéáêñßèçêáí:
ÐáñÜëëçëïò êüóìïò
ÓÞìåñá ï ïõñáíüò îåäéðëþèçêå ìå ìéá
îáöíéêÞ áãùíßá
ìÞðùò ôá ãáëÜæéá ìÜôéá ôïõ äå
öôÜóïõí ùò ôç ãç.
Ï ìðÜôçò äéÜëåîå íá ðåñÜóåé
ì' Ýíá ôñáãïýäé áð' ôá ðïñôüöõëëÜ
ìïõ
êáé ôï ÷åëéäüíé Üöçóå ðßóù ôïõ ìéá
ðñïóåõ÷Þ
êáèþò Ýöåõãå ãéá Þëéïõò îÝíïõò.
ÓÞìåñá ï Þëéïò âãÞêå
óðÝñíïíôáò êáé ðÜëé ôïõò ÝñùôÝò ôïõ
ÁöÞíïíôáò ôïí ðüèï ôùí áóôåñéþí
íá ÷áúäÝøåé ôç ëåõêÞ ÷áßôç áð' ôï
áíÝìåëï, ìéêñü óýííåöï
ðïõ êõìáôßæåé ìå êñõöü êáìÜñé óôïí
êáôáãÜëáíï ïõñáíü.
Ôá ðïõëéÜ öôåñïýãéóáí ãéá ëßãï
ìáêñéÜ áð' ôá ôñáãïýäéá ôïõò
êé Üñ÷éóáí íá ìéëïýí ãéá ìýèïõò,
èáýìáôá êé üíåéñá.
Ï ãåñïðëÜôáíïò Ýãåéñå ìåñéêÝò ìïßñåò
ãéá íá öôÜóåé êáé í' áöÞóåé Ýíá ÷Üäé
óôïí êïõñáóìÝíï ßóêéï ôïõ
êáé ç íåáñÞ åáñéíÞ áýñá ôñüìáîå
óáí Ýíéùóå ôï ÷ïñôÜñé âßáéï
óôï êÜëåóìá ôïõ áðáëïý ÷áäéïý ôçò.
Åßìáóôå éäéüôñïðïé åìåßò ïé ðïéçôÝò.
ÐåñéìÝíïõìå üëïí ôïí êüóìï íá
ðáñáäïèåß óôçí ðÝíá ìáò.
¼ôáí üìùò åìåßò ðáñáäïèïýìå óå
üëïí ôïí êüóìï
ôüôå ç ðÝíá ìáò äå èá óôáìáôÞóåé íá
ãñÜöåé ðïôÝ.
Ôá öýêéá, áãêáëéáóìÝíá ìå ôá
êñýóôáëëá ôçò áììïõäéÜò
÷áñßæïõí ôçí áãÜðç ôïõò óôïõò Ýñùôåò
ôïõ êáëïêáéñéïý.
Ç áëìýñá ôïõ öëïßóâïõ
êñýâåé ìéá ìéêñÞ ÁíÜóôáóç ìÝóá ôçò.
Êáé ôá Üãñõðíá ìÜôéá ôïõ
ðáíôïêñÜôïñá Þëéïõ
öõëÜíå óôï âëÝììá ôïõò ôï äéêü ôïõò
êáëïêáßñé.
ÁíáãÝííçóç
Ôï èáëáóóß ÷ñþìá ôçò èÜëáóóáò
âñÞêå ôï äéêü ôïõ ðáñÜäåéóï
óå Ýíá ìéêñü áôÝñìïíï êáëïêáßñé
âáèéÜ êñõììÝíï ìÝóá óôç óêéÜ ôùí
áéþíùí.
Ôï ìéêñü Üóðñï óýííåöï
Üöçóå ìéá óôáãüíá íá îåöýãåé
áð' ôï ëåõêü óôÞèïò ôïõ
êé áõôÞ Ýðåóå ÷ïñåýïíôáò
ùò ôç æåóôÞ êáñäéÜ ôçò ãçò.
Ôï ãÝñéêï äÝíôñï ôïõ ïõñáíïý
ôÝíôùóå ôá áêñïäÜ÷ôõëá ôùí ñéæþí ôïõ
ãéá íá áããßîåé ôçí ðëçóéÝóôåñç ãùíéÜ
ôïõ ðáñáäåßóïõ
ìå ìéá ìéêñÞ ïñèñéíÞ ðñïóåõ÷Þ óôá
öýëëá ôïõ.
Êáëïêáßñé óôïí Þëéï
Ôá êáëïêáéñéíÜ üíåéñá ôçò ìéêñÞò
ôñéáíôáöõëëéÜò
Ý÷ïõí ìéá ãåýóç Üãñéïõ Üíåìïõ óôá
÷åßëç ôïõò.
Ôá êï÷ýëéá ðïõ ôñáãïõäÜíå ôï áýñéï
ìðëÝ÷ôçêáí óôá îáíèÜ ìáëëéÜ ôçò
áõãÞò.
Ðéï ðÜíù, ï ãëÜñïò, ðïõ óôçñßæåé óôá
öôåñÜ ôïõ ôïí ïõñáíü,
êõíçãÜ Ýíá âïõëéáãìÝíï óýííåöï.
10
Ôï ðëÞñùìá ôïõ ÷ñüíïõ Ýöôáóå
ìå Ýíá ôñéáíôÜöõëëï êñõììÝíï óôá
÷åßëç ôïõ
íôõìÝíï ìå ôï áßìá ôùí áíáóôçìÝíùí
åñþôùí.
Ôï áèÜíáôï ó' áãáðþ
ìÜæåøå ìå Ýíá ôåëåõôáßï äÜêñõ
ôá áêñùôçñéáóìÝíá ãñÜììáôÜ ôïõ
êé Ýãñáøå ôï üíïìá ôïõ áðü ôçí áñ÷Þ.
Ðáíáãéþôçò Óïëáêßäçò
Ìéêñüóùìá ìÜôéá
Ç ìéêñÞ ìéêñÞ ãéáãéÜ ìïõ
-ìéêñÞ
ãéáôß ìéêñÜ åßíáé ôá ìÜôéá ôçò
ìéêñÜ ôá ÷Ýñéá ôçò
êáé ìéêñü ðïëý ôï óôüìá ôçò
áëëÜ ðéï ìéêñÜ ôá áõôéÜ ôçò åßíáé
-áíáëýèçêå óå ïãäüíôá óðïõñãßôéá
êé ïëüêëçñç äåí ôçí îáíÜäáìå ðïôÝ.
Ç÷ïðïßçôï
Ï áðüç÷ïò ôùí ãåãïíüôùí
åßíáé áíÜëïãïò ìå áõôüí
ðïõ êÜíïõí ôá áðüíåñá
üôáí ôá ðëáíåýåé ç áóçìÝíéá
ñïõöÞ÷ôñá
ôçò ìðáíéÝñáò
ÖôÜíåé õðüêùöïò óôá áõôéÜ óïõ
êáèþò
ìÝóá áðü õäñáôìïýò
äéáêñßíåóáé
ãõìíüò êé áóôáèÞò
íá õðåñðçäÜò âéáóôéêÜ Üëëï Ýíá
ôåß÷ïò
óôá ìÝôñá óïõ
áêïõìðþíôáò Ýíá Ýíá ôá ðüäéá óïõ
óôï óôåãíü ðéóôü óïõ ÷áëÜêé.
Áíçóõ÷ßá
¼ñèéåò ïé êõñßåò ôçò ãåéôïíéÜò
êé áíáóôáôùìÝíåò óõæçôïýí
ãéá ôïõò áðÝíáíôé Ðáêéóôáíïýò ðïõ
Ýóðáóáí
ðñéí ìÝñåò ôç âéôñßíá ôïõ
êñåïðùëåßïõ
êáé ðÞñáí óôçí ðëÜôç êñÝáôá
ìÝóá óôç íý÷ôá
ëÝíå ôïõò Ýðéáóå ç áóôõíïìßá
ëÝíå ôïõò Ýêáíå Ýîùóç ï éäéïêôÞôçò
ëÝíå ç ìïõóéêÞ ôïõò Þôáí ðïëý
åíï÷ëçôéêÞ
êáé ðùò ôá ðåñéóôÝñéá óôï ðÜñêï ôçò
ãåéôïíéÜò
åß÷áí äñáìáôéêÜ ìåéùèåß
áðü ôéò ìÝñåò ôçò ÝëåõóÞò ôïõò.
ÌáñÝôôá Óéäçñïðïýëïõ
Ìåôáíáóôåõôéêïß ÷Üñôåò
Åß÷á äýï åðéëïãÝò: íá öýãù Þ íá
ìåßíù. ÐÜíôá õðÜñ÷ïõí ôïõëÜ÷éóôïí
äýï åðéëïãÝò.
ÅðéëïãÞ: ôï íá äéáëÝãåé êÜðïéïò
êÜôé, íá îå÷ùñßæåé áðü Ýíá óýíïëï ôï
êáëýôåñï Þ íá áðïöáóßæåé áíÜìåóá óå
ïñéóìÝíåò ëýóåéò, äõíáôüôçôåò.
ÄéÜëåîá íá öýãù ìå öüâï ãéá ôï
Üãíùóôï, êáé ãíùñßæïíôáò ôï êüóôïò.
Ôïí öüâï ìðïñïýóá íá ôïí áíôéìåôùðßóù, ôçí ãíþóç ü÷é. Ôçí Ýêëåéóá ìÝóá
óôçí ìéêñÞ, ôåôñÜãùíç, êáöÝ âáëßôóá
ìïõ, ôüóï ãñÞãïñá óáí íá áíïéãüêëåéíá ôá ìÜôéá ìïõ. ¸ðéáóá áðáëÜ ôï
êïêêÜëéíï ÷åñïýëé ôçò êáé Þôáí óáí íá
êñáôïýóá óôï ÷Ýñé, üëï ìïõ ôï êïêêÜëéíï ðáñåëèüí. ¢êáìðôï êáé êñýï.
¹îåñá üôé õðÞñ÷å êÜôé êáëýôåñï ãé'
ìÝíá åêåß Ýîù. Öåýãïíôáò Ý÷ïõìå
ðÜíôá óôï ìõáëü ìáò êÜôé êáëýôåñï, êé
åêåß ç ãíþóç ìáò ðñïäßäåé. Ï öüâïò
ðïôÝ. Ôïí Ýêáíá óýììá÷ï êáé óõíôáîéäéþôç ðïõ ìïõ êñáôïýóå ôï ÷Ýñé ó÷åäüí
ôñõöåñÜ, ôçí þñá ðïõ ïé ãíùóôÝò åéêüíåò áðïìáêñýíïíôáí êáé ÷Üíïíôáí óáí
äÜêñõá êáõôÜ áðü ôá ìÜôéá ìïõ.
Ï öüâïò ãéá ôï Üãíùóôï åîáöáíßæåôáé üôáí áõôü ãßíåé áíôéëçðôü, ôïõëÜ÷éóôïí ìå ôá ìÜôéá. Êáé åìöáíßæåôáé
îáíÜ üôáí ôï áíôéëçðôü ãßíåé ïéêåßï.
Ïéêåßï: ôïõ ïßêïõ, ðïõ áíÞêåé óôçí
ïéêïãÝíåéá.
Ìå ëÝíå ÁëåîÜíäñá êáé ãåííÞèçêá
óôçí "¸îé". Óôçí "¸îé" ôéò ÊõñéáêÝò
ôñþãáìå üëïé ìáæß ïé óõããåíåßò óôçí
ìéêñÞ êïõæßíá ìáò, óôñéìù÷ôÜ, Ýíôïíá
êáé ÷áìïãåëáóôÜ. ¸ëåéðáí ðÜíôá ï
ìðáìðÜò êáé ôï ðïëý öáãçôü. ÊáíÝíá
áðü ôá äõï äåí åß÷á äåé óáí ðñüâëçìá
ìÝ÷ñé ðïõ Þñèá óôçí "ÅöôÜ".
Æù óôçí "ÅöôÜ" ðÝíôå ÷ñüíéá, óå
Ýíá ìåãÜëï óðßôé ìå ìéá ïéêïãÝíåéá.
¸íáò ìðáìðÜò, ìéá ìáìÜ êáé ôñßá ðáéäéÜ. Ï ìðáìðÜò èÝëåé íá ãßíåé êáé äéêüò
ìïõ ìðáìðÜò, áõôüò ðïõ äåí åß÷á ðïôÝ,
áëëÜ åãþ äåí èÝëù. Ç ìáìÜ, äåí åßíáé
ìáìÜ êáíåíüò. Äåí ìéëÜíå ðïëý ìåôáîý
ôïõò, êáé äåí ôñþíå ðïôÝ üëïé ìáæß,
ïýôå ôéò ÊõñéáêÝò. Ãéá ôçí áêñßâåéá äåí
âñßóêïíôáé ðïôÝ êáé ïé ðÝíôå ôáõôü÷ñïíá óôï óðßôé, åêôüò áðü ôéò þñåò ðïõ
êïéìïýíôáé ôï âñÜäõ. Äåí õðÜñ÷åé
êáìßá Ýíôáóç ìåôáîý ôïõò, êáìßá
ïéêåéüôçôá, êáíÝíá ÷áìüãåëï ó÷åäüí
ðïôÝ. Êé áí ÷áìïãåëÜóïõí ï Ýíáò óôïí
Üëëï, ôï ÷áìüãåëü ôïõò åßíáé ÷ëéáñü,
óáí ôï öáãçôü ðïõ ìå âÜæïõí íá ôïõò
óåñâßñù óôïí êáè' Ýíá îå÷ùñéóôÜ, óå
äéáöïñåôéêÝò þñåò. Áí óõãêñßíåé
êáíåßò ôçí ðïóüôçôá ôïõ öáãçôïý óôéò
äýï ÷þñåò ìïõ, èá åêðëáãåß ìå ôç äéáöïñÜ. Ôï ßäéï èá ðÜèåé áí óõãêñßíåé
êáíåßò êáé ôá ÷áìüãåëá. Áíôßóôñïöá
üìùò. Ôá ðáéäéÜ ìå áãáðÜíå, ãéáôß ôá
êïéôÜæù óôá ìÜôéá, ðáßæù ìáæß ôïõò êáé
ôá ÷ôåíßæù óéãïôñáãïõäþíôáò. Ôá äýï
ìéêñÜ ìå ðáßñíïõí êáé áãêáëéÜ.
¼ôáí Ýãéíá ï÷ôþ ÷ñïíþí, óôçí
"¸îé", ìáæåýôçêáí ðÜëé üëïé ïé óõããåíåßò óôï óðßôé êáé ç ìáìÜ åß÷å öôéÜîåé
êÝéê óïêïëÜôáò ìå ðïñôïêÜëé. Ìýñéæå
üëï ôï óðßôé áðü ôï ðñùß, îéóìÝíç
öëïýäá ðïñôïêáëéïý êáé ðéêñÞ óïêïëÜôá. Ôá äþñá ìïõ Þôáí ëïõëïýäéá
áðü ôïõò êÞðïõò ôïõò, êáñáìÝëåò êé
Ýíá îýëéíï ðáôßíé ðïõ åß÷å öôéÜîåé
ìüíïò ôïõ ï èåßïò ìïõ ï ìáñáãêüò. Äõï
ìÝñåò ìåôÜ ç ìáìÜ ðÝèáíå êáé Üëëáîáí
üëá. Äåí åß÷á êÜðïéïí íá ìå ðÜñåé
áãêáëéÜ ôéò íý÷ôåò, êáé êáíåßò äåí ìïõ
îáíá÷ôÝíéóå ôá ìáëëéÜ óéãïôñáãïõäþíôáò. ¸ìåéíá áðü ëßãï êáéñü óå üëïõò
ôïõò óõããåíåßò ìå ôç óåéñÜ, êé üóï êé áí
÷áìïãåëïýóáí åêåßíïé, åìÝíá ìÝóá ìïõ
Ýôñå÷áí áóôáìÜôçôá äÜêñõá âáñõÜ,
ðïõ ÷Üñáæáí ôïí äñüìï ðïõ èá ìå
Ýðáéñíå áðü ôçí "¸îé". Áí ç êáñäéÜ
åßíáé ÷Üñôçò, ôüôå ç ãåùãñáöéêÞ ìåôáêßíçóç ôùí áíèñþðùí ìðïñåß íá ãßíåé
êáé ìÝóá ôïõò.
ÌåôáíÜóôåõóç: Ï üñïò ÌåôáíÜóôåõóç, ôüóï êáôÜ ôéò êïéíùíéêÝò åðéóôÞìåò üóï êáé êáôÜ ôï ÄéåèíÝò Äßêáéï
áíáöÝñåôáé óôçí, ãéá äéÜöïñïõò
ëüãïõò, ãåùãñáöéêÞ ìåôáêßíçóç
áíèñþðùí åßôå ìåìïíùìÝíá åßôå êáôÜ
ïìÜäåò.
Óôï óðßôé ðïõ æþ ôþñá, ìïõ Ý÷ïõí
äþóåé Ýíá ìéêñü, Üäåéï êáé êñýï äùìÜôéï ãéá íá êïéìÜìáé.
Óôçí "¸îé", óôï óðßôé ôçò ìáìÜò,
åß÷á Ýíá ìåãÜëï æåóôü äùìÜôéï, ãåìÜôï
÷Üñôéíåò êáôáóêåõÝò ðïõ åß÷áìå öôéÜîåé ìå ôç ìáìÜ êáé ôéò ößëåò ìïõ üóá
÷ñüíéá æüõóáìå åêåß. ¹ôáí ÷ñùìáôéóôü
êáé üìïñöï, Ýôóé üðùò äåí ãßíåôáé ðïôÝ
êáíÝíá óðßôé ìÝóá óôï ïðïßï äåí õðÜñ÷åé áãÜðç, êé áò åßíáé öïñôùìÝíï ìå ôá
áêñéâüôåñá Ýðéðëá ôïõ êüóìïõ.
ÁãÜðç: øõ÷éêÞ äéÜèåóç ðïõ
êõñéáñ÷åßôáé áðü áéóèÞìáôá öéëßáò,
óôïñãÞò, óõìðÜèåéáò, ôñõöåñüôçôáò,
áöïóßùóçò.
Ôá ÷ñüíéá ðåñíïýóáí êáé äõóêüëåõáí ãéá üëïõò. ×ñÞìáôá äåí õðÞñ÷áí
ðéá. Åãþ óôïõò óõããåíåßò ãéíüìïõí
ìüíï âÜñïò. Äåí ìïõ ôï åßðáí ðïôÝ,
áëëÜ Þîåñá üôé åßìáé Üëëï Ýíá ðéÜôï
öáãçôü óôï ôñáðÝæé ôïõò. Ðüóï âÜñïò
Ý÷åé Ýíá ðéÜôï öáãçôü óå Ýíá ôñáðÝæé
ðïõ äåí åßíáé óôï óðßôé óïõ; Åß÷á äýï
åðéëïãÝò: íá öýãù Þ íá ìåßíù.
ÂÜñïò: ç öõóéêÞ éäéüôçôá ðïõ
Ý÷ïõí üëá ôá óþìáôá, üôáí áöÞíïíôáé
åëåýèåñá, íá ðÝöôïõí ðñïò ôá êÜôù Þ
íá ðéÝæïõí Üëëá ðïõ âñßóêïíôáé êÜôù
áðü áõôÜ.
Óôçí "ÅöôÜ" ôï öáãçôü üôáí äåí
ôñþãåôáé ôçí ìéá ìÝñá, ðåôÜãåôáé óôá
óêïõðßäéá, ìáæß ìå ôá ÷áìüãåëá ðïõ äåí
ó÷çìáôßóôçêáí ðïôÝ. ÂáñéÝò ïé óáêïýëåò óêïõðéäéþí ðïõ âãÜæù Ýîù êÜèå
âñÜäõ. Óáí íá åßíáé ãåìÜôåò ìå ðÝôñåò.
ÐÝôñéíá êáé ôá âëÝììáôá ôùí áíèñþðùí Ýîù óôç ãåéôïíéÜ. ÌÜôéá ðïõ
÷áìçëþíïõí üôáí ìå áíôéêñýæïõí.
Åìåßò óôçí "¸îé", óôéò ðñþôåò
ôÜîåéò ôïõ ó÷ïëåßïõ åß÷áìå Ýíá óõììáèçôÞ ðïõ åß÷å êÜðïéï ðñüâëçìá óôá
÷Ýñéá ôïõ. ¹ôáí ãåìÜôá ðëçãÝò êáé
áôñïöéêÜ. Åêåßíï ôï ðáéäß üðïôå ôï
áíôßêñõæá, ÷áìÞëùíá ôá ìÜôéá ìïõ, ãéá
íá ìçí ðÝóåé ôï âëÝììá ìïõ óôá ÷Ýñéá
ôïõ åðÜíù êáé ôïí êÜíù íá íéþóåé
Üó÷çìá. Åß÷å êÜðïéï ðñüâëçìá óôá
÷Ýñéá ôïõ üìùò. ¼ôáí åäþ, óôçí
"¸öôÜ", ðÝöôù ðÜíù óå ìÜôéá ðïõ
÷áìçëþíïõí, êïéôÜæù ôá ÷Ýñéá ìïõ íá
11
âñù ôï ðñüâëçìá. Ôßðïôá. ¾óôåñá
øÜ÷íù ôá ðüäéá, ôï ðñüóùðü ìïõ.
ÐÜëé ôßðïôá. ºóùò íá Ý÷ù êÜðïéï ðñüâëçìá ðïõ äåí ìðïñþ íá äù. Áí ç êáñäéÜ åßíáé ÷Üñôçò, ôüôå ôá ÷áìçëùìÝíá
ìÜôéá ôùí áíèñþðùí öôéÜ÷íïõí öáñÜããéá âáèéÜ, áðüêñçìíá êáé äýóâáôá.
Óêïõðßäé:
áðüññéììá.
ïôéäÞðïôå
Ü÷ñçóôï,
Êëåßíïìáé ôéò íý÷ôåò óôï êñýï
äùìÜôéï êáé öôéÜ÷íù äéêïýò ìïõ
÷Üñôåò, üðùò åãþ ôïõò åß÷á ïíåéñåõôåß
öåýãïíôáò áðü ôçí "¸îé", ãåìÜôïõò
äÜóç, ëßìíåò êáé èÜëáóóåò ìåãÜëåò íá
ôéò ôáîéäÝøù. ÖôéÜ÷íù áíèñþðïõò
÷áìïãåëáóôïýò ðïõ ìå êïéôÜæïõí ßóéá
ìÝóá óôá ìÜôéá êáé æïýí Ýíôïíá ôçí
êÜèå óôéãìÞ ôçò æùÞò ôïõò, ãåìÜôïõò
áãÜðç. Êáé îÝñù êáëÜ üôé áõôü ðïõ æù
èá áëëÜîåé, êáé ìðïñåß íá ãßíåé Ýôóé
üðùò ôï ïíåéñåýïìáé. Ìðïñåß êáé ü÷é.
Åãþ üìùò, èá óõíå÷ßóù íá öôéÜ÷íù
ìÝóá ìïõ ÷Üñôåò, êáé èá Ý÷ù ðÜíôá ôçí
åðéëïãÞ: íá öýãù Þ íá ìåßíù.
Åëðßäá: ðñïóäïêßá, ç ó÷åôéêÞ Þ
áðüëõôç âåâáéüôçôá üôé èá óõìâåß êÜôé
êáëü, åðéèõìçôü, åõ÷Üñéóôï, ùöÝëéìï.
Ìáñéãþ ÆÜíïõ
Ôñßá áðïóðÜóìáôá áðü ôï ìïíüðñáêôï "Êáèñåðôéóìïß" ôçò ÅëÝíçò
ËáìíÜôïõ (´ ÂÑÁÂÅÉÏ).
Äéáäñáìáôßæåôáé óôï ãñáöåßï åíüò
øõ÷ïëüãïõ, ìåôáîý ôïõ øõ÷ïëüãïõ êáé
ìéáò íåáñÞò êïðÝëáò.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ðüôå ðéóôåýåôå
ðùò ôï óõíåéäçôïðïéÞóáôå;
12
ÅËÅÍÁ: (Êïéôþíôáò ôá äÜ÷ôõëá
ôùí ÷åñéþí ôçò). ÐÝñõóé ôá ×ñéóôïýãåííá.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ãéáôß ôüôå;
ÅËÅÍÁ: Ãéáôß ôüôå Ýóðáóå êáé ôï
ôåëåõôáßï ó÷ïéíß ðïõ ìå Ýäåíå ìáæß ôïõ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ôï ßäéï ó÷ïéíß ãéá
ôï ïðïßï ìéëïýóáìå ðñï÷èÝò;
(ÁíåâÜæåé ôá ìÜôéá ôçò óôá äéêÜ
ôïõ êáé Ýðåéôá ìå Ýíáí ôüíï Ýêðëçîçò
êáé ðáñáäï÷Þò).
ÅËÅÍÁ: Íáé. Ôï ßäéï!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ðåßôå ìïõ. Ôé Ýãéíå
åêåßíá ôá ×ñéóôïýãåííá;
(Ðñïóðáèåß íá âïëåõôåß êáëýôåñá
óôçí ðïëõèñüíá).
ÅËÅÍÁ: "Äåí ìðïñåßò íá ìïõ
äßíåéò, äß÷ùò íá ðåñéìÝíåéò êÜôé áðü
ìÝíá;"
(Ðáýóç.)
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÅìÝíá ñùôÜôå;
ÅËÅÍÁ: ¼÷é. Ðéï ðïëý ìïíïëïãþ.
Ìïíïëïãþ áðáíôþíôáò óôçí åñþôçóÞ
óáò. ÁëëÜ áí óáò ñùôïýóá, ôé èá áðáíôïýóáôå;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Èá ðñïôéìïýóá
íá áêïýóù ôç äéêÞ óáò áðÜíôçóç, áí
äå óáò ðåéñÜæåé.
ÅËÅÍÁ: (Óå ðéï åðßìïíï ôüíï). Áí
Þóáóôáí óôï êñåâÜôé, Ýðåéôá áðü
êÜðïéåò óôéãìÝò Ýñùôá, ìå ôï êåöÜëé
óáò ãåñìÝíï ðÜíù óôï ãõìíü ôçò óôÞèïò, ôçí þñá ðïõ ç áíáóáéìéÜ ôçò óáò
íáíïõñßæåé êáé óáò ñùôïýóå áõôü ðïõ
ìüëéò óáò ñþôçóá, ôé èá áðáíôïýóáôå;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ôï èÝìá äåí åßíáé
ôé èá áðáíôïýóá åãþ, ìá ôé áðáíôÞóáôå
åóåßò.
ÅËÅÍÁ: ÊáôÜëáâá. Ôï áðïöåýãåôå...
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Êáé áí óáò áðáíôïýóá ðùò èá áðïãïçôåõüìïõí, ðùò
èá äéáëõüìïõí, áõôü èá óáò âïçèïýóå;
Êáé áí ðÜëé óáò Ýëåãá ðùò èá áäéáöïñïýóá, ðùò èá Ýðáéñíá áõôü ðïõ Þèåëá
êáé Ýðåéôá äå èá ìå Ýíïéáæå êáèüëïõ,
ôüôå ôé èá ëÝãáôå;
(Ôïí êïéôÜ áìÞ÷áíá).
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ëïéðüí, ðåßôå ìïõ,
åóåßò ôé áðáíôÞóáôå;
ÅËÅÍÁ: Äåí áðÜíôçóá. ¸íéùóá!
ÐñïäïìÝíç!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÐñïäïìÝíç, ãéáôß;
ÅËÅÍÁ: Ãéáôß åêìåôáëëåýôçêå ôçí
ðéï åýèñáõóôç óôéãìÞ ìïõ. ÁðïðåéñÜèçêå íá êáôáêôÞóåé êáé Üëëá åäÜöç
áðü ôç ÷þñá ôçò áãÜðçò ìïõ. Åß÷å ìÜèåé,
(ìéêñÞ ðáýóç, ôïí êïéôÜ åíï÷éêÜ), ôïí
åß÷á ìÜèåé, íá ðáßñíåé ðïëëÜ êáé íá
äßíåé åëÜ÷éóôá. Êáé üôáí åãþ ôïõ Ýäéíá
ëéãüôåñá, áõôÜ ðïôÝ äåí ôïõ Þôáí áñêåôÜ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Åóåßò, äçëáäÞ,
ðéóôåýåôå ðùò öôáßôå ãéá ôç óõìðåñéöïñÜ ôïõ;
ÅËÅÍÁ: (ÊáôçãïñçìáôéêÜ). Åãþ!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Êáé ãéáôß ôï
êÜíáôå áõôü óôïí åáõôü óáò;
ÅËÅÍÁ: (ÌéêñÞ ðáýóç). ºóùò
èåþñçóá ðùò ç äéêÞ ôïõ áíÜãêç èá
áíáóôÞëùíå ôç äéêÞ ìïõ ÷ñçóéìüôçôá.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÁéóèÜíåóôå ÷ñÞóéìç ìüíï ìÝóá áðü ôçí áíåîÝëåãêôç
ðñïóöïñÜ óôïí Üëëï;
ÅËÅÍÁ: ÌåñéêÝò öïñÝò, íáé.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÌåñéêÝò öïñÝò Þ
ôéò ðåñéóóüôåñåò;
ÅËÅÍÁ: (ÁðïëïãçôéêÜ). Ôéò
ðåñéóóüôåñåò.
...........................................................
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Áò Ýñèïõìå, ëïéðüí, óôï óÞìåñá. Ãéáôß ìåôÜ áðü üëá
áõôÜ åßóôå áêüìç ìáæß ôïõ;
ÅËÅÍÁ: Ãéáôß äåí ìðïñþ íá ìåßíù
ìáêñéÜ ôïõ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ãéáôß;
ÅËÅÍÁ: Ãéáôß ôïí áãáðþ!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ìüíï ãé' áõôü;
ÅËÅÍÁ: Íáé!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ¼÷é, ãéáôß ôïí
ëõðÜóôå ðïõ åßíáé áíÜðçñïò;
ÅËÅÍÁ: (Ìå öùíÞ åðáíáóôáôçìÝíç). ¼÷é! Óô' áëÞèåéá ü÷é!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ãéáôß ôÝôïéá ìåôáóôñïöÞ; Ôé åßíáé áõôü ðïõ ðñéí äå óáò
ôï Ýäéíå êáé ôþñá óáò ôï äßíåé;
ÅËÅÍÁ: Ç ìåôáìüñöùóÞ ôïõ, ç
áíåîáñôçóßá ôïõ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: (Ìå áðïñßá).
Áíåîáñôçóßá;
ÅËÅÍÁ: Ç áíáðçñßá ôïõ ôïí åëåõèÝñùóå. Ôá ðÝôñéíá ðüäéá ôïõ ôïí
Ýêáíáí íá ðåôÜîåé øçëÜ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÌÞðùò åóåßò
èÝëåôå íá ôïí âëÝðåôå øçëÜ, åíþ åêåßíïò åßíáé ðéï êÜôù áðü óáò;
ÅËÅÍÁ: ¼÷é. ¸ãéíå åðéôÝëïõò áõôü ðïõ ðÜíôá Þèåëá. Ôï ìßæåñï, ìïéñïëáôñéêü áíèñùðÜêé ðïõ óåñíüôáí ðßóù
ìïõ, Ýãéíå Üíôñáò õðåñÞöáíïò ðïõ
áêïëïõèåß ôï äéêü ôïõ äñüìï. Ôþñá
ðïõ ìå ÷ñåéÜæåôáé ðåñéóóüôåñï áðü
ðïôÝ, ôþñá äå æçôÜ ôßðïôá. Ç âäÝëá
ðïõ Þôáí êïëëçìÝíç ðÜíù ìïõ êáé ìïõ
ñïõöïýóå ôï áßìá, Ýãéíå ðïõëß Ýôïéìï
íá ðåôÜîåé.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: (ÊáõóôéêÜ). Óå
ðéï ÷áìçëÝò ðôÞóåéò, üìùò, Ýôóé äåí
åßíáé;
(Êïéôþíôáò ôïí åíï÷ëçìÝíç).
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÌÞðùò ìåôáôñÝøáôå ôï èõìü óáò óå óõìðüíéá; ÎÝñåôå
êÜðïéåò öïñÝò ïé Üíèñùðïé ôï êÜíïõí
áõôü, ãéá íá ìðïñÝóïõí í'áíôÝîïõí, íá
ðáëÝøïõí êáé íá óõíå÷ßóïõí.
ÅËÅÍÁ: (Êïéôþíôáò ôïí áðïñçìÝíç). Ôïí óõìðïíþ. Äåí ìðïñþ íá ðù
øÝìáôá, áëëÜ äåí ôïí áãáðþ ãé' áõôü.
¸÷åé äéáöïñÜ. Ôïí áãáðþ, ãéáôß Ýãéíå
åðéôÝëïõò ï Üíèñùðïò ðïõ ðÜíôá Þèåëá!
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÓõíÞèùò, äåí åñùôåõüìáóôå ôïõò áíèñþðïõò, åðåéäÞ
åßíáé áõôü ðïõ èÝëïõìå. Ôïõò áãáðÜìå,
åðåéäÞ åßíáé áêñéâþò áõôü ðïõ äå
èÝëïõìå.
ÅËÅÍÁ: Íáé, åðåéäÞ ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò äåí ìðïñïýìå íá êÜíïõìå
áëëéþò! Ç Ýëëåéøç ôùí åðéëïãþí ìáò
ìÜò ïäçãåß óå ôÝôïéïõ åßäïõò áðïíåíïçìÝíåò "ëýóåéò".
...........................................................
ÅËÅÍÁ: (¸êðëçêôá). Óõããíþìç,
åßóôå êáëÜ;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: (ÃåëÜåé).
ÅËÅÍÁ: Ì'áêïýôå; (Ðçãáßíåé
äßðëá ôïõ êáé ôïí óêïõíôÜ). Åßóôå êáëÜ;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ôé ãåëïéüôçôá!
Ìçí áíçóõ÷åßôå. ÁðëÜ ï ãéáôñüò Ý÷åé
áíÜãêç áðü Ýíáí ãéáôñü. Êáé áöïý äå
âñßóêåé ôÝôïéá þñá êÜðïéïí Üëëï, èá
âïëåõôåß ðñïóùñéíÜ ìå óáò. Åßìáé
êáëÜ; Åóåßò, ôé ëÝôå; Ôé Ý÷åôå íá ìå óõìâïõëåýóåôå; Ïñßóôå! (Ôçò äåß÷íåé ìå ôï
÷Ýñé ôçí êáñÝêëá ôïõ). Ôçí áîßæåôå
áõôÞ ôç èÝóç. ÐÜñôå ôç. Óáò ôçí ðáñá÷ùñþ ðñïóùñéíÜ. Åãþ èá êÜôóù óôç
äéêÞ óáò. (ÊÜèåôáé). Ç áëÞèåéá åßíáé
ðùò åäþ åßíáé ðéï áíáðáõôéêÜ! ×ñåéÜæïìáé ôç âïÞèåéÜ óáò. Ëïéðüí;
ÅËÅÍÁ: Äå öáßíåóôå êáèüëïõ
êáëÜ. Êáëýôåñá íá ôá ðïýìå ìéá Üëëç
óôéãìÞ.
(ÅôïéìÜæåôáé íá öýãåé).
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: (ÄõíáôÜ êáé
ðáñáðïíåìÝíá). Ìá, ãéáôß; ¸÷ù ôüóá
íá ðù. Äåí èÝëåôå íá ìå áêïýóåôå; Åãþ
ôüóåò öïñÝò óáò Üêïõóá. ÅíôÜîåé. Äå
ëÝù. Ðëçñþèçêá ãé' áõôü. ÍÜ! (ÂãÜæåé
áðü ôç ôóÝðç ôïõ ìéá öïý÷ôá ÷áñôïíïìßóìáôá). ÍÜ! ÐÜñôå ôá êáé áêïýóôå
ìéá öïñÜ êáé ìÝíá. Áò ìå áêïýóåé êáé
ìÝíá êÜðïéïò!
(ÁöÞíåé ôá ÷áñôïíïìßóìáôá
íá ðÝóïõí êÜôù).
ÅËÅÍÁ: (ÔñïìáãìÝíá êáé áíÞóõ÷á). Ðåò ìïõ.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: ÐñïóðÜèçóá íá
ôïí áãáðÞóù. Óô' áëÞèåéá ðñïóðÜèçóá. ÁëëÜ üôáí ç áãÜðç áðáéôåß ôüóç
ðñïóðÜèåéá, ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò
ìÝíåé åêåß áð'üðïõ îåêßíçóå. (Ðáýóç).
Êïðßáóá êáé, üôáí ôá êáôÜöåñá, óõíåéäçôïðïßçóá ðùò äåí ôïí åß÷á áãáðÞóåé.
Ôïí åß÷á ëõðçèåß. Ôïí åß÷á ëõðçèåß
ôüóï, þóôå íá ôïí áãáðÞóù. Êáé ìåôÜ
Üñ÷éóá íá ëõðÜìáé ôïí åáõôü ìïõ.
(Ãåìßæåé ðÜëé ôï ðïôÞñé, ðßíåé
ìéá ãïõëéÜ êáé óõíå÷ßæåé).
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Åõôõ÷þò, åóåßò,
äåí ôïí ëõðÜóôå. Ðåßôå ìïõ ðùò äåí ôïí
ëõðÜóôå. ÔïõëÜ÷éóôïí, ü÷é áêüìá!
ÅËÅÍÁ: Ôïí ëõðüìïõí ðñùôýôåñá. Ôüôå ðïõ üíôáò õãéÞò, ðñïóðåñíïýóå ôç æùÞ ôïõ êáé ìáæß ôç äéêÞ ìïõ.
Ôþñá, ü÷é. Ôþñá äåí ôïí ëõðÜìáé.
Ôþñá ôïí èáõìÜæù. Ôþñá ðïõ áíáðçñþèçêå, ôþñá ðåñéóóüôåñï áðü ðïôÝ,
ðáëåýåé íá æÞóåé! ËõðÜìáé ìüíï ãéá ôï
÷ñüíï ðïõ ÷Üóáìå.
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Åãþ, ëõðÜìáé ðïõ
Ý÷áóá ôïí åáõôü ìïõ.
ÅËÅÍÁ: Ãéáôß;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ãéáôß äåí ìðïñþ
íá æÞóù. Ãéáôß Ý÷ù áöéåñþóåé ôç æùÞ
ìïõ óôçí áíáðçñßá åíüò Üëëïõ. Ãéáôß
êáôáíôÞóáìå íá æïýìå êáé ïé äõï æùÞ
ìéóÞ. Êáé ôç äéêÞ ìïõ ìéóÞ æùÞ íá ðñïóèÝóåéò óôç äéêÞ ôïõ ìéóÞ, ðÜëé ïëüêëçñç äå èá âãÜëåéò. Êáé Üóå ôïõò
ìáèçìáôéêïýò íá ëÝíå ðùò ìéóü êáé
ìéóü ìáò êÜíïõí Ýíá. Óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç äå ìáò êÜíïõí ôßðïôá!
Ç ðëÞñçò áêýñùóç ôçò ìáèçìáôéêÞò
óêÝøçò!
ÅËÅÍÁ: Ðïéá åßíáé áõôÞ, ç Üëëç
æùÞ; Ôï Üëëï ìéóü;
ØÕ×ÏËÏÃÏÓ: Ï ãéüò ìïõ! Ï
áíÜðçñïò ãéüò ìïõ!
ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç êáé åêëïãÝò
ãéá ôçí áíÜäåéîç íÝïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ôïõ "Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ"
Ôçí 6ç Öåâñïõáñßïõ 2011, ðñáãìáôïðïéÞèçêå ç åêëïãïáðïëïãéóôéêÞ ÃåíéêÞ ÓõíÝëåõóç ôïõ Óõëëüãïõ
óôéò áßèïõóåò åêäçëþóåþí ôïõ.
Áöïý Ýãéíå áðïëïãéóìüò ôùí ðåðñáãìÝíùí ôçò äéåôßáò 2009 -2011 êáé ðáñïõóéÜóèçêáí ïé ðñïïðôéêÝò êáé
ç öéëïóïößá ôùí äñÜóåùí ôïõ "Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ" ãéá ôï ìÝëëïí áðü ôçí Ðñüåäñï ôïõ áðåñ÷üìåíïõ Ä.Ó.
êá Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ, áêïëïýèçóáí ôïðïèåôÞóåéò êáé ãüíéìïò äéÜëïãïò ìåôáîý ôùí ìåëþí ôïõ ÓõíäÝóìïõ.
Áðü ôéò åêëïãÝò ðïõ Ýãéíáí ìåôÜ, áëëÜ êáé áðü ôç óõãêñüôçóç óå óþìá ôùí ìåëþí ðïõ åêëÝ÷ôçêáí,
ðñïÝêõøå ôï íÝï Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï, ðïõ åßíáé ôï åîÞò:
Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ - Ðñüåäñïò, ÄçìÞôñçò Ãåùñãïýäçò - Áíôéðñüåäñïò, ÃéÜííçò Êïíôßôóçò - Ãåíéêüò
ÃñáììáôÝáò, ÅéñÞíç Êïíôïý - ×ñÞóôïò ÊáíëÞò, Åéäéêüò ÃñáììáôÝáò -Ôáìßáò, ÔÜêçò ÊùóôéäÜêçò - ÊïóìÞôïñáò, Çëßáò ÆáñÜíçò -ÌÝëïò, Óïößá ÌÜíåóç -ÌÝëïò, Ãåþñãéïò ÌåñôæáíÜêçò -ÌÝëïò, Êþóôáò Êáôçìåñôæüãëïõ -ÌÝëïò, ÄÝóðïéíá Íçóßäïõ - ÌÝëïò.
13
190 ÷ñüíéá
ÅáðüöÝôïòôïóõìðëçñþíïíôáé
îåêßíçìá ôçò ÅëëçíéêÞò
ÁÍÁÖÏÑÅÓ ÓÔÇ ÌÉÊÑÁÓÉÁ
Ç óõììåôï÷Þ
ôùí Ìéêñáóéáôþí
óôçí åèíåãåñóßá
ôïõ 1821
ôïõ
×Üñç ÓáðïõíôæÜêç
ÓõããñáöÝá - Éóôïñéêïý
14
ÅðáíÜóôáóçò ôïõ 1821.
Oé éóôïñéêïß ìáò, üôáí ìéëïýí ãéá
ôçí åðáíÜóôáóç ôïõ 1821 åííïïýí,
ìåôÜ ôá ðñïåðáíáóôáôéêÜ ÷ñüíéá, íá
åðéêåíôñþíïíôáé óôïí åëëáäéêü ÷þñï
êáé ìÜëéóôá óôçí Ðåëïðüííçóï, ôç
ÓôåñåÜ êáé ôá íçóéÜ, êñßíïíôáò åê ôïõ
áðôïý áðïôåëÝóìáôïò, üôé äçëáäÞ ìüíï
óôá ìÝñç áõôÜ Ýãéíáí ïé ðïëëÝò êáé
ìåãÜëåò ìÜ÷åò, áíáäåß÷èçêáí ïé áãùíéóôÝò, ïé ðïëéôéêïß, ïé èñçóêåõôéêïß
çãÝôåò, ðÜñèçêáí áðïöÜóåéò ãéá ôç
óõãêñüôçóç ôïõ êñÜôïõò.
Èåùñïýí üôé ç Ìéêñáóßá äåí åðáíáóôÜôçóå, áöïý äåí åðáíáóôÜôçóå
êáôÜ ôïí ôñüðï ðïõ îåóçêþèçêáí ï
ÌùñéÜò êé ç Ñïýìåëç, ôï 1821. Ãé' áõôü
êáé ðáñáóéùðÜôáé.
Åßíáé üìùò áëÞèåéá áõôü;
Áò äïýìå.
ÐñÜãìáôé ç Ìéêñáóßá äåí åðáíáóôÜôçóå üðùò ï ÌùñéÜò êé ç Ñïýìåëç
ðáßñíïíôáò ôá üðëá ìáæéêÜ êáé ðïëåìþíôáò óôá êÜóôñá, óôïõò êÜìðïõò
êáé óôéò èÜëáóóåò. ¼ìùò äåí åßíáé ôåëéêÜ áõôÞ ïëüêëçñç ç áëÞèåéá. Ãéáôß, áí
øÜîïõìå âáèýôåñá êáé ðñïóåêôéêüôåñá, ÷ùñßò ðñïêáôáëÞøåéò êáé äéáêñßóåéò ôïðéêéóôéêÝò, èá äéáðéóôþóïõìå,
üôé ìå ðïëëïýò ôñüðïõò, ü÷é ëéãüôåñï
ïäõíçñïýò, ç Ìéêñáóßá ìåôåß÷å åíåñãÜ
óôçí åîÝãåñóç, ðïõ ìåôáôñÜðçêå óå
ÅðáíÜóôáóç, ôïõ 1821!
Áñêïýí ìåñéêÜ áäéÜóåéóôá óôïé÷åßá:
á) Óôç Ìéêñáóßá, Ýóôù êáé óå ðéï
ðåñéïñéóìÝíç Ýêôáóç, áíáðôý÷èçêáí,
ùò ðñïúüí ôçò ðïëý÷ñïíçò óêëçñÞò
äïõëåéÜò ôùí Öéëéêþí, óçìáíôéêÝò
äñÜóåéò áíôáñôþí êáé ðñïêëÞèçêáí
äõíáìéêÝò Ýíïðëåò áíôéóôÜóåéò: óôç
Óìýñíç, ôï Áúâáëß, ôçí ÐÝñãáìï, ôï
ÊïõóÜíôáóé áëëÜ Ýãéíáí êáé êáôáíáõìá÷Þóåéò üðùò áõôÞ óôïí êüëðï ôçò
ÁôôÜëåéáò áðü ÊáóôåëëïñéæéáíÜ ðëïßá,
éäéáßôåñá êáôÜ ôá ðñïåðáíáóôáôéêÜ
÷ñüíéá áëëÜ êáé êáôÜ ôïí ðñþôï ÷ñüíï ôçò åðáíÜóôáóçò.
â) Ïé ìéêñáóéÜôåò Üìá÷ïé, êé áõôü
Ý÷åé ôç óçìáóßá ôïõ, õðÝóôçóáí öñéêôïýò äéùãìïýò êáé óöáãÝò, ùò áíôßðïéíá ãéá ôéò íßêåò óôïí åëëáäéêü ÷þñï
êáé êáôáóôáëôéêÜ êáé ðñïëçðôéêÜ, ãéá
íá åìðïäéóôåß ç åíßó÷õóç ôùí åðáíáóôáôþí óå åèåëïíôÝò, ðïëåìïöüäéá êáé
ôñüöéìá.
ã) Ïé ìéêñáóéÜôåò ùóôüóï äåí Ýìåéíá ó' áõôÜ. ¹ñèáí êáé óôçí ÅëëÜäá,
áðü ôüóï ìáêñéÜ, êáé ðïëÝìçóáí óêëçñÜ ó' ïëüêëçñï ôïí áãþíá. Êáé èõóéÜóôçêáí êáôÜ ÷éëéÜäåò. Ðùò èá ìðïñïýóå, Üëëùóôå, í' áðïõóéÜæåé ç Ìéêñáóßá;
Íá ìç ìáò äéáöåýãåé üôé áõôÞ, êõñßùò,
ìáæß ìå ôçí Ðüëç, õðÞñîå ï êáèïëéêüò
äéÜäï÷ïò ôçò ÁíáôïëéêÞò ÂõæáíôéíÞò
Áõôïêñáôïñßáò, ìéáò áõôïêñáôïñßáò
åîåëëçíéóìÝíçò ðéá, áí êáé õðüäïõëçò.
Êïñìüò ôçò ïé Åëëçíïñèüäïîïé, ïé
áðïêáëïýìåíïé Ñùìéïß, ðïõ îå÷þñéæáí
áð' üëá ôá "ìéëëÝô" ôçò ÏèùìáíéêÞò
áõôïêñáôïñßáò ãéá ôçí ýðáñîç ôçò êïéíÞò
åèíéêÞò óõíåßäçóçò ðïõ óõíÝèåôáí: ç
ßäéá èñçóêåßá (ç Ïñèïäïîßá), ïé ßäéåò
ðïëéôéóìéêÝò êáôáâïëÝò (Þèç - Ýèéìá ðáñáäüóåéò), ç êïéíÞ ãëþóóá (ç åëëçíéêÞ ìå ôçí åîáßñåóç ßóùò åäþ ôùí
Ôïõñêïöùíéæüíôùí, ïé ïðïßïé üìùò
õðåñÝâáëáí åáõôïýò ãéá íá ôçí åêìÜèïõí ìå ôç âïÞèåéá êáé ôçò ðñïðáéäåßáò
ôçò "êáñáìáíëßäéêçò" ãñáöÞò). ¹óáí
ôï ãÝíïò, ðñéí áõôü ãßíåé Ýèíïò êáé
ìåôÜ êñÜôïò, ðïõ ôåëéêÜ äåí ôïõò
óõìðåñéÝëáâå, üôáí áðüêôçóå åäáöéêÞ
õðüóôáóç! Ó' áõôü ôï ÷þñï, åéäéêüôåñá
ìåôÜ ôç óõíèÞêç ôïõ Êéïõôóïýê ÊáúíáñôæÞ (1774), ï Åëëçíéóìüò äßíåé ç÷çñüôáôï ðáñþí, êáèþò Ý÷åé ôá÷ýôáôá
ðïëëáðëáóéáóôåß ç ðáñïõóßá ôïõ óôá
áóôéêÜ êÝíôñá, ü÷é ìüíïí ôùí äõôéêþí
ðáñáëßùí êáé ôïõ Ðüíôïõ, áëëÜ ùò
Ýíá óçìåßï êáé ôïõ åóùôåñéêïý êáé ôùí
íïôßùí ðáñáëßùí ôçò Ì. Áóßáò.
Åßíáé ãíùóôü üôé áðü ôïí 18ï áéþíá êáé ìåôÜ ïé óïõëôÜíïé åðéæçôïýí ôçí
ðáñïõóßá ôùí "ìéëëÝô" áíÜìåóÜ ôïõò
(Ñùìéþí, Áñìåíßùí, Åâñáßùí, êõñßùò)
ðñïêåéìÝíïõ íá ðñï÷ùñÞóåé óôá ðëáßóéá ôïõ åêäõôéêéóìïý ôçò Áõôïêñáôïñßáò, ç ðñïóðÜèåéá ãéá ïéêïíïìéêÞ
áíÜðôõîç êáé áðïöõãÞ ôçò êáôÜññåõóÞò ôçò.
×ñåéÜæïíôáé åðé÷åéñçìáôéêÝò äñÜóåéò êáé åìðïñéêÝò ðñÜîåéò êáé ãéá
áõôÝò éêáíüôåñïé åßíáé ïé ¸ëëçíåò, ðïõ
èá ðñÝðåé íá áöÞóïõí ôá âïõíÜ, üðïõ
êáôÝöõãáí ãéá íá ìçí åîéóëáìéóèïýí
êé áöáíéóôïýí, êáé íá êáôÝâïõí óôéò
ðïëéôåßåò, íá åãêáôáóôáèïýí åêåß êáé
íá âÜëïõí ìðñïóôÜ ôçí áíÜðôõîç.
¸ôóé âëÝðïõìå íá ðïëëáðëáóéÜæïíôáé, ÷ñüíï ìå ôï ÷ñüíï, ïé Åëëçíïñèüäïîïé ðëçèõóìïß óô' áóôéêÜ êÝíôñá êáé
óôá ëéìÜíéá ôçò Éùíßáò, ôçò Áéïëßáò,
ôïõ Ðüíôïõ (Óìýñíç, Êõäùíßåò, Ôñáðåæïýò, áëëÜ êé Ýíá óùñü ðïëéôåßåòäïñõöüñïé ôùí) üðïõ êáé õðåñÝ÷ïõí
áñéèìçôéêÜ, åíþ îåðåôÜãïíôáé ìéá
óåéñÜ áðü éó÷õñÝò êïéíüôçôåò (óçìåéþíïõìå åíäåéêôéêÜ: ôçò Ðñïýóóáò, ôçò
ÐåñãÜìïõ, ôçò Ìáãíçóßáò, ôïõ Éêïíßïõ, ôçò ÓðÜñôçò, ôçò ÁôôÜëåéáò, ôçò
ÌÜêñçò êáé ôïõ Ëéâéóéïý, ôùí ðüëåùí
êáé ÷ùñéþí ôçò Êáððáäïêßáò) óôéò
ïðïßåò áíáãíùñßæåé êáíåßò üôé ëåéôïõñãïýí äõíáìéêÜ: Åêêëçóßá, ÔïðéêÞ
Áõôïäéïßêçóç, åñãáóôÞñéá áëëÜ êáé
åñãïóôÜóéá, ôñÜðåæåò, óéíÜöéá åðáããåëìáôéêÜ êáé, óå ðñïäñïìéêÞ ìïñöÞ,
åñãáôéêü ðñïëåôáñéÜôï), Ýóôù êé áí ïé
åëëçíïñèüäïîïé ðëçèõóìïß áðïôåëïýí
ôç ìåéïíüôçôá..
Áò åðáíÝëèïõìå üìùò óôï åñþôçìá:
Ãéáôß äåí åðáíáóôÜôçóå ç Ìéêñáóßá, üðùò ç ðáëéÜ ÅëëÜäá;
Ìå ôçí åðéöýëáîç üóùí åßðáìå, üôé
äçëáäÞ áõôü äåí åßíáé áðüëõôï, äéüôé
õðÞñîáí Ýíïðëåò áíôéóôÜóåéò, Ýóôù
ðåñéïñéóìÝíçò ìïñöÞò óôç Ìéêñáóßá,
ðñïêýðôïõí ðïëëïß êáé éó÷õñïß ëüãïé
ðïõ äåí èá ìðïñïýóå íá ãßíåé. Áò ôïõò
äïýìå:
Ðñþôïí: ïé ïèùìáíéêïß óôñáôïß
Þôáí ðïëý êïíôýôåñá óôïõò ìéêñáóéáôéêïýò ÷þñïõò ðéèáíÞò áíôßóôáóçò,
áöïý äåí õðÞñ÷áí ìüíï óôñáôïß óôçí
Ðüëç õðÞñ÷áí éó÷õñïß óôñáôïß êáé óôá
âéëáÝôéá, óôñáôïß ðïõ ìåôáêéíïýíôáí
ìüíï ìÝóù ôùí ÷åñóáßùí ïäþí, üðïõ
èá ðñÝðåé íá ðáñáäå÷èïýìå üôé ïé
êáôáêôçôÝò äéÝèåôáí êáé áîéüìá÷ï êáé
êáëÜ ïñãáíùìÝíï ôáêôéêü óôñáôü
(ðåæéêü êáé éððéêü), ìå ðïëëáðëáóéáóôéêü
óôïé÷åßï ôçò éó÷ýïò ôïõ, ôïõò ãåíéôóÜñïõò.
Ç Ðåëïðüííçóïò Þôáí ìáêñéÜ áðü
ôçí Ðüëç. Ç åðß ðïëëÜ ÷ñüíéá ðáñáìïíÞ åêåß ôùí ÖñÜãêùí (Ãåíïõáôþí êáé
ÂåíåôóéÜíùí) åß÷å äçìéïõñãÞóåé Üëëïõ
åßäïõò éóïññïðßåò êáé ïé åëëçíéêïß ðëçèõóìïß åß÷áí ìåãáëýôåñç áõôïíïìßá,
áëëÜ êáé óõíåêôéêüôåñç áñéèìçôéêÜ
ðáñïõóßá. Ç áäõíáìßá ôùí Ôïýñêùí
óôç èÜëáóóá äå äéåõêüëõíå ðÜíôá ôéò
åðé÷åéñÞóåéò ôïõò êáé ðñïóÝèåôå áßóèçìá áõôïíïìßáò óôïõò ñáãéÜäåò.
Äåýôåñï: óôç Ìéêñáóßá äåí ìðïñïýóáí íá ïñãáíùèïýí áñìáôïëßêéá
êáé íá ëåéôïõñãÞóïõí Ýôóé åí äõíÜìåé,
óþìáôá Ýíïðëá (êëÝöôåò êé áñìáôïëïß) óå ìüíéìç âÜóç, áêñéâþò ëüãù ôùí
éäéáßôåñùí ãåùðïëéôéêþí óõíèçêþí.
Ôñßôï: Ç êáôÜðíéîç óôï áßìá ôùí
åëëçíéêþí ðëçèõóìþí ðïëëÝò öïñÝò
êáé ãéá áóÞìáíôåò áöïñìÝò êáé ãéá
Üó÷åôåò ìå ôçí åèíéêÞ õðüèåóç ëüãïõò
(áíáöåñüìáóôå ð.÷. óôç óöáãÞ ôùí
Óìõñíéþí áðü ôïí ôïõñêéêü ü÷ëï, áìÝóùò ìåôÜ ôçí êáôáóôñïöÞ ôïõ ôïõñêéêïý óôüëïõ áðü ôïí ñùóéêü, óôç íáõìá÷ßá ôïõ ÔóåóìÝ (1770). Ðåñéóóüôåñïé áðü 1550 Óìõñíéïß óöáãéÜóôçêáí,
ãéáôß èåùñÞèçêå üôé áõôïß åß÷áí ÷áñåß
áðü ôçí Þôôá ôçò Ôïõñêßáò... Þ ôï ïíïìáóôü "Ñåìðåëéü" ôçò ðñùôïðïëéôåßáò,
ëßãá ÷ñüíéá ìåôÜ (1797), åðåéäÞ ôóáêþèçêáí êÜðïéïé Æáêõíèéíïß íáýôåò ìå
ãåíéôóÜñïõò ðïõ äåí ôïõò Üöçíáí íá
ìðïõí óå Ýíá õðáßèñéï èÝáôñï. 4000
¸ëëçíåò åóöÜãçóáí, ìÝóá óå 3 ìÝñåò
êáé êÜçêå ç ìéóÞ Óìýñíç.
ÁëëÜ õðÜñ÷åé êé Üëëï "Ñåìðåëéü"
áõôü ôïõ ÊïõóÜíôáóé, üðïõ ôá "ÏñëùöéêÜ" ôá ðëÞñùóáí ïé ¸ëëçíåò ðïõ
ùóôüóï Ýäùóáí ìÜ÷åò, ìÝóá óôçí ðüëç.
Åäþ ç áíôßóôáóç ôùí Êïõóáíôéáíþí,
ôùí êáôïßêùí ôçò Í. ÅöÝóïõ äçëáäÞ,
ðáñÜ ôçí ôåëéêÞ õðïôáãÞ ôïõò êáé ôç
à êñáâïýñá ìå ôï ÃÜëëï ðñüîåíï óôç Óìýñíç Pierre David êáé ôïõñêéêü ü÷ëï
êáôÜ ôçí "êáôáóôïëÞ ôçò åîÝãåñóçò ôïõ 1821"
óöáãÞ, õðÞñîå ôüóï äõíáìéêÞ, þóôå íá
Ý÷åé ìåßíåé ç öñÜóç "êïõóáíôéáíÞ
ìá÷áßñá" ãéá íá êáôáäçëþíåé ôçí ïñìÞ
êáé ôï ðÜèïò ôùí ÅëëÞíùí.
Ïé äéùãìïß õðÞñîáí êáé ðïëëïß êáé
ôñïìåñïß.
¼ìùò Ýóôù êáé óêëçñÜ äéùêüìåíïé ïé ìéêñáóéÜôåò óõíÝâáëáí óôç
óöõñçëÜôçóç áêüìç ðåñéóóüôåñï ôçò
éäÝáò ôçò åíüôçôáò ôïõ Åëëçíéóìïý
åíôåýèåí êé åêåßèåí ôïõ Áéãáßïõ, ìå ôç
óõììåôï÷Þ ôïõò óôçí ÅðáíÜóôáóç
ôïõ 1821. Äõóôõ÷þò, áò åéðùèåß åäþ ùò
ðáñÝíèåóç, ôï åëëçíéêü êñÜôïò äå öÝñèçêå êáèüëïõ óùóôÜ óôéò äåêÜäåò
÷éëéÜäåò ôùí ìéêñáóéáôþí ðïõ åß÷áí
Ýëèåé ãéá íá ðïëåìÞóïõí Þ Ýóôù ãéá íá
æçôÞóïõí êáôáöýãéï áðü ôïõò äéùãìïýò ôùí Ôïýñêùí óôá ìÝñç ôïõò.
Åíþ ôï Óýíôáãìá ôçò Åðéäáýñïõ
(1-1-1822) áíåãíþñéæå óôïõò ìéêñáóéÜôåò ôçí åëëçíéêÞ éèáãÝíåéá óôçñéæüìåíï
óôçí åî' áßìáôïò êïéíÞ êáôáãùãÞ,
íüìïé ðïõ øçößæïíôáí áñãüôåñá êáôáóôñáôçãïýóáí áõôÞ ôç äéÜôáîç êáé
ìåôÝôñåðáí ôïõò ìéêñáóéÜôåò óå ðïëßôåò â' êáôçãïñßáò, ãéáôß åèåùñïýíôï
"åôåñü÷èïíåò" êáé ü÷é "ãçãåíåßò", áðü
åðáñ÷ßåò ðïõ äåí åß÷áí åðáíáóôáôÞóåé,
üðùò ï ÌùñéÜò êé ç Ñïýìåëç åíþ åðé-
ðëÝïí èá Ýðñåðå íá åß÷áí óõìðëçñþóåé
10 ÷ñüíéá ðáñáìïíÞò, íá Ý÷ïõí ðåñéïõóßá êëð. ãéá íá ôïõò åðéôñáðåß íá øçößæïõí êáé íá øçößæïíôáé.
ÁõôÝò ïé äéáêñßóåéò åîáíÜãêáóáí
ðïëëïýò Óìõñíéïýò êáé ÊõäùíéÜôåò,
áìÝóùò ìåôÜ ôçí áðåëåõèÝñùóç íá åðéóôñÝøïõí ìáæéêÜ, ùò ïèùìáíïß ðïëßôåò
ðëÝïí (!), óôéò ðáôñßäåò ôïõò êáé íá
óõìâÜëëïõí Ýôóé óôç ìåãÜëç åîÝëéîç
ôïõò óôá êáôïðéíÜ ÷ñüíéá! ¼ìùò áò
åðéóôñÝøïõìå, áò ìéëÞóïõìå, Ýóôù êáé
åíäåéêôéêÜ, ãéá äéùãìïýò êáé óöáãÝò
ðïõ Ýãéíáí óôç Ìéêñáóßá ìüíï êáôÜ
ôï ðñþôï Ýôïò ôïõ áãþíá, ôï 1821 ãéá
íá êáôáäåé÷èåß ï ìåãÜëïò öüñïò áßìáôïò ðïõ ðëÞñùóáí ïé ìéêñáóéÜôåò ãéá
ôçí Åëåõèåñßá ôçò ÅëëÜäáò:
1) Óôéò 3 Éïõíßïõ ôïõ 1821 ç åõçìåñïýóá ðïëéôåßá ôùí Êõäùíéþí, ðïõ
áñéèìïýóå 30.000 ¸ëëçíåò êáôáóôñÝöåôáé åê èåìåëßùí, êáôÜ ôï ëåãüìåíï
"ïëïêáýôùìá ôùí Êõäùíéþí", óå áíôßðïéíá ãéá ôçí áíáôßíáîç ôïõ ôïõñêéêïý
äéêñüôïõ ÌáíóïõñéãéÝ (ÍéêçôÞò) óôá
íåñÜ ôçò Åñåóïý, óôéò 27 ôïõ ÌÜç, áðü
ôïí ðõñðïëçôÞ ÄçìÞôñç ÐáðáíéêïëÞ.
¸ãéíáí öïíéêÝò ìÜ÷åò, ãéáôß ïé
Áúâáëéþôåò, äåí Ýìåéíáí Üðñáãïé óôéò
åðéèÝóåéò ôùí áôÜêôùí, ðïõ ïé éóôïñéêïß
15
Ç êáôáóôñïöÞ ôùí Êõäùíéþí (Áßâáëß) áðü ôïõò Ôïýñêïõò óôéò 13 lïõíßïõ 1821.
ÃåñìáíéêÞ ëéèïãñáößá
ïíïìÜæïõí ôáãêáëïæåúìðÝêçäåò, üìùò
÷Üèçêáí åêáôïíôÜäåò øõ÷Ýò, ç ðüëç
êÜçêå áðü Üêñïõ ó' Üêñïí êáé ìåôáîý
ôùí ðõñðïëçèÝíôùí êôéñßùí Þôáí ç
ðåñßöçìç Áêáäçìßá ôùí Êõäùíéþí, ç
âéâëéïèÞêç ôçò êáé ó÷åäüí üëïé ïé íáïß
ôçò êáé ôï åîßóïõ èëéâåñü: ÷éëéÜäåò Åëëçíßäåò ðïõ ðéÜóôçêáí áé÷ìÜëùôåò
ðïõëÞèçêáí óôá ðáæÜñéá ôçò Óìýñíçò,
ôçò ÍéêïìÞäåéáò, ôçò ÌáéíåìÝíçò, ôçò
Ðñïýóáò, üðùò ôïõëÜ÷éóôïí, Ýíáò ü÷é
êáôáíÜãêç öéëÝëëçíáò, ï ¢ããëïò ðñüîåíïò ôçò Óìýñíçò Francis Werry
åîéóôïñåß êáé ï ãÜëëïò Fontanier åðéâåâáéþíåé.
Ïé ëåçëáóßåò, ïé óöáãÝò êáé ïé äéþîåéò ãñÞãïñá åðåêôÜèçêáí óôç Óìýñíç, üôáí ìüíï óå ìéá ìÝñá (18 Éïõíßïõ
1821) åß÷áí, êáôÜ ôç ìáñôõñßá ôïõ ßäéïõ
ðñïîÝíïõ, óêïôùèåß 160 Óìõñíéïß.
2) Ç þñá ôçò Óìýñíçò, ôçò ðñùôïðïëéôåßáò ôçò ÁíáôïëÞò, åß÷å âÝâáéá
óçìÜíåé åíùñßôåñá. ÁìÝóùò ìåôÜ ôçí
êÞñõîç ôçò ÅðáíÜóôáóçò, äåäïìÝíïõ
üôé Þôáí ï âáóéêüò ôüðïò óõãêÝíôñùóçò ôáêôéêïý óôñáôïý áëëÜ êé áôÜêôùí
ãéá íá óðåýóïõí íá åíéó÷ýóïõí ôéò
ôïõñêéêÝò öñïõñÝò óôçí ÅëëÜäá, Üñ÷éóå ôï ìÝãá äñÜìá. Êáé ç áõëáßá Üíïéîå
áìÝóùò ìå ôçí åßäçóç ôçò êÞñõîçò ôçò
åðáíÜóôáóçò áðü ôïí ÁëÝîáíäñï
ÕøçëÜíôç óôï ÉÜóéï ôçò Ìïëäïâëá÷ßáò. Ôï ôé åðáêïëïýèçóå äåí ìðïñåß
íá ðåñéãñáöåß êáé èá ìðïñïýóå êáíåßò
ßóùò íá ìéëÞóåé ãéá õðåñâïëéêÜ äéïãêùìÝíá ãåãïíüôá áí äåí óõíÝêëéíáí ïé
16
ìáñôõñßåò ðïëëþí (ôïõ äéäáóêÜëïõ ôïõ
ÃÝíïõò Êùí/íïõ Êïýìá, ôïõ Óìõñíéïý
áãùíéóôÞ ôïõ '21 ÐÝôñïõ ÌÝããïõ, ôïõ
Üããëïõ ðñüîåíïõ Francis Werry êáé
ôïõ ãÜëëïõ áîéùìáôéêïý Jurien de la
Fraviere.
Ìå ðñïó÷çìáôéêÝò áöïñìÝò êáèçìåñéíÜ ó÷åäüí äïëïöïíïýíôáé áäéáêñßôùò Üíäñåò, ãõíáßêåò, ðáéäéÜ. Ðïëëïß
¸ëëçíåò êáôáöåýãïõí óå íáõëï÷ïýíôá
ðëïßá. Ïé ðëïßáñ÷ïé äåí áñíïýíôáé ôï
Üóõëï, áëëÜ üôáí ðéÝæïíôáé õðï÷ùñïýí êáé ôïõò ðáñáäßäïõí, ìå áðïôÝëåóìá âÝâáéá ôçí åîüíôùóÞ ôïõò.
Ôá ðñÜãìáôá ÷åéñïôåñåýïõí áìÝóùò ìåôÜ ôçí Üëùóç ôçò ÔñéðïëéôóÜò.
ÅêôéìÜôáé üôé ùò ôï ôÝëïò ôïõ 1821
åß÷áí óöáãåß ðåñßðïõ 2000 Óìõñíéïß, áí
óõíõðïëïãßóåé êáíåßò êáé ôçí ôñïìáêôéêÞ
äïëïöïíßá ôåôñáêïóßùí ÷ñéóôéáíþí,
áíÞìåñá ôùí Åéóïäßùí ôçò Èåïôüêïõ,
ðïõ êáôÝöõãáí óôï íáü ôçò Áãßáò
ÖùôåéíÞò. ÐáñÜëëçëá åêáôïíôÜäåò
êáôïéêßåò ãßíïíôáé ðáñáíÜëùìá ôïõ
ðõñüò. Ïé Üôáêôïé äåí ïññùäïýí ðñï
ïõäåíüò, ïýôå áêüìç êáé ó' áõôÝò ôéò
ßäéåò ôéò ôïõñêéêÝò áñ÷Ýò, ôéò ïðïßåò äåí
äéóôÜæïõí íá ðñïðçëáêßóïõí, áêüìç
êáé íá öïíåýóïõí. Óôá ðñïÜóôéá êáé
óôéò ãåéôïíéêÝò ðïëéôåßåò ðïõ êáôïéêïýíôáé áðü ÷éëéÜäåò ¸ëëçíåò åðåêôåßíïíôáé ïé äéùãìïß.
Óôá ÂïõñëÜ ï áãÜò ôçò ðåñéï÷Þò
áðáã÷ïíßæåé üëïõò ôïõò éåñùìÝíïõò
êáé ôïõò åìðüñïõò êáé äçìåýåé ôéò
ðåñéïõóßåò ôïõò. Óôçí ÐÝñãáìï, óýì-
öùíá ìå åðßóçìç Ýêèåóç ôïõ ðñïîÝíïõ
ôçò Ãáëëßáò David óöáãéÜæïíôáé
åêáôïíôÜäåò. Ôá ßäéá óôç Ìáãíçóßá,
åßêïóé ¸ëëçíåò äïëïöïíïýíôáé óôïí
Ìðïõñíüâá.
Óôï ÂïõôæÜ êáé ôï Óåâíôßêéïú áôéìÜæïíôáé ðáñèÝíåò.
3) Óôéò 9 Éïõëßïõ ôïõ 1821 ãßíåôáé
ôï öïâåñü "Ñåìðåëéü ôçò ÍÝáò ÅöÝóïõ
(ÊïõóÜíôáóé) êáé ôùí Äùìáôßùí".
Ï ôïõñêéêüò óôüëïò áãùíßæåôáé íá
áíôéìåôùðßóåé ôïí Åëëçíéêü óôá óôåíÜ
ôçò ÓÜìïõ êáé ôïí áñ÷çãü ôùí Óáìßùí,
ôï Ëõêïýñãï ËïãïèÝôç.
Ç ðëÞñçò áðïôõ÷ßá ôïõò ïäçãåß óå
áíôßðïéíá áðÝíáíôé óôïõò áìÜ÷ïõò.
Åðß ìÝñåò åêáôïíôÜäåò áêÝöáëá ðôþìáôá åêôßèåíôáé óôçí ðëáôåßá ôçò ÍÝáò
ÅöÝóïõ.
Ùò åêåßíç ôç ìÝñá ôï ÊïõóÜíôáóé,
áëëÜ êáé ïé êïíôéíÝò ðïëéôåßåò ôùí Äùìáôßùí êáé ôùí Óùêßùí åõçìåñïýóáí,
êáèþò áîéïðïéïýóáí ôá ðñïúüíôá ôçò
åõöïñüôáôçò ãçò ðïõ ðïôßæåé ï Ìáßíáíäñïò.
¼ìùò ç ÓÜìïò åßíáé áðÝíáíôé.
Áñêåôïß ôïëìçñïß Êïõóáíôéáíïß óðåýäïõí íá êáôáôáãïýí óôï óôñáôü ôïõ
ËïãïèÝôç.
¼ðùò ëÝíå ïé ÷ñïíéêïãñÜöïé ï
óïõëôÜíïò Ìá÷ìïýô ï ´, üôáí Ýìáèå
ãéá ôçí åðéêñÜôçóç ôçò åðáíÜóôáóçò
óôç ÓÜìï æÞôçóå íá ôïõ öÝñïõí Ýíá
÷Üñôç íá äåé ðïõ âñßóêåôáé êé üôáí åßäå
üôé åßíáé ôüóï êïíôÜ óôéò ìéêñáóéáôéêÝò
áêôÝò áîßùóå ùò Üëëïò ÎÝñîçò, íá ôç
æåýîïõí ìå åðé÷ùìÜôùóç. ÊÜôé ôÝôïéï
âÝâáéá Þôáí áíÝöéêôï! ¸ôóé üóïé Üôáêôïé åß÷áí óõãêåíôñùèåß óôç ìéêñáóéáôéêÞ áêôÞ ðñïåôïéìáóìÝíïé ãéá ôçí
äéåêðåñáßùóç óôç ÓÜìï êáé åßäáí üôé
ôåëéêÜ ôá ó÷Ýäéá áðÝôõ÷áí îÝóðáóáí
óôïõò êáôïßêïõò ôùí Óùêßùí êáé ìåôÜ
ôçò Í. ÅöÝóïõ êáé ôùí Äùìáôßùí.
Ðïëéüñêçóáí ôï ÄéïéêçôÞñéï, üðïõ
åß÷áí êáôáöýãåé ðñïåóôïß êáé éåñåßò.
Ï ÄçìÞôñéïò Åéñçíßäçò, ðïõ ôá Ýæçóå, äéçãåßôáé üôé "Êáé Ýâëåðå ôéò ðëÞèïò
áíäñþí êáé ãõíáéêþí ôñÝ÷ïíôáò, Üëëïõò ìåí åéò ôáò ïäïýò êõíçãïýìåíïõò
õðü ôùí Ôïýñêùí, Üëëïõò äå åéò ôá êåñáìßäéá ôùí ïéêéþí êáé ôá äþìáôá êáé
ðçäþíôáò áðü óôÝãç åéò óôÝãçí ðñïò
äéÜóùóéí. ÁëëÜ ðïõ íá åýñùóéí ïé
äõóôõ÷åßò êáôáöýãéïí; Ïé Ôïýñêïé
áíôéêñýæïíôåò áõôïýò áðü äéáöüñïõò
ïäïýò êáé ïéêßáò ôïõò åðõñïâüëïõí
åêåßèåí êáé ôïõò Ýññéðôïí ùò óôñïõèßá..."
Áîßæåé ùóôüóï êé åäþ í' áíáöåñèåß
ç óõìðåñéöïñÜ ïñéóìÝíùí áîéùìáôïý÷ùí Ôïýñêùí, üðùò ôïõ ìïõóåëßìç
(Ýðáñ÷ïõ) ÅëëÝæïãëïõ êáé ôçò óõæýãïõ ôïõ ðïõ Ýêáíáí ü,ôé ìðïñïýóáí ãéá
íá ãëéôþóïõí ÷ñéóôéáíïýò!
4) Ôá áíôßðïéíá âÝâáéá ôùí Ïèùìáíþí åß÷áí áñ÷ßóåé áðü ôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç. Êáé ôá ãåãïíüôá áõôÜ
ôïõëÜ÷éóôïí åßíáé ãíùóôÜ óå üëïõò
áðü ôç ó÷ïëéêÞ éóôïñßá.
Ðñþôï èýìá, áíÞìåñá ôçí ÊõñéáêÞ
ôïõ ÐÜó÷á ôïõ 1821, ï ßäéïò ï ÐáôñéÜñ÷çò Ãñçãüñéïò ï Å´, ï áðü Óìýñíçò, êáé
ìáæß ôïõ äåêÜäåò áñ÷éåñåßò êáé éåñåßò
êáé öáíáñéþôåò ðïõ óöáãéÜæïíôáé Þ
áðáã÷ïíßæïíôáé, ùò ðñïäüôåò ôïõ
óïõëôÜíïõ.
5)ÁëëÜ õðÜñ÷ïõí êáé äéùãìïß ðïõ
Ýãéíáí ðïëý âáèýôåñá óôï ðá÷ý êïñìß
ôçò åíäï÷þñáò, óôçí Êáððáäïêßá!
Óôçí ÊáéóÜñåéá ùò ðñïáíÜêñïõóìá
ôùí üóùí èá åðáêïëïõèÞóïõí, óöáãéÜæïíôáé Ýíáò åðéöáíÞò öáíáñéþôçò, o
ìåãÜëïò äéåñìçíÝáò ôçò Ðýëçò ÉùÜííçò ÊáëëéìÜ÷çò, ìáæß ìå Üëëïõò äõï
÷ñéóôéáíïýò, åíþ ëßãï ìáêñýôåñá óôç
ìïíÞ ôïõ Ôéìßïõ Ðñïäñüìïõ, óôá ÖëáâéáíÜ êáé óôá ÖÜñáóá äïëïöïíïýíôáé
ìïíá÷ïß êáé 35 ãõíáßêåò ðÝöôïõí óôá
íåñÜ ôïõ ÓÜñïõ ðïôáìïý êáé ðíßãïíôáé
ãéá íá ìçí ðéáóôïýí áé÷ìÜëùôåò (ðüóï
áõôü ìáò èõìßæåé ôï ÆÜëïããï êáé ôçí
Áñáðßôóá, áëëÜ êáé ðüóïé åéëéêñéíÜ ôï
ãíùñßæïõí;)
(Óôï èåáôñéêü Ýñãï ôïõ Äçì. Âõæáíôßïõ "Âáâõëùíßá" ðïõ åêôõëßóóåôáé
óôï Íáýðëéï ôïõ 1827, åßíáé ðñùôáãùíéóôéêüò ï ñüëïò ôá"Áíáôïëßôç", ôïõ
Êáððáäüêç, ï ïðïßïò áäõíáôåß íá
êáôáëÜâåé ôé ôïõ ëÝåé ï Æáêýíèéïò
áóôõíüìïò, ðïõ ìéëÜåé ðåñéóóüôåñï
éôáëéêÜ ðáñÜ åëëçíéêÜ êáé åîåãåßñåôáé
üôáí ôïí áêïýåé íá ôïí äéáôÜæåé íá
ìéëÞóåé ñùìáßéêá êáé ôïí áðïêáëåß
"ðáëéüôïõñêï" Ï Áíáôïëßôçò áðáíôÜ:
éóôÝ ñùìáßéêá ìéëþ, íôåí êáôáëáâáßíåéò; åãþ öñÜãêéêá íôåí îÝñù åãþ
ôïýñêï íôåí åßìáé, åßìáé ÷ñéóôéáíü
ïñíôüíôïîï..").
Ïé Ðüíôéïé, ïé ìáõñïèáëáóóßôåò,
ìðïñåß íá õðÝóôçóáí ôá ðÜíäåéíá óôéò
áñ÷Ýò ôïõ 20ïõ áéþíá (Ãåíïêôïíßá),
üìùò êáé êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôçò ÅðáíÜóôáóçò ôïõ '21 äåí åß÷áí áðïöýãåé ôá
âáóáíéóôÞñéá, ôïõò äéùãìïýò êáé ôéò
åêôåëÝóåéò, áí êáé Þóáí ôüóï êïíôÜ
óôçí ïìüäïîç Ñùóßá. Áò ìçí îå÷íÜìå
âÝâáéá üôé ïé ÁëÝîáíäñïò êáé ÄçìÞôñéïò ÕøçëÜíôçò Þóáí Ðüíôéïé, ôï ßäéï
êáé ïé Ìïõñïýæçäåò.
Êáé ôï ôåëåõôáßï êáé ðéï êñßóéìï
åñþôçìá:
ÕðÜñ÷åé ùóôüóï êáôáãñáììÝíç
åíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí ìéêñáóéáôþí
óôïí åðáíáóôáôéêü áãþíá; ¸÷ïõìå
äçëáäÞ äéáðéóôùìÝíá ìéêñáóéÜôåò íá
Ýñ÷ïíôáé ãéá íá ðïëåìÞóïõí ùò åèåëïíôÝò óôïí åëëáäéêü ÷þñï;
Ç áðÜíôçóç åßíáé ìßá: íáé´ âåâáßùò!
¼÷é ìüíï ðÞñáí ìÝñïò, ðïëåìþíôáò
ìáæß ìå ÐåëïðïííÞóéïõò, Ñïõìåëéþôåò
êáé íçóéþôåò ðüôå óôï Íáýðëéï êáé ôçí
ÔñéðïëéôóÜ, ðüôå óôï Ìåóïëüããé êáé
ôï ÐÝôá, óôï ÌõóôñÜ, óôçí ÁñÜ÷ïâá
êáé ôçí ÁèÞíá. ¢ëëïôå õðü ôéò äéáôáãÝò ôïõ ÍéêçôáñÜ, Þ ôïõ Ãåííáßïõ
Êïëïêïôñþíç êáé ôïõ Ðëáðïýôá,
Üëëïôå áõôïý ôïõ ßäéïõ ôïõ ÊáñáúóêÜêç, Þ ôïõ Äçì. ÕøçëÜíôç êáé ôïõ
ÖáâéÝñïõ êé Üëëïôå ìå ôï óôüëï ôïõ
Ìéáïýëç. Êé áêüìç åß÷áí êáé äéêïýò
ôïõò ïðëáñ÷çãïýò, üðùò Þôáí ïé
Óìõñíéïß: Ãéáííáêüò Êáñüãëïõ êáé
Ãåþñãéïò ÓôáõñÜêïãëïõ êáé ïé ÊõäùíéÜôåò: ×áôæçÁðïóôüëçò êáé ÄçìÞôñçò
ÊáðáíäÜñïò.
Êáé äåí åßíáé ìüíï áõôü. ÓõíÝóôçóáí êáé äéêü ôïõò åêóôñáôåõôéêü
óþìá, ôçí Ýíäïîç "ÉùíéêÞ ÖáëÜããá", ç
ïðïßá óôá 1826 Ýöèáóå í' áñéèìåß 400
ìá÷çôÝò êáé Ýôóé ùò áíåîÜñôçôï óþìá
íá ðáßñíåé ìÝñïò óå ìÜ÷åò, éäéáßôåñá
óôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ ÉìðñáÞì óôçí
Ðåëïðüííçóï áðïóðþíôáò ôá åýóçìá
üëùí ôùí ïðëáñ÷çãþí, óõìðåñéëáìâáíïìÝíïõ êáé ôïõ Èåïäþñïõ Êïëïêïôñþíç. ÌÜëéóôá ãéá íá ôïõò åõ÷áñéóôÞóïõí áíáãíùñßæïíôáò ôç ìåãÜëç
ðñïóöïñÜ ôïõò, ôïõò õðïó÷Ýèçêáí ìéá
ìåãÜëç Ýêôáóç óôïí Éóèìü ôçò Êïñßíèïõ þóôå íá éäñõèåß åêåß ç ÍÅÁ
ÓÌÕÑÍÇ!
Óôï óçìåßï áõôü èá ðñÝðåé íá åéðùèåß üôé ïé ìéêñáóéÜôåò äåí Þèåëáí íá
ìåôÝ÷ïõí óå óþìáôá ïðëáñ÷çãþí, ðïõ
óõ÷íÜ ðõêíÜ öéëïíéêïýóáí ìåôáîý
ôïõò, Þèåëáí ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõò íá
åêöñÜæïõí ôçí éäÝá ôçò åíüôçôáò ôùí
ÅëëÞíùí êáé ãé' áõôü ðñïôéìïýóáí ôïí
ôáêôéêü óôñáôü Þ åðéôÝëïõò ïðëáñ÷çãïýò ðïõ äåí ðáñáóýñïíôáí óôéò Ýñéäåò, üðùò Þôáí ï ãåííáßïò êáé áíéäéïôåëÞò ÍéêçôáñÜò Þ êáé ï ßäéïò ï ÊáñáúóêÜêçò, ï ïðïßïò ìÜëéóôá åß÷å áðáãïñåýóåé íá êáôáãñÜöåôáé ï ôüðïò êáôáãùãÞò êÜèå áãùíéóôÞ, áêñéâþò ãéá íá
áðïöåýãïíôáé ïé üðïéåò äéáêñßóåéò
"åíôïðßùí" êé "åôåñï÷èüíùí".
Áðü ôá áñ÷åßá ôïõ ÊñÜôïõò, áëëÜ
êé áðü Üëëåò áîéüðéóôåò ðçãÝò ìðïñåß
êáíåßò íá âñåé óôïé÷åßá áêüìç êáé ãéá
ôéò ðïëéôåßåò ôçò êáôáãùãÞò ôùí ìéêñáóéáôþí ðïõ ðïëÝìçóáí óôçí ÅëëÜäá,
Ýóôù êé áí áõôÜ åßíáé åëëéðÞ, êáé ôüôå
èá åêðëáãåß, ãéáôß äåí èá äåé í' áãùíßæïíôáé ìüíï Óìõñíéïß êáé Áúâáëéþôåò
ðïõ ïðùóäÞðïôå åßíáé ÷éëéÜäåò (ðåñéóóüôåñïé áðü 5.000 ôïõëÜ÷éóôïí ïé Óìõñíéïß êáé Üëëïé ôüóïé ïé Áúâáëéþôåò).
Èá äåé ðïëëïýò Âïõñëéþôåò, Ìïó÷ïíçóéþôåò, ÌðïõñíïâáëÞäåò, ÌáãíçóáëÞäåò, ÌðïõôæáëÞäåò, ÌåëåìåëÞäåò,
ÔóåóìåëÞäåò, Öùêéáíïýò, Êïõóáíôéáíïýò, Ðåñãáìçíïýò, ÐñïõóáëÞäåò,
ÊáúóåñëÞäåò, Áôôáëåéþôåò, ÓðáñôáëÞäåò, ÓõëëåëÞäåò, Ôïìáôéþôåò, ÊáóáìðáëÞäåò, Êáñáìðïõñíéþôåò, Ìáñìá-
ñáëÞäåò, ÐáæáñôæéêëÞäåò, Áëáôóáôéáíïýò, Ôñáðåæïýíôéïõò, Óéíùðåßò, Áñãõñïõðïëßôåò. ¼ìùò õðÞñ÷áí êáé åêáôïíôÜäåò ðïõ Ý÷ïõí êáôá÷ùñéóèåß ùò
áíáôïëßôåò Þ ÊáñáìáíëÞäåò Þ Ìáõñïèáëáóóßôåò. Êé áíáôïëßôåò âáóéêÜ åßíáé
ïé Êáððáäüêåò, áëëÜ êáé ïé ÊïíéáëÞäåò, ïé ÓðáñôáëÞäåò, ïé ÁãêõñáëÞäåò
êëð.
Êáé âÝâáéá ðïõ íá âÜëåé êáíåßò ôéò
äåêÜäåò ÷éëéÜäåò ôùí ìéêñáóéáôþí ðïõ
öåýãïíôáò ôéò äéþîåéò óôéò ðáôñßäåò
ôïõò Þñèáí óôçí Ðåëïðüííçóï êáé ôá
íçóéÜ, öÝñíïíôáò ìáæß ôïõò êáé ôéò
ãíþóåéò êáé ôéò éêáíüôçôÝò ôïõò, åöüóïí áðïôåëïýóáí ôìÞìá ôïõ Üìá÷ïõ
ðëçèõóìïý êáé äåí Þóáí óôïí Ýíïðëï
áãþíá;
Íïìßæù åßíáé êáéñüò Ýóôù, 190 ÷ñüíéá ìåôÜ, íá îáíáãñáöåß ìåñéêþò ôïõëÜ÷éóôïí ç éóôïñßá ôçò ÅëëçíéêÞò
ÅðáíÜóôáóçò ìå îå÷ùñéóôü ìåãÜëï
êåöÜëáéï ðïõ í' áíáöÝñåôáé óôç óõììåôï÷Þ ôùí ìéêñáóéáôþí óôïí áãþíá.
Èá Þèåëá íá ôåëåéþóù ìå äõï ìüíïí
ðáñáäåßãìáôá, ìÝóá áðü ôá ðïëëÜ ðïõ
õðÜñ÷ïõí, ãéá íá êáôáäåé÷èåß ü÷é ìüíï
ç õëéêÞ õðïóôÞñéîç ôïõ áãþíá áðü
ôïõò ìéêñáóéÜôåò, ü÷é ìüíïí ç óõììåôï÷Þ ôïõò óôéò ìÜ÷åò áëëÜ êáé ç èõóßá
ôïõò.
Ìéëþ ðñþôá áðü üëá ãéá ôçí áñ÷üíôéóóá áðü ôï Áúâáëß, ôçí Ðáíùñáßá
×áôæçêþóôá, ôçí ïðïßá ç éóôïñßá äéÝóùóå ùò "Øùñïêþóôáéíá". Ç Ðáíùñáßá áöïý ðïýëçóå üëá ôá õðÜñ÷ïíôÜ
ôçò Þñèå ìáæß ìå ôïõò 5 ãéïýò ôçò óôï
Íáýðëéï íá ðïëåìÞóïõí ãéá ôçí ÅëëÜäá. Óêïôþèçêáí êáé ôá 5 ðáéäéÜ ôçò.
Åîáíåìßóôçêå ç ðåñéïõóßá ôçò ðñïóïñÜ óôïí áãþíá. Ç ßäéá Ýìåéíå ìüíç,
êõñôùìÝíç áðü ôá âÜóáíá, ñáêÝíäõôç
íá øùìïæåß.
ÊÜðïéá ìÝñá ï ÊõâåñíÞôçò Êáðïäßóôñéáò æÞôçóå íá ãßíåé Ýñáíïò ãéá ôá
ïñöáíÜ åíüò éäñýìáôïò. Ôüôå Ýíáò
ãíùóôüò êáé ðëïýóéïò ðñïóöÝñèçêå íá
äþóåé Ýíá ðïëý ìéêñü ðïóü. Áõôü åîüñãéóå ôïí êõâåñíÞôç ðïõ ãýñéóå êáé ôïõ
åßðå: Äåí íôñÝðåóôå, åóåßò Ýíáò ôüóï
ðëïýóéïò Üíèñùðïò íá äßíåôå áõôÜ ôá
ëßãá, üôáí áêüìç êé ç "Øùñïêþóôáéíá", êé Ýäåéîå ôçí Ðáíùñáßá, Ýäùóå 2 ðåíôÜñåò;
Êáé ìéëþ äåýôåñá ãéá ôïí ÉùÜííç
ÓáëôÝëé, åðßóçò ÊõäùíéÜôç. Áõôüò
áðïêëåéóìÝíïò, ìáæß ìå ðïëëïýò óõìðáôñéþôåò ôïõ, óôï öñïýñéï ôùí Øáñþí, êáôÜ ôçí åðéäñïìÞ ôùí Ôïýñêùí,
ôï 1824, Ýâáëå öùôéÜ óôçí ðõñßôéäá, ìå
ôçí ïðïßá Þôáí æùóìÝíïò êáé áíáôéíÜ÷èçêå, óáí Üëëïò ÓáìïõÞë, óôï
Êïýãêé, ìáæß ìå ðïëëïýò åéóïñìÞóáíôåò å÷èñïýò!
17
Ç
Ï Ïõþëô Íôßóíåú
óôçí äåêáåôßá
ôïõ '40
Ôïõ
ÔÜêç ÊáñáãéÜííç
äåêáåôßá ôïõ '50 öÝñíåé íÝåò
áëëáãÝò óôïí êüóìï ôïõ èåÜìáôïò. Êýñéïò óõíôåëåóôÞò, ç åîÜðëùóç ôçò ôçëåüñáóçò. Ï óõíäõáóìüò ôïõ
êéíçìáôïãñÜöïõ, ôïõ ñáäéïöþíïõ êáé
ôïõ èåÜôñïõ ìÝóá óôï óðßôé äéáìïñöþíåé Ýíáí íÝï ôñüðï æùÞò, ðïõ åîáðëþíåôáé äéáäï÷éêÜ óå üëï ôïí êüóìï
ìå áñ÷Þ âáóéêÜ ôçí ÁìåñéêÞ. Ùò åðßóçìç ÷ñïíéÜ êáèéÝñùóçò ôïõ íÝïõ ìÝóïõ
èåùñåßôáé ôï 1949, ìåôÜ áðü ðåéñáìáôéêÝò åêðïìðÝò ôçí ðñïçãïýìåíç äåêáåôßá, óå Ýíáí óôáèåñÜ áõîáíüìåíï
áñéèìü äåêôþí. Ç êéíçìáôïãñáöéêÞ
âéïìç÷áíßá ðñïóðáèåß áñ÷éêÜ íá ôçí
áãíïÞóåé, ìÜôáéá üìùò, êáôüðéí íá ôçí
îåðåñÜóåé ìå ôï ÷ñþìá, ôéò ôñåéò äéáóôÜóåéò, ôçí ðïëý ìåãÜëç ïèüíç, ìå ôï
ÓéíÝñáìá êáé ôï Óéíåìáóêüð, ôïí
óôåñåïöùíéêü Þ÷ï êáé äéÜöïñåò Üëëåò
ìåèüäïõò êáé, ôåëéêÜ íá ôçí áãêáëéÜóåé
êáé íá ôçí õéïèåôÞóåé!
Ï Íôßóíåú, äéïñáôéêüò üðùò ðÜíôá,
âëÝðåé ìðñïóôÜ. ¼ëá ôá ðáñáðÜíù,
óõí ôçí ìåãÜëç áýîçóç ôïõ êüóôïõò
ðáñáãùãÞò ôùí ôáéíéþí, êÜíïõí áóýìöïñï ôï óýóôçìá ðïõ ßó÷õå ìÝ÷ñé ôþñá. Äåí ìðïñïýóå ôï óôïýíôéü ôïõ íá
óõíå÷ßóåé ìüíïí ìå ôçí ðáñáãùãÞ ìßáò
ôáéíßáò êéíïõìÝíùí ó÷åäßùí ìåãÜëïõ
ìÞêïõò êÜèå ÷ñüíï Þ Ýóôù êáé êÜèå äýï
÷ñüíéá, ìå ÷ñüíï ðñïåôïéìáóßáò ãýñù
óôá ðÝíôå ÷ñüíéá, êáé ôçí äéáôÞñçóç
ôçò ôåëåéüôçôáò ðïõ åðåäßùêå, êáé
ìéêñïý ìÞêïõò ôáéíßåò ðïõ ãåíéêÜ
äßíïíôáí óôïõò êéíçìáôïãñÜöïõò ùò
óõìðëÞñùìá ôïõ ðñïãñÜììáôïò êáé ç
ðáñáãùãÞ ôïõò äåí óõíÝöåñå ðéá. ¸ôóé
áíáãêáóôéêÜ ôï óôïýíôéï åðåêôåßíåôáé
êáé óå Üëëïõ åßäïõò ôáéíßåò.
Åêìåôáëëåõüìåíïò Ýíáí íüìï ðïõ
åß÷å øçöéóèåß óôçí Áããëßá ðïý áðáãüñåõå ôçí åîáãùãÞ åíüò ìåãÜëïõ ìÝñïõò
ôùí êåñäþí áðü ôçí ðñïâïëÞ îÝíùí
ôáéíéþí, ðñáãìáôïðïéåß åêåß, ìå ôá
ðáãùìÝíá êåöÜëáéá, ôï ãýñéóìá ôçò
Ôï Íçóß ôùí Èçóáõñþí
ðñþôçò åî ïëïêëÞñïõ live action ôáéíßáò ôïõ, ÷ùñßò êáèüëïõ ôçí åðéêïõñßá
êéíïõìÝíùí ó÷åäßùí, Ôï Íçóß ôùí
Èçóáõñþí (TREASURE ISLAND,
1950), óå óêçíïèåóßá ôïõ ÌðÜõñïí
×Üóêéí. Åêôüò áðü ôïí ìéêñü ôïõ ðñùôáãùíéóôÞ, ôïí Ìðüìðõ Íôñßóêïë,
üëïé ïé õðüëïéðïé çèïðïéïß åßíáé
¢ããëïé ìå ðñïåîÜñ÷ïíôá ôïí Ñüìðåñô
Íéïýôïí óôïí öáíôá÷ôåñü ñüëï ôïõ
ìïíïðüäáñïõ ðåéñáôÞ Ëüíãê Ôæùí
Óßëâåñ. Ç ôáéíßá, ìßá åîáéñåôéêÞ ðáñáãùãÞ óå Ôå÷íéêïëüñ, èåùñåßôáé áðü ôéò
êáëýôåñåò, áí ü÷é ç êáëýôåñç áðü ôéò
ðïëëÝò êéíçìáôïãñáöéêÝò ìåôáöïñÝò
ôïõ ìõèéóôïñÞìáôïò ôïõ ÓôÞâåíóïí,
ìßá êáëïóêçíïèåôçìÝíç êëáóóéêÞ
ðåñéðÝôåéá ìå âßáéåò óêçíÝò äñÜóçò
êáé åîáéñåôéêÝò åñìçíåßåò áðü Ýíá
êëáóóéêü åðéôåëåßï êáñáôåñéóôþí
óôïõò äåýôåñïõò ñüëïõò.
Ç åðéóôñïöÞ óôï êëáóóéêü êéíïýìåíï ó÷Ýäéï ãßíåôáé ôçí ßäéá ÷ñïíéÜ ìå
ôçí Óôá÷ôïðïýôá (CINDERELLA,
×Üìéëôïí Ëáóê, ÊëÜõíô Ôæåñüíéìé,
Ïõßëöñåíô ÔæÜêóïí). Óôá ÷íÜñéá ôçò
×éïíÜôçò, ôï ðáñáìýèé ôïõ Óáñë Ðåññþ åìðëïõôßæåôáé ìå ÷áñáêôçñéóôéêïýò
äåõôåñåýïíôåò ñüëïõò, üðùò ôá ðïíôßêéá ðïõ ôçí âïçèïýí íá ðñïåôïéìáóôåß
ãéá ôïí ×ïñü, ôïíéóìü óôïõò ôýðïõò
20 ×éëéÜäåò Ëåýãåò Õðü ôçí ÈÜëáóóá
18
Ç Áëßêç óôçí ×þñá ôùí ÈáõìÜôùí
ôçò êáêéÜò ìçôñéÜò êáé ôùí èõãáôÝñùí
ôçò êáé üðùò ðÜíôá ôçí ìïíáäéêÞ ðáñáìõèÝíéá áôìüóöáéñá, ìå ðåñéóóüôåñï ôïíéóìÝíá ôá óôïé÷åßá ôçò áãùíßáò,
ðïõ ðñïóèÝôåé Üëëï Ýíá áñéóôïýñãçìá
óôï ðÜíèåïí ôùí Íôéóíåúêþí ôáéíéþí.
Áêïëïõèåß ôçí åðüìåíç ÷ñïíéÜ Ç
Áëßêç óôçí ×þñá ôùí ÈáõìÜôùí
(ALICE IN WONDERLAND, Ëáóê,
Ôæåñüíéìé, ÔæÜêóïí). Ôï âéâëßï ôïõ
Ëéïýéò ÊÜññïë ìåôáöÝñåôáé ìå ðéóôüôçôá óôï Íôéóíåúêü ðåñéâÜëëïí êáé ç
åðåéóïäéáêÞ ôïõ ìïñöÞ âïçèÜ óå ìßá
óåéñÜ ó÷åäüí áõôïôåëþí êïììáôéþí
ðïõ ðåñéãñÜöïõí ôçí ðïñåßá ôçò Áëßêçò óôçí ëáãüôñõðá ôïõ öáíôáóôéêïý
êüóìïõ ôïõ ÊÜññïë. Ïé äéÜöïñïé
÷áñáêôÞñåò, ï Ëåõêüò Ëáãüò, ï ãÜôïò
ôïõ ÔóåóÜéñ, ï Ôñåëëüò ÊáðåëëÜò êáé
ï ÌáñôéÜôéêïò Ëáãüò æùíôáíåýïõí
áîéïìíçìüíåõôá âïçèïýìåíïé áðü ôéò
öùíÝò ãíùóôþí êáñáôåñéóôþí ôïõ
êéíçìáôïãñÜöïõ êáé ôïõ ñáäéïöþíïõ.
Óôá÷ôïðïýôá
ÐÞôåñ Ðáí
ÁõôÞ üìùò ç åðåéóïäéáêÞ ìïñöÞ ôçò
ôáéíßáò, ÷ùñßò íá ôçò ìåéþíåé ôçí ðïéüôçôá, ôçò óôåñåß ôçí åíüôçôá êáé ôçí
æåóôáóéÜ ôùí ðñïçãïõìÝíùí "ðáñáìõèéþí".
To 1953 áêïëïõèåß ï ÐÞôåñ Ðáí
(PETER PAN, Ëáóê, Ôæåñüíéìé, ÔæÜêóïí), ç êëáóóéêÞ éóôïñßá "ôïõ ðáéäéïý
ðïõ äåí Þèåëå íá ìåãáëþóåé", ôïõ ÔæÝçìò ÌðÜññé. Ìå Ýíáí ãñÞãïñï ñõèìü
êáé Ýíáí õöÝñðïíôá óåîïõáëéóìü, ôï
ôáîßäé ôùí ðáéäéþí óôçí ×þñá ôïõ
ÐïôÝ êáé ïé ðåñéðÝôåéÝò ôïõò ìå ôïõò
ÉíäéÜíïõò êáé ôïõò ðåéñáôÝò ôïõ êÜðôáéí ×ïýê Ý÷åé óáí áðïôÝëåóìá Üëëç
ìßá åîáéñåôéêÞ áðüäïóç óå áôìüóöáéñá
êáé ÷áñáêôÞñåò.
ÌåôÜ áðü ôñåéò áêüìá ôáéíßåò åðï÷Þò, ìéêñüôåñïõ âåëçíåêïýò, ãõñéóìÝíåò óôçí Áããëßá, Ç Éóôïñßá ôïõ
ÑïìðÝí ôùí Äáóþí (THE STORY OF
ROBIN HOOD, Êåí Áííáêéí 1952),
Ôï Óðáèß êáé ôï Ñüäï (THE SWORD
AND THE ROSE, Áííáêéí 1953) êáé
Ñïìð Ñüõ (ROB ROY, ×Üñïëíô ÖñÝíôò 1954) ï Íôßóíåú ðáñïõóéÜæåé ôçí
ðñþôç ôïõ ×ïëëõãïõíôéáíÞ õðåñðáñáãùãÞ, ôéò Åßêïóé ×éëéÜäåò Ëåýãåò Õðü
ôçí ÈÜëáóóá (TWENTY THOUSAND
LEAGUES UNDER THE SEA,
Ñßôóáñíô ÖëÜéóóåñ 1954) óôï íåüôåõêôï óýóôçìá Óéíåìáóêüð êáé ìå ãíùóôïýò ðñùôáãùíéóôÝò (Êåñê ÍôÜãêëáò, ÔæÝçìò ÌÝçóïí, Ðùë Ëïýêáò,
ÐÞôåñ Ëüññå). Ìå åíôõðùóéáêÜ ôå÷íéêÜ åööÝ, üðùò ç ìÜ÷ç ìå ôï ãéãáíôéáßï
êáëáìÜñé êáé áñêåôÞ áðü ôçí éäéüôõðç
åéñçíéóôéêÞ öéëïóïößá ôïõ ðëïéÜñ÷ïõ
ÍÝìï, (ìßá äõíáôÞ åñìçíåßá áðü ôïí
ÌÝçóïí) áëëÜ êáé ëßãåò á÷ñåßáóôåò
åìâüëéìåò "êùìéêÝò" óêçíÝò, ç ôáéíßá
åßíáé ìßá áðü ôéò êáëëßôåñåò ðåñéðÝôåéåò
ôçò äåêáåôßáò ôïõ '50.
Ôï Íçóß ôùí Èçóáõñþí
Ôï Íçóß ôùí Èçóáõñþí
19
Ôï ôÝëïò ôçò Áêáäçìßáò Ç äåýôåñç ãåíéÜ ôïõ ÌïíÜ÷ïõ
óõíÝ÷åéá áðü ôï ðñïçãïýìåíï
Ô
Ðñïóåããßæïíôáò ôçí
ÔÝ÷íç óÞìåñá ìÝóá
áðü ôçí ïðôéêÞ ôçò
êáèçìåñéíüôçôÜò ìáò
Ç åðßäñáóç ðïõ Üóêçóáí
ôá ìåãÜëá êéíÞìáôá
ôçò ôÝ÷íçò óôïõò
¸ëëçíåò êáëëéôÝ÷íåò
Ôçò
ÂáóéëéêÞò Áäáìïðïýëïõ
á ôÝëç ôïõ äÝêáôïõ Ýíáôïõ
áéþíá áñ÷Ýò åéêïóôïý âñÞêå
ôçí ÅëëÜäá íá ðñïóðáèåß íá áðåãêëùâéóôåß áðü ôïí óõíôçñçôéóìü ôïõ
ÌïíÜ÷ïõ, ï ïðïßïò åß÷å ðåñÜóåé ðëÝïí
óå ðáñáêìÜæïõóá öÜóç. Ôï êáëëéôå÷íéêü êáôåóôçìÝíï óõíå÷ßæåé íá åêöñÜæåôáé áðü ôï áêáäçìáúêü ãßãíåóèáé ôçò
åðï÷Þò åêåßíçò. ¢ëëùóôå üðùò ðáñáôçñåß êáíåßò, åíþ ÷ñïíïëïãéêÜ Ý÷ïõìå
ìåôáâåß óôéò áñ÷Ýò ôïõ åéêïóôïý áéþíá,
èá óõíå÷ßóïõí ïé åðéññïÝò óôç æùãñáöéêÞ åîÝëéîç áðü ôïí äÝêáôï Ýíáôï. Ùò
ãíùóôüí óôçí ôáëáéðùñçìÝíç ÅëëÜäá,
ç áöïìïßùóç ôùí ãåãïíüôùí ðïõ åìöáíßæïíôáé óôá åõñùðáúêÜ êÝíôñá ôçò
ôÝ÷íçò, ãßíåôáé ìå êáèõóôÝñçóç. Óôç
Ãáëëßá ìåóïõñáíåß ï éìðñåóéïíéóìüò
êáé áêïëïõèïýí êáé ïé Üëëåò ôÜóåéò
(öùâéóìüò, ðïõáíôéãéóìüò, åîðñåóéïíéóìüò) ðïõ Ý÷ïõìå ìéëÞóåé óå ðñïçã.
ôåý÷ç. ÊéíÞìáôá ðïõ ïé äéêïß ìáò êáëëéôÝ÷íåò èá áíáêáëýøïõí áñãÜ, êõñßùò ôçí ðñþôç åéêïóáåôßá ôïõ 20ïõ
áéþíá üðïõ ç íåïåëëçíéêÞ æùãñáöéêÞ
áðïêôÜ ðéï óõãêåêñéìÝíç ìïñöÞ ìÝóá
áðü ôá Ýñãá ôùí ÐáñèÝíç, ÐáðáëïõêÜ, ÌáëÝá êáé Üëëùí, üðùò èá
äïýìå óôç óõíÝ÷åéá.
Ôá áèçíáúêÜ óðßôéá "óôïëßóôçêáí"
ìå Ýñãá åã÷þñéùí æùãñÜöùí üðùò ôïõ
Ãýæç, ôïõ Íéêçöüñïõ Ëýôñá, ôïõ
ÂïëáíÜêç. ÁõôÜ ôá Ýñãá åß÷áí ìåãÜëç
Éáêùâßäçò, Ç óýæõãïò êáé ï ãéüò ôïõ êáëëéôÝ÷íç
æÞôçóç áðü ôçí áóôéêÞ êïéíùíßá ôçò
åðï÷Þò åêåßíçò ðïõ ðåñíïýóå ìéá ðåñßïäï Üíåóçò, áëëÜ üìùò áäõíáôïýóå
÷ñçìáôéêÜ íá áðïêôÞóåé ðßíáêåò
Åõñùðáßùí æùãñÜöùí. Ôçí ßäéá áíôéìåôþðéóç êáé áðïäï÷Þ åß÷áí êáé ôá
Ýñãá ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí áðü ôçí
ëåãüìåíç äåýôåñç ãåíéÜ ôïõ ÌïíÜ÷ïõ,
ðïõ Þôáí ï Éáêùâßäçò, ï ËåìðÝóçò, ï
ÂéêÜôïò, ï Íéêüëáïò Ëýôñáò.
Ôï îåèýìáóìá ôçò ó÷ïëÞò ôïõ
ÌïíÜ÷ïõ âñßóêåé ôïí Ãåþñãéï Éáêùâßäç
(1853-1932), ìáèçôÞ ôïõ Íéêçöüñïõ
Ëýôñá, íá ìåóïõñáíåß óôçí ÅëëçíéêÞ
æùãñáöéêÞ ôçò åðï÷Þò åêåßíçò. ¹ôáí ï
ðñþôïò äéåõèõíôÞò ôçò íåïúäñõèåßóçò
ÐéíáêïèÞêçò ôï 1900. Ôï äå 1910 ôïõ
áíáôÝèçêå ç äéåýèõíóç ôïõ Ó÷ïëåßïõ
Éáêùâßäçò, ×ïñôáñéáóìÝíï ëéâÜäé
20
Êáëþí Ôå÷íþí ìåôÜ ôï äéá÷ùñéóìü ôïõ
áðü ôï Ðïëõôå÷íåßï. Ç áãáðçìÝíç ôïõ
èåìáôïãñáößá öáíåñþíåôáé óôá ðïñôñáßôá êáé ôéò áöçãçìáôéêÝò óõíèÝóåéò
ìå çèïãñáöéêÝò ðáñáóôÜóåéò. Ïé ðñïóðÜèåéåò ôïõ üìùò íá ðñïóåããßóåé ôïí
Éìðñåóéïíéóìü Ýìåéíáí óôï åðßðåäï ôçò
åîïéêåßùóçò ôïõ ì' áõôüí. Ôï ãñÜøéìï
ôïõ óôïí êáéìâÜ ðáñáìÝíåé áõóôçñü
÷ùñßò íá äßíåé èÝóç óôçí áõèüñìçôç
ãñáöÞ åðéôñÝðïíôáò üìùò óôï öùò íá
åéóÝëèåé óôá Ýñãá ôïõ, äßíïíôáò êÜðùò,
ìéá áßóèçóç ðñïóÝããéóçò éìðñåóéïíéóôéêïý ÷áñáêôÞñá. Áõôü êõñßùò ôï ðáñáôçñïýìå óôçí áðüäïóç ôùí ëïõëïõäéþí ìÝóá óôéò ìåãÜëåò óõíèÝóåéò ôïõ.
Áðïöåýãåé íá ôïðïèåôÞóåé ôéò ìïñöÝò
ôïõ áðÝíáíôé óôï öùò êáé ðñïôéìÜ ïé
óêçíÝò ôïõ íá âñßóêïíôáé ìðñïóôÜ áðü
ôç öùôåéíÞ ðçãÞ. Ìå ôá óôÝñåá ðåñéãñÜììáôÜ ôïõ, ôï ôïðßï - öüíôï ëåéôïõñãåß êáé óáí óêçíéêü, áöÞíïíôáò ôï
êõñßùò èÝìá íá åðéêñáôåß óôï ðñþôï
ðëÜíï.
Ï Éáêùâßäçò äåéíüò ðëÜóôçò óõãêéíåßôáé áðü ôçí ðáéäéêÞ áèùüôçôá êáé
ôçí åîõìíåß, óõíèÝôïíôáò ðßíáêåò ðïõ
áðïðíÝïõí ôçí áýñá ôùí åõôõ÷éóìÝíùí
ðáéäéêþí óôéãìþí. Ç ðáéäéêÞ áãíüôçôá
âñßóêåé ôïí ôÝëåéï åêöñáóôÞ ôçò, óôï
áêñéâÝò ó÷ïëáóôéêü ôïõ ó÷Ýäéï êáé
óôçí óõíèåôéêÞ ôïõ éêáíüôçôá óôçí
áíáðáñÜóôáóç ôçò óêçíÞò. Ïé ðßíáêÝò
ôïõ, ìå óêçíÝò áðü ôçí ýðáéèñï áðïôåëïýí ðñïóðÜèåéåò ðñïóÝããéóçò ôïõ
Éìðñåóéïíéóìïý ÷ùñßò üìùò íá êåñäßæïõí ôï áõèüñìçôï ýöïò áõôïý, ìéáò
êáé äéÝðïíôáé áðü ôçí ãåñìáíéêÞ áõóôçñüôçôá. ¼ìùò ôüóï ï ðáéäéêüò ÷áñáêôÞñáò üóï êáé ç öñåóêÜäá ôùí
ëïõëïõäéþí ìÝóá áðü ôçí ôïðéïãñáößá
ôïõ, áðïôõðþíïíôáé ìå åîáßóéá ÷ñùìáôéêÞ ðïéêéëßá áðü áõôüí ôïí ìáÝóôñï
ôçò áôìïóöáéñéêÞò êáôáãñáöÞò, áðïäßäïíôáò ôçí ïìïñöéÜ óôï óýíïëü ôçò,
ÔéìÞèçêå ìå ðëÞèïò ìåôáëëßùí.
ÐáñÜëëçëá åêåßíç ôçí åðï÷Þ óõíõðÜñ÷åé ç öùôåéíÞ ðñïóùðéêüôçôá ôïõ
ÍéêïëÜïõ Ëýôñá (1883-1927), ãéïý ôïõ
Íéêçöüñïõ Ëýôñá, ï ïðïßïò áíáíÝùóå
ìå ôç äïõëåéÜ ôïõ ôçí ÅëëçíéêÞ æùãñáöéêÞ. Ôï åëëçíéêü öùò Ýëáâå Üëëç
åñìçíåßá, óõããåíåýïíôáò ðåñéóóüôåñï
ìå ôïí ãáëëéêü öùâéóìü. ×ñçóéìïðïéþíôáò ðëáôéÝò åðéöÜíåéåò êáé ãñÞãïñç åêöñáóôéêÞ ãñáöÞ åîÝöñáóå ôçí óýã÷ñïíç
ôÝ÷íç ìå ôïí êáëýôåñï äõíáôü ôñüðï.
Ôï Ýñãï ôïõ ÍéêïëÜïõ Ëýôñá äÝ÷åôáé ôá êáëëéôå÷íéêÜ ñåýìáôá ôçò åðï÷Þò, áöïìïéþíïíôÜò ôá, êáèþò ãßíåôáé
ï óõíäåôéêüò êñßêïò áíÜìåóá óôïí ñïìáíôéêü ñåáëéóìü ôïõ 19ïõ áéþíá êáé
ôá ìïíôÝñíá êéíÞìáôá ôïõ 20ïõ áéþíá.
Ôï åëëçíéêü öùò ðïõ ìå ôç äýíáìÞ ôïõ
äéáëýåé ôá áíôéêåßìåíá, óôá Ýñãá ôïõ
ãéïý ôïõ Ëýôñá, ðáßñíåé ðëÝïí ìéá
îå÷ùñéóôÞ èÝóç. Ðñï÷ùñþíôáò êáé
åîåëßóóïíôáò ôï Ýñãï ôïõ, êñáôÜ ôéò
åéêáóôéêÝò êáôáêôÞóåéò ôïõ ðáôÝñá
ôïõ óôá ðïñôñáßôá ðáñáããåëßáò áëëÜ
áöÞíåôáé êõñéïëåêôéêÜ êáé êáôïñèþíåé
íá áðïêôÞóåé æùãñáöéêü óôõë ìå åíôïðéüôçôá, üôáí åðéëÝãåé ï ßäéïò ôá èÝìáôÜ ôïõ. Ðáñáôçñþíôáò ôá Ýñãá äéáêñßíïõìå ôçí õãñÞ ðéíåëéÜ ôïõ êáèþò êáé
ôá óõìðëçñùìáôéêÜ ÷ñþìáôá ðïõ õðïóôçñßæïõí ôï óôïé÷åßï ôçò Ýíôáóçò óôç
óýíèåóç. Ïé üãêïé, ïé öüñìåò, êÜôù
áðü ôï äõíáôü åëëçíéêü öùò ðïõ åêðÝìðåé èåñìüôçôá äåß÷íïõí íá ëéþíïõí.
Åêåß öáßíåôáé ç ôüëìç ðïõ åðéäåéêíýåé, óôç ÷ñÞóç ôùí ÷ñùìÜôùí êáé
óôïí ôñüðï üðïõ åðéëÝãåé íá êáôáíÝìåé
ôïí öùôéóìü. Ïé óêéÝò äåí åßíáé ðëÝïí
ãêñßæåò áëëÜ ãáëáæùðÝò Þ âéïëÝ. Ïé
öüñìåò áëëïéþíïíôáé, ôá åðßðåäá åíïðïéïýíôáé. ÂÝâáéá äåí êáôÜöåñå íá
ðñïóåããßóåé ôïí êõâéóìü ßóùò êáé ëüãï
ôïõ ìéêñïý ìÞêïõò æùÞò ôïõ. Êáéíïôüìïò ëïéðüí, óå áíôßèåóç ìå ôïí Éáêùâßäç, ï ïðïßïò ðïôÝ äåí êáôÜöåñå ðáñ'
üëåò ôéò öéëüôéìåò ðñïóðÜèåéåò ôïõ íá
îåöýãåé áðü ôçí áêáäçìáúêÞ áíôßëçøç.
Óôïí Íéêüëáï Ëýôñá ïöåßëåôáé
êõñßùò êáé ç áëëáãÞ óôçí äéäáóêáëßá
ôçò Ó÷ïëÞò Êáëþí Ôå÷íþí. Ôçí åðï÷Þ
ðïõ äßäáóêå åðÝôñåøå Ýíá ðéï åëåýèåñï åêöñáóôéêü ó÷Ýäéï êáé üóï áöïñÜ ôï ÷ñþìá, ðáñüôñõíå ôïõò ðåéñáìáôéóìïýò ìå ðá÷ý óôñþìá ÷ñþìáôïò ðïõ
ðáñáðÝìðåé óôïõò Öùâ êáé ôïõò Ãåñìáíïýò åîðñåóéïíéóôÝò.
Óôç óêéÜ ôïõ Íéêçöüñïõ Ëýôñá
üðùò öçìïëïãåßôáé Ýäñáóå ï ÷áìçëþí
ôüíùí æùãñÜöïò Ðïëõ÷ñüíçò ËåìðÝóçò (1848-1913), ôïõ ïðïßïõ ôï Ýñãï
ðåñéëáìâÜíåé ôïðéïãñáößåò, ðïñôñáßôá
Éáêùâßäçò, Ôï êïíóÝñôï á´ åêäï÷Þ
21
êáèþò êáé áãéïãñáößåò. Óåìíüò ìå Ýñãï
áîéüëïãï óôï ïðïßï åéóÜãåé óôïé÷åßá
ôïõ êáèçìåñéíïý êáé áíôéçñùéêïý.
Åîáßñåôïò ÷åéñéóôÞò ôïõ ÷ñþìáôïò
ðëÜèåé ôïõò "Þñùåò ôïõ" ìå óõãêéíçôéêü
óõíáéóèçìáôéóìü. ¸÷åé ÷áñáêôçñéóôåß
óáí "ÐáðáäéáìÜíôçò ôçò æùãñáöéêÞò".
Ï Óðõñßäùí ÂéêÜôïò (1878-1960)
ìå äÜóêáëï ôïí Íéêçöüñï Ëýôñá óôçí
ÁèÞíá êáé ôïí Íéêüëáï Ãýæç óôçí
Áêáäçìßá Ôå÷íþí ôïõ ÌïíÜ÷ïõ, äßäáîå åðß ìáêñüí óôçí ÁíùôÜôç ó÷ïëÞ
Êáëþí Ôå÷íþí ôçò ÁèÞíáò. Ïé ðñïóùðïãñáößåò êáé ôá çèïãñáöéêÜ ôïõ
èÝìáôá äéÝðïíôáé åêôüò áðü ôçí åðéññïÞ ôïõ ãåñìáíéêïý áêáäçìáúóìïý êáé
áðü ôçí ÖëáìáíäéêÞ ó÷ïëÞ ôïõ 17ïõ
áéþíá. Ôï åêöñáóôéêü ó÷Þìá ðïõ áêïëïýèçóå äåí ìðüñåóå íá ôáõôéóôåß ìå
ôïõò åîðñåóéïíéóôÝò áí êáé ç ãñáöÞ
ôïõ äéÝèåôå ôïí áðáéôïýìåíï äõíáìéóìü. Ç ðåôõ÷çìÝíç õãñÞ ãñáöÞ ôïõ êáé
ï ðåéñáìáôéóìüò ôïõ äåí êáôÜöåñáí
ôåëéêÜ íá ôïí ïäçãÞóïõí êÜðïõ.
Ï Éìðñåóéïíéóìüò óéãÜ-óéãÜ åêôïðßæåé ôçí ðáñÜäïóç ôïõ ÌïíÜ÷ïõ êáé
ôïí Áêáäçìáúêü óõíôçñçôéóìü êÜíïíôáò ôïõò ¸ëëçíåò æùãñÜöïõò íá ôïí
áêïëïõèÞóïõí. ¼ìùò ìå ôïí ãáëëéêü
éìðñåóéïíéóìü ðñÝðåé íá îÝñïõìå üôé
åìöáíßæåôáé óôçí åëëçíéêÞ æùãñáöéêÞ
êáé ï ãåñìáíéêüò êáèþò êáé ï éôáëéêüò,
åîáóêþíôáò áíÜëïãç åðßäñáóç óôïõò
Ýëëçíåò æùãñÜöïõò.
Áñêåôïß áðü áõôïýò ðïõ óðïýäáóáí
óôï Ðáñßóé äéÝìåéíáí êáé åêåß, åðçñåáæüìåíïé áðü ôá êéíÞìáôá ôçò åðï÷Þò
üðùò ï ÉÜêùâïò Ñßæïò üðïõ ç ãõíáéêåßá
êïìøüôçôá áðïôåëåß óçìáíôéêü ìÝñïò
ôùí Ýñãùí ôïõ, ï Íéêüëáïò ÎõäéÜò ðïõ
áó÷ïëÞèçêå ìå ôçí ðñïóùðïãñáößá, ôç
íåêñÞ öýóç, ôçí çèïãñáößá. Óôï Ýñãï
ôïõ Èåüäùñïõ ÑÜëëç õðåñéó÷ýïõí ïé
óêçíÝò áðü ôçí Ïñèüäïîç ÁíáôïëÞ.
Åêåßíç ôçí åðï÷Þ ôï Ýñãï ôïõ ÐåñéêëÞ
ÐáíôáæÞ üðùò èá äïýìå óôç óõíÝ÷åéá
èá áðïêôÞóåé Üìåóç ó÷Ýóç ìå ôéò ïìÜäåò
ôùí éìðñåóéïíéóôþí.
Ìßá ðëåéÜäá ÅëëÞíùí æùãñÜöùí
öÝñåé óôï Ýñãï ôçò åðéññïÝò áðü ôçí
ÉôáëéêÞ ôÝ÷íç üðùò åßíáé ïé ÐéôæáìÜíïò ÃåñÜóéìïò, ÊáëõâùêÜò Äéïíýóéïò,
Ðáõëßäçò ÐÝôñïò, Ôóüêïò Äéïíýóéïò,
ÉáôñÜò Êùíóôáíôßíïò, ÂÝâéáò Äéïíýóéïò, Áâëõ÷ïò Ãåþñãéïò, ÐñïóáëÝíôçò
Óðýñïò, Ðá÷Þò ×áñÜëáìðïò, ÃéáëõíÜò ¢ããåëïò, Ôóéñéãþôçò ÐåñéêëÞò,
ÓáìáñôæÞò Ãåþñãéïò, ÊïõíåëÜêçò
Íéêüëáïò, Áëôáìïýñáò ÉùÜííçò,
Ïéêïíüìïõ Áñéóôåßäçò.
¼ðùò åðßóçò êáé áðü ôçí ÃáëëéêÞ
ôÝ÷íç ðïõ åßíáé ïé Ìáñãáñßôçò Ößëéððïò, Ìáñãáñßôçò Ãåþñãéïò, ÊñéåæÞò
ÁíôñÝáò, Óïýôóïò Ãñçãüñéïò, ÔõðÜëäïò Íéêüëáïò, Äïýêáò ÉùÜííçò,
ÐáíôáæÞò ÐåñéêëÞò, Ñßæïò ÉÜêùâïò,
ÑÜëëçò Èåüäùñïò, Êáëïýäçò ÁëÝîáíäñïò, ÐñïóáëÝíôçò Åìßëéïò, ÐñïóáëÝíôçò Ðáýëïò ï íåüôåñïò, Ñïúëüò Ãåþñãéïò, ×åéìùíÜò Íéêüëáïò.
Íéêüëáïò Ëýôñáò, Ôï ãáúäïõñÜêé
Íéêüëáïò Ëýôñáò, Ðáéäß ìå øÜèéíï êáðÝëëï
ËåìðÝóçò, Ôï êïñßôóé ìå ôá ðåñéóôÝñéá
ÂéêÜôïò, ×ñéóôïõãåííéÜôéêï äÝíôñï
22
ãíùóôÞ ðéá êé áð´ ôï ðñþôï
Ç
Üñèñï ìáò äéðïëéêÞ åêåßíç ó÷Ýóç áíÜìåóá óôïí Áðüëëùíá êáé ôï
:
H áñ÷áßá åëëçíéêÞ
Ôñáãùäßá êáé
ôï Áðïëëþíéï Äéïíõóéáêü óôïé÷åßï
êáôÜ ôï Nietzsche
Äéüíõóï êáèþò êáé ìåôáîý ôùí óôïé÷åßùí êáé öáéíïìÝíùí, ðïõ óõíäÝïíôáé ì´
áõôïýò ôïõò èåïýò, ìÝóù ôïõ Nietzsche
åßíáé ðïõ åéóÞ÷èçóáí óôç ìïíôÝñíá
óõæÞôçóç ãéá ôçí åëëçíéêÞ, áëëÜ êáé
ãéá êÜèå ÁéóèçôéêÞ.
Ï Nietzsche, äçëáäÞ, Þôáí åêåßíïò
ðïõ êáôáíüçóå áêñéâþò áõôÞ ôç äéðïëéêüôçôá ôïõ Áðïëëþíéïõ êáé Äéïíõóéáêïý óáí ôç èåìåëéáêÞ áíôßèåóç
êáôÜ ðñþôïí, ìÝóá óôçí ßäéá ôçí åëëçíéêÞ ÁéóèçôéêÞ. Ï ßäéïò, ëïéðüí, ãñÜöåé
ó÷åôéêÜ ì´ áõôü: "ÁíáöïñéêÜ ìå ôéò äýï
êáëëéôå÷íéêÝò èåüôçôåò, ôïí Áðüëëùíá
êáé ôï Äéüíõóï, Ý÷åé ðéá ãßíåé êôÞìá
ìáò ç ãíþóç, üôé ìÝóá óôïí åëëçíéêü
êüóìï õößóôáôáé ìéá ôñïìáêôéêÞ áíôßèåóç ùò ðñïò ôçí ðñïÝëåõóç êáé ôï
óêïðü, ðïõ õðÜñ÷ïõí áíÜìåóá áð´ ôç
ìéá óôçí åéêïíéóôéêÞ ÔÝ÷íç, äçëáäÞ
ôïí Áðüëëùíá, êáé áð´ ôçí Üëëç ôçí
áíåéêïíéóôéêÞ ôçò ìïõóéêÞò, óáí ôçí
ÔÝ÷íç äçëáäÞ ôïõ Äéüíõóïõ" (Die
Geburt der Tragodie, Káñ. 1).
ÓõíÜìá êáé åðß ðëÝïí, åðéöïñôßæåé ï
Nietzsche áõôü ôï äéðïëéêü ó÷Þìá,
ðñïéêßæïíôÜò ôï ìå ðåñáéôÝñù áíôéèåôéêÜ æåýãç, üðùò ð.÷. ìÝñá - íý÷ôá,
üíåéñï - ìÝèç, ïðôáóéáêü - óõãêéíçóéáêü. Ì´ áõôÞ äå ôçí áíôéèåôéêüôçôá
óõíäÝåé ï ßäéïò êáé ôçí Üëëçí åêåßíç
áíôßèåóç, ìåôáîý äçëáäÞ ðëáóôéêïý
êáé ìïõóéêïý óôïé÷åßïõ, ôçò ïðïßáò ç
óðïõäáéüôçôá åßíáé ÷ôõðçôÞ êáé óôá
ìÜôéá, ìÜëéóôá áð´ ôçí åðï÷Þ Þäç ôçò
ñïìáíôéêÞò ÁéóèçôéêÞò êáé ðïõ óßãïõñá áíÜ÷èçêå ãéá ðñþôç öïñÜ áð´ ôïí
ßäéï ôïí Schopenhauer óå áéóèçôéêÞ
áñ÷Þ ãéá ôçí ôáîéíüìçóç êõñßùò ôùí
Êáëþí Ôå÷íþí, ðÜíôá õðü ôá ïíüìáôá
êáé ôïí áóôåñéóìü ôùí äýï åëëçíéêþí
Èåþí. ÉóôïñéêÜ äå, ç ó÷Ýóç ôùí äýï
áõôþí, éäéáßôåñá óôçí áñ÷áßá èåïëïãéêÞ èåùñßá ôùí áõôïêñáôïñéêþí ïñéóìÝíùò ÷ñüíùí Þôáí êÜèå Üëëï ðáñÜ
ìïíïóÞìáíôç.
Ïé äõü ôïõò, äçëáäÞ, ó÷åôßæïíôáí
ìåôáîý ôïõò ðåñéóôáóéáêÜ êáé åõêáéñéáêÜ áíÜëïãá, êÜèå öïñÜ. ¸ôóé, ëïéðüí, ìðïñïýóå ìåí êáíåßò íá ôïõò åêôéìÜ óáí äýï ôåëéêÜ óõíôáõôéæüìåíåò
ìïñöÝò ôïõ Èåïý ôïõ ¹ëéïõ. (Macr.
Satur. I, 18, I ìå áíáöïñÜ óôïí ØåõäïÁñéóôïôÝëç, Èåïëïãïýìåíá), áëëÜ
ôáõôü÷ñïíá êáé óáí äéáöïñïðïéçìÝíïõò, äçëáäÞ ôï ìåí Áðüëëùíá óáí ôïí
çìåñÞóéï ´Çëéï, ôï äå Äéüíõóï óáí ôïí
÷èüíéï êáé íõ÷ôåñéíü ´Çëéï (áõôüèé É,
18, 8). Ç áðëÜ õðáéíéêôéêÞ äå áõôÞ
áíôßèåóç Ýðáéñíå ðÜíôùò êåíôñéêÞ èÝóç
ìÝóá óôç äåëöéêÞ èåïëïãßá, ç ïðïßá êáé
áíôéðáñÝèåôå ðÜíôá Áðüëëùíá êáé
Äéüíõóï. (ÐëïõôÜñ÷ïõ, Ðåñß ôïõ Åé
ôïõ åí Äåëöïßò, 9). Áñãüôåñá, åî
Ôïõ
×ñßóôïõ ÂáóéëåéÜäç
Èåïëüãïõ - Öéëïëüãïõ
ðñ. Åêðáéäåõôéêïý
ÄÉÏÍÕÓÏÓ
Üëëïõ, ç íåïðëáôùíéêÞ èåùñßá åßíáé
áõôÞ ðïõ ðñïóëáìâÜíåé ôçí ðåñéãñáöüìåíç áíôéèåôéêüôçôá óáí ôçí áíôßèåóç áíÜìåóá ó´ åêåßíç ìåí ôç äçìéïõñãéêÞ äéáßñåóç êáé ó÷Üóç (Äéüíõóïò) êáé
óôçí Üëëç äå äçìéïõñãéêÞ, áñìïíéêÞ åíïðïßçóç êáé åíéêüôçôá (Áðüëëùíáò),
ðñïò ôçí ïðïßá ç ðñþôç êáôåõèýíåé êáé
ïäçãåß åðßóçò êáé ôçí ßäéá ôçí áëëçãïñéêÞ åñìçíåßá ôïõ ïñöéêïý ìýèïõ ôïõ
Äéïíýóïõ. (Ðñüêëïò, Åéò Ôßìáéïí ÐëÜôùíïò 35 Â, Bd. 2, p. 217, Diehl).
Áñãüôåñá, ìÜëéóôá, êáé óõãêåêñéìÝíá êáôÜ ôçí ÁíáãÝííçóç, êÜôé ôÝôïéï äåí ðñïóëáìâÜíåôáé ðñáãìáôéêÜ
áëëéþò óáí äéáöïñåôéêÞ, äçëáäÞ íåïðëáôùíéêÞ ðáñÜóôáóç êáé âÝâáéá
ðïëý áêüìá ðéï áñãÜ (1771 - 1858), o
Friedrich Creuzer åßíáé ðïõ èá áíá÷èåß
óôçí ßäéá ôç íåïðëáôùíéêÞ åêåßíç ïñöéêÞ åîçãçôéêÞ êáé èá ìáò êÜíåé ëüãï ãéá
áíôßèåóç ôçò èñçóêåßáò ôïõ Áðüëëùíá
êáèþò êáé ôçò âáê÷éêÞò ôïéáýôçò, üðïõ
êáé ïõóéáóôéêÜ õößóôáôáé áíôßèåóç ìåôáîý çëéáêÞò áðü ôç ìéá êáé åêóôáôéêÞò
- óêïôáäéêÞò áð´ ôçí Üëëç áíôßëçøçò
ãéá ôç èñçóêåßá. Ðñüêåéôáé, äçëáäÞ,
ãéá ôçí áíôßèåóç, ðïõ, üðùò óçìåéþóáìå óôï ðñþôï ìáò Üñèñï, êáôÜëçîå óå
óõìöùíßá ìÝóá óå ìéá Üëëç ïñöéêÞ
ó÷ïëÞ.
Êáé åíþ ç ðåñßöçìç êáé ðïëõóõæçôçìÝíç áõôÞ áíôßèåóç áðïôåëïýóå ðéÜ
êáôÜ ôçí åðï÷Þ ôïõ Nietzsche ãéá ôçí
Ýñåõíá êïéíïôïðßá êáé êÜôé ôï ôõðïðïéçìÝíï ðïõ áõôüò, âÝâáéá, üë´ áõôÜ
ôá ðñïûðÝèåôáé, åî Üëëïõ, üìùò, äåí
åßíáé äõíáôüí íá õðïóôçñé÷èåß êáé ìéá
ïéáäÞðïôå áëëçëåðßäñáóç, Ýóôù êáé
ìåôáîý Nietzsche áð´ ôç ìéá êáé ôïõ
ðåñßöçìïõ Bachofen áð´ ôçí Üëëç, ðïõ
êáé ãé´ áõôüí ìéëÞóáìå Þäç åêôåíþò.
Ï Nietzsche, ùóôüóï, åðéäñïýóå
üëï êáé ðåñéóóüôåñï, ëéãüôåñï âÝâáéá
óôçí åðï÷Þ ôïõ êáé ðåñéóóüôåñï éäßùò
ìåôÜ, ìá üìùò ü÷é óôï ÷þñï ôçò åðéóôçìïíéêÞò Öéëïëïãßáò áëë´ åêôüò áõôÞò
êáé éäéáßôåñá ó´ áõôüí ôçò ãåñìáíéêÞò
ëïãïôå÷íßáò, áð´ ôçí êáìðÞ ìÜëéóôá
ôïõ áéþíá ôïõ êáé ìåôÜ. ×ùñßò ðÜíôùò
ì´ áõôü íá èÝëïõìå íá éó÷õñéóèïýìå üôé
ç êëáóóéêÞ Öéëïëïãßá äéÝöõãå ïëüôåëá
áðü ôçí åðéññïÞ ôïõ Nietzsche, åéäéêüôåñá ìÜëéóôá êáé ôïõëÜ÷éóôïí ìåôÜ ôï
ãåãïíüò üôé áõôÞ, äéáðéóôùìÝíá, áðïäÝ÷èçêå ôåëéêÜ êáé ôï íéôóåúêü åêåßíï
ðüñéóìá, üôé ï Áðüëëùíáò õðÞñîå ï
åëëçíéêüôåñïò ôùí åëëçíéêþí èåþí
êáèþò êáé ôï Üëëï, üôé äçëáäÞ "ôï äéïíõóéáêü óôïé÷åßï õðÞñîå ç éó÷õñüôåñç
êáé âáóéêüôåñç ðñùôáñ÷éêÞ ðñùôïõñãüò áéôßá ôïõ ãíÞóéïõ åëëçíéêïý åíóôßêôïõ êáé ðíåýìáôïò" (êáôÜ ôïí W.F.
Otto).
Ùóôüóï, êáé ãéá ìéá ðáñÜëëçëá
éóôïñéêÞ êÜëõøç ôïõ èÝìáôüò ìáò, èá
ðñÝðåé íá áíáöåñèïýìå åäþ óå êÜôé
23
ÁÐÏËËÙÍ
:
áóöáëþò ðïëý ãíùóôü óôïõò öéëïëïãéêïýò êýêëïõò, üôé äçëáäÞ ï Nietzsche
ôç öéëïóïöéêÞ èåùñßá ôïõ ãéá ôï
Áðïëëþíéï êáé Äéïíõóéáêü ôçí ðñùôïáíÜðôõîå óôï ðñþéìï Ýñãï ôïõ Die
Geburt der Tragodie. Griechentum
und Pessimismus (= ç ÃÝííçóç ôçò
Ôñáãùäßáò: Åëëçíéóìüò êáé Áðáéóéïäïîßá). Ôï Ýñãï áõôü áðïôåëåß ìåí ôçí
ðñïóùðéêÞ ôïõ åñìçíåõôéêÞ èåùñßá
óôçí áñ÷áßá åëëçíéêÞ Ôñáãùäßá åéäéêÜ, áëëÜ êáé ãåíéêüôåñá ìéá ðñïóðÜèåéÜ ôïõ ãéá åñìçíåßá ìÝóù ôçò Ôñáãùäßáò, óõíüëïõ ôïõ åëëçíéêïý Ðïëéôéóìïý êáé ôïõ Ðíåýìáôüò ôïõ êáé öõóéêÜ êÜèå Üëëï ðáñÜ åßíáé êáé ç ìïíáäéêÞ èåùñßá ìå áõôü ôï áíôéêåßìåíï óôï
÷þñï ôçò óêÝøçò. ÐáñáìÝíåé, üìùò,
ßóùò ç ðéï åíäéáöÝñïõóá, ïðùóäÞðïôå
üìùò áõôÞ ðïõ êáôÜêôçóå ôïõò ðåñéóóüôåñïõò ïðáäïýò.
Ôï åéäéêü, äçëáäÞ, âÜñïò êáé ôï
éäéáßôåñï åíäéáöÝñïí ðïõ ðáñïõóéÜæåé
ç íéôóåúêÞ áõôÞ åñìçíåßá öáßíåôáé êáé
áðü ôï üôé äåí ðñïêÜëåóå ôüôå áðëÜ
êáé ìüíï åíôýðùóç áëëÜ óÞêùóå
óùóôÞ èýåëëá äéáìáñôõñéþí êáé êõñéïëåêôéêÜ áíáóôÜôùóå ôïí "ëéìíÜæïíôá"
- ùò áó÷ïëïýìåíï ìå åíäéáöÝñïõóåò
ìåí ßóùò åðéóôçìïíéêÜ, áëë´ áêßíäõíåò
ãéá ôïí êáôåóôçìÝíï ôñüðï óêÝøçò êáé
ôçí ðíåõìáôéêÞ äïìÞ ôçò êïéíùíßáò
áñ÷áéïëïãéêÝò Ýñåõíåò - öéëïëïãéêü
êüóìï. Ìå ðñïåîÜñ÷ïíôá ìÜëéóôá ôïí
ôüôå íåáñü áêüìç áëëÜ áíáäåé÷èÝíôá
áñãüôåñïí åéò ìåãÜëçò ïëêÞò êëáóóéêü
öéëüëïãï Willamowitz, äüèçêå ôï óýíèçìá êáé ôï Ýíáõóìá ìéáò ðïëåìéêÞò,
ðïõ ôåëéêÜ áðïèÜññõíå ôï Nietzsche
êáé ÷ñçóßìåõóå óáí ï ðñþôïò ëüãïò ãéá
íá óõíôåëåóèåß ç ïñéóôéêÞ åêåßíç óôñïöÞ ôïõ áð´ ôçí êëáóóéêÞ öéëïëïãßá
ðñïò ôç öéëïóïößá, ìå, óáí äåýôåñï áð´
ôïõò ëüãïõò áõôïýò, ôç ãíùñéìßá, ðïõ
ôüôå Ýêáíå ï ßäéïò ìå ôç öéëïóïößá ôïõ
24
Schopenhauer, ç ïðïßá ôïí åßëêõóå êáé
ôïí êÝñäéóå ôåëåéùôéêÜ.
Ðáñåìðéðôüíôùò êáé ó÷åôéêÜ ì´ áõôÞ ôçí, üíôùò åîïíôùôéêÞ, ðïëåìéêÞ ðïõ
óõíÜíôçóå ç Ýêäïóç åêåßíç ôïõ ðñþôïõ
óõíèåôéêïý Ýñãïõ ôïõ Nietzsche, åðéóçìáßíïõìå, üôé ï ðïëýò Willamowitz äåí
äßóôáóå íá ÷áñáêôçñßóåé äçìüóéá ôï
Ýñãï "áðü öéëïëïãéêÞ Üðïøç íåêñü". Ï
ßäéïò äå, óôç óõíÝ÷åéá ôïíßæåé üôé ï óõããñáöÝáò åñãÜóèçêå êáô´ áíôßóôñïöç
ìÝôñçóç êáé öïñÜ ÷ñïíéêÞ êáé êáôÜ
êÜðïéï ôñüðï áíáäñïìéêÜ, îåêéíþíôáò
äçëáäÞ êáé óõìðåñáßíïíôáò áð´ ôïí
óýã÷ñïíï ôüôå Schopenhauer êáé ôï
óõíïìÞëéêï Wagner, áð´ ôïõò ïðïßïõò
êáé ïñìþìåíïò âãÜæåé áíá÷ñïíéóôéêþò
Ýôïéìá ó÷åäüí êáé ìåôáãåíÝóôåñá ðïñßóìáôá ãéá ôçí Ôñáãùäßá, ç ïðïßá üìùò
Þôáí áñ÷áßá õðüèåóç. ÊáôçãïñÞèçêå,
äçëáäÞ, ï Nietzsche, üôé Ýâãáëå ôá
óõìðåñÜóìáôÜ ôïõ âÜóåé êñéôçñßùí,
ðïõ éó÷ýïõí ìåí áëëÜ ìüíï ãéá ôïõò áíùôÝñù äýï óýã÷ñïíïõò ãåñìáíïýò.
Óôï Nietzsche êáôáëïãßæåé, åðßóçò, ï
Willamowitz ìéá óïâáñüôáôç ðáñÜëåéøç, üôé äçëáäÞ áõôüò ðáñáãíùñßæåé ôç
ñçôÞ ìáñôõñßá ôïõ ÁñéóôïôÝëç, ï ïðïßïò
óôçí ÐïéçôéêÞ ôïõ ðáñáôçñåß ðùò ôï
èåáìáôéêü êáé ìïõóéêü ìÝñïò, Þ, üðùò
ëÝãåé, ç "üøéò" êáé ç "ìåëïðïéÀá" áíôßóôïé÷á, áðïôåëïýí üëùò äéüëïõ äåõôåñåýïíôá óõóôáôéêÜ ôçò Ôñáãùäßáò.
ÁíåîÜñôçôá, ðÜíôùò, áð´ ôç âáóéìüôçôá Þ ìç ôùí ðáñáôçñÞóåùí ôïõ
Willamowitz, äýï ðáñáìÝíïõí ïé áíáìöéóâÞôçôá ïñèÝò áðüøåéò ôïõ Nietzsche åí ðñïêåéìÝíù: ç åêôßìçóç ôïõ
êáèáñÜ ôñáãéêïý - çñùúêïý óôïé÷åßïõ,
ôï ïðïßï Þôáí áö´ åíüò êáé ç øõ÷Þ ôçò
åëëçíéêÞò ôñáãùäßáò êáé áö´ åôÝñïõ ç
äéÜóôáóç ôçò ðáéäåõôéêÞò áîßáò ôçò åëëçíéêÞò ôñáãéêÞò ðïßçóçò êáé ôÝ÷íçò
êáèþò êáé ôï üôé åäþ áêñéâþò Ý÷åé ôéò
ñßæåò ôçò ç åðéäéùêüìåíç áíáóêüðçóç
ôùí ðáéäåõôéêþí åðéôåõãìÜôùí ôïõ åëëçíéêïý ðïëéôéóìïý. ÁõôÞ äå ç éóôïñßá
ôçò ãÝííçóçò ôçò áñ÷áßáò Ôñáãùäßáò
óõíäÝåôáé Üìåóá ìå ôï Áðïëëþíéï Äéïíõóéáêü óôïé÷åßï, äéüôé áð´ ôç ó÷åôéêÞ Ýñåõíá âãáßíåé êÜôé êáé Üëëùò åõñýôáôá Þäç ãíùóôü, üôé äçëáäÞ ç ãåíåôéêÞ
äéáäéêáóßá ðïõ éóôïñéêÜ êáôÝëçîå óôç
äçìéïõñãßá ôçò åëëçíéêÞò Ôñáãùäßáò,
åß÷å óáí áöåôçñßá áêñéâþò ôï äéïíõóéáêü ðíåýìá, ðïõ óõãêåêñéìÝíá ôï
åîÝöñáæáí ïé ÷ïñïß ôùí óáôýñùí,
áêñéâþò üôáí åîùôåñßêåõáí åêåßíç ôç
âáê÷éêÞ ôïõò ìáíßá ìå ïìáäéêÜ áõôïó÷Ýäéá Üóìáôá, ðïõ êýñéï èÝìá ôïõò
åß÷áí ôç äéÞãçóç ôùí ðáèçìÜôùí ôïõ
Äéïíýóïõ, äçëáäÞ ôïí óðáñáãìü ôïõ
áð´ ôïõò ÔéôÜíåò, áëëÜ êáé ôçí ðéóôåõüìåíç áíÜóôáóÞ ôïõ. Ç éóôïñßá ðÜíôùò
áõôÞ áðïôåëåß, êáôÜ ôï Nietzsche, óõìâïëéêÞ ìüíï Ýêöñáóç, õðïäçëïýóá ôçí
áíôßëçøç üôé, âÜóç ôçò ýðáñîçò áðïôåëåß
ìéá ìåôáöõóéêÞ ïíôüôçôá êáé óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç ðéóôåýåôáé üôé
áõôÞ åßíáé ï Äéüíõóïò, êáé ðïõ ìå ôç
ìåôáìüñöùóÞ ôïõ äçìéïõñãåß ìåí ôá
öèáñôÜ üíôá, ðáñáìÝíåé üìùò ç ßäéá
áèÜíáôç êáé áíáëëïßùôç ïíôüôçôá.
Ìüíï áñãüôåñá ôá áíáöåñèÝíôá
äéïíõóéáêÜ áõôÜ Üóìáôá õðÝóôçóáí
ôçí åðßäñáóç ôçò ÄåëöéêÞò áðïëëþíéáò
éäÝáò êáé ðÞñáí ìéá êáëëéôå÷íéêÞ ìïñöÞ, ü,ôé äçëáäÞ ïíïìÜæïõìå Ôñáãùäßá.
Ðáñ´ üëç, üìùò, ôçí áðïëëþíéá åðßäñáóç, ç ðñùôáñ÷éêÞ êáé ðñùôüãïíç äýíáìç, ðïõ áðïôåëïýóå ôçí øõ÷Þ ôçò Ôñáãùäßáò Þôáí êáé ðáñÝìåéíå ï Äéüíõóïò.
¼óï ãéá ôçí ðáñáêìÞ ôçò, áõôÞ åêöñÜæåôáé êáé äçëþíåôáé óôçí éäéüññõèìç
áíôéìåôþðéóç ôïõ åëëçíéêïý ðïëéôéóìïý åê ìÝñïõò ôïõ Nietzsche, óôï åîåôáæüìåíï Ýñãï ôïõ.
Êé åíþ, äçëáäÞ, ìå ôçí Ýñåõíá ãýñù
áð´ ôçí áñ÷áéïåëëçíéêÞ Ôñáãùäßá ðñïóðáèåß íá äþóåé åñìçíåßá êáé ôïõ åëëçíéêïý Ðíåýìáôïò, ïñìþìåíïò ì´ Üëëá
ëüãéá áð´ ôç ìïõóéêÞ, ôï äéèýñáìâï êáé
ôá ÷ïñéêÜ ôçò ôñáãùäßáò, åðéäïêéìÜæåé
áëëÜ êáé äÝ÷åôáé áíåðéöýëáêôá, äõóôõ÷þò üìùò ãé´ áõôüí, ü÷é ïëüêëçñï ôïí
ðíåõìáôéêü ðïëéôéóìü ôùí ÅëëÞíùí,
ðáñÜ ìüíï Ýíá ïñéóìÝíï ôïìÝá ôïõ.
¸ôóé, ð.÷. áãáðÜ ìåí êáé èáõìÜæåé ôïõò
ðñïóùðïêñáôéêïýò öéëïóüöïõò, êé
áð´ ôïõò ðïéçôÝò ôïí ¼ìçñï, ÈÝïãíé,
Áéó÷ýëï êáé ÓïöïêëÞ, áëëÜ áðïññßðôåé êáé áðïóôñÝöåôáé ôïí ÓùêñÜôç,
ÐëÜôùíá êáé Åõñõðßäç.
Ãåíéêüôåñá ìÜëéóôá êáé áíáöïñéêÜ
ìå ôïí ÓùêñÜôç, êáôÜ ôïí ïðïßï ãåíéêüôåñá ç óýëëçøç ôçò Ýííïéáò åíüò
ðñÜãìáôïò åßíáé ïñéóìÝíçò êáèïñéóôéêÞò óçìáóßáò ãéá íá ãíùñßóïõìå ôï
ßäéï ôï ðñÜãìá, ç ïñèïëïãéêÞ üìùò áõôÞ ìÝèïäïò ðïõ áõôüò õðÝäåéîå ãéá ôïí
åðéèõìïýíôá íá öèÜóåé óôçí áëÞèåéá
ôùí ðñáãìÜôùí, åðéêñßèçêå áð´ ôï
Nietzsche óáí êáôáóôñïöéêÞ ãéá ôçí
åîÝëéîç ôçò åëëçíéêÞò Ôñáãùäßáò. Êé
áõôü ãéáôß, üðùò éó÷õñßóèçêå ï ßäéïò, ç
åííïéïëïãéêÞ åîåñåýíçóç ðïõ ïäçãåß
óôç ãíþóç, Ýãéíå éóôïñéêÜ ç áöïñìÞ íá
áôñïöÞóïõí ïé åíóôéêôþäåéò êáé óõíáéóèçìáôéêÝò äõíÜìåéò ôïõ áíèñþðïõ,
áð´ ôéò ïðïßåò áêñéâþò êáé ôñÝöåôáé áëëÜ êáé æùïäïôåßôáé ôï äéïíõóéáêü ðíåýìá, ðïõ, êáôÜ ôï Nietzsche, áðïôåëåß
ôïí ïõóéáóôéêü óõíôåëåóôÞ ôçò Ôñáãùäßáò.
Ðßóôåõå, ëïéðüí, ï Nietzsche üôé ìå
ôïí ÓùêñÜôç, ðïõ äßäáóêå üôé ç ãíþóç
åßíáé õðÝñôåñç ôçò åíóôéêôþäïõò êáé
åíïñìçôéêÞò êßíçóçò êáé äñÜóçò, áêñéâþò ôï Ýíóôéêôï ãåíéêüôåñá ÷Üíåé ôç
äçìéïõñãéêüôçôÜ ôïõ êáé ãßíåôáé ìÜëéóôá åðéðëÝïí êáé åìðüäéï óôç äñÜóç.
Êáôçãïñïýóå äå ï ßäéïò ôïí ÓùêñÜôç
üôé ïñéóìÝíùò äçìéïýñãçóå Ýíá íÝï
ôýðï áíèñþðïõ êáé üôé ðñïêÜëåóå
:
:
áíôáãùíéóìü ìåôáîý ôñáãéêïý êáé åðéóôçìïíéêïý ðíåýìáôïò, ìå êßíäõíï
áêñéâþò íá åîáöáíéóèåß ôï ôñáãéêü
ðíåýìá, ôï ïðïßï ôþñá ðéá, ðñïêåéìÝíïõ íá åðéâéþóåé, áíáãêáæüôáí íá êáôáöýãåé óôï ÷þñï ôçò èñçóêåßáò êáé
ìÜëéóôá ôùí ìõóôçñéáêþí èñçóêåéþí,
êÜôé ðïõ Üñ÷éóå ìåí óôçí áñ÷áéüôçôá
êáé êñÜôçóå ìÝ÷ñé ôç íåüôåñç åðï÷Þ,
ìÝ÷ñé, äçëáäÞ, ôá ÷ñüíéá ôïõ Gothe,
üðùò èá äïýìå êáôùôÝñù. Ï ëüãïò, äå,
ìéáò ôÝôïéáò ôïðïèÝôçóçò ôïõ Nietzsche Þôáí âáèýôåñïò êáé îåêéíïýóå
áð´ ôçí ðéóôåõüìåíç áãåöýñùôç áíôßèåóç áíÜìåóá óôï Äéüíõóï êáé ôïí Áðüëëùíá, êÜôé ðïõ êÜíåé ôï Nietzsche íá
÷áñÜóóåé áíôßóôïé÷á êáé ìéá ïñïèåôéêÞ
ãñáììÞ áíÜìåóá óôç ËïãéêÞ êáé ôç
Âïýëçóç, ãéá ôéò ïðïßåò äå÷üôáí üôé
âñßóêïíôáé, ü÷é ìüíï óå ñÞîç ìåôáîý
ôïõò, áëëÜ êáé áéþíéá áíôéðáëüôçôá,
åðéðëÝïí. ÓõãêåêñéìÝíá, ðñüêåéôáé ãéá
ìéá ôïìÞ ìå ãåíéêüôåñç áðïôýðùóç ôùí
é÷íþí ôçò óôç öéëïóïößá, åéäéêüôåñá
ìåí óôçí áñ÷áßá ÅëëÜäá áëëÜ êáé ìÝ÷ñé óÞìåñá. ÓõíÝâç, äçëáäÞ, üíôùò êáé
ç öéëïóïöéêÞ ðáñÜäïóç ðñïóðÜèçóå
íá êáëëéåñãÞóåé åêåßíåò ôéò áñ÷Ýò ôçò
ëïãéêüôçôáò, ðïõ, ùò ãíùóôüí, áðïôåëïýóáí ôçí áðïëëþíéá üøç êáé ôùí
óùêñáôéêþí äéáëüãùí. ÊáôÜ äå ôï
Nietzsche, ðñüêåéôáé ïðùóäÞðïôå ãéá
ðñïúüí åêöõëéóìïý, ðïõ, áíôß íá åîáöáíßæåé ôçí ðñïáíáöåñèåßóá ñÞîç ôùí
äýï áõôþí áñ÷þí (ËïãéêÞò êáé Âïýëçóçò), áðïôåëåß ðñïóðÜèåéá óõãêÜëõøçò êáé áðüêñõøÞò ôçò ìÝóá áðü øåõäáéóèÞóåéò êáé íÝåò åñìçíåßåò, ðïõ ðñïêáëïýí øõ÷áíáëõôéêÜ áðþèçóç ôùí
äõíÜìåùí ôçò âïýëçóçò êáé ôùí åíóôßêôùí óôï õðïóõíåßäçôï, ìå ôñüðï ðïõ
íá åîïóôñáêßæåôáé ç áñ÷Þ ôçò Âïýëçóçò, ç ïðïßá åßíáé äéïíõóéáêÞ êáé ãé´
áõôü ðñùôáñ÷éêÞ. Ãéá ôïí ßäéï, ìïíáäéêÞ äéÝîïäïò áð´ ôï äé÷áóìü êáé ôç óýãêñïõóç ôùí äýï áñ÷þí åßíáé ôï íá
åìðíÝåóáé áð´ ôç ëáôñåßá ôïõ Äéïíýóïõ, ôçí ïðïßá êáé åêöñÜæåé, êáôÜ ôï
Nietzsche, ç öéëïóïößá ôïõ ðñïóùêñáôéêïý "üíôïò", üðùò äçëáäÞ ôï óõíÝëáâå áõôü ðñþôïò áð´ ôïõò áñ÷áßïõò ï
ÇñÜêëåéôïò êáé ìåôÜ áð´ áõôüí ï ÅìðåäïêëÞò.
ÊÜôé ôÝôïéï, üìùò, Þôáí áíåðßôñåðôï, ôüóï áð´ ôçí áóêçôéêÞ ôïõ
Schopenhauer, ôïí ïðïßï áð´ ôï 1866
åß÷å ìåëåôÞóåé ï Nietzsche, üóï êé áð´
ôçí áðÜñíçóç ôçò æùÞò, ðïõ õðáãüñåõå, êáô´ áõôüí, ç ÷ñéóôéáíéêÞ áãÜðç,
áëëÜ êáé áð´ ôçí çèéêÞ ôïõ Áíèñùðéóìïý.
Áõôü áðïôåëïýóå ðÜíôùò êÜôé ðïõ
èÜôáí äõíáôüí íá éó÷ýóåé ìüíï õðü ôï
öùò ìéáò íÝáò áéóèçôéêÞò, üðùò Þôáí
áõôÞ ðïõ åêöñáæüôáí óôç ìïõóéêÞ ôïõ
ößëïõ ôïõ, ôïõ Wagner, êáé óôçí "ïëéêÞ" ôïõ ôÝ÷íç.
Ùóôüóï, êáé ìïëïíüôé ï Nietzsche
óôç "ÃÝííçóç ôçò Ôñáãùäßáò" áöïñìÜôáé áð´ ôçí éóôïñßá ôïõ ðïëéôéóìïý, äåí
ôï êÜíåé üìùò áõôü åðáããåëìáôéêÜ
Ýóôù êáé åðéóôçìïíéêÜ, üðùò ïé êëáóóéêïß öéëüëïãïé ôçò åðï÷Þò ôïõ, äçëáäÞ, ãéá íá áóêÞóåé ó÷Ýôç êáé îçñÜí
åðáããåëìáôéêÞ áñ÷áéïãíùóßá, áëëÜ
áãùíéóôéêÜ êáé Ý÷åé Ýíá óêïðü: íá
ðñáãìáôïðïéÞóåé, äçëáäÞ, óôï ìÝëëïí
ü,ôé åß÷å ðñáãìáôïðïéçèåß óôçí áñ÷áßá
ÅëëÜäá, ôç óõã÷þíåõóç ì´ Üëëá ëüãéá
ôïõ Äéïíõóéáêïý êáé Áðïëëþíéïõ
Ðíåýìáôïò. Èá åðñüêåéôï, ðÜíôùò,
óôçí ïõóßá ãéá ìéá íåêñáíÜóôáóç, ìéá
áíáãÝííçóç, ôçò ïðïßáò èÝëåé ï ßäéïò
êáé åðéìÝíåé íá åßíáé êáé íá ðáñáìåßíåé
êáé ï çãåìüíáò êáé ï ðñïöÞôçò. Ôçí
åííïåß äå, óáí åêåßíç ôçí åìøý÷ùóç ôçò
öéëïëïãßáò ðïõ èá êáôáóôïýóå ôçí
ôåëåõôáßá áõôÞ èåñáðáéíßäá ôùí ìåãÜëùí ðñïâëçìÜôùí ôçò æùÞò. Íá, ãéáôß
ðéóôåýåé, üôé ðñÝðåé íá êáôáíéêçèåß ï
ÓùêñÜôçò, ï Üíèñùðïò ôïõ ëïãéêïý, ï
ìïíïìåñÞò íïçóéáñ÷éêüò, ðïõ ãé´ áõôüí
áîßá Ý÷åé ìüíïí ç ãíþóç êáé ï ïðïßïò
èáíÜôùóå ôï ðíåýìá ôçò áñ÷áßáò Ôñáãùäßáò. ÈÝëåé, äçëáäÞ, íá öèÜóåé ó´
åêåßíïí ôïí õðÝñï÷ïí êáé Üöèáóôïí
êáé ìåãáëåéþäç óõíäõáóìü äéïíõóéáêïý åíèïõóéáóìïý êáé áðïëëþíéáò
áñìïíßáò. Ì´ Üëëá ëüãéá äå, áðü ôüôå
áêñéâþò åßíáé, ïñéóìÝíùò áð´ ôïí ÓùêñÜôç, ðïõ ÷ñïíïëïãåßôáé êáé ç ðÜëç
ìåôáîý ôñáãéêïý ðíåýìáôïò êáé åðéóôÞìçò. Êáé áð´ ôï ßäéï äå ðÜëéí ôï íïçóéáñ÷éêü ðíåýìá åßíáé ðïõ áðïëõôñþíåôáé êáé ç Íåüôåñç ðéá åðï÷Þ ìÝóù
ôïõ Faust ôïõ Gothe, áëëÜ êáé ôçò
"ÊñéôéêÞò ôïõ Êáèáñïý Ëüãïõ" ôïõ
Kant, êáèþò êáé ôçò öéëïóïößáò ôïõ
Schopenhauer, ðñï ðáíôüò üìùò ìÝóù
ôçò äñáìáôéêÞò ìïõóéêÞò ôïõ Wagner,
ðïõ ìáò öÝñíåé ó´ åðáöÞ ìå ôçí ßäéá ôçí
ïõóßá ôçò ýðáñîçò êáé áöõðíßæåé ìÝóá
ìáò ôï äéïíõóéáêü óôïé÷åßï, äçëáäÞ
áíáóôáßíåé ôï äéïíõóéáêü ðíåýìá. Ìå
ôç ìïõóéêÞ, äçëáäÞ, ôïõ Wagner ðñáêôéêþò êáôÝóôç äõíáôÞ ç áðåëåõèÝñùóç ôïõ íåüôåñïõ áíèñþðïõ áð´ ôéò ïñèïëïãéóôéêÝò ôÜóåéò êáé áíáãåííÞèçêå
ï äéïíõóéóìüò. Ðáñåìðéðôüíôùò, óçìåéùôÝïí üôé êáé óôçí éóôïñßá ôçò óêÝøçò
ãßíåôáé ðïëýò êáé åéäéêüò ëüãïò ãéá ôï
áíÜëïãï êßíçìá, ðïõ äçìéïýñãçóå ìå
ôéò éäÝåò ôïõ ï Wagner, ãíùóôü óáí
Âáãêíåñéóìüò. ÅðïìÝíùò, ï ìåí
Schopenhauer, üðùò èá äïýìå åêôåíÝóôåñïí, ðáñïõóßáóå ìéá åñìçíåßá ôïõ
óýìðáíôïò áðü áðüøåùò çèéêÞò, áöïý
äçëáäÞ ôï ÷áñáêôÞñéóå ôï Óýìðáí ùò
ïõóéùäþò êáêü, åíþ o Wagner Ýêáíå
ôï ßäéï áðü áéóèçôéêÞò ðëåõñÜò. Ç
ìïõóéêÞ, ì´ Üëëá ëüãéá, ôïõ äåýôåñïõ,
áðïôåëåß êáôÜ ôï Nietzsche ãíÞóéá
Ýêöñáóç ôçò ðáãêüóìéáò âïýëçóçò êáé
óõãêåêñéìÝíá ôçí ßäéá åêåßíç ãëþóóá
ôïõ äéïíõóéáêïý åíèïõóéáóìïý. Ôï äå
ïìïëïãïýìåíïí ùò ïõóéùäþò êáêüí
Óýìðáí êáé ç åðßóçò ïõóéùäþò êáêÞ
Áéôßá ôïõ, ç Âïýëçóç, êáèþò êáé ôï
äéáðéóôïýìåíï áð´ ôïí ßäéï ôïí
Schopenhauer êáé êõñßáñ÷ïí åðß ôçò
ðáãêïóìßïõ ðåñéï÷Þò, Üëãïò äåí ðñÝðåé ðÜíôùò üìùò êáôÜ ôï Nietzsche íá
ìáò åìðíÝåé äåéëßáí Þ ëÞøç áñíçôéêÞò
óôÜóçò. Ôï óõìðÝñáóìÜ ìáò ðñÝðåé,
êáôÜ ôïí ôåëåõôáßï, íá åßíáé ç áéóéïäïîßá. Ìáò ÷ñåéÜæåôáé, âÝâáéá, ìéá üíôùò
çñùúêÞ áðïöáóéóôéêüôçôá, ãéá íá öèÜóïõìå ó´ áõôÞ ôçí êáôÜöáóç ôçò æùÞò,
ìå ôç óõíáßóèçóç üôé êáé ðáñÜ ôïí åîáöáíéóìü, áêüìç êáé ôùí áôïìéêþí ìáò
õðÜñîåùí, ï ïðïßïò äçëáäÞ óõìâáßíåé
ìå ôï èÜíáôï, üìùò ç æùÞ óôçí ïëüôçôÜ
ôçò, ðáñáìÝíåé áéùíßùò áêìáßá êáé
äçìéïõñãéêÞ.
Êáé åíþ ï ïñèïëïãéóìüò, êáôÜ ôçí
ðáñáôÞñçóç ôïõ Nietzsche, ôñåöüôáí
ìå ôçí áéóéüäïîç ðñïóäïêßá üôé èá
ìðïñïýóå íá äéáóáöçíßóåé ôá ìåãÜëá
ðñïâëÞìáôá êáé èåùñïýóå, ôüóï ôï
÷þñï, üóï êáé ôï ÷ñüíï, áëëÜ êáé ôçí
ïíôüôçôá êáé ôï ßäéï ôï åßíáé, êáôÜ êÜðïéï ôñüðï, óáí íüìïõò áðüëõôá éó÷ýïíôåò, Þëèå ï Kant êáé áðüäåéîå üôé áõôÜ ôá äåäïìÝíá Þóáí ìüíï öáéíïìåíéêÜ
êáé ü÷é ïíôïëïãéêÝò áðüøåéò ôïõ
êüóìïõ. Ìéá ðáñüìïéá, áëëÜ êáé äéáöïñåôéêÞ öéëïóïöéêÞ èåþñçóç ôïõ
êüóìïõ, áíÜðôõîå ðåñáéôÝñù ï
Schopenhauer, ïñìþìåíïò êé áõôüò áð´
ôïí Kant. Êé áõôÞ åßíáé ðïõ åãêáéíéÜæåé
ðëÝïí Ýíá ðïëéôéóìü ðïõ, êáôÜ ôï Nietzsche, ðñÝðåé íá ïíïìáóèåß ôñáãéêüò
ðïëéôéóìüò, ìå êýñéï ÷áñáêôçñéóôéêü
ôïõ ôçí áíôéêáôÜóôáóç ôçò åðéóôÞìçò
ìå åêåßíç ôçí óïößá ðïõ îÝñåé íá ðñïóçëþíåé êáé óôåñåþíåé ôï âëÝììá ôçò
óôçí ßäéá ôçí õöÞ ôïõ óýìðáíôïò êáé
ðïõ ðñïóðáèåß, ìÝóá ó´ áõôü íá óõëëÜâåé ôï áéþíéï åêåßíï óõìðáíôéêü Üëãïò,
óôï ïðïßï, ìÝóù ìéáò ôñõöåñÞò, åðßóçò
óõìðáíôéêÞò "óõìðÜèåéáò", áíáãíùñßæåé ôï äéêü ôçò Üëãïò, áëëÜ êáé, ôïõëÜ÷éóôïí çñùúêÜ, áí ìç åõ÷Üñéóôá, ôï
áðïäÝ÷åôáé.
25
Ó
Íßêïò Óôåöáíßäçò
Ôïõ
ÃéÜííç Êïíôßôóç
ôéò 23 Ìáñôßïõ óõìðëçñþèçêáí
28 ÷ñüíéá áðü ôç ìÝñá ðïõ Ýêëåéóå
ãéá ðÜíôá ôá ìÜôéá ôïõ ï Íßêïò Óôåöáíßäçò, Ýíáò áðü ôïõò ôåëåõôáßïõò ìéáò
ãåíéÜò óçìáíôéêþí ìïõóéêþí ðïõ Þñèáí óôçí ÅëëÜäá áðü ôç ÌéêñÜ Áóßá
ìåôÜ ôçí êáôáóôñïöÞ ôïõ 1922. ÃåííÞèçêå óôéò 6 Äåêåìâñßïõ ôïõ 1900, óôçí
ðüëç Afyon Kara-hisar ôçò ÌéêñÜò
Áóßáò (óôçí áñ÷áéüôçôá ç ðåñéï÷Þ
ïíïìáæüôáí Öñõãßá) áðü ¸ëëçíåò
ãïíåßò. Ï ðáôÝñáò ôïõ Êùíóôáíôßíïò
Þôáí áðü ôçí Áíäñéáíïýðïëç êáé ç
ìçôÝñá ôïõ ÅëÝíç áðü ôç Ìáêåäïíßá.
Ï Íßêïò Þôáí ï äåõôåñüôïêïò ãéïò ôçò
ïéêïãÝíåéáò ìå Ýíáí ìåãáëýôåñï áäåëöü,
ôï Ãéþñãï êáé ìéá ìéêñüôåñç áäåëöÞ,
ôç Ìáñßá. Ôá ðáéäéêÜ êáé åöçâéêÜ
÷ñüíéá ôá ðÝñáóå óôï Ak-Sehir (åëë.
ÖéëïìÞëéï), ôç äéåôßá 1917-18 ìåôáêüìéóå óôï Eski-Sehir (åëë. Äïñýëáéï)
êáé ôï 1919 åðÝóôñåøå óôï Ak-Sehir. Ï
ðáôÝñáò ôïõ åß÷å ôï îåíïäï÷åßï
HOTEL D' EUROPE óôï Ak-Sehir,
üðïõ Ýìåíáí êõñßùò ðåñéçãçôÝò êáé
ôïõñßóôåò áðü ôçí Åõñþðç åíþ ôáõôü÷ñïíá äéáôçñïýóå ôï "ìðïõöÝ" ôïõ
óéäçñïäñïìéêïý óôáèìïý óôï Afyon
Kara-hisar.
Ãýñù óôá 1915 áñ÷ßæåé ç åíáó÷üëçóÞ ôïõ ìå ôç ìïõóéêÞ. Ðáñáêïëïõèåß
ôéò ìïõóéêÝò åêäçëþóåéò áðü ôéò ôïõñêéêÝò êïìðáíßåò - óõíïäïýò èåáôñéêþí
èéÜóùí ïé ïðïßåò óõíÞèùò äéáíõêôÝñåõáí óôï îåíïäï÷åßï ôùí ãïíéþí ôïõ
êáé äåß÷íåé éäéáßôåñï åíäéáöÝñïí ãéá ôï
êáíïíÜêé. Ãýñù óôá 1917-18, ôïí âñßóêïõìå íá ðáßæåé êáíïíÜêé, ïýôé êáé
ëýñá óå êïìðáíßåò ìå ¸ëëçíåò, ÁñìÝíéïõò êáé Ôïýñêïõò ìïõóéêïýò. Ôï
1920, åîïñßæåôáé ìáæß ìå ÷éëéÜäåò ¸ëëçíåò óôçí ÊáéóÜñåéá. Ìå ôç öÞìç ôïõ
êáëïý ìïõóéêïý ðïõ åß÷å Þäç áðïêôÞóåé êáé ôç ìåóïëÜâçóç Ôïýñêùí áîéùìáôéêþí êáôáöåýãåé óôá ¢äáíá, áñãü-
ôåñá óôç Ìåñóßíá åíþ ïé ðåñéïäåßåò
ôïõ öôÜíïõí Ýùò ôç Óìýñíç êáé ôçí
Êùíóôáíôéíïýðïëç. Ôï 1921 íõìöåýåôáé ôç ÂáóéëéêÞ ÉùóÞö.
ÌåôÜ ôç ìéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ,
áêïëïýèçóå ï åñ÷ïìüò ôïõ óôçí ÅëëÜäá. Ôï 1922 Ýìåéíå ïêôþ ìÞíåò óôç
Äñáðåôóþíá, óôç óõíÝ÷åéá óå Íáýðëéï, ¾äñá êáé ÓðÝôóåò, ôï 1924, ãéá
Ýîé ìÞíåò óôï Ìåíßäé êáé ôÝëïò ôï 1925
óôá áíôßóêçíá ãéá ôïõò ðñüóöõãåò óôç
ÍÝá Éùíßá. Óôçí ïäü Áôôáëåßáò áãüñáóå Ýíá ïéêüðåäï üðïõ ìåôÜ áðü áñêåôÜ ÷ñüíéá êáôÜöåñå íá ïëïêëçñþóåé
ôï óðßôé óôï ïðïßï Ýìåéíå ìÝ÷ñé ôï
èÜíáôü ôïõ.
Ôá ðñþôá ÷ñüíéá óôçí ÅëëÜäá åîáóêåß ôï åðÜããåëìá ôïõ ìïõóéêïý. Óôçí
ðñþôç ôïõ êïìðáíßá óõììåôåß÷áí ï
Ãéþñãïò Ðáôßäçò (âéïëß), ï ÁñìÝíçò
Óåñêßò (ïýôé) êáé ï ÁãÜðéïò Ôïìðïýëçò (ïýôé êáé ìðÜíôæï). Ìå áõôÞ ôç
óýíèåóç åìöáíéæüôáí óå êÝíôñá ôçò
ÍÝáò Éùíßá êáé ôçò ÍÝáò ÖéëáäÝëöåéáò, ìå ìåãÜëç óõììåôï÷Þ êüóìïõ,
êõñßùò ðñïóöýãùí. Ðåñßðïõ ôï 1930
ãíùñßóôçêå ìå ôïõò ìåãÜëïõò ìïõóéêïýò êáé óõíèÝôåò ôçò Óìýñíçò ôïí
Ðáíáãéþôç Ôïýíôá êáé ôïí Óðýñï
ÐåñéóôÝñç ðïõ Ýìåéíáí Ýêðëçêôïé áðü
Ï Ãå÷ïýíôé Ìåíïõ÷ßí ðáñáêïëïõèåß ôüí Íßêï Óôåöáíßäç óôiò áñ÷Ýò ôçò äåêáåôßáò ôïõ '70
26
ôéò éêáíüôçôåò ôïõ. Óôç äåêáåôßá ôïõ
1930 áó÷ïëÞèçêå ðåñéóóüôåñï ìå ôçí
ùñïëïãïðïéßá åíþ óõììåôåß÷å êáé óå
ëßãåò ç÷ïãñáöÞóåéò ôñáãïõäéþí ôïõ
Ôïýíôá. Ôçí ßäéá åðï÷Þ áó÷ïëÞèçêå
ðéï åíôáôéêÜ ìå ôç ìåëÝôç êáé ôçí
ôåëåéïðïßçóç ôïõ ïñãÜíïõ ôïõ êáèþò
êáé ôç ìåëÝôç ôçò èåùñßáò ôçò ìïõóéêÞò.
Óôá ÷ñüíéá ôçò êáôï÷Þò, ôï 1941,
ãíþñéóå ôïí Óßìùíá ÊáñÜ ìå ôïí ïðïßï,
ìåôÜ ôïí ðüëåìï, îåêßíçóå ìéá ðïëõåôÞ
óõíåñãáóßá óå ñáäéïöùíéêÝò åêðïìðÝò
ìå äçìïôéêÜ, óìõñíáßéêá êáé ìéêñáóéÜôéêá ôñáãïýäéá êáé åìöáíßóåéò ìå ôç
÷ïñùäßá ôïõ "Óõëëüãïõ ðñïò ÄéÜäïóéí
ôçò ÅèíéêÞò ÌïõóéêÞò". Óõììåôåß÷å óå
êéíçìáôïãñáöéêÝò ôáéíßåò, óå åìöáíßóåéò ìå ôç Äüìíá Óáìßïõ êáé Üëëá
äçìïôéêÜ êáé ëáúêÜ óõãêñïôÞìáôá, óå
áöéåñþìáôá óôï ñáäéüöùíï êáé áñãüôåñá óôçí ôçëåüñáóç. Ôá ôåëåõôáßá
÷ñüíéá ôçò æùÞò ôïõ, óõììåôåß÷å óå äéåèíÞ öüñïõì óôï Ëïíäßíï (1973) êáé
óôï ÆÜãêñåìð (1979), üðïõ áíáãíùñßæåôáé áðü ôïõò ãíùóôüôåñïõò ìïõóéêïëüãïõò ôïõ êüóìïõ, óáí ìéá ðñïóùðéêüôçôá ìå äéåèíÞ áêôéíïâïëßá, óôïí
áõôïó÷åäéáóìü, óôï êáíïíÜêé ðïõ ðëÝïí ôï åß÷å ôåëåéïðïéÞóåé èåùñçôéêÜ êáé
ôï åß÷å êáôáóêåõÜóåé ìå ôá äéêÜ ôïõ
÷Ýñéá. Ôï ÃåíÜñç ôïõ 1980, ï äÞìáñ÷ïò
ôçò ÍÝáò ÖéëáäÝëöåéáò ÓÜââáò ÓôáìáôéÜäçò, óõíôïðßôçò êáé ößëïò ôçò ïéêïãÝíåéáò áðü ôï Ak-Sehir, ôßìçóå ôï
Íßêï Óôåöáíßäç ãéá ôçí ðñïóöïñÜ ôïõ
óôçí åëëçíéêÞ ìïõóéêÞ. Ôï 1986 êõêëïöüñçóå ï ðñïóùðéêüò ôïõ äßóêïò
Íßêïò Óôåöáíßäçò - êáíïíÜêé, óôç
óåéñÜ: ¸ëëçíåò äåîéïôÝ÷íåò, áðü ôïõò
áäåëöïýò ÖáëçñÝá. Åêôüò ôùí Üëëùí
Üöçóå åêáôïíôÜäåò óõíèÝóåéò óôá ìïõóéêÜ ôïõ ôåôñÜäéá. ¸÷ïõí "óùèåß" äýï
ôñáãïýäéá ôïõ ç÷ïãñáöçìÝíá ãýñù
óôá 1960 óå äßóêï 78 óôñïöþí ç
ÃÕÖÔÏÐÏÕËÁ êáé ï ÃëåíôæÝò, ôñáãïõäéóìÝíá áðü ôïí Íßêï Áôñáßäç.
Ãéá ôï Íßêï Óôåöáíßäç Ýãéíå Ýíá
êáé ìïíáäéêü áöéÝñùìá áðü ôï ðåñéïäéêü ãéá ôçí êéèÜñá TAR, óôï ôåý÷ïò
12/ÌÜñôéïò 1986. Áíáäçìïóéåýïõìå
áðïóðÜóìáôá áðü äçëþóåéò - óõíåíôåýîåéò.
Ðáíáãéþôçò ÊïõíÜäçò "...Ýíáò
áêüìá óçìáíôéêüôáôïò öïñÝáò ôçò æùíôáíÞò ìáò ðáñÜäïóçò (åíüò ÷þñïõ
ôçò ìÜëéóôá éäéáßôåñá ðåñßðëïêïõ êáé
åõáßóèçôïõ, áõôïý ôçò ÁíáôïëéêÞò
ìïõóéêÞò) Ýöõãå, ÷ùñßò äõóôõ÷þò, íá
ãßíåé äõíáôü íá ìåôáâéâÜóåé óôéò íåüôåñåò ãåíéÝò, ôï áðÝñáíôï ðëÞèïò ôùí
ãíþóåùí êáé ôçò åìðåéñßáò ôïõ. Ãíþóåéò êáé åìðåéñßåò ðïõ áðïêôÞèçêáí,
ôüóï óôá ÷ñüíéá ðïõ áóêÞèçêå, åñåýíçóå, ìåëÝôçóå êáé ôåëåéïðïßçóå ôï
óýíèåôï êáé ðïëýðëïêï áõôü üñãáíï,
ðïõ ëÝãåôáé êáíïíÜêé. Êáé ü÷é ìüíï
áõôü, áëëÜ êáé ôç ëýñá ôçí ðïëßôéêç
êáé ôï ïýôé, äçëáäÞ üëá ôá âáóéêÜ
üñãáíá ôçò ÁíáôïëéêÞò ìïõóéêÞò.
ÐÝñá üìùò áðü ôéò âåëôéþóåéò êáé
åîåëßîåéò ðÜíù óôï êáíïíÜêé êáé ôá
Üëëá üñãáíá" óõíå÷ßæåé ï Ðáíáãéþôçò
ÊïõíÜäçò, "ðáñáìÝíïõí Üãíùóôåò óôï
åõñýôåñï êïéíü ïé ðñïóðÜèåéåò êáé
åñãáóßåò ôïõ - ðïõ äõóôõ÷þò äåí ðñüëáâå íá ïëïêëçñþóåé - ðÜíù óôçí åðåîåñãáóßá åíüò óõóôÞìáôïò êáôáãñáöÞò ôçò êÜèå ìïñöÞò ìïõóéêÞò óôï
ðåíôÜãñáììï, ìå ôç ÷ñÞóç ìéáò óåéñÜò
ðñïóèÝôùí óçìåßùí áëëïéþóåùò. Ôá
óçìåßá áõôÜ åîåëßóóïõí óçìáíôéêÜ ôï
óýóôçìá ãñáöÞò ôùí Ôïýñêùí èåùñçôéêþí ôçò ìïõóéêÞò ôïõ ðåñáóìÝíïõ
áéþíá êáé ëýíïõí ìéá óåéñÜ ðñïâëÞìáôá, ðïõ ïõóéáóôéêÜ Ýìåíáí "åí
õðíþóåé", üðùò ë.÷. áõôü ôçò ìåôáöïñÜò åíüò ìáêÜì (ôñüðïõ Þ Þ÷ïõ), óå
Üëëç âÜóç, ÷ùñßò íá áëëïéùèïýí ïé äéáóôçìáôéêÝò ó÷Ýóåéò êáé ç éäéáßôåñç
äïìÞ ôïõ".
Óßìùí ÊáñÜò "...Ï Óôåöáíßäçò åß÷å
âÜëåé êáé ðïëëÜ ìáíôáëÜêéá óôï êáíïíÜêé, êáé óå óõíäõáóìü ìå ôçí åõ÷Ýñåéá ðïõ ôïí äéÝêñéíå ìðïñïýóå íá
ìåôáöÝñåé ôïí ôüíï, íá áëëÜæåé äçëáäÞ
ôç âÜóç ôïõ Þ÷ïõ, þóôå íá ôáéñéÜæåé ìå
ôá Üëëá üñãáíá êáé ôéò öùíÝò. Åß÷å ìéá
éêáíüôçôá íá ðñïóáñìüæåôáé (êáé ôï
áõôß ôïõ) ðÜíôïôå, êáé åðéôý÷áéíå áðïôåëÝóìáôá, ôá ïðïßá äåí èá ìðïñïýóå
Ýíáò Üëëïò íá ðåôý÷åé áí äåí ôüðáéæå
áð' ïñéóìÝíç âÜóç ãéá êÜèå Þ÷ï...
¸ðñåðå üìùò íá Þôáíå ëéãÜêé íåüôåñïò
êáé íá åß÷áìå ôç äõíáôüôçôá íá ôïí
âïçèÞóïõìå íá êÜíåé ôï äÜóêáëï.
Ãéáôß Þôáí üëç ìÝñá óôï ñïëïãÜäéêï
êáé áõôü ôïí åêíåýñéæå...".
ÓÜââáò ÓôáìáôéÜäçò "...ìÝóá áðü
ôï ßäéï ôï ÷ùñéü ìïõ, âãÞêå Ýíáò
Üíèñùðïò ìå Ýíá ôÝôïéï èåùñçôéêü
åîïðëéóìü, ìå ôÝôïéá êáôÜñôéóç- ìéá
êáôÜñôéóç, ðïõ ìðïñåß êáíåßò íá ðåé,
üôé 100% ïöåßëåôáé áêñéâþò óôçí åñãáôéêüôçôá ôç äéêéÜ ôïõ, óôç ðñïóðÜèåéá
ôç äéêéÜ ôïõ. ÄçëáäÞ áõôü ðïõ ëÝìå
áõôïäçìéïýñãçôïò...".
Óå ðïëëïýò ôï üíïìá Íßêïò Óôåöáíßäçò ðñïîåíåß óÞìåñá åñùôçìáôéêÜ
äéüôé êáíåßò äåí ãíùñßæåé ãéá ôï Ýñãï
ôïõ. ¸æçóå áðü ôï 1925 ìÝ÷ñé ôï èÜíáôü ôïõ ôï 1983 óôç ÍÝá Éùíßá êé üìùò
ïýôå ï äñüìïò ðïõ Ýæçóå äåí Ý÷åé ôï
üíïìÜ ôïõ. ¸óôù êáé êáèõóôåñçìÝíá
ïöåßëïõìå íá áíáäåßîïõìå ôï Ýñãï ôïõ
êáé öõóéêÜ íá ãßíåé ãíùóôü ü÷é ìüíï
óôïõò åéäéêïýò áëëÜ êáé óôï åõñý êïéíü.
ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ
Ðåñéïäéêü êéèÜñáò TAR, äéåõèõíôÞò
Íüôçò ÌáõñïõäÞò, õðåõè. áöéåñ. Ðáíáãéþôçò ÊïõíÜäçò, ÁèÞíá 1.3.1986, óåë. 39-55.
Åõ÷áñéóôïýìå ôïí Ðáíáãéþôç ÊïõíÜäç
ãéá ôçí Üäåéá áíáäçìïóßåõóçò ôùí
êåéìÝíùí.
27
áéäß åíüò ðïôáìïý êáé ìéáò íýìöçò, ðáéäß âéáóìïý, êáôáäéêáóìÝíï íá ìåßíåé ãéá ðÜíôá ìáêñéÜ áðü
ôçí áëÞèåéá ôïõ, ï ÍÜñêéóóïò Ýãéíå
áíôéêåßìåíï ëáôñåßáò êáé Ýñåõíáò áðü
èåïýò, èíçôïýò, éóôïñéêïýò, øõ÷áíáëõôÝò êáé êáëëéôÝ÷íåò (åéê.1,2). ÌçôÝñá
ôïõ Þôáí ç Ëåéñéþðç êáé ðáôÝñáò ôïõ ï
Êçöéóüò, ï ïðïßïò ðáãßäåõóå ôç íýìöç
óôá íåñÜ ôïõ êáé äéÝðñáîå ôç âßáéç
åñùôéêÞ ðñÜîç. Ôï õäÜôéíï óôïé÷åßï
õðÞñîå êáôáëõôéêüò ðáñÜãïíôáò,
áöïý áðü ôï íåñü îåêßíçóå êáé óôï
íåñü åãêëùâßóôçêå êáé ï ßäéïò ï ÍÜñêéóóïò...
¼ôáí ãåííÞèçêå, ï ìÜíôçò Ôåéñåóßáò ðñïöÞôåõóå üôé èá æÞóåé ùò ôá
âáèåéÜ ãåñÜìáôá, ãéáôß äåí èá ìÜèåé
ðïôÝ ôïí åáõôü ôïõ. Óýìöùíá ìå ìßá
áðü ôéò ðáñáäüóåéò Þôáí ôüóï üìïñöïò
ðïõ êáíåßò äåí ìðïñïýóå íá áíôéóôáèåß
óôç ãïçôåßá ôïõ. Ï Ïâßäéïò óôï Ýñãï
ôïõ "Ìåôáìïñöþóåéò", áíáöÝñåé üôé
ôïí åß÷áí åñùôåõèåß üëåò ïé íýìöåò ôïõ
äÜóïõò. Èíçôïß êáé èåïß ôïí åðéèõìïýóáí êáé åðåéäÞ äåí ìðïñïýóáí íá ôïí
êáôáêôÞóïõí, ôïí áêïëïõèïýóáí ùò
ðéóôïß óýíôñïöïé. Óáí ôï íåñü îåãëéóôñïýóå áíÜìåóá óôï èáõìáóìü êáé
ôçí åðéèõìßá üóùí ôïí óõíáíôïýóáí,
ìÝ÷ñé ðïõ îåóÞêùóå öèüíï êáé èõìü. Ç
ßäéá ç èåÜ ÍÝìåóéò ðëçãùìÝíç áðü ôçí
Üñíçóç ôïõ ôïí êáôáñéÝôáé, êáé áðü ôüôå
ï ÍÜñêéóóïò äåí óôåñéþíåé ðïõèåíÜ.
Ç Ç÷þ Þôáí ìéá áðü ôéò íýìöåò,
ðïõ Þôáí áãéÜôñåõôá åñùôåõìÝíç ìå ôï
ÍÜñêéóóï, áëëÜ äåí ìðïñïýóå íá ôïõ
ìéëÞóåé, ãéáôß ôçí åß÷å ôéìùñÞóåé ç ¹ñá
Ð
Ç øõ÷ïðáèïëïãßá
óôçí ôÝ÷íç:
Íáñêéóóéóìüò
Ôçò
ÓôÝëëáò Ìïõæáêéþôïõ
Áñ÷áéïëüãïõ,
Éóôïñéêïý ÔÝ÷íçò
íá åðáíáëáìâÜíåé ìüíï ôçí ôåëåõôáßá
ëÝîç ôçò öñÜóçò ôùí Üëëùí. Áõôü
óõíÝâç ôç óôéãìÞ ðïõ êáôÜëáâå ðùò
ôçí ðáñáðëáíïýóå ìÝíïíôáò ìáæß ôçò
êáé ìéëþíôáò ôçò óõíÝ÷åéá ìå óêïðü íá
ôçí êñáôÜ áðáó÷ïëçìÝíç, üôáí ï Äßáò
åñùôïôñïðïýóå ìå ôéò Üëëåò íýìöåò,
äßíïíôáò Ýôóé ôï ÷ñüíï óôéò ößëåò ôçò
íá îåöåýãïõí ôçí ïñãÞ ôçò.
ÌïíáäéêÞ åõ÷áñßóôçóç ôïõ ÍÜñêéóóïõ Þôáí ôï êõíÞãé, áöïý Ýøá÷íå
êáé áíáæçôïýóå óõíå÷þò ôï åðüìåíï
èÞñáìá. Óå Ýíá ôÝôïéï êõíÞãé, áðïìáêñýíèçêå áðü ôïõò óõíôñüöïõò ôïõ êáé
âñÝèçêå óå Ýíá ìéêñü îÝöùôï, êáëÜ
êñõììÝíï áðü ðõêíÞ âëÜóôçóç. Åêåß
óõíÜíôçóå ìéá ðáíÝìïñöç ëßìíç ìå
êñõóôÜëëéíï íåñü ðïõ ëáìðýñéæå óôï
öùò. ÅíôõðùóéÜóôçêå êáé óôáìÜôçóå
íá ôç èáõìÜóåé êáé åíþ îÜðëùóå óôï
Ýäáöïò äßðëá ôçò êáé åßäå ôçí ìïñöÞ
ôïõ íá êáèñåöôßæåôáé, ìç óõíåéäçôïðïéþíôáò üôé áõôü ðïõ Ýâëåðå Þôáí ôï
åßäùëü ôïõ, ðñïóðÜèçóå åðáíåéëçììÝíá íá áããßîåé ôï ðñüóùðü ôïõ ãïçôåõìÝíïò. ¹ôáí ôüóç ç ÝêðëçîÞ ôïõ þóôå
ðÝñáóå þñåò êïéôÜæïíôáò êÜèå ëåðôïìÝñåéá ôïõ ðñïóþðïõ ôïõ. Óýìöùíá ìå
ìßá áðü ôéò åêäï÷Ýò ôïõ ìýèïõ, êÜðïéá
óôéãìÞ ðñïóðÜèçóå íá áããßîåé êáé íá
÷áúäÝøåé ôçí õäÜôéêç åéêüíá ôïõ áëëÜ
Ý÷áóå ôçí éóïññïðßá ôïõ êáé Ýðåóå óôá
âáèåéÜ íåñÜ ôçò ëßìíçò êáé ðíßãçêå. Ç
Ç÷þ ðïõ áêïëïõèïýóå ðáíôïý ôï
ÍÜñêéóóï, óéùðçëÞ êáé åñùôåõìÝíç,
ìüëéò ôïí åßäå ðåèáìÝíï, Þôáí ôüóïò ï
èñÞíïò ôçò, ðïõ ï Äßáò óõãêéíçìÝíïò
ìåôáìüñöùóå ôï ÍÜñêéóóï óå Ýíá
Åéê.4. Salvador Dali, Ç ìåôáìüñöùóç ôïõ ÍÜñêéóóïõ, 1937
28
ðáíÝìïñöï ëåõêü ëïõëïýäé ôçò ¢íïéîçò êáé ôçí Ç÷þ óå áÝñéíç ÖùíÞ, þóôå
íá ìðïñåß íá ÷áúäåýåé áðáëÜ ôá ðÝôáëÜ
ôïõ ãéá ðÜíôá êáé íá óêïñðÜ ôñéãýñù
ôï ìåèõóôéêü ÜñùìÜ ôïõ, ðïõ èá èõìßæåé ôïí áíåêðëÞñùôï ÝñùôÜ ôçò.
Ï Caravaggio ôï 1598-99 öéëïôå÷íåß
ôï èÝìá áíáäåéêíýïíôáò ìéá Ýíôïíá
øõ÷ïëïãéêÞ åêäï÷Þ ôïõ. Ç áíôñéêÞ
ìïñöÞ ðïõ áíáðáñéóôÜ ôï "ÍÜñêéóóï"
(åéê.3) âñßóêåôáé óå ÷þñï áðñïóäéüñéóôï êáé ôïðïèåôåßôáé óêõììÝíç íá
ðáñáôçñåß ôçí áíôáíÜêëáóÞ ôçò óôï
íåñü. Ïé êáéíïôïìßåò óôï ÷åéñéóìü ôïõ
öùôüò êáé ôçò óêéÜò åßíáé Ýêäçëåò. Ï
ÍÜñêéóóïò ðñïâÜëëåé ìÝóá áðü ôï
áðüëõôï óêïôÜäé, ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò
óõíáéóèçìáôéêÞò ôïõ áðïîÝíùóçò êáé
ìáôáéïäïîßáò, öùôßæåôáé åðéëåêôéêÜ,
ìåôáôñÝðïíôáò ôï ÷áñáêôÞñá ôïõ óå
ìéá öéãïýñá ôñáãéêÞ ðïõ áíáæçôÜ áðåãíùóìÝíá ôç óùôçñßá. Ç óýíèåóç
áðïôåëåß ðñáãìáôéêÞ óðïõäÞ ôçò ðáèïëïãßáò ôïõ íáñêéóóéóìïý, êáèþò áðïôåëåß Ýíá äéðëü ðïñôñÝôï ìå ôç äåýôåñç
öéãïýñá íá îåôõëßãåôáé áíôßóôñïöá
óôï êÝíôñï ôçò óêçíÞò. Ï Caravaggio
õéïèåôåß ìéá åóùôåñéêüôçôá óôá Ýñãá
ôïõ. Ìáãåßá, áãùíßá êáé ðñáãìáôéêÞ
åíäïóêüðçóç åßíáé ìåñéêÜ áðü ôá óôïé÷åßá ðïõ ðáñáôçñïýíôáé êáôÜ ôç èÝáóç ôïõ ðñáãìáôéêÜ åêðëçêôéêïý áõôïý
äçìéïõñãÞìáôïò. Ï ðáôÝñáò ôçò ôÝ÷íçò
baroque ðåéñáìáôßæåôáé ðåñéóóüôåñï
êáé éó÷õñïðïéåß ðëÝïí ôç ìáåóôñßá ôïõ
óôéò áíôáíáêëÜóåéò ôïõ öùôüò.
Ï Salvador Dali (1904-1989) ðñïóåããßæåé ôï èÝìá ìÝóá áðü ôéò øõ÷áíáëõôéêÝò èåùñßåò ôïõ âéåííÝæïõ êáèçãçôÞ
Åéê.3. Caravaggio, ÍÜñêéóóïò, 1598-99
Åéê.2. Nicolas Poussin, Ç÷þ êáé ÍÜñêéóóïò, 1629
Óßãêìïõíô Öñüõíô, ôïí ïðïßï óõíÜíôçóå óôï Ëïíäßíï ôï 1938. Óôï Ýñãï ôïõ
"Ç ìåôáìüñöùóç ôïõ ÍÜñêéóóïõ"
(åéê.4), ï Dali áíáäåéêíýåé ìÝóá áðü
ìéá êáèáñÜ õðåññåáëéóôéêÞ ðñïóÝããéóç ôçí ðëÞñç õðïôáãÞ ôïõ Þñùá óôç
ëáôñåßá ôïõ åéäþëïõ ôïõ. Ç öéëáñÝóêåéá ôïõ üìïñöïõ íÝïõ ôïí Ý÷åé
óõíôñßøåé êáé ôï ìáñôýñéü ôïõ ìïéÜæåé
áíõðüöïñï êáé áäéÝîïäï. Óôç äåîéÜ
ðåñéï÷Þ ôïõ ðßíáêá, ôï ëïõëïýäé (íÜñêéóóïò) ðñïâÜëåé áðü Ýíá óðáóìÝíï
áõãü, ôï ïðïßï êñáôÜ Ýíá õðåñöõóéêü
óå ìÝãåèïò ÷Ýñé, óçìáôïäïôþíôáò ôï
ôÝëïò ôïõ ìáñôõñßïõ ôïõ Þñùá. Óôç
âÜóç ôïõ áíôß÷åéñá, ìðïñoýìå íá äïýìå
ôá ìõñìÞãêéá ùò óýìâïëá ôçò áðïóýí-
èåóçò êáé ôçò ðáñïäéêüôçôáò ôçò ýðáñîçò. Ãéá íá åíéó÷õèåß áõôÞ ç Ýííïéá,
ðñïóôßèåôáé óôï Ýñãï Ýíá ôóáêÜëé ðïõ
êáôáâñï÷èßæåé Ýíá óöÜãéï, ðñïìçíýïíôáò ôïí åðåñ÷üìåíï èÜíáôï. Óå Ýíá
âÜèñï óôá äåîéÜ, âëÝðïõìå Ýíá Üãáëìá
ôïõ ÍÜñêéóóïõ óå ìéêñÞ êëßìáêá íá
áõôïèáõìÜæåôáé, åíþ óôï âÜèïò ìå
äõóêïëßá äéáêñßíïõìå ôçí åéêüíá ôïõ
÷åñéïý íá åðáíáëáìâÜíåôáé óå Ýíá
êåíü ÷þñï ðßóù áðü ôá âïõíÜ. Ç ðñïóÝããéóç ôïõ Dali ðáñïõóéÜæåôáé ùò ìéá
äéöïñïýìåíç ó÷Ýóç áíÜìåóá óôçí øåõäáßóèçóç êáé ôçí ðñáãìáôéêüôçôá, óå
Ýíá ðïëýðëïêï äßêôõï ôçò áëÞèåéáò êáé
ôçò åîáðÜôçóçò.
Åéê.1. John William Waterhouse, Ç÷þ êáé ÍÜñêéóóïò, 1903
29
å âáèåéÜ ðßóôç, ïé êÜôïéêïé
óôç ìáêñéíÞ ìáò Êïýâá êáé
óôï ÔñéíéäÜä ðñïóÝñ÷ïíôáé ôçí çìÝñá
ôçò ìíÞìçò ôïõ áãßïõ ËáæÜñïõ êáé ôïõ
áöéåñþíïõí ôá ôÜìáôÜ ôïõò, ìå ôçí
åõ÷Þ êáé ôçí ðñïóìïíÞ ðùò ï Üãéïò èá
ôïõò áêïýóåé, êáé ïé ðüèïé ôïõò èá åêðëçñùèïýí, ìéáò êáé ðéóôåýïõí üðùò
êáé ç äéêÞ ìáò åêêëçóßá ëÝåé, üôé Þôáí
ôåôñáÞìåñïò ößëïò ôïõ ×ñéóôïý ðïõ
ôïí áíÝóôçóå, Üëëùóôå êáé åêåß óôï
ìáêñéíü ÔñéíéäÜä üðùò Ýâëåðá óôï
ãåíéêüôåñá åíäéáöÝñïí íôïêéìáíôÝñ
ôçò ÅÔ-3 ôïí áíáðáñéóôïýí íåêñü ôïí
Üãéï ìÝóá áðü ôç äéêÞ ôïõò ðáñÜäïóç,
êáé ëáúêÞ ôÝ÷íç. ÌåôÜ ôï ðñïóêýíçìá
Ýîù áðü ôçí åêêëçóßá ôïõò, áñ÷ßæïõí
Ýíá ðáñáäïóéáêü ÷ïñü ðñïò ôéìÞí ôïõ
áãßïõ ó÷åäüí óå êáôÜóôáóç Ýêóôáóçò.
Áðü ôçí üìïñöç Êïýâá êáé ôï åîùôéêü ÔñéíéäÜä áò åðéâéâáóôïýìå óôï
âáðüñé ôçò öáíôáóßáò ìáò ãéá íá åðéóôñÝøïõìå óôç ðáôñßäá, êáé íá äÝóïõìå óôïí êÜâï ôïõ Áéôùëéêïý, óôç
ëéìíïèÜëáóóá, êáé íá âñåèïýìå óôï
÷ùñéü ìå ôï üìïñöï üíïìá Áããåëüêáóôñï, êáé óôá ãýñù ÷ùñéÜ ôïõ Áéôùëéêïý, åêåß ðïõ ìÝ÷ñé êáé óÞìåñá ëÝãïíôáé ôá "êÜëáíôá ôïõ ËáæÜñïõ".
Ôá êÜëáíôá áõôÜ ôñáãïõäïýí
ìéêñÝò ïìÜäåò ðïõ ôéò óõãêñïôïýí
ìüíï êïñßôóéá, åßíáé ïé ëåãüìåíåò
"Ëáæáñßíåò". Ôçí ðáñáìïíÞ ôïõ ËáæÜñïõ
Ì
Ôá êÜëáíôá
ôïõ ËáæÜñïõ
Ôïõ
ËÜæáñïõ ÍéêïëáÀäç
ÓõëëÝêôç - ÅñåõíçôÞ
Áõãü óôñïõèïêáìÞëïõ óêáëéóôü
ïé Ëáæáñßíåò Ý÷ïõí öôéÜîåé áðü îýëï
Ýíá ìéêñü åêêëçóÜêé ðïõ ôï Ý÷ïõí íôýóåé ïëüêëçñï ìå ëïõëïýäéá ôïõ áãñïý,
íôýíïõí ìå ëïõëïýäéá êáé äõï êáëáèÜêéá üðïõ åêåß èá ôïðïèåôïýí ôá áõãÜ
ðïõ èá ôïõò äßíïõí ïé íïéêïêõñáßïé.
Îå÷ýíïíôáé óôéò ãåéôïíéÝò êáé óôéò ñïýãåò, ÷ôõðïýí ðüñôåò êáé øÜëëïõí:
1983, ðáó÷áëéíü áõãü æùãñáöéóìÝíï áðü ôïí Ãéþñãï Ìáäþíç
30
1927, Ðáó÷áëéíÞ êÜñôá
ôá÷õäñïìçìÝíç áðü ôçí ÄñÜìá
"Ðåò ìáò ËÜæáñå ôé åßäåò
Åéò ôïí ¢äç ðïõ åðÞãåò;
Åßäá öüâïõò, åßäá ôñüìïõò
Åßäá âÜóáíá êáé ðüíïõò
Äþóôå ìïõ ëßãï íåñÜêé
Íá îåðëýíù ôï öáñìÜêé
Ôçò êáñäßáò, ôùí ÷åéëÝùí
Êáé ìç ìå ñùôÜôå ðëÝïí."
Áõôüò ï óôß÷ïò åßíáé âÝâáéá ï ðéï
óýíôïìïò êáé ï ðéï ãíùóôüò. Ïëüêëçñï
ôï êåßìåíï ðïõ ôñáãïõäéÝôáé âÝâáéá êáé
áëëïý óå ðïëëÝò ðáñáëëáãÝò åßíáé ôï
åîÞò:
"ÓÞìåñá Ýñ÷åôáé ï ×ñéóôüò
Ï åðïõñÜíéïò Èåüò
Åí ôç ðüëåé Âçèáíßá,
ÌÜñèá êëáßåé êáé Ìáñßá
ËÜæáñïí ôïí áäåëöü ôçò
Ôïí ãëõêý êáñäéáêü ôçò
Ôñåéò çìÝñåò ôïí èñçíïýóáí
Êáé ôïí ìïéñïëïãïýóáí
Ôçí çìÝñá ôçí ÔåôÜñôç
Êßíçóå ï ×ñéóôüò ãéá íá' ñèåé.
Êáé âãÞêå êé ç Ìáñßá Ýîù
Áðü ôç Âçèáíßá.
Óêýâåé åìðñüò ãïíáôéóôÞ
Êáé ôïõò ðüäåò ôïõ öéëåß.
-Áí åäþ Þóïõí ×ñéóôÝ ìïõ,
Äåí èá ðÝèáéíå ï áäåëöüò ìïõ.
Ìá êé åãþ ôþñá ðéóôåýù
Êáé êáëüôáôá åîåýñù
¼ôé äýíáóáé áí èÝëåéò
Êáé íåêñïýò íá áíáóôáßíåéò
-ËÝãå, ðßóôåõå Ìáñßá
¢ãùìåí åéò ôá ìíçìåßá
Ôüôå êé ï ×ñéóôüò äáêñýæåé
Êáé ôïí ¢äç öïâåñßæåé:
-¢äç, ÔÜñôáñå êáé ×Üñå
ËÜæáñå íá ìç óå ðÜñåé:
Äåýñï Ýîù ËÜæáñå ìïõ,
Ößëå êáé áãáðçôÝ ìïõ
Ðáñåõèýò áðü ôïí ¢äç
Ùò åîáßóéï óçìÜäé.
ËÜæáñïò áðåíåêñþèç,
ÁíåóôÞèç êáé óçêþèç.
ËÜæáñïò óáâáíùìÝíïò
Êáé ìå ôï êÞñé æùóìÝíïò
-ËÜæáñå ðåò ìáò ôé åßäåò
Åéò ôïí ¢äç ðïõ åðÞãåò;
Åßäá öüâïõò, åßäá ôñüìïõò
Åßäá âÜóáíá êáé ðüíïõò
Äþóôå ìïõ ëßãï íåñÜêé
Íá îåðëýíù ôï öáñìÜêé
Ôçò êáñäßáò, ôùí ÷åéëÝùí
Êáé ìç ìå ñùôÜôå ðëÝïí."
Ï óêïðüò ôùí ðáéäéþí åßíáé íá ãåìßóïõí ôá êáëáèÜêéá ôïõò ìå áõãÜ,
åêôüò áðü ôá êáëïýäéá ðïõ ôïõò êåñíÜíå ïé êáëïíïéêïêõñÜäåò íá ôá ìïéñáóôïýí óôï ôÝëïò, êáé ôï êÜèå ðáéäß èá
ôá ðÜåé óðßôé óôç ìÜíá ôïõ êáé áõôÞ ìå
ôç óåéñÜ ôçò, ôçí ÌåãÜëç ÐÝìðôç èá
ôá âÜøåé êüêêéíá ìå ðñþôç ýëç âáøßìáôïò îåñÜ êñåììõäüöõëëá. ¸ôóé ôá êüêêéíá áõãÜ Ýôïéìá èá ðåñéìÝíïõí ìÝ÷ñé
ôï âñÜäõ ôçò ÁíÜóôáóçò, üôáí ôï êÜèå
ìÝëïò ôçò ïéêïãÝíåéáò èá ðÜñåé ôï áõãü
óôç ôóÝðç ôïõ óôçí åêêëçóßá ãéá íá
ôóïõãêñßóåé ìüëéò ï ðáðÜò èá øÜëëåé
ôï "×ñéóôüò ÁíÝóôç".
¸ôóé ç ëáïãñáößá ìáò áí êáé
êÜðùò ðåñéïñéóìÝíá êáé ãéá ðïëëïýò
Üãíùóôá Ý÷åé êáôáãñÜøåé êáé "ôá
êÜëáíôá ôïõ ËáæÜñïõ". Åìåßò åäþ óôéò
ðüëåéò ðïõ æïýìå, ôÝôïéá êÜëáíôá äåí
Ý÷ïõìå êáé èá Ý÷ïõìå ôçí ôý÷ç í' áêïýóïõìå ïýôå âÝâáéá íá ãíùñßóïõìå ôá
áäåëöÜ Ýèéìá Üãåñìïé-ëáæáñÜêéá óôï
Áéôùëéêü-êáé ôá ëáæáñÜêéá ðïõ öôéÜ÷íïõí óôá ÷ùñéÜ óôçí ðáíÝìïñöç Êù.
Ôï áõãü, ùò ôñïöÞ, Ýðáéîå êáé ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï óôç äéáôñïöÞ ìáò.
Åßíáé üìùò ÷ñÞóéìï íá áíáöÝñïõìå üôé
1940, áíÜãëõöç êáñô ðïóôÜë
áðü ôç ÓêéÜèï
õðÞñîå ðçãÞ ÝìðíåõóÞò êáé êáëëéôå÷íéêÞò
äçìéïõñãßáò. Åêôüò áðü ðïëý÷ñùìá
ðáó÷áëéíÜ âáøßìáôá óôéò ìÝñåò ìáò
õðÜñ÷ïõí óôá ðñáãìáôéêÜ áõãÜ æùãñáöéêÝò äçìéïõñãßåò óáí áõôÝò ðïõ
ìáò êëçñïäüôçóå ï äéêüò ìáò Ãéþñãïò
ÌáäùíÞò. ÁõãÜ áðü ÷ñùìáôéóôÜ áëÜâáóôñá, óêáëéóôÜ áõãÜ óôñïõèïêáìÞëïõ ðñáãìáôéêÜ Ýñãá ôÝ÷íçò, áõãÜ áðü
÷ñõóü, áðü åëåöáíôüäïíôï, áðü êñýóôáëëï êáé áðü Üëëï ìÝôáëëï, õðÜñ÷ïõí êáé ôá ðáãêïóìßùò ãíùóôÜ ìïõóåéáêÜ áõãÜ ÖáìðåñæÝ ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí óôá ôÝëç ôïõ 19ïõ áéþíá åìðíåõóìÝíá áðü ôçí ëáúêÞ ñùóéêÞ ðáñÜäïóç
ôùí "ðéôÜíóêé".
¸íá üìïñöï ôåôñÜóôé÷ï ðïõ Ýëåãå
ç ãéáãéÜ ìïõ ôçí çìÝñá ôïõ ËáæÜñïõ
ðïõ äåí áöïñïýóå ôïí Üãéï áëëÜ ôï
ÐÜó÷á êáé ôçí ÊõñéáêÞ ôùí ÂáÀùí ôï
èõìüôáí áðü ôá ðáéäéêÜ ôçò ÷ñüíéá åêåß
óôçí ÌáëáêïðÞ ôçò Êáððáäïêßáò
åßíáé áõôü:
ÂÜãéá-âÜãéá ôùí âáãéü
Ôñþíå øÜñé êáé êïëéü
Êáé ôçí Üëëç ÊõñéáêÞ
Ôñþíå êüêêéíï áõãü.
...êáé üðùò Ýãñáöáí ïé ðáëéÝò êáñô
- ðïóôÜë
ÊáëÞ ÁíÜóôáóç!
31
÷åé ãßíåé áðüëõôá áéóèçôü ôçí
¸
ôåëåõôáßá äåêáåôßá üôé ç "ðëçñïöïñßá" áðïôåëåß ôï Á êáé ôï Ù óôçí
www.ionikos-syndesmos.gr
Äéáäéêôõáêüò ôüðïò
(website)
Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
Ôïõ
ÐáñáóêåõÜ
Å.Ã. Ðáðáäüðïõëïõ
Ìç÷áíéêïý Ç/Õ ÓõóôçìÜôùí
(Ô.Å.)
êáèçìåñéíüôçôÜ ìáò, åßôå åßìáóôå "óõìöéëéùìÝíïé" ìå ôéò "íÝåò ôå÷íïëïãßåò",
åßôå ü÷é. Êïìâéêü ñüëï óôçí åîÜðëùóç
ôçò ðëçñïöïñßáò, áðïôÝëåóå, áðïôåëåß
êáé èá áðïôåëåß ìå ôéò üðïéåò "ðáñáëëáãÝò" ôïõ, ç ôå÷íïëïãßá ôïõ äéáäéêôýïõ (Internet) êáé ôùí õðçñåóéþí ôïõ. Ï
Éùíéêüò Óýíäåóìïò, ãõñßæåé "óåëßäá"
óôçí åîÝëéîÞ ôïõ êáé ðñï÷ùñÜ óôçí
çëåêôñïíéêÞ ôïõ "åêäï÷Þ" ãéá íá êÜíåé
ôï "êõíÞãé ôçò ðëçñïöïñßáò" êáèåíüò
ìáò áìåóüôåñï êáé ðëçñÝóôåñï üóïí
áöïñÜ ôá ÈÝìáôá ðïõ ðñáãìáôåýåôáé!
¢ìåóç ðëïÞãçóç óôï õëéêü ôéò ÂéâëéïèÞêçò ôïõ, óôï ðëÞñåò ðåñéå÷üìåíï ôùí
åíôýðùí ðïõ åêäßäåé, Üìåóç åíçìÝñùóç
çëåêôñïíéêÜ ãéá ìåëëïýìåíåò åêäçëþóåéò ðïõ Ý÷ïõí ðñïãñáììáôéóôåß, óõììåôï÷Þ åíäéáöåñïìÝíùí óå äçìïóêïðÞóåéò, ðñüóâáóç óå ðïëýôéìï áñ÷åéáêü
õëéêü, åñãáëåßá áíáæÞôçóçò ðåñéå÷ïìÝíïõ, áðïôåëïýí ìßá "ìéêñÞ åíäåéêôéêÞ
ãåýóç" ãéá ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ öéëïîåíïýíôáé êáé äéáñêþò åìðëïõôßæïíôáé
óôï äéáäéêôõáêü ôüðï ôïõ óõëëüãïõ, ìå
ôñüðï áðëü êáé öéëéêü!
Óôéò 01/01/2011 îåêßíçóå ç ëåéôïõñãßá ôçò äéáäéêôõáêÞò ðáñïõóßáò ôïõ
Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ (website). Ï åðéóêÝðôçò ìðïñåß íá ðëïçãçèåß óôï
óýíïëï ôùí ðñïóöåñïìÝíùí õðçñåóéþí ôïõ ôüðïõ áðü ôç äéåýèõíóç
www.ionikos-syndesmos.gr.
Ç äïìÞ ôïõ ôüðïõ åßíáé îåêÜèáñç
êáé "äéÜöáíç" ëåéôïõñãéêÜ, ìå âÜóç ôç
öéëïóïößá ðïõ ðñÝðåé íá äéÝðåé Ýíáí
óýã÷ñïíï äéáäéêôõáêü ôüðï, âáóéóìÝíï óå ðëáôöüñìá ôýðïõ CMS (Content
Management System-Óýóôçìá Äéá÷åßñéóçò Ðåñéå÷ïìÝíïõ). Áíáëõôéêüôåñá,
ìåôÜ ôçí åéóáãùãéêÞ åíüôçôá, ï åðéóêÝðôçò ïäçãåßôáé óôçí êýñéá óåëßäá ôïõ
ôüðïõ:
Ç "ñá÷ïêïêêáëéÜ" ôïõ ôüðïõ âñßóêåôáé ïõóéáóôéêÜ óôçí åíüôçôá 2
(êáôáêüñõöï "ìåíïý" åðéëïãþí), üðïõ
åêåß, óå "äåíäñïåéäÞ" ìïñöÞ, áíÜëïãá
32
ìå ôéò åðéëïãÝò ôïõ åðéóêÝðôç, áíáðôýóóïíôáé üëåò ïé õðçñåóßåò ôïõ
ôüðïõ. Åéäéêüôåñá, áêïëïõèïýí ïé õðïåðéëïãÝò ôùí áíôéóôïß÷ùí êõñßùí
åðéëïãþí ðïõ Ý÷ïõí ðåñéóóüôåñá áðü
Ýíá åðßðåäá:
Åðß ôùí åðéëïãþí, ç åðéëïãÞ
"ÉÓÔÏÑÉÊÏ" áöïñÜ õëéêü ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôï éóôïñéêü ôïõ óõëëüãïõ.
Áðü ôçí åðéëïãÞ "ÔÁ ÍÅÁ ÌÁÓ",
ìðïñåß ï åðéóêÝðôçò íá åíçìåñùèåß ìå
óåéñÜ ðáëáéüôçôáò (áðü ôï íåüôåñï
ðñïò ôï ðáëáéüôåñï), ìå ôá íÝá ôïõ
Óõëëüãïõ (ð.÷. ãéá êÜðïéá åêäÞëùóç
ðïõ ðñüêåéôáé íá ãßíåé Þ ðïõ Þäç Ýãéíå).
Áðü ôçí õðïåðéëïãÞ "ÐÅÑÉÏÄÉÊÏ
ËÕ×ÍÁÑÉ" ôùí êõñßùí åðéëïãþí
"ÔÏÌÅÉÓ ÄÑÁÓÔÇÑÉÏÔÇÔÙÍ" êáé
"ÅÊÄÏÓÅÉÓ", äßäåôáé Ýíá ðëÞñåò
"åñãáëåßï" óôïí åðéóêÝðôç ãéá ôçí ðëÞñç êáé áíáëõôéêÞ ðëïÞãçóÞ ôïõ çëåêôñïíéêÜ óôï ðëÞñåò ðåñéå÷üìåíï ôùí
ôåõ÷þí ôïõ "ËÕ×ÍÁÑÉÏÕ" ôïõ óõëëüãïõ. Ï åðéóêÝðôçò, ìðïñåß Üìåóá
âÜóåé ôïõ "÷åéñéóôçñßïõ" ôåõ÷þí ðïõ
âñßóêåôáé Üíù äåîéÜ óôçí ðåñéï÷Þ 5
(ðïõ áöïñÜ ôï êõñßùò ðåñéå÷üìåíï ôïõ
ôüðïõ âÜóåé ôùí åêÜóôïôå åðéëïãþí
ìáò), íá åðéëÝîåé ôï åðéèõìçôü ôåý÷ïò,
íá äéáâÜóåé ôá ðåñéå÷üìåíá ôïõ áíôßóôïé÷ïõ ôåý÷ïõò êáé "ðáôþíôáò" åðÜíù
óôï áíôßóôïé÷ï åéêïíßäéï ôïõ "Ëõ÷íáñéïý", íá "êáôåâÜóåé" óôïí Ç/Õ ôïõ êáé
íá äéáâÜóåé ôï ðëÞñåò áíôßóôïé÷ï
ôåý÷ïò óôç äçìïöéëÞ ìïñöÞ Adobe
Acrobat Reader (áñ÷åßá ôýðïõ pdf).
Áðü ôçí åðéëïãÞ "ÂÉÂËÉÏÈÇÊÇ",
äßäåôáé Ýíá ðëÞñåò "åñãáëåßï" óôïí åðéóêÝðôç ãéá ôçí ðëÞñç êáé áíáëõôéêÞ
ðëïÞãçóÞ ôïõ óôïõò ôßôëïõò ôçò âéâëéïèÞêçò ðïõ ôçñåß ï óýëëïãïò, óå åðßðåäï áêñéâïýò åóôßáóçò, ìå äéÜöïñá
äéáöïñåôéêÜ êñéôÞñéá, ðïõ öáßíïíôáé
áíáëõôéêÜ ùò åîÞò:
êáé ç ïñèÞ ðëçêôñïëüãçóç ôïõ ðñïôåéíüìåíïõ -êÜèå öïñÜ ôõ÷áßïõ- êùäéêïý
áóöáëåßáò óôï ó÷åôéêü ðåäßï. Áõôüò ï
êùäéêüò, "ðñïóôáôåýåé" ôç ëåéôïõñãßá
ôçò öüñìáò åðéêïéíùíßáò áðü "áõôüìáôåò ìç÷áíÝò" ðïõ óôï÷åýïõí óôçí
áðïóôïëÞ "äéáöçìéóôéêþí" ìçíõìÜôùí
(spam). Ï åðéóêÝðôçò, áí ôï åðéèõìåß,
ìðïñåß íá åðéëÝîåé ðñéí ôçí "ÁðïóôïëÞ" ôï ðåäßï "Óôåßëôå Ýíá áíôßãñáöï
áõôïý ôïõ ìçíýìáôïò óôç äéêÞ óáò äéåýèõíóç email", åöüóïí åðéèõìåß íá ëÜâåé
óôï email ðïõ Ý÷åé Þäç äçëþóåé, áíôßãñáöï ôïõ ìçíýìáôüò ôïõ ðñïò ôïí
óýëëïãï. Áõôïíüçôï åßíáé, ðùò åðåîåñãÜæïíôáé êáé áðáíôþíôáé åãêáßñùò ôá
ìçíýìáôá ôùí åðéóêåðôþí.
ÐáñÜäåéãìá ðëïÞãçóçò óôá äåäïìÝíá
ôçò ÂéâëéïèÞêçò ìå êñéôÞñéï ôçí
"ÅËËÇÍÉÊÇ ËÏÃÏÔÅ×ÍÉÁ áíÜ ÔÉÔËÏ"
Óôçí åðéëïãÞ "ÓÕÍÄÅÓÌÏÉ", ï
åðéóêÝðôçò ìðïñåß íá åíôïðßóåé áíÜ
"Êáôçãïñßá ÓõíäÝóìùí", ôéò äéåõèýíóåéò Üëëùí ôñßôùí ðñïôåéíïìÝíùí
äéáäéêôõáêþí ôüðùí (web sites).
Ç åðéëïãÞ "ÁÍÁÆÇÔÇÓÇ", áðïôåëåß Ýíá åíáëëáêôéêü åñãáëåßï åíôïðéóìïý ðëçñïöïñßáò áðü ôïí åðéóêÝðôç,
ãéá ôï óýíïëï ôïõ õëéêïý ðïõ åßíáé äçìïóéåõìÝíï óôïí ôüðï ôïõ óõëëüãïõ!
Ëåéôïõñãåß üðùò êÜèå ìç÷áíÞ áíáæÞôçóçò, äçëáäÞ ï ÷ñÞóôçò äßíåé ôéò
ëÝîåéò "êëåéäéÜ" ðïõ åðéèõìåß âÜóåé
áõôþí íá åóôéÜóåé óôï ðåñéå÷üìåíï ôïõ
ôüðïõ, áó÷Ýôùò èåìáôéêþí ðåñéï÷þí
ôïõ ôüðïõ, êáé âÝâáéá, ôá áðïôåëÝóìáôá áíáæÞôçóçò íá åîÜãïíôáé âÜóåé
ðïëëáðëþí êñéôçñßùí áíáæÞôçóçò
(üðùò óôï ðáñÜäåéãìÜ ìáò ð.÷. "üðïéá
áðü ôéò ëÝîåéò" êáé "ôá íåüôåñá ðñþôá"):
Óôçí åðéëïãÞ "ÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁ", ï
åðéóêÝðôçò ìðïñåß áöåíüò íá åíçìåñùèåß ìå ôá ðëÞñç óôïé÷åßá åðéêïéíùíßáò
ìå ôïí óýëëïãï, áöåôÝñïõ íá õðïâÜëëåé çëåêôñïíéêÜ óôïí óýëëïãï åñùôÞóåéò, ðáñáôçñÞóåéò, õðïäåßîåéò üðùò
êáé ôçí êñéôéêÞ ôïõ! Áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç ãéá ôçí õðïâïëÞ ôçò öüñìáò
åðéêïéíùíßáò, åßíáé ç óõìðëÞñùóç ôùí
óôïé÷åßùí åðéêïéíùíßáò ìáæß ôïõ êáèþò
Ç åíüôçôá 1 (ïñéæüíôéï "ìåíïý" åðéëïãþí), áðïôåëåß óôïé÷åéþäåò õðïóýíïëï ôùí êõñßùí åðéëïãþí ôçò åíüôçôáò 2 êáé Þäç Ý÷åé êáëõöèåß áðü ôá
ðñïáíáöåñüìåíá.
ÌÝóù ôçò åíüôçôáò 3, äßäåôáé óôïí
åðéóêÝðôç ç äõíáôüôçôá, áí ôï åðéèõìåß, íá åããñáöåß ùò çëåêôñïíéêü ìÝëïò
("e-ÌÝëïò") ìÝóù ôïõ "Äçìéïõñãßá ëïãáñéáóìïý", ðñïêåéìÝíïõ Ýôóé íá ëáìâÜíåé ìåëëïíôéêÜ óôï email ôïõ íÝá êáé
åíçìåñþóåéò ôïõ óõëëüãïõ. Åîõðáêïýåôáé, ðùò ôá óôïé÷åßá ðïõ äçëþíåé
ìå ôçí åããñáöÞ ôïõ ï åðéóêÝðôçò, åßíáé
ðñïóùðéêÜ, ôá äéá÷åéñßæåôáé ï ßäéïò êáé
áíÜ ðÜóá óôéãìÞ ìðïñåß íá ôá åðåîåñãÜæåôáé.
Óôçí åíüôçôá 4, öáßíïíôáé Üìåóá
(on-line) ïé 5 äçìïöéëÝóôåñåò óåëßäåò
ôïõ ôüðïõ âÜóåé ôùí ðñïôéìÞóåùí ôùí
åðéóêåðôþí, åíþ óôçí åíüôçôá 8 öáßíåôáé Üìåóá (åîßóïõ on-line) áñéèìçôéêÜ
ï áñéèìüò ôùí åðéóêåðôþí áëëÜ êáé ï
áñéèìüò ôùí óõíäåäåìÝíùí ìåëþí
("e-Ìåëþí") ðïõ ôçí ôñÝ÷ïõóá óôéãìÞ
ðëïçãïýíôáé óôïí ôüðï.
Óôçí åíüôçôá 6, óõíÞèùò áíáñôÜôáé
ìßá óýíôïìç áëëÜ êáé ðïëý óçìáíôéêÞ
áíáêïßíùóç (ð.÷. êÜðïéá ðñüóêëçóç
óå êÜðïéá åêäÞëùóç ðïõ Ý÷åé ðñïãñáììáôéóôåß íá ãßíåé óôï Üìåóï ìÝëëïí),
üðïõ, áí åðéëåãåß áðü ôï åðéóêÝðôç, èá
ïäçãçèåß óôï ðëÞñåò áíáëõôéêü êåßìåíï
ôçò áíÜñôçóçò ãéá ôçí ðëçñÝóôåñç
åíçìÝñùóÞ ôïõ!
Ç åíüôçôá 7 "Åêöñáóôåßôå", áðïôåëåß Ýíá åíáëëáêôéêü áíïéêôü âÞìá åëåýèåñçò Ýêöñáóçò (ðÝñáí ôçí "öüñìáò
åðéêïéíùíßáò") ôùí åðéóêåðôþí ôïõ
ôüðïõ (åããåãñáììÝíùí êáé ìç), üðïõ,
áí ôï åðéèõìïýí, ìðïñïýí íá óõìâÜëëïõí óôçí åîáãùãÞ ðïëýôéìùí óõìðåñáóìÜôùí ìå ôçí øçöïöïñßá ôïõò óôçí
åêÜóôïôå åíåñãü äçìïóêüðçóç-åñùôçìáôïëüãéï. Ôá üðïéá áðïôåëÝóìáôá
üðùò êáé ôï éóôïñéêü ôùí äçìïóêïðÞóåùí (åíåñãþí êáé ìç), ìðïñïýí íá
èåáèïýí áðü ôïí êáèÝíá. Åîõðáêïýåôáé, ðùò Ý÷åé õëïðïéçèåß Ýíáò ìç÷áíéóìüò ðñüëçøçò, ïýôùò þóôå íá ìçí
ìðïñåß ï ßäéïò åðéóêÝðôçò åðáíáëáìâáíüìåíá êáé Üìåóá íá õðïâÜëåé åê íÝïõ
øÞöï ãéá ôçí ßäéá äçìïóêüðçóç.
Êëåßíïíôáò, íá åðáíáëÜâïõìå ðùò
ôï ðåñéå÷üìåíï ôïõ Äéáäéêôõáêïý
ôüðïõ, âñßóêåôáé óå öÜóç âáèìéáßáò
åíçìÝñùóçò-åìðëïõôéóìïý ôïõ ìå õëéêü
(êåßìåíá - öùôïãñáößåò, áñ÷åéáêü õëéêü
êëð), üëùí ôùí èåìáôéêþí ôïõ åíïôÞôùí ìßáò ðñïò ìßá, äéáäéêáóßá åðßðïíç,
÷ñïíïâüñá áëëÜ êáé áÝíáç, ôçò ïðïßáò
ôïõò "êáñðïýò" Þäç áñ÷ßæïõìå (óôéò
ëßãåò åâäïìÜäáò ëåéôïõñãßáò ôïõ) íá
ãåõüìáóôå.
Åëðßæïõìå Ýôóé, íá áðïôåëÝóåé âáèìéáßá, êïéíü óçìåßï áíáöïñÜò üëùí
ìáò! ÊáëÞ ðëïÞãçóç!
33
Óêßôóï ôïõ Íßêïõ ÂïõëãáñÝëç
34
H
ÅÊÄÇËÙÓÅÉÓ
Ç ðáéäéêÞ ãéïñôÞ
ôïõ É.Ó.
5 Éáíïõáñßïõ 2011
öåôåéíÞ ðñùôï÷ñïíéÜôéêç
ãéïñôÞ ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ,
ãéá ôïõò ìéêñïýò ôïõ ößëïõò, äåí Þôáí
ìüíï ìéá åêäÞëùóç ãéá íá ôïõò äéáóêåäÜóåé, áëëÜ Ýêñõâå êáé ìéá åõ÷Üñéóôç
Ýêðëçîç ôüóï ãé' áõôïýò, üóï êáé ãéá
ôïõò ìåãÜëïõò ðïõ ôïõò óõíüäåõáí.
Ç èåáôñéêÞ ïìÜäá ìå ôï üíïìá
ÁÍÔÁÌÁÐÁÍÔÁ×ÏÕ, äçëáäÞ ï Íßêïò
Ôüìðñáò êáé ç ÅëÝíç Ðáíáãéþôïõ
(êïõêëïðáßêôåò, êïõêëïðïéïß) ðáñïõóßáóáí ìßá ðáñÜóôáóç èåÜôñïõ
ìáñéïíÝôáò ìå êïýêëåò ìå ôïí ôßôëï "Ôï
áãüñé ìå ôá ìáãéêÜ äÜêôõëá". Ìéá
éóôïñßá ãéá ôçí ïìïñöéÜ ôçò ìïõóéêÞò
êáé ôç äýíáìç ôçò áíèñþðéíçò èÝëçóçò.
¸íá êáëü êé åñãáôéêü áãüñé, ðïõ
æåé óáí øõ÷ïðáßäé ó' Ýíá ðáëéü íåñüìõëï ìáæß ì' Ýíá óôñéììÝíï êáé ìÝèõóï
ìõëùíÜ êé Ýíá ôåìðÝëç ãéï, äåí áðïãïçôåýåôáé áðü ôç óêëçñÞ æùÞ ôïõ êáé
âÜæåé óôü÷ï íá ãßíåé âéïëéóôÞò. Êé üôáí
öôÜóåé óôï óçìåßï íá ðáßæåé ìå èáõìáóôÞ äåîéïôå÷íßá ôï äïîÜñé ôïõ, üëïé
ìáãåýïíôáé: ï Þëéïò, ôï öåããÜñé, ïé
ìïýóåò, ôá îùôéêÜ, ïé Üíèñùðïé... Ç
öÞìç ôïõ ðïõ öôÜíåé óå ðüëåéò êáé
÷ùñéÜ öõóéêÜ äåí áöÞíåé áäéÜöïñï
êáé ôï ãåñïðáñÜîåíï ìõëùíÜ.
Ôï ìÞíõìá ôïõ ðáñáìõèéïý, ôï
Üñôéï êåßìåíï óå ìïñöÞ äåêáðåíôáóýëëáâïõ, ôá êáôáðëçêôéêÜ óêçíéêÜ, ïé
ôÝëåéá öôéáãìÝíåò êïýêëåò, ç ãëõêéÜ
ìïõóéêÞ ðïõ óõíüäåõå ôç ðáñÜóôáóç
êáé öõóéêÜ ç Üñéóôç ôå÷íéêÞ ôùí äýï
íÝùí áíèñþðùí "Ýêëåøáí" ôçí êáñäéÜ
ôùí èåáôþí, ðïõ ÷åéñïêñüôçóáí óôï
ôÝëïò ìå öáíåñü åíèïõóéáóìü.
¹ôáí ôüóç ç ÷áñÜ ôùí ðáéäéþí,
þóôå áêüìá êé üôáí ðÞñáí ôçí ðéôïýëá
êáé ôá äùñÜêéá ôïõò óõæçôïýóáí ãé'
áõôÜ ðïõ åßäáí êé Üêïõóáí. Óôï êáôÝâáóìá ïé óêÜëåò ãÝìéóáí ìå ôéò öùíïýëåò ôïõò êáé óå ìáò ôïõò ìåãáëýôåñïõò
Ýöôáíå ï áðüç÷üò ôïõò, åíþ áêüìç
äßíïõìå óõã÷áñçôÞñéá óôï Íßêï êáé
óôçí ÅëÝíç. Áò åëðßóïõìå üôé êÜðïéá
óôéãìÞ èá ôïõò îáíáäïýìå óôïí Éùíéêü
Óýíäåóìï íá ìáò îáíáôáîéäÝøïõí óôç
öáíôáóôéêÞ ÷þñá ôçò ðáéäéêÞò ìáò
áèùüôçôáò.
áßèïõóá Þôáí áóöõêôéêÜ ãåHìÜôç.
Ç ðßôá ôïõ Éùíéêïý Óõí-
Ç ðßôá ôïõ
Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
22 Éáíïõáñßïõ 2011
äÝóìïõ áðïôåëåß åäþ êáé áñêåôÜ ÷ñüíéá ðïëéôéóôéêü ãåãïíüò ãéá ôçí ðüëç
ìáò. Áðü ôç óôéãìÞ äå, ðïõ ãéá ôñßôç
óõíå÷Þ ÷ñïíéÜ, ôï Ä.Ó. ôïõ óõëëüãïõ
êáèéåñþíåé Ýíá èåóìü ðïõ Ý÷åé íá êÜíåé ìå ôçí ôéìÞ êÜðïéùí ðñïóþðùí ðïõ
Ýðáéîáí óçìáíôéêü ñüëï óôá êïéíÜ ôçò
Í. Éùíßáò, ç ãéïñôéíÞ áõôÞ ìÝñá ðáßñíåé
áêüìç ìåãáëýôåñåò äéáóôÜóåéò.
Ç ðñüåäñïò ôïõ É.Ó. êõñßá Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ Üíïéîå ôçí üìïñöç
âñáäéÜ åíèõìïýìåíç êÜðïéåò öñÜóåéò
áðü ôïõò "¢èëéïõò" ôïõ Âßêôùñïò
Ïõãêþ êáé Ýäùóå óôï ÷áéñåôéóìü ôçò
ôï óôßãìá ôçò öéëïóïößáò ôïõ Óõëëüãïõ, ðïõ üðùò åßðå ðéóôåýåé óôïí áíåìïóôñüâéëï ôïõ ðïëéôéóìïý êáé óå üëåò
ôéò èáõìáóôÝò äéåñãáóßåò ôçò ðñïüäïõ,
ðïõ áõôüò óõíåðÜãåôáé. Ôá ìÝëç ôïõ
Ä.Ó. ôïõ É.Ó. ôüíéóå ç ïìéëÞôñéá, åîáêïëïõèþíôáò íá åßíáé ñïìáíôéêÜ, ïíåéñïðüëá êáé áéóéüäïîá, ðéóôåýïõí óå üóá
ï ðïëéôéóìüò áíáëýåôáé: ó' üëåò ôéò
ìïñöÝò ôçò ôÝ÷íçò, ó' üëåò ôéò êïéíùíéêÝò êáôáêôÞóåéò, óôçí åîÝëéîç ôçò åðéóôÞìçò. Ó' áõôïýò ôïõò ÷áëåðïýò
êáéñïýò ðïõ æïýìå, ï ðïëéôéóìüò åßíáé
ôï ðéï éó÷õñü áíôßäïôï, ðñüóèåóå.
Êüâïíôáò ëïéðüí ôï ðñþôï êïììÜôé ôçò ðßôáò, ôï áöéÝñùóå óôïí É.Ó.
êáé ó' üëïõò ôïõò ðïëéôéóôéêïýò öïñåßò
ôçò Í. Éùíßáò êáé ôïõò êÜëåóå óå ìéá
äçìéïõñãéêÞ óõíåñãáóßá, öùôéóìÝíç,
"ãéá íá öùôßóïõìå ôá óêüôç ðïõ ìáò
áðåéëïýí".
ÔÝëïò åõ÷Þèçêå êáëÞ ÷ñïíéÜ óå
üëïõò êáé êÜëåóå ôï ÄÞìáñ÷ï ôçò Í.
Éùíßáò ê. ÇñáêëÞ Ãêüôóç íá êüøåé Ýíá
êïììÜôé áðü ôçí ðßôá êáé íá äéáôõðþóåé ôéò åõ÷Ýò ôïõ, ðïõ êé áõôüò ìå ôç
óåéñÜ ôïõ ðñïóðÜèçóå íá äþóåé Ýíá
áéóéüäïîï ìÞíõìá, âáäßæïíôáò óôá
ðñþôá âÞìáôá ôçò Äçìáñ÷éáêÞò ôïõ
ðïñåßáò êáé üóï âÝâáéá èá ôïõ ôï åðéôñÝøïõí ïé "êáëëéêñáôéêÝò" äéáôáãÝò
êáé ç êñáôéêÞ ëéôüôçôá.
Ãéá ôïí ôéìþìåíï ÈÅÏÄÙÑÏ
ÐÁÐÁÄÇÌÇÔÑÉÏÕ ìßëçóå ï ê. Çëßáò
ÆáñÜíçò. ¸íáí åñãÜôç ðïõ ãåííÞèçêå
35
ôï 1932 ó' Ýíá öôù÷üóðéôï ôçò ÍÝáò
Éùíßáò áðü ðñüóöõãåò ãïíåßò, áðü ôá
ðáéäéêÜ ôïõ ÷ñüíéá æåé ôç èçñéùäßá ôùí
ÃåñìáíïôóïëéÜäùí ðïõ óêïôþíïõí ôïí
áäåëöü ôïõ óôï ìðëüêï ôçò ÊáëïãñÝæáò. ÌáèçôÞò áêüìá îåóçêþíåé ôïõò
óõììáèçôÝò ôïõ óôï äçìïôéêü, åíÜíôéá
óôéò åðéôñïðÝò ðïõ ôïõò êëÝâïõí ôï
óõóóßôéï. ÁðïâÜëëåôáé äéá ðáíôüò áðü
ôç ìáèçôéêÞ æùÞ. Óå çëéêßá 15 åôþí
óõëëáìâÜíåôáé, öõëáêßæåôáé êáé åêôïðßæåôáé óôéò öõëáêÝò áíçëßêùí. Áêïëïõèåß ç åêôüðéóÞ ôïõ óôá ÌÝãáñá.
ÌÝóá óå Ýíá óõíå÷Þ áãþíá ãéá ôçí åðéâßùóç áíÜìåóá óå óõëëÞøåéò êáé êáôáäßêåò ïñãáíþíåôáé óôçí ÅÄÍÅ êáé ôç
íåïëáßá ôçò ÅÄÁ. Ôáõôü÷ñïíá áñ÷ßæåé
ôç óõíäéêáëéóôéêÞ ôïõ äñÜóç óôï óùìáôåßï êëùóôïûöáíôïõñãþí Í. Éùíßáò.
Ôï 1956 óôñáôåýåôáé êáé óôÝëíåôáé ùò
åðéêßíäõíïò óôç Ìáêñüíçóï ìÝ÷ñé ôï
ôÝëïò ôçò èçôåßáò ôïõ. Óõíå÷ßæåé ôç
äñÜóç ôïõ ùò óõíäéêáëéóôÞò êáé ãñáììáôÝáò ôùí êëùóôïûöáíôïõñãþí. Ôï
'67, åîïñßæåôáé óôç ÃõÜñï êáé ìåôÜ óôç
ËÝñï. Óôç ìåôáðïëßôåõóç äñáóôçñéïðïéåßôáé êáé óôçí ÔïðéêÞ Áõôïäéïßêçóç. ÅêëÝãåôáé äçìïôéêüò óýìâïõëïò
óôï øçöïäÝëôéï ôïõ ÃéÜííç ÄïìíÜêç
êáé ôï '86 õðü ôïí ÇñáêëÞ Ãêüôóç áíáëáìâÜíåé êáèÞêïíôá áíôéäçìÜñ÷ïõ.
¸íáò äéáñêÞò áãþíáò ãéá ôçí êáëõôÝñåõóç ôùí üñùí äéáâßùóçò ôùí óõíáíèñþðùí ôïõ, åõáéóèçóßá, åãñÞãïñóç.
Áíïé÷ôüò óôá íÝá ñåýìáôá éäåþí, ïéêïëüãïò, áóõìâßâáóôïò áðÝíáíôé óå êÜèå
åßäïõò âáñâáñüôçôá, áðÝíáíôé óôï
øÝìá êáé ôçí áäéêßá. ¸íáò ãëõêüò
Üíèñùðïò ðïõ âïçèïýóå ôïõò óõíáíèñþðïõò ôïõ, ÷ùñßò áíôÜëëáãìá, óõíåðÞò áðÝíáíôé óå üëåò ôïõ ôéò õðï÷ñåþóåéò. Ìåëåôïýóå ðïëý êáé ÷Üñéæå âéâëßá.
Ðñïóðáèïýóå ðÜíôá íá áíáðëçñþóåé
ôá êåíÜ ôçò ãíþóçò. Êáñðüò áõôþí
ôùí ìåëåôþí êáé ôï âéâëßï ôïõ "Êáðéôáëéóìüò êáé óôÜóç" ðïõ åêäüèçêå ìåôÜ ôï
èÜíáôü ôïõ, ìå åðéìÝëåéá ôïõ Ôñýöùíá
Êüñìðç.
Áõôüò Þôáí ï Èüäùñïò ðïõ
áêüìá êé áí äéáöùíïýóåò ìáæß ôïõ éäåïëïãéêÜ Þ ðïëéôéêÜ ðïôÝ äåí ãéíüóïõí
å÷èñüò ôïõ. ¸íáò ðñáãìáôéêüò ößëïò
êáé óýíôñïöïò.
¸öõãå áðü ôç æùÞ ôï 2005.
Ôçí ôéìçôéêÞ ðëáêÝôá ôïõ óõëëüãïõ ðáñÝëáâå ç ãõíáßêá ôïõ öáíåñÜ
óõãêéíçìÝíç.
Óôç óõíÝ÷åéá ï ê. ×ñÞóôïò
ÔóåñðÜíçò ìßëçóå ãéá ôç ðñïóùðéêüôçôá ôïõ ÓÐÕÑÏÕ ÏÉÊÏÍÏÌÉÄÇ,
ôïí äåýôåñï ôéìþìåíï ôçò âñáäéÜò.
36
¸íáí Üíèñùðï, ðïõ üðùò åßðå ï ïìéëçôÞò, Ýãñáøå éóôïñßá êáé Üöçóå ðßóù
ôïõ ðáñáêáôáèÞêåò ôéìéüôçôáò, çèéêÞò
êáé ãíþóçò ãéá ôï ôé Ý÷åé óõìâåß óôçí
ðñáãìáôéêüôçôá ãýñù áðü ôçí áñðáãÞ
ôçò äçìüóéáò ðåñéïõóßáò.
Ï Óðýñïò Ïéêïíïìßäçò ãåííçìÝíïò ôïí Áðñßëéï ôïõ 1926 óôï Ìåôáîïõñãåßï Ýæçóå áðü ôá ðáéäéêÜ ôïõ
÷ñüíéá ìÝóá óå åíôÜóåéò, óõãêñïýóåéò
êáé äéùãìïýò. Óõììåôåß÷å óôçí Å.Ð.Ï.Í.
êáé óôïí Å.Ë.Á.Ó. ÓõíåëÞöèç êáé
öõëáêßóôçêå ðïëëÝò öïñÝò, åîïñßóôçêå
óôç ÃõÜñï óå çëéêßá 21 ÷ñüíùí üðïõ
ðáñÝìåéíå ôÝóóåñá ÷ñüíéá êáé âáóáíßóôçêå áíçëåþò.
¹ôáí áðü ôïõò ëßãïõò ðïõ ðñïÝâëåøå ôç äéêôáôïñßá ôïõ '67, áìöéóâçôÞèçêå áðü ôçí çãåóßá ôïõ ÊÊÅ, îáíáöõëáêßóôçêå, îáíáâáóáíßóôçêå êáé óïâáñÜ ðëÝïí Üññùóôï ç ìåôáðïëßôåõóç
ôïí âñßóêåé ÃñáììáôÝá óôçí Ê.Ï.Â.
Ðåñéóóïý êáé ìÝëïò ôçò Á÷ôéäéêÞò ÅðéôñïðÞò ôïõ êüììáôïò, áð' üðïõ ðáñáéôÞèçêå äýï ÷ñüíéá ìåôÜ äéáöùíþíôáò
ìå ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôçò ïñãÜíùóçò. ¸êôïôå áðïöáóßæåé í' áó÷ïëçèåß
ìüíïò ôïõ êáé áñãüôåñá ìå ëßãïõò
áíèñþðïõò, ðñïò üöåëïò ôïõ êïéíùíéêïý óõíüëïõ. ¸öõãå áðü ôç æùÞ ôçí
1ç Ïêôùâñßïõ 2009.
Ï Óðýñïò áíÞêåé óå ìéá ãåíéÜ
ðïëéôþí ðïõ äéá÷ñïíéêÜ óôáèåñÜ
ðÜëåøå ãéá ÁÎÉÅÓ. Áêïýñáóôïò ðñïóôÜôçò ôùí äçìïóßùí åêôÜóåùí óôï
ËåêáíïðÝäéï ìå ðïëý óçìáíôéêÞ äñÜóç
ôüóï óôï èÝìá ôïõ ÂÝéêïõ, üóï êáé
Üëëùí äçìïóßùí åêôÜóåùí ðïõ åðéâïõëåýïíôáé êáôáðáôçôÝò óôç Í. Éùíßá êáé
óå Üëëåò ðåñéï÷Ýò. Êéíçôïðïßçóå
óôåëÝ÷ç, áêüìç êáé âïõëåõôÝò ãéá íá
ðÜñåé óôïé÷åßá ðïõ ç ãñáöåéïêñáôßá
äåí ôá Ýäéíå. ÁíáêÜëõøå ÷éëéÜäåò
ðáñáôõðßåò. ÂïÞèçóå ôï ÄÞìï Í. Éùíßáò
êáèþò êáé üìïñïõò ÄÞìïõò, óôçí åýñåóç óôïé÷åßùí êáé áðïäåéêôéêþí, þóôå
íá ðñïóôáôåõèåß ç äçìüóéá ãç. ×ñçóéìïðïéÞèçêå ëüãù ôùí åéäéêþí ãíþóåþí
ôïõ, óå äåêÜäåò äéêáóôÞñéá ùò ìÜñôõñáò õðåñÜóðéóçò ôïõ Åëëçíéêïý Äçìïóßïõ. ×Üñéò óôç óïâáñüôçôá ôùí åñåõíþí ôïõ ç åëëçíéêÞ ãç âãÞêå êåñäéóìÝíç êáé ï ßäéïò ìå ôçí áíéäéïôåëÞ êáé
ðñùôüãíùñç ðñïóÞëùóÞ ôïõ óôïí
áãþíá ôïõ ãéá ôï êïéíùíéêü óýíïëï
ðåñíÜ äýóêïëá ôéò ôåëåõôáßåò ìÝñåò ôçò
æùÞò ôïõ êáé ðåèáßíåé ÷ùñßò í' áöÞóåé
ðßóù ôïõ õëéêÜ áãáèÜ. Óå üëïõò üìùò
åìÜò áöÞíåé ìéá êëçñïíïìéÜ óçìáíôéêÞ
êáé áíåêôßìçôç, ðïõ áí èÝëïõìå íá ôç
óåâáóôïýìå êáé íá ôçí áîéïðïéÞóïõìå
èá ðñÝðåé äéáñêþò íá åðáãñõðíïýìå
þóôå í' áðïêáëýðôïõìå ôéò áðÜôåò, ôéò
ðëáóôïãñáößåò, ôéò óõìðáéãíßåò êëð.
Ôçí ôéìçôéêÞ ðëáêÝôá ôïõ É.Ó.
ðáñÝëáâå ç êüñç ôïõ Óðýñïõ, êáôá÷åéñïêñïôïýìåíç.
¹ñèå ç þñá ôïõò ìïõóéêÞò ãéá
íá áðïöïñôßóåé ôçí áôìüóöáéñá, íá
êÜíåé ôá óõãêéíçìÝíá êáé äáêñõóìÝíá
ìÜôéá íá ÷áìïãåëÜóïõí êáé ôá ÷åßëç íá
óéãïôñáãïõäÞóïõí...
Ðñþôá ïé äýï ößëåò ÁìÝñéóóá
Öôïýëç (öùíÞ) êáé ËáìðñéíÞ Ãéþôç
(ðéÜíï - öùíÞ) êáé ìåôÜ ôï óõãêñüôçìá
ðïõ áðïôåëïýóáí ïé Íüñá ÂéôÜëç
(öùíÞ), ÃéÜííçò Áíôùíüðïõëïò
(ëáïýôï), ÂáããÝëçò Ðáðáãåùñãßïõ
(êéèÜñá), Íßêïò ÐáñáóêåõÜò (âéïëß),
Áðüóôïëïò Ðëá÷ïýñçò (öëïãÝñá), óå
ãíùóôÜ êé áãáðçìÝíá ôñáãïýäéá,
ðáñÝá ì' üëïõò ôïõò ðñïóêåêëçìÝíïõò,
Ýêëåéóáí ôç âñáäéÜ, ðïõ Ýìåéíå ìÝóá
óôç êáñäéÜ ìáò. Ìéá âñáäéÜ ðïõ îåðÝñáóå ôá üñéá ìéáò ôïðéêÞò åêäÞëùóçò
êáé åß÷å ôç äýíáìç í' áããßîåé ôéò ÷ïñäÝò
ôçò øõ÷Þò ìáò.
...Êáé ôïõ ÷ñüíïõ!
Ô
ÅÊÄÇËÙÓÅÉÓ
"Ëïãïôå÷íßá
êáé
Áíôßóôáóç"
çí 16ç Ìáñôßïõ 2011, ï Éùíéêüò
Óýíäåóìïò êáé ôï "ÅñãáóôÞñéï
ÍåùôåñéêÞò
ÅëëçíéêÞò
Ðïßçóçò
Âáóßëçò ÓôåñéÜäçò", ðñáãìáôïðïßçóáí
ìå åðéôõ÷ßá åêäÞëùóç ìå èÝìá "Ëïãïôå÷íßá êáé Áíôßóôáóç".
Ç âñáäéÜ Þôáí åíôáãìÝíç óôï ðëáßóéï ôùí åêäçëþóåùí ôïõ ÄÞìïõ ÍÝáò
Éùíßáò ÁôôéêÞò ãéá ôç óõìðëÞñùóç 67
÷ñüíùí áðü ôçí åêôÝëåóç ôùí 22 ðáëéêáñéþí óôï Ìðëüêï ôçò ÊáëïãñÝæáò
êáé óõíäéïñãáíþèçêå ìå ôï ÄÞìï ÍÝáò
Éùíßáò.
Óôçí åêäÞëùóç ìßëçóáí ç åêðáéäåõôéêüò, ðïéÞôñéá êáé êñéôéêüò ëïãïôå÷íßáò êá ÄÞìçôñá ÐáõëÜêïõ ãéá ôçí
ðïßçóç êáé ï êáèçãçôÞò ôïõ ×áñïêïðåßïõ Ðáíåðéóôçìßïõ êïò Ãñçãüñçò
ÐáãêÜêçò ãéá ôçí ðåæïãñáößá.
Ç ÄÞìçôñá ÐáõëÜêïõ óôçí ïìéëßá
ôçò áíáöÝñèçêå óôçí áíôßóôáóç ðïõ
ðñïÝâáëáí óôéò äõíÜìåéò ôïõ êáôáêôçôÞ ïé ðïéçôÝò. Óôçí áãùíßóôñéá
ÇëÝêôñá Áðïóôüëïõ ðïõ óõóðåßñùóå
ãýñù ôçò êáëëéôÝ÷íåò, óõããñáöåßò êáé
ðïéçôÝò ãéá ôéò áíÜãêåò ôïõ áãþíá, ôç
óõããñáöÞ ðñïêçñýîåùí, áöéóþí, óõíèçìÜôùí. Áðü ôá óôïé÷åßá ðïõ äéáóþèçêáí, üðùò ëåõêþìáôá, óõëëïãÝò,
ìåìïíùìÝíá ðïéÞìáôá, áíôéëáìâáíüìåèá
ôçí Ýêôáóç êáé ôç äýíáìç áõôïý ôïõ
áãþíá.
Ôï ðñþôï áíôéóôáóéáêü ëåýêùìá,
èýìéóå ç ïìéëÞôñéá, êõêëïöüñçóå áíÞìåñá óôçí åðÝôåéï ôçò 25çò Ìáñôßïõ
ôïõ 1943. Ðåñéåß÷å ðïéÞìáôá ôïõ Äéïíõóßïõ Óïëùìïý, ôïõ ÑÞãá, äçìïôéêÜ
ôñáãïýäéá, ÷áñáêôéêÜ ôïõ Á. ÔÜóóïõ
êáé ôçò ÂÜóùò ÊáôñÜêç.
Ç áíáöïñÜ ôçò Ä. ÐáõëÜêïõ
óõìðåñéÝëáâå ãíùóôïýò êáé Üãíùóôïõò ðïéçôÝò ðïõ Ýãñáøáí óõ÷íÜ ìå
øåõäþíõìï, ðïõ ðïëëÝò öïñÝò Üöçóáí
ôïõò óôß÷ïõò ôïõò ó' Ýíá ðáêÝôï ôóéãÜñá, åíþ ïé ßäéïé ÷Üèçêáí óôá ðåäßá
ôùí ìá÷þí.
Ôá ïíüìáôá ðïëëÜ: ÏäõóóÝáò Åëýôçò, ÄçìÞôñçò ÑåíôÞò, ÌÞôóïò Áëåîáíäñüðïõëïò, ÓùôÞñçò Óêßðçò, Ãéþñãïò Êïôæéïýëáò, ÁëÝîçò ÐÜñíçò,
Áðïóôüëçò ÓðÞëéïò, Ôßôïò Ðáôñßêéïò,
Ìáíþëçò ÁíáãíùóôÜêçò, ÈáíÜóçò
ÊùóôáâÜñáò, ÐÜíïò Èáóßôçò, Íéêçöüñïò ÂñåôôÜêïò, Âáóßëçò Ñþôáò,
ÃéÜííçò Ñßôóïò, Ãéþñãïò ÓåöÝñçò.
Ï êáèçãçôÞò Ãñçãüñçò ÐáãêÜêçò,
áöïý üñéóå ôéò Ýííïéåò "Áíôßóôáóç" êáé
"Ëïãïôå÷íßá" Ýêáíå ìéá ìéêñÞ éóôïñéêÞ
áíáäñïìÞ óôçí áíôßóôáóç ôùí ÅëëÞíùí ìå ôá êëÝöôéêá óþìáôá áðü ôçí
Ôïõñêïêñáôßá áêüìç.
Êáôüðéí äéáôýðùóå ôï åñþôçìá
ðþò ìðïñïýìå íá ãõñßóïõìå ôï ñïëüé
ôïõ ÷ñüíïõ ðñéí áðü åâäïìÞíôá ÷ñüíéá,
ãéá íá äïýìå ðùò áíôéóôÜèçêáí ïé
¸ëëçíåò óôï Ãåñìáíü êáôáêôçôÞ.
Ç áðÜíôçóç Ýñ÷åôáé ìå ôçí ðñïóöõãÞ, åßðå ï ïìéëçôÞò, óôïí Ýíôå÷íï
ëüãï, ðåæü êáé ðïéçôéêü, áð' üðïõ
áíôëïýìå áîéüðéóôåò ðëçñïöïñßåò, åíèõìïýìåèá ïé ìåãáëýôåñïé, ãíùñßæïõìå
ïé íåþôåñïé êáé üëïé óõãêéíïýìåèá,
èáõìÜæïõìå, ôéìïýìå ôéò èõóßåò ôùí
çñþùí êáé öõóéêÜ áíôéëáìâáíüìåèá
ôçí ôåñÜóôéá äýíáìç ôïõ ëüãïõ.
Êáé ïé äõï ïìéëçôÝò äéÜíèéóáí ìå
ðïéÞìáôá êáé áðïóðÜóìáôá áðü ðåæÜ
êåßìåíá ôéò ïìéëßåò ôïõò, óôá ïðïßá óôÞñéîáí ôá åðé÷åéñÞìáôÜ ôïõò êáé ìáò
Ýêáíáí íá áíôéëçöèïýìå ðüóï ìåãÜëç
ðñÜãìáôé åßíáé ç äýíáìç ôïõ ëüãïõ, éäßùò
üôáí áõôüò äéáôõðþíåôáé áðü Ýíáí
ãíùóôü ç Üãíùóôï, äåí Ý÷åé óçìáóßá,
ðïéçôÞ ç ðåæïãñÜöï.
Ôá ðïéÞìáôá áðÞããåéëå ìå åõáéóèçóßá êáé ÷Üñç ç çèïðïéüò Åýá Ëéãíïý.
Ôá áðïóðÜóìáôá áð' ôá ðåæïãñáöÞìáôá äéÜâáóå äõíáìéêÜ êáé óôéâáñÜ
ï çèïðïéüò Íßêïò Ðáíáãéùôïýíçò.
ÐáñáèÝôïõìå Ýíá ìéêñü ÷áñáêôçñéóôéêü áðüóðáóìá áðü ôï "Çìåñïëüãéï Êáôáóôñþìáôïò ´", ðïõ Ýãñáøå ï
Ãéþñãïò ÓåöÝñçò áðü ôïí Ïêôþâñéï
ôïõ 1944 êáé óôï ïðïßï áíáöÝñèçêå ç
ÄÞìçôñá ÐáõëÜêïõ.
Íá ìéëÞóù ãéá Þñùåò íá ìéëÞóù ãéá
Þñùåò: ï Ìé÷Üëçò
ðïõ Ýöõãå ì' áíïé÷ôÝò ðëçãÝò
áð' ôï íïóïêïìåßï
ßóùò ìéëïýóå ãéá Þñùåò üôáí,
ôç íý÷ôá åêåßíç
ðïõ Ýóåñíå ôï ðïäÜñé ôïõ ìåò
óôç óõóêïôéóìÝíç ðïëéôåßá,
ïýñëéáæå øçëáöþíôáò ôïí ðüíï ìáò.
"Óôá óêïôåéíÜ
ðçãáßíïõìå, óôá óêïôåéíÜ
ðñï÷ùñïýìå..."
Ïé Þñùåò ðñï÷ùñïýí óôá óêïôåéíÜ.
Ëßãåò ïé íý÷ôåò ìå öåããÜñé ðïõ
ì' áñÝóïõí.
Äçìïóéåýïõìå åðßóçò Ýíá áðüóðáóìá áðü ôï äéÞãçìá ôïõ ÄçìïóèÝíç
ÂïõôõñÜ "Åéêüíåò ôçò Êáôï÷Þò" ðïõ
áêïýóôçêå óôçí åêäÞëùóç êáé ðïõ
áíôéêáôïðôñßæåé üëï ôï æüöï ôùí
çìåñþí åêåßíùí, æüöïò ðïõ äåí Þôáí
äõíáôüí íá ìç îåóçêþóåé ôçí áíôßóôáóç ôùí õðüäïõëùí ÅëëÞíùí:
"ÌÝñåò áðáßóéåò ðåñíïýìå. ¢íèñùðïé ðÝöôïõí óôï äñüìï, Üíèñùðïé
ðåèáßíïõí óå óðßôéá êáé ìÝíïõí ìÝñåò
åêåß. Óá íá Ýðåóå ÷ïëÝñá, ðáíïýêëá
êáé üëåò ïé áññþóôéåò, ðïõ äÝñíïõí ôçí
áíèñùðüôçôá, íá ´ðåóáí óôï ìÝñïò
áõôü. Óùñçäüí êáôåâáßíåé ï ëáüò ôùí
Áèçíþí êáé ôïõ Ðåéñáéþò óôïí ¢äç.
ÃÝìéóáí ôá íåêñïôáöåßá, äåí ìðïñïýí
íá ôïõò èÜøïõí ïé íåêñïèÜöôåò. Êáé
óêÜâïõí ëÜêêïõò ìåãÜëïõò êáé ôïõò
ñß÷íïõí ìÝóá...".
37
ÓÜââáôï, 19 Ìáñôßïõ 2011,
Ôóôïï ðëáßóéï
ôùí åêäçëþóåùí ôïõ
"Ïëïêáõôþìáôá
óôçí ÅëëÜäá ôï Ìðëüêï ôçò
ÊáëïãñÝæáò"
ÄÞìïõ ÍÝáò Éùíßáò ÁôôéêÞò ãéá ôï
"Ìðëüêï ôçò ÊáëïãñÝæáò", ðñáãìáôïðïßçèçêå ìéá îå÷ùñéóôÞ åêäÞëùóç ìå
èÝìá: "Ïëïêáõôþìáôá óôçí ÅëëÜäá Ôï Ìðëüêï ôçò ÊáëïãñÝæáò", ìå êýñéï
ïìéëçôÞ ôï Ìáíþëç ÃëÝæï.
Ï Ìáíþëçò ÃëÝæïò óôçí ïìéëßá ôïõ
Ýäùóå ôç äéêÞ ôïõ äéÜóôáóç ãéá ôá ïëïêáõôþìáôá óôçí ÅëëÜäá êáé ôï èÝìá
ôùí ðïëåìéêþí áðïæçìéþóåùí áðü ôç
Ãåñìáíßá. Ìå óõãêåêñéìÝíá óôïé÷åßá
öþôéóå üëåò ôéò ðëåõñÝò ôïõ èÝìáôïò.
Ôá áðëÜ, áëëÜ ãåìÜôá Ýíôáóç
ëüãéá ôïõ óõíåðÞñáí ôï áêñïáôÞñéï
êáé êÝíôñéóáí ôï åíäéáöÝñïí. Åßíáé
ôÝôïéïò ï áñéèìüò ôùí èõìÜôùí ôçò
ÃåñìáíéêÞò êáôï÷Þò óôçí ÅëëÜäá, ôüíéóå ï ïìéëçôÞò, þóôå ç ÷þñá ìáò åß÷å
ôï äéêü ôçò ïëïêáýôùìá. Ï Ìáíþëçò
ÃëÝæïò åðßóçò ðñüôåéíå ôñüðïõò, ãéá
ôïõò ïðïßïõò ôï êïéíü æÞôçóå íá ìÜèåé
ðåñéóóüôåñá, ìå ôïõò ïðïßïõò ï áãþíáò ãéá ôçí áðüäïóç ôùí áðïæçìéþóåùí ðñÝðåé íá óõíå÷éóèåß.
Óôçí åêäÞëùóç ôéìÞèçêáí áðü ôï
ÄÞìï ÍÝáò Éùíßáò ãéá ôïõò áíôéóôáßãï ðñéí ôçí ïëïêëÞñùóç ôïõ
Ë
êýêëïõ ÌÏÕÓÉÊÇ ÊÁÉ ÐÏÉÇÓÇ
ðïõ äéïñãáíþíïõí ï Éùíéêüò Óýíäå-
«ÌïõóéêÞ
êáé Ðïßçóç»
38
óìïò êáé ôï ºäñõìá ÍåïåëëçíéêÞò
Ðïßçóçò "ÔÜêçò Óéíüðïõëïò" (ôåëåõôáßá åêäÞëùóç 11 Áðñéëßïõ), åßíáé
êïéíÞ ðåðïßèçóç üôé ðñüêåéôáé ãéá Ýíáí
áðü ôïõò ðåôõ÷çìÝíïõò êýêëïõò ðïõ
Ý÷ïõí äéïñãáíþóåé ïé äýï öïñåßò. Ç
ìåãÜëç óõììåôï÷Þ ôïõ êüóìïõ ïöåßëåôáé
êõñßùò óôçí åõñýôçôá ôùí èåìÜôùí,
áöïý ç ìïõóéêÞ åßíáé éóüôéìïò óõíïìéëçôÞò ôçò ðïßçóçò, áëëÜ êáé óôçí ðïéüôçôá ôùí åéóçãÞóåùí Ýôóé þóôå íá
ìðïñïýìå íá ÷áñáêôçñßóïõìå ôï êïéíü
ðïõ ôéò ðáñáêïëïýèçóå, éäéáßôåñá
ôõ÷åñü. ×áñáêôçñéóôéêÜ áíáöÝñïõìå
üôé ôïõëÜ÷éóôïí ïé ìéóÝò åêäçëþóåéò
äéåêäéêïýí ôïí ôßôëï ôçò êáëýôåñçò ôïõ
êýêëïõ. Ïé ðñïóäïêßåò ðïõ äçìéïõñãÞèçêáí åßíáé ðëÝïí áõîçìÝíåò ãéá ôïõò
äýï öïñåßò, ðñïêåéìÝíïõ êáé ïé åðüìåíïé êýêëïé íá Ý÷ïõí ôçí ßäéá åðéôõ÷ßá
óå ðïéüôçôá åéóçãÞóåùí êáé óôç óõììåôï÷Þ ôùí áêñïáôþí. Ï Éùíéêüò Óýíäåóìïò èá åîåôÜóåé ôç äõíáôüôçôá ôçò
Ýêäïóçò ôùí åéóçãÞóåùí êáèþò êáé
ôçí Ýêäïóç åíüò dvd áðü ôéò ìïõóéêÝò
åêäçëþóåéò ôïõ êýêëïõ.
Óôéò 10 Éáíïõáñßïõ 2011, ï óõíèÝôçò Ößëéððïò Ôóáëá÷ïýñçò, âñáâåõìÝíïò áðü ôçí Áêáäçìßá Áèçíþí ãéá
ôï Ýñãï ôïõ, ðáñïõóßáóå åéóÞãçóç ìå
èÝìá "Ìáãéïâüôáíá... ç ÔÝ÷íç óõíáíôÜ
óéáêïýò áãþíåò ôïõò ïé: Ìáíþëçò
ÃëÝæïò, ËÜêçò ÓÜíôáò êáé ï Éùíéþôçò
áãùíéóôÞò Óðýñïò ÐáóÜëïãëïõ.
Ç ðáñïõóßáóç ôùí ôéìùìÝíùí
Ýãéíå áðü ôçí ÁíôéäÞìáñ÷ï Ðáéäåßáò
êá ¼ëãá ÊáôçìåñôæÞ. Ç çèïðïéüò
Óïößá ÌÜíåóç áðÝäùóå ìÝóá óå
ãåíéêÞ óõãêßíçóç áðïóðÜóìáôá áðü
êåßìåíï ôïõ ËÜêç ÓÜíôá, ôï ïðïßï
áíáöåñüôáí óôï êáôÝâáóìá áðü ôï
Ìáíþëç ÃëÝæï êáé ôï ËÜêç ÓÜíôá ôçò
÷éôëåñéêÞò óçìáßáò, ðïõ Þôáí áíáñôçìÝíç óôï éåñü âñÜ÷ï ôçò Áêñüðüëçò,
ôï ÌÜéï ôïõ 1941.
ÔÝëïò, ï ÄÞìáñ÷ïò ÍÝáò Éùíßáò ê.
ÇñáêëÞò Ãêüôóçò áðÝíåéìå óôïõò
áãùíéóôÝò ôéìçôéêÝò ðëáêÝôåò. Ïé ßäéïé
åõ÷áñßóôçóáí êáé ìïéñÜóèçêáí ìå ôï
áêñïáôÞñéï ôéò áíáìíÞóåéò ôïõò áðü
ôá äýóêïëá åêåßíá ÷ñüíéá.
ôçí Éóôïñßá". Ôá Ìáãéïâüôáíá Þôáí ï
ðñþôïò êýêëïò ðïéçìÜôùí ôïõ ÊùóôÞ
ÐáëáìÜ ðïõ ìåëïðïßçóå ï Ìáíþëçò
Êáëïìïßñçò êáé Þôáí ôï äåýôåñï ìÝñïò
ôçò ðïéçôéêÞò óõëëïãÞò "ºáìâïé êé
ÁíÜðáéóôïé". Ï ïìéëçôÞò áíáöÝñèçêå
óôá ðïëéôéêÜ ãåãïíüôá ôçò åðï÷Þò êáé
ðùò áõôÜ åðçñÝáóáí ôï Ýñãï ôïõ
äçìéïõñãïý êáé ôç ó÷Ýóç ôïõ ìå ôïí
ÊùóôÞ ÐáëáìÜ. Óôï ìïõóéêü ìÝñïò,
áðïóðÜóìáôá áðü ôï Ýñãï ðáñïõóßáóáí ìå ðïëý ùñáßåò åñìçíåßåò ïé Åõãåíßá Êáëïöþíïõ, mezzo soprano êáé ï
ÃéÜííçò Áåñéíéþôçò, ðéÜíï.
Óôéò 24 Éáíïõáñßïõ 2011, ï åñåõíçôÞò - ìïõóéêïëüãïò Ãéþñãïò ÊùíóôÜíôæïò, ðáñïõóßáóå ôïí ¾ìíï åéò
ôçí Åëåõèåñßáí. Ôï ðïßçìá ãñÜöôçêå
áðü ôïí Äéïíýóéï Óïëùìü ôï ÌÜéï ôïõ
1823 óôçí ÆÜêõíèï êáé ìåëïðïéÞèçêå
ôï 1828 áðü ôïí Êåñêõñáßï Íéêüëáï
ÌÜíôæáñï ðÜíù óå ëáúêÜ ìïôßâá, ãéá
ËáìðñéíÞ Ãéþôç óôï ðéÜíï êáé ôï ôñáãïýäé êáé ôçí ÁìÝñéóóá Öôïýëç óôï
ôñáãïýäé. Óôï óõíèÝôç äüèçêå áíáìíçóôéêÞ ðëáêÝôá áðü ôïí Ðñüåäñï ôïõ
Éäñýìáôïò "ÔÜêçò Óéíüðïõëïò", ÎÜíèï
ÌáúíôÜ, ãéá ôçí ðñïóöïñÜ ôïõ óôï
åëëçíéêü ôñáãïýäé êáé ôç ìåëïðïéçìÝíç
ðïßçóç, åê ìÝñïõò ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ êáé ôïõ Éäñýìáôïò. Óôï ôÝëïò ôçò
âñáäéÜò ï óõíèÝôçò óõíüäåõóå óôï
ðéÜíï ôçí ÐÝíõ ÎåíÜêç, óå ôñáãïýäéá
ôïõ íÝïõ êýìáôïò.
Ç ÷ïñùäßá ôçò ÅìðïñéêÞò ÔñÜðåæáò
ôåôñÜöùíç áíäñéêÞ ÷ïñùäßá. Ï ïìéëçôÞò áíáöÝñèçêå, ìåôáîý Üëëùí, óôéò
óõíèÞêåò ðïõ Ýöåñáí êïíôÜ ôï óõíèÝôç ìå ôïí ðïéçôÞ êáé óôçí áðüöáóç ôïõ
âáóéëéÜ Ãåùñãßïõ Á´ ôï 1865 íá ôïí
ïñßóåé ùò ôïí Åèíéêü ¾ìíï ôçò ÅëëÜäáò. Ôçí åêäÞëùóç óõìðëÞñùóå ç
50ìåëÞò ÷ïñùäßá ôçò ÅìðïñéêÞò ÔñÜðåæáò ôçí ïðïßá äéåýèõíå ï Óôáýñïò
ÌðåñÞò. Ç ÷ïñùäßá åñìÞíåõóå Ýîï÷á
ó÷åäüí ôï óýíïëï ôïõ ¾ìíïõ åéò ôçí
Åëåõèåñßáí.
Óôéò 14 Öåâñïõáñßïõ 2011, ï óõíèÝôçò - óõããñáöÝáò Êþóôáò ÌõëùíÜò
ðáñïõóßáóå ôï ¢îéïí Åóôß (ðïßçóç
ÃéÜííç Ñßôóïõ, ìïõóéêÞ Ìßêç ÈåïäùñÜêç). Ï ïìéëçôÞò áíáöÝñèçêå áñ÷éêÜ
óôï óýíïëï ôïõ Ýñãïõ ôïõ óõíèÝôç,
åíþ ãéá ôï ¢îéïí Åóôß ôüíéóå üôé åßíáé
Ýñãï óôáèìüò óôçí éóôïñßá ôçò åëëçíéêÞò ìïõóéêÞò. Óôï ìïõóéêü ìÝñïò ïé
ÁìÝñéóóá Öôïýëç ôñáãïýäé êáé ç
ËáìðñéíÞ Ãéþôç ðéÜíï, ðáñïõóßáóáí
áðïóðÜóìáôá ôïõ Ýñãïõ êáé åíèïõóßáóáí ôï áêñïáôÞñéï.
Ï óõíèÝôçò - óõããñáöÝáò Êþóôáò ÌõëùíÜò
Óôéò 28 Öåâñïõáñßïõ 2011, ï óõíèÝôçò - óõããñáöÝáò Êþóôáò ÌõëùíÜò
áíáöåñüìåíïò óôï ÌåãÜëï Åñùôéêü
åßðå üôé ìðïñåß íá èåùñçèåß ùò Ýíá áðü
ôá êïñõöáßá áðü êÜèå Üðïøç, åðéôåýãìáôá ôçò óýã÷ñïíçò ìïõóéêÞò äçìéïõñãßáò. Ôá ðåñéóóüôåñá áðü ôá ôñáãïýäéá, óõíÝ÷éóå ï ïìéëçôÞò, óõíäõÜæïõí
ìå áíåðáíÜëçðôï ôñüðï ôï óôïé÷åßï
ôçò ïõóéáóôéêÞò øõ÷áãùãßáò ìå ôï
óôïé÷åßï ôçò ðíåõìáôéêÞò åãñÞãïñóçò.
Ç ÁìÝñéóóá Öôïýëç ôñáãïýäé êáé ç
ËáìðñéíÞ Ãéþôç ðéÜíï, ðáñïõóßáóáí
ìå þñéìåò åñìçíåßåò, áðïóðÜóìáôá áðü
ôï Ýñãï.
Ï óõíèÝôçò ÃéÜííçò Óðáíüò, ïé
ößëïé êáé óõíåñãÜôåò ôïõ Ãéþñãïò
ÐáðáóôåöÜíïõ Êþóôáò Êùôïýëáò,
ÐÝíõ ÎåíÜêç, Ãéþñãïò ÐáãéÜôçò,
Êþóôáò ÌõëùíÜò êáé ÓôÝëéïò ×áñáëáìðüðïõëïò Þôáí ðáñüíôåò óôéò 14
Ìáñôßïõ 2011 óôçí åêäÞëùóç ìå èÝìá
"ÃéÜííçò Óðáíüò, ÌåëïðïéçìÝíç ðïßçóç. Áðü ôïõò ÃÜëëïõò ðïéçôÝò óôïí
ÐáëáìÜ, ôç Ìõñôéþôéóóá ôïí Êáââáäßá
êáé ôïí Óêáñßìðá". ÏìéëÞôñéá Þôáí ç
ÑåíÜôá Äáëéáíïýäç, Äñ Ìïõóéêïëïãßáò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí. Ç äéÜëåîÞ
ôçò âáóßóôçêå óå ìéá ìïõóéêïëïãéêÞ,
ëáïãñáöéêÞ êáé õöïëïãéêÞ ðñïóÝããéóç, ôüóï ôùí ìåëïðïéçìÝíùí ðïéçìÜôùí (ÐáëáìÜ, ÂÜñíáëç, Óêáñßìðá,
Ìõñôéþôéóóáò, Óêßðç, Êáââáäßá, Óéìüðïõëïõ ê.Ü.), üóï êáé ôçò ìïõóéêÞò ôïõ
Ã. Óðáíïý, åíþ óõíäõÜóôçêå êáé ìå
åíäéáöÝñïí ïðôéêï-áêïõóôéêü õëéêü.
Áêïëïýèçóå ìïõóéêü ìÝñïò ìå ôñáãïýäéá áðü ôéò ôñåéò Áíèïëïãßåò, ìå ôçí
Óôï ðéÜíï ï óõíèÝôçò ÃéÜííçò Óðáíüò,
ôñáãïõäïýí ç ÐÝíõ ÎåíÜêç êáé ç ÁìÝñéóóá Öôïýëç
Óôéò 28 Ìáñôßïõ 2011 ç ÑåíÜôá
Äáëéáíïýäç, Äñ åèíïìïõóéêïëïãßáò
Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, ðáñïõóßáóå
ôçí åëëçíéêüôçôá ôçò Áèáíáóßáò ôïõ
Íßêïõ ÃêÜôóïõ êáé ôïõ ÌÜíïõ ×áôæéäÜêé. Ìéá ìïõóéêïëïãéêÞ êáé ìïõóéêïðïéçôéêÞ ðñïóÝããéóç. Ïé óôß÷ïé ôïõ
óôåíïý ößëïõ êáé óõíåñãÜôç ôïõ
ÌÜíïõ ×áôæéäÜêé, Íßêïõ ÃêÜôóïõ
åßíáé áðïëýôùò "äåìÝíïé" ìå ôï êëßìá
ôïõ Ýñãïõ êáé ïõóéáóôéêÜ áðïôåëïýí
ìéáí åíüôçôá. ÁñêåôÜ áðü ôá ôñáãïýäéá üðùò "Ï ÃéÜííçò ï öïíéÜò", "Ôï
ìåèõóìÝíï êáñÜâé", "Áèáíáóßá" êáé ôï
õðÝñï÷ï "ÔóÜìéêï", Ý÷ïõí ãíùñßóåé
ðïëëÝò åðáíåêôåëÝóåéò. Ç âñáäéÜ
Ýêëåéóå ìå õðÝñï÷åò åñìçíåßåò ôïõ
êýêëïõ ôñáãïõäéþí áðü ôïõò Áíáóôáóßá - Öéüíç Ìåôáëëçíïý, ÁíäñÝá
Êáñáêüôá, ôñáãïýäé êáé ôï ÓÜêç
Êïíôïíéêüëá, ðéÜíï.
ÑåíÜôá Äáëéáíïýäç
¼ëïé ïé ïìéëçôÝò õðïãñÜììéóáí ôïí
áõôüíïìï ñüëï, ôüóï ôïõ ðïéçôéêïý
üóï êáé ôïõ ìïõóéêïý Ýñãïõ êáé üôé äåí
åßíáé ðÜíôá áðáñáßôçôï áõôÜ ôá äýï íá
ðçãáßíïõí ìáæß. ¼ìùò êáôÜ êïéíÞ ïìïëïãßá ôá Ýñãá ðïõ ðáñïõóéÜóôçêáí
óôïí êýêëï ÌÏÕÓÉÊÇ ÊÁÉ ÐÏÉÇÓÇ, áíÞêïõí óôçí êáôçãïñßá ôùí åîáéñåôéêþí ðáñáäåéãìÜôùí üðïõ ç ìïõóéêÞ êáé ç ðïßçóç óõíáíôÞèçêáí ãéá Ýíá
åîáéñåôéêü êáëëéôå÷íéêü áðïôÝëåóìá.
39
¸ñãï ôçò ÂáñâÜñáò Óðõñïýëç

και πλήρες Τεύχος σε μορφή Adobe Acrobat Reader/pdf

και πλήρες Τεύχος σε μορφή Adobe Acrobat Reader/pdf

Δεκέμβριος 2010 - Ιανουάριος 2011

ευχαριστήσουμε

2014 τεύχος 97 KASE_IAN_MAR

File

Αιγυπτιώτες μικροσυνταξιούχοι: «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω..»

Αγροεφόδια

Τεύχος 101 - Σύλλογος Τερπνιωτών Θεσσαλονίκης

Τελευταίο τεύχος - Σύλλογος Φίλων Περιθαλπομένων Νοσοκομείου

2014 τεύχος 100 KASE_OCT_DEK

"Αναζητώντας Κροκανθρώπους".

Κατεβάστε σε μορφή PDF