K.∆.A. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 3863/2010 Ο αγώνας για δηµόσια κοινωνική ασφάλιση συνεχίζεται. Όλες οι νέες αλλαγές Πίνακες µε τα νέα όρια ηλικίας Πλασµατικοί χρόνοι Ο νέος τρόπος υπολογισµού των συντάξεων ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ - NOMOΣ 3863/2010 ΕΙ∆ΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ-∆ΕΚΟ -ΤΑΠ-ΟΤΕ-ΕΛ-ΤΑ-ΟΣΕ Ο∆ΗΓΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ Την εργασία επιµελήθηκε για την Π.Ο.Σ.Τ ο αντιπρόεδρος της Οµοσπονδίας Χρήστος Κόλιας. Την πενταετία 2011-2015 τα πάντα αλλάζουν στο ασφαλιστικό και οι αλλαγές αυτές αφορούν όλους τους ασφαλισµένους, όλων των κατηγοριών, άνδρες και γυναίκες Τούτο σηµαίνει αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ,περισσότερα χρόνια δουλειάς και µικρότερες συντάξεις µέσω των νέων δυσµενέστερων συντελεστών υπολογισµού των συντάξεων που στην ουσία ανατρέπει την δοµή της κοινωνικής ασφάλισης. Η σταδιακή ενοποίηση των ταµείων σε τρία (ΙΚΑ-ΟΓΑ-ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ) συνδέεται µε την µετάλλαξη του συστήµατος δηµόσιας κοινωνικής ασφάλισης, σε ένα σύστηµα ατοµικής - ιδιωτικής ασφάλισης αφού το κράτος περιορίζει τη συµµετοχή του στη χορήγηση της βασικής «προνοιακής» σύνταξης των 360 ευρώ από 1/1/2015 σε 12µηνη βάση και της αναλογικής από 1/1/2011. Με δεδοµένο ότι το πολυδαίδαλο νέο ασφαλιστικό θα το αποσαφηνίσουν Π.∆. και εγκύκλιοι των αρµόδιων Υπουργείων που θα έρθουν αργότερα,(όσες βγήκαν δεν τα λύνουν όλα), θα προσπαθήσουµε να διευκρινίσουµε και να ερµηνεύσουµε κατά το δυνατόν, άρθρα του νέου νόµου που ενδιαφέρουν το σύνολο των ασφαλισµένων, κύρια στα ειδικά ταµεία, όπου ανήκουµε και εµείς, αναµένοντας τις διορθωτικές και βελτιωτικές ελπίζουµε διευκρινιστικές ρυθµίσεις. ΑΡΘΡΟ 2 Βασική Σύνταξη Από 1/1/2015 καθιερώνεται η βασική σύνταξη, η οποία έχει προσδιοριστεί στα 360 ευρώ ,την οποία δικαιούνται όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µετά την εν λόγω ηµεροµηνία ,καθώς και όσοι συµπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους, χωρίς να έχουν συµπληρώσει τις απαιτούµενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Για τους τελευταίους χορηγείται µε εισοδηµατικά κριτήρια. Και η βασική σύνταξη µειώνεται ανάλογα όπως και η κύρια, στην περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης (6% ανά έτος) λόγω γήρατος, θανάτου, αναπηρίας. 2 ΑΡΘΡΟ 3 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ ΠΟΣΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΑΠΟ 1/1/2011 ΚΑΙ ΜΕΤΑ Οι ασφαλισµένοι για πρώτη φορά από 1/1/2011,που θεµελιώνουν δικαίωµα σύνταξης µετά την 1/1/2015, παίρνουν την αναλογική σύνταξη µε τα νέα µειωµένα ποσοστά αναπλήρωσης ανά έτος, που αρχίζουν από 0,8% έως 1,5% επί των συντάξιµων αποδοχών και µε βάση όλο τον ασφαλιστικό βίο. ΑΡΘΡΟ 5 ∆ΙΑ∆ΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ Εδώ προβλέπεται ότι ο τελευταίος ασφαλιστικός οργανισµός είναι αρµόδιος για την απονοµή της σύνταξης, αρκεί να είναι κάποιος ασφαλισµένος εκεί πέντε χρόνια. Ειδάλλως πάει στο προηγούµενο ταµείο. Αν το τελευταίο ταµείο είναι µισθωτών, η ρύθµιση έχει καλλίτερο αποτέλεσµα, ενώ αν είναι αυτοαπασχολούµενων συµβαίνει το αντίθετο. Οι συντελεστές προσαύξησης είναι από 1,020 έως 2,438 αναλογικά από το 1ο έως το 45ο χρόνο ασφάλισης. Υπενθυµίζουµε εδώ πώς µετά την ένταξη των ειδικών ταµείων (ΤΑΠ-ΟΤΕ-ΕΛ-ΤΑ-ΟΣΕ) στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ, ο χρόνος ασφάλισης θεωρείται ενιαίος και ο χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ, υπολογίζεται µε τις διατάξεις του ταµείου µας και βέβαια είναι ευνοϊκότερη ρύθµιση γιατί δεν υπολογίζεται µε τους συντελεστές της διαδοχικής ασφάλισης που είναι δυσµενέστεροι. ΑΡΘΡΑ 7,8,9 Αναµορφώνεται το πλαίσιο που διέπει τις συντάξεις αναπηρίας και δηµιουργείται ένα κέντρο πιστοποίησης αναπηρίας, µε σκοπό την ενοποίηση της υγειονοµικής κρίσης, σε ότι αφορά τον βαθµό αναπηρίας, θεσπίζεται ενιαίος κανονισµός προσδιορισµού ποσοστού αναπηρίας ανά πάθηση και µπαίνουν νέοι όροι µε βάση τους οποίους µονιµοποιείται η σύνταξη αναπηρίας. ΑΡΘΡΟ 10 Καθορίζονται τα νέα όρια συνταξιοδότησης και τα πλασµατικά χρόνια που µπορεί να αναγνωρίσει ο ασφαλισµένος, µετά το 2011, για να θεµελιώσει δικαίωµα και να προσαυξήσει τη σύνταξή του την ανάλυση των οποίων θα κάνουµε παρακάτω. ΑΡΘΡΟ 11 Το άρθρο αυτό είναι πρωτόγνωρο για τα Ελληνικά τουλάχιστον δεδοµένα, γιατί θεσµοθετεί νέους όρους και προϋποθέσεις τόσο για την αναπροσαρµογή των συντάξεων που συνδέεται µε τον πληθωρισµό, την γενικότερη οικονοµική κατάσταση και τα οικονοµικά των ταµείων. Για δε τα γενικά όρια ηλικίας των 65 ετών, µπορεί να αναπροσαρµόζονται ανάλογα µε το προσδόκιµο ζωής ανά δεκαετία, αρχής γενοµένης από το 2021 και µετά ανά τριετία. Καλά να είµαστε για να ζούµε και να εργαζόµαστε, να παίρνουµε ένα ικανοποιητικό µισθό, γιατί οι συντάξεις θα καταλήξουν βοηθήµατα αν πάµε έτσι και στο µέλλον. ΑΡΘΡΑ 12,13,14 Αναφέρονται σε συντάξεις επιζόντων και συνταξιοδότησης των αγάµων και διαζευγµένων θυγατέρων. ΑΡΘΡΟ 15 ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ Μετά από µελέτες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, θα καθορίζεται και το ποσοστό αναπλήρωσης ή µε Υπουργική απόφαση και µε βάση την οικονοµική βιωσιµότητα των ταµείων. Απο 1/1/2011 το κράτος δεν καλύπτει κανένα έλλειµµα των επικουρικών ταµείων. Ανάλογα µε τα αποθεµατικά θα πληρώνουν. ΑΡΘΡΟ 16 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ Αναστέλλεται η καταβολή σύνταξης σε όσους είναι κάτω των 55 ετών. Αν είναι πάνω από 55, θα κόβεται το 70% άνω των 990 ευρώ. AΡΘΡΟ 17 ΝΕΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΑΡΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ Με Υπουργική απόφαση, θα γίνει νέος πίνακας ΒΑΕ που θα ισχύει για τους νέους ασφαλισµένους από 1/7/2011.Γιά τους παλαιούς, θα εξακολουθούν να βρίσκονται στο ίδιο καθεστώς σύνταξης των βαρέων, αν συµπλη- 3 ρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έως 31/12/2015 που πάνε στα 60, ειδάλλως θα προσαυξάνεται η σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στα βαρέα. ΑΡΘΡΟ 26 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΘΕΛΟΥΣΙΑΣ ΕΞΟ∆ΟΥ Μπαίνουν εµπόδια στις εθελούσιες εξόδους, ενώ τα ταµεία δεν αναγνωρίζουν πλασµατικό χρόνο από εθελούσια έξοδο. ΑΡΘΡΟ 31 Από 1/1/2011 το ΙΚΑ λειτουργεί µε ξεχωριστές υπηρεσίες ασθενείας και ασφάλισης και θα ενταχθούν πιλοτικά οι υπηρεσίες υγείας πρώτου και δευτέρου βαθµού του ΕΣΥ και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης σε ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας, άρα και το δικό µας ταµείο υγείας ΤΑΥΤΕΚΟ, µελλοντικά µπορεί να ενταχθεί. ΑΡΘΡΟ 37 ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ανατρέπονται όσαίσχυαν µέχρι σήµερα σχετικά µε την τριµερή χρηµατοδότηση και τη συµµετοχή του κράτους στη χρηµατοδότηση του Συστήµατος Κοινωνικής Ασφάλισης. Για τα έτη µέχρι το 2015 τα ταµεία θα επιχορηγούνται και θα λαµβάνονται υπόψη οι στόχοι του Προγράµµατος Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του µηχανισµού στήριξης της Ελληνικής οικονοµίας. Μετά την 1/1/2015 το κράτος αποσύρεται και η υποχρέωσή του περιορίζεται στο βοήθηµα πού ονοµάστηκε βασική σύνταξη. Η αναλογική σύνταξη πλέον χρηµατοδοτείται από τους ασφαλισµένους και τους εργοδότες. ΑΡΘΡΟ 38 ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ (ΛΑΦΚΑ) Από 1/8/2010 θεσπίστηκε νέα κράτηση στο σύνολο των µικτών αποδοχών στις κύριες συντάξεις πού είναι πάνω από 1400 ευρώ. Η κράτηση είναι 1% ανά 300 ευρώ, αρχίζοντας από 3% στα 1400 και φθάνει στο 10% στα 3500 ευρώ .Ο φόρος είναι από 42 έως 350 ευρώ. Εκτός από τις κρατήσεις αυτές, κόβονται και η 13η και 14η σύνταξη και τη θέση τους παίρνουν επιδόµατα που φθάνουν συνολικά στα 800 ευρώ για όσους έχουν κύρια σύνταξη έως 2500 ευρώ. Μετά το ποσό αυτό δεν δίνεται τίποτα και βέβαια τα επιδόµατα αυτά αφορούν µόνο όσους έχουν συµπληρώσει την ηλικία των 60 ετών. ΑΡΘΡΟ 40 Συναλλαγές µέσω τραπεζικού συστήµατος Το άρθρο αυτό αφορά άµεσα τα ΕΛ-ΤΑ και η τελική διατύπωση έχει την προσπάθεια και την βούληση πολλών παραγόντων και της ΠΟΣΤ για να µη εξαιρεθεί το Ταχυδροµείο από τις πληρωµές µε το νέο σύστηµα, όπως ήταν στο αρχικό νοµοσχέδιο. Ο ΕΛ-ΤΑ πλέον και µε νόµο, είναι Ίδρυµα Πληρωµών µε προοπτική εξέλιξης σε πιστωτικό ίδρυµα κάτι που ήταν επιδίωξη πολλών ετών. Πρέπει όµως να γίνουν πολλά και σύντοµα για να µπορέσουµε να κρατήσουµε και να αυξήσουµε το πελατολόγιο των συνταξιούχων των ταµείων και κύρια του Ο.Γ.Α. στο δικό µας σύστηµα πληρωµών, δικαίωµα που έχουµε σήµερα µε το άνοιγµα ατοµικών ανοιχτών λογαριασµών (άτοκων). Οι λόγοι δεν είναι µόνο οικονοµικοί (τέλη επιταγών, αποθεµατικά ηµερών) που είναι ένα σηµαντικό έσοδο αλλά και η διατήρηση και ενίσχυση του ταχυδροµικού δικτύου κύρια σε περιφερειακό επίπεδο. Το άρθρο αυτό προβλέπει ότι από 1/1/2011 η καταβολή των συντάξεων, του συνόλου των παροχών, των αποδοχών των υπαλλήλων και των λοιπών πληρωµών ασφαλιστικών φορέων, διενεργείται υποχρεωτικά µε πίστωση λογαριασµών τράπεζας ή ΕΛ-ΤΑ, µε δικαίωµα επιλογής από τον δικαιούχο. Επίσης, από 1/1/2011 η είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών διενεργείται υποχρεωτικά µέσω τραπεζικού συστήµατος ή ΕΛ-ΤΑ. Όλοι οι εµπλεκόµενοι (στελέχη, εργαζόµενοι) πρέπει να κάνουµε το κάτι παραπάνω γι’αυτό, που θα είναι σε όφελος του Ταχυδροµείου, των ίδιων των εργαζόµενων αλλά θα εξυπηρετεί και ανάγκες ευαίσθητων κοινωνικών οµάδων. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ∆ΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Πριν περάσουµε στην ανάλυση για τα όρια ηλικίας και τον τρόπο υπολογισµού των συντάξεων, υπενθυµίζουµε πως για να ενταχθεί κάποιος, στις ανάλογες ασφαλιστικές περιόδους, αρκεί να έχει έστω και ένα ένσηµο σε οποιο- 4 δήποτε κύριο ασφαλιστικό φορέα την περίοδο αυτή. π.χ. ένσηµo έως 31/12/1982 οπουδήποτε, εντάσσεται στην κατηγορία των παλαιών ασφαλισµένων « πρίν το 1983.» Πλήν όµως, τα έτη ασφάλισης που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είναι πλήρη. Για να συµπληρωθεί ένα έτος ασφάλισης, πρέπει να υπάρχουν 300 ένσηµα, 25 ανά µήνα. ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ: Για να συνταξιοδοτηθεί κάποιος παλαιός ασφαλισµένος (πρίν το 1983) εντός του 2010, πρέπει να έχει συµπληρωµένα 34 πλήρη έτη ασφάλισης, χωρίς κενά διαστήµατα που αφορούν είτε ανασφάλιστη περίοδο, είτε τα χρόνια του στρατού. Εδώ αναφέρουµε για άνδρες γιατί οι γυναίκες έχουν άλλο καθεστώς. Το 2011, πρέπει να έχει 34,5 πλήρη χρόνια ασφάλισης συµπληρωµένα τουλάχιστον, για να θεµελιώσει δικαίωµα συνταξιοδότησης και φεύγει όποτε θέλει. Tα 6µηνα µπαίνουν ανάλογα µε το πότε ο κάθε ασφαλισµένος συµπληρώνει την 25ετία µετά το 1997. ∆ιαφορετικά, µετά το 2011 όλοι οι παλαιοί ασφαλισµένοι, συνταξιοδοτούνται όταν συµπληρώσουν 35 πλήρη χρόνια ασφάλισης Χωρίς Όριο Ηλικίας, χωρίς να θίγονται οποτεδήποτε και αν αποχωρήσουν. Tα χρόνια είναι ασφαλιστικά και όχι ηµερολογιακά. ∆εν αρκεί δηλαδή να έχει κάποιος κάποια ένσηµα κατά έτη, (10 το 1972,80 το 1975, 150 το 1982) µε κενά τµήµατα κατά περιόδους. Όλα όµως προσµετρώνται για την συµπλήρωση του απαιτούµενου χρόνου ασφάλισης. Εξακολουθεί όµως να έχει τα δικαιώµατα των παλαιών ασφαλισµένων ως προς τα όρια ηλικίας. Άνδρες και γυναίκες λοιπόν µε ένσηµα έως 31/12/1982 δε θίγονται ως προς τα όρια ηλικίας. ΣΗΜΕΙΩΣΗ (Ε.Λ.Ε.Α.) Σύµφωνα µε το άρθρο 53 του ν.2084/92 οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις που ισχύουν για τον κύριο ασφαλιστικό φορέα άρθρα 47 και 48, έχουν καταστεί ήδη συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις και για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης. Άρα για να πάρει κάποιος άµεσα επικουρική σύνταξη από τον ΕΛΕΑ, πρέπει: α) Να έχει τα ίδια χρόνια ασφάλισης όσα απαιτούνται και για την κύρια σύνταξη. β) Να εξαγοράσει το χρόνο που ήταν απαραίτητος για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος το 1997 (25ετία) µε προσθήκη ενός 6µήνου ανα έτος που υπολείπονταν µέχρι τη συµπλήρωση της 25ετίας. γ) Να πάρει την αναλογία των ετών ασφάλισης, µε το όριο ηλικίας. δ) Να συνεχίσει να εργάζεται µέχρι να συµπληρώσει το σύνολο του απαιτούµενου χρόνου και για την επικουρική και όχι µέρος αυτού, ειδάλλως θα πληρώσει για το σύνολο του απαιτούµενου χρόνου και όχι για το υπόλοιπο.(η ΠΟΣΤ έχει κάνει ήδη επαφές για να αλλάξει και να γίνεται το αυτονόητο). Π.χ. αν θέλει κάποιος 35 χρόνια για να πάρει κύρια σύνταξη (και τα έχει συµπληρώσει) και έχει 33 χρόνια επικουρική, πρέπει να εξαγοράσει δύο χρόνια ή να δουλέψει ακόµα δύο χρόνια για να δικαιούται σύνταξη από το ΕΛΕΑ και δεν µπορεί να δουλέψει 1 χρόνο και να εξαγοράσει τον υπόλοιπο. Εφιστούµε την προσοχή στους συναδέλφους για το θέµα αυτό, για να γνωρίζουν τις δυνατότητες που έχουν και να κάνουν τις επιλογές που τους συµφέρει. ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Α) ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΝ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/2010 ΚΑΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΗΘΟΥΝ. Ισχύει ο σηµερινός τρόπος υπολογισµού της σύνταξης ως εξής: 1. Τα έτη ασφάλισης έως 31/12/2007 Χ 80% του Τελευταίου Τακτικού Μισθού (Τ.Τ.Μ.) 2. Τα έτη από το 2008 και µετά ως εξής: 2008 : 1 έτος Χ 79% του Τ.Τ.Μ. 2009 : 2 έτη Χ 78% του Τ.Τ.Μ 2010 : 3 έτη Χ 77% του Τ.Τ.Μ. 2011 : 4 έτη Χ 76% του Τ.Τ.Μ. 2012 : 5 έτη Χ 75% του Τ.Τ.Μ. 3. Το ποσό της σύνταξης για όσους παραµένουν στην υπηρεσία µετά τη συµπλήρωση 35ετούς συντάξιµου χρόνου αυξάνεται κατά 2.5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή 300 µέρες υπηρεσίας πέραν του 35ου έτους έως και του 37ου και κατά 3.5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή 300 µέρες υπηρεσίας πέραν του 37ου και έως και του 40ου. Η προσαύξηση αυτή χορηγείται και πέραν του 80% των συντάξιµων αποδοχών. Το τελικό ποσό της µηνιαίας σύνταξης είναι το άθροισµα των τµηµάτων 1+2+3. Β) ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΟΥΝΤΑΙ από 1/1/2011 έως 31/12/2014. α. Για το διάστηµα µέχρι 1/1/2013 όπως οι περιπτώσεις 1+2. β. Για τα έτη από το 2013 και µετά Χ 2% 5 Γ) ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ 1/1/2015 και µετά. α. Για το διάστηµα µέχρι 31/12/2007 όπως η περίπτωση 1. β. Για το διάστηµα από 1/1/ 2008 έως 31/12/ 2010 όπως η περίπτωση 2. γ. Για το διάστηµα από 1/1/2011 και µετά, ο µέσος όρος των αποδοχών Χ έτη ασφάλισης Χ νέους συντελεστές, µε βάση τον συντελεστή του τελευταίου χρόνου που βγαίνει στη σύνταξη. δ. Βασική Σύνταξη Καταβάλλεται κλάσµα της βασικής σύνταξης ανάλογο των ετών που θα διανυθούν από 1/1/2011 και µετά. Πχ. Συνταξιοδότηση το 2016 µε 35 χρόνια, θα λάβει σύνταξη 5/35 των 360 ευρώ. Η αναπροσαρµογή των συντάξεων µετά το 2014 θα γίνεται σύµφωνα µε τα ποσοστά ΑΕΠ και ∆.Τ.Κ. κατά 50%, από τους δείκτες αυτών, χωρίς να υπερβαίνει το ποσοστό του ∆.Τ.Κ. Το άθροισµα (α+β+γ+δ) αποτελούν τη συνολική µηνιαία σύνταξη. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ Αν για το ύψος των συντάξεων, το άλλοθι ήταν τα οικονοµικά της χώρας και των ταµείων, «µε περιτύλιγµα και ετικέτα ΤΡΟΪΚΑΣ» (ξεπερνώντας εύκολα τις πολιτικές ευθύνες για τα σκάνδαλα των δοµηµένων οµολόγων και την διαχρονική διαχείριση των αποθεµατικών των ταµείων), η πιο βίαιη ανατροπή γίνεται στα όρια ηλικίας και κυρίως των γυναικών. Επειδή τα τελευταία 20 χρόνια, βιώνουµε απανωτές ανατροπές του ασφαλιστικού και δεν έµεινε τίποτα όρθιο για να είναι «βιώσιµο», δεν αξίζει πιστεύω να σχολιαστεί η πρόβλεψη ότι το πρόβληµα λύθηκε µέχρι το 2060. Εκτός και αν προβλέπουν ότι το 2060 δεν θα υπάρχουν συνταξιούχοι, άρα ούτε και συντάξεις. Μόνο αυτή η λύση υπάρχει. Της οικονοµικής και φυσικής εξόντωσης. Eίναι γεγονός πως η «κρίση» ανέδειξε τα διαχρονικά διαθρωτικά προβλήµατα της Ελληνικής οικονοµίας και σε συνδυασµό µε την σκανδαλώδη διακυβέρνηση των τελευταίων ετών, δηµιούργησαν ένα εκρηκτικό µείγµα µέτρων που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό. Απουσιάζει και αγνοήθηκε προκλητικά, η πολιτική και κοινωνική διάσταση στις παρεµβάσεις αυτές. Οι «ρυθµίσεις» στο ασφαλιστικό και εργασιακό τοπίο, κατεδάφισαν ότι µε αγώνες και θυσίες επί 10ετίες οικοδοµήθηκε από τους εργαζόµενους και το λαό γενικότερα. Η προσέγγιση ήταν και αυτή τη φορά τεχνοκρατική, και είχε τα δηµοσιονοµικά και λογιστικά χαρακτηριστικά στη φιλοσοφίας της, εκφράζοντας ένα συγκεκριµένο µοντέλο « νεοφιλελεύθερης σκέψης και πρακτικής» που έχει επικρατήσει σε παγκόσµιο επίπεδο και εκφράζεται µέσω των διαφόρων κυβερνήσεων και διεθνών οργανισµών. Η κοινωνία αντιστάθηκε, µάτωσε και παρά τις εσωτερικές αντιθέσεις και αδυναµίες της, έδωσε το µήνυµα και θα συνεχίσει να παλεύει για την ανατροπή αυτής της µονοµερούς και άδικης πολιτικής. Η κοινωνία κατανοεί και τις δυσκολίες και την συγκυρία. ∆εν αποδέχεται όµως να πληρώνουν την κρίση οι αδύναµοι, οι µισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι επόµενες γενιές «τα συνήθη υποζύγια» όπως πάντα, και αυτοί που φταίνε και εξακολουθούν να απολαµβάνουν κάθε µορφής ασυλία. Αυτό δεν είναι κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι αυτό κράτος δικαίου όταν µεταχειρίζεσαι το µεγαλύ- 6 τερο τµήµα της κοινωνίας µε τόσο άδικο τρόπο; Η άποψη ότι αν δεν παίρνονταν αυτά τα µέτρα ( και ίσως ακολουθήσουν και άλλα),το σύστηµα καταρρέει, είναι και απλοϊκή και ενέχει στοιχεία «τροµοκράτησης» της κοινωνίας µπροστά στον κίνδυνο ότι θα χαθούν τα πάντα. Η τακτική γνωστή από τους τεχνικούς της εξουσίας και τους ειδικούς της επικοινωνίας αλλά και άλλα συµφέροντα. Κατασυκοφαντούν κάθε τι δηµόσιο και κοινωνικό αγαθό. Βαφτίζουν τους δίκαιους αγώνες συντεχνιακές διεκδικήσεις. Τα δικαιώµατα και τα κεκτηµένα νόµιµα, τα λένε προνόµια. Οι έχοντες και κατέχοντες στο δικό τους βασίλειο και στο απυρόβλητο. Αυτό το «κεκτηµένο» είναι κοινωνικά άδικο και πολιτικά ανήθικο να συνεχίζεται. Οι καταχραστές και αυτοί που δεν πληρώνουν απαλλάσσονται µε«περαίωση» ενώ οι µισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι νοµιµόφρονες πληρώνουν κάθε µήνα και µετρητά. Ωραία πολιτική είναι αυτή που επιβραβεύει τους φοροφυγάδες και τους πονηρούς και τιµωρεί τους έντιµους πολίτες. Πρέπει κάποιοι, εκτός από τον οικονοµικό ορθολογισµό, να υπερασπίσουν µε σωστό και δίκαιο τρόπο την έννοια του συλλογικού αγαθού και του γενικότερου συµφέροντος. Όταν οι ράγες του µνηµονίου γίνονται µονόδροµος, τότε ο προοδευτισµός,· αρχές και αξίες αφήνονται πίσω, στο όνοµα του συντηρητικού πατριωτισµού, της οικονοµικής ορθοδοξίας, του νεορεαλισµού και της σωτηρίας της πατρίδας. Θα σωθεί η χώρα µε τους πολίτες και τον άνθρωπο σε δεύτερη µοίρα; Να σωθεί η οικονοµία, οι δανειστές και οι τραπεζίτες µε την κοινωνία στο περιθώριο και τους εργαζόµενους χωρίς δικαιώµατα; Μήπως είναι ένα ανεπιθύµητο για όλους εφιαλτικό σενάριο που απευχόµαστε αλλά µπορεί να συµβεί, µε όσα πρωτόγνωρα και πειραµατικά γίνονται σε βάρος µας; Η υπεράσπιση του «αυτονόητου» θέλει τόλµη, αρετή και αλήθεια. Ενωµένοι συνεχίζουµε και µπορούµε. Για όσα αγωνιστήκαµε, για όσα αξίζουµε, γι’ αυτά που δικαιούµαστε. ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΠΑΛΑΙΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΑΝ∆ΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕΧΡΙ 31/12/1982 ΕΤΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ 25ΕΤΙΑΣ 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 25 32,5 33 33,5 34 34,5 35 35 οποτεδήποτε και αν τα συµπληρώσει. ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 55 Ή 32 Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η. Χ.Ο.Η. Eπίσης, οι άνδρες µπορούν να πάρουν σύνταξη µε 15 χρόνια ασφάλισης και 65 χρονών ή µε 25ετία στα 60 και µειωµένη κατά 6% ανά έτος που υπολείπεται έως τα 65. Η 25ετία και τα 60 χωρίς πρόστιµο, ισχύουν µέχρι το 1997, αλλά µετά το 1998 προστίθεται ένα 6µηνο στο όριο ηλικίας -60,5 έως 65- για κάθε έτος που λείπει για τη συµπλήρωση της 25ετίας από το 1997 και µετά. Παράδειγµα: ΕΤΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ 25ΕΤΙΑΣ 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 60 60,5 61 61,5 62 62,5 63 63,5 64 64,5 65 Για τους παλαιούς ασφαλισµένους ,τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση, ακολουθούν τις διατάξεις του Ν. 2084/1992 άρθρα 24-26 και 47-48 που ορίζουν ότι για ασφαλισµένους των ειδικών ταµείων, άνδρες και γυναίκες όπου από τις προβλεπόµενες καταστατικές διατάξεις ο συντάξιµος χρόνος είναι η 25ετία,τα έτη αυξάνονται από 1/1/1998 κατά 6 µήνες κάθε χρόνο, για όσους συµπληρώνουν το συντάξιµο χρόνο από 1/1/1998 και µετά, µέχρι τη συµπλήρωση 10 πλήρων ετών, ο δε ασφαλισµένος θα ακολουθεί το αυξηµένο όριο που ισχύει κατά το έτος που συµπληρώνει τον συντάξιµο χρόνο (25ετία). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟ Ή ΑΝΙΚΑΝΟ ΠΑΙ∆Ι(50%)Ή ΑΝΙΚΑΝΟ ΣΥΖΥΓΟ (67%) ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1982 (ΠΑΛΑΙΕΣ) ΕΤΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ 15 ΕΤΙΑΣ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 και µετά. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ 21,5 22 22,5 23 23,5 24 24,5 25 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 50 50 50 50 50 50 50 50 ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ - Χ.Ο.Η. 28,5 29 29,5 30 30,5 31 31,5 32 7 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΓΓΑΜΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1982 ΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΜΕ 15 ΕΤΙΑ 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 και µετά ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ 17,5 18 18,5 19 19,5 20 20,5 21 21,5 22 22,5 23 23,5 24 24,5 25 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 53 58,5 59 59,5 60 60 60 60 60 60 60 60 60 60 60 60 ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ - Χ.Ο.Η. 24,5 25 25,5 26 26,5 27 27,5 28 28,5 29 29,5 30 30,5 31 31,5 32 ΑΓΑΜΕΣ-ΧΗΡΕΣ Ή ∆ΙΑΖΕΥΓΜΕΝΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1982 ΕΤΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΜΕ 25 ΕΤΙΑ ΟΠΟΤΕ∆ΗΠΟΤΕ 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 και µετά ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ 15 25 25 25 25 25 25 25 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 60 53 58,5 59 59,5 60 60 60 ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ - Χ.Ο.Η. 32 32,5 33 33,5 34 34,5 35 ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ 1/1/1983 ΕΩΣ 31/12/1992 ΜΕ 35ΕΤΙΑ ΣΤΑ ΕΙ∆ΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ∆ΕΚΟ-ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΝ∆ΡΕΣ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ Γενικός κανόνας, µέχρι το 2015 σταδιακά, για να πάρει κάποιος πλήρη σύνταξη, πρέπει να είναι 65 χρονών, ή µε 40 χρόνια ασφάλισης και 60 χρονών. Σε κάθε άλλη περίπτωση, αν έχουν ηλικία κάτω των 65 ετών και λιγότερα από 40 συντάξιµα χρόνια και είναι τουλάχιστον 60 ετών, δικαιούνται µειωµένη σύνταξη κατά 6% για κάθε έτος µέχρι και τη συµπλήρωση του 65ου έτους. Σύµφωνα µε ερµηνεία που δίνεται πλέον, όσοι θεµελιώνουν δικαίωµα (25ετία) το 2010, διατηρούν το 35+58. Για την 37ετία Χ.Ο.Η. όπως ίσχυε έως τώρα, µάλλον για ένα µεταβατικό στάδιο έως το 2012 πιθανόν να παραµείνει αλλά µένει να το δούµε επίσηµα από το αρµόδιο Υπουργείο µε νέα διάταξη και εγκύκλιο. 1. ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΑΝ∆ΡΕΣ-ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1983-1992 ΕΤΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ 25 ΕΤΙΑΣ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 και µετά 8 ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ 35 36 37 38 39 40 ΗΛΙΚΙΑ ΓΙΑ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 58 58 59 60 60 60 ΗΛΙΚΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ 2. ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΗΛΙΚΟ 1983 -1992 Αν κατά το 25 έτος ασφάλισης, έχουν ανήλικο ή ανίκανο παιδί, τότε θεµελιώνουν δικαίωµα σύνταξης .Επίσης, για κάθε έτος µέχρι τη συµπλήρωση του αντίστοιχου ορίου ηλικίας που απαιτείται για τη λήψη πλήρους σύνταξης, θα γίνεται µείωση 6%. ο ΣΥΝΤΑΞΙΜΑ ΕΤΗ 25 25 25 25 ΕΤΟΣ 2010 2011 2012 2013 και µετά ΗΛΙΚΙΑ ΓΙΑ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 50 52 55 65 ΗΛΙΚΙΑ ΓΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 50 53 60 Με τη νέα ρύθµιση λοιπόν, υπάρχει µία µεταβατική περίοδος ευνοϊκή όπου αν συνυπάρχουν η 25ετία και η ανηλικότητα παιδιού (χωρίς την 3η προϋπόθεση που ίσχυε του ορίου ηλικίας των 50 ετών) και µόνο για τα έτη 2011 και 2012, τότε κατοχυρώνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωµα και µπορούν να αποχωρήσουν µε το προβλεπόµενο το ανάλογο έτος, νέο όριο ηλικίας πλέον. ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ: Αν το 2011 έχει 25ετία και ανήλικο µπορεί να φύγει στο 52ο έτος της ηλικίας. Αν το 2012 έχει 25ετία και ανήλικο µπορεί να φύγει στο 55ο έτος της ηλικίας. Από το 2013 και µετά όλες πάνε στα 65. 3. ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1992 ΠΟΥ ∆ΕΝ ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΝ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΜΕΧΡΙ 31/12/2010 ΕΤΟΣ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 4. ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 25 25 25 25 25 25 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1992 ΠΟΥ ∆ΕΝ ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΝ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΜΕΧΡΙ 31/12/2010, ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΧΩΡΙΣ ΜΕΙΩΣΗ (6%) ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΤΟΣ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 15 15 15 15 15 15 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 60 61 62 63 64 65 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΠΛΗΡΗ 60 61 62 63 64 65 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΗ 55 56 57 58 59 60 5. ΓΥΝΑΙΚΕΣ-ΑΝ∆ΡΕΣ ΜΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 3 ΠΑΙ∆ΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕΧΡΙ 31/12/1992 (οι άνδρες µε 3 παιδιά, πρέπει να είναι διαζευγµένοι ή χήροι και να έχουν την επιµέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών µε δικαστική απόφαση.) ΕΤΟΣ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 20 20 20 20 20 20 ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ Χ.Ο.Η. 52 55 65 65 65 Συχνά γίνεται χρήση του όρου «θεµελίωση δικαιώµατος» Σηµαίνει ότι κατοχυρώνω δικαίωµα για σύνταξη, αφού συµπληρώσω τα απαιτούµενα έτη ασφάλισης που προβλέπονται από το ταµείο µας (25ετία), ή και το όριο ηλικίας όπου αυτό απαιτείται. Εφόσον όµως θεµελιώσω δικαίωµα, µπορώ να συνταξιοδοτηθώ µε το όριο ηλικίας και τα έτη ασφάλισης που ισχύουν κατά το χρόνο θεµελίωσης. ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ Με το νέο νόµο, θεσµοθετούνται και νέες κατηγορίες πλασµατικού χρόνου, για θεµελίωση ή προσαύξηση της σύνταξης που ΙΣΧΥΟΥΝ ΑΠΟ 1/1/2011. Μερικές από αυτές ισχύουν από παλαιότερα και για όσους θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µέχρι 31/12/2010,αναγνωρίζονται όλοι οι χρόνοι µε το παλαιό καθεστώς: α) στρατός, β)χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών κατά τα οριζόµενα στο Γ.Κ.Π. ΕΛ-ΤΑ και σύµφωνα µε τις Σ.Σ.Ε., γ) ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθενείας και τακτικής ανεργίας «ΟΑΕ∆», και ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών, µέχρι δύο χρόνια και η αναγνώριση µέσω εξαγοράς γίνεται µε το σηµερινό καθεστώς , άρθρο 40 ν.2084/92 µε δικαίωµα αίτησης από σήµερα έως και 31/12/2013. Αντίθετα όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα από 1/1/2011 και µετά, η αναγνώριση και η εξαγορά θα γίνεται βάσει του νέου νόµου. Σύµφωνα µε τον νέο νόµο και τις εγκυκλίους, όλα τα χρόνια που αναγνωρίζονται µε εξαγορά ή χωρίς, συνυπολογίζονται για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος. Για προσαύξηση της σύνταξης συνυπολογίζονται κατά κανόνα οι χρόνοι ασφάλισης που αναγνωρίζονται µε εξαγορά και όχι οι χρόνοι που δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Οι ασφαλιστικές εισφορές για τις αναφερόµενες αναγνωρίσεις, καταβάλλονται είτε εφάπαξ, εντός τριµήνου από την κοινοποίηση της απόφασης, οπότε παρέχεται έκπτωση 15%, είτε σε µηνιαίες δόσεις ίσες µε τους αναγνωριζόµενους µήνες. 9 Σύµφωνα µε την διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργείου είναι κατανοητό ότι η ισχύς των διατάξεων για τον πλασµατικό χρόνο αρχίζει την 1/1/2011 και αφορά τους ασφαλισµένους που συγκεντρώνουν τις εξής προϋποθέσεις: α) θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα από 1/1/2011 και εφεξής και β) έχουν πραγµατοποιήσει τουλάχιστον 3600 ηµέρες ή 12 έτη ασφάλισης. Εποµένως οι διατάξεις του ν.2084 παρ.12 του άρθρου 47 εφαρµόζονται µέχρι 31/12/2010 και αφορούν όλους όσους έχουν θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα µέχρι 31/12/2010, «25ετια» ανεξάρτητα αν ασκήσουν το δικαίωµα αυτό µέχρι 31/12/2010 ή από 1/1/2011 και εφεξής. Οι νέοι λοιπόν πλασµατικοί χρόνοι που καθιερώνονται από 1/1/2011 δεν µπορούν να αναγνωριστούν από ασφαλισµένους που το 2010 έχουν 25 χρόνια ασφάλισης και σύµφωνα µε το καταστατικό του ταµείου µας έχουν θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα αλλά για να πάρει σύνταξη συνδέεται και µε όρια ηλικίας πάντα τα οποία αναφέρονται αναλυτικά σε άλλες στήλες για όλες τις κατηγορίες ασφαλισµένων. Προσοχή λοιπόν γιατί πολλοί αρχίζουν και µετράνε χρόνια πλασµατικά που πιθανόν δεν µπορούν να αναγνωρίσουν για να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα. Τονίζουµε εδώ ιδιαίτερα ότι παρά τις σχετικές ενηµερώσεις του Υπουργείου το τοπίο παραµένει ασαφές σε πολλά σηµεία και κρατάµε κάποιες επιφυλάξεις για το τι τελικά θα ισχύσει και πόσους θα αφορά και από πότε. Ίσως χρειαστεί να επανέλθουµε για κάποιες ρυθµίσεις αλλά λόγω της πίεσης και ανάγκης ενηµέρωσης των συναδέλφων κάνουµε την βασική έκδοση τώρα. Σηµείωση: Όπου αναφέρεται Η.Α.Ε. (Ηµεροµίσθιο Ανειδίκευτου Εργάτη) για την εξαγορά µε εισφορές 20% , µε σηµερινές τιµές είναι 170 ευρώ περίπου για κάθε µήνα αναγνώρισης. ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΤΙ ∆ΙΚΑΙΟΥΜΑΙ Στρατιωτικός Χρόνος (µετά τη συµπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας) 20% στον ιδιωτικό τοµέα και 6,67% στο δηµόσιο, επί του τελευταίου µηνιαίου µισθού Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. Γονική άδεια Μέχρι ένα χρόνο στα ΕΛ-ΤΑ αν και όσο έγινε χρήση. Εισφορές Εργοδότη και εργαζόµενου Χ του 25πλάσιου Ηµεροµίσθιου Ανειδίκευτου Εργάτη Χ35%(300 ευρώ/µήνα περίπου για παλαιούς, 165 για νέους, σήµερα). Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. α)Επιδότηση λόγω ασθενείας (έως 300 µέρες) β)επιδοτούµενη ανεργία, ΟΑΕ∆ (έως 300 µέρες) Χωρίς εξαγορά Θεµελίωση δικαιώµατος. Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών.(έως 2 έτη) Το ποσοστό εισφοράς εργοδότη 24% και εργαζόµενου 11% Χ µήνες Χ τον τελευταίο µισθό. 35% παλαιοί,20% νέοι Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. Χρόνος σπουδών. Οι σχολές που αναγνωρίζονται θα ανακοινωθούν σύντοµα. 26% επί του 25πλάσιου Η.Α.Ε.(215 ευρώ περίπου σήµερα µε έκπτωση 15% για εφάπαξ καταβολή για κύρια και επικουρική). Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. Χρόνος µη επιδοτούµενης ανεργίας µετά την ασφάλιση οπουδήποτε. 26% Χ του 25πλάσιου Η.Α.Ε. Για κύρια και επικουρική. Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. Άδεια κύησης και λοχείας. Χωρίς εξαγορά Θεµελίωση δικαιώµατος. Xρόνος απεργίας Το ποσοστό εισφοράς εργοδότη και εργαζόµενου για κύρια και επικουρική Θεµελίωση δικαιώµατος και προσαύξηση της σύνταξης. Χρόνος για παιδιά (300 µέρες για 1 και 600 µέρες για κάθε επόµενο έως 3).Χρήση: ή µητέρα ή ο πατέρας. Οι εισφορές θα βαρύνουν τους Φ.Κ.Α. ή τον Κρατικό Προϋπολογισµό καθότι στο νόµο έµεινε κενό. Θεµελίωση δικαιώµατος λόγω γήρατος και προσαύξηση. ΠΟΣΟ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΩ - ΕΞΑΓΟΡΑΖΩ ΚΑΙ ΠΟΤΕ (ισχύει από το 2011 και για όσους θεµελιώνουν 25ετία από 1/1/2011 και µετά). Έτος που θεµελιώνω δικαίωµα 2011 2012 2013 από 1/1/2014 10 Πλασµατικά χρόνια 4 5 6 7 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΘΗΤΕΙΑ – ΚΟΣΤΟΣ Σύµφωνα µε το ν.1358/83, ο χρόνος στρατιωτικής θητείας, µπορεί να εξαγοραστεί, µετά τη συµπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας, τόσο για θεµελίωση όσο και προσαύξηση της σύνταξης. Στα ΕΛ-ΤΑ, ο χρόνος του στρατού συνυπολογίζεται σήµερα, µόνο µισθολογικά, εκτός των περιπτώσεων εργαζόµενων που έκαναν εξαγορά χρόνου είτε γιατί δούλευαν στα ΕΛ-ΤΑ πριν το στρατό και την αναγνώρισαν, είτε στο µεταβατικό στάδιο εφαρµογής του νόµου µέχρι το 1986. Το ποσό της εξαγοράς είναι 20% επί του τελευταίου µισθού για κάθε µήνα. Με την καταβολή όλου του ποσού εφάπαξ,- για όσους έχουν θεµελιώσει δικαίωµα το 2010- υπάρχει έκπτωση 15%. Από 1/1/2011 έως το 2014 έχει έκπτωση 30% Από 1/1/2015 και µετά έχει έκπτωση 50% Οι νέες ρυθµίσεις και µειώσεις αφορούν όσους συµπληρώνουν την 25ετία την ανάλογη περίοδο και εκτός από τις µειώσεις ισχύει και η έκπτωση του 15%. Παράδειγµα σηµερινού κόστους: Μηνιαίες αποδοχές 1000 1400 2000 2500 Ιδιωτικός τοµέας και ∆ΕΚΟ 200 280 400 500 ∆ηµόσιο 66,7 93,38 133,4 166,75 Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι τα εξής: 1. Αίτηση, όπου θα αναγράφεται το προς αναγνώριση χρονικό διάστηµα που θέλει να αναγνωρίσει ο ασφαλισµένος, καθώς και αν έχει συµπληρώσει ή όχι το 58ο έτος της ηλικίας του. 2. Υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986 όπου θα αναφέρεται ότι το προς αναγνώριση χρονικό διάστηµα δεν έχει αναγνωριστεί σε άλλο ασφαλιστικό φορέα ή το δηµόσιο. 3. Πιστοποιητικό στρατολογίας τύπου Α. 4. Εκκαθαριστικό σηµείωµα των ακαθάριστων αποδοχών του προηγούµενου µήνα από την ηµεροµηνία της αιτήσεως (µε πλήρη ηµεροµίσθια δηλ. 25). 5. Υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86 όπου ο ασφαλισµένος θα αναφέρει τον τρόπο πληρωµής που επιθυµεί να εξαγοράσει τον ανωτέρω χρόνο είτε µε δόσεις είτε µε εφάπαξ καταβολή και έκπτωση 15%. 37 ΕΤΙΑ Χ.Ο.Η. Καταργείται σταδιακά και η ρύθµιση που ίσχυε για όλες τις κατηγορίες ασφαλισµένων Χωρίς Όριο Ηλικίας,(αναµένεται η διευκρίνιση για τη διατήρηση του δικαιώµατος για όσους έχουν 25ετία το 2010) ως εξής: ΕΤΟΣ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 37 έτη 37 έτη 37 έτη και 9 µήνες 38 έτη και 9 µήνες 39 έτη και 3 µήνες 40 έτη ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ 59 60 60 60 60 60 ΝΕΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ 1/1/1993 ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΝ∆ΡΕΣ-ΓΥΝΑΙΚΕΣ Θεµελιώνουν δικαίωµα πλήρους σύνταξης στο 65ο έτος της ηλικίας τους ή στο 60ο έτος, αν έχουν συµπληρώσει 40 συντάξιµα χρόνια, στα οποία συµπεριλαµβάνονται και τα πλασµατικά χρόνια. Ο τρόπος υπολογισµού της σύνταξης για το διάστηµα µέχρι 31/12/2010 είναι ο σηµερινός. Από 1/1/2011 υπολογίζονται µε τους συντελεστές του άρθρου 3 και στο µέσο όρο των αποδοχών από 1/1/2011 µέχρι του έτους συνταξιοδότησης. 11 ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ Κατηγορίες Ασφαλισµένων Άνδρες - Γυναίκες Άνδρες - Γυναίκες Μητέρες ανηλίκων Μητέρες ανηλίκων Μητέρες ανηλίκων Μετά το 2013 Μητέρες ανηλίκων Μετά το 2013 Έτη Ασφάλισης 15 15 20 20 20 20 Ηλικία Συνταξιοδότησης 65 60 55 50 65 60 ∆ικαιώµατα Πλήρης σύνταξη Μειωµένη σύνταξη Πλήρης σύνταξη Μειωµένη Πλήρης σύνταξη Μειωµένη ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΣΗ Άρθρο 10 πα.20 ν.3863/2010. Με τη διάταξη της παραγράφου αυτής, δίνεται η δυνατότητα στους εργαζόµενους του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, να παραµείνουν στην υπηρεσία τους, µετά από αίτησή τους που γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτή από τον εργοδότη, «κάτι που δεν ίσχυε µέχρι τώρα», ανεξάρτητα από την ύπαρξη διατάξεων σε κανονισµούς εργασίας που προβλέπουν αυτοδίκαιη και υποχρεωτική απόλυση µε τη συµπλήρωση είτε του οριζόµενου σε αυτές χρόνου υπηρεσίας και ανεξαρτήτου ορίου ηλικίας, είτε του ορίου ηλικίας που προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος. (Γ.Κ.Π ΕΛ-ΤΑ) Άρα αν κάποιος δεν έχει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σύµφωνα µε την ασφαλιστική νοµοθεσία, δεν πρέπει να αποχωρήσει σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα όρια ηλικίας του Γ.Κ.Π - ΕΛ-ΤΑ ( 57,58,62) γιατί δεν παίρνει σύνταξη υποχρεωτικά όπως ίσχυε µέχρι το 2008 και άλλαξε µε τον ν.3655/2008. Το χρονικό διάστηµα παραµονής δεν µπορεί να υπερβεί τα 3 έτη, εκτός και αν µε τα τρία αυτά επιπλέον έτη παραµονής δεν θεµελιώνει ο εργαζόµενος δικαίωµα µε πλήρη σύνταξη, οπότε παραµένει µέχρι τη θεµελίωση µε τον απαιτούµενο χρόνο. ∆ΕΚΟ ορίζονται οι επιχειρήσεις σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.1256/1982. ∆ΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΓΗΡΑΤΟΣ - ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 1. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης µε την ακριβή ηµεροµηνία γέννησης ασφαλισµένου και µελών οικογένειας καθώς και την ηµεροµηνία τέλεσης γάµου. 2. Φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας (δύο όψεων). 3. Πιστοποιητικό πρωτοδικείου περί λύσεως ή µη του γάµου «θα πρέπει να έχει εκδοθεί µετά την απόλυση). 4. Πιστοποιητικό σπουδών για σπουδάζοντα παιδιά άνω των 18 ετών(να αναγράφεται το έτος πρώτης εγγραφής, το εξάµηνο φοίτησης και η διάρκεια φοίτησης στη σχολή). 5.Υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86 όπου να δηλώνεται: α) Αν παίρνει σύνταξη ή όχι από το δηµόσιο ή άλλο ασφαλιστικό φορέα και αν παίρνει να υποβάλλει αντίγραφο του φύλλου σύνταξης (τελευταίου µήνα) β) Αν εργάζεται ή όχι και αν εργαστεί στο µέλλον υποχρεούται να το δηλώσει µέσα σε ένα µήνα στο ταµείο. 6. ∆ελτίο αναγγελίας απόλυσης. Η κατάθεση των δικαιολογητικών γίνεται από τον ίδιο ή µε συστηµένη επιστολή στο ταµείο. «ΙΚΑ ΤΟΠΙΚΟ ΥΠΟΚ/ΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΚΛΑ∆ΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΤΑΠ-ΟΤΕ-ΕΛ-ΤΑ ΟΣΕ» Αποστόλου Παύλου 12,151 23 Μαρούσι τηλ. 210 8110701,τµήµα συντάξεων 2108110007. Σας κάνουµε γνωστό ότι, από εδώ και στο εξής, οι υπάλληλοι οι οποίοι αιτούνται την παραποµπή τους στην επιτροπή οριστικής κρίσης για συνταξιοδότηση λόγω νόσου,(Επιτροπή ΙΚΑ), οφείλουν να προσκοµίζουν ιατρική γνωµάτευση από ειδικευµένο γιατρό –ειδικότητας ανάλογης µε την πάθηση που έχουν- και κατά προτίµηση από ∆/ντή ∆ηµόσιου Νοσοκοµείου. Η γνωµάτευση πρέπει να έχει εκδοθεί το πολύ εντός µηνός από την ηµεροµηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών για παραποµπή και σ’ αυτή να περιγράφεται λεπτοµερώς η πάθηση για την οποία αιτούνται την παραποµπή τους 12 για συνταξιοδότηση, ενώ θα αναφέρεται σαφώς και η ανικανότητα για εργασία εξαιτίας της νόσου. Με αυτές τις προϋποθέσεις θα παραπέµπεται από την αρµόδια Ιατρική Ελεγκτική Υπηρεσία το αίτηµα στην Επιτροπή Οριστικής Κρίσης του Ι.Κ.Α. ∆ΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ (ΕΛΕΑ) 1. Αντίγραφο απόφασης απονοµής κύριας σύνταξης (ΤΑΠ-ΟΤΕ/ΙΚΑ ΕΤΑΜ). 2. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης µε την ακριβή ηµεροµηνία γέννησης ασφαλισµένου και µελών οικογένειας καθώς και την ηµεροµηνία τέλεσης γάµου. 3. Φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας (δύο όψεων) 4. Υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86 που να δηλώνεται αν λαµβάνει ή όχι κύρια ή επικουρική σύνταξη από το δηµόσιο ή άλλο ασφαλιστικό φορέα και αν λαµβάνει να υποβάλλεται το φύλλο σύνταξης του τελευταίου µήνα. Η χορήγηση της επικουρικής σύνταξης από το ταµείο µας προέρχεται από τις εισφορές εργοδότη και εργαζόµενου µε ποσοστό 6%. Το µηνιαίο αυτό βοήθηµα υπολογίζεται σε ποσοστό 15% επί της βασικής σύνταξης και στο 7ο µισθολογικό κλιµάκιο. ΠΡΟΣΟΧΗ Για να πάρει κάποιος ασφαλισµένος επικουρική σύνταξη, πρέπει να έχει τις ίδιες προϋποθέσεις που απαιτούνται και για την κύρια σύνταξη ως προς τα όρια ηλικίας αλλά και τα έτη ασφάλισης. Αν όµως πληρεί τις προϋποθέσεις για την κύρια σύνταξη, τότε µπορεί να εξαγοράσει τον χρόνο που του χρειάζεται για την επικουρική, πληρώνοντας τις εισφορές εργοδότη και εργαζόµενου (6%). Η πληρωµή γίνεται στο ΕΛΕΑ, µετά από αίτησή του, εντός τριµήνου από την απόφαση για την κύρια σύνταξη. (Αθηνάς 45 Αθήνα τηλ.210 3229663). Η κατάθεση των δικαιολογητικών όµως, πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα στους δύο φορείς και να αναφέρεται το αίτηµα εξαγοράς τυχόν χρόνου για την επικουρική, για να γίνει η καταβολή της σύνταξης από την ηµεροµηνία του αιτήµατος και όχι από την απόφασης έκδοσης της κύριας σύνταξης που µπορεί να καθυστερήσει. Σηµείωση: Αν έχει θεµελιώσει κάποιος συνταξιοδοτικό δικαίωµα δεν µπορεί να εξαγοράσει επιπλέον χρόνια και θα πάρει ότι του αναλογεί σύµφωνα µε τα χρόνια ασφάλισης. (αυτό αφορά κυρίως τις γυναίκες για την επικουρική). ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ Σύµφωνα µε τον Γ.Κ.Π. ΕΛ-ΤΑ (Ε.Σ.Σ.Ε. 2002 όρος ΙΑ2) η παραίτηση από τον ΕΛ-ΤΑ αποτελεί δικαίωµα του προσωπικού και ασκείται από τον ίδιο µε έγγραφη δήλωσή του χωρίς να λαµβάνονται υπόψιν τυχόν προϋποθέσεις και αιρέσεις ή προθεσµίες που µπορεί κάποιος να γράψει στη δήλωση αυτή. Η λύση της εργασιακής σχέσης επέρχεται µε την αποδοχή της παραίτησης από τον ∆/ντα Σύµβουλο µέσα σε προθεσµία 30 ηµερών από την υποβολή της ή από την άπρακτη παρέλευση της προθεσµίας για αποδοχή εκτός και εάν στο διάστηµα αυτό εκκρεµεί ή άρχισε πειθαρχική δίωξη ή ποινική δίκη σε βαθµό κακουργήµατος ή πληµµελήµατος για συγκεκριµένα αδικήµατα. Η παραίτηση µπορεί να ανακληθεί εγγράφως µέσα σε 15 ηµέρες από την υποβολή της, αν στο µεταξύ δεν έγινε αποδεκτή. Πάντως ο εργαζόµενος από την επόµενη ηµέρα υποβολής της αίτησης παραίτησης αποχωρεί από την εργασία του και θεωρείται απολυµένος εκτός ειδικών συνθηκών η των περιπτώσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω και µε την υποχρέωσή του να έχει εξαντλήσει τις κανονικές άδειες προηγούµενων χρόνων. ΣΥΝΤΑΞΙΜΟΣ ΜΙΣΘΟΣ Όταν λέµε συντάξιµο µισθό εννοούµε τις τακτικές αποδοχές του τελευταίου µήνα πρίν την έξοδο από την υπηρεσία πάνω στις οποίες υπολογίζεται η σύνταξη και έχουν ως ακολούθως: Βασικός µισθός του τελευταίου µήνα πρίν την αποχώρηση. Τα χορηγούµενα µονίµως παγίως και διαρκώς επιδόµατα, εφόσον καταβάλλονται γι’αυτά είσφορές στον κλάδο σύνταξης. 13 Λοιπά χορηγούµενα επιδόµατα εφόσον καταβάλλονται από της θεσµοθετήσεως ή από την πρόσληψη µέχρι και την απόλυση του ασφαλισµένου και εφόσον καταβάλλονται εισφορές στον κλάδο σύνταξης. ∆εν νοούνται τακτικές αποδοχές: η αµοιβή για υπερωρίες, η εργασία τις εξαιρέσιµες ή νυκτερινές ώρες, το επίδοµα οικογενειακών βαρών, κίνησης, χρηµατικής διαχείρισης, επίδοµα αδείας κ.λ.π. Συναδέλφισσες - οι Η Οµοσπονδία µε το εγχειρίδιο αυτό προσπαθεί να ενηµερώσει τους συναδέλφους εργαζόµενους για ένα ευαίσθητο αλλά και τόσο σηµαντικό ζήτηµα για τον κάθε ασφαλισµένο και είµαστε στη διάθεσή σας για κάθε δυνατή βοήθεια και συµβουλή. Είναι µια φιλόδοξη και φιλότιµη προσπάθεια που παρότι δεν είµαστε ειδικοί δίνει απαντήσεις στο σύνολο σχεδόν των ρυθµίσεων που ισχύουν µε το νέο ασφαλιστικό νόµο και ζητάµε την επιείκειά σας για τυχόν λάθη που µπορεί να εντοπισθούν ή παρερµηνείες γι’αυτό πάντα διασταυρώνουµε µε τις αρµόδιες υπηρεσίες. (ΤΑΠ-ΟΤΕ , µητρώο ΕΛ-ΤΑ). Μη σας διαφεύγει όµως ότι για όλα αυτά, τις σαφείς και υπεύθυνες απαντήσεις σε ατοµικό επίπεδο, πρέπει να τις παίρνετε από τους αρµόδιους ασφαλιστικούς φορείς και όχι στους γυρολόγους ειδικούς και τους συνταξιολόγους επαγγελµατίες. Τα προβλήµατα των ταµείων είναι γνωστά. Ελλείψεις προσωπικού εξειδικευµένου και µη, οργανωτικές αδυναµίες κυρίως µετά την συγχώνευση, χωρίς πόρους και τεχνολογική υποστήριξη µε αποτέλεσµα να αδυνατούν ή να καθυστερούν να απαντήσουν στα άµεσα και εύλογα αιτήµατα των ασφαλισµένων. Τις συντάξεις όµως τις χορηγούν τα ταµεία και πρέπει να το κάνουν έγκαιρα και έγκυρα στους ασφαλισµένους που επί δεκαετίες ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και όταν έρχεται η ώρα της ποιοτικής εξυπηρέτησης που δικαιούνται, αντιµετωπίζονται µε το χειρότερο τρόπο από το κράτος της αδιαφορίας και της αναλγησίας.· Εµείς παράλληλα µε την ενηµέρωση που σας παρέχουµε γραπτά ή προφορικά για ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώµατα «κάτι που αναγνωρίζεται από όλους τους συναδέλφους πανελλαδικά» έχουµε οργανώσει σε συνεργασία µε το αρµόδιο τµήµα του ΕΛ-ΤΑ το µητρώο ασφαλισµένων που βρίσκεται στο τελικό στάδιο πλέον. Ήταν κάτι που έλλειπε από τον οργανισµό µας αλλά τόσο αναγκαίο. Με τα στοιχεία που δόθηκαν από τον κάθε ασφαλισµένο, µέσω του απογραφικού δελτίου για τον ασφαλιστικό βίο, κυρίως εκτός ΕΛ-ΤΑ και σε άλλους ασφαλιστικούς φορείς, θα µπορείτε να παίρνετε απαντήσεις για τα συνταξιοδοτικά σας δικαιώµατα. 14 Αγαπητοί συνάδελφοι -σες Γνωρίζουµε ότι οι πιο πολλοί από εµάς, µέσα στο ορυµαγδό αυτό των µεγάλων ανατροπών, αναζητούµε τον εαυτό µας ανάµεσα σε πίνακες και αριθµούς για να καταλάβουµε που ανήκουµε. Πολλές φορές συλλαµβάνουµε τους εαυτούς µας να λένε εγώ τη γλύτωσα δεν µε επηρεάζει, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο ανάπτυξης ενός πρωτότυπου κοινωνικού κανιβαλισµού, προτάσσοντας το ατοµικό συµφέρον έναντι του γενικότερου, του συλλογικού. Είναι µέσα στη φύση του ανθρώπου και αυτό το χαρακτηριστικό αλλά µας απροσανατολίζει όταν αγωνιζόµαστε για το δικαιότερο, για το σωστό, για µια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Το κείµενο αυτό λοιπόν, εκτός του ενηµερωτικού περιεχοµένου, ας αποτελέσει µια αφορµή για µια νέα αφετηρία σκέψης και προβληµατισµού για όλους µας, για το ρόλο των προσώπων και των φορέων στην πιο κρίσιµη ίσως συγκυρία για τη χώρα και το λαό της. Αυτή η νέα αρχή, ο νέος προσανατολισµός, πρέπει να εµπεριέχει προσδοκίες και ελπίδα για να έχει νόηµα. Απαιτείται ένα αξιόπιστο σχέδιο για τη ζωή µας και την κοινωνία, ένα όραµα που θα εµπνέει και θα δίνει αίσθηµα ασφάλειας. Απαιτείται να αντιµετωπίσουµε τη νέα εποχή από τη θετική της πλευρά, µε πειστική εναλλακτική πλατφόρµα µε κριτική στάση και όχι υποταγµένοι και σκλάβοι των συνθηκών που µας επιβάλλονται από µέσα και απέξω. Να µη µετατραπεί η Ελλάδα σε αρένα ανταγωνισµού µε τίµηµα όλους µας στο όνοµα των ελεγκτών και των κερδοσκόπων ως µόνη επιλογή. Σε µια χώρα µε το λιγότερο γενναιόδωρο κοινωνικό δίχτυ προστασίας, τις πλέον άνισες αναδιανοµές εισοδήµατος και σχετικά υψηλό επίπεδο φτώχειας, είναι άδικο και αναποτελεσµατικό οι προτεινόµενες αλλαγές να αρχίζουν και να τελειώνουν στους αδύναµους. Απλά θα µειώσουν το επίπεδο ζωής των Ελλήνων και θα µεγαλώσουν τις ανισότητες τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάτι τέτοιο δεν πρέπει να επιτρέψουµε να συµβεί. Η ευθύνη ανήκει και σε αυτούς που αποφασίζουν για µας αλλά κυρίως σε µας τους ενεργούς πολίτες που µε τη στάση και το αγώνα µας µπορούµε να αλλάξουµε τα πράγµατα προς τη σωστή κατεύθυνση. Από όλους µας εξαρτάται και πρέπει να κάνουµε το χρέος µας για να σηκωθούµε λίγο ψηλότερα, να πάµε πιο µπροστά τη χώρα και το λαό µας. ΜΕ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑ∆ΕΛΦΙΚΟΥΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ 15 Αγώνας για την ανάπτυξη του ∆ηµόσιου Ταχυδροµείου ΟΧΙ στον εργασιακό και κοινωνικό µεσαίωνα
© Copyright 2024 Paperzz
