Έκθεση ελέγχου για τη νομιμότητα πρόσληψης

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
ΕΛΕΓΧΟΥ
στον
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
(ΟΠΕ Α.Ε.)
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ:
Νοµιµότητα πρόσληψης προσωπικού (25 ατόµων) την προεκλογική
περίοδο 2009, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας και µε
ανά δίµηνο πληρωµές.
ΑΘΗΝΑ
ΙΟΥΝΙΟΣ 2010
Αθήνα,
10 Ιουνίου 2010
ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΣΤΟΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
(ΟΠΕ Α.Ε.)
σχετικά µε τη
«Νοµιµότητα πρόσληψης προσωπικού (25 ατόµων) την προεκλογική περίοδο
2009, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας και µε ανά δίµηνο
πληρωµές».
Εντολή Ελέγχου:
4 Γ.Ε.∆.∆. αρ. πρ. Φ. 262.10 /3996/16-3-10
Κλιµάκιο Ελέγχου:
4 Τρύφων Καββαθάς, Ειδικός Επιθεωρητής /ΓΕ∆∆
Αντικείµενο Έρευνας:
4 Νοµιµότητα πρόσληψης προσωπικού (25 ατόµων) την προεκλογική περίοδο
2009, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας και µε ανά δίµηνο
πληρωµές.
Ενέργειες Κλιµακίου:
Ο διενεργών τον έλεγχο επισκέφθηκε τον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
ΕΜΠΟΡΙΟΥ Α.Ε. (Ο.Π.Ε. Α.Ε.) και συνεργάστηκε µε τον Πρόεδρο του ΟΠΕ Α.Ε. κο
Χολέβα, τη Γενική ∆ιευθύντρια ∆ιοικητικών και Οικονοµικών Υπηρεσιών κα
Ανδριάνα Σταθάτου την Γενική ∆ιευθύντρια κα Αναστασία Γαρυφάλλου και
υπαλλήλους που εµπλέκονται στην διαδικασία πρόσληψης 25 ατόµων το 2009 µε
συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας στον Οργανισµό.
Συγχρόνως ζητήθηκαν και συλλέχθηκαν, από τον Ο.Π.Ε. Α.Ε έγγραφα αποδεικτικά
στοιχεία, αναγκαία για τον έλεγχο τα οποία και συνοδεύουν το πρωτότυπο της
παρούσας έκθεσης ελέγχου.
1. Ιστορικό
Το ιστορικό της πρόσληψης 15 ατόµων Πανεπιστηµιακής και 10 ατόµων
∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης το έτος 2009, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου έχει ως
εξής:
1.1. Στις 27-2-2009 µε την Απόφαση στην 615η / 27-2-2009 συνεδρίαση του, το ∆.Σ.
του ΟΠΕ ΑΕ, µετά την µε αρ. 28/25-2-2009 εισήγηση της υπηρεσίας,
2
•
εγκρίνει, επικυρώνοντας άµεσα, την κάλυψη των αναγκών του ΟΠΕ, για
στελεχιακό δυναµικό, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου, διάρκειας δύο (2) ετών, µε
είκοσι πέντε άτοµα εκ των οποίων δεκαπέντε (15) Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης
και δέκα (10) ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης προκειµένου να τους ανατεθεί έργο (το
οποίο περιγράφεται στην απόφαση) που υπερβαίνει την παραγωγική δυνατότητα
του Οργανισµού και η εκτέλεση του πρέπει να ολοκληρωθεί σε συγκεκριµένο
χρονικό διάστηµα δύο (2) ετών.
• εξουσιοδοτεί, επικυρώνοντας άµεσα, το ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο του ΟΠΕ, για την
υπογραφή των σχετικών συµβάσεων, κατά την κρίση του, σύµφωνα µε τις
παρουσιαζόµενες ανάγκες του ΟΠΕ.
Σύµφωνα µε την από 4-3-2009 γνωµοδότηση της Προϊσταµένης της Νοµικής
Υπηρεσίας κας Μαρίας Παπαδάκου – Σταµατάκου οι παραπάνω συµβάσεις µίσθωσης
έργου δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του οργανισµού και εποµένως
πρόκειται για γνήσιες συµβάσεις έργου και δεν υποκρύπτουν εξαρτηµένη εργασία.
1.2. Στις 29-4-2009 µε το µε αρ. πρ. Φ.700/1483/29-4-2009 έγγραφο, η ∆νση
∆ιοικητικών και Οικονοµικών Υπηρεσιών του ΟΠΕ υποβάλει αίτηµα στον Ειδικό
Γραµµατέα ∆ΕΚΟ του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών για «έγκριση
σύναψης συµβάσεων µίσθωσης έργου 25 ατόµων διάρκειας δυο (2) ετών» σύµφωνα µε
την απόφαση που ελήφθη από το ∆.Σ. του ΟΠΕ στην 615η /27-2-2-009 συνεδρίαση
του.
1.3. Στις 13-8-2009 µε την ΚΥΑ µε αρ. πρ. 40075/ΕΓ∆ΕΚΟ 3356/13-8-09 (ΦΕΚ
1707/Β΄/18-8-2009) που υπογράφουν οι Υπουργοί Εσωτερικών, Οικονοµίας και
Οικονοµικών, Ανάπτυξης, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Μεταφορών και
Επικοινωνιών και ο Γενικός Γραµµατέας της Κυβέρνησης, εγκρίνεται µεταξύ των
άλλων, «η σύναψη είκοσι πέντε συµβάσεων έργου στον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Α.Ε. (Ο.Π.Ε. Α.Ε.) διάρκειας δύο (2) ετών, δεκαπέντε
(15) ατόµων Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης και δέκα (10) ατόµων ∆ευτεροβάθµιας
Εκπαίδευσης …» σύµφωνα µε το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο, συνολικού ετήσιου
κόστους 1.040.500 €.
1.4. Στις 13-8-2009 στο site του ΟΠΕ Α.Ε. αναρτάται προκήρυξη για εκδήλωση
ενδιαφέροντος συµµετοχής στη διαδικασία πρόσληψης από τυχόν ενδιαφερόµενους, µε
ηµεροµηνία λήξης 28-8-2009. Υποβάλλονται συνολικά 1.730 αιτήσεις.
1.5. Στις 28-8-2009, στην 638η /28-8-09 συνεδρίαση του, το ∆.Σ. του ΟΠΕ ΑΕ
επικυρώνει άµεσα τη σύσταση επιτροπής µε έργο την αξιολόγηση των υποψηφίων για
την επιλογή 25 συµβασιούχων µίσθωσης έργου διάρκειας 2 ετών, εκ των οποίων 15
άτοµα Πανεπιστηµιακής και 10 άτοµα ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης και τη σύνταξη
σχετικού πρακτικού και πίνακα επιλεγέντων που θα υποβληθεί στο ∆.Σ. προς έγκριση.
1.6. Στις 2-9-2009, µε την Απόφαση Νο 24 /2-9-2009, ο ∆νων Σύµβουλος του ΟΠΕ ΑΕ
κος Ανδρέας Κατσανιώτης σε εκτέλεση της απόφασης του ∆.Σ. που ελήφθη στην υπ΄
αριθµ 638/28-8-2009 συνεδρίαση του, συστήνει επιτροπή αποτελούµενη από τους κ.κ.
Σταθούλη Σπυρίδωνα, Γαρυφάλλου Αναστασία και Χρόνη Νικόλαο, µε αντικείµενο
την αξιολόγηση των υποψηφίων που υπέβαλαν αίτηση µέχρι 28-8-2009, την επιλογή
των επικρατέστερων και τη σύναψη σχετικού Πρακτικού το οποίο θα υποβληθεί στο
∆.Σ. για έγκριση.
3
1.7. Στις 9 Σεπτεµβρίου 2009 η επιτροπή που συστήθηκε µε την υπ. αρ. 64/2-9-09
Απόφαση του ∆ιευθύνοντος Συµβούλου του ΟΠΕ ΑΕ, υπογράφει Πρακτικό επιλογής
υποψηφίων για σύναψη συµβάσεων µίσθωσης έργου και υποβάλει κατάσταση µε τους
15 υποψηφίους Πανεπιστηµιακής και τους 10 ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης τους
οποίους προκρίνει ως καταλληλότερους µεταξύ των υποψηφίων, για τη σύναψη διετών
συµβάσεων µίσθωσης έργου ενώ συντάσσει και καταστάσεις επιλαχόντων κατά σειρά
προτεραιότητας ανά κατηγορία (ΠΕ – ∆Ε).
1.8. Στις 11 Σεπτεµβρίου 2009 στην µε αρ. 641 /11-9-2009 συνεδρίαση του, το ∆.Σ.
του ΟΠΕ Α.Ε., µε παρόντες τους κ.κ. Παναγιώτη Παπασταύρου – Πρόεδρο, Ανδρέα
Καστανιώτη – ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο, Αλεξάνδρα Πάλλη – µέλος, Πέτρο
Παπανικολάου – µέλος, Ιωάννη Πετρίδη – µέλος, Σπυρίδωνα Σταθούλη – µέλος,
Άρτεµη Αγαπίδη – µέλος Γεώργιο Παπαστεργιόπουλο – µέλος και παριστάµενους τη
Γενική ∆ιευθύντρια του ΟΠΕ Α.Ε. κα Αναστασία Γαρυφάλλου και τη Γραµµατέα του
∆.Σ. κα Μπετίνα Καφούρου, απόντος του Νοµικού Συµβούλου λόγω προσωπικού
κωλύµατος (όπως αναφέρεται στο πρακτικό), οµόφωνα αποφασίζει και επικυρώνει
άµεσα «τη σύναψη συµβάσεων µίσθωσης έργου, διάρκειας 2 ετών, µεταξύ του ΟΠΕ και
των 25 προτεινόµενων (15 άτοµα Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης και 10 άτοµα
∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης) από την Επιτροπή Επιλογής των υποψηφίων, όπως αυτοί
αναφέρονται στο από 9/9/2009, επισυναπτόµενο στην εισήγηση, σχετικό πρακτικό της
Επιτροπής και συγκεκριµένα, στο συνηµµένο στο Πρακτικό, πίνακα προτεινοµένων
υποψηφίων για µίσθωση έργου».
1.9. Οι συµβάσεις µίσθωσης έργου, διάρκειας 2 ετών, υπογράφηκαν στις 22
Σεπτεµβρίου 2009 µεταξύ του ΟΠΕ ΑΕ και των κ.κ.:
(α) Αλεξανδρή Βιργινία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(β) Κοντοπίδου Ευδοκία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(γ) Κύρου Κωνσταντίνα
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(δ) Λύτρας Γουλιέλµος
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(ε) Φιλιππίδης ∆ηµήτριος
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(στ) Αλυσσανδράκη Εµµανουέλα
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/7/2008 και 22/9/2009)
(ζ) Αβραµίδου Σεραφίνα
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/11/2008 και 22/9/2009)
(η) Αποστολοπούλου Αθηναρέτη
(είχε υπογράψει συµβάσεις στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(θ) Κατσιµπρής Γεώργιος
(είχε υπογράψει σύµβαση µίσθωσης έργου στις 22/9/2009)
(ι) Τσιρώνης Ευάγγελος
4
(είχε υπογράψει σύµβαση µίσθωσης έργου στις 22/9/2009)
(ια) Σακκά Ευαγγελία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιβ) Χαρλαύτη Αγγελική
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιγ) Στασινόπουλος Βασίλειος
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιδ) Σβάρνα Ευαγγελία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιε) Μεντάκης Αλέξανδρος
(είχε υπογράψει συµβάσεις στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιστ) Τζώρα Βασιλική
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιζ) Ταντούλα Βικτωρία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/8/2007 και 22/9/2009)
(ιη) Καρτελιά Μαρία
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/10/2008 και 22/9/2009)
(ιθ) Γαλανοπούλου Μαρία
(είχε υπογράψει σύµβαση µίσθωσης έργου στις 22/9/2009)
(κ) Αυλωνίτη Υπατιάννα
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(κα) Γλατιώτης Γεώργιος
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(κβ) Λέγγα Ζωή
(είχε υπογράψει συµβάσεις στις 27/12/05, 2/1/2007., 3/4/2007, 1/8/2007 και
22/9/2009)
(κγ) Σταθάτου Ελένη
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/10/2008 και 22/9/2009)
(κδ) Σάµιος Αγαπητός
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 29/5/06, 2/1/2007., 3/4/2007,
1/8/2007 και 22/9/2009)
(κε) Κοτσάνη Κωνσταντίνα
(είχε υπογράψει συµβάσεις µίσθωσης έργου στις 1/10/2008 και 22/9/2009)
1.10. Σύµφωνα µε τις υπογραφείσες συµβάσεις, οι αµοιβές προβλέπονταν να
καταβάλλονται στους συµβαλλόµενους από τον ΟΠΕ Α.Ε. τµηµατικά ανά δίµηνο,
ανάλογα µε την πορεία εκτέλεσης του έργου και ύστερα από σχετική βεβαίωση καλής
εκτέλεσης του αρµοδίου προϊσταµένου ∆ιεύθυνσης, µε έγκριση του ∆ιευθύνοντος
Συµβούλου, µε τη προσκόµιση του απαραίτητου δελτίου παροχής υπηρεσιών.
2. Νοµικό Πλαίσιο
2.1. Κανονισµός Εσωτερικής Οργάνωσης και λειτουργίας του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΟΠΕ) Α.Ε.» (ΦΕΚ 3049/10-5-2007
Τεύχος Ανωνύµων Εταιρειών & … ).
5
2.2. Ν. 2527/1997 (ΦΕΚ Α'206) «Τροποποίηση και συµπλήρωση διατάξεων του Ν.
2190/1994 και άλλες διατάξεις» άρθρο 6 (ρυθµίσεις που αφορούν τις συµβάσεις
µίσθωσης έργου (του άρθρου 6 του Ν. 2527/1997 (ΦΕΚ 206/Α΄/8-10-1997).
2.3. Ν. 2190/1994 - ΦΕΚ 28/Α/1994 «Κεφάλαιο Ε: Μεταβολές Υπηρεσιακής
κατάστασης κατά την περίοδο εκλογών,…») άρθρο 28 «Ρύθµιση προσλήψεων και
υπηρεσιακών µεταβολών κατά τις προεκλογικές περιόδους».
2.4. Γνωµοδότηση Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους µε αρ. 340/2007 ΓΝΜ∆ ΝΣΚ
(437029) (Σχετικά µε την απαγόρευση διορισµών σε προεκλογική περίοδο).
2.5. Με δεδοµένο ότι αντικείµενο του ελέγχου είναι η ¨νοµιµότητα πρόσληψης
προσωπικού (25 ατόµων) την προεκλογική περίοδο, µε συµβάσεις µίσθωσης έργου
διετούς διάρκειας και µε ανά δίµηνο πληρωµές¨ και έχοντας υπόψη το άρθρο 28 - Ν.
2190/94 - ΦΕΚ 28/Α/1994 «Ρύθµιση προσλήψεων και υπηρεσιακών µεταβολών κατά
τις προεκλογικές περιόδους» και τη Γνωµοδότηση του Νοµικού Συµβουλίου του
Κράτους µε αρ. 340/2007 ΓΝΜ∆ ΝΣΚ (437029) σχετικά µε τις µεταβολές
υπηρεσιακής κατάστασης κατά την περίοδο εκλογών,…» κρίνεται σκόπιµο να
παρατεθούν νοµικά κείµενα (Νόµοι - Γνωµοδοτήσεις - Αποφάσεις ∆ικαστηρίων) οι
οποίες αναφέρονται στο άρθρο 6 του Ν. 2527/1997 (ΦΕΚ 206/Α΄/8-10-1997) και είναι
σχετικές µε τις ρυθµίσεις που αφορούν στις συµβάσεις εργασίας και µίσθωσης έργου.
Οι εν λόγω Νόµοι - Γνωµοδοτήσεις – Αποφάσεις ∆ικαστηρίων παρατίθενται στο
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 της παρούσας έκθεσης.
3. ∆ιαπιστώσεις
Από την διερεύνηση του θέµατος και έχοντας υπόψη τα σχετικά έγγραφα στοιχεία που
συλλέχθηκαν, προέκυψαν τα εξής ευρήµατα /διαπιστώσεις:
3.1. Κατά το άρθρο 681 του Αστικού Κώδικα, µίσθωση έργου είναι η σύµβαση που
έχει ως περιεχόµενο την εκτέλεση έργου από τον ένα συµβαλλόµενο (εργολάβος) χάριν
του άλλου (εργοδότης) έναντι αµοιβής. Ως έργο νοείται η επίτευξη οποιουδήποτε
αποτελέσµατος. Οι συµβάσεις αυτές δεν πρέπει να καλύπτουν πάγιες και διαρκείς
ανάγκες, που δεν έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα, αλλά προέρχονται από έκτακτα
γεγονότα ή ανακύπτουν περιοδικά και έχουν περιορισµένη χρονική διάρκεια (µέχρι ένα
έτος), η οποία δεν δικαιολογεί την απασχόληση µόνιµου προσωπικού ή που απαιτούν
εξειδικευµένες γνώσεις που δεν κατέχουν οι υπηρετούντες υπάλληλοι και επιβάλλεται
να καλυφθούν µέχρι την πρόσληψη τακτικού προσωπικού. Για να είναι νόµιµη η
σύναψη των συµβάσεων αυτών πρέπει να µη υποκρύπτουν εξαρτηµένη εργασία,
δηλαδή να πρόκειται για γνήσιες συµβάσεις έργου, οι οποίες συνάπτονται µετά από
απόφαση του ∆.Σ.
Αντίστοιχα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 648 του Αστικού Κώδικα, µίσθωση
εργασίας είναι η σύµβαση που έχει ως αντικείµενο την παροχή εργασίας από τον ένα
συµβαλλόµενο στον άλλο έναντι µισθού. Σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 648
και 652 του ΑΚ σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας υπάρχει, όταν µε τους όρους της
σχετικής συµφωνίας, οι συµβαλλόµενοι αποβλέπουν στη παροχή της συµφωνηθείσας
εργασίας του µισθωτού, οι δε παρεχόµενες από τον εργοδότη οδηγίες ως προς τον
τρόπο, τον τόπο και το χρόνο παροχής της εργασίας είναι δεσµευτικές για τον
εργαζόµενο, ο οποίος είναι υποχρεωµένος ν΄ ακολουθεί αυτές και να δέχεται την
6
άσκηση εργοδοτικού ελέγχου για τη διαπίστωση της συµµορφώσεως του σε αυτές και
της επιµελούς γενικά εκτελέσεως της εργασίας.
Η µίσθωση έργου διαφέρει από τη µίσθωση εργασίας, διότι στη µίσθωση έργου οι
συµβαλλόµενοι δεν αποβλέπουν στην κατεξοχήν παροχή εργασίας, αλλά στην
εκτέλεση του έργου, δηλαδή στο επιδιωκόµενο αποτέλεσµα.
3.2. Οι διαδικασίες για πρόσληψη ατόµων µε τη διαδικασία σύναψης συµβάσεων
µίσθωσης έργου ξεκινούν, από τον ΟΠΕ Α.Ε., από το ∆εκέµβριο 2004.
Συγκεκριµένα:
3.2.1. Στις 28/12/2004 κινήθηκαν από τον ΟΠΕ Α.Ε. διαδικασίες για έγκριση
σύναψης συµβάσεων µίσθωσης έργου. Στις 27/12/2005 υπεγράφησαν οι συµβάσεις
µίσθωσης έργου διάρκειας ενός (1) έτους για δεκαπέντε (15) άτοµα.
3.2.2. Στις 2/1/2007 ο ∆νων Σύµβουλος του ΟΠΕ Α.Ε. προχώρησε σε υπογραφή
συµβάσεων µίσθωσης έργου τρίµηνης διάρκειας και µε τη λήξη τους στις 3/4/2007,
σε υπογραφή συµβάσεων µίσθωσης έργου δίµηνης διάρκειας µε τα ίδια άτοµα.
3.2.3. Στις 1/8/2007 υπεγράφησαν οι συµβάσεις µίσθωσης έργου διάρκειας δύο (2)
ετών για είκοσι πέντε (25) άτοµα µεταξύ των οποίων και σχεδόν όλα εκείνα που
είχαν υπογράψει συµβάσεις έργου στις 27/12/2005, στις 21/1/2007 και στις 3/4/2007.
Ως επιχείρηµα για την πρόσληψη τους, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις,
χρησιµοποιήθηκε ότι «οι δραστηριότητες που τους ανατέθηκαν υπερβαίνουν τη
παραγωγική δυνατότητα του Οργανισµού και η εκτέλεση τους πρέπει να ολοκληρωθεί σε
συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα δυο ετών».
Το ίδιο επιχείρηµα χρησιµοποιεί ο ΟΠΕ ΑΕ για την πρόσληψη των 25 ατόµων µε
σύµβαση µίσθωσης έργου, το 2009.
3.3. Οι συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας µε τα 25 άτοµα που
υπογράφηκαν στις 22/9/2009 και ενώ είχαν προκηρυχθεί οι εκλογές της 4ης
Οκτωβρίου 2009, όσον αφορά στα άτοµα που υπέγραψαν και στις υπηρεσίες που
κλήθηκαν να προσφέρουν µετά την υπογραφή των συµβάσεων παρουσιάζουν τα εξής
χαρακτηριστικά:
3.3.1. Το σύνολο των 25 ατόµων µε τα οποία ο ΟΠΕ Α.Ε. υπέγραψε την 22/9/2009
σύµβαση µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας, έχει προσληφθεί επανειληµµένα από
το 2004 (δύο ή περισσότερες φορές), υπογράφοντας ανάλογες συµβάσεις µίσθωσης
έργου.
Με τη µέθοδο των συνεχών διαδοχικών υπογραφών συµβάσεων µίσθωσης έργου µε
τα ίδια πρόσωπα, ο ΟΠΕ Α.Ε. στην ουσία στόχευε στην αξιοποίηση της ήδη
προσκτηθείσης επί µεγάλο χρονικό διάστηµα εµπειρίας από την µέχρι τότε εργασία
τους στον Οργανισµό, στοιχείο το οποίο δηλώνει ότι η µέχρι τότε ενασχόληση τους
κάλυπτε διαρκείς και πάγιες ανάγκες του Οργανισµού και όχι έκτακτα γεγονότα ή
γεγονότα που ανακύπτουν περιοδικά και έχουν περιορισµένη χρονική διάρκεια.
Σε αυτή τη προσέγγιση συνηγορεί και το έγγραφο του της Γενικής ∆ιευθύντριας
των ∆ιοικητικών και Οικονοµικών Υπηρεσιών του ΟΠΕ ΑΕ µε αρ. πρ. 399/10-22010 προς τον κο Ασηµακόπουλο, Νοµικό Σύµβουλο του Κράτους στο Υπουργείο
Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας όπου στην αρχή του σηµειώνεται
ότι «Σας γνωρίζουµε ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών δεν έχει γίνει
πρόσληψη µονίµου προσωπικού στον Οργανισµό και κατ΄ επέκταση το µόνιµο
προσωπικό έχει µειωθεί σχεδόν στο µισό (από 120 περίπου σε 70). Επειδή η
πρόσληψη µονίµου προσωπικού µέσω ΑΣΕΠ καθυστερούσε και οι ανάγκες έβαιναν
7
αυξανόµενες, κινήθηκαν διαδικασίες από 28/12/2004 για έγκριση συµβάσεων
µίσθωσης έργου».
Ενισχυτικό τούτου είναι και το γεγονός ότι η σύνταξη του ¨Πίνακα 1¨ µε τους 25
καταλληλότερους από την επιτροπή που συστήθηκε µε την υπ. Αρ. 64/2-9-09
Απόφαση προκειµένου να προτείνει υποψηφίους που θα προσληφθούν µε σύµβαση
έργου, έγινε µε µόνο γνώµονα « … τις απαιτήσεις του συγκεκριµένου έργου και την
εµπειρία που συνεπάγεται η εκτέλεση του». Οι δε συνηµµένοι ¨Πίνακας 2¨ και
¨Πίνακας 3¨ στο ίδιο Πρακτικό (9-9-2009), έχουν συνταχθεί κατά σειρά
προτεραιότητας, χωρίς από κάποιο σηµείο του πρακτικού να προκύπτει οιαδήποτε
µορφή αξιολόγησης (σύγκριση βιογραφικών, συνέντευξη, βαθµολογία).
3.3.2. Η εργασία που τους ανατέθηκε συνίστατο στην εκτέλεση του έργου της
προετοιµασίας και υλοποίησης όλων των διαδικασιών που απαιτούνται για την
εκτέλεση του έργου που αναλαµβάνει ο ΟΠΕ µε τον ορισµό του ως ενδιάµεσου
φορέα ∆ιαχείρισης των περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραµµάτων (ΠΕΠ)
2007 – 2013 και της εξειδίκευσης δράσεων και υλοποίηση τους στο πλαίσιο των
επιχειρησιακών προγραµµάτων του ΕΣΠΑ (Ανταγωνιστικότητα, Κ.Τ.Π., ΠΕΠ) στα
οποία ο ΟΠΕ έχει υποβάλλει προτάσεις και πρόκειται να σχεδιάσει και άλλες στο
άµεσο µέλλον, έργο το οποίο όµως
εντάσσεται στις αρµοδιότητες των
υπηρεσιακών µονάδων του ΟΠΕ ΑΕ σύµφωνα µε το Κανονισµό Εσωτερικής
λειτουργίας του και εποµένως τα ανατεθέντα «έργα» ανήκουν στο συνήθη τύπο
καθηκόντων των υπαλλήλων του Οργανισµού.
Σύµφωνα µε το έγγραφο του ΟΠΕ Α.Ε. µε αρ. πρ. 1457 /7-6-10 αναφέρεται ότι «…
Το αντικείµενο απασχόλησης τους είναι το περιγραφόµενο στις συµβάσεις τους και
δεν µπορεί να εκτελεστεί από υπαλλήλους του ΟΠΕ Α.Ε. δεδοµένης της πενιχρής
στελέχωσης του από τακτικό προσωπικό το οποίο δεν επαρκεί για την κάλυψη των
στοιχειωδών αναγκών της καταστατικής του αποστολής και των τεραστίων
οργανικών κενών που έχει».
3.3.3. Από την πρώτη στιγµή της υπογραφής της σύµβασης µε τον ΟΠΕ ΑΕ,
(έγγραφο του ΟΠΕ Α.Ε. αρ. πρ. 1457 / 7-6-10 ως απάντηση σε σχετικά ερωτήµατα
µας) τα 25 άτοµα:
•
Έχουν κατανεµηθεί στις ∆ιευθύνσεις και έχουν ενταχθεί οργανωτικά στην
επιχειρησιακή διάρθρωση του ΟΠΕ Α.Ε. ο οποίος επιβλέπει και συντονίζει
το έργο τους µέσω διευθυντών – προϊσταµένων κ.λ.π. των οργανωτικών
µονάδων … ,
•
Είναι υποχρεωµένοι να εκτελούν το έργο τους στο ωράριο λειτουργίας της
επιχείρησης (χρόνος - σε καθηµερινή βάση, µε συγκεκριµένο ωράριο),
•
Είναι υποχρεωµένοι να εκτελούν το έργο τους στις εγκαταστάσεις του
Οργανισµού (τόπος - απασχόληση εντός του εργασιακού χώρου εργοδότη),
•
Έχουν αναλάβει τη διεκπεραίωση του έργου µε µέσα και οργάνωση του
Οργανισµού (χρησιµοποίηση της υλικοτεχνικής υποδοµής και του
εξοπλισµού του εργοδότη).
Τα ανωτέρω όµως αποτελούν χαρακτηριστικά της σύµβασης εξαρτηµένης εργασίας
αφού σύµφωνα µε την Γνωµοδότηση 390/2006 του Νοµικού Συµβουλίου του
Κράτους /Τµήµα Α2 ∆ιακοπών/Συνεδρίαση 26ης Ιουλίου 2006 « … η µίσθωση
έργου διακρίνεται από τη µίσθωση εργασίας όχι µόνον κατά το κριτήριο της
εξαρτήσεως από τον εργοδότη, η οποία εκδηλώνεται µε το δικαίωµα αυτού να ασκεί
εποπτεία και να ελέγχει την εργασία που παρέχει ο εργαζόµενος και να δίνει στον
8
τελευταίο δεσµευτικές οδηγίες ως προς τον χρόνο, τόπο και τρόπο της παρεχοµένης
εργασίας, η οποία (εξάρτηση) υπάρχει µεν στη δεύτερη, όχι όµως και στην πρώτη (βλ.
πλείονα Καποδίστρια Ερµ. ΑΚ. Εισαγ. 648-680 παρ. 36- 38, Ντάσιος Εργατικό
∆ικονοµικό ∆ίκαιο εκδ. δ' τοµ. ΑΙ σελ. 52 επ., ∆ηµητρακόπουλο Εργατική Νοµοθεσία
σελ. 12 επ., Ολ.ΑΠ. 19/1987 ΕΕΝ 46.818, ΑΠ 947/1992 ΕΕ∆ 52.890, ΑΠ 1301/1974
ΝοΒ 23 σελ. 749.» ενώ σε άλλη παράγραφο της ίδιας γνωµοδότησης αναφέρεται ότι
« … από τον συνδυασµό των διατάξεων των άρθρ. 648 επ. ΑΚ και 6 του Ν.
765/1943, που κυρώθηκε µε την 324/1946 ΠΥΣ και διατηρήθηκε σε ισχύ µε το άρθρ.
38 του ΕισΝΑΚ, συνάγεται ότι σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας, … υπάρχει και ακόµη
όταν ο µισθωτός τελεί σε εξάρτηση από τον εργοδότη του, η οποία εκδηλώνεται µε το
δικαίωµα του τελευταίου να ασκεί έλεγχο και εποπτεία ως προς τον τόπο και χρόνο
παροχής της εργασίας και την επιµελή εκτέλεση της και µε την υποχρέωση του
πρώτου να συµµορφώνεται στις αναγκαίες εντολές ή οδηγίες του εργοδότη».
3.3.4. Η πληρωµή (µέχρι σήµερα) των συµβασιούχων γίνεται σύµφωνα µε τα
αναφερόµενα στη σύµβαση ανά δίµηνο, µε αιτιολογία τις υπηρεσίες που παρείχαν
και µε έκδοση από πλευράς τους απόδειξης παροχής υπηρεσιών. Το Υπηρεσιακό
Σηµείωµα προς το Λογιστήριο που υπογράφεται από τους αντίστοιχους ∆ιευθυντές
(στη ∆ιεύθυνση των οποίων έχουν κατανεµηθεί οι συµβασιούχοι) βεβαιώνει ότι «
… το έργο το οποίο ανέλαβε ο/η … να διεκπεραιώσει σύµφωνα µε την υπογραφείσα
την 22/9/2009 µεταξύ εκείνου/ης και του ΟΠΕ σύµβαση, υλοποιείται µε συνέπεια και
υπευθυνότητα και βρίσκεται σε ικανοποιητικό βαθµό η πορεία εκτέλεσης του έργου
από ../../2009 έως ../../... (τα .. /24).
Με τον τρόπο αυτό όµως δεν ικανοποιείται η απαίτηση της γνωµοδότησης
390/2006
του
Νοµικού
Συµβουλίου
του
Κράτους
/Τµήµα
Α2
∆ιακοπών/Συνεδρίαση 26ης Ιουλίου 2006 σύµφωνα µε την οποία « … Σε περίπτωση
δε, που στη σύµβαση θα διαλαµβάνεται όρος (ρήτρα) για την καταβολή της
εργολαβικής αµοιβής τµηµατικώς, κατά µήνα ή άλλο χρονικό όριο, πρέπει να
προβλέπεται στη σύµβαση η τµηµατική παράδοση αντιστοίχου συγκεκριµένου µέρους
του αντικειµένου του έργου, ή η καταβολή αυτή να συναρτάται µε συγκεκριµένα
στάδια προόδου του έργου, σαφώς προσδιοριζόµενα, προς αποφυγή αυτοδίκαιων
ακυροτήτων [(παρ. 3 του άρθρου 6) - (Ν.Σ.Κ. 165/2001,536/2001,626/2001,
728/2001, 16/2002, 171/2002, 461/2002, 720/2002, 35/2004, 261/2005 κ.α.).
Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 «Τροποποίηση και
συµπλήρωση διατάξεων του Ν. 2190/1994 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α'206) « …
Ρήτρα καταβολής της εργολαβικής αµοιβής τµηµατικώς κατά µήνα ή άλλο χρονικό
όριο χωρίς συνάρτηση µε την πρόοδο του έργου είναι αυτοδικαίως άκυρη».
3.4. Η νοµιµότητα συνέχισης των διαδικασιών και υπογραφής των 25 συµβάσεων
µίσθωσης έργου κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αµφισβητήθηκε
προφορικά (σύµφωνα µε το συνηµµένο στα αποδεικτικά έγγραφα ¨Ενηµερωτικό
Σηµείωµα για τις συµβάσεις µίσθωσης έργου στον ΟΠΕ¨ του Νοµικού Συµβούλου) από
το Νοµικό Σύµβουλο κο Κων/νο Κακουλίδη ο οποίος ισχυρίζεται ότι είχε εισηγηθεί
(προφορικά) είτε να ζητηθεί νοµική γνωµοδότηση από το εποπτεύον Υπουργείο
Οικονοµίας ή το εποπτεύον τις εκλογές Υπουργείο Εσωτερικών είτε να ολοκληρωθεί η
διαδικασία νοµίµως αµέσως µετά τις εκλογές.
Εφόσον όµως υπήρξαν επιφυλάξεις από το Νοµικό Σύµβουλο, οι οποίες διατυπώθηκαν
στον Πρόεδρο έστω και προφορικά, σχετικά µε τη νοµιµότητα υπογραφής των
ανωτέρω 25 συµβάσεων την προεκλογική περίοδο, η διερεύνηση του ζητήµατος αυτού
9
έπρεπε να έχει προηγηθεί της υπογραφής τους. Αν και ο ∆ιευθύνων Σύµβουλος του
Οργανισµού κος Ανδρέας Καστανιώτης, στη συνεδρίαση µε αρ. 641 /11-9-2009
αναφέρει ότι «∆ιαπιστώσαµε ότι οι συγκεκριµένες συµβάσεις δεν εµπίπτουν στην
απαγόρευση λόγω της προκήρυξης εκλογών» από πουθενά δεν προκύπτει πως προέκυψε
η συγκεκριµένη διαπίστωση.
3.5. Από τα πρακτικά της συνεδρίασης µε αρ. 641 /11-9-2009 του ∆.Σ. προκύπτει ότι
το θέµα της νοµιµότητας υπογραφής των εν λόγω συµβάσεων µίσθωσης έργου, λόγω
της προκήρυξης των βουλευτικών εκλογών, απασχόλησε το ∆.Σ... πλην όµως έγινε
οµοφώνως δεκτή η άποψη που διατυπώθηκε, παρουσία και δύο νοµικών, µελών του
∆.Σ., ότι «δεν υπάρχει κανένα νοµικό πρόβληµα γιατί αυτή τη στιγµή δεν µιλάµε για
προσλήψεις αλλά για συµβάσεις µίσθωσης έργου (κος Σταθούλης)» και « … έχουµε
τη σχετική γνωµοδότηση του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους, την οποία µπορούµε να
προβάλουµε σε περίπτωση ένστασης ή προσφυγής κ.λ.π. (κος Παπανικολάου)».
Όµως σύµφωνα µε τη γνωµοδότηση 390/2006 του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους
/Τµήµα Α2 ∆ιακοπών/Συνεδρίαση 26ης Ιουλίου 2006 « … Ο χαρακτηρισµός της
συµβάσεως ως µισθώσεως εξηρτηµένης εργασίας ή µισθώσεως έργου εξαρτάται από την
εκτίµηση του συνόλου των πραγµατικών περιστατικών υπό τα οποία λειτούργησε η σχέση
και δεν έχει σηµασία ο χαρακτηρισµός που προσδίδουν τα µέλη στη µεταξύ τους σχέση
(Εφ.ΑΘ. 676/1995 Αρµ. 49.615), αφού κατ' άρθρο 173 του ΑΚ αναζητείται η αληθινή
βούληση τους χωρίς προσήλωση στις λέξεις που χρησιµοποιούν (ΑΠ 128/1998 Ελλ.∆νη
1999.1331)».
4. Συµπέρασµα
Από τις ανωτέρω διαπιστώσεις προκύπτει ότι:
4.1. Ο ΟΠΕ Α.Ε. προέβη, την προεκλογική περίοδο του 2009, στη σύναψη 25
συµβάσεων µίσθωσης έργου, οι οποίες ως συνάγεται εκ του περιεχοµένου τους
δεν έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα, δεν προέρχονται από έκτακτα γεγονότα, ο
χρόνος υλοποίησης τους υπερβαίνει το ένα έτος ενώ οι υπηρεσίες που καλούνται
οι συµβασιούχοι να παρέξουν καλύπτουν ανάγκες οι οποίες δικαιολογούν την
απασχόληση µονίµου προσωπικού και ανήκουν στις αρµοδιότητες των
Οργανωτικών Μονάδων που προβλέπονται από το Κανονισµό Λειτουργίας του
Οργανισµού και εµπίπτουν στο συνήθη κύκλο των καθηκόντων των υπαλλήλων
που θα τις στελεχώσουν.
4.2. Με δεδοµένο ότι τα καθήκοντα που ανατέθηκαν στα 25 άτοµα, δεν διαφέρουν ως
προς τις συνθήκες εκτέλεσης τους από την εργασία των λοιπών συναδέλφων τους
– µονίµων ή δοκίµων - υπαλλήλων του ΟΠΕ Α.Ε., ασκούν τα καθήκοντα τους
συνεχώς σε καθηµερινή βάση, εντός του εργασιακού χώρου της εταιρείας, µε
ωράριο, µε βάση τις υποδείξεις των Προϊσταµένων των διευθύνσεων στις οποίες
έχουν κατανεµηθεί, χρησιµοποιώντας την υλικοτεχνική υποδοµή και τον
εξοπλισµό του ΟΠΕ Α.Ε., οι εν λόγω προσλήψεις παραπέµπουν σε σχέση
εξηρτηµένης εργασίας και όχι σε σύµβαση έργου.
4.3. Το γεγονός ότι τα ίδια 25 άτοµα µε πρωτοβουλία του ΟΠΕ Α.Ε., υπογράφουν από
το έτος 2004 δύο ή περισσότερες συνεχείς διαδοχικές συµβάσεις, συνηγορεί στο
συµπέρασµα ότι ο χαρακτηρισµός των συµβάσεων αυτών ως δήθεν ¨συµβάσεις
έργου¨ είναι φραστικός, δεν δικαιολογείται από την πραγµατική φύση και τον
10
αληθινό χαρακτήρα τους και υποκρύπτουν σχέση εξηρτηµένης εργασίας.
Άλλωστε ο χαρακτηρισµός της συµβάσεως ως µισθώσεως εξηρτηµένης εργασίας
ή µισθώσεως έργου εξαρτάται από την εκτίµηση του συνόλου των πραγµατικών
περιστατικών υπό τα οποία λειτούργησε η σχέση και δεν έχει σηµασία ο
χαρακτηρισµός που προσδίδουν τα µέλη στη µεταξύ τους σχέση (Εφ.ΑΘ.
676/1995 Αρµ. 49.615), αφού κατ' άρθρο 173 του ΑΚ αναζητείται η αληθινή
βούληση τους χωρίς προσήλωση στις λέξεις που χρησιµοποιούν
4.4. Με δεδοµένο ότι σύµφωνα µε την Γνωµοδότηση Νοµικού Συµβουλίου του
Κράτους µε αρ. 340/2007 ΓΝΜ∆ ΝΣΚ (437029) η ∆ιοίκηση έχει τη διακριτική
ευχέρεια, κατά τους κανόνες της χρηστής διοίκησης, εκτιµώντας τα σχετικά
περιστατικά και προς αποτροπή έγερσης υπονοιών έλλειψης αντικειµενικότητας
και έκδοσης µεροληπτικών πράξεων, να αναστείλει την περαιτέρω διαδικασία
υποβολής αιτήσεων ή αποδοχής αυτών και κατάρτισης των συµβάσεων µίσθωσης
έργου, το ∆.Σ του ΟΠΕ όφειλε να διερευνήσει (αρµοδίως) αν θα έπρεπε να
διακόψει, την περίοδο από την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών έως την
ορκωµοσία της Κυβέρνησης, τις διαδικασίες τις σχετικές µε την ολοκλήρωση και
υπογραφή των συµβάσεων ανάθεσης έργου µε τα 25 άτοµα.
5. Προτάσεις
Προτείνεται :
5.1. Καταγγελία των 25 συµβάσεων που υπογράφηκαν την προεκλογική περίοδο
(2009).
Η παρούσα έκθεση να διαβιβαστεί στην Υπουργό Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας
και Ναυτιλίας και να εξεταστεί το ενδεχόµενο, σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία
και των ανωτέρω συµπερασµάτων, καταγγελίας των συµβάσεων µίσθωσης έργου µε τα
25 άτοµα (15 Πανεπιστηµιακής και 10 ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης), που
υπεγράφησαν στις 22-9-2009 κατά τη περίοδο από την προκήρυξη βουλευτικών
εκλογών έως την ορκωµοσία της νέας Κυβέρνησης (Σεπτέµβριος – Οκτώβριος 2009).
5.2. Ποινική ευθύνη
Να διαβιβαστεί η παρούσα έκθεση στον αρµόδιο Εισαγγελέα για τη διερεύνηση της
ύπαρξης τυχόν ποινικών ευθυνών από τα µέλη του ∆.Σ. του ΟΠΕ Α.Ε. όσον αφορά την
υπογραφή σύµβασης µε τα 25 άτοµα (15 Πανεπιστηµιακής και 10 ∆ευτεροβάθµιας
Εκπαίδευσης) το 2009, κατά τη περίοδο από την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών έως
την ορκωµοσία της νέας Κυβέρνησης (Σεπτέµβριος – Οκτώβριος 2009) στα πλαίσια
των κανόνων που διέπουν τη συνετή άσκηση της διαχειριστικής εξουσίας σε µία
ανώνυµη εταιρία.
Ο ∆ιενεργήσας τον έλεγχο
Τρύφων Καββαθάς
Ειδικός Επιθεωρητής ΓΕ∆∆
11
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
Στην έκθεση ελέγχου ΓΕ∆∆ µε αντικείµενο:
«Νοµιµότητα πρόσληψης προσωπικού (25 ατόµων) την προεκλογική περίοδο, µε
συµβάσεις µίσθωσης έργου διετούς διάρκειας και µε ανά δίµηνο πληρωµές».
ΝΟΜΟΙ - ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ∆ΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ – ΓΝΩΜΟ∆ΟΤΗΣΕΙΣ
Α.. Σχετικά µε τον «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΟΠΕ)
Α.Ε.»
Ο ΟΠΕ είναι ανώνυµος εταιρεία που αρχικά συστήθηκε µε την επωνυµία Οργανισµός
Προώθησης Εξαγωγών Α.Ε. µε το ν. 528/1977 και τώρα ονοµάζεται µετά από
τροποποίηση του Ιδρυτικού Νόµου Ελληνικός Οργανισµός Εξωτερικού Εµπορίου Α.Ε.
µε το διακριτικό τίτλο ΟΠΕ Α.Ε. Τελεί υπό την εποπτεία του κράτους η οποία ασκείται
από τον Υπουργό Οικονοµίας και Οικονοµικών.
Σύµφωνα µε τον Κανονισµό Εσωτερικής Οργάνωσης και λειτουργίας του
«ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΟΠΕ) Α.Ε.» (ΦΕΚ
3049/10-5-2007 Τεύχος Ανωνύµων Εταιρειών & … )
• Όργανα διοίκησης είναι το ∆ιοικητικό Συµβούλιο και ο διευθύνων Σύµβουλος
(άρθρο 3.1.) .
• Η Νοµική Υπηρεσία του Οργανισµού, ως Γραφείο υποστήριξης των οργάνων της
∆ιοίκησης (άρθρο 3.4.2.2.), αναφέρεται στον ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο του ΟΠΕ και
µεταξύ των άλλων:
9 Συντάσσει κάθε είδους συµβάσεις του ΟΠΕ και ελέγχει τη τήρηση των όρων
των συµβάσεων προκειµένου να εξοφληθούν οι συµβαλλόµενοι.
9 Παρίσταται χωρίς ψήφο στις συνεδριάσεις του ∆.Σ. και συνδράµει αυτό όποτε
προκύπτουν νοµικά θέµατα καθώς και τη Γραµµατεία του ∆.Σ.
9 Γνωµοδοτεί επί θεµάτων που διαβιβάζονται στη Νοµική Υπηρεσία από τη
∆ιοίκηση του ΟΠΕ.
9 Παρέχει νοµικές συµβουλές και διευκρινήσεις επί θεµάτων που τίθενται υπόψη
της από τις υπηρεσίες του ΟΠΕ.
Το προσωπικό του ΟΠΕ συνδέεται µε αυτόν µε σχέση εργασίας Ιδιωτικού ∆ικαίου
(ΦΕΚ 3049/10-5-2007 Τεύχος Ανωνύµων Εταιρειών & … , Γενικός Κανονισµός
Εργασίας Κεφ 1.1) και διακρίνεται σε τακτικό, δόκιµο και έκτακτο.
• Έκτακτο προσωπικό είναι εκείνο που προσλαµβάνεται µε απόφαση του ∆.Σ. για
ορισµένο χρόνο, προς αντιµετώπιση πρόσκαιρων υπηρεσιακών αναγκών του
ΟΠΕ.
Το ∆.Σ. του ΟΠΕ Α.Ε. (ΦΕΚ 3049/10-5-2007 Τεύχος Ανωνύµων Εταιρειών & … ,
Γενικός Κανονισµός Εργασίας Κεφ 8.2) µε απόφαση του καθορίζει τα απαιτούµενα για
την πρόσληψη του έκτακτου προσωπικού τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, την
πρόσκαιρη υπηρεσιακή ανάγκη που θα καλυφθεί και τη διαδικασία επιλογής των
υποψηφίων.
12
Β. Σχετικά µε τις οι ρυθµίσεις που αφορούν τις συµβάσεις µίσθωσης έργου (του
άρθρου 6 του Ν. 2527/1997 (ΦΕΚ 206/Α΄/8-10-1997).
Στις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 «Τροποποίηση και συµπλήρωση
διατάξεων του Ν. 2190/1994 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α'206) διαλαµβάνονται,
µεταξύ άλλων, τα εξής:
«Για τη σύναψη σύµβασης µίσθωσης έργου από υπηρεσίες και νοµικά πρόσωπα του
δηµόσιου τοµέα µε φυσικά πρόσωπα, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 681 κ.ε. του
Αστικού Κώδικα ή µε άλλες ειδικές διατάξεις, απαιτείται η προηγούµενη έκδοση κοινής
απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών, ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης και Αποκέντρωσης και του
κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, µε την οποία καθορίζεται ο αριθµός των
προσώπων που θα απασχοληθούν, το συγκεκριµένο έργο που θα εκτελέσουν, το χρονικό
διάστηµα που απαιτείται για την ολική ή τµηµατική παράδοση του έργου, το συνολικό
ποσό της αµοιβής του αναδόχου, ο τόπος εκτέλεσης του έργου, καθώς και ότι το έργο δεν
ανάγεται στον κύκλο των συνήθων καθηκόντων των υπαλλήλων του οικείου φορέα και
αιτιολογία για τους λόγους που δεν µπορεί να εκτελεστεί από υπαλλήλους του. Με τη
σύµβαση µίσθωσης έργου καθορίζονται οι τυχόν αναγκαίοι όροι και κάθε λεπτοµέρεια,
σχετικώς µε τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του αναδόχου. Σύµβαση µίσθωσης έργου
που καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες είναι αυτοδικαίως και καθ' ολοκληρία άκυρη.
Για την έκδοση της κατά την προηγούµενη παράγραφο απόφασης, καθώς και για την
προηγούµενη έγκριση, όπου αυτή προβλέπεται, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, για τη
σύναψη σύµβασης µίσθωσης έργου, απαιτείται βεβαίωση της νοµικής υπηρεσίας ή
νοµικού συµβούλου της οικείας υπηρεσίας ή νοµικού προσώπου του δηµόσιου τοµέα, ότι
πρόκειται για γνήσια σύµβαση έργου που δεν υποκρύπτει εξαρτηµένη εργασία.
Ανανέωση ή παράταση της σύµβασης µίσθωσης έργου απαγορεύεται και είναι
αυτοδικαίως άκυρη. Παράταση του χρόνου παράδοσης του έργου επιτρέπεται χωρίς
οποιοδήποτε αύξηση της αµοιβής του αναδόχου.
Απασχόληση του αναδόχου σε έργα ή εργασίες άσχετες µε εκείνες που περιγράφονται στη
σύµβαση απαγορεύεται και συνεπάγεται τον καταλογισµό ολικώς ή µερικώς της αµοιβής
του αναδόχου σε βάρος του υπευθύνου υπηρεσιακού οργάνου. Ρήτρα καταβολής της
εργολαβικής αµοιβής τµηµατικώς κατά µήνα ή άλλο χρονικό όριο χωρίς συνάρτηση µε
την πρόοδο του έργου είναι αυτοδικαίως άκυρη.
Προϊστάµενοι υπηρεσιών ή άλλα αρµόδια υπηρεσιακά όργανα που ενεργούν κατά
παράβαση των διατάξεων των προηγούµενων παραγράφων παραπέµπονται
υποχρεωτικώς στην αρµόδια πειθαρχική δικαιοδοσία κατά τις οικείες διατάξεις και
διώκονται αυτεπαγγέλτως ή κατ' έγκληση οποιουδήποτε πολίτη για παράβαση
καθήκοντος κατά το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα».
Γ. Άρθρο 681 του Αστικού Κώδικα.
Κατά το άρθρο 681 του Αστικού Κώδικα, µίσθωση έργου είναι η σύµβαση που έχει ως
περιεχόµενο την εκτέλεση έργου από τον ένα συµβαλλόµενο (εργολάβος) χάριν του
άλλου (εργοδότης) έναντι αµοιβής. Ως έργο νοείται η επίτευξη οποιουδήποτε
αποτελέσµατος. Οι συµβάσεις αυτές δεν πρέπει να καλύπτουν πάγιες και διαρκείς
ανάγκες, που δεν έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα, αλλά προέρχονται από έκτακτα
γεγονότα ή ανακύπτουν περιοδικά και έχουν περιορισµένη χρονική διάρκεια (µέχρι ένα
έτος), η οποία δεν δικαιολογεί την απασχόληση µόνιµου προσωπικού ή που απαιτούν
εξειδικευµένες γνώσεις που δεν κατέχουν οι υπηρετούντες υπάλληλοι και επιβάλλεται
να καλυφθούν µέχρι την πρόσληψη τακτικού προσωπικού. Για να είναι νόµιµη η
13
σύναψη των συµβάσεων αυτών πρέπει να µη υποκρύπτουν εξαρτηµένη εργασία,
δηλαδή να πρόκειται για γνήσιες συµβάσεις έργου, οι οποίες συνάπτονται µετά από
απόφαση του ∆.Σ.
∆. Άρθρο 648 του Αστικού Κώδικα.
Κατά τις διατάξεις του άρθρου 648 του Αστικού Κώδικα, µίσθωση εργασίας είναι η
σύµβαση που έχει ως αντικείµενο την παροχή εργασίας από τον ένα συµβαλλόµενο
στον άλλο έναντι µισθού. Σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 648 και 652 του ΑΚ
σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας υπάρχει, όταν µε τους όρους της σχετικής συµφωνίας,
οι συµβαλλόµενοι αποβλέπουν στη παροχή της συµφωνηθείσας εργασίας του
µισθωτού, οι δε παρεχόµενες από τον εργοδότη οδηγίες ως προς τον τρόπο, τον τόπο
και το χρόνο παροχής της εργασίας είναι δεσµευτικές για τον εργαζόµενο, ο οποίος
είναι υποχρεωµένος ν΄ ακολουθεί αυτές και να δέχεται την άσκηση εργοδοτικού
ελέγχου για τη διαπίστωση της συµµορφώσεως του σε αυτές και της επιµελούς γενικά
εκτελέσεως της εργασίας.
Η µίσθωση έργου διαφέρει από τη µίσθωση εργασίας, διότι στη µίσθωση έργου οι
συµβαλλόµενοι δεν αποβλέπουν στην κατεξοχήν παροχή εργασίας, αλλά στην
εκτέλεση του έργου, δηλαδή στο επιδιωκόµενο αποτέλεσµα.
Ε. Σχετικά µε τις Μεταβολές Υπηρεσιακής κατάστασης κατά την περίοδο
εκλογών,…» ( άρθρο 28 - Ν. 2190/94 - ΦΕΚ 28/Α/1994 «Ρύθµιση προσλήψεων και
υπηρεσιακών µεταβολών κατά τις προεκλογικές περιόδους»).
Στις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 2190/1994 «Τροποποίηση και συµπλήρωση
διατάξεων του Ν. 2190/1994 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α'206) διαλαµβάνονται τα
εξής:
«Κατά το διάστηµα από την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών έως την ορκωµοσία της
Κυβέρνησης που προκύπτει κατά το άρθρο 37 του Συντάγµατος, απαγορεύεται η έκδοση
πράξεων που αφορούν το διορισµό ή πρόσληψη και οποιαδήποτε µεταβολή αναφερόµενη
στην υπηρεσιακή κατάσταση κάθε κατηγορίας προσωπικού των υπηρεσιών και νοµικών
προσώπων του άρθρου 14 παρ.1 του παρόντος, εκτός από τις πράξεις πειθαρχικής
διαδικασίας, διαθεσιµότητας και αργίας, καθώς και τις πράξεις που εκδίδονται σε
συµµόρφωση προς δικαστική απόφαση.
∆ιαδικασίες σχετικές µε τις κατά την προηγούµενη παράγραφο απαγορευµένες µεταβολές,
οι οποίες είχαν ήδη κινηθεί κατά την προκήρυξη των εκλογών, διακόπτονται.
Κατ` εξαίρεση από τις προηγούµενες παραγράφους επιτρέπεται η πρόσληψη προσωπικού
προκειµένου να αντιµετωπισθούν έκτακτες ανάγκες που δηµιουργούνται από σεισµούς,
πληµµύρες και πυρκαγιές µεγάλης έκτασης».
ΣΤ. Σχετικά µε την απαγόρευση διορισµών σε προεκλογική περίοδο - Γνωµοδότηση
Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους µε αρ. 340/2007 ΓΝΜ∆ ΝΣΚ (437029)
Σύµφωνα µε τη Γνωµοδότηση του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους µε αρ.
340/2007 ΓΝΜ∆ ΝΣΚ (437029):
«Οι απαγορεύσεις που επιβάλλουν κατά την προεκλογική περίοδο οι διατάξεις των παρ.1
και 2 του άρθρου 28 του Ν 2190/1994 σχετικά µε πράξεις διορισµού, πρόσληψης ή
οποιασδήποτε µεταβολής της υπηρεσιακής κατάστασης κ.λπ. αναφέρονται και αφορούν
στο διορισµό ή την πρόσληψη και οποιαδήποτε υπηρεσιακή µεταβολή κάθε κατηγορίας
14
προσωπικού (τακτικών υπαλλήλων, υπαλλήλων µε σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή
ορισµένου χρόνου κ.λπ.) των υπηρεσιών και νοµικών προσώπων του άρθρου 14 του
νόµου αυτού (φορέων του δηµόσιου τοµέα) και δεν αναφέρονται σε σύναψη
συµβάσεων µίσθωσης έργου, δηλαδή στην ανάθεση µε σύµβαση µίσθωσης έργου σε
ορισµένα πρόσωπα της εκτέλεσης ορισµένου έργου σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου
6 του Ν 2527/1997.
Οι συνάπτοντες σύµβαση µίσθωσης έργου ούτε διορίζονται, ούτε προσλαµβάνονται, ούτε
αποτελούν προσωπικό οποιασδήποτε κατηγορίας του νοµικού προσώπου µε το οποίο
συνήψανε τις συµβάσεις αυτές και δεν συνδέονται µε αυτό µε οποιαδήποτε υπαλληλική
ιδιότητα, ούτε µπορεί να τεθεί, ως προς αυτούς, θέµα υπηρεσιακής τους κατάστασης,
ώστε η µεταβολή της να εµπίπτει στις απαγορεύσεις των διατάξεων αυτών κατά την
προεκλογική περίοδο.
Η ∆ιοίκηση όµως έχει τη διακριτική ευχέρεια, κατά τους κανόνες της χρηστής διοίκησης,
εκτιµώντας τα σχετικά περιστατικά και προς αποτροπή έγερσης υπονοιών έλλειψης
αντικειµενικότητας και έκδοσης µεροληπτικών πράξεων, να αναστείλει την περαιτέρω
διαδικασία υποβολής αιτήσεων ή αποδοχής αυτών και κατάρτισης των συµβάσεων
µίσθωσης έργου µέχρι την ορκωµοσία της νέας Κυβέρνησης.
Ζ. Γνωµοδότηση 390/2006 του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους /Τµήµα Α2
∆ιακοπών/Συνεδρίαση 26ης Ιουλίου 2006.
Σύµφωνα µε τη γνωµοδότηση 390/2006 του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους
/Τµήµα Α2 ∆ιακοπών/Συνεδρίαση 26ης Ιουλίου 2006 « Β. ι. Από το περιεχόµενο της …
διατάξεως του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 και, κυρίως, από την πρώτη παράγραφο της,
συνάγεται ότι σκοπός της ρυθµίσεως αυτής είναι να αποτρέψει την ανατροπή του
συστήµατος των προσλήψεων µε τη µέθοδο συνάψεως µισθώσεων έργου, όταν αυτές
στην πραγµατικότητα υποκρύπτουν πρόσληψη προσωπικού και όχι γνήσια ανάθεση έργου
(βλ. εισηγητική έκθεση και Γν. Ν.Σ.Κ. 4/2000, 536/2001, 728/2001, 16/2002, 171/2002,
461/2002, 720/2002, 35/2004, 142/2004, 447/2004, 26/2005 κ.α.). Στην ίδια δε ως άνω
διάταξη, αναφέρεται επίσης, ότι το έργο το οποίο πρόκειται να εκτελεσθεί, δεν πρέπει να
ανάγεται στον κύκλο των συνήθων καθηκόντων των υπαλλήλων του οικείου φορέα και
να υπάρχει αιτιολογία για τους λόγους για τους οποίους το έργο αυτό δεν µπορεί να
εκτελεσθεί από τους υπαλλήλους του.
ιι. Περαιτέρω, µε σειρά γνωµοδοτήσεων του Ν.Σ.Κ. (711/96, 177/98, 236/98, 689/98,
263/99, 366/99, 439/2000, 549/2000, 165/2001, 179/2001, 536/2001, Ολ. 24/1999,
150/1998, 402/2001, 536/2001, 728/2001, 16/2002, 171/2002, 461/2002, 720/2002,
35/2004, 142/2004, 447/2004, 26/2005 κ.α.), έχει κριθεί ότι η προβλεπόµενη από την
προαναφερθείσα παράγραφο 2 του άρθρου 6 του ν. 2527/97 βεβαίωση της νοµικής
υπηρεσίας ή νοµικού συµβούλου της οικείας υπηρεσίας ότι πρόκειται για γνήσια σύµβαση
έργου, που δεν υποκρύπτει εξηρτηµένη εργασία, προκειµένου για τις υπηρεσίες του
∆ηµοσίου (Υπουργείων κ.λπ.), έχει το χαρακτήρα παροχής γνωµοδοτήσεως του Νοµικού
Συµβουλίου του Κράτους, ….
… ιιι. Προϋπόθεση εκδόσεως της προειρηµένης γνωµοδοτήσεως, υπό την προεκτεθείσα
αντιστοιχία προς την υπό της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν.2577/97 προβλεπόµενη
βεβαίωση, είναι η παροχή, από την αρµόδια υπηρεσία, όλων των πραγµατικών
στοιχείων, τα οποία αναφέρονται στα αντικείµενα του έργου και τα οποία, ειδικότερα,
πρέπει να ανταποκρίνονται, πλήρως, στις απαιτήσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 6
του ν.2527/97 (αριθµός προσώπων, συγκεκριµένο έργο, χρονικό διάστηµα που απαιτείται
15
για την παράδοση του, τόπος εκτέλεσης τούτου, µη αναγωγή στο συνηθισµένο κύκλο
καθηκόντων των υπαλλήλων και αιτιολογία αδυναµίας εκτελέσεως του έργου από τους
υπηρετούντες υπαλλήλους).
... Η νοµική αυτή κρίση, στο στάδιο κατά το οποίο εκφέρεται, ήτοι προ της προηγουµένης
εγκρίσεως και της εν συνεχεία εκδόσεως της κοινής υπουργικής αποφάσεως, φύσεως
κανονιστικής, προφανώς εξαντλείται σε "κατ' αρχάς" εκτίµηση του αντικειµένου της
συµβάσεως, ως δυναµένου ν' αποτελέσει αντικείµενο συµβάσεως µισθώσεως έργου,
χωρίς να υποκρύπτει εξηρτηµένη εργασία, ενώ η προτεινοµένη να συναφθεί σύµβαση, οι
όροι και οι λεπτοµέρειες αυτής µε τα κατ' ιδίαν φυσικά πρόσωπα, καταρτίζονται και
συνοµολογούνται από την υπηρεσία σε µεταγενέστερο στάδιο, ήτοι µετά την έκδοση της
ως άνω κοινής υπουργικής αποφάσεως, σε εφαρµογή και εντός των πλαισίων αυτής.
ιν. Εποµένως η αρµόδια υπηρεσία, κατά την κατάρτιση των επί µέρους συµβάσεων
µισθώσεως έργου οφείλει να διαλαµβάνει ρητώς, ως περιεχόµενο αυτών, όλα τα στοιχεία
που µνηµονεύονται στην ανωτέρω παρ. 1 του άρθρου 6 και της κοινής υπουργικής
αποφάσεως, ώστε να αποφευχθεί η υπό του νοµοθέτου σαφώς αποκρουσµένη εκδοχή ή
πιθανότητα της εκ των υστέρων µεταπτώσεως ή χαρακτηρισµού αυτών ως εξηρτηµένης
εργασίας, µε εντεύθεν συνέπεια την ακυρότητα της. Ιδιαίτερη µάλιστα προσοχή πρέπει να
καταβάλλεται, από το αρµόδιο όργανο, ώστε να εξειδικεύεται και συγκεκριµένα να
προσδιορίζεται το αντικείµενο του ανατιθέµενου έργου, στην παράδοση του οποίου, εντός
του συµβατικού χρόνου, αποβλέπει η ∆ιοίκηση. Σε περίπτωση δε, που στη σύµβαση θα
διαλαµβάνεται όρος (ρήτρα) για την καταβολή της εργολαβικής αµοιβής
τµηµατικώς, κατά µήνα ή άλλο χρονικό όριο, πρέπει να προβλέπεται στη σύµβαση η
τµηµατική παράδοση αντιστοίχου συγκεκριµένου µέρους του αντικειµένου του
έργου, ή η καταβολή αυτή να συναρτάται µε συγκεκριµένα στάδια προόδου του
έργου, σαφώς προσδιοριζόµενα, προς αποφυγή αυτοδίκαιων ακυροτήτων [(παρ. 3 του
άρθρου 6) - (Ν.Σ.Κ. 165/2001,536/2001,626/2001, 728/2001, 16/2002, 171/2002,
461/2002, 720/2002, 35/2004, 261/2005 κ.α.).
II. ϊ. Στον Αστικό Κώδικα ρυθµίζονται σε αυτοτελή κεφάλαια αφ' ενός µεν τα της
συµβάσεως µισθώσεως εργασίας (άρθρ 648 επ.), αφ' ετέρου δε τα της συµβάσεως
µισθώσεως έργου (άρθρα 681 επ.). Έτσι στο άρθρο 648 ΑΚ δίδεται η έννοια της
συµβάσεως εργασίας: «Με τη σύµβαση εργασίας ο εργαζόµενος έχει υποχρέωση να
παρέχει, για ορισµένο ή αόριστο χρόνο, την εργασία του στον εργοδότη και αυτός να
καταβάλλει τον συµφωνηµένο µισθό. Σύµβαση εργασίας υπάρχει και όταν ο µισθός
υπολογίζεται κατά µονάδα της παρεχόµενης εργασίας ή κατ' αποκοπή, αρκεί ο
εργαζόµενος να προσλαµβάνεται ή ν' απασχολείται για ορισµένο ή αόριστο χρόνο». Στο
δε άρθρο 681 ΑΚ δίδεται η έννοια της συµβάσεως έργου: «Με τη σύµβαση έργου ο
εργολάβος έχει υποχρέωση να εκτελέσει το έργο και ο εργοδότης να καταβάλει τη
συµφωνηθείσα αµοιβή».
Μ. Η διάκριση των δύο, ως άνω, µορφών συµβάσεων έχει καταστεί αντικείµενο
ευρύτατης έρευνας στη θεωρία και την νοµολογία των δικαστηρίων και έχουν επ' αυτής
διατυπωθεί ποικίλες απόψεις (µε παραλλάσσουσες λεπτοµέρειες µεταξύ τους). Κατά την,
µάλλον, κρατούσα γνώµη η σύµβαση έργου αποτελεί αµφοτεροβαρή σύµβαση
(υποσχετική), µε παροδικό κατά βάση χαρακτήρα, αντικείµενο της οποίας είναι όχι η
εργασία καθ' εαυτή, έστω και ενόψει συγκεκριµένου αποτελέσµατος παρεχόµενη, αλλά
αυτό τούτο το αποτέλεσµα αυτής, υπό την έννοια ότι η µη επίτευξη αυτού, συνιστά µη
εκπλήρωση της συµβάσεως, οσηδήποτε εργασία και εάν χρειάσθηκε να καταβληθεί
ενδεχοµένως για την παραγωγή του. Αποτελεί βεβαίως και επί µισθώσεως έργου η
εργασία τρόπον τινά στοιχείο της συµβάσεως, πλην όµως µόνο έµµεσο, ως
16
προπαρασκευάζουσα την κυρία ως άνω παροχή του εργολάβου (Ερµηνεία Αστικού
Κώδικα, τόµος III, Ενοχικό ∆ίκαιο- Ειδικό Μέρος υπό τα άρθρα 681-702 παρ. II, Α.
Γεωργιάδη - Μ. Σταθόπουλου Αστικός Κώδιξ υπό τα άρθρα 648 III αρ. 16,17,18,681,
αριθµ. II, ΑΠ 588/1977 Νοβ 26.209, ΑΠ 640/1994 Ελλ.∆νη 36.1251, ΑΠ 962/1999
Ελλ.∆νη 1998,857, Ειρην. Αθ. 2552/1996 Αρχ. Ν. 50.693). Η εκτέλεση του έργου
δύναται να αναληφθεί και από πλείονα πρόσωπα ως συνοφειλέτες εις ολόκληρο, κατ1
άρθρο 481 επ. Α.Κ. (Ι.Σπυριδάκη-Ευαγ.Περάκη, κατ* άρθρο ερµηνεία Αστικού ∆ικαίου,
Ειδικό Μέρος Ενοχικού, σηµ. 3 υπό άρθρο 681 Α.Κ., Ν.Σ.Κ. 711/1996, 738/1998,
439/2000 κ.α.).
ίϋ. Περαιτέρω, η µίσθωση έργου διακρίνεται από τη µίσθωση εργασίας όχι µόνον κατά
το κριτήριο της εξαρτήσεως από τον εργοδότη, η οποία εκδηλώνεται µε το δικαίωµα
αυτού να ασκεί εποπτεία και να ελέγχει την εργασία που παρέχει ο εργαζόµενος και να
δίνει στον τελευταίο δεσµευτικές οδηγίες ως προς τον χρόνο, τόπο και τρόπο της
παρεχοµένης εργασίας, η οποία (εξάρτηση) υπάρχει µεν στη δεύτερη, όχι όµως και στην
πρώτη (βλ. πλείονα Καποδίστρια Ερµ. ΑΚ. Εισαγ. 648-680 παρ. 36- 38, Ντάσιος
Εργατικό ∆ικονοµικό ∆ίκαιο εκδ. δ' τοµ. ΑΙ σελ. 52 επ., ∆ηµητρακόπουλο Εργατική
Νοµοθεσία σελ. 12 επ., Ολ.ΑΠ. 19/1987 ΕΕΝ 46.818, ΑΠ 947/1992 ΕΕ∆ 52.890, ΑΠ
1301/1974 ΝοΒ 23 σελ. 749), αλλά και από το γεγονός ότι στη µεν µίσθωση εργασίας
κάποιος αναλαµβάνει να προσφέρει την εργασία, σε ορισµένο ή αόριστο χρόνο, ασχέτως
από το επίτευγµα που επέρχεται κατά τον χρόνο τούτο, στην δε µίσθωση έργου
αναλαµβάνει να φέρει σε πέρας και παραδώσει ορισµένο έργο που αποτελεί το
αποτέλεσµα της εργασίας του και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε µόλις περατώσει το έργο να
επέρχεται λύση της συµβάσεως (Καρακατσάνη Εργατικό ∆ίκαιο τοµ. Α', 1976 σελ. 97-98,
Καυκά άρθρα 681-682 παρ. 5, ΑΠ 122/1977 ΕΕ∆ 36. 435, ΑΠ 624/1976 ΕΕ∆ 35. 745
επ., ΑΠ 893/1986 Ε.Ε.∆. 46.309, ΑΠ 1475/1984 Ε.Ε.∆. 44.654, ΑΠ 355/1990 Ελλ.∆.
30.1013, ΑΠ 125/1998 Ελλ.∆ 1999.1331). Ο χαρακτηρισµός της συµβάσεως ως
µισθώσεως εξηρτηµένης εργασίας ή µισθώσεως έργου εξαρτάται από την εκτίµηση
του συνόλου των πραγµατικών περιστατικών υπό τα οποία λειτούργησε η σχέση και
δεν έχει σηµασία ο χαρακτηρισµός που προσδίδουν τα µέλη στη µεταξύ τους σχέση
(Εφ.ΑΘ. 676/1995 Αρµ. 49.615), αφού κατ' άρθρο 173 του ΑΚ αναζητείται η αληθινή
βούληση τους χωρίς προσήλωση στις λέξεις που χρησιµοποιούν (ΑΠ 128/1998
Ελλ.∆νη 1999.1331). Στην πράξη ο κίνδυνος εννοιολογικής διολισθήσεως από τη µία
σύµβαση στην άλλη παρουσιάζεται συνήθης και έκδηλος. Ένεκα του λόγου τούτου και ο
νοµοθέτης έθεσε για την σύναψη µισθώσεως έργου στην διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 του
Ν. 2527/1997 ορισµένα στοιχεία, τα οποία απαραιτήτως πρέπει να διαλαµβάνονται στην
εκδοθησοµένη κοινή υπουργική απόφαση.
Η. Αδηµοσίευτη Απόφαση ΑΠ 1259/2009 ¨Σύµβαση εργασίας και Σύµβαση έργου.
∆ιακρίσεις. Ορθός νοµικός χαρακτηρισµός της σχέσης¨.
Σύµφωνα µε την αδηµοσίευτη απόφαση ΑΠ 1259/2009 :
«... Εξάλλου, από το άρθρ. 8 παρ. 3 του Ν. 2112/20 όπως έχει τροποποιηθεί και
αυθεντικώς ερµηνευθεί (Ν. 4558/1920, άρθρ. 11 α.ν. 547/1937), το οποίο ορίζει ότι οι
διατάξεις του νόµου αυτού εφαρµόζονται και επί συµβάσεως έργου µε ορισµένη χρονική
διάρκεια, εάν ο καθορισµός της διάρκειας αυτής δεν δικαιολογείται από τη φύση της
σύµβασης, αλλά τέθηκε σκοπίµως προς καταστρατήγηση των περί υποχρεωτικής
καταγγελίας της υπαλληλικής συµβάσεως διατάξεων του αυτού νόµου, προκύπτει ότι,
όταν συνάπτονται αλλεπάλληλες συµβάσεις εργασίας ορισµένης χρονικής διάρκειας,
17
αν ο καθορισµός της διάρκειας τους δεν δικαιολογείται από τη φύση ή το είδος ή τον
σκοπό της εργασίας ή δεν υπαγορεύεται από ειδικό λόγο, που ανάγεται ιδίως στις
ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας της επιχειρήσεως, αλλά έχει τεθεί µε σκοπό την
καταστρατήγηση των διατάξεων περί υποχρεωτικής καταγγελίας των αορίστου
χρόνου συµβάσεων (άρθρ. 1, 2, 3 του Ν. 2112/20 ή 1, 3, 5 του β.δ. 16/18.7.1920),
ανακύπτει ακυρότητα ως προς τον καθορισµό ορισµένης διάρκειας της σύµβασης
και θεωρείται ότι τότε καταρτίζεται ενιαία σύµβαση αορίστου χρόνου επί της οποίας
δεν είναι δυνατή η απόλυση του εργαζόµενου χωρίς καταγγελία και καταβολή της
νόµιµης αποζηµίωσης.
Περαιτέρω,… από τον συνδυασµό των διατάξεων των άρθρ. 648 επ. ΑΚ και 6 του Ν.
765/1943, που κυρώθηκε µε την 324/1946 ΠΥΣ και διατηρήθηκε σε ισχύ µε το άρθρ. 38
του ΕισΝΑΚ, συνάγεται ότι σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας, στην οποία και µόνο
εφαρµόζονται οι διατάξεις του εργατικού δικαίου, υπάρχει όταν οι συµβαλλόµενοι
αποβλέπουν στην παροχή της εργασίας του µισθωτού για ορισµένο ή αόριστο χρόνο µε
µισθό, ανεξαρτήτως του τρόπου µε τον οποίοι καθορίζεται και καταβάλλεται αυτός,
χωρίς ευθύνη του µισθωτού για την επίτευξη ορισµένου αποτελέσµατος και ακόµη όταν ο
µισθωτός τελεί σε εξάρτηση από τον εργοδότη του, η οποία εκδηλώνεται µε το δικαίωµα
του τελευταίου να ασκεί έλεγχο και εποπτεία ως προς τον τόπο και χρόνο παροχής της
εργασίας και την επιµελή εκτέλεση της και µε την υποχρέωση του πρώτου να
συµµορφώνεται στις αναγκαίες εντολές ή οδηγίες του εργοδότη. Η ανωτέρω σύµβαση
διακρίνεται από την αναφερόµενη στο άρθρ. 681 Α.Κ. σύµβαση µίσθωσης έργου, επί
της οποίας δεν έχουν εφαρµοστεί οι διατάξεις του εργατικού δικαίου, κυρίως γιατί
µε την σύµβαση εργασίας οι συµβαλλόµενοι αποβλέπουν στην εργασία που θα
παρέχεται σε ορισµένο ή αόριστο χρόνο, ενώ µε τη σύµβαση µισθώσεως έργου οι
συµβαλλόµενοι αποβλέπουν στην επίτευξη του συµφωνηθέντος τελικού
αποτελέσµατος, η πραγµάτωση του οποίου συνεπάγεται την αυτόµατη λύση της
µεταξύ των συµβαλλοµένων συµβατικής σχέσεως. Περαιτέρω, σύµφωνα µε το άρθρ.
15 παρ. 1 του Ν. 1735/1987, «µε κοινή απόφαση του Υπουργείου Προεδρίας της
Κυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρµοδίου Υπουργού, καθορίζεται κάθε φορά ο
αριθµός των προσώπων, που απασχολούνται στον δηµόσιο τοµέα µε σύµβαση µίσθωσης
έργου, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρ. 681 επ. Α.Κ. Στην απόφαση αυτή
προσδιορίζεται το συγκεκριµένο έργο, που πρόκειται να εκτελεστεί, τα προσόντα που
απαιτούνται κατά περίπτωση, το χρονικό διάστηµα που απαιτείται για την ολική ή
τµηµατική παράδοση του έργου, το συνολικό ποσό της αµοιβής του αναδόχου, ο τόπος
που θα εκτελεστεί το έργο, η τυχόν επιβαλλόµενη παρακολούθηση του καθώς και ότι το
έργο αφορά εργασίες, που δεν ανάγονται στον κύκλο των καθηκόντων των υπαλλήλων
του δηµοσίου φορέα»,... . ... Ο ορθός, όµως, νοµικός χαρακτηρισµός µιας σχέσεως ως
σύµβασης έργου ή εξαρτηµένης ή ανεξάρτητης εργασίας αποτελεί κατ’ εξοχήν έργο
της δικαιοδοτικής λειτουργίας των δικαστηρίων, τα οποία, µετά από εκτίµηση όλων
των συγκεκριµένων περιστάσεων, κρίνουν µε ποια συγκεκριµένη νοµική σχέση
συνδέεται ο µισθωτός µε τον εργοδότη του, ανεξάρτητα από τον νοµικό χαρακτήρα,
που έδωσαν τα συµβαλλόµενα µέρη στην συνδέουσα αυτά σχέση».
18