Bakteriološka dijagnostika infekcija i oboljenja izazvanih

Bakteriološka dijagnostika
infekcija i oboljenja izazvanih
bakterijama familije
Enterobacteriaceae
Opšte osobine bakterija familije
Enterobacteriaceae
Gram negativni bacili
raspoređeni pojedinačno
većinom pokretni
asporogeni
fakultativno anaerobni
ubikvitarni
uslovno patogene vrste deo normalne flore GIT-a
enterobakterije na crevnim
resicama
Familija Enterobacteriaceae
Oportunističke:
Striktno patogene:
Escherichia coli
Klebsiella
Proteus
Serratia
Providencia
...
Salmonella
Shigella
Yersinia
Osnovni principi bakteriološke
dijagnostike enterobakterija
Uzimanje materijala
Uzorci iz GIT-a
stolica
rektalni bris
Ekstraintestinalni uzorci
urin
krv
bris rane
sputum,...
Osnovni principi bakteriološke
dijagnostike enterobakterija
Kultivisanje
uzorci iz GIT-a:
neselektivna podloga: krvni agar
diferencijalna podloga: endo agar, ...
selektivna podloga: SS agar, ...
ekstraintestinalni uzorci:
neselektivna podloga: krvni agar
diferencijalna podloga: endo agar, ...
Osnovni principi bakteriološke
dijagnostike enterobakterija
Identifikacija
ispitivanje mikroskopskih osobina
ispitivanje kulturelnih osobina
ispitivanje biohemijskih osobina
ispitivanje antigenskih osobina
Antibiogram
Identifikacija: preparat sa kulture
bojenje po Gramu
Identifikacija: kulturelne osobine
na krvnom agaru
Sve enterobakterije: slične kolonije
krupne, sivo-bele, vlažne, sluzave
Identifikacija: kulturelne osobine
na endo agaru
- diferencijalna:
sposobnost razgradnje laktoze
- selektivna:
inhibira rast Gram pozitivnih bakterija
laktoza pozitivne
laktoza negativne
Identifikacija: kulturelne osobine
na SS agaru
- selektivna:
(inhibira rast bakterija crevne flore)
- diferencijalna:
sposobnost produkcije H2S
H2S pozitivne
H2S negativne
Identifikacija: fiziološko-biohemijske
osobine
razgradnja uree
stvaranje indola
pozitivno
negativno
razgradnja
citrata
razgradnja ugljenih hidrata
Ispitivanje razgradnje šećera i prisustva enzima
Identifikacija: antigenske osobine
Antigeni
enterobakterija:
O antigen:
somatski
H antigen:
flagelarni
K antigen:
kapsularni
detekcija: najčešće
imunoaglutinacijom
Rod Salmonella
Podela salmonela:
1. S. enterica (> 2500 serotipova)
Najznačajniji serotipovi:
1. S. Typhi
2. S. Paratyphi
3. S. Enteritidis
4. S. Choleraesuis
5. S. Typhimurium,...
Bolesti:
enteritisi
sepsa
enterične
groznice (trbušni
tifus, paratifus)
Laboratorijska dijagnostika oboljenja
koje izazivaju Salmonellae
Uzimanje materijala
• enteritis:
stolica
• sepsa:
stolica
krv
• enterične groznice:
I nedelja
II i III nedelja
krv
krv
kostna srž
kostna srž
žuč
žuč
stolica
urin
V nedelja
krv (serologija)
Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju Salmonellae
• Identifikacija do nivoa roda
laktoza -
• Identifikacija do
nivoa serotipa
H2S +
Rod Shigella
•
•
•
•
Shigella dysenteriae
Shigella flexneri
Shigella boydii
Shigella sonnei
Bolesti:
bacilarna
dizenterija
(šigeloza)
(serogrupa A)
(serogrupa B)
(serogrupa C)
(serogrupa D)
Laboratorijska dijagnostika oboljenja
koja izazivaju Shigellae
Uzimanje materijala
• stolica
• rektalni bris
Transport materijala
• transportna podloga ili dodavanje pufera - šigele
brzo propadaju u uzorku stolice (osetljive su na
visoke koncentracije kiselina i žuči)
Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju Shigellae
• Identifikacija do nivoa roda
laktoza -
• Identifikacija do
nivoa serogrupe
(vrste)
H2S -
Rod Escherichia
Jedina vrsta značajna za medicinu:
• Escherichia coli
Bolesti:
infekcije urinarnog trakta
oportunističke infekcije
(infekcije rana, pneumonije,...)
meningitis (novorođenčad)
sepsa
dijarealni sindromi (6 dijarigenih tipova)
Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koja izaziva E. coli
Uzimanje materijala
•
•
•
•
•
urin
likvor
krv
bris rane
stolica i ostaci hrane
(za dijarigene tipove)
• ...
Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izaziva E. coli
• Identifikacija do nivoa vrste
laktoza +
H2S -
Laboratorijska dijagnostika
oboljenja koje izazivaju dijarigeni
tipovi E. coli
ne rutinski - izuzetak O157:H7 (razvijene zemlje)
u slučaju epidemija i na poseban zahtev
detekcija prisustva specijalizovanih
faktora virulencije:
detekcija
antigena
detekcija
toksina
detekcija
gena
Skraćenice antibiotika
•
•
•
•
•
•
A
CT
I
G
Cip
B
ampicilin
ceftriakson
imipenem
gentamicin
ciprofloksacin
trimetoprim-sulfametoksazol
Bakteriološka dijagnostika
infekcija i oboljenja izazvanih
Gram negativnim
nefermentativnim bakterijama
Gram negativni nefermentativni bacili
Rodovi od medicinskog značaja:
Pseudomonas (P. aeruginosa)
Acinetobacter (A. baumannii)
Stenotrophomonas (S. maltophilia)
Opšte zajedničke karakteristike
Gram negativni bacili, kokobacili
bez tipičnog rasporeda
aerobni
asporogeni
pokretni
ubikvitarni
nefermentativni: oksidativnim metabolizmom
razlažu ugljene hidrate
Bolesti:
oportunističke infekcije
često intrahospitalne infekcije
Laboratorijska dijagnostika infekcija
izazvanih Gram negativnim
nefermentativnim bacilima
Uzimanje materijala
brisevi
aspirati, punktati
sputum
krv
urin,
...
Pseudomonas
aeruginosa:
direktni preparat
brisa rane
uslovi za izolovanje: 37°C, termostat 16 - 24 h,
neselektivne hranljive podloge (krvni agar) i podloge
selektivne za Gram negativne bakterije (endo agar)
identifikacija izolovane kulture:
ispitivanje mikroskopskih osobina
ispitivanje kulturelnih osobina
Ispitivanje fiziološko biohemijskih
osobina
oksidaza test
Oksidaza
pozitivni:
Pseudomonas
pozitivan
negativan
Oksidaza
negativni:
Acinetobacter
Stenotrophomonas
oksidativno-fermentativni
(O/F) test
zatvoreno otvoreno
parafinsko
ulje
• pozitivan:
žuta boja
• negativan:
zelena boja
zatvoreno otvoreno
parafinsko
ulje
Fermentativne
bakterije
Oksidativne
bakterije
oksidativno-fermentativni
(O/F) test
• pozitivan:
žuta boja
• negativan: zelena boja
Af - nemogućnost razgradnje glukoze
Pf - nefermentativne bakterije
Ea - fermentativne bakterije
Antibiogram - obavezno
Multirezistentni sojevi
Skraćenice antibiotika
•
•
•
•
•
•
CFZ
I
G
Cip
B
PIP
cefazolin
imipenem
gentamicin
ciprofloksacin
trimetoprim-sulfametoksazol
piperacilin

Download Report