Α ΣΧ Α ΑΦΙΕΡΩΜΑ Ο Λ Α ΣΤΟΝ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΕΤΗ Κ ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΑΝΟ Π Unesco ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ & ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ “ΜΑΝΕΣΗ” Γαλιλαίος Μαρία Κιουρί ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΤΥΠΟΥ Κος ΜΑΝΕΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Αφιέρωμα στο Γιάννη Σπανό ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κλεμμένες αρχαιότητες Ιστορία του Πάσχα Συνέντευξη Let’s Do it Κος ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ http://www.manosmarinakis.gr [email protected] Βράβευση μικρών λογοτεχνών Εκδηλώσεις του σχολείου μας ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: 1. 2. 3. 4 5 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Γ. ΚΙΟΥΣΗΣ ΣΤ΄ Β. ΜΑΛΟΥΧΟΣ ΣΤ΄ Β. ΘΑΝΟΥ ΣΤ΄ Α. ΜΑΝΕΣΗΣ ΣΤ΄ Σ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε΄1 Ε. ΚΟΝΤΑΔΑΚΗ Ε΄2 Χ. ΣΙΛΙΓΑΡΔΟΣ Ε΄1 Γ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Ε΄1 Β. ΓΚΟΓΚΟΡΟΣΗΣ Ε΄1 Θ. ΚΩΤΣΑΚΗ Ε΄2 Π. ΧΗΡΑΣ Δ΄ Ε. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Δ΄. www.m an esi s .gr www.m an esi s ne ws. gr Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 2 UNESCO Η UNESCO αποτελεί σημαντικό εξειδικευμένο διεθνή Οργανισμό του ΟΗΕ. Πρόκειται για τον Εκπαιδευτικό Επιστημονικό και Πολιτιστικό Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών του οποίου τ΄ αρχικά στην αγγλική αποτελούν και την διεθνή ονομασία UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization). Δημιουργήθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 1945. Στόχος του Οργανισμού αυτού είναι η παγίωση της παγκόσμιας ειρήνης μέσα από την επικοινωνία των λαών δια της εκπαίδευσης, των φυσικών και κοινωνικών επιστημών και του πολιτισμού. Μέσα σ΄ αυτά τα πλαίσια η ΟΥΝΕΣΚΟ αποτελεί ένα διεθνές κέντρο επικοινωνίας αλλά και εργαστήριο ιδεών στη δημιουργία προτύπων στη συνομολόγηση διεθνών συνθηκών σε πλείστα αναδυόμενα προβλήματα όπως ηθικής τάξης, καθώς και τον σεβασμό και τις κοινές αξίες κάθε πολιτισμού των λαών. Ο σύγχρονος ρόλος του Οργανισμού αυτού κρίνεται πολύ σημαντικός ιδιαίτερα στην αναζήτηση παγκόσμιων οραμάτων για τον αμοιβαίο σεβασμό και την βιώσιμη ανάπτυξη των λαών που υπαγορεύουν σχετικές συνθήκες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με απώτερο στόχο την εξάλειψη της φτώχειας ή τουλάχιστον τον περιορισμό της. Η Εκπαίδευση, οι Κοινωνικές και οι Φυσικές Επιστήμες, ο Πολιτισμός και η Επικοινωνία είναι τα μέσα με τα οποία υπηρετεί τις πανανθρώπινες αξίες, με στόχο την ευημερία του ανθρώπου σε ένα ειρηνικό κόσμο. Μέλη της ΟΥΝΕΣΚΟ είναι σχεδόν όλα τα κράτη του ΟΗΕ. Λειτουργεί ως παγκόσμιο κέντρο ανταλλαγής πληροφοριών και διάδοσης προγραμμάτων με τα οποία και υποστηρίζει τα κράτη μέλη στις δικές τους αναγκαίες θεσμοθετήσεις σε κοινούς τομείς δράσης. Τούτο επιτυγχάνεται με τις εθνικές επιτροπές του κάθε κράτους που συνδέονται με τα κεντρικά γραφεία (Γραμματεία) στο Παρίσι. Οι Εθνικές Επιτροπές αποτελούν έτσι, ως περιφερειακά γραφεία, τους συνδέσμους μεταξύ των Χωρών-μελών και του Οργανισμού υποβοηθώντας τον μέσα σε διετή προγράμματα εργασίας. Οι Εθνικές Επιτροπές, ως εθνικοί φορείς συνεργασίας, απαρτίζονται από διανοούμενους, ακαδημαϊκούς και επιστήμονες που συμβάλουν στην εκπόνηση, εξέλιξη και υλοποίηση των προγραμμάτων του Οργανισμού καθώς και στην διάδοση του έργου του Οργανισμού στις Χώρες τους με διαλέξεις, δημοσιεύσεις, εκθέσεις κ.λπ, ενώ ταυτόχρονα διαδραματίζουν συμβουλευτικό ρόλο στις Κυβερνήσεις των Χωρών τους επί θεμάτων που ανάγονται στον Οργανισμό. Από τα 188 κράτη μέλη και τα 6 συνδεόμενα μέλη τα 192 έχουν δημιουργήσει Εθνικές Επιτροπές ΟΥΝΕΣΚΟ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή ΟΥΝΕΣΚΟ που δημιουργήθηκε το 1991. Έγραψαν για την εφημερίδα η Θ. ΚΩΤΣΑΚΗ και ο Χ. ΣΙΛΙΓΑΡΔΟΣ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 3 Γαλιλαίος Ο πρώτος φυσικός με τη σύγχρονη σημασία του όρου και πατέρας της σύγχρονης αστρονομίας, ήταν ο Γαλιλαίος Γαλιλέι. Πρόδρομος της «πειραματικής επιστημονικής μεθόδου», αποτέλεσε τον πρώτο επιστήμονα που με τη χρήση του τηλεσκοπίου προχώρησε σε εξαιρετικά σημαντικές αστρονομικές ανακαλύψεις. Mεταξύ αυτών ήταν και η ηλιοκεντρική θεωρία, την οποία αναγκάστηκε από την Αγία Έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να αποκηρύξει ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης. Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1564 στην Πίζα της Ιταλία και από πολύ μικρή ηλικία η αξιοσημείωτη ιδιοφυΐα του ήταν εμφανής. Το 1609 μαθαίνει για την ανακάλυψη του τηλεσκοπίου στην Ολλανδία και προχωρά στην κατασκευή ενός ανώτερου μοντέλου. Χάρη στο νέο του τηλεσκόπιο, πραγματοποιεί αρκετές σημαντικές ανακαλύψεις, συμπεριλαμβανομένων των δορυφόρων του πλανήτη Δία και των φάσεων της Αφροδίτης, οι οποίες είναι παρόμοιες με εκείνες της Γης. Ως καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, ο Γαλιλαίος έπρεπε να διδάσκει την αποδεκτή θεωρία της εποχής του: ότι ο Ήλιος και όλοι οι υπόλοιποι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τη Γη. Αργότερα, στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα βρίσκεται απέναντι σε μια νέα θεωρία, που είχε προταθεί από το Νικόλαο Κοπέρνικο, ότι η Γη και όλοι οι υπόλοιποι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου με το νέο του τηλεσκόπιο τον έπεισαν για την ορθότητα της ηλιοκεντρικής θεωρίας του Κοπέρνικου. Η υποστήριξη της θεωρίας αυτής, ωστόσο, τον έφερε αντιμέτωπο με τη Ρωμαϊκή Καθολική Εκκλησία. Το 1633, η Ιερά Εξέταση τον καταδίκασε για ιεροσυλία και τον ανάγκασε να αποκηρύξει τη στήριξή του στον Κοπέρνικο. Τον καταδίκασε σε ισόβια φυλάκιση, αλλά εξαιτίας του προχωρημένου της ηλικίας του, του επέτρεψαν να εκτίσει την ποινή σε κατ' οίκον περιορισμό στη βίλα του έξω από τη Φλωρεντία. Η πρωτοτυπία του Γαλιλαίου ως επιστήμονος έγκειται στην ερευνητική του μέθοδο. Αρχικά, περιόρισε τα προβλήματα σε μια απλή αλληλουχία όρων στη βάση της καθημερινής εμπειρίας και της κοινής λογικής. Στη συνέχεια, ανέλυσε αυτούς τους όρους και τους ανέπτυξε σύμφωνα με απλές μαθηματικές περιγραφές. Η επιτυχία με την οποία εφάρμοσε τη συγκεκριμένη τεχνική για την ανάλυση της κίνησης, άνοιξε το δρόμο για τα σύγχρονα μαθηματικά και την πειραματική φυσική. Ο Ισαάκ Νεύτων χρησιμοποίησε το «Νόμο της Αδράνειας» του Γαλιλαίου, ως τη βάση για τον «Πρώτο Νόμο της Κίνησης». Ο Γαλιλαίος τυφλώθηκε στην ηλικία των 72 ετών. Το τελευταίο αποδίδεται συχνά στη ζημία που προκλήθηκε στα μάτια του από τις παρατηρήσεις του Ήλιου το 1613 με το τηλεσκόπιο. Στην πραγματικότητα, η τύφλωσή του οφείλεται σε έναν συνδυασμό καταρράκτη και γλαυκώματος. Έφυγε από τη ζωή το 1642, τη χρονιά που γεννήθηκε ο Ισαάκ Νεύτων. Έγραψε για την εφημερίδα ο Χ. ΣΙΛΙΓΑΡΔΟΣ, Ε. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 4 Μαρία Κιουρί Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν τον Νοέμβριο του 1911 έγραφε : «Αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω, πόσο πολύ θαυμάζω το πνεύμα σας, την ενέργειά σας και την τιμιότητά σας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που είχα την ευκαιρία να σας γνωρίσω προσωπικά στις Βρυξέλλες». Ο λόγος για τη Μαρία Κιουρί, που θα μείνει στην Ιστορία, ως η πρώτη γυναίκα επιστήμονας που έγινε διάσημη για το έργο της, αλλά της οποίας η προσωπική ζωή, σημαδεύτηκε από τραγωδίες και ένα σκάνδαλο, το οποίο διαδραματιζόταν ακριβώς εκείνη την εποχή. Είναι πολλές οι πρωτιές που κατέκτησε η Κιουρί, χάρη στην επιστημονική της ευφυία αλλά και χάρη στη γυναικεία της χειραφέτηση. Υπήρξε η πρώτη Ευρωπαία που πραγματοποίησε διδακτορική διατριβή στις θετικές επιστήμες, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ, το οποίο μοιράστηκε με τον σύζυγό της Πιερ και τον Ανρί Μπεκερέλ για την ανακάλυψη της ραδιενέργειας (1903). Η πρώτη γυναίκα λέκτορας και διευθύντρια εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (1906) και η πρώτη γυναίκα που πήρε και δεύτερο βραβείο, Νομπέλ Χημείας για την ανακάλυψη και απομόνωση του καθαρού ραδίου. Η πρώτη μητέρα βραβευμένη με Νόμπελ που είδε την κόρη της να λαμβάνει το ίδιο βραβείο, και τέλος η πρώτη και μόνη γυναίκα που αναπαύεται στο Πάνθεον, το μαυσωλείο στο οποίο βρίσκονται θαμμένοι οι «μεγάλοι άνδρες» της Γαλλίας. Η Μαρία Σκουοντόφσκα γεννήθηκε το 1867 στη Βαρσοβία και ήταν το πέμπτο παιδί μιας ευκατάστατης οικογένειας. Το 1891, σε ηλικία 24 ετών, μετακόμισε στο σπίτι τής μεγαλύτερης αδελφής της, Μπρονισουάβα, στο Παρίσι για να παρακολουθήσει μαθήματα στη σχολή Θετικών επιστημών του πανεπιστημίου της Σορβόνης. Η Μαρία Σκουοντόφσκα συνάντησε για πρώτη φορά τον Πιέρ Κιουρί τον Φεβρουάριο του 1894. Γνωρίστηκαν μέσω του καθηγητή φυσικής του Πανεπιστημίου Φριμπούρ της Πολωνίας Μ. Κοβάλσκι. Ο Πιέρ Κιουρί είχε σπουδάσει φυσική στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης και ήταν μερικά χρόνια μεγαλύτερος της. Στην αρχή της γνωριμίας τους, αναπτύχθηκε αμοιβαίος αλληλοσεβασμός που εξελίχθηκε σε βαθύτερο αίσθημα. Η χαρά και ο ενθουσιασμός της Μαρίας δεν περιγραφόταν, όταν ο Πιέρ της χάρισε το βιβλίο του «Περί της συμμετρίας στα φυσικά φαινόμενα. Συμμετρία μεταξύ ηλεκτρικού πεδίου και μαγνητικού πεδίου» με αφιέρωση που έγραφε: «Στη δεσποινίδα Σκουοντόφσκα με το σεβασμό και τη φιλία του συγγραφέα Πιέρ Κιουρί». Τον Μάιο του 1894 ο Πιέρ έκανε πρόταση γάμου στη Μαρία Σκουοντόφσκα, αλλά εκείνη απάντησε αρνητικά λόγω της προοπτικής να εγκαταλείψει για πάντα τη Βαρσοβία και τον πατέρα της. Τελικά, μετά από ένα χρόνο, η Μαρία αποδέχθηκε την πρόταση του Πέτρου και παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στο δημαρχείο του Παρισιού. Ο μήνας του μέλιτος που ακολούθησε, ήταν μάλλον ασυνήθιστος αφού πραγματοποίησαν τον γύρο της Γαλλίας με ποδήλατα. Από τότε η Μαρία Σκουοντόφσκα απέκτησε το επώνυμο Κιουρί, με το οποίο έγινε ευρέως γνωστή. Στις 12 Σεπτεμβρίου του 1897, απέκτησαν την κόρη τους Ειρήνη και το 1903 την δεύτερη κόρη τους, Εύα. Η Εύα πέθανε σε ηλικία 102 ετών στις 22 Οκτωβρίου του 2007. Η Μαρία Κιουρί έγινε γνωστή για την ανακάλυψη του ραδίου και τις μελέτες για τη ραδιενέργεια. Για την πρόοδο των ερευνών της, το πανεπιστήμιο της Σορβόνης της παραχώρησε μια υπόγεια αποθήκη με στοιχειώδη εξοπλισμό. Παρ' όλες τις κακές συνθήκες που επικρατούσαν στο εργαστήριο, η Μαρία Κιουρί απέδειξε ότι η εκπομπή των ακτίνων, ήταν μια ιδιότητα των ατόμων του ουρανίου και ότι η ένταση της ακτινοβολίας που παραγόταν από το ουράνιο, ήταν ανάλογη της ποσότητας. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 5 Ύστερα από αυτές τις πρώτες ανακαλύψεις, η Μαρία Κιουρί πρότεινε την αλλαγή του ονόματος από «ακτίνες ουρανίου» σε «ραδιενέργεια». Η πιο σημαντική όμως παρατήρηση ήταν, ότι μερικά ορυκτά ουρανίου, παρουσίαζαν πολύ πιο ισχυρή ραδιενέργεια από το ουράνιο. Η συγκεκριμένη παρατήρηση συνάρπασε τον Πιέρ Κιουρί, που αποφάσισε να εγκαταλείψει τις έρευνές του στους κρυστάλλους για να βοηθήσει τη Μαρία στο δύσκολο έργο της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Κιουρί ανακάλυψαν ότι η ακτινοβολία του ραδίου κατέστρεφε τους καρκινικούς όγκους (Ραδιοθεραπεία). Η μέθοδος της ραδιοθεραπείας τελειοποιήθηκε το 1906 από τη Μαρία Κιουρί, όταν υπολόγισε τις σωστές δόσεις για θεραπεία με ράδιο. Το 1910 δημοσίευσε το θεμελιώδες έργο της «Μελέτη επί της ραδιενέργειας», ενώ τον επόμενο χρόνο κατάφερε να απομονώσει το μεταλλικό ράδιο. Μετά τον θάνατό της εκδόθηκε από το Ινστιτούτο Ραδίου στο Παρίσι, ένα έργο της με τίτλο: «Ραδιενέργεια, συγγραφέν υπό της Μαρίας Κιουρί, καθηγήτριας του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, κατόχου βραβείων Νόμπελ Φυσικής και Χημείας». Πράγματα που δεν ξέρετε για τη Μαρία Κιουρί Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, εφοδίασε με δικά της έξοδα πολλά πολεμικά νοσοκομεία με συσκευές ακτίνων Χ, έτσι ώστε να εντοπίζονται τα θραύσματα και οι σφαίρες που ήταν καρφωμένες στα σώματα των στρατιωτών. Υπολογίζεται ότι η ίδια, με τα χρήματα που είχε συγκεντρώσει από τα δύο βραβεία Νόμπελ, έστησε περίπου 250 ακτινολογικούς θαλάμους στα πολεμικά μέτωπα. Μερικά χρόνια, μετά τον θάνατο του Πιερ Κιουρί, το 1910, "καταδικάστηκε" από τη γαλλική κοινωνία, ύστερα από δημοσιεύματα ότι είχε σχέση με τον Πολ Λανζεβάν, πέντε χρόνια μικρότερό της και πατέρα τεσσάρων παιδιών, πρώην μαθητή του άντρα της και εν διαστάσει παντρεμένο. Στο άκουσμα της είδησης από τον γαλλικό τύπο, η γαλλική κοινωνία κατέκρινε τη Μαρία Κιουρί με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει σοβαρά, σε συνδυασμό με την αρρώστια που την ταλαιπωρούσε. Ενδεικτική περίπτωση της στάσης που κράτησε ο γαλλικός τύπος απέναντι της, ήταν ότι σχεδόν καμία εφημερίδα δεν έγραψε σχετικά με τη διάκριση της Κιουρί. Παρ' όλα αυτά η Μαρία Κιουρί δεν σταμάτησε ποτέ να αποκαλεί τη Γαλλία δεύτερη πατρίδα της. Επίσης απεικονιζόταν σε χαρτονομίσματα στη Γαλλία και στην Πολωνία. Το 1906 η Μαρία Κιουρί γινόταν η πρώτη γυναίκα στη Γαλλία, που της δινόταν έδρα πανεπιστημίου, ενώ ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που έδωσε διάλεξη στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Το 1921 επισκέφθηκε τις Η.Π.Α. και προσκλήθηκε σε επίσημο δείπνο από τον πρόεδρο των Η.Π.Α. Ουόρεν Χάρντινγκ, που της δώρισε ένα γραμμάριο ραδίου αξίας 200.000 δολαρίων, το οποίο με τη σειρά της δώρισε στο Ινστιτούτο Ραδίου του Παρισιού. Τον ίδιο χρόνο, αναγορεύεται επίτιμη διδάκτορας, σχεδόν σε όλα τα πανεπιστήμια των Η.Π.Α., ενώ γίνεται και επίτιμη δημότης της Νέας Υόρκης. Έπασχε από λευχαιμία λόγω της έκθεσης της στα υψηλά επίπεδα της ραδιενέργιας, και στις 4 Ιουλίου του 1933 απεβίωσε, αφήνοντας πίσω της πραγματικά μεγάλο έργο. Έγραψε για την εφημερίδα η Σ. Παπαγεωργίου Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 6 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΑΝΟ “ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ” Πρόκειται για μία από τις -μετρημένες στα δάχτυλα των χεριών- περιπτώσεις «γεννημένων μελωδών» στην ελληνική μουσική του 20ου αιώνα. Προικισμένος με διακριτό και ιδιαίτερα χαρακτηριστικό προσωπικό στίγμα, ο Γιάννης Σπανός μας χάρισε επί πέντε δεκαετίες αρκετές από τις ομορφότερες μουσικές στιγμές που υπήρξαν ποτέ. Οι οποίες, άμα τη εμφανίσει του στο καλλιτεχνικό στερέωμα, έφεραν έναν κομψό και κοσμοπολίτικο ευρωπαϊκό αέρα που ενσωματώθηκε με άνεση στο συλλογικό αυτί των νεοελλήνων, σαν ένα κομμάτι που έλειπε μέχρι τότε από το παζλ. Εκτός της γενικότερης συμβολής του στο μεταπολεμικό ελληνικό τραγούδι, ο Σπανός θεωρείται ως ο σημαντικότερος συνθέτης του «νέου κύματος», του ιδιαίτερου είδους τραγουδιού που άνθισε στις μπουάτ του ’60 με τη λιτή συνοδεία μιας κιθάρας ή ενός πιάνου. Πρόκειται για την καθ’ ημάς εκδοχή ενός συνολικού -μιας και εκφράστηκε τόσο στη μουσική όσο και στον κινηματογράφο- αισθητικού ρεύματος που είχε ως μητρόπολη το Παρίσι. Την πόλη που ο Γιάννης Σπανός είχε ως μόνιμη έδρα, πριν ακόμα τον γνωρίσουμε ως δημιουργό στην Ελλάδα (όπου επέστρεφε μόνο τα καλοκαίρια), επί δεκαπέντε συνεχόμενα χρόνια. Με τα τραγούδια που έγραψε εκεί να ερμηνεύονται από τις μεγαλύτερες φίρμες του γαλλικού τραγουδιού και με το λήμμα Yani Spanos στους δισκογραφικούς οδηγούς και τα λεξικά να μας φανερώνει ότι υπήρξε παραγωγικότατος, έχοντας ουκ ολίγες επιτυχίες στο ενεργητικό του. Ο Σπανός γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Κιάτο της Κορινθίας. Ο πατέρας του ήταν οδοντίατρος. Στα εφηβικά του χρόνια ήρθε στην Αθήνα, όπου και τελείωσε το 8ο Γυμνάσιο στην Πλατεία Κολιάτσου. Την ίδια εποχή ήρθαν και οι πρώτες μουσικές αναζητήσεις: γράφτηκε στο Ωδείο και άρχισε μαθήματα πιάνου, στο οποίο γρήγορα φάνηκε ότι είχε έφεση. Αν και ο διαφαινόμενος επαγγελματικός του προσανατολισμός –όπως οριζόταν από τις προτεραιότητες μιας μεσοαστικής οικογένειας της εποχής- απέκλειε μια τέτοια προοπτική. Ο ίδιος θυμάται εκείνα τα χρόνια ως εξής: «Μετά το Γυμνάσιο ψαχνόμουνα μουσικά. Τότε μεσουρανούσαν στον ελληνικό χώρο διάφορα πράγματα, εγώ όμως ένιωθα ότι αναζητούσα κάτι διαφορετικό. Το οποίο δεν ήξερα κιόλας τι ακριβώς είναι. Έμπαινε βέβαια και το ζήτημα ως προς το τι επάγγελμα θ’ ακολουθήσω. Ο πατέρας μου, όπως όλοι οι πατεράδες, με ήθελε επιστήμονα, ούτε λόγος ν’ ακούσει για μουσική. Μου έκανε πάντως το δώρο ενός μεγάλου ταξιδιού στην Ευρώπη, που είχε διάρκεια ενός χρόνου. Έτσι, πέρασα για ένα μικρό διάστημα από Ιταλία, Γερμανία και Αγγλία και κατέληξα στο Παρίσι, η ατμόσφαιρα του οποίου αμέσως κατάλαβα ότι μου ταίριαζε. Γυρίζοντας στην Ελλάδα, μπήκα στη Νομική για να κάνω το χατίρι του πατέρα μου. Αλλά μετά από λίγο αποφάσισα να ακολουθήσω αυτό που είχα στο κεφάλι μου και έφυγα ξανά για το Παρίσι.» Πως τον λεν, πως τον λεν τον ποταμό… Μόλις εγκαταστάθηκε μόνιμα στην «Πόλη του Φωτός» το 1961, ο νεαρός Γιάννης Σπανός πήρε την απόφαση -αν και οι σχέσεις με την οικογένειά του ήταν και παρέμειναν άριστες- να μην ξαναζητήσει χρηματική βοήθεια απ’ αυτήν. Ήθελε να τα καταφέρει μόνος του. Έτσι, και εφόσον το να παίζει πιάνο ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσε να του εξασφαλίσει μεροκάματο, άρχισε τις ακροάσεις παντού όπου ζητούσαν κάποιον πιανίστα. Σιγά- σιγά άρχιζε να μπαίνει στις μπουάτ ως ακομπανιατέρ, συνοδεύοντας δηλαδή διάφορους τραγουδιστές της λεγόμενης «αριστερής όχθης». Εκείνα τα χρόνια στο γαλλικό τραγούδι ίσχυε ένας κάθετος διαχωρισμός, που εκφραζόταν με «γεωγραφικούς» όρους: η αριστερή και η δεξιά όχθη του Σηκουάνα. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 7 Ο Σπανός μας δίνει περισσότερες λεπτομέρειες επ’ αυτού: «Επρόκειτο για δύο διαφορετικά ρεύματα: η δεξιά όχθη ήταν η «εμπορική» και η αριστερή η «ποιοτική». Για να φέρω μερικά παραδείγματα, ο Brassens, ο Reggiani και η Barbara ανήκαν στην αριστερή όχθη, ενώ ο Aznavour και ο Becaud στην δεξιά. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η γαλλική παράδοση του τραγουδιού –και ειδικά στην αριστερή όχθη- έδινε πολύ μεγάλη σημασία στο μελοποιημένο κείμενο (το οποίο αρκετά συχνά ήταν ενός μεγάλου ποιητή), αλλά και την ερμηνεία του. Γι’ αυτό και λέμε συνήθως για κάποιον πως είναι interprète και όχι chanteur, δηλαδή ερμηνευτής και όχι τραγουδιστής. Διότι τα περισσότερα γαλλικά τραγούδια τότε ήταν σαν μικρά μονόπρακτα.» Ακομπανιατέρ Σιγά- σιγά, η επιδεξιότητα του νεαρού έλληνα στο πιάνο έγινε γνωστή σε όλη την αριστερή όχθη. Οπότε δεν άργησαν και οι σοβαρές επαγγελματικές προτάσεις: «Η πρώτη που μου ζήτησε να γίνω προσωπικός της ακομπανιατέρ ήταν η Cora Vaucaire, που όλοι την αποκαλούσαν «La Dame Blanche de Saint-Germain-des-Prés», δηλαδή «η Λευκή Κυρία του Σεν Ζερμαίν Ντε Πρε.» Επρόκειτο για ένα πολύ μεγάλο όνομα του γαλλικού τραγουδιού, μια διανοούμενη ερμηνεύτρια, λίγο μικρότερη σε ηλικία από την Edith Piaf. Ο άντρας της, ο Michel Vaucaire ήταν ο στιχουργός της μεγάλης επιτυχίας Non, Je Ne Regrette Rien που τραγούδησε η Piaf. Αργότερα, η Cora Vaucaire ερμήνευσε σε δίσκους και δικά μου τραγούδια. Μια ακόμα ευκαιρία ως ακομπανιατέρ μου έδωσε ο Serge Gainsbourg, με την μεγάλη καριέρα στη μουσική και τον κινηματογράφο. Τραγουδούσε ο ίδιος τότε, και ήταν πολύ δύσκολος. Τόσο σαν χαρακτήρας, αλλά και τα τραγούδια του ήταν δύσκολα, σ’ αυτό το είδος της -ας πούμε - γαλλικής τζαζ. Με τον Gainsbourg ένιωσα πως έπεσα ξαφνικά στα βαθιά νερά.» Ανάμεσα σ’ αυτούς με τους οποίους ο Σπανός συνεργάστηκε ως ακομπανιατέρ τα πρώτα χρόνια της παραμονής του στο Παρίσι ήταν και η Béatrice Arnac, ηθοποιός και τραγουδίστρια. Την συνόδεψε στο πιάνο κατά την ηχογράφηση του δίσκου βινυλίου 10 ιντσών με τίτλο Béatrice Arnac chante Alain Saury, όπου η Arnac ερμήνευσε δέκα τραγούδια σε στίχους του συζύγου της, Alain Saury, τρία εκ των οποίων (CourierduCoeur, LeNavire και Lestueurs) σε μουσική του Yani Spanos. Ο εν λόγω δίσκος τιμήθηκε το 1963 με το βραβείο της Ακαδημίας Charles Cros. Η Μπε- Μπε, ο Marcel Rothel και οι άλλοι Με την μεσολάβηση του κοινού τους φίλου Jean-Max Rivière, ο Γιάννης Σπανός γνωρίζει την Brigitte Bardot, που είχε ήδη ανακηρυχτεί ως το απόλυτο sexsymbol, και η οποία ερμήνευσε το τραγούδι του Sidonie (στίχοι: Charles Cros), που ακούγονταν στην ταινία Vie privée του Louis Malle (1962). Η δισκογραφική επιτυχία του τραγουδιού έδωσε στην μεν Bardot το έναυσμα ώστε να ξεκινήσει και τραγουδιστική καριέρα, στον δε Σπανό τη δυνατότητα να ηχογραφήσει με τη φωνή της άλλα τρία τραγούδια (Les amis de la musique, Rosed’ eau και Une histoire de plage, όλα σε στίχους του J.M. Rivière), που κυκλοφόρησαν το 1963. Είκοσι χρόνια μετά, το τελευταίο τραγούδι που ηχογράφησε για δίσκο η Bardot ήταν και πάλι του Γιάννη Σπανού και είχε τον τίτλο Lachasse(1982). Παράλληλα σχεδόν με την Bardot, άρχισε η συνεργασία με τον Marcel Rothel, ο οποίος εξελίχτηκε σε προσωπικό τραγουδιστή του έλληνα συνθέτη, εφόσον την επόμενη τριετία (1964-66) ερμήνευσε είκοσι τραγούδια του, τα οποία κυκλοφόρησαν σε πέντε δίσκους extendedplay 45 στροφών. Ανάμεσά τους, το Etc’ etaitl’ amour, που είχε ήδη τραγουδήσει στην Ελλάδα ο Γιάννης Πουλόπουλος με τον τίτλο Μια φορά μονάχα φτάνει, αλλά και το Linardo, που αρκετά χρόνια αργότερα ερμήνευσε στα ελληνικά η Χάρις Αλεξίου. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 8 Εκτός των προαναφερθέντων, τραγούδια του Σπανού ερμήνευσαν επίσης αρκετά γνωστά ονόματα της γαλλικής μουσικής σκηνής, όπως η Marie Laforêt (με τη φωνή της έγινε επιτυχία το Roseline, το κατοπινό Επεισόδιο που τραγούδησε στα ελληνικά η Δήμητρα Γαλάνη), η Pia Colombo («μια καταπληκτική ερμηνεύτρια, της σχολής της Piaf, αλλά πιο δραματική», ηχογράφησε το τραγούδι Lesbeauxamoureux) η Catherine Sauvage, η Michele Arnaud, η Claude Parent, ο Marc Ogeret κ.α. Ακόμα, η Γιοβάννα και η Σούλα Μαρκίζη (πρόκειται για την Σούλα Μπιρμπίλη), οι οποίες τραγούδησαν τραγούδια του στα γαλλικά, ελπίζοντας στην διεθνή καταξίωση. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως εκδότρια (publisher) των γαλλικών τραγουδιών του Σπανού σε παρτιτούρες ήταν η Marcelle Legrand, μητέρα του συνθέτη Michel Legrand. Juliette Gréco Όμως η πλέον σημαντική συνεργασία του Γιάννη Σπανού ήταν αυτή με την Juliette Gréco, μια από τις πιο κεντρικές φυσιογνωμίες του μεταπολεμικού γαλλικού chanson, η οποία διετέλεσε και μούσα της παρέας του φιλοσοφικού ρεύματος των - υπό τον Jean-Paul Sartre- υπαρξιστών. Ας δούμε όμως πως ο ίδιος ο Σπανός θυμάται αυτή την περίοδο: «Η γνωριμία μου με την Juliette Gréco ήταν περιπετειώδης: είχα γράψει κάποια τραγούδια τα οποία πίστευα ότι ταιριάζουν στη φωνή της και προσπαθούσα να την πλησιάσω. Όμως για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, κάθε φορά που επικοινωνούσα με το σπίτι της, έβρισκα στο τηλέφωνο μια αντρική φωνή που, μόλις άκουγε το όνομά μου. έβρισκε πάντα μια δικαιολογία και δεν μου την έδινε. Μια μέρα όμως έτυχε να σηκώσει το τηλέφωνο η ίδια. Αφού μου είπε ότι γνώριζε ήδη αρκετά τραγούδια μου και με εκτιμούσε, μου έκλεισε αμέσως ραντεβού. Πήγα λοιπόν στο σπίτι της, ένα φανταστικό σπίτι. Αυτό το πρώτο βράδυ φάγαμε μαζί με τον Michel Piccoli και την Françoise Sagan, οι οποίοι ήταν επίσης καλεσμένοι. Εγώ ήμουνα πολύ «ψαρωμένος» βέβαια, αν και η ομήγυρη με δέχτηκε πολύ φιλικά. Εκείνη την εποχή κάπνιζα, όμως παντού γύρω μου έβλεπα τόσα κρύσταλλα που δεν μπορούσα να καταλάβω ποιο είναι τασάκι και ποιο βάζο πολυτελείας. Άσε που στο τραπέζι υπήρχαν ένα σωρό μαχαιροπήρουνα και δεν ήξερα ποιο να πάρω, περίμενα να δω τι θα κάνουν οι άλλοι. Η Gréco μου είπε πως εκείνος που σήκωνε το τηλέφωνο ήταν ο πιανίστας της και πως μόλις έμαθε ότι δεν με έφερνε σε επαφή μαζί της τον έδιωξε. Είναι γραμμένο και στην αυτοβιογραφία της αυτό. Μου είπε ακόμα ότι της άρεσε ο μελωδικός μου τρόπος και ότι θα ήθελε να ερμηνεύσει τραγούδια μου.» Η συνεργασία του Γιάννη Σπανού με την Juliette Gréco απέφερε κατ’ αρχήν δύο τραγούδια (Frère Jacques και Sixsoldats) που κυκλοφόρησαν το 1968, αλλά και έναν ολόκληρο δίσκο LP που περιελάμβανε δώδεκα τραγούδια σε στίχους γάλλων ποιητών (Paul Verlaine, Louis Aragon, Paul Eluard, Robert Desnos, Maurice Maeterlinck, Marie Noël, Pierre Seghers κ.ά.) και κυκλοφόρησε το 1969 με τον τίτλο Complainte amoureuse. Οι ορχηστρικοί δίσκοι και τα soundtracks Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 κυκλοφόρησαν -στο Βέλγιο, αλλά και στη Γαλλία- τρεις ορχηστρικοί δίσκοι LP του Γιάννη Σπανού (Mediterranean holiday, Great Greek και Melina- Melina), που τις υπέγραφε με το ψευδώνυμo Kyriakos, διότι κωλυόταν από το συμβόλαιό του. Ενώ στις αρχές του ’70 βγήκε –με την κανονική υπογραφή του συνθέτη και σε παραγωγή του Michel Legrand- ο ορχηστρικός δίσκος LP L’ âme grecque, που το 1973 κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα, με τον τίτλο Ελληνική ψυχή. Από τις εργασίες του Σπανού για τον γαλλικό κινηματογράφο αξίζει να αναφερθούν τα soundtracks των ταινιών La chambre rouge (σκηνοθεσία: Jean-Pierre Berckmans- 1973) και Vous intéressez-vous à la chose? (σκηνοθεσία: Jacques Baratier- 1974), με το τραγούδι L’autremoimême που τραγούδησε στην δεύτερη η Lydia Verkine να γίνεται διεθνής επιτυχία. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 9 Ο επαναπατρισμός Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Γιάννης Σπανός, που μέχρι τότε ερχόταν στην Ελλάδα μόνο για 3-4 μήνες κάθε χρόνο, άρχισε σταδιακά να μειώνει την παραμονή του στη Γαλλία. Ήταν το αυξανόμενο ενδιαφέρον του για το ελληνικό κοινό που τον οδήγησε στην απόφαση να γυρίσει οριστικά πίσω. Έτσι, από τις αρχές του ΄80 και μετά, οι επισκέψεις του Σπανού στο Παρίσι έγιναν πλέον πολύ αραιές, με τελευταία του δισκογραφική επιτυχία εκεί το τραγούδι Lebonberger, μια «αγιογραφική παρωδία» για τον δοσίλογο στρατηγό Πεταίν που, σε στίχους του Pierre Philippe, τραγούδησε το 1983 ο Jean Guidoni. Μεγάλα τραγούδια που έγραψε ο Γιάννης Σπανός Μια αγάπη για το καλοκαίρι Ναύτης βγήκε στη στεριά Σπασμένο καράβι Μια φορά θυμάμαι Προσωπικά Ήρθες εψές Σαν με κοιτάς Μια Κυριακή Που να βρω ένα ζεϊμπέκικο Μη μου μιλάς γι’ αγάπη Φταίμε κι οι δυο Ω, χαμηλώστε αυτό το φως Ποιος μου πήρε τη χαρά Θέλω τα όπα μου Ο παλιός μας έρωτας Στον ουρανό είναι ένα αστέρι Ο Λιναρντό Φρερέ Ζακ Μαγγανοπήγαδο Ξύπνησε η πόλη Πες πως μ’ αντάμωσες Οδός Αριστοτέλους Αν μ’ αγαπάς Μαυρομαλλούσα κοπελιά Σ’ αναζητώ Μια φορά μονάχα φτάνει Μικρό ταξίδι στο γιαλό Άνθρωποι μονάχοι Μια φυσαρμόνικα Έγραψαν για την εφημερίδα η Θ. ΚΩΤΣΑΚΗ και ο Π. ΧΗΡΑΣ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 10 ΟΙ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΕΣ ΚΛΕΜΜΕΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Ένα μεγάλο τμήμα του πολιτισμού της Ελλάδας κλάπηκε κατά τη διάρκεια των αιώνων από διάφορους κατακτητές και έτσι σήμερα πολλά ελληνικά έργα τέχνης βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα μουσεία στον κόσμο και όχι στον τόπο που που τα γέννησε. Από το θησαυρό των ξενιτεμένων αυτών έργων τέχνης επιλέξαμε μερικά από τα πιο γνωστά και σας τα παρουσιάζουμε. Η Αφροδίτη της Μήλου Είναι ένα πολύ γνωστό μαρμάρινο άγαλμα,της ελληνιστικής εποχής, το οποίο βρέθηκε την άνοιξη του 1820 σε αγροτική περιοχή της Μήλου, σε θέση αρχαίου οικισμού, από έναν αγρότη. Ο ίδιος, λόγω των πολλών πιέσεων που δέχτηκε (από Γάλλους αρχαιολόγους και διπλωμάτες, από τους Έλληνες προκρίτους του νησιού και από τον δραγουμάνο Μουρούζη που εκπροσωπούσε και την Υψηλή Πύλη, δηλαδή την κυβέρνηση των Οθωμανών) μάλλον δεν μπόρεσε να κερδίσει κάτι σημαντικό από το εύρημά του, αν και οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι πήρε 400 γρόσια. Το άγαλμα, που βρέθηκε σε πάνω από 6 χωριστά κομμάτια, κατέληξε ένα χρόνο αργότερα στο Μουσείο του Λούβρου, όπου και εκτίθεται μέχρι σήμερα. Στο μουσείο της Μήλου υπάρχει ένα πιστό αντίγραφό του,το οποίο έστειλε αργότερα ως δωρεά το Λούβρο. Η Αφροδίτη της Μήλου είναι από Παριανό μάρμαρο και έχει ύψος 2,02 μ.Βρέθηκε ακρωτηριασμένο και για τα χέρια της υπάρχει ο μύθος ότι έσπασαν πάνω σε καβγά Γάλλων αρχαιολόγων και Ελλήνων κατά τη μεταφορά του αγάλματος, αλλά αυτό δεν ευσταθεί γιατί το έργο είχε βρεθεί εξαρχής δίχως τα χέρια. Εκείνο που πιθανόν αληθεύει είναι ότι τμήματα των χεριών είχαν βρεθεί σε διάφορα σημεία και ότι το αριστερό κρατούσε μήλο, αλλά χάθηκε κατά τη μεταφορά ή ότι επάνω στη συμπλοκή (η οποία όντως συνέβη για την απόκτησή της), κάποια από αυτά τα κομμάτια που συνόδευαν το γλυπτό (όπως το αριστερό χέρι) έπεσαν στη θάλασσα από τα βράχια και χάθηκαν για πάντα. Η Αφροδίτη της Μήλου θεωρείται ένα καταπληκτικό έργο της ελληνιστικής τέχνης, συνδυάζοντας αρμονικά τη γυναικεία ομορφιά και θηλυκότητα. Χρονολογείται γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ. Άλλοτε θεωρείτο έργο του Πραξιτέλη, σήμερα όμως είναι σαφές ότι ο δημιουργός της είναι ο Αγήσανδρος ή Αλέξανδρος, γιος του Μηνίδη από την Αντιόχεια του Μαιάνδρου. Το μισό όνομά του αναφερόταν στη βάση του γλυπτού όπου απέμενε χαραγμένη η φράση ...ΝΔΡΟΣ ΜΗΝΙΔΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ ΑΠΟ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ ΕΠΟΙΗΣΕ. Αυτή η επιγραφή που φαίνεται σε ένα σχέδιο της εποχής, χάθηκε γύρω στο 1825 ενώ το απόκτημα βρισκόταν στο Λούβρο και πολλοί πιστεύουν ότι την εξαφάνισαν οι τότε διευθυντές του για να μπορούν να υποστηρίξουν ότι ήταν έργο του Πραξιτέλη. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 11 Η Νίκη της Σαμοθράκης Είναι ένα πολύ γνωστό και πρωτότυπο μαρμάρινο έργο, με ύψος 2,75 μέτρα, άγνωστου καλλιτέχνη της ελληνιστικής εποχής, που βρέθηκε στη Σαμοθράκη και παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη, θεότητα της ελληνικής μυθολογίας που προσωποποιούσε τη δόξα του ελληνικού πολιτισμού.Η Νίκη χρονολογείται γύρω στο 190 π.Χ. και δείχνει να βρίσκεται, με ανοιχτά φτερά, στην πλώρη ενός πλοίου σαλπίζοντας ορμητικά τη νίκη. Για να δείχνει πιο αληθινό, το σύμπλεγμα ήταν στημένο πάνω σε τεχνητή λιμνούλα.Το 1863, η Νίκη της Σαμοθράκης βρέθηκε κοντά στο ναό των «Μεγάλων Θεών» ή Καβείρων, στο νησί της Σαμοθράκης, από τον Γάλλο πρόξενο Σαμπουαζώ. Κατόπιν, μεταφέρθηκε στο μουσείο του Λούβρου το 1884, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. "...Άφησε το νησί της και πάει αλλού, μα φεύγοντας έκρυψε το κεφάλι της να μην την αναγνωρίσουν οι άνθρωποι· γιατί το πρόσωπο της ήταν παράξενα λυπημένο που άφηνε το νησί της... Ξέχασε όμως να κρύψει και τα φτερά της, λησμόνησε πως τα φορούσε φεύγοντας... Και από τα φτερά της την εγνώρισαν..." (Ίων Δραγούμης). Η Άρτεμις των Βερσαλλιών. Απεικονίζεται η θεά του κυνηγιού με κοντό χιτώνα και σανδάλια, χλαμύδα δεμένη στη μέση και με διάδημα. Η θεά φαίνεται να κινείται με δύναμη προς τα μπροστά δίπλα σε ένα ελάφι. Με το δεξί χέρι κρατούσε το τόξο, ενώ με το αριστερό ετοιμαζόταν να βγάλει ένα βέλος από τη φαρέτρα που είχε κρεμασμένη στην πλάτη. Το άγαλμα είναι ένα ρωμαϊκό αντίγραφο που βασίστηκε στα αθηναϊκά πρότυπα, τα οποία υπηρέτησε πιστά η γλυπτική τέχνη του Λεωχάρους. Το πρωτότυπο γλυπτό της μεγαλόπρεπης θέας συσχετίζεται με τον Απόλλωνα του Belvedere, που είχε φιλοξενηθεί παλαιότερα στο Λούβρο. Βρετανικό Μουσείο - Λονδίνο Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806 από τον Τόμας Μπρους, Ζ' Κόμης του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816. Το οθωμανικό φιρμάνι, που κατέχει το Βρετανικό Μουσείο "δεν φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του Σουλτάνου ή τη συνήθη επίκληση στο Θεό, και χωρίς αυτά, ο Elgin και συνεπώς το Βρετανικό Μουσείο δεν έχουν καμία νομική απόδειξη της κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα. Η εν λόγω συλλογή γλυπτών περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της Ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του ναού σε όλο τους το μήκος. Τα αποκτήματα του Έλγιν περιλαμβάνουν ακόμη αντικείμενα από άλλα κτίρια της Αθηναϊκής Ακρόπολης: το Ερέχθειο, που μεταβλήθηκε σε ερείπιο κατά τον ελληνικό αγώνα της Ανεξαρτησίας(18211833), τα Προπύλαια και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Ο λόρδος Έλγιν πήρε περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα και από τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν εκμαγεία σε γύψο. Στη συλλογή των μαρμάρων δόθηκε το όνομα του Λόρδου Έλγιν. Το πιο διάσημο, ίσως, από τα Ελγίνεια, είναι η Καρυάτιδα, που βρισκόταν μαζί με άλλες πέντε, στο Ερέχθειο, στην Ακρόπολη των Αθηνών. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 12 Η ιστορία του Πάσχα Μια από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές της χριστιανοσύνης, η οποία γίνεται σε ανάμνηση του θανάτου και της Ανάστασης του Χριστού.O όρος Πάσχα προέρχεται από το αραμαϊκό pasha και το εβραϊκό pesah. Για κάποιους, η προέλευση του εβραϊκού όρου είναι ένα θέμα που συζητείται καθώς του αποδίδουν ξένη ετυμολογία, ασσυριακή (pasahu, πραύνω) ή αιγυπτιακή (pash, η ανάμνηση, pesah, το πλήγμα).Πάντως, η Βίβλος συσχετίζει το pesah με το ρήμα pasah πού σημαίνει είτε χωλαίνω, είτε εκτελώ τελετουργικό χορό γύρω από τη θυσία, είτε, μεταφορικά, «εκφεύγω», «διέρχομαι», «απαλλάσσω». Το Πάσχα, είναι η διέλευση του Θεού πάνω από τις οικίες των Ισραηλιτών, η οποία έπληττε τις οικίες των Αιγυπτίων. Όπως αφηγείται η «Έξοδος», ο Γιαχβέ, τη νύχτα κατά την οποία θα περνούσε και θα εξολόθρευε τα πρωτότοκα των ανθρώπων και των ζώων των Αιγυπτίων, θα προσπερνούσε και θα προστάτευε τα σπίτια των Εβραίων, οι θύρες των οποίων είχαν σημαδευτεί με το αίμα του αρνιού που είχαν θυσιάσει. Η διάρκεια του Πάσχα, κατά την οποία οι Εβραίοι έπρεπε να πάνε για προσκύνημα στην Ιερουσαλήμ, ήταν 7 ημέρες, από τις 15 ως τις 22 του μηνός Νισάν ο οποίος αντιστοιχεί με το δικό μας Μάρτιο. Σήμερα το Πάσχα γιορτάζεται στις εβραϊκές κοινότητες υπό ευρύτερη μορφή με άλλες τελετουργίες και με την προσθήκη τοπικών παραδόσεων. Μετά το θάνατο του Ιησού, παράλαβε την εορτή και ο χριστιανισμός, γεγονός που προκάλεσε αμφισβητήσεις, κυρίως σε ό,τι αφορούσε το χαρακτήρα του, γιατί ορισμένοι θεωρούσαν την εορτή ως αναμνηστική της σταύρωσης του Μεσσία, του νέου Αμνού, που θυσιάστηκε για τη σωτηρία της ανθρωπότητας (το όνομα Πάσχα θεωρούνταν εσφαλμένα ότι προέρχεται από το ελληνικό ρήμα πάσχειν), ενώ άλλοι, που τη συνέδεαν με την ευχαριστία, γιόρταζαν το Πάσχα σε ανάμνηση της Ανάστασης του Μεσσία, που είχε γίνει τρεις ημέρες μετά το θάνατο του, δηλαδή την Κυριακή. Εξάλλου θέτονταν το πρόβλημα αν το Πάσχα έπρεπε να γιορτάζεται την Παρασκευή, σε ανάμνηση του θανάτου ή την Κυριακή. Οι Ανατολικοί ακολούθησαν το εβραϊκό έθιμο να το γιορτάσουν στις 14 του Νισάν γι’ αυτό και ονομάστηκε Τεσσαρεσκαιδεκαδίτες, στη Δύση επικράτησε η συνήθεια της Ρώμης και της Αλεξάνδρειας, όπου γιορτάζονταν την Κυριακή. Ύστερα από μακρές δογματικές διενέξεις, ο επίσκοπος Ρώμης Βίκτωρ, στο τέλος του 2ου αιώνα αφόρισε τις κοινότητες της Ασίας, που δεν ήθελαν να συμμορφωθούν με το δυτικό έθιμο. Ένας γενικός κανόνας καθορισμού του Πάσχα, που έγινε έτσι κινητή γιορτή, διατυπώθηκε στη Σύνοδο της Νίκαιας(325): το Πάσχα έπρεπε να πέφτει την πρώτη Κυριακή μετά τις 14 του Νισάν, δηλαδή του μήνα στον οποίο η 14η συμπίπτει με την εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου) ή είναι η αμέσως επόμενη-στην περίπτωση που η 14η του Νισάν αντιστοιχούσε σε Κυριακή, ο εορτασμός έπρεπε να μετατεθεί για την επόμενη Κυριακή. Σύμφωνα με το γρηγοριανό ημερολόγιο, το Πάσχα γιορτάζεται την Κυριακή που ακολουθεί τη μετά την εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου) πανσέληνο. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες όμως, στην περίπτωση του Πάσχα, δεν ακολούθησαν το γρηγοριανό ημερολόγιο κι έτσι υπάρχουν δυο Πάσχα στο εκκλησιαστικό έτος. (Με το νέο ημερολόγιο και με το παλαιό). Έγραψαν για την εφημερίδα οι: Κωτσάκη Θ, Κιούσης Γ, Σιλιγάρδος Χ. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 13 «Let's do it World» Το «Let's do it World», ως κίνημα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2008 στην Εσθονία, λαμβάνοντας άμεσα διεθνείς διαστάσεις. Στόχος του, η παγκόσμια ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος και η ανάδειξη του Εθελοντισμού. Πολίτες από κάθε μεριά του πλανήτη, συμμετέχουν πλέον κάθε χρόνο στην καμπάνια καθαρίζοντας τις πόλεις τους και τις εξοχές τους, περνώντας μήνυμα βελτίωσης και προστασίας του φυσικού και του αστικού τους περιβάλλοντος. O Περιβαλλοντικός Σύλλογος Αττικής «Ώρα για Δράση» και η επιστημονική οργάνωση ΕΕΔΣΑ (Ελληνική Εταιρία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), ως μη κερδοσκοπικές, εθελοντικές οργανώσεις, πήραν την πρωτοβουλία και ήρθαν σε επαφή με τους διοργανωτές από την Εσθονία αποφασίζοντας να φέρουν την διεθνή καμπάνια και στην Ελλάδα. Δύο νέοι από την Αθήνα, εκπρόσωπησαν τη χώρα μας και έλαβαν ενεργό μέρος στο διεθνές συνέδριο εθελοντισμού του 2012 στην Εσθονία. Έτσι φυτεύτηκε και στην Ελλάδα ο σπόρος του Lets do it World με μήνυμα, "πάμε να καθαρίσουμε ολόκληρη τη χώρα μέσα σε μία μέρα". Ήταν ένας στόχος δύσκολος, ο οποίος χάρη σε εθελοντές από κάθε γωνιά της Ελλάδας, έγινε πραγματικότητα στις 29 Απριλίου του 2012. Μέσα σε λίγους μήνες το μήνυμα του Let's do it Greece αγκαλιάστηκε από εκατοντάδες πολίτες και φορείς που οραματίζονται ένα καθαρότερο περιβάλλον. Τον Απρίλιο του 2013 η καμπάνια επαναλήφθηκε με σχεδόν διπλάσια συμμετοχή δείχνοντας την δύναμη του Εθελοντισμού στη χώρα μας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους υποβρύχιους καθαρισμούς οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά στα χρονικά του Let’s do it World στην Ελλάδα και έδωσαν και πάλι ζωή στις θάλασσες μας. Αυτό που μετράει είναι η συνέχεια της προσπάθειας και η καθιέρωσή της. Για το λόγο αυτό ξεκίνησε η προετοιμασία, ώστε και το 2014 Ολόκληρη η Ελλάδα να "φωνάξει" για άλλη μια φορά “LET'S DO IT GREECE”, συνεπαίρνοντας ακόμα περισσότερους εθελοντές. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 14 Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 15 Τα μέλη της εθελοντικής ομάδας που απάντησαν στις ερωτήσεις των μαθητών είναι: ο κος Δημήτρης Διασκούρης, η κα Φωτεινή Δημητρίου και η κα Λουίζα Παλαιολόγου. Ποιος είναι ο στόχος σας; Στόχος μας είναι να καθαρίζουμε το δήμο και την πόλη μας με αποτέλεσμα να ευαισθητοποιούνται πολλοί άνθρωποι και να μπαίνουν κι αυτοί στο πρόγραμμα αυτό. Έχει κάποια σημασία η επιλογή αυτής της 6ης Απριλίου ως μέρα; Δεν έχει καμία σημασία. Διάλεξαν αυτή την μέρα γιατί ήθελαν να είναι ανοιξιάτικη. Από ποια χώρα ξεκίνησε και πότε; Από την Εσθονία το 2003. Από ποιόν ξεκίνησε; Από μια ομάδα παιδιών από την Εσθονία που προσπαθούσαν να καθαρίσουν την χώρα τους. Τι είναι το πρόγραμμα υιοθεσία περιοχών; Είναι η απόφαση των σχολείων να καθαρίζουν δημόσια κτίρια και κοινόχρηστους χώρους. Σε ποιές ηλικίες απευθύνεται το πρόγραμμα; Δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός στις ηλικίες. Απευθύνεται σε όλους. Ποια θα είναι η επόμενη δράση μετά της 6 Απριλίου; Η επόμενη δράση θα είναι κατά πάσα πιθανότητα στις 10 Μαΐου όπου θα συγκεντρώσουμε τρόφιμα γι’ αυτούς που τα έχουν ανάγκη. Τι κερδίζουμε συμμετέχοντας στο πρόγραμμα LET’ S DO IT; Συμμετέχοντας στο πρόγραμμα LET’ S DO IT κερδίζουμε έναν καθαρό και υγιή κόσμο. Έγραψαν για την εφημερίδα οι: Θ. ΚΩΤΣΑΚΗ, Σ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, Χ. ΣΙΛΙΓΑΡΔΟΣ, Π. ΧΗΡΑΣ, Γ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Β. ΓΚΟΓΚΟΡΟΣΗΣ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 16 «ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΜΙΚΡΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΜΑΣ» Το σχολείο μας είχε τη χαρά να δει δύο ονόματα μαθητών του να βραβεύονται στο «Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος για παιδιά και εφήβους» που διοργάνωσε η Ένωση Λογοτεχνών για το έτος 2013-2014. Ειδικότερα η μαθήτρια της ΣΤ΄ τάξης Γκίκα Αικατερίνη, βραβεύτηκε για το διήγημά της με τίτλο «Φάκελος βραβεύσεων», τίτλος που αποδείχτηκε προφητικός για την επιτυχία της στο διαγωνισμό. Το θέμα που πραγματεύτηκε η μαθήτρια ήταν βαθιά ανθρώπινο και βασισμένο σε αληθινό περιστατικό. Θερμά συγχαρητήρια στην Κατερίνα μας για τη διάκρισή της αυτή. Όμως και ο αδελφός της Κατερίνας, ο μαθητής της Γ΄ τάξης Γκίκας Στυλιανός, φάνηκε να ακολουθεί πιστά τα βήματα της αδελφής του. Με ένα θαυμάσιο ιστορικό διήγημα, με τίτλο «Το ρόπαλο του Φοίνικα», ο Στέλιος απέδειξε ότι η γνώση, η φιλοπατρία και η αγάπη είναι τα στοιχεία που χρειάζονται για να επιβιώσει ο κόσμος μας. Συγχαίρουμε και τα δύο παιδιά μας για την προσπάθειά τους αυτή που μας γέμισε χαρά και περηφάνια. Κατερίνα και Στέλιο, μικροί μας οικοδόμοι των λέξεων, συνεχίστε να είστε δημιουργικοί και αφοσιωμένοι στα όνειρά σας. Με εκτίμηση, Η Διευθύντρια του Δημοτικού Μάνεση Σοφία Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 17 Διηγήματα μικρών λογοτεχνών «Φάκελος βραβεύσεων» Ήταν οκτώ το πρωί και άλλη μια συνηθισμένη μέρα στο γραφείο ξεκινούσε. Εννοείται πως για να φτάσω στο γραφείο του τρίτου ορόφου του υπουργείου εξωτερικών της Κύπρου, όπου εργάζομαι, είχα ξυπνήσει από τις έξι και μισή. Μας είχαν τονίσει τελευταία πως πρέπει να είμαστε τυπικοί στα ωράριά μας, να μην αργούμε στη δουλειά, διότι μόνο έτσι θα ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση. Μόλις κάθισα στη στρογγυλή καρέκλα του γραφείου, κινδύνευσα να πέσω, γιατί της έλειπε το ένα ροδάκι. Παραλίγο να δω τον ουρανό σφοντύλι, αλλά τελικά είδα ένα μεγάλο μπλε φάκελο με έγγραφα για διεκπεραίωση που μας είχαν αφήσει. Τι ζωντανό μπλε! Μου θύμισε το φόρεμά μου, που φόρεσα το προηγούμενο βράδυ στο φιλανθρωπικό γκαλά που διοργανώθηκε προς τιμήν του Υπουργού. Σε αυτά τα γκαλά πολλοί άνθρωποι με θέσεις, που έχουν τον τρόπο τους μαζεύονται, συντρώγουν και ενίοτε ενισχύουν κάποιον φιλανθρωπικό σκοπό. Εχθές λοιπόν ήμουν απαστράπτουσα στο γαλάζιο, κεντητό φόρεμά μου, αφού όλο το προσωπικό του υπουργείου ήμασταν προσκεκλημένοι! Δεν την χάνεις τέτοια ευκαιρία… Βδομάδες σχεδίαζα τι θα φορέσω και από ποιον θα συνοδευτώ… Οι προτάσεις από το συγγενικό και τον φιλικό μου κύκλο έπεφταν βροχή, αλλά τελικά –λόγω περικοπών- αποφασίστηκε να αλληλοσυνοδευτούμε οι ελεύθεροι, από συναδέλφους του υπουργείου. Έπιασα λοιπόν αλλά μπρατσέτα τον κ. Αντωνάκη από το απέναντι γραφείο και μπήκαμε στην μεγάλη αίθουσα. Το κουαρτέτο εγχόρδων έπαιζε μια θεσπέσια μουσική και κάποιοι προσκεκλημένοι ήδη δοκίμαζαν τα «χρυσά τους γοβάκια» στην πίστα. Ο Αντωνάκης μου πρότεινε να χορέψουμε, αλλά πραγματικά δε μου θύμιζε τον πρίγκιπα του παραμυθιού, οπότε είπα να κάνω κάποιες ωφέλιμες γνωριμίες. Ανακατεύτηκα με τον κόσμο. Παντού μπορούσες να δεις κοστούμια στην τρίχα και φορέματα από φιγουρίνια. Κοντοστάθηκα σε ένα γυναικείο πηγαδάκι. «Λοιπόν το θέμα μας είναι και πάλι τα παιδιά», είπε μια μεσήλικη κυρία. «Πάντα ανταποκρίνομαι σε φιλανθρωπικά γκαλά για παιδιά, που δεν έχουν κάποιον να τα μεγαλώσει», είπε η διπλανή της. «Απορώ γιατί τα φέρνουν στον κόσμο, αφού δεν μπορούν να τα φροντίσουν!», ακούστηκε μια λίγο τσιριχτή φωνή, μιας νεαρής γυναίκας. «Αφού είναι υγιή ας γεννιούνται. Κακό κάνουν όσοι τα γεννούν ενώ δεν θα έπρεπε», είπε με πολύ αυστηρό ύφος μια ηλικιωμένη, μα πολύ καλοστεκούμενη κυρία. «Συγγνώμη, ψέλλισα, τι εννοείτε;». «Αγαπητό μου, υπάρχουν παιδιά που γνωρίζουμε ότι θα γεννηθούν άρρωστα. Αυτά δε θα έπρεπε να γεννιούνται!». Η ματιά της ήταν τόσο έντονη, όσο και το ύφος της. Ένα ρίγος με διαπέρασε. Δεν ήθελα να αντικρούσω αυτό που έλεγε, δεν είχα και κάποια συγκεκριμένη γνώμη για το θέμα, αλλά ο τόνος και το απόλυτο βλέμμα της με φόβισε. Ανατρίχιασα εκείνη τη στιγμή. Ανατριχιάζω και τώρα που τη θυμάμαι… Καλύτερα λοιπόν να την ξεχάσω. Νάτος πάλι ο μπλε φάκελος. Μετά από τόση ώρα και ήταν ακόμα στα χέρια μου. Ωχ …τι με περίμενε πάλι, σκέφτηκα. Κι όχι τίποτε άλλο, είχα ξεχάσει να πάρω και το κολατσιό απ’ το σπίτι, το τοστ δηλαδή, που μου φέρνει κάθε μέρα η μητέρα μου από βραδύς. Το φτιάχνω με αγνά υλικά, μου λέει, για να μην παίρνεις από τα έτοιμα, που είναι επικίνδυνα για την υγεία. Η πολύ δουλειά είναι επικίνδυνη για την υγεία, της απαντάω πια κλασσικά. Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη. Όση ώρα σκεφτόμουν αυτά, ο μπλε φάκελος ακόμη με περίμενε. Κοίταξα να δω τι χαρτιά ήταν και αν χρειαζόταν να τα υπογράψω εγώ ή να τα δώσω στον προϊστάμενο μου. Τίποτα σημαντικό, τουλάχιστον έτσι νόμισα στην αρχή. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 18 Κάτι αποδείξεις του λογιστηρίου, έγγραφα αλληλογραφίας, ένα προσωπικό για τον υπουργό, κάποια έγγραφα για να σταλούν στην πρεσβεία μας στην Ελλάδα… Όπα και τι ήταν αυτό; Ένα γυαλιστερό χαρτί με τη σφραγίδα του Κυπριακού κράτους. Α… πολύ περίεργο. Είχαμε να παραγγείλουμε στην υπηρεσία, τέτοιο ακριβό γυαλιστερό χαρτί πάνω από ένα χρόνο! Άρχισα να το περιεργάζομαι, να το γυρνάω δεξιά, να το γυρνάω αριστερά, να το χαϊδεύω για να δω πόσο λείο ήταν. Άναψα και το φως του γραφείου για να φανεί η γυαλάδα. Μάλιστα, μου ήρθε η ιδέα να κάνω αντικατοπτρισμό με το φως και να το ρίξω στα μάτια του Γρηγόρη που καθόταν αραχτός στο ακριβώς απέναντι γραφείο. Πλάκα θα χε. Δεν θα ‘ξερε από πού του ερχόταν.. Όμως με σταμάτησαν τα μεγάλα χρυσά γράμματα στην κορυφή του χαρτιού. «Βράβευσις.» Άρχισα να εκνευρίζομαι. Τι; Θα γίνουμε και κριτική επιτροπή τηλεπαιχνιδιού; Αν είναι, να το ξέρω για να βάλω τα καλά μου. Ακούς εκεί, είχαμε τόση δουλειά και από πάνω μάς στέλνουν και χαρτιά βραβεύσεων; Και ποιόν θα βράβευε επισήμως το κράτος; Κατάλαβα, είπα από μέσα μου. Πάλι οι πολιτικοί μας αλληλοβραβεύονται. Ποιόν θα βραβεύαμε; Μήπως κανέναν ιδιοκτήτη σούπερ μάρκετ, που κατέβασε τις τιμές στα ράφια με τρόφιμα που ήταν έτοιμα να λήξουν ή που έχουν λήξει ήδη; Ή μήπως βραβεύουμε κανέναν Έλληνα πολιτικό που έσωσε την Ελλάδα και θα ‘ρθει από δω να σώσει και την Κύπρο; Για να δω τι γράφει κάτω από τη βράβευση. Έ- ρρι- κα Ι- ω- ά- ννου; Ωχ… κατάλαβα. Καμιά σχεδιάστρια μόδας θα’ ναι ή καμιά καινούργια τραγουδίστρια που δεν την έχω μάθει ακόμα. Θα ρωτήσω την Νεφέλη από τον δεύτερο όροφο του υπουργείου. Αυτή όλους τους ξέρει. Μπα.. η γυναίκα κανενός ποδοσφαιριστή θα’ ναι, που τη βραβεύει το Κυπριακό κράτος για την πολύτιμη προσφορά της στη σόου μπιζ. Είμαστε και πάλι πρωτοπόροι, πολύ μπροστά. Ευτυχώς που την βραβεύουμε εμείς πρώτοι, πριν το πάρει χαμπάρι η Ελλάδα και αρχίσει να της κάνει εξώφυλλα με ελαφρό ντύσιμο και αρχίσει και τη γυρίζει στις τηλεοπτικές εκπομπές για την πιο σπουδαία προσωπικότητα του 2013, λίγο πριν αλλάξει ο χρόνος. Ή μήπως καμιά επιχειρηματίας με πέντ’ έξι οφ σορ εταιρείες, που είναι και της μόδας και τη βραβεύουμε για να μας δώσει και μας κάτι; Ή μήπως για λόγους καθαρά διαφημιστικούς; Υπουργείο είμαστε, όχι διαφημιστικό γραφείο. Τόσα χρόνια δικηγόρος με ειδίκευση στις διεθνείς σχέσεις σπούδαζα και όχι διαφημίστρια. Ωχ …πίσω από τη βράβευση υπάρχει ένα συνημμένο έγγραφο. Αρχίζω να το διαβάζω αργά αργά. Μετά από λίγο δεν βλέπω να το διαβάσω, γιατί τα μάτια μου έχουν βουρκώσει. Μαζεύονται γρήγορα γύρω μου οι συνάδελφοι όλου του γραφείου. Κλαίς; Μου λένε. Έχεις κι άλλη μείωση μισθού ή μήπως κλαις επειδή δεν έφερες το κολατσιό σου σήμερα; Σταματήστε τους φωνάζω δυνατά και αρχίζω να τους διαβάζω με τρεμάμενη φωνή το έγγραφο. «Το Κυπριακό κράτος έχει τη μεγάλη τιμή να βραβεύει την ηρωίδα Έρρικα Ιωάννου, ετών 35, για εξαίρετη πράξη μεγάλης ανδρείας. Με κίνδυνο της ζωής της έσωσε μια γυναίκα που πνιγόταν, παρασυρμένη από δυνατό θαλάσσιο ρεύμα σε παραλία της Λεμεσού. Σημειωτέον η γυναίκα που πνιγόταν είχε δυο ανήλικα παιδιά που θα έμεναν ορφανά. Το βραβείο θα απονείμει ο ίδιος ο υπουργός στο κοριτσάκι». Αμέσως δυο συνάδελφοι στο γραφείο με διέκοψαν. «Τι κοριτσάκι λες;» Μήπως δεν κατάλαβες πριν την ηλικία που έγραφε; Καλά δεν καταλαβαίνεις τι διαβάζεις; Με ξανάπιασαν τα κλάματα. Η Έρρικα Ιωάννου πάσχει από σοβαρό σύνδρομο νοητικής στέρησης, γεγονός, που την κάνει να έχει νόηση περίπου τριών με τεσσάρων χρονών παιδιού. Είχε έλθει με τον παππού της διακοπές στην πατρίδα μας. Την ώρα που έκαναν μπάνιο, η παραλία ήταν γεμάτη, αλλά κανείς δεν άκουσε τις φωνές της γυναίκας, που πνιγόταν. Μόνο η Έρρικα άκουσε, άφησε τον παππού της, κολύμπησε δυνατά, όπως λένε οι αυτόπτες μάρτυρες, δεν φοβήθηκε τα κύματα, έπιασε τη γυναίκα απ’ τα χέρια και την έβγαλε στην ακτή σώζοντάς την.Αμέσως μπήκαμε στο ιντερνέτ να αναζητήσουμε πληροφορίες για το περιστατικό. Και μάλιστα όλοι μαζί. Κανείς από τους συναδέρφους δεν είχε κουνηθεί από τη θέση του, από τον κύκλο γύρω από το γραφείο μου. Διάβαζέ μας δυνατά Κατερίνα, μου είπαν όλοι. Καλά τέτοια πράξη; Θα έπρεπε να είχαν βουίξει τα κανάλια..και ‘μεις να την μαθαίνουμε τώρα. Έχετε δίκιο παιδιά. Μάλλον τα μέσα ενημέρωσης ενδιαφέρονται για άλλα πράγματα και κυρίως για την πολιτική και όχι για τέτοιους πολίτες. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 19 Δεν ήταν καθόλου εύκολο για την Έρρικα να κάνει μια τέτοια πράξη, διότι φυσούσε αρκετά και υπήρχε υπόγειο ρεύμα, που είχε τραβήξει στα ανοιχτά τη μητέρα των δύο παιδιών. Να φανταστείτε ο άντρας της δεν είχε πάρει χαμπάρι τίποτα, διότι ο πνιγμός είναι σιωπηλός. Η Έρρικα, μόλις έβγαλε τη γυναίκα στην ακτή με ασφάλεια, έτρεξε και αγκάλιασε τον παππού της, ο οποίος είχε ανησυχήσει. Και εκείνος την αγκάλιασε και την τύλιξε με την πετσέτα, για να μην κρυώσει. Μπράβο, κορίτσι μου, της είπε, γεμάτος περηφάνια. Φοβήθηκα παππού, είπε εκείνη. Μπράβο κορίτσι μου, της ξαναείπε. Να πάρουμε αμέσως τηλέφωνο την μαμά και τον μπαμπά, να τους πούμε τι σπουδαία είσαι. Το ασθενοφόρο που αμέσως ήρθε, πήρε και τις δύο για να τις μεταφέρει στο νοσοκομείο για να σιγουρευτεί τι ότι και οι δυο τους ήταν καλά. Ο κόσμος στην παραλία είχε συγκινηθεί. Άλλοι σταυροκοπιόνταν, άλλοι ρωτούσαν από περιέργεια να μάθουν τι έγινε, άλλοι συνέχισαν το μπάνιο τους σαν να μην συμβαίνει τίποτε. Υπήρχαν όμως και οι περίεργοι. Αυτοί, που αντί να θαυμάσουν την πράξη και να πουν δόξα τω Θεώ, είπαν ότι το χαζούλι κοριτσάκι έτρεξε να βοηθήσει γιατί δεν καταλάβαινε τον κίνδυνο. Είχε άγνοια κινδύνου. Ντροπή…. και μόνο ντροπή. Η Έρρικα δεν έσωσε μόνο έναν άνθρωπο, έσωσε μια οικογένεια, χάρισε στα δύο παιδιά τη μητέρα τους. Δικαίωσε η Έρρικα τους γονείς της που της έδωσαν την καλύτερη αγωγή που μπορούσαν. Την είχαν γράψει σε δύο ειδικά σχολεία, την πήγαιναν κάθε μέρα στο κολυμβητήριο, την έμαθαν να αντιλαμβάνεται και να ακούει αυτό που εμείς οι άλλοι δεν μπορούμε και κυρίως συζητούσαν για όλα μαζί της, της αφιέρωναν τον χρόνο που δικαιούται κάθε παιδί και ακόμα παραπάνω. Και το κυριότερο την κράτησαν την Έρρικα οι γονείς της στη ζωή. Δεν την σκότωσαν, όταν οι εξετάσεις στην εγκυμοσύνη είχαν δείξει κάτι πολύ περίεργο. Ούτε την άφησαν σε ίδρυμα να παλεύει με το χρόνο παρατημένη. Αντίθετα την έκαναν ηρωίδα. Την έκαναν να σώσει έναν άνθρωπο, της μετέδωσαν τον δικό τους ηρωισμό. Έδειξαν σε όλους εμάς ότι και σήμερα υπάρχουν ήρωες αληθινοί, έτοιμοι να θυσιαστούν, για να σώσουν τη ζωή του διπλανού τους. Αυτοί οι δυο γονείς και βέβαια και η Έρρικα είναι οι άνθρωποι της χρονιάς. Οι σημαντικότερες προσωπικότητες που αξίζουν κάθε βραβείο και κάθε έπαινο. Μόλις τελείωσα, οι περισσότεροι στο γραφείο έκλαιγαν. Άλλοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα. Είναι η πιο σπουδαία βράβευση για τους πιο σπουδαίους ανθρώπους και όλοι θα βρισκόμαστε εκεί για να τους χειροκροτήσουμε! Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο: Κουρή Κουρή Στ΄ Δημοτικού Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 20 «Το ρόπαλο του Φοίνικα» Τα πολύ παλιά χρόνια ζούσε ένα πολύ παράξενο πουλί, ο Φοίνικας. Αυτό το πουλί είχε κίτρινο ράμφος, μπλε μάτια, μεγάλα καφέ φτερά με άνοιγμα τριών μέτρων, κόκκινο λοφίο και ένα σημάδι κάτω από το λαιμό του, που έμοιαζε με σταυρό. Ο Φοίνικας από μακριά φαινόταν σαν σταυραετός. Οι άνθρωποι σπάνια έβλεπαν τον Φοίνικα να πετάει ψηλά στον ουρανό, κοντά στα σύννεφα. Συνήθως καθόταν στην θεόρατη κορυφή του βουνού Όλυμπος, στην κατοικία των Θεών. Λένε μάλιστα πως έτρωγε μόνο μέλι και αμβροσία, που του την έδιναν οι Θεοί του Ολύμπου. Ο Φοίνικας είχε και πολύ μελωδική φωνή. Όταν κελαηδούσε ηρεμούσε όλη η φύση. Τα πουλιά σταματούσαν να πετούν και προσγειώνονταν αμέσως για να τον ακούσουν. Ακόμη και τα λιοντάρια και οι αρκούδες έκαναν ησυχία για να ακούσουν την φωνή του Φοίνικα. Οι άνθρωποι θεωρούσαν μοναδική τύχη το να δουν τον Φοίνικα να πετάει. Τον ξεχώριζαν αμέσως, όχι μόνο από το μέγεθός του, αλλά και από το ότι κουβαλούσε συχνά με το μεγάλο ράμφος του και τα μαύρα κοφτερά νύχια διάφορα αντικείμενα. Συνήθως ο Φοίνικας μετέφερε ξύλα που μύριζαν ωραία για να φτιάξει την φωλιά του με αυτά. Τα έβρισκε ψηλά στις βουνοκορφές του Ολύμπου. Τα έκοβε από τα ρόπολα. Αυτά είναι τεράστια πεύκα αρωματικά, με ύψος όσο μια σημερινή πολυκατοικία! Ορισμένοι λένε ότι από τα ρόπολα φτιάχνονται τα ρόπαλα και ότι όποιος παλέψει κρατώντας ένα τέτοιο ξύλο, θα βγει σίγουρα νικητής. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης, είχε βρει μια μέρα ένα τέτοιο ξύλο. Για την ακρίβεια, δεν το βρήκε. Κάποιος του το έδωσε. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι Τούρκοι ήξεραν ότι αν έπιαναν το στρατηγό Μακρυγιάννη, θα φόβιζαν πολύ τους Έλληνες, θα τους έφερναν μεγάλη ταραχή και θα τους άφηναν χωρίς αρχηγό. Έστησαν λοιπόν μια καλή ενέδρα και κατάστρωσαν ένα πονηρό σχέδιο. Έβαλαν είκοσι Ελληνόπουλα που είχαν βουτήξει από το παιδομάζωμα να πεζοπορούν, με πολύ λίγους στρατιώτες και το διέδωσαν παντού. Όταν το έμαθε ο Μακρυγιάννης, δεν έχασε καιρό. Αν και δεν είχε μαζί του κάποιον από τους συντρόφους, έτρεξε αμέσως να τα ελευθερώσει, χωρίς να χάσει λεπτό. Μόλις πλησίασε, τον περικύκλωσαν και τον έπιασαν αιχμάλωτο. Τον έδεσαν και στα χέρια και στα πόδια. Πέντε άντρες χρειάστηκαν για να το πετύχουν. Θηρίο ο Έλληνας στρατηγός. Ανίκητος. Τον οδήγησαν αμέσως στο στρατόπεδό τους, όπου κάτω από τη γη είχαν σκάψει φυλακές. Υπόγειες και τεράστιες φυλακές. Εκεί βρίσκονταν φυλακισμένα και πεντακόσια Ελληνόπουλα, που τα είχαν πάρει με το ζόρι από τις οικογένειές τους. Ήθελαν αγόρια να τα κάνουν γενίτσαρους. Μόλις τα είδε ο στρατηγός, τα ‘χασε. - «τι κάνετε βρε εδώ, μακριά από τις μανάδες σας;» - «μας έχουν φυλακίσει. Πεινάμε και φοβόμαστε.» - «μη φοβάστε, γι’ αυτό είμαι εγώ εδώ.» -«μα και σένα σε χουν δεμένο!» -«σε λίγο θα δείτε τι θα γίνει. Καν’ τε λίγο υπομονή. Ο θεός είναι μαζί μας.» Ο στρατηγός κατάλαβε ότι είχε μεγάλη ευκαιρία να ελευθερώσει όλα αυτά τα παιδιά και να τα γυρίσει στις οικογένειές τους. Πώς όμως; Κανείς Έλληνας δεν ήξερε ότι υπήρχαν υπόγειες φυλακές σ’ αυτό το σημείο. Αχ.. να μπορούσε να βρει ένα τρόπο να ειδοποιήσει τους άλλους οπλαρχηγούς. Τότε έπεσε ένα ξύλο από τον καταγάλανο ουρανό! Ένα κλαδί από ρόπολο. Κοίταξε ψηλά και είδε τον Φοίνικα να κάνει γύρους πάνω από το στρατόπεδο. Κατάλαβε αμέσως τι μπορούσε να κάνει. Πήρε το ξύλο που μοσχοβολούσε και με μια κοφτερή πέτρα χάραξε επάνω του ένα σύντομο μήνυμα για τους οπλαρχηγούς. Ήταν ένα μήνυμα ελευθερίας. Εάν έπαιρναν το ξύλο στα χέρια τους οι Έλληνες θα μάθαιναν για τις φυλακές και θα ελευθέρωναν τα παιδιά. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 21 Ο Φοίνικας πήρε με τα γαμψά του νύχια το ρόπολο, πέταξε γρήγορα μακριά από την φυλακή, έφτασε στο κρησφύγετο του Κολοκοτρώνη και του το έριξε μέσα. Ο γέρος του Μοριά αμέσως κατάλαβε τι είχε γίνει. Πήρε το ξύλο και από την πίσω μεριά του έγραψε «την Κυριακή, μέρα του Κυρίου. Εσύ το νου σου στα παιδιά μας. Πίσω μόλις ακούσετε τον Φοίνικα.» Μόλις έγραψε το μήνυμα, έδωσε το ρόπολο στον Φοίνικα και τον ευχαρίστησε. Του έδειξε έπειτα τον ουρανό για να το πάει πάλι πίσω. Ο Φοίνικας πέταξε πάνω από τη φυλακή. Άφησε το ξύλο στον Μακρυγιάννη. Εκείνος διάβασε το μυστικό αλλά μόλις ήταν στην τελευταία λέξη, οι Τούρκοι φρουροί έδωσαν ένα δυνατό χτύπημα και σ’ αυτόν και στο πουλί. Πριν προλάβουν όμως να πάρουν στα χέρια τους το ρόπολο και να διαβάσουν το μήνυμα του Κολοκοτρώνη, ο Φοίνικας σηκώθηκε και άρχισε να τραγουδά δυνατά. Άρπαξε με τα πόδια του το ρόπολο και κάθισε πάνω του. Αμέσως ο ήλιος έριξε τις ακτίνες του πάνω στον Φοίνικα. Το ρόπολο πήρε γρήγορα φωτιά και άρχισε να βγάζει ένα καταπληκτικό άρωμα. Με θαυματουργικό τρόπο ο Φοίνικας κάηκε. Οι Τούρκοι παρακολουθούσαν την σκηνή και τα είχαν χαμένα. Νόμισαν ότι ο Μακρυγιάννης έκανε κάτι μαγικό. Είναι μάγος, άρχισαν να φωνάζουν και τραβήχτηκαν πίσω φοβισμένοι. Είναι μάγος, εξαφάνισε το πουλί. Και τι είδους πουλί ήταν αυτό; Πρώτη φορά το είδαμε στη ζωή μας, έλεγαν καταφοβισμένοι. Το βέβαιο πάντως είναι ότι είχαν χάσει την ευκαιρία να διαβάσουν το μήνυμα και να προφυλαχτούν από την επίθεση των Ελλήνων. Βλέπεις δεν ήξεραν ότι ο Φοίνικας είναι το μόνο πουλί στον κόσμο, που γίνεται στάχτη μόλις θελήσει και μάλιστα μετά από λίγο ξαναγεννιέται από τη στάχτη του για να βοηθήσει όποιους αγαπάει! Την Κυριακή οι Έλληνες έκαναν έφοδο, αιφνιδίασαν τους Τούρκους, ελευθέρωσαν τα παιδιά και τα οδήγησαν μέσα από το δάσος σε ασφαλές μέρος. Μπροστά από τα παιδιά πετούσε χαμηλά ο Φοίνικας, σκεπάζοντάς τα με τα τεράστια φτερά του. Ο Φοίνικας είχε ξαναγεννηθεί από τις στάχτες του και οδηγούσε τώρα τα παιδιά στην ελευθερία. Έτσι και ‘γω σήμερα ψάχνω να βρω έναν Φοίνικα για να τον κάνω δώρο στην πατρίδα μου, την Ελλάδα. Στο ρόπολο θα γράψω αυτό που μου ‘μαθε το σχολείο μου «η αγάπη θα ελευθερώσει τον κόσμο.» Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο: Θρύλος Γ΄Δημοτικού Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 22 Εκδηλώσεις του σχολείου μας Ε Ρ ΓΑ & Η Μ Ε Ρ Ε Σ Ανοιξιάτικη ομαδική εργασία των μαθητών της Α΄Δημοτικού Αποκριάτικο πάρτυ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 23 Εκδηλώσεις του σχολείου μας Εργασίες μαθητών του σχολείου μας, με αφορμή το αφιέρωμα στο μουσικοσυνθέτη Γιάννη Σπανό Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 24 Εκδηλώσεις του σχολείου μας Οι μαθητές της Ε΄και ΣΤ΄ τάξης παρακολούθησαν την μουσική-Θεατρική παράσταση με τον τίτλο “Με χάρτινο καράβι ταξιδεύω την Ελλάδα” Η Ε΄ τάξη κατασκευάζει ψηφιδωτά Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 25 Εκδηλώσεις του σχολείου μας Οι μαθητές της Ε΄τάξης σε κατασκευές κολάζ και βυτρό. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 26 Εκδηλώσεις του σχολείου μας Επισκεψη της Δ δημοτικου στο ιδρυμα "ΔΡΩ" με θεμα τη λαϊκή παραδοση. Εκδρομή της Δ δημοτικού στην έκθεση "Αρχαίοι θεοι και ήρωες" στο κεντρο ιππασίας στο Γουδί. Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 27 ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ “Μ Α Ν Ε Σ Η” ΣΑΣ ΕΥΧΟΝΤΑΙ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ Εκπαιδευτήρια “Μάνεση” Σελίδα 28