Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Πανεπιστημίου Αιγαίου 2ο Θερινό Σχολείο Νεανικής Επιχειρηματικότητας "ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ‘ 1 με 5 Ιουλίου 2013 Επιχειρηματικός Σχεδιασμός: από τη σύλληψη της ιδέας στην υλοποίηση Γ. Σταμπουλής, ΜΟΚΕ & Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας «Η επιχειρηματικότητα είναι επικίνδυνη κυρίως επειδή πολύ λίγοι επιχειρηματίες ξέρουν τι κάνουν». –Peter Drucker «Οι ιδέες κι οι αγώνες για να ζήσουν χρειάζονται οργάνωση» Σύνθημα πολιτικής νεολαίας, ‘70ς Σκοπός Η ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη παρουσίαση ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου Μέθοδος Συνεχής συμπλήρωση και βελτίωση του σχεδίου, με τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων για την κατάλληλη και επαρκή τεκμηρίωση Τι είναι ένα Ε.Σ.  «... περιγράφει τη μέθοδο διαχείρισης μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα», (Stutely, 2003)  «... αντιπροσωπεύει μια σαφή διατύπωση του οράματος του στελέχους [επιχειρηματία], τον τρόπο επίτευξής του και των κινδύνων που ενέχονται. Ουσιαστικά ενσωματώνει την αντίληψή του/της για την επιχείρησή του/της, σήμερα, στο παρελθόν και στο μέλλον» (Freemantle, 1994)  «... κάθε σχέδιο που δίνει τη δυνατότητα σε μια επιχείρηση να κοιτάξει μπροστά, να κατανείμει πόρους, να εστιάσει σε κρίσιμα σημεία, και να προετοιμασθεί για προβλήματα και ευκαιρίες» (Berry, 2000) Γιατί; Η σκοπιμότητα ενός Ε.Σ.  Παρουσίαση μιας ιδέας και του τρόπου υλοποίησής της      Σε επενδυτές Σε εταίρους Σε συνεργάτες Σε εργαζόμενους Με σκοπό:  Τη βελτίωσή της (έλεγχο και συζήτηση) και  προσέλκυση επένδυσης (-σεων)     Σε υφιστάμενη επιχείρηση Σε νέα επιχείρηση παρακολούθηση της προόδου Έλεγχος    Βιωσιμότητας Πραγματισμού (παραδοχών) Σχεδιασμού Ακροατήρια  Εμείς  Το γραπτό και οι αριθμοί επιβάλλουν τη σαφήνεια που διαφεύγει της προφορικής περιγραφής    Συνεργάτες – ομάδα – επιχείρηση Περιβάλλον: οικογένεια, φίλοι κλπ. Επενδυτές: εταίροι, δανειστές, Επιχ. Άγγελοι κλπ. Η διαδικασία του Ε.Σ.          Καθορισμός επιχειρηματικής δραστηριότητας Περιγραφή παρούσας κατάστασης Ανάλυση αγοράς: ανταγωνισμός και τοποθέτησή μας (αδυναμίες και ισχυρά σημεία) Εντοπισμός κινδύνων και ευκαιριών Καθορισμός στόχων Ανάπτυξη στρατηγικής για την αντιμετώπιση των κινδύνων και την αξιοποίηση των ευκαιριών Διαμόρφωση στρατηγικής σε συγκεκριμένα και αποτελεσματικά σχέδια Προβολές δαπανών, κερδών και ταμειακών ροών Ολοκλήρωση – Έλεγχος και ανασκόπηση. Περιεχόμενο Ε.Σ.   I. II. 1. 2. 3. 4. 5. 6.  Τίτλος Επιχείρησης (Τύπος, Τοποθεσία κλπ.) Επιχειρησιακή Σύνοψη Επιχειρηματική Ομάδα Αναλυτικό Επιχειρηματικό Σχέδιο Η Επιχειρηματική Σύλληψη Ανάλυση του κλάδου Σχέδιο Μάρκετιν Σχέδιο Λειτουργίας (παραγωγής κλπ.) Σχέδιο Ανάπτυξης Οικονομικό Σχέδιο Παραρτήματα Επιχειρηματική Ομάδα    Το πιο σημαντικό στοιχείο Το πιο δύσκολο να αλλάξει Τα υπόλοιπα σίγουρα θα αλλάξουν πολλές φορές (pivot) 1. Η Επιχειρηματική Σύλληψη    Όραμα της επιχείρησης Δήλωση Αποστολής της επιχείρησης Βασικές αξίες  Κοινές για όλους τους σχετιζόμενους με την επιχείρηση (εργαζόμενους, επενδυτές, πελάτες, προμηθευτές κλπ.) «Όραμα δίχως πράξη είναι ονειροπόληση. Δράση δίχως όραμα είναι εφιάλτης» Ιαπωνική παροιμία Σκοπός της επιχείρησης   Κέρδος; - επένδυση Αποστολή:     ικανοποίηση χρηστών προσφορά / δημιουργία αξίας Όραμα Ποιοί πρέπει να τα ξέρουν;    Κατανοούν όλοι με τον ίδιο τρόπο την αποστολή της επιχείρησης; Αναγνωρίζουν την αξία της αποστολής; Συμφωνούν ότι η αποστολή είναι πραγματοποιήσιμη και εφικτή; Όραμα της επιχείρησης   Ορίζει το μακροπρόθεσμο σκοπό της επιχείρησης Μια εικόνα της επιχείρησης ή του κόσμου στο μέλλον  General Electric: ‘We bring good things to life’  «κόσμος δίχως φτώχεια, … δίχως εκμετάλλευση» Δήλωση Αποστολής της επιχείρησης   Σκοπός και στόχοι της επιχείρησης Τι κάνει η επιχείρηση για να υλοποιήσει το όραμά της       Ορίζει τι είναι η επιχείρηση και τι φιλοδοξεί να γίνει Ορισμένη ώστε να αποκλείει δραστηριότητες, αλλά επιτρέπει τη δημιουργική ανάπτυξη Διακρίνει την επιχείρηση από άλλες Πλαίσιο αξιολόγησης των δραστηριοτήτων και των επιλογών Σαφής και κατανοητή από όλους “To protect and promote the interests of motorcyclists while serving the needs of its members.” (American Motorcyclist Association) Επιχειρηματικότητα        Η επιδίωξη παραγωγής αξίας μέσα από την επίλυση προβλημάτων των πολιτών «Έχω ένα όνειρο» - όραμα – το ΤΙ; Ικανότητα που αναπτύσσεται, καλλιεργείται Αφορά γνώση, γνωσιακή κουλτούρα, αξίες Επιτυχίες αλλά και αποτυχίες Συλλογική Διεπιστημονική Τί είναι η επιχείρηση;   Ένα σύστημα πόρων με σκοπό την παραγωγή χρήσιμων αγαθών (προϊόντων και υπηρεσιών) Πόροι:  Κεφάλαιο και εργασία (η κλασική προσέγγιση)  Άυλοι και υλικοί Πόροι          Γήπεδα και κτίρια Εξοπλισμός Λογισμικό Γνώσεις και ικανότητες Οργάνωση Βιομηχανική ιδιοκτησία: διπλώματα ευρεσιτεχνίας, επωνυμίες Φήμη Δικτύωση Χρήμα(;) Γιατί υπάρχουν επιχειρήσεις (οργανισμοί);  Διότι το σύστημα είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών  Οργάνωση, συνέργιες, οικονομίες κλίμακας, εξειδίκευσης-εμπειρίας κλπ.  Η εναλλακτική είναι η απόλυτη αγορά Τί κάνει η επιχείρηση;   Προσθέτει αξία στη ζωή (ανθρώπων) ή τη λειτουργία (οργανισμών) Ανταποκρίνεται σε ανάγκες  κρίσιμες ή επουσιώδεις  διατυπωμένες ή λανθάνουσες  με την ανάπτυξη και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών  Μεταφράζει την πληροφορία αξιοποιόντας τους πόρους της (χαλασμένο τηλέφωνο) Πώς το κάνει η επιχείρηση;  Αναλύει τις ανάγκες, αφουγκράζεται, οραματίζεται, διερευνά τις κοινωνικές τάσεις (μάρκετιν, έρευνα αγοράς, διορατικότητα, κοινωνική ευαισθησία και όραμα)  Σχεδιάζει, αναπτύσσει, δοκιμάζει: ιδέες, τεχνολογίες, προϊόντα, υπηρεσίες (Ε&Α)  Παράγει  Πληροφορεί και προωθεί (μάρκετιν)  Διανέμει  Πουλά  Εισπράτει  Όλα τα παραπάνω απαιτούν επενδύσεις σε εξειδικευμένους πόρους (όλων των ειδών) Στοιχεία μιας επιχειρηματικής ιδέας Μια πρόταση αξίας – Τί; 1. • Η αξία-χρησιμότητα που απολαμβάνουν οι χρήστες-πελάτες από την πrοσφερόμενη υπηρεσία ή προϊόν μείον το κόστος τους (όχι απλά την τιμή) Μια πρόταση απόδοσης και βιωσιμότητας – Πώς; 2. • Τα έσοδα που ο οργανισμός θα παράγει (νομιμοποιεί) με την προσφορά του μείον το κόστος για την παραγωγή και παροχή του προϊόντοςυπηρεσίας Μια πρόταση κινητοποίησης για συμμετοχή – Ποιοί και γιατί; 3. • Τα θετικά κίνητρα και σκοποί που προτείνονται στους έχοντες διακύβευμα να υποστηρίξουν, να συμμετάσχουν και να υλοποιήσουν το εγχείρημα Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία  Η τεχνολογική καινοτομία είναι σημαντική αλλά δεν αποτελεί προϋπόθεση  Συχνά οι πρωτοπόροι στην τεχνολογία βγαίνουν από το παιχνίδι: αυτοκίνητο, DOS, Windows, PC  Συνήθως η καινοτομία αφορά και άλλες πλευρές: παραγωγή και αλυσίδα αξίαςεφοδιασμού, θεσμούς, μηχανισμούς, νέες αγορές, συνήθειες, νέες ανάγκες κλπ.  Αν η καινοτομία αφορά στην (επιτυχή) εισαγωγή ενός νέου προϊόντος ή τεχνολογίας στον κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι,  Η επιχειρηματικότητα αφορά στην οργάνωση των πόρων για την αξιοποίηση της καινοτομίας, τη διάχυση-υιοθέτησή της από κοινωνικές ομάδες ή δομές με αποδοτικό τρόπο, και στη βιωσιμότητα των οργανωσιακών δομών Επιχειρηματική σκέψη-νοοτροπία  Τρόπος σκέψης για τον κλάδο που συλλαμβάνει τα οφέλη της αβεβαιότητας που παράγεται από την τεχνολογική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη  Η σφυρηλάτηση ευκαιριών από την αβεβαιότητα  Διορατικότητα: τι φέρνει το μέλλον;  Ποιές είναι οι πιθανές αιτίες-δυνάμεις-μηχανισμοί της αλλαγής;  Ποιά τα πιθανά πεδία εφαρμογής;  Ποιές οι κρίσιμες μάχες, από ποιούς και με τί στόχους;  Ποιές οι πιθανές εστίες αντίστασης; Γιατί;  Ποιές οι κρίσιμες (στρατηγικές) επιλογές των δρώντων; Ερωτήματα για την υλοποίηση  Ποια η μοναδικότητα τους εγχειρήματος;    Ποιό είναι το προϊόν;  Η μορφή: οπτικά, αισθητικά, αισθητηριακά, λειτουργικά, οικονομικά;  Πώς θα παρέχεται; Ποιές είναι η κύριες λειτουργικές παραδοχές;    Πόσο δύσκολο είναι να σας μιμηθούν; Ποιό πρόβλημα σκοπεύει να λύσει; Ποιών; Πώς; Με τι κόστος; Είναι αποτελεσματική η λύση; Είναι αποδοτική; Τι επίδραση θα έχει στους χρήστες-πελάτες, τους εργαζόμενους, τους επενδυτές, τους προμηθευτές, τους στρατηγικούς συμμάχους, την κοινωνία;  Πώς θα πεισθούν;  Πότε; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του σχεδίου υλοποίησης;  Υπάρχει άλλος τρόπος;  Βιωσιμότητα; Το Επιχειρηματικό Μοντέλο    Η δυναμική της δομής της επιχείρησης Το κεφάλαιο της επιχείρησης σπάνια είναι τα πάγια Το κεφάλαιο της επιχείρησης δεν είναι μόνο στο εσωτερικό της Ποιοί μετέχουν στο εγχείρημα; (Stakeholders)  Δεν έχουν μόνο οι μέτοχοι προσδοκίες  Πελάτες  Προμηθευτές  Εργαζόμενοι  Δανειστές  Τοπική κοινωνία Δεν υπάρχουν σκουπίδα, μόνο απορρίματα!!! Πάρε κόσμε, σκουπίδια πάρε!!! http://www.nycgarbage.com Παράδειγμα 1 Παράδειγμα 2 Παράδειγμα 3 Πέρα από τους πελάτες Μη διατυπωμένες Ανάγκες Διατυπωμένες Εξυπηρετούμενοι Μη εξυπηρετούμενοι Πελάτες 2. Ανάλυση του κλάδου  Μέγεθος:     Κατάσταση:   ζήτηση, πελάτες, αγορές κλπ. Αναπτυσσόμενος, ώριμος, φθίνων Τάσεις:     Τεχνολογία Καταναλωτικές Αξίες Διεθνής ανταγωνισμός κλπ.  Φραγμοί εισόδου και εξόδου           Κόστος επένδυσης Εμπειρία, χαμηλό κόστος Προνομιακή πρόσβαση σε εισροές Οικονομίες κλίμακας Επωνυμία Κανάλια διανομής Ιδιοκτησία τεχνολογίας, προϊόντων κλπ. Κυβερνητική πολιτική Κόστος μετάβασης Αναμενόμενη αντίδραση ανταγωνιστών Ανάλυση ανταγωνιστικού περιβάλλοντος  Μακρο-περιβάλλον: ανάλυση PEST  Πολιτική  Οικονομία  παγκοσμιοποίηση  Κοινωνία  Δημογραφία, κοινωνική ανθρωπολογία  Τεχνολογία  Μικρο-περιβάλλον: ο ανταγωνισμός στον κλάδο Οι 5 Δυνάμεις του Porter ΙΣΧΥΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ Συγκέντρωση προμηθευτών (ολιγοπώλιο) Σημασία κλίμακας για τον προμηθευτή Διαφοροποίηση εισροών Επίδραση εισροών στο κόστος ή τη διαφοροποίηση Κόστη αλλαγής για τις επιχειρήσεις Ύπαρξη υποκατάστατων εισροών Απειλή προς τα εμπρός καθετοποίησης Κόστος σχετικά με τις συνολικές αγορές στον κλάδο ΦΡΑΓΜΟΙ ΕΙΣΟΔΟΥ ΑΠΕΙΛΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ Κόστη αλλαγής Προδιάθεση των αγοραστών να υποκαταστήσουν Αντιστάθμιση τιμής-αξίας των υποκατάστατων ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΑ ΙΣΧΥΣ ΑΓΟΡΑΣΤΩΝ Διαπραγματευτική θέση Όγκος αγορών Πληροφόρηση αγοραστών Επωνυμία - Ταυτότητα Ευαισθησία στην τιμή Απειλή προς τα πίσω καθετοποίησης Διαφοροποίηση προϊόντος Συγκέντρωση αγοραστών σε σχέση με τον κλάδο Διαθέσιμα υποκατάστατα Κίνητρα αγοραστών Απόλυτο πλεονέκτημα κόστους Καμπύλη μάθησης Πρόσβαση σε εισροές Κρατική πολιτική Οικονομίες κλίμακας Απαιτήσεις σε κεφάλαιο Επωνυμία - Ταυτότητα Κόστη αλλαγής Πρόσβαση στη διανομή Αναμενόμενη αντίδραση Ίδιοποιημένα προϊόντα ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Φραγμοί εξόδου Βαθμός συγκέντρωσης Σταθερά κόστη/ Προστιθέμενη αξία Ανάπτυξη κλάδου-αγοράς Σποραδική υπερπαραγωγή (δυναμικότητα) Διαφορές προϊόντων Κόστη αλλαγής Επωνυμία - Ταυτότητα Ποικιλότητα ανταγωνιστών Εταιρικά διακυβεύματα Στρατηγική τοποθέτηση Τιμή Αξία Ανάγκη Β το ανταγωνιστικό τοπίο Ανάγκη Α Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα  Πλεονέκτημα που δεν κληρονομείται, αλλά δημιουργείται από τον ενεργό συνδυασμό και ανάπτυξη πόρων με συγκεκριμένο στόχο:  Δύσκολο να «αποκτηθεί»  Απαιτεί χρόνο και δέσμευση πόρων  Αναπτύσσεται, δεν είναι στατικό Στρατηγική        Ανάλυση SWOT (στην αρχή, αλλά στο κείμενο ως συμπέρασμα) Σε τί είμαστε καλύτεροι και γιατί; Πώς τοποθετούμαστε στην αγορά; Ποιό είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θέλουμε να οικοδομήσουμε; Γιατί θα είναι δύσκολο για τους άλλους να μας φθάσουν; Ποιοί είναι οι κρίσιμοι πόροι στους οποίους βασιζόμαστε; Ποιες οι κρίσιμες συνεργασίες; 3. Σχέδιο Μάρκετιν  Αγορά(ές) στόχος  Περιγραφή  Αποτελέσματα έρευνας αγοράς  Στρατηγική εισόδου     Ανάλυση ανταγωνισμού Τιμολογιακή πολιτική Σχέδιο προβολής Διανομή 4. Σχέδιο Λειτουργίας A. Χαρτογράφηση των ροών όλων των πλευρών της επιχείρησης:    Πρώτες ύλες και προμηθευτές Παραγωγή των προϊόντων και παροχή των υπηρεσιών Διαδικασία πωλήσεων:   B. C. D. E. Από την επαφή με τον πελάτη μέχρι τη λήξη της συνεργασίας Λογιστήριο και διαχείριση λογαριασμών: τιμολόγηση, εισπράξεις κοκ. Βασική ομάδα Σύμβουλοι Απαιτήσεις σε κτήρια και κόστος Ανθρώπινο δυναμικό, στελέχωση κατά την ανάπτυξη 5. Σχέδιο Ανάπτυξης  Στόχοι ανάπτυξης: Βραχυπρόθεσμοι  Μακροπρόθεσμοι   Στρατηγικές ανάπτυξης Νέες αγορές  Νέα προϊόντα  Νέες τεχνολογίες  Συμμαχίες κλπ.   Απαιτήσεις, προϋποθέσεις ανάπτυξης 6. Οικονομικό Σχέδιο  Πλήρης κατάλογος των βασικών παραδοχών για:  το βασικό σενάριο  το χειρότερο σενάριο    Προβλέψεις εσόδων για τα δύο σενάρια Προβλέψεις ισολογισμών για τα δύο σενάρια Προβλέψεις χρηματοροών για τα δύο σενάρια Η λειτουργία της οικονομικής διαχείρισης  Εργαλείο ελέγχου και προγραμματισμού, που αφορά (εκτός από το λογιστήριο και τον έλεγχο):  Στρατηγική  Διαχείριση κινδύνου  Καθημερινή Λειτουργία Στρατηγική   καθορισμός κριτηρίων λήψη αποφάσεων επένδυσης και ανάπτυξης των πόρων της επιχείρησης προϋπολογισμός επενδύσεων  προϋπολογισμός ταμειακών ροών  χρηματοοικονομική εκτίμηση επενδύσεων  Διαχείριση κινδύνου    από απρόβλεπτους παράγοντες στη λειτουργία ή από την οικονομική δομή της επιχείρησης, επιλογή κεφαλαιακής δομής:    σχέση μετοχικού κεφαλαίου με απαιτήσεις πιστωτών επιλογή τύπων χρέους πολιτική μερισμάτων Καθημερινή Λειτουργία  εξασφάλιση επαρκούς ρευστότητας,  είτε ως καθαρού ρευστού,  είτε ως πιστωτικά όρια,  διαχείριση ρευστοποιήσιμων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού,  παρακολούθηση ταμειακών ροών Η λογική αλληλουχία Επενδυτική απόφαση: ανάλυση και αξιολόγηση επένδυσης • Τι ποσό θα απαιτηθεί; • Πότε; • Τι θα αποδόσει και πότε; Χρηματοδότηση: • Από πού; Ίδια κεφάλαια και δάνεια (σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια) • Πολιτική μερισμάτων Λειτουργία: διαχείριση ρευστότητας (κεφαλαίου) • Εκπλήρωση υποχρεώσεων • Διάθεση αποθεματικών • Αντιστάθμιση κινδύνων (συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκια, τιμές εμπορευμάτων ή Α΄υλών κλπ.) Προϋπολογισμός επένδυσης  Κόστος επένδυσης  Αρχική επένδυση  Λειτουργικό κόστος  Σταθερό κόστος  Μεταβλητό κόστος  Απόδοση επένδυσης  Τιμολογιακή πολιτική  Εκτίμηση πωλήσεων Πρόχειρος υπολογισμός κόστους και αποτελεσμάτων Αρχικό κόστος Λειτουργικό κόστος Μισθοί Κόστος λειτουργίας εγκατάστασης Α' ύλες Κριθάρι Νερό Λυκίσκος Υπολοιπα κόστη παραγωγής Μεταφορικά Διαφήμιση Πωλήσεις Κέρδη προ Φόρων και Αποσβέσεων Αποσβέσεις Κέρδη προ Φόρων Φόροι Καθαρά κέρδη 100000 Παραγωγικό δυναμικό/έτος 92500 54000 Προσωπικό 15000 Ανά μονάδα προϊόντος 1000 Ποσότητα 2000 Ποσότητα 2500 Ποσότητα 3000 κόστος 5000 κόστος 10000 135000 Ποσότητα 42500 15000 27500 9625 17875 100000 3 Κόστος μισθού 18000 0,02 Τιμή 0,2 Τιμή 0,005 Τιμή 0,03 0,05 0,5 0,1 5 90000 Τιμή πώλησης 1,5 Κριτήρια αξιολόγησης επένδυσης  Η επένδυση πρέπει να εξασφαλίζει αποδόσεις που να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του επενδυτή για την απόδοση του κεφαλαίου λαμβάνοντας υπόψη Το ισχύον επίπεδο επιτοκίων  Την «επικινδυνότητα» του εγχειρήματος (όσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος αποτυχίας, τόσο μεγαλύτερη η απαιτούμενη απόδοση)  Τις αποδόσεις αντίστοιχων εγχειρημάτων (συγκριτική αξιολόγηση), όπως π.χ. την απόδοση ανά τ.μ. σε εμπορικά καταστήματα, το ποσοστό πληρότητας σε ξενοδοχεία  Ανάλυση νεκρού σημείου  Ποια πρέπει να είναι η ποσότητα (όγκος) πωλήσεων, ώστε η επιχείρηση να μην λειτουργεί με ζημία;  Συνθήκη: Έσοδα = έξοδα Σταθερόκκόστο Q Τιμή ΜοναδιαίοΜεταβλητόΚόστος Διάγραμμα Νεκρού Σημείου n Καθαρή παρούσα αξία NPV  t Ct n 1 (1 r ) Σύγκριση ανάμεσα στο κόστος μιας επένδυσης και την παρούσα αξία αβέβαιων μελλοντικών ταμειακών ροών που προκύπτουν από αυτή     Καθορίζονται οι ταμειακές ροές  ονομαστικές ή πραγματικές (με ή χωρίς πληθωρισμό);  ο χρονικός ορίζοντας αξιολόγησης του έργου  υπολλειματική αξία (με τις φορολογικές επιπτώσεις) Ορίζεται το επιτόκιο προεξόφλησης Υπολογίζονται οι παρούσες αξίες και η ΚΠΑ (NPV) Λαμβάνεται η απόφαση Ελεύθερη ταμειακή ροή (Free Cash Flow - FCF) = + + - Λειτουργικό αποτέλεσμα Αποσβέσεις Φόροι Μη λειτουργικά έσοδα Επενδύσεις σε ρευστοποιήσιμα Επενδύσεις σε πάγια Άλλα κριτήρια    Χρόνος αποπληρωμής της επένδυσης Δείκτης εσωτερικής απόδοσης: το επιτόκιο προεξόφλησης για το οποίο η ΚΠΑ ισούται με μηδέν Δείκτης αποδοτικότητας=ΚΠΑ/Αρχική επένδυση Ανάλυση επένδυσης  Ανάλυση ευαισθησίας   Μελέτη της μεταβολής της απόδοσης του εγχειρήματος ανάλογα με τη μεταβολή κρίσιμων παραμέτρων Ανάλυση σεναρίου  Διερεύνηση της επίδρασης μελλοντικών εξελίξεων όπου μεταβάλλονται πολλές μεταβλητές μαζί,  π.χ. η μείωση της αγοραστικής δύναμης που προκαλείται σε περίοδο ύφεσης έχει ως αποτέλεσμα τόσο τη μείωση της ζήτησης όσο και την ευαισθησία ως προς την τιμή, οπότε άναμένεται και μείωση στην τιμή. Χρηματοδότηση - Πηγές κεφαλαίου   Ίδια κεφάλαια Άλλοι μέτοχοι: η συμμετοχή στο κεφάλαιο μιας επιχείρησης σημαίνει συνήθως συμμετοχή στον έλεγχο και τη διοίκηση. Πόσο είμαστε διατεθιμένοι να παραχωρήσουμε;        Ιδιώτες Επιχειρηματικοί άγγελοι Venture Capital Οι επενδυτές δεν προσφέρουν μόνο κεφάλαιο. Συνήθως είναι σε θέση να συμβάλουν ουσιαστικικά με την εμπειρία, την τεχνογνωσία και τις επαφές τους Δάνεια Επιχορηγήσεις Χρηματοδότηση επέκτασης με franchise Πώς επηρεάζει η δομή του κεφαλαίου  Ρευστότητα  Αποπληρωμή δανείων  Μερίσματα    Απόδοση επένδυσης Πιστοληπτική ικανότητα Δυνατότητα ανάπτυξης Τα ακριβή στοιχεία κοστίζουν     Πόσο θα πρέπει να επιμείνουμε στην έρευνα για την εκτίμηση των οικονομικών μεγεθών; Το κόστος απόκτησης πληροφορίας δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το αναμενόμενο όφελος Η ανάλυση ευαισθησίας και σεναρίου συμβάλλει στην αντιμετώπιση του πληροφοριακού ελλείματος Η επιχειρηματικότητα συνίσταται όχι στην ακριβή πρόβλεψη των δεδομένων αλλά στην παρκή προετοιμασία για την αντιμετώπισει του απρόβλεπτου Ανασκόπηση Πηγή: ALBA 2007 Χαρακτηριστικά ενός καλού Ε.Σ.      Ειλικρίνεια Ρεαλισμός Τεκμηρίωση Εσωτερική συνοχή: εξάλειψη αντιφάσεων Σαφής στρατηγική:        Που είμαστε Που πάμε και πότε Πώς θα το επιτύχουμε Ποσοτικοποίηση των στόχων Αφοσίωση και δέσμευση Επαγγελματική παρουσίαση Εξειδικευμένες γνώσεις