Συνέντευξη: Larry Connors, Mike Dever
ΛΟ Ι Π
ΛΕΤΕ
Α
ΟΝ Ν
Σ ΟΙ
ΟΠΩ
Ε
Τ
ΔΥ Σ Ε
Τ ΕΣ
ΕΠ ΕΝ
Ε Ν ΔΥ
Π
Ε
Ι
Τ ΕΡ Ο
Κ Α ΛΥ
ΟΥ
ΚΟ Σ Μ
Τ ΟΥ
ΘΕ
Ο προσωπικός σας μέντορας στις επενδύσεις
Διαμόρφωση
Τσουνάμι
Πώς να
ανιχνεύσετε
κρυμμένες
αποκλίσεις
Η ψυχολογία των
επενδύσεων
www.traders-mag.gr | 03.2013
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡ
Μάθετε πώς να αξιοποιήσετε
εισαγωγή αριθμού
επιθυμητής σελίδας
ρύθμιση ήχου
επιλογή
πλήρους
οθόνης
ΠΛΗΚΤΡΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΙΔΙΑ
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
πλήκτρο αναζήτησης
κατηγοριών και
άρθρων
ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ
ΜΙΚΡΟΓΡΑΦΙΕΣ
προσθήκη
σελιδοδεικτών
πλήκτρο εμφάνισης
όλων των σελίδων
ΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ TRADERS´!
στο έπακρο το περιοδικό μας.
αναζήτηση για
λέξεις-κλειδιά
μετάβαση στην
επόμενη σελίδα
οι τονισμένες περιοχές είναι
συνδεδεμένες
αναζήτηση
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟ
ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Μοιραστείτε τη
σύνδεση με το
περιοδικό στο facebook, το twitter ή την
ιστοσελίδα σας
εκτύπωση όλων ή
επιλεγμένων σελίδων
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ
ΤΕΥΧΟΣ
Κατεβάστε το τεύχος
στον υπολογιστή σας
σε μορφή PDF
Ανακαλύψτε τη δύναμη της πλατφόρμας
συναλλαγών FXCM Trading Station II
Το trading στα νομίσματα πιθανόν να οδηγήσει σε απώλειες μέρους ή του συνόλου του κατατεθειμένου κεφαλαίου σας.
www.fxcm.gr
Forex Capital Markets Ltd, Λ. Βουλιαγμένης 98, Γλυφάδα, Αθήνα - 210 9690406
Το trading στα νομίσματα με τη χρήση του επιπέδου περιθωρίου (margin) φέρει υψηλό κίνδυνο και μπορεί να μην είναι κατάλληλο για όλους τους
επενδυτές. Πριν αποφασίσετε να κάνετε trading σε νομίσματα ή σε άλλα προϊόντα που προσφέρει η FXCM θα πρέπει να θέσετε τους προσωπικούς
σας αντικειμενικούς στόχους και να εξετάσετε προσεκτικά την οικονομική σας κατάσταση, τις ανάγκες σας και την εμπειρία που διαθέτετε. Η Forex
Capital Markets Ltd είναι εξουσιοδοτημένη από και υπόκειται στους κανονισμούς του UK Financial Services Authority (“FSA”)[Αρ. Εγγραφής: Νο.
217689].
Η Forex Capital Markets Limited – FXCM Hellas, (“FXCM”) είναι υποκατάστημα της Forex Capital Markets Ltd. και ελέγχεται μερικώς από το FSA και
σε συγκεκριμένα ζητήματα από την Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Hellenic Capital Markets Commission – HCMC).
μΗνΥμα τοΥ ςΥντακτΗ
www.traders-mag.gr 03.2013
Ο ανυπόμονος επενδυτής και ο
σύμβουλός του
Ιωάννης Κανταρτζής
Νιώσε τον φόβο,
και κάντο όπως και να’ χει
Αναστάσιος Παπακώστας
To Τraders’ έρχεται σε εσάς εντελώς
δωρεάν. Αυτό είναι δυνατόν λόγω της
υποστήριξης των διαφημιστών και
των χορηγών μας. Σας προτρέπουμε,
λοιπόν, να προσέξτε τα μηνύματά
τους και να τους βοηθήσετε να
αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους.
Επιπλέον, θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα
τα δικά σας σχόλια, που αποτελούν
για
εμάς
το
μοναδικό
εργαλείο
συνεχούς βελτίωσης του περιοδικού
» Υπάρχει μια παραβολή με τον τίτλο «ο στόχος», την οποία
ανακάλυψα στο επενδυτικό blog www.traderhabits.com. Είναι
εκπληκτική διότι επισημαίνει μια κοινή αδυναμία πολλών
επενδυτών. Η παραβολή είναι η εξής:
Ένας επενδυτής συναντά έναν πεπειραμένο σύμβουλο και τον
ρωτάει πώς θα μάθει να εκτελεί επιτυχείς συναλλαγές με το
συντομότερο δυνατό τρόπο:
επενδυτής: Δυστυχώς, έχω μόνο τρεις ημέρες στη διάθεσή μου
για να μάθω από σένα, αλλά το θέλω πάρα πολύ. Περίπου πόσος
χρόνος θα χρειαστεί;
ςύμβουλος: Τρεις εβδομάδες.
επενδυτής: Έχω μόνο τρεις ημέρες, όχι τρεις
εβδομάδες. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί;
ςύμβουλος: Τρεις μήνες.
επενδυτής: Αρχίζεις να με εκνευρίζεις. Ξέρω ότι
μπορείς να μου μάθεις να εκτελώ επιτυχείς συναλλαγές,
γι’ αυτό πες μου παρακαλώ, πόσος χρόνος θα
χρειαστεί.
ςύμβουλος: Τρία χρόνια.
επενδυτής: Δεν πρόκειται να συνεννοηθούμε. Θα απευθυνθώ σε
άλλο σύμβουλο.
ςύμβουλος: Θα σου πάρει μια ολόκληρη ζωή για να μάθεις να
εκτελείς επιτυχείς συναλλαγές.
Πρέπει να έχουμε τη διάθεση να μαθαίνουμε και να διευρύνουμε
τους ορίζοντές μας διαρκώς, δίχως να προσμένουμε την άμεση
επίτευξη σημαντικής προόδου. Κανείς δεν είναι σε θέση να
προσδιορίσει το πότε θα φτάσουμε στο επίπεδο να εκτελούμε
επιτυχείς συναλλαγές με σταθερό ρυθμό, καθώς αυτό εξαρτάται
πρώτιστα από εμάς τους ίδιους.
Όπως μαθαίνουμε από την παραβολή, σε αυτούς που βιάζονται,
θα τους πάρει πολύ χρόνο για να τα καταφέρουν, κι ίσως
να μην τα καταφέρουν ποτέ. Αυτός είναι ο λόγος που η αξία
της υπομονής είναι ανεκτίμητη και αποτελεί τη μήτρα κάθε
πετυχημένης συναλλαγής. Στην καλύτερη περίπτωση, θα μάθετε
πόσος χρόνος απαιτείται στο τέλος της διαδικασίας. Ωστόσο, αυτό
είναι ασήμαντο. Εκείνο που μετράει είναι να είστε υπομονετικοί,
να διδάσκεστε από τα λάθη σας και να μην τα παρατάτε. Εάν
αντιμετωπίζετε τις συναλλαγές σας κατ’ αυτόν τον τρόπο, τότε το
ταξίδι σας θα εξελιχθεί σε προορισμό, και αυτό θα εξασφαλίσει την
επιτυχία. «
Καλές επενδύσεις
μας. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί
μας στο
[email protected]
3
Πίνακας περιεχομένων
www.traders-mag.gr 03.2013
20
Ανασκόπηση ιστότοπων: SentimenTrader
Στην παρούσα έρευνα θέλουμε να παρουσιάσουμε
έναν πραγματικό θησαυρό για όλους τους
αναγνώστες που ενδιαφέρονται για το κλίμα
της αγοράς. Ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται
για κλασσικές αναλογίες δικαιωμάτων
αγοράς/πώλησης (put/call ratio), ορισμένες
δημοσκοπήσεις, την έκθεση CoT ή άλλους,
λιγότερο γνωστούς, δείκτες κλίματος, η
SentimenTrader προετοιμάζει με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο όλες τις σχετικές πληροφορίες.
24
Ανασκόπηση λογισμικού
Νέα πρότυπα για τους ημερήσιους επενδυτές:
Για περισσότερο από 30 έτη, η MetaStock και
η τεχνική ανάλυση πηγαίνουν χέρι-χέρι. Αυτή η
σχέση διατηρείται με την τελευταία έκδοση με
το όνομα MetaStock Professional 12.0, η οποία
επιτυγχάνει την ιδανική ισορροπία ανάμεσα στην
απλότητα και την ισχύ.
28
Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική
Συγγραφέας: Χρήστος Αλεξάκης, Μανώλης Ξανθάκης
6
Εισαγωγικό άρθρο
6
Η ψυχολογία των επενδύσεων
Η ψυχολογία των επενδύσεων: Η ανάγκη για
ψυχολογική υποστήριξη φέρει ακόμα το στίγμα
του «παράφρονα». Οι επίδοξοι επενδυτές είναι
πεπεισμένοι ότι μπορούν να λύσουν οποιοδήποτε
πρόβλημα από μόνοι τους. Γι’ αυτό και πρώτα
ψάχνουν για λάθη στο σύστημα επένδυσης και δεν
συνειδητοποιούν το βαθμό στον οποίο η νοητική
τους κατάσταση οδηγεί σε ενέργειες με αθέμιτες
συνέπειες.
Στρατηγικές
30
Γνώμη των ειδικών
14
Θέλετε λοιπόν να επενδύσετε όπως οι
καλύτεροι επενδυτές του κόσμου;
Θέλετε λοιπόν να επενδύσετε όπως οι καλύτεροι
επενδυτές του κόσμου; Στην πραγματικότητα,
η στρατηγική του Buffett είναι εντυπωσιακά
απλή, αλλά δεδομένου των διακυμάνσεων
των χρηματαγορών, απαιτεί ένα υψηλό
επίπεδο πειθαρχίας, νεύρου και πίστης στις
αποφάσεις σας, κάτι που απουσιάζει από τους
περισσότερους.
34 Διαμόρφωση Τσουνάμι
Διαμόρφωση Τσουνάμι: Τα «στησίματα» (setups)
αποτελούν το βασικό μέγεθος για κάθε τεχνικό
αναλυτή. Και είναι αλήθεια ότι ποικίλουν πάρα
πολύ, αν και υπάρχουν μόνο ορισμένοι τύποι. Στο
παρόν άρθρο θα ρίξουμε φως σε τουλάχιστον έναν
τρόπο με τον οποίο μπορούμε να διαχειριστούμε
τα ξεσπάσματα (τύπος στησίματος) επιτυχώς.
40
Μην βαδίζεις μόνος σου
Σήμερα, η ανάγκη συνεργασίας με μια εταιρία
που μπορεί να παρέχει εππρόσθετες υπηρεσίες
γίνεται όλο και πιο αναγκαία για την κάλυψη του
Εργαλεία
18
4
Νέα προιόντα
Ανακαλύψτε τις νέες εφαρμογές της αγοράς στον
χρηματοοικονομικό τομέα
Επενδυτικό πλάνο: Πώς να φέρετε τις
πιθανότητες κερδοφορίας με το μέρος σας
Το επενδυτικό πλάνο και η σημασία του στις
πιθανότητες κερδοφορίας. Κάθε επενδυτής θα
πρέπει να κατανοήσει το εξής: κάθε φορά που
κάνει μια επενδυτική κίνηση, στην απέναντι
πλευρά έχει κάποιον επαγγελματία που
χρησιμοποιεί ξεκάθαρους κανόνες. Αυτός είναι ο
αντίπαλος που πρέπει να κερδίσει κάποιος.
Πίνακας περιεχομένων
γνωσιακού κενού και της έλλειψης εμπειρίας
που έχει ο μέσος επενδυτής. Και για όσους
αναγνώστες σκέφτονται ότι αυτές οι υπηρεσίες
ενδεχομένως να κοστίζουν, η απάντηση είναι
μόνο μία: δεν έχει σημασία πόσο πλήρωσες το
εισιτήριο εάν τελικά χάσεις την πτήση σου.
42
Η ποιότητα του σίτου διασπείρει μια ευκαιρία
για κέρδος
Μερικές φορές, στον κόσμο των εμπορευμάτων
η ποιότητα υπερνικά την ποσότητα. Το
ίδιο εμπόρευμα μπορεί να διακρίνεται από
διαφορετικές ποιότητες και χαρακτηριστικά.
Το μαζούτ (αδιύλιστο πετρέλαιο) μπορεί να
έχει διαφορετική περιεκτικότητα σε θείο και
διαφορετική ειδική βαρύτητα.
Βασικά
46
Η διαδρομή προς την επενδυτική επιτυχία,
Μέρος 3ο: Διαχείριση της Δράσης Τιμών
Στο παρόν άρθρο θα ολοκληρώσουμε τη
συζήτησή μας σχετικά με τη διαχείριση της δράσης
τιμών εξετάζοντας τα μοναδικά τρία μοτίβα candle
που πρέπει να γνωρίζετε και εισάγοντας την
ανάλυση των πολλαπλών χρονικών πλαισίων στη
διαδικασία εκτέλεσης συναλλαγών.
Πρακτικές εμπειρίες
50
52
Η διαδικασία των επαγγελματιών
Σε αυτήν την ενότητα συνεντεύξεων ρωτάμε
επαγγελματίες επενδυτές για τις ψυχολογικές
διαδικασίες τους. Κάνουμε μια μικρή διερεύνηση
για το πώς νιώθουν όταν εκτελούν συναλλαγές.
Τα θετικά και τα αρνητικά. Πώς έχουν αλλάξει
τα συναισθήματά τους με τον καιρό και πως
προετοιμάζονται σε νοητικό επίπεδο για να
αποδώσουν ως επενδυτές.
Η συνέντευξη του μήνα: Η επόμενη γενιά δεικτών
Ο κύριος Connors θεωρείται ευρέως ως ένας
από τους κορυφαίους εκπαιδευτικούς στο χώρο
των χρηματαγορών. Έχει γράψει δημοφιλή
βιβλία σχετικά με στρατηγικές της αγοράς και με
συναλλαγές σε συνάρτηση με τη μεταβλητότητα.
Αυτόν τον μήνα μας παρουσιάζει έναν νέο
ταλαντωτή, τον ConnorsRSI.
IMPRESSUM
Εκδότες:
Ιωάννης Κανταρτζής και Αναστάσιος Παπακώστας
Υπηρεσίες συνδρομητών
www.traders-mag.gr
[email protected]
[email protected]
Tel: +30 6932 315450, +44 7798631716, +49 17632626352
Διεύθυνση Αρχισυνταξίας και τμήματος Διαφημίσεων
Barbarastrasse 31 a, 97074 Wuerzburg
Αρχισυντάκτες:
Αναστάσιος Παπακώστας και Ιωάννης Κανταρτζής
Συντάκτες:
Dr. Guenther Dahlmann-Resing, Corinne Endrich,
Marko Graenitz, Lena Hirnickel, Sandra Kahle,
Nadine von Malek, Rodman Moore, Stefan Rauch,
Katja Reinhardt, Karin Seidl, Bjoern Sommersacher,
Tina Wagemann, Christine Weissenberger
Άρθρα
Θεόδωρος Κρίντας, Γιώργος Σαββάκης,
Χρήστος Αλωνιστιώτης, Δημήτρης Έξαρχος, Ιωάννα Καραμάνη
Επιμέλεια ελληνικών κειμένων
Αργύριος Κάλτσιος
Εικόνες
www.fotolia.com
Δεδομένα τιμών
www.captimizer.de; www.esignal.com; www.metaquotes.net;
www.metastock.com; www.tradesignalonline.com; www.
tradestation.com
Αποποίηση ευθυνών
Οι πληροφορίες στο περιοδικό TRADERS´ έχουν εκπαιδευτικό
και μόνο σκοπό. Δεν προορίζονται για σύσταση, προώθηση
ή οποιουδήποτε τρόπου προβολής της καταλληλότητας
συστημάτων επενδυτικών συναλλαγών, στρατηγικής ή
προσέγγισης. Οι επενδυτές συμβουλεύονται να κάνουν την
δική τους έρευνα αγοράς και ελέγχους αξιοπιστίας έτσι ώστε
να προσδιορίσουν την εγκυρότητα μιας επενδυτικής ιδέας. Οι
επενδύσεις ενέχουν μεγάλο επίπεδο κινδύνου. Οι παρελθούσες
αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μέλλουσες αποδόσεις
© 2013 TRADERS´ media GmbH, Barbarastr. 31a, D-97074 Wuerzburg, Germany
5
Εισαγωγικό άρθρο
www.traders-mag.gr 03.2013
Η ψυχολογία των επενδύσεων
Η επιτυχία ξεκινάει στο μυαλό
Εκείνοι που επιζητούν διαρκή επιτυχία στις συναλλαγές τους δεν πρέπει να παραβλέπουν το ζήτημα της
ψυχολογίας των επενδύσεων. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές το παραβλέπουν επειδή οι άνθρωποι
έχουν μάθει να μην ενδιαφέρονται για ζητήματα ψυχολογίας ή ακόμη και να τα αποστρέφονται. Αυτό
οφείλεται στον τρόπο που η ίδια η κοινωνία αντιμετωπίζει το ζήτημα. Η ανάγκη για ψυχολογική
υποστήριξη φέρει ακόμα το στίγμα του «παράφρονα». Οι επίδοξοι επενδυτές είναι πεπεισμένοι ότι
μπορούν να λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα από μόνοι τους. Γι’ αυτό και πρώτα ψάχνουν για λάθη στο
σύστημα επένδυσης και δεν συνειδητοποιούν το βαθμό στον οποίο η νοητική τους κατάσταση οδηγεί
σε ενέργειες με αθέμιτες συνέπειες. Σε μεγάλο βαθμό, η λύση για την επίτευξη οποιασδήποτε αλλαγής
στη συμπεριφορά βρίσκεται στο υποσυνείδητο. Σε τελική ανάλυση, εκεί γεννάται το 95% όλων των
αποφάσεων που λαμβάνουμε. Είναι επίσης σημαντικό να ενσωματώνονται αυτές οι νοητικές διεργασίες
στις συναλλαγές σας εξαρχής, καθώς είναι πιο δύσκολο να αλλάξει κανείς τη συνήθη συμπεριφορά
του από το να μάθει να κάνει τις σωστές ενέργειες από τη πρώτη στιγμή. Ο Norman Welz, ειδικός στη
ψυχολογία των επενδύσεων, μας εξηγεί τον τρόπο που συνδέονται όλα αυτά και τι χρειάζεται για να
βελτιώσει κανείς τις επενδυτικές του δραστηριότητες.
6
EARL
YBI
RD
100€
upun
t
i
l
18/
5/
2013
Kr
i
nt
asT
heodor
e
Vi
ncentEt
i
enne
Managi
ngDi
r
ect
or
,
HeadofS
ys
t
emat
i
cManagement
At
t
i
caWeal
t
hManagement
.
atT
HEAM,adi
vi
s
i
onof
Vi
cePr
es
i
dentofHel
l
eni
cF
undandAs
s
et BNPPARI
BASI
nves
t
mentPar
t
ner
s
ManagementAs
s
oci
at
i
on
Xaf
aMi
r
anda,Ph.
D
CEO,E.
F
.Cons
ul
t
i
ngL
t
d
Monokr
ous
s
osPl
at
on,Ph.
D
Mar
i
aPaol
aT
os
chi
Ex
ecut
i
veDr
ect
or
,Mar
ketS
t
r
at
egi
s
t
,
J
.
P.Mor
ganAs
s
etManagement
Si
oki
sDi
mi
t
r
i
s
HeadofRi
s
kManagement
As
s
i
s
t
antGener
al
Manager
,
Eur
obankAs
s
etManagementMF
MC
HeadofF
i
nanci
al
Mar
ket
s
Coor
di
nat
or
Res
ear
chDi
vi
s
i
on,Eur
obankEr
gas
i
asS
.
A.
Kar
ai
s
kaki
sDi
mi
t
r
i
os
Chi
efOper
at
i
onsOf
f
i
cer
,
Hel
l
eni
cEx
changesS
.
A.
St
amoul
i
sHar
i
s
CEO,L
EADF
i
nance
Coor
di
nat
or
Goudi
nakosSt
r
at
os
Chi
efRi
s
kOf
f
i
cer
AT
EI
ns
ur
ance
Coor
di
nat
or
dwm.
gr
T
hef
or
um wi
l
l
t
akepl
acei
nEngl
i
s
hwi
t
hnopar
al
l
el
t
r
ans
l
at
i
oni
nGr
eek.
Formor
ei
nf
or
mat
i
onpl
eas
econt
actusei
t
herati
nf
o@f
i
nanci
al
academy
.
euorat(
+30)2106846329
Εισαγωγικό άρθρο
www.traders-mag.gr 03.2013
Δ1) Η δύναμη του υποσυνείδητου
Η δύναμη του υποσυνείδητου
Η σύγχρονη έρευνα έχει δείξει ότι τα ανθρώπινα όντα
αποφασίζουν ασυναίσθητα για την κάθε τους ενέργεια
περίπου 230 χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν από την
εκτέλεσή της! Ασφαλώς, αυτό σημαίνει ότι δεν καθοδηγούμε
εμείς τις συναλλαγές μας αλλά οι συναλλαγές καθοδηγούν τις
αποφάσεις μας υπό την επήρεια πλήθους εμπειριών. Γι’ αυτόν
ακριβώς το λόγο είναι εξαιρετικά σημαντικό να ακολουθούμε,
ως επενδυτές, ένα συγκεκριμένο πλάνο συμπεριφοράς
ως προς τις συναλλαγές μας, και να το εφαρμόζουμε κατ’
εξακολούθηση ώστε να εξασφαλίσουμε την ορθή εφαρμογή
των ενεργειών μας. Αυτοί οι συσχετισμοί καλούνται συνήθως
πειθαρχία. Θα έχετε ίσως παρατηρήσει στις συναλλαγές σας
ότι η επίκληση της πειθαρχίας είναι πολύ πιο εύκολη από την
Πολλοί άνθρωποι υποτιμούν το υποσυνείδητο. Ωστόσο, πρόκειται
για το τμήμα του εγκεφάλου μας από το οποίο προέρχονται τα
περισσότερα σχέδια δράσης ως προς τις επενδύσεις μας. Το
95% των αποφάσεών μας λαμβάνονται ασυνείδητα.
Πηγή: www.fotolia.de
εφαρμογή της. Το να πάρετε μια απόφαση και μόνο δεν είναι
αρκετό για να σας εξασφαλίσει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Αυτό που απαιτείται είναι αλλαγή συμπεριφοράς, ουσιαστική
και με διάρκεια! Και αυτό είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
Υπόδουλος του ίδιου σου του μυαλού
Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι το άτομο είναι σκλάβος
» Όποιος σχετίζεται με τις επενδύσεις έρχεται, θέλοντας
του μυαλού του. Νομίζει ότι είναι σε θέση να λαμβάνει όλες
και μη, αντιμέτωπος με το ζήτημα της ψυχολογίας. Ο λόγος
τις αποφάσεις του με βάση τη λογική, δηλαδή συνειδητά. Αυτή
για αυτό είναι ότι οι άνθρωποι είμαστε συναισθηματικά
η πεποίθηση αποτελεί σοβαρό λάθος και οδηγεί σε πλήθος
όντα, οι καθημερινές αποφάσεις και ενέργειες των οποίων
αποτυχημένων συναλλαγών. Αλλά ποια είναι η ρίζα αυτού του
επηρεάζονται βαθιά από όσα νιώθουμε και από τις τάσεις
κακού; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος προσπαθεί να απλοποιεί τα
συμπεριφοράς που είναι εγγεγραμμένες στο υποσυνείδητό
πάντα όσο περισσότερο μπορεί. Η εξήγηση εντοπίζεται στο
μας. Στις επενδύσεις, εν τω προκειμένω, υπάρχουν σαφή
γεγονός ότι ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί μεγάλο μέρος της
δείγματα αυτών των μηχανισμών και του τρόπου με τον οποίον
ενέργειας που προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής. Εάν
επηρεάζουν καθοριστικά την πρόοδο μας και μας οδηγούν στο
επρόκειτο να επεξεργαστούμε συνειδητά όλες τις εντυπώσεις
να γίνουμε πετυχημένοι παίκτες της αγοράς.
μας, θα έπρεπε να τρώμε επί 24 ώρες την ημέρα προκειμένου
να λάβουμε την απαιτούμενη ενέργεια για αυτή τη λειτουργία.
Το επίπεδο λογικής
Το επίπεδο λογικής περιλαμβάνει:
• Κατανόηση των εξελίξεων της αγοράς
• Γνώση της επερχόμενης μετακίνησης στην αγορά
• Επιλογή κατάλληλου σημείου εισόδου
• Καθορισμός κεφαλαιακού ρίσκου
• Καθιέρωση αρχικού stop
• Υπολογισμός αναλογίας ρίσκου/ανταμοιβής (ποιο μπορεί
να είναι το κέρδος μιας συναλλαγής σε σχέση με τον
κίνδυνο απωλειών)
• Προσεκτική μετακίνηση των stop όταν η συναλλαγή γίνεται
κερδοφόρα
• Έλεγχος για την εκτέλεση των συναλλαγών βάσει σχεδίου
• Εάν κρίνεται απαραίτητο, αυξάνουμε την ήδη υπάρχουσα
θέση όταν η συναλλαγή εξελίσσεται καλώς.
8
Όλα τα υπόλοιπα όργανα μας θα λιμοκτονούσαν από έλλειψη
ενέργειας. Για να αποτραπεί αυτό, η πλειονότητα αυτών που
αντιλαμβανόμαστε, μεταφέρεται στο υποσυνείδητο μέρος του
εγκεφάλου, το οποίο αποτελεί, τρόπον τινά, τον αποθηκευτικό
χώρο για όλες τις εμπειρίες και αντιλήψεις μας.
Στο σχήμα 1 βλέπουμε ένα διάγραμμα με επεξηγήσεις
για τα σημεία όπου ο επενδυτής μπορεί να προβεί σε λογικές
συναλλαγές. Όλα φαίνονται πολύ απλά και γίνονται κατανοητά
γρήγορα κι εύκολα. Ανάλογες παρουσιάσεις γίνονται σε πολλά
εξειδικευμένα περιοδικά, βιβλία, webinars και σεμινάρια. Αυτό
που δε συνειδητοποιούν πολλοί είναι το γεγονός ότι αυτό
που μοιάζει προφανές περιλαμβάνει ένα παραπλανητικό
στοιχείο. Μπορεί να κάνει το μυαλό μας να πιστέψει ότι
οι συναλλαγές είναι εύκολο να εφαρμοστούν. Επιτρέψτε
μου να δώσω έμφαση στην έκφραση «να εφαρμοστούν!».
Επιπλέον, οι αναλύσεις αυτού του τύπου ενισχύουν την
εντύπωση ότι τα σήματα που παρουσιάζονται οδηγούν στην
Εισαγωγικό άρθρο
επιτυχία και ότι έχουμε να κάνουμε με
φαινομενικά
επιτυχείς
Ωστόσο,
πραγματικότητα
η
συναλλαγές.
Δ2) Αυτός είναι ο τρόπος που οι επενδυτές προβλέπουν την εξέλιξη
των τιμών
δείχνει
ότι σε κάποιες περιπτώσεις το 70%
των
συναλλαγών
είναι
δυσμενείς.
Εντούτοις, το βασικό μήνυμα που
λαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι είναι ότι
πρόκειται για κερδοφόρες συναλλαγές
ή για συναλλαγές που υποδεικνύουν
τον τρόπο εξασφάλισης της επιτυχίας.
Συνεπώς, αντιμετωπίζουμε συνεχώς
μια δυσαναλογία μεταξύ του μύθου και
της πραγματικότητας!
Ρίξτε μια ματιά στο περιεχόμενο
των βιβλίων που έχετε στη βιβλιοθήκη
σας και σχετίζονται με τις επενδύσεις.
Τα περισσότερα υπόσχονται συνταγές
επιτυχίας. Ο ρεαλισμός είναι κάτι το
διαφορετικό! Είναι σα να σας οδηγώ στο
σταυροδρόμι μιας λεωφόρου και να σας
λέω «μπορείτε να περάσετε απέναντι
όταν ανάψει πράσινο», έχοντας όμως
αντικαταστήσει από πριν το πράσινο με
το κόκκινο.
Το σημαντικό είναι ότι η ψυχολογία
Μια σειρά σημάτων που αναγνωρίζονται αναδρομικά μπορούν να δώσουν μια λανθασμένη
αίσθηση ασφάλειας, παραπλανώντας τους επενδυτές ως προς τη διατήρηση ενός
μοτίβου. Με την ίδια λογική, για τους επενδυτές που δεν ακολουθούν την τάση υπάρχει
ο κίνδυνος να προβλέψουν την πτώση των τιμών πρόωρα, με την αιτιολογία ότι η αγορά
έχει ήδη κορεστεί. Αυτό που λησμονούν και οι μεν και οι δε είναι ότι δε γνώριζαν εκ των
προτέρων την εξέλιξη που θα είχαν οι τιμές. Ωστόσο, οι αποτυπώσεις του εγκεφάλου
μας και οι επιθυμίες μας οδηγούν στην υπόθεση μιας συγκεκριμένης εξέλιξης. Αυτές οι
σκέψεις, οι οποίες συνήθως ενέχουν ελπίδες, επηρεάζουν σημαντικά τις μελλοντικές
αποφάσεις εισόδου των επενδυτών.
Πηγή: www.tradesignalonline.com
των επενδύσεων αρχίζει πριν από την
έναρξη της επενδυτικής διαδικασίας.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι
όλες οι εντυπώσεις που αποκομίζονται
επ’
αυτού
αποτυπωμένες
του
στο
θέματος
μυαλό.
μένουν
Αυτός
Ο τρόπος με τον οποίο εκτελούμε
συναλλαγές αντιγράφει τον ψυχισμό μας
είναι ο λόγος που και οι διαφημίσεις
περιλαμβάνουν επιπρόσθετα στοιχεία,
πέρα από την πληροφορία που επικοινωνούν.
• Η περιγραφή ταιριάζει με την πραγματικότητα και όλα θα
συμβούν όπως προβλέπονται.
Ο εγκέφαλος είναι ένα μαγικό κουτί
Η αλήθεια είναι ότι ο εγκέφαλός μας δημιουργεί τη δική
Ο εγκέφαλος είναι όπως ένα μαγικό κουτί. Εφευρίσκει
του πραγματικότητα, η οποία βασίζεται σε όλες εκείνες
πραγματικότητες που δεν υφίστανται, κάτι το οποίο δεν αποτελεί
τις παρουσιάσεις κερδοφόρων στρατηγικών που μένουν
φυσικά έκπληξη. Φανταστείτε να σκιαγραφείτε την εικόνα ενός
αποτυπωμένες. Συχνά, αυτή η πραγματικότητα δεν έχει
παζλ 10.000 κομματιών έχοντας τη δυνατότητα να ενώσετε
καμία σχέση με τις καθημερινές επενδύσεις. Ο εγκέφαλός
μεταξύ τους μονάχα οκτώ κομμάτια! Σε τελική ανάλυση, ο
μας παρασκευάζει τον προσωπικό του μύθο της γρήγορης
ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να θυμηθεί πολύ περισσότερα
επιτυχίας, βασισμένο σε νοητικές διαδρομές που ακολουθούν,
από οκτώ κομμάτια πληροφοριών ανά στιγμή, έτσι ώστε το κάθε
λίγο ως πολύ, τις ακόλουθες παραδοχές:
συμπέρασμα που εξάγεται να είναι αναπόφευκτα ανεπαρκές.
Ωστόσο, επειδή ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν ικανοποιείται με
• Η διενέργεια συναλλαγών είναι πολύ απλή.
ελλιπείς έννοιες, έχει την τάση να τις συμπληρώνει από μόνος του.
• Η υιοθέτηση αυτού του συστήματος εγγυάται επιτυχία σε
Αυτό το επινοημένο τμήμα είναι συνήθως ιδιαίτερα επηρεασμένο
σταθερή βάση.
• Πρέπει απλά να ακολουθήσω αυτό το σύστημα με
συνέπεια για να έχω ανάλογη επιτυχία.
από όσα περνάει ο καθένας ή από όσα επιθυμεί για τον εαυτό
του, γι’ αυτό και του παρέχει ένα αίσθημα ασφάλειας: «Εάν κάνω
ό,τι βλέπω εδώ, θα εξασφαλίσω κι εγώ την επιτυχία».
9
Εισαγωγικό άρθρο
www.traders-mag.gr 03.2013
τη χαρά των επενδύσεων, αλλά είναι
Δ3β) … Αλλά όχι πάντα
σημαντικό για εσάς να κατανοήσετε το
λόγο που οι περισσότεροι επενδυτές
χάνουν τα χρήματά τους. Η λύση του
προβλήματος εντοπίζεται στο νοητικό
κέντρο ελέγχου μας, στο οποίο θα
αναφερθούμε αργότερα.
Οι
περισσότεροι
αρχάριοι
επενδυτές είναι πεπεισμένοι ότι η
κατανόηση
των
συσχετισμών
είναι
αρκετή για να τους επιτρέψει να
προβούν
στην
εντολών.
Ο
επιτυχή
ίδιος
ο
εφαρμογή
συντάκτης
υπήρξε απολύτως πεπεισμένος ότι ο
Μόλις μια συναλλαγή πάψει να εξελίσσεται κατά τον τρόπο που επιθυμείτε, τα
συναισθήματα θέτουν τις ενέργειές σας σε κίνδυνο, επειδή ο εγκέφαλός μας λαμβάνει
οποιαδήποτε αβεβαιότητα ως αθέμιτο συναίσθημα που μερικές φορές πυροδοτεί
καταστρεπτικές ενέργειες.
Πηγή: www.bettermind.de
εντοπισμός του κατάλληλου σήματος
εισόδου θα του εξασφάλιζε επιτυχείς
συναλλαγές.
και
Ύστερα
απαλλαγμένος
από
από
χρόνια
το
βάρος
πολλών ευρώ, συνειδητοποίησε ότι η
πεποίθησή του αποτελούσε πλάνη.
Έπειτα από τρία έτη σκληρής δουλειάς
Αυτό που πραγματικά έχει σημασία
και ατελείωτης απογοήτευσης, θυμού και θλίψης, κατέληξε να
Στην πραγματικότητα, τα πράγματα είναι συνήθως αρκετά
εκτελεί συναλλαγές ακριβώς όπως τότε που είχε ξεκινήσει:
διαφορετικά! Πολύ συχνά, βιώνουμε καταστάσεις όπου τα
ανταποκρινόμενος στο ίδιο σήμα, αλλά έχοντας πλέον τη
παραδείγματα που παρουσιάζονται παύουν να λειτουργούν
διορατικότητα και τη γνώση του τι πραγματικά σημαίνει
από τη στιγμή που τα εφαρμόζουμε στην πράξη. Φυσικά αυτό
επενδύσεις: δηλαδή, η δυνατότητα να εκτελείς μόνιμα
μπορεί να οφείλεται σε ποικίλους λόγους. Μια εξήγηση είναι η
συναλλαγές στο κατάλληλο σήμα λαμβάνοντας υπόψη τα
παράλογη αξιολόγηση της κατάστασης από τον εγκέφαλό μας.
μοτίβα της αγοράς - ανεξάρτητα από το εάν το σήμα αποφέρει
Μην ανησυχείτε, δεν έχουμε καμία πρόθεση να σας στερήσουμε
κέρδη στην τρέχουσα συναλλαγή ή όχι. Πρέπει επίσης να
έχεις το θάρρος να ανταποκρίνεσαι
στο σήμα επανειλημμένως, ανεξάρτητα
Δ3α) Ακόμη και τα απλά πράγματα μπορούν να λειτουργήσουν…
από
μεμονωμένα
εξασφάλιση
αποτέλεσμα.
επιτυχίας
στις
Η
αγορές
προϋποθέτει νοητικές δυνάμεις που
ανταποκρίνονται
περισσότερο
όσο
στις
το
δυνατόν
απαιτήσεις
που
προβάλει η επενδυτική διαδικασία.
Μόνο τότε καθίσταται εφικτή η διαρκής
επιτυχία στο στίβο των αγορών.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο
Οι διαδικασίες εκτέλεσης συναλλαγών
πρέπει να πραγματοποιούνται χωρίς
την κατανάλωση πολλής ενέργειας και
με σχεδόν καθόλου συναισθηματισμούς.
Τα λογικά πλαίσια μιας επενδυτικής
διαδικασίας πρέπει να προσδιορίζονται
Ακόμη και το απλούστερο σύνολο κανόνων μπορεί να επιφέρει κέρδη - υπό τον όρο ότι
κατανοείτε τις λειτουργικές διαδικασίες και μπορείτε να τις εφαρμόσετε σχεδόν αυτόματα.
Πηγή: www.bettermind.de
10
γρήγορα και να εφαρμόζονται σχεδόν
αυτόματα
και
με
ακρίβεια.
Όπως
γνωρίζετε, η σκέψη είναι ιδιαίτερα
Εισαγωγικό άρθρο
ενεργοβόρα για τον εγκέφαλό μας, γεγονός που εξηγεί τη
συνήθη λήψη απλών αποφάσεων που συχνά αποτελούν πηγές
Δ4) Το νευρικό δίκτυο
λαθών. Αυτός είναι ο λόγος που η πρόθεση με τη δράση πρέπει
να συνδέονται άμεσα. Όσοι κάνουν εφαρμογή αυτής της αρχής
θα εξελιχθούν σύντομα σε πετυχημένους επενδυτές. Όλοι οι
υπόλοιποι θα παραμείνουν μαριονέτες των ανεπαρκειών τους.
Είναι ενεργοί δίχως να το συνειδητοποιούν, επαναλαμβάνουν
διαρκώς τα ίδια λάθη και πιστεύουν ότι το μυαλό τους θα βοηθήσει
στην επίλυση του υφιστάμενου προβλήματος. Μόνο που δε θα το
κάνει γιατί είναι ανίκανο να προσφέρει αρκετή βοήθεια! Γι’ αυτό
είναι τόσο δύσκολο να έχεις επιτυχία στην αγορά.
Οι δύο πλευρές του νομίσματος
Η προσέγγιση των επενδύσεων μέσω ενός πρίσματος λογικής
είναι επίσης απόλυτα σωστή. Πρέπει να κατανοηθούν οι
ανάγκες της δράσης αγοράς, η αλληλεπίδραση των χρονικών
μονάδων, και ο τρόπος με τον οποίον διαμορφώνονται οι τιμές.
Όμως η πλειοψηφία των αρχάριων επενδυτών προσεγγίζουν
Αυτό είναι το κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου μας. Το νευρικό
δίκτυο έχει περίπου 200 δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα,
κάθε ένα από τα οποία επικοινωνεί με περίπου 10.000 άλλα
σημεία επαφής (συνάψεις)..
Πηγή: www.fotolia.de
τις επενδύσεις αποκλειστικά βάσει λογικής. Τις περισσότερες
φορές, το μόνο που χρειάζονται είναι μια σύσταση ή ένα και
μόνο σήμα εισόδου για να υποθέσουν ότι η τιμή κινείται προς
τη μια ή την άλλη κατεύθυνση και για να ρισκάρουν τεράστια
που θα αποκτήσετε σε περίπτωση που η συναλλαγή είναι
ποσά από την αποταμίευσή τους σε έναν τέτοιο τζόγο.
ανεπιτυχής. Συνεπώς, οι συναισθηματικές φορτίσεις κρύβουν
Ο
συντάκτης
είναι
εξοικειωμένος
με
ανάλογες
παγίδες σε κάθε γωνία.
συμπεριφορές λόγω της καθημερινής εργασίας του με
Το γεγονός ότι η άγνοια της καθοριστικής επίδρασης που
απογοητευμένους, ανεπιτυχείς επενδυτές. Έχει διαπιστώσει ότι
ασκεί ο ψυχολογικός παράγοντας θα έχει, αργά ή γρήγορα,
μπαίνουν στον πειρασμό να ασκήσουν τέτοιες συμπεριφορές
σοβαρές συνέπειες στην πράξη, αποδεικνύεται από τα
επειδή είναι πολύ δύσκολο να γίνεις πετυχημένος επενδυτής.
αποτελέσματα
Πιστεύετε όμως ειλικρινά ότι ένας επαγγελματίας επενδυτής θα
χρήματα από όσα κερδίζονται. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η
συμπεριφερόταν κατ’ αυτόν τον τρόπο; Μήπως θα θέλατε έναν
επιτυχία παραμένει έρμαιο της τύχης. Ωστόσο, εκείνοι που
διαχειριστή κεφαλαίων που θα προσπαθούσε να αυξήσει τα
ασχολούνται με τη μελέτη του ψυχολογικού παράγοντα σε
κεφάλαιά σας κατ’ αυτόν τον τρόπο; Σε καμία περίπτωση! Άρα,
συνδυασμό με τη βελτίωση της τεχνικής τους ως προς την
για ποιο λόγο το κάνουν; Σε τελική ανάλυση, κανείς δε σας
εκτέλεση συναλλαγών, έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν
αναγκάζει να επιθυμείτε την αύξηση του πλούτου σας μέσω
σταθερές αποδόσεις.
των
συναλλαγών:
χάνονται
περισσότερα
των επενδύσεων - εκτός από εσάς τους ίδιους.
λαμβάνει χώρα στο λογικό τμήμα του εγκεφάλου μας. Αυτό
Τα ανθρώπινα όντα λύνουν τα προβλήματά τους
κυρίως με τη λογική
είναι απολύτως κατανοητό, καθώς σε αυτό το χρονικό
Υπάρχει ακόμη ένας λόγος που εξηγεί γιατί οι άνθρωποι
σημείο δεν υπεισέρχονται παράγοντες προερχόμενοι από
στηριζόμαστε τόσο πολύ στο φαινομενικά λογικό μυαλό μας.
το συναισθηματικό κέντρο. Ωστόσο, αυτό το δεδομένο
Στο Δυτικό κόσμο, η λογική σκέψη υπερισχύει. Ζούμε σε
μπορεί να αλλάξει γρήγορα. Ας δούμε ένα παράδειγμα από
ένα σύστημα όπου οι άνθρωποι προσπαθούν να λύσουν τα
τον ορισμό του κεφαλαιακού ρίσκου. Στη πρώτη συναλλαγή
προβλήματά τους σε διανοητικό επίπεδο, κι αυτό είναι κάτι
σας ρισκάρετε, όπως έχετε υποσχεθεί στον εαυτό σας, το
που κατά κανόνα λειτουργεί: το αυτοκίνητο έπαθε βλάβη –
0.5% του λογαριασμού σας. Έπειτα από τρεις εν ακολουθία
μεταφέρεται στο συνεργείο. Η βρύση στάζει - φωνάζουμε
αποτυχημένες συναλλαγές, επιτρέπετε στον εαυτό σας
έναν υδραυλικό. Δε λειτουργεί ο λαμπτήρας – αντικαθιστούμε
να ρισκάρει αυτή τη φορά 2%. Υπό τον όρο ότι η επόμενη
την καμένη λάμπα. Στις επενδύσεις, ωστόσο, αυτή η απλή
συναλλαγή σας είναι κερδοφόρα, θα έχετε καταφέρει να
προσέγγιση δε λειτουργεί επειδή οι δραστηριότητες της αγοράς
καλύψετε γρήγορα τις προηγούμενες απώλειες – αυτό είναι
επηρεάζονται έντονα από τις σκέψεις και τα συναισθήματά
ένα λογικό συμπέρασμα που ελέγχεται, ωστόσο, από το
μας. Αυτό είναι γνωστό σε όλους μας από την προσωπική
συναίσθημα. Μπορείτε εύκολα να φανταστείτε τη διάθεση
εμπειρία που βιώνουμε κατά την αλλαγή ενός δοκιμαστικού
Στις επενδύσεις, μεγάλο μέρος της προετοιμασίας
11
είςαγωγίκο αρθρο
www.traders-mag.gr 03.2013
αντιγράφει τον ψυχισμό μας. Και ο καθένας
Δ5) Ένα χαρακτηριστικό λάθος
από εμάς είναι μοναδικός. Επιπλέον,
αυτές
οι
εξαρτημένες
παρασύρονται
και
συμπεριφορές
από
προσωπικά
συναισθήματα όπως το άγχος. Όταν ένας
επενδυτής βιώνει μια περίοδο διαταραχής
με τη μορφή του φόβου, του θυμού ή της
απογοήτευσης (εάν, για παράδειγμα,
έχει
οδηγηθεί
σε
επανειλημμένες
ρευστοποιήσεις παρά την θέλησή του),
ψάχνει συνήθως για το ασθενές σημείο
της στρατηγικής του – άρα, σε επίπεδο
λογικής.
Ως
είθισται,
στη
συνέχεια
αναφέρεται στους «κανόνες λογικής» και
προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα
είτε με την άμεση αντικατάσταση κανόνων
επένδυσης, είτε με την αύξηση του
Κατά τη διάρκεια της φάσης διορθώσεων, πρόκειται να εκτελεστεί συναλλαγή επί της
επανακτούμενης τάσης. Οι συνεχείς αρνητικές συναλλαγές αναγκάζουν τον επενδυτή να
αυξήσει το κεφαλαιακό ρίσκο κατά την τρίτη συναλλαγή του, παρασυρμένος από τη σκέψη:
«θέλω πίσω τα χρήματά μου!». Στη συνέχεια, ο επενδυτής δεν είχε κουράγιο για τέταρτη
συναλλαγή. Εάν αυτός ο τρόπος εκτέλεσης συναλλαγών επαναλαμβάνεται διαρκώς, ο
εγκέφαλος θα καταγράψει αυτήν την συμπεριφορά ως «καλή ευκαιρία συναλλαγών» με
αρνητικές συνέπειες για τον λογαριασμό και τον ψυχισμό του επενδυτή.
Πηγή: www.tradesignalonline.com
κεφαλαιακού
ρίσκου
κ.ο.κ.,
κινήσεις
που ανταποκρίνονται στο ρητό: Η παλιά
βρύση έπαψε να λειτουργεί, άρα θα την
αντικαταστήσω με μια νέα. Όμως, όσο
περισσότερο ακολουθούν οι επενδυτές
αυτήν την επιπόλαιη προσέγγιση, τόσο
περισσότερο θα αποτυγχάνουν. Εξάλλου,
αυτό που παραβλέπουν είναι ότι ενώ
αλλάζουν το σύνολο των κανόνων,
λογαριασμού συναλλαγών (demo account) σε λογαριασμό με
αποτυγχάνουν να αλλάξουν τη νοοτροπία τους. Και ακολουθούν
πραγματικά χρήματα. Ξαφνικά, το μέχρι πρότινος κερδοφόρο
το ίδιο μονοπάτι μέχρις ότου διαπιστώσουν ότι, σε αυτήν την
σύστημα παύει να είναι αποτελεσματικό.
περίπτωση, η λογική ανάλυση δεν οδηγεί πουθενά.
Η εξήγηση εντοπίζεται στο γεγονός ότι κατά τη διενέργεια
συναλλαγών, το σύνολο των προσωπικών γνωρισμάτων και
το νευρικό δίκτυο
εμπειριών μας επηρεάζει τη συμπεριφορά μας σταθερά και
Πίσω από αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς κρύβεται η δύναμη
ασυνείδητα. Ο τρόπος με τον οποίο εκτελούμε συναλλαγές
του κέντρου ελέγχου του εγκεφάλου μας: το νευρικό δίκτυο,
το οποίο έχει τη μορφή νημάτων που ίπτανται μέσα σε ένα
κενό δωμάτιο. Κάθε νευρώνας περιέχει δομές δεδομένων
Norman Welz
Ο Norman Welz είναι ψυχολόγος
επενδύσεων της GodmodeTrader
και συγγραφέας του μπεστ-σέλερ
«Ψυχολογία επενδύσεων – ο τρόπος
που λειτουργούν και επενδύουν οι
επαγγελματίες» (Trading Psychology
– This Is How Pros Think and Trade).
Εργάζεται ως ιδιώτης ψυχοθεραπευτής
στο Αμβούργο, και είναι, παράλληλα,
εκπαιδευμένος επενδυτής. Ο
Norman Welz εκπαιδεύει αρχαρίους
και επαγγελματίες στους τομείς
της εφαρμοσμένης ψυχολογίας
επενδύσεων και της τέχνης των
επενδύσεων. Έχει δημιουργήσει το
πρόγραμμα better mind coaching
program for traders, και τη σειρά των
cd με τον τίτλο TRADERS TALK.
www.bettermind.de,
www.godmode-training.de
που μοιάζουν με αυτοκινητόδρομους με δεκάδες χιλιάδων
παράλληλες
λωρίδες
που
αποτελούνται
από
περίπου
200 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα. Κάθε ένα από αυτά
είναι συνδεδεμένο με άλλα 10.000 νευρικά κύτταρα μέσω
συνάψεων. Εκεί αποθηκεύονται όλες οι δεξιότητές μας, οι
γνώσεις μας και τα συναισθήματα που έχουμε βιώσει. Επίσης,
πρέπει να είστε ευγνώμονες σε αυτό το μέρος του εγκεφάλου
σας για το γεγονός ότι μπορείτε να διαβάζετε αυτό το κείμενο.
Τα νευρικά δίκτυα προκαλούνται πρώτιστα από τα βιώματα.
Όσο περισσότερο βιώνουμε ένα σφυγμό, τόσο σταθερότερο
καθίσταται το νευρικό δίκτυο που συνδέεται με αυτόν. Αυτός
ο εικονικός σκληρός δίσκος στο εσωτερικό του εγκεφάλου
επηρεάζεται εντονότερα από συναισθήματα υπέρτατης χαράς
και φόβου. Επίσης, τα επαναλαμβανόμενα βιώματα, δηλαδή
οι συνήθειες, σφραγίζονται εδώ ανεξίτηλα. Είναι γνωστό ότι ο
12
Εισαγωγικό άρθρο
άνθρωπος αποτελεί πλάσμα της συνήθειας, και αυτό το οφείλει
προγραμματίζουν τον εγκέφαλό τους με τρόπο που θα οδηγήσει
στο νευρικό δίκτυό του.
σε περαιτέρω αποτυχίες. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται
σειρές αρνητικών ενεργειών: αδυναμία επίτευξης μιας λογικής
Όποιος συμπεριφέρεται εξαρχής σωστά κερδίζει
χρόνο, νεύρα, και χρήμα
εισροής χρημάτων, ακύρωση ή μη ενεργοποίηση των stop,
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που είναι εξαιρετικά σημαντικό
που δεν υπάρχουν. Επαναλαμβάνουμε τις ίδιες επενδυτικές
να ανακαλύψετε όλες τις ψυχολογικές επιρροές που βιώνουν
διαδικασίες χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Η δε σκέψη
όσοι επενδύουν στις αγορές και να υιοθετήσετε την κατάλληλη
ότι μπορούμε να απαγκιστρωθούμε από αυτήν την κακή
συμπεριφορά στην αρχή της σταδιοδρομίας σας. Σε τελική
συμπεριφορά απλά με το γύρισμα ενός διακόπτη και την
ανάλυση, η λογική συμπεριφορά μας είναι που καθορίζει τη νίκη
πεποίθηση ότι «μόλις οι συναλλαγές μου γίνουν σταθερά
ή την ήττα όταν κερδοσκοπούμε - και όχι τα πολυαγαπημένα
κερδοφόρες, θα αλλάξω τακτική», αποτελεί πλάνη. Κι αυτό
σήματα εισόδου για τα οποία οι αρχάριοι δείχνουν ιδιαίτερο
επειδή η συνεχής επανάληψη των διαδικασιών θα τις έχει
ενδιαφέρον - ακριβώς όπως ένα αρσενικό σκυλί μαγνητίζεται
καταστήσει μέρος του εγκεφάλου. Η δε αλλαγή οποιασδήποτε
από μια θηλυκιά σε περίοδο γονιμότητας. Να θυμάστε ότι ο
ριζωμένης, λανθασμένης συμπεριφοράς είναι πολύ πιο
εγκέφαλος δε λησμονεί τίποτα! Και οι αρχάριοι που λόγω
δύσκολη και χρονοβόρα από την εξαρχής υιοθέτηση της
της μόνιμα λανθασμένης συμπεριφοράς τους φορτίζονται με
σωστής συμπεριφοράς.
βιαστική κατοχύρωση κερδών ή εντοπισμός ευκαιριών εκεί
περιττό στρες που τους προκαλεί θυμό και απόγνωση, θα
Προσπαθήστε με επιμονή και υπομονή να μετατρέψετε
οδηγηθούν στη διαμόρφωση αρνητικών συναισθημάτων ή και
μια σωστή ιδέα σε χρήσιμη ενέργεια, η οποία θα εξελιχθεί σε
τραυμάτων. Συναισθήματα αυτού του είδους είναι που αφήνουν
ασυνείδητη συνήθεια – εάν το πράξετε, θα κατορθώσετε να
αποτυπώματα στο νευρικό δίκτυο του εγκεφάλου μας, τα οποία
γίνετε και πετυχημένοι επενδυτές.
μπορεί μελλοντικά να οδηγήσουν σε ανάλογες συμπεριφορές.
Στα προσεχή τεύχη του TRADERS’ θα φιλοξενηθούν άλλα
Όσοι κατ’ επανάληψη εκτελούν τις συναλλαγές τους εν μέσω
δυο άρθρα του αρθρογράφου, με περαιτέρω ανάλυση του
ισχυρών αρνητικών συναισθημάτων όπως είναι ο φόβος,
ίδιου θέματος. «
Ανεξάρτητοι/
αυτοαπασχολούμενοι
συγγραφείς
ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΑΣ ΣΤΑ
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΩΝ
ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Ιδανικά θα πρέπει να είστε ένας ενεργός επενδυτής με
αξιοσημείωτη γνώση στον τομέα της τεχνικής ανάλυσης και σε
όλα τα θέματα που άπτονται του κλάδου αυτού, όπως διαχείριση
ρίσκου και χαρτοφυλακίου, επενδυτικά λογισμικά πακέτα,
επενδυτικά συστήματα και ψυχολογία της αγοράς. Θα εργάζεστε
από την άνεση του σπιτιού σας, με το δικό σας χρονοδιάγραμμα με
την κατάθεση των άρθρων σε συγκεκριμένη χρονική διορία.
Παρακαλώ αποστείλλετε τις αιτήσεις σας μέσω e-mail στο:
[email protected]
Η TRADERS´ είναι πρωτεύον εκδότης
επενδυτικών περιοδικών για τις χρηματαγορές.
Το όραμά μας είναι να προσφέρουμε μια διεθνή
πλατφόρμα ενημέρωσης τόσο για επαγγελματίες
του χώρου όσο και για σοβαρούς επενδυτές.
13
Γνώμη των ειδικών
www.traders-mag.gr 03.2013
Θέλετε λοιπόν να
επενδύσετε όπως οι καλύτεροι
επενδυτές του κόσμου;
Μερικές σκέψεις για τους λόγους που μπορεί
να μην είναι και τόσο εύκολο
Στην πραγματικότητα, η στρατηγική του Buffett είναι εντυπωσιακά απλή, αλλά δεδομένου των
διακυμάνσεων των χρηματαγορών, απαιτεί ένα υψηλό επίπεδο πειθαρχίας, νεύρου και πίστης στις
αποφάσεις σας, κάτι που απουσιάζει από τους περισσότερους. Οι λέξεις πειθαρχία και υπομονή
ξεχνιούνται κάπου στην πορεία και παραβλέπονται. Οι επενδυτές θέλουν αποδόσεις 15-20 %, χωρίς
την παρουσία εκτενών περιόδων με απώλειες. Με την εμφάνιση μιας τέτοιας περιόδου, οι επενδυτές το
βάζουν στα πόδια. Αυτό το άρθρο εξετάζει τι χρειάζεται για να είναι κανείς επιτυχής στις επενδύσεις, και
ιδιαίτερα στην παρακολούθηση τάσεων.
14
γνωμΗ των είδίκων
» εάν είναι απλό, γιατί δεν είναι
όλοι πλούσιοι;
Δ1) Μακροπρόθεσμο διάγραμμα της BRK.a
Οι άνθρωποι θέλουν θετικές αποδόσεις
χωρίς
τον
πόνο
των
απωλειών.
Στον πραγματικό κόσμο, αυτό δεν
υπάρχει. Βέβαια, ίσως να υπήρξε στα
στρεβλωμένα όνειρα των επενδυτών της
Madoff and Alan Stanford. Υπάρχουν
αμέτρητοι επενδυτές που είχαν την
ευλογία να είναι επενδυτές της εταιρείας
του Warren Buffett- ενώ υπάρχουν
λεγεώνες επενδυτών που πιστεύουν σε
αυτόν.
Εντούτοις,
κανείς
δεν
είναι
τέλειος, ακόμα και ο Warren. Όλοι
μας γνωρίζουμε ότι ο Buffett έκανε τα
χρήματά του μέσω του εντοπισμού
εταιρειών που θεωρούσε ότι άξιζαν
περισσότερο από την αγοραστική αξία
Απόδοση της Berkshire Hathaway από το 2005. Η μετοχή του Buffett δεν έχει φτάσει το
προηγούμενο υψηλό τού 2007. Θα είχατε ακόμα την υπομονή να περιμένετε;.
Πηγή: www.tradesignalonline.com
τους, της επένδυσης σε αυτές και της
διατήρησης αυτών των επενδύσεων
για
μεγάλα
χρονικά
διαστήματα
(στην πραγματικότητα σχεδόν για πάντα). Ο Buffett έχει
αγοράζουν ό,τι αγοράζει και ο Buffett. Ωστόσο, αυτές οι ορδές
τους θαυμαστές του, οι οποίοι κρέμονται από τα χείλη του.
των θαυμαστών που μιμούνται τις μεθόδους και τις αγορές του,
Μετρώντας τα κέρδη τους προτού καν εξασφαλιστούν,
παραμένουν εν δυνάμει κερδισμένοι. Η μεγάλη πλειοψηφία
Το
παρόν και στην κοινωνική
δικτύωση, μείνετε σ´ επαφή
www.facebook.com/pages/
www.twitter.com/
Traders-Hellas/170172776466730
TRADERSHELLAS
www.traders-mag.gr
15
γνωμΗ των είδίκων
www.traders-mag.gr 03.2013
ερώτηση,
Δ2) Ανατοκισμένος ετήσιος ρυθμός απόδοσης
σωστά;
Ωστόσο,
εάν
εξετάσετε το διάγραμμα της Berkshire
Hathaway (BRK.A) στο σχήμα 1, η όλη
κατάσταση περιπλέκεται περισσότερο.
Τα ερωτήματα που ακολουθούν πρέπει
πραγματικά να τα σκεφθείτε. Εδώ
πρόκειται
επενδυτή
για
τον
πιο
παγκοσμίως,
πετυχημένο
όμως
τα
ακόλουθα παραδείγματα θα σας δείξουν
πόσο πραγματικά δύσκολο θα ήταν
(και είναι) να έχετε επενδύσει όπως
κι εκείνος, και θα σοκαριστείτε από τις
συνολικές αποδόσεις.
Σε 15 χρόνια εκτέλεσης επενδύσεων σε αντιστοιχία με εκείνες του μεγαλύτερου επενδυτή
του κόσμου θα είχατε ένα συνολικό ετήσιο ρυθμό απόδοσης ίσο με 3.62%.
Πηγή: Andrew Abraham
Θα προκύψει το εξής ερώτημα: εάν
δεν μπορείτε να επενδύσετε σε έναν
από τους μεγαλύτερους επενδυτές του
κόσμου, με ποιόν τρόπο θα επιτύχετε
στις επενδύσεις;
Στις 12 Δεκεμβρίου 2007, η μια
τους δεν έχει τις απαραίτητες δεξιότητες (υπομονή, πειθαρχία,
μετοχή της BRK.A ήταν στα $150.300. Αυτή η τιμή δεν έχει
αφοσίωση και γνώση της συσσώρευσης πλούτου). Οι μετοχές
ξεπεραστεί έως τώρα, περίπου πέντε έτη από τότε. Πιστεύετε
κατηγορίας Α της επιχείρησης Berkshire Hathaway (BRK.A)
ότι θα είχατε την υπομονή να περιμένετε όλα αυτά τα χρόνια
του Buffett (BRK.A) ήταν στα $15 όταν πρωτοανέλαβε το 1965
στο πλάι του μεγαλύτερου επενδυτή του κόσμου; Το 1998, η
και μέχρι το τέλος της Ιουλίου 2012 η αξία τους ανέβηκε στα
BRK.A υπέστη απώλειες άνω του 50% και χρειάστηκαν έξι
$83.500 ανά μετοχή.
χρόνια για να τις ξεπεράσει. Το 2007, η BRK.A υπέστη και
Άραγε, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να επενδύετε όπως
ο Buffet και να βρείτε ένα νησί για να αγοράσετε; Μεγάλο λάθος!
πάλι απώλειες της τάξης του 50%, και έξι χρόνια από τότε δεν
έχουμε ακόμη ξεπεράσει την προηγούμενη μέγιστη τιμή. Στις
30 Ιουνίου 1998, οι μετοχές ήταν περίπου στις 78.000, ενώ
Πόσο εύκολο δεν ήταν (όπως θα δείτε σύντομα)
το Νοέμβριο του 2012 οι μετοχές ήταν περίπου στις 133.000.
Πόσοι θα ήθελαν να πετύχουν τα ποσοστά απόδοσης
Σε 15 έτη εκτέλεσης επενδύσεων σε αντιστοιχία με
που έχει ο Buffett κατά τη διάρκεια των δεκαετιών; Ανόητη
εκείνες του μεγαλύτερου επενδυτή του κόσμου θα είχατε
ένα ανατοκισμένο ετήσιο ρυθμό απόδοσης ίσο με 3.62%
(σχήμα 2). Εδώ πρόκειται για τον μεγαλύτερο επενδυτή του
Andrew Abraham
Ο Andrew Abraham είναι σύμβουλος
επενδύσεων στις αγορές των
εμπορευμάτων στην εταιρεία Abraham
Investment management, καθώς
επίσης και ο συγγραφέας του βιβλίου
«Η Βίβλος της Παρακολούθησης
Τάσεων». Ειδικεύεται στη
συστηματική παρακολούθηση τάσεων,
χρησιμοποιώντας αυστηρές τεχνικές
διαχείρισης ρίσκου για τον περιορισμό
των απωλειών και για την αξιοποίηση
ενός μικρού αριθμού σημαντικών
τάσεων για την παραγωγή αποδόσεων.
Ο Abraham πραγματοποιεί συναλλαγές
μέσω του προσωπικού του λογαριασμού
από το 1994, ενώ παράλληλα επενδύει
σε συνεργασία με άλλους σύμβουλους
επενδύσεων αγορών εμπορευμάτων
από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.
www.abrahamcta.com
κόσμου και βλέπετε από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι.
Δεν υπάρχει συνταγή για να γίνετε πλούσιοι γρήγορα. Δεν
υπάρχουν σταθερές αποδόσεις της τάξεως του 1% μηνιαίως,
όπως δεν υπάρχουν και ανώδυνα «funds παντός καιρού».
Η πραγματικότητα είναι απλή και σαφής: Πρόκειται για
μαραθώνιο. Ο συντάκτης αμφιβάλλει για το ότι πολλοί από εσάς
που διαβάζετε αυτές τις γραμμές θα περιμένατε την επιστροφή
της μετοχής στο νεκρό σημείο. Ο συντάκτης αμφιβάλλει για το
ότι πολλοί από εσάς θα είχατε το νοητικό σθένος να αντέξετε
μια απώλεια της τάξης του 50%. Ο Buffett δεν ήταν μόνος του.
Δίπλα του στάθηκαν κι άλλοι γκουρού του χρηματιστηρίου:
• Ο Ken Heebner (CMG Fund): -56%
• Ο Harry Lange (Fidelity Magellan): -59%
• Ο Bill Miller (Legg Mason Value): -50%
16
Γνώμη των ειδικών
Ορισμένοι διαχειριστές που ακολουθούν τις τάσεις
έχουν ξεπεράσει τον Buffett
μέντορας του συντάκτη ξεκίνησε το 1979 με $200.000 και τα
Υπάρχουν πολλοί άγνωστοι διαχειριστές κεφαλαίου που τον
συχνές απώλειες καθώς και μακροχρόνιες περίοδοι απωλειών.
έχουν ξεπεράσει. Στο βιβλίο «Η Βίβλος της Παρακολούθησης
Το κλειδί ήταν στο γεγονός ότι κρατούσε τις απώλειές του
Τάσεων», ο συντάκτης αναφέρει μια επίλεκτη ομάδα
περιορισμένες και είχε την υπομονή και την αποφασιστικότητα
διαχειριστών κεφαλαίου, που πιθανώς δεν έχετε ακουστά,
να προχωρήσει στην επόμενη συναλλαγή. Δεν τα παράτησε. Η
με συνολικούς ετήσιους ρυθμούς απόδοσης μεταξύ 12-20%
εγκατάλειψη είναι εύκολη!
ανέβασε στα $18.000.000 δολάρια. Δεν ήταν εύκολο. Υπήρξαν
για δεκαετίες. Ωστόσο, πρέπει να καταλάβετε καλά ότι οι
Πρόσφατα, οι ειδήσεις αναμετέδωσαν ότι ο John Henry
αποδόσεις του παρελθόντος δεν είναι απαραίτητα ενδεικτικές
δήλωσε ότι αποσύρεται. Στο απόγειό του, ο John Henry
για τις αποδόσεις του μέλλοντος. Αυτοί οι διαχειριστές δεν είναι
διαχειριζόταν τρία δισεκατομμύριο δολάρια. Έβαλε στο
γκουρού. Αυτοί οι διαχειριστές κεφαλαίου παρακολουθούν
χάρτη τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ) υπό
τις τάσεις. Τέτοιου είδους επενδυτές δεν έχουν καμία άποψη
διαχείριση (managed futures) και μέσω της εταιρείας του που
σχετικά με το μέλλον οποιασδήποτε αγοράς και θα ανοίξουν
έκανε ακριβώς αυτήν τη δουλειά, έγινε δισεκατομμυριούχος.
τόσο θέσεις αγοράς όσο και θέσεις πώλησης. Αγοράζουν σε
Στα μαύρα χρόνια που όλοι έχαναν χρήματα, εκείνος πέτυχε
υψηλή τιμή αναμένοντας ότι η τιμή θα αυξηθεί κι άλλο, και
απόδοση περίπου 78% μέσα σε επτά μήνες του 2007 και
πουλάνε σε χαμηλή τιμή αναμένοντας ότι η τιμή θα πέσει
2008. Την ίδια αγάπη και πάθος που ο John Henry διατηρεί
κι άλλο. Αυτή η συμπεριφορά είναι εντελώς αντίθετη με τη
για το μπέιζμπολ και τις ομάδες που έχει υπό την ιδιοκτησία
συνήθη συμπεριφορά των περισσότερων επενδυτών. Όπως
του, τα και στις χρηματαγορές. Είχε μεγάλες αποδόσεις και
συμβαίνει ακόμη και με τον Buffett, τίποτα δεν είναι δωρεάν,
σοβαρές περιόδους απωλειών, περισσότερο από άλλους
κι ακόμη κι αυτή η ιδιαίτερη κατηγορία επενδυτών με το όνομα
διακεκριμένους επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου του Warren
«ακόλουθοι τάσεων» (trend followers) τα έχουν βρει σκούρα
Buffett. Λόγω της πρόσφατης περιόδου απωλειών που υπέστη
αλλά όχι στον ίδιο βαθμό.
και λόγω της βαρύτητας που ενδεχομένως ήθελε να ρίξει στις
επαγγελματικές του ομάδες μπέιζμπολ, αποφάσισε να κλείσει
Πάρα πολλοί επενδυτές
δεν έχουν καθόλου υπομονή
και πειθαρχία
την εταιρία του. Επαγγελματίες του κλάδου θεωρούν ότι κατά
τις παρούσες συνθήκες επένδυε στη μεταβλητότητα.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν πολλά διδάγματα σε αυτά που ήδη ειπώθηκαν.
Προσοχή στα μέσα ενημέρωσης και τη στέψη επενδυτικών
γκουρού. Στόχος μας είναι η μακροπρόθεσμη κατοχύρωση
Για τα τελευταία δύο έτη, ακόμη και μερικοί από τους
κερδών ως επενδυτές. Ποτέ δεν είναι εύκολο. Πρέπει κανείς
πρωτεργάτες ακόλουθους τάσεων που δραστηριοποιούνται
να κάνει κτήμα του τη γνώση ότι «δεν υπάρχει δωρεάν
εδώ και δεκαετίες, δεν έχουν παράξει θετικές αποδόσεις. Δεν
γεύμα στα χρηματιστήρια» και ότι όλοι οι επενδυτές βιώνουν
είχαν απώλειες της τάξης του 50% όπως ο Buffett, αλλά δεν
περιόδους απωλειών. Ωστόσο, πρέπει κανείς να μπορεί να
πέτυχαν τα προσδοκώμενα κέρδη. Λόγω αυτού του γεγονότος,
διακρίνει τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Η παρακολούθηση
υπήρξαν κάποιοι που αποκάλεσαν την παρακολούθηση
τάσεων υφίσταται από την εποχή της Βίβλου, όπου ο Ιωσήφ
τάσεων ακόμη και νεκρή. Οι επενδυτές θέλουν τα κέρδη εδώ
μονοπωλούσε την αγορά σίτου της Αιγύπτου. Πάντα θα
και τώρα. Είναι πάρα πολλοί οι επενδυτές που δεν έχουν
υπάρχουν ξηρασίες, πλημμύρες, πόλεμοι και κυβερνητική
υπομονή και πειθαρχία. Για την εξασφάλιση επιτυχίας στις
κακοδιαχείριση. Οι ακόλουθοι τάσεων κάνουν τα χρήματά
επενδύσεις, αυτά τα δύο γνωρίσματα προσωπικότητας είναι
τους στις ακραίες τιμές. Η παρακολούθηση τάσεων δεν είναι
επιτακτικά. Ο συντάκτης εφαρμόζει αυτήν την στρατηγική από
νεκρή. Στην καλύτερη περίπτωση, η παρακολούθηση τάσεων
το 1994 και υπάκουσε σε αυτήν την δήλωση ακόμη και κατά
κοιμάται και κανένας δεν χτυπά το κουδούνι όταν οι αγορές
τη διάρκεια αναπόφευκτων απωλειών. Ποτέ δεν είναι εύκολο,
απογειώνονται. Ενώ οι αποδόσεις του παρελθόντος δεν είναι
εκτός κι αν επενδύετε όπως ο Bernie Madoff με αποτέλεσμα
απαραίτητα ενδεικτικές των μελλοντικών αποτελεσμάτων,
να χάσετε όλα τα χρήματά σας. Αυτό που μας ενθάρρυνε κατά
ορισμένοι ακόλουθοι τάσεων ξεπέρασαν τον καλύτερο
τη διάρκεια κάθε περιόδου απωλειών ήταν το γεγονός ότι ο
επενδυτή του κόσμου, κι αν κάποιος είχε την αντίθετη άποψη,
Richard Donchian - αυτός που εφηύρε την παρακολούθηση
τώρα του παρουσιάζεται η ευκαιρία να δει την παρακολούθηση
τάσεων – έκανε επενδύσεις για περισσότερο από 50 έτη. Ο
τάσεων ως στρατηγική. «
17
εργαλεία
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
www.traders-mag.gr 03.2013
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
» Η RTS Realtime Systems Group (RTS) ανακοίνωσε ότι
χαμηλού βεληνεκούς με την NLX μέσω της προσφερόμενης
θα προσφέρει συνδεσιμότητα στο Nasdaq OMX NLX (“NLX”),
φιλοξενίας
τη νέα αγορά επιτοκιακών παραγώγων του Λονδίνου. Η NLX
Παράλληλα, η εταιρεία θα παράσχει στήριξη στους πελάτες
θα προσφέρει μια σειρά από εισηγμένα βραχυπρόθεσμα και
που φέρονται ως ειδικοί διαπραγματευτές των νέων προϊόντων
μακροπρόθεσμα επιτοκιακά παράγωγα με βάση το ευρώ
ΣΜΕ και spread της NLX, μέσω της χρήσης της RTD Tango,
και τη στερλίνα, αφού εξασφαλίσει την έγκριση των Αρχών
της αλγοριθμικής πλατφόρμας συναλλαγών της RTS.
της
στο
κέντρο
δεδομένων
του Λονδίνου.
Οικονομικών Υπηρεσιών. Η RTS θα παράσχει συνδεσιμότητα
» Η TradeStation ανακοίνωσε το νέο της blog τεχνικής
ανάλυσης και συναλλαγών, ένα νέο ηλεκτρονικό μέσο που
TradeStation
σχεδιάστηκε για να κρατάει τους επενδυτές ενήμερους για τις
επίκαιρες τάσεις και δράσεις της αγοράς. Το blog ενημερώνεται
καθημερινά στον ιστότοπο της TradeStation και περιλαμβάνει
σχόλια και αναλύσεις από κορυφαίους ανεξάρτητους επενδυτές.
Επιπρόσθετες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση
www.tradestation.com
»
Η
Morningstar
έχει
προωθήσει
την
εφαρμογή
Morningstar StockInvestor για το iPad. Αυτή η έκδοση του
ενημερωτικού δελτίου της για τους επενδυτές επί μετοχών
είναι διαθέσιμη από το App Store. Η εφαρμογή Morningstar
StockInvestor περιλαμβάνει συστάσεις και απόψεις για την
αγορά, επικεντρώνοντας σε επιχειρήσεις με καθιερωμένα
ανταγωνιστικά
πλεονεκτήματα
που
συναλλάσσονται
φθηνότερα από την θεωρητική τους τιμή (discount). Η εφαρμογή
συνδέει τις εφαρμόσιμες στρατηγικές επένδυσης της έκδοσης
Morningstar
με τρέχοντα δεδομένα μετοχών και με επιλεγμένες εκθέσεις
αναλυτών. Οι αναγνώστες μπορούν απλά να επιλέξουν το
όνομα μιας μετοχής ή ένα σύμβολο σε οποιοδήποτε σημείο
της εφαρμογής για να λάβουν τα πιο πρόσφατα δεδομένα
ανάλυσης ως αρωγή των επενδυτικών αποφάσεών τους. Η
εφαρμογή StockInvestor για το iPad προσφέρεται δωρεάν.
Οι υφιστάμενοι συνδρομητές έχουν δωρεάν πρόσβαση στην
έκδοση iPad. Όσοι δεν είναι συνδρομητές των ενημερωτικών
δελτίων έχουν τη δυνατότητα δωρεάν δοκιμής 30 ημερών, η
οποία ακολουθείται από μηνιαία συνδρομή 9.99 δολαρίων. Για
περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.
Morningstar.com
» Η Chaikin Analytics, δημιουργός μιας ακολουθίας εργαλείων
επένδυσης που παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να
επενδύουν όπως οι επαγγελματίες, έχει προωθήσει την έκδοση
18
εργαλεία
Chaikin Market Insights, μια εβδομαδιαία πηγή αξιόπιστης
όρο των 200 ημερών; Υπάρχουν νέα υψηλά και χαμηλά σε
ανάλυσης των χρηματαγορών, προοπτικών της αγοράς και
ορίζοντα 52 εβδομάδων; Υπάρχουν μοτίβα M&W; Υπήρξαν
κερδοφόρων στρατηγικών επένδυσης για τον κάθε επενδυτή.
σήματα για διάφορα συστήματα εκτέλεσης συναλλαγών;
Με την υπογραφή του Marc Chaikin, στρατηγικού αναλυτή της
Επιπρόσθετες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση
αγοράς και συμβούλου πετυχημένων επενδυτών και funds
www.EquityTrader.com
με διαδρομή 40 ετών, η έκδοση Chaikin Market Insights είναι
σχεδιασμένη να προσφέρει πληροφόρηση θεσμικής ποιότητας
σε ανεξάρτητους επενδυτές με την παρουσίαση εύκολα
κατανοητών στρατηγικών, εφαρμόσιμων συμβουλών περί stock
Chaikin Analytics
swaps, ευφυή ανάλυση, και δοκιμασμένα αναλυτικά εργαλεία.
Κάθε τεύχος παραδίδεται στους συνδρομητές εβδομαδιαία μέσω
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έπειτα από το κλείσιμο της αγοράς
την Παρασκευή. Τα δοκιμασμένα αναλυτικά εργαλεία βασίζονται
στο μοντέλο Chaikin Power Gauge Rating, ένα αμερόληπτο
μοντέλο 20 παραγόντων που στηρίζεται σε οικονομικά μεγέθη,
αποδόσεις κερδών, δράσεις τιμής/όγκου και απόψεις ειδικών.
Αυτό το προσωπικό μοντέλο ανάλυσης μετατρέπει τα σύνθετα
δεδομένα σε απλές εκτιμήσεις - πράσινο για bullish, κόκκινο
για bearish - έτσι ώστε ο επενδυτής να μπορεί γρήγορα να
διακρίνει τα καλά χαρτιά και να απορρίπτει τα ακατάλληλα
προτού μετακινηθούν οι τιμές. Το μοντέλο έχει υποβληθεί σε
ανεξάρτητη αναδρομική εξέταση και έχει αποδειχθεί επιτυχές ως
προς τον προσδιορισμό της δυναμικής μιας μετοχής σε χρονικό
ορίζοντα τριών έως έξι μηνών. Για περισσότερες πληροφορίες,
επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.chaikinpowertools.com
» Η EquityTrader.com εισήγαγε ένα σύστημα τεχνητής
νοημοσύνης για την ανάλυση μετοχών με βάση τις ζώνες
EquityTrader.com
Bollinger Bands και τους δείκτες τους. Το σύστημα Bollinger
Bands
Expert
εκμεταλλεύεται
την
τελευταία
λέξη
της
τεχνολογίας και μπορείτε να το διαβάσετε αλλά και να το
ακούσετε. Πολλές λειτουργίες του Bollinger Bands Expert
είναι προσβάσιμες σε όλους τους χρήστες, ενώ μερικές
λειτουργίες είναι προσβάσιμες μόνο στους συνδρομητές της
EquityTrader Pro, η οποία προσφέρει δωρεάν δοκιμή 30
ημερών και, στη συνέχεια, μηνιαία συνδρομή 25 δολαρίων.
Μεταξύ άλλων, το σύστημα Bollinger Bands Expert καλύπτει
τα εξής: Ποια είναι η τάση; Η μετοχή βρίσκεται σε σχηματισμό
συμπίεσης από ζώνες Bollinger Band ή κινείται έξω από τα
όρια των ζωνών; Η μετοχή βρίσκεται υπό συσσώρευση ή
υπό διανομή; Υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το μέσο
19
εργαλεία
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
www.traders-mag.gr 03.2013
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
http://www.sentimentrader.com
www.sentimentrader.com
Αξιολόγηση του κλίματος της αγοράς από το Α έως το Ω
Στην παρούσα έρευνα θέλουμε να παρουσιάσουμε έναν πραγματικό θησαυρό για
όλους τους αναγνώστες που ενδιαφέρονται για το κλίμα της αγοράς. Ανεξάρτητα
από το εάν πρόκειται για κλασσικές αναλογίες δικαιωμάτων αγοράς/πώλησης
(put/call ratio), ορισμένες δημοσκοπήσεις, την έκθεση CoT ή άλλους, λιγότερο
γνωστούς, δείκτες κλίματος, η SentimenTrader προετοιμάζει με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο όλες τις σχετικές πληροφορίες. Αυτός είναι αρκετός λόγος για να
ρίξετε μια προσεκτική ματιά σε αυτήν την ιντερνετική/διαδικτυακή πλατφόρμα.
20
ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
εργαλεία
Δ1) Αρχική σελίδα
» Εκτός από τα θεμελιώδη δεδομένα και
την τεχνική ανάλυση, οι επενδυτές και
όσοι εκτελούν συναλλαγές μπορούν να
κάνουν χρήση και της ανάλυσης κλίματος.
Παρά την πολυτιμότητα που διακρίνει
την ανάλυση του κλίματος της αγοράς,
πολλοί επενδυτές δεν χρησιμοποιούν
τις πληροφορίες αποτελεσματικά επειδή
απλά δεν έχουν επαρκή στοιχεία. Ενώ
εργαλεία διαμόρφωσης διαγραμμάτων
και
δείκτες
προσφέρονται
δωρεάν
μαζί με κάθε τυποποιημένο λογισμικό
συναλλαγών,
δεν
είναι
εύκολο
να
προσφερθούν και στοιχεία για το κλίμα
της αγοράς. Η SentimenTrader καλύπτει
αυτό το κενό και προσφέρει στους
χρήστες ολοκληρωμένη πληροφόρηση
για τους ακόλουθους τομείς:
•
Η πλατφόρμα είναι δομημένη με σαφήνεια και προσφέρει μια εξαιρετική επισκόπηση
του υφιστάμενου κλίματος της αγοράς. Εκτός από τον δείκτη Smart/Dumb-Money, στην
αρχική σελίδα μπορεί να βρεθεί και η καθημερινή έκθεση κλίματος.
Πηγή: www.sentimentrader.com
Αγορά δικαιωμάτων προαίρεσης
(αναλογίες δικαιωμάτων αγοράς/
πώλησης κτλ.)
•
Εύρος αγοράς (νέα υψηλά/χαμηλά, TRIN, Tick κτλ.)
δείκτες κλίματος και εποχικά δεδομένα των χρηματιστηριακών
•
Δημοσκόπηση ως προς το κλίμα (AAII, Investors
δεικτών.
Intelligence, Market Vane κτλ.)
Ο καλύτερος τρόπος για την απόκτηση μιας καλής
•
Έκθεση δέσμευσης των συναλλασσόμενων μελών
άποψης του υφιστάμενου περιβάλλοντος της αγοράς είναι η
•
Καταθέσεις μετρητών των αμερικανικών επενδυτικών
«καθημερινή έκθεση κλίματος» (Daily Sentiment Report), η
κεφαλαίων
οποία βρίσκεται σε εμφανή θέση στο άνω μέρος της σελίδας. Τα
•
Συναλλαγές συμμετεχόντων της αγοράς
σημαντικότερα αποτελέσματα της ανάλυσης παρουσιάζονται
•
Μεταβλητότητα (VIX; Smart Money Index, CDX κτλ.)
σε μια περίληψη. Κάτω από αυτήν υπάρχουν εκθέσεις (οι
οποίες ενημερώνονται καθημερινά) που συγκρίνουν τις
Από την πρώτη επίσκεψη στην αρχική σελίδα γίνεται
τρέχουσες συνθήκες της αγοράς με προγενέστερα δεδομένα
προφανής η παρουσία πλήθους πληροφοριών. Όμως πώς
και εξάγουν πιθανές επιπτώσεις. Παραδείγματος χάριν: Κατά
συμπληρώνονται αυτές οι πληροφορίες και πόσο εύκολη είναι
την διάρκεια του ελέγχου μας ο S&P 500 αναφερόταν στη
η χρήση του ιστότοπου; Ας ρίξουμε μια ματιά στην πλατφόρμα
γραμμή των 50 ημερών. Σύμφωνα με αυτό, οι δημιουργοί της
για να βρούμε τις απαντήσεις.
SentimenTrader παρουσίασαν μια επιμελημένη στατιστική
που εξάγει σημαντικά αποτελέσματα και αποτελεί συνεπώς
Η καθημερινή έκθεση
βέλτιστο εργαλείο υποστήριξης για τον επενδυτή. Μπορείτε να
Η αρχική σελίδα προσφέρει στους επισκέπτες επιλεκτική
κατεβάσετε όλες τις καθημερινές εκθέσεις από το 2002 από
πληροφόρηση: ένα επίκαιρο σχόλιο, σημαντικά σήματα,
την περιοχή αρχείου (archive), το οποίο αποτελεί σημαντική
21
Εργαλεία
www.traders-mag.gr 03.2013
Δ2) Παρουσίαση διαγραμμάτων
συνθήκες της αγοράς, διαιρεμένες σε
βραχυπρόθεσμη
και
μεσοπρόθεσμη
ανάλυση σε μια κλίμακα από μηδέν έως
δέκα. Αποτελεί το καλύτερο εργαλείο
για τους χρήστες που θέλουν να δουν
ένα πλήθος δεικτών σε μια συνολική
απεικόνιση. Επιπλέον, η καθημερινή
έκθεση περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα
επισκόπηση όλων των ομάδων δεικτών
ώστε
ο
χρήστης
να
αναγνωρίζει
αμέσως ποια τμήματα της ανάλυσης
κλίματος είναι θετικά ή αρνητικά για
το
χρηματιστήριο.
παρουσιάζουν
Οι επιλεγμένοι δείκτες κλίματος παρουσιάζονται σε καλά δομημένα διαγράμματα και
προσφέρουν μια άποψη σε βάθος χρόνου, σε συνδυασμό με τη μεσοπρόθεσμη άποψη
που είναι ιδανική για έναν έλεγχο των σημάτων σε διαφορετικές φάσεις της αγοράς.
Πηγή: www.sentimentrader.com
Οι
δείκτες
ακραίες
που
καταστάσεις
παρουσιάζονται χωριστά έτσι ώστε ο
επενδυτής να μη χάσει καμία σημαντική
πληροφορία.
Η
καθημερινή
έκθεση
κλίματος
αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε
βραχυπρόθεσμο
και
μεσοπρόθεσμο
πηγή για την εμβάθυνση των γνώσεών σας στον τομέα της
συμμετέχοντα της αγοράς που θέλει να διευρύνει την ανάλυσή
ανάλυσης κλίματος. Εάν ενδιαφέρεστε για συγκεκριμένους
του - χωρίς ιδιαίτερο κόπο και ακόμη και μέσω ηλεκτρονικού
τομείς ή εργαλεία, η καθημερινή έκθεση είναι ότι χρειάζεστε:
ταχυδρομείου κατόπιν αιτήματος.
Οι τίτλοι του S&P 500 τίθεται συνεχώς υπό τον έλεγχο acid,
βασισμένο σε διαφορετικές παραμέτρους – ενδιαφέρον για
Καθολική πληροφόρηση
θέσεις πώλησης, συναίνεση αναλυτών, δεδομένα δικαιωμάτων
Το ουσιαστικό χαρακτηριστικό της SentimenTrader είναι ο
προαίρεσης, διαπραγματεύσεις μελών. Αυτό παράγει σαφείς
όγκος των δεδομένων που προσφέρονται, ο οποίος καλύπτει
εκτιμήσεις σε διαγραμματική μορφή και, επομένως, μια
οποιαδήποτε ανάγκη του χρήστη. Η εκτενής περιγραφή όλων
γρήγορη ματιά είναι αρκετή για να διαπιστώσετε ποιά εργαλεία
των χρησιμοποιούμενων δεικτών είναι πολύ υποδειγματική
ή τομείς βρίσκονται σε άνοδο ή κάθοδο. Επιπλέον, ελεύθερα
και μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά απαίτηση. Με αυτό τον
ταξινομημένοι πίνακες πληροφοριών με δεδομένα κορυφής και
τρόπο μπορείτε να επεκτείνετε και να εμβαθύνετε τη βάση
βάσης προσφέρουν μια άποψη της ανάλυσης κλίματος σε μια
γνώσεών σας. Πεπειραμένοι χρήστες που θέλουν να έχουν
άλλη μορφή. Για όσους παρακολουθούν εμπορεύματα ή αγορά
πρόσβαση σε συγκεκριμένους δείκτες κλίματος μπορούν να
συναλλάγματος υπάρχει μια πρόσθετη επισκόπηση κλίματος
τους βρουν άμεσα μέσω των προαναφερθέντων επιλογών του
που ενημερώνεται δύο φορές την εβδομάδα.
μενού. Με ένα μόνο κλικ έχετε ένα διάγραμμα με τα τρέχοντα
Άλλο ένα θετικό χαρακτηριστικό είναι τα αποκαλούμενα
αποσπάσματα θετικών κι αρνητικών τάσεων (bull και bear) από
«επίπεδα κινδύνου» (risk levels) που επιδεικνύουν διάφορες
αμερικανικά ενημερωτικά δελτία επένδυσης. Με ένα δεύτερο
22
Εργαλεία
Δ3) Καθημερινή επιθεώρηση
κλικ βλέπετε τη θέση των εμπορικών
(commercials)
στον
S&P
500,
το
χρυσό ή τo ιαπωνικό γεν. Επιθυμείτε
να ρίξετε μια γρήγορη ματιά στην
τρέχουσα ανάπτυξη των καταθέσεων
μετρητών
ή
τις
ροές
όγκου
των
μοχλευμένων ETF; Κανένα πρόβλημα,
συμπεριλαμβάνονται τα πάντα. Αυτό
κάνει
Η
τη
ανάλυση
ταξινόμηση
των
απολαυστική!
μετοχών,
των
ομολόγων, των εμπορευμάτων, καθώς
επίσης και των ισοτιμιών, προσφέρει μια
σαφή δομή και οι συγκεκριμένοι δείκτες
Οι φανατικοί των διαγραμμάτων μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη λειτουργία «Daily Data
Recap», η οποία καλύπτει όλα τα σημαντικά δεδομένα της αμερικανικής αγοράς.
Πηγή: www.sentimentrader.com
κλίματος των διαφορετικών εργαλείων
εντοπίζονται πολύ εύκολα.
Ένα
ενδιαφέρον
χαρακτηριστικό
είναι η στήλη με τον τίτλο «αγαπημένα» (favourites), τα οποία
ένα ιδανικό τμήμα μιας επένδυσης ή μιας στρατηγικής
συμπληρώνονται ξεχωριστά και μπορείτε να τα παρακολουθείτε
συναλλαγών, αλλά δεν είναι κατάλληλα ως ολοκληρωμένα
με τη βοήθεια σαφών διαγραμμάτων. Άλλο ένα θετικό στοιχείο
συστήματα συναλλαγών.
αποτελεί ο τομέας της «εποχικότητας», όπου ο χρήστης βρίσκει
ένα εποχικό ημερολόγιο, τα αποτελέσματα συγκεκριμένων
Συμπέρασμα
ανωμαλιών στις τιμές και ενδιαφέρουσες συνδέσεις με
Η SentimenTrader αποτελεί έναν πραγματικό θησαυρό
εξωτερικές μελέτες.
για όλους όσους ενδιαφέρονται για το κλίμα της αγοράς και
επιθυμούν να διευρύνουν τη βάση των επιλογών τους. Πλήθος
Όλα σε ένα: πρότυπα κλίματος
δεικτών συλλέγεται, σχολιάζεται και παρουσιάζεται με σαφή
Άλλο ένα ξεχωριστό γνώρισμα της SentimenTrader αποτελεί
διαγράμματα και πίνακες. Φιλόδοξοι χρήστες που θέλουν να
η περιοχή που καλείται «πρότυπα» (models). Διάφορα
εκτελέσουν επιπλέον υπολογισμούς μπορούν να εξάγουν
πρότυπα κλίματος παρουσιάζουν έναν ορισμένο συνδυασμό
πολλά δεδομένα στο Excel – άλλο ένα πλεονέκτημα. Πέρα
διαφορετικών μεμονωμένων δεικτών και προσφέρουν μια
από το πλήθος των διατιθέμενων προτύπων, οι εκτενείς
συνολική άποψη του κλίματος της αγοράς. Εκτός από τα
περιγραφές για τον κάθε δείκτη, οι πολυάριθμες αναλύσεις
πρότυπα με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, υπάρχουν και πρότυπα
και οι πληροφορίες του αρχείου αποτελούν ένα επιπρόσθετο
με μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα ώστε να
πλεονέκτημα. Στον τομέα της ανάλυσης κλίματος, δεν υπάρχει
μπορεί ο χρήστης να επιλέξει το κατάλληλο εργαλείο σε σχέση
ανταγωνισμός. Εάν ενδιαφέρεστε, μπορείτε να επισκεφθείτε
με το χρονικό πλαίσιο. Αυτό αποτελεί έναν άριστο τρόπο για
τη διεύθυνση: www.sentimentrader.com, όπου προσφέρεται
να αποκτηθεί μια ευρεία αλλά συνοπτική άποψη του κλίματος
δωρεάν δοκιμαστική περίοδος 14 ημερών.
της αγοράς.
Αυτά τα πρότυπα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως
Οι συνδρομητές πληρώνουν 25 δολάρια μηνιαίως ή 250
δολάρια ετησίως. «
23
εργαλεία
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
www.traders-mag.gr 03.2013
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
MetaStock Pro 12.0
Νέα πρότυπα για τους ημερήσιους επενδυτές
Για περισσότερο από 30 έτη, η MetaStock και η τεχνική ανάλυση πηγαίνουν χέρι-χέρι. Αυτή η σχέση
διατηρείται με την τελευταία έκδοση με το όνομα MetaStock Professional 12.0, η οποία επιτυγχάνει
την ιδανική ισορροπία ανάμεσα στην απλότητα και την ισχύ. Από την απλοποίηση των ροών εργασίας
με την Κονσόλα Ισχύος έως τη μετατροπή μονάδων και συναλλάγματος, και την πρόσβαση σαφών
δεδομένων μέσα από το πλήθος, η τελευταία έκδοση της MetaStock προσφέρει κάτι για τον καθένα.
» Στην έκδοση MetaStock 12.0, οι
Δ1) Κονσόλα Ισχύος
βασικές
λειτουργίες
διαμόρφωσης
διαγραμμάτων, ανίχνευσης δεδομένων
και αναδρομικών ελέγχων διατίθενται
στη νέα Κονσόλα Ισχύος με απλό τρόπο.
Η λειτουργικότητα, η οποία έδειχνε
να απουσιάζει από το πρόγραμμα,
αποτελεί
πλέον
το
κυρίαρχο
χαρακτηριστικό του. «Ο σκοπός μας
ως προς την προσθήκη της Κονσόλας
Ισχύος ήταν διττός» δηλώνει ο Scott
Brown,
Πρόεδρος
της
MetaStock.
«Πρώτον, θέλαμε να εκθέσουμε τις
βασικές λειτουργίες της MetaStock σε
μια ευπρόσιτη θέση. Διαπιστώσαμε
ότι πολλοί χρήστες χρησιμοποιούσαν
Το σχήμα 1 παρουσιάζει την Κονσόλα Ισχύος όπου διακρίνεται πλήθος διαγραμμάτων
MetaStock.
Πηγή: Metastock
24
τα διαγράμματα αλλά όχι τις ισχυρές
λειτουργίες ανίχνευσης δεδομένων και
αναδρομικών
ελέγχων.
Η
Κονσόλα
Εργαλεία
ισχύος προσφέρει πολύ πιο άμεση
πρόσβαση σε αυτές τις λειτουργίες.
Δ2) Custom List Manager
Δεύτερον, θέλαμε να απλοποιήσουμε
τις κύριες ροές εργασίας. Πιστεύω ότι
οι νέοι και οι υφιστάμενοι χρήστες θα
βρουν την προσέγγιση της Κονσόλας
ισχύος στη φόρτωση διαγραμμάτων, τη
διενέργεια ανίχνευσης και αναδρομικού
ελέγχου, και τη βελτιστοποίηση ενός
συστήματος
πολύ
πιο
λειτουργική.
Μειώσαμε τον αριθμό των βημάτων
που απαιτούνται για τη διενέργεια ενός
αναδρομικού ελέγχου στο μισό. Αυτό
είναι πολύ σπουδαίο καθώς επιτρέπει
στους επενδυτές να εστιάζουν στον
εντοπισμό κερδοφόρων συναλλαγών
Εδώ βλέπουμε τη λειτουργία διαμόρφωσης λίστας (Custom List Manager). Στην παρούσα
φάση πραγματοποιείται η δημιουργία μιας προσωπικής λίστας.
Πηγή: Metastock
από το να παιδεύονται με την εφαρμογή
ενός λογισμικού».
Προκαθορισμένες
εργαλείων
λίστες
Δ3) Κεντρική σελίδα
Η Κονσόλα Ισχύος παρέχει περισσότερες
από
300
προκαθορισμένες
λίστες
εργαλείων. Αυτές οι λίστες περιέχουν
όλους τους συμμετέχοντες όλων των
μεγάλων χρηματαγορών του κόσμου,
από το Άμπου Ντάμπι έως το Μόναχο,
το Ζάγκρεμπ και όσες παρεμβάλλονται.
Θα βρείτε όλους τους σημαντικούς
δείκτες, από τον DAX 30 έως τον S&P
500, Αμερικανικούς τομείς, βιομηχανικές
ομάδες, αμοιβαία κεφάλαια, ETF και
Forex. Η πρόσφατα ενσωματωμένη
υπηρεσία
ενημέρωσης
διατηρεί
το
λογισμικό ενήμερο με τις πιο πρόσφατες
εξελίξεις
και
λίστες
εργαλείων,
οι
Το σχήμα 3 παρουσιάζει την κεντρική σελίδα που εμφανίζεται με την είσοδό σας στο
MetaStock XENITH.
Πηγή: Metastock
οποίες επικαιροποιούνται με τα πιο
πρόσφατα σύμβολα. Το ανυπέρβλητο
βάθος των δεδομένων προέρχεται από
την Thomson Reuters, τον κύριο προμηθευτή οικονομικών
δηλώνει ότι «Το μεγαλύτερο παράπονο των πελατών στα
ειδήσεων και δεδομένων παγκοσμίως.
προηγούμενα χρόνια είχε να κάνει με τη διαχείριση των
δεδομένων. Πλέον, εφαρμόζεις το MetaStock και έχεις άμεση
Πρόσβαση δεδομένων
πρόσβαση σε εκατοντάδες χιλιάδες εργαλείων από κάθε γωνία
Η πρόσβαση των σημαντικών δεδομένων σε αυτές τις λίστες
της γης. Τα δεδομένα απλά ρέουν».
δεν υπήρξε ποτέ ευκολότερη. Έχουν περάσει οι ημέρες της
Η λειτουργία XENITHdatafeed παρέχει πρόσβαση σε
κοπιαστικής μεταφόρτωσης, αποθήκευσης και διατήρησης
όλες τις σημαντικές αγορές του κόσμου, τόσο κατά το τέλος
των δεδομένων. Πλέον, τα δεδομένα διαχωρίζονται και
της ημέρας όσο και σε πραγματικό χρόνο. Ακόμη κι αν γίνετε
μεταφέρονται στη MetaStock με διαφάνεια. Ο Scott Brown
συνδρομητές για δεδομένα πραγματικού χρόνου μίας ή δυο
25
Εργαλεία
www.traders-mag.gr 03.2013
να δημιουργήσετε εύκολα τη δική
Δ4) Ποσοστό αύξησης ΑΕΠ
σας λίστα μέσω της νέας λειτουργίας
Custom List Manager. Με αυτήν την
επιλογή μπορείτε να δημιουργήσετε
και να ονομάσετε μια λίστα, να τη
συμπληρώσετε με όποιον αριθμό και
συνδυασμό
εργαλείων
επιθυμείτε,
και να έχετε πρόσβαση σε αυτήν από
την Κονσόλα Ισχύος. Παραδείγματος
χάριν, μπορεί να θέλετε να εκτελέσετε
μια
ανίχνευση
δεδομένων
και
να
διαχωρίσετε τις μετοχές με κάποιο
ελάχιστο
επίπεδο
Μπορείτε
στη
μεταβλητότητας.
συνέχεια
να
αποθηκεύσετε τα αποτελέσματα σε μια
δική σας λίστα. Επίσης, μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία Custom
List Manager για να δημιουργήσετε
Αυτή είναι μια στιγμιαία αποτύπωση της οθόνης που δείχνει το ποσοστό αύξησης του
ΑΕΠ από το 1990 για οκτώ σημαντικές οικονομίες όπως σχεδιάστηκε στο MetaStock.
Πηγή: Metastock
έναν
κατάλογο
των
μετοχών
που
διατηρείτε στο χαρτοφυλάκιό σας. Οι
δυνατότητες είναι απεριόριστες.
MetaStock XENITH
Δ5) Ο γερμανικός κατάλογος των κορυφαίων οικονομικών δεικτών
Η
εφαρμογή
XENITH
παρέχει
περιληπτικές ειδήσεις, δεδομένα και
αναλύσεις. Αντικαθιστά το πρόγραμμα
QuoteCenter, το οποίο περιλαμβανόταν
σε
προηγούμενες
εκδόσεις
της
MetaStock. Σύμφωνα με τον Scott
Brown «Ο χαρακτηρισμός του XENITH
ως αντικατάσταση του QuoteCenter
είναι σα να χαρακτηρίζεις τη Microsoft
Excel ως αντικατάσταση του slide rule,
ή το Διαδίκτυο ως αντικατάσταση της
παγκόσμιας εγκυκλοπαίδειας σε έντυπη
μορφή». Με την εφαρμογή XENITH
έχετε πρόσβαση σε περιοχές όπως η
ανάλυση δικαιωμάτων προαίρεσης, το
θεμελιώδες screening, οι οικονομικές
Ο γερμανικός κατάλογος των κορυφαίων οικονομικών δεικτών (κάτω μέρος) και ορισμένα
από τα επιμέρους συστατικά αυτού του καταλόγου.
Πηγή: Metastock
στατιστικές,
η
σε
βάθος
κάλυψη
ειδήσεων, και πολλές άλλες. Ίσως να
μη σας εξέπληττε το γεγονός ότι με την
εφαρμογή XENITH μπορείτε να πάρετε
δεδομένα σχετικά με το ακαθάριστο
αγορών, θα αποκτήσετε ελεύθερη πρόσβαση σε δεδομένα
εθνικό προϊόν των ΗΠΑ ή τις αυτόματες πωλήσεις, και στη
όλων των αγορών του κόσμου, τα οποία εμφανίζονται με
συνέχεια να τα προβάλλετε διαγραμματικά μέσω του MetaStock.
χρονική υστέρηση.
Θα αναμένατε όμως ετήσιες αλλαγές στις εξαγωγές κινέζικων
επίπλων ή το ποσοστό ανεργίας της Σρι Λάνκα να επανέλθει
Διαμόρφωση λίστας
στα επίπεδα του 1990; Λοιπόν, αυτά αποτελούν ορισμένα μόνο
Πέρα από τις 300+ προκαθορισμένες λίστες, μπορείτε πλέον
δείγματα του τι μπορεί να προσφέρει η εφαρμογή XENITH.
26
Εργαλεία
Όλα αυτά τα δεδομένα μπορούν να
προβληθούν ως διαγράμματα μέσω
Δ6) Διάγραμμα αργού πετρελαίου
του MetaStock, όπου μπορούν και να
συνδυαστούν με τα τεχνικά συστήματα
συναλλαγών σας.
Παραδείγματος χάριν, το διάγραμμα
στο σχήμα 4 παρουσιάζει το ποσοστό
αύξησης του ΑΕΠ από το 1990 για
οκτώ
σημαντικές
οικονομίες,
όπως
σχεδιάστηκε στο MetaStock.
Το
σχήμα
γερμανικό
5
παρουσιάζει
κατάλογο
των
το
βασικών
οικονομικών δεικτών (κάτω μέρος) και
ορισμένα από τα επιμέρους συστατικά
αυτού
του
ανάλογων
καταλόγου.
Η
ανάλυση
δεδομένων
μπορεί
να
χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη του
επιχειρηματικού κύκλου μιας χώρας,
παρέχοντας
στους
επενδυτές
ένα
προβάδισμα ως προς το πότε πρέπει
να μετατοπίσουν το ενδιαφέρον τους
Το σχήμα 6 παρουσιάζει ένα διάγραμμα αργού πετρελαίου αφού η μονάδα μέτρησής του
έχει μετατραπεί από βαρέλια σε αμερικανικά γαλόνια.
Πηγή: Metastock
από τη μια ομάδα κεφαλαιακών αγαθών
στην άλλη (δηλαδή ομόλογα, μετοχές,
εμπορεύματα).
άλλη, ανεκτίμητη. Το σχήμα 6 παρουσιάζει το αργό πετρέλαιο
Σχεδίαση τιμών αγοράς, πώλησης, αποδόσεων,
VWAP και άλλων
μετά από την μετατροπή του από βαρέλια σε αμερικανικά
γαλόνια.
Το MetaStock Pro 12.0 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη
σχεδίαση περισσότερων διαγραμμάτων από τα παραδοσιακά
Συμπέρασμα
διαγράμματα τιμών και όγκου. Οι επενδυτές ομολόγων
Η έκδοση MetaStock Pro 12.0 ενισχύει τη μακροχρόνια
εστιάζουν συχνά στις αποδόσεις παρά στις τιμές. Η έκδοση
παράδοση της MetaStock να συνδυάζει την ισχύ με την
12.0 σας δίνει πρόσβαση σε ποικίλους τομείς δεδομένων
απλότητα. Η Κονσόλα Ισχύος προωθεί τη λειτουργικότητα
όπως απόδοσης, αγοράς, πώλησης, μέσης τιμής, VWAP
προσφέροντας εύκολη πρόσβαση στις βασικές ροές εργασίας
κ.ά. Ρίξτε μια ματιά στους παρακάτω τομείς δεδομένων που
της MetaStock. Ξεχάστε την ανάκτηση δεδομένων κατόπιν
διατίθενται για τα τριακονταετή ομόλογα του αμερικανικού
παραγγελίας
Υπουργείου Οικονομικών. Η μετάβαση από τον έναν τομέα
προσφέρονται όταν τα χρειάζεστε. Εκατοντάδες χιλιάδες
δεδομένων στον επόμενο είναι τόσο απλή, όσο και η εκτέλεσης
εργαλείων προσφέρονται οργανωμένα σε προκαθορισμένες
της επιλογής «Change Field» έπειτα από ένα δεξί κλικ πάνω
λίστες, ενώ μπορείτε να διαμορφώσετε και τις δικές σας λίστες
στο διάγραμμα.
μέσω της λειτουργίας Custom List Manager. Στην κορυφή των
και
μεταφόρτωσης.
Πλέον,
τα
δεδομένα
δυνατοτήτων του MetaStock 12.0 βρίσκονται οι λειτουργίες
Μετατροπές
μετατροπής του συναλλάγματος και των μονάδων μέτρησης. Η
Θέλετε να δείτε τα αγαπημένα αμερικανικά εργαλεία σας σε
πλατφόρμα λογισμικού XENITH, η οποία προσφέρεται δωρεάν
ευρώ, γεν ή πέσος; Κανένα πρόβλημα. Με το MetaStock Pro
με τη συνδρομή σας, παρέχει πρόσβαση επαγγελματικού
12.0, μπορείτε να μετατρέψετε το νόμισμα σε πραγματικό
επιπέδου σε δεδομένα και αναλύσεις.
χρόνο, σε κάποιο ή σε όλα τα διαγράμματά σας βάσει της
Το MetaStock Pro 12.0 μαζί με το MetaStock XENITH
τρέχουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας. Σχεδιάστε τη UK
προσφέρονται στη τιμή των $250 ανά μήνα ή $2400 ανά
Vodafone σε δολάρια ΗΠΑ ή την US Google σε ευρώ.
έτος. Διατίθεται περίοδος ελεύθερης δοκιμής 30 ημερών. Οι
Καταλαβαίνετε την ιδέα.
υφιστάμενοι χρήστες μπορούν να αποκτήσουν την έκδοση
Οι επενδυτές σε ενέργεια θα βρουν τη δυνατότητα του
MetaStock 12.0 να μετατρέπει τη μια μονάδα μέτρησης σε
12.0 σε ειδική τιμή έκπτωσης. Για περισσότερες λεπτομέρειες,
καλέστε στο 1-800-508-9180 ή 1-801-265- 8886. «
27
εργαλεία
www.traders-mag.gr 03.2013
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Συμπεριφορική
Χρηματοοικονομική
Συγγραφέας: Χρήστος Αλεξάκης, Μανώλης Ξανθάκης
»
Η
μελέτη
χρηματοοικονομικών
•
Η Λήψη Οικονομικών Αποφάσεων σε Συνθήκες Κινδύνου
αγορών εκκινεί από την υπόθεση ότι όλοι οι επενδυτές
•
Η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς,
ενεργούν
•
Θεωρητικά Υποδείγματα μη Ορθολογικών Οικονομικών
κάποιων
και
κατανόηση
ορθολογικά.
Όμως,
χρηματοοικονομικών
των
η
αδυναμία
φαινομένων,
ερμηνείας
όπως
των
Αποφάσεων
χρηματιστηριακών κρίσεων, οδήγησε στην ανάπτυξη της
Συμπεριφορικής Χρηματοοικονομικής, η οποία υποστηρίζει
Απευθύνεται
στην
χρηματοοικονομική
κοινότητα
με
ότι κάποια χρηματοοικονομικά φαινόμενα οφείλονται σε μια
στόχο να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση όχι μόνον του
λιγότερο ορθολογική συμπεριφορά ορισμένων μελών που
τρόπου των συναλλαγών των επενδυτών, αλλά και της αξίας
συμμετέχουν σε μια αγορά.
των αξιογράφων ή της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των
Στο πρώτο ολοκληρωμένο εγχειρίδιο Συμπεριφορικής
Χρηματοοικονομικής που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, εξετάζονται
επιχειρήσεων.
Οι εκδόσεις Σταμούλη είναι ένας από τους κορυφαίους
και ερμηνεύονται οι ψυχολογικοί παράγοντες αλλά και οι
ελληνικούς
ανθρώπινοι κανόνες συμπεριφοράς που επηρεάζουν τους
Έχουν σε κυκλοφορία πάνω από 1000 τίτλους με βασικές
εκδοτικούς
οίκους
οικονομικών
επιστημών.
επενδυτές κατά τη λήψη των επενδυτικών τους αποφάσεων.
θεματικές ενότητες την οικονομία (χρηματοοικονομικά, μικρο-
Ειδικότερα, παρουσιάζονται:
μακροοικονομία, διεθνή οικονομικά, οικονομετρία, Ευρωπαϊκή
Ένωση), τη διοίκηση (λογιστική, φοροτεχνικά, μάρκετινγκ,
πωλήσεις, οργάνωση), τις γεωτεχνικές επιστήμες (κηποτεχνία,
εισαγωγή στα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα
ςυγγραφέας: Χρήστος Αλεξάκης, Μανώλης Ξανθάκης
χρον. Έκδοσης: 2008
ςχήμα: 17x24
ISBN: 9789603517337
ςελίδες: 212
τιμή: 25,47 €
28
δενδροκομία, εδαφολογία, ζωολογία, ιχθυολογία, τρόφιμα και
ποτά), τη θεολογία, τη ναυτιλία, τον τουρισμό, το περιβάλλον
και τις θετικές επιστήμες (μαθηματικά, στατιστική, φυσική,
χημεία, ιατρική κ.λπ.).
Παράλληλα, τα βιβλία των Εκδόσεων Σταμούλη διδάσκονται
σε όλα τα Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας,
καθώς και σε πολλά ΙΕΚ δημόσια και ιδιωτικά. Πολλά από αυτά
έγιναν best seller έχοντας εκπαιδεύσει χιλιάδες αναγνώστες,
στελέχη επιχειρήσεων, επιχειρηματίες και φοιτητές. «
Η Πρόσκληση σας για να ανακαλύψετε την αγορά
iFOREX σας προσκαλεί να απολαύσετε την αποκλειστική πρόσβαση σε αξιόλογες
εμπειρίες οι οποίες δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό.
Ανακαλύψτε μια νέα χρηματοπιστωτική αγορά, η οποία παρέμεινε κρυφή για πολλά χρόνια
από τραπεζίτες και επενδυτές, αλλά είναι πλέον διαθέσιμη για όλους.
Μπορείτε και εσείς να ανακαλύψετε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα τμήματα στον κόσμο των
επενδύσεων και να μάθετε πώς μπορείτε να μεγιστοποιήσετε το όφελος σας.
Πρόγραμμα:
16:00-16:30
16:30-17:15
17:15-17:30
17:30-18:15
»
»
»
»
Υποδοχή και Εγγραφή
Τα Οφέλη των συναλλαγών σε Forex και CFD's
Διάλειμμα
Τα Μυστικά που κρύβονται πίσω από τις Καθημερινές Ειδήσεις
αυτή η σπάνια ευκαιρία είναι περιορισμένη μόνο για 50 συμμετέχοντες.
για να εξασφαλίσετε τη θέση σας παρακαλούμε καλέστε στο +357 25204600
Οι συμμετέχοντες που θα επενδύσουν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα λάβουν ένα
μπόνους καλωσορίσματος μέχρι και $ 5000! *
Μη χάσετε αυτή τη σπάνια ευκαιρία.
Ο Όμιλος της iFOREX ιδρύθηκε το 1996 από μια ομάδα τραπεζιτών και είναι τώρα μία από
τις μεγαλύτερες και πιο αξιόπιστες εταιρείες του κλάδου.
* Το μπόνους είναι σε εκκρεμότητα και θα πιστωθεί στο λογαριασμό σας αφού
ολοκληρώσετε τον απαιτούμενο όγκο συναλλαγών.
** Αυτή η προσφορά ισχύει μέχρι τις 19/05/2013 23:59. Το μπόνους θα είναι διαθέσιμο
προς ανάληψη από το λογαριασμό σας μόλις το μέγεθος του όγκου συναλλαγών,
όπως αυτό αναφέρεται στην αποποίηση ευθυνών για "μπόνους σε εκκρεμότητα", έχει
επιτευχθεί. Ο απαιτούμενος όγκος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι: (I) 19/08/13 ή
(II) μέσα σε 3 μήνες απο την ημ/νία της κατάθεσης σας. Το μπόνους περιορίζεται στο
μέγιστο ποσό των $ 5000.
Mediapartner
www.traders-mag.gr
Η iFOREX αποτελεί την εμπορική επωνυμία της εταιρείας iFOREX (Cyprus) Ltd., η οποία έχει λάβει την άδεια λειτουργίας με αριθμό 143/11 και εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της
Κύπρου (Cyprus Securities and Exchange Commission, CySEC).
Ο κίνδυνος πραγματοποίησης ζημιών από την εκτέλεση συναλλαγών στην αγορά συναλλάγματος ή σε άλλες χρηματιστηριακές αγορές μπορεί να είναι σημαντικά υψηλός. Η εκτέλεση συναλλαγών
σε νομίσματα ή εμπορεύματα δεν είναι κατάλληλη για όλους τους επενδυτές δεδομένου ότι τα νομίσματα, οι αγορές ή τα εμπορεύματα μπορεί να παρουσιάσουν σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές
τους ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς. Σκεφθείτε προσεκτικά κατά πόσον αυτό το είδος συναλλαγών σας ταιριάζει, λαμβάνοντας υπ' όψη όλες τις σχετικές συνθήκες αλλά και τους
διαθέσιμους πόρους σας. Κάνετε συναλλαγές μόνο με κεφάλαια τα οποία μπορείτε να ρισκάρετε, λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο για μερική ή ολική απώλεια των κεφαλαίων αυτών. Για περισσότερες
πληροφορίες, ανατρέξτε στη σχετική δήλωση περί γνώσης της επικινδυνότητας συναλλαγών.
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
Επενδυτικό πλάνο:
Πώς να φέρετε τις πιθανότητες
κερδοφορίας με το μέρος σας
Για να κατανοήσουμε πλήρως τη σπουδαιότητα του επενδυτικού πλάνου, θα
παραθέσουμε τα στοιχεία μιας έρευνας σχετικά με τη συμπεριφορά και τη
νοοτροπία που διακατέχει την πλειοψηφία των επενδυτών.
» Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα:
•
Το 76% των επενδυτών επιχειρεί να επενδύσει χωρίς να
•
Το 72% αυτοχαρακτηρίζεται ως βραχυπρόθεσμοι traders
•
Το 94% δεν έχει εφαρμόσει ποτέ κανόνες διαχείρισης
κεφαλαίων
έχει ένα επενδυτικό πλάνο
•
Το 80% βασίζεται στις συμβουλές του επενδυτικού του
Από τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι η πλειοψηφία
συμβούλου
των επενδυτών δεν αντιμετωπίζει την επενδυτική διαδικασία με
•
Το 84% χρησιμοποιεί την τεχνική ανάλυση
τη δέουσα προσοχή, δεν εφαρμόζει θεμελιώδεις κανόνες για την
•
Το 93% έχει κάνει χρήση κάποιας εταιρίας παροχής
προστασία των κεφαλαίων του και δεν έχει μια ξεκάθαρη άποψη
σημάτων ή συμβουλών
σχετικά με το τι ζητά από την ενασχόλησή του με τις αγορές.
30
Στρατηγικές
Το αποτέλεσμα όλων αυτών των παραλείψεων είναι ότι
οι επενδυτές θα καταλήξουν να χάσουν μέρος ή ακόμα και
και συγκριτικά μεγαλύτερα κεφάλαια, θα πρέπει να έχει
ολοκληρώσει όλα τα παραπάνω βήματα.
όλο το κεφάλαιο που διέθεσαν προς επένδυση. Παρακάτω,
θα επιχειρήσω να αναδείξω τη σπουδαιότητα της ύπαρξης
Προετοιμασία για το trading
ενός επενδυτικού πλάνου, πώς αυτό καταρτίζεται και ποιό
Η διαδικασία αυτή δεν έχει άμεση σχέση με κάποιους
αποτέλεσμα μπορεί να έχει στην αύξηση της απόδοσης
παράγοντες της αγοράς, αλλά αφορά κυρίως τον ίδιο τον
ενός επενδυτή. Κάθε επενδυτής θα πρέπει να κατανοήσει
επενδυτή. Συνήθως γίνεται διάκριση σε δυο κατηγορίες: στην
το εξής: κάθε φορά που κάνει μια επενδυτική κίνηση, στην
πνευματική προετοιμασία και στις ικανότητες/γνώσεις του
απέναντι πλευρά έχει κάποιον επαγγελματία που χρησιμοποιεί
επενδυτή.
Όσον αφορά την πνευματική προετοιμασία, αναφερόμαστε
ξεκάθαρους κανόνες. Αυτός είναι ο αντίπαλος που πρέπει να
κερδίσει κάποιος.
στην ψυχοσύνθεση του επενδυτή. Ως άνθρωπος, είναι
Η διαδικασία κατάρτισης ενός επενδυτικού πλάνου
απολύτως λογικό να μη βρίσκεται στην ίδια ψυχολογική,
έχει κάποια συγκεκριμένα βήματα. Συνοπτικά, η διαδικασία
σωματική και πνευματική κατάσταση κάθε ημέρα. Επομένως,
αποτελείται από:
πριν ξεκινήσει την ημέρα του, θα πρέπει να έχει καταλήξει στο
•
Την προετοιμασία για το trading
αν είναι σε κατάσταση να πάρει καθαρές και ανεπηρέαστες
•
Τον καθορισμό των κανόνων της διαχείρισης κεφαλαίων
αποφάσεις. Η πνευματική διαύγεια είναι κρίσιμος παράγοντας
(money management)
καθώς οι αγορές κινούνται με καταιγιστικούς ρυθμούς και δεν
•
Τη δημιουργία της επενδυτικής στρατηγικής
συγχωρούν τα λάθη. Άρα, αν ο επενδυτής δεν είναι πλήρως
•
Τον έλεγχο των αποτελεσμάτων της στρατηγικής που
έτοιμος και απερίσπαστος να αντιμετωπίσει τις αγορές, θα
εφαρμόζει
πρέπει να κατανοεί ότι πρέπει να μείνει εκτός αγορών.
Οι ικανότητες/γνώσεις του επενδυτή είναι επίσης πολύ
Κάθε επενδυτής, που θέλει να επιβιώσει σε μια αγορά στην
σημαντικές. Για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τις
οποία κυριαρχούν οι επαγγελματίες οι οποίοι διαθέτουν
αγορές θα πρέπει να γνωρίζουμε πως λειτουργούν και κυρίως
Διαβάστε στο τεύχος Ιουνίου του TRADERS´
Εισαγωγικό άρθρο
Τα 101 σημεία των επενδύσεων
ενάντια σε τάσεις
Τα ιδρύματα απασχολούν έναν στρατό αναλυτών στην
προσπάθειά τους να προβλέψουν τις μελλοντικές τάσεις των
αγορών. Ο Peter Huber της StarCapital εξηγεί γιατί αυτή η
προσέγγιση είναι, τις περισσότερες φορές, αναποτελεσματική.
Παρουσιάζει αυτό που πραγματικά χρειάζεται για την επιτυχή
εφαρμογή μιας στρατηγικής επενδύσεων ενάντια σε τάσεις,
κάνοντας χρήση του συγχρονισμού και της επιλογής που έχουν
ως βάση τους τις αμοιβαίες σχέσεις της αγοράς σε βάθος χρόνου.
Άνθρωποι
Jack Schwager
Ο Jack Schwager είναι ένας ειδικός του κλάδου των συμβολαίων
μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ) και των hedge funds, με
εγνωσμένη αξία, και ο συγγραφέας της θρυλικής σειράς
βιβλίων «Μάγος των αγορών» (Market Wizard). Επί του
παρόντος, εργάζεται ως διαχειριστής κεφαλαίων. Διαθέτει εκτενή
εμπειρία από την εργασία του ως διευθυντής ερευνών ΣΜΕ
για ορισμένες από τις κορυφαίες εταιρείες της Wall Street.
31
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ
www.traders-mag.gr 03.2013
Χρήστος Αλωνιστιώτης
Χρήστος Αλωνιστιώτης, Τεχνικός
Αναλυτής Αγορών της FXCM και του
DailyFX.gr
του ρίσκου που είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε και της
αποτελεσματικότητας των επιλογών μας. Ενδεικτικά, για τους
αρχάριους, ένα λογικό ποσοστό θεωρείται το 2% επί του
συνολικού κεφαλαίου.
Δημιουργία επενδυτικής στρατηγικής
Αν και τα προηγούμενα στάδια είναι άκρως απαραίτητα, δεν
μπορούν να αποφέρουν κέρδος. Απλά αποτελούν τη βάση,
πάνω στην οποία θα πρέπει να στηθεί μια επενδυτική στρατηγική
προκειμένου να αποφέρει αύξηση των αρχικών κεφαλαίων.
να έχουμε κάποια εργαλεία τα οποία θα μας βοηθούν στη λήψη
Για να ξεκινήσει η υλοποίηση μιας στρατηγικής, ο
σωστών αποφάσεων. Αν η αγορά είναι ένα παιχνίδι μηδενικού
επενδυτής θα πρέπει να έχει κατασταλάξει στην κατηγορία
αθροίσματος, τότε ο επενδυτής θα πρέπει να βρει τον τρόπο
την οποία ανήκει. Είναι μακροπρόθεσμος επενδυτής; Είναι
με τον οποίο θα έχει τις περισσότερες πιθανότητες με το
βραχυπρόθεσμος επενδυτής; Είναι επενδυτής που επιδιώκει
μέρος του. Για να το πετύχει αυτό χρειάζεται δυο πράγματα:
να κερδίσει το ελάχιστο δυνατό κέρδος στο συντομότερο χρόνο
εκπαίδευση και εμπειρία.
(scalping); Κάθε κατηγορία έχει διαφορετικούς κανόνες.
Η επενδυτική στρατηγική είναι αποτέλεσμα μιας λογικής
Καθορισμός κανόνων
(money management)
διαχείρισης
κεφαλαίων
διαδικασίας, από την οποία παράγονται κάποια σήματα εισόδου
και κάποια σήματα εξόδου. Η λέξη «λογική» είναι θεμελιώδους
Βασικός κανόνας για επενδύσεις είναι ότι επενδύουμε μόνο
σημασίας. Ανεξάρτητα του τελικού αποτελέσματος, δε μπορώ
κεφάλαια τα οποία δεν αναμένεται να μας χρειαστούν άμεσα
να αξιολογήσω οτιδήποτε, το οποίο δεν έχει λογικούς κανόνες.
και ότι δεν είναι άμεσης σπουδαιότητας για την επιβίωσή μας.
Συχνά, η επενδυτική στρατηγική αναφέρεται και ως «σύστημα».
Το γεγονός ότι πρόκειται για κεφάλαια που δεν είναι άμεσης
Οι τρόποι κατασκευής ενός συστήματος είναι πάρα πολλοί.
ανάγκης, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να επιτρέψουμε μια
Υπάρχουν απλά συστήματα που χρησιμοποιούν έναν-δυο
μελλοντική απώλειά τους.
τεχνικούς δείκτες, υπάρχουν συστήματα που χρησιμοποιούν
Ξεκινώντας, ο κάθε επενδυτής θα πρέπει να έχει αποφασίσει
πολλούς τεχνικούς δείκτες που συνδυάζονται με αρκετούς
τι ρίσκο αντέχει να υποστεί για κάθε επενδυτική τοποθέτηση
τρόπους προκειμένου να αυξάνουν την πιθανότητα να υπάρξει
που κάνει. Με απλά λόγια, με δεδομένο το ύψος των κεφαλαίων
ένα σωστό σήμα, υπάρχουν εξειδικευμένα συστήματα που
του, τι ποσό αντέχει να ρισκάρει κάθε φορά που πραγματοποιεί
χρησιμοποιούν περίπλοκες μαθηματικές (ή άλλες) εξισώσεις,
μια συναλλαγή. Το ποσοστό που θα αποφασίσει, εκτός από το
υπάρχουν και συστήματα τεχνικής νοημοσύνης τα οποία
να είναι επενδυτικά λογικό, θα πρέπει να μπορεί να το δεχθεί
εκτιμάται ότι είναι το μέλλον στις επενδυτικές συναλλαγές.
και ψυχολογικά. Ο καθορισμός του μέγιστου ποσού απώλειας
Φυσικά, η όποια επενδυτική στρατηγική θα πρέπει να είναι
αφορά το σύνολο του χαρτοφυλακίου και όχι το ποσοστό ανά
σε θέση να ανταποκριθεί και στους στόχους που έχουμε θέσει.
αναλαμβανόμενη θέση. Όταν οι μέγιστες ημερήσιες απώλειες
Και μια στρατηγική ανταποκρίνεται σε αυτούς τους στόχους,
προσεγγιστούν, ο επενδυτής σταματά την προσπάθειά του.
όταν τα κέρδη που παράγει είναι μεγαλύτερα από τις απώλειες.
Η
απόφαση
για
το
μέγιστο
ποσοστό
ημερήσιων
ενός χαρτοφυλακίου. Πρωτίστως γιατί, αν οι απώλειες είναι
Έλεγχος των αποτελεσμάτων της στρατηγικής που
εφαρμόζεται
μεγάλες σε σχέση με το χαρτοφυλάκιο, το ψυχολογικό βάρος
Όταν η κατασκευή του «συστήματος» ολοκληρωθεί, ο
θα οδηγεί σε συνεχώς λανθασμένες αποφάσεις. Εδώ θα
επενδυτής οφείλει να αφιερώσει ένα χρονικό διάστημα στη
πρέπει να βάλουμε και την επενδυτική στρατηγική, που είναι το
διάρκεια του οποίου θα δοκιμάσει το σύστημα. Όσο λογικό και
επόμενο βήμα που θα μελετήσουμε. Ακόμα και αν το ποσοστό
αν είναι ένα σύστημα στην κατασκευή του, οι συνθήκες της
απωλειών είναι λογικό και αποδεκτό, αν η ακολουθούμενη
αγοράς είναι αυτές που θα δείξουν την αξιοπιστία του. Κατά τη
στρατηγική δεν έχει ένα ικανοποιητικό ποσοστό κερδοφόρων
διάρκεια του χρόνου δοκιμασίας ο επενδυτής οφείλει να κρατά
κινήσεων (winning ratio) ή αν δεν υπάρχει σωστή κατανομή
στατιστικά στοιχεία, τα οποία θα βοηθήσουν στην αξιολόγησή
των κερδών έναντι των απωλειών (risk/reward ratio), μοιραία
του, στην ανακάλυψη των λαθών και στη βελτίωσή του.
απωλειών είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση
το χαρτοφυλάκιο θα οδηγηθεί σε απώλειες.
Όταν όλα τα παραπάνω βήματα έχουν ολοκληρωθεί και
Κλείνοντας με τη διαχείριση κεφαλαίων, δεν υπάρχει
όταν το τελικό αποτέλεσμα εκπληρώνει τις προσδοκίες μας,
κάποιο κοινώς αποδεκτό ποσοστό, το οποίο να θεωρείται ως
τότε είμαστε έτοιμοι να τοποθετήσουμε τα χρήματά μας και να
βέλτιστο. Όπως προαναφέραμε, η επιλογή είναι μια συνάρτηση
αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της πραγματικής αγοράς. «
32
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
Διαμόρφωση
Τσουνάμι
Πώς υποχωρεί η μεταβλητότητα
προτού να εκραγεί
Τα «στησίματα» (setups) αποτελούν το βασικό μέγεθος για κάθε τεχνικό αναλυτή. Και
είναι αλήθεια ότι ποικίλουν πάρα πολύ, αν και υπάρχουν μόνο ορισμένοι τύποι. Στο
παρόν άρθρο θα ρίξουμε φως σε τουλάχιστον έναν τρόπο με τον οποίο μπορούμε να
διαχειριστούμε τα ξεσπάσματα (τύπος στησίματος) επιτυχώς.
» Στρατηγικές ξεσπάσματος
στοιχεία, τα οποία πηγάζουν τόσο από την πλευρά των
Η βασική προϋπόθεση για τη διαχείριση ξεσπασμάτων είναι
ιστορικών δεδομένων των αγορών, όσο και από επιστήμονες
η εκμετάλλευση μιας τάσης τη στιγμή που ξεκινάει, με τη λέξη
συμπεριφορικής οικονομικής (behavioural finance). Ωστόσο,
«στιγμή» να αποτελεί εν προκειμένω τη λέξη κλειδί. Αυτός
υπάρχουν και αρκετά στοιχεία που συνδέουν τη μεταβλητότητα,
ο τρόπος συναλλαγής είναι γνωστός και ως «συναλλαγή
και ιδιαίτερα την απουσία της, με ξεσπάσματα. Η παρομοίωση
ορμής» (momentum trading), υποθέτοντας βασικά ότι η ορμή
που αρέσκεται να κάνει ο συντάκτης επί αυτού είναι το τσουνάμι.
τροφοδοτεί τον εαυτό της καθώς οι αγορές που εκτελούνται
Προτού το τσουνάμι προσβάλει την ακτή, τα νερά δείχνουν να
φέρνουν κι άλλες αγορές, ενώ οι πωλήσεις προσελκύουν κι
υποχωρούν. Σε σχέση με τη μεταβλητότητα, αυτή η αναλογία
άλλες πωλήσεις. Εκτός του ότι ακούγεται λογικό η εξέλιξη των
σημαίνει ότι μετά από τη συρρίκνωση της μεταβλητότητας
τιμών να τραβάει την προσοχή και γνωρίζοντας ότι η ανθρώπινη
υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να αρχίσει να ταρακουνά
συμπεριφορά δεν αλλάζει, σήμερα έχουμε και το δεδομένο
τα διαγράμματα. Για όσο περισσότερο η μεταβλητότητα είναι
της αφθονίας των ελεγκτικών εργαλείων που βρίσκονται στη
(πολύ) χαμηλή, τόσο πιο άγριο και μακροχρόνιο μπορεί να
διάθεσή μας. Η ιδέα στηρίζεται και εννοιολογικά, λόγω της
είναι το επακόλουθο ξέσπασμα. Αυτό, ωστόσο, δε φαίνεται να
θεωρίας της ιογενούς/εκθετικής διάδοσης των ιδεών.
ισχύει αντιστρόφως. Τα ξεσπάσματα δεν πρέπει απαραίτητα
Το γεγονός ότι η διαχείριση ξεσπασμάτων βασίζεται
σε απλή λογική αποδεικνύεται και από ισχυρά, εμπειρικά
34
να ακολουθούν μια υποχώρηση της μεταβλητότητας.
Ένα παράδειγμα μιας τέτοιας έρευνας που διεξήχθη
Στρατηγικές
από τη Connors Research, υπολόγισε
ότι το 74.5% από μετοχές με μέση
Δ1) Σήματα NR7 και τα ξαδέλφια τους
μεταβλητότητα εκατό ημερών ίση με
λιγότερο από το 20% της τιμής κάθε
μετοχής, αυξήθηκαν μέσα στις επόμενες
252 ημέρες. Φυσικά, αυτό είναι μόνο ένα
από τα πολλά παραδείγματα ερευνών
που θα μπορούσαμε να δώσουμε.
Εάν το αναλύσουμε, διαπιστώνουμε
ότι η υποχώρηση της μεταβλητότητας
σαφώς συνδέεται, με κάποιο τρόπο,
με
μια
κατάσταση
«ανάπαυσης».
Επίσης, δεν είναι ασυνήθιστο για την
υποχώρηση της μεταβλητότητας να
συνδυάζεται με μικρότερους όγκους,
αν και πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη
τη σχέση μεταξύ όγκου και τιμών.
Χαμηλότερες
τιμές
σημαίνουν
ότι
εκείνοι που ξοδεύουν την ίδια ποσότητα
χρημάτων θα χρειαστούν μεγαλύτερους
όγκους
για
να
ικανοποιήσουν
την
απαίτησή τους. Άρα μια μετοχή που
έπεσε στα $10, προερχόμενη όμως
από πολύ ψηλά, ας πούμε $80, μπορεί
εύκολα να έχει χαμηλή μεταβλητότητα
όταν
δημιουργεί
βάση
χωρίς
Μια αντιστροφή τάσης που πυροδοτήθηκε από ένα σήμα NR7, το οποίο τυχαίνει να
συμπίπτει με ένα σήμα NATR7, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα και στα δύο. Στο τέλος
της επόμενης τάσης έχουμε ένα σήμα NR7-2, το οποίο ακολουθεί ένα άλλο σήμα NR7
αμέσως. Και πάλι, αυτό δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα και στα δύο σήματα.
Πηγή: www.chartmill.com
να
παρουσιάζει χαμηλότερους (ή ακόμα και
υψηλότερους) όγκους. Πολλές φορές,
η χαμηλή μεταβλητότητα συγχρονίζεται
Δ2) Στρατηγική ξεσπάσματος σε πολύ μεγάλο χρονικό πλαίσιο
τελικά με τη χαμηλή ρευστότητα, η οποία
μπορεί στη συνέχεια να προκαλέσει
απότομες αντιστροφές τάσεων, όταν οι
επενδυτές αρχίσουν να κινούνται προς
τη μια πλευρά.
Τίποτα δεν είναι τέλειο
Άρα τα ξεσπάσματα είναι εμφανώς
δημοφιλή
σε
πολλούς
επενδυτές.
Στην πραγματικότητα, είναι εύκολο να
διαπιστώσει κανείς ότι οι στρατηγικές
ξεσπάσματος
πηγαίνουν
χέρι-χέρι
με τις στρατηγικές παρακολούθησης
τάσεων. Εξάλλου, εάν θέλει κάποιος
να διαχειριστεί μια τάση, θα πρέπει
τελικά να διαχειριστεί ένα ξέσπασμα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι στρατηγικές
ξεσπάσματος
πρέπει
να
υπονοούν
Όταν οι ζώνες Bollinger έρχονται ανάμεσα στα κανάλια Keltner, το στήσιμο έχει ετοιμαστεί.
Σε αυτό το διάγραμμα, η στρατηγική απαιτεί την παρακολούθηση της μετοχής με ένα
trailing stop αγοράς επάνω από το μηνιαίο candle, αν και θα μπορούσε κάποιος να
εισαχθεί σε χαμηλότερο χρονικό πλαίσιο. Σημειώστε ότι πέρασαν σχεδόν πέντε μήνες
μεταξύ του σήματος και της πραγματικής εισόδου.
Πηγή: www.chartmill.com
35
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
διαφορά μεταξύ αυτου και του να βουτάς
Δ3) Στρατηγική ξεσπάσματος σε μικρότερο χρονικό πλαίσιο
μόνο ένα δάχτυλο στο νερό σε κάθε
ξέσπασμα. Σε κάθε περίπτωση, αυτό
οδηγεί στην πιθανότητα πρόκλησης
πολλών, πολύ μικρών απωλειών που
πρέπει απλά να ειδωθούν ως το κόστος
των
στρατηγικών
παρακολούθησης
τάσεων. Με το που εμπλακεί κάποιος
σε μια τάση, θα τεθεί σε εφαρμογή
η λειτουργία της πυραμίδας και θα
αναλάβει τα υπόλοιπα. Ωστόσο, είναι
δυνατό να κυνηγήσετε λιγότερα σήματα
ξεσπάσματος χωρίς να μειώσετε κι
άλλο
Σε αυτό το διάγραμμα ημέρας η στρατηγική ξεσπάσματος οπλίστηκε πέντε φορές. Αν
και οι μεγαλύτερης διάρκειας περίοδοι συστολής της μεταβλητότητας γεννούν τάσεις
μεγαλύτερης διάρκειας, οι σύντομες συστολές μπορούν σαφώς να ακολουθηθούν και από
πολύ βαριές εκρήξεις μεταβλητότητας.
Πηγή: www.chartmill.com
το
την
αξιοπιστία,
συνολικό
κόστος
ξεσπασμάτων.
Θα
περιορίζοντας
των
ψευδών
εστιάσουμε
σε
μια στρατηγική ξεσπάσματος χωρίς
να λάβουμε υπόψη την οποιαδήποτε
ενδεχόμενη
τάση
που
μπορεί
να
ακολουθήσει ή την αντιμετώπισή της.
Είναι ένα στήσιμο ξεσπάσματος που
την παρακολούθηση τάσεων σε μακρύτερο χρονικό πλαίσιο.
οδηγεί σε λιγότερα σήματα για τους επενδυτές που θέλουν
Όμως κάθε είδους παρακολούθηση τάσεων υπονοεί κάποιο
να προσέξουν την κοινή τάση μας για υπερβολικά συχνές
είδος στρατηγικής ξεσπάσματος για άνοιγμα θέσης.
συναλλαγές.
Τα ξεσπάσματα, όσο όμορφα κι αν ακούγονται ως
έννοια, απαιτούν γερό στομάχι ή τουλάχιστον ένα διανοητικό
Συστολή και διαστολή εύρους
πείσμα για την καταπολέμηση των μειονεκτημάτων τους.
Για την αντιμετώπιση των υποκειμενικών ερμηνειών πρέπει
Οι στρατηγικές ξεσπάσματος είναι γνωστές για τη χαμηλή
να αναφερόμαστε στους τεχνικούς δείκτες κι όχι στους
αξιοπιστία τους, με συνέπεια έναν υψηλό αριθμό ψευδών
σχηματισμούς διαγραμμάτων. Ένας πολύ δημοφιλής τρόπος
θετικών, που παρουσιάζονται βολικά ως ψευδή ξεσπάσματα.
ανίχνευσης της υποχώρησης της μεταβλητότητας είναι η
Ορισμένοι επενδυτές και συντάκτες πιστεύουν ότι αυτό οδηγεί
έννοια των εσωτερικών περιόδων. Μια εσωτερική περίοδος
και σε υπερβολικό ρυθμό συναλλαγών. Υπάρχει, ωστόσο, μια
είναι εκείνη όπου το υψηλό και το χαμηλό βρίσκονται εντός του
υψηλού και του χαμηλού μιας εκ των προηγούμενων περιόδων.
Σύντομη περιγραφή στρατηγικής
Όνομα στρατηγικής
Στρατηγική τύπου
Χρονικό πλαίσιο
Συνθήκες
στρατηγική Τσουνάμι
ξέσπασμα έπειτα από συστολή
μεταβλητότητας
τα περισσότερα χρονικά πλαίσια
δίνουν καλά αποτελέσματα
οι ζώνες Bollinger έρχονται ανάμεσα
στα κανάλια Keltner
Εάν, ωστόσο, η δραστηριότητα της επόμενης περιόδου (ας
την ονομάσουμε περίοδο 3) λαμβάνει χώρα εντός των άκρων
της πρώτης περιόδου, την ονομάζουμε εσωτερική περίοδο
της περιόδου 1, χωρίς να πρέπει να αποτελεί και εσωτερική
περίοδο της περιόδου 2. Παρά ταύτα, οι εσωτερικές περίοδοι
δεν αντιμετωπίζουν καλά την υποχώρηση της μεταβλητότητας
κατά τη διάρκεια εξέλιξης μιας τάσης. Κατά συνέπεια, είναι
χρήσιμες για τον εντοπισμό ξεσπασμάτων βάσης αλλά έχουν
Είσοδος
trailing stop εισόδου
την τάση να μας αφήνουν στα κρύα του λουτρού όσο αφορά
Stop-loss
κάθε stop που βασίζεται στη
μεταβλητότητα
τις αντιστροφές τάσης.
Trailing-stop
stop που βασίζεται στη μεταβλητότητα
Έξοδος
στο stop
Διαχείριση κινδύνου
και χρημάτων
δάχτυλο μέσα στο νερό κατά το
ξέσπασμα (0,5% ρίσκο), λειτουργία
πυραμίδας στις επαναφορές
Μέσος αριθμός
σημάτων
εξαρτάται από το χρονικό πλαίσιο
36
Πολλή δουλειά πάνω σε σχηματισμούς αυτού του είδους
έγινε από τους Alan Farley, Toby Crabel και Clive Μ. Corcoran,
η οποία κατέληξε σε αυτό που αποκαλείται σήμα NR7.
Σύμφωνα με αυτούς τους συγγραφείς, οι εσωτερικές περίοδοι
είναι ένα από τα πιο αξιόπιστα μοτίβα πρόβλεψης που μπορεί
να εμφανιστούν στην αγορά. Το τελικό τους συμπέρασμα ήταν
ότι η προηγηθείσα κατάσταση των μοτίβων περιορισμένου ή
Στρατηγικές
εσωτερικού εύρους αποτελεί πρόδρομο
αντιστροφής τάσης ή ξεσπάσματος.
Δ4) Προειδοποίηση για κορύφωση όγκου
NR7 σημαίνει περιορισμένο εύρος 7
(Narrow Range 7), και αντιπροσωπεύει
κάθε 7η περίοδο που έχει το πιο
περιορισμένο εύρος από τις τελευταίες
επτά
περιόδους.
Το
διάγραμμα
1
παρουσιάζει δυο σήματα NR7 που
προηγούνται μιας αντιστροφής τάσης.
Εάν ένα σήμα NR7 εμφανίζεται αμέσως
μετά από ένα άλλο, τότε ακούγεται ένα
πιο ηχηρό καμπανάκι καθώς αυξάνονται
οι πιθανότητες άμεσης εμφάνισης ενός
ξεσπάσματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις,
το δεύτερο σήμα NR7 καλείται NR7-2.
Η ίδια άσκηση (δηλαδή, ο εντοπισμός
της μικρότερης περιόδου μεταξύ των
επτά τελευταίων) μπορεί να εφαρμοστεί
για
τη
μεταβλητότητα,
εξετάζοντας,
για παράδειγμα, το ATR. Με αυτόν
τον τρόπο ορίζεται ένα NATR7, όταν
Αυτό το διάγραμμα μιας μετοχής με κάποιο θέμα που έχει εκλείψει προ πολλού δίνει το
παράδειγμα μιας προειδοποίησης για κορύφωση όγκου. Ενώ την ημέρα εκείνη ο όγκος
ήταν ίσος με σχεδόν 17 φορές τον μέσο όγκο των 100 ημερών, δεν υπήρξε καμιά αξιόλογη
μετακίνηση τιμής, ούτε υπήρξαν ή αναμενόντουσαν κάποιες ειδήσεις. Εν τω μεταξύ, η
μεταβλητότητα είχε πέσει σε μηδενικά επίπεδα.
σημειώνεται η χαμηλότερη αξία ATR
Πηγή: www.chartmill.com
κατά τη διάρκεια των τελευταίων επτά
περιόδων. Το πρώτο σήμα NR7 του
διαγράμματος 1 είναι παράλληλα και σήμα NATR7. Εάν δεν
σημειώστε ότι διαφωνούμε με τον Bollinger ως προς τη χρήση
είστε εξοικειωμένοι με τα σήματα NRx, πρέπει οπωσδήποτε να
στατιστικών κανονικής κατανομής για δεδομένα που δεν
τα εξετάσετε, ακόμη και πέρα από τα όρια αυτού του άρθρου.
κατανέμονται κανονικά (και που μάλλον κατανέμονται κατά
Για να παίξετε με αυτά τα στησίματα μπορείτε να
Taleb). Παρά ταύτα, κάνουν εξαιρετική δουλειά ως προς την
τοποθετήσετε δυο παρένθετες εντολές (το οποίο σημαίνει
παρουσίαση της συστολής και διαστολής του εύρους. Και
ότι η πλήρωση της μιας αυτόματα ακυρώνει την άλλη). Αυτό
αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τις χρησιμοποιούμε εδώ.
θα ενέπλεκε -σε καθένα από τα παραπάνω σήματα – την
Ως δεύτερο συστατικό παίρνουμε τα κανάλια Keltner, που
τοποθέτηση μιας υπό όρους (conditional) εντολής πώλησης
προσπαθούν να κάνουν το ίδιο πράγμα αλλά με έναν αριθμό
ακριβώς κάτω από το χαμηλό της τελευταίας περιόδου
από ATR (παίρνουμε τον παράγοντα 2, αλλά και ο 1.5 φαίνεται
(εξ’ ορισμού, εκείνη με το πιο περιορισμένο εύρος μεταξύ
να είναι το ίδιο κατάλληλος) που προέρχονται από έναν
των τελευταίων επτά) συγχρόνως με την τοποθέτηση μιας
εκθετικό κινητό μέσο όρο από ένα σύνολο 20 περιόδων.
αντίστοιχης εντολής αγοράς ακριβώς πάνω από το υψηλό
Οι ζώνες Bollinger ακολουθούν τη συμπίεση και τη
της τελευταίας περιόδου. Η πρώτη εντολή που θα πληρωθεί
διαστολή πιο στενά από ό,τι τα κανάλια Keltner. Αυτό οφείλεται
πρέπει να σας δείξει την κατεύθυνση της επόμενης τάσης.
κυρίως στο γεγονός ότι οι ζώνες Bollinger μετρούν τη διασπορά
Η άλλη μπορεί να ακυρωθεί αυτόματα ή να λειτουργήσει ως
τιμών ενώ τα κανάλια Keltner βασίζονται στο εύρος. Για να το
trailing stop στη θέση που πλέον υφίσταται.
θέσουμε διαφορετικά, το ATR μπορεί να μειωθεί ενώ οι ζώνες
Bollinger επεκτείνονται επειδή όλες εκείνες οι πιο περιορισμένες
Τεχνικά ζητήματα
περίοδοι ακόμη συντηρούν μια ωραία τάση. Άρα, σε αυτό το
Αν και η οικογένεια των σημάτων NR7 φαίνεται να κάνει
στήσιμο θέλουμε να συμπεριλάβουμε τη μεταβλητότητα σε
καλή δουλειά από μόνη της, η αποδοτικότητά τους αυξάνεται
υποχώρηση, καθώς και τη μεταβλητότητα εκτός τάσης.
όταν παράλληλα μειώνεται η μεταβλητότητα σε μεγαλύτερη
Το στήσιμο διαμορφώνεται κάθε φορά που οι ζώνες
κλίμακα. Για τον έλεγχο αυτού, χρησιμοποιούμε δύο μεγέθη
Bollinger έρχονται ανάμεσα στα κανάλια Keltner και στις δύο
μεταβλητότητας. Πρώτον, έχουμε τις διάσημες ζώνες Bollinger,
πλευρές. Ένα παράδειγμα μπορείτε να δείτε στο διάγραμμα
οι οποίες παίρνουν βασικά δύο τυπικές αποκλίσεις τιμών
2, το οποίο παρουσιάζει ένα πολυετές μηνιαίο διάγραμμα της
από τις προηγούμενες 20 περιόδους από κάθε πλευρά του
Lennar Corporation (LEN). Παρατηρήστε ότι έλαβε χώρα ένα
μέσου όρου, κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Παρακαλώ,
NR7 μια ημέρα πριν από τη διαμόρφωση του στησίματος (το
37
ςτρατΗγίκες
www.traders-mag.gr 03.2013
εάν θέλει κάποιος να διαχειριστεί μια
τάση, θα πρέπει τελικά να διαχειριστεί
ένα ξέσπασμα
οποίο διακρίνεται με τη βοήθεια των ορθογωνίων με τις μαύρες
δυνατότητες εφαρμογής αυτού του στησίματος. Μια περίπτωση
γραμμές). Σε αυτό το παιχνίδι ακολουθήσαμε τη μετοχή προς
όπου αυτό το στήσιμο μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία είναι
τα κάτω με ένα trailing stop αγοράς, το οποίο διακρίνεται
κατά τη διαπραγμάτευση μετοχών με κ�ποιο θέμα (ή μετοχές-
επίσης στο διάγραμμα με μια μαύρη γραμμή. Η όλη διαδικασία,
ρουκέτες όπως αρέσκονται να τις ονομάζουν οι οπαδοί του
ωστόσο, διήρκεσε σχεδόν πέντε μήνες. Αλλά το αποτέλεσμα
O’Neil). Πρόκειται για μετοχές χωρίς καμία βάση. Απλά, γύρω
άξιζε την αναμονή, που μας έσπρωξε στο να ακολουθήσουμε
απ’ αυτές υπάρχει μια ωραία ιστορία, μια υπόσχεση επιτυχίας,
μια τάση για έναν ολόκληρο χρόνο, σε μια πολύ καλή τιμή,
κι ένα μάτσο «εάν» και «όταν».
σχεδόν τριπλασιάζοντας την αξία της μετοχής μας. Οφείλουμε
Ένα πολύ καλό δείγμα είναι η μετοχή Hemisperx
όσο το δυνατόν περισσότερο να τονίσουμε το γεγονός ότι, αν
Biopharma (HEB), την οποία έχει ήδη παίξει ο συντάκτης,
και παρακολουθείτε στενά για να ρυθμίσετε λεπτομερώς την
για πολλά χρόνια και με επιτυχία, και φυσικά με πολλά
έξοδο από μια θέση, είναι πολύ χρήσιμο να παρακολουθείτε
παρεμβαλλόμενα διαλλείματα. Μετοχές σαν κι αυτή μπορούν
το χρονικό πλαίσιο που χρησιμοποιήσατε για το αρχικό
να πέσουν σε χειμερία νάρκη για μήνες ή και για χρόνια.
άνοιγμα της θέσης. Ή, εάν πραγματοποιήστε την έξοδό σας
Αλλά μόλις ξυπνήσουν, μπορούν να γίνουν εκρηκτικές. Στο
σε χαμηλότερα χρονικά πλαίσια, το οποίο είναι θεμιτό όσο
διάγραμμα 3, η μετοχή αυτή παρουσιάζει πέντε σήματα NR7
αφορά τη διατήρηση μεγαλύτερου μέρους των κερδών σας, να
ενώ οι ζώνες Bollinger είχαν βρεθεί ανάμεσα στα κανάλια
ανατρέχετε πάντα στο χρονικό πλαίσιο στο οποίο αποφασίσατε
Keltner, δίνοντας κάθε φορά εγγύηση για ένα ωραίο άλμα, και
να κάνετε την εισαγωγή σας και αρχίστε να παρακολουθείτε τη
εκτινασσόμενες τελικά στην κορυφή, σχεδόν τριπλασιάζοντας
μετοχή στενά, εκ νέου. Πολύ συχνά, επενδυτές που πετιούνται
την τιμή, μετά από το τελευταίο σήμα. Την περαιτέρω μελέτη
έξω, αλλάζουν μετοχές. Μην το κάνετε εάν έχετε πεταχτεί έξω
αυτού του τύπου μετοχής θα την αφήσουμε στην ευχέρεια του
από μια μετοχή που έως τώρα σας έχει φερθεί καλά. Αυτό δεν
κάθε επενδυτή, αλλά θέλουμε να προειδοποιήσουμε για την
σημαίνει ότι πρέπει αμέσως να ξαναμπείτε από τη στιγμή που
ανάγκη τοποθέτησης σφικτών stops, καθώς και για την ανάγκη
λειτούργησε το stop. Απλά, αρχίστε να καταδιώκετε τη μετοχή
γρήγορης εξόδου με τη διαπίστωση της παύσης μιας τάσης.
για μια πιθανή νέα είσοδο (ίσως ακόμη και με ένα trailing stop).
κορυφώσεις όγκου
μετοχές με κάποιο θέμα
Μια τελευταία, επιπρόσθετη ένδειξη για πολύ υψηλές
Τέλος, θα κάνουμε μια τελευταία αναφορά στις πολλές
πιθανότητες επιτυχίας σε επενδυτικές κινήσεις είναι η ένδειξη
εμφάνισης μιας κορύφωσης του όγκου. Αμέσως πριν από την
υποχώρηση της μεταβλητότητας, υπάρχει ένας ανεξήγητα
Dirk Vandyke
Ο Dirk Vandycke μελετάει τις
αγορές ενεργά και ανεξάρτητα
για περισσότερο από 15 έτη,
εστιάζοντας στην τεχνική ανάλυση,
τη δυναμική των αγορών και την
συμπεριφορική χρηματοοικονομική.
Γράφει άρθρα σε τακτική βάση και
αναπτύσσει λογισμικό, μέρος του
οποίου είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο
www.chartmill.com, του οποίου
είναι συνιδρυτής. Είναι κάτοχος
μεταπτυχιακών τίτλων τόσο στον τομέα
της ηλεκτρονικής μηχανικής όσο και σε
εκείνον της πληροφορικής, και διδάσκει
ανάπτυξη λογισμικού και στατιστική
σε πανεπιστήμιο του Βελγίου (www.
howest.be). Επίσης, είναι άπληστος
αναγνώστης όλων όσων πέφτουν στα
χέρια του.
[email protected]
μεγάλος όγκος τη μια ημέρα ή για μερικές διεσπαρμένες
ημέρες. Δε φαίνεται να υπάρχει ή να αναμένεται κάποια
είδηση, και η τιμή δε δείχνει να κινείται σε συμφωνία με τον
υψηλό όγκο (μιλάμε για 10 με 15 φορές το μέσο όγκο). Πολύ
συχνά, αυτό αποτελεί σημάδι ότι όσοι είναι μέσα προσμένουν
κάτι που το ευρύ κοινό δε γνωρίζει. Χορτάστε τα μάτια σας
με ένα καλό παράδειγμα του τι μπορεί να προκαλέσει η
αστάθεια της μεταβλητότητας (και της ρευστότητας), όπως
φαίνεται στο διάγραμμα 4. Με αυτού του τύπου τις μετοχές,
η υποχώρηση της μεταβλητότητας σχεδόν πάντα υπονοεί
υποχώρηση της ρευστότητας, το οποίο αποτελεί το έναυσμα
για την πυροδότηση ενός ξεσπάσματος της μεταβλητότητας.
Άρα, καλό θα είναι να αρχίστε να ψάχνετε για εκείνα τα NR7 και
να μελετήστε τις ζώνες Bollinger και τα κανάλια Keltner. Καλή
τύχη! «
38
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
«Μην βαδίζεις μόνος σου...»
» Η τεχνολογία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχει κάνει τη
μη αγορές ( OTC products), από τον υπολογιστή, το tablet ή το
δική της επίθεση στις αγορές, αλλάζοντας καθοριστικά τον
κινητό. Το γεγονός αυτό από μόνο του, αποτελεί μία τεραστίων
τρόπο διαπραγμάτευσης αλλά και το πλήθος των ανθρώπων
διαστάσεων επανάσταση στη χρηματοοικονομική βιομηχανία.
που
Από
Ο επενδυτής έχει πλέον τη δυνατότητα, από οπουδήποτε στον
την εκφώνηση και αντιφώνηση (open cry) και τα διάφορα
κόσμο, να πραγματοποιεί συναλλαγές αυτόνομα, χωρίς τη
χρηματιστηριακά pits (μόνο η Wall Street, το CME και το LSE
διαμεσολάβηση κάποιου επαγγελματία, ο οποίος σε πλήθος
τα διατηρούν ακόμα, και ως ένα βαθμό), στις ηλεκτρονικές
διαφημίσεων θεωρείται από εντελώς περιττός μέχρι και εμπόδιο
συναλλαγές και στην κατάργηση των ανά τον κόσμο floors ή
στη πραγματοποίηση ενός κερδοφόρου trade. Και αναρωτιέται
αίθουσες συνεδριάσεων κατά το ελληνικότερο, φτάσαμε στο
κανείς, εάν αυτό είναι η απόλυτη αλήθεια, τότε γιατί οι θεσμικοί
σήμερα, όπου πλατφόρμες συναλλαγών, δίνουν πρόσβαση
επενδυτές καθώς και οι ανά τον κόσμο μεγάλοι κερδοσκόποι
και δυνατότητα σε συναλλαγές σε όλο τoν κόσμο, σε πλήθος
των αγορών συνεχίζουν να χρησιμοποιούν επαγγελματίες
χρηματιστηριακών προϊόντων, εισηγμένων σε οργανωμένες ή
για την εκτέλεση των συναλλαγών τους? Αποτελεί άραγε το
40
συμμετέχουν
στις
καθημερινές
συναλλαγές.
ςτρατΗγίκες
κόστος, τη μόνη παράμετρο για την επιλογή του διαύλου που
•
θα πραγματοποιηθεί ένα trade?
τις εντολές του επενδυτή υποδεικνύοντας του ποιά
Ανήκω σε εκείνους που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν
προϊόντα ανταποκρίνονται καλύτερα στις επενδυτικές
συχνά τουριστικό γραφείο για το κλείσιμο αεροπορικών
του ανάγκες και να τον προστατεύσει
εισιτηρίων, εν γνώση μου ότι αυτό επιβαρύνεται με 15 ευρώ,
και φυσικά είχα αρχίσει να προβληματίζομαι μήπως πρέπει να
Να λάβει και να διαβιβάσει στο σύστημα διαπραγμάτευσης
από απότομες
διακυμάνσεις στις αγορές
•
Έχει το κατάλληλο, πιστοποιημένο προσωπικό για να
κλείνω απευθείας ηλεκτρονικά τα εισιτήρια. Σε ένα πρόσφατο
εισάγει σωστά εντολή διαπραγμάτευσης, κατ’ εντολή του
ταξίδι μου στο εξωτερικό, κινδύνεψα σε ιδιαίτερα μεγάλο
επενδυτή, είτε για το άνοιγμα είτε για το κλείσιμο θέσης.
βαθμό λόγω κίνησης να χάσω το αεροπλάνο. Η παρέμβαση
Εξ άλλου σε περίπτωση λάθους του υπαλλήλου η ζημία
όμως του ταξιδιωτικού πρακτορείου απέτρεψε το γεγονός
επιβαρύνει την εταιρία και όχι τον επενδυτή
αυτό, εξοικονομώντας σε εμένα, την αξία του εισιτηρίου
•
καθώς και την όλη ανωμαλία που θα είχε προκληθεί στο
επαγγελματικό μου ταξίδι. Από τότε κλείνω εισιτήρια μόνο μέσω
της Wall Street, και μιλάει τη γλώσσα του
•
πρακτορείου!!! Το γεγονός αυτό με έκανε επίσης να πειστώ
Μπορεί να του εξηγήσει και να του αναλύσει τις εκάστοτε
συνθήκες που διαμορφώνονται στις αγορές, καθώς και να
ότι το να προσπαθεί κάποιος να κάνει trade μόνος του, είναι
παρόμοιο σα να περπατάει ξυπόλητος σε ένα δάσος γεμάτο
Είναι άμεσα προσβάσιμο τουλάχιστον μέχρι το κλείσιμο
τον πληροφορήσει όταν αυτές μεταβάλλονται
•
Παρακολουθεί την έκθεση του επενδυτή στις αγορές, του
αγκάθια πιστεύοντας ότι δε θα τραυματιστεί επειδή κάποιος σε
αναλύει το margin utilization, και τον προειδοποιεί για
ένα σεμινάριο του έδειξε το δρόμο!!!.
πιθανά margin calls καθώς και το πως αυτός μπορεί να τα
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Ο
σύγχρονος ιδιώτης trader, αφού προμηθευτεί την πλατφόρμα
αποφύγει
•
συναλλαγών του και χρηματοδοτήσει το λογαριασμό του,
έχοντας διαβάσει κάποια πράγματα ή έχοντας παρακολουθήσει
ένα webinar, αρχίζει να τοποθετεί μόνος του εντολές σε κατά
Του βρίσκει καλύτερη τιμή εκτέλεσης σε περίπτωση
μεγάλων εντολών
•
Μπορεί να ανταλλάξει προσωπικά απόψεις για τα
χρηματοοικονομικά προϊόντα που τον ενδιαφέρουν
κανόνα προϊόντα με υψηλή μόχλευση. Για να πραγματοποιήσει
τις ακόλουθες ενέργειες έχει απαντήσει θετικά στον εαυτό του τα
Γενικά να έχει τη δυνατότητα να έχει δίπλα του έναν
ακόλουθα ερωτήματα: γνωρίζω το σύνολο και τη σκοπιμότητα
σύμβουλο ικανό να τον βοηθήσει σε κάθε του βήμα από τη
όλων των τύπων εντολών που μου παρέχονται (day, gtc, fill or
λήψη της επενδυτικής απόφασης μέχρι την εκτέλεση αυτής.
kill, stop κ.λπ.), έχω την ικανότητα να εκτελέσω συναλλαγές
Σήμερα, καθότι όλο και περισσότερος κόσμος συμμετέχει
χωρίς να τις εισάγω λάθος στο σύστημα, μπορώ να διαχειριστώ
άμεσα στις αγορές η ανάγκη συνεργασίας με μια εταιρία
σωστά τη μόχλευση ώστε να μην απολέσω σε ένα λάθος trade
που μπορεί να παρέχει τις άνωθεν υπηρεσίες γίνεται όλο και
το σύνολο ή σημαντικό μέρος των κεφαλαίων μου, έχω συνεχή
πιο αναγκαία για την κάλυψη του γνωσιακού κενού και της
πρόσβαση στην πλατφόρμα μου 24 ώρες το 24ωρο, ειδικά
έλλειψης εμπειρίας που έχει ο μέσος επενδυτής. Και για όσους
εάν δραστηριοποιούμαι στο FX για να τοποθετήσω, ακυρώσω
αναγνώστες σκέφτονται ότι αυτές οι υπηρεσίες ενδεχομένως να
ή τροποποιήσω εντολή, παίρνω πάντα την καλύτερη τιμή για
κοστίζουν, πέρα από ότι αυτό δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις
trades πάνω από 5,000,000 EUR/USD, και τέλος έχω άποψη
ορθό, η απάντηση είναι μόνο μία: δεν έχει σημασία πόσο
για την αγορά τέτοια ώστε, αντλώντας γνώση κυρίως από
πλήρωσες το εισιτήριο εάν τελικά χάσεις την πτήση σου. «
ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και εξειδικευμένα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης δε χρειάζομαι την προφορική γνώμη κανενός για
να την κάνω πράξη. Δε θα ήταν υπερβολή εάν υποστηρίξουμε
ότι τη θετική άποψη για όλα τα ανωτέρω ερωτήματα του την
έχει διαμορφώσει και ο πάροχος των επενδυτικών υπηρεσιών
γιατί πολύ απλά δεν έχει είτε την πρακτική δυνατότητα είτε την
απαιτούμενη από τις αρχές άδεια, να αποτελεί συνοδοιπόρο
Ιωάννα Καραμάνη
με τον επενδυτή στον περίπατο στο δάσος.
Υπεύθυνη Διεθνών Αγορών
Το ουσιαστικό λοιπόν βήμα, πριν ανοίξει κάποιος
Prelium Α.Ε.Π.Ε.Υ.
λογαριασμό για να κάνει trade είναι να ελέγξει εάν η εταιρία που
πρόκειται να συνεργαστεί, πέρα από την άδεια εποπτεύουσας
αρχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να του παρέχει τις
ακόλουθες υπηρεσίες:
41
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
Η ποιότητα του σίτου διασπείρει μια
ευκαιρία για κέρδος
Μερικές φορές, στον κόσμο των εμπορευμάτων η ποιότητα υπερνικά την ποσότητα. Το ίδιο εμπόρευμα
μπορεί να διακρίνεται από διαφορετικές ποιότητες και χαρακτηριστικά. Το μαζούτ (αδιύλιστο πετρέλαιο)
μπορεί να έχει διαφορετική περιεκτικότητα σε θείο και διαφορετική ειδική βαρύτητα. Η ζάχαρη μπορεί
να προέλθει από ζαχαροκάλαμο ή από ζαχαρότευτλα. Ο καφές μπορεί να είναι Arabica ή Robusta. Ο
χρυσός και το ασήμι μπορούν να έχουν διαφορετικές πυκνότητες ή καθαρότητες. Και μερικά σιτηρά που
καλλιεργούνται σε διαφορετικά κλίματα και εδάφη έχουν και διαφορετικές ιδιότητες. Όσο αφορά την
ποιότητα, στην τιμολόγηση αναφοράς οι διαφορετικές ποικιλίες ορίζουν υπερτιμήσεις ή εκπτώσεις.
» Στις ΗΠΑ, πολλές εταιρείες τροφίμων που αγοράζουν σιτάρι
συναλλάσσονται στην αγορά του Σικάγου
απαιτούν μια διαφορετική ποιότητα σίτου από εκείνη που
συμβόλαιο σίτου του CBOT αποτελεί την τιμή αναφοράς
συναλλάσσεται στην αγορά του Σικάγου (Chicago Board of
του σίτου διεθνώς και απεικονίζει τη μακροοικονομική
Trade - CBOT). Αυτές οι εταιρείες μπορεί να απαιτήσουν τις
κατάσταση της παγκόσμιας αγοράς σίτου. Στην αγορά CBOT
ποιότητες σίτου των αγορών της Μινεάπολις ή του Κάνσας.
συναλλάσσεται το μαλακό, κόκκινο σιτάρι χειμερινής σοδειάς.
Οι διαφορετικές ποικιλίες σίτου ορίζουν διαφορετικές τιμές. Η
Στην αγορά του Κάνσας (Kansas City Board of Trade - KCBT)
επισήμανση του οικονομικού ρίσκου και της απαίτησης για τις
συναλλάσσεται το σκληρό, κόκκινο σιτάρι χειμερινής σοδειάς,
διάφορες ποικιλίες σίτου μπορεί να αποκαλύψει μια απίστευτη
ενώ στην αγορά της Μινεάπολις (Minneapolis Board of Trade
δυνατότητα για κέρδη.
- MGEX) συναλλάσσεται το σκληρό, κόκκινο σιτάρι εαρινής
Τα δημοφιλέστερα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης
(ΣΜΕ)
42
για
το
σιτάρι
παγκοσμίως
είναι
εκείνα
που
(CBOT). Το
σοδειάς. Ενώ ο κόσμος προσέχει την τιμή σίτου της CBOT,
η τιμή σίτου της KCBT είναι που χρησιμοποιείται από πολλές
Στρατηγικές
Δ1) Τριμηνιαίο διάγραμμα ΣΜΕ σίτου CBOT
αμερικανικές
εταιρείες
επεξεργασίας
τροφίμων για τη διατίμηση του σιταριού
που
πηγαίνει
στα
κατασκευασμένα
προϊόντα τους.
Το 2008, η τιμή του σίτου ανέβηκε
στα ύψη. Ενώ κατά τις προηγούμενες
δεκαετίες συναλλασσόταν κάτω από τα
$4 ανά μόδιο, έφτασε να συναλλάσσεται
Το διάγραμμα 1 παρουσιάζει το τίναγμα στην τιμή κατά το 2007/2008, το οποίο ώθησε
πολλές αμερικανικές εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων να αντισταθμίσουν το ρίσκο στην
τιμή.
Πηγή: CQG
στη CBOT σχεδόν στα $11 ανά μόδιο.
Οι κακές καιρικές συνθήκες στις ΗΠΑ,
την
Αυστραλία
και
την
Ουκρανία
προκάλεσαν τη μείωση των συγκομιδών
σίτου και την άνοδο των τιμών στα ύψη.
Δ2) Μηνιαίο διάγραμμα σίτου της KCBT έναντι σίτου της CBOT
Οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων που
σπάνια
λάμβαναν
αντισταθμιστικά
μέτρα πριν από το 2008, άρχισαν να
κλειδώνουν τις τιμές για τις απαιτήσεις
τους σε σιτάρι. Διαπιστώθηκε ότι πολλές
εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων των
ΗΠΑ διατίμησαν τις αγορές τους σε
σίτο βάσει της τιμής KCBT. Καθώς
οι εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων
άρχισαν να αντισταθμίζουν, το άνοιγμα
τιμών ανάμεσα στο σιτάρι της KCBT και
σε αυτό της CBOT εξερράγη.
Το διάγραμμα 1 παρουσιάζει το
τίναγμα στην τιμή κατά το 2007/2008,
το οποίο ώθησε πολλές αμερικανικές
Η τιμή ασφαλίστρου (premium) του σίτου KCBT επί του σίτου CBOT, η οποία ήταν κατά
μέσο όρο ίση με 20 σεντ για δυο δεκαετίες, το 2011 πήγε στα $1.40.
Πηγή: CQG
εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων να
αντισταθμίσουν το ρίσκο στην τιμή.
Τα κέρδη αυτών των εταιρειών θα
κινδύνευαν εάν η τιμή του σίτου συνέχιζε να κινείται ανοδικά.
για το σιτάρι της KCBT σε σχέση με το σιτάρι της CBOT
Το άνοιγμα τιμών σίτου KCBT-CBOT αποτελεί ένα βαρόμετρο
επεκτάθηκε καθώς η τιμή του σίτου έκανε ράλι. Οι εταιρείες
των απαιτήσεων των εταιρειών επεξεργασίας τροφίμων για
παραγωγής τροφίμων, φοβούμενες υψηλότερες τιμές των
ένα βασικό συστατικό για πολλές αμερικανικές
εταιρείες
εμπορευμάτων, ώθησαν την τιμή του ασφαλίστρου υψηλότερα,
επεξεργασίας τροφίμων. Το διάγραμμα 2 παρουσιάζει τη
την ώρα που οι τιμές του σίτου έφτασαν σε νέα ιστορικά υψηλά.
μεταβλητότητα του ανοίγματος τιμών ανάμεσα στο σιτάρι της
Η αντισταθμιστική δραστηριότητα έδωσε στους επενδυτές την
KCBT και σε αυτό της CBOT.
ευκαιρία να εκμεταλλευτούν το άνοιγμα τιμών ανάμεσα στις
Θα παρατηρήσετε ότι η τιμή του ασφαλίστρου (premium)
δύο ποιότητες σίτου.
43
Στρατηγικές
www.traders-mag.gr 03.2013
Στο κοντινό μέλλον, οι κερδοσκόποι
επενδυτές που αναμένουν
υψηλότερες τιμές σίτου θα έχουν
περιθώρια για να αγοράσουν
και εξαγωγέας σίτου, αλλά μόνο μια μεταξύ διαφόρων χωρών
Βασικά στοιχεία για το σιτάρι
παραγωγής σίτου. Επομένως, οι συγκομιδές στην Αυστραλία,
Τα βασικά στοιχεία για το σιτάρι έχουν αναλυθεί εκτενώς από
την Ευρώπη, την Ουκρανία και την Ασία έχουν δραματικές
τη στιγμή που οι τιμές εκτοξεύτηκαν κατά το 2007/2008. Αυτήν
επιπτώσεις στις τιμές. Οι εκτιμήσεις για τη χειμερινή συγκομιδή
την περίοδο, υπάρχει μια σημαντική ανησυχία σχετικά με τη
σίτου των ΗΠΑ μειώθηκαν στο 33% του βαθμού καλές προς
χειμερινή συγκομιδή σίτου στις ΗΠΑ. Το ρεκόρ των χαμηλών
εξαιρετικές. Αυτό αποτελεί τη χαμηλότερη εκτίμηση όλων των
εκτιμήσεων για το σιτάρι των ΗΠΑ ως συνέπεια μιας σειράς
εποχών για τέλη Νοεμβρίου, και οφείλεται στις ξηρές συνθήκες
μειωμένων συγκομιδών ανά τον κόσμο, λόγω κακών καιρικών
των
συνθηκών, υπογραμμίζει τις ανησυχίες που υπάρχουν ως προς
στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης. Μια αμερικανική
τη διάθεσή του. Αυτό βοήθησε στο να διατηρηθεί μια βάση για
συγκομιδή σίτου επηρεασμένη από κακές καιρικές συνθήκες
την τιμή του σίτου. Σε αντίθεση με άλλα σιτηρά (καλαμπόκι και
θα δυσχεραίνει περαιτέρω την παγκόσμια κατάσταση, η
σόγια), οι ΗΠΑ δεν είναι η παγκοσμίως μεγαλύτερη παραγωγός
οποία βρίσκεται ήδη υπό πίεση λόγω των ξηρών συνθηκών
αμερικανικών
πεδιάδων
όπως
έδειξαν
πρόσφατα
καλλιέργειας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Σύντομη περιγραφή στρατηγικής
Όνομα
στρατηγικής
ανοίγματα τιμών ποιότητας του ίδιου
εμπορεύματος
Στρατηγική τύπου
θεμελιώδες, εποχικό και τεχνικό σήμα
Χρονικός
ορίζοντας
6-12 μήνες
Συνθήκες
αγορά ή πώληση
Είσοδος
Stop loss
Κατοχύρωση
κερδών
Έξοδος
Διαχείριση
κινδύνου και
χρημάτων
44
Σε συνδυασμό με θεμελιώδη ανάλυση
και με άλλα τεχνικά εργαλεία. Είσοδος
βασισμένη στις βασικές αρχές και
καθιέρωση μιας σταθερής τάσης σε ένα
άνοιγμα τιμών του ίδιου εμπορεύματος
μετά από μια σημαντική περίοδο
σταθεροποίησης
Χρήση αναλογίας ρίσκου/ανταμοιβής
(RRR) στο άνοιγμα τιμών ίσης με ½,
ρίσκο ενός δολαρίου για κέρδη δυο
δολαρίων
πάνω ή πέρα από τον καθιερωμένο
στόχο
Στο καθιερωμένο επίπεδο ρίσκου/
ανταμοιβής
Διακριτική ευχέρεια
Ξεκινώντας με τιμή ασφαλίστρου στα $1.40, το άνοιγμα
τιμών ανάμεσα στο σιτάρι της KCBT και σε αυτό της CBOT
αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων μηνών με
αργούς ρυθμούς, μεταβαλλόμενο από καθεστώς ισοτιμίας σε
καθεστώς premium και πάλι. Μια τελευταία ματιά δείχνει ότι η
τιμή ασφαλίστρου της KCBT σε σχέση με τη CBOT αυτήν την
περίοδο είναι:
•
59.25 σεντ σε ΣΜΕ Μαρτίου 2013
•
58.25 σεντ σε ΣΜΕ Μαΐου 2013
•
57 σεντ σε ΣΜΕ Ιουλίου 2013
•
54.25 σεντ σε ΣΜΕ Σεπτεμβρίου 2013
Η τάση στο άνοιγμα τιμών φαίνεται εξισορροπημένη για να
συνεχίσει υψηλότερα. Και η τιμή ασφαλίστρου είναι σημαντική,
γύρω στο 7.3% πάνω από την τιμή του σίτου αναφοράς.
Τεχνικά ζητήματα
Στα διαγράμματα, η αγορά σίτου βρίσκεται σε ένα εύρος
συναλλαγών. Η δράση τιμών έχει διατηρήσει σταθερές
τις συναλλαγές σε ένα εύρος μεταξύ των $8.00 και $9.45
στο συμβόλαιο Μαρτίου της CBOT. Κατά τη διάρκεια της
μακροπρόθεσμης περιόδου σταθεροποίησης στις τιμές του
ςτρατΗγίκες
Andrew Hecht
Ο Andrew Hecht είναι ένας περιζήτητος
επενδυτής εμπορευμάτων, ειδικός
επί των δικαιωμάτων προαίρεσης
και αναλυτής. Πλέον πρόσφατα,
έγραφε αρκετές εβδομαδιαίες στήλες
για την Sovereign Society. Πέρασε
σχεδόν 35 χρόνια στη Γουόλ Στριτ,
συμπεριλαμβανομένων των δύο
δεκαετιών που βρισκόταν στο γραφείο
συναλλαγών της Phillip Brothers,
η οποία εξελίχθηκε στη Salomon
Brothers και τελικά σε μέρος της
Citigroup. Σήμερα, ο Andy παραμένει
σε στενή επαφή με πηγές ανά τον
κόσμο και με το δίκτυο επενδυτών του.
σιταριού (Ιούλιος έως σήμερα), το ανοιχτό ενδιαφέρον για τα
USDA, εάν είναι αισιόδοξη, θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή
κερδοσκοπικά ΣΜΕ σίτου της CBOT έχει μειωθεί κατά 10%
του σίτου της CBOT αρκετά πάνω από τα $9.30, το οποίο θα
περίπου, ενώ οι όγκοι συναλλαγών παρέμειναν ακμαίοι. Το
προκαλούσε με τη σειρά του την περαιτέρω αύξηση τις τιμής
τρέχον ανοικτό ενδιαφέρον των 443.000 συμβολαίων είναι
ασφαλίστρου σίτου της KCBT. Από την άλλη, η απουσία λύσης
αρκετά πιο κάτω από το επίπεδο των 500.000 συμβολαίων
για το ζήτημα του δημοσιονομικού σκοπέλου θα μπορούσε να
που υπήρχε ακριβώς πριν από ένα μήνα, δείχνοντας
προκαλέσει τη μείωση των τιμών όλων των αγαθών καθώς θα
ότι στην αγορά έλαβε χώρα κατοχύρωση κερδών και
υπάρξει αντανάκλαση των φόβων για ύφεση στην αγορά. Η
μακρά ρευστοποίηση - αλλά η τιμή δεν υποχώρησε στην
πρόσφατη δράση στις αγορές μετοχών και εμπορευμάτων δε
πραγματικότητα πάρα πολύ. Αυτό δείχνει ότι στο κοντινό
βρήκε ανταπόκριση στις τιμές του σίτου λόγω των μειωμένων
μέλλον, ίσως στις αρχές του 2013, οι κερδοσκόποι επενδυτές
προμηθειών, της συγκομιδής και της σταθερής ζήτησης.
που αναμένουν υψηλότερες τιμές σίτου θα έχουν περιθώρια
Οποιαδήποτε σημαντική πτώση της τιμής του σίτου λόγω του
για να αγοράσουν.
ζητήματος του δημοσιονομικού σκοπέλου θα αποφέρει μια
Ο κινητός μέσος όρος των 200 ημερών, ένα βασικό για
ευκαιρία αγοράς για το σιτάρι. Ο δημοσιονομικός σκόπελος
τους επενδυτές τεχνικό επίπεδο στήριξης του διαγράμματος
θα σχετίζεται ελάχιστα με τη θεμελιώδη κατάσταση των
ημέρας της CBOT για το σιτάρι, βρίσκεται περίπου στα $8,
συγκομιδών, το ύψος των προμηθειών ή τη σίτιση ενός κόσμου
χαμηλότερα από τα τρέχοντα επίπεδα. Η αντίσταση βρίσκεται
όπου ο πληθυσμός και ο ατομικός πλούτος συνεχίζουν να
στα $9.30, κι αν διαπεράσει αυτή την τιμή, οι τιμές μπορεί να
διανύουν μια πορεία εκρηκτικής αύξησης. Η ζήτηση για σιτάρι
ανέβουν πολύ υψηλότερα από το επίπεδο των $10.
θα συνεχίσει να είναι υψηλή.
Πού πηγαίνει η τιμή του σίτου;
Ενώ ο όγκος των τελικών συγκομιδών σιταριού των επόμενων
μια ευκαιρία στο άνοιγμα τιμών του σίτου μεταξύ των
αγορών KCBT και CBOT
μηνών ανά τον κόσμο αποτελεί εικασία για τον καθένα, η τιμή
Αυτήν την περίοδο, το άνοιγμα τιμών του σίτου μεταξύ των
του εμπορεύματος παραμένει σταθερή σε ιστορικά υψηλές
αγορών KCBT και CBOT συναλλάσσεται αρκετά κάτω από το
τιμές. Οι βασικές αναλύσεις και η τεχνική ανάλυση επί του
ιστορικό υψηλό του των $1.40. Ο γράφων αναμένει το άνοιγμα
σίτου στηρίζουν επί του παρόντος τα τρέχοντα επίπεδα
τιμών να συνεχίσει να κινείται υψηλότερα από τα τρέχοντα
τιμών. Ενώ ο σίτος είναι δυνατό να υποχωρήσει ως προς τον
επίπεδα, με δεδομένο το φόβο των καταναλωτών για υψηλότερες
απολογισμό του έτους, και το ανοικτό ενδιαφέρον μπορεί να
τιμές και μειωμένη διάθεση/προσφορά. Αγοράστε αυτό το άνοιγμα
μειωθεί στα 430.000 συμβόλαια, φαίνεται να υπάρχει συνολικά
τιμών (spread) σε τυχόν υποχωρήσεις τιμών, και φροντίστε να
μια μακροπρόθεσμα αισιόδοξη προοπτική για το σιτάρι. Η
κατοχυρώσετε κέρδη σε επίπεδα άνω του $1.00.
αναπτυσσόμενη τιμή ασφαλίστρου της KCBT δείχνει ότι
Να δίνετε πάντοτε προσοχή στο άνοιγμα τιμών ανάμεσα
υπάρχει ανησυχία από τους καταναλωτές για τη συρρίκνωση
σε διαφορετικές ποιότητες του ίδιου εμπορεύματος. Στις
των προμηθειών σίτου κατά τους επόμενους έξι έως δώδεκα
σημερινές αγορές εμπορευμάτων, είτε πρόκειται για σιτηρά,
μήνες. Ο γράφων θεωρεί ότι ο σίτος αποτελεί μια ευκαιρία
μέταλλα, μαλακά εμπορεύματα ή ενέργεια, τα ανοίγματα τιμών
αγορών σε υποχωρήσεις των τιμών με βάση τη δεδομένη
στην ποιότητα μπορούν να αποφέρουν ορισμένες από τις
κατάσταση και δομή της αγοράς. Η αναφορά Ιανουαρίου της
καλύτερες ευκαιρίες για κατοχύρωση κερδών. «
45
Βασικά
Η διαδρομή προς
την επενδυτική επιτυχία
Μέρος 3ο: Διαχείριση της
Δράσης Τιμών
Στο παρόν άρθρο θα ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας σχετικά με τη διαχείριση
της δράσης τιμών εξετάζοντας τα μοναδικά τρία μοτίβα candle που πρέπει να
γνωρίζετε και εισάγοντας την ανάλυση των πολλαπλών χρονικών πλαισίων στη
διαδικασία εκτέλεσης συναλλαγών.
46
www.traders-mag.gr 03.2013
Βασικά
» Candle
Εάν αυτό περιμένετε να είναι το υπ’
Δ1) Ονομασίες μοτίβων candlestick
αριθμόν 69.876 άρθρο που αναφέρεται
στα γνωστά μοτίβα candlestick με την
ονομασία doji, hammer ή shooting
star,
θα
απογοητευτείτε
οικτρά.
Ο
συντάκτης χρησιμοποιεί candle στις
συναλλαγές του καθημερινά αλλά δεν
αναφέρεται καθόλου σε ονόματα. Στην
πραγματικότητα, θεωρεί ότι υπάρχουν
μόνο τρία μοτίβα candle:
1. Ανοδικά (Bullish)
2. Καθοδικά (Bearish)
3. Απροσδιόριστα
(ασαφής
επικράτηση μεταξύ των ανοδικών
και των καθοδικών)
Μπορεί
ένα
candle
να
είναι
κάτι
διαφορετικό; - Όχι! Άρα, προς τι τόσα
ονόματα;
Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση
και
η
καλύτερη
απάντηση
που
Κάθε πιθανό μοτίβο candlestick μπορεί να ταξινομηθεί σε μια από τις ακόλουθες τρεις
ονομασίες: ανοδικό, καθοδικό ή απροσδιόριστο. Η απομνημόνευση περισσότερων
ονομάτων βοηθάει μόνο τους συγγραφείς βιβλίων που αναφέρονται σε candlestick να
πουλήσουν περισσότερα βιβλία και αποτελεί περιττή πληροφόρηση για τους επενδυτές.
Πηγή: Precision Universal LP
μπορούμε να σας δώσουμε έπειτα από
χρόνια προσωπικής έρευνας είναι ότι
η τέχνη της δημιουργίας εκατοντάδων
ονομάτων για το ίδιο, ουσιαστικά, πράγμα (ανοδικά, καθοδικά
το οποίο κερδίζει στη διαρκή μάχη της διελκυστίνδας. Εάν
ή απροσδιόριστα) είναι ένας ιδανικός τρόπος για να πωλούνται
μπορείτε να απαντήσετε ως προς το ποιός έχει τον έλεγχο,
βιβλία. Είναι ιδανικός για τους συγγραφείς βιβλίων που
τότε μπορείτε να ταξινομήσετε αποτελεσματικά κάθε πιθανό
αναφέρονται σε candlestick, μα όχι τόσο ιδανικός για εμάς
μοτίβο candle και δεν θα χρειαστεί να απομνημονεύσετε 100
τους επενδυτές που προσπαθούμε να βγάλουμε κέρδος από
ονόματα. Παρά ταύτα, θα είστε πράγματι ειδικοί!
τις επενδύσεις! Τα καλά νέα είναι ότι δεν είστε υποχρεωμένοι
να διαβάσετε οποιοδήποτε βιβλίο αναφέρεται σε candle.
Πολλαπλά χρονικά πλαίσια
Γλυτώστε χρόνο και χρήμα, και ρίξτε μια ματιά στην εικόνα
Η
1. Θα διαπιστώσετε ότι πολλά από τα δημοφιλή ονόματα
αναφέρεται απλά στην αξιολόγηση όλων των πτυχών της
μοτίβων candlestick αναγνωρίζονται εύκολα, εξετάζοντας
διαχείρισης της δράσης τιμών που ο συντάκτης έχει μελετήσει
απλά τι συμβαίνει και ποιος έχει τον έλεγχο του candle.
ήδη, αλλά εξετάζοντάς τες μέσα από «πολλά» ή «πολλαπλά»
Κερδισμένοι είναι οι αγοραστές ή οι πωλητές; Απαντήστε σε
χρονικά πλαίσια. Αυτό το κάνει για να αποκτήσει μια βαθύτερη
αυτό το απλό ερώτημα και το όνομα θα αποδειχθεί αδιάφορο.
κατανόηση της κατεύθυνσης της αγοράς, υποβάλλοντας πάντα
Φυσικά υπάρχουν πολλά περισσότερα μοτίβα και μορφές που
την ερώτηση: ποιος έχει τον έλεγχο, τα ανοδικά ή τα καθοδικά;
μπορούν να εμφανιστούν, αλλά κάθε ένα από αυτά θα εμπίπτει
Ψάχνει για μια κατάσταση όπου:
διαδικασία
μελέτης
πολλαπλών
χρονικών
πλαισίων
και πάλι σε μια από τις τρεις κατηγορίες.
Η συμβουλή του συντάκτη είναι η εξής: Σκεφτείτε τι
1. Έχει τις κατάλληλες συνθήκες (στήσιμο) για μια στρατηγική
συμβαίνει εντός του candle… αναρωτηθείτε εάν υπήρξε
επένδυσης (το θέμα της στρατηγικής θα καλυφθεί σε
μεγαλύτερη πίεση για αγορά ή για πώληση εντός κάθε candle,
επόμενο άρθρο αυτής της σειράς)
Υπάρχουν μόνο τρία μοτίβα candlestick: ανοδικά, καθοδικά
και απροσδιόριστα.
47
Βαςίκα
www.traders-mag.gr 03.2013
διάγραμμα θα είναι το P4. Τα χρονικά
Δ2) Πολλαπλό χρονικό πλαίσιο του Russell 2000
πλαίσια που χρησιμοποιεί ο συντάκτης
ποικίλουν
από
ενδοημερήσια
βραχυπρόθεσμα
διαγράμματα
έως
και
μηνιαία: διαγράμματα λεπτών (1, 2, 5,
15, 30), ωριαία διαγράμματα (1, 2, 4, 8) κι
έπειτα ημερήσια, εβδομαδιαία και μηνιαία.
Τελικά, ο συντάκτης ψάχνει για
μια
συναλλαγή
όπου
συμφωνούν
τουλάχιστον τέσσερα ή περισσότερα
χρονικά πλαίσια, δηλαδή, όπου όλα
είναι είτε ανοδικά για άνοιγμα θέσης
αγοράς είτε καθοδικά για άνοιγμα θέσης
πώλησης. Αυτές οι τάσεις των πολλαπλών
Μια τάση πολλαπλών χρονικών πλαισίων στο ΣΜΕ του Russell 2000 (TF) με τέσσερα
σημαντικά χρονικά πλαίσια που παρουσιάζουν συμφωνία ως προς την τάση..
Πηγή: Trade Station
χρονικών πλαισίων εμφανίζονται, λίγο
έως πολύ, καθημερινά, και ποτέ δεν είναι
δύσκολο να τις εντοπίσετε. Τη στιγμή
της σύνταξης αυτών των γραμμών,
Τελικά, ο συντάκτης ψάχνει για μια
συναλλαγή όπου συμφωνούν
τουλάχιστον τέσσερα χρονικά πλαίσια
ένα τέτοιο διάγραμμα που ο συντάκτης
παρακολουθεί στενά είναι αυτό του ΣΜΕ
Russell 2000 (TF). Κοιτάξτε το διάγραμμα
2 και διαπιστώστε πως τα διαγράμματα
των 4 και 8 ωρών, καθώς και τα ημερήσια
και εβδομαδιαία, βρίσκονται όλα σε
πολύ ισχυρές, ανοδικές τάσεις, χωρίς
2. Η κατεύθυνση της στρατηγικής (αγοράς ή πώλησης)
καμία αντίσταση και χωρίς σημάδια επιβράδυνσης. Τώρα αυτό
επιβεβαιώνεται από τη δράση τιμών σε πολλαπλά,
που πρέπει να κάνουμε είναι να ψάξουμε για στησίματα της
ανώτερα χρονικά πλαίσια.
επενδυτικής στρατηγικής σε αυτά ακριβώς τα διαγράμματα,
καθώς και σε χαμηλότερα χρονικά πλαίσια, αφού ξέρουμε ότι
Ο συντάκτης αναφέρεται στο διάγραμμα όπου βρίσκει το στήσιμό
τα υψηλότερα χρονικά πλαίσια συμφωνούν ήδη – χρειαζόμαστε
του ως το αποκαλούμενο διάγραμμα Ακριβείας (Precision chart
απλά ένα σημείο εισόδου. Μόλις πραγματοποιήσουμε είσοδο,
ή «P» για συντόμευση). Το χρονικό πλαίσιο επάνω από αυτό
θα την ονομάσουμε διάγραμμα P και έπειτα ελέγχουμε αν η τάση
είναι το P1, έπειτα το P2, P3 κοκ. Για παράδειγμα, εάν έχουμε ένα
στα P1, P2 και P3 ως απόλυτο ελάχιστο, συμφωνεί ανεξαιρέτως
στήσιμο σε ένα διάγραμμα της μίας ώρας, τότε το διάγραμμα των
με την κατεύθυνση της συναλλαγής.
2 ωρών θα είναι το P1, το διάγραμμα των 4 ωρών θα είναι το P2,
Μέσω αυτής της σειράς άρθρων, ο συντάκτης έχει πλέον
το διάγραμμα των 8 ωρών θα είναι το P3 και, τελικά, το ημερήσιο
αναλύσει τους πολλαπλούς παράγοντες της δράσης τιμών ή τα
«συστατικά», όπως αρέσκεται να τους αποκαλεί. Τι θα λέγατε
εάν είχατε παρακολουθήσει μια σειρά μαθημάτων μαγειρικής
Nick McDonald
Ο Nick McDonald είναι ένας κορυφαίος
ανεξάρτητος επενδυτής με διεθνές
ακροατήριο μέσω της εταιρείας που
έχει ιδρύσει, με διεύθυνση www.
tradewithprecision.com. Όντας ειδικός
στη στρατηγική συναλλαγών βάσει
τεχνικής ανάλυσης για οποιαδήποτε
αγορά και για οποιοδήποτε χρονικό
πλαίσιο, ο Nick έχει μια μοναδική
προσέγγιση για τις σύγχρονες τεχνικές
συναλλαγών, η οποία αποτελεί τη
βάση των στρατηγικών που διδάσκει.
Ο Nick έχει υψηλή ζήτηση στο διεθνές
κύκλωμα επενδύσεων ως ομιλητής,
όπως και εμφανίζεται σε διάφορα
σημεία του πλανήτη κάθε χρόνο.
και μαθαίνατε για τη ζάχαρη, το βούτυρο, το αλεύρι, το γάλα, τη
σοκολάτα, τα αυγά και τη μαγειρική σόδα… αλλά κανένας δεν
σας είχε δώσει τη συνταγή για να φτιάξετε το κέικ σοκολάτας;
Αυτό είναι το μειονέκτημα της τεχνικής που είναι γνωστή ως
«τεχνική ανάλυση» - διδάσκει συστατικά αλλά όχι συνταγές.
Οι στρατηγικές εκτέλεσης συναλλαγών είναι αυτό που
ενθουσιάζει τους περισσότερους ανθρώπους και είναι επίσης
η ειδικότητα του συντάκτη, αλλά προτού αναφερθεί σε αυτές
έχει να αναφερθεί σε μερικά ακόμη συστατικά. Το άρθρο του
επόμενου τεύχους θα αναφέρεται στους τεχνικούς δείκτες, ενώ
το ακόλουθο θα συνδυάσει όλα τα συστατικά σε μια ισχυρή
στρατηγική εκτέλεσης συναλλαγών. «
48
Πρακτικές εμπειρίες
www.traders-mag.gr 03.2013
» Τόπος διαμονής: Thornton,
Pennsylvania
» Ενδιαφέροντα: Οικογένεια,
έρευνα στρατηγικών εκτέλεσης
συναλλαγών, επιχειρηματικότητα,
σκι
» Επενδυτικό ύφος: Return Driverbased Multi-Strategy
»
Ιστοσελίδα: www.brandywine.com
και www.jackassinvesting.com
Mike Dever
Η διαδικασία των επαγγελματιών
Σε αυτήν την ενότητα συνεντεύξεων ρωτάμε επαγγελματίες επενδυτές για τις ψυχολογικές διαδικασίες
τους. Κάνουμε μια μικρή διερεύνηση για το πώς νιώθουν όταν εκτελούν συναλλαγές. Τα θετικά και τα
αρνητικά. Πώς έχουν αλλάξει τα συναισθήματά τους με τον καιρό και πως προετοιμάζονται σε νοητικό
επίπεδο για να αποδώσουν ως επενδυτές. Ένα από τα βασικά στοιχεία για μας ήταν το γεγονός ότι
θέλαμε έμπειρους επενδυτές που έχουν γαλουχηθεί στις αγορές για χρόνια, και φυσικά εκείνους
που είχαν την ευγενή καλοσύνη να θίξουν αυτό το θέμα δημοσίως. Ελπίζουμε ότι αυτή η ενότητα θα
εμπλουτίσει τις γνώσεις των νέων επενδυτών. Όλες οι συνεντεύξεις της σειράς πραγματοποιήθηκαν
από τον Richard Chignell, ο οποίος είναι επίσης επενδυτής. Μπορείτε να επισκεφθείτε το blog του στη
διεύθυνση: http://embracethetrend.com
50
Πρακτικές εμπειρίες
» Richard Chignell: Πόσο καιρό ασχολείστε με τις
επενδύσεις;
μου. Απολάμβανα την εργασία μου, κι αυτός είναι ο λόγος
Mike Dever: 33 έτη.
για μια συμπεριφορά που πολλοί θα αποκαλούσαν
που επένδυα τόσο χρόνο σε αυτήν. Όμως, πρόκειται
«εργασιομανία».
Richard Chignell: Ποιο στιλ επένδυσης/εκτέλεσης
συναλλαγών ασκείτε;
Mike Dever: Ξεκίνησα αρχικά ως περιστασιακός επενδυτής,
μα προχώρησα γρήγορα στη χρησιμοποίηση συστηματικών
προτύπων για την υποστήριξη αποφάσεων για εκτελέσεις
συναλλαγών.
Έπειτα
από
ένα
πολυετές
ερευνητικό
Richard Chignell: Μπορείτε να περιγράψετε κάποια
περίπτωση στη σταδιοδρομία σας που πραγματικά
επιβεβαίωσε την άποψη ότι μεγάλο μέρος των
επενδύσεων έχει να κάνει με ψυχολογικούς
παράγοντες;
πρόγραμμα κατά τα τέλη της δεκαετίας του ‘80 και τις
Mike Dever: Πολλές περιπτώσεις για να τις απαριθμήσω.
αρχές της δεκαετίας του ‘90, κατά τη διάρκεια του οποίου
Αλλά αναφέρομαι σε μία στο κεφάλαιο 11 του βιβλίου μου
συστηματοποίησα τις μεθόδους συναλλαγών μου, εκτελώ
(δείτε το πλαίσιο πληροφοριών), όπου περιγράφω μια
συναλλαγές σύμφωνα με ένα πλήρως συστηματοποιημένο
συναλλαγή S&P που εκτέλεσα τον Οκτώβριο του 1987.
μοντέλο που συνδυάζει πλήθος στρατηγικών.
Ωστόσο, το βασικότερο που έμαθα είναι η σημασία που έχει
το να μειώνεις την επίδραση που ασκούν οι ψυχολογικοί
Richard Chignell: Πώς αισθάνεστε όταν μια συναλλαγή
στρέφεται εναντίον σας;
παράγοντες στις συναλλαγές. Κατ’ εμέ, αυτός ο στόχος
Mike Dever: Υποθέτω πως εννοείτε «όταν οδηγεί σε
συστηματοποιημένο μοντέλο επένδυσης.
επιτυγχάνεται με το να ακολουθείς ένα πειθαρχημένο,
απώλεια χρημάτων». Ποτέ δε βλέπω μια συναλλαγή ως κάτι
Από τη στιγμή που βρίσκομαι «εντός των πλαισίων του
Richard Chignell: Εάν θα δίνατε στους νέους
επενδυτές μια συμβουλή σχετικά με το ψυχολογικό
χειρισμό της αγοράς, ποια θα ήταν αυτή;
μοντέλου» είμαι ευχαριστημένος. Δεν έχει σημασία εάν μια
Mike Dever: Επενδύστε για να βγάλετε χρήματα, όχι για να
μεμονωμένη συναλλαγή αποφέρει κέρδη ή απώλειες.
καλύψετε κάποιο άλλο, υφιστάμενο συναισθηματικό κενό.
Richard Chignell: Πώς έχουν μεταβληθεί τα
συναισθήματα σας κατά την εξέλιξη της σταδιοδρομίας
σας; Μπορείτε να ανατρέξετε στο πώς αισθανόσασταν
αρχικά και να περιγράψετε τον τρόπο που αυτό έχει
αλλάξει με την πάροδο του χρόνου;
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Mike Dever για τη διάθεσή
Mike Dever: Για τα πρώτα δέκα περίπου έτη της
λίγο καιρό ή που σκέφτονται να εισέλθουν στην αγορά θα
σταδιοδρομίας
διδαχθούν από κάποιες συμβουλές.
που λειτούργησε «υπέρ μου» ή «εναντίον μου». Αυτό είναι
εξαιρετικά ιδιοτελές και προσωποποιεί κάθε μία συναλλαγή.
μου
αισθανόμουν
αναμφισβήτητα
μια
του να μοιραστεί μαζί μας τον τρόπο που αντιμετωπίζει την
αγορά από μια συναισθηματική/διανοητική άποψη και για
την προθυμία του να μας επιτρέψει να το δημοσιεύσουμε με
την ελπίδα ότι επενδυτές που βρίσκονται στην αγορά εδώ και
συναισθηματική φόρτιση, η οποία άλλαζε με την έκβαση
των συναλλαγών μου. Από τη στιγμή που δεσμεύτηκα στην
Εάν ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα για τον Mike Dever,
απόφαση της πλήρους συστηματικής εκτέλεσης συναλλαγών,
μπορείτε να τον βρείτε:
ένιωθα αισθήματα ικανοποίησης για την ανάπτυξη υγιών
Στο twitter: @mikedever ή
στρατηγικών επένδυσης, και κανένα επιμέρους συναίσθημα
στον ιστότοπο: www.brandywine.com και
για την έκβαση μεμονωμένων συναλλαγών.
www.jackassinvesting.com «
Richard Chignell: Υπάρχουν πρακτικές που ασκείτε
μακριά από την οθόνη συναλλαγών και, τόσο νοητικά
όσο και ψυχολογικά, σας βοηθούν στο χειρισμό τους;
Mike Dever: Απολαμβάνω την οικογένειά μου. Όμως δεν
κάνω κάτι συγκεκριμένο που θα με έκανε καλύτερο επενδυτή.
Richard Chignell: Αυτό το κάνατε πάντα;
Mike Dever: Όχι. Υπήρξα πολύ πιο αφοσιωμένος στη
Mike Dever
Είμαι ο ιδρυτής της Brandywine Asset Management. Πρόκειται για
μια εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων με εμπειρία στις εκτελέσεις
συναλλαγών σε μεγάλο εύρος αγορών, που συμπεριλαμβάνουν
μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, ισοτιμίες, και διεθνή συμβόλαια
μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ) και εμπορεύματα. Σήμερα, η εταιρεία
Brandywine εστιάζει αποκλειστικά στη διαχείριση ΣΜΕ. Επιπλέον, είμαι
ο συγγραφέας του βιβλίου «Jackass Investing: Don‘t do it. Profit from
it», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα, και έχει αποτελέσει αντικείμενο
παρουσίασης σε τρία βιβλία: «Bulls, Bears and Millionaires», «Market
Beaters» και «The Investor’s Guide to Hedge Funds».
δουλειά μου κατά το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας
51
Πρακτικές εμπειρίες
Larry Connors
Η επόμενη γενιά δεικτών
»
Τόπος διαμονής: Νέα Υόρκη
»
Ενδιαφέροντα: Οικογένεια, σπορ, θέατρο
»
Επενδυτικό ύφος: Συστηματικές ενδοημερήσιες συναλλαγές και συναλλαγές swing
»
Ιστοσελίδα: www.tradingmarkets.com
52
www.traders-mag.gr 03.2013
Πρακτικές εμπειρίες
Ο κύριος Connors θεωρείται ευρέως ως ένας από τους κορυφαίους εκπαιδευτικούς στο χώρο των
χρηματαγορών. Έχει γράψει δημοφιλή βιβλία σχετικά με στρατηγικές της αγοράς και με συναλλαγές
σε συνάρτηση με τη μεταβλητότητα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα βιβλία με τίτλο «Πώς
πραγματικά λειτουργούν οι αγορές» (How Markets Really Work) και «Οι ξύπνιοι της πιάτσας» (Street
Smarts, σε συνεργασία με τη Linda Raschke). Το βιβλίο «Street Smarts» επιλέχτηκε από το περιοδικό
«Technical Analysis of Stocks and Commodities» ως ένα από «τα κλασικά» βιβλία για επενδύσεις
που γράφτηκαν στο 20ό αιώνα. Ο κύριος Connors έχει παρουσιαστεί και αναφερθεί στα ακόλουθα
μέσα: The Wall Street Journal, The New York Times, Barron‘s, Bloomberg TV & Radio, Bloomberg
Magazine, Dow Jones Newswire, Yahoo Finance, E-Trade Financial Daily, Technical Analysis of Stocks
and Commodities κ.ά. Επίσης, κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών ο κύριος Connors έχει
υπάρξει ομιλητής σε διάφορες σημαντικές διασκέψεις με θέμα τις επενδύσεις. Πλέον πρόσφατα, ο
κύριος Connors συνέλαβε και υλοποίησε τη δημιουργία της Μηχανής (The Machine), μια διαδραστική
πλατφόρμα λογισμικού που επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργήσουν ένα προσωπικό χαρτοφυλάκιο
μετοχών και ETFs (exchange traded funds) βάσει δοκιμασμένων στρατηγικών.
» TRADERS’: Πώς ήρθατε σε επαφή με την αγορά για
πρώτη φορά;
Όταν ήμουν οκτώ ετών, ο παππούς μου μού έδωσε μερικές
TRADERS’: Εισαγάγατε πρόσφατα έναν νέο
ταλαντωτή, τον ConnorsRSI. Ο απλός RSI δεν ήταν
πλέον επαρκής για τους σκοπούς σας;
μετοχές ως δώρο γενεθλίων. Ακόμη έχω ζωηρές αναμνήσεις
Ο Δείκτης Σχετικής Ισχύος του Welles Wilder (Welles Wilder’s
από αυτό το γεγονός, η καλύτερη μετοχή ήταν εκείνη της
Relative Strength Index - RSI) αποτελεί μια εξαιρετική έννοια.
Exxon. Ήταν μια υγιής επένδυση.
Με την πάροδο των ετών κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο
RSI δύο περιόδων [RSI (2)] είναι ο καλύτερος μεμονωμένος
TRADERS’: Πότε ξεκίνησε η επαγγελματική
σταδιοδρομία σας;
δείκτης για εκτέλεση συναλλαγών. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει
Από το 1977 έως το 1981 ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο
έχει επιτρέψει να βρούμε τρόπο για να κάνουμε ακριβώς αυτό,
Syracuse της Νέας Υόρκης και ξεκίνησα να εκτελώ συναλλαγές
γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί επαρκώς από τους εκτενείς
ενώ ήμουν ακόμη στο κολλέγιο. Στις αρχές του 1982, άρχισα
ελέγχους μας. Κατά μια έννοια, θεωρώ ότι αυτή η έννοια
να εργάζομαι για λογαριασμό της Merrill Lynch. Το 1994 έγινα
αντιπροσωπεύει την «επόμενη γενιά» ταλαντωτών ή, γενικά,
επαγγελματίας επενδυτής πλήρους απασχόλησης. Έστησα
δεικτών. Είναι ο πρώτος ποσοτικοποιημένος ταλαντωτής
μια εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων και διαχειριζόμουν κυρίως
που έχει δημιουργηθεί για τους επενδυτές.
ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Ο ConnorsRSI μας
τα δικά μου χρήματα και αυτά των συγγενών και φίλων. Εκείνο
Ιανουάριο του 1999, σε συνεργασία με τον Kevin Haggerty,
TRADERS’: Μπορείτε να μας εξηγήσετε με
περισσότερες λεπτομέρειες ποιες μέθοδοι
χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του
ConnorsRSI;
πρώην υπεύθυνο συναλλαγών της Fidelity Capital Markets,
Χαίρομαι γι’ αυτήν την ερώτηση. Όλοι οι υπολογισμοί
ιδρύσαμε την εταιρεία TradingMarkets.com.
αποκαλύπτονται ούτως ώστε να μπορεί ο καθένας να
το fund υπήρξε κερδοφόρο σε κάθε τρίμηνο της λειτουργίας
του. Από το 1995 έχω δημοσιεύσει έρευνες για τις αγορές και
στρατηγικές εκτέλεσης συναλλαγών, σε τακτά διαστήματα. Τον
53
Πρακτικές εμπειρίες
www.traders-mag.gr 03.2013
•
T1) ConnorsRSI-Trades
Διάρκεια της σειράς:
Για πόσες διαδοχικές ημέρες έχει
Symbol
Trade
Date
Entry
Date
Exit
% Profit
# Bars
DGIT
Long
11.07.2012
10.69
17.07.2012
11.80
10.34%
5
Με
AXL
Long
18.05.2012
8.27
21.05.2012
9.02
9.13%
2
ακολουθία αριθμών υπολογίζεται ο
MTL
Long
18.05.2012
5.67
21.05.2012
6.07
6.99%
2
RSI (2), η τιμή του οποίου αποτελεί
NMM
Long
18.05.2012
11.49
21.05.2012
12.26
6.70%
2
η τιμή κλείσει πτωτικά (ή ανοδικά);
βάση
την
προκύπτουσα
το δεύτερο μέρος του ConnorsRSI.
• Σχετικό
επίπεδο
μετακίνησης
OVTI
Long
18.05.2012
14.67
21.05.2012
15.58
6.21%
2
SFI
Long
18.05.2012
5.52
21.05.2012
5.85
5.98%
2
AKRX
Long
25.09.2012
12.00
26.09.2012
12.79
5.83%
2
TEO
Long
18.04.2012
13.10
20.04.2012
13.81
5.38%
3
NIHD
Long
26.07.2012
6.72
27.07.2012
7.07
5.21%
2
BAK
Long
18.05.2012
10.66
21.05.2012
11.10
4.17%
2
DGIT
Long
17.02.2012
10.39
21.02.2012
10.81
4.07%
2
CKSW
Long
04.05.2012
8.84
08.05.2012
9.18
3.83%
3
MITK
Long
10.04.2012
6.12
11.04.2012
6.34
3.68%
2
BKS
Long
13.04.2012
10.54
16.04.2012
10.92
3.60%
2
Αυτή η τιμή αποτελεί το τρίτο μέρος
TRN
Long
17.05.2012
24.29
21.05.2012
25.12
3.39%
3
του υπολογισμού. Τα τρία μέρη
OVTI
Long
26.09.2012
13.91
27.09.2012
14.38
3.38%
2
προστίθενται κι έπειτα διαιρούνται
EJ
Long
17.05.2012
4.85
18.05.2012
5.01
3.34%
2
με το τρία. Αυτό είναι όλο. Όπως ο
SJT
Long
19.01.2012
17.73
23.01.2012
18.30
3.19%
3
κλασικός RSI, έτσι κι ο ConnorsRSI
APOL
Long
11.05.2012
31.14
14.05.2012
31.93
2.53%
2
μπορεί να ταλαντευτεί μεταξύ του
WOOF
Long
27.07.2012
17.81
30.07.2012
18.16
1.97%
2
WLT
Long
25.07.2012
31.74
26.07.2012
32.09
1.12%
2
TTWO
Long
18.05.2012
11.16
21.05.2012
11.27
1.03%
2
BID
Long
17.05.2012
29.55
21.05.2012
29.85
1.00%
3
τιμών:
Ποια θέση κατάταξης καταλαμβάνει
η απόδοση από την τελευταία έως
την τρέχουσα τιμή κλεισίματος
σε σχέση με τις τελευταίες 100
περιόδους;
Όσο
χαμηλότερη
είναι η τρέχουσα απόδοση, τόσο
χαμηλότερη είναι και η σχετική
θέση κατάταξης (θέσεις 1 έως 100).
μηδενός και του 100. Οι τρεις
παράμετροι παρουσιάζονται στις
ρυθμίσεις ως εξής: ConnorsRSI
(3,
2,
100).
Η
πρώτη
τιμή
αντιπροσωπεύει τον κλασικό RSI
HXM
Long
16.05.2012
13.22
21.05.2012
13.26
0.31%
4
HK
Long
26.07.2012
6.90
02.08.2012
6.92
0.25%
6
LPL
Long
16.05.2012
8.67
17.05.2012
8.69
0.24%
2
βάση τη σειρά κέρδους ή απωλειών
CPNO
Long
17.05.2012
25.68
21.05.2012
25.66
-0.07%
3
του δεύτερου μέρους, και η τρίτη
(3) του πρώτου μέρους, η δεύτερη
τιμή αντιπροσωπεύει τον RSI (2) με
SBGI
Long
17.05.2012
8.12
18.05.2012
8.09
-0.39%
2
τιμή
SFL
Long
10.04.2012
12.89
11.04.2012
12.75
-1.08%
2
κατάταξης της πιο πρόσφατης
αντιπροσωπεύει
τη
σειρά
PBI
Long
15.05.2012
13.31
16.05.2012
13.15
-1.17%
2
απόδοσης μεταξύ των τελευταίων
WHX
Long
19.07.2012
9.55
20.07.2012
9.39
-1.66%
2
100 αποδόσεων (τρίτο μέρος).
KKR
Long
17.05.2012
11.47
21.05.2012
11.24
-2.05%
3
BPI
Long
10.07.2012
13.68
16.07.2012
9.84
-28.07%
5
TRADERS’: Ποιο είναι το
πλεονέκτημα αυτής της νέας
μεθόδου υπολογισμού;
Η χρησιμοποίηση τριών συγκεκριμένων
καταλάβει τι εξυπηρετούν. Ο δείκτης αποτελείται από τρία
μερών, κάθε ένα από τα οποία έχει τη δική του ιδιαίτερη
μέρη, κάθε ένα από τα οποία μετέχει στον υπολογισμό
σημασία,
ισομερώς:
αθροιστικού αποτελέσματος. Αυτό σημαίνει ότι ακραίες τιμές
επιτρέπει
τη
δημιουργία
ενός
χρήσιμου
του ενός μέρους αντισταθμίζουν μέτριες τιμές ενός άλλου
• Ορμή τιμών:
54
μέρους. Αυτό επιτρέπει την παραγωγή σημάτων που θα
Υπολογισμός της κλασικής τιμής RSI βάσει της τιμής
είχαν παραπλανήσει τους επενδυτές εάν τα τρία μέρη είχαν
κλεισίματος σε διάστημα τριών περιόδων. Ο RSI (3)
χρησιμοποιηθεί μεμονωμένα. Βέβαια, τα σήματα είναι χρήσιμα
αντιπροσωπεύει το πρώτο μέρος του ConnorsRSI.
στην εκτέλεση συναλλαγών μόνο όταν είναι ιδιαίτερα σχετικά,
Πρακτικές εμπειρίες
δηλαδή, κάτω από ένα καθορισμένο
όριο (π.χ. ConnorsRSI < 10). Καθώς
Δ1) Συναλλαγή MTL σε υποχώρηση
κάθε ένα από τα τρία επιμέρους
μέρη
υποδεικνύει
καταστάσεις
υπεραγορασμένης ή υπερπουλημένης
περιοχής με τον δικό του ιδιαίτερο
τρόπο, το να τα συνδυάσουμε σε
μια
αθροιστική
προσέγγιση
έχει
νόημα. Τότε, ο κανόνας λέει: Εάν η
«πλειοψηφία» αυτών των δεικτών κάνει
μια συγκεκριμένη (ακραία) δήλωση με
αρκετά ισχυρό τρόπο, θα παραχθεί ένα
σήμα.
TRADERS’: Αναφερθήκατε
σε μια στρατηγική εκτέλεσης
συναλλαγών. Θα θέλατε να μας
πείτε για τις λεπτομέρειές της;
Ναι. Έχουμε ολοκληρώσει εκτεταμένους
ελέγχους για να αποδείξουμε ότι η
προσέγγιση λειτουργεί σε στρατηγικές
εκτέλεσης συναλλαγών. Συγκεκριμένα,
έχουμε
σχεδιάσει
ConnorsRSI
τη
pullback.
στρατηγική
Οι
Στο διάγραμμα, το άνω τμήμα παρουσιάζει με μαύρο χρώμα τις στήλες τιμών, η κατακόρυφη
γκρι γραμμή σηματοδοτεί την επιλεγμένη ημέρα, η οποία αποτελεί συγχρόνως την ημέρα
εφαρμογής της στρατηγικής, το πράσινο βέλος με ανοδική φορά δείχνει την ημέρα
εισόδου, και το κόκκινο βέλος με καθοδική φορά δείχνει την ημέρα εξόδου. Το μεσαίο
τμήμα επιδεικνύει με μαύρο χρώμα τον όγκο ως κατακόρυφες στήλες ιστογράμματος,
και παρουσιάζει κινούμενο μέσο όρο 21 ημερών του όγκου ως πράσινη γραμμή. Το κάτω
τμήμα παρουσιάζει τον ConnorsRSI ως κόκκινη γραμμή, και τον ADX ως κυανή γραμμή..
Πηγή: www.AmiBroker.com
κανόνες
εισόδου για τη στρατηγική ConnorsRSI
Pullback είναι οι εξής (στις παρενθέσεις
περιλαμβάνονται οι παραλλαγές των παραμέτρων ελέγχου):
60, 70 ή 80), με την έξοδο να πραγματοποιείται στην τιμή
κλεισίματος.
1. Η τιμή της μετοχής πρέπει να είναι μεγαλύτερη από $5
ανά μετοχή.
2. Ο μέσος ημερήσιος όγκος της μετοχής κατά τη διάρκεια
των προηγούμενων 21 ημερών – που ισοδυναμεί με έναν
Ας εξετάσουμε τον κάθε κανόνα σε λίγο μεγαλύτερο
βάθος, εξηγώντας παράλληλα τον λόγο για τον οποίον
περιλαμβάνεται στη στρατηγική.
μήνα συναλλαγών - πρέπει να είναι τουλάχιστον 250.000
μετοχές ανά ημέρα.
• Ο κανόνας 1 μας βοηθά να αποφύγουμε τις πολύ
3. Ο Μέσος Δείκτης Κατεύθυνσης των 10 ημερών (10-
μικρές σε αξία μετοχές (penny stocks) και άλλες ιδιαίτερα
day Average Directional Index - ADX) της μετοχής είναι
μεταβλητές κι απρόβλεπτες επιχειρήσεις. Αν και η τιμή
μεγαλύτερος από 30.
ποτέ δεν αποτελεί εγγύηση, έχω διαπιστώσει ότι τα
4. Την τρέχουσα ημέρα, η χαμηλότερη τιμή της μετοχής είναι
τουλάχιστον W% (W = 2, 4, 6, ή 8) κάτω από το κλείσιμο
της προηγούμενης ημέρας.
5. Το σημερινό κλείσιμο είναι στο κατώτατο X% (Χ = 10 ή
25) του εύρους της ημέρας.
6. Η τιμή ConnorsRSI (3, 2, 100) της μετοχής είναι κάτω από
το Υ (όπου Υ = 5, 6, 7… 15).
$5/μετοχή είναι μια καλή τιμή βάσης για την επιλογή
σταθερότερων μετοχών.
• Ο κανόνας 2 βεβαιώνει ότι είμαι σε μετοχές ιδιαίτερης
ρευστότητας που μπορούν να αγοραστούν και να
πουληθούν άμεσα, με σφιχτά ανοίγματα τιμών αγοράς/
πώλησης.
• Ο κανόνας 3 επιβεβαιώνει την ισχύ της πρόσφατης τάσης.
7. Εάν οι ανωτέρω κανόνες απαντώνται σήμερα, αγοράστε
Ο ADX δεν έχει κατεύθυνση, άρα θα ποσοτικοποιήσει την
τη μετοχή αύριο σε ένα επιπλέον ενδοημερήσιο όριο Z%
ισχύ μιας τάσης ανεξάρτητα από το εάν είναι ανοδική ή
κάτω από τη σημερινή τιμή κλεισίματος (Ζ = 4, 6, 8, 10).
καθοδική.
8. Εγκαταλείψτε τη θέση όταν η μετοχή κλείσει με μια τιμή
• Ο κανόνας 4 προσδιορίζει μια βασική υποχώρηση: Ένα
ConnorsRSI (3, 2, 100) μεγαλύτερη από το Ν (Ν = 50,
σημαντικό ξεπούλημα, το οποίο υπολογίζεται ως ποσοστό
55
Πρακτικές εμπειρίες
www.traders-mag.gr 03.2013
Δ2) Συναλλαγή WHX σε υποχώρηση
του μια καλή ένδειξη ότι αύριο η τιμή
ενδέχεται να μειωθεί περαιτέρω.
• Ο κανόνας 6 αποτελεί το κλειδί για
τον καθορισμό της ποιότητας της
υποχώρησης. Η έρευνά μας έχει
δείξει ότι όσο χαμηλότερη υπήρξε
η αξία του ConnorsRSI, τόσο
μεγαλύτερη υπήρξε η αναπήδηση
έπειτα από την ανάκαμψη της
μετοχής.
• Ο κανόνας 7 μου επιτρέπει να
ανοίξω θέση σε μια βέλτιστη τιμή.
Επιλέγω μια ήδη υπερπουλημένη
μετοχή σύμφωνα με τις μετρήσεις
του
ConnorsRSI
(3.2.100),
και
ύστερα περιμένω να γίνει ακόμη πιο
υπερπουλημένη σε ενδοημερήσια
Αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα της συναλλαγής που περιγράφεται στο διάγραμμα 1.
Συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε μια έξοδο για τιμή του ConnorsRSI (3, 2, 100) > 70.
Οι άλλες παράμετροι της στρατηγικής ήταν οι ακόλουθες: Ξεπούλημα (W) = 2%, εύρος
κλεισίματος (X) = 10%, ConnorsRSI (3, 2, 100) = 5, όριο εισόδου (Ζ) = 6%. Εισάγουμε
μια εντολή για όριο 6% κάτω από τα $9.97, που είναι η τιμή κλεισίματος της ημέρας
εφαρμογής. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή ορίου για τις 19 Ιουλίου 2012 θα είναι: $9.97 Χ (100%
- 6%) = $9.97 X 0.94 = $9.37. Η πραγματική τιμή στις 19 Ιουλίου 2012 πέφτει έως τα
$8.20, αλλά πραγματοποιήσαμε την είσοδό μας στην τιμή ορίου που καθορίσαμε εκ των
προτέρων: $9.37 (πράσινο βέλος). Το σήμα εξόδου ενεργοποιήθηκε δύο ημέρες αργότερα
(κόκκινο βέλος).
βάση. Επειδή η ενδοημερήσια
πτώση της τιμής λαμβάνει χώρα
για δεύτερη κατά σειρά ημέρα,
συνοδεύεται
συχνά
από
πολύ
αυξημένο φόβο. Οι διαχειριστές
χρημάτων αγχώνονται ιδιαίτερα
και συχνά λένε στους βασικούς
Πηγή: www.AmiBroker.com
επενδυτές
τους
«απλά,
βγάλε
με έξω», αφού έχουν λάβει την
απόφαση να πουλήσουν. Αυτός ο
της προηγούμενης τιμής κλεισίματος. Δεδομένου ότι
αυτός ο κανόνας χρησιμοποιεί τη χαμηλή τιμή ημέρας
πανικός βοηθάει στη δημιουργία της ευκαιρίας.
• Ο
κανόνας
8
προσφέρει
μια
ξεκάθαρη
μέθοδο
αντί για την τιμή κλεισίματος, δεν γνωρίζω ακόμη πώς θα
εξόδου. Λίγες είναι οι στρατηγικές που διαθέτουν
είναι η σημερινή δράση τιμών, αλλά γνωρίζω ότι η μετοχή
ποσοτικοποιημένους, δομημένους και πειθαρχημένους
είναι διστακτική με ουσιαστικό τρόπο.
κανόνες εξόδου. Ο κανόνας 8 σας προσφέρει τις ακριβείς
• Ο κανόνας 5 μου προσφέρει μεγαλύτερη διαφάνεια
παραμέτρους για να εγκαταλείψετε τη συναλλαγή, οι
για τη σημερινή δράση τιμών. Το εύρος κλεισίματος
οποίες υποστηρίζονται από αποτελέσματα ελέγχων με
υπολογίζεται ως εξής:
διάρκεια άνω των δέκα ετών.
Εύρος κλεισίματος = (κλείσιμο - χαμηλό)/(υψηλό - χαμηλό)
TRADERS’: Μπορείτε να μας παρουσιάσετε ένα
παράδειγμα;
Για παράδειγμα, εάν η σημερινή χαμηλή τιμή ήταν $12.00, η
Το διάγραμμα 1 απεικονίζει τον τρόπο με τον οποίον μια
υψηλή τιμή ήταν $12.50, και η τιμή κλεισίματος ήταν $12.05,
τυπική συναλλαγή εμφανίζεται σε ένα διάγραμμα. Για αυτό το
τότε το εύρος κλεισίματος θα ήταν:
παράδειγμα, θα χρησιμοποιήσω μια τιμή 4% για την εκποίηση
(W), 25% για το εύρος κλεισίματος (X), 10 για τον ConnorsRSI
Εύρος κλεισίματος = (12.05 - 12.00)/(12.50 - 12.00) =
(Y), και 8% ως όριο εισόδου (Ζ). Θα πραγματοποιήσω έξοδο
.05/.50 = .10 = 10%
όταν ο ConnorsRSI κλείσει πάνω από το 70.
Ενώ ο κανόνας 4 μας λέει ότι η μετοχή σκόνταψε, ο κανόνας
• Ο κανόνας 1 απαιτεί η τιμή της μετοχής να είναι
5 μας ενημερώνει ότι δεν ανέκαμψε σημαντικά πριν από το
μεγαλύτερη από $5 ανά μετοχή. Για τις ημέρες που
τέλος της ημέρας συναλλαγών, το οποίο αποτελεί με τη σειρά
παρουσιάζονται στο διάγραμμα, βλέπουμε ότι η τιμή έχει
56
Πρακτικές εμπειρίες
κυμανθεί από μόλις άνω των $7.50/
μετοχή έως μόλις κάτω των $5.50/
Δ3) Πώληση στη Research in Motion
μετοχή, ικανοποιώντας συνεπώς
τον όρο μου.
• Ο κανόνας 2 απαιτεί ο κινητός
μέσος όρος όγκου των 21 ημερών
να είναι μεγαλύτερος από 250.000
μετοχές/ημέρα. Τελευταία, ο μέσος
όγκος κυμάνθηκε μεταξύ των δύο
και των τεσσάρων εκατομμυρίων
μετοχών, και την ημέρα εφαρμογής
της στρατηγικής ήταν στα 2.9
εκατομμύρια,
άρα,
έχουμε
υπερκαλύψει αυτήν την απαίτηση.
• Ο κανόνας 3 δηλώνει ότι ο ADX
(10) πρέπει να είναι μεγαλύτερος
από 30. Την ημέρα εφαρμογής της
στρατηγικής, η τιμή του ADX (10)
είναι 48.62.
• Με τις επιλεγμένες παραμέτρους
εισαγωγής
μου,
ο
κανόνας
Στις 26 Νοεμβρίου, ο ConnorsRSI σημείωσε υψηλό 91.67 στη μετοχή Research in Motion.
Την επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε το άνοιγμα θέσης πώλησης και, όπως αναμενόταν,
το ξεπούλημα άρχισε να προκαλεί τη γρήγορη επιστροφή του δείκτη σε μεσαία επίπεδα.
Στην αρχή των διαπραγματεύσεων της 28ης Νοεμβρίου, η συναλλαγή έκλεισε με κέρδος.
Πηγή: www.tradesignalonline.com
4
μου λέει να ψάξω για μια χαμηλή
τιμή που να είναι χαμηλότερη
από το χθεσινό κλείσιμο κατά τουλάχιστον 4%. Στις
• Με βάση τις παραμέτρους της στρατηγικής μας, ο
16 Μαΐου 2012 (την ημέρα πριν από την εφαρμογή της
κανόνας 6 απαιτεί η τιμή του ConnorsRSI (3, 2, 100) να
στρατηγικής), ο MTL έκλεισε στα $6.42. Επομένως, το
είναι χαμηλότερη από 10, το οποίο ισχύει (η τιμή που
σημερινό χαμηλό πρέπει να είναι χαμηλότερο:
παρουσιάζεται στο διάγραμμα είναι 2.91).
• Ο κανόνας 7 μου λέει ότι τώρα που έχουν ικανοποιηθεί
$6.42 Χ (100% - 4%) = $6.42 X 0.96 = $6.16
οι συνθήκες εισαγωγής, πρέπει να θέσω μια εντολή
ορίου για να κάνω την εισαγωγή μου την επόμενη ημέρα
Η πραγματική χαμηλή τιμή την ημέρα εφαρμογής ήταν $5.90,
διαπραγματεύσεων. Οι παράμετροι της στρατηγικής μας
άρα έχω ικανοποιήσει τα κριτήρια για αυτόν τον κανόνα.
διευκρινίζουν ότι θα χρησιμοποιήσουμε μια τιμή 8% για
Ο κανόνας 5 απαιτεί η τιμή κλεισίματος να είναι στο κατώτατο
αυτήν την εντολή ορίου. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή ορίου
X% του εύρους της ημέρας. Επέλεξα μια τιμή 25% για αυτήν
μας θα τεθεί στα:
την άσκηση, άρα ο υπολογισμός μας γίνεται ως εξής:
$5.91 Χ (100% - 8%) = $5.91 X 0.92 = $5.44
Εύρος κλεισίματος = (κλείσιμο - χαμηλό)/(υψηλό χαμηλό) < 25%
Η πραγματική χαμηλή τιμή στις 18 Μαΐου 2012 ήταν $5.42,
($5.91 - $5.90)/($6.45 - $5.90) < 0.25
γεγονός που ικανοποιεί τα κριτήριά μας με διαφορά δύο σεντ.
$0.01/$0.55 < 0.25
Θα πραγματοποιούσαμε εισαγωγή σε αυτήν τη συναλλαγή
0.018 < 0.25 ΑΛΗΘΕΣ
όταν οι εντολές μας για αγορά πληρωθούν στην οριοθετημένη
τιμή των $5.44.
Σε αυτήν την περίπτωση, θα μπορούσαμε απλά να κοιτάξουμε
το διάγραμμα και να διαπιστώσουμε εύκολα ότι η τιμή
• Ο κανόνας 8 διευκρινίζει ότι θα εγκαταλείψω τη
κλεισίματος ήταν εξαιρετικά κοντά στο χαμηλό ημέρας, και
συναλλαγή όταν ο ConnorsRSI (3, 2, 100) κλείσει πάνω
επομένως, σχεδόν σίγουρα, στο κατώτατο 25% του εύρους
από την τιμή 70. Για αυτήν τη συναλλαγή, αυτό συμβαίνει
της ημέρας. Σε άλλες περιπτώσεις, το διάγραμμα μπορεί
την αμέσως επόμενη ημέρα συναλλαγών, η οποία είναι η
να μην δίνει τόσο προφανείς πληροφορίες και θα πρέπει να
Δευτέρα 21 Μαΐου 2012. Πραγματοποιώ έξοδο επάνω ή
κάνετε τον υπολογισμό.
κοντά στην τιμή κλεισίματος των $6.07, εξασφαλίζοντας
57
Πρακτικές εμπειρίες
www.traders-mag.gr 03.2013
θα μειωθεί. Οι έλεγχοι μας έχουν δείξει
Δ4) Συναλλαγή στη KKR με απώλειες
ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, το
καλύτερο αποτέλεσμα για εξόδους από
θέσεις αγοράς επιτυγχάνεται όταν ο
ConnorsRSI κυμαίνεται μεταξύ του 50
και του 70.
TRADERS’: Αναλύετε επίσης και τα
θεμελιώδη στοιχεία;
Όχι, όχι όλα. Δουλεύουμε επάνω σε
βραχυπρόθεσμα
χρονικά
πλαίσια,
συνεπώς, οι θεμελιώδεις παράγοντες
είναι άσχετοι. Αυτό που έχει σημασία
είναι η δράση τιμών, και ακριβώς αυτή
είναι που αξιολογούμε.
Οποιαδήποτε στρατηγική επένδυσης περιλαμβάνει και ζημιογόνες συναλλαγές. Το
διάγραμμα παρουσιάζει τη μετοχή της KKR & Co. Στις 17 Μαΐου 2012, από τη στρατηγική
ConnorsRSI ενεργοποιήθηκε ένα σήμα αγοράς στα $11.47. Ωστόσο, δεν σημειώθηκε
καμία υποχώρηση και οι τιμές συνέχισαν να πέφτουν κατά την επόμενη ημέρα. Στις 21
Μαΐου, η μετοχή παρουσίασε μερική ανάκαμψη αλλά απέτυχε να παράξει σήμα εξόδου.
Το απόγευμα η τιμή έπεσε και πάλι κατακόρυφα , και η συναλλαγή έκλεισε με μια απώλεια
$11.23..
Πηγή: www.tradesignalonline.com
TRADERS’: Αντιλαμβανόμαστε
ότι η στρατηγική δεν έχει stoploss. Αλλά μια μετοχή μπορεί
να γκρεμιστεί – για παράδειγμα,
όταν υπάρχουν φήμες για τη
χρεοκοπία μιας επιχείρησης ή κάτι
ανάλογο. Δεν θα υπήρχε τρόπος
να συμπεριληφθεί ένα τέτοιο
ενδεχόμενο με τη χρήση σχετικού
φίλτρου;
κέρδος άνω του 11.6% (εξαιρουμένων των προμηθειών).
Ίσως να υπήρχε, ίσως και όχι. Πώς πραγματικά θα
Προφανώς, πρόκειται για μια «ιδανική συναλλαγή» που
αποφάσιζες πότε να εκτελέσεις τη συναλλαγή και πότε όχι;
μας εξυπηρετεί καλά ως παράδειγμα.
Αυτό είναι ένα σύνθετο ζήτημα. Το θέμα είναι ότι ένα φίλτρο
αυτού του είδους δεν θα καθιστούσε πλέον την προσέγγιση
Όπως διαβάζετε την ανωτέρω ανάλυση, προσέξτε ότι
συστηματική. Αυτό αποτελεί ένα ζήτημα που απλά δεν
οι κανόνες 1 έως 5 ίσχυαν για τις περισσότερες ή όλες τις
λαμβάνουμε υπόψη. Οι έλεγχοί μας περιλαμβάνουν χιλιάδες
ημέρες μέχρι την ημέρα εφαρμογής της στρατηγικής. Η τιμή,
παραδείγματα που παραπέμπουν σε πραγματικές συνθήκες,
ο όγκος, και ο ADX ήταν σε αποδεκτά επίπεδα. Υπήρξαν
το οποίο σημαίνει ότι δυσμενείς αστερισμοί αυτού του είδους
μερικές αξιοπρεπείς ημέρες ξεπουλήματος, καθώς και τιμές
έχουν, αναμφισβήτητα, εμφανιστεί περιστασιακά. Συνεπώς,
κλεισίματος στο κατώτατο 25% του εύρους της ημέρας.
αυτό συνυπολογίζεται στη στρατηγική. Η έρευνά μας δείχνει
Ωστόσο, η 17η Μαΐου 2012 ήταν η πρώτη ημέρα που
με σαφήνεια ότι, κατά μέσον όρο, είναι πιθανότερο για μια
ικανοποιήθηκαν όλοι αυτοί οι όροι και που ο ConnorsRSI
μετοχή να αναστραφεί, όσο μεγαλύτερη πτώση έχει υποστεί.
έπεσε κάτω από 10. Αυτός είναι ο λόγος που ο συγκεκριμένος
Και από τα αποτελέσματα των ελέγχων βλέπουμε ότι αυτός
δείκτης αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς για ολόκληρη
ο συσχετισμός έχει αποδώσει σε πάρα πολλές περιπτώσεις
τη στρατηγική.
συναλλαγών.
TRADERS’: Ποια κριτήρια εξόδου είναι ιδιαίτερα
αποτελεσματικά;
TRADERS’: Τι θα χαρακτηρίζατε ως το κύριο όφελος
που προκύπτει από τη χρήση του ConnorsRSI;
Η έξοδος πραγματοποιείται πάντα σε ορισμένες τιμές του
Ο ConnorsRSI βελτιώνει ξεκάθαρα την ποιότητα των
ConnorsRSI. Όσο πιο αυστηρός είναι ο κανόνας εξόδου (άρα,
σημάτων για εκτέλεση συναλλαγών - με άλλα λόγια, τον
όσο υψηλότερη η τιμή του ConnorsRSI που απαιτείται για
κατάλληλο χρονισμό – σε εξαιρετικά υπεραγορασμένες και
εξόδους από θέσεις αγοράς), τόσο πιο κερδοφόρα θα είναι η
υπερπουλημένες αγορές. Η ποσοτικοποίηση του ταλαντωτή
μέση επιτυχής συναλλαγή. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το hit rate
είναι αυτό που τον καθιστά μοναδικό.
58
Πρακτικές εμπειρίες
TRADERS’: Αναφερόμαστε
συνεχώς σε υπερπουλημένες
αγορές. Κατ’ αναλογία, βρίσκει
ο ConnorsRSI εφαρμογή και σε
ανοίγματα θέσεων αγοράς;
Δ5) Εν αναμονή με τη DGIT
Δεν έχουμε γράψει πολλά επάνω σε
αυτό το θέμα, αλλά ναι, είναι δυνατόν.
Το διάγραμμα 3 παρουσιάζει ένα καλό
παράδειγμα επ’ αυτού σχετικά με τη
μετοχή Research in Motion (RIMM).
Το πρωί της 27ης Νοεμβρίου, η τιμή
ConnorsRSI της μετοχής παρουσίασε
υψηλό 91.67 και θα μπορούσε κάποιος
να αγοράσει. Σε τέτοιες τιμές, η
μετοχή υπεραγοράστηκε εξαιρετικά.
Αυτό
που
ακολούθησε
ήταν
το
ξεπούλημα της 28ης Νοεμβρίου, και ο
ConnorsRSI έπεσε σε μέτρια επίπεδα.
Στις
29
Νοεμβρίου
θα
μπορούσε
κάποιος να κλειδώσει τη συναλλαγή
εξασφαλίζοντας ένα καλό κέρδος.
TRADERS’: Εφαρμόζετε τις
στρατηγικές σας σε μετοχές ή σε
δικαιώματα προαίρεσης;
Αυτή η συναλλαγή της Digital Generation (DGIT) δείχνει το ρίσκο και την ανταμοιβή
που περιλαμβάνονται στο στήσιμο. Στις 11 Ιουλίου 2012 πραγματοποιήθηκε άνοιγμα
θέσης αγοράς στα $10.69. Στη συνέχεια, οι τιμές εξακολούθησαν να πέφτουν αλλά δεν
πραγματοποιήθηκε έξοδος. Στις 17 Ιουλίου υλοποιήθηκε ένα μεγάλο ανοδικό κενό/χάσμα
(gap). Η θέση έκλεισε στα $11.80 με κέρδος. Η χρησιμοποίηση δικαιωμάτων προαίρεσης
έχει νόημα για τους επενδυτές για να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν λογική διαχείριση
κινδύνου ώστε να περιορίσουν τις ενδεχόμενες απώλειες..
Πηγή: www.tradesignalonline.com
Διατηρούμε ένα λογαριασμό με ποικίλες
στρατηγικές. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για τη θεσμική
Αυτό αποτελεί επιλογή του εκάστοτε επενδυτή. Η έρευνά
πλευρά της επιχείρησης, και εκεί όλα είναι λίγο διαφορετικά
μας έχει δείξει ότι η χρησιμοποίηση stop επιδεινώνει συχνά
σε σχέση με τους ιδιώτες επενδυτές. Συνήθως έχουμε 60
τα αποτελέσματα των ελέγχων της στρατηγικής. Συνεπώς,
με 100 θέσεις την ίδια στιγμή, οι οποίες περιλαμβάνουν
στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρούμε σωστό το να
διαφορετικές στρατηγικές και διαφορετικά χρονικά πλαίσια.
μην τοποθετούμε stop. Ενώ αυτό αυξάνει τον αριθμό των
Συνήθως διαπραγματευόμαστε μετοχές, αλλά θα μπορούσε
συναλλαγών με σημαντικές απώλειες, αποτρέπει την
κάποιος να χρησιμοποιήσει ρευστά δικαιώματα προαίρεσης
παύση ενός ακόμη μεγαλύτερου αριθμού συναλλαγών που,
εφόσον αντιλαμβανόταν το ενυπάρχον ρίσκο.
αργότερα, εισέρχονται και πάλι στη ζώνη κέρδους. Συνολικά,
η τοποθέτηση stop σημαίνει ότι τα χαμένα κέρδη υπερβαίνουν
TRADERS’: Γιατί συμβαίνει αυτό;
τις απώλειες που αποφεύγονται. Κατά συνέπεια, δεν τα
Όπως είπατε νωρίτερα, η στρατηγική δεν περιλαμβάνει stop-
χρησιμοποιούμε συχνά.
loss. Συνεπώς, μια μετοχή συνοδεύεται από πολύ μεγαλύτερο
ωστόσο, η μέγιστη απώλεια μπορεί σαφώς να περιοριστεί
TRADERS’: Συνήθως, οι περισσότεροι συστήνουν την
τοποθέτηση stop ρητώς. Θα έπρεπε να επανεξεταστεί
αυτή η αρχή και στην περίπτωση άλλων στρατηγικών;
στην τιμή δικαιώματος που καταβάλλεται. Αυτή λειτουργεί
Για να είμαι ειλικρινής, γνωρίζω πετυχημένους επενδυτές
ως ένα είδος αυτόματου stop-loss, επιτρέποντας στους
και από τα δυο στρατόπεδα. Άρα, μπορείς να είσαι
επενδυτές να ρυθμίσουν κατάλληλα τη διαχείριση κινδύνου
επιτυχής είτε χρησιμοποιείς, είτε δεν χρησιμοποιείς stop.
τους.
Όσοι χρειάζονται stop για την εξασφάλιση ασφάλειας και
ρίσκο σε σχέση με ένα δικαίωμα προαίρεσης καθώς μπορεί να
υποστεί πολύ μεγάλη πτώση. Με τα δικαιώματα προαίρεσης,
παράλληλα επιτυγχάνουν θετικά αποτελέσματα, οφείλουν
TRADERS’: Έχει πραγματικά νόημα το να μην
τοποθετούνται stop κατά την εφαρμογή της
στρατηγικής;
να διατηρήσουν την προσέγγισή τους, η οποία μπορεί να
είναι εξαιρετικά χρήσιμη για ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμες
συναλλαγές, με θέσεις μεγάλου μεγέθους.
59
Πρακτικές εμπειρίες
www.traders-mag.gr 03.2013
TRADERS’: Χρησιμοποιείτε καθόλου scaling in;
Όχι, καθορίζω ένα στήσιμο για μια σταθερή χρονική μονάδα.
Ναι. Η αλήθεια είναι ότι το απολαμβάνω ιδιαίτερα. Διαθέτω
Ωστόσο, ο ConnorsRSI και η στρατηγική που περιγράφηκε
διάφορα πρότυπα ανάλογα με το ποιο scaling in είναι εφικτό.
μπορούν σίγουρα να εφαρμοστούν σε διαφορετικά χρονικά
Ένα παράδειγμα είναι το μοτίβο 2-3-5. Υποθέστε ότι ο
πλαίσια, των οποίων η διάρκεια μπορεί να περιορίζεται έως
ConnorsRSI σημειώνεται κάτω από 10 ή κάτω από 30, αρχικά
και σε αυτή του εβδομαδιαίου διαγράμματος. Ωστόσο, στην
ανοίγω μόνο το 20% του συνολικού μεγέθους θέσης μου. Θα
περίπτωση που η στρατηγική εφαρμόζεται στο εβδομαδιαίο
ήταν ίσως καλύτερα να σας το περιγράψω με ένα παράδειγμα.
διάγραμμα, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αυξημένη μείωση
Υποθέστε ότι ένας επενδυτής διαθέτει λογαριασμό $100.000
του χρόνου (time decay), εφόσον γίνεται χρήση δικαιωμάτων
με τον κανόνα για ένα μέγεθος θέσης μέγιστου ρίσκου 1%. Από
προαίρεσης.
αυτό το ρίσκο των $1000 ανά συναλλαγή, ανοίγει τη θέση με
$200. Εάν η τιμή της μετοχής συνεχίσει να μειώνεται, θα ανοίξει
TRADERS’: Τι ρόλο παίζει ο όγκος των συναλλαγών
στις αναλύσεις σας;
ακόμη ένα 30% της θέσης. Εάν, μετά απ’ αυτό, η είσοδος είναι
Χρησιμοποιώ τον όγκο μόνο ως κριτήριο επιλογής για να
επίσης φτηνότερη, η τρίτη σταδιακή είσοδος θα γίνει με το 50%
εξασφαλίσω τη ρευστότητα του συναλλασσόμενου εργαλείου.
του μεγέθους θέσης. Τώρα η συναλλαγή θα φέρει το πλήρες
Κατά τα άλλα, μου είναι αδιάφορος.
τρόπο που το ρίσκο του αναλογεί στο 20% αυτού, δηλαδή σε
ρίσκο (σε αυτό το παράδειγμα, 1000 ευρώ). Ένας εναλλακτικός
κανόνας scaling in είναι η έννοια του 1-2-3-4 που λειτουργεί με
την ίδια λογική, με τη διαφορά ότι εκτελούνται τέσσερα βήματα.
TRADERS’: Ποια είναι η σημαντικότερη γνώση που
αποκομίσατε κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας σας;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Από τη δεκαετία του ‘90 εργάζομαι
TRADERS’: Αυτό μπορεί να είναι ριψοκίνδυνο εάν η
μετοχή εξακολουθήσει να πέφτει, από τη στιγμή που
θα έχει καλυφθεί το πλήρες μέγεθος θέσης.
για
Ναι, αυτό μπορεί πράγματι να ισχύει σε ακραίες περιπτώσεις.
το ακριβώς αντίθετο από αυτό που υποψιάζεται κανείς. Ένα
Εάν η μετοχή συνεχίσει να πέφτει ανεπαίσθητα, θα ισχύει σε
παράδειγμα της κλασσικής θεωρίας είναι ότι υποτίθεται πως
πολύ γενικές γραμμές. Αυτός είναι ο λόγος που οι στρατηγικές
οι μετοχές υψηλής μεταβλητότητας πετυχαίνουν υψηλότερες
scaling-in είναι καταλληλότερες για εφαρμογή σε εισηγμένα
αποδόσεις. Προς επιβεβαίωση αυτής της θεωρίας υπάρχουν
διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF). Εδώ, το
βραβευμένα
ETF είναι πολύ απίθανο να εξακολουθεί να πέφτει χωρίς
χρόνια, εξέτασα αυτή τη θεωρία με μεγάλη προσοχή και
κάποιο ράλι. Ωστόσο, αυτό το ενδεχόμενο δεν μπορεί να
διαπίστωσα ότι δεν ισχύει. Συγκεκριμένα, συνυπολόγισα τις
αποκλειστεί, οπότε θα υπάρχει πάντα ένα υποβόσκον ρίσκο
100 μετοχές του S&P 500 με την υψηλότερη μεταβλητότητα
(εμφάνιση ακραίων αποδόσεων). Όπως προαναφέρθηκε, τα
και επανεκτίμησα την όλη κατάσταση σε τριμηνιαία βάση.
δικαιώματα προαίρεσης ή τα stop μπορούν να προσφέρουν
Το υπόλοιπο του S&P 400 με χαμηλή μεταβλητότητα είχε
προστασία ενάντια τόσο ακραίων συμβάντων. Επ’ ευκαιρία,
σημαντικά καλύτερη απόδοση από το συνηθισμένο S&P 500,
το scaling-in λειτουργεί καλά με μοχλευμένα ETF.
αν και το μοντέλο προέβλεπε το αντίθετο. Το παράδειγμα
την
ποσοτικοποίηση
των
στρατηγικών
εκτέλεσης
συναλλαγών. Επανειλημμένως, έχω ξαφνιαστεί από το
γεγονός ότι, τις περισσότερες φορές, αποδεικνύεται αληθές
επιστημονικά
μοντέλα.
Πριν
από
πολλά
επιδεικνύει καθαρά το πώς μπορείτε να παραπλανηθείτε από
TRADERS’: To scaling-out αποτελεί επίσης ζήτημα για
τα στησίματά σας;
ευρέως αποδεκτούς συσχετισμούς. Συνεπώς, η συμβουλή
Αυτό πλέον το εξετάζουμε σε μεγαλύτερο βάθος. Για τη
καλύτερη θεωρία δεν έχει τίποτα να σας προσφέρει εκτός κι
στρατηγική που περιγράφηκε κάναμε ελέγχους ώστε να
αν βρίσκει εφαρμογή στον πραγματικό κόσμο.
δούμε ποιες έξοδοι λειτουργούν καλύτερα. Για παράδειγμα,
TRADERS’: Τι συστήνετε στους αρχαρίους;
η έξοδος που καθορίζεται σε μια τιμή ConnorsRSI ίση
Εκτός από τα βιβλία μου, θα πρότεινα το βιβλίο «Οι Μάγοι
με 70 είναι μια καλή έξοδος. Εάν κάποιος έκανε scale-
των Αγορών Hedge Fund» (Hedge Fund Market Wizards) του
out χρησιμοποιώντας στην πορεία επίπεδα, οι συνολικές
Jack Schwager. Εκεί θα βρείτε μια στέρεη και πρακτική βάση.
αποδόσεις στα αποτελέσματα των ελέγχων έχουν μια μικρή
Η μέθοδος του κάθε επενδυτή είναι ουσιαστικά προσωπική
τάση μείωσης αλλά οι μετρήσεις επί του ρίσκου συχνά
αλλά, σε κάθε περίπτωση, οι γνώσεις του Jack αποτελούν
βελτιώνονται.
μια εξαιρετική εισαγωγή στις επενδύσεις.
TRADERS’: Αναλύετε στησίματα σε διαφορετικά
χρονικά πλαίσια ταυτόχρονα;
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε από τον Marko
Graenitz. «
60
μου είναι η εξής: Να ελέγχετε τα πάντα και πάντοτε, καθώς η
sbctv channel
sbc TV channel
sbc tv channel
sbctv_greece
ςτΗλΗ
www.traders-mag.gr 03.2013
Το ένα πράγμα που
επιτέλους θα βελτιώσει
την επενδυτική
ψυχολογία σας
» Έχετε διαβάσει όλα τα βιβλία. Γνωρίζετε τη θεωρία σχετικά
με την ιδανική επενδυτική ψυχολογία. Έχετε δεκάδες πηγές
πληροφόρησης και τεχνικές. Ωστόσο, δίνετε μάχη. Έχετε την
εντύπωση ότι οι αγορές σας καταδιώκουν. Νιώθετε θύμα.
Νιώθετε ότι είναι πολύ δύσκολο.
Ένα έχω να σας πω. Πρέπει να είναι δύσκολο. Αυτό
ξαναδιαβάστε το. Επειδή, πέρα από το γεγονός ότι αποτελεί τη
γυμνή αλήθεια, η κατανόηση αυτής της φράσης θα βοηθήσει
Ziad Masri
Ο Ziad Masri είναι επαγγελματίας επενδυτής συμβολαίων μελλοντικής
εκπλήρωσης (ΣΜΕ) και συνιδρυτής του OpenTrader.com, ενός ιστότοπου
που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ των ιδιωτών και των επαγγελματιών
επενδυτών με την παροχή εντατικής εκπαίδευσης στον ανεξάρτητο επενδυτή
ημέρας. Πρόσφατα ανέπτυξε ένα καινοτόμο, διαδικτυακό πρόγραμμα
επιμόρφωσης. Μπορείτε να παίρνετε γεύσεις της επενδυτικής του
οξυδέρκειας σε τακτά διαστήματα, επισκεπτόμενοι το blog επαγγελματικών
επενδύσεων OpenTrader.com
την επενδυτική ψυχολογία σας πιο πολύ από τα περισσότερα
πράγματα που μπορεί να δοκιμάσετε.
Σκεφτείτε όσα λέτε όταν σκέφτεστε ότι πρέπει να είναι δύσκολο.
Γιατί; Επειδή τώρα γνωρίζετε ότι η διαχείριση των αντιξοοτήτων
Λέτε ότι άσχετα από όσα τραβάτε αυτή τη στιγμή - σειρά κακών
είναι αυτό που διαχωρίζει τους επίδοξους επενδυτές από τους
αποτελεσμάτων, χαμένες ευκαιρίες - αυτό είναι το φυσιολογικό.
επαγγελματίες. Με αυτό έχει να κάνει η ιδανική επενδυτική
Ότι ανεξάρτητα από το πόσο επώδυνο είναι, αποτελεί μέρος
ψυχολογία. Πλέον, κατά την εμφάνιση αντιξοοτήτων θα
της διαδικασίας. Ότι ανεξάρτητα από όσα συμβαίνουν… εσείς
εμβαθύνετε περισσότερο. Δεν πρόκειται για ατυχές συμβάν –
δεν είστε θύμα.
πρέπει να είναι δύσκολο. Και θα αποδεχθείτε την πρόκληση.
Δεν είναι ένα άδικο παιχνίδι – πρέπει να είναι δύσκολο. Και
Και τι θα μπορούσε να είναι πιο ζημιογόνο για την επενδυτική
θα πάψετε να ρίχνετε τις ευθύνες σε εξωγενείς παράγοντες.
ψυχολογία σας από το να αισθάνεστε σαν θύμα; Κατηγορείτε
Εξάλλου, πρέπει να είναι δύσκολο.
την αγορά για τις απώλειές σας. Αισθάνεστε άσχημα και
Και θα συμβεί κάτι ειρωνικό. Θα αρχίσετε να νιώθετε
αποθαρρυμένοι
αποτυχία. Αισθάνεστε
ευγνώμονες για το γεγονός ότι είναι τόσο δύσκολο. Επειδή θα
ανίσχυροι και απελπισμένοι. Και αυτό δίνει τροφή σε όλες τις
καταλάβετε πως αν ήταν εύκολο, οι ανταμοιβές θα ήταν μικρές.
υπόλοιπες αρνητικές συνήθειές σας που σχετίζονται με την
Αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που ασχολείστε με τις επενδύσεις.
έλλειψη πειθαρχίας. Είναι μια πρωταρχική αιτία. Σε τελική
Αποζητάτε τις απολαβές. Συνεπώς, αφήστε τα παράπονα και
ανάλυση, η πειθαρχία αποτελεί κατάσταση του μυαλού, και
πιάστε δουλειά. Και όσο οι επενδυτές που σας περιβάλλουν θα
η πνευματική σας κατάσταση επηρεάζεται τα μέγιστα από το
καταριούνται την τύχη τους, τις αγορές, το τελευταίο stop και
πόσο θετικά και συγκροτημένα νιώθετε.
τις χαμένες ευκαιρίες, εσείς θα συνεχίζετε να εργάζεστε ήσυχα.
Αλλά θα πάψετε να νιώθετε ως θύμα όταν συνειδητοποιήσετε
Επειδή γνωρίζετε κάτι που δε γνωρίζουν οι άλλοι…
βαθιά το γεγονός ότι πρέπει να είναι δύσκολο. Οι αντιξοότητες
Τι περιμένετε λοιπόν; Πρέπει να είναι δύσκολο και δεν πρόκειται
θα πάψουν να μοιάζουν με ατυχή γεγονότα που σας
να γίνει ευκολότερο. Πείτε αυτό στον εαυτό σας και πιάστε
αποπροσανατολίζουν. Οι αντιξοότητες αποτελούν μέρος της
δουλειά. Πείτε το στον εαυτό σας την επόμενη φορά που θα
διαδικασίας. Κι επειδή γνωρίζετε ότι πρέπει να είναι δύσκολο,
υποστείτε μια απώλεια. Και πείτε το όταν θα χάσετε μια μεγάλη
δεν αναστατώνεστε και τόσο όταν οι αντιξοότητες κάνουν,
συναλλαγή. Και πείτε το όταν η επιτυχία θα μοιάζει αδύνατη.
αναπόφευκτα, την εμφάνισή τους. Πλέον, το αναμένετε.
Επειδή δεν είναι αδύνατη. Μπορείτε να τα καταφέρετε και θα τα
Μπορείτε να το εκμεταλλευτείτε για να προχωρήσετε μπροστά.
καταφέρετε. Απλά, πρέπει να είναι δύσκολο. «
62
μετά
από
κάθε
You can't short sell
on customer
We’re an FSA regulated broker and we don’t
offer advice. But if we did, we’d recommend
speaking to our teams.
They can help you choose the account that’s
right for you when you start trading, and are
fluent in our platforms and tools to help you
stay trading.
In fact, they put your interests at the heart
of everything they do. Because anything else
would be selling you short.
Forex, spread bets and CFDs are high risk
and losses can exceed your initial deposit.
Visit alpari.com

χριστιανικη αρχαιολογικη εταιρεια τριακοστο τριτο

full paper - e-Περιοδικό Επιστήμης & Τεχνολογίας

mercola

επισημανσεις δεη

Εισηγητική Έκθεση για τις θέσεις Πανεπιστημιακών Υποτρόφων Ακ

Κάντε κλίκ εδώ για να το δείτε

Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του