Εκδρομικά Χρονικά ΠΕΡΙΟΔΟΣ Δ΄ • ΤΕΥΧΟΣ 14, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2014 ΦΙΛΥΡΑ - ΦΛΑΜΟΥΡΙΑ σελ. 5 ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΒΟΥΝΟΥ σελ. 9 ΑΝΑΦΗ: ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ Ή ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ; σελ. 43 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΙΛΎΡΑ - ΦΛΑΜΟΥΡΙΆ: ΑΓΡΙΟΔΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΟΓΓΟΥ του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη ΠΕΡΙΟΔΟΣ Δ΄ - ΤΕΥΧΟΣ 14 • ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2014 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΞΕΝΩΝΩΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Μπόταση 11, 106 82 Αθήνα Τηλ.: 210 330 2340 • Fax 210 330 2428 e-mail: [email protected] www.ofoese.gr 5 ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΒΟΥΝΟΥ των Γ. Κυπραίου, Γιώργου Πρίντεζη 9 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΙΠΠΑΣΙΑΣ Επιμέλεια έρευνας: Αμαλίτα Κατσαντώνη ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος Βασίλειος Ε. Κατσαντώνης Α΄ Αντιπρόεδρος Ιωάννης N. Μίχας B΄ Αντιπρόεδρος Αθανάσιος K. Τζιβιάς Γενικός Γραμματέας Δημήτριος Γ. Μπούτος Ταμίας Κωνσταντίνος Σφυρής Ειδικός Γραμματέας & Έφορος Λέσχης Γεώργιος Κωνσταντινόπουλος Έφορος Δημοσίων Σχέσεων & Εκδηλώσεων Γεώργιος Μηλιαράκης Έφορος Περιβάλλοντος & Ορειβατικής Εκπαίδευσης Ευάγγελος Κ. Γιαννικός Μέλη Άγγελος Γ. Βαζαίος, Βασιλεία Φ. Τσοντάνογλου, Αναστάσιος Δ. Καρανικόλας Αριστίνδην μέλη: Γεώργιος Πρίντεζης Γεώργιος Σφήκας ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βασίλειος Ε. Κατσαντώνης, Ιωάννης Ν. Μίχας, Κωνσταντίνος Ι. Σφυρής, Γιώργος Σφήκας 11 30 ΠΟΙΗΣΗ του Γιάννη Παπαδόπουλου, Γιώργου Σφήκα κ.ά. 31 ΕΚΔΟΤΗΣ (Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο) Βασίλειος Ε. Κατσαντώνης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώργος Σφήκας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ – ΕΚΤΥΠΩΣΗ Κώστας Θεοδωρίμπασης • 210-760-9080 www.reo.gr 36 ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΟΦΟΕΣΕ – ΟΞΝΕ: Μπόταση 11, 106 82 Αθήνα GREEK FEDERATION OF NATURALIST, CLIMBING & EXCURSION CLUBS – GREEK YOUTH HOSTEL ASSOCIATION 11, Botassi Str., 106 82 Athens, GREECE Εικόνα εξωφύλλου: Εκκλησιά στο κάστρο της Αστυπάλαιας Φωτογραφία: Γιώργος Σφήκας ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΊ ΓΊΓΑΝΤΕΣ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΆ: ΜΟΥΣΕΊΟ ΦΥΣΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΜΗΛΙΆΣ ΔΉΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΩΤΏΝ του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΥΡΙΟΥ: ΕΝΑΣ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ, ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΣ της Ανθούλας Σφυρή Η «ΜΗΤΕΡΑ» ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ: ΤΙ ΔΕΝ ΞΈΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ! του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη 40 ΑΝΑΦΗ: ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ ΄Ή ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ; του Γιώργου Μακαρόνα Εικόνα οπισθοφύλλου: Asperola Arcadiensis Evrostina Φωτογραφία: Πέτρος Μπρούσαλης 43 Σ το παρόν σημείωμα θα δανειστώ ένα θέμα και αρκετά σημεία από το δημοσίευμα «Τι θα συμβεί αν εξαφανιστούν οι μέλισσες;» (Σώσε τις μέλισσες - εκστρατεία της Greenpeace, σχετικό σημείωμα του κ. Γιώργου Γιαννουλόπουλου.) Το θέμα αυτό, αν και φαινομενικά δευτερεύον, αποτελεί κορυφαίο οικολογικό ζήτημα και μου έκανε μεγάλη εντύπωση, μιας και πρόσφατα παρακολούθησα στο Γαλλικό Ινστιτούτο μια ενδιαφέρουσα παγκόσμια ομιλία - προβολή για το ίδιο θέμα. «Τα πολύτιμα αυτά έντομα, κινδυνεύουν από τα φυτοφάρμακα της εντατικής γεωργίας, από το προϊόν της οποίας βασικά συντηρείται (και σπα- ταλά) το ανθρώπινο είδος. Δίχως όμως τις μέλισσες, που μας χαρίζουν από τότε που κατοικούμε στον πλανήτη αυτό, το χρυσό προϊόν των αδένων τους, δεν μπορούν να αναπαραχθούν τα περισσότερα είδη φυτών. Κι ακόμη δεν μπορούν να αναπαραχθούν ούτε καν τα φυτά που μας θρέφουν και το σύστημα από το οποίο αυτά εξαρτώνται άμεσα.» Ο άνθρωπος είναι ένας παράγοντας των οικοσυστημάτων. Δεν βρίσκεται απέναντι αλλά εντός τους. Διαμόρφωσε τη φύση και διαμορφώθηκε από αυτή. Όσο κι αν μερικές φορές δεν θέλει να το παραδεχτεί, κι αν άλλες απλά αρνείται να το κατανοήσει, είναι και ο ίδιος μέρος του τοπίου Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ομοσπονδίας Φυσιολατρικών Ορειβατικών Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδος-Οργάνωση Ξενώνων Νεότητος Ελλάδος εύχεται στον ΕΟΤ, σε όλα τα Σωματεία-Μέλη της και σε όλους τους εκδρομείς, πεζοπόρους και ορειβάτες ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Το σημείωμα του Εκδότη Καλό Καλοκαίρι ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 3 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 4 και του οικοσυστήματος. Είναι κι αυτός ένα από τα χρώματα της εξαίσιας ζωγραφιάς των αιώνων πάνω στη Γη. Άλλες φορές όμορφος σαν τις Κυκλάδες, τις ονειρεμένες, χτισμένες με πέτρα, ιδρώτα και κόπο γενιών και άλλες φορές μια μουτζούρα, στην επιφάνεια της Γης, σαν τα καμμένα δάση, την απέραντη φωτορύπανση, που σκοτεινιάζει τα φώτα των αστεριών και τις αντανακλάσεις του φεγγαριού στα μάτια των παιδιών, τις μπαζωμένες ακτές, τα σκουπίδια στα ρέματα και τους δρόμους, το διοξείδιο του άνθρακα, τα μολυσμένα ποτάμια από τα λύματα, τα ανώφελα χημικά στους αγρούς. Καθώς οι μέλισσες λιγοστεύουν, το ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ Η Ομοσπονδία Φυσιολατρικών Ορειβατικών Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδος – Οργάνωση Ξενώνων Νεότητος Ελλάδος απέκτησε νέα ιστοσελίδα, από την οποία θα ενημερώνονται τα μέλη και οι φίλοι της. Η διεύθυνση είναι: www.ofoese.gr ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 συμφέρον λίγων ανθρώπων που φοβούνται την αλλαγή μαζί με την αδιαφορία των πολλών, βάζει σε κίνδυνο την ύπαρξη της τροφικής αλυσίδας όλων μας. Η ιστορία του αφανισμού των μελισσών ιδωμένη από απόσταση, θυμίζει μια σύγχρονη Αισώπεια αλληγορία. «Μέλισσα μήτηρ κηρίων οὖσα ἀνελήλυθεν εἰς θεούς, φέρουσα κηροὺς καὶ μέλι. Τερφθεὶς δὲ ὁ Ζεὺς τῇ προσφορᾷ τῆς μελίσσης συνετάξατο δοῦναι αὐτῇ ὃ ἂν αἰτήσῃ. Ἡ δέ· Δός, ἔφη, τῇ σῇ θεραπαινίδι κέντρον πρὸς ἄμυναν τῶν πόνων μου καὶ εἰς φυλακήν μου. Ἀπορήσας δὲ ὁ Ζεὺς πρὸς τὰς αἰτήσεις, ἐπεὶ ἐφίλει τῶν ἀνθρώπων τὸ γένος, ἔφη τῇ μελίσσῃ· Οὐχ ὡς ᾔτησας γενήσεται, ἀλλ᾿ ἐάν τις τῶν ἀνθρώπων ἥκῃ λαβεῖν μέλι, σὺ δὲ βούλῃ αὐτὸν ἀμύνασθαι, ἔχε τὸ κέντρον· πλὴν ἴσθι ὅτι, εἰ πλήξεις ἄνθρωπον, ἐμβληθέντος τοῦ κέντρου, παρευθὺς ἀποθνήξῃ· ζωὴ γάρ σοι ἐντυγχάνει τὸ κέντρον.» Δηλαδή: Η μάνα των κεριών η μέλισσα ανέβηκε στους θεούς φορτωμένη με προσφορές, κερήθρες και μέλι. Ο Δίας ικανοποιημένος από τα δώρα της, πρόσταξε να της δώσουν ό,τι ζητήσει. Κι εκείνη του είπε: «Δώσε στην πιστή σου θεραπαινίδα κεντρί για να προστατεύω τους κόπους μου και για να προφυλάσσομαι από τους εχθρούς μου». Απορώντας ο Δίας με αυτά που ζήτησε κι επειδή αγαπούσε το γένος των ανθρώπων, είπε στη μέλισσα. «Δεν θα γίνει ακριβώς όπως το ζήτησες. Αν άνθρωπος έρθει να σου πάρει το μέλι κι εσύ αποφασίσεις να αμυνθείς, θα ’χεις το κεντρί σου. Αλλά θα γνωρίζεις πως αν τον κεντρίσεις με το κεντρί σου, θα πεθάνεις αμέσως. Γιατί η ζωή σου η ίδια, είναι το κεντρί αυτό». Αυτός είναι ο μελαγχολικός μύθος της Μέλισσας που πήγε στον Δία και έγινε η ίδια το ζωντανό υπόδειγμα της ισορροπίας της φύσης, ανάμεσα στην Ισχύ και την Ευθύνη. Βασίλης Ε. Κατσαντώνης Φιλύρα - Φλαμουριά ___________ • • ___________ του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη Ακόμα είναι γνωστή από τους αρχαίους μύθους που διδάσκονται στα σχολεία. Τα παλιά σχολικά αναγνώσματα του Δημοτικού είχαν πάντοτε την ωραία διήγηση (από τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου) των αγαθών ανθρώπων, του Φιλήμονα και της Βαυκίδας. Κάποτε —λέει— ο Ζευς με τον Ερμή ήθελαν να γνωρίσουν από κοντά τους ανθρώπους κι έκαμαν μακρινές περιηγήσεις σ’ όλο τον κόσμο. Μια μέρα πέρασαν κι από τη Φρυγία. Εκεί παρουσιάσθηκαν σαν ξένοι οδοιπόροι και ζήτησαν φιλοξενία. Κανένας όμως από τους κατοίκους αυτής της χώρας δεν δέχτηκε να τους φιλοξενήσει. Μοναδικό, πρόθυμο άσυλο για τους θεούς Στη βρύση τη βουνίσια σιμά είν’ η Φλαμουριά στον ίσκιο της καθόμουν να ονειρευτώ συχνά, ή χάραζα στη φλούδα ονόματα ιερά και πάντα εκεί γυρνούσα σε λύπη, σε χαρά. Μια μέρα ταξιδεύω σε μέρη μακρινά περνώ να χαιρετήσω ξανά τη Φλαμουριά. Βουΐζαν τα κλαριά της σα να μου λέγαν ω «κοντά μου πάντα μείνε, θα βρεις γαλήνη εδώ». ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Δ εν είναι και τόσο συνηθισμένο δέντρο η Φιλύρα, άγνωστο στους πολλούς. Είναι όμως πολύ γνωστό τ’ όνομά της, όπως και τα λουλούδια της. Τ’ όνομα της Φιλύρας διαφήμισε ο Αλφόνσος Κάρ με το ρομάντζο του «Υπό τας Φιλύρας». Τα άνθη της —το τίλιο— από τα όποια πήρε και το επιστημονικό της όνομα Tilia είναι γνωστό ρόφημα, από τη χρήση τους στο ομώνυμο θερμαντικό το τίλιο ή φλαμούρι. Τη φιλύρα τη λένε και λίπα (όνομα σλαβικό), φιλουριά και φλαμουριά. Μ’ αυτό το όνομα — φλαμουριά— την έχει αποθανατίσει στο περίφημο ομώνυμο τραγούδι του ο Σούμπερτ. ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΑΓΡΙΟΔΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΟΓΓΟΥ Μακριά τώρα στα ξένα δεν βρίσκω τη χαρά που ευρίσκα εκεί πέρα, σιμά στη Φλαμουριά. Στο νου μου πάντα έχω τ’ ολόχαρο βουνό στ’ αυτιά μου πάντα ακούω «θα βρεις γαλήνη εδώ». Σούμπερτ ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 5 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 6 στάθηκε μια φτωχική καλύβα στην οποία ζούσαν δύο γεροντάκια, ο Φιλήμων κι η Βαυκίδα. Ο Ζευς οργίστηκε κι ετιμώρησε τους πλούσιους και αφιλόξενους Φρύγες, καταποντίζοντας τ’ απέραντα κτήματά τους, ενώ αντάμειψε την καλοσύνη των δύο φτωχών συζύγων με το να μεταβάλει σε μεγαλόπρεπο ναό τη φτωχή καλύβα τους και να ορίσει τους ίδιους ιερείς. Για χάρη τους ακόμα όρισε, όταν πεθάνουν, ο θάνατος να τους εύρη ενωμένους την ίδια μέρα. Όπως κι έγινε. Όταν πέθαναν, μεταμόρφωσε ο Ζευς τον Φιλήμονα σε Δρυ και τη Βαυκίδα σε Φιλύρα. Από τότε τα ονόματά τους παρέμειναν παροιμιώδη, σύμβολα αρμονικών, αγαπημένων κι αγαθών συζύγων. Σύμφωνα με άλλο μύθο η Φιλύρα ήταν θυγατέρα του Ωκεανού, η οποία γέννησε από τον Κρόνο τον Κένταυρο Χείρωνα, που λεγόταν —για το λόγο αυτό της μητρικής καταγωγής του— Φιλυρίδης. Όταν πέθανε η Φιλύρα, οι θεοί την μεταμόρφωσαν στο ομώνυμο δέντρο. Η ίδια η Φιλύρα είχε αναθρέψει τους γνωστούς Θεσσαλούς ήρωες Ιάσονα και Αχιλλέα. Στη χώρα μας απαντούν τρία είδη φιλύρας με μικρές μεταξύ τους διαφορές, που διακρίνουν μονάχα οι ειδικοί. Το πιο κοινό είδος είναι η Αργυρά Φιλύρα ή Ασημοφλαμουριά (Tilia tomentosa). Λέγεται έτσι από το ασημένιο χνούδι της κάτω ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 επιφάνειας των φύλλων της. Σχηματίζει πολύ ωραία δέντρα η Φιλύρα, με όμορφη ευρύκλωνη και πολύκλωνη σιλουέτα, ύψους 15-20 μέτρων. Απαντά σε δροσερά και γόνιμα εδάφη της ζώνης της καστανιάς και των δρυών, 600-1.000 μέτρα επάνω από τη θάλασσα. Απαντά στα δάση της Μακεδονίας, της Ηπείρου, Θεσσαλίας, Ευβοίας κ.λπ. Συνήθως απαντά σε μοναχικά δέντρα στα δάση των δρυμών της καστανιάς, μαζί με άλλα δασικά δέντρα, όπως οι οστριές, τα σφεντάμια κ.λπ. Κάποτε όμως σχηματίζει αμιγείς λόχμες, συδεντρίες και μικρές συστάδες, όπως στους δρυμούς της Κρούσσας (Κιλκίς, Σιδηρόκαστρο), που κρατούσαν, μαζί με τ’ αγριογούρουνα και κοπάδια ζαρκαδιών, που τα καμάρωναν οι τσοπάνηδες κι οι κυνηγοί. Σε πετρώδη και φτωχά εδάφη η φιλύρα αναπτύσσεται σε υποτονική, θαμνώδη, μορφή. Καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό δέντρο σε πάρκα, σε κήπους και σε δεντροστοιχίες. Για το σκοπό αυτό την καλλιεργούν σε φυτώρια. Οι ώριμοι σπόροι δεν φυτρώνουν, όπως των άλλων δασικών φυτών, τον ίδιο χρόνο. Παραμένουν σ’ αδράνεια όλο τον χρόνο και τον επόμενο φυτρώνουν. Πάντως τα δενδρύλλια πρέπει να αναπτυχθούν καλά, παραμένοντας μερικά χρόνια, 7-8, στα φυτώρια κι ύστερα να μεταφυτευθούν στην οριστική τους θέση. Το φιλλύκι Συνώνυμο με τη φιλύρα δασικό φυτό, άσχετο όμως από την άποψη της βιολογικής συγγένειας, είναι η φιλλυρέα ή γλατζινιά. Ανήκει στην οικογένεια των Ελαιοειδών, στην οποία ανήκουν τα γνωστά μας καλλωπιστικά λιγούστρα, ο φράξος και η ελιά. Η φιλλυρέα (Phillyrea latifolia) είναι αειθαλής θάμνος και σπανιότατα δενδρύλλιο με 4-6 μέτρα ύψος. Απαντά στη ζώνη των αειθαλών πλατύφυλλων. Στη δημώδη γλώσσα μας λέγεται φιλλύκι και γλατζινιά. Τα φύλλα της μοιάζουν με της ελιάς, μικρότερα σε μέγεθος και αποτελούν πρώτης τάξεως τροφή των γιδιών. Το ξύλο της είναι πολύ γερό και δίνει κάρβουνα πρώτης ποιότητας. Το Το κακάο Η Φιλύρα —για να γυρίσουμε στο αρωματικό μας δέντρο— ανήκει στη φυτική τάξη των Cojumniferae στην οποία υπάγεται κι ένα πολύτιμο ξενικό είδος, το Θεοβρώμα Κακάο, από το οποίο βγαίνει το κακάο και η σοκολάτα. Οι καρποί του τελευταίου αυτού φυτού μοιάζουν με μικρά μακρουλά πεπόνια, μέσα στα οποία υπάρχουν 15-40 σπόροι, σαν κουκιά. Από τα κουκιά αυτά, με κατάλληλη επεξεργασία βγαίνει το κακάο. Απ’ αυτό πάλι, με την προσθήκη ζάχαρης και αρώματος (βανίλιας), γίνεται η σοκολάτα. Δεν ευδοκιμεί, δυστυχώς, στον τόπο μας το πολύτιμο αυτό φυτό. Αρκούμαστε γι’ αυτό στο φτωχό μας… τίλιο. ΧΡΟΝ ΙΚ Α αφέψημα των φύλλων της, όπως γράφει ο Διοσκουρίδης, «ούρα και έμμηνα άγει». Πως βρίσκουμε την ηλικία των δέντρων Ζει πολλά χρόνια η Φιλύρα. Επειδή πολλές φορές θ’ αναφέρουμε στις ιστορίες των δασικών δέντρων ορισμένα υπεραιωνόβια, ηλικίας πολλών αιώνων, θα θέλαμε να δώσουμε σύντομες πληροφορίες για τον προσδιορισμό της ηλικίας τους. Ποτέ σχεδόν δεν τηρούν οι άνθρωποι ληξιαρχικά βιβλία για τα δέντρα. Μας τη λένε, όμως την ηλικία τους μόνα τους, όταν τα ρωτήσουμε. Όλοι σχεδόν θα ’χουν προσέξει την τομή κάποιου κορμού δέντρου. Η επιφάνειά της παρουσιάζει αλλεπάλληλους ομόκεντρους κύκλους. Είναι οι «ετήσιοι δακτύλιοι» όπως λέγονται, τα ετήσια δηλαδή στρώματα του ξύλου που προστίθενται, κάθε χρόνο κι από ένα, γύρω στον κορμό, σαν τα κρεμμυδόφυλλα. Η ανάπτυξη αυτή του ξύλου (στην οποία οφείλεται η αύξηση των δέντρων κατά πάχος) αρχίζει την άνοιξη στον τόπο μας και σταματά στις αρχές του χειμώνα. Το ανοιξιάτικο ξύλο είναι πιο αφράτο κι έχει πιο ανοιχτό χρώμα από το σφιχτότερο και σκουρότερο θερινό ξύλο. Χάρη στη διάκριση αυτού του χρωματισμού, ξεχωρίζουν με γυμνό μάτι οι ετήσιοι δακτύλιοι στην εγκάρσια ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Στα Γιάννενα, στον κήπο του Κουραμπά, απαντούσε προπολεμικά μια μικρή συδεντρία από τα πιο θαλερά δέντρα: πλατάνια, έλατα, ορεινά πεύκα, ιπποκαστανιές και φιλύρες. Τον Ιούνιο, όταν ανθίζουν οι τελευταίες, ο δρόμος μοσχοβολούσε σε μακρινή απόσταση. Βαθύσκια δεντροστοιχία από φιλύρες είναι ένα αισθητικό και οσφραντικό θαύμα. Στην εποχή που ανθίζουν, φαντάζει σαν ν’ άνοιξαν άπειρα βάζα με τις πιο μεθυστικές ευωδιές. Ως τα τρίσβαθα της ψυχής εισχωρεί το υπερούσιο άρωμα των λουλουδιών της Φιλύρας. Ένας περίπατος τότε «Υπό τας Φιλύρας», γίνεται έκσταση και μαγεία… Τα άνθη της φιλύρας —το τίλιο— μαζεύονται και ξηραίνονται. Χρησιμοποιούνται πολύ στη φαρμακευτική. Αρκετοί τόνοι τέτοιων λουλουδιών μαζεύονται στη χώρα μας κάθε χρόνο. Το ξύλο της φιλύρας είναι ελαφρό, μαλακό, ελαστικό. Δουλεύεται, σκαλίζεται και χρωματίζεται εύκολα, γι’ αυτό χρησιμοποιείται πολύ στην ξυλογλυπτική, την ξυλογραφία, για σχεδιαστήρια, στην επιπλοποιΐα, όπως επίσης στα σχολεία στο μάθημα της χειροτεχνίας (αντικείμενα πυρογραφίας). Δυστυχώς μικρή ποσότητα τέτοιου πολύτιμου ξύλου βγαίνει στον τόπο μας και ιδίως στο Άγιο Όρος. Συνήθως το «φλαμούρι» εισάγεται σε μας από το εξωτερικό. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 7 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α τομή (την κόψη) του κορμού, που γίνεται κοντά στη ρίζα του. Όσοι οι δακτύλιοι, τόσα και τα χρόνια του. Στα κωνοφόρα (πεύκος, έλατος, κέδρος, ίταμος, κυπαρίσσι κ.λπ.) είναι πιο ευδιάκριτοι οι ετήσιοι δακτύλιοι, ενώ τα πλατύφυλλα —η λεύκα, η φιλύρα, η καστανιά, η βαλανιδιά, η οξιά κ.λπ.— σαν… κυρίες που είναι, μας μπερδεύουν κάπως στην αριθμητική των δακτυλίων και την εξακρίβωση της ηλικίας τους. Όταν όμως θέλουμε να βρούμε την ηλικία του δέντρου, δίχως να το κόψουμε, βυθίζουμε κάθετα στον κορμό του κάτι μακριές κούφιες αρίδες ακίνδυνες (δεντροτρύπανα λέγονται), έτσι που να φτάνουν ως το κέντρο, τον άξονα (την εντεριώνη) του κορμού και βγάζουμε κάτι λεπτούς κυλίνδρους, σαν μακαρόνια στους οποίους μετριούνται οι ετήσιοι δακτύλιοι, που δείχνουν τα χρόνια της ζωής του δέντρου. Για να συλλάβουμε ολόκληρη την ηλικία του δέντρου, πρέπει η μέτρηση των ετησίων δακτυλίων να γίνεται χαμηλά κοντά στο έδαφος. Αν η μέτρηση γίνεται ψηλότερα, σε ύψος του κορμού λ.χ. ενός μέτρου, τότε μας διαφεύγουν τα χρό- 8 ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 νια που χρειάστηκε το δέντρο, στη νεαρή ηλικία του, για να φτάσει στο ύψος αυτό του ενός μέτρου. Για να κάνουμε πιο ευδιάκριτους τους ετήσιους δακτυλίους, τρίβουμε την επιφάνεια της τομής του κορμού με μια χούφτα χώμα και ύστερα την καθαρίζουμε. Τα μόρια του χώματος που εισδύουν στο ξύλο της τομής, τονίζουν πιο πολύ τη διάκριση των ετήσιων κύκλων. Για διευκόλυνση στη μέτρηση, αριθμούμε τους κύκλους ανά δέκα και σημαδεύουμε μ’ ένα στυλό. Έτσι αθροίζουμε στο τέλος τις δεκάδες. Το πλάτος των ετησίων δακτυλίων ποικίλει, από χιλιοστά —κάποτε και λιγότερο— έως ένα πόντο. Εξαρτάται από το είδος του δέντρου, την ποιότητα του εδάφους, αλλά πιο πολύ, από τις συνθήκες πυκνότητας της συστάδας στην οποία ζουν τα δέντρα. Μεμονωμένο δέντρο σε γυμνή έκταση σχηματίζει φαρδείς ετήσιους κύκλους, αυξάνει δηλαδή άνετα κατά πάχος, ενώ το ίδιο δέντρο μέσα σε κλειστή συστάδα δεν χοντραίνει, αλλά ψηλώνει, προσπαθώντας να εκμεταλλευθεί το επικόρυφο φως, αφού από τα πλάγια είναι αποκλεισμένο. του Γιώργου Κυπραίου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού και Γιώργου Πρίντεζη, Μέλους του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Διεθνούς και Ελληνικού Αθλητικού Δικαίου Ε Προβληματική για την αδειοδότηση του επαγγέλματος του Οδηγού Βουνού, στην Ελληνική έννομη τάξη. πιχειρείται από την Ορειβατική Αθλητική Ομοσπονδία, ΕΟΟΑ, η οποία έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα για το άθλημα της Ορειβασίας και Αναρρίχησης, ενεργοποιώντας «φωτογραφικού τύπου» διατάξεις όπως το ΑΝ864/1937 που έχουν απομείνει, να θεσπίσει πλαίσιο άσκησης για το επάγγελμα του Οδηγού Βουνού. Με αυτόν τον τρόπο αντικαθιστά κατ΄ ουσία την Πολιτεία, ασκώντας δημόσια εξουσία, συνδέοντας βέβαια το δικαίωμά της αυτό με ωφέλημα που προέρχεται από την υποχρεωτική ιδιωτικής μορφής πολυδάπανη διαδικασία εκπαίδευσης που παρέχει αποκλειστικά αυτή (η ΕΟΟΑ) στα μέλη της. Ερωτάται κάποιος λοιπόν, αν οι διατάξεις του άρθ. 15 παρ. 1 και 2 καθώς και του αρθ. 19 του ΑΝ864/1937 περιέχουν εξουσιοδότηση με περιορισμούς σε συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα όπως: • Ιδιωτική αυτονομία • Δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι • Ανάπτυξη της προσωπικότητας • Επιλογή επαγγέλματος •Ακώλυτη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή Επιπροσθέτως, θέτουμε στη νομική βάσανο το αν οι περιορισμοί αυτοί μπορούν να δικαιολογηθούν στη βάση υπέρτερων σκοπών δημοσίου συμφέροντος και αν δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο για την επίτευξή τους. Ούτε το άρθρο 9 δεν ορίζει με σαφήνεια το εύρος των παρασχεθέντων προνομίων προς την ΕΟΟΑ, την εποχή όπου την Προεδρεία της είχε τότε ο αδελφός του Πολιτειακού Άρχοντος (Διάδοχος Παύλος) του Κράτους. Σαφώς δε, στη σημερινή εποχή της «απελευθέρωσης των επαγγελμάτων» οι προτεινόμενες αναχρονιστικές διατάξεις θα πρέπει να κριθούν ως αντισυνταγματικές. Περιορισμούς στην επαγγελματική δραστηριότητα του πολίτη μόνο το Κράτος μπορεί να επιβάλει και μόνο εάν προστατεύει ευθέως και άμεσα το Δημόσιο Συμφέρον και μάλιστα με πρόσφορα μέσα και τρόπο. Η όλη δε μεθόδευση της ΕΟΟΑ είναι ένα ακόμη (ξεχασμένο) παράδειγμα «κλειστού επαγγέλματος». Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν2725/1999 όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε, η Αθλητική Ομοσπονδία κατά το νόμο είναι η ανώτατη οργάνωση αθλητικών σωματείων που καλλιεργούν το ίδιο άθλημα ή τον ίδιο κλάδο άθλησης και έχει ως σκοπό την καλλιέργεια και ανάπτυξη του αθλήματος σε όλη τη χώρα σε εθνικό επίπεδο. Λειτουργεί δε σύμφωνα με τις διατάξεις του αθλητικού νόμου και σύμφωνα με τις διατάξεις του Αθλητικού Κώδικα περί σωματείων. Για τον απόλυτο προσδιορισμό της φύσης της αθλητικής ομοσπονδίας (όπως η ΕΟΟΑ) ως νομικού προσώπου, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη μόνο το καθεστώς που τη διέπει, το ιδιωτικό δίκαιο, αλλά η φύση της ως φορέα ιδιωτικού δικαίου προσδιορίζεται από το ότι: ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ___________ • • ___________ ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΒΟΥΝΟΥ α) αυτή προέρχεται από ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 9 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 10 συσσωμάτωση ιδιωτών και εκφράζει ιδιωτική εξουσία, β) η ίδια διαχειρίζεται έλεγχο και εποπτεία ιδιωτών, των μελών σωματείων της και γ) ότι ως αθλητική ομοσπονδία εξυπηρετεί το ιδιωτικό συμφέρον των σωματείων μελών της για αθλητισμό, δηλαδή την ανάπτυξη της ελεύθερης σωματικής καλλιέργειας των ιδιωτών, σωματείων που ανήκουν στη δύναμή της. Στην εσωτερική της διοίκηση, στις ενδοσωματειακές σχέσεις της και στις σχέσεις που διαμορφώνει με τρίτους, η ΕΟΟΑ είναι φορέας ιδιωτικού δικαίου, και ούτε επαγγελματική ένωση ή οργάνωση, με ότι αυτό συνεπάγεται και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπαγορεύει κανονιστικό πλαίσιο και πρακτικές φορέα δημόσιας εξουσίας. Εξάλλου, ο αθλητικός νόμος κατά συνταγματική εξουσιοδότηση, στο πλαίσιο της lex sportiva, αναγνωρίζει την αθλητική ομοσπονδία ως την ιεραρχικά ανώτατη αθλητική αρχή στην αθλητική έννομη τάξη. Ως προς την κανονιστική της αρμοδιότητα για την εύρυθμη λειτουργία της αθλητικής ομοσπονδίας (ΕΟΟΑ), η γενική συνέλευση των μελών της ψηφίζει γενικούς ή ειδικούς κανονισμούς που αφορούν την οργάνωση και διεξαγωγή του αθλήματος και μόνο! Οι παρεχόμενες υπηρεσίες και τα καθήκοντα του επαγγέλματος του «Οδηγού Βουνού», όπως αυτό επιχειρείται να θεσμοθετηθεί από το ΝΠΙΔ αθλητική Ομοσπονδία ΕΟΟΑ, δεν έχουν καμιά σχέση με τον αθλητισμό! Είναι επάγγελμα το οποίο εντάσσεται στα τουριστικά επαγγέλματα καθότι ο παραλήπτης-καταναλωτής των υπηρεσιών αυτών δεν είναι ο αθλητής αλλά ο οποιοσδήποτε πολίτης ζητά κάποιον να τον οδηγήσει σε δύσβατη γι’ αυτόν περιοχή ή τμήμα βουνού, έναντι οικονομικού αντιτίμου. (Βλ. Δρ. Ανδρ. Μαλάτο «Παραδόσεις Αθλητικού Δικαίου», σελ. 46 σχετικά με την απουσία του συστατικού animus competitivus.) Θέματα ελέγχου νομιμότητας, έκδοσης αδείας άσκησης επαγγέλματος, δημόσιας τάξης και ασφάλειας, υπόκεινται στην αποκλειστική ρυθμιστική αρμοδιότητα του κράτους. Ερμηνεύοντας τον αθλητικό νόμο, ο νομοθέτης εξαιρεί από τις γενικές ρυθμιστικές αρμοδιότητες του κράτους όχι όλες τις δραστηριότητες, ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 αλλά μόνο «όλα τα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του αθλήματος» που διοικεί η ΕΟΟΑ δηλαδή τα καθαρώς αθλητικά - αγωνιστικά θέματα του αθλήματος. Σε καμία περίπτωση η διάταξη αυτή του ΑΝ864/1937 του άρθρου 19 δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ενέχει νομοθετική εξουσιοδότηση προς την ΕΟΟΑ, ώστε στο πλαίσιο της λειτουργίας της, να δημιουργεί όργανα και να διαμορφώνει κανόνες υποχρεωτικής συμπεριφοράς και γενικώς δεσμευτικούς εκτός των ορίων της κανονιστικής αυτονομίας η οποία της απονέμεται δυνάμει του άρθρου 12 του Συντάγματος (ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι) και εις βάρος του άρθ. 5 του Συντάγματος (αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας), καθώς και του άρθ. 16 του Σ. αφού η επαγγελματική κατάρτιση του εν λόγω επαγγέλματος (θεωρεί η ΕΟΟΑ ότι) περιέρχεται αποκλειστικά στην εξουσία της. Ως εκ τούτου αποκλείεται παντελώς η νομοθετική εξουσιοδότηση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, όπως η εν προκειμένω ομοσπονδία, προς διοικητική κανονιστική ρύθμιση οιουδήποτε θέματος και μάλιστα σε υποκατάσταση της κατά το Σύνταγμα απαιτούμενης ειδικής προβλέψεως του νόμου. Επιπρόσθετο νομικό πρόσκομμα γεννάται από διάταξη που έχει ψηφίσει η Γενική Συνέλευση της ΕΟΟΑ, όπου ο ενδιαφερόμενος για να αποκτήσει τον τίτλο του Οδηγού Βουνού, πέραν από την υποχρεωτική εκπαίδευση που πρέπει να παρακολουθήσει σε σχολές εκπαίδευσης που αποκλειστικά αυτή οργανώνει (επ΄ αμοιβή), οφείλει να εγγραφεί υποχρεωτικά μέλος αθλητικού σωματείου, που ανήκει στο δυναμικό των σωματείων μελών της ΕΟΟΑ (σε ευθεία αντίθεση με το αρθ. 12 του Συντάγματος). Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω πρόβλεψη του νόμου με τη μορφή εξουσιοδότησης προς την ΕΟΟΑ, περιορίζεται στη χορήγηση στην ομοσπονδία του δικαιώματος να χορηγεί άδειες για τους οδηγούς βουνού που αυτή εργοδοτεί, ενώ σε καμία περίπτωση δεν της δίνει το δικαίωμα να θεσπίζει κανονισμό που να ρυθμίζει το επάγγελμα του οδηγού βουνού, να θέτει όρους και προϋποθέσεις σε τρίτους ενδιαφερομένους για την είσοδο και την άσκηση του εν λόγω επαγγέλματος ή να καθορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των οδηγών βουνού. Αυτό το δικαίωμα το έχουν μόνο τα αρμόδια όργανα της πολιτείας. Επιμέλεια έρευνας: Αμαλίτα Κατσαντώνη Α γαπητοί φίλοι, σκέφτηκα αυτή τη φορά να ασχοληθούμε με ένα εντελώς διαφορετικό θέμα. Θεωρώ πως η αγάπη μας για τη φύση και η μέχρι τώρα ιστορία μας, έχει αποδείξει πόσο ευαισθητοποιημένοι είμαστε όλοι στα θέματα που αφορούν, όχι μόνο στα ενδιαφέροντα μας άλλα και στις ανάγκες των συνανθρώπων μας. Θα σας μιλήσω λοιπόν για την «Ελληνική Εταιρία Θεραπευτικής Ιππασίας (ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ.)» Η Θεραπευτική Ιππασία είναι μια εναλλακτική μορφή αποκατάστασης που, χρησιμοποιώντας το άλογο ως μέσο θεραπείας, δημιουργεί μοναδικά οφέλη για τα άτομα με αναπηρία. Απευθύνεται σε άτομα με σωματικά, νοητικά, αισθητηριακά και ψυχολογικά προβλήματα, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού τους. Το άλογο έχει την ίδια κίνηση με αυτήν της λεκάνης του ανθρώπου και επομένως βοηθάει στην ισορροπία, βοηθάει στον μυϊκό τόνο όταν έχουμε σπαστικότητα ή υποτονία. Δεν χρησιμοποιούνται σέλες, μόνο υποσάγματα, έτσι ώστε οι ασθενείς να παίρνουν όλον τον ερεθισμό της κίνησης. Με την κίνηση λοιπόν του αλόγου θέλουμε να στείλουμε σήματα στον εγκέφαλο μέσω της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί κανείς να κάνει ακόμα και γιόγκα πάνω στο άλογο. «Αν φτάσεις να ρυθμίσεις την αναπνοή σου με την αναπνοή του αλόγου είναι το τέλειο». Η συμπεριφορά του αλόγου και η επαφή μαζί του βοηθάει πάρα πολύ τα άτομα με ψυχικά προβλήματα ή νοητική στέρηση. Όσοι έρχονται στον Σύνδεσμο εκτός από το να ιππεύουν έρχονται σε άμεση επαφή με τα ζώα, τα χαϊδεύουν, τα ταΐζουν, τα καθαρίζουν κ.λπ. Οι ασθενείς μαθαίνουν να σέβονται έναν άλλο οργανισμό και ενισχύεται η κοινωνικοποίηση τους καθώς έρχονται σε επαφή με τους εκπαιδευτές και τους εθελοντές πέρα από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον, ή ακόμα το σχολείο ή ένα ίδρυμα, τα οποία θεωρούνται «αποστειρωμένα» περιβάλλοντα. Μία νέα κοπέλα με κινητικά προβλήματα που βρισκόταν συχνά αντιμέτωπη με την απόρριψη από τα αγόρια του σχολείου της, όταν την έδειξε η τηλεόραση να ιππεύει, άρχισε να έχει εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση και αυτό βέβαια άλλαξε άρδην την ψυχολογία της. Επιπλέον, με διάφορες ασκήσεις και παιχνίδια αποκτούν γνώσεις, βελτιώνουν τον προσανατολισμό και τη συγκέντρωση τους. Γενικά οι δραστηριότητες προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε ατόμου. Υπάρχουν δραστηριότητες για να μάθει το παιδί να μετράει, άλλες για να μπορεί να συγκεντρώνεται, άλλες για να συνεργάζεται κ.λπ. Το θεραπευτικό πρόγραμμα κάθε παιδιού ή ενήλικα καθορίζεται ανάλογα με το ιστορικό του, την παρέμβαση που ήδη ακολουθεί και το δυναμικό του. Η διαρκής επικοινωνία με τους θεραπευτές που το έχουν αναλάβει θεωρείται απαραίτητη, ώστε η θεραπευτική ιππασία να εντάσσεται σωστά και ομαλά στο ήδη υπάρχον θεραπευτικό πλαίσιο. Τα αποτελέσματα αυτής της παρέμβασης είναι ποικίλα και μεγάλο μέρος αυτών έχουν ερευνηθεί σε χώρες του εξωτερικού. Μερικά από αυτά είναι η βελτίωση του ελέγχου κεφαλής και κορμού, η ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου, η αύξηση της κυ- ΧΡΟΝ ΙΚ Α ___________ • • ___________ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΙΠΠΑΣΙΑΣ (ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ) ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 11 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α κλοφορίας του αίματος και η καλύτερη έκπτυξη του θώρακα, η αποφυγή μυοσκελετικών παραμορφώσεων, όπως είναι το εξάρθρωμα ισχίου και οι συγκάμψεις, η βελτίωση της συγκέντρωσης και της προσοχής, η οριοθέτηση, η αύξηση της αυτοπεποίθησης και της κοινωνικοποίησης κ.ά. Το κινούμενο άλογο αποτελεί αρκετά ισχυρό κίνητρο, ειδικά για το παιδί, γεγονός που χρησιμοποιεί ο θεραπευτής προς όφελος του θεραπευτικού αποτελέσματος. Επίσης, λειτουργεί συχνά ως ενδιάμεσος «καταλύτης» μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, επιταχύνοντας τη θεραπευτική διαδικασία. Και λίγα λόγια για την ΕΛΕΘΙΠ… (Τα στοιχεία δανειστήκαμε από την επίσημη ιστοσελίδα της εταιρίας) Η Ελληνική Εταιρία Θεραπευτικής Ιππασίας (ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ.) είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρία και αναγνωρισμένο Πλήρες Μέλος της Πα- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ. ΕΛΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ 1ΠΠΑΣΙΑΣ (ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ.) Καραϊσκάκη 18, Κορωπί ΤΗΛ/ΦΑΞ - 210 66 28 361 & 6977 20 11 86 www.elethip.gr - e-mail: [email protected] Μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θεραπευτικής Ιππασίας: Federation of Riding for the Disabled International (FRDI) www.frdi.uk Ο ΣΘΙΕ λειτουργεί Πρωί: Δευτέρα-Σάββατο 9.00-12.30 Απόγευμα: Δευτέρα-Παρασκευή (εκτός Τετάρτης) 15.30-18.30 Συνεργαζόμενοι Όμιλοι Ελληνικός Ιππικός Όμιλος (Παράδεισος Αμαρουσίου) Ιππικός Όμιλος Μεσογείων (Κορωπί) Κέντρο Ιππασίας Μαραθώνα (Μαραθώνας) 12 γκόσμιας Ομοσπονδίας Θεραπευτικής Ιππασίας («Federation of Horses in Education and Therapy International»). Ακολουθεί, τόσο στο κομμάτι των θεραπευτικών παρεμβάσεων που εκτελεί όσο και στο εκπαιδευτικό έργο που επιτελεί, τα διεθνή στάνταρ που ισχύουν σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες όπως σε Αμερική, Αγγλία, Δανία, Γερμανία, Καναδά, Αυστραλία και άλλες. Επιπλέον, είναι αναγνωρισμένος φορέας από τους διεθνείς οργανισμούς «Federation of Hors es in Education and Therapy International», «Pennsylvania Council on Therapeutic Horsemansip» & «The Association of Finnish Riding Therapists» με τους οποίους συνεργάζεται στενά και φιλοξενεί αρκετές φορές το χρόνο ξένους συνεργάτες - εισηγητές για τα Προγράμματα Μετεκπαίδευσης που διαθέτει πάνω στο αντικείμενο της Θεραπευτικής Ιππασίας και της Ιπποθεραπείας. Η έδρα της βρίσκεται στο Κορωπί Αττικής, ενώ παρέχει θεραπευτικές συ- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Πώς μπορώ να βοηθήσω τον Σύνδεσμο 1. Ως εθελοντής βοηθός στα προγράμματα. 2. Με την οικονομική σας συνεισφορά. 3. Ως χορηγός στα θεραπευτικά και αθλητικά προγράμματα. Τι χρειάζεται για να γίνει κανείς εθελοντής; Για να γίνει κανείς εθελοντής στον ΣΘΙΕ δεν χρειάζεται να έχει ειδικά προσόντα. Αρκεί να αγαπά τα ζώα και τους ανθρώπους και να έχει διάθεση και κέφι να προσφέρει. Υπάρχει δουλειά για όλους! Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε καθημερινά στο τηλέφωνο 2107488566 (09:00-13:00) ή μέσω e-mail: triding@ otenet.gr. Η διεύθυνση των εγκαταστάσεων είναι στην οδό Π. Κανελλοπούλου 10, στο Γουδή (Περιφερειακός Κατεχάκη, μετά το Άλσος Στρατού). URL: www.trag.gr ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΟΤ Μ ετά από πρόσκληση προς την Ομοσπονδία της Υπουργού Τουρισμού και του Γ.Γ. ΕΟΤ, εκπροσώπησε αυτήν ο Πρόεδρος του Δ.Σ. στην παρουσίαση για τις επικοινωνιακές δράσεις του ΕΟΤ περιόδου 2014-2015 την Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014. Η παρουσίαση περιλάμβανε τους μεγάλους στόχους, κανόνες επικοινωνίας για τον τουρισμό στην Ελλάδα με τον άνθρωπο να είναι στο επίκεντρο. Έγιναν επενδύσεις στο διαδίκτυο και σε όλα τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα σε συνδυασμό με παραδοσιακά μέσα. Γίνονται πλατφόρμες διεθνούς εμβέλειας, κα- ταγραφή προτιμήσεων και συνηθειών, με Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία, ΗΠΑ, Σουηδία κ.λπ. Φέτος στη Βραζιλία η Ελλάδα είναι τιμώμενη χώρα στη διεθνή τουριστική έκθεση WTM, με πάρα πολλές αφίσες της Ελλάδας στο Σάο Πάολο. Επίσης προωθείται κι ο θρησκευτικός τουρισμός στα βήματα του Αποστόλου Παύλου. Ο κλασσικός Μαραθώνιος προβάλλεται στο εξωτερικό και ο ΕΟΤ τον στηρίζει στην Ελλάδα. Γίνεται προετοιμασία για την EXPO στο Μιλάνο της Ιταλίας το 2015 και μεγάλη προετοιμασία για το έτος Ρωσίας, το 2016. Βασίλης Κατσαντώνης ΧΡΟΝ ΙΚ Α με εξειδίκευση στα επιστημονικά πεδία της Θεραπευτικής Ιππασίας και της Ιπποθεραπείας κυρίως από φορείς του εξωτερικού (Pennsylvania Council on Therapeutic Horsemanship-Η.Π.Α, American Hippotherapy Association-Η.Π.Α, Clwyd Special Riding Centre - U.Κ., Deutsches Kuratorium für Therapeutisches - Γερμανία). Είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Θεραπευτικής Ιππασίας (Federation of Horses in Education and Therapy International) συμμετέχοντας με εισηγήσεις σε έξι διεθνή σεμινάρια, επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες με θέμα τη Θεραπευτική Ιππασία, την Ιπποθεραπεία και την παιδιατρική αποκατάσταση γενικότερα. Ταυτόχρονα, ανήκει στο προπονητικό δυναμικό του οργανισμού Special Olympics Hellas. Είναι αθλήτρια της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ιππασίας στην Ιππική Δεξιοτεχνία (Dressage) με συμμετοχή σε εθνικούς και διεθνείς αγώνες καθώς και προπονήτρια και αξιολογητής αθλητών ιππασίας (National Classifier) με και χωρίς ειδικές ανάγκες (Federation Equestre Internationale). ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α νεδρίες σε τέσσερις μεγάλους ιππικούς ομίλους στην Αθήνα. Η Ιπποθεραπεία εκτελείται αποκλειστικά από επιμορφωμένους συνεργάτες, πτυχιούχους φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και λογοθεραπευτές, ενώ προσφέρουν εθελοντική εργασία στο έργο της ΕΛΕΘΙΠ σε ποικίλες δραστηριότητες και αρκετοί φοιτητές διαφόρων σχολών, όπως της ιατρικής, της ψυχολογίας, της φυσικοθεραπείας, της εργοθεραπείας, της ειδικής αγωγής, κ.ά. Η Ειρήνη Κάπαρη είναι απόφοιτη του τμήματος Φυσικοθεραπείας των Α.Τ.Ε.Ι. Αθήνας, με δεκαετή εμπειρία στην αποκατάσταση παιδιών και ενηλίκων με νευρομυϊκές διαταραχές, ποικίλης αιτιολογίας. Υπήρξε συνεργάτης κέντρων θεραπείας παιδιών και ενηλίκων στην περιοχή της Αττικής. Έχει εξειδικευτεί στη μέθοδο Bobath (Neuro Developmental Treatment), ενώ έχει παρακολουθήσει και άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις σχετικά με το ειδικό παιδί (PNF, Hallwick). Τα τελευταία χρόνια είναι επιστημονική υπεύθυνη της Ελληνικής Εταιρίας Θεραπευτικής Ιππασίας (ΕΛ.Ε.Θ.ΙΠ.) ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 13 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 14 ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ - ΑΝΑΒΡΑ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟΥ 15/6/2014 Σ τις 15 Ιουνίου 2014, γιορτάστηκε η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, από την Ομοσπονδία, στο καταφύγιο του Οδοιπορικού Συλλόγου Πειραιά (Ο.Σ.Π.), στην Ανάβρα του όρους Καλλιδρόμου. Από το πρωί του Σαββάτου (14/6/2014) μια ομάδα από 10 άτομα, με τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας, τον Ταμία, τον Ειδικό Γραμματέα, μέλη του «Όλυμπος» Πειραιά, «ΦΥΣ. ΕΙΚ.Ο.Σ.» Αθηνών και «Φυσιολάτρης» Νίκαιας, ανέβηκαν στο καταφύγιο του Ο.Σ.Π. για να προετοιμάσουν το πρόγραμμα και τις λεπτομέρειες της επόμενης μέρας. Κατά τις 11.00 την επόμενη ημέρα, έφθασαν οι εκδρομείς-φυσιολάτρες από Αθήνα, Πειραιά, Βόλο, Λαύριο, Μαρούσι, Νέα Ιωνία και Νίκαια, συνολικά 173 άτομα εκπρόσωποι από 16 Σωματεία - Μέλη της Ομοσπονδίας και ήταν από τα σωματεία μας: ΝΕΑ ΖΩΗ και ΠΑΝΑΣ Βόλου, ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Πειραιά, ΟΛΥΜΠΟΣ Πειραιά, ΖΗΝΩΝ Πειραιά, ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΗΣ Νίκαιας, ΕΝΩΣΗ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ Αθηνών, ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΚΤΗΣ Αθηνών, ΦΟΙΒΟΣ Αθηνών, ΦΟΙΒΟΣ Πειραιά, ΦΥΣ.ΕΙΚ.Ο.Σ. Αθηνών, Ο.Φ.Ο. Νίκαιας, ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΕΡ. ΟΜΙΛΟΣ Αμαρουσίου, ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Ν. Ιωνίας, ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Αθηνών και Ε.Ε.Ο. Λαυρίου. Μέλη τού πολύ φιλόξενου Σωματείου μας Ο. Σ.Π., είχαν αναλάβει να προσφέρουν νερό, τσίπουρο, λουκούμια και κουλουράκια στους εκδρομείς που κατέβαιναν από τα πούλμαν και ο πάντα ακούραστος παλιός Πρόεδρος του Ο.Σ.Π. και της Ομοσπονδίας κ. Ραφαήλ Σαγόνιας, έβγαζε φωτογραφίες και έλεγε μ’ όλους μια καλή κουβέντα. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Κατά τις 12 μ.μ. στο όμορφο πλάτωμα κάτω από αιωνόβιες βαλανιδιές και πουρνάρια, κοντά στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, έγινε μια επιμνημόσυνη δέηση υπέρ υγείας όλων των μελών των Σωματείων μας και ο Έφορος Δημοσίων Σχέσεων του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας κ. Γιώργος Μηλιαράκης, καλωσόρισε τους εκδρομείς και μετά έδωσε τον λόγο στον Πρόεδρο του Ο.Σ.Π. κ. Δημ. Μπουρλετίδη, ο οποίος αφού καλωσόρισε, ευχαρίστησε όλους για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση και την παρουσία τους στην όμορφη Ανάβρα και στο καταφύγιο του Συλλόγου τους. Μετά απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Βασίλης Ε. Κατσαντώνης και ο κ. Γ. Μηλιαράκης, διάβασε ένα μικρό κείμενο σχετικό με τα «Ελληνικά Δάση και την Κλιματική Αλλαγή». Παρόντες ήταν και ο Αν τιδήμαρχος Ανάβρας κ. Γιώργος Γι α ν ν α κ ό πουλος και ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Χειριστών Λαμίας κ. Σωτήρης Κατσαούνος. Μετά έγιναν απονομές από τον Πρόεδρο του Ο.Σ.Π. κ. Δ. Μπουρλετίδη, ενός κυπέλλου προς την Ομοσπονδία, Αναμνηστικού Διπλώματος της Ομοσπονδίας προς τον Ο.Σ.Π. και από τον Ο.Σ.Π. σε μέλη του. Επίσης ο κ. Ραφαήλ Σαγόνιας απένειμε στην ευρισκόμενη Έφορο Εκδρομών του Ο.Φ.Α. κ. Ζαν Μώρου, πλακέτα για τα 70 χρόνια του Ομίλου, που δεν δόθηκε τότε. Κατόπιν, λόγω της επερχόμενης βροχής, έμειναν στο πλάτωμα κάτω από το υπόστεγο της μικρής Εκκλησίας και μέσα στην Εκκλησία, 48 άτομα, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας και ο Ειδικός Γραμματέας κ. Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, οι οποίοι περιποιήθηκαν και σέρβιραν το φαγητό που ήλθε σχεδόν αμέσως, κάτω από βροχή και οι «Η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλή βιοποικιλότητα ειδών φυτών και ζώων και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Τα δάση μειώνουν την επίδραση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Οι κόμες των δένδρων και η βλάστηση γενικότερα μετριάζουν την ορμή του νερού, τα ριζικά συστήματα απορροφούν και συγκρατούν νερό. Συγκρατούν υπεριώδεις ακτινοβολίες, αιωρούμενα σωματίδια του αέρα, ανακόπτουν την ταχύτητα του ανέμου. Η πιο άμεση και ραγδαία επίπτωση της κλιματικής ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ αλλαγής στα δάση αφορά τις δασικές πυρκαγιές. Οι επιπτώσεις αυτές άρχισαν να γίνονται ορατές και στην χώρα μας με τις καταστροφικές πυρκαγιές που βιώσαμε το 2007 και 2009... Σημαντικό παράδειγμα αποτελούν τα δάση ελάτης που καταστράφηκαν από πυρκαγιές του 2007 στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, Γράμμο και Ταΰγετο... Επιπλέον των ανθρωπογενών μεταβολών στα δάση της χώρας μας, η κλιματική αλλαγή θα τα καταστήσει πολύ πιο ευάλωτα. Οι δυσοίωνες αυτές προβλέψεις επιβάλλουν την ενεργό μέριμνα της Πολιτείας, η οποία οφείλει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με καλύτερα συντονισμένες και πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός στρατηγικών για την προσαρμογή των δασών στην κλιματική αλλαγή εφαρμόζοντας αναθεωρημένα διαχειριστικά μέτρα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των γενετικών πόρων καθώς και για την καταπολέμηση της ερημοποίησης». Ας ελπίσουμε ότι και του χρόνου θα γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, πιο πολλοί και με το περιβάλλον πιο φιλικό για την ημέρα. Επίσης εκφράζουμε τις θερμές ευχαριστίες του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας προς την ομάδα εργασίας, στον καθένα ξεχωριστά και ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Ο.Σ.Π., ο οποίος μοίρασε σε όλους τους εκδρομείς ένα όμορφο καπέλο με το σήμα του Ο.Σ.Π., της Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. και την ημέρα της εκδήλωσης. ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α υπόλοιποι πήγαν στον Ξενώνα του καταφυγίου, όπου τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας εργασίας, της Ομοσπονδίας, γρήγορα τους φρόντισαν όλους, μοιράστηκε το φαγητό, πλουσιοπάροχο όπως πάντα και όλα πολύ νόστιμα (σουβλάκια, σαλάτα, φέτα, πατάτες φούρνου, ψωμί και κρασί, όλα από την τοπική ταβέρνα του κ. Μαντανίκα). Κατά τις 4 η ώρα το απόγευμα άρχισε η κατάβαση των εκδρομέων, με τα μικρά πούλμαν από το καταφύγιο μέχρι το χωριό, για την επιστροφή, με τη βροχή να συνεχίζεται αλλά σε ήπιο και καλοκαιρινό δροσερό τόνο. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία της ημέρας. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 15 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 60 χρόνια «ΦΟΙΒΟΣ» Μορφωτικός - Φυσιολατρικός - Κοινωνικός Σύλλογος Πειραιά Ομιλία του Προέδρου της Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. Βασίλη Ε. Κατσαντώνη Α ξίζει κανείς να αναφερθεί στον «Φοίβο» Πειραιά, γιατί είναι ένας Σύλλογος που πραγματικά αξίζει τον τίτλο του: Μορφωτικός Φυσιολατρικός και Κοινωνικός. Ένας Σύλλογος που αν διαθέσεις κάποια λεπτά της ώρας και διαβάσεις ένα από τα περιοδικά του με τα πολλά, ποικίλα και ενδιαφέροντα θέματά τους, θα δεις τις δράσεις τις αθλητικές, κυρίως σκάκι με μεγάλες επιδόσεις, τις κοινωνικές και τις μορφωτικές. Ένα Σύλλογο που μοχθεί, εργάζεται και εκτός των παραπάνω κάνει και φιλανθρωπικό έργο. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που αυτός ο Σύλλογος συμπλήρωσε φέτος τα 60 χρόνια δράσης του. Δεν μπορεί μια εθελοντική οργάνωση όπως είναι και οι Σύλλογοι αυτού του είδους, να αντέχει 60 χρόνια, αν δεν έχει ανθρώπους γεμάτους ζωή, όρεξη για προσφορά και αγάπη για τον συνάνθρωπό τους, για το περιβάλλον, για τη φύση, για τον τόπο τους για τη γειτονιά τους. Και αντιγράφω λίγα από το κείμενο του τ. Προέδρου της Η πίττα του Αττικού Ομίλου Την Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου 2014 στην αίθουσα του Αττικού Ομίλου κόψαμε την πρωτοχρονιάτικη πίτα στην οποία παραβρέθηκαν όλα τα μέλη του Δ.Σ. και τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. κ. Βασίλης Κατσαντώνης μετά της συζύγου του, καθώς και ο πρώην πρόεδρος κ. Ανδρέας Αντωνόπουλος. Το φλουρί κέρδισε το μέλος μας κα Λία Πελοποννησίου και αντιστοιχεί σε μία δωρεάν διήμερη εκδρομή. Χριστίνα Δούκα 16 ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Ομοσπονδίας Βάσου Κωνσταντινόπουλου, στις 18/2/1984 για τον εορτασμό των 30 χρόνων του «Φοίβου»: «Και ο Φοίβος αντιμετώπισε όλα αυτά τα εμπόδια, πέρασε κρίσεις, πέρασε επιθέσεις απ’ έξω και από μέσα και κατάφερε να βγει νικητής. Ένοιωσε καλά το βαθύτερο νόημα της φυσιολατρικής ιδέας, που δεν είναι μόνο εκδρομές ή ορειβασία, αλλά παράλληλα και η καλλιέργεια του μορφωτικού, πολιτιστικού και κοινωνικού τομέα. Χωρίς αυτή την καλλιέργεια, η οργάνωση εκδρομών μοιάζει με τη δουλειά που κάνουν ορισμένα τουριστικά γραφεία που θεωρούν τους ανθρώπους που προσέρχονται σ’ αυτά αγέλη χωρίς προσωπικότητα και αναζητήσεις, που στοιβάζονται σ’ ένα πούλμαν». Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλους. Σ’ αυτούς που ίδρυσαν τον Σύλλογο, σ’ αυτούς που τον συνέχισαν και σ’ αυτούς που τον συνεχίζουν. Στους σημερινούς πρωτεργάτες του Δ.Σ. σ’ όλα τα μέλη του Συλλόγου που συμμετέχουν, βοηθούν και στηρίζουν τον Σύλλογο. Ένα μεγάλο μπράβο κι ένα ευχαριστώ σ’ όλους σας. ΧΡΟΝ ΙΚ Α Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την Κυριακή 30/3, η Πανηγυρική Επέτειος των 60 χρόνων από την ίδρυση του Μ.Φ.Κ. Συλλόγου «Φοίβος» Πειραιά. Η εκδήλωση έγινε στο πολιτιστικό κέντρο «Κ. Κωσταράκος» στα Καμίνια. Ο Μορφωτικός Φυσιολατρικός και Κοινωνικός Σύλλογος «ΦΟΙΒΟΣ» κλείνει φέτος 60 χρόνια ζωής, 60 χρόνια δράσης. Πάνω από μισός αιώνας ζωής και δράσης δεν είναι μικρό πράγμα για ένα πολιτιστικό σύλλογο, που ξεκίνησε από μια φιλική συντροφιά, μια μικρή ομάδα ιδεολόγων φυσιολατρών. Από την ενημέρωσή μας από διάφορα Σωματεία διαπιστώνουμε ότι η εξάλειψη ιδανικών και αξιών, η μοναξιά και οι ηλεκτρονικές σχέσεις, τα οικονομικά προβλήματα, τα προσωπικά προβλήματα, απομάκρυναν τους ανθρώπους από τα Σωματεία. Δεν επιδεικνύουν κανένα ενδιαφέρον για ό,τι όμορφο προσφέρει η συλλογικότητα, η προσφορά στο συνάνθρωπό μας. Μέσα σ’ αυτή την θλιβερή αλλά και ανησυχητική πραγματικότητα έπρεπε να βρεθούν νέοι προσανατολισμοί, να κινήσουμε το ενδιαφέρον των συμπολιτών μας και να τους φέρουμε κοντά στο Φοίβο. Πραγματοποιήθηκαν, λοιπόν, ημερίδες, απονομές κυπέλλων και διακρίσεων στους αθλητές του σκακιστικού τμήματος, συνεστιάσεις, κάλεσμα αγάπης και αλληλεγγύης, ανακύκλωση. Σα νέο Δ.Σ. προγραμματίσαμε κάποιες δράσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα δεχθούμε όποια πρόταση θα εμπλούτιζε το πρόγραμμά μας και θα συνέβαλε στην επίτευξη των στόχων μας. Περιμένουμε προτάσεις σας, τις θέλουμε. Ο Φοίβος των αξιών και των υψηλών ιδανικών έχει την ανάγκη όλων μας. Στο ΦΟΙΒΟ δεν περισσεύει κανείς! Όλοι είμαστε ίσοι και όλοι μαζί θα κάνουμε τον ΦΟΙΒΟ Σύλλογο πρότυπο! Σας καλούμε να έρθετε δίπλα μας, να είμαστε όλοι μαζί και όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της εποχής μας. Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας και ελπίζουμε ότι θα ανταποκρίνεστε σε κάθε κάλεσμά μας. ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Ομιλία της Προέδρου κ. Δήμητρας Γκλεζάκου ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 17 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 18 Ελληνική Λέσχη 2CV Η καθιερωμένη εκδρομή της λέσχης το τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας έγινε για μία ακόμη φορά με μεγάλη επιτυχία στο Τολό Αργολίδας. Ξεκινήσαμε με βροχή το Σάββατο 1/3/2013 και ώρα 10:30 λίγο πριν τα διόδια Ελευσίνας, οκτώ 2CV και ένας βάτραχος, με πολύ κέφι και όρεξη για ένα απολαυστικό τριήμερο. Αφού κάναμε μια ωραία διαδρομή από την παλιά Εθνική οδό, σταματήσαμε για λίγο στον Ισθμό για καφεδάκι, και συνεχίσαμε για Ναύπλιο όπου και φθάσαμε περίπου στις 14:00 πηγαίνοντας κατ’ ευθείαν για την προγραμματισμένη επίσκεψη και ξενάγηση στην ποτοποιία «Καρώνη». Μετά την ενδιαφέρουσα ξενάγηση εκ μέρους των ιδιοκτητών της εταιρείας απολαύσαμε τα ουζάκια, τσιπουράκια, και λικέρ της ποτοποιίας, και φύγαμε για το Τολό όπου μας περίμεναν οι φιλόξενοι άνθρωποι του ξενοδοχείου, ο κύριος Δημήτρης και η κυρία Κατερίνα. Το μεσημεράκι ήταν ελεύθερο και άλλοι φάγανε στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου και άλλοι σε ψαροταβέρνα στην παραλία Τολού. Το βραδάκι ο καιρός δεν επέτρεψε να κάνουμε barbeque, αλλά καθίσαμε στην τραπεζαρία με πολλά μεζεδάκια, κρασάκι, και χορό. Την Κυριακή μετά το πρωινό του ξενοδοχείου και με σύμμαχο τον καλό καιρό πήγαμε στο Ναύπλιο ντυμένοι με τις αποκριάτικες στολές μας, και μετά στο Άργος όπου η Βάνα και ο Γιώργος είχαν κανονίσει να συμμετέχουμε στο καρναβάλι του Άργους, όπου ήταν μία απολαυστική παρέλαση και τα 2CV έκλεψαν όλη την προσοχή και τον θαυμασμό του κόσμου που την παρακολούθησε. Το βραδάκι μετά το κάψιμο του καρνάβαλου φάγαμε όλοι παρέα σε εστιατόριο της πόλης όπου μας παρέθεσε δείπνο η δημοτική αρχή της πόλης λόγω της συμμετοχής μας στο καρναβάλι. Μετά το δείπνο τραβήξαμε για το ξενοδοχείο όπου καθίσαμε λίγο στην τραπεζαρία και μετά πήγαμε για ύπνο αρκετά κουρασμένοι από την ολοήμερη βόλτα και δραστηριότητα. Την Καθαρή Δευτέρα, η βροχή δεν μας επέτρεψε να πάμε για κούλουμα. Γυρίσαμε από την πα- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 λιά Επίδαυρο και καταλήξαμε οι περισσότεροι στη Λέσχη όπου κάναμε όλοι μαζί κούλουμα με πολύ κέφι, νηστίσιμα φαγητά, τσίπουρο και κρασί!!! Άντε παιδιά και το χρόνου να είμαστε καλά, και πάντα βόλτες και χαρές!! Με την ευκαιρία αυτή, σας ανακοινώνουμε ότι το νέο site της λέσχης είναι πραγματικότητα: www.2cvclub.gr, όπου μπορείτε να σερφάρετε και να το απολαύσετε. Τα σχόλια σας προς βελτίωσή του είναι ευπρόσδεκτα. Φωτογραφίες από την τελευταία μας εκδρομή (και όχι μόνο) θα βρείτε στην ιστοσελίδα μας, αλλά και στο facebook. Ημερήσια βόλτα στον Υμηττό Τ ην Κυριακή 30/3/2014 η λέσχη μας έκανε με συμμετοχή δέκα αυτοκινήτων μία πολύ ωραία βόλτα στον Υμηττό, με επίσκεψη στη Μονή Αγ. Ιωάννου του Κυνηγού, Μονή Αστερίου και Ιερά Μονή Καισαριανής. Απολαύσαμε στην κορυφή του βουνού την απίστευτη θέα στον Σαρωνικό, και καταλήξαμε για φαγητό στην τοποθεσία «Καλοπούλα» μέσα στο δάσος. Η επίσκεψή μας στο Σπήλαιο της Παιανίας ματαιώθηκε λόγω έργων. Μία τολμηρή παρέα έκανε και την χωμάτινη διαδρομή από το σπήλαιο Παιανίας στον Υμηττό που είναι περίπου 8 χλμ. Ετοιμαζόμαστε για την 5η βόλτα κατά σειρά στα πλαίσια του προγράμματος «Ανακαλύπτοντας την Αττική» μετά το Πάσχα στις αρχές Μαΐου όπου θα υπάρξει και σχετική ανακοίνωση. Δείτε τις φωτογραφίες από την ημερήσια βόλτα μας στο facebook και στο site της λέσχης www.2cvclub.gr Χ αλκιδική, ένας τόπος πανέμορφος, πλούσιος σε ιστορία, καταπράσινος, ελκυστικός και γεμάτος παραλίες με καταγάλανα νερά. Αυτό είδαμε και πάλι στην τετραήμερη εκδρομή μας και κάναμε μία σύγκριση του πριν με την ανάπτυξη που έχει όλη η περιοχή τα τελευταία χρόνια. Και τα τρία πόδια έχουν ενδιαφέρον με την ιστορία τους και με την φυσική τους ομορφιά που προσφέρουν απόλαυση στους επισκέπτες. Εδώ υπήρχαν στην αρχαιότητα πολλές πόλεις που ανέπτυξαν πολιτισμό, όπως η 'Αφυτος, Άκανθος, Ποτίδαια, Σάρτη κ.ά. Φυσικά τονίζουμε ιδιαίτερα τα Στάγειρα, την γενέτειρα του μεγάλου μας φιλόσοφου Αριστοτέλη. Από αυτές τις αρχαίες πόλεις δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστα ευρήματα. Το τρίτο πόδι, όπως λένε, «το πρόλαβε ο Θεός» και είναι αφιερωμένο στην λατρεία του θεού και της Παναγίας (Περιβόλι της Παναγιάς) με πολλά Μοναστήρια, Μονές, Σκήτες και ισχύει το άβατο για τις γυναίκες. Ενώ οι άντρες μπορούν να επισκεφτούν τα Μοναστήρια και να περπατήσουν στις καταπράσινες διαδρομές από το ένα στο άλλο, οι γυναίκες αρκούνται στην παραθαλάσσια βόλτα με το καραβάκι και θέα από μακριά. Τα άλλα δύο πόδια, χερσόνησος Κασσάνδρας και Σιθωνίας κατοικήθηκαν από πρόσφυγες μετά την Μικρασιατική καταστροφή και με την πάροδο του χρόνου όλοι οι οικισμοί και τα λιμανάκια έγιναν μεγάλα χωριά ή κωμοπόλεις. Σήμερα, όπως είδαμε και εμείς και τα δύο πόδια της χερσονήσου, ελεύθερα σε όλους, καταπράσινα και με κρυστάλλινες παραλίες, είναι γεμάτα από πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα στα ωραιότερα σημεία, όπου τα πεύκα φτάνουν στη θάλασσα και προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Παραλίες μοναδικές με τη χρυσή άμμο ή μικρά βραχάκια με καταγάλανα ή τυρκουάζ νερά. Δίκαια κέρδισε για το 2014 η Χαλκιδική 33 γαλάζιες σημαίες. Τα χωριά και οι πόλεις, χτισμένα δίπλα στη θάλασσα, προσφέρουν ευχάριστες και αξέχαστες διακοπές με τις παροχές τους και τα μικρά ή μεγάλα ξενοδοχεία τους. Κανείς δεν μπορεί να προτείνει το ωραιότερο σημείο. Είναι ο Ν. Μαρμαράς ή τα Πυργαδίκια; Η Καλλιθέα ή τα Λουτρά της Αγ. Παρασκευής με τους ιδιόρρυθμους βράχους έως τη θάλασσα, όπου χύνονται τα ιαματικά νερά; Πόρτο Κουφό ή Ποτίδαια; κ.ά., κ.ά. Εμείς μείναμε έκπληκτοι και θαυμάσαμε την απίθανα ωραία χερσόνησο, με τον συνδυασμό θάλασσας και βουνού, νοιώσαμε υπερήφανοι για την υπέροχη χώρα μας με τις φυσικές της ομορφιές και ευχόμαστε να διατηρηθεί και να την χαίρονται οι σημερινές και οι επόμενες γενεές. ΧΡΟΝ ΙΚ Α του Κωνσταντίνου Σφυρή ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Πάσχα 2014 στη Χαλκιδική με τον «Φοίβο» Αθηνών ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 19 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 20 Ο Ετήσιος χορός του Εκδρομικού και Περιηγητικού Ομίλου Αμαρουσίου Σ. Σολοπούλου-Ζέρβα Τ ον καθιερωμένο ετήσιο χορό του πραγματοποίησε την Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου με πολύ μεγάλη επιτυχία, ο Εκδρομικός και Περιηγητικός Όμιλος Αμαρουσίου. Τα Μέλη και οι φίλοι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα του κέντρου «Νάρκισσος» και με τη βοήθεια του καλού φαγητού και της ζωντανής μουσικής από το εξαιρετικό μουσικό συγκρότημα, πέρασαν ένα θαυμάσιο βράδυ με πολύ χορό και πολύ κέφι. Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε και ευχαρίστησε ο Πρόεδρος κ. Μ. Ουίλς, ο οποίος στη συνέχεια αναφέρθηκε πολύ σύντομα στις δραστηριότητες του Ομίλου που δεν περιορίζονται σε εκδρομές και επισκέψεις σε ενδιαφέρουσες περιοχές της χώρας μας, αλλά και σε μια πλούσια κοινωνική προσφορά που περιλαμβάνει στήριξη ατόμων και ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 οικογενειών που λόγω κρίσης βρίσκονται σε μεγάλη ανάγκη. Στον σύντομο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος κος Γ. Πατούλης ευχαρίστησε τα μέλη του Ομίλου για την υποστήριξη και τη σημαντική συνεισφορά τους στο κοινωνικό έργο του Δήμου για την ενίσχυση των ευπαθών ομάδων, εκφράζοντας παράλληλα τα θερμά συγχαρητήριά του στο Δ.Σ. για τις δράσεις πολιτιστικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα που διοργανώνει, παρέχοντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να περάσουν ευχάριστα τον ελεύθερο χρόνο τους. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κος Επαμεινώνδας Γαρδέλης, οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Σπύρος Σταθούλης, Νικόλαος Πέππας, Δημήτρης Σμυρνής, Δημήτρης Καμπούκος και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Δημήτρης Καρλαύτης, Κατερίνα Ιωάννου και Ρένα Χαλιώτη. Α γαπητές φίλες και φίλοι μέλη της ΕΝΩΣΗΣ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ, συναντηθήκαμε σήμερα 12 Φεβρουαρίου 2014 για την ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση σύμφωνα με το άρθρο 46 του καταστατικού μας, για το χρονικό διάστημα 1/1/2013 έως 31/12/2013. Ο χρόνος που πέρασε ήταν πολύ σημαντικός για τον σύλλογό μας, αφού συμπλήρωσε 80 χρόνια γόνιμης και δημιουργικής παρουσίας, στον ορειβατικό, πεζοπορικό και φυσιολατρικό κόσμο της πατρίδας μας. Η αρχή έγινε από το πρώτο περιοδικό της χρόνιάς με πολλές περιγραφές, αναμνήσεις, φωτογραφίες, από τα χρόνια που πέρασαν, τους πρωτεργάτες και σε όσους εργάστηκαν, βοήθησαν και συμμετείχαν σε όλη τη διαδρομή της Ε.Ο.Φ. Αυτές οι περιγραφές συνεχίστηκαν και στα τέσσερα περιοδικά της χρονιάς. Ακόμα σε όλες της εκδρομές προβολές και συγκεντρώσεις, τονιζόταν το γεγονός των ογδόντα χρόνων και ζητούσαμε την μαζική παρουσία των μελών μας. ΛΕΥΚΩΜΑ Προγραμματίσαμε το χρόνο που πέρασε την έκδοση ενός λευκώματος, που θα περιέγραφε με λίγα λόγια όλα, τα πιο σημαντικά γεγονότα αυτής της σημαντικής πορείας. Αλλά και αναμνήσεις των μελλών μας από την παρουσία τους στην Ε.Ο.Φ., γραμμένες από τους ίδιους. Αυτό δεν πραγματοποιήθηκε το 2013, λόγω του μεγάλου όγκου των κειμένων που εστάλησαν, την αλλαγή σχεδίασης, την αύξηση του αριθμού των σελίδων και το κόστος έκδοσης που αύξανε συνέχεια. Όλα όμως έχουν τακτοποιηθεί και σε λίγες ημέρες το λεύκωμα θα τυπωθεί και θα παρουσιασθεί στις 10 Μαρτίου όπως έχει ανακοινωθεί. ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Η εκδήλωση στις 4 Νοεμβρίου 2013 στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου, ήταν το πιο σημαντικό γεγονός για την Ε.Ο.Φ., αφού θα παρουσιαζόταν στα μέλη και τους καλεσμένους μας, η πολύχρονη διαδρομή και το έργο που έχει γίνει στα ογδόντα χρόνια της ζωής της. Ακόμα με ομόφωνη απόφασή του το Δ.Σ. θέλησε να τιμήσει αυτή την ημέρα, παρουσία όλων των παρευρισκομένων, ορισμένα από τα μέλη μας που έχουν πολύχρονη παρουσία και προσφορά στο σύλλογο. Η ομιλία του λογοτέχνη κ. Δημητρίου Τσουκνίδα, με θέμα τον διεθνούς φήμης μαέστρο και φυσιολάτρη Δημήτρη Μητρόπουλο και η εξαιρετική παρουσία της Μεικτής Χορωδίας του Δήμου Παπάγου Χολαργού ομόρφυναν και τίμησαν την εκδήλωσή μας. Το 2013 είχαμε πολύ μικρές διαφορές από το 2012, τόσο από αριθμό εκδρομών όσο και εκδρομέων, χωρίς να αυξηθούν στις ημερήσιες και διήμερες τα κόμιστρα. Είχαμε αύξηση των εκδρομικών ημερών, λόγω των πολυήμερων εκδρομών και μείωση των συμμετοχών μελών τουριστών στις ημερήσιες. Πραγματοποιήθηκαν 48 εκδρομές με 1.675 μέλη και 350 μέλη στις διάφορες εκδηλώσεις. Περισσότερες λεπτομέρειες θα ακούσετε από την Έφορο Εκδρομών. Για μια φορά ακόμα κάνουμε έκλυση για προτάσεις εκδρομών, αλλά και πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή ειδικά στις μονοήμερες, αφού από τις εκδρομές είναι τα έσοδα της Ε.Ο.Φ. Το χρόνο που πέρασε πραγματοποιηθήκαν πολύ σημαντικές εκδρομές που είναι: Δαλματικές Ακτές, Ροδόπη, Κρήτη, Ζαγόρι, Λιχαδονήσια, Επίδαυρος, Κεφαλονιά, Μπορλέρο-Λίμνη Πλαστήρα, Δυτικό Όλυμπο, Ναύπακτο, Δελφούς, Μονεμβασιά, Άνω Χώρα, Μετέωρα - Μοράβα, Θέρμο - Τόρνο, Μόρνο, Γρεβενά, Μαίναλο, Παρνασσό, ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1/1/2013 έως 31/12/2013 ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α H Γενική Συνέλευση της Ε.Ο.Φ. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 21 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 22 Ζήρια, Ξεροβούνι, Γεράνια, Πάρνηθα, Σαλαμίνα, Αίγινα, Δημητσάνα - Λουσία, Δίρφυς κ.α. Ακόμα κάναμε ράφτινγκ και επισκέψεις σε μουσεία, εκκλησίες, αξιόλογους ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους. Σημαντικό πρόβλημα και αυτή τη χρονιά, οι ακυρώσεις συμμετοχής στις εκδρομές και ιδιαίτερα της τελευταίας στιγμής. Η πρωτοχρονιάτική πίτα που κόψαμε στα γραφεία είχε μεγαλύτερη συμμετοχή και με την παραχώρηση των γραφείων της Ε.Μ.Ε.Λ. από την Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. εξυπηρετηθήκαμε πολύ καλά. Συνεχίζουμε στα γραφεία τις προβολές ψηφιακών φωτογραφιών με πολύ ενδιαφέροντα θέματα και ικανοποιητική παρουσία μελών και φίλων. Όπως συνεχίζονται τα μαθήματα παραδοσιακών χορών με νέους μαθητές και πιο πολύ μαθήτριες. ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ Στην κατασκήνωσή μας και εφέτος δεν έγινε κανένα μεγάλο έργο και ένα μεγάλο ποσό δαπανήθηκε στις επισκευές των δικτύων αποχετεύσεως, καθαρισμοί δένδρων και χόρτων, ακόμα πολλά χρήματα δώσαμε στους λογαριασμούς του νερού και ηλεκτρικού. Στην καντίνα είχαμε την Κούλα Δραγώνα και τον Ραφαήλ, που αντικατάστησαν μετά πολλά χρόνια την Μαρία και τον Στέλιο Αλμπέρτο. Πολύ μικρή η παρουσία των κατασκηνωτών στην καντίνα, όπως και στις καθιερωμένες εκδηλώσεις της έναρξης και λήξεις της κατασκηνωτικής περιόδου. Πασχαλινό πανηγύρι, Πρωτομαγιά, Αγ. Γεωργίου και Προφήτη Ηλία. Δυστυχώς ελάχιστη ήταν η παρουσία μελών της Ε.Ο.Φ. στον Ξενώνα της κατασκήνωσής μας. ΟΡΕΙΝΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ Στον ορεινό ξενώνα στο Κεφαλάρι κάναμε επισκευή στη στέγη για να μην μπαίνουν νερά και δι- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 άφορες μικροεπισκευές στο εσωτερικό του. Πολλά Σωματεία διαμένουν εκεί και ελπίζουμε να ξαναγυρίσουν και οι Εοφίτες. Όλες οι καθιερωμένες εορταστικές εκδηλώσεις, με τα παιδιά του χωριού στην αρχή του χρόνου και η εορτή του Αγ. Νικολάου εν Βουνένοις στις 9 Μαΐου γίνανε, με μικρή συμμετοχή όμως από το χωριό και την Ε.Ο.Φ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Το περιοδικό μας συνεχίζει για ενδέκατο χρόνο την πορεία του, με το σχήμα που έχει και τον αριθμό των εκδόσεων. Η μεγάλη αποδοχή από τα μέλη και τους φίλους μας και η πληθώρα αυτών που στέλνουν κείμενα και φωτογραφίες είναι η καλύτερη απόδειξη για την επιτυχία του. Παράκληση για μια ακόμα φορά να στέλνονται έγκαιρα οι φωτογραφίες και τα κείμενα να μην είναι μακροσκελή. Η ανάρτησή του στο διαδίκτυο, όπως και το πρόγραμμα των εκδρομών έχει φέρει πολλά νέα άτομα που ελπίζουμε να γίνουν μέλη μας. ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Το Δ.Σ. συνεδρίασε 23 φορές αυτό το χρόνο. Καταφέραμε είτε χαμηλόφωνα, είτε πιο δυνατά, αλλά με κατανόηση και σύνθεση οι αποφάσεις που πήραμε να είναι ομόφωνες, εξυπηρετούντες με τον καλύτερο τρόπο το συμφέρον της Ε.Ο.Φ. και των μελών της. Είμαστε σε επαφή με τον σύλλογο στο Μάτι που είναι η κατασκήνωσή μας. Πληρώσαμε ή ρυθμίσαμε τις υποχρεώσεις μας στο Δημόσιο και ΔΕΚΟ και είμαστε σε ετοιμότητα για ό,τι νέο παρουσιαστεί. Για μια φορά ακόμα σας καλούμε να κάνετε προτάσεις και μην θυμώνετε αν αυτό που προτείνατε δεν έγινε, γιατί υπάρχουν και άλλων που ίσως ήταν καλύτερες. Είμαστε δίπλα στην Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. και συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις που πραγματοποιεί και των άλλων συλλόγων της που μπορούμε. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ Όσα μέλη μας απέκτησαν παιδιά, είτε έγιναν παππούδες, γιαγιάδες, προπαππούδες, προγιαγιάδες, να τους ζήσουν και να έχουν μια πολύ όμορφη και τυχερή ζωή. Σε όσους στις ακρίβειας τον καιρό αποφάσισαν να παντρευτούν, πολλά συγχαρητήρια, βίον ανθόσπαρτον και τους θαυμάζουμε για το θάρρος τους. Το χρόνο που πέρασε έφυγαν από κοντά μας η Ζωή Αγγελοπούλου, ο Γιώργος Βαρνάβας και η μητέρα του Χρόνη Κατράκη και η Γεωργία Τσου- Ευχαριστούμε όσους έκαναν προβολές, όσους πήραν μέρος στις εκδηλώσεις και στις εκδρομές μας, όσους εργάστηκαν προσφέροντας στα γραφεία, στον ξενώνα, στη κατασκήνωση. Ευχαριστούμε τους χορηγούς για την έκδοση του λευκώματος μας. Τον πρόεδρο και το Δ.Σ. της Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε. και τους Έρση Καφετζοπούλου, Γιάννη Κουρνέτα, Βαγγέλη Δενδρινό, Δημήτρη Παγουλάτο και τις εκδόσεις ΑΡΤΙΟ. Ευχαριστούμε όσους έκαναν δωρεές στην Ε.Ο.Φ., στην Κατασκήνωση, στον Ξενώνα, στο Ελληνικό Ύπαιθρο. Ευχαριστούμε όσους πήραν μέρος στις επιτροπές, όσους γράφουν και στέλνουν φωτογραφίες για το περιοδικό. Ευχαριστούμε τον εκδότη και την επιτροπή περιοδικού και του λευκώματος, Δημήτρη Αρμενιάκο, Κατερίνα Δραγώνα, Δημήτρη Παγουλάτο, Νίκο Νίντο, Θανάση Τζιβιά, Έρση Καφετζοπούλου, Γιώργο Γκλέτσο, Όλγα Πετροπούλου και Κασσιανή Αρμενιάκου. Ευχαριστούμε όσους βοήθησαν για την εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο, Βασιλική Πετροπούλου, Βασίλη Σιλβεστριάδη. Νίκο Τσούτσο, Βάλια Δημητροπούλου και όλα τα μέλη του Δ.Σ. Ευχαριστούμε, τον εκπρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, τους εκπροσώπους της Ο.Φ.Ο.Ε.Σ.Ε., της Ε.Ο.Ο.Α. και των άλλων συλλόγων, των Λάϊον της Αθήνας, των φίλων μας και όσων μελών μπόρεσαν να παραβρεθούν. Σας καλούμε να συνεχίσουμε ΜΑΖΙ στο δρόμο που για καλή μας τύχη συναντηθήκαμε, υπάρχει εδώ και ογδόντα χρόνια. Το δρόμο που γνωρίζουμε καλά, την ΕΝΩΣΗ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ. ΟΙ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΜΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΡΓΟΣ - ΚΑΣΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑ - ΚΕΦΑΛΑΡΙ Στην εκδρομή έλαβαν μέρος 51 άτομα. Έγινε επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο του Άργους, και ξενάγηση στους χώρους της Αρχαίας Αγοράς και Θεάτρου. Ομάδα από 37 πεζοπόρους ανέβηκε στο κάστρο Λάρισα του Άργους και από αυτούς 25 συνέχισαν την πορεία μέχρι τον περιφερειακό δρόμο του κάστρου. Όλη η ομάδα κατέληξε για φαγητό στο χωριό Κεφαλάρι Αργολίδας. ΒΟΥΡΑΪΚΟΣ Με συμμετοχή 67 εκδρομέων έγινε η εκδρομή. Μια ομάδα 48 ατόμων έκανε την κλασική διαδρομή από Ι.Μ. Μεγάλου Σπηλαίου προς Διακοφτό. Μια μικρότερη ομάδα 14 ατόμων ξεκίνησε από το Διακοφτό και ανέβηκαν τον Βουραϊκό ως την Ζαχλωρού όπου την παρέλαβε το πούλμαν και την έφερε στο Διακοφτό. Τέλος μια ακόμα μικρότερη από 5 άτομα διημέρευσε στα Καλάβρυτα και Διακοφτό. ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ Με 3 πούλμαν και αρκετά Ι.Χ. 125 άτομα συμμετείχαν σε αυτή την εκδρομή. Με σκάφη πέρασαν στο νησί και μετά την επίσκεψη στο τόπο μαρτυρίου, ομάδα από 37 πεζοπόρους περπάτησαν από την προκυμαία μέχρι τον Φάρο στο νότιο τμήμα του νησιού με επιστροφή από την κορυφογραμμή. ΣΠΑΡΤΗ Στην τετραήμερη αυτή εκδρομή συμμετείχαν 49 άτομα. Έγιναν πολλές πεζοπορίες με συνολική συμμετοχή 23 πεζοπόρων και πραγματοποιηθήκαν επισκέψεις σε πολλούς χώρους αρχαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος. ΠΥΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ – ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α λίδου-Χαραμπίδου, θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους, εμείς πάντα θα τους θυμόμαστε. 67 άτομα με 2 πούλμαν επισκέφθηκαν εναλλάξ τον κήπο Διομήδους στο Δαφνί και τον πύργο Βασιλίσσης στο Ίλιον. Ξεναγηθήκαμε και στους δύο χώρους. Στον Πύργο Βασιλίσσης μετά την επίσκεψη στον αμπελώνα, τον πύργο και τους ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 23 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α στάβλους, έγινε στο οινοποιείο μάθημα οινογνωσίας με τα σχετικά μεζεδάκια. ΑΣΚΡΗ – ΜΟΝΗ ΜΑΚΑΡΙΩΤΙΣΣΑΣ Στην εκδρομή έλαβαν μέρος 38 άτομα. Από αυτούς 33 άτομα πεζοπόρησαν από την Άσκρη μέχρι τη Μονή Μακαριώτισσας ενώ 5 έκαναν μικρότερες πορείες. ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΦΡΟΥΣΙΟΥΝΑ-ΛΥΡΚΕΙΟ-ΝΕΣΤΑΝΗ ΜΑΪΟΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ-ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ Με συμμετοχή 21 ατόμων με πούλμαν και πολύ περισσοτέρων που κινήθηκαν με Ι.Χ. έγινε η καθιερωμένη εορτή του συλλόγου στην κατασκήνωση που συνδυάζει την εορτή του Αγίου Γεωργίου με την εορτή της Πρωτομαγιάς και το ετεροχρονισμένο Πασχαλιάτικο Πανηγύρι. ΟΡΟΣ ΞΗΡΟ Στην εκδρομή αύτη έλαβαν μέρος 20 άτομα. Όλοι ξεκίνησαν από το χωριό Φρουσιούνα και περπάτησαν μέχρι την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Από εκεί 7 άτομα επισκέφτηκαν τη Νεστάνη και την μονή της Παναγίας Γοργοεπήκοου ενώ τα υπόλοιπα 13 άτομα συνέχισαν για τη κορυφή Φραγκοκούκουρα (1755μ.) με επιστροφή στην Νεστάνη όπου έφαγαν όλοι. ΚΥΘΗΡΑ 34 άτομα συμμετείχαν σε αυτή την εκδρομή. 24 ορειβάτες πραγματοποίησαν την διάσχιση από το χωριό Κουρκουλοί στους καταρράκτες Δρυμώνα ενώ 10 τουρίστες επισκεφτήκανε τις Ροβιές, το μοναστήρι της Γαλακτερής και τους καταρράκτες Δρυμώνα απ’ όπου παρέλαβαν τους ορειβάτες. Όλοι μαζί επισκέφτηκαν το μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ και την Λίμνη. ΟΡΕΙΝΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ – ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΝ ΒΟΥΝΕΝΟΙΣ 18 εκδρομείς πήγαν στον ορεινό ξενώνα για την εορτή του Αγίου Νικολάου του εν Βουνένοις. Όλοι τους ασχολήθηκαν με τις προετοιμασίες της εορτής ενώ 5 και με σηματοδοτήσεις στην Μικρή Ζήρεια. ΟΡΕΙΝΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ – ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΝ ΒΟΥΝΕΝΟΙΣ Η εξαήμερη Πασχαλινή εκδρομή έγινε στα Κύθηρα με συμμετοχή 67 ατόμων. Πραγματοποιηθήκαν επισκέψεις σε όλους περίπου τους ενδιαφέροντες χώρους του νησιού σε συνδυασμό με πεζοπορίες. Λεπτομέρειες στο σχετικό άρθρο 24 ΑΙΓΙΝΑ Στην εκδρομή έλαβαν μέρος 31 άτομα. Η πεζοπορική ομάδα από 16 άτομα προωθήθηκε μέχρι τους Τζίγκιδες και κατέληξε στο Σφεντούρι από όπου παρελήφθη από το πούλμαν και πήγε για φαγητό στην Πέρδικα. Η τουριστική ομάδα από 15 άτομα επισκέφθηκε τις αρχαιότητες και το μουσείο του ναού της Αφαίας, το ψαροχώρι Αγ. Μαρίνα, την Παλιόχωρα, την εκκλησία του Αγ. Νεκταρίου, το μουσείο Καπράλου στην πόλη της Αίγινας και κατέληξε στην Πέρδικα για φαγητό ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Μια ομάδα 8 ατόμων από τους εκδρομείς παρέτειναν τη διαμονή τους στον ξενώνα και με την προσθήκη 2 νέων εκδρομέων ασχολήθηκαν με εργασίες στο ξενώνα και σηματοδοτήσεις ΜΕΘΥΔΡΙΟ - ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ Στην εκδρομή έλαβαν μέρος 48 άτομα. 37 πεζοπόροι πραγματοποίησαν πορεία που ξεκίναγε κοντά στο Μεθύδριο και περνώντας από τις θέσεις Πα- ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΕΦΙΑΛΤΗ • Στην εκδρομή έλαβαν μέρος 22 άτομα. 16 πεζοπόροι πραγματοποίησαν τη διαδρομή «Μονοπάτι του Εφιάλτη» που ξεκινάει λίγο κάτω από την Μονή Δαμάστας και καταλήγει στο χωριό Θερμοπύλες. Οι υπόλοιποι εκδρομείς επισκέφθηκαν τη Μονή Δαμάστας και την Ανάβρα. Μία ομάδα 4 ατόμων περπάτησαν από την Ανάβρα μέχρι την Μενδενίτσα. Η τουριστική ομάδα έφαγε στην Ανάβρα ενώ η ορειβατική στον Άγιο Κωσταντίνο. Εκδηλώσεις που έγιναν το προηγούμενο τρίμηνο • Στις 9/3/2014 έγινε στα γραφεία μας η παρουσίαση του αναμνηστικού επετειακού λευκώματος για τα 80 χρόνια της ΕΟΦ. • Στις 12/3/2014 παρακολουθήσαμε στο θέατρο Αθηνών την παράσταση «Ο Πουπουλένιος» του Μάρτιν Μακ Ντόνα. • Στις 9/4/2014 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία μας η κλήρωση των οικίσκων. • Στις 11/4/2014 σε συγκέντρωση στα γραφεία • • • • Στην κορυφή του Ξηρού Όρους. ΧΡΟΝ ΙΚ Α • μας έγιναν οι προτάσεις για την εκδρομή του εξωτερικού, την πολυήμερη του καλοκαιριού καθώς και για τις άλλες εκδρομές της χρονιάς. Στις 28/4/2014 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία μας η προβολή ψηφιακών φωτογραφιών του Αλέξανδρου Παππά με θέμα «Με την ΕΟΦ στις Δαλματικές Ακτές». Την 1/5/2014 εορτάσαμε στην κατασκήνωση την καθιερωμένη εδώ και πολλά χρόνια εκδήλωση «Εορτή Αγίου Γεωργίου & Πασχαλινό – Πρωτομαγιάτικο Πανηγύρι». Η εκδήλωση ξεκίνησε με αρτοκλασία για τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου που έγινε στο εκκλησάκι μας. Ακολούθησε φαγητό με οβελία και τέλειωσε με τον διαγωνισμό Πρωτομαγιάτικου στεφανιού όπου διακρίθηκαν όλοι. Στις 9/5/2014 συνεορτάσαμε στον ορεινό ξενώνα με τους κατοίκους του Κεφαλαριού τον Άγιο Νικόλαο τον εν Βουνένοις. Έγινε αρτοκλασία στο εκκλησάκι του εορτάσαντα αγίου και ακολούθησε η καθιερωμένη δεξίωση. Στις 19/5/2014 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία μας η προβολή ψηφιακών φωτογραφιών του Μπάμπη Μπίζα με θέμα «Οι άγνωστες γωνιές του πλανήτη». Στις 28/5/2014 συγκεντρώθηκαν μέλη μας στα γραφεία μας για να προτείνουνε εκδρομές για το επόμενο τρίμηνο. Στις 31/5/2014 ξεναγηθήκαμε στο Θωρηκτό Αβέρωφ. ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α λιοχώρι και Βλάχικα κατέληγε στη Στεμνίτσα. Το μονοπάτι ήταν σχετικά ομαλό, σκιερό, σε ωραίο πράσινο τοπίο. Οι 11 τουρίστες επισκέφτηκαν το Μεθύδριο, τη Βυτίνα, τη Δημητσάνα και τη Στεμνίτσα ενώ έκαναν κατά ομάδες μικρότερες πορείες και επισκέψεις σε ιστορικής σημασίας μέρη. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 25 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 26 Τα νέα Διοικητικά Συμβούλια των Σωματείων από τον Ιανουάριο του 2014 έως τον Ιούνιο 2014 Σύλλογος Φυσιολατρών Ορειβατών Πειραιώς «Όλυμπος» (18 Ιανουαρίου 2014) Γεώργιος Μηλιαράκης Στράτος Ζαχαρής Μανώλης Ξηρουχάκης Παναγιώτης Τζανετάκος Σταμάτης Σωτηρόπουλος Αντώνης Νικολαΐδης Χριστίνα Αφάρα Σύνδεσμος Φυσιολατρών Καλλιθέας «Φ.Ο.Κ.-ΖΕΦΥΡΟΣ» (19 Ιανουαρίου 2014) Όλγα Μπιναρδοπούλου Μελπομένη Κηφίδου Αναστασία Λεμονή Σταματία Κουταβά Μαίρη Ρουχωτά Βασιλεία Αïβαλιώτη Χαρίκλεια Κωτάκη Φυσιολατρικός Όμιλος Πειραιώς (29 Ιανουαρίου 2014) Γεώργιος Μίλλερ Νικόλαος Πανταζόπουλος Γεωργία Κοτσιάκου Γεώργιος Γεωργόπουλος Γεώργιος Παπακωνσταντίνου Δημήτριος Αντωνόπουλος Παντελής Παπαïωάννου Ζωή Παπαλουκά Νικόλαος Τόμπρος Φυσιολατρικός Σύλλογος Λιτοχώρου «Όλυμπος» (2 Φεβρουαρίου 2014) Ευάγγελος Γιαννικός Γεώργιος Παυλίδης Αναστάσιος Καρανικόλας Αριστείδης Παυλίδης Δημήτριος Καρατέγος Δημήτριος Φούντος Ελένη Κουτσιμανή ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 «Κρυστάλλης» Σύνδεσμος Φυσιολατρών Ορειβατών Σκακιστών (9 Φεβρουαρίου 2014) Πέτρος Κιουράνης Αυγέρης Θεοδωρόπουλος Κώστας Γεωργόπουλος Δημήτρης Βίτσας Στέφανος Παπαδόπουλος Άννα Πετράκη Δημήτρης Μπουλιέρης Καίτη Οικονόμου Παναγιώτης Λυμπερόπουλος Όμιλος Φυσιολατρών Θεσσαλονίκης (26 Φεβρουαρίου 2014) Πασχάλης Λεούδης Δέσποινα Ευτυχίδου Αναστασία Νεστορίδου Μηνάς Παπαδόπουλος Ελισάβετ Γρηγορίου Βασιλεία Νεστορίδου Αργύρης Αδαμίδης Άννα Τσάτσου Στέφανος Θεοδωρίδης Φυσιολατρικός Όμιλος Νέας Ιωνίας (19 Μαρτίου 2014) Στέφανος Λιβέρης Αριστείδης Ανδρικόπουλος Μάτα Κωνσταντινίδου Αικατερίνη Κωνσταντινίδου Αγγελική Παναγιώτου Χρήστος Ιωάννου Μαρία Βεργοπούλου Καίτη Ευκλείδου Βάσω Τσοντάνογλου Προϊόν σχεδιασμού; Οι αισθητήρες ενός σκαθαριού Ο ι δασικές πυρκαγιές διώχνουν τα περισσότερα ζώα από το δάσος, αλλά για τα σκαθάρια του είδους Melanophila acuminata αποτελούν πόλο έλξης. O λόγος είναι ότι τα προσφάτως απανθρακωμένα δέντρα αποτελούν ιδανικό μέρος για να γεννήσουν τα αβγά τους. Επιπλέον, η φωτιά διώχνει τα αρπακτικά, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στα σκαθάρια για να φάνε, να ζευγαρώσουν και να βρουν ένα σίγουρο μέρος για να γεννήσουν τα αβγά τους. Αλλά πώς ξέρουν που έχει πιάσει φωτιά; Σκεφτείτε: Κοντά στα μεσαία τους πόδια, έχουν αισθητήρες που ονομάζονται βοθρία και μπορούν να εντοπίσουν την υπέρυθρη ακτινοβολία μιας πυρκαγιάς. Η ακτινοβολία δημιουργεί θερμότητα στα βοθρία και κάνει κατόπιν τα σκαθάρια να κατευθυνθούν προς τις φλόγες. Η «εργαλειοθήκη» τους, όμως, διαθέτει και άλλα μέσα πυρανίχνευσης. Όταν καίγονται τα αγαπημένα τους δέντρα, οι κεραίες τους εντοπίζουν ακόμα και ελάχιστες ποσότητες συγκεκριμένων χημικών ουσιών που εκλύονται στον αέρα λόγω της φωτιάς, Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, οι κεραίες αυτές, που λειτουργούν ως ανιχνευτές καπνού, μπορούν να εντοπίσουν ένα και μόνο δέντρο που σιγοκαίει σε απόσταση μεγαλύτερη των 800 μέτρων. Συνδυάζοντας, λοιπόν, τα προσόντα τους, αυτά τα σκαθάρια είναι σε θέση να ανιχνεύουν και να εντοπίζουν δασικές πυρκαγιές από σχεδόν 50 χιλιόμετρα μακριά! Οι ερευνητές προσπαθούν να πάρουν ιδέες από τα βοθρία και τις κεραίες αυτών των σκαθαριών για να βελτιώσουν τις συσκευές που ανιχνεύουν την υπέρυθρη ακτινοβολία και τη φωτιά. Οι κλασικοί αισθητήρες υπέρυθρης ακτινοβολίας με υψηλή ανάλυση χρειάζονται ψύξη για να λειτουργούν, οπότε το σκαθάρι ίσως βοηθήσει τους επιστήμονες να δημιουργήσουν καλύτερους αισθητήρες που να λειτουργούν σε θερμοκρασία δωματίου. Κάποιοι μηχανικοί εμπνεύστηκαν από αυτές τις κεραίες για να δημιουργήσουν συστήματα πυρανίχνευσης που είναι πιο ευαίσθητα και μπορούν να ξεχωρίσουν τα υποπροϊόντα των δασικών πυρκαγιών από άλλες χημικές ουσίες. Οι ερευνητές μένουν έκθαμβοι από τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο το συγκεκριμένο σκαθάρι βρίσκει μέρος για να γεννήσει τα αβγά του. «Πώς ανέπτυξαν την ικανότητα να γεννούν έτσι τα αβγά τους;» ρωτάει ο Ε. Ρίτσαρντ Χόουμπεκε, ειδικός στα σκαθάρια στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ των ΗΠΑ. «Σκεφτείτε πόσο πενιχρές είναι οι γνώσεις μας για τα έντομα που διαθέτουν απίστευτα ευαίσθητους και περίπλοκους μηχανισμούς αισθητήρων». ΧΡΟΝ ΙΚ Α Ορειβατικός Φυσιολατρικός Όμιλος Νικαίας (1 Ιουνίου 2014) Λιάτσου – Σταμίρη Άννα Μάνοσης Γιάννης Ποζατζίδης Τηλέμαχος Παπαθεοδώρου Ελένη Μάνοση Ευτυχία Κούρτη Ασπασία Ξαγοράρης Αντώνης Γαλανοπούλου Στέλλα Βασιλάκης Γεώργιος ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Όμιλος Φίλων Ακτής (8 Απριλίου 2014) Ακτή Δρίνη-Δαυλού Μάνος Καραμητσόπουλος Καίτη Λαρεντζάκη Χρήστος Σκολαρίκος Ζαν Μώρου Νίκος Κορρές Γιάννης Καραμανής Σουμέλα Πετρίδου Κική Δημητρέλλη ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 27 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 28 «ΖΗΝΩΝ» Φυσιολατρικός και Πολιτιστικός Σύνδεσμος Πειραιά Α νοίξαμε το τριώδιο, εις τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος στο Μικρολίμανο το Σάββατο 8.2.2014, με πολύ κέφι και χορό μέχρι νωρίς το πρωί, όπου πρώτευσε στο χορό, μακράν εμού του δευτέρου, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας μας, κος Βασίλης Κατσαντώνης. Την ίδια ημέρα, και σε άλλη αίθουσα, είχε οργανώσει αντίστοιχα, δείπνο και ο φίλος Οδοιπορικός Σύλλογος, από όπου και η φωτό των 3 προέδρων. Στις 26 Μαρτίου 2014 εδώ στα γραφεία μας οργανώσαμε διάλεξη με θέμα τα ρολόγια του Πειραιά. Την διάλεξη επιμελήθηκαν οι κ.κ. Μιλέσης Στέφανος και Κρασονικολάκης Δημήτρης της Φιλολογικής Στέγης και μέλος του Ζήνωνα, με πολύ μεγάλη επιτυχία. Εκτός των άλλων παραβρέθηκε και ο Πρόεδρος της ΕΟΦ, κος Παγουλάτος, τον οποίο ο Πρόεδρός μας, κος Βασίλης Βουλγαρίδης, υποδέχθηκε με ιδιαίτερη χαρά. Στις 14 Μάιου 2014, οι κυρίες του Ζήνωνα που παρακολουθούν τα μαθήματα κατασκευής κο- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 σμήματος, κάθε Πέμπτη απόγευμα, εδώ στη λέσχη μας, υπό την καθοδήγηση της κας Μπέτυ Συρμαλάκη, οργάνωσαν έκθεση με τα χειροποίητα τους κοσμήματα. Η έκπληξη μεγάλη από την τεράστια ποικιλία υλικών που χρησιμοποίησαν και τις εμπνευσμένες κατασκευές τους. Στις 20 Μαΐου παρουσίασε ο Ζήνωνας στην Πινακοθήκη του Πειραιά, δια πρώτη φορά στην ιστορία του, την Χορωδία αυτού. Το γενικό πρόσταγμα, την διεύθυνση και την οργάνωση την είχε η Μαέστρος κα Ελένη Γκαïτατζή, έργα της οποίας απέδωσε η χορωδία βασισμένα σε μελοποιημένα από την ιδία ποιήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. του Γιώργου Σφήκα Η ΆΓΡΙΑ ΒΡΏΣΙΜΗ ΧΛΩΡΊΔΑ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ ΚΛΕΌΝΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΆΚΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Ο Κλεόνικος Σταυριδάκης είναι ένας άνθρωπος με πολυσχιδή προσωπικότητα. Αν και αρχικά σπούδασε πολιτικές επιστήμες και παιδαγωγική (σήμερα είναι υπεύθυνος Πρωτοβάθμιας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου) δεν έπαψε να ασχολείται με τη φύση και ιδιαίτερα με την άγρια και καλλιεργούμενη χλωρίδα της Κρήτης. Στο βιβλίο του «Η άγρια βρώσιμη χλωρίδα της Κρήτης» παρουσιάζει περισσότερα από 180 φυτά της Κρητικής χλωρίδας, που είναι με κάποιον τρόπο φαγώσιμα, είτε ωμά, είτε βρασμένα, είτε αλμευτά (τουρσί), είτε τσιγαριστά. Το βιβλίο συμπληρώνεται από εκατοντάδες φωτογραφίες φυτών και βιοτόπων, προϊόν δουλειάς πολλών χρόνων. Επειδή τα περισσότερα από τα φαγώσιμα φυτά της Κρήτης υπάρχουν ευρύτερα στο Αιγαίο και στη Νότια Ελλάδα, το βιβλίο αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο σε πολλούς. Η ΆΝΥΔΡΗ ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑ ΤΩΝ ΚΗΠΕΥΤΙΚΏΝ ΚΛΕΌΝΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΆΚΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Ο Κλεόνικος Σταυριδάκης μας εξέπληξε πάλι με το καινούριο του βιβλίο για την άνυδρη καλλιέργεια των κηπευτικών. Παιδί αγροτικής οικογένειας της Κρήτης, ξαναθυμάται και εφαρμόζει στην πράξη μεθόδους καλλιέργειας με ελάχιστο ή και καθόλου νερό, στη διάρκεια του καλοκαιριού. Το βιβλίο συνοδεύεται από κατατοπιστικές φωτογραφίες άνυδρων καλλιεργειών που ο ίδιος εφαρμόζει, ακολουθώντας τις συμβουλές και την πείρα της οικογένειάς του. ΧΡΟΝ ΙΚ Α ___________ • • ___________ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ζητήστε τα βιβλία στο τηλέφωνο: 69738062272 ή στη διεύθυνση: Κλεόνικος Ι. Σταυριδάκης, Θ. Ντε Χίοστακ 10 Ρέθυμνο, Τ.Κ. 74100 ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 29 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 30 Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Δήμου Ηρακλεωτών Προϊστορικοί γίγαντες στα Γρεβενά ___________ • • ___________ του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη Ο μικρός Δημήτρης Ζησόπουλος άκουγε με πολλή προσοχή τις διηγήσεις και τις συζητήσεις των μεγαλυτέρων: «Χιλιάδες χρόνια πριν, σε ολόκληρη τη Μακεδονία ζούσαν περίεργα ζώα, όσα σήμερα ονομάζουμε προϊστορικά. Ωστόσο, ήταν η περιοχή των Γρεβενών που διέθετε τις κατάλληλες συνθήκες για να απολιθωθούν τα λείψανα τους και να διατηρηθούν μέχρι σήμερα». Στις βόρειες παρυφές της πόλης στην περιοχή Αμπέλια των Γρεβενών, σε υψόμετρο 580μ. με την παιδική του φαντασία ο Δημήτρης οραματιζόταν ένα δικό του Jurassic Park, με τεράστιους ελέφαντες, γιγαντιαίων διαστάσεων προϊστορικά ζώα, πυκνά δάση και θάλασσα. Έτσι ακριβώς, όπως ήταν η περιοχή των Γρεβενών, πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Μιαν όμορφη μέρα του 1990, η τύχη οδήγησε τα βήματα του Δημήτρη Ζησόπουλου στην ανακάλυψη που θα ζήλευαν πολλοί μεγάλοι και διακεκριμένοι παλαιοντολόγοι, επιστήμονες και ερευνητές. Έβλεπε και δεν πίστευε στα μάτια του. Τα οστά που είχαν φέρει στην επιφάνεια του εδά- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 φους τα νερά των βροχών που έδιωξαν τα χώματα ήταν σίγουρα από έναν τεράστιο ελέφαντα. Στην αρχή, ελάχιστοι και πολύ δύσκολα πίστεψαν πως ήταν κάτι πολύ αξιόλογο, κάτι μοναδικό. Όμως, για την ανακάλυψη του μικρού Δημήτρη ενδιαφέρθηκε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τα πράγματα έγιναν σοβαρά. Οι παλαιοντολογικές ανασκαφές, άρχισαν το 1990 με επικεφαλής της ομάδας των επιστημόνων την καθηγήτρια Δρ. Ευαγγελία Τσουκαλά. Οι επιστημονικές έρευνες έφεραν στο φως, διάφορα πολύ ενδιαφέροντα απολιθώματα και τα απομεινάρια ενός ελέφαντα, που πρέπει να έζησε 200.000 χρόνια πριν από την εποχή μας. Ήταν ένα ενήλικο αρσενικό ζώο, του οποίου το ύψος προφανώς ξεπερνούσε τα 4,2μ. και το βάρος έφτανε τους 12 τόνους. Το είδος ονομάζεται Elephas (Palaeoloxodom) antiquus. Πολλά και σημαντικά απολιθώματα ανακάλυψε, επίσης, ο Θανάσης Δεληβός, κάτοικος του χωριού Μηλιά Γρεβενών. Βρήκε απολιθώματα από βοοειδές, άλογο και ρινόκερο. Αυτή η ανακάλυψη Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Γρεβενών είναι ανοιχτό Τετάρτη έως Παρασκευή 10:00-15:30 και Σάββατο-Κυριακή 10:00-18:00 Κλειστά Δευτέρα και Τρίτη. ΧΡΟΝ ΙΚ Α ο κυνόδοντας της άνω γνάθου ενός μαχαιρόδοντα, γιγαντόσωμου αιλουροειδούς που θεωρείται πρόγονος των λιονταριών, το κρανίο ενός ρινόκερου, τμήμα της κάτω γνάθου του ζώου, καθώς και μικρότερα μέρη από άλλους ρινόκερους, απολιθώματα από γαζέλες, αγριόχοιρους, ελαφοειδή και από ένα ιππάριο (μικρόσωμο άλογο με τρία δάχτυλα σε κάθε πόδι). Μαζί με όλα αυτά τα θαυμαστά ευρήματα, παρουσιάζονται και απολιθώματα ασπόνδυλων και φυτών, πολλά από τα οποία αποτελούν δωρεές των κατοίκων της περιοχής, που τα βρήκαν τυχαία. Το Μουσείο απέχει 15χλμ. από τα Γρεβενά και παράλληλα με τα παλαιοντολογικά ευρήματα εκθέτει και συλλογές από ενδιαφέροντα ορυκτά της ευρύτερης περιοχής του νομού. Η ξενάγηση της Κατερίνας Τσεκούρα, Γεωλόγου MSc Μηχανικού Περιβάλλοντος και του μπάρμπα Θανάση Δεληβού, είναι κάτι παραπάνω από πλήρως ολοκληρωμένη και ενθουσιώδης. Με την αγάπη και την αφοσίωσή τους στο αντικείμενο, οδηγούν τον επισκέπτη σε κόσμους άλλων εποχών. Και αρκεί να κλείσει κανείς τα μάτια... για να δει ολοζώντανα τα μαμούθ και να ακούσει τους βρυχηθμούς των άλλων θηρίων. Μέσα στο 2009 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών ολοκληρώνει τη μελέτη για τη δημιουργία ενός σύγχρονου πολυδύναμου Κέντρου Παλαιοντολογίας, καθώς όλοι πλέον αντιλαμβάνονται τη μεγάλη σημασία των ευρημάτων, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα Κέντρο Παλαιοντολογίας στη Μηλιά Γρεβενών, με συνεδριακές αίθουσες, εργαστήρια, βιβλιοθήκη, χώρους εκθεμάτων και εικονικών τρισδιάστατων περιηγήσεων, αναπαραστάσεις προϊστορικών ζώων και παράλληλη μέριμνα για περιβαλλοντικές και κοινωφελείς δραστηριότητες, όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε στο Nova Best Travel & Nature ο νομάρχης Γρεβενών κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης, θα προσελκύσει επισκέπτες και θα συμβάλλει στην πρόοδο και στην ανάπτυξη της περιοχής. ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ώθησε αποτελεσματικότερα μια σειρά από νέες έρευνες, που έφεραν στο φως μοναδικής σπουδαιότητας ευρήματα. Το 1996, ο Βασίλης Μακρίδης, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μετά από μια καταρρακτώδη βροχή, εντόπισε το πρώτο ζευγάρι χαυλιοδόντων που ανακαλύφθηκε στην περιοχή. Ανήκε σε ένα γιγαντιαίο μαστόδοντα Mammut borsoni (Hays 1834), αρσενικού φύλου που πρέπει να ζύγιζε τουλάχιστον 6 τόνους και να είχε ύψος 3,5μ. Το μήκος των χαυλιοδόντων είναι 4,39μ., αλλά στην πραγματικότητα ήταν πάνω από 4,5μ. αν ληφθεί υπόψη η φθορά και οι ρίζες που ήταν μέσα στο ζώο. Το ζώο ήταν, σίγουρα, ο πρόγονος των σημερινών ελεφάντων και το εύρημα, το μεγαλύτερο και σημαντικότερο του είδους του και όλων των εποχών, όχι μόνον για την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά για τον κόσμο ολόκληρο. Η μεταφορά μπορούσε να δημιουργήσει κινδύνους θρυμματισμού και η συντήρησ;h τους, αποδείχτηκε μια δύσκολη και πολύπλοκη εργασία που πραγματοποιήθηκε το 1997, με εξαιρετική επιτυχία στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Γρεβενών. Οι ερευνητικές ανασκαφές συνεχίστηκαν και το 2007 στο αμμορυχείο των αδελφών Πασαγιάννη. Στην ίδια περιοχή της Μηλιάς, ανακαλύφθηκε ένα δεύτερο ζευγάρι χαυλιοδόντων. Ανήκε σε μαστόδοντα ηλικίας 3 εκατομμυρίων ετών και έχει μήκος 5,02μ. Η συγκεκριμένη ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από την ομάδα ανασκαφών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με επικεφαλής την καθηγήτρια Δρ. Ευαγγελία Τσουκαλά, σε συνεργασία με τον Ολλανδό Pick Mol, συνεργάτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ρότερνταμ. Στην προκειμένη περίπτωση, τα ρεκόρ είχαν το ένα μετά το άλλο καταρριφθεί στη Μηλιά... από τη Μηλιά και είχε φτάσει η ώρα για την κατάκτηση του βραβείου Γκίνες. Η αναγνώριση-επίδοση πραγματοποιήθηκε στη Μηλιά στις 5 Σεπτεμβρίου 2009, σε ειδική εκδήλωση κατά την οποία βραβεύθηκαν τα μέλη της ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που συμμετείχαν στις έρευνες. Τα περισσότερα κομμάτια του παλαιοντολογικού θησαυρού που ανακαλύφθηκε στη Μηλιά Γρεβενών, φυλάσσονται στο πρώην κοινοτικό γραφείο της Μηλιάς, το οποίο από το 1997 λειτουργεί ως Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Εδώ, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την απολιθωμένη κάτω γνάθο του μαστόδοντα που ανακαλύφθηκε το 1996, όπου διατηρούνται οι δύο μικροί κάτω χαυλιόδοντες, χαρακτηριστικό που έχει εκλείψει στους σημερινούς ελέφαντες. Εκτίθενται, επίσης, Τηλ.: 24620-41715 & 24620-41485 Κινητό: 6976-961665 κ. Θανάσης Δεληβός ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 31 ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΒΑΣΙΛΙΚΗ Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ (1939-2014) 32 ΜΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΦΥΓΕ ___________ • • ___________ Η Βασιλική Παντελή Καραγιάννη στις 6/5/2014 σε ηλικία 75 χρόνων, έφυγε από κοντά μας. Αποχαιρέτησε αυτόν τον κόσμο με προορισμό τον Παράδεισο. Ήταν μια πολύ αξιόλογη και δραστήρια Ελληνίδα. Με καταγωγή από την Μικρά Ασία, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Με γνώσεις Αγγλικών και Γαλλικών, τελείωσε με άριστα το Κολλέγιο Αθηνών και την Εμπορική Σχολή. Υπήρξε Υπεύθυνη Μορφωτικού Τμήματος και Θεμάτων Τύπου της Δανικής Πρεσβείας, Ήταν μέλος του Συνδέσμου Ξένων Δημο σ ιο γρ άφ ω ν - Ανταποκριτών, Μέλος του Συλλόγου αποφοίτων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος (Pierce College), Εθελόντρια αδελφή του Ε.Ε.Σ., Μέλος του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, Μέλος της Ελληνικής Σπηλαιολο γικ ή ς Εταιρείας. Μέλος των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών, Μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Άνω Αμπελοκήπων, Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής για τη Διάσωση των Ελεύθερων Xώρων και την Ποιότητα Ζωής, Ιδρυτικό μέλος Πρωτοβουλίας για το Μητροπολιτικό πάρκο Γουδή, από το 1996 και αποκατάσταση τοπωνυμίου από το λάθος ΓΟΥΔΙ στο ορθό ΓΟΥΔΗ (όνομα ιστορικής οικογένειας από τις Σπέτσες, με μεγάλη προσφορά στον αγώνα του 1821), Μέλος επιτρο- ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 πής αγώνα για το Άλσος Ριζάρη. Μέλος Επιτροπής αγώνα για το Κτήμα Θων. Πρωτοστάτησε για την αναπαλαίωση της οικίας Αγγέλου Σικελιανού στην παραλία Φανερωμένης-Σαλαμίνος, που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2006. Επίτιμο μέλος της Α.Ε.Κ, η οποία την έχει βραβεύσει όπως και ο Δήμος Αθηναίων. Αποκατάσταση του ταφικού μνημείου του Κωνσταντινουπολίτη γιατρού, λόγιου και δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Σπανούδη, φίλου και στενού συνεργάτη του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο Σπανούδης μαζί με τον πατέρα της Παντελή Καραγιάννη και άλλους ίδρυσαν την Α.Ε.Κ. το 1924. Η Βασιλική Καραγιάννη, σαν εθελόντρια για την προστασία της φύσης, εξελέγη και Αριστίνδην Μέλος της Ομοσπονδίας μας, το 2009. Η κηδεία της έγινε με δαπάνη της Α.Ε.Κ. Η Ομοσπονδία αντί στεφάνου κατάθεσε χρηματικό ποσό στην «Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και Εφήβου». Επίσης στην συνεδρίαση του Δ.Σ. της, στις 14/5/2014, αποφασίστηκε να εντοιχισθεί μαρμάρινη πλάκα στο σπίτι του Α. Σικελιανού στην Σαλαμίνα. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που την σκέπασε. Βασίλης Κατσαντώνης Κι ένα ΤΕΛΟΣ Το φωκόπουλο Το τραίνο της ζωής μου, βαριά αγκομαχώντας, στάζει το αίμα του και, σιγά-σιγά κι αόριστα φτάνει στο ΤΕΡΜΑ του. Είμαι ένα μικρό φωκόπουλο, μένω σε μια βαθιά σπηλιά. Μ’ είδε μια μέρα ένα ναυτόπουλο και μου ’στειλε γλυκά φιλιά. Ταξίδια έκανε πολλά, στ’ ονείρου του τη στράτα, πίκρες, χαρές, φορτώνοντας στου δρόμου του, το διάβα. Τα δελφινάκια το ξημέρωμα περνούνε και με χαιρετούν. Μη με σκοτώνεις άνθρωπέ μου, γιατί πολύ θα λυπηθούν. Σχολεία, έρωτες, παιδιά, πείνα και δυστυχία, αγώνες για ΕΙΡΗΝΗ, ΛΕΥΤΕΡΙΑ, ΔΙΚΙΟ, ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ. Κι όταν ξανάρθεις στη σπηλιά μου ζήτησε πάλι να με βρεις. Ίσως να μάθεις από μένα κάποιες αλήθειες της ζωής. ΑΓΑΠΗ για τον ΑΝΘΡΩΠΟ δοσμένη με θυσία, φως, Δύναμη, Αυταπάρνηση στης ΦΥΣΗΣ τη Λατρεία, Το τραίνο μπαίνει στον Σταθμό ο νους μου δεν πλανάται. Τι έκανε; Τι έφερνε; Αύριο, κανείς δεν θα θυμάται! Γιάννης Παπαδόπουλος 3/11/2006 Ο Γιάννης είναι τώρα μέσα στα 93 Γ. Σφήκας Το ποίημα αυτό περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Γιώργου Σφήκα: «Άνθρωποι και Ζώα» που κυκλοφορεί στη σειρά παιδικής λογοτεχνίας των Εκδόσεων Πατάκη. ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΠΟΙΗΣΗ ___________ • • ___________ ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 33 ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α ΧΡΟΝ ΙΚ Α Η κατάρα της χαράδρας του Αώου Εκεί που σμίγουν οι πλαγιές των δυο βουνών της Πίνδου, του δασωμένου Σμόλικα και της γυμνής Γκαμήλας, είναι φαράγγι ξακουστό με ομορφιές περίσσιες, που ’χει στο βάθος καταχνιά και στα ψηλά το χιόνι. Και γύρω-γύρω τραγουδούν αηδόνια και κοτσίφια. Μον’ οι αρκούδες στέκουνε μεσ’ στα πυκνά κρυμμένες και τα ζαρκάδια μένουνε ολημερίς στ’ απόσκια. Τη νύχτα βγαίνουν για νερό, τη νύχτα περπατούνε, τη νύχτα με το ταίρι τους πηγαίνουν ν’ ανταμώσουν, όταν κοιμούνται οι άνθρωποι κι η φύση ησυχάζει. Στο βάθος τρέχει ο ποταμός, η όμορφη Βοϊούσα, αφρίζοντας και παίζοντας το πιο γλυκό τραγούδι. Και τα πλατάνια που τ’ ακούν σκύβουν να του μιλήσουν, αγκαλιαστά με τις ιτιές, τις λεύκες και τα σκλήθρα, να τον ρωτήσουν που ’ρχεται και πούθενε πηγαίνει; Κι ένα πουλί, μικρό πουλί, ένα μικρό αηδονάκι, μόνο τη νύχτα τραγουδεί, τη νύχτα πεταρίζει. Λέει τραγούδι θλιβερό, τραγούδι λυπημένο, για τον παλιό καλό καιρό για τα παλιά τα χρόνια. Και μέσα στο τραγούδι του μοιριολογάει και λέει: Στα πλάγια τα Μαυρόπευκα, με τις οξιές αντάμα, χορεύουνε και τραγουδούν στο φύσημα τ’ αγέρα και πιο ψηλά τα ρόμπολα, με τις χοντρές βελόνες, που σκαρφαλώνουν πεταχτά στα βράχια, ανάρια-ανάρια, για να τ’ αγγίζουν οι αητοί, με του φτερού την κόψη. Φαράγγι μου περήφανο, στον κόσμο ξακουσμένο, που ’ναι τα χίλια ελάφια σου, και τ’ άγριά σου γίδια; Γιατί δεν βγαίνουν στη βοσκή, στο πράσινο χορτάρι; Γιατί οι λόγγοι δεν αχούν απ’ τα βελάσματά τους; Ούτε τη νύχτα περπατούν, ούτε και ζευγαρώνουν. Σα σταματούν την Άνοιξη τα χιόνια πια να πέφτουν κι αρχίζουνε να λιώνουνε οι κάτασπρες χιονούρες, χίλια λουλούδια βγαίνουνε, χίλιω λογιώ χορτάρια, χίλια ρυάκια χύνονται απ’ τα γκρεμνά τριγύρω και μέσ’ τα γάργαρα νερά νεράιδες τραγουδούνε. Ανάθεμά σε κυνηγέ καταραμένο σόι, που ’χεις στο χέρι τη βροντή και στην καρδιά την πέτρα. Εσύ ’σαι τ’ άγριο θεριό π’ όλα στη Γης το τρέμουν. Εσύ ’σαι που ερήμωσες κι αυτόν εδώ τον τόπο, που ήτανε παράδεισος και κόλαση τον κάνεις. του Γιώργου Σφήκα Ο ποταμός Αώος 34 ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Άνθρωπος εγώ δεν είμαι και μπορώ να τ’ αποδείξω. Αντικλείδια εγώ δεν φτιάχνω, δεν μπορώ να διαρρήξω. Τα παιδιά μου δεν τα δέρνω. Δε μισώ, δεν κοροϊδεύω. Δε συμμετέχω σε απάτες, δε σκοτώνω, δε ληστεύω. Εγώ δεν κάνω ατιμίες, ούτε σαμποτάζ και φόνους. Στυγερές δολοφονίες, δεν προδίδω εγώ τους νόμους. Όλα αυτά να τα σκεφτείτε, γιατί λάθος έχει γίνει. Είμαι γνήσιο γαϊδούρι, άνθρωπος δεν έχω γίνει. Κάπου στης λίμνης Μούσχεντ τα νερά, υπάρχει ένα ντουφέκι περίπου είκοσι μέτρα απ’ την όχθη της παρέκει που από ανθρωπιά το πέταξα μια μέρα εδώ και τριάντα χρόνια εκεί πέρα. Ήταν εκεί που πρώτη μου φορά, χτύπησα μια λαφίνα, νερό έπινε και στάθηκα κοιτώντας την να πέφτει. Σηκώθηκε, ξανάπεσε και σούρθηκε πιο κει. Κι άκουσα μια παραπονιάρικη φωνή. Σαν έφτασα κοντά της, τρυφερά έγλειφε ένα ’λαφάκι, Ένα μικρό και τοσοδούλι πλασματάκι. Αισθάνθηκα ένα δάχτυλο να δείχνει με καταφρόνια και πικρία προς την καρδιά μου. Πήρα μαζί, κοντά μου το μικρό, σαν πέθανε η ’λαφίνα. Και δίπλα στην ακρολιμνιά γονάτισα θλιμμένος, κι ορκίσθηκα προσεύχοντας και σφίγγοντας, σφιχτά στην αγκαλιά μου κρέας να μην ξαναφάω πια, να μην ξανασκοτώσω. Ανάθεμα, κατάρα στο ντουφέκι μου. Ανάθεμα σ’ αυτή τη ντουφεκιά. Με δάκρυα προσευχήθηκα στον τάφο της, θάβοντας τη ’λαφίνα αυτή τη μέρα και πήρα το ελαφάκι της μαζί μου. Άγνωστου ποιητή από το «The Malayan Vegetarian» Άγνωστου ποιητή Δάσος φυλλοβόλων στη Βάλια Κάλντα τον χειμώνα (Φωτ. Α. Αντωνόπουλος) ΧΡΟΝ ΙΚ Α Κλαίει ο γερο-γάιδαρος για τη μεγάλη προσβολή. Στα βαθιά τα γερατιά του άνθρωπο να τον ειπούνε. Πως τη λεν τέτοια κουβέντα δίχως να τον λυπηθούνε; Κλαίει ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ, λέει στενοχωρημένος με σπαρακτική φωνή: Το ελαφάκι μου ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α Ο γαϊδαράκος ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 35 ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΥΡΙΟΥ 36 ΕΝΑΣ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ, ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΣ ___________ • • ___________ της Ανθούλας Σφυρή Η επίσκεψη μας στις 26/1/2014 στο Ορυκτολογικό μουσείο Λαυρίου μας γέμισε με θαυμασμό και περηφάνια για τον πλούτο της Ελληνικής γης, αλλά και απογοήτευση για τη συντήρηση και προβολή αυτού του πλούτου από τους υπεύθυνους κυβερνώντες. Τα εκθέματα του μουσείου σε ορυκτά, μεταλλεύματα, ασήμι, μόλυβδο κ.ά. συγκεντρώθηκαν εκεί από τις διάφορες στοές των Μεταλλείων Λαύριο, που ήταν γνωστά από την αρχαιότητα (3000 π.Χ.) στην περιοχή αυτή με το όνομα Μαρώνεια. Χάρη στο ασήμι που βρέθηκε εδώ κατασκευάστηκε από τους Αθηναίους ο πολεμικός στόλος των τριηρών που νίκησε τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. Αυτός ο υπάργυρος τόπος υπήρξε η βάση της άμυνας και του πολιτισμού της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ο Ανδρέας Κορδέλλας (1836-1909), μεταλλειολόγος, με σκληρή εργασία και με την ανακάλυψη της Καλαμίνας (ανθρακικός ψευδάργυρος) στην περιοχή το 1870 κατόρθωσε την επαναδραστηριοποίηση της μεταλλευτικής δραστηριότητας ύστερα από πολλούς αιώνες. Τα μεταλλεία κάτω από διάφορες διοικήσεις λειτούργησαν έως το 1982 και το 1984 η Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.) δημιούργησε το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου, το οποίο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του Ανδρέα Κορδέλλα. Τα λαμπρά εκθέματα στεγάστηκαν στο θυρωρείο του συγκροτήματος του «μεταλλοπλυσίου», δηλ. του χώρου όπου έπλεναν τα μεταλλεύματα, διότι είναι το μόνο κτήριο που έμεινε και το οποίο ηρωικά φροντίζουν οι φύλακες και οι εθελοντές για να διατηρηθεί ως το τελευταίο ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 δείγμα της τότε αρχιτεκτονικής. Το μεγαλύτερο μέρος των κτηριακών εγκαταστάσεων, έργα του Γερμανού αρχιτέκτονα C. Luhrig κατεδαφίστηκαν το 1970 από τον τότε διορισμένο από την χούντα δήμαρχο. Οι αντιδράσεις και οι προσπάθειες της Αρχαιολογικής υπηρεσίας για τη διατήρηση των κτηρίων, λόγω της μοναδικότητάς τους, απέτυχαν και έμεινε μόνον το θυρωρείο. Στο σημερινό Ορυκτολογικό Μουσείο εκτίθενται περίπου 500 κομμάτια ορυκτών και πετρωμάτων από τα 1000 της συλλογής και έχουν ιστορική αξία: ο γαληνίτης, σφαλερίτης, αιματίτης, σιδερίτης κ.ά. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών είναι μοναδικά σε παγκόσμιο επίπεδο και ανευρίσκονται μόνον εκεί. Επίσης στο μουσείο υπάρχουν αργυρά νομίσματα, μολύβδινες χελώνες (εργαλεία των μεταλλωρύχων) που γράφουν ΕΛΛΑΣ και εξοπλισμός από τους εκεί εργαζόμενους μεταλλωρύχους. Εμείς σαν επισκέπτες μείναμε έκπληκτοι από τα φανταστικά ορυκτά και πετρώματα στους διάφορους χρωματισμούς, διάφανα, μικρά, μεγάλα, ακανθώδη ή απλά και δεν μπορούσαμε να κρύψουμε τον θαυμασμό μας. Όμως αναρωτηθήκαμε γιατί να μένει ανεκμετάλλευτος αυτός ο πλούτος της χώρας μας; Το κάθε κομμάτι άξιζε τον δικό του χώρο για να φανεί η αξία του και όχι να είναι συσσωρευμένα το ένα επάνω στο άλλο. Που είναι η πολιτεία ή ο δήμος Λαυρίου; Τέτοιος πλούτος με παγκόσμια μοναδική αξία να μένει στην φύλαξη και φροντίδα μόνον μερικών ανθρώπων; Αφήσαμε το Μουσείο με ένα μεγάλο «ΓΙΑΤΙ»; Άραγε θα υπάρξει Ομπεραμεργκάου στο μέλλον καλύτερη τύχη για αυτά τα μοναδικά, αξιόλογα εκθέματα που υπάρχουν στην χώρα μας; Σ σης κατάφερε να σώσει τα πριν το Β΄ Παένα μικρό τμήμα του γκόσμιο Πόλεμο αρχαίου δάσους που σήχρόνια όλη η περιοχή μερα προστατεύεται αρτου Δέλτα του Νέστου, κετά καλά, δυτικά των από τους Τοξοτές ως εκβολών του ποταμού. τις εκβολές, σκεπαζόΈνα άλλο τμήμα ανατοταν από πυκνό, αδιαλικά, αρκετά μικρότερο, πέραστο παραποτάέχει επίσης γλιτώσει. Τα μιο δάσος. Το γνωστό τελευταία χρόνια η Ελτότε ως Κοτζά Ορμάν ληνική Εταιρία Προστα(Μέγα Δάσος). Το δάσίας της Φύσης, μαζί με σος αυτό φιλοξενούσε μια τοπική οικολογική αγριογούρουνα, ζαρκάοργάνωση, σε συνερδια, τσακάλια, λύκους γασία με τη Νομαρχία και πολλά άλλα θηλακαι τη δασική υπηρεσία, στικά, καθώς και σπάόλοι μαζί κατάφεραν το νια είδη πουλιών που ακατόρθωτο. Έδιωξαν φώλιαζαν στα κλαδιά τους καταπατητές μέσα των δέντρων. από το Δέλτα, έφτιαξαν Κατά τη δεκαετία φυτώρια που παρήγαν του 1950 άρχισε το μέτα τοπικά είδη δένγα έγκλημα. Το μεγαδρων και αναδάσωσαν λύτερο τμήμα του δάτο Δέλτα. Όλα αυτά με σους αποψιλώθηκε για τις ευλογίες και την οινα δοθεί στην καλλικονομική ενίσχυση της έργεια ή για να φυτευΈνωσης, τούν στη θέση των φυ- Υβρίδια λεύκας κομμένα περιμένουν να μεταφερ- Ευρωπαϊκής σικών δέντρων, υβρίδια θούν στη χαρτοποιία. Στο μεταξύ έβγαλαν ρίζες και μέσα από ένα πρόγραμμα Life. Σήμερα το νεόλεύκας για παραγωγή βλαστάρια, λόγω μειωμένης ζήτησης. φυτο δάσος αναπτύσσεχαρτιού. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές που ται πλέον κανονικά και σε λίγα χρόνια θα μοιάζει συνέβησαν στη χώρα μας. Μόλις την τελευταία εντελώς φυσικό. Γιώργος Σφήκας στιγμή η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύ- ΧΡΟΝ ΙΚ Α ___________ • • ___________ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΙΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ Χάρτης του δέλτα του Νέστου. Με σκούρο πράσινο απεικονίζονται οι αναδασώσεις. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 37 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 38 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ___________ • • ___________ Σ τις μέρες μας, όπου όλα υποτάσσονται στις ανάγκες του μαζικού Τουρισμού, η Μακρυνίτσα του Πηλίου αποτελεί πρότυπο οικισμού που έχει με συνέπεια διατηρήσει την τοπική αρχιτεκτονική παράδοση. Τα διώροφα και τριώροφα αρχοντικά, όχι μόνο δεν αφέθηκαν να καταρρεύσουν αλλά συντηρήθηκαν, έτσι που να μοιάζουν πιο καινούρια από τότε που χτίστηκαν και χρησιμοποιούνται σήμερα ως ξενώνες, κατοικίες ή αίθουσες εκθέσεων, για να μας θυμίζουν τις παλιές, καλές ημέρες, τότε που το Πήλιο ήταν ημιαυτόνομη περιοχή, στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με αποτέλεσμα να ανθίζουν το εμπόριο, η βιοτεχνία και τα γράμματα. ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 Γιώργος Σφήκας ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 2/2013 Π αρατηρητές ανά την Ευρώπη από χρόνια θαύμαζαν τις πλουμιστές πεταλούδες του είδους Ζωγραφιστή κυρία (Painted lady) (Cynthia cardui) και απορούσαν γιατί εξαφανίζονται στο τέλος του καλοκαιριού. Μήπως η ζωή τους σβήνει μόλις αρχίσουν τα πρώτα κρύα; Νέες έρευνες φέρνουν στο φως μια απίστευτη ιστορία. Οι πεταλούδες κάνουν ένα ετήσιο ταξίδι μεταξύ βόρειας Ευρώπης και Αφρικής. Οι ερευνητές συνδύασαν τα στοιχεία που συνέλεξαν από προηγμένα ραντάρ με χιλιάδες προσωπικές μαρτυρίες εθελοντών ανά την Ευρώπη που είχαν δει τις πεταλούδες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, με το τέλος του καλοκαιριού, η Ωραία Κυρία μεταναστεύει κατά εκατομμύρια προς το νότο, πετώντας κυρίως σε ύψος πάνω από τα 500 μέτρα, γι’ αυτό και συνήθως μένει αθέατη από τα ανθρώπινα μάτια. Για το μακρύ τους ταξίδι ως την Αφρική, οι πεταλούδες περιμένουν να φυσήξει ούριος άνεμος ο οποίος θα τις ταξιδέψει με μέση ταχύτητα 45 χιλιόμετρα την ώρα. Η ετήσια μετανάστευσή τους φτάνει μέχρι και τα 15.000 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από τις παρυφές της Αρκτικής στο βορρά και καταλήγοντας στην τροπική δυτική Αφρική στο νότο. Το ταξίδι τους είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό της πεταλούδας Μονάρχης της Βόρειας Αμερικής. Για να ολοκληρωθεί το ταξίδι μετ’ επιστροφής, χρειάζονται γύρω στις έξι διαδοχικές γενιές της Ωραίας Κυρίας. Η καθηγήτρια Τζέιν Χιλ του Πανεπιστημίου του Γιορκ, στην Αγγλία, εξηγεί: «Η Ωραία Κυρία ακάθεκτη συνεχίζει το ταξίδι της, αναπαράγεται και καλύπτει χιλιόμετρα». Κάθε χρόνο, ακολουθώντας αυτά τα βήματα, ολόκληρος ο πληθυσμός της μετακινείται από τη βόρεια Ευρώπη στην Αφρική και πίσω. «Αυτό το μικροσκοπικό πλασματάκι, με βάρος λιγότερο από ένα γραμμάριο, με εγκέφαλο σαν το κεφάλι της καρφίτσας και με μηδενικές ευκαιρίες να μάθει τη ζωή από την πείρα μιας μεγαλύτερης πεταλούδας, επιχειρεί ένα επικό διηπειρωτικό ταξίδι μετανάστευσης», δηλώνει ο Ρίτσαρντ Φοξ, συντονιστής ερευνών στο Ίδρυμα για την Προστασία της Πεταλούδας. «Κάποτε νομίζαμε ότι οδηγείται στα τυφλά, έρμαιο του ανέμου, προς ένα εξελικτικό αδιέξοδο στον φονικό βρετανικό χειμώνα», προσθέτει ο κ. Φοξ. Ωστόσο αυτή η μελέτη «έδειξε ότι οι Ωραίες Κυρίες είναι δεινοί ταξιδευτές». Γιώργος Σφήκας ΧΡΟΝ ΙΚ Α ___________ • • ___________ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ «ΩΡΑΙΑΣ ΚΥΡΙΑΣ» CYNTHIA CARDUI ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 39 ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α ΧΡΟΝ ΙΚ Α Η «ΜΗΤΕΡΑ» ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ 40 Τι δεν ξέρετε για την ελληνική γλώσσα! ___________ • • ___________ του Βασίλη Ε. Κατσαντώνη Η ελληνική γλώσσα δεν είναι τυχαία... Χτίστηκε πάνω στα μαθηματικά, και αυτό που ελάχιστοι ακόμα ξέρουν είναι ότι κάθε λέξη στην ελληνική έχει μαθηματικό υπόβαθρο. Τα γράμματα στην Ελληνική γλώσσα δεν είναι στείρα σύμβολα. Όρθια, ανάποδα με ειδικό τονισμό, αποτελούσαν το σύνολο των 1620 συμβόλων που χρησιμοποιούνταν στην Αρμονία (Μουσική στα νέα Ελληνικά). Η πιο σημαντική τους ιδιότητα είναι ότι το κάθε γράμμα έχει μια αριθμητική τιμή/αξία, κάθε γράμμα είναι ένας αριθμός, οπότε κατ’ επέκταση και κάθε λέξη είναι ένας αριθμός. Μια τεράστια γνώση κλειδωμένη-κωδικοποιημένη μέσα σε λέξεις λόγω των μαθηματικών τιμών που έχουν. Ένας από τους Πρωτοπόρους επί του θέματος ήταν ο μέγιστος Πυθαγόρας. Οι αριθμοί, τα σχήματα, η αρμονία και τα άστρα έχουν κάτι κοινό, έτσι κά (αριθμοί), η αντίστοιχα τα μαθηματιγεωμετρία (σχήματα), η αρμονία (μουσική) και η αστρονομία (αστήρ = α - χωρίς στήριγμα + φυσικοί νόμοι που τα διέπουν) ήταν αδελφές επιστήμες κατά τον Πυθαγόρα, που με τη συγκεκριμένη σειρά που αναφέραμε ήταν η σκάλα για την εξέλιξη (= εκ -του- έλικος, DΝΑ) του νου-ψυχής προς τον Δημιουργό. Έναν Δημιουργό που δημιούργησε βάσει αυτών των τεσσάρων επιστημών. 27 σύμβολα-αριθμοί με αριθμητική αξία συνθέτουν το Ελληνικό Αλφάβητο, 3 ομάδες από 9 σύμβολα-αριθμούς η κάθε ομάδα, με άθροισμα κάθε ομάδας 45, 450, 4.500. ΑΛΦΑ = 1+30+500+1 = 532 => 5+3+2 = 10 => 1+0 = 1 ΕΝ = 5+50 = 55 => 5+5 = 10 => 1+0= 1 ΟΜΙΚΡΟΝ = 70+40+10+20+100+70+50 = 360, ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 όσες και οι μοίρες του κύκλου Για να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τα νοήματα των εννοιών των λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας πρέπει πρωτίστως να γνωρίζουμε κάποια πράγματα για την ίδια την Ελληνική γλώσσα. Η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική η οποία δ ε ν είναι βασισμένη στο ότι κάποιοι απλά κάθισαν και συμφώνησαν να ονομάζουν ένα αντικείμενο «χ» ή «ψ» όπως όλες οι υπόλοιπες στείρες γλώσσες του κόσμου. Η Ελληνική γλώσσα είναι ένα μαθηματικό αριστούργημα το οποίο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε. Η αρχή των πάντων είναι το ίδιο το Ελληνικό Αλφάβητο (το οποίο φυσικά δεν το πήραμε από κάποιον άλλον όπως θα δούμε παρακάτω διότι εκ των πραγμάτων δεν γίνεται). Τα γράμματα του Ελληνικού αλφαβήτου στο σύνολο τους ήταν 33 όσοι και οι σπόνδυλοι, οι 5 τελευταίοι σπόνδυλοι (που παίζουν τον ρόλο της κεραίας) έχουν άμεση σχέση με τον εγκέφαλο και αντιστοιχούν στα 5 τελευταία άρρητα γράμματα τα οποία γνώριζαν μόνο οι ιερείς. Ένα από αυτά ήταν η Σώστικα (ή Γαμμάδιον), η οποία στα λατινικά έγινε swstika και οι Ναζί το έκλεψαν και την ονόμασαν Σβάστικα. Το σύμβολο αυτό είναι του ζωογόνου Ηλίου (Απόλλωνα). Οι Ναζί το αντέστρεψαν για να συμβολίσουν το αντίθετο του ζωογόνου Ήλιου, δηλαδή του σκοτεινού θανάτου. Υπήρχαν ακόμα κάποια γράμματα τα οποία στην πάροδο του χρόνου καταργήθηκαν όπως το Δίγαμμα (ϝ), το Κόππα (ϙ), το Στίγμα (ϛ), το Σαμπί (ϡ). Ο Πυθαγόρας μάς ενημερώνει για τα 3 επίπεδα της Ελληνικής γλώσσας τα οποία είναι τα εξής: 1. Αστρονομία = αστήρ + νόμος, α-στηρ = αυτό που δεν στηρίζεται, άρα αστρονομία = οι συμπαντικοί νόμοι που διέπουν αυτό που δεν στηρίζεται κάπου, οι οποίοι έχουν να κάνουν με την μουσική (αρμονία), τα σχήματα (γεωμετρία), τους αριθμούς (μαθηματικά) και όλα αυτά με τον Αιθέρα ο οποίος περιβάλει τις ουράνιες σφαίρες. 2. Ο Πυθαγόρας άκουγε την αρμονία (μουσική) των ουρανίων Σφαιρών άρα μιλάμε για μια γλώσσα η οποία έχει να κάνει με τη ροή του σύμπαντος. ΧΡΟΝ ΙΚ Α Το κάθε γράμμα αντιστοιχούσε σε έναν αριθμό, αλλά και σε έναν μουσικό τόνο άρα γράμμα = αριθμός = τόνος (μουσικός), πράγμα που φανερώνει ότι στη γλώσσα μας πίσω από τα γράμματα-λέξεις υπάρχουν αριθμοί (λεξάριθμοι) και μουσικοί φθόγγοι (τονάριθμοι). Οι 4 αδελφές επιστήμες κατά τον Πυθαγόρα ήταν: 1. Αριθμοί (μαθηματικά) 2. Σχήματα (Γεωμετρία) 3. Μουσική (Αρμονία) 4. Αστρονομία Οι επιστήμες αυτές είναι αλληλένδετες και βρίσκονται η μια μέσα στην άλλην όπως οι ρωσικές μπάμπουσκες. Συνδυάστε τώρα το αλφάβητο που εσωκλείει αριθμούς και μουσικούς τόνους με τις 4 αυτές επιστήμες. Η Ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για Η/Υ λόγω της μαθηματικότητας και μουσικότητας όχι μόνο του αλφαβήτου-λέξεων, αλλά και των μαθηματικών εννοιών που γεννώνται π.χ. η λέξη ΘΕΣΙΣ γίνεται: σύνΘεσις, επίΘεσις, κατάΘεσις, υπόΘεσις, έκΘεσις, πρόσΘεσις, πρόΘεσις, ανάΘεσις, διάΘεσις, αντίΘεσις κτλ. κτλ. Αν τώρα αυτές τις λέξεις τις μεταφράσουμε στα Αγγλικά είναι εντελώς άσχετες μεταξύ τους. Το ότι δεν γίνεται το Αλφάβητο να είναι αντιγραμμένο από κάπου αλλού φαίνεται από το ότι εν έτη 2300 π.Χ. (με μελέτες της Τζιροπούλου και άλλων και όχι το 800 π.Χ.) ο Όμηρος ήδη έχει στην διάθεσή του 6.500.000 πρωτογενείς λέξεις (πρώτο πρόσωπο ενεστώτα & ενικού αριθμού) τις οποίες αν τις πολλαπλασιάσουμε x72 που είναι οι κλήσεις, θα βγάλουμε ένα τεράστιο αριθμό ο οποίος δεν είναι ο τελικός, διότι μην ξεχνάμε ότι η Ελληνική γλώσσα δεν είναι στείρα, ΓΕΝΝΑ. Αν συγκρίνουμε τώρα π.χ. την Αγγλική γλώσσα που έχει 80.000 λέξεις εκ των οποίων το 80% είναι Ελληνικές όπως μας ενημερώνει το Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, και μετρήσουμε ότι αυτή η στείρα γλώσσα εξελίσσεται 1000 χρόνια, μπορούμε αβίαστα να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι ο Όμηρος παραλαμβάνει μια γλώσσα η οποία έχει βάθος στον χρόνο 100.000 π.Χ.; 500.000 π.Χ.; Ποιος ξέρει... Όμως η απόλυτη απόδειξη είναι η ίδια η μαθηματικότητά της, η οποία δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα του πλανήτη. Μην ξεχνάμε ακόμα το ότι ο Δημιουργός χρησιμοποιεί μαθηματικά για τη δημιουργία, άρα η γλώσσα μας έχει αναγκαστικά σχέση με την πηγή (root-0/1). Πριν όμως από το «Κρύπτον» υπάρχει το «Σημαίνον», δηλαδή η σύνδεση των λέξεων με τις έννοιες αυτών. Είπαμε νωρίτερα ότι οι ξένες διάλεκτοι ορίστηκαν κατόπιν συμφωνίας, δηλαδή κάποιοι συμφώνησαν ότι το τάδε αντικείμενο θα το ονομάσουν «Χ», κάτι που κάνει τις γλώσσες στείρες, άρα δεν μπορούν να γεννήσουν νέες λέξεις, άρα δεν υπάρχει μαθηματικότητά, άρα δεν δύνα- ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α 1.Ομιλόν 2. Σημαίνον (α. σήμα, β. σημαινόμενο) 3.Κρύπτον α. διαστήματα β. κραδασμός γ. λεξάριθμος δ. τονάριθμος - Το πρώτο είναι η ομιλία - Το δεύτερο είναι η σχέση του σήματος με το σημαινόμενο που θα αναλύσουμε παρακάτω - Το τρίτο είναι το διάστημα (απόσταση & χρόνος), ο κραδασμός (που αφυπνίζει τον εγκέφαλο μέσω ιδιοσυχνοτήτων από τους δημιουργηθέντες παλμούς - Παλλάδα Αθηνά), ο λεξάριθμος (σχέση γραμμάτων και λέξεων με αριθμούς) και ο τονάριθμος (σχέση γραμμάτων και λέξεων με μουσικούς τόνους) ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 41 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 42 ται να περιγράψουν νέες έννοιες που υπάρχουν στη φύση, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος εφόσον δεν μπορεί να περιγράψει μέσω των νέων λέξεων καινούριες έννοιες μένει στο σκοτάδι, έτσι οι νευρώνες του εγκεφάλου δεν γεννούν νέους εν αντιθέσει με όσους χρησιμοποιούν την Ελληνική. Πώς θα μπορούσε π.χ. ο Άγγλος ή ο Γάλλος ή ο Χ, Υ με μια λέξη που έχει 10 έννοιες να περιγράψει με ακρίβεια άρα και σαφήνεια μια βαθύτερη έννοια; Πόσο μάλλον τις πολλαπλές πλευρές αυτής; Δεν μπορεί, να λοιπόν το γιατί όλα ξεκίνησαν εδώ. Το Σημαίνον λοιπόν είναι η σύνδεση του σήματος με το σημαινόμενο, δηλαδή η ίδια η λέξη είναι δημιουργημένη με τέτοιο τρόπο που περιγράφει την έννοια που εσωκλείει μέσα της. Παράδειγμα: Η ονοματοδοσία της λέξης ΚΑΡΥΟΝ (Καρύδι) προέρχεται από μια παρατήρηση της φύσης (όπως όλες οι λέξεις), δηλαδή όταν δυο κερασφόρα ζώα (Κριοί, τράγοι κτλ.) τρα.κάρ.ουν με τα κέρ.ατά τους ακούγεται το «κρακ» ή «καρ». Ο ήχος αυτός έδωσε το όνομα «κέρας» (κέρατο), το κέρας έδωσε το όνομα «κράτα ή κάρα» (κεφάλι) και το υποκοριστικό αυτού το «Κάρυον» (μικρό κεφάλι), το Κάρυον (καρύδι) μοιάζει καταπληκτικά με το ανθρώπινο κεφάλι και το εσωτερικό του με εγκέφαλο. Το Υ είναι η ρίζα του ρήματος ΥΩ (βρέχω). Όπου υπάρχει το Υ υπάρχει κοιλότητα (ή κυρτότητα) δηλαδή θηλυκώνει κάτι. Η βροχή (υγρό στοιχείο) μπαίνει (θηλυκώνεται) μέσα στην γη (Ω). Το μουσικό-αριθμητικό αλφάβητο δημιουργεί μουσικό - μαθηματικές λέξεις οι οποίες περιγράφουν αντίστοιχες έννοιες, οι οποίες προέρχονται από την παρατήρηση της φύσεως δηλαδή της Δημιουργίας άρα κατ’ επέκταση του ίδιου του Δημιουργού. Αλλά η ερώτηση είναι πόσες χιλιετίες μπορεί να χρειάστηκαν για να δημιουργηθεί αυτό το τέλειο μαθηματικό σύμπλεγμα που τα γράμματα είναι αριθμοί και συνάμα μουσικοί τόνοι και οι λέξεις δηλαδή το σύνολο των αριθμών και των μουσικών τόνων κρύβουν μέσα τους εκτός από σύνθετες μουσικές αρμονίες, έννοιες οι οποίες δεν είναι καθόλου τυχαίες αλλά κατόπιν εκτενέστατης παρατήρησης της φύσης; (Συνεχίζεται) Αξονική Τομογραφία σε Μικρό Μαμούθ Ρ ώσοι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους λεπτομερείς εικόνες των εσωτερικών οργάνων ενός μαμούθ. Το ζώο αυτό, το οποίο ήταν τριών ή τεσσάρων μηνών όταν πέθανε, βρέθηκε σε πολύ καλή κατάσταση στους πάγους της περιοχής Γιαμάλο-Νενέτς της αρκτικής Ρωσίας. Σύμφωνα με τον Αλεξέι Τιχόνοφ, υποδιευθυντή του Ζωολογικού Ινστιτούτου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, «πρόκειται για το πιο καλοδιατηρημένο δείγμα, όχι μόνο μεταξύ των μαμούθ που έχουν βρεθεί, αλλά και μεταξύ όλων των άλλων προϊστορικών ζώων». Η αξονική τομογραφία που του έγινε, η οποία είναι παρόμοια με αυτήν που γίνεται στους ανθρώπους, δεν έδειξε τραυματισμούς. Το γεγονός ότι οι αναπνευστικές οδοί και το πεπτικό σύστημα του ζώου είχαν «φράξει τελείως», από ό,τι φαίνεται με λάσπη, οδηγεί τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι το ζώο «πρέπει να πνίγηκε». Γιώργος Σφήκας ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 ___________ • • ___________ του Γιώργου Μακαρόνα Από το βιβλίο του «Οδοιπορικό σε στεριές και σε θάλασσες» – Έκδοση της ΟΦΟΕΣΕ Σ ας γράφω από την αετοφωλιά μου, σε μιαν απότομη πλαγιά πάνω από το Κλεισίδι, εδώ στο νησί της εξορίας, την Ανάφη, που πλέει καταμεσίς του Αρχιπελάγου σαν υπερφυσική σχεδία, δεμένη στην ουρά της Κυκλαδίτικης νηοπομπής. Κακοτράχαλα μονοπάτια και άγρια καγκέλια οδηγούν στη μονιά μου, περνώντας μέσα από λαγκάδια με ξυφαριές, αστιβιές και σπερδούκλια, σκίνα, φρύγανα κι αγκάθια. Το αγέρι εδώ πάνω μοσχοβολάει θρούμπι και άγρια ρεζέντα. Και η πνοή του μπάτη φέρνει στα ρουθούνια μου τη φρεσκαδούρα του Γιαλού και την αρμύρα των διχτυάρικων, που είναι αραγμένα αρόδο ή δεμένα στο μόλο. Κάτω, χαμηλά, στο Κλεισίδι χρυσίζει μια ξωτική αμμουδιά, ισκιωμένη από φοινικόδεντρα κι αρμυρίκια. Και στ’ αυτιά μου φτάνει, σαν μακρινή μουσική υπόκρουση, ο ρυθμικός ρόγχος από τη ρεστία της ακρογιαλιάς. Κατάντικρυ παλεύουν με τα κύματα τέσσερα ερημονήσια, που φυλάνε σα λυκόσκυλα το λιμανάκι της Ανάφης: Το Φτενό, το Φλινί, η Παχειά και η Μακρά. Στ’ ανοιχτά πελαγοδρομούν σκάφη αναψυχής ή τα πλοία της άγονης γραμμής. Και πότε πότε βολτατζάρουν, κόντρα στο μελτέμι, κάτι μπρατσέρες, κάτι γολέτες, κάτι σκούνες που λες κι αναδύθηκαν από τα βάθη του ωκεανού, κι άλλα σκαριά, φασματικά, σαν να δραπέτευσαν από κάποιο ναυτικό μουσείο του ’21. Κατά την Ανατολή, πάνω σε μυτερό, πανύψηλο βράχο —το Γιβραλτάρ της Ανατολικής Μεσογείου— η Παναγιά η Καλαμιώτισσα, κάταΟ δρόμος για το Κλεισίδι σπρη και μοναχική, ευλογεί τον μόχθο ξωμάχων και ψαράδων. Κάθε πρωί, μόλις σκάσει μύτη ο ήλιος πάνω από την Καλαμιώτισσα, ένα πανέξυπνο δελφινοκόριτσο, η Ρηνούλα —η μικρή κόρη της κυρίας Βέττας— σκαρφαλώνει μ’ επιδεξιότητα στην τραχιά ανηφόρα, πηδάει μ’ ένα σάλτο την αμπολή και φέρνει στη μοναξιά μου τη χαμογελαστή καλημέρα της και, μέσα σε τορβά, παγωμένα σύκα και αρσίτικα σταφύλια. Ευλογία Θεού! Μέρες τώρα ζω μακάρια σ’ αυτό το παράξενο τοπίο με την ιδιότυπη ομορφιά. Αν είναι αυτό νησί της εξορίας, τότε ζήτω η εξορία. Έναν τέτοιο τόπο αναζητώντας, πέρασα, πριν φτάσω εδώ, από την τουριστική —τώρα πια— Φολέγανδρο, από την πειραματιζόμενη με τον τουρισμό Σίκινο και κάτι άλλα μικρονήσια, που μόλις διακρίνονται στον χάρτη. Αναρριχήθηκα —πατώντας σε σχιστόλιθους— σ’ έρημα φρουριακά μοναστήρια κι είδα πόρτες ντυμένες με σίδερο και τρυπημένες από σφαίρες πειρατών — ο φόβος και ο τρόμος των νησιών... Μπήκα σε παλαιικά αρχοντόσπιτα κι είδα ξυλόγλυπτα σεντούκια, εικονοστάσια αιώνων, αψιδωτά παράθυρα, μαρμάρινους παραστάτες, έπιπλα που μύριζαν καμφορά — ποιοι να ’ζησαν, Θε μου, εδώ μέσα... Εισέβαλα σε μεσαιωνικά κάστρα κι είδα εντοιχισμένα στις επάλξεις αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων ναών, σπόνδυλους από κίονες, ανάγλυφες επιγραφές σε δωρική διάλεκτο, επιτύμβιες στήλες, θρυμματισμένα αγάλματα, ακρωτηριασμένους ανεμόμυλους σε διάσελα και πούντες Η Παναγιά η Καλαμιώτισσα ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ ΄Ή ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΑΝΑΦΗ ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 43 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α 44 — τι θησαυροί και πάνε χαμένοι... Προσκύνησα σε δισυπόστατες και τρισυπόστατες εκκλησιές και ξωκλήσια κι είδα τραυματισμένους Παντοκράτορες και κουρσεμένα τέμπλα, σαρακοφαγωμένους θρόνους και μισοσβησμένες Παναγιές με το Βρέφος στην αγκάλη — η Χρυσοπηγή, η Θεοσκέπαστη, η Βρεφοκρατούσα... Όλη η πίκρα και η δόξα του Αιγαίου είναι αποτυπωμένες σ’ αυτά τα σπαράγματα της τέχνης και της ευλάβειας. Δεν άντεξα άλλο τόση πίκρα και τόση δόξα. Μπάρκαρα σ’ ένα καλυμνιώτικο ξυφιάρικο που ξέπεσε κατά τις Κυκλάδες, πέρασα μια νύχτα στο πέλαγος φουντάροντας σημαίες κάθε δυο μίλια, και την επαύριο ποδίσαμε στην Ανάφη και βγήκα φορτωμένος με σκορπίνες, σαργούς και μελανούρια — η αμοιβή μου. Κι ύστερα άραξα εδώ, στο Κλεισίδι, σ’ αυτή την αετοφωλιά μεταξύ ουρανού και γης. Τ α βράδια ανηφορίζω κατά τη Χώρα με τις θολωτές στέγες και τ’ ασβεστωμένα φιδωτά καλντερίμια, αντιπαλεύω με το τρελό μελτέμι —που με πάει και με φέρνει πέρα δώθε— ζυμώνομαι με τους καλοσυνάτους ανθρώπους που ζουν μιαν αφτιασίδωτη ζωή, τσουγκρίζω το ποτήρι μου με ξένους και ντόπιους στην ταβέρνα του Παναγιώτη και, μπροστά σ’ ένα πιάτο φάβα και λίγο λιαστό χταποδάκι, ακούω ιστορίες παράξενες για ταξίδια στην Αφρική που θυμίζουν Κόντογλου, ακούω και για τους εξόριστους του ’36 από σεβάσμιους γέροντες, ανθρώπους που βασάνισε κι η θάλασσα κι η φτώχεια. —Εδώ ήταν εξόριστοι και κάποιοι «μεγάλοι», ο Σβώλος, ο Σοφιανόπουλος, ο Γληνός... Τους αγαπούσε ο κόσμος, όπως αγαπούσε κι όλους τους άλλους εξόριστους... Μα αυτοί ζούσαν σε κολεκτίβες, είχαν κοινό ταμείο, δεν θέλανε συνάφειες με τους χωριανούς... Ήτανε μαραγκοί, χτιστάδες, σκαφτιάδες, καρβουνάδες, σαπουνάδες, μάγεροι, αγρότες... Καλλιεργούσαν κάτι χωραφάκια, κάτι ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 πεζούλες δηλαδή, που σκάβανε στα βράχια και βγάζανε λίγο κριθάρι, λίγα όσπρια, λίγα ποτιστικά... Είχανε και καμιά κοτούλα, καμιά γουρούνα, κάνα μελίσσι, κάτι κατσικοπρόβατα — και πορεύονταν... Α, είχανε και δυο γαϊδάρους, τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι... Έκαναν και κάτι γιορτές, θέατρο, καραγκιόζη, χορούς... Συναμεταξύ τους όμως... Μόνο στην εκκλησιά δε πάγαιναν... Αυτοί είχαν άλλους θεούς... Καταλαβαίνεις... Οι σεβάσμιοι γέροντες κουνάνε με νόημα το κεφάλι τους: Καταλαβαίνεις... Κουνάω κι εγώ το κεφάλι μου αμήχανα και σιωπώ. Συλλογίζομαι αστραπιαία πόσο πυκνό περιεχόμενο μπορεί να πάρουν κάποιες λέξεις σ’ ορισμένες στιγμές: Καταλαβαίνεις... Και οι σεβάσμιοι γέροντες κάνουν τον επίλογο της κουβέντας: —Μετά τον Μεταξά, πολλοί από δαύτους τουφεκίστηκαν από τους Γερμανούς στην Καισαριανή... Κάποια Πρωτομαγιά... Κι άλλους τους μακέλεψαν στη Σαλονίκη... Μη τα σκαλίζεις τώρα... Μαύρα χρόνια! Νιώθω πολύ βαρύ το κλίμα. Διακρίνω ένα δάκρυ ν’ αργοκυλάει από το μάτι ενός γέροντα. Παίρνει μια χαρτοπετσέτα, το σφουγγίζει... —Άντε, στην υγειά σας, λέω και σηκώνω το ποτήρι μου για να φαιδρύνω κάπως την ατμόσφαιρα. Πετάγομαι όρθιος, ζυγώνω σ’ έναν τοίχο της ταβέρνας όπου κρέμεται μια επιγραφή και διαβάζω φωναχτά: «Το πρώτο ποτήρι φέρνει υγεία. Το δεύτερο ευεξία. Το τρίτο ευθυμία. Το τέταρτο πολυλογία. Το πέμπτο φασαρία. Το έκτο αψιμαχία. Και το έβδομο... την Αστυνομία!» Γυρίζοντας το κεφάλι, ρωτάω τους γέροντες: —Σε ποιο ποτήρι βρισκόμαστε τώρα; Χαμογελάνε. —Δε βαριέσαι. Τέτοιο κρασί δε χτυπάει. Άκου να δεις πόσα σταφύλια μπορεί να έχει μέσα. Μαντιλαριά, Αϊδάνια, Μελίσσια, Κλωσαριά, Ψωδροσίρικα, Γαϊδουριές, Αρσίτικα, Στριφιλιάτικα, Εφτάκιλα... Τι να τα κάμεις όμως... Οι νέοι δεν τα ξέρουν... Δεν ενδιαφέρονται γι’ αμπέλια και Μ ε τον Καπετάν Τζώρτζη γίναμε φίλοι γκαρδιακοί, που λένε. Κι αλωνίζουμε τώρα τις γύρω θάλασσες ψαρεύοντας. Πότε αρμενίζουμε κόστα κόστα στη νότια πλευρά: Κατσούνι, Ρούκουνας, Καταλιμάτσα, Μέγας Ποταμός, Πρασιές, απομονωμένοι κόρφοι για ιδιόρρυθμους τύπους («ξενέρωτους και σαμαράδες» σύμφωνα με το λεξιλόγιο του καπετάνιου) που βράζουν κακαβιές στην αμμουδιά και μαζεύουν αυγά γλάρων από τα βράχια ή πιάνουν πετρόψαρα. Άλλοτε πάλι βάζουμε πλώρη για τα τέσσερα τυραγνισμένα ερημονήσια, όπου κάποιος γκουρού πήρε μαζί του σαράντα πέντε φιάλες νερό κι απομονώθηκε —λέει— για αυτοσυγκέντρωση... Με ούριο άνεμο ορτσάρουμε για τα ψαροτόπια της βόρειας απόκρημνης πλευράς — Κάλαμος, Λιανή Πούντα, κυρά-Παναγιά... Εδώ ο καπετάνιος πέφτει σε βαθιά συλλογή, γιατί οι θάλασσες είναι δύσκολες. Δουλεύει σα νευρόσπαστο. Όταν όμως η ψαριά είναι γερή, ξαναβρίσκει τα κέφια του κι αρχίζει να ιστορεί απίθανα περιστατικά από τη ζωή του στις θάλασσες, που είναι ολοφάνερα γεννήματα της φαντασίας του. Μα τα πιο μεγάλα κέφια τα έχει όταν κοιτάζει τον πεντάχρονο γιο του, όρθιο πάνω στην κουβέρτα, μ’ ανοιχτά τα σκέλια —σαν τον Κολοσσό Ε σείς που πνίγεσθε στο νέφος της Αθήνας, έχετε νιώσει ποτέ τη χαρά να φουντάρεις σημαδούρες, νύχτα, στο δροσερό Αρχιπέλαγος; Έχετε νιώσει ποτέ την ευτυχία ν’ αντιπαλεύεις, μέρα μεσημέρι, με το τρελό μελτέμι που σε πάει πέρα δώθε, σ’ ένα καλντερίμι της Ανάφης; Αυτή η άγονη γραμμή πρέπει ν’ αλλάξει όνομα: Γραμμή της χαράς, γραμμή της ευτυχίας... ΧΡΟΝ ΙΚ Α της Ρόδου— να κρατάει άφοβος την καδένα και να ετοιμάζεται να φουντάρει την άγκουρα —όπως τη λέει— ενώ τον ραίνει η λευκή θαλασσόσκονη του σίφουνα. —Πω, πω, τι τσούρμο έχω ’γω, φωνάζει ο καπετάνιος ανεβάζοντας το κασκέτο του και κλείνοντάς μου πονηρά το μάτι. —Θα γίνει αντάξιος του πατέρα του, λέω, για να τον κουρδίσω. Κι είναι ακόμα πέντε χρονώ... Σκέψου σα μεγαλώσει... —Δεν έχει να κάνει η ηλικία, απαντάει κορδωμένος ο καπετάνιος. Εγώ ψάρευα από μικρό. Το ίδιο κι ο γιος μου. Αμ, τι θάρρεψες; Πως βγάζω εγώ κιοτήδες; Δεν έχει να κάνει η ηλικία, σου λέω. Είναι μια φράση που την ακούω κάθε μέρα από τα χείλια του, σαν μου ιστορεί τα φανταστικά κατορθώματά του κι έχει κατεβάσει κάνα ποτηράκι παραπάνω. —Δεν έχει να κάνει η ηλικία! —Καπετάνιε, τον ρωτάω ένα βράδυ, τον Σβώλο τον πρόλαβες; —Αν τον πρόλαβα... Ακόμα και τάβλι παίζαμε καμιά φορά, σαν ήθελε να ξεκουραστεί από τα βιβλία. —Μα, καπετάνιε, ο Σβώλος ήταν εξόριστος εδώ το ’36, δηλαδή πριν από εξήντα τόσα χρόνια. Κι εσύ είσαι πενηντάρης. —Δεν έχει να κάνει η ηλικία, σου λέω, απαντάει με θεία αφέλεια ο καπετάνιος μου, και κατεβάζει άλλη μια ρουφηχτή γουλιά. Είναι φανερό πως τώρα πια μιλάει το στριφιλιάτικο, το αρσίτικο, ή ξέρω ’γω ποιο άλλο... ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α χωράφια... Θέλουν μεγάλη ζωή, μεγάλο σπίτι... Κάποτε λέγαμε: «Σπίτι όσο χωρείς και χωράφι όσο θωρείς». Τώρα φεύγουν οι νέοι... Μια φούχτα μείναμε στο νησί... —Μικρό χωριό, κακό χωριό, φιλοσοφεί ένας ψαράς, ο καπετάν-Τζώρτζης, που παρακολουθεί την κουβέντα μας από το διπλανό τραπέζι, παίζοντας στο χέρι ένα κομπολόι από κοχύλια. —Α, καπετάνιε, δεν συμφωνώ μαζί σου, του λέω. Μα γιατί δεν έρχεσαι στην παρέα μας; —Τι να ’ρθω; Εγώ μόνο από θάλασσα σκαμπάζω. Θες να ’ρθεις εσύ με το καΐκι; Έλα. Σαν πέσει ο καιρός, σαλπάρουμε, με τη μπουνάτσα... ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 45 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΕΚΔΡ ΟΜΙΚ Α ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΑΤΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Μάρνη 20, 10433 Αθήνα ΤΗΛ: 210.52.35.149 e-mail: [email protected] / www.attikosomilos.gr ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΦΙΛΩΝ 2CV CITROEN Θεσσαλονίκης 38, 11854 Θησείο Αθήνα, ΤΗΛ: 210.34.60.761 e-mail: [email protected] www.2cvclub.gr ΕΝΩΣΗ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ Μαυροκορδάτου 7, 10678 Αθήνα ΤΗΛ: 210.38.07.093 - ΤΗΛ & ΦΑΞ: 210.38.06.924 e-mail: [email protected] / www.eoffisiolatria.gr ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΑΘΛΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Αιόλου 86, 10559 Αθήνα ΤΗΛ: ΤΗΛ: 210.32.10.411 & 210.32.40.373 εσωτ. 624 ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΚΤΗΣ Δάμωνος 8, 112 53 Αθήνα ΤΗΛ: 210.86.23.843 e-mail: [email protected] www.ofaktis.gr ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Ζαΐμη 45, 106 82 Αθήνα ΤΗΛ: 210.82.18.401 (2 γραφείο) ΦΑΞ: 210.88.11.520 e-mail: [email protected] / www.poa.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Ο «ΦΟΙΒΟΣ» Αγίου Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα THΛ. & ΦΑΞ: 210.52.23.669 ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΑΘΛΟΔΡΑΣΙΣ» Ζωναρά 6 Νεάπολις, 11472 Αθηνών ΤΗΛ & ΦΑΞ: 210.64.00.795 46 ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΘΗΝΩΝ «Ο ΠΑΝ» Αριστοτέλους 64, 10432 Αθήνα ΤΗΛ: 210.82.24.777 & fax: 210.82.24.351 e-mail: [email protected] / www.panas.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΕΚΙ (ΦΥΣ.ΕΙΚ.Ο.Σ.) c/o D. D. GALLERY Μελαντίας 8, 11631 Αθήνα ΤΗΛ: 210.75.22.322 - ΦΑΞ: 210.75.22.312 ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ» Βατατζή 11, Τ.Θ. 3274, 10210 Αθήνα ΤΗΛ: 6974.070.997 e-mail: [email protected] ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ «ΖΗΝΩΝ» Κολοκοτρώνη 80, 18535 Πειραιάς ΤΗΛ: 210.41.70.810 - ΦΑΞ: 210.41.29.100 e-mail: [email protected] ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΣΚΑΚΙΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ «ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ» Καραΐσκου 30-32, 18532 Πειραιάς ΤΗΛ: 210.41.74.094 e-mail: [email protected] ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΝΙΚΑΙΑΣ «Ο ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΗΣ» Βρυούλων 69 & Ικονίου, 18450 Νίκαια ΤΗΛ & ΦΑΞ: 210.49.30.470 e-mail: [email protected] / www.fysiolatris.net ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΑΤΤΙΚΗΣ Πραξιτέλους 121, 18532 Πειραιά ΤΗΛ: 210.41.77.561 www.odoiporikos.gr ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΝΙΚΑΙΑΣ Μιλτιάδου και Δραγούμη 30, 15122 Μαρούσι ΤΗΛ.: 2108064663 / 6976785599 Κ. Γέμελου 119, 18453 Νίκαια THΛ. & ΦΑΞ: 210.49.08.666 e-mail: [email protected] / www.ofon.gr ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ «ΟΛΥΜΠΟΣ» Κάνιγγος 6, 18534 Πειραιάς ΤΗΛ: 210.41.25.520 - ΦΑΞ: 210.92.28.739 ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ - ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ «ΦΟΙΒΟΣ» 25η Οδός Πλατεία Αγ. Τριάδας εντός Δημαρχείου Ελληνικού κ. Μαίρη Δημητρακοπούλου, Ελληνικό THΛ: 697.379.5576 e-mail: [email protected] ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ «Φ.Ο.Κ. - ΖΕΦΥΡΟΣ» Σαπφούς 90, 17676 Καλλιθέα ΤΗΛ: 210.95.96.302 & 210.95.97.470 Κιθαιρώνος 12, 18540 Πειραιάς ΤΗΛ: 210.41.35.387 ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΥΜΗΤΤΟΥ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Αμισσού & Ανδρέα Λεντάκη, 17237 Υμηττός ΤΗΛ: 210.76.25.856 e-mail: [email protected]/[email protected] Μεσσηνίας 14-16, 185 34 Πειραιάς ΤΗΛ: 210.41.70.814 - ΦΑΞ: 210.41.30.632 e-mail: [email protected] / www.fop.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΤΡΩΝ Μεσολογγίου 40, 14231 Νέα Ιωνία ΤΗΛ: 210.27.75.367 & ΦΑΞ: 210.27.10.631 e-mail: [email protected] / www.foni.org.gr Πλατεία Αριστοτέλους 5, 54624 Θεσσαλονίκη ΤΗΛ: 231-0224710 - ΦΑΞ: 231-0239859 e-mail: [email protected] www.seoreivaton.gr Δημ. Βότση 42, 26221 Πάτρα ΤΗΛ: 261-0226159 - ΦΑΞ: 274356 e-mail: [email protected] www.fysiolatrikos.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ Πλωμαρίου 2, Αγ. Μαρίνα 9005 Νέα Μάκρη ΤΗΛ: 2294091611 ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΛΑΥΡΙΟΥ Ελευθερίου Βενιζέλου 1, Τ.Θ. 38, 19500 Λαύριο ΤΗΛ: 22920-25369 www.facebook.com/eeolavrioy ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ελπίδος 52, Συκιές,, 56625 Θεσ/νίκη ΤΗΛ: 231-0622418 & 638300ΦΑΞ: 231-0638301 e-mail: [email protected] / www.bao.gr ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «Ο ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΣ» Τραπεζούντος 6, 54643 Θεσσαλονίκη THΛ. & ΦΑΞ: 231-0832322 ΟΜΙΛΟΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Καλαποθάκη 20, 54624 Θεσσαλονίκη ΤΗΛ: 231-0273280 ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΒΟΛΟΥ «ΝΕΑ ΖΩΗ» Χατζηαργύρη 1, 38333 Βόλου ΤΗΛ: 2421-035915 - ΦΑΞ: 2421-044050 ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ Άρεως 16, 53100 Φλώρινα Νίκος Ταμουτσέλης ΤΗΛ: 697 321 8603 www.foof.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΒΟΛΟΥ «Ο ΠΑΝ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΔΡΟΜΕΩΝ ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ Σόλωνος 2, 38333 Βόλος ΤΗΛ: 24210-24290 - ΦΑΞ: 24210-27053 e-mail: [email protected] / www.panvolou.blogspot.com www.facebook.com/pages/-/50325136794 Τριανταφυλλάκου 2, 22100 Τρίπολη ΤΗΛ/ΦΑΞ: 27102 31 081 ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Πλ. Παναγοπούλου 4, 30100 Αγρίνιο ΤΗΛ: 26410-26984 & 26410-24767 ΦΑΞ: 26410-59349 e-mail: [email protected] / www.geagr.gr ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ «ΟΛΥΜΠΟΣ» Ιθακησίου 1, 60200 Λιτόχωρο Πιερίας ΤΗΛ: 23520-84200 e-mail: [email protected] / www.fslo.gr facebook: ΦΣΛ Ολυμπος Παναρκάδων 11, 22100 Τρίπολη ΤΗΛ: 271-0231368 - ΦΑΞ: 27950-22086 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΑΪΣΤΑΣ ΖΑΓΟΡΙΟΥ Λάιστα Ζαγορίου. 44010 Ιωάννινα ΤΗΛ: Γεώργιος Μυλωνάς 6972550679 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Κυριάκι, 32006 Βοιωτία ΤΗΛ: 690 919 2890 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΗΡΑΙΑΣ Ν. ΑΡΚΑΔΙΑΣ «Η ΓΚΟΥΡΑ» Δήμος Ανατολικού Ολύμπου, 60063 Λεπτοκαρυά Πιερίας ΤΗΛ: 2352-031585 [email protected] ΤΗΛ: 210 2626 238 ΧΡΟΝ ΙΚ Α ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΚΔ ΡΟΜΙΚ Α ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ • 1/2014 47 Να περπατούμε τις ερμιές, τ’ απάτητα τα δάση, πούναι τα γάργαρα νερά, τ’ αμάζευτα λουλούδια, που κελαϊδούν ανύποπτα οι πέρδικες, τ’ αηδόνια. Κώστας Κρυστάλλης «Η Φλογέρα» (απόσπασμα) ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΞΕΝΩΝΩΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Μπόταση 11, 10682 Αθήνα • ΤΗΛ: 210-3302340 - ΦΑΞ: 210-3302428 www.ofoese.com • e-mail: [email protected]
© Copyright 2024 Paperzz
