1 ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α) Ποιά από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή 1. Τα μέταλλα είναι κακοί αγωγοί του ηλεκτρισμού 2. Τα αμέταλλα είναι ελατά και όλκιμα 3. Το μόνο μέταλλο που είναι υγρό, σε 25°C, είναι ο υδράργυρος (Hg) 4. Τα χημικά στοιχεία διασπώνται σε απλούστερες ουσίες με χημικές μεθόδους 5. Στη φύση υπάρχουν χιλιάδες χημικά στοιχεία 6. Μερικά μέταλλα δεν είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρικού ρεύματος 7. Το βρώμιο σε θερμοκρασία δωματίου είναι στερεό 8. Όταν ένα ουδέτερο άτομο μετατρέπεται σε ιόν αλλάζει ο αριθμός νετρονίων. 9. Οι χημικές ενώσεις δεν έχουν καθορισμένη σύσταση. Β) Ποιές από τις ακόλουθες προτάσεις είναι αληθείς: (Συνολικά οι 7 είναι σωστές) 1. Ο δείκτης στο μόριο μιας χημικής ένωσης μας λέει τον αριθμό ατόμων ενός στοιχείου σε ένα μόριο μιας ουσίας 2. Ο δείκτης στο μόριο μιας χημικής ένωσης μας λέει τον αριθμό πρωτονίων στο άτομο του αντίστοιχου στοιχείου 3. Το στοιχείο N2 είναι: διατομικό 4. Ατομικότητα ενός στοιχείου είναι ο αριθμός των ατόμων που περιλαμβάνει το μόριο ενός στοιχείου 5. Ατομικότητα ενός στοιχείου είναι ο ατομικός αριθμός ενός στοιχείου 6. Όλα τα αμέταλλα στη θερμοκρασία δωματίου είναι αέρια. 7. Το βρώμιο σε θερμοκρασία δωματίου είναι υγρό 8. Ένα χημικό στοιχείο αποτελείται από άτομα με τον ίδιο ατομικό αριθμό Ζ 9. Ένα άτομο έχει 10e-, 11p+ και 12n◦. Άρα είναι ουδέτερο 10. Ο μαζικός αριθμός Α είναι το άθροισμα πρωτονίων και νετρονίων 11. Η χημική αντίδραση 2Mg+ O2→ 2MgO είναι ισοσταθμισμένη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 2 Γ)Να βρείτε τις λέξεις που λείπουν. Μετά τη δεύτερη προσπάθεια εμφανίζεται μια λίστα για να επιλέξετε. Σε μια χημική αντίδραση ..... .......... των αντιδρώντων ισούται με ......... .............. των προϊόντων Μια χημική εξίσωση είναι σωστά γραμμένη όταν είναι .......... Να γράψετε τη σωστή λέξη στο κενό. Κάθε ομογενές μίγμα ονομάζεται: Η αναλογία μαζών του υδρογόνου και του οξυγόνου για το σχηματισμό νερού είναι: Οι οξειδώσεις που γίνονται πολύ γρήγορα και συνοδεύονται από εμφάνιση φλόγας ονομάζονται: Διάλυμα ζαχαρόνερου 10%w/w σημαίνει: 1. στα 100ml νερού υπάρχουν 10ml ζάχαρης 2. στα 100ml νερού υπάρχουν 10gr ζάχαρης 3. ότι τα 90gr είναι νερό και τα 10gr ζάχαρη Στη χημική αντίδραση: Mg+ O2→ MgO (Συνολικά 3 είναι σωστές) 1. Πρέπει να θέσουμε τον συντελεστή 3 πριν από το Μg 2. Πρέπει να θέσουμε τον συντελεστή 2 πριν από το ΜgO 3. Πρέπει να θέσουμε τον συντελεστή 2 πριν από το Μg και το συντελεστή 2 πριν από το ΜgO 4. Είναι ενδόθερμη 5. Είναι εξώθερμη 6. Το Mg είναι αέριο, το Ο2 αέριο και το MgO στερεό 7. Το Mg είναι στερεό, το Ο2 αέριο και το MgO στερεό 1. Στις αντιδράσεις που ακολουθούν να συμπληρώσετε τα κενά: 1. 2.άνθρακας+ +θείο→θειούχος σίδηρος →διοξείδιο του άνθρακα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 3 3. +οξυγόνο→νερό 4. οξείδιο του υδραργύρου θέρ/νση 2. Τα οξείδια των +οξυγόνο είναι στερεά ενώ τα περισσότερα οξείδια των είναι αέρια. Στις καύσεις θερμότητα και τα των καύσεων ονομάζονται καυσαέρια. 3. α) Να συμπληρωθούν τα κενά στις προτάσεις με τις κατάλληλες λέξεις: Το χημικό στοιχείο είναι μια ουσία που αποτελείται μόνο από άτομα που έχουν τον ίδιο αριθμό στον πυρήνα τους. Οι χημικές ενώσεις είναι ουσίες που αποτελούνται από δυο ή περισσότερα στοιχεία ενωμένα με σταθερή αναλογία β) Δίνονται οι ουσίες: CO2, H2, H2O, N2, NH3, O2 Aπό αυτές χημικές ενώσεις είναι: 3. Το νερό αποτελείται από δύο στοιχεία το είναι και το τα στοιχεία αυτά ενώ το νερό είναι υγρό. Η αναλογία μάζας υδρογόνου και οξυγόνου είναι . ενώ η αναλογία όγκων υδρογόνου και οξυγόνου είναι του καθαρού νερού είναι η 1g/cm3, το σημείο με μονάδα μέτρησης συνήθως ίσο με 100oC και το σημείο Το καθαρό νερό είναι Οι φυσικές ίσο με 0oC. αγωγός του ηλεκτρισμού. 4. Να γίνουν οι υπολογισμοί: α) Έχουμε 20g σίδηρο και 5g θείο. Κατά την αντίδραση τους: Fe+S→FeS χρησιμοποιήθηκε όλη η ποσότητα του θείου και σχηματίσθηκαν 15g θειούχου σίδηρου. Πόσος σίδηρος περίσσεψε και πόση είναι η αναλογία μαζών που αντιδρούν ο σίδηρος με το θείο; β) Κατά την αντίδραση 50g οξυγόνου (O2) και υδρογόνου (H2) για το σχηματισμό νερού: 2H2+O2→2H2O δημιουργήθηκαν 36g υδρατμών. Αν η αναλογία για το σχηματισμό του νερού είναι 8g οξυγόνου προς 1g υδρογόνο (8/1) και στο τέλος δεν έμεινε καθόλου υδρογόνο να βρείτε πόση ποσότητα οξυγόνου περίσσεψε. γ) Το οξυγόνο (O2) αντιδρά με τον άνθρακα (C) με αναλογία μαζών 8/3. Αν έχουμε 20g οξυγόνο ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 4 και 12g άνθρακα πόση είναι η μέγιστη ποσότητα οξυγόνου σε g και πόση η μέγιστη ποσότητα άνθρακα σε g που μπορούν να αντιδράσουν για να σχηματίσουν διοξείδιο του άνθρακα: C+O2→CO2 Πόση ποσότητα άνθρακα δεν αντέδρασε; 5. Να γράψετε όπου χρειάζεται τους συντελεστές των παρακάτω χημικών αντιδράσεων. Στη περίπτωση που μόνο ένα μόριο στοιχείου ή ένωσης συμμετέχει στη χημική αντίδραση τότε να γράψετε ως συντελεστή τον αριθμό 1. Προσοχή στα άτομα που βρίσκονται μέσα σε παρένθεση και αποτελούν ομάδα. CuSO4 + Na + Al + Ca + Fe → FeCl2 → HCl → H2O → FeSO4 + NaCl + AlCl3 + Ca(OH)2 + Cu Fe H2 H2 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 5 ΧΗΜΕΙΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1. Διαλύουμε 50g άλατος σε νερό. Αν το διάλυμα που προκύπτει έχει όγκο 400mL ποια είναι η %w/v περιεκτικότητά του; 2. Διάλυμα αλατόνερου έχει περιεκτικότητα 10%w/w. Πόσα γραμμάρια άλατος υπάρχουν σε 2kg αυτού του διαλύματος; 3. Διάλυμα ζάχαρης έχει περιεκτικότητα 10%w/w και πυκνότητα 1,03g/mL. Ποια είναι η %w/v περιεκτικότητά του; 4. Διάλυμα ζάχαρης έχει περιεκτικότητα 60%w/v και πυκνότητα 1,15g/mL. Ποια είναι η %w/w περιεκτικότητά του; 5. Διάλυμα αλατόνερου έχει μάζα 300g και περιεκτικότητα 20%w/w. Το διάλυμα θερμαίνεται οπότε εξατμίζονται 60g νερό. Ποια είναι η νέα %w/w περιεκτικότητά του; 6. Υδατικό διάλυμα μιας ουσίας έχει μάζα 400g και περιεκτικότητα 20%w/w. Στο διάλυμα προσθέτουμε 200g νερό. Ποια είναι η νέα %w/w περιεκτικότητά του διαλύματος; 7. Αναμειγνύουμε 100g αλατόνερου περιεκτικότητας 10%w/w με300g αλατόνερου περιεκτικότητας 30%w/w. Ποια είναι η %w/w περιεκτικότητα του διαλύματος που προκύπτει; ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 6 ΧΗΜΕΙΑ Β’ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα: ΣΤΟΙΧΕΙ Ο ΣΥΜΒΟΛ Ο ΑΝΘΡΑΚΑ Σ ΗΛΙ Ο H ΜΟΛΥΒΔ ΟΣ Cl ΠΥΡΙΤΙ Ο S ΑΡΓΙΛΙ Ο M n ΦΘΟΡ ΙΟ K 2. α. Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. β. Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. 3. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λάθος (Λ): α. Σε ένα ετερογενές μίγμα δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά του με γυμνό μάτι ή με μικροσκόπιο. β. Οι ενδόθερμες αντιδράσεις συνοδεύονται από έκλυση θερμότητας. γ. Το χημικό στοιχείο που έχει σημείο πήξης -219ºC και σημείο βρασμού -183ºC είναι αέριο σε θερμοκρασία δωματίου(20ºC). δ. Τα αμέταλλα σε θερμοκρασία δωματίου είναι συνήθως υγρά. ε. Σε μια χημική αντίδραση η συνολική μάζα των αντιδρώντων είναι ίση με τη συνολική μάζα των προϊόντων της αντίδρασης. 4. Πόσα ηλεκτρόνια και πόσα νετρόνια έχει ένα άτομο που έχει μαζικό αριθμό 27 και ατομικό αριθμό 13. Δικαιολογήστε την απάντησή σας. 5.Τα παρακάτω σχήματα παριστάνουν άτομα και ιόντα: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 7 e- e- e- e- p+ p+ p+ n p+ (Α) n p+ e- e(Β) p+ p+ e(Γ) (Δ) α. Ποια είναι άτομα; β. Ποιο είναι το ανιόν; γ. Ποιο είναι το κατιόν; δ. Ποιο έχει μαζικό αριθμό ίσο με 3 ; Δικαιολογήστε την απάντησή σας. 6. Τι μας δείχνει ο χημικός τύπος Na+Cl- για το χλωριούχο νάτριο; 7. Διάλυμα μιας ουσίας έχει μάζα 0,8kg και περιεκτικότητα 30%w/w. Στο διάλυμα προσθέτουμε 400g Η2Ο(νερό). Να βρεθεί η νέα %w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. 8. Συμπληρώστε τους συντελεστές στις παρακάτω χημικές εξισώσεις, όπου είναι απαραίτητο: Mg + Ο2→ MgO C + Ο2→ CO2 Ν2 + Η2→ ΝΗ3 9. α. Τι ονομάζουμε μεταλλεύματα; Δώστε ένα παράδειγμα. β. Να αναφέρετε 3 παραδείγματα ορυκτών καυσίμων. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 8 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ 1. α)Ποια μίγματα λέμε ετερογενή και ποια ομογενή; β) Τι ονομάζουμε διαλύματα; γ)Ποια από τα παρακάτω μίγματα είναι ομογενή (Ο) και ποια ετερογενή(Ε): νερό με κιμωλία ( ),νερό με κρασί ( ),νερό με λάδι ( ),βούτυρο( ), χώμα με νερό ( ) 2. Διαλύουμε 50g άλατος σε νερό. Αν το διάλυμα που προκύπτει έχει όγκο 400mL ποια είναι η %w/v περιεκτικότητά του; 3. α) Να αναφέρετε δύο διαφορές μεταξύ χημικών ενώσεων και μιγμάτων. β) Ποια από τα παρακάτω υλικά είναι μίγματα; χαλκός, γάλα, χλώριο, οξυγόνο, χυμός λεμονιού, αέρας 4. α) Σε τι διαφέρουν τα μόρια των χημικών ενώσεων από τα μόρια των χημικών στοιχείων; β) Ποιες από τις παρακάτω ουσίες είναι χημικές ενώσεις και ποιες χημικά στοιχεία; οξυγόνο, χλωριούχο νάτριο, άνθρακας, υδρογόνο , νερό, διοξείδιο του άνθρακα 5. Στα παρακάτω σχήματα παριστάνονται αέριες μορφές ύλης. Αν κάθε κύκλος διαφορετικού περιεχομένου αντιπροσωπεύει άλλο είδος ατόμου, αντιστοιχίστε κατάλληλα. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 9 (Α) (Β) (Γ) (Δ) (Ε) (Ζ) 1. μίγμα μονοατομικών στοιχείων( ) 2. διατομικό στοιχείο( ) 3. μίγμα στοιχείου-χημικής ένωσης( ) 4. μίγμα χημικών ενώσεων( ) 5. χημική ένωση( ) 6. μίγμα διατομικών στοιχείων( ) 6 . Να συμπληρώσετε τον πίνακα: ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΦΘΟΡ ΙΟ ΣΥΜΒΟΛ Ο ΘΕΙΟ H ΜΟΛΥΒΔΟΣ Cu ΠΥΡΙΤΙΟ Ο ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ Mg 7. Ένα άτομο έχει μαζικό αριθμό 31 και ατομικό αριθμό 15. Να βρείτε τον αριθμό των πρωτονίων, νετρονίων και ηλεκτρονίων του. Δικαιολογήστε την απάντησή σας. 8. Συμπληρώστε τους συντελεστές στις παρακάτω χημικές εξισώσεις: Η2 + Cl2→ ΗCl Η2Ο2 → Η2O+ Ο2 Fe + 3O2→ Fe2O3 9. α) Τι διαφορετικό δείχνουν οι συμβολισμοί : 2Ν και Ν2; β) Τι μας δείχνει ο μοριακός τύπος μιας χημικής ένωσης; γ) Τι πληροφορίες παίρνουμε από το μοριακό τύπο CO2 για το διοξείδιο του άνθρακα; ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ K 10 Στοιχείο Σύμβολο Άζωτο N Άνθρακας C Αργίλιο Al Αργό Ar Άργυρος Ag Ασβέστιο Ca Βρώμιο Br Ήλιο He Θείο S Ιώδιο I Κάλιο K Κασσίτερος Sn Λευκόχρυσος Pt Μαγγάνιο Mn Μαγνήσιο Mg Μόλυβδος Pb Νάτριο Na Νικέλιο Ni Οξυγόνο O Πυρίτιο Si Σίδηρος Fe ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ 11 Υδράργυρος Hg Υδρογόνο H Φθόριο F Φωσφόρος P Χαλκός Cu Χλώριο Cl Χρυσός Au Χρώμιο Cr Ψευδάργυρος Zn ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΜΑΝΗΣ ΦΑΝΗΣ - ΦΥΣΙΚΟΣ