ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ Μάθημα 6ο: Απ’ τους Δεινόσαυρους στα Πτηνά η Γή στο Μεσοζωϊκό αιώνα η πρώτη κατάκτηση του αέρα: Πτεροσαύρια Δεινοσαύρια φτιάχνοντας φτερά το τέλος του Μεσοζωϊκού Πτηνά • Η Γη στο Μεσοζωϊκό αιώνα (250-65 My) http://web.missouri.edu/~hbmq3/paleomaps.htm Τριαδικό (250-200) Ιουρασικό (200-145) Κρητιδικό (145-65) • ΜΕΣΟΖΩΙΚΟΣ Διάρρηξη της Παγγαίας – δημιουργία Ατλαντικού Απόσπαση Ινδίας- διάνοιξη Ινδικού ωκεανού Κλείσιμο Τηθύος - Αλπική Ορογένεση Τάση κλιματικής ομοιομορφίας Εμφάνιση Αγγειοσπέρμων φυτών • Archosauria Ornithodira Crurotarsi ARCHOSAURIA Περμιο Scleromochlus Α. Τριαδικό • Scleromochlus Α. Τριαδικό, 7 δείγματα ~19 cm Σχετικά μεγάλο κρανίο με πολλά ανοίγματα,7 αυχενικοί, κοντά εμπρόσθια άκρα, άκρα κάτω από το σώμα, 2ο +3ο δάκτυλο συνενωμένα, επιμήκη λεπτά οστά με κενά, πρωτόγονη άρθρωση αστραγάλου, κνήμη>μηρού, 4 επιμήκη μεταπόδια • Οrnithodira: Pterosauria A. Tριαδικό-Κρητιδικό Tα ιπτάμενα ερπετά ή πτεροσαύρια αποτελούν τα πρώτα Σπονδυλωτά, που ξεπέρασαν το πρόβλημα της βαρύτητας και μπόρεσαν να πετάξουν, ώστε να κατακτήσουν τον εναέριο χώρο. Aυτό έγινε δυνατό με κατάλληλες προσαρμογές των εμπρόσθιων άκρων που μετασχηματίστηκαν σε πτέρυγες και του στέρνου για να τις υποστηρίζει Κοντό σώμα-μειωμένα και ενωμένα οστά ισχίου -5 επιμήκη πίσω δάκτυλα-μακρύς λαιμός – μεγάλο κρανίο με οξύληκτο ράμφος- χέρι με τρία ονυχοφόρα δάκτυλα- επίμηκες 4ο δάκτυλο, πτεροειδές Ανατομία εμπρόσθιου άκρου Πτεροσαύριου Πτεροειδές 4ο Δάκτυλο Βραχίων Εφαπτόμενες Κερκίδα και Ωλένη Μεμβράνη Κορακοειδές Στέρνο με καρίνα • Pterosauria Pteranodon- Α. Κρητιδικό Rhamphorhynchus K. Iουρασικό Pterodactylus- Α. Κρητιδικό Eudimorphodon- Α. Τριαδικό PTEROSAURIA • Eudimorphodon, Α. Τριαδικό Ιταλία Άνοιγμα «φτερών»: 1 μέτρο 9cm 110 δόντια Pteranodon ~6m Εξειδίκευση «ράμφους» Nemicolopterus 25cm Pterodactylus ~1.5m • Ornithodira: Dinosauria (=δεινές σαύρες, 1842-R. Owen) 500 γένη, >1000είδη Προέρχονται από μικρά δίποδα σαρκοφάγα αρχοσαύρια Εμφανίζονται στο Μ.-Α. Tριαδικό στην Γκοτβάνα και μέχρι το τέλος αυτής της περιόδου είναι παρούσες όλες οι σημαντικές ομάδες, φυτοφάγων και σαρκοφάγων Πλήττονται από τη Μαζική Εξαφάνιση του τέλους του Κρητιδικού εκτός από τα Πτηνά που θεωρούνται απόγονοί τους. Από φυλογενετική άποψη τα Δεινοσαύρια περικλείουν τα Πτηνά, αλλά για λόγους απλοποίησης εδώ χρησιμοποιείται ο όρος για τα non-Avian Dinosauria • Dinosauria-συναπομορφίες ή σχεδόν…. Όρθια σταση Επιμήκης ουρά Επιμήκη οπίσθια άκρα (2* εμπρόσθια) Μακρύς λαιμός Διακριτές κατηγορίες σπονδύλων Μειωμένα εμπρόσθια IV, V δάκτυλα Σχεδόν αντιστικτό Ι εμπρόσθιο δάκτυλο Ιερό οστό > 3 σπονδύλους Λεπτά οστά λεκάνης και acetabulum με οπή Επιμήκης ωμοπλάτη Βραχίονας με επιμήκη ακρολοφία Λαγόνιο οστό με οπίσθια πλάτυνση Κνήμη με φαρδύ κάτω άκρο Αστράγαλος με επιπλέον προεξοχή για κνήμη Google: dinosauria Εoraptor, Α. Τριαδικό Pisanosaurus, A. Τριαδικό O S Ηerrerasaurus, M. Τριαδικό DINOSAURIA Dinosauromorpha O Ornithischia Marasuchus, M. Τριαδικό S Saurischia • Marasuchus, 230My (M. Τριαδικό) Wikipedia: Marasuchus 1,3 μέτρα μήκος Σαρκοφάγος Χέρι < ½ ποδιού Ανοιχτό accetabulum λεκάνης Όρθια στάση • Ornithischia vs Saurischia λαγόνιο ισχιακό ηβικό Η βασική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο ομάδων δεινοσαύρων έγκειται στην κατασκευή της λεκάνης και ιδιαίτερα στην σχέση ηβικού και ισχιακού οστού • Ornithischia Pisanosaurus Α. Τριαδικό 1μέτρο δίποδο φυτοφάγο Iguanodon Ιουρασικό-Κρητιδικό Ορνιθόποδο-10μέτρα δί/τετραποδο φυτοφάγο Triceratops A. Κρητιδικό Μαρτζινοκεφάλιο-9μέτρα τετραποδο φυτοφάγο • Saurischia Herrerasaurus Eoraptor Μ-Α Τριαδικό • Sauropoda Plateosaurus A. Τριαδικό 5-10μέτρα δίποδο φυτοφάγο Apatosaurus Ιουρασικό ~23μέτρα τετράποδο φυτοφάγο O S O Ornithischia DINOSAURIA • Theropoda • Θηρόποδα S Saurischia «χέρι» με τρία δάκτυλα οπλησμένα με ισχυρά νύχια 13m Tyrannosaurus 1m Compsognathus Ιουρασικό Theropoda Coelophysis Α. Τριαδικό • Maniraptora και η καταγωγή των πτηνών (Aves) Velociraptor Oviraptor 2m 2m Deinonychus MANIRAPTORA 3.5m K. Κρητιδικό Κίνας ~Οβιραπτορας Microraptor Caudipteryx Δρομεόσαυροι Πιθανόν όλοι οι Μανιράπτορες αναπτύσσουν πτέρωμα για λόγους επίδειξης Sinornithosaurus • Protarchaeopteryx, Κ. Κρητιδικό (124.5 My) Κίνας, ένας φτερωτός δεινόσαυρος “κούφια οστά» γιάντες συμμετρικά φτερά Διαφορές μεταξύ ενός Θηρόποδου και ενός πτηνού Συνδετικός Κρίκος ? Πυγοστήλη στέρνο • Archaeopteryx lithographica, Solnhofen Γερμανία -Ανω Ιουρασικό 1861 Χαρακτήρες Θηρόποδου Τριδάκτυλα «χέρια» Δόντια Ουρά Νύχια Προς τα πίσω ισχίο Χαρακτήρες Πτηνού Επιμήκης δείκτης Γιάντες Μεγάλο στέρνο Φτερά Λαιμός “S” Μερική σύμφυση Mt Αντιστικτό πίσω δάκτυλο Κενά οστά • Θεωρίες πτήσης: Arboreal vs Cursorial vs Display Καθώς αποδείχθηκε ότι το πτέρωμα δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό των πτηνών αλλά κληρονομείται από τους Μανιράπτορες, αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες για να επεξηγήσουν το πώς και γιατί πέταξαν τα πρώτα πραγματικά πουλιά. Arboreal: σχετίζει την ικανότητα πτήσης με μία δεντρόβια διαβίωση Cursorial: σχετίζει την ικανότητα πτήσης με την επιτάχυνση Display: σχετίζει την ικανότητα πτήσης με την ηθολογία των φτερωτών δεινοσαύρων YouTube.com: 1. Feather Evolution 2. Wing Evolution • AVES - Πτηνά Η εξέλιξη των Πτηνών πραγματοποιείται σε δύο βασικές φάσεις: -Κατά το Κρητιδικό με τις Εναντιόρνιθες και -Κατά τον Καινοζωϊκό με τα Παλαιόγναθα και Νεόγναθα Ichthyornis A. Κρητιδικό Hesperornis A. Κρητιδικό Iberomesornis A. Κρητιδικό AVES ORNITHURAE Confusiornis Κ. Κρητιδικό Archaeopteryx A. Ιουρασικό Protarchaeopteryx • Confusiornis, K. Kρητιδικό Κίνας Απουσία ουράς Απουσία δοντιών Ράμφος • Enantiornithes-Εναντιόρνιθες, Κρητιδικό Ανάποδη άρθρωση Ωμοπλάτης-Κορακοειδούς απ’ ότι στα υπόλοιπα πτηνά Ατελής σύμφυση μεταταρσικών οστών Sinornis Iberomesornis A. Kρητιδικό Ισπανίας Πυγοστήλη Κορακοειδές HALLUX Enantiornis • Hesperornis, Ichthyornis • Palaeognathae Χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες δομές στην άνω γνάθο και το κρανίο Παρότι μορφές του Β. Ημισφαιρίου διατηρούν την ικανότητα πτήσης, εκείνες του Νότιου (Στρουθοκάμηλοι, Kiwis, Emu, Rheas) τη χάνουν. Aepyornis (elephantbird) 17os Μαδαγασκάρη Palaeotis Dinornis 3,5 m • Neognathae 10000 είδη 140 οικογένειες Συνοστεωμένα μεταταρσικά, επιμήκες 3ο δάκτυλο και <13 σπονδύλους Argentavis άνοιγμα 7.5m Gastornis 2m Dodo C-T extinction ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ Πτεροσαύρια (1οικογένεια) Εναντιόρνιθες Εσπερόρνιθες Non-avian δεινόσαυροι ΕΠΙΒΙΩΝΟΥΝ Χελώνες Λεπιδοσαύρια 5 στα 5 κροκοδειλόμορφα παλαιόρνιθες/νεόρνιθες Σύνοψη Στη διάρκεια του Μεσοζωϊκού κυριαρχούν δύο ομάδες ορνιθόδειρων αρχοσαύριων τα Πτεροσαύρια και τα Δεινοσαύρια Τα Πτεροσαύρια με ειδικές προσαρμογές του θώρακα και των εμπρόσθιων άκρων σε μεμβρανώδεις πτέρυγες θα κατακτήσουν τους Μεσοζωϊκούς αιθέρες ενώ τα Δεινοσαύρια θα εμφανιστούν στο Μ. Τριαδικό και θα εξελιχθούν και εξαπλωθούν γρήγορα παρουσιάζοντας τεράστια ποικιλομορφία. Ανάλογα με τη δομή της λεκάνης, τα Δεινοσαύρια διακρίνονται σε Ορνιθίσχια και Σαυρίσχια. Τα πρώτα συνιστούν μία ομάδα ως επί το πλείστον φυτοφάγων τετράποδων δεινοσαύρων με πολλές παραλλαγές. Τα Σαυρίσχια εμφανίζονται στο Α. Τριαδικό και διακρίνονται στα φυτοφάγα Σαυρόποδα που έφτασαν σε γιγαντιαίες διαστάσεις και στα σαρκοφάγα Θερόποδα, ονομασία που οφείλεται στον εξοπλισμό τους με ισχυρά νύχια. Μία ομάδα σαρκοφάγων Θεροπόδων, τα δίποδα Μανιράπτορα θα αναπτύξει πτέρωμα οδηγώντας στα πρώτα πτηνόμορφα ερπετά όπως η Αρχαιοπτέρυγα του Α. Ιουρασικού η οποία αποτελεί και την έναρξη του κλάδου των Πτηνών Στο Κρητιδικό θα κυριαρχήσουν τα Εναντιόμορφα Πτηνά, ενώ μετά την K/Τ εξαφάνιση θα επικρατήσουν τα Παλαιόγναθα και τα Νεόγναθα πτηνά με πάνω από 10000 σύγχρονα είδη.
© Copyright 2024 Paperzz
