Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα

Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
ΣτΕ 830/1985 (Ολομέλεια)
Καθορισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα – Απόδειξη των περί
ασύλου ισχυρισμών – Μειονότητες της Τουρκίας – Κούρδοι – Πολιτικές δραστηριότητες στην χώρα καταγωγής και στην εξορία – Πολιτικά κόμματα – Δίωξη των μελών της οικογένειας – Δίωξη λόγω πολιτικών πεποιθήσεων – Βάσιμος φόβος δίωξης – Διοικητικό δίκαιο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 932/1988
Καθορισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα – Απόδειξη των περί
ασύλου ισχυρισμών – Μειονότητες της Τουρκίας – Κούρδοι – Πολιτικές δραστηριότητες στη χώρα καταγωγής και στην εξορία – Πολιτικά κόμματα – Δίωξη των μελών της οικογένειας – Δίωξη λόγω πολιτικών πεποιθήσεων – Βάσιμος φόβος δίωξης – Διοικητικό δίκαιο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 3832/1992
Καθορισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα – Απόδειξη των περί
ασύλου ισχυρισμών – Σρί Λάνκα – Ταμίλ – Εμφύλιος Πόλεμος –
Δίωξη λόγω εθνικότητος – Χρήση πλαστού διαβατηρίου για την έξοδο από την χώρα καταγωγής – Βάσιμος φόβος δίωξης – Διοικητικό
δίκαιο – Νομιμότητα της κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Εξωτερικών και Δημόσιας Τάξης για την διαδικασία εξέτασης
των αιτημάτων αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 3833/1992
Καθορισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα – Απόδειξη των περί
ασύλου ισχυρισμών – Σρί Λάνκα – Ταμίλ – Εμφύλιος Πόλεμος –
Δίωξη λόγω εθνικότητος – Ατομική εξέταση του αιτήματος ασύλου –
Βάσιμος φόβος δίωξης – Διοικητικό δίκαιο – Νομιμότητα της κοινής
υπουργικής απόφασης των Υπουργών Εξωτερικών και Δημόσιας
Τάξης για την διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων αναγνώρισης του
καθεστώτος του πρόσφυγα
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 3103/1997
Διαδικασία εξέτασης αιτήσεως αλλοδαπού για την αναγνώρισή του
ως πρόσφυγα – Το παραδεκτό ως προϋπόθεση της κατ’ ουσίαν
εξέτασης των περί ασύλου ισχυρισμών – Διεθνές δίκαιο – Εσωτερικό
δίκαιο ανίσχυρο ως αντίθετο με διεθνή σύμβαση – Ιρακινός αιτών
άσυλο – Διέλευση από την Τουρκία – Διοικητικό δίκαιο.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 3381/1997
Διαδικασία εξέτασης αιτήσεως αλλοδαπού για την αναγνώρισή του
ως πρόσφυγα- εξυπαρχής εξέταση του αιτήματος λόγω στοιχείων
που αν ήσαν γνωστά κατά το χρόνο εξέτασης του αιτήματος θα οδηγούσαν στην αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα – Αίτημα
ασύλου υποβαλλόμενο από συζύγους – Αποδεικτικά στοιχεία των
περί ασύλου ισχυρισμών – Ρόλος του διερμηνέα στη συνέντευξη για
τον καθορισμό του καθεστώτος του πρόσφυγα – Αιτούντες άσυλο
από τη Σρί Λάνκα – Αποδεδειγμένη δίωξη των μελών της οικογένειας αποδεικνύει το δικαιολογημένο φόβο του αιτούντα άσυλο –
Νομιμοποίηση πληρεξουσίου δικηγόρου στο Δικαστήριο – Διοικητι-
1
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
κό δίκαιο
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
1998, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2656/2001
Απορριφθείς αιτών άσυλο – Έκδοση απόφασης απέλασης σε βάρος
του μετά την απόρριψη του αιτήματός του για εξυπαρχής εξέταση
της υπόθεσής του επειδή το νέο στοιχείο υποβλήθηκε στη Διοίκηση
με φαξ – Εξ νέου υποβολή αιτήματος για εξυπαρχής εξέταση της
υπόθεσης – Εφόσον συντρέχει νόμιμη περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να αναγνωρίσει τον αιτούντα πρόσφυγα και να του χορηγήσει
άδεια παραμονής στη χώρα. Θα συντρέξει περίπτωση εκδόσεως
νέας πράξεως απελάσεως εάν απορριφθεί η εκκρεμής αίτηση επανεξέτασης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 3376/2001
Απορριφθείς αιτών άσυλο - Απόρριψη της αίτησής του για εξυπαρχής εξέταση της υπόθεσής του με την προσκόμιση νέων στοιχείων –
Η Διοίκηση αμφισβητεί αορίστως την αξιοπιστία των προσκομισθέντων νέων στοιχείων.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2002, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 957/2003
Απόρριψη της προσφυγής και του αιτήματος ασύλου από τον
Υπουργό Δημόσιας Τάξης, ο οποίος αποφάσισε κατά παρέκκλιση της
γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου σύμφωνα με την οποία υποχρεούται να αιτιολογήσει ειδικώς την απόκλισή του από την γνωμοδότηση της Επιτροπής του άρθρου 3 παρ. 5 του Π.Δ. 61/1999 – Η
Επιτροπή του άρθρου 3 παρ. 5 του Π.Δ. 61/1999 δέχθηκε κατά
πλειοψηφία ως αποδειχθέντες τους ισχυρισμούς του αιτούντα άσυλο για φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής του για λόγους φυλετικούς
και πολιτικούς – Βεβαίωση του Ιατρικού Κέντρου Αποκατάστασης
Θυμάτων Βασανιστηρίων από την οποία προκύπτει ότι ο αιτών άσυλο είναι θύμα βασανιστηρίων.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 1647/2003
Απόρριψη αιτήματος ασύλου από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης –
Ομόφωνα αρνητική η γνωμοδότηση της Ειδικής Επιτροπής του Π.Δ.
61/1999 – Η διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 1 του Π.Δ.
61/1999 δεν αίρει την υποχρέωση του αιτούντα άσυλο να επικαλεσθεί, έστω και χωρίς να προσκομίζει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία,
ορισμένα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, εκ των οποίων είναι δυνατόν να στοιχειοθετηθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων
υπαγωγής του στον ορισμό του πρόσφυγα – Η λιποταξία ως λόγος
δικαιολογημένου φόβου δίωξης – Στο καθεστώς του άρθρου 1 Α
παρ. 2 της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 δεν υπάγονται όλοι εκείνοι που κινδυνεύουν να υποστούν ποινική δίωξη στη χώρα τους,
αλλά μόνον εκείνοι που κινδυνεύουν να διωχθούν, ποινικώς ή με
οποιοδήποτε άλλο τρόπο, λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων – Απόρριψη της αίτησης
ακύρωσης – Δικαίωμα του απορριφθέντα αιτούντα άσυλο να υποβάλει αίτηση εξυπαρχής εξέτασης του αιτήματος ασύλου κατά τα
2
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
διαλαμβανόμενα στο άρθρο 5 του Π.Δ. 61/1999.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 1903/2003
Απόρριψη αιτήματος ασύλου από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης ο
οποίος αιτιολόγησε πλημμελώς την απόφασή του χωρίς να λάβει
υπόψη και να απαντήσει τους ισχυρισμούς για φόβο δίωξης που
απόδειξε ο προσφεύγων εγγράφως και ανέπτυξε προφορικά
ενώπιον της Ειδικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής, η οποία κατά πλειοψηφία ετάχθη υπέρ της αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα – Ισχυρισμοί φόβου δίωξης λόγω πολιτικών πεποιθήσεων και
εθνοτικής καταγωγής – Βεβαίωση του Ιατρικού Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων από την οποία προκύπτει ότι ο
απορριφθείς αιτών άσυλο είναι θύμα βασανιστηρίων – Άποψη μειοψηφίας: η ιατρική γνωμάτευση δεν περιέχει ιδίαν διαπίστωση περί
βασανιστηρίων αλλά στηρίζεται σε σχετική περιγραφή του αιτούντος.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 1904/2003
Σύμφωνα με το Π.Δ. 61/1999 προς υπαγωγή αλλοδαπού στο ειδικό
προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης δεν απαιτείται
να έχουν υποβληθεί από τον ενδιαφερόμενο τυπικά αποδεικτικά
στοιχεία, ούτε απαιτείται να έχει εκδοθεί σε βάρος του καταδικαστική απόφαση ποινικού δικαστηρίου της χώρας από την οποία προέρχεται, αλλά αρκεί να διαπιστωθεί ότι συντρέχει στο πρόσωπό του
δικαιολογημένος φόβος δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων – Το αρμόδιο διοικητικό όργανο οφείλει να διατυπώσει την κρίση του επί του ανωτέρου ζητήματος επί τη βάσει του συνόλου των στοιχείων που έχει
στη διάθεσή του (άρθρο 3 παρ. 1 του Π.Δ. 61/1999 – Ακυρώνεται η
υπουργική απόφαση στην οποία αναφέρεται ότι δεν συντρέχουν οι
προϋποθέσεις που τάσσει η Σύμβαση της Γενεύης προς αναγνώριση
αλλοδαπού ως πρόσφυγα αφενός επειδή τα στοιχεία που κατέθεσε
ο αιτών προς απόδειξη των ισχυρισμών του υποβλήθηκαν σε ανεπικύρωτα φωτοαντίγραφα και σε ανεπίσημη μετάφραση και αφετέρου επειδή από τα στοιχεία αυτά δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί
σε βάρος του συγκεκριμένη καταδικαστική απόφαση.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2771/2003
Αρχή της μη επαναπροώθησης – Η διάταξη του άρθρου 5 του Π.Δ.
61/1999 δεν αποκλείει, επί απορρίψεως αιτήσεως επανεξετάσεως
του αιτήματος υπαγωγής στο καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης
την υποβολή νέας αίτησης επανέξετασης εφόσον η νέα αυτή αίτηση
συνοδεύεται από κρίσιμα, μη υποβληθέντα αρχικώς στοιχεία.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2003, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2198/2004
Παραμονή στην Ελλάδα για ανθρωπιστικούς λόγους δυνάμει του
άρθρου 8 παρ. 1 του Π.Δ. 61/1999 – Άρνηση περαιτέρω ανανέωσης
της για ανθρωπιστικούς λόγους χορηγηθείσας άδειας παραμονής –
Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 15 του Ν. 3068/2002
3
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
υπάγονται στην ακυρωτική αρμοδιότητα του Συμβουλίου Επικρατείας αιτήσεις ακυρώσεως κατά πράξεων με τις οποίες είτε απορρίπτει
η αίτηση με την οποία είχε ζητηθεί από αλλοδαπό να επιτραπεί η
προσωρινή διαμονή του στην Ελλάδα, είτε απορρίπτεται η υποβληθείσα αίτηση παράτασης της ισχύος του χορηγηθέντος σε αλλοδαπό
«ειδικού δελτίου παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους».
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2004, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2659/2004
Απόρριψη αιτήματος ασύλου από τον Υπουργό Δημόσια Τάξης επί
τη βάσει ομόφωνης αρνητικής γνωμοδότησης της Επιτροπής του άρθρου 3 παρ. 5 του Π.Δ. 61/1999 – Ενόψει των διατάξεων των άρθρων 1,2 και 3 του Π.Δ. 61/1999 συνάγεται ότι για την απόρριψη
του αιτήματος ασύλου απαιτείται ειδικώς αιτιολογημένη κρίση της
αρμόδιας αρχής ότι δεν διαπιστώνεται στην περίπτωσή του αντικειμενικώς δικαιολογημένος φόβος δίωξης στη χώρα του για έναν από
τους αναφερόμενους στο άρθρο 1 Α 2 της Σύμβασης του 1951 για το
Καθεστώς των Προσφύγων λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας,
κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων – Ακυρώνεται η υπουργική απόφαση με την οποία απορρίπτεται το αίτημα ασύλου ως στερούμενη πλήρους και επαρκούς αιτιολογίας επειδή η Διοίκηση δεν
εκτίμησε ειδικά ουσιώδεις ισχυρισμούς του αιτούντα άσυλο τους
οποίους προέβαλε ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 3 παρ. 5 του
Π.Δ. 61/1999 – Από το σχετικό πρακτικό της Επιτροπής δεν προκύπτουν τα ειδικότερον διαμειφθέντα ενώπιόν της: σύμφωνα με τις
αρχές της χρηστής διοίκησης προκειμένου περί διαδικασίας
ενώπιον διοικητικού οργάνου στη συνεδρίαση του οποίου ο ενδιαφερόμενος καλείται να παραστεί στο πρακτικό της Επιτροπής θα
έπρεπε να παρατίθενται όχι μόνον οι ισχυρισμοί του ενδιαφερόμενου αλλοδαπού, αλλά και το περιεχόμενο των ερωτήσεων που
υπέβαλαν τα μέλη της Επιτροπής στον αλλοδαπό και οι απαντήσεις
του, καθώς επίσης και αναλυτική εκτίμηση των προβληθέντων ισχυρισμών και των τυχόν προσκομισθέντων αποδεικτικών ή άλλων
στοιχείων – Κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 8 του
Π.Δ. 61/1999 σε περίπτωση οριστικής απόρριψης αιτήματος ασύλου
ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης οφείλει, καταρχήν, πριν διατάξει την
εντός ορισμένης προθεσμίας απομάκρυνσή του από τη χώρα να
ερευνήσει, ενόψει και των προβληθέντων κατά τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος παροχής ασύλου ισχυρισμών εάν συντρέχει νόμιμη περίπτωση χορήγησης άδειας παραμονής στον αλλοδαπό για ανθρωπιστικούς λόγους χωρίς πάντως να κωλύεται ο αλλοδαπός να
υποβάλει σχετικό αίτημα και στοιχεία μετά την έκδοση της απορριπτικής του αιτήματος αναγνωρίσεώς του ως πρόσφυγος, υπουργικής αποφάσεως.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2004, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2665/2004 (Δ΄ Τμήμα)
Απόρριψη επικουρικού αιτήματος για χορήγηση άδειας διαμονής
για ανθρωπιστικούς λόγους: σοβαρά προβλήματα υγείας παιδιού
απορριφθέντος αιτούντα άσυλο αποδεικνυόμενα με πιστοποιητικό
δημοσίου νοσοκομείου – Κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων 12Α και 25 του Ν. 1975/1991 καθώς και του άρθρου 8 του Π.Δ.
4
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
61/1999 ο Υπουργός Δημόσιας Τάξεως όφειλε να εξετάσει το αίτημα
του αιτούντος περί χορηγήσεως αδείας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2005, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2232/2005 (Δ΄ Τμήμα)
Κατά την ορθή ερμηνεία της διάταξης του άρθρου 1 Α (2) της Σύμβασης της Γενεύης ως πρόσφυγας μπορεί να χαρακτηρισθεί και το
πρόσωπο, το οποίο επικαλείται φόβο διώξεως από μη κρατικούς
φορείς, υπό την προϋπόθεση, πάντως ότι τα όργανα του κράτους,
του οποίου έχει την υπηκοότητα το ανωτέρω πρόσωπο, δεν είναι σε
θέση ή δεν επιθυμούν να παράσχουν προστασία έναντι της εν λόγω,
προερχομένης από μη κρατικούς φορείς, διώξεως – Ακυρώνεται η
προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση ως πλημμελώς αιτιολογημένη
στο σύνολό της επειδή στηρίχτηκε σε εσφαλμένη ερμηνεία της ανωτέρω διάταξης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2005, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 2266/2005 (Δ΄ Τμήμα)
Ακύρωση της απόφασης του Υπουργού Δημόσιας Τάξης με την
οποία απορρίπτει το αίτημα αναγνώρισης του καθεστώτος του
πρόσφυγα επειδή δεν αιτιολόγησε ειδικώς, όπως επιβάλλεται από
γενική αρχή του διοικητικού δικαίου που αποτυπώνεται στη διάταξη
του άρθρου 20 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας την απόκλισή
του από την απλή γνώμη της Επιτροπής του άρθρου 3 παρ. 5 του
Π.Δ. 61/1999.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2005, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 3335/2005 (Δ΄ Τμήμα)
Η ανυπαρξία ατομικής διώξεως του αιτούντα άσυλο δεν αποκλείει,
άνευ ετέρου, την αναγνώρισή του ως πρόσφυγος, εάν πάντως διαπιστώνεται αντικειμενικώς δικαιολογημένος φόβος ατομικής διώξεως
στη χώρα του – Ακυρώνεται η απόφαση με την οποία απορρίφθηκε
το αίτημα ασύλου διότι ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης αν και δεν ακολούθησε τη σχετική θετική γνωμοδότηση της οικείας επιτροπής, δεν
αιτιολόγησε ειδικώς την απόκλιση αυτή από την απλή αυτή γνώμη
κατά παράβαση του άρθρου 20 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2005, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 301/2006 (Δ΄ Τμήμα)
Απόρριψη αιτήματος ασύλου και εν συνεχεία απόρριψη αυτοτελούς
αιτήματος για τη χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς
λόγους – Ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης οφείλει, πριν διατάξει την
αναχώρηση αλλοδαπού από τη χώρα σε περίπτωση οριστικής απόρριψης του αιτήματος ασύλου, να ερευνήσει εάν από τους προβληθέντες κατά τη διαδικασία ισχυρισμούς συντρέχει νόμιμη περίπτωση χορήγησης άδειας παραμονής στον αλλοδαπό για ανθρωπιστικούς λόγους – Ακυρώνεται η προσβαλλόμενη πράξη γιατί εκδόθηκε
από αναρμόδιο όργανο – Νομίμως υποβλήθηκε από την αιτούσα
αυτοτελώς αίτημα για χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
5
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
2006, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 815/2006 (Δ΄ Τμήμα)
Κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 2 παρ.1 και 3 παρ.
1,4,5, 7 και 8 του Π.Δ. 61/1999 για να απορριφθεί ως εκπρόθεσμη η
προσφυγή που ασκείται κατά της πρωτοβάθμιας αρνητικής απόφασης ασύλου δεν απαιτείται η προηγούμενη γνώμη της Επιτροπής
του άρθρου 3 παρ. 5 που είναι αρμόδια, όπως προκύπτει από τις
σχετικές με τη συγκρότηση και τη λειτουργία της ρυθμίσεις, για τον
έλεγχο των ουσιαστικών προϋποθέσεων υπαγωγής αλλοδαπού στο
καθεστώς του πρόσφυγα.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2006, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα).
ΣτΕ 413/2007 (Δ΄ Τμήμα)
Σε περίπτωση οριστικής απόρριψης αιτήματος αλλοδαπού περί αναγνώρισής του ως πρόσφυγα, ο Υπουργός Δημοσίας Τάξεως οφείλει,
κατ’ αρχήν, πριν διατάξει την εντός ορισμένης προθεσμίας απομάκρυνσή του από τη χώρα, να ερευνήσει, εν όψει και των προβληθέντων κατά τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος παροχής ασύλου ισχυρισμών, εάν συντρέχει νόμιμη περίπτωση χορήγησης
άδειας παραμονής στον αλλοδαπό για ανθρωπιστικούς λόγους –
Ακύρωση απόφασης διοικητικού οργάνου που αναρμοδίως απέρριψε αίτημα για χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς
λόγους σύμφωνα με το άρθρο 8 του Π.Δ. 61/1999.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 465/2007 (Δ΄ Τμήμα)
Παρέμβαση της Αντιπροσωπείας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ
για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα για τη χορήγηση άδειας διαμονής
για ανθρωπιστικούς λόγους – Απόρριψη αίτησης ανανέωσης άδειας
διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε πολίτη Ιράν, μακροχρονίως
διαμένουσας στην Ελλάδα – Η παράταση της προαναφερόμενης
προσωρινής παραμονής που επετράπη μετά την απόρριψη του αιτήματος ασύλου χωρίς επίκληση άλλου ειδικότερου λόγου, προϋποθέτει, και μάλιστα μετά την πάροδο εύλογου χρόνου από την αρχικώς χορηγηθείσα προσωρινή άδεια, την επίκληση εξαιρετικών
λόγων, που αναγόμενοι στην προσωπική κατάσταση του αλλοδαπού
ή/και στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα καταγωγής του κατά
το χρόνο υποβολής του αιτήματός του, δικαιολογούν τη συνέχιση
της προσωρινής διαμονής του στην χώρα. Σε διαφορετική περίπτωση η περαιτέρω παραμονή του ενδιαφερόμενου αλλοδαπού στη
χώρα υπάγεται στις κοινές διατάξεις που ισχύουν εκάστοτε για τους
αλλοδαπούς – Η πρόσκληση του ενδιαφερομένου σε ακρόαση πριν
από την έκδοση δυσμενούς γι’ αυτόν διοικητικής πράξης που επιβάλλει το άρθρο 20 παρ.2 του Συντάγματος, μπορεί να παραλείπεται στις περιπτώσεις όπου η διαδικασία έκδοσης της πράξης ξεκινά
μετά από σχετική αίτηση του ιδίου, με την οποία έχει την ευχέρεια
να εκθέσει τις απόψεις του και να προσκομίσει τα απαιτούμενα για
την υποστήριξή τους στοιχεία – Η παράλειψη κοινοποίησης ή η
εσφαλμένη κοινοποίηση της πράξης με την οποία η Διοίκηση απέρριψε το αίτημα για ανανέωση της άδειας διαμονής που είχε χορηγηθεί για ανθρωπιστικούς λόγους δεν συνιστά πλημμέλεια της σχετικής απόφασης και δεν επιδρά επί του κύρους της, αλλά μόνον επί
της έναρξης της προθεσμίας για την άσκηση αίτησης ακύρωσης κατ’
6
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
αυτής.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1241/2007 (Δ΄ Τμήμα)
Η άδεια παραμονής που χορηγείται σε απορριφθέντα αιτούντα
άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους (άρθρο 8 παρ. 2 του Π.Δ.
61/1999) έχει χαρακτήρα προσωρινό – Άρνηση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης να ανανεώσει άδεια διαμονής
χορηγηθείσα κατ’ εφαρμογή του άρθρου 8 του Π.Δ. 61/1999 (ανθρωπιστικοί λόγοι – Υποβληθέντος αιτήματος παράτασης άδειας
διαμονής η Διοίκηση οφείλει να εξετάσει τους προβαλλόμενους
εξαιρετικούς λόγους που προβλέπει η σχετική διάταξη νόμου, η δε
παράταση της άδειας είναι καταρχήν υποχρεωτική εάν ο ενδιαφερόμενος διατρέχει, σε περίπτωση επαναπροώθησης στη χώρα καταγωγής του κίνδυνο να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση η ποινή κατά παράβαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
και του άρθρου 3 της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων –
Νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Όταν η Διοίκηση κρίνει αίτηση παράτασης
άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, υποχρεούται να
εξετάσει τυχόν συγκεκριμένους ισχυρισμούς του ενδιαφερομένου
αλλοδαπού ότι συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της ρήτρας μη
επαναπροώθησης κατά τις διατάξεις των διεθνών συμβάσεων που
αναφέρονται στο άρθρο 8 παρ. 2 του Π.Δ. 61/1999, εφόσον γίνεται
επίκληση πραγματικών γεγονότων που δεν είχαν αξιολογηθεί κατά
την εξέταση του αιτήματος ασύλου.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1359/2007 (Δ΄ Τμήμα)
Η αρμοδιότητα του Υπουργού Δημόσιας Τάξης δεν εξαντλείται μόνο
στον έλεγχο της συνδρομής των προϋποθέσεων υπαγωγής του ενδιαφερομένου στο καθεστώς του πρόσφυγα, αλλά περιλαμβάνει
και τον έλεγχο του εμπροθέσμου της άσκησης της προσφυγής, στα
πλαίσια δε του ελέγχου αυτού εξετάζονται και τυχόν ισχυρισμοί με
τους οποίους αμφισβητείται η έγκυρη γνωστοποίηση της απορριπτικής πράξης του Γενικού Γραμματέα στον ενδιαφερόμενο ή προβάλλονται λόγοι ανωτέρας βίας για να δικαιολογήσουν την άσκηση της
προσφυγής μετά την πάροδο της τασσομένης προθεσμίας.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1628/2007 (Δ΄ Τμήμα)
Ερμηνεία του Π.Δ. 61/1999 υπό το φως της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ του
Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 304/30.9.2004) «ελάχιστες απαιτήσεις για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων
τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που
χρήζουν διεθνούς προστασίας για άλλους λόγους» – Ακυρωτικός
έλεγχος της αιτιολογίας της κρίσης της Διοίκησης επί του αιτήματος
αναγνώρισης αλλοδαπού ως πρόσφυγα – Στο όλο σύστημα εξετάσεως των αιτημάτων ασύλου ο κανονιστικός νομοθέτης αποδίδει καίρια σημασία στη Γνωμοδοτική Επιτροπή του άρθρου 3 παρ. 5 του
Π.Δ. 61/1999 – Στο πρακτικό της Γνωμοδοτικής Επιτροπής πρέπει να
7
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
παρατίθενται όχι μόνον οι ισχυρισμοί του ενδιαφερομένου αλλά και
το περιεχόμενο των ερωτήσεων που υπέβαλαν τα μέλη της
Επιτροπής στον αλλοδαπό και οι απαντήσεις του, καθώς επίσης και
αναλυτική εκτίμηση των προβληθέντων ισχυρισμών και των τυχόν
προσκομισθέντων αποδεικτικών ή άλλων στοιχείων – Υποχρέωση
των μελών της Επιτροπής να εκφέρουν αιτιολογημένη κρίση για την
αξιοπιστία του αιτούντα άσυλο – Δεν απαιτείται η παράθεση των
ερωτήσεων και απαντήσεων στο πρακτικό της Επιτροπής, ούτε
ειδικότερη αιτιολογία της απόρριψης του αιτήματος παροχής
ασύλου στην περίπτωση που δεν έχουν υποβληθεί ουσιώδεις περί
ασύλου ισχυρισμοί ή ισχυρισμοί γενικοί, αόριστοι ή προδήλως
αβάσιμοι ή έχει γίνει μεν επίκληση συγκεκριμένων πραγματικών
που δεν στοιχειοθετούν λόγους υπαγωγής στο προστατευτικό
καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2007, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1091/2008
Ακυρώνεται η απόφαση με την οποία ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης
απέρριψε το αίτημα του προσφεύγοντα για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα γιατί δεν αιτιολόγησε ειδικώς, όπως επιτάσσει η αποτυπωθείσα και στο άρθρο 20 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, την απόκλισή
του από την απλή γνώμη της Επιτροπής του άρθρου 3 παρ. 5 του
Π.Δ. 61/1999 που έκρινε κατά πλειοψηφία ότι πληρούνται στο
πρόσωπό του οι προϋποθέσεις εφαρμογής του ορισμού του
πρόσφυγα λόγω των διώξεων που είχε υποστεί (σύλληψη χωρίς παραπομπή σε δίκη και βασανιστήρια) εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1093/2008
Υποχρέωση του αιτούντα άσυλο να επικαλεστεί, έστω και χωρίς να
προσκομίζει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικώς δικαιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους
αναφέρει το άρθρο 1 Α (2) της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς
των Προσφύγων – Απαραδέκτως προβάλλονται το πρώτον ενώπιον
του Δικαστηρίου ισχυρισμοί για κίνδυνο δίωξης λόγω των πολιτικών
πεποιθήσεων και της φυλετικής καταγωγής – Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 25 παρ. 4 του Ν.
1975/1991 και 8 παρ. 1 του Π.Δ. 61/1999, που προβλέπουν τη χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους στον απορριφθέντα αιτούντα άσυλο, ισχυρισμοί που αφορούν στις προσωπικές
και εργασιακές σχέσεις που ανέπτυξε ο αιτών άσυλο κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας καθορισμού του καθεστώτος του πρόσφυγα
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1653/2008
Στο πλαίσιο της διαδικασίας καθορισμού του καθεστώτος του
πρόσφυγα δεν απαιτείται ειδικότερη αιτιολογία για την απόρριψη
του αιτήματος παροχής ασύλου όταν δεν έχουν υποβληθεί ουσιώδεις ισχυρισμοί ή όταν έχει γίνει επίκληση συγκεκριμένων πραγ-
8
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
ματικών περιστατικών τα οποία, όμως, δεν στοιχειοθετούν λόγους
υπαγωγής στο προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης
– Κατάθεση αιτήματος ασύλου μετά από καταδίκη του αιτούντα
στην Ελλάδα για αδίκημα του κοινού ποινικού δικαίου και έκδοση
απόφασης από τον Υπουργό Δικαιοσύνης για έκδοσή του στην Αλβανία – Οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντα για παραβίαση των αρχών
της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (καταδίκη
στην Αλβανία κατ' εφαρμογή αναδρομικού ποινικού νόμου) συνδέονται με την εξέταση του αιτήματος μη έκδοσης που εξετάσθηκε από
τα ελληνικά ποινικά δικαστήρια και απαραδέκτως προβάλλονται
ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας σε δίκη που αφορά στην
κρίση της αίτησης ακύρωσης της πράξης με την οποία ο Υπουργός
Δημόσιας Τάξης απέρριψε το αίτημα του προσφεύγοντα για παροχή
ασύλου
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 3630/2008
Η Διοίκηση οφείλει να εξετάσει την περίπτωση χορήγησης άδειας
παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους και προκειμένου περί αλλοδαπού του οποίου το αίτημα για την αναγνώρισή του ως πρόσφυγα
απορρίφθηκε οριστικώς κατά την ταχύρρυθμη διαδικασία
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 4055/2008
Φόβος δίωξης λόγω εθνοτικής καταγωγής και ιδιαίτερης κοινωνικής
ομάδας – Η διάταξη του άρθρου 1 παράγραφος 4 του Π.Δ. 61/1999,
που πρέπει να ερμηνεύεται υπό το φως των οριζομένων στα άρθρα
3 και 22 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αναγνωρίζει
την ιδιαιτερότητα της κατάστασης των ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο για τους οποίους θεσπίζονται ειδικές διαδικαστικές
εγγυήσεις – Refugee sur place – Κατά την εξέταση των αιτημάτων
ασύλου που υποβάλουν οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρέπει να συνεκτιμάται ο βαθμός της διανοητικής ανάπτυξης και ωριμότητάς τους
και να λαμβάνεται υπόψη η ενδεχόμενη περιορισμένη γνώση της
κατάστασης που επικρατεί στη χώρα τους καθώς και ότι διαφέρει ο
τρόπος με τον οποίον εκφράζουν το φόβο δίωξης που διατρέχουν –
Αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ύπαρξη αντικειμενικών παραγόντων, βάσει των οποίων εκτιμάται η ύπαρξη βάσιμου και δικαιολογημένου φόβου δίωξης των ασυνόδευτων ανηλίκων στη χώρα καταγωγής τους – Ακυρώνεται η προσβαλλόμενη πράξη λόγω ανεπαρκούς αιτιολογίας γιατί από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει
η μέριμνα της Διοίκησης για το διορισμό ειδικού προσωρινού επιτρόπου του αιτούντα-ασυνόδευτου ανήλικου ούτε γίνεται μνεία
στην έκθεση προφορικής εξέτασης σχετικά με την εκτίμηση του
βαθμού της πνευματικής ωριμότητάς του
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2008, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 4059/2008
Ανάκληση του καθεστώτος του πρόσφυγα κατ’ εφαρμογήν της ρήτρας παύσης του άρθρου 1 Γ εδάφιο 5 της Σύμβασης του 1951 για
το Καθεστώς των Προσφύγων – Η προσβαλλόμενη πράξη πληροί τις
προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1 Γ εδάφιο 5 της Σύμβασης
του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων αφού ο προσφεύγων
9
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
δεν τεκμηριώνει επιτακτικούς λόγους, αναγόμενους
σε
προγενέστερες διώξεις που είχε υποστεί στη χώρα καταγωγής του
πριν αναγνωριστεί πρόσφυγας που κατ’ αρχήν θα παρακώλυαν την
παύση της ισχύος του προστατευτικού καθεστώτος της διεθνούς
προστασίας – Ο Ν. 2910/2001 προβλέπει ότι ο πρόσφυγας συνεχίζει
να υπάγεται στο καθεστώς των προσφύγων έστω και αν εξέλιπαν οι
λόγοι για τους οποίους αναγνωρίστηκε εφόσον λόγω της
μακρόχρονης διαμονής του στην Ελλάδα απέκτησε με τη χώρα
ισχυρούς κοινωνικούς, οικονομικούς και οικογενειακούς δεσμούς –
Παύση του καθεστώτος του πρόσφυγα που είχε αναγνωριστεί στο
πρόσωπο του αιτούντα λόγω των βασικών πολιτικών αλλαγών που
σημειώθηκαν στη χώρα καταγωγής του χωρίς να αξιολογηθούν
ειδικά από τη Διοίκηση οι οικονομικοί και κοινωνικοί δεσμοί που
απέκτησε στην Ελλάδα λόγω της μακρόχρονης διαμονής του στη
χώρα – Η ποινική συμπεριφορά του αιτούντα (καταδίκη για
παράνομη κατοχή σταθμού ασυρμάτου ζώνης και παράνομη
οπλοφορία) πέραν του ότι δεν αποτέλεσε τη δικαιολογητική βάση
της ανάκλησης του καθεστώτος του πρόσφυγα κατ’ εφαρμογήν των
άρθρων 32 και 33 της Σύμβασης της Γενεύης στα οποία παραπέμπει
το άρθρο 6 του Π.Δ. 61/1999 προβλήθηκε από τη Διοίκηση το
πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου και δεν αξιολογήθηκε ειδικότερα
πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, ούτε αποτέλεσε το
αιτιολογικό έρεισμα για την έκδοσή της
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 434/2009
Υποχρεωτική η παράταση άδειας διαμονής που χορηγήθηκε για ανθρωπιστικούς λόγους κατ' εφαρμογήν του άρθρου 8 του Π.Δ.
61/1999 όταν ο ενδιαφερόμενος διατρέχει κίνδυνο βασανιστηρίων
ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης στην περίπτωση της
επαναπροώθησής του στη χώρα καταγωγής του – Αιτιολογία διοικητικής πράξης με την οποία απορρίπτεται το αίτημα για την παράταση της χορηγηθείσας για ανθρωπιστικούς λόγους άδειας διαμονής –
Οι ισχυρισμοί για τον κίνδυνο δίωξης που διατρέχει ο
ενδιαφερόμενος στη χώρα καταγωγής του πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, με αναφορά σε πραγματικά περιστατικά – Στο πλαίσιο της
εφαρμογής του άρθρου 8 του Π.Δ. 61/1999 η εξεύρεση εργασίας
στην Ελλάδα και η ένταξη στην ελληνική κοινωνία δεν αποτελούν
αυτοτελώς λόγο χορήγησης άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς
λόγους – Η κοινοποίηση της απόφασης με την οποία απορρίφθηκε
το αίτημα για παράταση της άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς
λόγους δεν αποτελεί στοιχείο του υποστατού της διοικητικής
πράξης, αλλά απλό μέσο γνωστοποίησής της στο διοικούμενο – Η
πρόσκληση του ενδιαφερόμενου σε ακρόαση μπορεί να παραλείπεται όταν η σχετική διαδικασία για την έκδοση της πράξης κινείται με
δική του πρωτοβουλία, οπότε έχει την ευχέρεια να εκθέσει τις
απόψεις του και να προσκομίσει τα απαιτούμενα για την υποστήριξη του αιτήματός του στοιχεία.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 817/2009
Ακυρώνεται η απόφαση με την οποία ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης
10
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
απέρριψε το αίτημα του προσφεύγοντα για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα γιατί δεν αιτιολόγησε ειδικώς, όπως επιτάσσει η αποτυπωθείσα και στο άρθρο 20 παράγραφος 2 του Κώδικα
Διοικητικής Διαδικασίας γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, την
απόκλισή του από την απλή γνώμη της Επιτροπής του άρθρου 3 παράγραφος 5 του Π.Δ. 61/1999 που έκρινε κατά πλειοψηφία ότι πληρούνται στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις εφαρμογής του ορισμού
του πρόσφυγα λόγω των διώξεων που είχε υποστεί εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων – Ενόψει της φύσης και της σημασίας των
διακυβευόμενων αγαθών, σε περίπτωση αναγκαστικής επιστροφής
του αιτούμενου άσυλο αλλοδαπού στη χώρα του (πρόκειται για θεμελιώδη δικαιώματα, μεταξύ των οποίων και η ελευθερία,
ασφάλεια, σωματική ακεραιότητα ή ακόμη και η ζωή του) επιβάλλεται η ενδελεχής εξέταση των ουσιωδών ισχυρισμών του για το φόβο
δίωξης που επικαλείται και η ειδική και πλήρης αιτιολογία της τυχόν
απορριπτικής του αιτήματός του πράξης – Υποχρέωση του αιτούντα
άσυλο να επικαλεσθεί ορισμένα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά ικανά να στοιχειοθετήσουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων
υπαγωγής του στο προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης του 1951
για το Καθεστώς των Προσφύγων.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1265/2009
Απόρριψη αιτήματος για παράταση άδειας διαμονής χορηγηθείσας
για ανθρωπιστικούς λόγους κατ' εφαρμογήν του άρθρου 8 του Π.Δ.
61/1999 – Η χορηγούμενη για ανθρωπιστικούς λόγους άδειας διαμονής έχει προσωρινό χαρακτήρα αλλά προβλέπεται η δυνατότητα
παράτασης της ισχύος της εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενοι
στο νόμο εξαιρετικοί λόγοι που δικαιολογούν τη συνέχιση παραμονής του ενδιαφερόμενου στην Ελλάδα – Η Διοίκηση οφείλει να εξετάσει τους προβαλλόμενους εξαιρετικούς λόγους, η δε παράταση
της άδειας παραμονής είναι κατ' αρχήν υποχρεωτική όταν ο ενδιαφερόμενος διατρέχει τον κίνδυνο, στην περίπτωση επαναπροώθησής του στη χώρα καταγωγής του, να υποστεί βασανιστήρια ή άλλη
απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια
των άρθρων 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1459/2009
Απόρριψη αιτήματος ασύλου πολίτη Μπαγκλαντές – Δεν απαιτείται
να παρατίθενται στο πρακτικό της Επιτροπής Ασύλου οι ερωτήσεις
των μελών της Επιτροπής προς τον ενδιαφερόμενο και οι απαντήσεις αυτού, ούτε απαιτείται ειδικότερη αιτιολογία της απόρριψης
του αιτήματος παροχής ασύλου, στην περίπτωση που δεν έχουν
προβληθεί από τον ενδιαφερόμενο ουσιώδεις ισχυρισμοί αλλά, γενικοί, αόριστοι ή προδήλως αβάσιμοι ισχυρισμοί, ή έχει γίνει μεν
επίκληση συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών τα οποία,
όμως, δεν στοιχειοθετούν λόγους υπαγωγής στο προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης – Αποδεικτική ισχύς του πρακτικού της Επιτροπής Ασύλου: αποτελεί επαρκή απόδειξη ως προς όσα
βεβαιώνονται ότι έγιναν ενώπιον του αρμόδιου οργάνου, επιτρεπο-
11
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
μένης ανταπόδειξης μόνον με την προσβολή τους ως πλαστών – Οι
προβαλλόμενοι το πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου ισχυρισμοί του
προσφεύγοντα για τον κίνδυνο δίωξης που διατρέχει στη χώρα καταγωγής του λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων και τα σχετικά
στοιχεία που προσκομίζει ενώπιον του Δικαστηρίου δεν μπορούν να
ληφθούν υπόψη, ούτε κλονίζουν την αιτιολογία της απόρριψης του
αιτήματός του για άσυλο, γιατί δεν υποβλήθηκαν κατά τη διοικητική
διαδικασία εξέτασης του αιτήματος παροχής ασύλου.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 1524/2009
Απόρριψη αιτήματος για εξυπαρχής εξέταση αίτησης ασύλου –
Αναρμοδίως απεφάνθη ο Γενικός Γραμματέας περί του αν συντρέχει
στο πρόσωπο του αιτούντα η προσφυγική ιδιότητα, θεωρώντας ότι
το προσκομιζόμενο αποδεικτικό στοιχείο, το οποίο συνδέει κλινικό
εύρημα με βασανιστήρια, δεν είναι κρίσιμο για τη χορήγηση
ασύλου, ενώ αντιθέτως ώφειλε, επί τη βάσει του εν λόγω
αποδεικτικού στοιχείου, να διατάξει την εξ υπαρχής εξέταση του
αιτήματος ασύλου, με τήρηση από τη Διοίκηση της σχετικής
διαδικασίας που θεσπίζεται στα άρθρα 2 και 3 του Π.Δ. 61/1999
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 2158/2009
Αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας αίτηση
ακύρωσης κατά το μέρος που στρέφεται κατά πράξεων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας καθορισμού του καθεστώτος του
πρόσφυγα – Παραπέμπεται η αίτηση ακύρωσης ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου κατά το μέρος που στρέφεται
κατά των πράξεων απέλασης και εξαναγκασμένης αναχώρησης του
αιτούντα
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 2160/2009
Οι αντιφάσεις των στοιχείων που προσκόμισαν ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η Διοίκηση και ο αιτών άσυλο δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την ορθή καταγραφή των πραγματικών περιστατικών που επικαλέστηκε ο ενδιαφερόμενος για τον καθορισμό του καθεστώτος του πρόσφυγα και για την εν γένει νόμιμη
εξέταση του επίδικου αιτήματος κατ’ εφαρμογήν της διαδικασίας
που επιβάλλουν οι διατάξεις των άρθρων 2 παράγραφος 3 και 3 παράγραφος 7 του Π.Δ. 61/1999
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 2172/2009
Απόρριψη αιτήματος για την εξυπαρχής εξέταση αιτήματος ασύλου
– Για την υπαγωγή αλλοδαπού στο ειδικό προστατευτικό καθεστώς
της Σύμβασης της Γενεύης δεν απαιτείται να έχει εκδοθεί εις βάρος
του και καταδικαστική απόφαση ποινικού δικαστηρίου της χώρας
του, αλλ’ αρκεί να διαπιστωθεί ότι στο πρόσωπό του συντρέχει «δικαιολογημένος φόβος διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων»
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
12
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
ΣτΕ 2534/2009
Από τη διάταξη του άρθρου 1 Α (2) της Σύμβασης του 1951 για το
Καθεστώς των Προσφύγων συνάγεται ότι ο αλλοδαπός, που επιθυμεί την υπαγωγή του στο ειδικό προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης, οφείλει να εκθέσει στη Διοίκηση, με στοιχειώδη σαφήνεια,
τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν, κατά
τρόπο αντικειμενικώς δικαιολογημένο, φόβο δίωξης για έναν από
τους λόγους που ορίζονται σε αυτήν – Σύμφωνα με τις αρχές της
χρηστής διοίκησης αλλά και για να καταστεί εφικτός ο ακυρωτικός
έλεγχος της αιτιολογίας της κρίσης της Διοίκησης επί του αιτήματος
αναγνώρισης αλλοδαπού ως πρόσφυγα η Επιτροπή που εξετάζει την
προσφυγή του απορριφθέντα αιτούντα άσυλο οφείλει να κρίνει ειδικώς τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς, να ελέγχει τη συνοχή και
την αληθοφάνειά τους και να διατυπώνει κρίση για την αξιοπιστία
του – Η πλημμελής γνωμοδότηση της Επιτροπής Ασύλου για τη συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής του αιτούμενου άσυλο στο
καθεστώς του πρόσφυγα καθιστά πλημμελώς αιτιολογημένη την
απορριπτική απόφαση που εξέδωσε ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
ΣτΕ 3726/2009
Υποχρέωση του αιτούντα άσυλο να εκθέσει στη Διοίκηση, με
στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά
που του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικώς δικαιολογημένο,
φόβο δίωξης για έναν από τους λόγους της Σύμβασης του 1951 για
το Καθεστώς των Προσφύγων, χωρίς να υποχρεούται να
προσκομίσει για την απόδειξη των ισχυρισμών του τυπικά
αποδεικτικά στοιχεία – Υποχρέωση του αιτούντα άσυλο να
ισχυριστεί συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, ικανά να
στοιχειοθετήσουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής του
στο προστατευτικό καθεστώς του πρόσφυγα – Ενόψει της φύσης και
της σημασίας των διακυβευόμενων αγαθών σε περίπτωση
επιστροφής του αιτούμενου άσυλο αλλοδαπού στη χώρα του
(θεμελιώδη δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι η ζωή, η
ελευθερία, η ασφάλεια, η σωματική ακεραιότητα) επιβάλλεται η
ενδελεχής εξέταση των ουσιωδών προβαλλόμενων ισχυρισμών στο
πλαίσιο της εξατομικευμένης διαδικασίας καθορισμού του
καθεστώτος του πρόσφυγα και η ειδική και πλήρης αιτιολογία της
τυχόν απορριπτικής του αιτήματός του πράξης – Σύμφωνα με τις
αρχές της χρηστής διοίκησης στο πρακτικό της Γνωμοδοτικής
Επιτροπής Ασύλου, στην οποία ο κανονιστικός νομοθέτης αποδίδει
καίρια σημασία στο όλο σύστημα εξέτασης των αιτημάτων ασύλου,
πρέπει να καταγράφονται όχι μόνον οι ισχυρισμοί του
ενδιαφερόμενου αλλά και το περιεχόμενο των ερωτήσεων που
υπέβαλαν τα μέλη της Επιτροπής και οι απαντήσεις του καθώς και
αναλυτική εκτίμηση των τυχόν προσκομισθέντων αποδεικτικών ή
άλλων στοιχείων: τα διαμειβόμενα ενώπιον της Επιτροπής μπορούν
να έχουν βαρύνουσα σημασία για το σχηματισμό της κρίσης της εν
σχέσει με τη συνοχή και αληθοφάνεια των κατατεθέντων και την
αξιοπιστία του αιτουμένου άσυλο και καθιστούν εφικτό τον
ακυρωτικό έλεγχο της κρίσης της Διοίκησης επί του αιτήματος
αναγνώρισης αλλοδαπού ως πρόσφυγα – Ακυρώνεται ως
πλημμελώς αιτιολογημένη η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση,
13
24/10/10
Καθορισμός του Καθεστώτος του Πρόσφυγα
που στηρίζεται σε πλημμελή γνωμοδότηση – Άποψη μειοψηφίας:
νομίμως απορρίφθηκε η προσφυγή του αιτούντα ενόψει της
αντιφατικότητας των ισχυρισμών που προέβαλε ενώπιον της
Διοίκησης για να θεμελιώσει την υπαγωγή του στο προστατευτικό
καθεστώς της Σύμβασης της Γενεύης.
(Δημοσιευμένη σε Επετηρίδα Δικαίου Προσφύγων και Αλλοδαπών
2009, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα)
14
24/10/10