Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who
Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Δευτέρα, 9 Δεκεµβρίου 2013 – Monday, December 9 2013
09.30 – 10.00 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.15
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συντονιστής
Chairman
Αλέπης Σοφοκλής, Δηµοτικός Σύµβουλος Δήµου Χαϊδαρίου, εντεταλµένος για
θέµατα Παιδείας, Alepis Sofoklis, Haidari Municipal Councilor, responsible for
Educational Issues (GR)
Εισαγωγή στο πρόγραµµα HOPE - τα αποτελέσµατα του HOPE I και οι
προσδόκιµες συνέπειες του HOPE II Introduction to Hope project – the results
of HOPE I and the expected impacts of HOPE II
Σας καλωσορίζουµε όλους, µαθητές και δασκάλους και λοιπούς συµµετέχοντες φίλους και
ενδιαφερόµενους στην πρώτη ηµερίδα, έναρξη του προγράµµατος «ΕΛΠΙΔΑ : Ο κύκλος
των φίλων που αντιστάθηκαν στον Χίτλερ» (HOPE ΙΙ: The Story of Europe Remembrance
and the Circle of European Friends who Resisted Hitler).
Το πρόγραµµα ΕΛΠΙΔΑ χρηµατοδοτείται στο σύνολο του από την Ευρωπαϊκή Ένωση και
το γενικότερο πρόγραµµα «Ευρώπη για τους πολίτες» το οποίο στηρίζει µεταξύ άλλων
οργανώσεις όπως ο δήµος µας που έχουν ιστορία τεράστια. Με όνοµα λοιπόν βαρύ σαν
ιστορία ο δήµος Χαϊδαρίου διαχέει τα σηµάδια αυτής της ιστορίας, που στο τόπο µας δεν
είναι λίγα, πέρα από τα γεωγραφικά του όρια, σε όλη την Ευρώπη.
Φέρτε στο νου σας το στρατόπεδο συγκέντρωσης, στο οποίο κρατούνταν οι υποψήφιοι
προς εκτέλεση αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Ένα τόπο µαρτυρίου αλλά και ιστορικής
µνήµης, αντίστοιχο σε σπουδαιότητα µε τα στρατόπεδα βασανιστηρίων Άουσβιτς,
Μαουτχάουζεν και Νταχάου. Ένα τόπο αναπόσπαστα συνδεδεµένο µε την ελληνική
ιστορία κατά τη διάρκεια της χιτλερικής κατοχής και του 2ου παγκόσµιου πολέµου, ιδίως
από το Σεπτέµβριο του 1943 έως στα τέλη Σεπτεµβρίου του 1944.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Το πρόγραµµα «ΕΛΠΙΔΑ» δίνει την ευκαιρία να αναβιώσει µέσα από ένα ταξίδι
συναρπαστικό, η ιστορική µνήµη της πόλης µας. Μέσα από αφηγήσεις κρατουµένων που
επιβίωσαν και µαρτυρίες απογόνων εκτελεσθέντων αγωνιστών. Μαρτυρίες που µας
διδάσκουν δεκάδες µαθήµατα για την ελληνική ψυχή και καρτερία προκειµένου να υπάρξει
δηµοκρατία και ελευθερία στη χώρα.
Παράλληλα, µέσα από παρουσιάσεις σπουδαίων αντιστασιακών γεγονότων σε άλλες
µαρτυρικές πόλεις στην Ελλάδα, οι συµµετέχοντες στο πρόγραµµα αυτό, έλληνες και
διεθνείς προσκεκληµένοι, θα αντιληφθούν την ανυπολόγιστη συµβολή της εθνικής
αντίστασης στην εδραίωση της ειρήνης και της ανεξαρτησίας σε όλη την Ευρώπη.
Τέλος, µέσα από περιγραφές ολοκαυτωµάτων σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις από τους Ναζί
κατακτητές, αναµένεται να αναδειχθεί γενικότερα ο κυρίαρχος ρόλος της ευρωπαϊκής
Αντίστασης στην εγκαθίδρυση και περαιτέρω προαγωγή των θεµελιωδών δηµοκρατικών
και φιλειρηνικών ιδεωδών σε ολόκληρο τον κόσµο. Οι εκδηλώσεις µας είναι πολυποίκιλες
και περιλαµβάνουν ευρείες συζητήσεις για τους αντιστασιακούς αγώνες σε ελληνικές
πόλεις, βουνά και νησιά αλλά και εκτός συνόρων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνουµε στη συµµετοχή µαθητών και νέων ηλικίας από 6 – 18 ετών.
Μία συµµετοχή την οποία επιδιώξαµε και επιτύχαµε, όπως προκύπτει και από τη σηµερινή
παρουσία των νεαρών µαθητών, εδώ, σε αυτήν την αίθουσα, ηµεδαπών και ξένων
φιλοξενούµενων στη µαρτυρική πόλη µας και όπως θα φανεί και στις επόµενες εκδηλώσεις
όπου η νέα γενιά δεν θα αρκεστεί σε παρακολούθηση, αλλά θα συµµετάσχει ενεργά στις
προγραµµατισµένες συζητήσεις µε ερωτοαπαντήσεις, παρεµβάσεις και σχολιασµούς αλλά
και µε καλλιτεχνικά και άλλα δρώµενα. Άλλωστε η νεολαία ήταν η πρώτη που αντιστάθηκε
στο ναζισµό.
Στην προσπάθεια µας να µεταφέρουµε τα πορίσµατα των συζητήσεων αυτών και την
υφιστάµενη γνώση για τα ιστορικά και φρικιαστικά γεγονότα της ναζιστικής κατοχής σε
ένα όσο το δυνατόν µεγαλύτερο κοινό και προκειµένου να ικανοποιηθεί η ανάγκη για
διατήρηση ζωντανής της µνήµης των θυµάτων της κατοχής από γενεά σε γενεά,
εµπλέκουµε σε στρογγυλά τραπέζια µετανάστες και µέλη µεταναστευτικών κοινοτήτων. Τη
σκοτεινή πλευρά της ιστορίας της νέας τους πατρίδας, της Ευρώπης και τις παραβιάσεις
που υπέστησαν τα ατοµικά δικαιώµατα και οι αρχές της ελευθερίας και της ειρήνης την
εποχή του ναζιστικού επεκτατισµού, τα θεωρούµε θέµατα που έχουµε υποχρέωση να
διδάξουµε και στα παιδιά µεταναστών.
Aς ξεκινήσουµε λοιπόν τη διαδροµή µας στο ιστορικό παρελθόν της Ευρώπης, τα σκοτεινά
σηµεία του οποίου ελπίζουµε να µην επαναληφθούν στο µέλλον.
10.15 – 10.30
Παπουτσάνης Γιάννης, διαχειριστής της ιστοσελίδας, Papoutsanis Giannis,
website administrator (GR)
http://www.ww2.gr/index.php?option=timeline&date=all
Χαρακτηριστικές στιγµές του 2ου παγκόσµιου πολέµου, µάχες, πρόσωπα και
επιχειρήσεις Particular moments of WWII, heroes, operations
Ο 2ος Παγκόσµιος Πόλεµος ήταν µια στρατιωτική σύρραξη στην οποία συµµετείχαν τα
περισσότερα έθνη του κόσµου, οι χώρες µε τις µεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάµεις, οι
οποίες οργανώθηκαν σε δύο αντίθετες συµµαχίες : Σύµµαχοι και Άξονας. Για τον πόλεµο
αυτό κινητοποιήθηκαν περισσότερο από 100 εκατοµµύρια άνθρωποι, κάνοντάς τον, τον
πιο εκτεταµένο πόλεµο στην ιστορία και οι περισσότερες χώρες που συµµετείχαν,
διέθεσαν όλες τις οικονοµικές, βιοµηχανικές και επιστηµονικές τους δυνάµεις στην
υπηρεσία του πολέµου και χωρίς κανένα διαχωρισµό των πολιτικών και στρατιωτικών
αποθεµάτων. Συνολικά, έχασαν τη ζωή τους πάνω από 70 εκατοµµύρια άνθρωποι, οι
περισσότεροι από αυτούς πολίτες, κάνοντας τον 2ο Παγκόσµιο Πόλεµο, την πιο αιµατηρή
σύρραξη στην ανθρώπινη ιστορία. Κυρίαρχη φυσιογνωµία του πολέµου είναι ο Αδόλφος
Χίτλερ, ο ηγέτης του Εργατικού Κόµµατος της Γερµανίας, ο οποίος µετά από µια ανεπιτυχή
απόπειρα ανατροπής της Γερµανικής κυβέρνησης το 1923, έγινε καγκελάριος της χώρας το
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
1933, κατάργησε τη δηµοκρατία και οραµατιζόµενος έναν κόσµο βασιζόµενο στο ρατσισµό
οργάνωσε τη στρατολόγηση του έθνους υπηρετώντας τις ιδέες του εθνικισµού, του
αντισηµιτισµού και του αντικοµουνισµού. Οι Ναζί, οι οπαδοί του, θεώρησαν την ήττα της
Γερµανίας κατά τον 1ο Παγκόσµιο Πόλεµο, ως συνωµοσία Ιουδαίων και κοµουνιστών,
καθώς και ότι η Συµφωνία των Βερσαλλιών τους αδίκησε, αφαιρώντας τους εδάφη που
ήταν δικά τους πριν τον πόλεµο. Η δράση του και η δράση των Ναζί, τέλειωσε το 1945 µε
το τέλος του πολέµου.
Ο Αδόλφος Χίτλερ εκµεταλλεύτηκε την απελπισία και την απόγνωση του γερµανικού λαού
και κατόρθωσε να κερδίσει την τυφλή εµπιστοσύνη της πλειονότητας εξαιτίας των
υποσχέσεων που έδωσε για ανάκτηση της γερµανικής ισχύος και αξιοπρέπειας. Με
επιτήδειους χειρισµούς, στρίµωξε τους νικητές του Πολέµου και, εισβάλλοντας στην
Πολωνία, τους ανάγκασε να του κηρύξουν τον 2o παγκόσµιο πόλεµο. Ουσιαστικά, ο
Χίτλερ χειραγώγησε τις ευρωπαϊκές παθογένειες, τις εχθρότητες και το µίσος και
πυροδότησε ένα µηχανισµό ο οποίος, ενισχυµένος από τις πιο δηλητηριώδεις ρατσιστικές
ιδεολογίες και τα πιο εξελιγµένα όπλα µαζικής καταστροφής, οδήγησε σε µιαν
ανεπανάληπτη παγκόσµια σύρραξη.
Στην ενότητα αυτή αναβιώνουν χαρακτηριστικές στιγµές του 2ου παγκόσµιου πολέµου,
µάχες, πρόσωπα και επιχειρήσεις, αλλά εστιάζουµε σε µία από τις µεγαλύτερες στιγµές του
φυλετικού αντισηµιτισµού του Αδόλφου Χίτλερ που περιγράφηκε µε λεπτοµέρεια στο
βιβλίο του Ο Αγών Μου, στο ολοκαύτωµα των εβραίων.
World War II is generally considered to have involved the vast majority of the world's
nations—including all of the great powers—eventually forming two opposing military
alliances: the Allies and the Axis. It was the most widespread war in history, with more
than 100 million people, from more than 30 different countries, serving in military units.
In a state of "total war", the major participants threw their entire economic, industrial,
and scientific capabilities behind the war effort, erasing the distinction between civilian
and military resources. Marked by mass deaths of civilians, including the Holocaust –
emphasis is given during this thematic session- and the only use of nuclear weapons in
warfare, it resulted in an estimated 50 million to 85 million fatalities. These made World
War II the deadliest conflict in human history. Παρουσίαση µε slides, Animated WW2
Map Europe
Ηλεκτρονικό παιχνίδι : Panzer Corps – a PC game
presentation This game features 26 scenarios on 21 unique maps, covering most major
battles of the European Theatre of World War II and includes a few hypothetical 'what if'
scenarios based on the actions of the players: All major and many minor nations are
represented: Germany, Italy, Poland, France, Great Britain, USA, USSR, Norway, Belgium,
Netherlands, Albania, Romania, Greece and more.
10.30 – 11.00
Μόρδος Ε. Σαµουήλ, συγγραφέας Παρουσίαση από καρδιάς, Mordos E. Samouil,
author Presentation by heart (GR)
Η διάσωση των Εβραίων της Ζακύνθου Saving the Jews of Zakinthos Greek
island in the Ionian Sea, a separate regional unit of the Ionian Islands region,
and municipality.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
11.00 – 11.30
27 Ιανουαρίου: Παγκόσµια Ηµέρα Μνήµης του Ολοκαυτώµατος
Απώλειες Ελλάδας 1943-44
Καρρέρ - Κριεζή Ελένη, απόγονος αντιστασιακού δηµάρχου Ζακύνθου Λουκά
Καρρέρ,(GR) Μέλος του Μουσείου Σολωµού & Επιφανών Ζακυνθίων, Karrer –
Kriezi Eleni, descendant of resistance mayor of Zakinthos, Member of Solomos
Museum and distinguished Zakinthians
Λουκάς Καρρέρ, Μια αξέχαστη ιστορία Loukas Karrer, An unforgettable story
Ο Λουκάς Καρρέρ ήταν Έλληνας πολιτικός από την Ζάκυνθο. Χρηµάτισε διορισµένος
δήµαρχος Ζακύνθου από το 1937 έως τον Απριλίου του 1945 που παραιτήθηκε. Στις 9
Σεπτεµβρίου 1943 ο Γερµανός διοικητής της Ζακύνθου Πάουλ Μπέρενς ζήτησε από τον
Καρρέρ και τον µητροπολίτη Χρυσόστοµο να του συντάξουν κατάλογο µε όλους τους
Εβραίους του νησιού. Οι δύο άντρες όντως συνέταξαν κατάλογο που περιλάµβανε όµως
όχι τα ονόµατα των Εβραίων αλλά τα δύο δικά τους. Έπειτα από αυτό ο Γερµανός
διοικητής συνέταξε έγγραφο προς το γενικό επιτελείο στο Βερολίνο αλλά και επιστολή του
µητροπολίτη που ανελάµβανε την ευθύνη για την διαγωγή των Εβραίων του νησιού, το
γενικό επιτελείο τότε ακύρωσε τη διαταγή και µε αυτό τον τρόπο γλίτωσαν οι Εβραίοι της
Ζακύνθου Το 1978, το Yad Vashem τίµησε το Μητροπολίτη Χρυσόστοµο και το Δήµαρχο
Λουκά Καρρέρ απονέµοντας τους τον τίτλο του "Ενάρετου µεταξύ των Εθνών", επίσης το
1992 στο χώρο όπου βρισκόταν η συναγωγή στήθηκαν τα αγάλµατα των δύο αντρών
Δρώµενο : Εκτέλεση δηµοτικού τραγουδιού
Το δηµοτικό τραγούδι για τον Συνταγµατάρχη Μ. Φριζή, είναι ένας συρτός χορός, και
αποτελεί σπάνιο ιστορικό ντοκουµέντο. Ηχογραφήθηκε στην Αµερική το 1941, αµέσως
µετά τη νίκη των Ελλήνων στο Αλβανικό Μέτωπο (1940 -- 1941), µε ερµηνευτή τον Πέτρο
Λάντζα και σε µουσική του Αντ. Σακελάριου Το θέµα του τραγουδιού είναι εµπνευσµένο
από τις ηρωικές νίκες που πέτυχε κατά των Ιταλών, ο συνταγµατάρχης Μαρδοχαίος
Φριζής, Έλληνας Εβραίος από τη Χαλκίδα. Η φυσιογνωµία του Συνταγµατάρχη Φριζή -ο
οποίος έπεσε στο πεδίο της µάχης στις 5 Δεκεµβρίου του 1940 και ήταν µεταξύ των
πρώτων Ελλήνων αξιωµατικών που έδωσαν τη ζωή τους υπερασπιζόµενοι την Πατρίδαέµεινε θρυλική στα βουνά της Αλβανίας, εµψύχωνε τον αγώνα των Ελλήνων, ενώ
ενέπνευσε ακόµα και στιχουργούς. Στη γενέτειρά του Χαλκίδα τον Σεπτέµβριο του 2010
ανεγέρθηκε ο έφιππος ανδριάντας του Μ. Φριζή ενώ ήδη από το 1971 βρίσκεται στην
πόλη και η προτοµή του.
Performance :A folk song dedicated to the Greek Jewish War hero Colonel
Frizis
This unique ‘demotico’ song –a syrto- with the voice of Petros Lantzas and the music of
Antonis Sakellarios, is a rare historic document. It was recorded at the American
Orthophonic co. (ORS-587), in 1941, after the glorious victory of the Greeks at the
Albanian Front during the Greek-Italian War (1940 – 1941).
The song’s theme is inspired by the heroic victories over the Italians accomplished by
Colonel Mordechai Frizis, a Greek Jew from Chalkida (Eubea). M. Frizis fell on the
battlefield on December 5, 1940, and is one of the first high ranking officers of the Greek
Army who died fighting for their Patrida (homeland). His example became a legend on the
mountains of Albania encouraging the Greek soldiers. His figure also inspired poetry and
folk songs such as this one. This song is a characteristic example of the contribution of
Colonel Frizis to the fight for freedom as well as of the bravery of the Greek soul. The
statue of M. Frizis on horseback was placed and inaugurated in Frizis’ hometown Chalkida
on September 2010. Since 1971 in Chalkida there is also erected the bust of Colonel
Frizis.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
11.30 – 12.00
Αλµπάλα Βενιαµίν, Πρόεδρος Κεντρικού Ισραηλιτικού Συµβουλίου Ελλάδος
(Κ.Ι.Σ.),
Albala
Veniamin,
President
of
the
Central
Board
of
Jewish
Communities in Greece (GR)
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαµασκηνός ενάντια στους διωγµούς των Εβραίων
της Ελλάδος Commemorating the gratitude of the Jews of Zakinthos to Mayor
Karrer and Bishop Chrisostomos
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, όταν η Ελλάδα τελούσε υπό την Κατοχή
των Γερµανών, ποσοστό 86% των Ελλήνων Εβραίων έχασαν τη ζωή τους από ενέργειες
των κατακτητών, µεταφορά σε στρατόπεδα, εξόντωση και εκτελέσεις. Σε πολλές πόλεις,
όπου υπήρχαν ανθούσες Εβραϊκές Κοινότητες, µετά το Ολοκαύτωµα, δεν επέζησαν παρά
λίγα άτοµα.
Ένα µνηµειώδες κείµενο, για την υποστήριξη των Εβραίων της Ελλάδος, µοναδικό στα
χρονικά ολόκληρης της κατεχόµενης Ευρώπης, ήταν η υπερήφανη απάντηση του τότε
Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαµασκηνού προς το δοσίλογο Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο
Λογοθετόπουλο και το στρατηγό των Ναζί Στροπ, ο οποίος απείλησε τον Αρχιεπίσκοπο
Δαµασκηνό µε τουφεκισµό, εξ αιτίας της σκληρής έγγραφης διαµαρτυρίας του για τους
διωγµούς των Ισραηλιτών της Ελλάδος.
Η επιστολή αυτή ήταν γραµµένη σε αυστηρότατο ύφος και αναφερόταν στους ισχυρούς
δεσµούς που ενώνουν τους Έλληνες Ορθόδοξους µε τους Έλληνες Εβραίους ως από
κοινού πολίτες της Ελλάδος στα πολιτικά δικαιώµατα, αλλά κυρίως στο νου και την ψυχή.
Η επιστολή απετέλεσε µνηµείο θάρρους, εθνικής αξιοπρέπειας και σεβασµού των
ανθρωπίνων ιδανικών και εξέφρασε τις απόψεις του τότε κατ’ ανάγκη φιµωµένου
Ελληνικού λαού. Την επιστολή αυτή προσυπέγραψαν 29 ιδρύµατα και οργανώσεις που
εκπροσωπούσαν ολόκληρη την πνευµατική και επαγγελµατική Ελλάδα. Παράλληλα ο
Αρχιεπίσκοπος προέτρεψε τους Έλληνες Χριστιανούς και τα µοναστήρια να παραχωρήσουν
άσυλο σε εβραϊκές οικογένειες προκειµένου να αποφύγουν τον εκτοπισµό.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πολλοί Εβραίοι έλαβαν µέρος στην Εθνική Αντίσταση και η
προσφορά τους αυτή αναγνωρίστηκε από την πολιτεία και τις Αντιστασιακές Οργανώσεις
µε την απονοµή τιµητικών τίτλων.
12.00 – 12.30
Εκπρόσωποι γαλλικής αντιπροσωπείας, Representatives - French delegation
Η ιστορία των "zazous" και η αντίσταση των νέων στη Γαλλία της περιόδου
1940-1945 The Zazous: French youth against the Nazis
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Μετά τον αναγκαστικό νόµο της 1 Ιουνίου 1942, σχετικά µε την υποχρεωτική ανάρτηση
του κίτρινου άστρου του Δαβίδ από τους Εβραίους στο Παρίσι, τα µέλη του νεανικού
αντιστασιακού κινήµατος των παριζιάνων “zazous” κάρφωσαν στο στήθος τους
χειροποίητα αστέρια διαφόρων χρωµάτων. Από αυτά κάποια έγραφαν τα µικρά τους
ονόµατα, άλλα έγραφαν "Παπούα", "Ζουλού", "Ελευθερία", “αντιρατσισµός παντού”. Η
σύλληψη ήταν αναµενόµενη ως "amies des juifs" (φίλοι των εβραίων). Το εν λόγω κίνηµα
είχε ως κύρια µουσική αναφορά το σουΐνγκ και τη τζαζ, ηλικιακά κινούνταν µεταξύ 13 – 21
χρόνων και το ντύσιµο τους ήταν ιδιαίτερο. Συναντιόντουσαν σε υπόγεια.
La participation de toutes les forces, au fur et à mesure de leur engagement dans le
combat, depuis l’Appel du général de Gaulle le 18 juin 1940, jusqu’à la victoire…
The Zazous were a subculture in France during World War II. They were young people,
13-21 years old, expressing their individuality by wearing big or garish clothing (similar to
the zoot suit fashion in America a few years before) and dancing wildly to swing, jazz and
bebop. Men wore large striped lumber jackets, while women wore short skirts, striped
stockings and heavy shoes, and often carried umbrellas. As we know, in 1940, the Nazis
had occupied France and the Vichy regime, in collaboration with the Nazis and fascist
itself in policies and outlook, had an ultra-conservative morality and started to use a
whole range of laws against a youth that was restless and disenchanted. In Paris, Zazous
as one of the main French anti-Nazi cultural youth movement was opposed the Vichy
regime in occupied France, met in basement and cellar clubs, in cinemas and cafes,
passing their time mocking the politics of the time and scuffled with fascists on the
streets. This spontaneous development was a sharp response to the deadening effect on
society of the Nazi-Vichy rule.
Διάλειµµα – Break 12.30 – 13.00
13.00 – 13.30
Μπεζέ Ελένη, Υποψήφια Διδάκτωρ στην Ιστορία, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας,
Beze Eleni, PhD in History, University of Thessaly (a traditional geographic and
modern administrative region of Greece)
Συνοµιλώντας µε τους µάρτυρες - αξιοποιώντας τη µαρτυρία (προφορική
ιστορία) Conversing with witnesses – Utilizing the testimonies (the value of
oral history)
13.30 – 14.00
Μιζάν Ισαάκ, Εβραίος επιζών του Ολοκαυτώµατος, Mizan Isaak, Jew survivor of
the Holocaust (GR)
Προσωπική µαρτυρία Actual Experience
Ονοµάζοµαι Ισαάκ Μιζάν µε αριθµό βραχίονα 182641 - Με συνέλαβαν στην Άρτα 16
χρονών...
Alle juden andretten - Όλοι οι Εβραίοι βγείτε έξω
Ήταν η διαταγή που µας έλεγαν οι SS του στρατοπέδου για να βγούµε γυµνοί έξω , ώστε
να γίνει η διαλογή για τους ικανούς και µη ικανούς προς εργασία. Τους µη ικανούς τους
οδηγούσαν κατευθείαν στα κρεµατόρια.
Περιµένοντας και εµείς την σειρά µας δεν είχαµε πλέον συναισθήµατα για την ζωή µας,
γιατί ήταν βέβαιο ότι κάποια στιγµή θα ερχόταν και η δική µας η σειρά.
Για µια ακόµη φορά κάνουµε έκκληση από το βήµα αυτό να µας πλησιάσετε, µικροί και
µεγάλοι , ανεξαρτήτως θρησκεύµατος για να µάθετε και να διαδώσετε τα τροµακτικά που
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
συνέβησαν στα στρατόπεδα του θανάτου.
Ποτέ ξανά ! Ευχαριστώ
Ο Ισαάκ Μιζάν, µέλος της εβραϊκής κοινότητας της Άρτας, είναι ένας από τους ελάχιστους
εν ζωή επιζήσαντες οµήρους από τα Ναζιστικά στρατόπεδα, µε χαραγµένο τον αριθµό
182641 στο µπράτσο του, και κάνει έκκληση στη νέα γενιά να «µην ξεχάσει» και να
εργαστεί για την διατήρηση της Μνήµης του πιο φρικιαστικού µαζικού εγκλήµατος στην
ιστορία της ανθρωπότητας.
14.00 – 14.30
Jewish musicians who were driven out of the orchestra - orchestra
members joined the German Nazi party
Εκπρόσωποι
αυστριακής
αντιπροσωπείας,
Representatives
-
Austrian
delegation
Φωτίζοντας τη σκοτεινή ιστορία της Φιλαρµονικής της Βιέννης κατά τη
Ναζιστική περίοδο. Η φωνή µετάνοιας για τον κεντρικό ρόλο στο Γ’ Ράιχ και το
Ολοκαύτωµα Welcome the lighting of dark history of the famed Vienna
Philharmonic during the Nazi era The voice regret for the central role in Hitler’s
Third Reich and Holocaust
Οι Εβραίοι µουσικοί σβήνονται από τον κατάλογο
µελών.
Η παγκοσµίου φήµης Φιλαρµονική ορχήστρα της Βιέννης, γνωστή για την
Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της που µεταδίδεται κάθε χρόνο σε 80 χώρες, δηµοσίευσε
πρόσφατα λεπτοµέρειες της ιστορίας της κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εποχής,
ανταποκρινόµενη στις για πολλά χρόνια κατηγορίες εναντίον της για συγκάλυψη. Ο Φριτς
Τρέµπι, ένας από τους ιστορικούς στους οποίους η διεύθυνση της ορχήστρας ανέθεσε τη
συγγραφή κειµένων σχετικά µε την ιστορία της κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εποχής
έχει δηλωσει ότι «η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία καθιερώθηκε υπό την εξουσία των Ναζί».
Οι ιστορικοί προσπαθούσαν για χρόνια να ανακαλύψουν ποιος έδωσε το δαχτυλίδι βραβείο τιµής στον Μπάλντουρφον Σίραχ. Σύµφωνα µε τον ιστορικό Βίλχελµ Μπέτελχαϊµ,
πρόκειται για τον Χέλµουτ Βόµπις, έναν τροµπετίστα, µέλος του κόµµατος των Ναζί και
αργότερα µέλος των Ες-Ες. Ο Βόµπις απολύθηκε το 1945, για να επιστρέψει όµως έξι
χρόνια αργότερα. Ο Ολιβερ Ράθκολµπ, επικεφαλής των ιστορικών στους οποίους η
ορχήστρα έδωσε την άδεια να ερευνήσουν ενδελεχώς τα αρχεία για τα έτη 1938-45,
θεωρεί ότι είναι πολύ πιθανόν να ισχύει η εκδοχή που παρουσίασε ο Μπέτελχαϊµ. Στη
δηµοσιότητα έχουν επίσης δοθεί µαρτυρίες µουσικών οι οποίοι εκδιώχθηκαν από την
ορχήστρα εξαιτίας της εβραϊκής τους καταγωγής, κάποιοι εκ των οποίων πέθαναν σε
στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Μπερναντέτ Μεϊχόφερ, ιστορικός από το πανεπιστήµιο της
Βιέννης, δήλωσεεπίσης ότι «την εποχή εκείνη ήταν γνωστό αν κάποιος είχε εβραϊκές ρίζες
ή ακόµη εβραία σύζυγο». Τέλος, σηµαντικές είναι οι προσπάθειες του Mr. Hellsberg,
βιολιστή της Φιλαρµονικής και πρόεδρου της ο οποίος από το 1980 έχει ξεκινήσει µια
σταθερή προσπάθεια για να βρεθούν οι τίτλοι ιδιοκτησίας για όλα τα αντικείµενα που
υπάρχουν στην κατοχή της Φιλαρµονικής, ώστε αν κάποια έχουν κλαπεί από Ναζί να
επιστραφούν στους απογόνους των αρχικών ιδιοκτητών. Όλες οι δηµοσιεύσεις γίνονται µε
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
αφορµή την συµπλήρωση των 75 χρόνων από την «ενσωµάτωση» της Αυστρίας ως
επαρχία της Γερµανίας από τον Χίτλερ.
14.30 – 15.00
Τσακίρης Δηµήτριος, καθηγητής ΤΕΙ Ηπείρου, Tsakiris Dimitrios, professor,
Technological Institution of Epirus (a geographical and historical region in southeastern Europe, shared between Greece and Albania and lies between the Pindus
Mountains and the Ionian Sea, GR)
Το Ολοκαύτωµα των Ροµά και οι Έλληνες τσιγγάνοι στην Εθνική Αντίσταση και
στα χρόνια της κατοχής The Roma Holocaust and the Greek gypsies in National
Resistance and during the Occupation
Στις 5 Σεπτεµβρίου του 1935 το συνέδριο του εθνικοσοσιαλιστικού κόµµατος διακήρυττε
από τη Νυρεµβέργη τον «νόµο για την προστασία του γερµανικού αίµατος και της
γερµανικής τιµής». Με τον νόµο αυτόν χαρακτηρίζονταν Εβραίοι, έγχρωµοι, Τσιγγάνοι και
κοινωνικές οµάδες του περιθωρίου ως οι οµάδες εκείνες που απειλούσαν την καθαρότητα
της γερµανικής φυλής.
Στον Ταύρο, στα Πετράλωνα, στην οδό Χαµοστέρνας, υπάρχει µνηµείο για τους 11
τσιγγάνους που εκτέλεσαν οι Γερµανοί τον Αύγουστο του 1944 για την αντιστασιακή τους
δράση.
Ο τσιγγάνος καπετάνιος του ΕΛΑΣ Βασίλης Μήτρου (“Καπετάν-Γύφτος“) από την Κύµη
Εύβοιας, ήταν ηγετική µορφή στον ΕΛΑΣ της Εύβοιας, και µάλιστα ανατίναξε ένα
γερµανικό αντιτορπιλικό πριν σκοτωθεί στη µάχη της Λαµπούσας.
Η οικογένεια Βρυσάκη από τη Λιβαδειά, µε την υπόνοια της κατασκοπίας στάλθηκε σε
στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στον ΕΔΕΣ αναφέρονται Ροµά οπλίτες.
Οπως και, προηγουµένως, στον ελληνοϊταλικό πόλεµο, στην Αλβανία, µαρτυρούνται
πολλές περιπτώσεις τσιγγάνων στρατιωτών.
Κατά την υποχώρηση των στρατευµάτων, µετά την κατάρρευση του µετώπου, τον Απρίλη
του 1941, οι εξαθλιωµένοι στρατιώτες που προσπαθούσαν να φτάσουν στα σπίτια τους,
συχνά µε τα πόδια, περιθάλπονταν από τσιγγάνους σκηνίτες, που τους παρείχαν τροφή και
κατάλυµα και έβραζαν τα ρούχα τους για να φύγουν οι ψείρες, σύµφωνα µε τον
Αυγουστίνο Καντιώτη, τότε αρχιµανδρίτη και αργότερα Μητροπολίτη Φλώρινας.
Στη Σίνδο το 1943-1944 υπήρχε στρατόπεδο συγκέντρωσης µε µετακινούµενες
οικογένειες τσιγγάνων. Τσιγγάνοι υπήρχαν ανάµεσα και στους άµαχους, θύµατα
αντιποίνων στον Παρακάλαµο Ιωαννίνων, στη Βοιωτία, στη Σκύδρα Πέλλας, στα χωριά της
Θεσσαλονίκης.
Ο τσιγγάνος Αργύρης Κίτσας, εγκατεστηµένος στο Σκυλίτσι Βέροιας, όταν συνάντησε στο
βουνό, όπου είχε πάει για ξύλα, έναν αξιωµατικό αντιστασιακής οµάδας µαζί µε τους
άντρες του, τους έδωσε το κάρο µε τα µουλάρια του.
H µαρτυρία τού τότε 15χρονου Ιωάννη Βρυσάκη έχει εξαιρετικά σηµασία:
«ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ µας έβγαζαν έξω και µας έξυναν τα πρόσωπα. Οι Γερµανοί Ες Ες µας έτριβαν
τα πρόσωπα µε τούβλα για να µας ασπρίσουν. Είχαν κλοµπ και χτυπούσαν όποιον δεν
καθόταν. Αυτή η αθλιότητα κράτησε δέκα µέρες» Λειβαδιά, 1942
Ο Ιωάννης Βρυσάκης ήταν τότε 15 χρόνων. Σήµερα ζει κάπου στην Αγία Βαρβάρα. H
µαρτυρία του είναι πιθανότατα η µοναδική που καταγράφεται ανάµεσα στους Έλληνες
Τσιγγάνους για τα χρόνια της Κατοχής.
«Οι Γερµανοί ήθελαν να µας αφήσουν, αλλά παρενέβη ένας γερµανοτσολιάς. “Αυτοί
γυρνάνε συνεχώς, είναι κατάσκοποι”, είπε στους Γερµανούς και µας κράτησαν». Και µια
λεπτοµέρεια: «Οι Γερµανοί», λέει ο I. Βρυσάκης «θα µας µετέφεραν σε στρατόπεδα. Αλλά
παρενέβη ο αρχιεπίσκοπος Δαµασκηνός και µας άφησαν».
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
15.00 – 15.30
Κουζινόπουλος Σπύρος, δηµοσιογράφος, Kouzinopoulos Spiros, journalist (GR)
Ο Τύπος στην αντίσταση, “Ελευθερία” Η πρώτη παράνοµη εφηµερίδα στη
κατεχόµενη Ευρώπη Press in Resistance, “Liberty” the first illegal newspaper in
Nazi occupied Europe
Επιδιώκοντας να ελέγξουν τη ροή ειδήσεων και πληροφοριών προς την υπόδουλη Ελλάδα,
οι δυνάµεις του άξονα επέβαλλαν από τις πρώτες µέρες της Κατοχής αυστηρή λογοκρισία
στον Τύπο και στους ραδιοφωνικούς σταθµούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, αποκτούσε τεράστια σηµασία η µακρόχρονη έκδοση ενός
οποιουδήποτε παράνοµου εντύπου, που στρεφόταν εναντίον του κατακτητή. Κατά τη
διάρκεια της Κατοχής, κυκλοφόρησαν διαφόρων ειδών έντυπα που εξέφραζαν την
επιθυµία των Ελλήνων για αντίσταση: προκηρύξεις, φυλλάδια, εφηµερίδες, περιοδικά.
Άλλα από αυτά ήταν χειρόγραφα, άλλα ήταν πολυγραφηµένα, ενώ ορισµένα τυπώνονταν.
Τα τελευταία εκδίδονταν παράνοµα σε διάφορα τυπογραφεία. Όλα τα έντυπα
κυκλοφορούσαν παράνοµα και διακινούνταν από χέρι σε χέρι. Όλοι όσοι εµπλέκονταν στη
διαδικασία γραφής, εκτύπωσης και διακίνησης του αντιστασιακού Τύπου αντιµετώπιζαν, σε
περίπτωση που συλλαµβάνονταν από τις αρχές κατοχής, µε κίνδυνο της εκτέλεσης.
Ορισµένα από τα σηµαντικότερα έντυπα που κυκλοφόρησαν στη διάρκεια της Κατοχής
ήταν η Ελεύθερη Ελλάδα, ο Απελευθερωτής, η Γυναικεία Δράση, η Νέα Γενιά, η
Δηµοκρατική Σηµαία, η Φλόγα, η Δόξα και η Απελευθέρωση. Γενικότερα, ο αντιστασιακός
Τύπος αποτέλεσε µια από τις πιο αξιοσηµείωτες πτυχές της Αντίστασης. Αυτά τα
"παράνοµα" έντυπα προσέφεραν σηµαντικές υπηρεσίες γνωστοποιώντας πληροφορίες που
δεν δηµοσιεύονταν στον λογοκριµένο Τύπο, καλώντας σε αντίσταση και γενικότερα
τονώνοντας το ηθικό των Ελλήνων. Παράλληλα, παράνοµη πράξη είχε χαρακτηριστεί από
τις αρχές κατοχής και η παρακολούθηση συµµαχικών ραδιοφωνικών σταθµών που
εξέπεµπαν προγράµµατα στα ελληνικά. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι στις 9 Απριλίου
1942, γερµανική περίπολος συνέλαβε σε καφενείο του Πειραιά τον ιδιοκτήτη και 62
θαµώνες επ' αυτοφώρω να ακούνε όλοι µαζί το ελληνικό πρόγραµµα του βρετανικού
ραδιοφωνικού σταθµού BBC. Μάλιστα, από ένα σηµείο και µετά οι κατακτητές απαίτησαν
από τους Έλληνες να παραδώσουν τα ραδιόφωνά τους ώστε να µην µπορούν να
πληροφορούνται από ελληνόφωνους σταθµούς του εξωτερικού.
15.30 – 16.00
Τζούκας Βαγγέλης, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Πανεπιστηµίου Κρήτης, Tzoukas
Vaggelis, PhD in Sociology, University of Crete (the largest and most populous of
the Greek islands, the fifth-largest island in the Mediterranean Sea, and one of the
thirteen administrative regions of Greece)
Ευρωπαϊκή αντίσταση κατά το Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο Μια συνοπτική ξενάγηση
στους τρόπους µε τους οποίους διεξήχθει ο πόλεµος κατά των Γερµανών
κατακτητών στην Ευρώπη European Resistance in World War II. The variety of
European Resistance means
Ο Β΄ Παγκόσµιος Πόλεµος αποτέλεσε τη µεγαλύτερη πολεµική αναµέτρηση της ιστορίας,
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
συνιστώντας µια σύγκρουση τεράστιας εµβέλειας σε γεωγραφική κλίµακα αλλά και ως
προς τον συνολικό αριθµό των θυµάτων. Είναι φυσικό στις σύγχρονες κοινωνίες η µνήµη
του πολέµου αυτού να παραµένει ιδιαιτέρως ζωντανή ώστε δύσκολο να σκεφθεί κανείς
πτυχή της σύγχρονης ιστορίας που να µην συνδέεται τρόπον τινά µε τη σύγκρουση αυτή.
Από τις πλέον ισχυρές κληρονοµιές του πολέµου στις σύγχρονες γενιές ευρωπαίων
πολιτών είναι ο αντιφασισµός, η κοινή συνισταµένη –πολλές φορές ετερόκλητων–
κοινωνικών και πολιτικών συµµαχιών που συγκροτήθηκαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες το
διάστηµα 1939-45 προκειµένου να συντριβεί ο φασισµός και ο ναζισµός.
Μία από τις πλέον σηµαντικές συµµαχίες, αν όχι η σηµαντικότερη, ήταν η ευρωπαϊκή
Αντίσταση και αφορούσε τη στάση (Resistance) των ευρωπαϊκών κοινωνιών απέναντι στο
αντιστασιακό φαινόµενο µε διάφορες καταστάσεις Από τις οµάδες κατασκοπείας µέχρι τον
ανταρτοπόλεµο, από τα σαµποτάζ ως τις µαζικές κινητοποιήσεις στις πόλεις, από την
άρνηση συνεργασίας µε τους κατακτητές ως την ενεργητική υποστήριξη των ένοπλων
οµάδων, οι αντιστασιακοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους µαχητές για την ήττα του Άξονα
αλλά και στην υπηρεσία ενός ευρύτερου σκοπού που υπερέβαινε την αντίθεση στο
ναζιστικό βασίλειο της βίας. Τα παραπάνω παρά το γεγονός ότι πολλές ερωτήσεις σχετικά
µε «ακούσιες τις συνεργασίες» (δοσίλογοι) και την αντίσταση παραµένουν ακόµα
εκκρεµείς στις κατά το παρελθόν κατειληµµένες ευρωπαϊκές χώρες έως σήµερα.
Στην ενότητα αυτή επιχειρείται µία συνοπτική «ξενάγηση» στους τρόπους µε τους οποίους
διεξήχθη ο πόλεµος κατά των Γερµανών κατακτητών στην Ευρώπη, µία περιγραφή όχι
τόσο της τακτικής των στρατευµάτων και των επιτυχιών τους (µεγάλες στρατιωτικές
επιχειρήσεις και σπουδαίες µάχες) όσο της κοινής τους δράσης µε τα ένοπλα αντιστασιακά
κινήµατα και της µη στρατιωτικής διάστασης της δράσης αυτής, της πολιτικής διάστασης,
που σε αρκετές περιπτώσεις, έλαβε τη µορφή ουσιαστικά µιας κοινωνικής επανάστασης για
τη δηµοκρατία, την ισότητα, την αλληλεγγύη, το σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων,
τους θεµέλιους λίθους της οικοδόµησης της κατοπινής ευρωπαϊκής Ένωσης.
Resistance movements during World War II occurred in every occupied European country
by a variety of means, ranging from non-cooperation, disinformation and propaganda to
hiding resistant people and even to outright warfare and the recapturing of towns:
Yugoslav Partisans, French Resistance, Greek Resistance are among the most notable
resistance movements as well as Germany itself had an anti-Nazi movement and the UK
that made also preparations for a movement against the German invasion (the British
SOE).
Participating in this thematic session we inform about the organisations and the forms of
resistance, resistance operations and notable individuals but principally we learn about the
political aspect of all these movements that were many times referred to as social
revolution, for democracy, equality, solidarity, respect of fundamental human rights, the
cornerstones of the European Union building. The mentioned above despite the fact that
many questions concerning collaboration and domestic collaborators during World War II
and resistance still remain unresolved in formerly occupied European countries to this
day.
16.00 – 16.30
Χρυσοµάλης
Λεωνίδας,
Αντιπρόεδρος
ΚΟΙΝΣΕΠ
Χαϊδαρίου
«Ακτίνα»,
Chrisomalis Leonidas, Vice president of “Aktina” Cultural Association of Haidari
(Beam, GR)
Το
µαρτυρικό
Χαϊδάρι,
Αναγνώσεις
σηµειωµάτων
µελλοθανάτων
του
στρατοπέδου λίγο πριν την εκτέλεση Reading of notes written by the prisoners
condemned to death in the Haidari martyr city Concentration Camp
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου λειτούργησε από τον Σεπτέµβριο 1943 µεχρι
τα τέλη Σεπτεµβρίου του 1944, όταν οι Γερµανοί άρχισαν να αποσύρονται από τα
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ελληνικά εδάφη και υπολογίζεται ότι από αυτό το στρατόπεδο πέρασαν συνολικά πάνω
από 21.000 κρατούµενοι, άτοµα που κρατούνταν σε άλλα στρατόπεδα που βρίσκονταν σε
επισφαλείς θέσεις, είτε συλληφθέντες σε µπλόκα είτε αυτοί που συλλαµβάνονταν από την
Γκεστάπο. Οι τελευταίοι αρχικά οδηγούνταν στο αρχηγείο των SS στην Αθήνα, το οποίο
έδρευε στην οδό Μέρλιν στο Κολωνάκι, προκειµένου να ανακριθούν ή και να βασανιστούν.
Στο αρχηγείο συντάσσονταν τα φυλακιστήρια για το Χαϊδάρι, καθώς και οι καταστάσεις
των εκτελέσεων. Η πρώτη εκτέλεση στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου έγινε στις 7
Δεκεµβρίου 1943και ήταν ο έφεδρος υπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού Λεβί από τα
Ιωάννινα. Μετά ακολούθησαν πολυάριθµες οµαδικές εκτελέσεις, ανάµεσα σε αυτούς
γυναίκες, ανάπηροι πολέµου, φοιτητές και µαθητές. Η µαζικότερη εκτέλεση ήταν αυτή των
Στις 30 Απριλίου 1944
200 Ακροναυπλιωτών την 1η Μαΐου 1944.
κυκλοφόρησε στο Χαϊδάρι η φήµη ότι τα SS σκόπευαν να εκτελέσουν διακόσιους
κρατούµενους ως αντίποινα για τη δολοφονία του Γερµανού υποστράτηγου Κρεχ και
τριών αξιωµατικών του και επειδή όλοι θεωρούσαν ότι αυτοί επρόκειτο να εκτελεστούν
αποχαιρέτησαν όσους περισσότερους από τους φίλους τους ήταν δυνατόν και µαζεύτηκαν
στον θάλαµο 1 του Μπλοκ 3, όπου µε µουσική από δύο κιθάρες κι ένα βιολί έγινε
αποχαιρετιστήριο γλέντι. Μετά το πρωινό συσσίτιο, στο γενικό προσκλητήριο διαβάστηκε
η λίστα των διακοσίων ονοµάτων που θα εκτελούνταν. Η οµαδα των µελλοθανάτων
συγκεντρώθηκε µπροστά στα µαγειρεία, όπου, πριν επιβιβαστούν στα αυτοκίνητα,
άρχισαν να τραγουδούν µπροστά στα µάτια των έκπληκτων Ναζί. Οι διακόσιοι του
Χαϊδαρίου µεταφέρθηκαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου εκτελέσθηκαν µε
οπλοπολυβόλα. Οι σοροί µεταφέρθηκαν στο Γ΄ Νεκροταφείο, όπου τάφηκαν σε ατοµικούς
τάφους.
16.30 – 17.00
Συζήτηση (συντονισµός : Γερµανική αντιπροσωπεία)
Dialogue (coordination : German delegation)
Η αντιδιαστολή δοσιλογισµού-αντίστασης και το δίπολο ρατσισµόςαντιρατσισµός The distinction between resistance and the collaborationist as
well as the dipole of racism and anti-racism
Η ανάληψη αντιστασιακής δράσης, η ένταξη σε µία αντιστασιακή οργάνωση, ορίζει
διαφορετικά τη σχέση µε την πολιτική που όλοι τη γνωρίζουµε ως σχέση πελατειακού
τύπου, και τη µετατρέπει σε σχέση ευθύνης απέναντι στα υπόλοιπα µέλη της οργάνωσης.
Η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα, η αυταπάρνηση, είναι κύρια χαρακτηριστικά της
αντιστασιακής δράσης που διαµορφώνουν και µια νέα πολιτική κουλτούρα.
Στην ενότητα αυτή βρισκόµαστε µπροστά στην παραδοχή ότι η ελληνική κοινωνία δεν
αντιστάθηκε σύσσωµη στους Ναζί κατακτητές αλλά επέδειξε και σκοτεινές πτυχές στη
δράση της την κατοχική περίοδο, τότε που κάποιοι Έλληνες συνεργάστηκαν µε τον εχθρό,
έχοντας την ευθύνη για τον αφανισµό χιλιάδων συµπολιτών τους. Τα εθνικά, όπως και τα
κοµµατικά, αφηγήµατα προσφέρονται για τη χειραγώγηση της µνήµης και την πολιτική
εκµετάλλευση µεγάλων αγώνων και ιδεών. Πραγµατικές µαρτυρίες ωστόσο έρχονται να
δηµιουργήσουν ρήγµατα σε τέτοια αφηγήµατα και να υποστηρίξουν τις προσπάθειες ώστε
να µην επαναληφθούν στο µέλλον ατοπήµατα σε σχέση µε τη δηµοκρατία, τη κοινωνική
συνοχή, την αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη, την ισότητα και το σεβασµό των ανθρώπινων
δικαιωµάτων.
Πρόκειται για επαφή µε ένα ζήτηµα-ταµπού για δεκαετίες, στο πλαίσιο της προσπάθειας
που καταβάλλεται το πρόγραµµα ΗOPE II να µην αναπαράγει γεγονότα µε τρόπο που
συνηθίζεται σε επετείους, πανηγυρικές οµιλίες, µε την ευκαιρία εκλογικων αναµετρήσεων,
σε σχολικά βιβλία, στον τύπο ή σε λογοτεχνικά κείµενα, αλλά παράλληλα να προσεγγίσει
και τον τρόπο µε τον οποίο διερευνάται σήµερα σε ολόκληρο τον κόσµο το αρχειακό
υλικό, έτσι δηλαδή όπως απαιτεί η ανάγκη για απροκατάληπτη ιστοριογραφική έρευνα και
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
η ευρωπαϊκή και θεσµική διάσταση φαινόµενων όπως ο πόλεµος, ο ναζισµός και ο
φασισµός που άπτονται της καταστρατήγισης των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, της
ισότητας, της ιστονοµίας, της δηµοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας των λαών.
The young participants come into contact with an issue-taboo for decades, as part of the
effort that the HOPE II project not to reproduce resistance events in a way that is usual in
anniversaries, celebratory speeches, schoolbooks, in literary texts, etc, but according to
the need created by the modern investigation throughout the world, dispassionate
historiographical research and European and institutional dimension of phenomena such
as war, Nazism and fascism, as well as, on the side, the human rights, equality, solidarity,
democracy, peace and freedom of peoples.
The Security Battalions were Greek collaborationist military groups, formed during the
Axis occupation of Greece during World War II in order to support the German occupation
troops.
Η συνεργασία µε τους Γερµανούς προϋπέθετε σε όλα τα κράτη τον αποκλεισµό κάποιων
κοινωνικών και φυλετικών οµάδων (κοµµουνιστών, Εβραίων) και από την άλλη, η
Αντίσταση πρόβαλε την ενσωµάτωση τους, µετουσιώνοντας έναν πολιτικό αγώνα σε
υπόθεση «περιθωριακών» µίας κοινωνίας. Συζητάµε για την εν λόγω διαιρετική τοµή των
ιδεολογικών στρατοπέδων και το νόηµα τέτοιου είδους αντιστάσεων, διαχρονικά και σε
όλον τον κόσµο.
Υποστήριξη: ελληνική φιλµογραφία
http://www.youtube.com/watch?v=Has9Bvlyxdk - «Οι Γερµανοί είναι φίλοι µας...» Η
Χαραυγή Της Νίκης (1971) και http://www.youtube.com/watch?v=V9KkF7qql40 το νησί
των γενναίων
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τρίτη, 10 Δεκεµβρίου 2013 – Tuesday, December 10 2013
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.10
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συντονιστής
Chairman
Χρυσοµάλης
Λεωνίδας,
Αντιπρόεδρος
ΚΟΙΝΣΕΠ
Χαϊδαρίου
«Ακτίνα»,
Chrisomalis Leonidas, Vice president of “Aktina” Cultural Association of
Haidari (Beam, GR)
Ο EACEA και το πρόγραµµα ¨Ευρώπη για τους πολίτες¨ Τhe EACEA and the
“Europe for Citizens” programme
Συνεχίζουµε σήµερα το πρώτο στρογγυλό τραπέζι, της πρώτης 5νθήµερης πλατφόρµας
συζήτησης του προγράµµατος «ΕΛΠΙΔΑ : Ο κύκλος των φίλων που αντιστάθηκαν στον
Χίτλερ» (HOPE ΙΙ : The Story of Europe Remembrance and the Circle of European
Friends who Resisted Hitler) που διοργανώνεται από το Δήµο Χαϊδαρίου στο πλαίσιο της
γενικότερης πρωτοβουλίας του για τη διαµόρφωση της ευρωπαϊκής συλλογικής ιστορικής
µνήµης.
Να θυµίσουµε ότι το πρόγραµµα χρηµατοδοτείται στο σύνολο του από την Ευρωπαϊκή
Ένωση και το γενικότερο χρηµατοδοτικό εργαλείο: πρόγραµµα «Ευρώπη για τους
πολίτες», το οποίο θεσπίστηκε µε απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συµβουλίου µε την προοπτική να στηριχθεί ένα ευρύ φάσµα οργανώσεων, µεταξύ των
άλλων και οι δήµοι των κρατών µελών, καθώς και οι δραστηριότητες τους που προωθούν
την ενεργό συµµετοχή του ευρωπαίου πολίτη στα κοινά και συνολικά την παρουσία της
κοινωνίας των πολιτών στη δηµοκρατική πορεία της Ευρώπης προς την ολοκλήρωση της.
Άµεσα λοιπόν η Ένωση και ο αρµόδιος εκτελεστικός Οργανισµός EACEA αναγνωρίζουν ότι
ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν µπορεί να συντελεστεί χωρίς τη διατήρηση ζωντανής της
µνήµης της ιστορίας των κρατών που συµµετέχουν σε αυτή. Και µπορεί η µνήµη αυτή να
συνδέεται κατά το πλείστον µε τιµητικά δηµοκρατικά επιτεύγµατα ωστόσο στην ιστορία
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
όλων των λαών υπάρχουν και ιδιαίτερα σκοτεινά και φρικιαστικά γεγονότα. Τέτοια
γεγονότα, κοινά για το σύνολο των κρατών-µελών, είναι αναµφισβήτητα αυτά που
διαδραµατίστηκαν κατά την περίοδο της γερµανικής κατοχής: τα γεγονότα των µαζικών
εξοντώσεων, των µαζικών εκτοπίσεων και των πολυάριθµων ανθρώπινων θυµάτων. Από
αυτά ωστόσο τα γεγονότα αντλούνται διδάγµατα, πρωτίστως για τους νέους, για ένα
διαφορετικό, περισσότερο δηµοκρατικό και ειρηνικό µέλλον. Για το µέλλον που τους
ανήκει.
Φωτίζει λοιπόν η Ευρώπη το παρελθόν της, όσο θλιβερό και να είναι αυτό. Έρχονται έτσι
στο προσκήνιο ενεργοί πολίτες, που διέγραψαν ένδοξη πορεία στο ιστορικό γίγνεσθαι
πεθαίνοντας για την προάσπιση των αξιών της Δηµοκρατίας, της Ελευθερίας και του
Σεβασµού των ανθρώπινων δικαιωµάτων.
Ο Δήµος Χαϊδαρίου, ως µαρτυρικός Δήµος διαχειρίζεται µε ποικίλες εκδηλώσεις τις
παραβιάσεις των αρχών αυτών από το ναζισµό. Οι δράσεις προς τιµή των θυµάτων του
και οι εκδηλώσεις για τη διατήρηση των τόπων και των µνηµείων που συνδέονται µε
µαζικές εκτοπίσεις, µαρτύρια και εξοντώσεις, για τη συντήρηση των αρχείων τεκµηρίωσης
αυτών των γεγονότων και για την προβολή µαρτυριών διασωθέντων και απογόνων τους,
στοχεύουν στο σύνολο τους, στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά µε την
ανάδειξη της συµβολής της Εθνικής Αντίστασης στην Ειρήνη, τη Δηµοκρατία και την
Προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Στοχεύει ωστόσο ακόµη και στην
πληροφόρηση για τη συµβολή της Ευρωπαϊκής Αντίστασης στην Κοινωνική Δικαιοσύνη
και την Αλληλεγγύη µεταξύ των ευρωπαίων πολιτών, καθώς και στην Πρόοδο, την
Ανάπτυξη και την Ανεξαρτησία σε ολόκληρο τον κόσµο. Το πρόγραµµα "ΕΛΠΙΔΑ II"
αποτελεί συνέχεια και δεύτερη φάση του οµότιτλου προγράµµατος που υλοποιήθηκε από
το Δήµο Χαϊδαρίου για τη «διερεύνηση των απαρχών του ιστορικού παρελθόντος της
Ενωµένης Ευρώπης» κατά το χρονικό διάστηµα 26/03 – 18/05/2013. Θα υλοποιηθεί δε
και πάλι µε ευρεία συµµετοχή αντιστασιακών οργανώσεων από µαρτυρικές πόλεις µε
συναφές ιστορικό παρελθόν, πολίτες και ενώσεις πολιτών σε εθνικό και ευρωπαϊκό
επίπεδο, Ινστιτούτα, Ιδρύµατα, Ερευνητικά Κέντρα, Πανεπιστήµια, Μουσεία και λοιπούς
φορείς και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις από διάφορες ευρωπαίκές χώρες ενώ θα
διαρκέσει από 9 Δεκεµβρίου 2013 έως 14 Φεβρουαρίου 2014.
Η σηµασία της µνήµης είναι και στη δεύτερη αυτή φάση η πεµπτουσία του προγράµµατος
και όσο αόριστη και αν ακούγεται ως έννοια, εύκολα αντιλαµβάνεται κανείς σε τι
αναφέρεται αν ανατρέξει στις εκδηλώσεις και στις θεµατικές και των δύο προγραµµάτων,
ώστε να κατανοήσει αυτό το οποίο η συλλογική ιστορική µνήµη απαιτεί να θυµόµαστε και
γιατί.
Η ανάληψη σχετικών πρωτοβουλιών σε όλη την Ευρώπη θεωρούµε ότι είναι απαραίτητη
για την υποκίνηση συµµετοχής των πολιτών στα κοινά προκειµένου να σφυρηλατηθεί η
πεποίθηση για την ενιαία µεταξύ τους ταυτότητα και µνήµη. Ασπίδα προστασίας για την
ελευθερία και την ειρήνη, την δηµοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώµατα.
«Σήµερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά οφείλουµε να θυµόµαστε».
10.10 – 10.30
Χατζησταύρου Φιλίππα, ερευνήτρια Ελληνικού Ιδρύµατος Ευρωπαϊκής και
Εξωτερικής Πολιτικής, Chatzistavrou Filippa, research fellow of Hellenic
Foundation for European and Foreign Policy (GR)
Η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης από τις απαρχές της µέχρι την
κρίση The idea of the European Integration since its origins until the
crisis
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
10.30 – 11.00
Καλλιανιώτης
Θανάσης, ιστορικός, διδάκτωρ
Ιστορίας
ΑΠΘ, Kallianiotis
Thanasis, historian, PhD History University of Thessaloniki (the second-largest
city in Greece, capital of the geographic region of Macedonia, administrative region of
Central Macedonia and the Decentralized Administration of Macedonia and Thrace)
Η µάχη του Φαρδυκάµπου νοµού Κοζάνης (Μάρτιος 1943) : Εποποιία και
διχασµός The battle in Fardikampos in Kozani, capital of the regional unit, a
town in northern Greece and of West Macedonia region. (on March, 1943) :
Distinguished heroes
Το θέµα µου σχετίζεται µε µία σηµαντική εποποιία απλών ανθρώπων όπως ο
παριστάµενος στη φωτογραφία καβαλάρης, κάτοικος της κωµόπολης Σιάτιστας, κατά τη
διάρκεια της Κατοχής, την οποία ακολούθησε βαθύς διχασµός.
Την παρούσα ανακοίνωση διατρέχουν οι εξής άξονες:
α) η αιχµαλωσία ενός ιταλικού τάγµατος στη θέση Φαρδύκαµπος Σιάτιστας από µόνιµους
αντάρτες και παροδικούς ένοπλους πολίτες, γεγονός πρώιµο για την κατοχική Ελλάδα
β) εξ αιτίας αυτού δηµιουργήθηκε ελεύθερη περιοχή, η οποία επέτρεψε την περαιτέρω
ανάπτυξη του ανταρτικού κινήµατος
γ) τα αντίποινα που ακολούθησαν και η προσπάθεια επιβολής στην πράξη του κράτους
των ανταρτών επέφερε τη διχόνοια µεταξύ των Ελλήνων, η οποία σύντοµα
µεταφράστηκε σε εµφύλιο πόλεµο.
Ως διδάγµατα για την περίπτωση θα µπορούσαν να διατυπωθούν δύο ιστορικά
δοκιµασµένα κι ένα πρωτότυπο. Πρώτον πως οι Έλληνες όταν ενώνονται µεγαλουργούν.
Έπειτα ό,τι θεωρείται απίθανο, είναι στην πραγµατικότητα πραγµατοποιήσιµο όταν
υπάρχει θάρρος και επιµονή –τα δύο τελευταία λείπουν σήµερα για να γίνει πιθανό το
απίθανο. Και τελευταίο πως οι ατοµικές και οι κοµµατικές φιλοδοξίες δεν συνεισφέρουν
ποτέ στην οµόνοια.
Η Δυτική Μακεδονία είναι περιοχή µακριά από το κέντρο της Αθήνας. Τρεις µόνον
δεκαετίες είχαν περάσει από όταν απελευθερώθηκε από τους Τούρκους και η κατάσταση
ήταν ρευστή. Η εγγύτητα των συνόρων, ειδικά µε τη Βουλγαρία και τη Γιουγκοσλαβία,
και η γλωσσική ποικιλία (ελληνικά, σλαβικά, αλβανικά, βλάχικα, αθιγγανικά, εβραϊκά και
τουρκικά, συν την ποικιλία των διαλέκτων) οµού µε τα συµφέροντα πολιτικών,
πολιτευτών, συνδικαλιστών, κοµµατικών στελεχών, κατόχων µέσων επικοινωνίας κι ως
συνήθως τυχοδιωκτών δηµιουργούσε εθνικισµούς, φανερούς ή λανθάνοντες.
Όταν τελείωσε ο πόλεµος της Αλβανίας την άνοιξη του 1940 η περιοχή γέµισε µε όπλα
και πολεµοφόδια, τα οποία πετούσαν οι φαντάροι που αποστρατεύονταν. Σπίτι µας εµείς
είχαµε ένα αντιαρµατικό τουφέκι. Η πυκνή σιδηροφορία εµπλεκόταν άµεσα µε την
πολεµική εµπειρία που διέθεταν οι κάτοικοι, από την εποχή της Τουρκοκρατίας οι
µεγαλύτεροι, από τις µάχες στο αλβανικό µέτωπο οι νεότεροι.
Η περιοχή χωρίστηκε σε ζώνες κατοχής. Οι Βούλγαροι απειλούσαν από Βορρά, οι
Γερµανοί κράτησαν την πεδινή ζώνη, ενώ τα ορεινά έλαβαν οι Ιταλοί. Η µάχη του
Φαρδυκάµπου έλαβε χώραν στην ιταλοκρατούµενη ζώνη, επειδή εκτός άλλων οι Ιταλοί
ήταν ευεπίφοροι στις ξένες προπαγάνδες και στον προσωπικό εξευτελισµό Ελλήνων, κάτι
που απέφευγαν οι σοβαρότεροι Γερµανοί.
Το πρώτο χτύπηµα της ακοµµάτιστης πλειονότητας των ανταρτών δόθηκε κοντά στο
χωριό Σνίχοβο Χασίων. Αµέσως ακολούθησε δεύτερο λίγα χιλιόµετρα µακρύτερα, στον
οικισµό Οξύνεια. Το τρίτο ήταν αναµενόµενο. Χρειάζεται πάντα µία αρχή για να
ακολουθήσουν τα επόµενα, αλλά αυτή, παρότι δύσκολη , είναι θαυµαστή.
Οι οργανώσεις αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία απλώνονταν από το φανερό στο
κρυφό, ήταν ένοπλες κι άοπλες. Μέσα στον κρατικό µηχανισµό, στην Ελληνική δηλαδή
Πολιτεία, υπήρχαν στελέχη της που αντιπαθούσαν τους κατακτητές. Ιδιαίτερα τις ξένες
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
προπαγάνδες πολεµούσαν δεξιές οργανώσεις όπως η ΥΒΕ και η ΕΚΑ αποτελούµενες
κυρίως από αξιωµατικούς του Στρατού. Το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ήταν δηµιούργηµα των
κοµµουνιστών της εποχής. Η βάση των ειρηµένων οργανώσεων ήταν φυσικά η ίδια, ο
πατριώτης λαός, που δεν ήξερε πάντα τις επιδιώξεις της ηγεσίας του. Πριν λάβει χώραν η
µάχη του Φαρδυκάµπου προηγήθηκε ενέδρα ανταρτών του ΕΛΑΣ κι ενόπλων πολιτών
στη θέση Βίγλα, λίγο έξω από την κωµόπολη της Σιάτιστας, κατά την οποία κυριεύτηκαν
10 ιταλικά φορτηγά. Ήταν µία επιτυχής πρόβα για την επόµενη µάχη όχι µόνο ως προς το
υλικό της µέρος (κατασχεµένα τρόφιµα και πολεµοφόδια από την ενέδρα) αλλά και για το
ηθικό, το οποίο ενίσχυσε τις πρόσφατες δόξες της Αλβανίας.
Έπειτα από την ενέδρα της Βίγλας ένα ιταλικό τάγµα ξεκίνησε από τα Γρεβενά για να
εκδικηθεί τη Σιάτιστα, µάλλον µε διορισµένους και χωρίς ουσιαστικά προσόντα –ως
συνηθίζεται σήµερα στο πνεύµα και τη διοίκηση- ηγέτες. Έπειτα από διήµερη πεζοπορία,
κάκιστο εφοδιασµό µε τρόφιµα και νερό, δυο βράδια ύπνο στην παγωµένη ύπαιθρο µε
ελαφριά στολή και σκεπάσµατα, δυο µέρες µάχης κάτω από καυτό ήλιο και παντελή
αγνωσία του τόπου, οι Ιταλοί έψαχναν να παραδοθούν.
Οι κάτοικοι της Σιάτιστας, ορισµένους από τους οποίους βλέπετε στη φωτογραφία ως
αντάρτες του ΕΛΑΣ, αντιστάθηκαν σκληρότατα. Ιδιαίτερα ξεχώρισε ο Γιάννης Στεργίου,
ταπεινός οπωροπώλης που µε το παλτό γεµάτο χειροβοµβίδες ανέτρεψε τους Ιταλούς
στην κρισιµότερη φάση στα πρόθυρα της Σιάτιστας –σήµερα τις δάφνες επιθυµούν
µαεστρικά οι αµέτοχοι. Εκτός τούτων οι επιθέσεις δεξιών και αριστερών ανταρτών κατά
των Ιταλών δεν είχαν σταµατήσει ποτέ. Ο κλοιός γύρω τους είχε σφίξει πολύ δυνατά.
Όχι µόνο στο πεδίο της µάχης είχαν περικυκλωθεί οι Ιταλοί, αλλά και µε µακρινές ενέδρες
σε τρία σηµεία για απόκρουση τυχόν ενισχύσεων. Το σχέδιο είχαν εξυφάνει 5 µάχιµοι
ταγµατάρχες, µέλη της οργάνωσης ΥΒΕ/ΕΚΑ που ήταν παρόντες στη σκηνή του
δράµατος. Οι Ιταλοί δεν είχαν ουδεµία ελπίδα διαφυγής.
400 λοιπόν αιχµάλωτοι Ιταλοί στο Φαρδύκαµπο τη δεύτερη µέρα των συγκρούσεων.
Πολύς οπλισµός και πυροµαχικά στα χέρια των Ελλήνων και ηθικό εξυψωµένο στα
ουράνια. Η µεγάλη νίκη επέφερε όµως τεράστια αντίποινα, όταν προσήλθε εκδικητικά από
τη Λάρισα στην περιοχή η ιταλική µεραρχία Φορλί καίγοντας οικισµούς, εκτελώντας
αµάχους και καταστρέφοντας οίκους και υποδοµές.
Στη Δυτική Μακεδονία 307 ανθρώπους φόνευσαν εν συνόλω οι Ιταλοί από το 1941 έως
το 1943, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν άµαχοι που εκτελέστηκαν χωρίς ιδιαίτερο
λόγο, συνεργώντας κι αυτοί µαζί µε τους Βούλγαρους, το Κοµιτάτο και τους Γερµανούς
στον απορφανισµό των Ελλήνων.
Δήωσαν έπειτα κι αποχώρησαν διαπαντός από την περιοχή οι Ιταλοί. Είχαν σειρά τώρα οι
Γερµανοί της διπλανής ζώνης; Αν ναι, τα αντίποινα θα ήταν τροµακτικότερα. Ποιος θα
αναλάµβανε το κόστος αυτών, οι δεξιοί ή οι αριστεροί; Ποιοι θα ήταν οι νέοι ηγέτες, οι
διορισµένοι έµπειροι ή οι νέοι που ξεπρόβαλαν µε φαντασία και τόλµη στη σκηνή;
Αποφασισµένο το ΕΑΜ για την κτήση της εξουσίας άρχισε να δοµεί το κράτος του στην
ελεύθερη περιοχή, ένα κράτος σκληρών καθοδηγητών, ωµών χωρικών και ροµαντικών
νέων όπου η πραγµατικότητα µπλεκόταν µε τη φαντασία στη σφαίρα της πολιτικής
επικοινωνίας.
Με λεκτικές στην αρχή διαφορές και µικρές διαµάχες για το ψωµί η διαµάχη δεξιών κι
αριστερών ανταρτών γρήγορα κατέληξε σε εµφύλιες συγκρούσεις µε αιµατηρές επιθέσεις
του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ εναντίον των ενόπλων της ΥΒΕ/ΕΚΑ. Λίγο αργότερα οι πεδινοί κάτοικοι θα
λάβουν όπλα κάτω από τη σκέπη των Γερµανών. Ο κατοχικός εµφύλιος πόλεµος έριξε τη
βαριά σκιά του στη σκηνή το επόµενο έτος και συνεχίστηκε σκληρότερος ως το τέλος της
δεκαετίας. Ό,τι είχε κερδηθεί στο Φαρδύκαµπο είχε περάσει στο παρελθόν.
11.00 – 11.30
Μποντίλα Μαρία, φιλόλογος, διδάκτωρ Φιλοσοφικής Σχολής Αριστοτέλειου
Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης, Bontila Maria, literature professor, PhD in
Philosophy, University of Thessaloniki (the second-largest city in Greece, capital of
the geographic region of Macedonia, administrative region of Central Macedonia and the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Decentralized Administration of Macedonia and Thrace)
Τα παιδιά στην Κατοχή Children during Occupation
Η Ελλάδα βρίσκεται στην κατοχή των δυνάµεων του Άξονα από τον Απρίλιο του 1941
έως τον Οκτώβριο του 1944. Στα τρία αυτά χρόνια επέρχονται ριζικές αλλαγές στις ζωές
των ανθρώπων σε όλα τα επίπεδα. Ανατρέπεται η καθηµερινότητά τους και η επιβίωση
γίνεται δύσκολη, κυρίως στην περίοδο της µεγάλης πείνας, το χειµώνα του 41-42.
Η αντίσταση εναντίον των κατακτητών άρχισε από την πρώτη µέρα της κατοχής. Στην
εισήγησή µου δεν θα αναφερθώ στην οργανωµένη αντίσταση του ελληνικού λαού, που
υπήρξε αναµφίβολα αξιοθαύµαστη από όλες τις πλευρές, αλλά στην προσπάθεια των
ανθρώπων να επιβιώσουν µέσα σε αυτό το ζοφερό καθεστώς που δηµιουργήθηκε.
Συγκεκριµένα θα µιλήσω για τον αγώνα επιβίωσης εκατοντάδων µικρών παιδιών που
απέµειναν µόνα τους για διάφορους λόγους κατά τη διάρκεια της Κατοχής και
προσπάθησαν να κρατηθούν στη ζωή. Γιατί αντίσταση δεν θεωρείται µόνο η ανοιχτή
αντιπαράθεση µε τον εχθρό ή το σαµποτάζ αλλά και ο αγώνας για την επιβίωση. Όταν οι
κατακτητές ενάντια σε κάθε αρχή δικαίου του πολέµου άδειαζαν τις ελληνικές αγορές από
τα τρόφιµα και επέτρεπαν την άνθιση της µαύρης αγοράς, χιλιάδες παιδιά έδιναν τον
αγώνα της επιβίωσης και πολλές φορές όχι µόνο για τον εαυτό τους αλλά και για τα
αδέλφιά τους ή τους άρρωστους γονείς και τους παππούδες. Τα µικρά αυτά παιδιά
έρχονταν αντιµέτωπα, µόνα τους ή σε συνεργασία µε άλλα, καθηµερινά µε τον
κατακτητή και τους µαυραγορίτες, προβαίνοντας πολλές φορές σε ανδραγαθήµατα. Θα
αναφερθώ δηλαδή σε µια άλλη όψη της αντίστασης στη βία που ο κατακτητής επέβαλε.
Οι ενέργειες αυτές των παιδιών αποτελούν οργανικό κοµµάτι του αντιστασιακού
κινήµατος στην Ελλάδα παρά τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν και οι οποίες
οφείλονται κυρίως στο σκοπό που εξυπηρετούν και στην ηλικία των παιδιών. Αξίζει να
σηµειωθεί ότι πρόκειται για µια πλευρά της αντίστασης που δεν έχει µελετηθεί επαρκώς
ούτε καν προβληθεί στην Ελλάδα µέχρι σήµερα.
11.30 – 12.00
Λαµπρής Ηλίας, τοπικός σύµβουλος και µέλος Δ.Σ Μορφωτικού συλλόγου
Κοµµένου
Άρτας,
Lambris
Ilias,
local
councillor,
member
educational
association of Greek martyr village Kommeno in Arta prefecture (GR)
Το Ολοκαύτωµα του Κοµµένου The Holocaust in Greek martyr village
Kommeno
Η ιστορία του µαρτυρικού χωριού Κοµµένου του νοµού Άρτας, στην Ήπειρο που είναι
χτισµένο στις όχθες του ποταµού Άραχθου. Ξεγύµνωσαν τις γυναίκες - µητέρες, γιαγιές,
αδερφές µας - και τις στήσανε µπροστά στα πολυβόλα! Κάποιες κρατάγανε τα παιδιά
τους, άλλες ήταν έγκυες. Το συµβάν έλαβε χώρα στις 16 Αυγούστου 1943. Οι
σφαγιασθέντες ήσαν 317 άτοµα εκ των οποίων 92 παιδιά και 2 ιερείς! Δεκαεφτά άλλοι
πνίγηκαν στον Άραχθο προσπαθώντας να ξεφύγουν από το γερµανικό µαχαίρι, όταν
ανατράπηκε η βάρκα στην οποία είχαν µπει πανικόβλητοι. Μετά τον σφαγιασµό των
ανθρώπων το χωριό πυρπολήθηκε και ισοπεδώθηκε.
12.00 – 12.30
Βλαχοπάνος
Δηµήτρης,
φιλόλογος,
µέλος
Δ.Σ
Μορφωτικού
συλλόγου
Κοµµένου Άρτας, Vlachopanos Dimitris, literature teacher, member of the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
educational association of Greek martyr village Kommeno, a village and a
former community in the Arta regional unit, Epirus, Greece
Μαρτυρίες επιζώντων από το Ολοκαύτωµα του Κοµµένου Άρτας Personal
testimonies of survivors of the Holocaust in Greek martyr village Kommeno
During the Axis Occupation of Greece in World War II, the village was the site of a
massacre perpetrated by 12 Company of the 98th Regiment, of the German 1. GebirgsDivision (First Mountain Division), which, on 16 August 1943, executed 317 inhabitants
and torched the village.
On 12 August 1943, a two-man Wehrmacht reconnaissance team had come across a
small group of partisans (andartes) in the village and had reported back to divisional
headquarters in Ioannina. On the evening of 15 August 1943, Colonel Josef Salminger,
the commanding officer of the 98th Regiment, ordered 12 Company to attack the village
on the following morning. The attack was led by 12 Company's leader, Lieutenant Röser,
who personally shot the village priest at the outset of the assault. Men, women and
children (74 of them under the age of 10) were killed indiscriminately, but almost half of
the village's population managed to escape by swimming across the Arachthos river. The
first Wehrmacht reports recorded that 150 civilians had died. As the reports moved up
the command chain, they were amended so that "150 civilians" became "150 enemies".
The names of the 317 villagers who were killed are now recorded on a marble monument
in the village's main square
Διάλειµµα – Break12.30 – 13.00
13.00 – 13.30
Γρηγοράτου Διονυσία, απόγονος, Grigoratou Dionisia, descendant (GR)
Γερµανο-Ιταλική Κατοχή και Αντίσταση στην Κεφαλονιά µέσα από το
ηµερολόγιο του αντιστασιακού Κεφαλλονίτη Σπύρου Γρηγοράτου, Αφήγηση
απογόνου German - Italian occupation and Resistance in Kefalonia, the largest
of the Ionian Islands in western Greece island, through the diary of the
resistance fighter Spiros Grigoratos, Testimony of descendant
«Μία απ’ τις πολλές επικίνδυνες εστίες της Εθνικής Αντίστασης για τους Γερµανούς
κατακτητές στο νησί της Κεφαλλονιάς ήταν η Αγία Θέκλη και την έκαµψαν µε τη βοήθεια
των ντόπιων καταδοτών στις 5 προς 6 του Μάη 1944, ηµεροµηνία κατά την οποία
όρµισαν ένοπλοι, στο χωριό και το µπλοκάρισαν απ’ όλες σχεδόν τις πλευρές. Οι κάτοικοι
κάτω από την απειλή των αυτοµάτων του κατακτητή συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του
χωριού, κάποιοι όµως κατάφεραν και διέφυγαν. Έπειτα οι Γερµανοί µε τη βοήθεια των
καταδοτών πήραν 5 αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης (1. Διονύσης Ρατσιάτος
καθηγητής φιλόλογος: Ο γιος του παπα-Ρατσιάτου όπως τον αποκαλούσαν, διακρίνετο για
το εξαιρετικό ύφος του, 43 χρόνων, 2. Αντώνιος Ληξουριωτάτος, ετών 35, 3. Σπύρος
Αναλυτής, τελειόφοιτος του Γυµνασίου, 22 ετών, Επονίτης (ονοµαζόµενος Κανάρης), 4.
Γαβρίλης Ραλλάτος, γεωργός 60 ετών, 5. Βασίλειος Ραλλάτος, γιος του Γαβρίλη, ετών 25),
έκαψαν σπίτια, έκαµαν καταστροφές και έφυγαν µεταφέροντας τους αντιστασιακούς στις
φυλακές του Αργοστολίου. Εκεί τους κράτησαν πάνω από 20 µέρες και τους βασάνισαν
απάνθρωπα. Στις 5 Ιουνίου του 1944 τους µετέφεραν από το Αργοστόλι στο Ληξούρι µε
καΐκι και µε ισχυρή συνοδεία, στα υπόγεια του Α΄ Δηµοτικού Σχολείου. Στην αποβίβαση
τους υποδέχτηκε οµάδα καταδοτών µε επικεφαλής τον προδότη Φλωριά Κουρούκλη.
Στην πλατεία που σήµερα ονοµάζεται Εθνικής Αντίστασης συγκεντρώθηκαν µε διαταγή
των Γερµανών άνδρες γυναίκες, νέοι γέροι και παιδιά για να παρακολουθήσουν
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
καταναγκαστικά τον απαγχονισµό. 5 αγχόνες σε δύο πλατάνια της Πλατείας Πετρίτση – 4
στον ένα πλάτανο για τους τέσσαρους νέους και µια αγχόνη για τον γέρο Γαβρίλη.
Περήφανοι µε ψηλά το Κεφάλι βάδισαν προς τις αγχόνες οι πέντε αυτές µορφές»
13.30 – 14.00
Πετράτος Πέτρος, ιστορικός, Petratos Petros, PhD in history (GR)
Η σφαγή Ιταλών αιχµαλώτων πολέµου στην Κεφαλονιά από τη γερµανική
Βέρµαχτ Massacre of the Italian Acqui Division in Kefalonia island, the largest
of the Ionian Islands in western Greece
Η σφαγή χιλιάδων Ιταλών αιχµαλώτων πολέµου στο πλαίσιο της επιχείρησης Achse, που
έγινε γνωστή και ως Σφαγή της Κεφαλλονιάς αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα σε
ωµότητα εγκλήµατα της γερµανικής Βέρµαχτ (Wehrmacht) στη διάρκεια του Β΄
Παγκοσµίου Πολέµου. Στο γεγονός αυτό ανιχνεύεται και η πραγµατική ιστορία του
«λοχαγού Κορέλι», του λοχαγού Άµος Παµπαλόνι, ο οποίος αποτέλεσε έµπνευση για τη
δηµιουργία του λογοτεχνικού ήρωα του Λούι Μπερνιέρ αλλά και τη χολιγουντιανή ταινία
«Το µαντολίνο του λοχαγού Κορέλι»: Captain Corelli's Mandolin, παραγωγής του 2001 µε
πρωταγωνιστές τον Νίκολας Κέιτζ και την Πενέλοπε Κρουζ. Ο 32χρονος αντιφασίστας
διοικούσε τότε την 1η Μεραρχία Acqui του 33ου Συντάγµατος Πυροβολικού που
απετελείτο από 150 άνδρες και είχε στρατοπεδεύσει στο λιµάνι του Αργοστολίου. Ο
Ιταλός λοχαγός είχε καλλιεργήσει από νωρίς επαφές µε ηγετικά στελέχη του ΕΑΜ και
όπως και όλοι οι Ιταλοί ήταν εναντίον του Μουσολίνι ενώ το µόνο που ήθελε αυτός και οι
σύντροφοι ήταν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Έτσι στη διαταγή των Γερµανών να
παραδώσουν τα όπλα τους, όταν οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν µε τους Συµµάχους, οι
συγκεκριµένοι Ιταλοί αξιωµατικοί αντέδρασαν και δεν παρέδωσαν τα όπλα, άνοιξαν δε τις
αποθήκες και µοίρασαν όπλα και πυροµαχικά στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Το Γ’ Ράιχ διέταξε την
εκτέλεσή τους. Ο Φύρερ αυτοπροσώπως εντολή να µεταχειριστούν τους Ιταλούς
αιχµαλώτους σαν να ήταν αντάρτες. Ο Άµος Παµπαλόνι ήταν ο µόνος που επέζησε από τη
µονάδα του. Οι Γερµανοί είχαν προετοιµαστεί νωρίτερα για την επίλυση του ζητήµατος
και είχαν αρχίσει ήδη τους βοµβαρδισµούς των ιταλικών θέσεων µε βοµβαρδιστικά Stuka.
Παρά τη βοήθεια από τον τοπικό πληθυσµό, συµπεριλαµβανοµένων των µικρών οµάδων
του ΕΛΑΣ του νησιού, οι Γερµανοί κέρδισαν γρήγορα πλήρη υπεροχή στον αέρα, ενώ τα
στρατεύµατά τους είχαν µεγάλη εµπειρία µάχης, σε αντίθεση µε αυτή της µεραρχίας
Acqui. Μετά από αρκετές ηµέρες µάχης οι τελευταίοι Ιταλοί στρατιώτες παραδόθηκαν,
εκτελέστηκαν, αποτεφρώθηκαν µαζικά σε φωτιές ή µετακινήθηκαν σε πλοία για να
πεταχτούν στη θάλασσα.
14.00 – 14.30
Βλισµά Ρίτα, συγγραφέας, Vlisma Rita, author (GR)
Προσωπική µαρτυρία από το νησί της Ιθάκης Personal testimony from the
Greek island of Ithaca, an island located in the Ionian Sea, separate regional unit of
the Ionian Islands region and municipality, the home of Odysseus (Homer's Ithaca)
«…Από το βράχο αυτό στις 13.9.44 αντάρτες του ΕΛΑΣ – ΕΛΑΝ όρµησαν µε αυτοθυσία
κατά του ναζιστικού καραβιού ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΑ και το κατέλαβαν γράφοντας έτσι µια ακόµα
σελίδα δόξας στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης κατά του φασισµού...», αναγράφεται
σε µια µαρµάρινη πλάκα, στο νησί, ως ανάµνηση της κατάληψης του πλοίου στις Φρικες.
Περιπλανόµαστε στην Ιθάκη της Αντίστασης µέσα από γραπτές πηγές και προσωπικές
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
µαρτυρίες, µέσα από προσωπικά βιώµατα, στοιχεία και ντοκουµέντα, γνωστά και
άγνωστα, µέσα πρόσωπα, πράξεις και τόπους µαρτυρίου.
14.30 – 15.00
Συντονιστής : Γιαννακόπουλος Δηµήτρης, Πρόεδρος ΚΟΙΝΣΕΠ Χαϊδαρίου
«Ακτίνα», Coordinator : Giannakopoulos Dimitris, President of the “Aktina”
Cultural Association of Haidari martyr city (Beam, GR)
Το µαρτυρικό Χαϊδάρι, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό και αφηγήσεις
κρατουµένων Exhibition of audiovisual material, description of the Haidari
concentration camp and personal testimonies of prisoners
15.00 – 15.30
Εκπρόσωποι
Ρουµάνικης
αντιπροσωπείας,
Representatives
of
Romanian
delegation Φούγκα θανάτου Todesfuge
To ποίηµα του γεννηµένου στο τ. Βασίλειο της Ρουµανίας (σήµερα Ουκρανία) Εβραίου
ποιητή Paul Celan (Πάουλ Τσέλαν), ενός από τους µεγαλύτερους µεταπολεµικούς ποιητές
που γράφει στην γερµανική γλώσσα, το οποίο βασίζεται στην ανάµνηση ενός
πραγµατικού γεγονότος, στο Λούµπλιν, όπως και σε πολλά άλλα ναζιστικά στρατόπεδα
εξόντωσης, µια οµάδα µελλοθανάτων υποχρεωνόταν να τραγουδά νοσταλγικά τραγούδια
, ενώ άλλοι έσκαβαν τάφους.
Εκτέλεση – Performance
15.30 – 16.00
Εκπρόσωποι αντιπροσωπείας της Μάλτας, Representatives of Maltese
delegation
The British colony of Malta in WWII Maltese People’s War memories
The British colony of Malta was of crucial strategic importance to the Allied North African
campaign and has been under almost constant attack from Italian and German aircraft
since June 1940. The Island’s real ordeal began when Adolph Hitler ordered it should be
"neutralised" in preparation for a German invasion. Since then the Luftwaffe has carried
out hundreds of air raids on Malta, at one point averaging seven a day. The population
spent so much time in their underground shelters that health standards declined,
malnutrition spread and scabies was rife. In the framework of Haidari project the guests
will learn more from Maltese People's War memories. In 1942, the people of Malta have
been awarded the George Cross in recognition of their continuing heroic struggle against
enemy attack. Malta is the first British Commonwealth country to receive the bravery
award - second only in ranking to the Victoria Cross - which is normally only awarded to
individuals.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
16.00 – 16.30
Πατούλη Κρυσταλλία, ανεξάρτητη δηµοσιογράφος και σύµβουλος ανθρωπίνων
σχέσεων, Patouli Crystallia, freelance reporter and human relations consultant
(GR)
Tα πάντα είναι αφήγηση Everything is narration
Ο Ζακ Ντεριντά έχει πει ότι «τα πάντα είναι κείµενο», δηλαδή αφήγηση. Σε ό,τι αφορά
εµάς τους ανθρώπους, ακόµα και η σιωπή, ακόµα και η διαστρέβλωση της α-λήθειας άρα
της µνήµης, ακόµα και η εξωλεκτική ή η συµβολική επικοινωνία που συναντάµε σε πολλές
µορφές της τέχνης, είναι ένα είδος αφήγησης.
Πόσο σηµασία έχει η λεκτική επικοινωνία, η λεκτική αφήγηση, στο να αρθρώσουµε αυτό
το νόηµα ζωής – της µνήµης, στην αφήγησή µας µε λέξεις; Ένας από τους κορυφαίους
Έλληνες διανοητές, ο Νίκος Καζαντζάκης, γράφει στην Ασκητική του:
«...Σα µια κιβωτό η κάθε λέξη, και χορεύουµε γύρα της, µε ανατριχίλα νογώντας το Θεό
σα φοβερό της περιεχόµενο. Ό,τι ζεις στην έκσταση ποτέ δε θα µπορέσεις να το
στερεώσεις σε λόγο. Όµως µάχου ακατάπαυστα να το στερεώσεις σε λόγο. Πολέµα µε
µύθους, µε παροµοίωσες, µε αλληγορίες, µε κοινές και σπάνιες λέξες, µε κραυγές και µε
ρίµες να του δώσεις σάρκα, να στερεώσει!...»
Πώς όµως να «στερεώσεις» σε λόγο, ένα ψυχικό τραύµα; Γιατί τι άλλο είναι ένας
πόλεµος, µία φυσική καταστροφή, µια οικονοµική κρίση που εξελίσσεται σε εθνική
τραγωδία, και πόσο µάλλον ένας εµφύλιος πόλεµος που κουβαλάµε χρόνια στο εθνικό
µας… ασυνείδητο;
Γιατί ποτέ στο σχολείο δεν µας µίλησαν για το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο(ΕΑΜ), για
τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), για την Εθνική Αντίσταση, για τον
Εµφύλιο. Γιατί ποτέ δεν κάλεσαν στα µαθητικά µας χρόνια -µέχρι και το 1982 που πήρε η
γενιά µου το απολυτήριο Λυκείου- έναν έστω αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης να µας
αφηγηθεί όσα έζησε, παρόλο που όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν κάπου δίπλα µας…
16.30 – 17.00
Συζήτηση (συντονισµός : Αυστριακή αντιπροσωπεία)
Dialogue (coordination : Austrian delegation)
Ο εκπαιδευτικός ρόλος και η σηµασία της προφορικής ιστορίας Oral history: a
wide educational role
In testifying, the survivors embody memory, while at the same time declaring the
continuum of the past to the present. Even though the extermination at the camps was
well-documented in written sources, only oral testimony from survivors could convey the
complexity of the traumatic experience and match the desire for a history of the
Holocaust that was not identified with that of the perpetrators and thus did not
reproduce their cognitive categories and their viewpoint. Testimony was used as a source
for a more integrated view of the facts and for an understanding of the formation of the
identities, or as a means of studying the trauma and pain. It is certainly probable that
testimonies conflict, that they contain inaccuracies and that they sometimes express
wrong judgments. But then the same can be said for any evidence. The “mistakes” do
not invalidate the testimony as a whole. Besides, the testimonies do not contain a
comprehensive narrative: different protagonists saw and remember the same event in a
different light, depending on the position they were in and the role they played in the
event. This variety of voices can be revealing for the historian. The perspectives of the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
resistance fighters, the displaced, the hidden away, the grown-ups, the children, the
men, the women, the intellectuals, the poor… The historian is expected to highlight these
dimensions, explain them, take into account parameters of locality and temporality,
because, without these, the stories of the subjects are invalidated as a historical
interpretative model. The focus of recent research on the non-verbal aspects of
testimony (silence, embodied memory and mute moments in the interview which are
filled with emotions expressed through bodily attitudes) appears to have changed them
into a screen onto which various concepts are projected by the audience. The “mute
witness”, silence as a choice or necessity and not forgetfulness, also claim a part of the
“truth” and the “complete” testimony of the European resistance in general. The HOPE
unofficial historical archive of the testimonies contains all the narratives of the survivors
and everything that could not be said.
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who
Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τετάρτη, 11 Δεκεµβρίου 2013 – Wednesday, December 11 2013
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.10
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συντονιστής
Chairman
Αλέπης Σοφοκλής, Δηµοτικός Σύµβουλος Δήµου Χαϊδαρίου, εντεταλµένος για
θέµατα Παιδείας, Alepis Sofoklis, Haidari Municipal Councilor, responsible for
Educational Issues (GR)
Ο ελληνικός λαός αντιστέκεται και γράφει το έπος της Εθνικής Αντίστασης! The
Greek people resist and writes the page of National Resistance!
−
Η Ελλάδα κατά το 2ο παγκόσµιο πόλεµο ήταν η µόνη χώρα που αναγκάστηκε να
πολεµήσει 4 στρατούς χωρών ταυτόχρονα: τη Γερµανία, την Ιταλία, την Αλβανία και τη
Βουλγαρία
−
Η Ελλάδα αντιστάθηκε πάνω από 200 ηµέρες, όταν Λουξεµβούργο, Δανία και
Τσεχία καµία, η τότε Γιουγκοσλαβία και η Ολλανδία 3 – 4 ηµέρες, το Βέλγιο 18 και η
Πολωνία 30, Η Γαλλία 43 και η Νορβηγία 60.
−
«Χάριν της ιστορικής αληθείας οφείλω να διαπιστώσω ότι µόνον οι Έλληνες, εξ
όλων των αντιπάλων οι οποίοι µε αντιµετώπισαν, πολέµησαν µε παράτολµον θάρρος και
υψίστην περιφρόνησιν προς τον θάνατον», Α. Χίτλερ από λόγο πού εκφώνησε στις
10/5/1941
−
«Μέχρι τώρα συνηθίζαµε να λέµε ότι οι Έλληνες πολεµούν σαν ήρωες. Τώρα θα
λέµε ότι οι ήρωες πολεµούν σαν Έλληνες.», Winston Churchill, από µια οµιλία στο BBC
στις πρώτες ηµέρες του ελληνο-ιταλικού πολέµου, από τους πρώτους που υποστήριξαν
τη δηµιουργία των «Ηνωµένων Πολιτειών της Ευρώπης». Μετά την εµπειρία του Β΄
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Παγκοσµίου Πολέµου, απέκτησε την πεποίθηση ότι µόνο µια ενωµένη Ευρώπη θα
µπορούσε να εγγυηθεί την ειρήνη. Στόχος του ήταν η ριζική αντιµετώπιση των
ευρωπαϊκών ασθενειών του εθνικισµού και της πολεµοκαπηλίας.
−
«Λυπάµαι επειδή γερνώ και δεν θα ζήσω πολύ για να ευχαριστήσω τους Έλληνες,
των οποίων η αντίσταση ήταν αποφασιστική για το Β” Παγκόσµιο Πόλεµο», Joseph Stalin
, από µια οµιλία στο ραδιοσταθµό της Μόσχας στις 31 Ιανουαρίου 1943 µετά από τη νίκη
στο Stalingrand και την συνθηκολόγηση τού στρατάρχου Paulus.)
−
«Αν οι Ρώσοι κατόρθωσαν να προβάλλουν αντίσταση στην είσοδο της Μόσχας για
να σταµατήσουν και να αποτρέψουν το γερµανικό χείµαρρο, το οφείλουν στους Έλληνες,
οι οποίοι καθυστέρησαν τις γερµανικές µεραρχίες, την ώρα που θα µπορούσαν να µας
κάνουν να γονατίσουµε.», Georgy Constantinovich Zhoukov, Στρατηγός του Σοβιετικού
Στρατού
−
«Είµαι ανίκανος να δώσω το κατάλληλο εύρος της ευγνωµοσύνης που αισθάνοµαι
για την ηρωική αντίσταση του λαού και των ηγετών της Ελλάδας», Charles de Gaul , από
οµιλία του στο γαλλικό κοινοβούλιο µετά το τέλος του Β” Παγκοσµίου Πολέµου
−
«Πολεµήσατε άοπλοι και νικήσατε, µικροί ενάντια σε µεγάλους. Σας οφείλουµε
ευγνωµοσύνη, επειδή µας δώσατε το χρόνο να υπερασπιστούµε την πατρίδα µας. Ως
Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευχαριστούµε», Μόσχα, ραδιοσταθµός όταν επιτέθηκε ο
Hitler στην ΕΣΣΔ
−
«Ο πόλεµος µε την Ελλάδα απέδειξε ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο στα στρατιωτικά
και ότι πάντα µας περιµένουν εκπλήξεις.», Benito Mussolini , από οµιλία στις 10 Μαΐου
1941
−
«Η Ελλάδα είναι το σύµβολο της βασανισµένης, µατωµένης, αλλά ζωντανής
Ευρώπης», Maurice Schumann, διαπρεπής νοµικός και Γάλλος υπουργός Εξωτερικών από
το 1948 έως το 1952 και1969-1973, µέλος της γαλλικής ακαδηµίας, από µήνυµα που
απεύθυνε από το BBC στους υποδουλωµένους λαούς της Ευρώπης στις 28 Απριλίου 1941,
ηµέρα που ο Hitler κατέλαβε την Αθήνα Από τους πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής
ολοκλήρωσης, σε συνεργασία µε τον Ζαν Μονέ, συνέταξαν το παγκοσµίως γνωστό
«σχέδιο Σουµάν» το οποίο δηµοσιεύθηκε στις 9 Μαΐου 1950, ηµεροµηνία που αναφέρεται
ως η ηµεροµηνία γέννησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρότεινε τον από κοινού έλεγχο της
παραγωγής άνθρακα και χάλυβα, που ήταν οι σηµαντικότερες πρώτες ύλες για την
πολεµική βιοµηχανία. Η κεντρική ιδέα ήταν ότι καµία χώρα δεν θα µπορούσε να
ξανακηρύξει πόλεµο εάν δεν είχε τον έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα.
10.10 – 10.30
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Η ιστορία του µαρτυρικού χωριού Κοντοµάρι του νοµού Χανίων Κρήτης στις 2
Ιουνίου 1941 µέσα από το φωτογραφικό φακό του Franz Peter Weixler
πολεµικού ανταποκριτή της Βέρµαχτ The story of the martyr village Kontomari
of Chania, the second largest city of Crete island and the capital of the Chania
regional unit, on 02/06/1941 through the camera of Franz Peter Weixler, war
correspondent of Wehrmacht
Στο Κοντοµάρι συνέβη η πρώτη εκτέλεση αµάχων από τα γερµανικά στρατεύµατα
κατοχής, αµέσως µετά τη Μάχη της Κρήτης. Η σφαγή στο Κοντοµάρι, µαζί µε την
καταστροφή της Καντάνου (3/6/41) και τις µαζικές εκτελέσεις της Αλικιάνου (2/6/41)
αποτέλεσαν τα πρώτα µαζικά αντίποινα για την ευρεία συµµετοχή του ντόπιου
πληθυσµού στη Μάχη της Κρήτης.
The Massacre of Kondomari refers to the execution of male civilians from the village of
Kondomari in Crete by an ad hoc firing squad consisting of German paratroopers on 2
June 1941 during World War II. The shooting was the first of a long series of mass
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
reprisals in Crete. It was orchestrated by Generaloberst Kurt Student, in retaliation for
the participation of Cretans in the Battle of Crete which had ended with the surrender of
the island only two days earlier. The massacre was photographed by a German army war
correspondent whose negatives were discovered several decades later in the federal
German archives.
10.30 – 10.40
Παρουσίαση video :Η οµαδική εκτέλεση του χωριού Κοντοµαρί του νοµού
Χανίων Κρήτης - Ιούνιος 1941
Video :The mass executions in the village Kondomari in the regional unit of
Chania in Crete (GR) – June 1941
http://www.youtube.com/watch?v=I4W5_1eYRt0
Την επόµενη µέρα µετά την τελική επικράτηση των δυνάµεων του Άξονα στη Μάχη της
Κρήτης, οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερµανίας προχωρούν, για αντίποινα στην
πρωτοφανή αντίσταση που αντιµετώπισαν από τις δυνάµεις Ελλήνων και Συµµάχων, στην
εκτέλεση όλων των ανδρών του χωριού Κοντοµάρι Χανίων.
Την εποµένη της ήττας των Ελλήνων και Συµµάχων, µια µονάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον
υπολοχαγό Horst Trebes, ως αντίποινα κατά του λαού που προέβαλλε λυσσαλέα
αντίσταση µε αποτέλεσµα οι Γερµανοί, αν και νικητές να έχουν περισσότερες απώλειες
από τους ηττηµένους, εισέβαλλαν στο χωριό Κοντοµάρι. Μετά το τέλος του Πολέµου
ειπώθηκε πως την εντολή για τη σφαγή έδωσε ο στρατηγός Kurt Student ο οποίος
αποκάλυψε στη δίκη της Νυρεµβέργης ότι διατάχθηκε από τον ίδιο τον Hermann Göring,
τον επικεφαλής της γερµανικής αεροπορίας. Οι ναζιστικές δυνάµεις συγκέντρωσαν όλους
τους κατοίκους, συνέλαβαν 25 άνδρες, ηλικίας από 18 έως 50 ετών και τους εκτέλεσαν εν
ψυχρώ, αφήνοντας να ζήσουν µονάχα οι ηλικιωµένοι. Την επόµενη µέρα, οι ναζιστικές
δυνάµεις προχώρησαν σε ακόµα ένα έγκληµα πολέµου: το Ολοκαύτωµα της Καντάνου. Οι
Γερµανοί εκτέλεσαν τους περίπου 180 κατοίκους του χωριού, έσφαξαν ακόµα και τα ζώα
τους ενώ πυρπόλησαν όλα τα σπίτια. Το έγκληµα πολέµου στο Κοντοµάρι κατέγραψε µε
το φωτογραφικό φακό του ο Γερµανός υπολοχαγός Franz-Peter Weixler, ο οποίος
υπηρετούσε ως ανταποκριτής προπαγάνδας για τη Wehrmacht -- αργότερα το ίδιο έτος
αποµακρύνθηκε από τη θέση του για «πολιτικούς λόγους» και µάλιστα κατηγορήθηκε για
εσχάτη προδοσία, λόγω διαρροής των συγκεκριµένων φωτογραφιών. Ο επικεφαλής της
µονάδας των εκτελεστών -- αλεξιπτωτιστών Horst Trebes τιµήθηκε µε τον Σταυρό του
Ιππότη του ναζιστικού καθεστώτος για την επιχείρηση στην Κρήτη. Σκοτώθηκε το 1944
σε πολεµική επιχείρηση στη Νορµανδία.
Η Ελλάδα, µετά το τέλος του πολέµου ζήτησε από τη Βρετανία την έκδοση του
στρατηγού Kurt Student, αλλά εισέπραξε άρνηση. Ο Student δικάστηκε από τους
Βρετανούς για κακοµεταχείριση κρατουµένων και δολοφονία αιχµαλώτων στην Κρήτη και
κρίθηκε ένοχος για 3 από τις 8 κατηγορίες. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών αλλά
απελευθερώθηκε το 1948 για «ιατρικούς λόγους». Δεν δικάστηκε ποτέ για εγκλήµατα
κατά αµάχων.
10.40 – 11.00
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Θεόδωρος Καλλίνος, ένα σύµβολο της Kρητικής αντίστασης κατά των
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Γερµανών 100 ετών Τheodoros Kallinos, a symbol of Cretan resistance against
the Germans 100 years old
Ο Θεόδωρος Καλλίνος ή Αµάρµπεης από τη Θεσσαλία, είναι µία θρυλική µορφή για τη
Μάχη της Κρήτης, καθώς ηγήθηκε ενός λόχου στο µοναδικό νικηφόρο αγώνα των
Ελλήνων στο νησί, στο ύψωµα του Κοψά βορειοανατολικά του Ηρακλείου.
Theodoros Kallinos, 100 years old, is a hero-symbol due to this participation in the Battle
of Crete (Luftlandeschlacht um Kreta). The battle began on the morning of 20 May 1941,
when Nazi Germany launched an airborne invasion of Crete under the code name
Unternehmen Merkur (Operation Mercury). Greek and Allied forces, along with Cretan
civilians, defended the island. After one day of fighting, the Germans had suffered very
heavy casualties and the Allied troops were confident that they would prevail against the
German invasion. The next day, through miscommunication and the failure of Allied
commanders to grasp the situation, Maleme airfield in western Crete fell to the Germans,
enabling them to fly in reinforcements and overwhelm the defenders. The battle lasted
about 10 days.
The Battle of Crete was unprecedented in three respects: it was not only the first battle
where German paratroops (Fallschirmjäger) were used on a massive scale, but also the
first mainly airborne invasion in military history,[7] the first time the Allies made
significant use of intelligence from the deciphered German Enigma code, and the first
time invading German troops encountered mass resistance from a civilian population.
Because of the heavy casualties suffered by the paratroopers, Adolf Hitler forbade further
large-scale airborne operations. However, the Allies were impressed by the potential of
paratroopers and started to build their own airborne formations.
11.00 – 12.00
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Το έπος του '40 και η Εθνική Αντίσταση στη Θεσσαλία 1941-1944 The national
resistance
in
Thessaly
1941-1944,
a
traditional
geographic
and
modern
administrative region of Greece, comprising most of the ancient region of the same name
and known as Aeolia in Homer's Odyssey.
Αναφορά σε :
Η συµµετοχή του θεσσαλικού λαού στην Εθνική Αντίσταση και τα βασικά χαρακτηριστικά
της θεσσαλικής Αντίστασης
−
Αντιστασιακές οργανώσεις στη Θεσσαλία
−
Η συµβολή των νέων της Θεσσαλίας στην απόκρουση της εαρινής επίθεσης του
Μουσολίνι (9 Μαρτίου 1941)
−
Η στρατιωτική οργάνωση αξιωµατικών Λάρισας (Οκτώβριος 1941-Οκτώβριος
1942)
−
Η γυναίκα της Θεσσαλίας στην Αντίσταση
−
Ο αντιστασιακός τύπος της Θεσσαλίας
−
Η επιχείρηση στα µεταλλεία του Δοµοκού (Φεβρουάριος 1944)
−
Κατοχή και Αντίσταση στην Αγιά
−
Προβολή οπτικοαουστικού υλικού από την καθηµερινότητα στα χωριά της
Θεσσαλίας
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
12.00 – 12.30
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Το έπος του '40 και η Εθνική Αντίσταση στη Θεσσαλία 1941-1944 The national
resistance in Thessaly (administrative region of Greece)1941-1944
Αναφορά σε :
−
Κωνσταντίνος Καραγιώργης Γυφτοδήµος
−
Μαρτυρίες από τα αρχεία του Τοπικού Αρχείου Αγιάς
−
Η εβραϊκή κοινότητα του Βόλου κατά την Κατοχή: η συνεισφορά των προφορικών
µαρτυριών
Διάλειµµα – Break12.30 – 13.00
13.00 – 13.20
Λούντζη
Χριστίνα,
ιστορικός,
διευθύντρια
της
Δηµόσιας
Βιβλιοθήκης
Ζακύνθου, Lountzi Christina, historian, director of the public library in
Zakinthos Greek island in the Ionian Sea, separate regional unit of the Ionian Islands
region, and municipality
Μόνο δύο ονόµατα : Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστοµος και Δήµαρχος Καρρέρ Οnly
two names: Bishop Chrysostomos and Mayor Karrer
Ζάκυνθος, στα τέλη του 1943. Οι Εβραίοι του νησιού τελούν υπό διωγµό. Ο Γερµανός
διοικητής της φρουράς Ζακύνθου καλεί το δήµαρχο Λουκά Καρρέρ για να του
ανακοινώσει την εντολή του. Μέσα σε λίγες µέρες θα πρέπει να του παραδώσει κατάλογο
µε τα ονόµατα των Εβραίων και τα υπάρχοντά τους προκειµένου να απελαθούν. Ο
δήµαρχος συναντά τον µητροπολίτη και µεταβαίνουν µαζί στην Κοµαντατούρ, τη
γερµανική διοίκηση, µεταφέροντας έναν φάκελο µε την απάντησή τους. Το χαρτί γράφει
µόνο δύο ονόµατα: Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστοµος, δήµαρχος Λουκάς Καρρέρ.
Η απάντηση ξαφνιάζει τον Γερµανό διοικητή και λίγο καιρό αργότερα ακυρώνεται η
διαταγή της σύλληψης των Εβραίων.
Ποτέ κανείς Ζακυνθινός δεν κατέδωσε Εβραίο. O εβραϊκός πληθυσµός παρέµεινε στο νησί
µέχρι το 1953, οπότε η περιοχή επλήγη από µεγάλο σεισµό.. Έπιασε φωτιά και κάηκαν τα
πάντα, µαζί και ο οικισµός των Εβραίων που εγκαταλείφθηκε. Τότε ξεκίνησαν οι Εβραίοι
να εγκαταλείπουν το νησί για να µεταβούν στο Ισραήλ. Οι τελευταίοι έφυγαν τη δεκαετία
του 1970. Σήµερα στην περιοχή της εβραϊκής συναγωγής δεν διασώζονται κτίσµατα.
Μοναδικό ενθύµηµα των γεγονότων αποτελούν οι τιµητικές στήλες για τον µητροπολίτη
Χρυσόστοµο και το δήµαρχο Καρρέρ, καθώς και το νεκροταφείο στη θέση Ρούβελη.
On September 9 1943, the governor of the German occupation named Berenz had asked
the mayor, Loukas Karrer, for a list of all Jews on the island. Rejecting the demand after
consulting with Bishop Chrysostomos, they decided to go together to the governor's
office the next day. When Berenz insisted once again for the list, the bishop explained
that these Jews weren't Christians but had lived here in peace and quiet for hundreds of
years. They had never bothered anyone, he said. They were Greeks just like all other
Greeks, and it would offend all the residents of Zakynthos if they were to leave. But the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
governor persisted that they give him the names. The bishop then handed him a piece of
paper containing only two names: Bishop Chrysostomos and Mayor Karrer. In addition,
the bishop wrote a letter to Hitler himself, declaring that the Jews in Zakynthos were
under his authority. The speechless governor took both documents and sent them to the
Nazi military commander in Berlin. In the meantime, not knowing what would happen,
the local Jews were sent by the leaders of the island to hide inside Christian homes in the
hills. However, a Nazi order to round up the Jews was soon revoked - thanks to the
devoted leaders who risked their lives to save them. In October 1944, the Germans
withdrew from the island, leaving behind 275 Jews. The entire Jewish population had
survived, while in many other regions Jewish communities were eliminated. THIS unique
history is described in the book of Dionyssios Stravolemos, An Act of Heroism - A
Justification, and also in the short film of Tony Lykouressis, The Song of Life. According
to tour guide Haim Ischakis, in 1947, a large number of Zakynthinote Jews made aliya
while others moved to Athens. In 1948, in recognition of the heroism of the Zakynthians
during the Holocaust, the Jewish community donated stained glass for the windows of
the Church of Saint Dionyssios. In August 1953, the island was struck by a severe
earthquake and the entire Jewish quarter, including its two synagogues, was destroyed.
Not long afterwards, the remaining 38 Jews moved to Athens. In 1978, Yad Vashem
honoured Bishop Chrysostomos and Mayor Loukas Karrer with the title of "Righteous
among the Nations." In March 1982, the last remaining Jew in Zakynthos, Ermandos
Mordos, died on the island and was buried in Athens. Thus the circle of Jewish presence
came to its close after five centuries. In 1992, on the site where the Sephardic
synagogue stood before the earthquake, the Board of Jewish Communities in Greece
erected two marble memorial monuments as a tribute to the bishop and mayor.
13.20 – 13.40
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Ο Νίκος Πανούσης – Οι πρώτοι αντάρτες Nikos Panousis known as No paura –
The first resistance fighters in Peloponnese, a large peninsula and geographic
region in southern Greece
Η ιστορία ενός από τους πρώτους αντάρτες του 8ου Συντάγµατος τον ΕΛΑΣ και του
Δηµοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου που πήρε µέρος σε πολλές µάχες κατά των
Γερµανο-Ιταλών κατακτητών στη διάρκεια της Κατοχής (Αρτεµισίας, Μελιγαλά, Βουρλιά,
Καστάνιτσας, Γερακιού, Κοσµά, Ανωγείων, Μυστρά, κ.ά.).
13.40 – 14.00
Loules Vasilis documentary “Kisses to the Children” regarding the Holocaust
of Jews
Ασσέρ-Πάρδο Ρόζα, ένα από τα «κρυµµένα παιδιά» την περίοδο της Κατοχής,
Παρουσίαση από καρδιάς, Asser-Pardo Rosa, one of the “hidden children”
during the Occupation, Presentation by heart (GR)
Προσωπική µαρτυρία Personal Testimony
Η γενοκτονία των Ελλήνων Εβραίων στη διάρκεια του Β' παγκοσµίου πολέµου είναι µία
σκοτεινή µέχρι και σήµερα πτυχή της ελληνικής Ιστορίας. Εστιάζοντας στο παιδικό
βλέµµα, ο σκηνοθέτης Βασίλης Λουλές δίνει ένα αναπάντεχο πορτρέτο της κατοχικής και
µετακατοχικής εµπειρίας φωτίζοντας ζητήµατα παραγνωρισµένα από την επίσηµη ιστορία,
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
όπως είναι ο κόσµος των αισθήσεων, η σηµασία του παιχνιδιού, η σιωπή. Το έργο του –
το ντοκιµαντέρ «Φιλ ιά εις τα παιδιά» έχει συγκινήσει χιλιάδες θεατές και συνεχίζει να
προβάλλεται. Ο κόσµος των µικρών του ηρώων της Ροζίνας, της Ευτυχίας, της Σέλλυς,
του Σήφη και του Μάριου, που βίωσαν την γερµανική κατοχή ως παιδιά εβραϊκών
οικογενειών σε διαφορετικά µέρη της πατρίδας µας είναι µαγευτικός και µαγικός. Τα
παραπεταµένα κρυµµένα παιδιά (“hidden children”)µπορούσαν να τον δηµιουργήσουν
µέσω του παιχνιδιού, ως µοχλό άµυνας, ώστε να τα καταφέρουν και να αντιταχθούν
απέναντι στη βία, στον τρόµο και στο θάνατο. Σταδιακά στο ντοκιµαντέρ αναδύεται η
κοµβική σχέση τους µε το παιχνίδι ως αντίβαρο στον κίνδυνο των Γερµανών κατακτητών.
14.00 – 14.15
Εκπρόσωποι Αγγλικής αντιπροσωπείας, Representatives of the United Kingdom
delegation - Συντονισµός, Coordination: Sharon Kennet CEO
Η µάχη της Βρετανίας : Μία από τις πιο διάσηµες µάχες του Β’ Παγκοσµίου
Πολέµου The Battle of Britain :One of the most famous battles of World War II
- A general presentation
The German Air Force (Luftwaffe with Hermann Göring as the commander) against the
United Kingdom during the summer-autumn of 1940. The name is derived from a famous
speech delivered by Prime Minister Winston Churchill in the House of Commons: "... the
Battle of France is over. I expect that the Battle of Britain is about to begin.
14.15 – 14.45
Μέλη Αγγλικής αντιπροσωπείας, Members of the United Kingdom delegation
Ο βοµβαρδισµός της Αγγλίας αναλυτικά πόλη - πόλη The Blitz in United
Kingdom – An analytical presentation city by city
The history says that Churchill believed St Paul's Cathedral was a symbol of British
freedom, and declared that under no circumstance volunteers guarding it day and night
and it survived the Nazi onslaught while all around it burnt.
"Churchill always said that the worst thing Hitler did was to bomb London,", "because he
angered the British people. And you don't want to get the British people angry, because
then they become totally defiant and never give in."
The Blitz was the period of sustained strategic bombing of the United Kingdom by Nazi
Germany. Between 7 September 1940 and 21 May 1941 there were major aerial raids
(attacks in which more than 100 tonnes of high explosives were dropped) on 16 British
cities. Over a period of 267 days (almost 37 weeks), London was attacked 71 times,
Birmingham, Liverpool and Plymouth eight times, Bristol six, Glasgow five, Southampton
four, Portsmouth and Hull three, and there was also at least one large raid on another
eight cities. This was a result of a rapid escalation starting on 24 August 1940, when
night bombers aiming for RAF airfields drifted off course and accidentally destroyed
several London homes, killing civilians, combined with the UK Prime Minister Winston
Churchill's immediate response of bombing Berlin on the following night.
Starting on 7 September 1940, London was bombed by the Luftwaffe for 57 consecutive
nights. More than one million London houses were destroyed or damaged, and more
than 40,000 civilians were killed, almost half of them in London.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
14.45 – 15.00
Εκπρόσωποι Αγγλικής και Γαλλικής αντιπροσωπείας, Representatives of the
United Kingdom and France delegations
Εγγλέζοι
αντιστασιακοί
στην
υπό
γερµανική
κατοχή
ΓαλλίαEnglishmen’
resistance in Nazi occupied France - The story of Radio Londres and the coded
messages
Radio Londres was a radio broadcast from 1940 to 1944 from the BBC in London to Nazi
occupied France. It was entirely in French and was operated by the Free French who had
escaped the German occupation. It served not only to counter the propaganda
broadcasts of German-controlled Radio Paris and the Vichy government's Radiodiffusion
Nationale but also to appeal to the French to rise up, as well as being used to send
coded messages to the French Resistance. On 1 June alone, over 200 messages were
sent, making it clear to those listening that something was in the works. Although in
some places the Axis jamming was more effective than others, the background noise and
static were not enough to drown out the sound of Beethoven's 5th Symphony, the first
four notes of which correspond to the dot-dot-dot-dash of the Morse code letter V for
Victory.
Shortly before the D-Day landings of 6 June 1944, Radio Londres broadcast the first
stanza of Paul Verlaine's poem "Chanson d'automne” to let the resistance know that the
invasion would begin within 24 hours.
Les sanglots longs, Des violins, De l’automne, Blessent mon cœur, D’une langueur,
Monotone.
Blessent mon cœur d'une langeur monotone ("wound my heart with a monotonous
languor") was the specific call to action. By late 1944, Allied victory in France sounded
the end of Radio Londres.
15.00 – 15.15
Εκπρόσωποι Αγγλικής αντιπροσωπείας, Representatives of the delegation of
United Kingdom, Συντονισµός, Coordination: Sharon Kennet
Προετοιµασίες κατά της εισβολής - H “Επιχείρηση Θαλάσσιος Λέων” της
Ναζιστικής
Γερµανίας
να
εισβάλει
στη
ΒρετανίαBritish
anti-invasion
preparations and the German “Operation Sea Lion”
British anti-invasion preparations of the Second World War entailed a large-scale division
of military and civilian mobilisation in response to the threat of invasion by German
armed forces in 1940 and 1941. The British army needed to recover from the defeat of
the British Expeditionary Force in France and 1.5 million men were enrolled as part-time
soldiers in the Home Guard. The rapid construction of field fortifications transformed
much of the United Kingdom, especially southern England into a prepared battlefield. The
“Operation Sea Lion”, the Nazi Germany's plan to invade the United Kingdom following
the Fall of France, was never taken beyond the preliminary assembly of forces. Today,
little remains of Britain's anti-invasion preparations. Only reinforced concrete structures
such as pillboxes are common.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
15.15 – 15.30
a commemorating plaque
Εκπρόσωποι Αγγλικής αντιπροσωπείας, Representatives of the delegation of
United Kingdom, Συντονισµός, Coordination: Sharon Kennet
Οι Ναζί στα νησιά ChannelNazi Occupation of The Channel Islands
The Channel Islands were occupied by Nazi Germany for much of World War II, from 30
June 1940 until the liberation on 9 May 1945. The Bailiwick of Jersey and Bailiwick of
Guernsey are two British Crown dependencies in the English Channel, near the coast of
Normandy. The Channel Islands were the only part of the British Isles to be invaded and
occupied by German forces during the war.
15.30 – 15.45
Μέλη Αγγλικής αντιπροσωπείας, Members of the United Kingdom delegation
Αναπτερώνοντας το ηθικό των ΒρετανώνRaising the morale of the Brits
Keep Calm and Carry On is a motivational poster produced by the British government in
1939, several months before the beginning of the Second World War, intended to raise
the morale of the British public in the aftermath of widely predicted mass air attacks on
major cities. It had only limited distribution with no public display, and thus was little
known. It was rediscovered in 2000, has been re-issued by a number of private
companies, and has been used as the decorative theme for a range of products.
15.45 – 16.00
Εκπρόσωποι γαλλικής αντιπροσωπείας, Representatives of French delegation
Σύντοµη παρουσίαση της εικονογραφηµένης νουβέλας των Estelle Meyrand και
Rodolphe, µε τίτλο "Les zazous,1939-1945" Short presentation of the
illustrated novel entitled "Les zazous, 1939-1945" by Estelle Meyrand and
Rodolphe
Le jazz et le swing furent, pendant les années noires de la guerre et de l'occupation, un
incroyable champ de liberté, un vent de fraîcheur et d'espérance pour une jeunesse qui,
malgré la situation, voulait vivre. À l'intérieur du peu d'espace dont ils pouvaient jouir, les
zazous et autres swings, en se démarquant de la grisaille ambiante, s'identifiaient par
leurs tenues provocantes, se reconnaissaient dans le jazz qui, venant d'Amérique,
représentait l'espoir. et se rassemblaient autour des vedettes françaises, chanteurs et
musiciens, qui avaient épousé les formes musicales rythmées. On a souvent dit et écrit
que le jazz avait été interdit par l'occupant. Grossière erreur, il n'a jamais été aussi
populaire en France que durant cette triste période !
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
16.00 – 16.20
Παρουσίαση προσωπικής µαρτυρίας του Εβραίου Claude Lanzmann από την Κέρκυρα,
Témoignage d'un juif de Corfu, the second largest of the Greek Islands in the Ionian Sea:
Le moment le plus fort de Shoah
Un homme de Corfou, déporté à Auschwitz-Birkenau, a vu disparaître sa femme, ses
quatre enfants et son père dans les fours du camp d'extermination. 40 ans après, il en
parle en tenant les quelques photos qu'il lui reste. Et puis on l'entend chanter la Hatvika,
le chant de l'espoir, avec d'autres amis déportés, dans la synagogue de Corfou. Sa voix
reflète à elle seule le souffrance qu'il a enduré. Son regard est fort. Sa bouche trahi ce
qu'il endure encore éternellement... Des 1650 juifs de Corfou (île au large de la Grèce),
122 sont revenus..
16.20 – 16.40
Παρουσίαση προσωπικής µαρτυρίας του Εβραίου Ovadia Baruch από τη Θεσσαλονίκη,
Holocaust Survivor Ovadia Baruch Testimony from Thessaloniki (the second-largest city
in Greece and the capital of the geographic region of Greek Macedonia, the
administrative region of Central Macedonia and the Decentralized Administration of
Macedonia and Thrace)
Ovadia Baruch was born in Thessaloniki (the second-largest city in Greece and the capital
of the geographic region of Macedonia and the administrative region of Central
Macedonia) in 1922 to a family of eight children. They lived in the Jewish neighbourhood.
In June 1942 Hitler's racial laws were applied to the Greek Jews and their neighbourhood
became a ghetto. On 15 March 1943, the ghetto residents were ordered to buy one-way
train tickets to an unknown destination, and the following morning............
16.40 – 17.00
Aποτύπωση της φρίκης του Ολοκαυτώµατος στη λογοτεχνία - Η διαχείριση της
κληρονοµιάς The horror of Holocaust in Literature – The management of
heritage
Αναγνώσεις αποσπασµάτων και συζήτηση µε αφορµή το βιβλίο του Νίκου Δαββέτα «Η
εβραία νύφη», το οποίο λογοτεχνικά και όχι ιστορικά (χωρίς ωστόσο να υπάρχουν
ανακρίβειες0 προσεγγίζει µε ιδιαίτερη ευαισθησία και προσοχή το θέµα της εξόντωσης
των Ελλήνων Εβραίων στη Θεσσαλονίκη και τις επιπτώσεις του Ολοκαυτώµατος στην
κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης.
Literature, with its various genres, is an invaluable teaching tool. The experience of
reading heightens awareness in several ways, primarily by either conveying factual
information or by evoking empathetic or sympathetic responses. An inherent value of
literature is its ability to transport readers to different times, distant places, and unique
circumstances. Through literature, readers can not only learn the facts about the Third
Reich and World War II, but they can also make personal connections with those
characters, real and fictional, who lived and died during the Holocaust.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Discussion and reading of excerpts from the book “The Jewish Bride” by Greek author
Nikos Davvetas
Αφήγηση Λεωνίδας Χρυσοµάλλης, ηθοποιός, Μετάφραση στην αγγλική γλώσσα:
Δηµήτρης Γιαννακόπουλος
Readings by Leonidas Chrisomallis, Greek actor, interpretation in English language by
Dimitris Giannakopoulos, Greek actor
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who
Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Πέµπτη, 12 Δεκεµβρίου 2013 – Thursday, December 12 2013
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.10
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συντονιστής
Chairman
Αλέπης Σοφοκλής, Δηµοτικός Σύµβουλος Δήµου Χαϊδαρίου, εντεταλµένος για
θέµατα Παιδείας, Alepis Sofoklis, Haidari Municipal Councilor, responsible for
Educational Issues (GR)
ΕΛΛΑΣ:
Από
την
κατοχή
στην
εθνική
αντίσταση
και
από
τότε
στο
σήµεραGREECE : From the Nazi Occupation to National Resistance and from
then to nowadays
Βρισκόµαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ο Χίτλερ έχει καταλάβει την εξουσία στη
Γερµανία καθώς και ο Μουσολίνι στην Ιταλία και έχουν επιβάλει στους λαούς τους
φασιστικά, δικτατορικά καθεστώτα. .απειλεί την ειρήνη. Τα σύννεφα του πολέµου
σκεπάζουν τον ουρανό της Ευρώπης. Ο Χίτλερ εξοπλίζεται πυρετωδώς και δηµιουργεί µια
φοβερή πολεµική µηχανή και το Σεπτέµβριο του 1939 επιτίθεται. Ο Β΄ παγκόσµιος
πόλεµος αρχίζει, ο αιµατηρότερος πόλεµος που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα και οι λαοί
παρακολουθούν µε κοµµένη την ανάσα! Ο γερµανικός στρατός προελαύνει και η µία µετά
την άλλη οι χώρες της Ευρώπης κατακτώνται από τους Ναζί. 28 Οκτωβρίου 1940 η
Ιταλία κηρύσσει τον πόλεµο στην Ελλάδα και ακούγεται το πρώτο πολεµικό ανακοινωθέν.
10.10 – 10.30
Δρώµενο : Διαβάζεται από τους νεαρούς ηµεδαπούς συµµετέχοντες :
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
«Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάµεις προσβάλλουν από της 05.30 ώρας της σήµερον τα
ηµέτερα τµήµατα προκαλύψεως της Ελληνοαλβανικής Μεθορίου. Αι ηµέτεραι δυνάµεις
αµύνονται του Πατρίου εδάφους»
Υποστήριξη από ηχητικό ντοκουµέντο: http://www.youtube.com/watch?v=yEIhMzVhXac
Η απάντηση της Ελλάδας στο τηλεγράφηµα του Μουσολίνι ηχεί αποφασιστικά: «ΟΧΙ!»
και γιορτάζεται κάθε χρόνος τις 28 Οκτωβρίου. Οι φαντάροι αποχαιρετούν τις οικογένειες
τους, ξεκινούν την πορεία τους για το µέτωπο και νικούν.
Υποστήριξη από φωτογραφικό υλικό.
Αλλά ο σύµµαχος Χίτλερ και ο γερµανικός στρατός έχει άλλα σχέδια
για τη χώρα, επιτίθεται από τα βόρεια σύνορα και ο Ελληνικός στρατός αντιστέκεται µεν
αλλά αποδυναµωµένος από τον πόλεµο κατά των Ιταλών υποχωρεί και το µέτωπο
καταρρέει. Η Ελλάδα στη σκλαβιά και στη µαύρη περίοδο της κατοχής και του µαρτυρίου
όπου χιλιάδες πεθαίνουν από την πείνα και τη δυστυχία και άλλοι τόσοι νεκροί από τα
εκτελεστικά αποσπάσµατα των Γερµανών και των Ιταλών.
10.30 – 10.45
Συζήτηση (συντονισµός : γερµανική αντιπροσωπείας όπως και µέλη από την
αντιπροσωπεία της Βοσνίας Ερζεγοβίνης
Discussion (coordination of the Bosnia and Herzegovina and Germany
delegations)
To 19ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Σεράγεβο στην υπηρεσία της
Ειρήνης, της Δηµοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωµάτων In the framework
of the 19th Sarajevo Film Festival a special award for documentary awarded
to the Greek film "The Cleaners" by Konstantinos Georgousis filmmaking
about the far-right Golden Dawn party in Greece
Στο 19ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Σεράγεβο Βοσνίας Ερζεγοβίνης η
Ελληνική ταινία «The Cleaners» του Κωνσταντίνου Γεωργούση, η οποία καταγράφει τον
εφιάλτη του νεοναζισµού, όπως βιώνεται αυτή τη στιγµή στην Ελλάδα κέρδισε το Ειδικό
Βραβείο της Επιτροπής ενώ τιµήθηκε µε ειδική προβολή στο µουσείο του τρόµου των SS
– «Τοπογραφία του Τρόµου», στο Βερολίνο. Συζήτηση µε αφορµή τη βράβευση της
ταινίας.
Konstantinos Georgousis is a Greek filmmaker who directed ”The Cleaners”. He followed
members of the Golden Dawn, the far-right Greek party known for its anti-immigrant
stand. The film recently won a Special Jury Prize at the 19th Sarajevo Film Festival
Awards.
10.45 – 11.00
Η Ελλάδα στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σεράγεβο Greece in International Festival
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Sarajevo Winter 2014
Συζήτηση :«Ειρήνη, Τέχνη, Ελευθερία» ο θεµατικός άξονας της 30ης διοργάνωσης
του Φεστιβάλ του Σεράγεβο International Festival Sarajevo «Sarajevo Winter 2014»,
Συντονιστές : αντιπροσωπεία Βοσνίας Ερζεγοβίνης και επιστηµονική επιτροπή
υποστήριξης του προγράµµατος
Dialogue :“Peace, Art, Freedom” in the framework of iinternational Festival
Sarajevo Winter 2014, coordination : delegation of Bosnia and Herzegovina and the
scientific steering committee of the project HOPE
To festival διοργανώνεται από το International Peace Center Sarajevo, µέλος της
Διεθνούς Εταιρείας Παραστατικών Τεχνών (ISPA) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φεστιβάλ
(EFA), υπό την αιγίδα του Γενικού Γραµµατέα του Συµβουλίου της Ευρώπης, της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, της UNESCO, της Προεδρίας, της Οµοσπονδίας και του Συµβουλίου
Υπουργών της Bοσνίας - Ερζεγοβίνης, του Σεράγεβο Canton, της πόλης του Σεράγεβο και
του Δήµου Stari Grad.
Η φετινή συµµετοχή µας συµπίπτει µε την ανάληψη από την Ελλάδα της Προεδρίας του
Συµβουλίου της Ε.Ε., αλλά και µε τη συµπλήρωση 30 χρόνων από την πρώτη
διοργάνωσή του φεστιβάλ, κατά τη διάρκεια των Χειµερινών Ολυµπιακών Αγώνων που
πραγµατοποιήθηκαν στο Σεράγεβο το 1984. “Ειρήνη, Τέχνη, Ελευθερία” είναι ο θεµατικός
άξονας της φετινής 30ης διοργάνωσης, στην οποία η Ελλάδα συµµετέχει ως τιµώµενη
χώρα µε ένα πρόγραµµα που καλύπτει ένα ευρύ φάσµα της σύγχρονης ελληνικής
πολιτιστικής δηµιουργίας όπως η έκθεση «παράδοση-Ανατροπή» του Κρατικού Μουσείου
Σύγχρονης Τέχνης και µε µέριµνα της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Ένωσης του Υπουργείου
Πολιτισµού και Αθλητισµού.
Σε ένα χώρο όπως αυτό της Μεσογείου µε πλούσια πολιτισµική και πνευµατική
κληρονοµιά, πολύµορφη, µοναδική όσο και αντιφατική πολλές φορές, η παράδοση και η
ανατροπή είναι έννοιες που συναντούν συχνά η µία την άλλη στις κοινές µεταξύ των
λαών εποχές πολέµων, κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών, επανεξέτασης αρχών και
αξιών,
διαµόρφωσης
νέων
οικονοµικών
και
πολιτειακών
συνθηκών
και
επαναπροσδιορισµού της τέχνης. Μέσω της έκθεσης ‘Παράδοση-Ανατροπή’, η τέχνη δίνει
τη δική της απάντηση, το δικό της καταγγελτικό λόγο, τη δική της πρόταση για τα νέα
σύµβολα απέναντι στο παρελθόν, στον θρήνο για την απώλεια, ηθική και υλική, στους
νεκρούς, στους µετανάστες, στη περιθωριοποίηση, στους ενεργούς αλλά και άνευρους
πολίτες, απέναντι εντέλει σε καταστροφές, εξοντώσεις αφανισµούς κάθε µορφής. Οι
θεατές βρίσκονται µπροστά σε σειρά κρίσιµων ερωτηµάτων, εννοιών, ιστοριών και
προσωπικών βιωµάτων που ωστόσο εµπεριέχουν πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισµικό
προβληµατισµό που µας αφορούν όλους.
The International Festival Sarajevo - “Sarajevo Winter,” is a traditional cultural and
artistic event, which is taking place in the capital of Bosnia and Herzegovina since 1984.
It is a meeting place for artists and citizens from all over the world. The “Sarajevo
Winter” Festival was not prevented from taking place even in times of war during 1990's,
and has become a symbol of freedom of creativity and is recognized as a place for
interacting with diverse cultures and societies.
Every winter, the programme consisting of the Theatre plays, Concerts, Movies, Fine
Arts Exhibitions, Panel Discussions, Literary Events, Architecture, Video and Programmes
presenting cultural heritage. The programmes of the Festival are not only being held in
the theatres, galleries, museums and concert halls in the city, but on the Olympic
mountains as well.
The organizer of the festival is the International Centre for Peace, which is also a
member of the International Association of Art (IAA) Europe, the International Society for
the Performing Arts (ISPA), and the European Festival Association (EFA).
The festival is held under the auspices of the Chairman of the Presidency of Bosnia and
Herzegovina, the Secretary General of the Council of Europe, President of the European
Parliament, UNESCO, Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina, Federation Bosnia
and Herzegovina, Sarajevo Canton, Sarajevo City, and Municipality of Old Town.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
11.00 – 11.15
Συζήτηση (συντονισµός : αντιπροσωπεία Βοσνίας Ερζεγοβίνης)
Dialogue (coordination : delegation of Bosnia Herzegovina)
Για τη σύγχρονη εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης To a modern image of
European Union
Γίνονται αναφορές σε ποικίλες δράσεις κρατικών φορέων αλλά και οργανώσεων της
κοινωνίας των πολιτών που στοχεύουν στην δηµοσιοποίηση µεταξύ των κατοίκων της
χώρας της σύγχρονης εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ένωσης της Δηµοκρατίας,
της Ειρήνης και του Σεβασµού των Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων.
Under discussion :
Multifaceted activities in Bosnia Herzegovina
a) Working in partnership with other European organizations/individuals to achieve the
objectives of human rights protection through the participation in the humanitarian
networks and alliances like the period against Nazi occupation done, b) taper European
public awareness of existing problems in the democratic, freedom, peace and human
sphere and to combat them by ba) media campaigns, conferences, seminars, round
tables, bb) reports, articles, developments, publications and leaflets on hot topics of
public interest with information and education-oriented, bc) surveys and questionnaires,
comparative and reference materials and bd) organizing and conducting advocacy
campaigns to change attitudes and policies at local, national and European level: looking
forward for civic participation.
11.15 – 11.30
Προβολή φωτογραφικού και λοιπού οπτικοαουστικού υλικού για τη δράση των
οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών προς τιµή των πεσόντων του Ηνωµένου
Βασιλείου κατά το Β ΠΠ και των απογόνων τους, (Συντονισµός: αγγλική αντιπροσωπεία)
Photographs and other audiovisual material concerning the activities of civic
organizations as a memorial to fallen comrades and as a tribute to those who returned,
stands guardian of the common treasures and memories of friendship and brave deeds,
(Coordination: members of English delegation)
Αναφορές στη δράση των, Reports to:
−
Blind Veterans
−
The Royal British Legion – RBL
−
War Widows Association of Great Britain
11.30 – 11.45
Online περιήγηση στο Imperial War Museum του Λονδίνου, (συντονισµός : αγγλική
αντιπροσωπεία)
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Online navigation to the Imperial War Museum (IWM) London (coordination :
delegation of United Kingdom)
The Blitz was Nazi Germany's sustained aerial frequent bombing campaign against Britain
in 2nd WWar.
The heavy raids began on 7/9/1940 (known as the Battle of Britain) and killed thousands
civilians. It lasted for 8 months, petering out when Hitler focused on his plans for Russian
invasion in May 1941. The on line navigation in the Imperial War Museums (IWM) offers
to all participants in Haidari project an immersive taste of Memories of the Blitz, of Life in
shelters, personal Tales or of the descendants of the survivors, real Stories when London
was one of the most dangerous places on Earth in order to keep the European’s peaceful
spirit up.
With elements of the Horrible Histories and spies of 2nd WW, the navigation presents us
the deadly world of spies and bring their secret schemes to life.
Also, it tranfers, through leading artists and photographer’s work, a modern response to
wars and through architects’ creatures, interesting responses to the impact of warfare on
landscape and environments in Europe.
11.45 – 12.00
Online περιήγηση στο Γερµανικό ίδρυµα "Topography of Terror”, Συντονισµός :
Γερµανική αντιπροσωπεία
Online navigation to the history museum in Berlin, Germany “Topography of
Terror”, Coordination : German delegation
The purpose of the Topography of Terror Foundation is to relay historical information
about National Socialism and its crimes and to encourage people to actively confront this
history and its aftermath since 1945. The foundation also assumes advisory functions for
the state of Berlin when relevant issues arise. In addition to its own council, the
foundation has an international advisory board and a working committee to which Berlin
experts are appointed.
The Topography of Terror Foundation grew out of a temporary exhibition project created
in 1987 for the celebration of Berlin’s 750th anniversary. The foundation’s establishment
and the political decision to erect a documentation center were the result of an exchange
of ideas that continued for many years during which the ongoing commitment of social
groups and individuals played an important role.
In addition to its work at the “Topography of Terror” historical site, the foundation fulfils
a number of wide-ranging responsibilities. It has been responsible for the Nazi Forced
Labor Documentation Center in Berlin-Schöneweide since 2005. It has also produced
several poster exhibits in Berlin to commemorate specific sites in the city.
As the “site of the perpetrators,” the “Topography of Terror” fulfills a special role among
the many remembrance sites, monuments and museums in Berlin today that
commemorate the era of National Socialism. In the framework of the project HOPE II,
the German delegation is going to provide the very authentic information about the
headquarters of the National Socialist SS and police state and to reveal the Europeanwide dimensions of the Nazi reign of terror and the genocide of the Jews of Europe. It
provides to the national and international participants the unique opportunity for a
differentiated examination of Nazi policies of terror and their consequences up to the
present in united Europe. This motivates the guests to look deeply at the perpetrators,
their motives and deeds, what effect Nazi terror had on the lives of the European
population, and how it changed their living conditions, thinking, and scope for active
action.
Διάλειµµα – Break 12.00 – 12.15
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
12.15 – 12.45
Albanian partisan ready to smash defeated German in the face
Leonidas Pappas επικεφαλής της Αλβανικής αντιπροσωπείας, head of the
Albanian delegation
Tα θύµατα του Ναζισµού και του φασισµού στην Αλβανία κατά το Β’ ΠΠ,
Προσωπικές Μαρτυρίες The victims of Nazism and Fascism in Albania during
the WWII
Θα λέγαµε πως η περιοχή της Βορείου Ηπείρου, είχε µετατραπεί σε ένα απέραντο πεδίο
µάχης. Ο λόγος δεν ήταν µόνο γιατί ο Β’ Παγκόσµιος Πόλεµος έφτασε στο αποκορύφωµα,
αλλά γιατί τότε υπόβοσκαν και οι άλλες αντιπαραθέσεις που εµφανίστηκαν µετά την
αποµάκρυνση των Γερµανών. Ο εµφύλιος πόλεµος δεν περιορίστηκε µόνο εντός των
συνόρων της Ελλάδος αλλά στις περιοχές µας µε τους κοµµουνιστές να µην τους
ενδιαφέρει ιδιαίτερα η εθνική δικαίωση ή ολοκλήρωση αλλά η εφαρµογή της νέας
κοσµοθεωρίας τους. Υπήρχαν τρία παράλληλα µέτωπα: 1) των δηµοκρατικών δυνάµεων
µε τους Γερµανούς, 2) το µέτωπο για την εξουσία µετά των πόλεµο µεταξύ
κοµµουνιστών και δεξιών και 3) µεταξύ Ελλήνων και εθνικιστών Αλβανών, όπου οι πρώτοι
έβλεπαν την ευκαιρία να ενσωµατωθούν στην Ελλάδα και τους δεύτερους την ευκαιρία
για εθνοκάθαρση.
Το Χρονικό της Αντίστασης στα χωριά της Αλβανίας
−
Κρανιά: Στις 20 Ιανουαρίου του 1944, εθνικιστές αλβανοί συνοδευόµενοι από
Ναζί, καίνε και τα 60 σπίτια του χωριού Κρανιά Δελβίνου. Εκτέλεσαν το Θύµιο Νικόλα
(Τσιάβο) και τον Νικόλαο Σπύρου και πήραν µαζί τους όλα τα ζωντανά βοοειδή, άλογα,
αιγοπρόβατα κλπ. στο σύνολο τους περίπου 1000.
−
Σµίνετση: Στις 17 του Απρίλη του 1944, γερµανοί Ναζί και Αλβανοί εθνικιστές µε
επικεφαλής τον Τσάµικης καταγωγής Μαζάρ Ντίνο µπήκαν στο Καρρόκι, ένα χωριό
πάνω στα σηµερινά σύνορα. Αφού πυρπόλησαν όλο το χωριό, έκαψαν ζωντανούς τα δύο
αδέρφια Δήµου. Στις 18 Απρίλη εισέβαλαν στο διπλανό χωριό τη Σµίνετση, φυλάκισαν
τους 12 ανθρώπους που είχαν µαζί τους ως αιχµαλώτους σε υπόγειο ενός σπιτιού και
αφού τους πυροβόλησαν, άλλοι νεκροί και άλλοι τραυµατίες τους άφησαν να καούν µαζί
µε το σπίτι ενώ έκαψαν και όλα τα άλλα σπίτια του χωριού. Την ίδια ηµέρα στη
Γριάζδανη συνέλαβαν τρία άτοµα τα οποία επίσης εκτέλεσαν. Μεταξύ των θυµάτων και
ο γιατρός Πέτρος Νάκος µε πλούσια κοινωνική δράση σε όλη των περιοχή των Αγίων
Σαράντα. Το Δηµόσιο Νοσοκοµείο των Αγίων Σαράντα, φέρει το όνοµα του. Εννοείτε πως
γινόταν και πλάτσικο, σε κείµενο της εποχής, εκτός των θυµάτων, καταγράφονται και οι
κλοπές των προικών κοριτσιών, 1250 γιδοπρόβατα κ.ά.
−
Λιβαδειά: Παρόµοια είναι και η σφαγή στη Λιβαδειά. Στις 24/9/1944,
εµπροστοφυλακή µπαλιστών ακολουθούµενη από ταχτικό στρατό των Ναζί µπήκαν στο
χωριό της Λιβαδειάς. Εκτέλεσαν εν ψυχρώ 11 άτοµα, όσοι δεν πρόλαβαν να διαφύγουν,
τραυµατίστηκαν 4.Έκαψαν χωρίς καµία εξαίρεση όλα τα σπίτια του χωριού, πήραν όλα τα
αιγοπρόβατα, αγελαδικά και ότι άλλο θεωρούσαν χρήσιµο. Κι όπως και στις άλλες
περιπτώσεις, δεν ήταν απλώς «έργο ναζί» αλλά και ξέφρενου εθνικισµού.
−
Γλύνα: Το πιο πολύνεκρο, είναι αυτό που συνέβη στις 2 Αυγούστου 1943 στο
χωριό Γλύνα του Αργυροκάστρου, γνωστό και ως Ολοκαύτωµα της Γλύνας. Το
γεγονός αυτό χαράχθηκε βαθιά στη µνήµη των κατοίκων και υπάρχει µε το εξής λαϊκό
µοιρολόι:
«...Το µάθατε τι γίνηκε
Πέρα στη Μαύρη Ρίζα;
Σκότωσαν όλα τα παιδιά
Της άµοιρης της Γλύνας...
Νέζιο Μπέη* αρχιφονιά
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Άφησες παιδιά ορφανά...»
*Ο Νέζιο Μπέης ήταν ο επικεφαλής των Μπαλιστών, ακραίου εθνικιστικού τάγµατος που
στόχευε στην εθνοκάθαρση.
12.45 – 13.15
Εκπρόσωποι της Αλβανικής αντιπροσωπείας, Representatives of the Albanian
delegation
Υποστηρίζοντας
την
κοινωνία
πολιτών
για
την
προώθηση
του
εκδηµοκρατισµού, του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωµάτων.
Διδαχή από τα µαθήµατα του σκοτεινού ιστορικού παρελθόντος Providing
assistance to civil society on promoting democratization, rule of law and
human rights Teaching through the lessons of dark historical past
Συζήτηση
•
το ζήτηµα της ενεργούς συµµετοχής των πολιτών, των ενώσεων των πολιτών και
των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στα κοινά, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό
επίπεδο προσδοκώντας να ισχυροποιηθεί το αίσθηµα της ενιαίας, µεταξύ των ευρωπαίων
πολιτών, συνείδησης και ταυτότητας και να συµφωνηθούν οι κοινές µεταξύ όλων βασικές
αξίες και αρχές, ως στοιχείο της ταυτότητας αυτής
•
η αφύπνιση του οράµατος για Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, πέρα από εθνικά στεγανά
και προκαταλήψεις που καθηλώνουν κράτη και λαούς σε τοπικιστικά χαρακτηριστικά
•
ανάδειξη της αναγκαιότητας για αντίσταση των πολιτών απέναντι σε κάθε µορφής
σύγχρονη προσπάθεια για κατάλυση της δηµοκρατίας και για παραβίαση των αρχών
προστασίας της ανθρώπινης προσωπικότητας και των δικαιωµάτων του ατόµου από όπου
και αν αυτή η προσπάθεια υποκινείται
Discussion
•
the active civic participation to the strengthening the feeling of the common
European citizenship and identity as well as the common fundamental values and
principles
•
awakening the vision for European integration
•
highlighting the need for resistance against any modern form and effort to
overthrow the democracy and human personality
13.15 – 13.30
Lampasiak Bruno, επικεφαλής της Αυστριακής αντιπροσωπείας, head of
Austrian delegation
Η αντίσταση της οµάδας “German and Austrian Naturefriends” “German and
Austrian Naturefriends” during the Third Reich - Their resistance
The “Naturefriends” were founded in Vienna in 1895 as an organization for culture and
tourism. The founding in itself was resistance against the monarchy of Austria and
Hungary. When the National Socialists came into power in 1933, the Naturefriends had
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
200.000 members and owned 416 Friends-of-Nature houses in Germany, Austria,
Czechoslovakia, Poland, Belgium, the Netherlands, France and Hungary. All organizations
were prohibited by the National Socialists. The only remaining organizations were the
Naturefriends in Switzerland and in the United States of America. Today the
Naturefriends International count more than 500.000 members in 50 member- or
associated organizations. That makes it one of the biggest non-government
organizations.
The organisation was banned by the Nazis in 1933, but revived in 1945.
When the German Naturefriends were prohibited in 1933, they had 60.000 members,
200 local groups and 220 Friends-of-Nature houses. The Austrian Naturefriends were
prohibited in 1934. They had 90.000 members and 100 houses. Together they had over
300 local groups. The nomination of Adolf Hitler as Chancellor on January 30, 1933 was
met by cheering from the majority of the inhabitants of both countries. Previously the
country had experienced a drain of economy and politics after the peace treaties of
Versailles and St. Germain. Warning voices as the one of Ernst Wiechert remained
unheard:
“Let us look back how we felt when we saw the hands of the clocks start their rounds.
Let us consider the beginning in order to understand the ending. Nobody can claim that
he overheard the striking of the pendulum. Nobody lived who was not concerned. The
nation was concerned, the entire nation and more than that. It concerned humanity,
moral standards, religion, truth, the law, freedom. It was not a system of philosophy, like
many systems the human mind had born. It was not a sect that sewed a new seam onto
an old robe of God. It was more than all of this. It broke all political forms, all
philosophical systems and religions. It formed a new model of idolatry with its hands and
raised it high above the nation and said: ‘This is God and nothing besides it. And he who
will not worship will be killed.’
Nobody who could say, he did not hear the signs. First the old symbols were brought
down and new ones took their place.
13.30 – 14.00
Klingele Manfred, επικεφαλής της Γερµανικής αντιπροσωπείας, head of
German delegation
Το Γερµανικό εργατικό κίνηµα και ο ανερχόµενος φασισµός πριν το 1933The
German workers' movement and the rising fascism before 1933
Griechenland hat ja mit Deutschland ziemlich schlechte Erfahrungen gemacht: Der
Besatzungsterror im 2. Weltkrieg und die verweigerten Entschädigungszahlungen sind
hier an erster Stelle zu nennen. Und heute diktiert Deutschland als Teil der Troika, dass
Griechenlands Sozialsystem zerschlagen wird.
SPD und Gewerkschaften unterstützen heute diese Politik der Bundesregierung. Die
Beschäftigten sind passiv. Wenn ich hier nun über die Geschichte der deutschen
Arbeiterbewegung etwas vortrage, dann kann das nur den Sinn haben, etwas für heute
zu lernen. Vielleicht erkennen wir Parallelen zwischen damals in Deutschland und
Griechenland heute und können daraus Schlüsse ziehen.
Am 2. Mai 1933 stürmten in Deutschland Nationalsozialisten die Gewerkschaftshäuser
und besetzten sie. Die deutschen Gewerkschaften wurden aufgelöst. Schon am 28.
Februar war die kommunistische Partei faktisch verboten worden, am 22. Juni folgte das
Verbot der SPD. Damit war die stärkste Arbeiterbewegung Westeuropas zerschlagen und
in die Illegalität getrieben.
Wie konnte das passieren in einer Gesellschaft, die noch 15 Jahre zuvor die Monarchie
gestürzt und eine Republik errichtet hatte? Wie konnte eine Gesellschaft mit starken
Arbeiterparteien und einer hoch entwickelten Kultur innerhalb kurzer Zeit zu einem
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Deutschland werden, das Synonym wurde für Terror, Massenmord und das ganz Europa
überfiel?
Natürlich sind diejenigen zuerst verantwortlich, die die Nazipartei unterstützt, finanziert
und an die Regierung gebracht haben: große Teile der Industrie, des Bürgertums, der
Großgrundbesitzer.
Aber als Hitler am 30. Januar 33 an die Regierung kam, gab es keinen Aufstand, keinen
Bürgerkrieg, die organisierte Arbeiterschaft wurde fast ohne Gegenwehr zerschlagen.
Hätte sie nicht die Aufgabe und die Möglichkeit gehabt, den Sieg des Faschismus zu
verhindern, zumindest es zu versuchen? Darauf will ich nun etwas näher eingehen.
14.00 – 15.00
Επιστηµονική
Επιτροπή
υποστήριξης
προγράµµατος,
Scientific
steering
Committee of project HOPE
Κοιτάζοντας κατάµατα το φασισµό Face to face with fascism
Πραγµατοποιείται µία σειρά προβολών κινηµατογραφικών trailers διαφορετικών ειδών και
εποχών µε σχολιασµούς, αναγνώσµατα και διάφορα ηχητικά ντοκουµέντα (multimedia
exhibition) µε σκοπό να αναδειχθεί το φασιστικό φαινόµενο καθώς και η πιο ακραία και
φρικτή εκδοχή του, ο ναζισµός, ώστε να γίνουν εµφανείς δίοδοι αντιµετώπιση τους. Η
παρουσίαση απευθύνεται ιδιαίτερα τους νεαρότερους συµµετέχοντες, ηµεδαπούς και
διεθνείς προσκεκληµένους, ως ένα ερέθισµα για περαιτέρω διερεύνηση των όρων µε τους
οποίους οι αισθητικές µορφές αποκτούν πολιτική νοηµατοδότηση. Το κάθε trailer, όπως
και η κάθε ταινία που αφορά στο σύνολο της, προκαλεί τη σκέψη στη διάκριση µεταξύ
αισθητικού αποτελέσµατος του κινηµατογράφου και κοινωνικής συνείδησης του θεατή.
14.00 – 14.15
Αληθινός φασισµός του Mikhail Romm, «Obyknovennyy Fashizm», «Triumph
Over Violence», «Ordinary Fascism»)
Το ντοκιµαντέρ του Μιχαήλ Ροµ (1965) αποτελεί µία προσέγγιση του ναζιστικού
καθεστώτος ως κοινωνικού φαινοµένου και µία αυστηρή καταδίκη της αποδοχής της
φασιστικής νοοτροπίας από τις µάζες. Η µατιά του σοβιετικού σκηνοθέτη χρησιµοποιεί το
υλικό από τα πολεµικά αρχεία της ΕΣΣΔ, της Γερµανίας και της Πολωνίας, αλλά και από τα
απόρρητα αρχεία του χιτλερικού υπουργείου προπαγάνδας για να προσεγγίσει και να
ερµηνεύσει το ζήτηµα του εκφασισµού των µικροαστών και της παρείσφρησης της
φασιστικής νοοτροπίας στην καθηµερινότητα τους, όχι µε κριτήρια απαραιτήτως
κοινωνιολογικά αλλά µε την επικουρική βοήθεια της ψυχολογίας. Ο Ροµ φωτίζει την
ψυχολογία των µαζών η οποία ανακλά τις σκηνοθετηµένες στρατιωτικές παρελάσεις, τις
προβαρισµές δηµόσιες οµιλίες του Φύρερ, την βαγκνερική ατµόσφαιρα µεγαλείου και
δύναµης, τη µεγαλοπρέπεια του να είσαι Κυρίαρχος.
«Ο φασισµός παρέσυρε τις µάζες γιατί κατόρθωσε να µπει στην καθηµερινή ζωή του
ανθρώπου από την πλάγια πόρτα του συναισθηµατισµού, παραλύοντας προηγουµένως
τέλεια τη λογική» Βασίλης Ραφαηλίδης, 1966
14.15 – 14.30
Europa του Lars von Trier
Γίνεται προσπάθεια κατανόησης της Ευρώπης µε βλέµµα στραµµένο στη Γερµανία της
πρώτης µεταπολεµικής περιόδου. Ο ναζισµός δυστυχώς µεταλλάσσεται και συνεχίζει να
παρασύρει όσο δεν αντιµετωπίζονται οι συνθήκες που τον δηµιουργούν. Οι καταστάσεις
ύπνωσης απειλούν τους ευρωπαίους πολίτες καθηµερινά και συνέχεια.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
14.30 – 14.45
Η πτώση του Oliver Hirschbiegel, Der Untergang
Η καταστροφή του Τρίτου Ράιχ πλησιάζει και οι ψυχαναγκαστικοί µηχανισµοί του
ναζισµού αποκαλύπτονται πλέον στην φριχτότερή τους µορφή τους. Ερωτήµατα
γεννιούνται για να απαντηθούν για τα όρια µεταξύ του οικείου µας ναζιστή και του άκρως
δαιµονικού.
In April of 1945, Germany stands at the brink of defeat with the Soviet Armies closing in
from the west and south. In Berlin, capital of the Third Reich, Adolf Hitler proclaims that
Germany will still achieve victory and orders his Generals and advisers to fight to the last
man. "Downfall" explores these final days of the Reich, where senior German leaders
(such as Himmler and Goring) began defecting from their beloved Fuhrer, in an effort to
save their own lives, while still others (Joseph Goebbels) pledge to die with Hitler. Hitler,
himself, degenerates into a paranoid shell of a man, full of optimism one moment and
suicidal depression the next. When the end finally does comes, and Hitler lies dead by his
own hand, what is left of his military must find a way to end the killing that is the Battle
of Berlin, and lay down their arms in surrender.
14.45 – 15.00
Από
τα
σύννεφα
στην
αντίσταση
Dalle
nube
alla
resistenza
των
DanièleHuillet/Jean-MarieStraub,
Παρά την ήττα του φασισµού πολλά πράγµατα παραµένουν τα ίδια για να θυµίζουν ότι τα
ιστορικά εγκλήµατα έχουν αφήσει ανεξίτηλα ίχνη. Οι δυνάµεις του µοιάζουν ανίκητες.
Τώρα παρά ποτέ άλλοτε δεν ήταν µεγαλύτερη ανάγκη να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται
για ανθρώπινο δηµιούργηµα σε συγκεκριµένες κοινωνικές συνθήκες.
Διάλειµµα – Break 15.00 – 15.15
15.15 – 16.00
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Η αντίσταση στα Ελληνικά νησιά : Προσωπικές µαρτυρίεςResistance in Greek
islands : Personal Testimonies
ΧΙΟΣ Chios, the fifth largest of the Greek islands, situated in the Aegean Sea, 7
kilometres (4.3 mi) off the Anatolian coast.
Στις 10 Σεπτεµβρίου 1944 η Χίος απελευθερώνεται από τη Γερµανική Κατοχή στη
διάρκεια της οποίας είχε καταστρατηγηθεί κάθε έννοια δικαίου και ανθρωπισµού στο νησί
από τις 4 Μαΐου 1941. Κάθε χρόνο η τοπική κοινωνία, υπό την αιγίδα του Δήµου Χίου,
τιµά την τοπική αυτή ηµέρα µνήµης για τα θύµατα της Κατοχής, τους αγωνιστές, τους
ήρωες αλλά και τον απλό άµαχο πληθυσµό που υπέφερε.
−
Οι άγνωστοι Ήρωες της Αντίστασης στην Χίο, Ιάσονας Καλαµπόκας,
Iassonas Kalabokas, an unknown Greek hero
ο υπολοχαγός Ιάσων Ι. Καλαµπόκας, είναι ένα θρυλικός αλλά άγνωστος σε πολλούς εκτός
του νησιού της Χίου ήρωας. Έφεδρος αξιωµατικός, έλαβε µέρος σε πολλές µάχες και σε
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
αµέτρητες µυστικές αποστολές, µία από αυτές, ήταν η ανακάλυψη και καταστροφή της
πιο σηµαντικής βάσης κατασκοπείας και αντικατασκοπίας των Γερµανών σε ολόκληρο το
κατεχόµενο Αιγαίο που έδρευε στη Χίο. Ο ανδριάντας του Ιάσονα Καλαµπόκα βρίσκεται
στο κέντρο της πόλης.
−
Οι άγνωστοι αντιστασιακοί της Χίου : Πάνος Καρασούλης και Κώστας
Περρίκος, Panos Karasoulis and Kostas Perrikos
Κατά τη Γερµανική κατοχή το νησί της Χίου γίνεται δίοδος για τη µετάβαση προς τη Μέση
Ανατολή, όπου οι πολεµιστές κατατάσσονται στα συµµαχικά στρατεύµατα. Μεγάλες
µορφές της Εθνικής Αντίστασης αναδείχθηκαν τότε ο Πάνος Καρασούλης και ο Κώστας
Περρίκος. Ο Κώστας Περρίκος, Χιώτης αξιωµατικός της Πολεµικής Αεροπορίας, ιδρυτής
της Στρατιάς των Σκλαβωµένων Νικητών», πρόπλασµα της ΠΕΑΝ είναι για το νησί της
Χίου ένας αντιστασιακός ήρωας καθώς στη εν λόγω οµάδα του οφείλεται µία από τις
κορυφαίες πράξεις της Εθνικής Αντίστασης, η ανατίναξη των γραφείων της οργάνωσης
ΕΣΠΟ (Εθνικο-Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση). Ο Περρίκος εκτελέστηκε στο
Σκοπευτήριο Καισαριανής.
ΣΑΜΟΣ Samos, a Greek island in the eastern Aegean Sea, south of Chios, north of
Patmos and the Dodecanese, and off the coast of Asia Minor, from which it is separated
by the 1.6-kilometre (1.0 mi)-wide Mycale Strait, a separate regional unit of the North
Aegean region, and the only municipality of the regional unit.
−
Οι άγνωστοι αντιστασιακοί της Σάµου - Καπετάν Μιλτιάδης Χούµα
Captain Miltiadis Houma an unknown Greek hero
Το σηµαντικότερο κίνηµα αντίστασης στα ελληνικά νησιά αναπτύχθηκε στην Σάµο γιατί
το γειτνίαζε µε τις ακτές της Τουρκίας, µέσω των οποίων οι αντάρτες µπορούσαν να
έρθουν σε επαφή µε Άγγλους πράκτορες που ήταν εγκατεστηµένοι στα γειτονικά
παράλια. Οι αντάρτες της Σάµου ανέλαβαν πολλές επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών οι
οποίοι δεν κατάφεραν να τους αντιµετωπίσουν. Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας,
τον Σεπτέµβριο του 1943 και την αποχώρηση των Ιταλών η Σάµος βρέθηκε ελεύθερη.
Στο νησί σχηµατίστηκε προσωρινή κυβέρνηση του ΕΑΜ αλλά µόνο για δύο µήνες καθώς
οι Γερµανοί πραγµατοποίησαν επίθεση στο νησί που συνοδεύτηκε από σφοδρό
βοµβαρδισµό στις 17 Νοεµβρίου 1943, που είχε ως συνέπεια την καταστροφή της
πρωτεύουσας και την αναχώρηση για τη Μέση Ανατολή του 1/3 περίπου του συνολικού
πληθυσµού του. Μέρος των ανταρτών κατέφυγε στην Τουρκία άλλα τµήµα τους
παρέµεινε στα βουνά της Σάµου συνεχίζοντας τον αγώνα. για να υποταχθεί εκ νέου στις
γερµανικές δυνάµεις κατοχής ύστερα από σφοδρό βοµβαρδισµό
16.00 – 16.20
Sharon Kennet, επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Ηνωµένου Βασιλείου,
Head of United Kingdom delegation
Ουίνστον Τσώρτσιλ ο πρωθυπουργός του Ηνωµένου Βασιλείου κατά το Β’
Παγκόσµιο Πόλεµο Winston Churchill
The history says that Churchill believed St Paul's Cathedral was a symbol of British
freedom, and declared that under no circumstance volunteers guarding it day and night,
and it survived the Nazi onslaught while all around it burnt.
"Churchill always said that the worst thing Hitler did was to bomb London,", "because he
angered the British people. And you don't want to get the British people angry, because
then they become totally defiant and never give in."
16.15 – 19.00
O ρόλος της ιατρικής στη ναζιστική Γερµανία Μasters of life and death –
Doctors in the Third Reich
Προβάλλεται ένα ντοκιµαντέρ - µια µεγάλη έρευνα, σε τρία µέρη, για το ρόλο της
ιατρικής στη ναζιστική Γερµανία:
https://www.youtube.com/watch?v=Q9iemw6_GSg
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2014 – Monday, January 20, 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
10.00 – 14.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συµµετοχή µαθητών δηµοτικών σχολείων Δήµου Χαϊδαρίου (πρώτη, δεύτερη
τρίτη και τέταρτη τάξη) και µαθητών δηµοτικού από τις ευρωπαϊκές πόλεις
Non-formal educational workshop - students of primary schools (3 first
classes) at national and European level
10.00 – 10.45
Παπαναστασίου Μαρία, δασκάλα Δηµοτικού Σχολείου Φυλής Ν Αττικής
Papanastasiou Maria, teacher of public Primary school of Fyli in the northwestern part of Attica (GR)
Σαν βγεις στον πηγαιµό για την Ευρώπη As you set out for Europe …
- Have fun exploring Europe!
As you set out for Europe hope the voyage is a long one full of adventure, full
of discovery …(C.P. Cavafy’s Poem: As you set out for Ithaca....)
Σε αυτή την ενότητα θα γίνει αξιοποίηση της ιστοσελίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
http://europa.eu
και
της
γωνιάς
του
παιδιού:
http://europa.eu/kidscorner/index_el.htm. Οι µικροί µαθητές έρχονται σε επαφή µε τη «γηραιά» ήπειρο, την
Ευρώπη, ακούγοντας καταρχάς 24 διαφορετικές γλώσσες.
Παίζοντας διαδικτυακά παιχνίδια γνώσεων και φαντασίας. ταξιδεύουν σε όλες τις
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ευρωπαϊκές χώρες και γνωρίζουν όµορφα κτίρια: To παιχνίδι του πάζλ:
http://europa.eu/europago/games/taquin/taquin.jsp?language=el ,
γνωρίζουν τις πρωτεύουσες των κρατών-µελών και τις σηµαίες τους: παιχνίδι µνήµης
http://europa.eu/europago/games/memory/memory.jsp?language=el ,
ακούν τραγούδια και µουσικές από άλλες χώρες και µαθαίνουν για τα δικαιώµατα τους: το
παιχνίδι µε τα χρώµατα: http://ec.europa.eu/0-18/colouring-book/colouring-book_el.htm
και τα πλεονεκτήµατα που τους παρέχει η ευρωπαϊκή τους ταυτότητα: πάζλ για το 112:
http://ec.europa.eu/information_society/activities/112/kids/puzzle/index.html?langue=el .
Η γνωριµία των παιδιών µε τα δικαιώµατα τους που προστατεύονται στην ενωµένη
Ευρώπη συνεχίζεται :
http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initLang=EL παίζοντας ακόµα
περισσότερα παιχνίδια, πάζλ και κουίζ, βλέποντας κινούµενα σχέδια και ζωγραφίζοντας !
Συνεχίζοντας
την
αξιοποίηση
της
ιστοσελίδας
της
Ευρωπαϊκής
Ένωσης:
http://europa.eu θα διαβάσουµε ένα βιβλίο και θα παίξουµε ένα επιτραπέζιο
διαδικτυακό παιχνίδι :
Let’s explore Europe! http://europa.eu/europago/explore/pdf/flip-book/lets-exploreeurope-el/index.html
Στην ενότητα αυτή εµµένουµε λίγο στα διδάγµατα της ευρωπαϊκής ιστορίας για την
ειρήνη, τη δηµοκρατία και την αδελφοσύνη µεταξύ των διαφορετικών λαών. Στόχος µας
είναι να µυηθούν οι µικροί συµµετέχοντες στην επίλυση συγκρούσεων µε διαλεκτικό
τρόπο και όχι µε πόλεµο και να ευαισθητοποιηθούν σε θέµατα αποδοχής της
διαφορετικότητας. Προσαρµοσµένα στην παιδική γλώσσα και νόηση τα παιδιά που
συµµετέχουν στο πρόγραµµα µαθαίνουν ότι η υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωµάτων
είναι κεφαλαιώδους σηµασίας για την επιβίωση της ανθρώπινης κοινότητας. Άλλωστε στο
µικρόκοσµο της τάξης τους η απουσία δικαιωµάτων και υποχρεώσεων οδηγεί τους
συµµαθητές σε συγκρούσεις. Αν αυτό γίνει κατανοητό ως «κακό» τότε οδηγούµαστε
ευκολότερα στη δηµιουργία συνειδητοποιηµένων πολιτών σε κάθε κράτος. Ο σεβασµός
και η προστασία των ανθρώπινων δικαιωµάτων είναι θεµέλιος λίθος για την Ενωµένη
Ευρώπη και περνώντας το στην παιδική συνείδηση βοηθούµε τη διαδικασία της
κοινωνικοποίησης τους. Μόνο αν τα ανθρώπινα δικαιώµατα ενσωµατωθούν στη συνείδηση
της εξελισσόµενης προσωπικότητας του Έλληνα-κάθε-Ευρωπαίου πολίτη, θα αποτελέσουν
τη σωστή πυξίδα στις στάσεις, στις προτιµήσεις και στους αξιολογικούς προσανατολισµούς
της.
Στη συνέχεια θα αναφερθούµε στην Ευρωπαϊκή Ένωση που σήµερα αντιµετωπίζει
σηµαντικά προβλήµατα και ως αποτέλεσµα τίθεται υπό αµφισβήτηση. Η πολυµορφική
αυτή ευρωπαϊκή ένωση των κρατών–µελών οφείλει να είναι µία ουσιαστική ένωση, σε
βαθύτερο επίπεδο λαών, προκειµένου να ξεπεραστούν οι δυσκολίες. Για να γίνει αυτό,
είναι απαραίτητο όλοι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαθέτουν βαθιά συνείδηση
της Ευρωπαϊκής τους ταυτότητας και να δρουν στην καθηµερινότητά τους ως ενεργοί
Ευρωπαίοι πολίτες µιας διευρυµένης, ευρωπαϊκής, πλέον κοινωνίας.
Το σχολείο, ως βασικός φορέας κοινωνικοποίησης, οφείλει να προετοιµάσει τους νέους για
αυτή την πραγµατικότητα και να τους εφοδιάσει µε ουσιαστική ευρωπαϊκή αντίληψη από
µικρή κιόλας ηλικία.
Μία ανάλογη προσπάθεια γίνεται και στο πλαίσιο αυτής της ενότητας του προγράµµατος.
Οι συµµετέχοντες µικροί µαθητές ξεκινούν µε µια πρώτη γνωριµία µε την Ευρωπαϊκή
Ένωση, τις χώρες που την αποτελούν και τα όργανα που τη βοηθούν να λειτουργήσει.
10.45 – 11.30
Πετρά Δ. Ζωή, απόφοιτη Φ.Π.Ψ , µεταπτυχιακή φοιτήτρια στη: “Θεωρία,
Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου”, Petra D. Zoe, Msc at:
“Theory, Action and Evaluation of the Educational Process”
Πάµε να εξερευνήσουµε την Ευρώπη Let’s explore Europe
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Οι µικροί συµµετέχοντες µέσα από την αξιοποίηση της ιστοσελίδας της Ευρωπαϊκής
Ένωσης: http://europa.eu εξερευνούν τώρα τα κράτη ένα προς ένα:
(http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/index_el.htm
και
µαθαίνουν πως η ευρωπαϊκή οικογένεια θα είναι ενωµένη για όσο ισχύουν οι αρχές που
ενώνουν τα µέλη της: η ειρήνη, η δηµοκρατία, η αδελφοσύνη και ο αλληλοσεβασµός των
διαφορετικών τους χαρακτηριστικών, η αλληλεγγύη, η ισότητα και η δηµοκρατία.
Για τους µικρούς ξένους φιλοξενούµενους συζητείται και διανέµεται το βιβλίο: «Europe
and you» (a book about European Union and the member states, their capitals, and
some interesting information about each of them), όπως και το βιβλίο: «European
flags» (a colouring book for children on the subject of the national flags of the member
states of the European Union).
11.30 – 12.15
Σιώρα Ι. Θεοδώρα, απόφοιτη Φ.Π.Ψ , µεταπτυχιακή φοιτήτρια στη: “Θεωρία,
Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου”, Siora Theodora, Msc at:
“Theory, Action and Evaluation of the Educational Process”
Παιδική Σύνοδος Κορυφής Children's Summit
Δρώµενο:
Οι µικροί συµµετέχοντες διαµορφώνουν ένα µικρό Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και
έρχονται σε επαφή µε τις δυσκολίες που προκύπτουν στην προσπάθεια των µελών του για
συνεννόηση και συµφωνία ώστε τελικά να αποφασίσουν.
Στη συνέχεια, από ένα κατάλογο µε διάφορες µεγάλες προσωπικότητες από την
Ενωµένη Ευρώπη, έρχονται σε επαφή µε κάποιες και εξοικειώνονται µε την
ποικιλοµορφία. Τέλος, αφού συζητούν για διάφορες δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
φτιάχνουν µεταξύ τους διαλόγους και µε τη µορφή των προσωπικοτήτων που
επιλέχθηκαν, καθισµένα σε ένα φανταστικό σκηνικό, µία «Παιδική Σύνοδο Κορυφής», τις
αναδεικνύουν και τις υποστηρίζουν καταρρίπτοντας τα αντίθετα επιχειρήµατα. Με την
εµπλοκή των µαθητών στη συγκεκριµένη βιωµατική δραστηριότητα επιδιώκεται η
γνωριµία των µαθητών µε τον ευρωπαϊκό εαυτό τους. Ο Πύρρος Δήµας, ο πιο
Βορειοηπειρώτης αθλητής στην ολυµπιακή ιστορία
επιτυχηµένος Έλληνας
του ελληνικού αθλητισµού, ο µοναδικός έως σήµερα Έλληνας αρσιβαρίστας µε τρία χρυσά
κι ένα χάλκινο ολυµπιακά µετάλλια, ο Γερµανός δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ
Ρενέ Γκοσινί, ήρωας του Γαλατικού
και ο Γάλλος συγγραφέας του Αστερίξ
Χωριού που αντιστέκεται στους Ρωµαίους, συναντιούνται στο ευρωσαλόνι και συζητούν
για την ανάγκη των παιδιών να ζήσουν σε ένα ειρηνικό περιβάλλον.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ : 12.15 – 12.30
Συµµετοχή µαθητών δηµοτικών σχολείων Δήµου Χαϊδαρίου (πέµπτη και έκτη
τάξη) και µαθητών δηµοτικού από τις ευρωπαϊκές πόλεις
Non-formal educational workshop - students of primary schools (2 last classes)
at national and European level
12.30 – 13.00
Φιλιππούσης Γιώργος, δάσκαλος Λεόντειου λυκείου Πατησίων – Δηµοτικό,
Filippousis George, teacher of Leontios, high school of Patisia – private
Primary school
Οι
µαθητές
δηµιουργοί.
Εξερεύνηση
και
παρουσίαση
της
Ευρωπαϊκής Ένωσης µε καινοτόµους τρόπους, µορφές και εργαλεία
Students creators. Exploring and presenting European Union with
innovative ways and tools
13.00 – 13.30
Πριµικίρη Αθηνά, διευθύντρια 25ου Δηµοτικού σχολείου Αχαρνών
Primikiri Athena, director of the 25th Primary School of Acharnes, a
suburban town in Attica (GR)
Το Ευρωπαϊκό όραµα, εκπαίδευση για την Ευρωπαϊκή Ένωση –
Παρουσίαση της ιστοσελίδας students4Europe.eu The European
vision, education for European Union – Presentation of the website
students4Europe.eu
Οι µικροί συµµετέχοντες δηµιουργούν και συµµετέχουν σε δραστηριότητες
παρακολουθώντας την παρουσίαση της ιστοσελίδας students4Europe.eu
13.30 – 14.00
Αναγνώσεις, Readings
1. Σοφία Ζαραµπούκα, Sophia Zarabuka, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, author
of children's books: Η Ευρωζωική κοινότητα The euro Animal community
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Oι µικροί συµµετέχοντες ακούνε µια µικρή ιστορία για την Ευρωπαϊκή
Ένωση, τη συνεργασία, τη φιλία και την οικολογία.
2. Αγγελική Φλώρου, Aggeliki Florou, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, author of
children's books: Κέλη, η µικρή σφήκα, The small bee (fight discrimination in
euro community)
Μία µικρή σφήκα, η Κέλη, είχε την "ατυχία" να γεννηθεί όπως και πολλές
άλλες σφήκες στην Ευρώπη, δίχως όµως τις χαρακτηριστικές κίτρινες ρίγες των άλλων
ευρωπαίων σφηκών. Το "ελάττωµα" αυτό την έκανε να αισθάνεται µειονεκτικά και έδινε
σε ορισµένους την ευκαιρία να γελάσουν µαζί της. Η µικρή σφήκα, µε πείσµα και θάρρος
δίνει το δικό της αγώνα σε µία κοινωνία που δεν είναι αγγελικά πλασµένη αλλά ωστόσο
καταφέρνει να φτάσει µέχρι το θρόνο του βασιλιά Ήλιου, του µόνου που µπορεί να της
δώσει, αυτό που της στέρησε η φύση. Ένα ταξίδι δύσκολο και µια ακόµα πιο δύσκολη
επιστροφή, που χαρίζει στη Κέλη όχι µόνο αυτό που πάντα επιθυµούσε, αλλά και την
αυτογνωσία που της έλειπε, για να καταλάβει πως δεν είναι κακό να είσαι διαφορετικός, ή
ακόµα και σπάνιος και πως οι φίλοι είναι πάντα εκεί, πρέπει να είναι πάντα εκεί για όλα τα
παιδάκια, όπως κι αν µοιάζουνε και να τα αγκαλιάζουν µε την πραγµατική οµορφιά που
είναι στην καρδιά τους.
3. Δίκτυο για τα Δικαιώµατα του Παιδιού, Νetwork for children’s rights, Τα
παιδιά είναι το πολυτιµότερο αγαθό στην ευρωπαϊκή µας κοινότητα, Children
are our most precious good in euro community
Παρουσιάζεται ένας ευρύς κατάλογος βιβλίων του Δικτύου για τα Δικαιώµατα
του Παιδιού που θέτουν ερωτήµατα και ταυτόχρονα δίνουν και απαντήσεις µε ιστορίες
βγαλµένες από την καθηµερινή µας ζωή και παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά να
κατανοήσουν ότι όλοι έχουν µια θέση κι ένα ρόλο στην Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή κοινωνία
είναι ένα σύνολο που αποτελείται από εµάς και τους άλλους. Για να ζήσουµε όλοι µαζί, θα
πρέπει ο καθένας να σέβεται τον άλλο, τη διαφορετικότητά του, τις ανάγκες του
Διαφέρουµε όµως πράγµατι τόσο πολύ µεταξύ µας; Γιατί φοβόµαστε τη διαφορετικότητα;:
Τι είναι η αλληλεγγύη;;
18.00 – 20.00
Συµµετοχή µαθητών γυµνασίων και λυκείων Δήµου Χαϊδαρίου και µαθητών
γυµνασίων και λυκείων από τις ευρωπαϊκές πόλεις
Non-formal educational workshop - students of high schools and lyceums at
national and European level
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
18.00 – 18.30
Απονοµές
Βραβείων
Νόµπελ
Ειρήνης,
Από
την
σύρραξη
και
την
ανοικοδόµηση στη µακρά ειρήνη Recipients of the Nobel Peace Prize - From
the conflict and restoration to the long peace
The Nobel Peace Prize is one of the five Nobel Prizes created by the Swedish
industrialist, inventor, and armaments manufacturer Alfred Nobel, along with the
prizes in Chemistry, Physics, Physiology or Medicine, and Literature. Since 1901, it has
been awarded annually (with some exceptions) to those who have "done the most or
the best work for fraternity between nations, for the abolition or reduction of standing
armies and for the holding and promotion of peace congresses." We learn exceptional
stories.
18.30 – 19.00
Peter Hermann, Εκπρόσωπος του EURISPES – Institute of Political,
Economic and Social Studies European Observatory on Social Quality
(Ιταλία), Representative of EURISPES – Istituto di Studi Politici, Economici
e Sociali Osservatorio Europeo sulla Qualità Sociale (Italy)
Η προστασία της Δηµοκρατίας, της Ελευθερίας και των Ανθρωπίνων
Δικαιωµάτων µέσα από την ενεργή συµµετοχή των Ευρωπαίων πολιτών
Protection of democracy, freedom and human rights through active civic
participation
19.00 – 20.00
Συζήτηση, µε αφορµή την 27η Ιανουαρίου ως Ηµέρα Μνήµης για το
Ολοκαύτωµα,Discussion on the occasion of the 27th January as the
“Holocaust Memorial Day”
Coordination: Representatives of Italian delegation
Ας µας θυµίζει η 27η Ιανουαρίου τι µπορεί να συµβεί όταν η µισαλλοδοξία
κυριαρχήσει, όταν η αδράνεια και η αδιαφορία το επιτρέψει What could happen when
intolerance dominate, when the inaction and indifference allow it.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τρίτη, 21 Ιανουαρίου 2014 – Tuesday, January 21 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συµµετοχή µαθητών δηµοτικών σχολείων Δήµου Χαϊδαρίου (τέταρτη, πέµπτη
και έκτη τάξη) και µαθητών δηµοτικού από τις ευρωπαϊκές πόλεις
Non-formal educational workshop - students of primary schools (3 last classes)
at national and European level
10.00 – 10.30
Αθανασοπούλου Ελένη, απόφοιτη Φ.Π.Ψ, Athanasopoulou Eleni, Bachelor
degree in Philosophy, Education and Psychology,
Η Ηµέρα της Ευρώπης :9 Μαΐου 1950 – 60 και πλέον χρόνια µετά Day of
Europe : May 9, 1950 – 60 and more years later
Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ροµπέρ Σουµάν, προτείνει να τεθούν
κάτω από κοινό έλεγχο και διοίκηση οι βιοµηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γερµανίας και
της Γαλλίας. Η πρόταση αυτή έµεινε στην ιστορίας ως Διακήρυξη Σουµάν και η 9η Μαΐου
εορτάζεται ως Ηµέρα της Ευρώπης, επειδή αποτέλεσε το πρώτο βήµα για τη δηµιουργία
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
της Ενωµένης Ευρώπης.
Οι µικροί συµµετέχοντες µαθαίνουν τι γιορτάζουµε την 9η Μαΐου και γιατί, ενώ
σχολιάζουν και τις αφίσες που δηµιουργήθηκαν για την ηµέρα αυτή
10.30 – 11.00
Τσοβλά Ειρήνη, δασκάλα 4ου δηµοτικού σχολείου Πεύκης, Tsovla Ιrene,
teacher of the 4th Primary School of Pefki, a suburb in the north-eastern part of
the Athens agglomeration
Μια φορά κι έναν καιρό… στην Ευρώπη Once upon a time … in Europe
11.00 – 11.30
Κόκκινη κλωστή δεµένη στην ανέµη τυλιγµένη δώσ’ της κλότσο να γυρίσει την
Ευρώπη να γνωρίσει Red thread tied …
Αναγνώσεις, Readings:
The fairytale is an integral part of the educational process and contributes to
the development of imagination
Tα παιδιά παρακολουθούν και συµµετέχουν στην παρουσίαση του βιβλίου του Ευγένιου
Τριβιζά «Ένα χελιδόνι για την Ευρώπη», “a swallow over Europe”, by Eugene
(Eugenios) Trivizas, a Greek sociologist and writer of children's books, finalist for the
biennial, international Hans Christian Andersen Award in 2006
Inspired by an ancient fresco, the swallow, emblem of the Hellenic Presidency, symbolizes
the dawning of a new era. That very same swallow is the hero of this story about
European unity.
Κατά τη διάρκεια της
προηγούµενης Ελληνικής Προεδρίας του 2003 είχε εκδοθεί το βιβλίο του Ευγένιου
Τριβιζά «Ένα χελιδόνι για την Ευρώπη» µε θέµα την Ευρώπη και την ενότητα των
λαών της. Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι το τότε σύµβολο της Προεδρίας, το χελιδόνι.
Τα παιδιά µαθαίνουν για τα κράτη-µέλη καταγράφοντας τα φυτά που µάζεψε το χελιδόνι
από τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.
«Κι αν σου µιλώ µε παραµύθια είναι γιατί τα ακούς γλυκύτερα ..», έλεγε ο Γιώργος
Σεφέρης, ένας από τους σηµαντικότερους Έλληνες ποιητές και εκ των δύο µοναδικών
βραβευµένων µε το Νόµπελ Λογοτεχνίας Ελλήνων, µαζί µε τον Οδυσσέα Ελύτη.
Μέσα στο πέρασµα των αιώνων το παραµύθι εκτός από πηγή φαντασίας αποτέλεσε και
πηγή διδασκαλίας αφού συχνά χρησιµοποιήθηκε ως µέσο καλλιέργειας των ιδεολογιών των
εκάστοτε κοινωνιών και εποχών. Στις µέρες µας το παραµύθι αποτελεί αναπόσπαστο
κοµµάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας µια και συµβάλλει στην ανάπτυξη της
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
φαντασίας των µαθητών, οξύνει την αντίληψη και την κρίση τους, καλλιεργεί τις
ευαισθησίες τους και διαµορφώνει ηθικές αρχές και αξίες ενώ ταυτόχρονα τους δίνει τη
δυνατότητα να έρθουν σε επαφή µε τον πολιτισµό και την ιστορία του τόπου τους αλλά και
µε την ιστορία τις πεποιθήσεις και το πολιτισµό των άλλων λαών. Με αυτό τον τρόπο
µπορούν να αρθούν προκαταλήψεις και στερεότυπα που οδηγούν σε διακρίσεις και να
καλλιεργηθούν µε φυσικό τρόπο δεξιότητες όπως ενσυναίσθηση αλληλεγγύη και σεβασµός
όλων από όλους. Αυτός ο τρόπος προσέγγισης των συµµετεχόντων µικρών µαθητών µε
την Ευρώπη και τις αρχές της επιλέχθηκε σε αυτή την θεµατική ενότητα προκειµένου από
κοινού µε το παιχνίδι να τους κρατήσει αµοίωτο το ενδιαφέρον και να τους
ευαισθητοποιήσει.
Δρώµενο
Στο πλαίσιο της ανάληψης από την Ελλάδα της Προεδρίας του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, κατά το 1ο εξάµηνο του 2014 για 5η φορά από την ένταξή της το 1981, όλοι οι
συµµετέχοντες στις εκδηλώσεις του προγράµµατος µαθητές τάξεων ελληνικών και ξένων
Δηµοτικών σχολείων, ετοιµάζουν µια σειρά από δραστηριότητες που προβάλλουν στοιχεία
των βασικών αξόνων θεµατολογίας της επικείµενης Ελληνικής Προεδρίας, όπως η εγγύηση
για το µέλλον της Ένωσης και για την κοινωνική ευηµερία των πολιτών της και των
µελλοντικών γενεών, η προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της διεύρυνσης, η
ενίσχυση της Ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, η
ανάδειξη της σηµασίας της συνεργασίας των κρατών-µελών σε περιφερειακό επίπεδο και
των σχέσεων καλής γειτονίας και τέλος η βαθιά εδραίωση θεσµών για την ειρήνη, τη
σταθερότητα, την αλληλεγγύη, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και τη
δηµοκρατία στην Ευρώπη, που συνιστούν γενικότερα αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προσαρµοσµένα στην ηλικία των συµµετεχόντων µαθητών του δηµοτικού τα θέµατα αυτά
και µέσα από το παραπάνω παραµύθι για την ενότητα των κρατών-µελών στην
Ευρώπη, εµπνέουν τα παιδιά και ζωγραφίζουν σκηνές που τους αρέσουν
αποτυπώνοντας συνδυαστικά στο χαρτί την παιδική αντίληψη για τις θεµελιώδεις αρχές της
Ευρωπαϊκής Ένωσης που χαρακτηρίζουν και την Ελληνική Προεδρία.
11.30 – 12.30
Παπαναστασίου Μαρία, δασκάλα Δηµοτικού Σχολείου Φυλής Ν Αττικής,
Papanastasiou Maria, teacher of public Primary school of Fyli in the northwestern part of Attica (GR)
Σαν βγεις στον πηγαιµό για την Ευρώπη As you set out for Europe …
- Have fun exploring Europe!
As you set out for Europe hope the voyage is a long one full of adventure, full of
discovery …(C.P. Cavafy’s Poem: As you set out for Ithaca....)
Αξιοποίηση ιστοσελίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://europa.eu και της γωνιάς του
παιδιού: http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm
Στην ενότητα αυτή οι µικροί µαθητές έρχονται σε επαφή µε τη «γηραιά» ήπειρο, την
Ευρώπη ακούγοντας τις 24 διαφορετικές γλώσσες που µιλιούνται στο εσωτερικό της:
LinguaGo:
http://europa.eu/europago/games/linguago/linguago.jsp?language=el.
µαθαίνουν
Παίζοντας και άλλα διαδικτυακά παιχνίδια γνώσεων και φαντασίας
για τα δικαιώµατα τους: το παιχνίδι µε τα µπαλόνια: http://ec.europa.eu/0-18/balloon-
game/balloon-game_el.htm και τα πλεονεκτήµατα που τους παρέχει η
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ευρωπαϊκή τους ταυτότητα: κουίζ για το 112:
http://ec.europa.eu/information_society/activities/112/kids/quiz/index.html?langue=el
αλλά και το πάζλ: Jigsaw:http://ec.europa.eu/0-18/jigsaw-puzzle/jigsaw-puzzle_el.htm
H γνωριµία των παιδιών µε τα δικαιώµατα τους που προστατεύονται στην
ενωµένη Ευρώπη συνεχίζεται παίζοντας παιχνίδια, πάζλ και κουίζ, βλέποντας κινούµενα
σχέδια και ζωγραφίζοντας!:
http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initLang=EL
12.30 – 13.00
Γεωργαντά Βασιλική, δασκάλα του 5ου Δηµοτικού Κορωπίου, Georganta
Vasiliki, teacher of the 5th Primary school of Koropi, a town in East Attica (GR)
Το χρονοταξίδι των µικροταξιδευτών της ΣΤ τάξης στην Ευρωπαϊκή
Ένωση The time-travel of the young travelers of 6th grade in
European Union
Κατά την περιήγηση τους τα παιδιά καθοδηγούνται µέσω και του Google map
αποκτώντας µια πιο σαφή εικόνα για τις χώρες της Ευρώπης.
Θέση µας είναι ότι για να θεωρούµαστε ενεργό µέλος και να µπορούµε να είµαστε
συνοδοιπόροι των άλλων λαών θα πρέπει να γνωρίζουµε από µικρή ηλικία και να µας είναι
ξεκάθαρο το νόηµα που έχει το να είµαστε µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πρέπει να γνωρίζουµε τις υποχρεώσεις και τα δικαιώµατα µας ως ευρωπαίοι πολίτες για
να µπορούµε να διασχίζουµε ανά πάσα στιγµή και να περνάµε τις γέφυρες που µας
ενώνουν µε τα υπόλοιπα κράτη.
13.00 – 14.00
Σιώρα Ι. Θεοδώρα, απόφοιτη Φ.Π.Ψ , µεταπτυχιακή φοιτήτρια στη: “Θεωρία,
Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου”, Siora Theodora, Msc at:
“Theory, Action and Evaluation of the Educational Process”
Παιδική Σύνοδος Κορυφής Children's Summit
Δρώµενο:
Οι συµµετέχοντες µικροί µαθητές διαµορφώνουν ένα παιδικό Ευρωπαϊκό
Συµβούλιο και στο πλαίσιο µίας παιδικής συνόδου κορυφής έρχονται σε επαφή µε τις
δυσκολίες που προκύπτουν στην προσπάθεια των αρχηγών των κρατών-µελών της
Ευρωπαϊκής Ένωσης για συνεννόηση και συµφωνία. Επιλέγουν διάφορες
προσωπικότητες από την Ενωµένη Ευρώπη και φτιάχνουν σχετικούς διαλόγους
καθισµένα σε ένα φανταστικό σκηνικό.
Με την εµπλοκή των µαθητών στη συγκεκριµένη βιωµατική δραστηριότητα επιδιώκεται η
γνωριµία µε τον ευρωπαϊκό εαυτό τους. Έτσι ο Δανός παραµυθάς Χανς Κρίστιαν
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Άντερσεν
(Hans Christian Andersen) και οι αγαπηµένοι ήρωες του, ο
σπουδαίος αλλά τόσο διαφορετικός µολυβένιος στρατιώτης
(The Brave Tin
Soldier), το φτωχό ετοιµοθάνατο κοριτσάκι µε τα σπίρτα
The Little Match
(The Ugly Duckling) συζητούν µε το Γερµανό
Girl) και το ασχηµόπαπο
δικτάτορα Αδόλφο Χίτλερ
(Adolph Hitler).
18.00 – 20.00: Συµµετοχή µαθητών γυµνασίων και λυκείων Δήµου Χαϊδαρίου και
µαθητών γυµνασίων και λυκείων από τις ευρωπαϊκές πόλεις Non-formal
educational workshop - students of high schools and lyceums at national and
European level
18.00 – 18.15
Αντιπροσωπεία από την Ισπανική πόλη Gernica-Lumo, Representatives from
the Gernica-Lumo city (ES)
Επιχείρηση Rügen: Ο βοµβαρδισµός της ισπανικής πόλης Guernica Operation
Rügen:The bombing of Guernica
Κατά τη διάρκεια του εµφυλίου πολέµου η Γερµανική ναζιστική αεροπορία (Luftwaffe) και η
αντίστοιχη Ιταλική βοµβάρδισαν πολλές πόλεις και χωριά. Ανάµεσα τους και τη βασκική
πόλη Gernika (Guernica), την οποία ισοπέδωσαν στις 26/04/1937, σκοτώνοντας µόνο
αµάχους. Ο Pablo Picasso συγκλονισµένος από τη φρίκη της καταστροφής, ζωγράφισε τον
οµώνυµο διάσηµο πίνακα ο οποίος έγινε σύµβολο διαµαρτυρίας ενάντια στη βία και τον
πόνο του πολέµου και του φασισµού. Η πόλη συµµετέχει στο πρόγραµµα του δήµου
Χαϊδαρίου αναδεικνύοντας την άγνωστη πλευρά της ανάµιξης των δυνάµεων του άξονα
στις εσωτερικές διαµάχες της Ισπανίας (εµφύλιος πόλεµος και νίκη του Φράνκο και των
Εθνικιστών) ώστε κατά πολλούς να θεωρείται ότι ο 2ος ΠΠ ξεκίνησε στην Ισπανία.
Ο Εµφύλιος Ισπανικός Πόλεµος δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ αν δεν υπήρχαν οι εξωτερικοί
παράγοντες που έτρεξαν αµέσως να επέµβουν στρατιωτικά και διπλωµατικά υπέρ των
Εθνικιστών. Έτσι ο Φρανθίσκο Φράνκο, χωρίς να διαθέτει κανένα µεταφορικό ή άλλο
οικονοµικό µέσο να συνεχίσει το πραξικόπηµα, βρέθηκε να µεταφέρεται στις Ισπανικές
αποικίες της Β. Αφρικής µε αγγλικό αεροπλάνο για να ηγηθεί τις ισπανικής Λεγεώνας των
Ξένων, να αποβιβάζει τον στρατό στην ενδοχώρα µε γερµανικά αεροπλάνα ενώ την ίδια
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ώρα τον ενίσχυαν ιταλικά συντάγµατα, αεροπλάνα και πυροβολικό που κατέφθαναν στην
Σεβίλλη. Άφθονη επίσης οικονοµική βοήθεια εισέρρεε µέσω της γείτονος δικτατορικής
Πορτογαλίας του Σαλαζάρ, οι πηγές της οποίας προέρχονταν από κεφαλαιούχους Ισπανούς
και µη, µε χρήµατα που βρίσκονταν σε τράπεζες του Λονδίνου. (Βλέπε: Arms for Spain,
The untold story of the Spanish Civil War, συγγραφέας Gerald Howson και The Battle for
Spain, συγγραφέας Antony Beevor). Στη συνέχεια, αµερικανικά εµπορικά πλοία τον
εφοδίαζαν µε πετρέλαιο και µεταφορικά οχήµατα, τα οποία η Αµερικανική κυβέρνηση
χαρακτήριζε ως 'µη πολεµικό υλικό' - φυσικά πρόκειται για υλικό που χρησιµοποιήθηκε
άµεσα σε πολεµικές επιχειρήσεις.
Και οι 3 αυτές χώρες ωστόσο τάχθηκαν διπλωµατικά υπέρ της Μη Επέµβασης, πράγµα που
τους βοηθούσε να εξουδετερώνουν κάθε αναγνώριση της κατάστασης και άρα και κάθε
βοήθεια προς την επίσηµη και νόµιµη Δηµοκρατική Ισπανική Κυβέρνηση. Στην ΚΤΕ η
Άγγλοι αντιστάθηκαν πεισµατικά να αναγνωρίσουν ότι µια χώρα µέλος είχε δεχτεί επίθεση
από ξένα στρατεύµατα και αρνήθηκαν ακόµα και να εξετάσουν τα στοιχεία των
ταυτοτήτων Ιταλών στρατιωτικών που στο µεταξύ είχαν συλληφθεί και τα στοιχεία τους
είχαν προσκοµίστηκαν από τη νόµιµη ισπανική κυβέρνηση. Έτσι καθίσταται σαφής η
µεροληπτική τους στάση υπέρ του Φράνκο. Η αγγλική ειδικά εξωτερική πολιτική της
εποχής εκείνης ήταν φανατικά αντισοσιαλιστική και εξαιρετικά προσεκτική µε την
οποιαδήποτε εξέλιξη θα µπορούσε να τη θίξει στα στρατηγικά σηµεία της Αυτοκρατορίας,
εν προκειµένω το πέρασµα του Γιβραλτάρ και τη Δυτική Μεσόγειο. Ας σηµειωθεί πάντως
ότι το Βρετανικό Ναυαρχείο σε µυστική του έκθεση τόνιζε τους φόβους του από µια
παρουσία των Γερµανο-Ιταλών στην Ισπανία σε ενδεχόµενο µελλοντικό πόλεµο στον οποίο
θα εµπλεκόταν και η Αγγλία, αλλά η εξωτερική πολιτική της Αγγλίας την εποχή εκείνη
υπαγορεύονταν από εξαιρετικά κοντόφθαλµα άτοµα τα οποία έπαιζαν όλα τους τα
επιχειρήµατα στη δυνατότητα ελέγχου των δύο δικτατόρων µε διπλωµατικές
«αντιπαροχές» οι οποίες όµως άνοιξαν υπερβολικά επικίνδυνα την όρεξη των ΧίτλερΜουσολίνι για νέες απαιτήσεις. Η τακτική αυτή θεωρείται σήµερα υπεύθυνη όχι µόνο για
την τύχη της Ισπανίας αλλά ακόµα και για την ουσιαστική πρόκληση του ίδιου του 2ου ΠΠ
The bombing of Guernica (26 April 1937) was an aerial attack on this Basque town,
causing widespread destruction and civilian deaths during the Spanish Civil War. The
bombing is considered one of the first raids in the history of modern military aviation on a
defenceless civilian population. The number of victims of the attack is still disputed. The
raid by planes of the German Luftwaffe "Condor Legion" and the Italian Fascist Aviazione
Legionaria was called Operation Rügen.
18.15 – 18.30
Dresden
Melanie Ibanez Domingo, Υποψήφια Διδάκτωρ, Συνεργάτιδα του Τµήµατος
Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστήµιο της Βαλένθια στην Ισπανία, PhD
Candidate, Researcher and teacher at the Department of Contemporary
History at University of Valencia in Spain
Όχι µόνο η Γκερνίκα – Σύγχρονες Αναµνήσεις Not only the martyr city of
Gernika – Contemporary Memories (ES)
Η παρουσίαση έχει στόχο να προκαλέσει τους συµµετέχοντες για σύγκριση παρόµοιων
ιστορικών γεγονότων: οι βοµβαρδισµοί της Χιροσίµα, του Βόλγκογκραντ, του Pforzheim,
της Δρέσδης, της Βαρσοβίας και του Oswiecim.
In order to issue an appeal to the people of the world we discuss and make comparison to
subsequent historical events: Hiroshima, Volgograd, Pforzheim, Dresden, Warsaw, and
Oswiecim. During the discussion we narrate testimonies from several survivors from
Guernica itself, show images and film clips of the bombings, as well as we took time to
remember the dead innocent persons, and finally read the Guernica Manifesto for Peace,
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
pleading that Guernica become a "World Capital for Peace".
18.30 – 19.00
Mariana da Costa Abrantes de Sousa, µέλος του Πορτογαλικού Ιδρύµατος
Sousa Mendes, member of the Sousa Mendes Foundation
Η προστασία της Δηµοκρατίας, της Ελευθερίας και των Ανθρωπίνων
Δικαιωµάτων µέσα από την ενεργή συµµετοχή των Ευρωπαίων πολιτών
Protection of democracy, freedom and human rights through active civic
participation (PT)
Η Πορτογαλία από το 1926 κυβερνιόταν δικτατορικά µε κύρια προσωπικότητα εκείνη του
António de Oliveira Salazar ο οποίος κυβέρνησε από το 1932 έως το 1968 και δηµιούργησε
το «Νέο Κράτος» (Estado Novo), ένα καθεστώς µε πολλά στοιχεία φασισµού. Με την
έκρηξη του Β’ Παγκοσµίου πολέµου κήρυξε τη χώρα ουδέτερη και δηµιούργησε, µαζί µε
την Ισπανία, τον Ιβηρικό Συνασπισµό, αλλά από το 1943 υιοθέτησε τη λεγόµενη
συνεργαζόµενη ουδετερότητα και παραχώρησε στην Αγγλία ναυτικές βάσεις στις Αζόρες. Ο
κύριος λόγος για την ουδετερότητα ήταν στρατηγικός. Η χώρα είχε υπερπόντιες περιοχές
που λόγω χαµηλής οικονοµικής ανάπτυξης δεν µπορούσαν να αµυνθούν. Το να αντισταθεί
στις δυνάµεις του Άξονα θα µπορούσε να φέρει την Πορτογαλία σε σύγκρουση µε την
Αγγλία και να χάσει έτσι τις αποικίες της.
During World War II, Salazar steered Portugal down a middle path, but nevertheless
provided aid to the Allies: naval bases on Portuguese territory were granted to Britain, in
keeping with the traditional Anglo-Portuguese Alliance, and the United States, letting them
use Terceira Island in the Azores as a military base.
Portugal, particularly Lisbon, was one of the last European exit points to the U.S., and a
huge number of refugees found shelter in Portugal, many of them with the help from the
Portuguese consul general in Bordeaux, Aristides de Sousa Mendes, who issued visas
against Salazar's orders and rescued an estimated 30,000 people from the Holocaust. The
Portuguese government of Antonio Salazar lost political trust in Sousa Mendes and stripped
the diplomat of his title, subsequently ordering that no one in Portugal show him any
charity. He was tried, convicted, blacklisted and impoverished.
Συζήτηση (συντονισµός : Ισπανική και Πορτογαλική αντιπροσωπεία) ,
Discussion (Coordination: Representatives of Spanish and Portuguese
delegation
3 φωτογραφίες που απεικονίζουν την φρίκη του πολέµου 3 photos depicting
the horror of war
19.00 - 20.00
Η απαίσια πραγµατικότητα του πολέµου αποτυπώνεται συνεχώς από φωτογράφους που
γράφουν την ιστορία µε ντοκουµέντα - παρακαταθήκη για το µέλλον και τις επόµενες
γενιές.
Η απαίσια πραγµατικότητα του πολέµου αποτυπώνεται συνεχώς από φωτογράφους που γράφουν την
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ιστορία µε ντοκουµέντα - παρακαταθήκη για το µέλλον και τις επόµενες γενιές.
του 1939. Το γράµµα που έστειλε ο Γκάντι στον Χίτλερ.
Ιούλιος
Γερµανοί στρατιώτες - αιχµάλωτοι, παρακολουθούν πλάνα από τα όσα
έγιναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γερµανία, 1945.
Συζήτηση – Discussion (συντονισµός – coordination : Λαλές Χάρης, γλύπτης,
Lales Charis, sculptor (GR)
Έργα τέχνης µε θέµα την Ευρώπη Artworks inspired by the theme: Europe
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τετάρτη, 22 Ιανουαρίου 2014 – Wednesday, January 22 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 – 14.00
Συµµετοχή µαθητών δηµοτικών σχολείων Δήµου Χαϊδαρίου και µαθητών
δηµοτικού από τις ευρωπαϊκές πόλεις Non-formal educational workshop students of primary schools at national and European level
10.00 – 10.30
Ανάστος Αντώνης, δάσκαλος αθλητικής αγωγής 40ου Δηµοτικού σχολείου
Περιστερίου, Anastos Antonis, Sports teacher of the 40th Primary School of
Peristeri, a suburban municipality in the north-western part of the Athens
agglomeration
To άθληµα του Γκολµπόλ στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση –
Μαθητές και άτοµα µε αναπηρία – Ένας τρόπος προσέγγισης The sport of
Goalball in Greece and European Union – Students and people with moving
disabilities – A different approach (GR)
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ενδιαφέρον για τις οµάδες πληθυσµού µε αναπηρία είναι
ιδιαίτερα µεγάλο. Ο αθλητισµός είναι ένα µέσον κοινωνικοποίησης των µικρών ευρωπαίων
πολιτών αλλά και βελτίωσης της ψυχοσωµατικής υγείας των ατόµων µε αναπηρία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στη στρατηγική της για τα άτοµα µε αναπηρία 2010 – 2020 µεταξύ
άλλων προτείνει την διευκόλυνση στην πρόσβαση των ατόµων µε αναπηρία σε αθλητικές
δραστηριότητες, δραστηριότητες αναψυχής αλλά και σε δράσεις συνύπαρξης σε αθλητικά
και άλλα γεγονότα στα οποία συµµετέχουν και υγιή άτοµα από κοινού µε τα άτοµα µε
αναπηρία.
Ο στόχος της εν λόγω θεµατικής ενότητας είναι η εξοικείωση των συµµετεχόντων µαθητών
µε το ευρωπαϊκό περιβάλλον στο οποίο συνυπάρχουν µε ΑµεΑ και η γνωριµία τους µε την
αντίστοιχη ευρωπαϊκή πολιτική.
Παράλληλα µέσω του γκόλµπολ θα καταβληθεί προσπάθεια για την καλλιέργεια της
αυτοπεποίθησης, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και της οµαδικότητας υπό το πνεύµα
της γενικής παραδοχής ότι όλοι στην Ευρωπαϊκή κοινότητα είµαστε ενεργοί και ισότιµοι
πολίτες της.
Για όσους δεν γνωρίζουν το Γκόλµπολ (Goalball) είναι ένα οµαδικό άθληµα, σχεδιασµένο
για τυφλούς αθλητές που επινοήθηκε το 1946 από τον Αυστριακό Hanz Lorenzen, και τον
Γερµανό Sepp Reindle, σε µία προσπάθεια να βοηθηθεί η αποκατάσταση των βετεράνων
του Δεύτερου Παγκοσµίου Πολέµου. Διοικητική αρχή για το άθληµα είναι η Διεθνής
Οµοσπονδία Αθλητισµού Τυφλών (IBSA), που είναι υπεύθυνη για δεκαπέντε αθλήµατα που
απευθύνονται σε άτοµα µε προβλήµατα όρασης. Το άθληµα παρουσιάστηκε για πρώτη
φορά σε Παραολυµπιακούς Αγώνες το 1976 κατά τη διάρκεια των Παραολυµπιακών
Αγώνων του Τορόντο.. Το πρώτο Πρωτάθληµα Γκόλµπολ διεξήχθη το 1978, ενώ στο
πρόγραµµα των Παραολυµπιακών Αγώνων µπήκε το 1980, στους Αγώνες του Άρνεµ της
Ολλανδίας. Είναι ένα παρολυµπιακό άθληµα που δεν έχει αντίστοιχο Ολυµπιακό άθληµα.
Το Γκόλµπολ είναι στο facebook.
Goalball is a team sport designed specifically for blind athletes, originally devised in 1946
by the Austrian Hanz Lorenzen and German Sepp Reindle as a means of assisting the
rehabilitation of visually impaired World War II veterans. Participants compete in teams of
three, and try to throw a ball that has bells embedded in it into the opponents' goal.
Teams alternate throwing or rolling the ball from one end of the playing area to the other,
and players remain in the area of their own goal in both defence and attack. Players must
use the sound of the bell to judge the position and movement of the ball. Games consist of
two 12-minute halves (formerly 10-minute halves). Eyeshades allow partially sighted
players to compete on an equal footing with blind players. Eyepatches may be worn under
eyeshades to ensure complete coverage of the eye, and prevent any vision should the
eyeshades become dislodged.
Goalball gradually evolved into a competitive game during the 1950s and 1960s, and was
eventually nominated as a demonstration sport at the 1976 Summer Paralympics in
Toronto. The sport's first world championship was held in Austria in 1978. Goalball was
added to the programme of the 1980 Summer Paralympics in Arnhem becoming the first
Paralympic sport designed exclusively for disabled players. International Blind Sports
Federation (IBSA), responsible for a range of sports for the blind and partially sighted, is
the official governing body for the sport.
10.30 – 11.00
Αξιοποίηση ιστοσελίδας της Ευρωπαϊκής
Ένωσης: http://europa.eu και
ειδικότερα το βιβλίο: Let’s explore Europe!
Europe is a beautiful continent with a fascinating history. It has produced many of the
world’s famous scientists, inventors, artists and composers, as well as popular entertainers
and successful sports people. For centuries Europe was plagued by wars and divisions. But
in the last 60 years or so, the countries of this old continent have at last been coming
together in peace, friendship and unity, to work for a better Europe and a better world.
This book for children (roughly 9 to 12 years old) tells the story simply and clearly. Full of
interesting facts and colourful illustrations, it gives a lively overview of Europe and explains
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
briefly what the European Union is and how it works.
Στην ενότητα αυτή εµµένουµε στις ενότητες για τα διδάγµατα της ευρωπαϊκής ιστορίας για
την ειρήνη, τη δηµοκρατία και την αδελφοσύνη µεταξύ των διαφορετικών λαών. Στόχος
µας είναι να µυηθούν οι µικροί συµµετέχοντες στην επίλυση συγκρούσεων µε διαλεκτικό
τρόπο και όχι µε πόλεµο και να ευαισθητοποιηθούν σε θέµατα αποδοχής της
διαφορετικότητας. Προσαρµοσµένα στην παιδική γλώσσα και νόηση τα παιδιά που
συµµετέχουν στο πρόγραµµα µαθαίνουν ότι η υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωµάτων
είναι κεφαλαιώδους σηµασίας για την επιβίωση της ανθρώπινης κοινότητας.
Άλλωστε στο µικρόκοσµο της τάξης τους η απουσία δικαιωµάτων και
υποχρεώσεων οδηγεί τους συµµαθητές σε συγκρούσεις. Αν αυτό γίνει κατανοητό ως
«κακό» τότε οδηγούµαστε ευκολότερα στη δηµιουργία συνειδητοποιηµένων πολιτών σε
κάθε κράτος. Ο σεβασµός και η προστασία των ανθρώπινων δικαιωµάτων είναι θεµέλιος
λίγος για την Ενωµένη Ευρώπη και περνώντας το στην παιδική συνείδηση βοηθούµε τη
διαδικασία της κοινωνικοποίησης τους. Μόνα αν τα ανθρώπινα δικαιώµατα ενσωµατωθούν
στη συνείδηση της εξελισσόµενης προσωπικότητας του Έλληνα-κάθε-Ευρωπαίου πολίτη,
θα αποτελέσουν τη σωστή πυξίδα στις στάσεις, στις προτιµήσεις και στους αξιολογικούς
προσανατολισµούς της.
Την ενότητα αυτή υποστηρίζει και η περιήγηση των παιδιών στα βιβλία: Amadou &
Mathias
(EU book shop), Vivre ensemble: Les différences
(Jaffe Laura, Saint - Marc Laure, Εκδ. Κέδρος) όπως και πολλά άλλα από τον ευρύ
κατάλογο των βιβλίων του Δικτύου για τα Δικαιώµατα του Παιδιού που θέτουν τα
ερωτήµατα:
Διαφέρουµε πράγµατι τόσο πολύ µεταξύ µας; Γιατί φοβόµαστε τη
διαφορετικότητα;: Τι είναι η αλληλεγγύη; Και ταυτόχρονα και τις απαντήσεις µε ιστορίες
βγαλµένες από την καθηµερινή µας ζωή και παιχνίδια που βοηθούν τους νεαρούς
συµµετέχοντες να κατανοήσουν πως όλοι έχουν µια θέση κι ένα ρόλο στην Ευρώπη. Η
ευρωπαϊκή κοινωνία είναι ένα σύνολο που αποτελείται από εµάς και τους άλλους. Για να
ζήσουµε όλοι µαζί, θα πρέπει ο καθένας να σέβεται τον άλλο, τη διαφορετικότητά του, τις
ανάγκες του.
11.00 – 13.00
Αναγνώσεις, Readings
11.00 – 11.30
1. Λήδα Βαρβαρούση, Lida Varvarousi, συγγραφέας παιδικών βιβλίων: «Μια
παρέα µε καρδιά», author of children's books: "A company with heart", Εκδόσεις:
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα, 2009
Διανέµεται στους µικρούς συµµετέχοντες, Distributed to young participants
Τι γίνεται όταν οι ήρωες των παραµυθιών βγαίνουν έξω από τα
βιβλία; Τι µπορεί να συµβεί όταν ένα παιδί αρχίσει να κρατάει σηµειώσεις; Τι γίνεται όταν
µια καρδιά χάσει το «άλλο της µισό»; Τι γίνεται όταν µια παρέα αποφασίσει να πάει µε
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ποδήλατο στην Ευρώπη; Τι µπορεί να συµβεί όταν ένας ποντικός τρώει λέξεις, ένας
καρχαρίας µασάει τα λόγια του και µια κότα µιλάει γαλλικά; Οι ήρωες αυτού του βιβλίου
πιστεύουν ότι, παρόλο που ο καθένας τους είναι διαφορετικός, όλοι µαζί ενωµένοι µε
αγάπη είναι ικανοί να πετύχουν τα πάντα.
Ένα παραµύθι για την αγάπη, τη φιλία και τη συνεργασία των λαών, a book about the
public awareness campaign, young persons, anti-discriminatory measures, cultural
pluralism and the equal treatment in Europe.
Στο πλαίσιο της ανάληψης από την Ελλάδα της Προεδρίας του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, κατά το 1ο εξάµηνο του 2014 για 5η φορά από την ένταξή της το 1981, όλοι οι
συµµετέχοντες στο πρόγραµµα µαθητές τάξεων ελληνικών και ξένων Δηµοτικών σχολείων,
ετοιµάζουν µια σειρά από δραστηριότητες που προβάλλουν στοιχεία των βασικών αξόνων
θεµατολογίας της επικείµενης Ελληνικής Προεδρίας, όπως η εγγύηση για το µέλλον της
Ένωσης και την κοινωνική ευηµερία των πολιτών της και των µελλοντικών γενεών, η
προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της διεύρυνσης, η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής
προοπτικής των χωρών της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, η ανάδειξη της σηµασίας της
συνεργασίας των κρατών-µελών σε περιφερειακό επίπεδο και των σχέσεων καλής γειτονίας
και τέλος η βαθιά εδραίωση θεσµών για την ειρήνη, τη σταθερότητα, την αλληλεγγύη, την
προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και τη δηµοκρατία στην Ευρώπη, που συνιστούν
γενικότερα αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πνεύµα αυτό τα παιδιά των δηµοτικών που
συµµετέχουν σε αυτή τη θεµατική ενότητα εµπνέονται από το παραµύθι για την
διαφορετικότητα και την φιλία στην Ευρώπη και ζωγραφίζουν σκηνές που τους
αρέσουν, αποτυπώνοντας συνδυαστικά στο χαρτί και κάποιες από τις παραπάνω αρχές
της Ελληνικής Προεδρίας.
Το βιβλίο: “Μια παρέα….. µε καρδιά” είναι ένα παιδικό εικονογραφηµένο παραµύθι, το
οποίο γράφτηκε στο πλαίσιο του πολύ-πολιτισµικού περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Η χρήση του βιβλίου στο πλαίσιο του προγράµµατος στοχεύει να
ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για θέµατα καταπολέµησης των διακρίσεων και σεβασµού της
διαφορετικότητας, ώστε να δίνονται ίσες ευκαιρίες σε όλους. Το βιβλίο αναφέρεται στο
ταξίδι του µικρού Πέτρου στην Ευρώπη. Ο Πέτρος, έχοντας για βοηθούς του όλα τα ζώα
της Ευρώπης, προσπαθεί να σώσει την κόκκινη φυλακισµένη καρδιά. Μέσα από τις
περιπέτειες του, δίνονται οι βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ιδέας: ειρηνική συνύπαρξη,
συνεργασία, και συναδελφικότητα. Το ταξίδι όµως δεν είναι πάντα εύκολο. Οι ήρωες
συναντούν πολλά εµπόδια και δυσκολίες στο δρόµο τους, αλλά συνεργάζονται όλοι µε
θάρρος και έτσι καταφέρνουν να ξεπερνούν κάθε φορά τις αναποδιές. Με ένα ποδήλατο
από ανακυκλωµένα υλικά, διασχίζουν ποτάµια, δάση, θάλασσες, ενώ συναντάνε διάφορα
πλάσµατα µέχρι να φτάσουν τελικά στον προορισµό τους. Το παραµύθι κυκλοφορεί και σε
σύστηµα Μπράιγ. Διανέµεται δωρεάν από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
στην Ελλάδα.
11.30 – 12.00
2. Σοφία Ζαραµπούκα, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, Sophia Zarabuka,
συγγραφέας παιδικών βιβλίων, author of children's books:: Ειρήνη- Peace
Στην ενότητα αυτή οι µικροί συµµετέχοντες ακούνε µία
ιστορία για τους ατέλειωτους πολέµους των ανθρώπων που θύµωσαν τους θεούς. Για να
τιµωρηθούν και να καταλάβουν την αξία της ειρήνης στον κόσµο ο Πόλεµος πιάνει και
φυλακίζει την Ειρήνη. Το έµαθε ο Τρυγαίος, ο µόνος άνθρωπος που κατάφερε να φτάσει
τους θεούς και να συνοµιλήσει µαζί τους και καταλαβαίνει πλέον τι πρέπει να κάνει.
Επιστρέφει στη γη και αποφασίζει να πείσει όλους τους ανθρώπους να ενωθούν για να
ελευθερώσουν την Ειρήνη.
12.00 – 12.30
3. Άλκη Ζέη, συγγραφέας παιδικών διηγηµάτων, πεζογράφος και µεταφράστρια,
Alki Zei, Greek novelist and children's author, Ο µεγάλος περίπατος του Πέτρου,
Petros' War
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Οι µικροί συµµετέχοντες µαθαίνουν για τον πόλεµο διαβάζοντας
αποσπάσµατα από τον Μεγάλο περίπατο του Πέτρου, ενός θαρραλέου και µε µεγάλη
επινοητικότητα µικρού αντιστασιακού που έκανε τη ζωή δύσκολη στους Ιταλούς και
Γερµανούς κατακτητές.
....27 Οκτωβρίου 1940: θα τη θυµάται αυτή τη µέρα ο Πέτρος που πέθανε το τριζόνι του.
Θα τη θυµάται γιατί την επόµενη ακούει τη φωνή της µητέρας του να του λέει: «Σήκω…,
έγινε πόλεµος. Δεν ακούς τις σειρήνες;»
Όταν ο πόλεµος έφτασε στο κατώφλι της Ελλάδας, ο Πέτρος ήταν εννιά χρονών, είχε µια
χελώνα για κατοικίδιο, αγαπούσε µε πάθος τις αµερικάνικες ταινίες και γνώριζε τον πόλεµο
µόνο µέσα από τα βιβλία του. Τώρα όµως τον βιώνει κάθε µέρα, µαζί µε τους γονείς του,
τον παππού του και τη µεγαλύτερη αδελφή του, την Αντιγόνη, αρχίζοντας έναν µεγάλο
περίπατο, µια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής, στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των
συσσιτίων, του φόβου, των διωγµών, µε την ελπίδα να σιγοκαίει κάπου στο βάθος.
Με οδηγό τους αγαπηµένους του ήρωες από την ελληνική ιστορία και την εφηβεία προ των
πυλών ο Πέτρος, µε την αδελφή του και τους φίλους τους, δε διστάζει να πάρει µέρος στην
Αντίσταση, σαµποτάροντας γερµανικά οχήµατα, γράφοντας συνθήµατα «ΠΕΙΝΑΜΕ! ΔΩΣΤΕ
ΜΑΣ ΝΑ ΦΑΜΕ» στους τοίχους και έχοντας πάντα για σύνθηµα ένα τραγούδι που φλογίζει
τις καρδιές τους:
Πάντα µπροστά µας,
για µια καινούρια ζωή…
12.30 – 13.00
Μανούσου Ευαγγελία, δασκάλα 3ου Δηµοτικού Αγίου Δηµητρίου, Manousou
Euaggelia, teacher of the 3rd Primary school of Saint Demetrius, a suburb in the
southern part of the Athens agglomeration
«Δεν είµαι αυτό που νοµίζεις» “I am not who you think”
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - BREAK : 13.00 – 13.15
Συµµετοχή µαθητών γυµνασίων Δήµου Χαϊδαρίου και µαθητών γυµνασίων από
τις ευρωπαϊκές πόλεις, Non-formal educational workshop - students of high
schools and lyceums at national and European level
13.15 – 13.30
Αθανασοπούλου Ελένη, απόφοιτη Φ.Π.Ψ, Athanasopoulou Eleni, Bachelor
degree in Philosophy, Education and Psychology
Η Ηµέρα της Ευρώπης :9 Μαΐου 1950 – 60 και πλέον χρόνια µετά Day of
Europe : May 9, 1950 – 60 and more years later
Στην ενότητα αυτή οι συµµετέχοντες µαθητές γυµνασίων µαθαίνουν τι γιορτάζουµε την 9η
Μαΐου και γιατί ενώ παράλληλα βλέπουν και σχολιάζουν τις αφίσες που δηµιουργήθηκαν για
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
την ηµέρα αυτή
13.30 – 14.00
Λαδικός Άκης, δάσκαλος, Αντιδήµαρχος Δήµου Ζακύνθου, Ladikos Akis,
teacher, Vice mayor of Municipality of Zakinthos, Greek island (GR),
προσωπικές µαρτυρίες απογόνων, actual testimonies of descendants
Ένας ηρωισµός – Μία δικαίωση A heroic action – A vindication
18.00 – 21.00
Συµµετοχή µαθητών γυµνασίων και λυκείων Δήµου Χαϊδαρίου και µαθητών
γυµνασίων και λυκείων από τις ευρωπαϊκές πόλεις, Non-formal educational
workshop - students of high schools and lyceums at national and European
level
18.00 – 18.30
Συζήτηση, (συντονισµός : εκπρόσωποι της Ελληνικής, Ισπανικής και
Πορτογαλικής αντιπροσωπείας)
µε αφορµή το απόσπασµα: “Το κοµπολόι µε τις δεκάξι χάντρες” από το µυθιστόρηµα
της Ζωρζ Σαρή «ΟΤΑΝ Ο ΗΛΙΟΣ…», Discussion (coordination: Representatives
of Greek, Spanish and Portuguese delegations)
on the occasion of the excerpt: "The Rosary beads with sixteen" from the novel
by Zorz Sari (May 1925 – 9 June 2012), a Greek author and actress: "when the SUN”
Γιατί οι πόλεµοι, οι θάνατοι, η πείνα, οι κακουχίες; Τα ερωτηµατικά των
παιδιών!! What is the reason for the wars, the deaths, the hunger, and the
hardships? Children’s questions!!
18.30 – 19.00
The method in history's madness
Ian Kershaw's Fateful Choices brilliantly analyses the key decisions that shaped
the second world war, the decision-making processes during this crucial early period
says Antony Beevor, the author of The Battle for Spain: The Spanish Civil War, 19361939.
Major wartime decisions often appear either inevitable or idiotic, but that is because we
view them in retrospect and often in isolation. Kershaw's great strength is to explain the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
emotions as well as the circumstances that framed the choices. And he then shows how
one decision affects the next. History may be "one damn thing after another", but cause
and effect is everything. Fateful Choices is an immensely wise book. It also provides
important lessons. A despot's entourage of nervous sycophants is clearly the worst
environment for good decision-making. The leaders of democracies are in less danger, but
unless they have good intelligence and unless their subordinates are prepared to present
facts that contradict their chief's mindset, they too can make terrible blunders, as recent
events have shown. The worst folly of decision-makers is to believe their own propaganda.
Συντονισµός : Εκπρόσωποι της Ισπανικής αντιπροσωπείας
Coordination: Representatives of Spanish delegations
19.00 – 19.30
Παραλήπτες του βραβείου Νόµπελ Ειρήνης Recipients of the Nobel prize
Το βραβείο Νόµπελ Ειρήνης είναι ένα από τα 5 βραβεία Νόµπελ, που θεσπίστηκε από το
Σουηδό βιοµήχανο και εφευρέτη Άλφρεντ Νόµπελ. Με βάση τη διαθήκη του το βραβείο
πρέπει να δίνεται «στο πρόσωπο που είχε τη µεγαλύτερη συνεισφορά στην αδελφοποίηση
των εθνών, στην κατάργηση ή τη µείωση των στρατιωτικών δυνάµεων και στη διεξαγωγή
και προώθηση ειρηνευτικών διαδικασιών. Το Νόµπελ Ειρήνης απονέµεται σε ετήσια βάση
στο Όσλο, πρωτεύουσα της Νορβηγίας στο δηµαρχείο της πόλης. Την περίοδο του
πολέµου 1939 – 1943 το βραβείο δεν απονεµήθηκε ενώ του έτους 1944 απονεµήθηκε το
1945. Το αντίστοιχο χρηµατικό ποσό κατατέθηκε στο Ειδικό Ταµείο για την Ειρήνη. Το
φετινό βραβείο Νόµπελ Ειρήνης απονεµήθηκε στον Οργανισµό για την απαγόρευση των
χηµικών όπλων (OPCW) που εδρεύει στ για τις εκτεταµένες προσπάθειες του στην
Στην ενότητα αυτή οι
εξάλειψη των χηµικών όπλων.
συµµετέχοντες έρχονται σε επαφή µε την ιστορία του βραβείου, για την απαγόρευση επί
Χίτλερ, για την απονοµή σε Ευρωπαίες προσωπικότητες που συνθέτουν στοιχεία της κοινής
ευρωπαϊκής ταυτότητας, για την τελευταία απονοµή στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
για τη σηµασία που έχει στις µέρες µας και ξεχωριστά για ορισµένες
από τις βραβευµένες από το 1900 µε Νόµπελ Ειρήνης ευρωπαίες προσωπικότητες,.
Σχολιάζουν δε κάποιες φράσεις εκείνων που παρευρέθηκαν σε τιµητική εκδήλωση του 2007
στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον εορτασµό των 50 χρόνων από την υπογραφή της
συνθήκης της Ρώµης:
Ο Ολλανδός Dick OOSTING, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Γραφείου της Διεθνούς
Αµνηστίας (Νόµπελ Ειρήνης 1977): « η Ευρώπη πρέπει να είναι αξιόπιστη σε ό,τι αφορά
την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Η απαίτηση των Ευρωπαίων πολιτών είναι α
αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση ηγετικό ρόλο στον τοµέα αυτό». Ο Βορειο-ιρλανδός John
HUME (Νόµπελ Ειρήνης 1998) : «Η συµφιλίωση των ευρωπαϊκών λαών είναι ένα
παράδειγµα που µπορεί να χρησιµοποιηθεί όπου υπάρχουν συγκρούσεις σε ολόκληρο τον
κόσµο». Ο Βορειο-ιρλανδός David TRIMBLE (Νόµπελ Ειρήνης 1998) : «Η ειρήνη στην Β.
Ιρλανδία είναι πια εδραιωµένη και η Ευρώπη δεν µπορεί να µένει αµέτοχη µπροστά στις
ένοπλες συγκρούσεις. Υπάρχουν δυνάµεις που δεν θέλουν να αφήσουν την Ευρώπη να
φτάσει στον τελικό στόχο της ευηµερίας, παρότι βρίσκεται τόσο κοντά».
Η επίσης Βορειο-ιρλανδή Mairead CORRIGAN (Νόµπελ Ειρήνης 1976) : «Η Ευρωπαϊκή
Ένωση δεν πρέπει µόνο να µιλά αλλά πρέπει και να δρα. Στο Μεσανατολικό υπάρχει ελπίδα
ότι µε τη βοήθεια της Ε.Ε. θα βρεθεί λύση». Η Βρετανή Betty WILLIAMS (Νόµπελ Ειρήνης
1976): «Υπάρχει µεγάλη εξαθλίωση γύρω µας, πόλεµοι και αρρώστιες, όπως το AIDS,
πλήττουν κυρίως τα παιδιά. Οι κυβερνήσεις πρέπει επιτέλους να κάνουν κάτι γι' αυτή την
κατάσταση».
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Τέλος, ο Πολωνός Lech WALESA (Νόµπελ Ειρήνης 1983): « Μία διαιρεµένη Ευρώπη
κληρονόµησε η δικιά µου γενιά και εκφράζω την ελπίδα η επόµενη γενιά να κληρονοµήσει
την ενοποιηµένη Ευρώπη, που βρίσκεται στην τελική της ευθεία. Ας υιοθετήσει η Ευρώπη
ένα είδος 10 εντολών-αξιών, βάσει των οποίων θα µπορέσει να λύσει τα προβλήµατά της».
19.30–21.00
Συντονισµός : Διοργανωτική Επιτροπή του προγράµµατος HOPE II
Coordination: Steering Committee of project HOPE II
Oι απαρχές του ναζιστικού καθεστώτος, η σύλληψη και τα όρια της δύναµης του
Nazi origins and the limits and seizure of his power
Ένα σηµαντικό πρόβληµα της εποχής µας που εµφανίζεται σε πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες
ο ναζισµός έχει τις ρίζες του στη Ναζιστική Γερµανία. Ο όρος αυτός, ισοδύναµος µε τον πιο
γνωστό όρο για το Τρίτο Ράιχ, (Deutsches Reich) αναφέρεται στη Γερµανία της περιόδου
1933–1945, κατά την οποία το Ναζιστικό Κόµµα µε επικεφαλής τον Αδόλφο Χίτλερ, τον
"υπέρτατο Ηγέτη" (Φύρερ) ήταν στην εξουσία ασκώντας σκληρή φυλετική πολιτική, η
οποία οδήγησε στη δηµιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης και, τελικά, στο
Ολοκαύτωµα των Εβραίων της Ευρώπης. Ωστόσο η εξωτερική πολιτική που ακολούθησε η
Ναζιστική Γερµανία, βασισµένη κυρίως στην έννοια του "ζωτικού χώρου", (Lebensraum),
ήταν µεταξύ των κύριων λόγων που ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσµιος Πόλεµος. Η ένοπλη
σύρραξη που προκλήθηκε από την πολιτική του ναζιστικού καθεστώτος είχε ως συνέπεια
τη µεταβολή του παγκόσµιου χάρτη και στη µετέπειτα βασική πολιτική προτεραιότητα της
στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι η διατήρηση της ευρωπαϊκής µνήµης σε ότι
έχει να κάνει µε αυτό το τραγικό ιστορικό γεγονός.
Nazi Germany, officially the Greater German Reich, was a sovereign state from 1933 to
1945, administered by Adolf Hitler and his National Socialist German Workers' Party,
commonly known as the Nazi Party. Under Hitler's rule, Germany was transformed into a
totalitarian state where nearly all aspects of life were controlled by the state. Nazi
Germany ceased to exist after the Allied Forces defeated the Wehrmacht in May 1945, thus
ending World War II in Europe.
Σκοπός της ενότητας αυτής είναι οι συµµετέχοντες µαθητές να ενηµερωθούν και να
ευαισθητοποιηθούν στο ότι ο καθένας προσωπικά µπορεί να συµβάλει στην προσπάθεια για
ένα δηµοκρατικό και ειρηνικό µέλλον και στο να µην παραβιαστούν ξανά τα ανθρώπινα
δικαιώµατα. Ήδη τα παιδιά προερχόµενα από ένα φορέα ανθρωπισµού που κάνει πράξη
καθηµερινά το σεβασµό για την ανθρώπινη φύση, το σχολείο, έχει µυήσει στα παιδιά ότι η
υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωµάτων είναι κεφαλαιώδους σηµασίας για την επιβίωση
της ανθρώπινης κοινότητας Στο µικρόκοσµο της τάξης τους έχουν διδαχθεί ότι η απουσία
δικαιωµάτων και υποχρεώσεων οδηγεί σε συγκρούσεις. Η επαφή τους στο πλαίσιο του
προγράµµατος µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα που καταπατήθηκαν κατά την περίοδο
εξουσίας των Ναζί, στόχο έχει να συµβάλλει στη διαµόρφωση συνειδητοποιηµένων πολιτών
στο κάθε κράτος από το οποίο προέρχονται. Οι εισηγητές στην ενότητα αυτή αισθάνονται
βαθιά ευθύνη για την προσπάθεια του αναλαµβάνουν να βοηθήσουν τα παιδιά που
συµµετέχουν στις εκδηλώσεις του προγράµµατος να αφοµοιώσουν τα ανθρώπινα
δικαιώµατα προωθώντας κατ αυτόν τον τρόπο τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης τους.
Μόνα αν τα ανθρώπινα δικαιώµατα ενσωµατωθούν στη συνείδηση της εξελισσόµενης
προσωπικότητας του κάθε Έλληνα και του κάθε άλλου Ευρωπαίου πολίτη, θα αποτελέσουν
τη σωστή πυξίδα στις στάσεις στις προτιµήσεις και στους αξιολογικούς προσανατολισµούς
της στο µέλλον.
Θα αναπτυχθούν τα θέµατα:
Η απαρχή, τα κεντρικά σηµεία της ναζιστικής ιδεολογίας και η άνοδος στην εξουσία
Τα όργανα, οι υπηρεσίες και οι πολιτικές
Ο Τύπος, η Εκπαίδευση και η Ναζιστική προπαγάνδα
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Το Ολοκαύτωµα των Εβραίων
Πολιτισµός και τέχνες στη ναζιστική Γερµανία
Η πτώση και η Δίκη της Νυρεµβέργης
Οι συµµετέχοντες παρακολουθούν και σχολιάζουν σχετικά video-trailers
Χίτλερ, η αρχή του κακού, the Rise of Evil: Η Αυτοκρατορική Γερµανία, τελείωσε
τον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο ηττηµένη. Για τον παρασηµοφορηµένο δεκανέα Αδόλφο Χίτλερ,
η ταπεινωτική ήττα ήταν κάτι πολύ βαρύ για να το αντέξει. Γυρίζει στην Γερµανία, στην
Βαυαρία και εµπλέκεται στις πολιτικές οµάδες που αντιστέκονται στην Κυβέρνηση του
Κάιζερ. Γρήγορα οι πύρινοι λόγοι του για την δηµιουργία µιας ισχυρής Γερµανίας, βρίσκουν
απήχηση στον λαό. Ένας κύκλος πλούσιων υποστηρικτών θα τον στηρίξει και θα ιδρυθεί
έτσι το Ναζιστικό κόµµα. Σύντοµα οι βλέψεις του Χίτλερ για άνοδο στην εξουσία, θα τον
οδηγήσουν στο αποτυχηµένο πραξικόπηµα του Μονάχου και στην φυλάκιση. Οι ιθύνοντες
της Γερµανίας, πίστεψαν ότι έτσι του έκοψαν τα φτερά. Έκαναν όµως λάθος... Με µια
µοναδική προσέγγιση, αποκαλύπτεται η ζωή του Αδόλφου Χίτλερ ως παιδί και η άνοδό του
µέσα από τις τάξεις του γερµανικού εθνοσοσιαλιστικού κόµµατος πριν από τον Δεύτερο
Παγκόσµιο Πόλεµο. Η ταινία αφηγείται µε γλαφυρό και εύπεπτο τρόπο πώς ο άσηµος
Αυστριακός δεκανέας κατάφερε να εκµεταλλευτεί τους φόβους, τις προκαταλήψεις και τα
υπαρκτά προβλήµατα της γερµανικής κοινωνίας και να επικρατήσει συνδυάζοντας την
προπαγάνδα µε τη βία. Πυρήνας του έργου είναι να κάνει σαφή τη ρήση που απεικονίζεται
στην αρχή και στο τέλος της ταινίας: «Το µόνο πράγµα, απαραίτητο για το θρίαµβο του
κακού είναι τα καλά άτοµα για να µην κάνουν τίποτα.»
The movie describes the life of Adolf Hitler from childhood to manhood, and how he
became so powerful. It describes his poor childhood in Austria, it describes the First World
War from his point of view, and how he became the strongest man in Germany. The movie
show us how turned Hitler from a poor soldier into the leader of the Nazis, and how he
survived the attempts to kill him. It describes his relationship with his mistress Eva Braun,
and his decisions and enemies inside Germany and inside the Nazi party. The film's subplot
follows the struggles of a German journalist who opposes the rising National Socialist
German Workers Party. He is portrayed as to fulfil the essence of the quotation disputably
attributed to Edmund Burke, which is displayed at the beginning and at the end of the
film: "The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing."
http://www.youtube.com/watch?v=dioDBbyIPpM
«Το αγόρι µε τις ριγέ πιτζάµες», “The boy in the striped pyjamas”, Η
ταινία µάς µεταφέρει στην περίοδο του Β΄ παγκοσµίου πολέµου, όταν ο Χίτλερ και ο
γερµανικός στρατός προσπαθούσαν να φτιάξουν το έθνος της "Αρίας φυλής",
ποδοπατώντας άλλους λαούς.
Ο Μπρούνο, ένα 8χρονο αγόρι, γιος υψηλόβαθµου αξιωµατικού του γερµανικού στρατού,
συναντά πίσω από ένα συρµατόπλεγµα, κοντά στο σπίτι του, ένα αγόρι στην ηλικία του και
µια καταπληκτική φιλία γεννιέται, µε απρόβλεπτες όµως συνέπειες στο σκληρό και
απάνθρωπο φινάλε της ταινίας.
Παρότι δεν γίνεται ονοµαστική αναφορά στο πιο είναι το συγκεκριµένο στρατόπεδο,
καταλαβαίνουµε πως πρόκειται για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων, το Άουσβιτς.
Η κτηνωδία του Ναζισµού και η γενοκτονία των Εβραίων ξεδιπλώνεται µέσα από την
ιστορία της φιλίας δυο µικρών παιδιών. Οι παιδικές καρδιές γεµάτες αθωότητα,
ονειρεύονται τη ζωή και καταστρώνουν τα σχέδιά τους. Οι ενήλικες, όµως, έχουν άλλες
προτεραιότητες... Η ταινία βασίστηκε στο οµότιτλο βιβλίο του Τζον Μπόιν. Α 2008
historical-drama film based on the novel of the same name by Irish writer John Boyne. The
film is a Holocaust drama, and it explores the horror of a World War II Nazi extermination
camp through the eyes of two 8-year-old boys; one the son of the camp's Nazi
commandant, the other a Jewish inmate. At the end of the film, the two boys are packed
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
together into the gas chambers, where they hold each other's hands. An SS soldier pours
some Zyklon B pellets into the chamber. The prisoners start yelling and banging on the
metal door. Nazi commandant, father of the German boy, cries out his son's name but the
film ends by showing the closed door of the now-silent gas chamber.
Μονόκερως από Πορσελάνη. Ταινία τριών λεπτών αφηγείται µια
ολόκληρη ιστορία. http://www.youtube.com/watch?v=kAXc-02zOz8 Πρόκειται για µία
ταινία που διαρκεί όχι πάνω από τρία λεπτά και περιέχει ελάχιστες γραµµές αφήγηση η
οποία πρώτευσε σε έναν παγκόσµιο κινηµατογραφικό διαγωνισµό για επίδοξους
σκηνοθέτες, µε τίτλο, «Πείτε το µε το δικό σας τρόπο». Είναι η ιστορία της ζωής δύο
ανθρώπων, που αν και τελείως αντίθετη παραµένει πάρα πολύ όµοια. Αναφέρεται στην
δίωξη των Εβραίων στη Γερµανία του 1943.
Επίσης πληροφορούνται µε πλούσιο φωτογραφικό υλικό για όλα τα µέσα της γερµανικής
προπαγάνδας στη νεολαία - German propaganda to youth
Τέλος διαβάζουν αποσπάσµατα του βιβλίου της γραµµατέως του Χίτλερ Τράουντλ
στο οποίο βασίστηκε η
Γιούνγκε: Until the Final Hour (Bis Zur Letzten Stunde)
ταινία: Η πτώση (Der Untergang) – Extracts from the book with the memoirs of the last
days of Hitler's government and Hitler himself from 1942 until his death in the Berlin
bunker in 1945, written by Traudl Junge, his personal secretary. The book was part of the
basis for the film Der Untergang (The Downfall) in 2004..During Traudl Junge's time with
Hitler, she claims that she was blind to the genocidal activities that were conducted around
her because she was so spellbound by Hitler's paternal charisma
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Πέµπτη, 23 Ιανουαρίου 2014 – Thursday, January 23 2014
09.30 – 10.00 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.40
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Κεντρικός
συντονιστής,
central coordinator
Γρηγοράκος Παναγιώτης, Γενικός Γραµµατέας Δήµου Χαϊδαρίου
Grigorakos Panagiotis, General Secretary of Haidari Municipality
Το
χρονικό
της
εθνικής
πρόγραµµα"ΕΛΠΙΔΑ:
Η
αντίστασης
Ιστορία
των
στην
Ελλάδα
απαρχών
του
-
Αναφορές
στο
παρελθόντος
της
Ευρώπης” και στις θεµατικές ενότητες για τη σφαγή στις ελληνικές
µαρτυρικές : Δίστοµο και Καλάβρυτα The chronicle of Hellenic resistance The “HOPE Ι" project: The History of Origins of the Past of Europe –
Emphasis on selected thematic issues : The cases of Distomo and Kalavrita,
Hellenic martyr cities
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
10.40 – 11.00
Μπρεντάνου
Κατερίνα,
Σχολική
Σύµβουλος
Πειραιά
–
Ιστορικός
–
Θεατρολόγος, Brentanou Katerina, School counsellor of Piraeus – Historian –
Theatrologist
Ιστορική Μνήµη και Δηµοκρατική Συνείδηση (Η περίπτωση της σφαγής του
Διστόµου) Remembrance and Democratic Conscience (The case of Hellenic
martyr city of Distomo massacre)
11.00 – 11.30
Παπαθεοδώρου
Πρόεδρος
Θεόδωρος,
Τµήµατος
Yφυπουργός
Καθηγητής
Κοινωνικής
Παιδείας,
και
Papatheodorou
Πανεπιστηµίου
Εκπαιδευτικής
Theodoros,
Πελοποννήσου,
Πολιτικής,
Professor
πρώην
at
the
University of Peloponnese (a university located in the Peloponnese, Hellenic
Region), President of the Social and Educational Politics Apartment, ex
Deputy Minister of Education in Greece
Διδάγµατα ναζιστικής ιστορίας για την πρόληψη της Σχολικής Βίας, του
Εκφοβισµού και του ρατσισµού στα σχολεία Learning from Nazi history and
propaganda – Teaching the youth
11.30 – 12.00
Χατζηµιχάλη Αγγελική, Αρχειονόµος, προϊσταµένη Γ.Α.Κ Αρχείων Ν. Σάµου,
Chatzimichali Aggeliki, Archivist, Manager of the General State Archives in
Samos, a Greek island in the eastern Aegean Sea
Μνήµες Εθνικής Αντίστασης από τη Σάµο, 1941-1944 Memories of National
Resistance in the island of Samos in Greece, 1941 – 1944
Κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσµίου πολέµου το νησί γνώρισε αρχικά Ιταλική κατοχή.
Στο διάστηµα αυτό αναπτύχθηκε ισχυρό κίνηµα Εθνικής Αντίστασης. Μετά τη
συνθηκολόγηση των Ιταλών η Σάµος έµεινε για δύο µήνες ελεύθερη και την εξουσία
ανέλαβαν οι αντάρτες. Τον Νοέµβριο του 1943 οι Γερµανοί προχώρησαν σε σφοδρούς
βοµβαρδισµούς. Το νησί πέρασε κάτω από γερµανική διοίκηση µέχρι την
απελευθέρωση της Ελλάδας.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
During World War II, the island was occupied by Italian and later German troops. We
learn the history through actual testimonies, narrations of descendants, and oral
experiences.
12.00 – 12.30
Τσακίρης Δηµήτριος, καθηγητής ΤΕΙ Ηπείρου, Tsakiris Dimitris, Professor at
the ttechnological Educational Institute of Epirus, a geographical and
historical region in south-eastern Europe, shared between Greece and
Albania
Η εκτέλεση των 49 στην Παραµυθιά Θεσπρωτίας, αφηγήσεις και προσωπικές
µαρτυρίες The execution of 49 fighters in Paramythia, a village in Thesprotia,
Epirus in Greece, narrations and actual testimonies
12.30 – 13.00
Mariana da Costa Abrantes de Sousa, µέλος του Πορτογαλικού Ιδρύµατος
Sousa Mendes, member of the Sousa Mendes Portuguese Foundation (PT)
Η προστασία της Δηµοκρατίας, της Ελευθερίας και των Ανθρωπίνων
Δικαιωµάτων µέσα από την ενεργή συµµετοχή των Ευρωπαίων πολιτών
Protection of democracy, freedom and human rights through active civic
participation
13.00 – 13.30
Aristides Manuel de Alpoim de Sousa Mendes, µέλος του Πορτογαλικού
Ιδρύµατος Sousa Mendes, member of the Sousa Mendes Foundation (PT)
Οι συνέπειες των γεγονότων του 1940 στην πόλη Μπορντώ της Ν. Δ. Γαλλίας
στην ιστορική περιοχή της Ακουιτανίας, πρωτεύουσα του νοµού Ζιρόντ, έδρα της
Γαλλικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του Παγκοσµίου πολέµου: Μαθήµατα του
Χθες στο Σήµερα Aftermath of the 1940 Bordeaux events a port city on the
Garonne River in the Gironde department in south-western France : Lessons to
learn from then to now
In 1870, at the beginning of the Franco-Prussian war against Prussia, the French
government relocated to Bordeaux from Paris. This happened again during the World War
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Ι and again very briefly during the World War ΙΙ, when it became clear that Paris would
soon fall into German hands. However, on the last of these occasions the French capital
was soon moved again to Vichy. In May and June 1940, Bordeaux was the site of the lifesaving actions of the Portuguese consul-general, Aristides de Sousa Mendes.
From 1940 to 1943, the Italian Royal Navy (Regia Marina Italiana) established
BETASOM, a submarine base at Bordeaux. Italian submarines participated in the Battle
of the Atlantic from this base which was also a major base for German U-boats as
headquarters of 12th U-boat Flotilla. The massive, reinforced concrete U-boat pens
have proved impractical to demolish and are now partly used as a cultural centre for
exhibitions.
13.30 – 14.00
Louis – Philippe Mendes, Πρόεδρος του Πορτογαλικού Ιδρύµατος Sousa
Mendes, President of the Sousa Mendes Foundation (PT)
Η δηµιουργία και εξέλιξη του ιδρύµατος Sousa Mendes : ένα καθήκον στην
ιστορική µνήµη Creation and progression of the Sousa Mendes Foundation: a
duty of memory
Aristides de Sousa Mendes do Amaral e Abranches was one of the great heroes of the
Second World War. As the Portuguese consul stationed in Bordeaux, France, he found
himself confronted in June of 1940 with the reality of many thousands of refugees outside
the Portuguese consulate attempting to escape the horrors of the Nazi war machine.
These persons were in desperate need of visas to get out of France, and a Portuguese visa
would allow them safe passage through Spain to Lisbon, the capital of Portugal, where
they could find liberty to travel to other parts of the globe.
Portugal, officially neutral, yet unofficially pro-Hitler and under the dictatorial rule of
Antonio de Oliveira Salazar, issued a directive – the infamous “Circular 14″ – to all its
diplomats to deny safe haven to refugees, including explicitly Jews, Russians, and stateless
persons who could not freely return to their countries of origin. Aristides de Sousa
Mendes’s act of heroism consisted in choosing to defy these inhumane orders and follow
his conscience instead. “I would rather stand with God against Man than with Man against
God,” he declared.
In all, Sousa Mendes issued some 30,000 visas, including about 10,000 to Jews, over the
period of a few days. This heroic feat was characterized by the Holocaust historian Yehuda
Bauer as “the largest rescue action by a single individual during the Holocaust.”
For his act of defiance Sousa Mendes was severely punished by Salazar, stripped of his
diplomatic position and forbidden from earning a living. He had fifteen children, who were
themselves blacklisted and prevented from attending university or finding meaningful
work. In this way what was once an illustrious and well-respected family – one of the great
families of Portugal – was crushed and destroyed. The family’s ancestral home, known as
“Casa do Passal,” was repossessed by the bank and eventually sold to cover debts.
Before his death in 1954, Sousa Mendes asked his children to clear his name and have the
honor of the family restored. His sons and daughters, along with their children – now
scattered all over the globe – have fought for decades to have his deeds posthumously
recognized.
The first recognition came in 1966 from Israel, which declared Aristides de Sousa
Mendes to be a “Righteous Among the Nations.” In 1986, the United States Congress
issued a proclamation honoring his heroic act. Later he was finally recognized by Portugal,
when its President Mario Soares apologized to the Sousa Mendes family and the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Portuguese Parliament promoted him posthumously to the rank of Ambassador. The face
of Aristides de Sousa Mendes has now appeared on postage stamps in several countries.
But this work is just beginning, and you can help. It is important to continue to share this
history and broadcast it far and wide, because it stands as a moral example to act against
intolerance, racism and genocide today. Furthermore, with widespread recognition, the
living survivors and descendants of those saved by Aristides de Sousa Mendes, many
thousands of them unaware of the political circumstances and the name of the person who
helped them reach safety, may learn the true story behind their survival.
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
18.00 – 18.30
Λαλές Χάρης, γλύπτης, Lales Charis, Greek sculptor
Η πνευµατική εθνική και ευρωπαϊκή Αντίσταση The spiritual Resistance in
occupied Europe
Στην Ελλάδα καλλιτέχνες και διανοούµενοι στις τάξεις των αντάρτικων οµάδων
συµβάλλουν µαζικά στον αντιστασιακό αγώνα και αφυπνίζουν τη λαϊκή εθνική συνείδηση,
πολλές φορές µε τίµηµα τη ζωή τους. Τα χαρακτικά των εκδόσεων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και της
ΕΠΟΝ, τα συνθήµατα στους τοίχους, ο πολύγραφος του ΕΑΜ Ηθοποιών, οι παραστάσεις
του Θεάτρου του Βουνού και της Λαϊκής Σκηνής, τα αντάρτικα τραγούδια, οι τοιχογραφίες
του Σχολείου των Κορυσχάδων, τα αντιστασιακά έντυπα, τα παράνοµα πιεστήρια, οι
προκηρύξεις, η στρατευµένη γραφή και η πάνδηµη συµµετοχή στην κηδεία του Κωστή
Παλαµά, ενός από τους σηµαντικότερους Έλληνες ποιητές, που µετατράπηκε σε τεράστια
συγκέντρωση διαµαρτυρίας κατά των ναζί, παρουσιάζονται ως δείγµατα της σχεδόν
καθολικής συµµετοχής των πνευµατικών ανθρώπων στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Σηµαντικό φωτογραφικό και έντυπο αρχειακό υλικό, καθώς και οι µαρτυρίες των
καλλιτεχνών και των δηµοσιογράφων, ιχνογραφούν ιδιαίτερες διαστάσεις της πνευµατικής
αντίστασης στην «πρωτεύουσα της αντιστασιακής Ευρώπης», σύµφωνα µε τον Γάλλο
διανοούµενο και φιλέλληνα συγγραφέα Ροζέ Μιλλιέξ.
Ο Γκαίµπελς στην Έκθεση Εκφυλισµένης Τέχνης,, Goebbels in the degenerate Art Exhibition
mounted by the Nazis in Munich in 1937
Εντωµεταξύ στην Ευρώπη γεννιέται από το ναζιστικό καθεστώς της Γερµανίας ο όρος
Εκφυλισµένη τέχνη (Entartete Kunst) για να περιγράψει τη µοντέρνα τέχνη που
απαγορεύεται ως µη-γερµανική ή "εβραιο-µπολσεβίκικη", ως µη συµβατή µε την
παραδοσιακή στο ύφος τέχνη που επιτρέπονταν, εκείνη δηλαδή που εξύψωνε τα ιδανικά
της φυλετικής καθαρότητας, του µιλιταρισµού και της υποταγής στην εξουσία, και οι
δηµιουργοί της, ως "εκφυλισµένοι καλλιτέχνες", να υποστούν διώξεις από τις θέσεις
διδασκαλίας τους σε πανεπιστήµια και σχολές και να τους απαγορευτεί να εκθέτουν και να
πωλούν τα έργα τους, και γενικά να υποστούν ποινές στην περίπτωση που παρήγαγαν
τέχνη.
Στην "Έκθεση Εκφυλισµένης Τέχνης", που διοργανώθηκε στο Μόναχο το 1937 και που
ταξίδεψε σε αρκετές πόλεις της Γερµανίας και της Αυστρίας. όλα τα µοντερνιστικά έργα
τέχνης, τοποθετήθηκαν στο χώρο µε χαοτικό τρόπο και συνοδεύτηκαν από απαξιωτικά,
προπαγανδιστικά συνθήµατα.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Πλακέτα στην οδού Köpenicker (Βερολίνο), όπου αποθηκεύτηκαν τα κατασχεµένα έργα τέχνης
.
Το ίδιο και η µουσική έπρεπε να είναι τονική, χωρίς επιρροές από την τζαζ που οι Ναζί
θεωρούσαν µουσική των µαύρων και των Εβραίων. Οι ταινίες και τα θεατρικά έργα και
βιβλία λογοκρίνονταν και καταστρέφονταν, και εκείνα µε το ίδιο σκεπτικό.
In the framework of the Entartete Kunst, the modern styles of art were prohibited; the
Nazis promoted paintings and sculptures that were traditional in manner and that
exalted the "blood and soil" values of racial purity, militarism, and obedience. Similarly,
music was expected to be tonal and free of any jazz influences; films, books and plays
were censored or destroyed.
18.30 – 19.00
Melanie Ibanez Domingo, Υποψήφια Διδάκτωρ, Συνεργάτιδα του Τµήµατος
Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστήµιο της Βαλένθια στην Ισπανία, Melanie
Ibanez Domingo, PhD Candidate, Researcher and teacher at the Department
of Contemporary History at University of Valencia in Spain (ES)
Όχι µόνο η Γκερνίκα – Σύγχρονες Αναµνήσεις Not only the martyr city of
Gernika – Contemporary Memories
19.00 – 19.30
Carl Johan Tage Markstedt, Παιδαγωγός Σουηδικού Μουσείου Νόµπελ,
Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων, Carl Johan Tage Markstedt, Swedish
Nobel Museum Educator, Manager School Activities
Εισαγωγή στο Νόµπελ Ειρήνης και η ιστορία του κατόχου Βραβείου Νόµπελ :
Carl von Ossietzky An introduction to the Nobel Peace Prize and the story of the
Nobel Prize Laureate Carl von Ossietzky
In World War II, Sweden again declared neutrality. When Russia attacked Finland in the
Winter War (1939/40), more than 8,000 Swedes volunteered to fight for Finland's liberty;
the Swedish government, however, strictly kept to it's neutral course.
In 1940 Germany occupied Denmark and Norway. Germany's ally Finland included, the
Germans surrounded Sweden and could dictate conditions, such as free passage for
German troops from Finland to Norway or vice versa, Sweden supplying the German
industry with iron ore and ball bearings etc.
Later in the war, Sweden could take a tougher stand. In 1944, when the Holocaust was in
full progress, Swedish diplomat Raoul Wallenberg went to Hungary, where he placed many
of the country's Jews under Swedish protection, distributing blank passports. He is credited
with saving between 60.000 and 100.000 lives. Sweden also gave shelter to many
refugees, among them most of Denmark's Jewish population, as well as to political
refugees such as Germany's future chancellor Willy Brandt.
In 1944, the Swedish ship 'Hansa' was torpedoed by a Soviet submarine. in 1945, several
hundred German military personnel fled from Kurland to Sweden, together with a number
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
of Baltic Germans; upon Soviet demand, they were handed over to the latter in December
1945 and January 1946.
Count Folke Bernadotte (nephew of King Gustav V.), as representative of the Swedish Red
Cross, during WW II, acted as a mediator in the exchange of German and British P.O.W.s.
Heinrich Himmler in April 24th conveyed his offer of a German surrender to Britain and the
US through Count Bernadotte, who on this occasion achieved the release of 30,000 Danish
and
Norwegian
prisoners
from
Germany's
concentration
camps.
IKEA was established in 1943, as a mail order supplier of farm implements, later to
become a major international furniture producer and retailer.
In 1944 Ingmar Bergman began his career as a movie director. In 1939, Swedish actress
Ingrid Bergman arrived in Hollywood, starring in Casablanca (1942), For whom the bell
tolls (1943) etc.
H Σουηδία στη µακραίωνη ιστορία της αποφεύγει να συµµετέχει σε συµµαχίες σε καιρό
ειρήνης, παραµένοντας ουδέτερη σε περιόδους πολέµου, πράγµα που κατάφερε και κατά
τον Β ́ Παγκόσµιο Πόλεµο, παρά το γεγονός ότι ο Χίτλερ την
εποφθαλµιούσε λόγω του άφθονου και πρώτης ποιότητας σιδηροµεταλλεύµατος που
διαθέτει. Άλλωστε ο ιδρυτής του θεσµού των βραβείων Νόµπελ (1895) µεταξύ των άλλων
και εκείνο της Ειρήνης, ήταν ο Σουηδός Άλφρεντ Μπέρναρντ Νόµπελ (21 Οκτωβρίου 1833
- 10 Δεκεµβρίου 1896) ήταν Σουηδός. Το βραβείο Ειρήνης απονέµεται για πρώτη φορά το
1901.
19.30 – 20.00
Herrmann Peter, µέλος του Ιταλικού Ινστιτούτου Πολιτικών, Οικονοµικών
και Κοινωνικών Επιστηµών, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την κοινωνική
ποιότητα, member of the Institute of Political, Economic and Social Studies,
European Observatory on Social Quality (IT)
Η σκοτεινή πλευρά της Ιστορίας – Η ανάγκη διατήρησης ζωντανής της
µνήµης των θυµάτων The dark side of History - The need to keep the
memory of the victims alive
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who
Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου 2014 – Friday, January 23 2014
09.30 – 10.00 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
10.00 – 10.40
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Κεντρικός
συντονιστής Central coordinator
Χρυσοµάλλης Λεωνίδας, ηθοποιός, Chrisomalis Leonidas. actor
ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-1944 NATIONAL RESISTANCE 1941 – 1944
H Aντίσταση που πρόβαλλαν οι Έλληνες κατά τη διάρκεια της κατοχής εναντίον των
κατακτητών, µέσω των αντάρτικων οργανώσεων είτε στα βουνά, είτε στις πόλεις για την
απελευθέρωση της χώρας ξεκίνησε σχεδόν αµέσως µετά την πτώση και την
συνθηκολόγηση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941. Αρχικά υπήρξε προϊόν αυθόρµητων
ενεργειών µεµονωµένων πολιτών ή µικρών οµάδων πολιτών, άλλα σταδιακά απέκτησε
οργανωµένη µορφή µε την ίδρυση αντιστασιακών οργανώσεων. Από τα µέσα του 1942
εξελίχθηκε σε ένοπλο αγώνα ιδίως στην ύπαιθρο για να µεταφερθεί πολύ σύντοµα στις
πόλεις, στην Κρήτη και στα υπόλοιπα ελληνικά νησιά. Ήδη από τα µέσα του 1943 οι
αντάρτικές οµάδες είχαν προκαλέσει σοβαρά πλήγµατα στους κατακτητές και είχαν
κατορθώσει να απελευθερώσουν τµήµα της ορεινής ενδοχώρας.
The National Resistance is the total of a number of armed and unarmed groups from
across the political spectrum that resisted the Axis occupation of Greece in the period
1941–1944, during World War II. Its rise was precipitated by the invasion and occupation
of Greece by Nazi Germany (and its allies Italy and Bulgaria) from 1941–44 and the first
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
confirmed resistance act had taken place on the night of 30 May 1941, even before the
end of the Battle of Crete: Two young students, Apostolos Santas, a law student, and
Manolis Glezos, a student at the Athens University of Economics and Business, today
member of SYRIZA political party, secretly climbed the northwest face of the Acropolis
and tore down the swastika banner which had been placed there by the occupation
authorities. Then many other important wider resistance movements occurred in the
mountains – Andartiko, in the islands and Crete as well as in the cities.
10.40 – 11.00
Οικονόµου Σαββούλα – Μαρία, Επικεφαλής τµήµατος Χρηµατοδοτήσεων και
Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων του Ινστιτούτου Έρευνας & Κατάρτισης
Ευρωπαϊκών Θεµάτων, Oikonomou Savvoula – Maria, Head of Funding and
European Programs' Department at Hellenic Institute of Research and
Training on European Affairs (I.R.T.E.A.)
Η ανάγκη για δραστηριοποίηση των κατοίκων της Ευρώπης, ώστε να µην
απειληθούν ξανά η δηµοκρατία, η ελευθερία και ο σεβασµός των
ανθρωπίνων δικαιωµάτων The need for active participation of the European
citizens, so as democracy, freedom and human rights are never threatened
again
… H αναγέννηση της δηµοκρατίας ευνοήθηκε από τα σκληρά διδάγµατα και την ιστορική
µνήµη – ιδίως τη µνήµη των δεινών που προκάλεσαν ο φασισµός και ο ναζισµός, και της
βίας που χαρακτήριζε αυτά τα δύο καθεστώτα που δίχασε κοινωνίες. Σήµερα οι µνήµες
αυτές παραµένουν βαθιά χαραγµένες στο πολιτισµικό υποσυνείδητο της Ευρώπης, που η
εξαφάνιση τους είναι αδύνατη. Όσοι δεν διδάσκονται από την Ιστορία, είναι
καταδικασµένοι να την επαναλάβουν ξεχνώντας τι πρέπει να εκτιµούµε και τι πρέπει να
αγωνιστούµε για να προστατεύσουµε. Η ιστορία απαιτεί επανάγνωση, ιδίως από τους
νέους, µε τις αναγκαίες αποστάσεις και τη συνδροµή σύγχρονων ερµηνευτικών εργαλείων.
Η Ευρώπη οφείλει να συµβάλλει σε αυτό ώστε το µέλλον της να µην αποκλίνει από αυτό
που ονειρεύτηκαν οι εµπνευστές της ένωσης Η διαµόρφωση της κοινής συλλογικής
ιστορικής µνήµης είναι µονόδροµος προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ευρωπαίοι πολίτες υπό
το βάρος της µνήµης και της εµπειρίας του παρελθόντος οφείλουν να υποταχθούν
µπροστά στο δίληµµα των καιρών για ενεργή συµµετοχή στα κοινά, στις δηµοκρατικές
διαδικασίες λήψης των αποφάσεων που τους αφορούν, στις επερχόµενες ευρωπαϊκές
εκλογές.
European citizens, under the weight of memory and experience of the historical past,
must be motivated in front of the contemporary dilemma for active citizenship in common,
in democratic decision-making processes that concern them, in the upcoming European
elections
11.00 – 11.30
Δασκαλάκης Χάρης, Πρόεδρος Εθνικού Δικτύου Νέων Μαρτυρικών Πόλεων
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
και χωριών της Ελλάδας, Daskalakis Haris, President of the National Youth
Network from Martyr Towns and villages in Greece
Η ιστορική µνήµη στο Πέρασµα του Χρόνου Remembrance through Time
Η Ευρωπαϊκή ηµέρα υπέρ της µνήµης των θυµάτων του Σταλινισµού και του
Ναζισµού, γνωστή και ως Διεθνής ηµέρα της µαύρης κορδέλας καθιερώθηκε το
2009 µε απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου και τιµάται κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου.
Σκοπός της είναι η απότιση φόρου τιµής στους νεκρούς των µαζικών εκτοπίσεων και
δολοφονιών του δευτέρου παγκοσµίου πολέµου και η επανίδρυση της ειρήνης και
ευστάθειας στην Ευρώπη του σήµερα. Η εθνική εορτή τιµάται εκτός της Ευρώπης και στον
Καναδά.
Το Ιστορικό υπόβαθρο της επετείου αναζητάται σε δύο γεγονότα:
•
Το πρώτο συνέβη το 1939, όταν η Σοβιετική Ένωση και η Ναζιστική Γερµανία
υπέγραψαν το σύµφωνο µη επίθεσης, γνωστό και ως Σύµφωνο Ρίµπεντροπ - Μολότοφ
(από τα επίθετα των υπουργών εξωτερικών των δύο χωρών), µε µεγάλο θύµα την
Πολωνία. Σε ένα από τα µυστικά πρωτόκολλα της συµφωνίας, η Πολωνία διαµοιραζόταν
ανάµεσα στην κοµµουνιστική Σοβιετική Ένωση και τη ναζιστική Γερµανία.
•
Το δεύτερο έλαβε χώρα το 1989 στις βαλτικές χώρες, όταν δύο εκατοµµύρια
άνθρωποι από την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία στάθηκαν πιασµένοι χέρι - χέρι
στο δρόµο από το Βίλνιους ως το Ταλίν, σχηµατίζοντας µία ανθρώπινη αλυσίδα, ζητώντας
απόσχιση των κρατών τους από τη Σοβιετική Ένωση (Επανάσταση του Τραγουδιού). Την
ίδια µέρα εκδηλώσεις συµπαράστασης έγιναν σε 40 πόλεις του δυτικού κόσµου. Πολλοί
από τους διαδηλωτές φορούσαν µαύρες κορδέλες σε ένδειξη “πένθους” για τα θύµατα των
ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Η έναρξη των διαδικασιών για την Επίσηµη διεθνής αναγνώριση της 23ης Αυγούστου έγινε
τον Απρίλιο του 2008 υπό την προεδρία της Σλοβενίας του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Τότε διοργανώθηκε η Ευρωπαϊκή δηµόσια ακρόαση µε σκοπό τον εντοπισµό και
τη διαλεύκανση των εγκληµάτων που διαπράχθηκαν από ολοκληρωτικά καθεστώτα. Στις 3
Ιουνίου του 2008, µε τη Διακήρυξη της Πράγας σχετικά µε την ευρωπαϊκή συνείδηση και
τον κοµµουνισµό, η οποία συνόψιζε όσα ειπώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο που
διεξάχθηκε στην Βουλή της Τσεχίας από τις 2 ως τις 3 Ιουνίου 2008, και υπογράφηκε από
τον Βάτζλαβ Χάβελ και άλλους Ευρωπαίους πολιτικούς, όρισε την 23η Αυγούστου ως
ηµέρα Μνήµης ενάντια του ολοκληρωτισµού. Στις 23 Σεπτεµβρίου 2008, 409 µέλη του
Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου υπέγραψαν τη Διακήρυξη θεσπίζοντας την εορτή της 23ης
Αυγούστου ως ηµέρα µνήµης των θυµάτων του Σταλινισµού και του Ναζισµού.
The 23 August was designated by the European Parliament in 2008/2009 as "a Europewide Day of Remembrance for Victims of Stalinism and Nazism, the Black
Ribbon Day commemorating with dignity and impartiality for the victims of all totalitarian
and authoritarian regimes.
11.30 – 12.00
Ηλιάδης Παναγιώτης, Αντιστασιακός, Iliadis Panagiotis, Resistance fighter
Η αντιστασιακή δράση του Σάββα Κυριακίδη, προσωπική µαρτυρία The
resistance actions of Greek Savvas Kiriakidis, personal testimony
Ο Σάββας Κυριακίδης κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής και της Εθνικής
Αντίστασης, ανέπτυξε συστηµατική δραστηριότητα στο «Ταµείο Απόρων Φοιτητών»,
το
οποίο
λειτούργησε
µε
πρωτοβουλία
του
Ε.Α.Μ.
Συνελήφθη την 22/3/1944 από τους Γερµανούς και τους συνεργάτες τους στα
Τάγµατα Ασφαλείας, οδηγήθηκε στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν και κατόπιν στο
στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Από εκεί, την 25/5/1944 µεταφέρθηκε στο στρατόπεδο
Μπέργκεν – Μπέλζεν στην Κάτω Σαξωνία. Την 14/4/1945, επιστρέφοντας από
καταναγκαστική εργασία, εκτελέστηκε από Γερµανό στρατιώτη. Την εποµένη,
15/4/1945, τα Βρετανικά στρατεύµατα κατέλαβαν το στρατόπεδο και απελευθέρωσαν
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
τους κρατουµένους.
12.00 – 12.30
Θανάσης Τριαρίδης, Συγγραφέας, Thanasis Triaridis, Author
Το Εργαστήρι Πειραµάτων του Γιόζεφ Μένγκελε στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου
– Η πιο ακατανόητη κτηνωδία στην ευρωπαϊκή ιστορία γίνεται ένα
υπαρξιακό θρίλερ στο ελληνικό θέατρο The “medical research” workshop of
Experiments of the Angel of Death, Dr. Josef Mengele, prince of the
Auschwitz-Birkenau – A mission to assist Hitler in pro-creating the “ideal”
race known as Aryan, meaning “noble”. The most incomprehensible
brutality in European history becomes a thriller at the Greek Theatre
Ο Γιόζεφ Μένγκελε (1911- 1979), ήταν Γερµανός γιατρός του στρατοπέδου εξόντωσης
Άουσβιτς Μπίρκεναου και διαβόητος ιδίως για τα πειράµατα που έκανε µε ανθρώπους,
τα οποία οδηγούσαν συνήθως στον θάνατό τους. Έµεινε στην ιστορία ως ο Άγγελος
του Θανάτου.
Josef Mengele (1911 –1979) was a German Schutzstaffel (SS) officer and physician in
Auschwitz concentration camp during World War II. There he saw the opportunity to
conduct genetic research on human subjects. His subsequent experiments, focusing
primarily on twins, were unscientific and had no regard for the health or safety of the
victims. Mengele was also a member of the team of doctors assigned to do
"selections": new arrivals deemed able to work were admitted into the camp, and
those deemed unfit for labour were immediately killed in the gas chambers. As he is
notorious for the selection of victims to be killed in the gas chambers and for
performing unscientific and often deadly human experiments on prisoners, he also
known as Angel of Death (Todesengel von Auschwitz).
12.30 – 13.00
Carl Johan Tage Markstedt, Παιδαγωγός Σουηδικού Μουσείου Νόµπελ,
Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων, Swedish Nobel Museum Educator,
Manager School Activities
Εισαγωγή στο Νόµπελ Ειρήνης και η ιστορία του κατόχου Βραβείου Νόµπελ :
Carl von Ossietzky An introduction to the Nobel Peace Prize and the story of
the Nobel Prize Laureate Carl von Ossietzky
Ο Καρλ φον Οσιέτσκι (Αµβούργο, 3 Οκτωβρίου, 1889 – Βερολίνο, 4 Μαΐου, 1938)
υπήρξε ένας ριζοσπάστης Γερµανός ειρηνιστής και κάτοχος του Βραβείου Νόµπελ Ειρήνης
το 1935. Κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και κατασκοπία το 1931 µετά τη δηµοσίευση
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
λεπτοµερειών για την υποτιθέµενη παραβίαση της Συνθήκης των Βερσαλλιών από µέρους
της Γερµανίας µε την αναδόµηση της Luftwaffe (Γερµανική Πολεµική Αεροπορία) και την
εκπαίδευση πιλότων στη Σοβιετική Ένωση. To 1990 η κόρη του, Ροζαλίντα φον Οσιέτσκι –
Παλµ ζήτησε την επανεξέταση των κατηγοριών και η ετυµηγορία έγινε αποδεκτή από το
Ανώτατο Δικαστήριο της Γερµανίας το 1992.
Carl von Ossietzky (3 October 1889 – 4 May 1938) was a Germanpacifist and the
recipient of the 1935 Nobel Peace Prize for his work in exposing the clandestine German
re-armament. He was convicted of high treason and espionage in 1931 after publishing
details of Germany's alleged violation of the Treaty of Versailles by rebuilding an air force,
the predecessor of the Luftwaffe, and training pilots in the Soviet Union. In 1990 his
daughter, Rosalinde von Ossietzky-Palm, called for a resumption of proceedings, but the
verdict was upheld by the Federal Court of Justice in 1992.
13.00 – 13.30
Nils Magnus Kristian Fredén, Βιβλιοθηκονόµος Σουηδικού Μουσείου
Νόµπελ, Librarian, Swedish Nobel Museum
Η συγγραφή µαρτυριών ως ξεχωριστό είδος και πως αντιπροσωπεύεται στα
έργα κάποιων Νοµπελιστών, ειδικότερα στα έργα του Imre Kertész και της
Herta Müller Witness literature as a genre and how it's been represented in
the works of some Nobel Laureates, particularly in the works of Imre
Kertész and Herta Müller
Ο Ίµρε Κέρτες (9 Νοεµβρίου 1929) είναι Ούγγρος συγγραφέας εβραϊκής καταγωγής,
επιζών του Ολοκαυτώµατος, που βραβεύτηκε µε το βραβείο Νόµπελ Λογοτεχνίας το 2002
καθώς µε το έργο του «αναδεικνύει την εύθραυστη ατοµική εµπειρία απέναντι στη
βάρβαρη αυθαιρεσία της ιστορίας. Σε ηλικία 14 ετών, συνελήφθη και στάλθηκε στο
Άουσβιτς και αργότερα στο Μπούχενβαλντ. Το έργο του «Το Μυθιστόρηµα ενός
ανθρώπου δίχως πεπρωµένο» (1975), στο οποίο περιγράφεται η εµπειρία ενός 15χρονου
παιδιού στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ορισµένοι υποστήριξαν ότι είναι αυτοβιογραφικό,
ο ίδιος όµως το αρνήθηκε, αν και είναι εµπνευσµένο από τα προσωπικά του βιώµατα. Το
βιβλίο αυτό χαρακτηρίστηκε από Γερµανούς κριτικούς ως ένα από τα σηµαντικότερα
βιβλία του αιώνα µας Τον Οκτώβριο του 2002 βραβεύτηκε µε το Νόµπελ Λογοτεχνίας για
το σύνολο του έργο του. Σύµφωνα µε την ακαδηµία , ο Ίµρε Κέρτες «εξερευνά τις
πιθανότητες του να συνεχίσει κανείς να ζει και να σκέφτεται ως άτοµο σε µια εποχή που η
υποταγή του ανθρώπου σε κοινωνικές δυνάµεις γίνεται ολοκληρωτική». Για τον Κέρτες το
Άουσβιτς αποτελεί την απόλυτη αλήθεια σχετικά µε την ανθρώπινη εξαθλίωση στην
σύγχρονη εποχή. Σήµερα συνεχίζει να ζει στο Βερολίνο, γράφει όµως στα ουγγρικά και
συνεργάζεται µε εκδοτικούς οίκους της Ουγγαρίας.
Imre Kertész, born on 9 November 1929 in Budapest, Hungary and resident in Berlin, is
a Hungarian author, Holocaust concentration camp survivor, and recipient of the 2002
Nobel Prize in Literature, "for writing that upholds the fragile experience of the individual
against the barbaric arbitrariness of history".
At the age of 14, during World War II, he was deported with other Hungarian Jews to
Auschwitz and was later sent to Buchenwald. His best-known work, Fatelessness,
describes the experience of 15-year-old György (George) Köves in the concentration
camps of Auschwitz, Buchenwald and Zeitz Some have interpreted the book as quasiautobiographical, but the author disavows a strong biographical connection.
He criticized Steven Spielberg's depiction of the Holocaust in his 1993 film Schindler's List
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
as kitsch, saying: "I regard as kitsch any representation of the Holocaust that is incapable
of understanding or unwilling to understand the organic connection between our own
deformed mode of life and the very possibility of the Holocaust.
Η Χέρτα Μύλερ είναι συγγραφέας που γεννήθηκε στο Νίτσκιντορφ στην Ρουµανία στις
17 του Αυγούστου 1953. Ανήκει στη γερµανόφωνη µειονότητα της δυτικής Ρουµανίας
(περιοχή Μπανάτ). Από το 1987 ζει στην Οµοσπονδιακή Δηµοκρατία της Γερµανίας. Το
2009 βραβεύτηκε µε το Βραβείο Νόµπελ λογοτεχνίας. Το έργο της έχει θέµα τις άµεσες
συνέπειες της κοµµουνιστικής δικτατορίας στην ζωή των υπηκόων, πάντα και παντού.
Στην ιστορία Reisende auf einem Bein (1989) περιγράφει την άφιξη της Ειρήνης σε µια
Γερµανία ξενική και µη ρεαλιστική.
Herta Müller (born 17 August 1953) is a German-Romanian novelist, poet, essayist and
recipient of the 2009 Nobel Prize in Literature. The Swedish Academy announced that she
had been awarded the Nobel, describing her as a woman "who, with the concentration of
poetry and the frankness of prose, depicts the landscape of the dispossessed". Born in
Nițchidorf, Timiș County in Romania, Müller is noted for her works depicting the effects of
violence, cruelty and terror, usually in the setting of Communist Romania under the
repressive Nicolae Ceaușescu regime which she has experienced herself. Many of her
works are told from the viewpoint of the German minority in Romania and are also a
depiction of the modern history of the Germans in the Banat, and Transylvania. Her much
acclaimed 2009 novel The Hunger Angel portrays the deportation of Romania's German
minority to Stalinist Soviet Gulags during the Soviet occupation of Romania for use as
German forced labour.
13.30 – 14.00
Eπιστηµονική επιτροπή υποστήριξης του προγράµµατος HOPE II, Scientific
steering committee of the project HOPE II
Ελύτης, όπως Ελλάδα Elytis as Hellas
Odysseas Elytis was regarded as a major exponent of romantic modernism in Greece
and the world. In 1979 the Nobel Prize in Literature was bestowed on him. His poem
Axion Esti (It Is Worthy), due to its setting to music by Mikis Theodorakis as an oratorio,
is a revered anthem whose verse is sung by all Greeks for all injustice and resistance.
Ο Οδυσσέας Ελύτης παρέλαβε το 1979 το Νόµπελ Λογοτεχνίας. Ο ίδιος πολέµησε στο
αλβανικό µέτωπο, ίδρυσε τον «Κύκλο Παλαµά» στην Κατοχή και τίµησε µε το έργο του
τους συµπολίτες του στα δύσκολα χρόνια της κατοχής.
Οι συµµετέχοντες διαβάσουν το “Ανάγνωσµα Τέταρτο: Το οικόπεδο µε τις τσουκνίδες”
καθώς και άσµα η' που ακολουθεί και αναφέρεται στην Κατοχή και τα µπλόκα των
Γερµανών. Στη συνέχεια εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήµατά τους ζωγραφίζοντας.
Στόχος είναι να δειχθεί ότι η αντίληψη των παιδιών δεν είναι καθόλου εικονογραφική, αλλά
αφορά έναν βαθύτερο και γόνιµο διάλογο της ποίησης µε την εικαστική τέχνη και των δύο
αυτών µε τα βαθύτερα συναισθήµατα και τις αξίες τους σε ένα κλίµα ανελευθερίας, αδικίας
και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωµάτων.
Participants read extracts from Axion Esti that are referred to the German occupation and
then express their thoughts and feelings by painting. The aim is to show that the
perception of young people is not at all pictorial, but there is a deeper and fruitful
dialogue between poetry and visual art and both of them with the feelings and values in
an environment of unfreedom, injustice and violation of human rights.
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
18.00 – 18.15
Ekstrom Monika, Επικεφαλής του τοµέα για την Πολιτική πληροφόρηση και
την Ανάλυση Πολιτικών, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα,
Head of sector - Political Reporting and Policy Analysis, European
Commission, Representation in Greece
Ο χρηµατοδοτικός οργανισµός της Ευρωπαϊκής Ένωσης EACEA Funding
Agency of European Union : EACEA
To πρόγραµµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες» έχει στόχο την
προώθηση της ενεργούς συµµετοχής των ευρωπαίων πολιτών στα κοινά και την ενίσχυση
της ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Χρηµατοδοτεί έτσι ποικίλες δράσεις όπως οι αδελφοποιήσεις
πόλεων, η στήριξη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς
και η στήριξη εκδηλώσεων ευρείας προβολής, όπως ο εορτασµός της επετείου ιστορικών
γεγονότων, ο εορτασµός ευρωπαϊκών επιτευγµάτων κλπ. Ήταν δε η αφορµή για να
διεξαχθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µία έντονη συζήτηση και αντιπαράθεση σχετικά µε
το ποιες τραγικές περίοδοι της πρόσφατης ευρωπαϊκής ιστορίας µπορούν να αποτελέσουν
µέρος της κοινής ιστορικής µνήµης µεταξύ των κρατών-µελών. Έτσι, ο αρµόδιος
οργανισµός για την ορθή εκτέλεση και παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων
αυτών, EACEA αλλά και η Επιτροπή Πολιτισµού αποφάσισαν να συµπεριλάβουν τον άξονα
'Ενεργός Ευρωπαϊκή Μνήµη', µε στόχο τη διατήρηση των κυριότερων χώρων και µνηµείων
που συνδέονται µε τις µαζικές εκτοπίσεις, των πρώην στρατοπέδων συγκέντρωσης και των
άλλων µεγάλης κλίµακας χώρων µαρτυρίου και εξόντωσης του ναζισµού και του
σταλινισµού, καθώς επίσης και των αρχείων που τεκµηριώνουν τα γεγονότα αυτά. Η
πρωτοβουλία αυτή έτυχε της αποδοχής της πλειοψηφίας των µελών του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου, δηµιούργησε ωστόσο και πολλά ερωτηµατικά ιδίως από την αριστερή
πτέρυγα του καθώς υποστηρίχτηκε ότι επιχειρείται η εξίσωση του σταλινισµού µε το
ναζισµό. Επίσης η δράση θεωρήθηκε αποσπασµατική δεδοµένου ότι περιορίστηκε σε δύο
µόνο τραγικές περιόδους της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας, εξαιρώντας τα θύµατα του
φασισµού και των δικτατορικών καθεστώτων. Με το νέο πολυετές 2014 – 2020 αυτό
φαίνεται να αλλάζει και να συµπεριλαµβάνεται στον άξονα για την «Ενεργό Ευρωπαϊκή
Μνήµη» η τίµηση της µνήµης των θυµάτων γενικά των απολυταρχικών και δικτατορικών
καθεστώτων της Ευρώπης στο σύνολο τους, καθώς όλα θεωρούνται µέρος της
ευρωπαϊκής ιστορίας και της κοινής µας ιστορικής µνήµης και όχι µέρος της εθνικής
ιστορίας κάθε χώρας και ως εκ τούτου οι χώροι που µαρτύρησαν τα θύµατά τους θα
τύχουν και αυτοί σχετικής στήριξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
18.15 – 18.30
Καϊλής Αντώνης, Υπεύθυνος Δηµοσίων Σχέσεων του γραφείου Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, Kailis Antonis, Head of Public Relations of the
office of European Parliament in Greece
Ενεργοί Ευρωπαίοι Πολίτες Active European Citizens
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
18.30 – 18.45
Δρουµπούκη Άννα – Μαρία, υποψήφια διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης
Ιστορίας Πανεπιστηµίου Αθηνών, Droubouki Anna – Maria, PhD Candidate
for New and Contemporary History, Athens University in Greece
Το στρατόπεδο Χαϊδαρίου στην ιστορική µνήµη The concentration camp of
Haidari Greek city in Remembrance
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου άρχισε να λειτουργεί από τον
Σεπτέµβριο του 1943 µέχρι τα τέλη Σεπτεµβρίου του 1944, όταν οι Γερµανοί άρχισαν να
αποσύρονται από τα ελληνικά εδάφη. Πρόκειται για εγκαταστάσεις στρατώνα που είχε
ιδρύσει ο Ιωάννης Μεταξάς το 1936 στη θέση «Καραϊσκάκη».Υπολογίζεται ότι από αυτό το
στρατόπεδο συγκέντρωσης πέρασαν συνολικά πάνω από 21.000 κρατούµενοι, ιδίως
Εβραίοι, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων µεταφέρθηκε τελικά σε ναζιστικά
στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερµανία.
The Haidari concentration camp (KZ Chaidari) was a concentration camp operated by
the German Schutzstaffel at the Athens suburb of Haidari during the Axis Occupation of
Greece in World War II. Operating from September 1943 until it was shut down in
September 1944, it was the largest and most notorious concentration camp in wartime
Greece, becoming known as the "Bastille of Greece". It was a transit camp established on
the grounds of a Greek Army barracks, and it is estimated that in the one year of its
operation, some 21,000 people passed through it, including Jews, Italian POWs and Greek
political prisoners. The majority of these was transported north, to Auschwitz in the case
of the Jews, or to forced labour in Germany, while others were detained for questioning
by the Gestapo. It is estimated that ca. 2,000 inmates were executed there during the
camp's operation
18.45 – 19.00
Παπαστεργιόπουλος
Βασίλης,
εκπρόσωπος
της
βιβλιοθήκης
“Εθνική
Αντίσταση”, Papastergiopoulos Vasilis, representative of the Library
“National Resistance” in Greece
Ηλίας Παπαστεργιόπουλος, η ζωή και το έργο του The Greek Ilias
Papastergiopoulos, his life and work
Αναφορά στα έργα του δικηγόρου, ιστορικού, λογοτέχνη και αγωνιστή της Εθνικής
Αντίστασης, έφεδρου ανθυπολοχαγού του στρατού στον Ελληνοϊταλικό πόλεµο,
αξιωµατικού στη συνέχεια, στο 12ο Σύνταγµα ΕΛΑΣ Πελοποννήσου Ηλία
Παπαστεργιόπουλου (1916-1985): «Η δίκη του Καραϊσκάκη», «Ο Μοριάς στα όπλα», «Ο
δέκατος τρίτος λόγος του γύφτου», καθώς και στην τρίπρακτη πολιτική σάτιρα, τον
«Δάκτυλο».
«Υπάρχουν ορισµένοι ανήσυχοι άνθρωποι, που αφουγκράζονται τον παλµό των κοινωνιών,
που τον καταγράφουν και τον ερµηνεύουν και που µε αυτή την ερµηνεία τους, ιδιαίτερα
προσεκτική και λεπτοµερειακή, καταξιώνουν την πολιτική τους ιδεολογία. Ένας τέτοιος
ανήσυχος άνθρωπος υπήρξε ο Ηλίας Παπαστεργιόπουλος, ο οποίος είχε κατά πρώτο λόγο
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
διερευνήσει την πολυκύµαντη ιστορία του ελληνικού λαού και αντίστοιχα είχε εναρµονίσει
την ουσία αυτής της ιστορίας µε το περιεχόµενο της προσωπικής του ζωής». Από την
οµιλία του ιστορικού Βασίλη Λάζαρη, στο πλαίσιο εκδήλωσης προς τιµήν του Ηλία
Παπαστεργιόπουλου.
19.00 – 19.15
Κρασονικολάκης
Δηµήτρης,
Δηµοσιογράφος,
Εκδότης,
Αντιπρόεδρος
Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών,
Krasonikolakis Dimitris, Greek Journalist, Publisher. Vice President of the
“Literary Shelter” of Piraeus – President of the Piraeus Hellenic Research
Institute
70 χρόνια από το βοµβαρδισµό στο λιµάνι του Πειραιά 70 years from the
Disaster in Piraeus Hellenic harbour
Ο Πειραιάς βοµβαρδίστηκε απανωτά στη διάρκεια της Κατοχής, όµως στις 6 Απριλίου
1941, ένας σφοδρός βοµβαρδισµός που κράτησε δυόµιση ώρες έπληξε το λιµάνι και
το πλοίο Clan Fraiser που γεµάτο εκρηκτικές ύλες. Η φωτιά που ξέσπασε ήταν
ανελέητη. Κάθε σηµερινός ηλικιωµένος Πειραιώτης, έχει να διηγηθεί τη δική του
περιπέτεια. Αυτός όµως που χαρακτηρίστηκε σαν ο πιο άδικος ήταν ο βοµβαρδισµός
της Τρίτης 11 Ιανουαρίου 1944 από την αγγλική - αµερικανική αεροπορία. “Κι εµείς οι
σκλάβοι πώς βρεθήκαµε ανειδοποίητοι;” αναρωτιόντουσαν οι πνευµατικοί άνθρωποι
της εποχής µε άρθρα τους στον Τύπο. Δεν έχουµε την απάντηση, παρά µόνο απορίες,
σκέψεις και εικασίες.
On 6th April 1941 Germany invaded both Greece and Yugoslavia, forced to come to
the aid of Italy, which had invaded Greece in October but humiliatingly been pushed
back into Albania. The campaign began with a bombing raid on Piraeus harbour
where British ships were unloading.
19.15 – 19.45
Ramos Tolosa Jorge, Υποψήφιος Διδάκτωρ, Συνεργάτης του Τµήµατος
Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστήµιο της Βαλένθια στην Ισπανία, PhD
Candidate, Researcher and teacher at the Department of Contemporary
History at University of Valencia in Spain
Γυναίκες
«τέρατα»
στα
στρατόπεδα
συγκέντρωσης
των
ναζί
στην
κατεχόµενη Ευρώπη German Nazi concentration camp and Female Nazi war
criminals
Dorothea Binz στο Ravensburg και αργότερα στο Buchenwald, Juana Bormann στο
Ravensburg, στο Auschwitz και στο Bergen-Belsen, Greta Bosel στο Ravensburg, Herta
Bothe στο Stutthof, Hildegard Lachert στο Ravensburg, στο Majdanek και sτο
Auschwitz, Wanda Klaff στο Stutthof, Alice Orlowski στο Auschwitz, Maria Mandel
στο Auschwitz, Ruth Neudeck στο Ravensburg, Elisabeth Volkenrath στο
Ravensburg, στο Auschwitz και στο Bergen-Belsen και Ilse Koch στο Buchenwald
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
19.45 – 20.00
Herrmann Peter, µέλος του Ιταλικού Ινστιτούτου Πολιτικών, Οικονοµικών
και Κοινωνικών Επιστηµών, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την κοινωνική
ποιότητα, Herrmann Peter, member of the Institute of Political, Economic
and Social Studies, European Observatory on Social Quality
Οικοδοµούµε το µέλλον µας χωρίς να λησµονούµε το παρελθόν We are
building our future without forgetting the past
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Δευτέρα, 3 Φεβρουαρίου 2014 – Monday, February 3 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 – 10.15
Γρηγοράκος Παναγιώτης, Γενικός Γραµµατέας Δήµου Χαϊδαρίου, Grigorakos
Panagiotis, General Secretary of Haidari Municipality
H αντίσταση στην Αθήνα – Τα σπουδαιότερα γεγονότα, The resistance in
Athens capital city (GR) – The most important facts
Ενώ οι αντάρτες στα βουνά χτυπούσαν τους κατακτητές, στις πόλεις ο αγώνας έπαιρνε
άλλη µορφή. Σ' αυτόν, µε πρωτοπόρα τη νεολαία, µετέχουν πολίτες κάθε κοινωνικής τάξης
και κάθε πολιτικής απόχρωσης. Στις 25 Μαρτίου του 1942 στην Αθήνα γίνεται η πρώτη
φοιτητική διαδήλωση ενώ στις 22 Απριλίου η πρώτη καθολική απεργία των δηµοσίων
υπαλλήλων. Στις 22 Σεπτεµβρίου, µέλη µιας µικρής αντιστασιακής οργάνωσης, της ΠΕΑΝ
(Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζοµένων Νέων) ανατινάζουν, τα γραφεία της φασιστικής
οργάνωσης ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση). Το Φεβρουάριο του 1943
το ΕΑΜ ιδρύει τη νεολαιίστικη οργάνωση του Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων
(ΕΠΟΝ), ενώ στις 28 Φεβρουαρίου η κηδεία του ποιητή Κωστή Παλαµά µεταβάλλεται σε
αυθόρµητη λαϊκή διαδήλωση του λαού της Αθήνας κατά των κατακτητών. Στις 5 Μαρτίου
1943 µια γενική απεργία στην πρωτεύουσα µαταιώνει την επιστράτευση των Ελλήνων
εργατών, τους οποίους οι Γερµανοί σκόπευαν να τους στείλουν στη Γερµανία για να
δουλέψουν στα γερµανικά εργοστάσια. Στις 22 Ιουλίου του ίδιου χρόνου µια παναθηναϊκή
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
διαδήλωση διαµαρτυρίας εναντίον της σχεδιαζόµενης εισόδου των Βουλγάρων στη
Θεσσαλονίκη πνίγεται στο αίµα από τα γερµανικά τανκς.
10.15 – 10.30
Ανακατασκευάζοντας τη µνήµη της κατοχικής Αθήνας, της Αντίστασης και των
θυµάτων του αντιστασιακού αγώνα, Reconstructing the memory of Athens, of
national resistance and of victims during the German occupation
On line walk the streets and buildings of Athens where the major resistance activities of
the Athenian people during the German occupation took part. An almost unknown part of
the national history to international guests:
On line περίπατος στους δρόµους και τα κτίρια της Αθήνας όπου σηµειώθηκαν οι
σηµαντικότερες αντιστασιακές κινητοποιήσεις του αθηναϊκού λαού κατά την περίοδο της
Κατοχής και η ανάδειξη ενός σηµαντικού µέρους της ιστορίας της λιγότερο γνωστό στους
Έλληνες, σχεδόν άγνωστο στους ξένους προσκεκληµένους:
·
Η πρώτη διαδήλωση και η πρώτη απεργία του 1942 (πνευµατικό κέντρο, Σταδίου)
·
Η ανατίναξη του κτιρίου της ελληνικής ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ (Πατησίων και
Γλάδστωνος)
·
Οι χώροι κράτησης και βασανισµού αντιστασιακών από τις γερµανικές αρχές
κατοχής στην Κοραή
·
Οι διαδηλώσεις ενάντια στην πολιτική επιστράτευση και η κατάληψη του
Υπουργείου Εργασίας (Τοσίτσα)
·
Οι αιµατηρές µαζικές διαδηλώσεις του 1943 (Πανεπιστηµίου και Οµήρου)
·
Τα καζίνο των µαυραγοριτών και το στρατηγείο των ελληνικών σωµάτων
ασφαλείας (Σανταρόζα)
10.30 – 11.00
Καλλιανιώτης Θανάσης, ιστορικός, διδάκτωρ Ιστορίας ΑΠΘ, Kallianiotis
Thanasis, PhD History of Aristotelio University of Thessaloniki (GR)
Τα ολοκαυτώµατα Πύργων και Ερµακιάς Εορδαίας, άνοιξη 1944 The
Holocausts of Greek Villages Pirgos and Ermakia in Eordea, Kozani, an
ancient kingdom and later administrative unit of Ancient Macedonia, Spring 1944
Στις εκτελέσεις, δηώσεις και πυρπολήσεις των οικισµών Πύργοι κι Ερµακιά οι θύτες ήταν
άνδρες πολυπολιτισµικοί, δύο θρησκειών και τεσσάρων εθνικοτήτων, όπως πιστοποιεί και
η αναφορά αξιωµατικού του ΕΛΑΣ για το ολοκαύτωµα του πρώτου οικισµού: «δεν έχει
µείνει φυλή του Ισραήλ να µη σφάζει και να µη κατακρεουργεί Έλληνες». Απλούστερα
αυτόπτης µάρτυρας χαρακτήρισε τα εχθρικά στρατεύµατα «µαζώµατα».
Έτσι στο ολοκαύτωµα των Πύργων συµµετείχαν:
α) Γερµανοί άνδρες των SS και της Βέρµαχτ
β) Ιταλοί που είχαν προσχωρήσει δια της βίας ή εθελοντικά στον Άξονα µετά την
συνθηκολόγηση της πατρίδας τους το φθινόπωρο του προηγούµενου έτους
γ) µουσουλµάνοι εθελοντές από το Τουρκµενιστάν, αντίπαλοι των Ρώσων
δ) µισθοφόροι Έλληνες του Ελληνικού Εθελοντικού Σώµατος «Γεώργιος Πούλος» που
έδρευε στην Πτολεµαΐδα και
ε) Έλληνες «Εθνικισταί» από τους περίγυρους οικισµούς, στα χωριά των οποίων είχαν
επιτεθεί προηγουµένως οι αντάρτες του ΕΛΑΣ...............
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
11.00 – 11.30
Ferran
Palau,
Μάουτχαουζεν
εκπρόσωπος
και
των
της
Ισπανικής
θυµάτων
των
οργάνωσης
ναζιστικών
«Φίλοι
του
στρατοπέδων
συγκέντρωσης στην Ισπανία», representative of the Amical de Mauthausen
y otros campos y de todas las victimas del Nazismo en Espana (ES)
Οι γυναίκες της Ισπανίας στην Αντίσταση κατά του Ναζισµού The Spanish
women in Resistance against Nazism
11.30 – 12.00
Brachmann
Ines,
εκπρόσωπος
Αυστριακού
µουσείου
Erinnern.at,
representative of Erinnern.at museum (AT)
Το µουσείο Erinnern.at και οι «Φωνές των Επιζώντων» Erinnern.at museum
and the “Voices of Survivors”
12.00 – 12.15
Οι φωτογραφίες της Αρετής Πριοβόλου - Η ιστορία του στρατοπέδου συγκέντρωσης
της Ναζιστικής Γερµανίας που δηµιούργησε η Γκεστάπο, µετά την άνοδο στην εξουσία του
Αδόλφου Χίτλερ, το 1933, µέσα από το φωτογραφικό φακό της Αρετής Πριοβόλου
Konzentrationslager Dachau: The story of the Nazi concentration camp that opened
in Germany, intended to hold political prisoners.
http://www.lifo.gr/team/omorfia/46763
12.15 – 12.30
Συγγελάκης Αριστοµένης, Πρόεδρος Ένωσης θυµάτων Ολοκαυτώµατος
Δήµου Βιάννου νοµού Κρήτης, Δηµοτικός Σύµβουλος, Sigelakis Aristomenis,
President of the Union of victims of the Holocaust in Municipality of Vianos,
in the Heraklio regional unit, Crete, Greece, Municipal Councilor (GR)
Εις µνήµην των θυµάτων του Ναζισµού Commemorating the Nazi victims
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
14 Σεπτεµβρίου 1943: Οµαδική σφαγή αµάχων στη Βιάννο της Κρήτης από τις
γερµανικές δυνάµεις. Έως τις 16 Σεπτέµβρη, 401 κάτοικοι της περιοχής εκτελέστηκαν και
980 κατοικίες σε 10 χωριά καταστράφηκαν. Στα πτώµατα, πάνω στα κατακρεουργηµένα
κορµιά, έµενε αποτυπωµένη η ανείπωτη ναζιστική θηριωδία.
Ιm September 1943 wurde der Ortsteil im Rahmen des „Massakers von Viannos“ durch
deutsche Truppen weitgehend zerstört und nach dem Krieg wieder aufgebaut.
12.30 – 12.45
Χαµακιώτης Σωτήρης, επιζών Καλαβρυτινού Ολοκαυτώµατος, Chamakiotis
Sotiris, Survivor of the Holocaust in the village of Kalavrita, a town and a
municipality in the mountainous east central part of the regional unit of Achaea,
Greece (GR)
Προσωπική Μαρτυρία Personal Testimony
Τα Καλάβρυτα υπήρξαν µία από τις περιοχές της Ελλάδας που βίωσαν µε τον σκληρότερο
τρόπο τα γερµανικά αντίποινα κατά τη διάρκεια της κατοχής. Στις 13 Δεκεµβρίου 1943 ο
γερµανικός στρατός κατοχής εκτέλεσε σχεδόν όλο τον ανδρικό πληθυσµό των
Καλαβρύτων και έκαψε την πόλη. Για τον αριθµό θυµάτων και επιζώντων από τη σφαγή
της 13ης Δεκεµβρίου αλλά για το συνολικό αριθµό των θυµάτων από την επιδροµή των
Γερµανών στην περιοχή, έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς αντιφατικοί αριθµοί. Οι
περισσότερες αναφορές κάνουν λόγο για περισσότερους από 800 νεκρούς. Τα Καλάβρυτα
είναι σήµερα χαρακτηρισµένος µαρτυρικός οικισµός.
On 13 December 1943, in what is commemorated as the Massacre of Kalavryta, allegedly
in retribution for the killing of 81 German soldiers captured by partisans during the Nazi
occupation in World War II, German troops ordered all male residents of Kalavryta, aged
14 years and up, to gather in a field just outside the village. There, they machine-gunned
down 696 of them. Only 13 survived. After that they burnt down the town before they left
and the next day they burnt down the Monastery of Agia Lavra, birthplace of the Greek
War of Independence. Post-war, the federal Government of Germany offered gestures of
atonement in the form of free school books for the high school, scholarships for orphans
of the massacre and built an old peoples' home. No German commanders, (e.g. Major
Ebersberger who carried out the destruction of Kalavryta; Hauptmann Dohnert who led
the firing party), were ever brought to justice for these events
12.45 – 13.00
Peter
Mulvany,
Συντονιστής
των
Ιρλανδικών
φορέων
:
«Ιρλανδοί
Στρατιώτες Εκστρατείας Χάριτος (Β’ ΠΠ)», «Έργο Πολεµικού Μνηµείου του
Κολεγίου Trinity στο Δουβλίνο», Peter Mulvany B.C.L., HDip Arts Admin.,
Coordinator of
: Irish Soldiers Pardons Campaign (WW2) and Trinity
College Dublin War Memorial Project (IR)
Θύµατα των Ναζί στην Ιρλανδία Irish victims of the Nazis
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
13.00 – 13.15
This poster (from around 1938) reads: "60,000 Reichsmark is what this person suffering
from a hereditary defect costs the People's community during his lifetime. Fellow citizen, that is your money too.
Επιστηµονική
επιτροπή
υποστήριξης
προγράµµατος,
Scientific
steering
committee of the project HOPE II
Ρατσιστικές πολιτικές των Ναζί, το πρόγραµµα Action T4, Race Politics of the
NSDAP - Action T4
Action T4 was the name for Nazi Germany's "euthanasia programme" during which
physicians murdered thousands of people who were "judged incurably sick, by critical
medical examination". In October 1939 Hitler signed an "euthanasia decree" authorizing
Phillipp Bouhler, the head of Hitler's private chancellery and Karl Brandt, Hitler's personal
physician, to carry out the programme during which 70,273 people were killed at various
extermination centres located at psychiatric hospitals in Germany and Austria. In addition
to 'euthanasia' various other rationales for the programme have been offered, including
eugenics, Darwinism, racial hygiene, and cost effectiveness.
After the official termination of the programme physicians in German and Austrian
facilities continued many of the practices that had been instituted under the program right
up until the defeat of Germany in 1945. This 'unofficial' continuation of the Aktion T4
policies led to more than 200,000 additional deaths. In addition, technology that was
developed under Aktion T4, particularly the use of lethal gas to effect large scale murder,
was transferred to the medical division of the Reich Interior Ministry, along with transfers
of personnel who had participated in the development of the technology. This technology,
the personnel and the techniques developed to deceive victims were used in the
implementation of industrial killings in mobile death vans and established extermination
camps.
The name T4 was an abbreviation of Tiergartenstraße 4, the address of a villa in the
Berlin borough of Tiergarten, which was the headquarters of the Gemeinnützige Stiftung
für Heil- und Anstaltspflege ("Charitable Foundation for Curative and Institutional Care").
The villa was destroyed, but a plaque set in the pavement on Tiergartenstraße marks its
location and historic significance.
13.15 – 13.30
The Lilliputs were tortured by Mengele at Auschwitz
Η ιστορία της οικογένειας νάνων Ovitz, προσωπική µαρτυρία του Warwick
Davis, Α dwarf actor narrates the true story of the Seven Dwarves and the
Angel of Death: The Ovitz family's Auschwitz survival story
Under the Nazi Regime, the Grimm fairytale Snow White and the Seven Dwarves (along
with countless others) was mutated into anti-Semitic propaganda. But while Hitler was
happy to use the Seven Dwarves to further his aims, his fascination with the Ovitz family
led to more sinister aims...
Warwick explores the history of the Ovitz family of seven Jewish dwarf performers, who
performed throughout Eastern Europe using false papers. They managed to maintain their
freedom and continue their tour until their capture in 1944.
In the Auschwitz concentration camp queues, the Ovitz family were spotted by the
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
notorious Dr. Josef Mengele, who wanted to decipher the secrets of human growth. The
family were deemed crucial to his research and isolated in special quarters. Warwick
discovers their conditions as they quickly became human guinea pigs, enduring endless
bizarre and agonizing experiments. They were paraded naked for the officers, and a film
was sent to Hitler for his amusement.
Parallel to the Ovitz' story Warwick recounts his own experiences of being a dwarf. At age
11 - and 2 foot 11" in height, Warwick got the role of the ewok 'Wicket' in Star Wars, as
well as returning for other roles in the franchise.
This is a personal, respectful and intelligent journey in which Warwick unearths a
fascinating story and charts us through moving and inspirational territory, dark fairytales
and human endurance.
http://www.youtube.com/watch?v=NHdHL-pQlj0
13.30 – 14.00
Συζήτηση, Disussion
Γιατί ο Μένγκελε µιλάει στη συλλογική µας µνήµη; Why Josef Mengele speaks
to our collective memory?
Ο Γιόζεφ Μένγκελε, 16 Μαρτίου 1911, Γκίντσµπουργκ, Γερµανία - 7 Φεβρουαρίου 1979,
Βερτιόγκα, Βραζιλία, ήταν Γερµανός γιατρός του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς
Μπίρκεναου και διαβόητος ιδίως για τα πειράµατα που έκανε µε ανθρώπους, τα οποία
οδηγούσαν συνήθως στον θάνατό τους. Έµεινε στην ιστορία ως ο Άγγελος του Θανάτου
(Todesengel von Auschwitz).
Josef Mengele was a German Schutzstaffel (SS) officer and physician in Auschwitz
concentration camp during World War II. He was notorious for the selection of victims to
be killed in the gas chambers and for performing unscientific and often deadly human
experiments on prisoners
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
18.00 – 18.30
Σταµούλη Χριστίνα, Δικηγόρος, Stamouli Christina, Lawyer
Η
διεκδίκηση
των
αποζηµιώσεων
για
τα
θύµατα
του
Διστόµου
Compensation claim for the victims of Distomo massacre, a town in
western Boeotia, in Greece
Στο Δίστοµο του νοµού Βοιωτίας έγινε Στις 10 Ιουνίου του 1944 µια εκ των µεγαλύτερων
σφαγών αµάχων από τις στην Ελλάδα Γερµανικές κατοχικές δυνάµεις. Οι νεκροί έφτασαν
τους 228, εκ των οποίων οι 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάµεσά τους 53 παιδιά κάτω
των 16 χρόνων. Η µαρτυρία του απεσταλµένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού
George Wehrly, ο οποίος έφτασε στο Δίστοµο µετά λίγες µέρες, µιλάει για 600 νεκρούς
στην ευρύτερη περιοχή.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
The Distomo massacre (Massaker von Distomo) was a Nazi war crime perpetrated by
members of the Waffen-SS in the village of Distomo, Greece, during the Axis occupation
of Greece during World War II.
On June 10, 1944, for over two hours, Waffen-SS troops of the 4th SS Polizei
Panzergrenadier Division under the command of SS-Hauptsturmführer Fritz Lautenbach
went door to door and massacred Greek civilians as part of a 'retaliation measure' for a
partisan attack upon the unit. A total of 214 men, women and children were killed in
Distomo, a small village near Delphi. According to survivors, SS forces "bayoneted babies
in their cribs, stabbed pregnant women, and beheaded the village priest." Following the
massacre, a Secret Field Police agent accompanying the German forces informed the
authorities that, contrary to Lautenbach's official report, the German troops had come
under attack several miles from Distomo and had not been fired upon "with mortars,
machine-guns and rifles from the direction of Distomo". An inquiry was convened.
Lautenbach admitted that he had gone beyond standing orders, but the tribunal found in
his favour, holding that he had been motivated, not by negligence or ignorance, but by a
sense of responsibility towards his men. Four relatives of victims brought legal
proceedings against the German government to court in Livadeia, Greece, demanding
reparations. On October 30, 1997, the court ruled in favour of the plaintiffs and awarded
damages of 28 million Euros. Eventually in May 2000, the Areopag, the Greek High court,
confirmed this ruling. The judgment, however, could not be enforced in Greece because,
as necessary under Greek law, the execution of a judgment against a sovereign State is
subject to the prior consent of the Minister of Justice, which was not given.
The plaintiffs brought the case to court in Germany, demanding the aforementioned
damages be paid to them. The claim was rejected at all levels of German court, citing the
1961 bilateral agreement concerning enforcement and recognition of judgments between
Germany and Greece, and Section 328 of the German Code of Civil Procedure. Both
required that Greece have jurisdiction, which it does not as the actions in question were
sovereign acts by a state. According to the fundamental principles of international law,
each country is immune from another state's jurisdiction. In November 2008, an Italian
court ruled that the plaintiffs could take German property in Italy as compensation that
was awarded by the Greek courts. The plaintiffs were awarded a villa in Menaggio, near
Lake Como, which is owned by a German state nonprofit organization, as part of the
restitution.
In December 2008, the German government has filed a claim at the International Court of
Justice in Den Haag . The aim being to establish that this kind of lawsuit does not fall
under the competence of the Italian courts, that their rulings constitute an infringement
of international law and that they constitute an infringement of Germany' sovereignty
rights. In January 2011, the Prime Minister of Greece, George Papandreou, announced
that the Greek Government will be represented at the International Court of Justice in
relation to the claim for reparations by relatives of victims. In its 2012 final judgment, the
court ruled that Italy had violated Germany's state immunity, and directed that the
judgment by the Italian courts be retracted.
18.30 – 19.00
Βασιλειάδης Δαµιανός, µέλος του Εθνικού Συµβουλίου Διεκδίκησης των
Οφειλών της Γερµανίας προς την Ελλάδα, Vasiliadis Damianos, member of
National Council of Compensation Claim from Germany to Greece (GR)
Το αίτηµα των γερµανικών οφειλών προς την Ελλάδα, Compensation Claim
from Germany to Greece
Η Γερµανία ξεχνάει αλλά όχι και οι Έλληνες τις οφειλές από το θάνατο εκατοµµυρίων
Ελλήνων κατά τη διάρκεια της γερµανικής κατοχής στη διάρκεια του Β΄ΠΠ, το
υποχρεωτικό πολεµικό δάνειο, τις υλικές καταστροφές, τις λεηλασίες και τις σφαγές των
αµάχων του προκάλεσαν οι Ναζί.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
19.00 – 19.30
Πασχόπουλος Γιώργος, Δήµαρχος Ελασσόνας, Paschopoulos Giorgos, Mayor
of Elassona (GR)
Τα Ολοκαυτώµατα στο Δοµένικο και Τσαριτσάνη Ελασσόνας The Holocausts
in Domenico and Tsaritsani villages in Elassona, a town and a municipality in the
Larissa regional unit in Greece
«…Τα ολοκαυτώµατα ήταν για τους κατακτητές «µαθήµατα τιµωρίας» σε όσους τόλµησαν
να αντισταθούν , και τόλµησαν να υπερασπιστούν την εθνική τους κυριαρχία και
αξιοπρέπεια. Σήµερα περισσότερο από ποτέ η µνήµη στους αγώνες και τις θυσίες του
λαού µας έχει έναν ακόµα λόγο να παραµένει άσβεστη…
…Χρέος όλων µας είναι να διατηρήσουµε ζωντανή τη µνήµη της σφαγής και τις κραυγές
της απόγνωσης, για να φτάνουν στα µάτια και τα αυτιά των επίδοξων κάθε είδους
κατακτητών, θυµίζοντας τους, πως το αίµα των λαών που σφαγιάζουν αφήνει ανεξίτηλα
τα ίχνη του για πάντα στο Ελληνικό Χώµα και µεταλαµπαδεύεται από γενιά σε γενιά και
πως τα εγκλήµατα πολέµου και τα εγκλήµατα κατά της ανθρωπότητας δεν
παραγράφονται, δεν σβήνονται, δεν λησµονιούνται…
…Οι οικογένειες των θυµάτων του Δοµίνικου, της Τσαριτσάνης, του Σαρανταπόρου, του
Διστόµου, των Καλαβρύτων και των άλλων µαρτυρικών πόλεων απαιτούν αποζηµίωση και
δικαιοσύνη. Η καταβολή των αποζηµιώσεων στην Ελλάδα είναι αναγκαία προϋπόθεση για
να γυρίσει οριστικά η µαύρη σελίδα του φασισµού και για να προχωρήσουµε, µε
αλληλεγγύη και ανθρωπιά, προς ένα κοινό δηµοκρατικό ευρωπαϊκό µέλλον…» .
19.30 – 20.00
Προβολή βίντεο : Ιρλανδοί ναυτικοί στο στρατόπεδο καταναγκαστικής
εργασίας Farge
Video : Irish Seamen Slave Labour Camp Farge
The Irishmen who refused to work voluntarily for Nazi Germany
Between 1940-1943 several Irish born British merchant seamen who had been serving
aboard various British and allied merchant vessels and who had been captured by German
commerce raiders, were later transported to Bordeaux and via Bremervörde to Stalag
B/Sandbostel Concentration Camp, and ended up by
late 1942 in Milag Nord, a merchant navy internment camp at Westertimke, Northern
Germany. On the 27 th January 1943 thirty two Irishmen were selected by the Gestapo
and transported from Milag Nord to Bremen,
where they were invited to sign up to become free workers for Nazi Germany. THEY ALL
REFUSED TO WORK –FREI . …
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τρίτη, 4 Φεβρουαρίου 2014 – Tuesday, February 4 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30–10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 –10.15
Louis – Philippe Mendes, Πρόεδρος του Διεθνούς Ιδρύµατος Sousa Mendes στην
Πορτογαλία, President of the International Sousa Mendes Foundation (PT)
Η δηµιουργία και εξέλιξη του ιδρύµατος Sousa Mendes : ένα καθήκον στην ιστορική
µνήµη Creation and progression of the Sousa Mendes Foundation: a duty of memory
10.15–11.00
Della Peretti, κόρη και εγγονή κατόχων βίζα από τον Sousa Mendes, daughter and
granddaughter of Sousa Mendes visa recipients (PT)
Ερωτήµατα αναφορικά µε την Ουδετερότητα και το Άσυλο Questions Regarding
Neutrality and Refuge
11.00–11.15
Brachmann Ines, εκπρόσωπος Αυστριακού µουσείου Erinnern.at, representative of
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Erinnern.at museum (AT)
Το συναρπαστικό χρονικό µίας ανείπωτης ιστορίας, The breathtaking chronicle of an
untold story of WWII
Most of us are aware that WWII was the most destructive war in history. We know of the horrific
loss of life, we’ve seen images of the devastated European cities. We know the major events of WWII,
Pearl Harbor, D-Day, the Battle of the Bulge. But there is a major story about WWII that hasn’t been told.
A significant story at the heart of the entire war effort, involving the most unlikely group you’ve never
heard of. It was a group of men on the front lines who quite literally saved the world, a group who didn’t
carry machine guns or drive tanks, who weren’t official statesmen, men who not only had the vision to
understand the grave threat to the greatest cultural and artistic achievements of civilization but then
joined the front lines to do something about it. Well, how Adolf Hitler’s obsession with art drove him to
attack and pillage some of the best museums and galleries of the world? We learn about this epic story of
the systematic theft, deliberate destruction violent whirlwind of fanaticism, greed, and warfare that
threatened to wipe out the artistic heritage of Europe. For years, the Nazis looted and destroyed art on a
scale unprecedented in history. But heroic young art historians and curators from America and across
Europe fought back with an extraordinary campaign to rescue and return the millions of lost, hidden and
stolen treasures as well as to write the miraculous survival of Europe’s art treasures during the Third Reich
and WWII. Today, more than sixty years later, the legacy of this tragic history continues to play out as
families of looted collectors recover major works of art, conservators repair battle damage, and nations
fight over the fate of ill-gotten spoils of war
http://www.youtube.com/watch?v=h0iL7k_R0LM , The Rape of Europe (Trailer)
11.15–11.30
Μνηµείων Άνδρες: Οι ήρωες σύµµαχοι, οι Ναζί κλέφτες και το µεγαλύτερο κυνήγι
πολιτιστικού θησαυρού στην ιστορία – O Harry Ettlinger, ένας από τους άνδρες
εξηγεί The Monuments Men: Allied Heroes, Nazi Thieves and the Greatest Treasure
Hunt in History - Harry Ettlinger, one of the last surviving Monuments Men, explains
why World War II was the greatest theft in history and how relevant Educational Programs may
be used.
11.30–12.00
Συζήτηση – Διαπολιτισµικός διάλογος – intercultural Dialogue
Μνηµείων Άνδρες: ένα παράδειγµα ενεργού πολίτη, Monuments Men, an example of
active citizen
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις µας και πώς επηρεάζει η απάντηση στο ερώτηµα τον
κόσµο µας σήµερα; Η έννοια και η σηµασία του σύγχρονου ευρωπαίου πολίτη What
are our obligations and how the reply influences our world today? The sense and the
meaning of the modern active European citizen
Το ερώτηµα πηγάζει από το βιβλίο του Robert Edsel: Μνηµείων άνδρες (πρόσφατα και
κινηµατογραφική ταινία) για µία οµάδα πολιτών που ανέλαβε πρωτοβουλία να διασώσει
κλεµµένα καλλιτεχνικά αριστουργήµατα και άλλα πολιτιστικά σηµαντικά αντικείµενα πριν οι Ναζί
τα καταστρέψουν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσµίου Πολέµου, ως αποτέλεσµα της πολύ
σηµαντικής υποχρέωσης που αισθάνθηκαν ότι έχουν απέναντι στις επερχόµενες γενιές.
This question springs and inspired from the book and Hollywood film: The Monuments Men,
about a group of men and women tasked with saving the cultural and artistic treasures from
Hitler's regime with no command authority, under the idea that there was a cause that was
worth fighting for, for future generations.
12.00–12.15
David Domènech, εκπρόσωπος της οργάνωσης Amical de Mauthausen y otros
campos y de todas las victimas del Nazismo en Espana, Representative of the Amical
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
de Mauthausen y otros campos y de todas las victimas del Nazismo en Espana (ES)
Διατήρηση της Μνήµης : Απελάσεις Preservation of Republican Deportation Memory
12.15–12.30
Eκπρόσωπος της πόλης Gernika-Lumo, Gernika-Lumo Representative
Auschwitz: Το πιο άγριο ζώο είναι ο άνθρωπος- H ιστορία του στρατοπέδου
Auschwitz: The most savage animal is man – the story of the Nazi death camp
Ο Χάινριχ Χίµλερ διέταξε τον Ιούνιο του 1940 να χτιστεί στο Άουσβιτς το µεγαλύτερο
συγκρότηµα στρατοπέδων της εθνοσοσιαλιστικής Γερµανίας. Η συνολική του έκταση ανερχόταν
στα 40 km². Αποτελούνταν από τρία κύρια και 39 δευτερεύοντα στρατόπεδα.
Συνολικά εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς περισσότεροι από 1,3 εκατοµµύρια άνθρωποι, από τους
οποίους τουλάχιστον 1,1 εκατοµµύρια εξοντώθηκαν. Περίπου 900.000 πέθαναν µετά την
επιλογή που έγινε άµεσα κατά την άφιξή τους. Άλλοι 200.000 άνθρωποι πέθαναν από ασθένειες,
υποσιτισµό, βαρύτατη κακοποίηση, συνέπειες ιατρικών πειραµάτων ή δολοφονήθηκαν. Οι
συνηθέστεροι τρόποι εκτέλεσης ήταν: Δηλητηρίαση µε το αέριο Κυκλώνας Β σε ειδικούς
θαλάµους (θάλαµοι αερίων), πυρά πυροβόλου όπλου, θανατηφόρα ένεση, απαγχονισµός,
θάνατος από ασιτία. Με την απελευθέρωση του στρατοπέδου στις 27 Ιανουαρίου 1945, πέθαναν
άµεσα περίπου 200 από τους επιζώντες από τις συνέπειες της κακοµεταχείρισής τους παρά την
ιατρική βοήθεια των Συµµάχων.
Προβολή video: https://www.youtube.com/watch?v=ZLs1mOJMRPo
12.30–12.45
Επιστηµονική
επιτροπή
υποστήριξης
του
προγράµµατος,
Scientific
steering
committee of the project HOPE II
Άλις Χερτζ Ζόµερ, µία από τις τελευταίες επιζούσες του ολοκαυτώµατος Alice Herz
Sommer, personal testimony of one of the last survivors
Eβραία µουσικός από την Πράγα, 110 ετών, είναι η γηραιότερη επιζούσα του Ολοκαυτώµατος. H
ταινία για τη ζωή της: “The Lady In Number 6″, υποψήφια για το βραβείο Oscar 2014
καλύτερου ντοκιµαντέρ µικρού µήκους.
The Lady in Number 6 is one of the most inspirational and uplifting stories. 109 year old, Alice
Herz Sommer, the world's oldest pianist and Holocaust survivor shares her story on how to
achieve a long and happy life. She discussed the importance of music, laughter and how to
have an optimistic outlook on life. The film, directed by Malcolm Clarke, centers on Alice HerzSommer and is a strong contender to win the best short documentary Oscar at the Academy
Awards.
Προβολή video: https://www.youtube.com/watch?v=H-NqfdfzFkA
12.45–14.00
Προβολή video και συζήτηση: Το ντοκιµαντέρ του Άλφρεντ Χίτσκοκ για την
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
απελευθέρωση των κρατούµενων από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης
Video and discussion: Unseen Alfred Hitchcock Holocaust documentary to be
released
Ένα ντοκιµαντέρ που δεν έχει προβληθεί ποτέ µε θέµα την απελευθέρωση των κρατούµενων
από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης το 1945, το οποίο σκηνοθέτησε ο ’Αλφρεντ
Χίτσκοκ, θα προβληθεί για πρώτη φορά, µετά την αποκατάσταση του από το Βασιλικό Πολεµικό
Μουσείο στο Λονδίνο.
'Disturbing' film, made in 1945 and withheld, was restored by the Imperial War Museum and
will screen later this year and in 2015
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_08/01/2014_535051
Γιατί είναι έµπνευση για τους ανθρώπους της τέχνης η εποχή του πολέµου και της
κατοχής; Why the era of war and occupation is inspiration for the artists?
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
18.00 – 20.00
Συµµετοχή µαθητών, παιδιών µεταναστών και µελών µεταναστευτικών κοινοτήτων
Δήµου Χαϊδαρίου και προσκεκληµένων από τις ευρωπαϊκές πόλεις ηλικίας 6 – 12
ετών, Non-formal educational workshop with migrant children and members of
migratory communities as well as guests at national and European level, aged 6 –
12 years old
18.00–19.00
Λόντου Άννα, Lontou Anna, Υπεύθυνη Διαπολιτισµικού Τµήµατος Δηµιουργίας
Κοσµήµατος Δήµου Χαϊδαρίου, Head of Jewellery Creation Intercultural Department
in Haidari municipality
Εξερευνούµε την Ευρώπη ενωµένοι στη διαφορετικότητα: Exploring the Europe
United in diversity
Αξιοποίηση ιστοσελίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://europa.eu και της γωνιάς του
παιδιού: http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm και ειδικότερα:
http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initLang=EL
Στην ενότητα αυτή οι συµµετέχοντες ηµεδαποί, ευρωπαίοι πολίτες και
υπήκοοι τρίτων χωρών έρχονται σε επαφή µε τη «γηραιά» ήπειρο, τις γλώσσες των κρατώνµελών, την ιστορία, τη γεωγραφία, την τέχνη και τις Νέες Τεχνολογίες, ενώ παίζοντας
διαδικτυακά παιχνίδια γνώσεων και φαντασίας ταξιδεύουν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες,
γνωρίζουν τις πρωτεύουσες των κρατών-µελών και τις σηµαίες τους, ακούν τραγούδια σε όλες
τις ευρωπαϊκές γλώσσες και µαθαίνουν για τα δικαιώµατα τους και τα πλεονεκτήµατα που τους
παρέχει η ευρωπαϊκή τους ταυτότητα.
Η ενότητα αυτή περιλαµβάνει επίσης επαφή µε το σκοπό της δηµιουργίας της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, τη σηµαία της, τον ύµνο της, το σύνθηµα της, τη λειτουργία των βασικών θεσµικών
οργάνων της και τις αξίες και τις αρχές στις οποίες βασίστηκε η θεµελίωση της. Σκοπός µας είναι
να συνειδητοποιήσουν οι συµµετέχοντες ότι µέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε
κράτος-µέλος διατηρώντας τα ιδιαίτερα στοιχεία και χαρακτηριστικά του µπορεί να συνεισφέρει
στην ενίσχυση της ιδέας της Ενωµένης Ευρώπης. Τέλος επιθυµούµε να αντιληφθούν όλοι ότι
στη δηµιουργία και διαµόρφωση µια ενιαίας ευρωπαϊκής κουλτούρας συνεπώς και ευρωπαϊκής
πορείας προς την ολοκλήρωση, καθοριστικό ρόλο παίζει η διαφορετική και ξεχωριστή
πολιτισµική ταυτότητα κάθε χώρας και όχι η γεωγραφική της έκταση, ο πληθυσµός, η
οικονοµική κατάσταση και η πολιτική της δύναµη.
Συγκεκριµένα οι νεαροί συµµετέχοντες µαθαίνουν την Ευρώπη παίζοντας διαδικτυακά στο:
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initLang=EL, ζωγραφίζοντας, λύνοντας
κουίζ αλλά και παρακολουθώντας κινούµενα σχέδια. Η διασκέδαση και η γνώση συνυπάρχουν
και
κατά
την
επίσκεψη
των
νεαρών
συµµετεχόντων
στο
:
http://europa.eu/europago/explore/init.jsp?language=el – ένα επιτραπέζιο παιγνίδι γνώσεων
http://ec.europa.eu/languages/quiz/quiz_el.htm -ένα γλωσσικό κουίζ
http://ec.europa.eu/0-18/flight-game-quiz/flight-game-quiz_el.htm -ένα κουίζ για τα δικαιώµατα
πάνω στο αεροπλάνο, http://neurodyssee.org/2011/Index.php?lang=el – µία ευρωοδύσσεια
γνώσεων
για
την
Ευρώπη
και
τα
κράτη
–
µέλη,
http://europa.eu/europago/games/space/space.jsp?language=el –ένα ταξίδι µε τη µηχανή του
χρόνου για την ευρωπαϊκή ιστορία.
Την ενότητα µας αυτή και τις γνώσεις για την Ευρώπη υποστηρίζουν βιβλία για την
πολυγλωσσία στην Ευρώπη - Languages take you further: This small booklet describes the
many languages spoken in Europe. By learning the language o f another country one also gets
to know better its culture and people
This colourful booklet
και για τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργεί - EU pocket info:
on the European Union contains essential information on each Member State: its geographical
location on the map of Europe, population, language, dialling code and other useful data
Στην προσπάθεια µας να γίνουν κατανοητά τα διδάγµατα της ευρωπαϊκής ιστορίας
για την ελευθερία, τη δηµοκρατία και την αδελφοσύνη µεταξύ των διαφορετικών λαών,
κουβεντιάζουµε για το πώς αναπτύσσονται δεξιότητες συνεργασίας, επικοινωνίας,
διαπραγµάτευσης και κατανόησης του άλλου σε επίπεδο οµάδας και όχι αντίθεσης και
σύγκρουσης. Πηγή έµπνευσης το βιβλίο: Ε, φίλε. Το βιβλίο περιέχει εξοµολογήσεις παιδιών απο
12 χώρες, που ζουν στην Ελλάδα ως µετανάστες, πρόσφυγες ή παλιννοστούντες. Τα κείµενα
αυτά βραβεύτηκαν στο διαγωνισµό του Δικτύου για τα Δικαιώµατα του Παιδιού για µαθητές
πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, µε θέµα «Δρόµος µετ’ εµποδίων…µε όραµα
,προσπάθεια κι ελπίδα». Σ’ αυτό το βιβλίο τα παιδιά µιλούν µε τα µάτια της ψυχής τους.
Καταθέτουν την προσωπική τους εµπειρία, γεµάτη παράπονο, τραύµατα, ανησυχίες αλλά και
δίψα για δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και αισιοδοξία για το µέλλον. Κοινό τους αίτηµα ο σεβασµός
στη διαφορετικότητα και η αγάπη.
Κατανοούν πως είναι να είµαστε ενωµένοι στην πολυµορφία µας και να επιτυγχάνουµε, ως κοινή
προσπάθεια όλων, την ειρήνη. Παρόλη τη δύσκολη εποχή των αµφισβητήσεων και των συνεχών
κλυδωνισµών που πέρασε και περνά η γηραιά ήπειρος στο πέρασµα τόσων χρόνων, έχοντας ως
εφόδιο τη µνήµη της πρέπει να επανακτήσει τις δυνάµεις της, να διαδώσει τις θεµέλιες βάσεις
και πάνω σε αυτές να επανακαθορίζει την ταυτότητα της και να προσαρµοστεί στις εξελίξεις
αντιµετωπίζοντας τις κακές προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Σε αυτόν τον αναγεννησιακό
αγώνα, αντίβαρο στις όποιες προσπάθειες για διάλυση της ενωµένης Ευρώπης, τα παιδιά όλων
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
των κρατών-µελών είναι «µέτοχοι και δροµείς», έτοιµα να µάθουν να εκφράζουν τα
ανθρωπιστικά ιδεώδη, να αναδεικνύουν τις ιστορικές τους ρίζες, να αλληλεπιδρούν µέσω µιας
άλλης πολυπολιτισµικής κουλτούρας, που θα αναγνωρίζει και θα σέβεται τα ανθρώπινα
δικαιώµατα, την ειρήνη και τη δηµοκρατία.
Τέλος, στην ενότητα αυτή οι µικροί συµµετέχοντες απολαµβάνουν και τις σχετικές
αφίσες
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission) για την Ευρωπαϊκή Ένωση
(European Union), την ανάγκη για ευαισθητοποίηση του κοινού (public awareness campaign),
την ευρωπαϊκή ιθαγένεια (European citizenship).
Το τµήµα Δηµιουργίας Κοσµήµατος εµπνέεται από την ιδέα της Ειρήνης και φτιάχνει
δηµιουργίες µε βασικό υλικό την ελιά, αρχαίο σύµβολο της ειρήνης και συµφιλίωσης
The adults group of Jewellery Creation gets inspired by the value of Peace and
creates pieces with olive as their basic material, an ancient symbol of peace and
reconciliation
19.00–19.30
Γιαννακόπουλος Δηµήτρης, Giannakopoulos Dimitris, Υπεύθυνος
Διαπολιτισµικού
Τµήµατος
θεατρικού
παιχνιδιού
Δήµου
Χαϊδαρίου,
Head
of
Intercultural Theatre play Department in Haidari municipality
Παιδιά ηλικίας 6-12 ετών µαθαίνουν για την αρπαγή της Ευρώπης – Οι ρίζες της
Ευρώπης σε σχέση µε τον ελληνικό πολιτισµό και η δηµιουργική περιπέτεια της
ενοποίησης της Ευρώπης, The Myth:Τhe Abduction of Europe
Αξιοποιούµε το βιβλίο της
Αναστασίας Δ. Μακρή
Μαθαίνουµε για την ανάληψη από την Ελλάδα της Προεδρίας του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, κατά το 1ο εξάµηνο του 2014 για 5η φορά από την ένταξή της το 1981, µέσα από µια
σειρά από δραστηριότητες που προβάλλουν στοιχεία των βασικών αξόνων θεµατολογίας της
Ελληνικής Προεδρίας, όπως η εγγύηση για το µέλλον της Ένωσης και την κοινωνική ευηµερία
των πολιτών της και των µελλοντικών γενεών, η προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και
της διεύρυνσης, η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών της περιοχής των Δυτικών
Βαλκανίων, η ανάδειξη της σηµασίας της συνεργασίας των κρατών-µελών σε περιφερειακό
επίπεδο και των σχέσεων καλής γειτονίας και τέλος η βαθιά εδραίωση θεσµών για την ειρήνη, τη
σταθερότητα, την αλληλεγγύη, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και τη δηµοκρατία
στην Ευρώπη, που συνιστούν γενικότερα αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύµµαχος µας στην προσπάθεια αυτή ο µύθος της Αρπαγής της Ευρώπης
Ο µύθος αναφέρει ότι ο Δίας είδε την Ευρώπη, κόρη του Αγήνορα, βασιλιά της Φοινίκης
(σηµερινός Λίβανος) και αδελφή του Κάδµου, να παίζει µε τις φίλες της στις ακτές. Μαγεµένος
από την οµορφιά της µεταµορφώθηκε σε ένα πάλλευκο και πανέµορφο ταύρο και την πλησίασε
γαλήνιος ενώ η αναπνοή του µύριζε τριαντάφυλλο. Η πραότητα του ξεγέλασε την Ευρώπη που
κάθισε στη ράχη του. Τότε ο ταύρος έγινε ορµητικός, ρίχτηκε στη θάλασσα µε το υπέροχο
φορτίο του και µε τη συνοδεία των δελφινιών, έφθασε στην Κρήτη. Από την ένωσή τους
γεννήθηκαν ο Μίνωας, ο Ραδάµανθυς και ο Σαρπηδόνας. Ο µύθος της Αρπαγής της Ευρώπης
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
εκφράζει την κοινή κληρονοµιά των Ευρωπαίων: ελεύθερο κι ανήσυχο πνεύµα, κινητικότητα και
συναισθήµατα, συνάντηση πολιτισµών. Ο µύθος απασχολεί ερευνητές της ανθρωπολογίας και
της σηµειολογίας αλλά και εµπνέει καλλιτέχνες. Η πλούσια έκφραση και ερµηνεία του εκφράζουν
ακριβώς την πολυπολιτισµικότητα των ευρωπαίων και τις κοινές βάσεις του πολιτισµού τους»
Από οµιλία της Ρόδη Κράτσα, Ευρωβουλευτής, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2007-2012
In ancient Greek mythology, Europe was a Phoenician princess whom Zeus abducted after
assuming the form of a dazzling white bull. He took her to the island of Crete where she gave
birth to Minus, Rhadamanthus and Sarpedon.
19.30–20.00
Παιδιά ηλικίας 6-12 ετών µαθαίνουν για την ιστορία του Β’ Παγκοσµίου πολέµου σε
όλη την Ευρώπη Children of ages 6-12 learn about the history of WWII in Europe
Τα παιδιά της Ελευθερίας του συγγραφέα Marc Levy, Children of freedom – les
Enfants de la liberté
Δεύτερος Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ευρώπη βρίσκεται υπό γερµανική κατοχή. Χιλιάδες
Εβραίοι καταλήγουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κι όµως, κάποιοι ξεφεύγουν από τον κλοιό
του θανάτου και περνούν στην Αντίσταση. Αυτή είναι η ιστορία τους...
"Όλοι µας τρέφαµε την ελπίδα της ελευθερίας και, όλοι µας, όταν οι πόρτες της φυλακής
ανοίγουν, φεύγουµε σε φάλαγγα, αλυσοδεµένοι. Διασχίζουµε την πόλη υπό συνοδεία και οι
ελάχιστοι διαβάτες, σιωπηλοί µέσα στην γκριζάδα του πρωινού, κοιτάζουν την ορδή των
κρατουµένων που οδηγούνται στο θάνατο. Στο σιδηροδροµικό σταθµό της Τουλούζης µας
περιµένει µια αµαξοστοιχία µεταφοράς εµπορευµάτων. Καθώς µπαίνουµε στη σειρά στην
αποβάθρα, όλοι µας µαντεύουµε πού θα µας πάει αυτό το τρένο."
Δεύτερος Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ευρώπη βρίσκεται υπό γερµανική κατοχή. Χιλιάδες Εβραίοι
καταλήγουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κι όµως, κάποιοι ξεφεύγουν από τον κλοιό του
θανάτου και περνούν στην Αντίσταση. Αυτή είναι η ιστορία τους· µια ιστορία για τα Παιδιά της
Ελευθερίας που σχηµάτισαν την 35η γαλλική ταξιαρχία ενάντια στις δυνάµεις του Άξονα.
Σηµασία δεν έχουν τα ονόµατά τους· µόνο ο αγώνας τους. Με αίµα στο στόµα και στα χέρια
τους, εξαθλιωµένοι, µάχονται σαν µια σφιγµένη γροθιά.
Κάθε φορά που κάποιος εκφράζει τις ιδέες του σ' έναν κόσµο ελεύθερο, ο νους µου τρέχει σ'
εκείνους...
Les Enfants de la liberté est le titre du septième roman de Marc Lévy paru le 4 mai 2007.
L'auteur y raconte l'histoire de son père et de son oncle, juifs-résistants, membres de la brigade
Marcel Langer, des Main-d'œuvre immigrée (MOI) toulousains.
C’est l’histoire d’un petit groupe de jeunes étrangers résistants à Toulouse de 1942 jusqu’à la
Libération. Ce roman est le plus riche et le plus intime de l’auteur à succès, puisqu’il est inspiré
par l’histoire de son père, Raymond, nom de résistant «Jeannot». Jeune rouquin à lunettes,
Jeannot s’engage avec son petit frère Claude dans la «35e brigade» qui va lutter contre
l’occupant et la collaboration: meurtres, sabotage de trains, attentats, ils prennent tous les
risques et en paieront le prix fort. Détention, tabassage, exécution pour certains, déportation
pour les autres, dont Raymond et Jeannot parviendront à s’échapper en s’extirpant du train en
marche…
Στην ενότητα αυτή οι µικροί συµµετέχοντες ακούνε αναγνώσµατα από το ως άνω βιβλίο και
παγκόσµιου
πολέµου
παρακολουθούν
τα
γεγονότα
της
εποχής
του
2ου
http://www.slideboom.com/presentations/629568/Β΄-Παγκόσµιος-Πόλεµος καθώς και τις
πολεµικές
επιχειρήσεις
µέσα
από
εικόνες
και
διαδραστικούς
χάρτες
http://ww.slideboom.com/presentations/629791/Ο-Β΄-Παγκόσµιος-Πόλεµος-στην-Ευρώπη
Τέλος γίνονται θεατές ενος µικρού αποσπάσµατος από την ταινία «Το Ξυπόλητο τάγµα»
(“The barefoot battalion”). Η ταινία είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους
πήρε διαστάσεις µύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του B Παγκοσµίου Πολέµου. Τα παιδιά µεταβάλλονται σ ένα
είδος καλόκαρδης ηρωικής συµµορίας, που κλέβει από τους Γερµανούς και του µαυραγορίτες για
να συντηρεί τα µέλη της κι όσους µπορεί από τον κόσµο γύρω της.
http://www.youtube.com/watch?v=z6fHig8KRbA
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Τετάρτη, 5 Φεβρουαρίου 2014 – Wednesday, February 5 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 – 11.00
Μονοπρόσωπη online θεµατική έκθεση γλυπτικής µε τίτλο: «Ναζιστική
πολυπρόσωπη κτηνωδία στην Ευρώπη της κατοχής: Πολλές µορφές Εικαστικές αποδόσεις». Επιµέλεια: Γερµανική αντιπροσωπεία σε συνεργασία µε
την επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος και µέλη των ξένων
προσκεκληµένων αντιπροσωπειών από τη Γαλλία, την Αλβανία, τη Μεγάλη Βρετανία
και την Αυστρία An online thematic sculpture exhibition entitled "Nazi
multifaceted atrocity in occupied Europe: Artistic renderings" under the
supervision of German delegation and in collaboration with the scientific steering
committee of the project HOPE II and the members of guest delegations from France,
Albania, United Kingdom and Austria
Με αφορµή την µόλις παρελθούσα 27η Ιανουαρίου, η οποία σε αρκετές χώρες του
Οργανισµού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (Organization for
Security and Co-operation in Europe – OSCE) εορτάζεται ως εθνική ηµέρα
Ολοκαυτώµατος, παρουσιάζονται Έργα γλυπτικής, σύγχρονων Ελλήνων και
Ευρωπαίων Δηµιουργών που κοσµούν κεντρικές πλατείες και εισόδους µουσείων σε
πόλεις ευρωπαϊκών χωρών που συµµετέχουν στο πρόγραµµα.
Holocaust Memorial Day or Holocaust Remembrance Day: 27 January in European
Union as a whole, Germany, Greece, Italy, United Kingdom, etc).
It’s the time to remember the horrors of the last big war through a wide range of
sculptures in WWII battlefield sites, museums, martyr cities etc, from the countriesMunicipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
partners in the “HOPE II”, devoted to the study of the activities leading up to armed
conflict, the horror of war and the Nazi brutalities.
Will be discussed:
1.
A plaque in the inner courtyard of the Memorial to the German Resistance (a
memorial and museum in Berlin), near the spot where Colonel Claus Schenk Graf von
Stauffenberg and other members of the failed 20 July plot that attempted to
assassinate Adolf Hitler were executed in July 1944.
2.
A sculpture by German artist Will Lammert is pictured at the entrance to a
Jewish cemetery and memorial in Berlin, Germany
3.
Resistance fighters, group of statues by Fritz Cremer, monument on Ettersberg
mountain, Gedenkstaette Buchenwald memorial site, a former concentration camp in
Weimar, Thuringia, Germany.
4.
"Never", written on the Shpirag mountain, Albania. A mountain range which
directly faces the popular UNESCO world heritage site of Berat, the word ‘NEVER’ can
be seen for miles in white. Previously reading ‘ENVER,’ this lettering, that was once a
monument to the Communist dictator Enver Hoxha, later it became a monument to
the contestation of authority itself, a contested site of power to scream about’ the
slow pace of progress under the corrupt political clique that replaced him..
5.
European Center for Deported Resistance Fighters, built in the former Struthof
death camp, in the town of Natzwiller in the eastern French region of Alsace, which
was annexed by Germany during the war. Some 22,000 men and women perished at
the camp between May 1941 and November 1944, when it was liberated by US
forces. Most of the victims were members of the resistance and political deportees.
This French Memorial honors European Resistance Fighters who were deported to
their deaths during World War II
6.
Monument to the Women of World War II in London, United Kingdom
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
7.
Eternal Hail to the heroes of the Red Army who fell in battle against the
German fascist invaders for the freedom and Independence of the peoples of Europe,
in Vienna, Austria
8.
A memorial to Greek Resistance Fighters in WWII stands alone on a
mountainside on the way to Greek city Arachova.
9.
«Σελίδες µνήµης από το βιβλίο της θυσίας» ως Μνηµείο Εθνικής Αντίστασης,
του γλύπτη Χάρη Λαλέ, στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου
11.00 – 11.45
Eκπρόσωπος της αντιπροσωπείας του Δουβλίνου, Ιρλανδία, Dublin, Ireland
Representative
56 φωτογραφίες που απεικονίζουν ορισµένα από τις καταστροφές που
προκάλεσε ο γερµανικός βοµβαρδισµός 56 Photographs illustrating some of the
damage caused by the German bombing in Ireland
On the night of 31 May 1941, four high-explosive bombs were dropped by German
aircraft on the North Strand area of Dublin City. The casualties were many: 34 dead and
90 injured, with 300 houses damaged or destroyed. Charleville Mall Public Library was
designated as the headquarters for the bombed area and City Architect Horace O’Rourke
was in charge of the clearance project.
The 57 photographs in the North Strand Bombing Photographic Collection are housed in
the Dublin City Library and Archive, 138-144 Pearse Street, Dublin 2.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
The original photographs measure 28cm (w) x 20cm (h).
The photographs of the destruction caused by the North Strand Bombing in May 1941
were commissioned by Dublin Corporation as evidence for the assessment of insurance
claims. The work was entrusted to a local photographer, H. McCrae, who began work on
4 June and continued until the end of the month. Further photographs were taken in July
and September, and the final photographs were taken on 31 October.
https://www.flickr.com/photos/dublincitypubliclibraries/sets/72157606884699486/
11.45 – 12.00
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
Η αληθινή ιστορία του Πολωνού πολιτικού κρατούµενου Kazimierz Smoleń του
µακροβιότερου οµήρου του Άουσβιτς The real story of Kazimierz Smoleń
Ο Kazimierz Smolen, φοιτητής Νοµικής, συνελήφθη από την Γκεστάπο στις 15 Απριλίου
1940 για τη συµµετοχή του στην Αντίσταση και την προσπάθειά του να διαφύγει στο
εξωτερικό για να ενταχθεί στις δυνάµεις του εξόριστου πολωνικού στρατού. Ήταν
ανάµεσα στους οµήρους της δεύτερης ή τρίτης αποστολής στο µόλις ανεγερθεν Άουσβιτς
το καλοκαίρι του 1940. Έζησε 5 χρόνια στο στρατόπεδο και επέζησε της πορείας θανάτου
στο Έµπενζεε. Μετά τον Πόλεµο και για πολλά χρόνια υπήρξε πρόεδρος του Κρατικού
Μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκεναου, δρώντας υπερ της συντήρησης της µνήµης για την
τραγωδία του Ολοκαυτώµατος. Θυµόταν, όπως µου είπαν, τη συνάντησή του, µε έναν
Έλληνα όµηρο στο Μπίρκεναου κατά τη διάρκεια του συσσιτίου σε µια απ' τις οµάδες
εργασίας. Ο Kazimierz Smoleń πέθανε ανήµερα της Ηµέρας Μνήµης του Ολοκαυτώµατος
(27 Ιανουαρίου) το 2012.
Kazimierz Smoleń (19 April 1920 – 27 January 2012) was a Polish political prisoner of the
Nazi World War II Auschwitz concetration camp, and later a long-term director of
Auschwitz-Birkenau State Museum.
12.00 – 12.30
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
Ναπολέων Σουκατζίδης, ένας µάρτυρας στο Χαϊδάρι Napoleon Soukatzidis, a
martyr in Haidari camp
Εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο στην Καισαριανή την Πρωτοµαγιά του 1944 ανάµεσα σe
άλλους 200 και κράτησε τη σειρά του του στον κατάλογο των µελλοθανάτων, το νούµερο
167. Ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν πρότυπο ελεύθερου ανθρώπου, αγνού πατριώτη και
αντιστασιακού. Στην τελευταία πράξη της ζωής του φτάνει στην υπέρβαση. Του χαρίζεται
η ζωή από τον καταχτητή και κείνος επιλέγει ελεύθερα και συνειδητά το θάνατο,
απειλώντας τους Γερµανούς εκεί στο Σκοπευτήριοπως η Ελλάδα θα νικήσει και εκείνοι θα
συντριβούν.
«.. Ο Φίσερ, διοικητής του Στρατοπεδου, κάνει νόηµα στον Σουκατζίδη να µείνει στην
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
θέση του. Εκείνος τον ρωτά: «Εάν εγώ γλυτώσω, θα εκτελεστεί ένας λιγότερος;».
Ο Φίσερ του απαντά «έχω διαταγή να εκτελέσω διακόσιους».
«Άρα θα είµαι στη σειρά µου» του αντιγύρισε οι Σουκατζίδης και ο Φίσερ, στάθηκε σε
στάση προσοχής...».
12.30 – 13.00
Λαλές
Χαράλαµπος,
Lales
Charalampos,
Υπεύθυνος
Διαπολιτισµικού
Τµήµατος ενηλίκων Χαρακτικής Δήµου Χαϊδαρίου, Head of Engraving
Intercultural adults group in Haidari municipality : Το διαπολιτισµικό τµήµα
ενηλίκων Χαρακτικής µαθαίνει µέσα από τις µήτρες την ιστορία του Μπλοκ
15, του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου καθώς και για το ρόλο
της Τέχνης την περίοδο της Κατοχής στην Ευρώπη και τις διώξεις που
υπέστη ως «εκφυλισµένη τέχνη» The adults intercultural group of
Engraving learns through matrix the history of Haidari Concentration Camp,
Block 15, as well as the persecutions suffered as "degenerate art"
13.00 – 13.30
Προβολή video και επικοινωνία µέσω skype
Video and communication through skype
Το πρόγραµµα του Yad Vashem για την αναζήτηση των 6.000.000 θυµάτων
του Ολοκαυτώµατος Shoah Victims' Names Recovery Project by Yad
Vashem - The Search for the Names of the Six Million Holocaust Victims
Established in 1953, as the world center for documentation, research, education and
commemoration of the Holocaust, Yad Vashem, The Holocaust Martyrs' and Heroes'
Remembrance Authority in Israel, is today a dynamic and vital place of
intergenerational and international encounter, particularly for youth and for those
researching answers to the European history questions
https://www.youtube.com/watch?v=wqlYlaXqvTA
13.30 – 14.00
Συζήτηση, Discussion
Τότε οι Εβραίοι, σήµερα οι µετανάστες Then the Jews, today the migrants
Συζήτηση εµπνευσµένη από το λόγο του Lenin για τον αντισηµιτισµό: “Ντροπή σε
όσους υποδαυλίζουν το µίσος προς τους Εβραίους, που υποδαυλίζουν το µίσος προς
άλλα έθνη.”
“It is not the Jews who are the enemies of the working people. Shame on those who
foment hatred towards the Jews, who foment hatred towards other nations”,
discussion inspired by Lenin's speech on anti-Jewish pogroms
Προβολή video https://www.youtube.com/watch?v=i0ljxQsgUM4
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Συµµετοχή µαθητών, παιδιών µεταναστών και µελών µεταναστευτικών
κοινοτήτων Δήµου Χαϊδαρίου και προσκεκληµένων από τις ευρωπαϊκές
πόλεις, ηλικίας 12 – 18 ετών Non-formal educational intercultural workshop
with migrant children and members of migratory communities as well as
guests at national and European level, aged 12 – 18 years old
18.00 – 20.00
Λαλές Χαράλαµπος, Lales Charalampos, Υπεύθυνος Διαπολιτισµικού Τµήµατος
ενηλίκων Χαρακτικής Δήµου Χαϊδαρίου, Head of Engraving Intercultural adults
group in Haidari municipality
Το όραµα Σουµάν για την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ιστορική διαδροµή από την
ίδρυση της Ενωµένης Ευρώπης έως και τις ηµέρες µας Schumann’s vision for
European Union
Στην ενότητα αυτή οι συµµετέχοντες µαθητές γυµνασίων, ηµεδαποί και διεθνείς
προσκεκληµένοι µαθαίνουν για τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την ίδρυση της
έως σήµερα παρακολουθώντας για τον καθένα και ένα µικρό video:
http://europa.eu/about-eu/eu-history/founding-fathers/index_el.htm#box_9
Υποστήριξη θεµατικής ενότητας και µέσω συνδέσµων που:
α)
eξηγούν
τη
λειτουργία
της
Ενωµένης
Ευρώπης:
http://www.youtube.com/watch?v=VvIPSY_Sbfg
και http://www.youtube.com/watch?v=O37yJBFRrfg
β) αναφέρονται στην ολοκλήρωση της (eu enlargement), µε την σηµείωση ότι από 1
Ιουλίου τρέχοντος η Κροατία αποτελεί το 28ο µέλος τη ενωµένης Ευρώπη:
http://www.youtube.com/watch?v=qDl_5pYhwTs
Στην συνέχεια αξιοποιείται η ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://europa.eu και
της γωνιάς για παιδιά και εφήβους: http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm
Η διαµόρφωση ενεργών Ευρωπαίων πολιτών καθιστά απαραίτητη την εξοικείωση των
νέων, ειδικά εκείνων µε µεταναστευτικό υπόβαθρο µε το Ευρωπαϊκό περιβάλλον µέσα από
πολλαπλές γνώσεις (γεωγραφία, σκοπός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λειτουργία των
οργάνων της, το κοινό νόµισµα, κλπ), µέσα από την εµφύσηση των Ευρωπαϊκών αξιών
που δηµιούργησαν την Ευρώπη, την πιο σηµαντική ιστορικά εθελούσια ένωση κρατών,
καθώς και µέσα από την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ιδεών που βοηθούν στην κατανόηση
και αποδοχή της έννοιας του ευρωπαίου πολίτη.
Σε µία εποχή που τα προβλήµατα σε όλα τα επίπεδα (περιβάλλον και κοινωνία) έχουν
ενταθεί, η αφύπνιση και κινητοποίηση των πολιτών στη βάση αυτών των αρχών και ιδεών
έχουν καταστεί απαραίτητες συνθήκες για τη δηµιουργία µιας πιο δίκαιης κοινωνίας.
Στην συγκεκριµένη θεµατική ενότητα οι νεαροί συµµετέχοντες διαπολιστικού υπόβαθρου,
προσεγγίζουν αυτή τη γνώση κάνοντας µία µικρή περιήγηση στην πλατφόρµα της ΕΕ:
http://ec.europa.eu/0-18/wrc_index_en.jsp?main=true&initLang
και παίζοντας τα σχετικά διαδικτυακά παιχνίδια γνώσεων και φαντασίας. Επισκέπτονται
επίσης:
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
http://europa.eu/europago/explore/init.jsp?language
για να ξεφυλλίσουν το βιβλίο
και να παίξουν το διαδικτυακό επιτραπέζιο
παιχνίδι
όπως
και
http://ec.europa.eu/0-18/pool-quiz/poolquiz_el.htm
για να παίξουν το: Κουίζ µε το µπιλιάρδο για τα δικαιώµατα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά
και τους συνδέσµους:
http://neurodyssee.org/2011/Index.php?lang=el- ευρωοδύσσεια για τα κράτη-µέλη και:
http://europa.eu/europago/games/space/space.jsp?language=el, τη µηχανή του χρόνου,
για την ιστορία της Ευρώπης.
Let’s find lots of fun quizzes and games to test the knowledge about European union
Europe is a beautiful continent with a fascinating history. It has produced many of the
world’s famous scientists, inventors, artists and composers, as well as popular
entertainers and successful sports people. For centuries Europe was plagued by wars and
divisions. But in the last 60 years or so, the countries of this old continent have at last
been coming together in peace, friendship and unity, to work for a better Europe and a
better world. In this thematic session we discuss with children up to 12 years old its story
simply and clearly. Full of interesting facts this story gives to us a lively overview of
Europe and explains briefly what the European Union is and how it works.
Τέλος, στο ερώτηµα: “Τι είναι αυτό που το λέµε Ευρώπη;” οι διαπολιτισµικοί
συµµετέχοντες ταξιδεύουν και εξερευνούν την Ευρώπη What is this Europe? Traveling
and Exploring our Europe
Φέτος συµπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννησή του Κωνσταντίνου Καβάφη, ενός από
τους σηµαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής. Με αφορµή το έτος
Καβάφη και το ποίηµα του «Ιθάκη», ταξιδεύουµε νοερά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και
γνωρίζουµε τις πρωτεύουσες, την ιστορία και τις σηµαίες τους: http://europa.eu/kids-
corner/countries/flash/index_el.htm
αλλά και τις γλώσσες τους
http://ec.europa.eu/languages/quiz/quiz_el.htm - το γλωσσικό κουίζ
Συµπληρωµατικά αξιοποιείται για τη γνωριµία των συµµετεχόντων µε την Ευρώπη:
http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/index_el.htm καθώς και το google
earth: www.google.com/earth/index.html.
Η δηµιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης άλλαξε ριζικά τον ανθρωπολογικό και κοινωνικό
χάρτη των κρατών µε αποτέλεσµα πέρα από την εθνική ταυτότητα οι Ευρωπαίοι πολίτες
να έχουν αποκτήσει και µια ευρωπαϊκή ταυτότητα που είναι µια στάση ζωής χωρίς όµως να
χάσουν την ετερότητά τους. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες είναι πολυπολιτισµικές µε πλούσιες
και ποικίλες παραδόσεις και αυτό το ιστορικό πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της
Ευρώπης πρέπει να το γνωρίσουν οι νέοι προκειµένου να εκτιµήσουν την κληρονοµιά των
χωρών µελών της. Άλλωστε από την εµπειρία τους ξέρουν ότι πολλά σχολεία είναι
πολυπολιτισµικά αλλά οι συµµετρικές σχέσεις αλληλεπίδρασης µεταξύ της ταυτότητας
τους και της ετερότητας των συµµαθητών τους βοηθούν στο να διαµορφωθεί τελικά η
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
κοινή µεταξύ τους ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Tη θεµατική αυτής της ενότητας υποστηρίζει η εικονογραφηµένη εγκυκλοπαίδεια για την
Ευρώπη και για τις µέχρι πρόσφατα 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η Κροατία είναι η
28η χώρα που προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή ένωση από την 1η Ιουλίου 2013), και τις 27
ιστορίες για παιδιά και νέους (των Γιοχάν Σαπουτό, κλπ, Chapoutot Johann, etc.).
Συχνά πιστεύουµε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι µια αφηρηµένη έννοια. Αν και έχει
πλέον µπει στην καθηµερινή ζωή µας, δεν είναι εύκολο να εξηγήσουµε τη φύση και τα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Πόσα γνωρίζουµε πραγµατικά για τους γείτονeς µας, για
την ιστορία τους, για τον τρόπο που σκέφτονται, αλλά και για τον πολιτισµό τους;
Ποιες προσωπικότητες και ποια γεγονότα σηµάδεψαν την ιστορία των κρατών-µελών
της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Μπορούµε σήµερα να µιλάµε για κοινή ευρωπαϊκή
ταυτότητα; Πόσα χωρίζουν και πόσα ενώνουν τους Ευρωπαίους; Αυτά τα ερωτήµατα
και οι απαντήσεις τους απασχολούν τους συµµετέχοντες στην ενότητα αυτή.
Υποστήριξη θεµατικής ενότητας και µέσω:
http://ec.europa.eu/archives/publications/index_en.htm
Το τελευταίο τέταρτο αυτής της ενότητας είναι αφιερωµένο στη συµµετοχή όλων των
συµµετεχόντων µαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών τους σε µια συζήτηση-αναζήτηση
για την ευαισθητοποίηση ιδίως της νέας γενιάς σχετικά µε το µέλλον της Ευρώπης αλλά
και για καλλίτερη γνωριµία µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ρόλο της και τη σηµασία για τη
ζωή τους.
Αφορά στη δηµιουργία και επίλυση ενός σταυρόλεξου µε σχετικά θέµατα είτε ως
ερωτήµατα είτε ως απαντήσεις. Ένα σταυρόλεξο διαστάσεων (2 - 4µΧ 2 - 4µ ) µε λέξειςµηνύµατα σχετικές µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως Ειρήνη, Δηµοκρατία, Ανθρώπινα
Δικαιώµατα, Αλληλεγγύη, κλπ.
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Πέµπτη, 6 Φεβρουαρίου 2014 – Thursday, February 6 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 – 10.15
Η Ευρώπη το 1939
Γρηγοράκος Παναγιώτης, Γενικός Γραµµατέας Δήµου Χαϊδαρίου, Grigorakos
Panagiotis, General Secretary of Haidari Municipality
Β’ Παγκόσµιος Πόλεµος WWII
Aργά το βράδυ της 8ης Mαΐου 1945, µεταγωγικό αεροσκάφος προσγειώθηκε στο
αεροδρόµιο Tέµπελχοφ του απελευθερωµένου Bερολίνου, µεταφέροντας τη σοβιετική
αντιπροσωπεία που θα δεχόταν τη συνθηκολόγηση της Bέρµαχτ. Λίγο αργότερα
αµερικανικό αεροσκάφος µετέφερε τους Aµερικανούς αξιωµατούχους, ενώ µε τρίτο
µεταγωγικό η γερµανική αντιπροσωπεία µε τον στρατάρχη Kάιτελ επικεφαλής, έφθανε
στο κατεστραµµένο αεροδρόµιο. H αυστηρή και επίσηµη τελετή υπογραφής της
συνθηκολόγησης ήταν σύντοµη, ενώ θορυβώδης γιορτή µε άφθονη βότκα και µουσική
ακολούθησε εκ µέρους των νικητών, µετά την αποχώρηση των ντροπιασµένων και
ηττηµένων Γερµανών αξιωµατικών. Έτσι έληξε και τυπικά ο Β' Παγκόσµιος πόλεµος, ο
µεγαλύτερος πόλεµος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Άρχισε το 1939 και τελείωσε
το 1945. Επεκτάθηκε σ' όλο τον κόσµο και πήραν µέρος σ' αυτόν όλα τα σηµαντικά
κράτη της Γης, µε το κόστος σε ανθρώπινες ζωές να φτάνει τις 55,5 εκατοµµύρια.
Καινοτοµίες που δοκιµάστηκαν - χρησιµοποιήθηκαν στην διάρκεια αυτού του
πολέµου: Το ραντάρ, η αεριο-προώθηση βληµάτων κι αεροσκαφών και η ατοµική
βόµβα. Στα δραµατικά χρόνια του πολέµου οι µοίρες των χωρών και των ανθρώπων
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
συνδέθηκαν, όπως ποτέ άλλοτε στην ιστορία. Oι µνήµες όλων των ανθρώπων που
υπερασπίστηκαν την πατρίδα τους είναι ζωντανές. Oπως ζωντανά είναι και τα
µαθήµατα που διδάχτηκε η διεθνής κοινότητα από τα γεγονότα και τις αποκαλύψεις
του πολέµου. Πολλά εύσηµα ανήκουν και στην Eλλάδα, που µε τη στάση και την
αγωνιστικότητα του λαού της επηρέασε αποφασιστικά την εξέλιξη του πολέµου: Tόσο
µε την ισχυρή Eθνική Aντίστασή του όσο και µε τη γενναία αντίσταση των
στρατευµάτων έναντι των επιθέσεων των ναζί, αφού κατ' αυτόν τον τρόπο κράτησε
στο µέτωπο µε την Eλλάδα πολλές µεραρχίες, ενώ παράλληλα καθυστέρησε την
επίθεση κατά της Σοβιετικής Eνωσης. Mια επίθεση που εκδηλώθηκε τελικά εν µέσω
χειµώνα µε τις γνωστές συνέπειες για τα στρατεύµατα των ναζί. Με το τέλος του
πολέµου έχουµε την γιγάντωση της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η Γαλλία και η Μεγάλη
Βρετανία παρ' ότι νικήτριες, έχασαν το µεγαλύτερο µέρος των αποικιών τους.
Ο Β' ΠΠ ήταν η µεγαλύτερη κρίση που είχε περάσει η ανθρωπότητα και χρειαζόταν
µεγάλη προσπάθεια αφενός για να κλείσουν οι πληγές που είχε δηµιουργήσει και
αφετέρου για να φτιαχτεί ένα τέτοιο περιβάλλον ώστε να µην ευνοηθούν ποτέ ξανά οι
συνθήκες για κάτι παρόµοιο. Μεταξύ των κοσµοϊστορικών αλλαγών που ακολούθησαν
τη λήξη του πολέµου πολλά είναι εκείνα στα οποία αξίζει να σταθεί κανείς, όπως ο
Ψυχρός Πόλεµος, η Ίδρυση του ΟΗΕ, η δηµιουργία του Ισραήλ…
H κύρια έκβαση του πολέµου δεν ήταν η νίκη ενός συνασπισµού χωρών έναντι ενός
άλλου. Eπί της ουσίας είναι η νίκη των δυνάµεων του πολιτισµού έναντι των
δυνάµεων της καταστροφής και της βαρβαρότητας, είναι η νίκη της ζωής επί του
θανάτου.
Αν και δεν µπορούµε να µιλήσουµε µε ακρίβεια για το πόσο βελτιώθηκε ή χειροτέρεψε
ο κόσµος µετά τον Β ΠΠ, το σίγουρο είναι η ριζική του αλλαγή και η δεύτερη σκέψη
στην ανάπτυξη της στρατιωτικής τεχνολογίας. Ο Β ΠΠ απέδειξε επίσης πως οι
πολεµικές συρράξεις δεν είναι θέµα αριθµών ή πολιτικής αλλά της δυστυχίας των
εθνών. Τελικά, όσες θετικές αλλαγές και να ακολούθησαν τον Β'ΠΠ ένα οφείλουµε να
ευχόµαστε: Ποτέ ξανά!
On 8 May 1945, transport aircraft landed at the airport Tempelchof in the liberated
Berlin, carrying Soviet delegation in order to accept the capitulation of Wehrmacht.
Shortly after, an American aircraft carried the Americans officials, while a third one
(carried) the German delegation with the German field marshal Wilhelm Bodewin
Johann Gustav Keitel, chief of the Oberkommando der Wehrmacht and Minister of
War. So the WW II formally ended. The largest war in human history that started in
1939 and finished in 1945, expanded all around the world with all important countries
have taken part in this and with a cost of 55.5 million human lives. During this war
many innovations used: The radar gas, missile promotion by aircrafts and the atomic
bomb. The dramatic years of the war the fates of countries and people connected like
never before in history. The memories of all the people who defended their homeland
are alive, as well as the lessons the international community learned are alive.
Respect belongs to Greece. Due to its attitude and fighting spirit of the Greek people,
the powerful National Resistance and the bravery of the army against the attacks of
the Nazis influenced decisively the war and kept many German divisions, while
delayed the attacking to the Soviet Union. H main outcome of the war was not the
victory of a coalition of countries against another. The substance is the victory of the
forces of civilization against the forces of destruction and barbarism, is the victory of
life over death.
We cannot say precisely how improved or worsened the world after the WWII, but
certainty it is changed radically and adopted the second thought about the
development of military technology. Also, the Second World War proved that warfare
is not a matter of numbers or policy but the result of nations’ misery. So, we hope:
Never again!
10.15 – 11.00
Μέλη αντιπροσωπειών από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Αυστρία και
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
την Ιρλανδία, Representatives of the Spanish, Portugese, Austrian and Irish
delegation
Το
χρονικό
του
Β΄
Παγκοσµίου
πολέµου:
1
Σεπτεµβρίου
1939–2
Σεπτεµβρίου 1945 Τhe chronicle of the Second World War: September 1st ,
1939 – September 2nd 1945
Ο Β΄ Παγκόσµιος Πόλεµος ήταν η πιο εκτεταµένη γεωγραφικά και δαπανηρή σε
πλουτοπαραγωγικούς πόρους ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας,
στην οποία ενεπλάκη η πλειονότητα των εθνών και που κόστισε περίπου 50 - 85
εκατοµµύρια ανθρώπινες ζωές. Καινοτοµία του: η χρήση της ατοµικής βόµβας που
στιγµάτισε από τότε την ειρήνη στον κόσµο.
Second World War (World War II or WWII or WW2), was a global war that lasted
from 1939 to 1945. It involved the vast majority of the world's nations—including all
of the great powers—eventually forming two opposing military alliances: the Allies
and the Axis. It was the most widespread war in history, with more than 100 million
people, from more than 30 different countries, serving in military units. In a state of
"total war", the major participants threw their entire economic, industrial, and
scientific capabilities behind the war effort, erasing the distinction between civilian
and military resources. Marked by mass deaths of civilians, including the Holocaust
and the only use of nuclear weapons in warfare, it resulted in an estimated 50 million
to 85 million fatalities. These made World War II the deadliest conflict in human
history.
Στην ενότητα αυτή οι συµµετέχοντες µαθητές γυµνασίου πληροφορούνται
περιληπτικά τα αίτια του πολέµου και τους κύριους συνασπισµούς κρατών τις
παραµονές του πολέµου στην Ευρώπη καθώς και τις σπουδαιότερες από τις ιστορικές
του στιγµές.
Επίσης, βλέπουν µία αναπαράσταση των πολεµικών επιχειρήσεων του Β΄ Παγκοσµίου
Πολέµου
PowerPoint presentation of the warfare operations of WWII
11.00 – 11.15
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
H εθνική Αντίσταση στη ναζιστική θηριωδία, 1941-1944, Τα σπουδαιότερα
γεγονότα, Οι σπουδαιότεροι ήρωεςNational Resistance during World War II,
1941 – 1944, The main facts, the main heroes
Εθνική Αντίσταση, η αντίσταση που πρόβαλλαν οι Έλληνες κατά τη διάρκεια της
κατοχής εναντίον των κατακτητών, µέσω των αντάρτικων οργανώσεων είτε στα
βουνά, είτε στις πόλεις για την απελευθέρωση της χώρας, ξεκίνησε σχεδόν αµέσως
µετά την πτώση και την συνθηκολόγηση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941. Yπήρξε
αποτέλεσµα συνδυασµού αυθόρµητων ενεργειών µεµονωµένων πολιτών αλλά και
οµάδων πολιτών, καθώς και ενώσεων µε περισσότερο οργανωµένη µορφή και
αντιστασιακών οργανώσεων. Από τα µέσα του 1942 εξελίχθηκε σε ένοπλο αγώνα στην
ύπαιθρο και από τα µέσα του 1943 είχαν προκληθεί σοβαρά πλήγµατα στους
κατακτητές ενώ ένα τµήµα της ορεινής ενδοχώρας είχε απευλευθερωθεί.
The Greek Resistance is the term for a number of armed and unarmed groups from
across the political spectrum that resisted the Axis occupation of Greece in the period
1941–1944, during World War II.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
11.15 – 11.30
Σαββούλα
Μαρία,
Επικεφαλής
Ευρωπαϊκών
Προγραµµάτων,
Τµήµατος
Ινστιτούτο
Χρηµατοδοτήσεων
Έρευνας
&
και
Κατάρτισης
Ευρωπαϊκών Θεµάτων-Ι.Ε.Κ.Ε.Θ, Savvoula Maria, Institute of Research and
Training on European Affairs – I.R.T.E.A
Ενωµένοι στην πολυµορφία µέσω της κοινής ευρωπαϊκής ιθαγένειας United
in Diversity through common European citizenship
Δίνουµε έµφαση στην ανάγκη για δραστηριοποίηση των κατοίκων της Ευρώπης, ιδίως
της νέας γενιάς, ώστε να µην απειληθούν ξανά η δηµοκρατία, η ελευθερία και ο
σεβασµός της ανθρώπινης οντότητας, ανεξάρτητα από εθνοτικά, θρησκευτικά,
γλωσσικά, πολιτιστικά και άλλα διακριτά χαρακτηριστικά. Πρόκειται για κοινά µεταξύ
των ευρωπαίων πολιτών οφέλη από την άσκηση των δικαιωµάτων που πηγάζουν από
ευρωπαϊκή τους ταυτότητα και ιθαγένεια.
Βοηθητικός σύνδεσµος: http://europa.eu/citizens-2013/el/home
Υπάρχουν πολλά δικαιώµατα που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια αλλά οι
πολίτες και πολύ περισσότερο οι νέοι, µελλοντικοί Ευρωπαίοι πολίτες, δεν τα
γνωρίζουν. Το 2013 είχε οριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως Ευρωπαϊκό Έτος
των Πολιτών αφιερωµένο στα δικαιώµατα των ενεργών Πολιτών της Ευρωπαϊκής
Ένωσης και συνέπιπτε µε την 20ή επέτειο της Ιθαγένειας της ΕΕ, που εισήχθη µε τη
Συνθήκη του Μάαστριχ το 1993. Αυτό το Ευρωπαϊκό Έτος εγκαινιάστηκε σε µια
κρίσιµη περίοδο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ένα έτος πριν από τις εκλογές του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κατά τη διάρκεια του πραγµατοποιήθηκαν αρκετές
προσπάθειες για να γίνουν γνωστά τα δικαιώµατα στους πολίτες, ώστε να
διασφαλιστεί ότι όλοι τα γνωρίζουν και δεν αντιµετωπίζουν εµπόδια κατά την άσκηση
τους.
Η συγκεκριµένη θεµατική ενότητα στόχο έχει να συµβάλει και αυτή στην ενηµέρωση
των νεαρών Ευρωπαίων πολιτών, ηµεδαπών και ξένων προσκεκληµένων, για όλα όσα
τους αφορούν και πηγάζουν από την κοινή µεταξύ τους ευρωπαϊκή ιθαγένεια, για τα
δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του Ευρωπαίου Πολίτη κατόχου της και την ενίσχυση
του ρόλου του, αλλά και για τις ευκαιρίες ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη
διαµόρφωση µίας ενιαίας ταυτότητας και της ολοκλήρωσης της πορείας προς την
ενοποίηση της µέσα σε ένα περιβάλλον ειρηνικό και δηµοκρατικό.
11.30 – 11.45
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
YouthNet Hellas, το βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη για το 2013 Τhe
European Citizen's Prize 2013
Στην οργάνωση YouthNet Hellas δόθηκε µεταξύ των άλλων το βραβείο του
Ευρωπαίου Πολίτη για το 2013, που απονέµει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τη διάκριση
απένειµε στις σε ειδική τελετή, που έγινε στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, ο
πρόεδρος του Σώµατος, Μάρτιν Σούλτς. Την υποψηφιότητα για την ελληνική MKO
Youthnet Hellas, είχε προτείνει ο ελληνικής καταγωγής Γερµανός ευρωβουλευτής,
Γιώργος Xατζηµαρκάκης.
«Ο Youthnet Hellas είναι µια δραστήρια και δηµιουργική οµάδα µε πολύπλευρη
προσφορά και ευρεία οπτική, η οποία στηρίζει την ηλικιακή οµάδα που έχει πληγεί
σήµερα περισσότερο από την κρίση: τη νεολαία. Το βραβείο αποτελεί δικαίωση που
αντανακλά στη νεολαία της χώρας, που διαθέτει γνώσεις, έχει προσόντα και αναζητά
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
το δικαίωµα στην εργασία και τη δηµιουργία. Το βραβείο αυτό αποδεικνύει για ακόµη
µια φορά στην Ευρώπη ότι, η Ελλάδα µπορεί, έχει δυνάµεις και δυνατότητες να
πρωτοπορεί εντός και εκτός συνόρων» ανέφερε ο κ. Χατζηµαρκάκης, κατά τη διάρκεια
της τελετής βράβευσης στις Βρυξέλλες.
Το Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη αποτελεί επιβράβευση για εξαιρετικά επιτεύγµατα και
δραστηριότητες ή δράσεις πολιτών, οµάδων, σωµατείων ή οργανώσεων που έχουν
επιδείξει εξαιρετική προσήλωση στην προαγωγή µίας καλύτερης αµοιβαίας κατανόησης
µεταξύ των πολιτών των κρατών µελών. Περιλαµβάνονται, επίσης, δραστηριότητες ή
δράσεις πολιτών που εµπλέκονται σε µακροπρόθεσµη, διασυνοριακή, διεθνική και
πολιτιστική συνεργασία.
H οργάνωση νέων Youthnet Hellas είναι Μη Κυβερνητικός, Μη Κερδοσκοπικός
Οργανισµός που επιζητεί την ενεργό συµµετοχή των νέων σε τοπικό, εθνικό,
ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο µέσω ποικίλων δράσεων και παρεµβάσεων.
European Parliament President Martin Schulz told the winners: "The Citizen's Prize is
exceptionally important for the European Parliament and EU citizens. You men and
women represent the best, which is what we need in the European Union more than
anything else. Cross-border cooperation is the best solution to our problems. There
are growing numbers of voters voting for parties which want to destroy the EU
project. You are the real heroes in the fight for EU integration."
Since 2008, the prize has been awarded to citizens or organisations who have
contributed to promoting better mutual understanding and closer integration among
citizens or to facilitating cross-border or transnational cooperation within the EU. The
winners had already received a medal of honour at award ceremonies in their
countries.
11.45 – 12.00
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
9 Μαΐου: Ηµέρα της Ευρώπης Europe Day
Αξιοποιείται η ιστοσελίδα:
http://europa.eu/about-eu/basic-information/symbols/europe-day/index_el.htm
Η Ηµέρα της Ευρώπης (9 Μαΐου) θεωρείται ως ευκαιρία εορτασµού της ειρήνης και
της ενότητας στην Ευρώπη. Στις 9 Μαΐου 1950, σε οµιλία του στο Παρίσι, ο Γάλλος
υπουργός Εξωτερικών, Ροµπέρ Σουµάν (Robert Schuman, http://europa.eu/about-eu/euhistory/1945-1959/foundingfathers/schuman/index_el.htm
πρότεινε µια νέα µορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε
κάθε ενδεχόµενο πολέµου µεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Όραµά του ήταν η
δηµιουργία ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού οργάνου που θα διαχειριζόταν κεντρικά την
παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η Συνθήκη για την ίδρυση του οργάνου αυτού
υπεγράφη έναν µόλις χρόνο µετά. Η πρόταση του Σουµάν θεωρείται η απαρχή της
σηµερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης
http://europa.eu/about-eu/basic-information/symbols/europe-day/schuman-declaration/index_el.htm
Σε περίοδο οικονοµικής, αλλά και πολιτικής κρίσης βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση η
επέτειος της ιστορικής «δήλωσης Σουµάν» κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια.
Στις µέρες µας τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι λαοί της Ευρώπης είναι ποικίλα
και πολλές φορές δυσεπίλυτα. Το ευρωπαϊκό όνειρο βρίσκεται υπό απειλή
κατάρρευσης για τα 28 πλέον κράτη-µέλη και τους 500 εκατοµµύρια και πλέον
κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το στοίχηµα για την Ευρώπη του 21ου αιώνα είναι ακριβώς το ίδιο µε το στοίχηµα της
Ευρώπης του 20ού αιώνα: η συνεργασία χωρίς σύνορα, η δηµιουργία ισχυρών θεσµών
χωρίς σύνορα. Τα παραπάνω εκφράζουν περισσότερο µια ευχή, παρά µια υπαρκτή
πραγµατικότητα.
Σε αυτή τη θεµατική ενότητα οι διαπολιτισµικοί συµµετέχοντες απολαµβάνουν video
από παλαιότερους εορτασµούς και σχετικές φωτογραφίες καθώς και τις αφίσες για την
"Ηµέρα της Ευρώπης" της περιόδου 1996-2013
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
12.00 – 12.15
Μέλη αντιπροσωπειών από την Ισπανία και την Πορτογαλία, Representatives
from Spanish and Portuguese delegations
Αντιπολεµικά Μηνύµατα από την ευρωπαϊκή λογοτεχνία Antiwar messages
from European literature
All Quiet on the Western Front, a novel by Erich Maria Remarque, a German veteran
of World War I. The book describes the German soldiers' extreme physical and mental
stress during the war, and the detachment from civilian life felt by many of these soldiers
upon returning home from the front.
For Whom the Bell Tolls is a novel by Ernest Hemingway published in 1940. It tells the
story of Robert Jordan, a young American in the International Brigades attached to a
republican guerrilla unit during the Spanish Civil War. As a dynamiter, he is assigned to
blow up a bridge during an attack on the city of Segovia.
The Good Soldier Švejk is the abbreviated title of an unfinished satirical/dark comedy
novel by Jaroslav Hašek. The novel is set during World War I in Austria-Hungary, a multiethnic empire full of long-standing tensions. 15 million people died in the War, one million
of them Austro-Hungarian soldiers of whom around 140,000 were Czechs. Jaroslav Hašek
participated in this conflict and examined it in his novel.
The Butter Battle Book is an anti-war rhyming story written by Dr. Seuss, a parable
about arms races in general, mutually assured destruction and nuclear weapons in
particular. The Butter Battle Book tells the story of a land where two hostile cultures, the
Yooks and the Zooks, live on opposite sides of a long curving wall, fairly similar to the
Berlin Wall.
12.15 – 12.30
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
Αντιπολεµικά Μηνύµατα από την ελληνική λογοτεχνία Antiwar messages from
Greek literature
«Από την αιχµαλωσία – Κατά το ηµερολόγιο του αιχµαλώτου αεροπόρου Β.Κ.»,
πεζογράφηµα του Μάρκου Αυγέρη ("From the captivity – in accordance with the diary of
the prisoner - aviator BΚ", by Markos Avgeris)
«Η Ζωή εν Τάφω», του Στρατή Μυριβήλη (“Life in the Tomb” by Stratis Myrivilis)
«Το Νούµερο 31328», αυτοβιογραφικό µυθιστόρηµα του Ηλία Βενέζη (“Number
31328” by Elias Venezis)
«Η Ιστορία ενός αιχµαλώτου», µυθιστόρηµα του Στρατή Δούκα (“The story of a
captive” by Stratis Doukas)
12.30 – 12.45
Μέλη της αντιπροσωπείας από το Δουβλίνο, Ιρλανδία, Representatives from the
Irish delegation, Dublin city
Ο κινηµατογράφος καταδικάζει το ναζισµό - H σηµασία της µνήµης The movie
condemns Nazis - Τhe importance of memory
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
O Χανς-Γιούργκεν Ζίµπερµπεργκ (Hans-Jürgen Syberberg) και η ταινία «Χίτλερ: Μία
Ταινία από τη Γερµανία» (Hitler: A Film from Germany / Hitler - ein Film aus
Deutschland), ένα φιλµ-ορόσηµο, µία επική σε διάρκεια ταινία που συνιστά µία
πολυεπίπεδη µατιά που δεν εξαντλείται στα πρόσωπα του Χίτλερ, του Γκέµπελς ή του
Χίµλερ, αλλά εισχωρεί θαρραλέα στα κατάβαθα τόσο του γερµανικού ψυχισµού όσο και
του συλλογικού ασυνειδήτου, ξεψαχνίζοντας υποµονετικά τις αιτίες που ευνόησαν τη
γέννηση του ναζισµού, τα χαρακτηριστικά του και όσα αυτός καπηλεύτηκε, το αδιανόητο
έγκληµα του Ολοκαυτώµατος, καθώς φυσικά και τη θεοποίηση του ηγέτη της ναζιστικής
Γερµανίας.Χωρισµένο σε τέσσερα κεφάλαια και βαθιά επηρεασµένο από τις ιδέες του
Μπρεχτ για το επικό θέατρο, αυτό το πειραµατικό, ποιητικό φιλµ γεµάτο από
ανατριχιαστικούς µονολόγους, συµβολικά µακάβριο κουκλοθέατρο και εκτενές αρχειακό
υλικό από την εποχή των ναζί, παραµένει το πλέον ολιστικό κινηµατογραφικό πόνηµα που
κατάφερε να αντικρίσει το τέρας του φασισµού σε όλες του τις εκφάνσεις.
12.45 – 13.15
Συζήτηση, Discussion
O ναζισµός δεν είναι παρελθόν, µολύνει ακόµα το σήµερα Nazism is not the
past, It infects even today
“Με τον Χίτλερ o Ζίµπερµπεργκ δεν εννοεί µόνο το πραγµατικό ιστορικό τέρας, υπεύθυνο
για τον θάνατο δεκάδων εκατοµµυρίων ανθρώπων. Θυµίζει ένα είδος ουσίας-Χίτλερ που
επέζησε του ιδίου, ένα φάντασµα παρόν στη σύγχρονη κουλτούρα, µια πρωτεϊκή αρχή
του Κακού, που µολύνει το σήµερα και ξαναφτιάχνει το παρελθόν”. Πρόκειτασι για µία
φράση της Σούζαν Σόνταγκ από το περίφηµο δοκίµιό της «Eye of the Storm» για την ως
άνω ταινία, δηµοσιευµένο τον Φεβρουάριο του 1980 στο «The New York Review of
books», που θα µπορούσε να είχε γραφτεί ειδικά για την Ελλάδα και τις τελευταίες
αποκαλύψεις για τη Χρυσή Αυγή. Ο Ζίµπερµπεργκ στην ταινία του υποστηρίζει ότι η
Λαοκρατική Δηµοκρατία της Γερµανίας µοιάζει µε το ναζιστικό καθεστώς, κάτι που του
στοίχισε τη µήνι της Αριστεράς, αλλά, γενικά, δεν αφήνει κανέναν συµπατριώτη του στο
απυρόβλητο.
Ο αφηγητής της ταινίας επαναλαµβάνει: «Τι θα ήταν ο Χίτλερ χωρίς εµάς;» ταυτιζόµενος
µε τη θέση του Τόµας Μαν, που το 1945 είχε δώσει σε άρθρο του για τον δικτάτορα τον
τίτλο «Αυτός ο Ανθρωπος είναι Αδελφός µου». Ενώ ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει
επανειληµµένα δηλώσει ότι ο «Χίτλερ» του έχει µια θεραπευτική λειτουργία: απευθύνεται
στην «ανικανότητα των Γερµανών να πενθήσουν» και αναλαµβάνει να καλύψει το κενό.
Το «Χίτλερ: µια ταινία από τη Γερµανία» δεν είναι ένα κλασικό ντοκιµαντέρ, χωρίς αυτό να
σηµαίνει ότι ο Ζίµπερµπεργκ δεν είχε στη διάθεσή του τόνους αρχειακού υλικού. Γνήσιο,
όµως, καλλιτεχνικό τέκνο του Βάγκνερ, του Μπρεχτ, αλλά και του σουρεαλισµού, όπως
εύστοχα επισηµαίνει η Σούζαν Σόνταγκ, και έχοντας ως κινηµατογραφικά πρότυπα τον
Μελιές και τον Αϊζενστάιν και αντι-πρότυπα τη Λένι Ρίφενσταλ και το Χόλιγουντ,
«προσεγγίζει το µεγάλο θέαµα, που ονοµάζεται Ιστορία, µε µια ποικιλία τεχνικών:
παραµύθια, τσίρκο, θρησκευτικά δράµατα, µαγικές τελετουργίες, φιλοσοφικούς
διαλόγους».
Ο Ζίµπερµπεργκ χρησιµοποίησε ένα µικρό συνεργείο, λίγους ηθοποιούς που ο καθένας
έπαιζε πολλούς ρόλους, ενώ πολύ συχνά οι ηγέτες των ναζί παρουσιάζονται ως
µαριονέτες. Περισσότερο ακούγονται ηχητικά ντοκουµέντα (λόγοι των Χίτλερ, Χίµλερ,
Γκέµπελς, Σπέερ) παρά προβάλλονται φωτογραφίες και ταινίες της εποχής, κι αυτές
µάλλον σαν ένα απόκοσµο ντεκόρ, παρά σαν πραγµατικότητα. Οι µαρτυρίες πότε είναι
γνήσιες (όπως ενός Εβραίου που επέζησε του Ολοκαυτώµατος) και πότε τολµηρές
καλλιτεχνικές αναφορές. Για παράδειγµα, ένας υστερικός SS απαγγέλλει τον παθιασµένο
µονόλογο-απολογία του δολοφόνου παιδιών από το «Μ» του Λανγκ και ο Χίτλερ
αναδύεται από τον τάφο του Βάγκνερ ως άλλος Σάιλοκ, αναρωτώµενος εάν οι Εβραίοι δεν
µατώνουν όταν τους τρυπούν…
Και όπως γράφει η Σούζαν Σόνταγκ, η µεγαλύτερη ειρωνεία του Ζίµπερµπεργκ είναι ότι
παρουσιάζει τον πολύπλοκο στοχασµό του πάνω στον Χίτλερ σαν ένα παραµύθι που
διηγείται στην εννιάχρονη κορούλα του. Η ταινία κλείνει µε τη µικρή µέσα σε ένα πελώριο
δάκρυ να κοιτάζει τα αστέρια.
Director Hans-Jurgen Syberberg examines the rise and fall of the Third Reich in this
brooding seven-hour masterpiece, which incorporates puppetry, rear-screen projection,
and a Wagnerian score into a singular epic vision. Syberberg, who grew up under Nazi
tyranny, ruminates on good and evil and the rest of humanity's complicity in the horrors
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
of the holocaust.
13.15 – 13.30
Επιστηµονική οµάδα υποστήριξης του προγράµµατος, Scientific steering
committee of the project HOPE II
Το αλληγορικό βιβλίο του Γκίντερ Γκρας «Το Ταµπούρλο»The Tin Drum
It is a 1959 novel by Günter Grass around the life of Oskar Matzerath who retains the
stature of a child while living through the beginning of World War II, several love affairs,
and the world of postwar Europe. Oskar-this paranoid dwarf-is a unique mirror of the era
of Nazism in occupied Europe and of "ordinary Europeans" who kept, as well as of the
time of the German "economic miracle".
Το Ντάντσινγκ, που σήµερα λέγεται Γκντάνσκ και ανήκει στην Πολωνία, φιλοξενούσε στο
µεσοπόλεµο τρεις κοινότητες: Πολωνούς, Γερµανούς κι Εβραίους. Στην πόλη αυτή
γεννιέται στα 1924 ένα παιδί µε πρόωρη ανάπτυξη και ιδιαίτερα χαρίσµατα: (η
διαπεραστική φωνή του σπάζει τζάµια), ο ΄Οσκαρ. Μόλις έφτασε στα τρία χρόνια του,
αποφάσισε να σταµατήσει να µεγαλώνει καθώς δεν µπορούσε να συµβιβαστεί µε την
επιβολή των ναζιστών στη Γερµανία. Ένα ταµπούρλο θα γίνει η απόλυτη εµµονή του, το
«όπλο» για την έκρηξη οργής του. Με σύµµαχο το τσίγκινο τύµπανό του, αρνείται να
συµµετάσχει στην παραφροσύνη και την υποκρισία του κόσµου των µεγάλων, χτυπώντας
το σε διαφορετικούς τόνους και ρυθµούς. Βασισµένη στο οµώνυµο αλληγορικό βιβλίο του
Γκύντερ Γκρας, η ταινία αποτελεί µια τοιχογραφία της κρίσιµης για τη Γερµανία περιόδου
1924-1945. Τα τρία πρώτα χρόνια, στα οποία ο ΄Οσκαρ µεγαλώνει κανονικά, συµπίπτουν
µε µια περίοδο δηµοκρατίας στη χώρα, που ωστόσο δεν κατάφερε να ανακόψει τη φόρα
του επερχόµενου ναζισµού. Από κει και µετά, βλέπουµε όλα τα µεγάλα ιστορικά γεγονότα
µέσα από το φίλτρο της αθωότητας του παιδιού, που δίνει σ' αυτά µυθολογικές και
φανταστικές διαστάσεις.
Η προσπάθεια του Γκρας και του Σλέντορφ ν' αµβλυνθούν οι πληγές που άφησε η
περίοδος αυτή, γίνεται εύκολα κατανοητή: ακόµη και οι πιο θερµοί υποστηριχτές της
ιστορικής ακρίβειας ανατριχιάζουν µπροστά στη ναζιστική κτηνωδία.. Άλλωστε, γίγαντες
του γερµανικού πνεύµατος σαν τον Μπρεχτ, προτίµησαν πολλές φορές το συµβολισµό και
τη σάτιρα προκειµένου ν' αποτυπώσουν την πραγµατικότητα στα έργα τους. Ο τρόµος κι
η αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ είναι σκληρή για να την αντικρίσει κανείς κατάµατα.
Το έργο δέχτηκε στη Γερµανία τη σφοδρή επίθεση µεγάλου µέρους της κριτικής αλλά και
της καθολικής εκκλησίας που το χαρακτήρισαν βλάσφηµο, ανήθικο, εµετικό, πορνό. Αλλά
ενώ στη Γερµανία υπήρξε αντικείµενο έντονων αντιδράσεων, στο εξωτερικό ξεσήκωνε τον
ενθουσιασµό κριτικής και κοινού. Πού οφείλονται άραγε οι αντικρουόµενες αυτές
αντιδράσεις; Οφειλονται στην ιστορία του Όσκαρ, που µετά από µια ταραχώδη ζωή
καταλήγει στο ψυχιατρείο και αποφασίζει µε τη βοήθεια του τυµπάνου του να ανακαλέσει
στη µνήµη τη ζωή του, µια ζωή άρρηκτα συνδεδεµένη µε την ιστορία της Γερµανίας στο
πρώτο µισό του 20ού αιώνα. Μέχρι τα 18 του χρόνια ο Όσκαρ αρνείται να µεγαλώσει
διατηρώντας το ύψος τρίχρονου παιδιού, από µίσος στον πατέρα, ή µάλλον στους πατέρες
του, και στον φυσιολογικό κόσµο που τον περιβάλλει. Η απέχθεια απέναντι στον
δαιµονικό, παράφρονα, άθλιο, σκληρό και απάνθρωπο αυτό κόσµο τρέφει την
παραµόρφωσή του, δίνει µορφή στην οργή του, διαµορφώνει την υαλοκτόνο φωνή του.
Ο Όσκαρ -αυτός ο παρανοϊκός νάνος- είναι ένας µοναδικός καθρέφτης της εποχής του
ναζισµού και των "απλών ανθρώπων" που τον εξέθρεψαν, καθώς και της εποχής του
γερµανικού "οικονοµικού θαύµατος".
13.30 – 13.45
Συζήτηση (συντονισµός : Αυστριακή αντιπροσωπεία)
Discussion (coordination : Austrian delegation)
O κινηµατογράφος προκαλεί τον κριτικό λόγο και ο κριτικός λόγος προωθεί τον
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
διάλογο και συντηρεί τη µνήµη, µία δυνατότητα που δεν την έχουν όλα τα ΜΜΕ
αλλά ούτε όλα τα είδη της τέχνης Movie causes critical discourse that promotes
memory, an ability that not all Media have, nor all the kinds of art
13.45 – 14.00
Μπέρτολτ Μπρέχτ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» (αποσπάσµατα) Extracts of the adaptation
by the German dramatist Bertolt Brecht of Sophocles' tragedy
Πρόκειται για τη γνωστή ιστορία της Αντιγόνης µέσα από την ιδιαίτερη µατιά του
Μπρεχτ. Χρησιµοποιεί την παγκοσµίως γνωστή, από την οµώνυµη τραγωδία του
Σοφοκλή, ηρωίδα ως διαχρονικό σύµβολο της αντίστασης και της ελευθερίας, µε
σκοπό να καταδείξει τον παραλογισµό του πολέµου και της κρατικής ολοκληρωτικής
εξουσίας, που ζητάει το αίµα των πολιτών για να παίξει τα αθέµιτα πολιτικά της
παιχνίδια. Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε µιαν αντάρτισσα Αντιγόνη, εµπνευσµένος
από την εποποιία της αντίστασης στο ναζισµό, µια ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το
νόµο του αίµατος, απέναντι στους νόµους του κράτους (Κρέοντας), αλλά αντιστέκεται
ενάντια στους δυνατούς, στους σκοταδιστές, στους τροµερούς, στους εγκληµατίες.
The image of what Brecht longed to see – the rising of the German people against Hitler,
a resistance that in fact never came to birth. Antigone reflects a constant tendency
throughout modern times
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
18.00 – 20.00
Συµµετοχή µαθητών, παιδιών µεταναστών και µελών µεταναστευτικών
κοινοτήτων Δήµου Χαϊδαρίου και προσκεκληµένων από τις ευρωπαϊκές
πόλεις Non-formal educational workshop with migrant children and
members of migratory communities as well as
guests at national and
European level
18.00 – 19.00
Γιαννακόπουλος
Δηµήτρης,
Giannakopoulos
Dimitris,
Υπεύθυνος
Διαπολιτισµικού Τµήµατος θεατρικού παιχνιδιού Δήµου Χαϊδαρίου, Head of
Intercultural Theatre play Department in Haidari municipality
Διαπολιτισµικοί συµµετέχοντες ηλικίας 12 - 18 ετών µαθαίνουν για το µύθο της
αρπαγής της Ευρώπης Intercultural participants aged 12 – 18 years old and the
Myth:Τhe Abduction of Europe
The myth of the abduction of Europe is the common heritage of Europeans, the free and
restless spirit, the mobility and the emotions, the meeting of cultures. Anthropology and
semiotics researchers occupy with the theme and great artists have been inspired by the
myth. The rich expression of myth sentiments and their interpretation express exactly the
multiculturalism of the Europeans and the common bases of their culture.
Ο µίτος και ο µύθος δυο λέξεις οµόηχες µε εννοιολογικό πλαίσιο αναφοράς την
αρχαιότητα, αποτελούν το θεµατικό πυρήνα αυτής της ενότητας καθώς ο µίτος της
σύγχρονης Ευρώπης ξεκίνησε από τον αρχαιολογικό µύθο της αρπαγής της Ευρώπης από
το Δία. Ο συσχετισµός αυτός θα καταβληθεί προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τους
συµµετέχοντες και να τους δώσει την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν τη στενή σχέση της
Ελλάδας µε το οικονοµικό-κοινωνικό-πολιτικό
οικοδόµηµα της Ευρώπης και να
αντιληφθούν την έννοια της πολυπολιτισµικής οικογένειας στην οποία ανήκουν.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Η µετεγκατάσταση της Ευρώπης από την Κρήτη -όπου την είχε µεταφέρει ο Ζευς, όταν
την απήγαγε από τη Φοινίκη, µεταµορφωµένος σε λευκό ταύρο- στις Βρυξέλλες, απαίτησε
την προηγούµενη µετάβαση της από τη Μυθολογία στην Ιστορία και στη Γεωγραφία,
καθώς και µια µακραίωνη θητεία της στη σφαίρα του πολιτικού στοχασµού. Η ιχνηλασία
της αφετηρίας και της διαδροµής της ευρωπαϊκής ιδέας ως ενοποιητικού φαινόµενου
οδηγεί από τις ελληνικές αµφικτιονίες, στη Ρωµαϊκή και από εκεί στην αυτοκρατορία του
Καρλοµάγνου. Μέσα από τη µακραίωνη ιστορία παίρνει σάρκα και οστά ως Ευρωπαϊκή
Ένωση, ενώ συνεχίζεται η εξέλιξη της µέχρι σήµερα -παρά τη µεγάλη κρίση την οποία
περνά.
Σύµφωνα µε την µυθολογία η Ευρώπη ήταν η ερωµένη του Δία, ο οποίος την είχε
απαγάγει. Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για το θέµα αυτό. Η βάση όλων αυτών είναι ότι η
καταγωγή της Ευρώπης ανάγεται στον ελληνικό χώρο. Γνωρίζοντας το µύθο τον
χαρακτηρίζουµε εκφραστικότατο. Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που σήµερα θεωρούµε ως
Ευρώπη. Εκφράζει έναν λαµπρό πολιτισµό, µε λεπτότατη παράδοση και αρχοντική
συµπεριφορά. Έχει σχέση µε όσα εκλεκτά στοιχεία διαθέτει το περιβάλλον, διαθέτει αγνά
αισθήµατα και απονήρευτη διάθεση και διακρίνεται από µια φιλοσοφική ερµηνεία της
ζωής. Δυστυχώς, όµως, αυτό το κορίτσι παραπλανάται από µια δύναµη που
συµπεριφέρεται ως όµορφος ταύρος, αλλά διακρίνεται από την πονηρία. Η δύναµη αυτή
παντρεύεται την ωραία κόρη, χρησιµοποιώντας την µέθοδο της αρπαγής. Εύκολα ξέροντας
το µύθο µπορεί να γίνει αναφορά στα σύγχρονα γεγονότα, αφού η Ευρώπη είναι η Ελλάδα
µε τον λαµπρό πολιτισµό, την εκλεπτυσµένη φιλοσοφία, την ξέγνοιαστη συµπεριφορά, η
οποία όµως «βιάζεται» και αρπάζεται από την ταυρική δύναµη των αγορών, την
σκοπιµότητα, την εκµετάλλευση, την αγριότητα. Ο ελληνικός µύθος της αρπαγής της
Ευρώπης από τον Δία που µεταµορφώθηκε σε ταύρο έχει µεγάλη σχέση µε την σύγχρονη
πραγµατικότητα. Δηλώνει όµως ότι ο σύγχρονος «ταύρος» δεν µπορεί να γίνει Ευρώπη,
όσα µέσα και αν χρησιµοποιήσει, και αν σπάσει τον δεσµό του µε την αληθινή Ευρώπη,
την Ελλάδα, η ύπαρξη του θα απειληθεί µε αφανισµό.
Ο µύθος της Αρπαγής της Ευρώπης εκφράζει την κοινή κληρονοµιά των Ευρωπαίων,
το ελεύθερο κι ανήσυχο πνεύµα, την κινητικότητα και τα συναισθήµατα, την
συνάντηση πολιτισµών. Aπασχολεί ερευνητές της ανθρωπολογίας και της σηµειολογίας
αλλά και εµπνέει καλλιτέχνες. Η πλούσια έκφραση και ερµηνεία του εκφράζουν
ακριβώς την πολυπολιτισµικότητα των Ευρωπαίων και τις κοινές βάσεις του
πολιτισµού τους.
19.00 – 20.00
Καταλήγοντας
σε
κάποια
συµπεράσµατα
από
το
µύθο
οι
διαπολιτισµικοί
συµµετέχοντες προσπαθούν να ανακαλύψουν οµοιότητες και διαφορές µεταξύ
των έργων τέχνης που έχουν ως θέµα την Ευρώπη ενώ απολαµβάνουν ένα
σχετικό
video
για
την
αρπαγή
της
Ευρώπης
µε
https://www.youtube.com/watch?v=O0FiR6ewGi
πρελούδιο
για
similarities
πιάνο
:
and
differences between the works of art inspired by Europe
Το γλυπτό των αδελφών Νίκου και Παντελή Σωτηριάδη µε τον τίτλο: Η
απαγωγή της Ευρώπης Nikos et Pandelis SOTIRIADIS et la sculpture
intitulée : L'enlèvement d'Europe
Παιχνίδι ρόλων Role-playing game
Εµπλέκονται σε ένα Παιχνίδι ρόλων. Βλέπουν το γλυπτό του Νίκου και Παντελή
Σωτηριάδη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Στρασβούργο, και δηµιουργούν ένα σενάριο
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
στο οποίο η Ευρώπη πρόκειται να ταξιδέψει από την Ελλάδα στο Στρασβούργο και να
πάρει τη µορφή και το υλικό του γλυπτού. Στο πλαίσιο του σεναρίου οι συµµετέχοντες
εξηγούν:
Γιατί έγινε αυτό το ταξίδι; Ποιες δυσκολίες συνάντησε η Ευρώπη στο ταξίδι της;
Είναι χαρούµενη στο νέο της «σπίτι» ;
Η διαχρονικότητα του µύθου και η ποικιλία στο είδος και τη µορφή των
αναπαραστάσεων σε ψηφιδωτά, σε αρχαία αγγεία, σε νοµίσµατα, σε πόρτες, σε
κλασσικούς πίνακες ζωγραφικής, σε σύγχρονα χαρακτηριστικά, σε γλυπτά κλπ, έχει
εντυπωσιάσει πολλές περιοχές του ευρωπαϊκού και Μεσογειακού χώρου και θα
εντυπωσιάσει και τους συµµετέχοντες.
Αυτός ο µύθος, για χρόνια και χρόνια ενέπνευσε αµέτρητους καλλιτέχνες κυρίως στη
γηραιά ήπειρο η οποία ζήλεψε το όνοµα της όµορφης ηρωίδας και το έκανε δικό της.
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends
who Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου 2014 – Friday, February 7 2014
09.00 – 09.30 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
09.30 – 10.00
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
10.00 – 10.15
Φανίδης Βαγγέλης, Γενικός Γραµµατέας Δήµου Βριλησσίων, Δηµοσιογράφος,
Κάτοχος δηµοσιογραφικού βραβείου Ιδρύµατος Μπότση, Fanidis Vaggelis,
General Secretary of Vrilissia Greek Municipality, Journalist, Awarded with the
Botsis journalists prize
Ευρωπαϊκή Αντίσταση στο Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, µε τους Ben Shepherd και
Philip Cooke, Κεφάλαιο 5 αναφορά στην Ελλάδα European Resistance in the
Second World War, with Ben Shepherd and Philip Cooke Chapter 5 concerning
Greece
Resistance to German-led Axis occupation occurred all the way across the European
continent during the Second World War. It took a wide range of forms - non-cooperation
and disinformation, sabotage, espionage, armed opposition and full-scale partisan
warfare. It is an important element in the experience and the national memory of the
European peoples who found themselves under Axis government and control. Many of
them, as survivors, members of resistance organizations at national and European level
or/and descendants, experienced a detailed view of the make-up, actions and impact of
resistance movements from Scandinavia down to Greece and from France through to
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Russia. This was the project HOPE!! An authoritative and accessible but unlimited survey!
With the support of some extracts of this effort we provided, in the framework of both,
phase 1, entitled: “The History of the Origins of the Past of Europe” and phase II,
entitled: “The Story of Europe Remembrance and the circle of European friends who
resisted Hitler”, to the participants a reliable, in-depth, up-to-date account of the
resistance in each region and country along with an assessment of its effectiveness and of
the Axis reaction to it.
To this end and at this moment we start the last session of the third round table with the
reading of the extensive introduction by the editors Philip Cooke and Ben H. Shepherd
drawing the threads of the varied movements and groups together, highlighting the many
differences and similarities between them. Later, emphasis we will give to Chapter 5
concerning Greece.
10.15 – 10.30
Κονταδάς
Κωνσταντίνος,
τέως
Δήµαρχος
Καντάνου
Χανίων
Κρήτης,
Kontadas Konstantinos, ex Mayor of Kantanos, a town and former
municipality in the Chania regional unit, Crete, Greece
Κάντανος – Το Ολοκαύτωµα, Μία προσωπική καταγραφή Kantanos, The
Holocaust, an actual experience (GR)
Η Κάντανος κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσµιου πολέµου καταστράφηκε από τους
Γερµανούς γιατί οι κάτοικοι της αντιστάθηκαν στο χωριό Φλώρια και στο φαράγγι και
σκότωσαν 25 Γερµανούς. Μαρµάρινα αντίγραφα των πινακίδων που άφησαν οι
Γερµανοί βρίσκονται στο µνηµείο στην πλατεία του χωριού.
The town of Kandanos and its surrounding area suffered particularly badly from
German occupation during World War II. During the Battle of Crete, resistance
fighters had held advancing German soldiers for two days, preventing them from
reaching Paleochora to secure it. In retribution the occupiers razed the village to the
ground and erected a sign: "Here stood Kandanos, destroyed in retribution for the
murder of 25 German soldiers, never to be rebuilt again." The town was rebuilt
however, and the sign retained in a war memorial.
10.30 – 11.00
Louis – Philippe Mendes, Πρόεδρος του Διεθνούς Ιδρύµατος Sousa Mendes
στην Πορτογαλία, President of the International Sousa Mendes Foundation
(PT)
Η δηµιουργία και εξέλιξη του ιδρύµατος Sousa Mendes : ένα καθήκον στην
ιστορική µνήµη Creation and progression of the Sousa Mendes Foundation:
a duty of memory
11.00 – 11.30
Della Peretti, κόρη και εγγονή κατόχων βίζα από τον Sousa Mendes,
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
daughter and granddaughter of Sousa Mendes visa recipients (PT)
Ερωτήµατα αναφορικά µε την Ουδετερότητα και το Άσυλο Questions
Regarding Neutrality and Asylum
11.30 – 12.00
Dominique Torres, µέλος του Ιδρύµατος Sousa Mendes, member of the
Sousa Mendes Foundation (PT)
Με αληθινή Δέσµευση How I fell into real commitment
12.00 – 12.30
David Domènech, εκπρόσωπος της οργάνωσης Amical de Mauthausen y
otros
campos
y
de
todas
las
victimas
del
Nazismo
en
Espana,
Representative of the Amical de Mauthausen y otros campos y de todas las
victimas del Nazismo en Espana (ES)
Διατήρηση της Μνήµης : Απελάσεις Preservation of Republican Deportation
Memory
12.30 – 13.30
Σταµούλη Χριστίνα, Δικηγόρος, Stamouli Christina, Lawyer (GR)
Η διεκδίκηση των οφειλών της Γερµανίας προς την Ελλάδα Greek reparation
demands for Nazi crimes, for all these people being massacred by Nazi
soldiers during their campaign against guerrilla fighters
Η εισήγηση αφορά ενηµέρωση των ηµεδαπών και διεθνών προσκεκληµένων
για τις εξελίξεις στο µείζον ζήτηµα των γερµανικών οφειλών (απόδοσης αποζηµιώσεων στα
θύµατα της ναζιστικής θηριωδίας, των επανορθώσεων για την καταστροφή των υποδοµών
και την αρπαγή του πλούτου του Ελληνικού Λαού, την επιστροφή του κατοχικού δανείου
και των κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών).
Η ανάδειξη της Θυσίας της Ελλάδας κατά την περίοδο της Κατοχής και η διεκδίκηση των
δίκαιων, ισχυρά θεµελιωµένων και απαράγραπτων αξιώσεων των Ελλήνων από τη
Γερµανία για «τις ληστείες, τις τροµοκρατικές πράξεις και τις δολοφονίες» των γερµανικών
στρατευµάτων Κατοχής σε βάρος του Ελληνικού Λαού δεν είναι θέµα «λήξαν». Πρόκειται
για ένα αγώνα εθνικού, διεθνιστικού, οικουµενικού χαρακτήρα για την αποκατάσταση της
ιστορικής µνήµης και την απόδοση δικαιοσύνης.
Οι µαρτυρικές ελληνικές πόλεις υπέφεραν τα πάνδεινα από τη γερµανική τροµοκρατία,
καταβάλλοντας το µεγαλύτερο αναλογικά φόρο αίµατος σε όλη την Ευρώπη. 70 χρόνια
µετά την Κατοχή, πρέπει να αναγνωριστεί έµπρακτα και να δικαιωθεί η θυσία του
Ελληνικού Λαού. Μια θυσία, που συντέλεσε τα µέγιστα στην απελευθέρωση της Ευρώπης
και της ίδιας της Γερµανίας από το ναζιστικό ζυγό, κάτι που η σύγχρονη Γερµανία οφείλει
να µη λησµονεί! Ο αγώνας δεν στρέφεται κατά του Γερµανικού Λαού, µε τον οποίο οι
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Έλληνες είναι αλληλέγγυοι, όπως και µε κάθε λαό, αλλά συνδέεται µόνο µε την απόδοση
Δικαιοσύνης! Οι νεκροί ζητούν Δικαίωση! Η Ιστορία απαιτεί να αναγνωριστεί η
γενναία αντίσταση του ελληνικού λαού απέναντι στον Άξονα ως φάρος αγωνιστικότητας
και ελπίδα για ένα καλλίτερο µέλλον!
Στη συζήτηση συµµετέχουν εκπρόσωποι του Εθνικού Συµβουλίου Διεκδίκησης των
Οφειλών της Γερµανίας προς την Ελλάδα, της Πανελλήνιας Ένωσης Δικηγόρων για τις
Γερµανικές Αποζηµιώσεις, των Ενώσεων Θυµάτων και Μαρτυρικών Δήµων
από
µαρτυρικούς δήµους της Ελλάδας.
Recent information and discussion about the acknowledgement of Germany’s debt for
the killings of Greek civilians by Nazi soldiers during World War Two and the Berlin's
refusal to discuss fresh reparation payments. We remind that the Greek government last
year revived a demand for war reparations. It was acting under opposition and media
pressure which had built up in the context of mounting resentment of Germany in
connection with its role in combating Greece's ongoing economic crisis. Several groups
representing Greek war victims reiterated their demands for reparations, and put for a
figure of 162 billion euros ($222 billion), which would equal half Greece's total
government debt.
Germany believes it settled the reparation issue in 1960, when it complied with
compensation agreements made with several European governments, and paid 115
million Deutschmarks (60 million euros) as compensation to Greece.
The Greek government claimed it had always considered that money as only an initial
payment, with the rest of its claims to be discussed after German reunification, which
eventually came in 1990.
Also the Jewish community has taken Germany to the European Court of Human Rights to
demand compensation. The community claims to have paid the equivalent of 45 million
euros to Nazi forces in 1942, to secure the release of 10,000 Jewish men submitted to
forced labour.
13.30 – 13.45
Λεκάκης Γιώργος, Δηµοσιογράφος, Στιχουργός, Συγγραφέας – Λαογράφος,
Lekakis Giorgos, Journalist, Lyricist, Author – Folklorist (GR)
Αρχαιοκαπηλίες των Γερµανών στην Ελλάδα της Κατοχής Illicit trade in
Greek antiquities by the Germans during the Occupation
“…Οι Γερµανοί κατακτητές υποσχέθηκαν την τήρηση των ελληνικών νόµων περί
αρχαιοτήτων. Αλλά η Ιστορία έχει αποδείξει πως οι εξουσιαστές και οι κατακτητές είναι
αναιδείς και αλαζόνες. Απ’ τον κανόνα δεν εξαιρέθηκαν οι Γερµανοί - και πώς να το πράξει
ένας λαός που πιστεύει πως είναι ανώτερος όλων των άλλων;.. Υποσχέθηκαν πως µετά
τον πόλεµο, θα παραδώσουν τα προϊόντα ανασκαφών δια του γερµανικού Ινστιτούτου. Το
ελληνικό υπουργείο έκαµε έκκληση (αρ. 36260/1198/13.7.1942) προς την ειδική
γερµανική στρατιωτική υπηρεσία προστασίας µνηµείων, περί τηρήσεως των
αρχαιολογικών νόµων, αλλά οι Γερµανοί την επέστρεψαν πίσω αναιδέστατα ως
απαράδεκτη.
Αξίζει να σηµειωθεί, πως οι ναζί είχαν συγκροτήσει από την αρχή του Πολέµου έναν
κατάλογο, µε έργα διαφόρων δηµόσιων συλλογών, που εξέφραζαν κατ’ αυτούς την...
"γερµανικότητα". Και άρα, κατά την λογική τους, έπρεπε για τον λόγο αυτό να έρθουν
στην Γερµανία...
Όταν οι Έλληνες αρχαιοφύλακες στην Κατοχή έκαµαν παρατηρήσεις στους κλέπτες
Γερµανούς, η συνήθης απάντηση ήταν "µην ενδιαφέρεσθε, γιατί αυτά δεν είναι δικά
σας...".
Ο κατάλογος αυτός δεν είναι ελλιπής. Είναι ελλιπέστατος. Είναι όµως µια πρώτη
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
καταγραφή, ένα πρώτο σκαλοπάτι, ένα πρώτο βήµα. Ας ακολουθήσουν κι άλλα. Και το
κυριότερο είναι επίσηµη καταγραφή, από το τότε ελληνικό κράτος...
Έστω και µε µερικές δεκαετίες καθυστέρηση, ας διεκδικήσουµε ένα µεγάλο κοµµάτι της
πολιτιστικής µας κληρονοµιάς, ένα µεγάλο κοµµάτι της ταυτότητάς µας και της
προσωπικότητάς µας. Αυτές οι κλοπές δεν παραγράφονται, ούτε απ’ την συνείδηση, αλλά
ούτε απ’ το Διεθνές Δίκαιο. Ας µην πέσουµε αµαχητί...”
13.45 – 14.00
Χαρίτος Μάρκος, Σκηνοθέτης, Ειδικός Επικοινωνίας, Charitos Markos,
Director, Communication Specialist (GR)
Αντίσταση και Μνήµη : Οι αναφορές για την περίοδο 1941 – 1945 στη
Σύγχρονη Τέχνη Resistance and Remembrance : References of the period
1941 – 1945 in Contemporary Art
Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops
18.00 – 18.20
Peter
Mulvany,
Συντονιστής
των
Ιρλανδικών
φορέων
:
«Ιρλανδοί
Στρατιώτες Εκστρατείας Χάριτος (Β’ ΠΠ)», «Έργο Πολεµικού Μνηµείου του
Κολεγίου Trinity στο Δουβλίνο», Peter Mulvany B.C.L., HDip Arts Admin.,
Coordinator of : Irish Soldiers Pardons Campaign (WW2) and Trinity
College Dublin War Memorial Project (IR)
Οι κύριοι λόγοι για την ιρλανδική ουδετερότητα απέναντι στη Γερµανική
εισβολή και από την άλλη το ζήτηµα της προστασίας της κυριαρχίας της χώρας
από τους Ναζί The great dilemma: The main reasons for Irish neutrality and the
question about the protection of the sovereignty of the country
The Irish government finally issued pardons to the 5,000 Irish soldiers who were dubbed
deserters when they left to join Britain’s fight against the Nazis. Regarding them as
traitors the Irish government passed an emergency measure, later known as the
starvation order, which denied them their pensions and barred them from all state Jobs.
Despite having risked and often given their lives in order to defeat the Axis powers,
returning soldiers often found hostility from their home nation. Many faced being cold
shouldered by their community and worse. Subsequently, it became extremely difficult
even to find jobs in the private sector thus allying to the term “starvation order” becoming
shockingly literal. Paddy Reid, son of one of the 5,000, recalled how his father had to
scour the countryside for black market agricultural work, forcing his family to move “from
one slum area to another” with “no proper clothing, no proper heating” and “no food in
the house for days on end”. Reid also pointed to the psychological effects with some
veterans remaining worried of publically acknowledging their service even in their
nineties, still fearing government recrimination. Phil Farrington is one of these men. He
wears his medals only in secret and his grandson says “I see the fear in him even today,
even after 65 years.” While on leave back in Ireland, Farrington was thrown into prison
and had to endure beatings and starvation in bleak Victorian cells. Despite being reduced
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
to eating eggshells for sustenance and seeing other deserters driven to suicide, he rejoined the British military after his release and fought in Normandy and went onto help
liberate Bergen Belsen concentration camp. Perhaps worst of all, children of these
“deserters” who died in the service of freedom often ended up being detained in
specialised industrial schools such as Golden Bridge in Dublin. In a system where physical
and sexual abuse was already routine, the children of soldiers who had fought for the
British were marked out for particular cruelty.
The commitment to neutrality was so strong with the Irish government that when news
broke that Hitler had committed suicide Prime Minister Éamon de Valera offered his
condolences to the German government. In fact the anti-British sentiment that animated
the hate towards the Irish “deserters” manifested itself in even uglier ways with many
claiming that, as the first photographs of the Holocaust were released, that they were a
fraud by the British and were in fact doctored images of starving Indians.
The admiration of traditionalist fascist and Vichy regimes by some is outweighed by the
fact that the 5,000 veterans pardoned were just the tip of the iceberg with around 60,000
Irishmen serving in all branches of the British military during the fight against Nazism.
These included winners of the Victoria Cross.
Nor were Irish contributions to the war effort purely military, with thousands of Irish
working in British factories or as policemen and nurses.
Peter Mulvany, head of the Irish Soldiers Pardons Campaign claims there are at least ten
surviving blacklisted soldiers still in Ireland and perhaps over 100 abroad .. The reaction
to this long delayed step has been mixed. Jon Stout, an Irish Guardsman who fought on
D-Day and during Operation Market Garden says the apology has come far too late, while
Paddy Reid welcomed it and hoped it would help lift the stigma around the “deserters”
and their families.
While Ireland’s apology may seem disgracefully late, the UK has no right to consider itself
superior as a parallel struggle for recognition has only just been successful in Britain with
a new memorial having being unveiled at the National Memorial Arboretum. 48,000 men,
known as Bevin Boys, were conscripted to work in the coal mines in hard and often
dangerous conditions yet many felt that they were unvalued, especially when they were
accused of cowardice.
Unfortunately, recognition has arrived almost too late to those, both British and Irish, who
showed such heroism in the darkest days of the last century, who fought on the Allied
side for freedom and democracy, in contradiction to those who absented themselves for
other reasons.
In the almost 73 years since the outbreak of World War II, our understanding of history
has matured. We can re-evaluate actions taken long ago free from the constraints that
bounded those directly involved and without questioning or revisiting their motivations.
It is time for understanding and forgiveness as well as for the recognition of the
contribution made by Irish soldiers to the Allied effort.
18.20 – 18.40
Εκπρόσωποι Αυστριακής αντιπροσωπείας, representatives of Austrian
delegation
Αιτήµατα αποζηµιώσεων για τους Αυστριακούς-θύµατα των Ναζί Compensation
for Austrian Victims
In March 1938, there were approximately 182,000 Jews living in Austria. By May 1945,
one-third of them (65,000) were murdered by the Nazis, while the rest had to flee,
leaving all their belongings behind. Only very few managed to survive the war in Vienna.
There are approximately 12,000 Austrian Jewish survivors alive today, of whom
approximately 600 live in Austria.
The Claims Conference established the Committee for Jewish Claims on Austria in 1953 to
secure compensation directly from Austria. Initial negotiations were not successful in part
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
because Austria considered itself the first victim of Nazism, rather than acknowledging
that a majority of Austrians welcomed and collaborated with the Third Reich. Austria
subsequently agreed, after extensive negotiations with the Claims Conference, to a series
of measures for the benefit of Nazi victims as well as Looted Jewish Art
18.40 – 19.00
Αντιπροσωπεία από την Ισπανική πόλη Gernika-Lumo, Representatives from
the Gernika-Lumo city (ES)
Ο βοµβαρδισµός της Γκουέρνικα εµπνέει διάσηµα αντιπολεµικά έργα τέχνης The
bombing of Guernica as a subject of famous anti-war artworks
Ο Pablo Picasso συγκλονισµένος από τη φρίκη της καταστροφής της πόλης Gernika
(Guernica) στις 26/04/1937 από τη Γερµανική ναζιστική αεροπορία (Luftwaffe) και την
αντίστοιχη Ιταλική, ζωγράφισε τον οµώνυµο διάσηµο πίνακα ο οποίος έγινε σύµβολο
διαµαρτυρίας ενάντια στη βία και τον πόνο του πολέµου και του φασισµού. Ωστόσο ο
βοµβαρδισµός αυτός Απεικονίστηκε σε ξυλογραφία του Γερµανού καλλιτέχνη Heinz Kiwitz
που σκοτώθηκε αργότερα παλεύοντας στις διεθνείς ταξιαρχίες, ενώ ενέπνευσε και πολλούς
άλλους καλλιτέχνες: ένα γλυπτό του René Iché, ένα από τα πρώτα ηλεκτροακουστικά
κοµµάτια µουσικής του Ascione, µια µουσική σύνθεση του René-Louis Baron και ένα
ποίηµα του Paul Eluard, µία µικρού µήκους ταινία του Alain Resnais.
The bombing of Guernica (26 April 1937) was the subject of a famous anti-war painting
by Pablo Picasso. It was also depicted in a woodcut by the German artist Heinz Kiwitz who
was later killed fighting in the International Brigades. The bombing shocked and inspired
many other artists, including a sculpture by René Iché, one of the first electroacoustic
music pieces by Patrick Ascione, of a musical composition by René-Louis Baron and a
poem by Paul Eluard (Victory of Guernica). There is also a short film from 1950 by Alain
Resnais entitled Guernica.
19.00 – 19.30
Νικόδηµος Μάινα Κινυουα, εκπρόσωπος ΜΚΟ ASANTE, Nikodimos Maina
Kinyoua, ASANTE NGO representative
Οι Μαύροι στο Ολοκαύτωµα Staring on Blacks in Holocaust
Το κόστος του 2ου παγκόσµιου πολέµου σε ανθρώπινες ζωές ήταν περίπου 55,5
εκατοµµύρια µεταξύ των οποίων Εβραίοι και πληθυσµιακές οµάδες «φυλετικά κατώτερες»
και «ανεπιθύµητες για την καθαρότητα της Γερµανικής φυλής», όπως Ροµά και Σίντι,
ΑΜΕΑ, οµοφυλόφιλοι, αιχµάλωτοι πολέµου, πολιτικά και θρησκευτικά αντιφρονούντες.
Πολλοί λίγοι είναι αυτοί που αναφέρουν πως υπήρξαν και Μαύροι. Στο Mein Kampf
µάλιστα ο ίδιος ο Χίτλερ κατηγόρησε τους Εβραίους ότι εκείνοι «έφεραν τους Νέγρους µε
σαφή στόχο να καταστρέψουν την Αρία φυλή µέσω της µπασταρδοποίησης της»
(“bastardization"). H τύχη των Μαύρων από το 1933 ως το 1945 στη ναζιστική Γερµανία
και γενικά στην υπό Γερµανική κατοχή Ευρώπη κινούνταν µεταξύ της αποµόνωσης και των
διώξεων και από τη στείρωση των ανηλίκων και τον ιατρικό πειραµατισµό µέχρι τη
φυλάκιση, τη βιαιότητα και τις µαζικές δολοφονίες. Αυτά παρόλο που ο αριθµός των
Μαύρων ήταν σχετικά µικρός και χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει συστηµατικό πρόγραµµα
για την εξόντωση τους, παρά µόνο η επέκταση εφαρµογής των Νόµων της Νυρεµβέργης
για την «προστασία του γερµανικού αίµατος» και της «ανώτερης Άριας φυλής» (master
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
race), όπως την εξέφραζαν οι ιδέες της Ευγονικής και του Κοινωνικού Δαρβινισµού
(Eugenics and Social Darwinism) που απαγόρευαν την ανάµιξη των µελών της µε
"υπάνθρωπους" (untermenschen, "subhumans") όπως οι Μαύροι. Αυτοί είχαν ταξινοµηθεί
ως φυλετικά διακριτές µειονότητες "αλλοδαπού αίµατος" (racially distinctive minorities of
"alien blood").
Την ανάδειξη ανατριχιαστικών στιγµών της ως άνω πλευράς της ρατσιστικής φύσης του
ναζιστικού καθεστώτος και των συνεργατών τους έχει ως αντικείµενο η εισήγηση µου,
εµπλουτισµένη µε µαρτυρίες µαύρων που πέρασαν από τα ναζιστικά στρατόπεδα
συγκέντρωσης.
19.30 – 20.00
Συζήτηση µε τη συµµετοχή ηµεδαπών και διεθνών προσκεκληµένων, ενηλίκων και
νέων ηλικίας µέχρι 18 ετών και µελών µεταναστευτικών κοινοτήτων
Dialogue between all the national and international guests, adults and
youngsters aged up to 18 years old and members of migratory communities
Τι θα γινόταν αν οι Ναζί κέρδιζαν το Β’ Παγκόσµιο πόλεµο;Υποθετικά σενάρια
Εναλλακτικής Ιστορίας
Deutschland über Alles! What would have been happened if the Nazis had won
the World War II?Alternative history’s case studies
Πως θα έµοιαζε ο κόσµος µας κάτω από την κυριαρχία των Ναζί Γερµανών και των
συµµάχων τους; Ποια µορφή θα είχε ο κυρίαρχος πολιτισµός στον πλανήτη µας αν δεν
υπήρχε η αντίσταση και αν οι µάχες δεν κερδίζονταν; Σε τέτοια και άλλα πολλά υποθετικά
ερωτήµατα γίνεται προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις και οι συµµετέχοντες παρασύρονται
σε σκέψεις εγκαταλείποντας προκαταλήψεις, κινούµενοι µε φαντασία στα µονοπάτια της
εναλλακτικής ιστορίας…
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Με την υποστήριξη του Προγράµµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες»
Commemorating the victims of Nazism
HOPE II
Πρόγραµµα Ελπίδα II
Active European Remembrance
The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who
Resisted Hitler
Η ιστορία της ενεργούς µνήµης της Ευρώπης
Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ
Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2014 – Friday, February 14 2014
09.30 – 10.00 Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκληµένων – Registration, Arrival of the guests
Today marks Dietrich Bonhoeffer's birthday, a German theologian known for his stand against Adolf
Hitler and the Nazi party. As we honor the memory of Bonhoeffer. Read more: http://alln.cc/1fDmZZY10.00 – 10.15
Έναρξη - Καλωσόρισµα προσκεκληµένων - Χαιρετισµοί
Opening - Welcoming reception of participants
Συντονιστής Chairman
Γρηγοράκος Παναγιώτης, Γενικός Γραµµατέας Δήµου Χαϊδαρίου, Grigorakos
Panagiotis, General Secretary of Haidari Municipality
Προς την Ευρώπη του Robert Schuman Towards Robert Schuman vision
Προσεγγίζοντας τη λέξη «Ευρώπη» ετυµολογικά, προσεγγίζουµε ταυτόχρονα κρίσιµα
ερωτήµατα τόσο για το παρελθόν και το παρόν, κυρίως όµως για το µέλλον της Ενωµένης
σήµερα Ευρώπης. Κατά µία άποψη, η λέξη είναι σύνθετη από τις λέξεις «εύρος» (πλατύς,
ανοιχτός) και «ωψ» (οφθαλµός, µάτι), έχει τις ρίζες της δηλαδή στην αρχαία ελληνική
γλώσσα και σηµαίνει «ανοιχτοµάτα». Ωστόσο µετά από περισσότερο µισό αιώνα από την
πρώτη εκείνη οραµατική προσπάθεια του Robert Schuman που εµπνεύστηκε την ένωση
των κρατών - µελών της και λίγους µήνες πριν από τις κρισιµότερες ευρωπαϊκές εκλογές,
πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν πράγµατι η Ένωση είναι ανοιχτή µπροστά στις
προκλήσεις της σηµερινής εποχής, αν µπορεί και θέλει να µετεξελιχθεί σε µια ένωση
κρατών µε κοινή ιστορία και κοινές αξιακές παραδοχές ή µήπως οδηγείται προς την
διάλυση της.
Αναµφισβήτητα, η µακρά πορεία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει να επιδείξει ως
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
µοναδικό παγκόσµιο εγχείρηµα ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας, πολλά θετικά
επιτεύγµατα προς µίµηση για ακόµη ένα καλλίτερο αύριο. Η εγκαθίδρυση ειρήνης µεταξύ
των κρατών - µελών της και η εµπέδωση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωµάτων που
πηγάζουν από την κοινή µεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών ταυτότητα είναι από τα
βασικότερα. Από την άλλη πλευρά όµως, οι στόχοι της σύγκλισης και της στρατηγικής της
Λισσαβόνας, η ανταγωνιστική Ευρώπη µε τις πολλές και φιλόδοξες θέσεις εργασίας για
όλους, ειδικά για τους νέους, µε την κοινωνική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη, την
ισότητα και το σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον πυρήνα της, παραµένουν
ανικανοποίητοι. Και η ειρήνη και η δηµοκρατία, που δεν είναι συνθήκες άσχετες από την
οικονοµική ανάπτυξη, βιώνουν µία συνεχή απειλή κατάρρευσης µεσούσης της κρίσης που
δεν έχει αφήσει κανένα τοµέα της κοινωνίας ανέγγιχτο.
Την συγκεκριµένη ιστορική στιγµή λοιπόν και µε τα δεδοµένα αυτά, όλη η Ευρώπη
οφείλει όσο ποτέ άλλοτε να θυµάται και οι πολίτες της µπροστάρηδες οφείλουν να
συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για εγρήγορση ώστε φαντάσµατα του παρελθόντος, όπως
ο ναζισµός και ο φασισµός, ο στείρος εθνικισµός, να µη ξυπνήσουν. Στη θέση τους µια
νέα δυναµική, µε νέους στόχους και κοινές αρχές και αξίες θα πρέπει να τεθεί ώστε η
Ευρώπη να βρει το σταθερό της βήµα στον 21ου αιώνα. Το πρόγραµµα HOPE, τόσο η
πρώτη όσο και η δεύτερη φάση και συνέχεια του και οι συµµετέχοντες σε αυτό από το
σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών κρατών, είπαν µία δυνατή «ΚΑΛΗΜΕΡΑ» σε αυτήν την
Ευρώπη του ειρηνικού και δηµοκρατικού µέλλοντος!!!
We hope to have a significant contribution to the frequently heated debates about the
importance of individual as well as, collective, armed or not resistance movements and a
thought-provoking reading and understanding for everyone who is deeply interested in or
studying Nazi-occupied Europe during the World War II.
10.15 – 10.30
Κόλλια Βάσω Γενική Γραµµατέας Ισότητας των Φύλων, Kollia Vaso, General
Secretary for Gender Equality
Η γυναίκα στην Αντίσταση Women in Resistance
10.30 – 10.45
Κανελλόπουλος Παναγιώτης, Γενικός Γραµµατέας Νέας Γενιάς, Kanellopoulos
Panagiotis, General Secretary for Youth
Η νεολαία στην Αντίσταση Youth in Resistance
10.45 – 11.00
Child victims of Nazi experimentation show incisions where axillary lymph nodes
had been surgically removed after they were deliberately infected with tuberculosis
Τριαρίδης Θανάσης, Συγγραφέας, Triaridis Thanasis, Author
Τα
πειράµατα
των
Ναζί
στα
στρατόπεδα
experimentations
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
συγκέντρωσης
Nazi
human
Τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν µεταξύ των άλλων και τόποι τροµακτικών
ιατρικών πειραµάτων ευγονικής, κατάψυξης κρατουµένων και παραµονής τους σε ψυχρό
νερό µέχρι θανάτου, δοκιµών πειραµατικών ουσιών και θανατηφόρων φαρµάκων,
κράτησης σε θαλάµους πίεσης, δοκιµών µε ναρκωτικά, ευνουχισµών, χειρουργικών
επεµβάσεων και µεταγγίσεων αίµατος χωρίς αναισθησία, πειραµατισµών αντοχής στην
αποµόνωση, αντιδράσεων σε διάφορα ερεθίσµατα, ενέσεων µε θανατηφόρα µικρόβια,
αλλαγών φύλου, αφαιρέσεων οργάνων και άκρων, κλπ.
Α series of medical experiments on large numbers of prisoners in the concentration
camps, mainly Jews (including Jewish children) from across Europe, happened mainly in
the early 1940s, during World War II and the Holocaust
Prisoners were coerced into participating. They did not willingly volunteer and there was
never informed consent. Typically, the experiments resulted in death, disfigurement or
permanent disability, and as such are considered as examples of medical torture by the
Nazi doctors. Victims were put into pressure chambers, tested with drugs, castrated,
frozen to death. Children were exposed to experimental surgeries performed without
anaesthesia, transfusions of blood from one to another, isolation endurance, reaction to
various stimuli. The doctors made injections with lethal germs, sex change operations,
removal of organs and limbs. They carried out twin-to-twin transfusions, stitched twins
together, castrated or sterilized twins, removed in macabre surgical procedures, etc.
11.00 – 11.30
Μαµαρέλης Αργύρης, Εκπαιδευτικός, Διδάκτορας του London School of
Economics, Mamarelis Argiris, Teacher, PhD London School of Economics (GR)
“Η
Χαµένη
Ευκαιρία”:
Η
εµπλοκή
του
Ψαρρού
στην
επιχείρηση
του
Γοργοπόταµου – προσωπικές µαρτυρίες A lost Opportunity : The involvement
of Psarros in Gorgopotamos mission. A presentation enriched with actual
narrations of survivors
Dimitrios Psarros was head of the National and Social Liberation (EKKA) that formed a
military corps, named after the famous 5/42 Evzone Regiment and it was mainly localized
in the area of Greek Mount Giona. The Greek Colonel cooperated with ELAS, formed as a
military corps by EAM, an organization controlled by the local Communist Party and
operated in the mountains of Central Greece and with their chief captain Aris
Velouchiotis. Also, Dimitrios Psarros cooperated with the centrist ex-army officer
Col.Napoleon Zervas, chief of another resistant foundation, the "National Groups of
Greek Guerrillas» (EOEA), the EDES’ military arm, that operated primarily in the region of
Aetolia-Acarnania. This cooperation emerged one of the war's most spectacular sabotage
acts, the blowing up of the Gorgopotamos railway bridge, linking northern and southern
Greece, on 25 November 1942. The operation was the result of British mediation
between ELAS and EDES (Operation "Harling"), carried out by 12 British Special
Operations Executive (SOE) saboteurs and a joint ELAS-EDES force. This was the first
and last time that the major Resistance groups would cooperate, due to the rapidly
developing rivalry and ideological retrenchment between them..
11.30 – 11.45
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Boehling Rebecca, καθηγήτρια Ιστορίας, Διευθύντρια του Διεθνούς Υπηρεσίας
Αναζητήσεων, Professor of History, Director, International Tracing Service
Η Διεθνής Υπηρεσία Αναζητήσεων και ο ρόλος της στην διατήρηση της µνήµης
των θυµάτων International Tracing Service and its role in keeping alive the
memory of the victims
Τον Ιούλιο του 2013 ψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή η συµφωνία για τη Διεθνή
Υπηρεσία Αναζητήσεων γεγονός που καθιστά για την Ελλάδα ιστορική αλήθεια το
Ολοκαύτωµα. Η συµφωνία αφορά την πρόσβαση σε αρχεία και έγγραφα που αφορούν τα
θύµατα των ναζιστικών στρατοπέδων συγκεντρώσεως, ενώ προβλέπει, µεταξύ άλλων, ότι
η Διεθνής Υπηρεσία Αναζητήσεων παρέχει όλες τις πληροφορίες από τα αρχεία της που
µπορεί να βοηθήσουν και να έχουν άµεσο ενδιαφέρον για το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που
ζητούν τις πληροφορίες αυτές, οι οποίες θα είναι διαθέσιµες και στους εκπροσώπους της
Διεθνούς Επιτροπής αλλά και σε κυβερνητικές και µη κυβερνητικές οργανώσεις που τις
ζητούν.
The International Tracing Service (ITS), in Bad Arolsen, Germany, is an internationally
governed centre for documentation, information and research on Nazi persecution,
forced labour and the Holocaust in Nazi Germany and its occupied regions. The ITS
serves the victims of Nazi persecution and their families by maintaining an archive that
documents the fate of the victims. The archive contains millions documents from
concentration camps, details of forced labour, and files on displaced persons. These
millions of records compiled in one central archive bear witness to the horrors of World
War II and, as a whole, form a meaningful memorial for generations to come. Since
November 2007, the archives and the historical records are accessible for researchers.
11.45 – 12.00
Γερµανοί - Θύµατα της ναζιστικής αντίστασης – Παρουσιάσεις από τα µέλη των
οικογενειών τους, προσωπικές µαρτυρίες Some great examples about German victims
and their family members, personal testimonies
12.00 – 12.15
Συζήτηση (Συντονισµός : Γερµανική αντιπροσωπεία)
Discussion (coordination : German delegation)
Υπάρχει ο όρος Γερµανική Αντίσταση (Deutscher Widerstand); Does the term
German Resistance (Deutscher Widerstand) exist?
The presentation relates to commemoration the German resistance in a broad sense
because historians agree that there was no united, national resistance movement in Nazi
Germany at any time during Hitler's years in power (1933–45).
Description of all elements of opposition and resistance to the Nazi Regime, including the
underground networks of the Social Democrats and Communists, The White Rose,
opposition activities in the Christian churches, and the resistance groups based in the
civil service, intelligence organs and armed forces.
12.15 – 12.45
Η αντίσταση των νέων στη Ναζιστική Γερµανία: Η ιστορία των Swingjugend
Youth Ways of resistance: The story of the Swing Kids
Swing Youth was a group of jazz and swing lovers in Germany (Hamburg and Berlin) in
the 1930s, composed of 14 to 18-year-old boys and girls in high school, most of them
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
middle or upper-class students, but with some apprentice workers as well. The members
admired the British and American way of life, defining themselves in swing music and
opposing the National-Socialist ideology, especially the Hitlerjugend ("Hitler Youth") and
Gestapo as an non organized political-opposition organization, evolving into a non-violent
refusal of the civil order and culture. The Swing Kids had contacts with other resistance
movement, such as the Weiße Rose ("White Rose"), the street gangs (Meuten) of
working class youths, Edelweiss Pirates (Edelweißpiraten), etc.
Προβολή video : Swing Kids Trailer with Christian Bale
http://www.youtube.com/watch?v=VX7AReML354
Διάλλειµα – Break 12.45 – 13.00
13.00 – 13.20
Συγγελάκης Αριστοµένης, Οδοντίατρος, Πολιτικός Επιστήµονας, Μέλος της
συντονιστικής επιτροπής του Εθνικού Συµβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών
της Γερµανίας προς την Ελλάδα, Syngelakis Aristomenis, Dentist, Political
Scientist, MSc, PhDc, Member of the Executive Bureau of the National Council
for Claims of German War Reparations
Μνήµη, Αντίσταση, Διεκδίκηση : οι γερµανικές αποζηµιώσεις ξανά στο
προσκήνιο!
Remembrance,
Resistance,
Claiming
:
the
German
War
Reparations once again in the spotlight!
13.20 – 13.40
Prof. Dr. Schmink Gustavus Christoph, καθηγητής πανεπιστηµίου Βρέµης, Prof.
Dr. Schmink Gustavus Christoph, University of Bremen
Ολοκαύτωµα – Μαρτυρίες από την ανάκριση στη Βρέµη
Holocaust –
Testimonies of the Bremen interrogations
13.40 – 14.00
Αδάµου
Κωνσταντίνα,
Ιστορικός,
Δηµοτική
Σύµβουλος
Δήµου
Πυλαίας
Χορτιάτη, Konstantina, Historian, Municipal Councilor of Pilea Chortiatis
Municipality in Greek region of Macedonia
Ολοκαύτωµα Χορτιάτη – Η Νέα Γενιά αντιµάχεται τη λήθη The Holocaust of
Greek town Chortiatis – The new generations fights against Oblivion
Η Σφαγή του Χορτιάτη ήταν η δολοφονία 149 κατοίκων της κωµόπολης του Χορτιάτη,
που βρίσκεται µερικά χιλιόµετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, στις 2 Σεπτεµβρίου του 1944
από άτακτα τµήµατα της Βέρµαχτ και Ελλήνων συνεργατών.
Das Massaker von Chortiatis war ein deutsches Kriegsverbrechen an der
Zivilbevölkerung der nordgriechischen Ortschaft Chortiatis in der Nähe von Thessaloniki,
gegen Ende der Besatzungszeit Griechenlands durch die Achsenmächte am 2. September
1944 während des Zweiten Weltkriegs.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
14.00 – 14.30
Σούσης Μάριος, Συγγραφέας, Sousis Marios, Author
Παρουσίαση του βιβλίου : Φιλιά στα παιδιά – Μια Προσωπική Μαρτυρία
Presentation of the book : Kisses to the Children – Α Personal Testimony
Σε αυτό το βιβλίο περιγράφεται η ζωή όπως ήταν πριν από τον πόλεµο µε τα τραγούδια
και τις χαρές.
Η καλή ευτυχισµένη προπολεµική εποχή.
Οι συνέπειες του πολέµου πάνω στη ζωή.
Με τις απάτες, τις προδοσίες, τη φτώχεια.
Τους θανάτους χιλιάδων Ελλήνων από την έλλειψη τροφίµων.
Τις κλοπές των περιουσιών όλων των Ελλήνων από τους βάρβαρους κατακτητές.
Τις εκτελέσεις στο Χαϊδάρι.
Τη µεταφορά των Εβραίων στα τρένα του θανάτου στην Πολωνία.
Τη συµπαράσταση του ΕΕΣ και την καταγραφή των επιβατών των τρένων.
Τη διαλογή των Εβραίων στα στρατόπεδα.
Την άµεσο θανάτωση στους θαλάµους αερίων.
Τη δερµατοστιξία σαν βουβάλια όσων επελέγησαν να ζήσουν.
Τον εξαναγκασµό σε απάνθρωπες εργασίες µε τη µέθοδο της αλλοτρίωσης των
συνειδήσεων.
Την εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στο Άουσβιτς.
Την εκκένωση των στρατοπέδων του Άουσβιτς όταν τα ρωσικά στρατεύµατα πλησίαζαν
για την απελευθέρωση.
Την πορεία του θανάτου.
Τις απάνθρωπες συνθήκες στο στρατόπεδο του Μαουτχάουζεν.
Το θάνατο του πατέρα.
Την απελευθέρωση της πατρίδας µας.
Τους δεύτερους κατακτητές.
Την επάνοδο της ζωής στους κανονικούς ρυθµούς.
Την πορεία ειρήνης.
Και τέλος τη δηµιουργία µιας θαυµάσιας οικογένειας.
14.30 – 15.00
Μέλη αντιπροσωπειών από τη Βουλγαρία µε κεντρικό συντονιστή την
αντιπροσωπεία από τη Βάρνα, Βουλγαρία Representatives from Bulgarian
delegations under the coordination of Varna delegation, Bulgaria
Παρουσίαση του εκπαιδευτικού έργου, των προγραµµάτων και των εκδόσεων
του Μη Κυβερνητικού οργανισµού Human-Rights Step by Step Association
Presentation of the HRSBS programs, projects and publications
•
•
This non profit organization works actively:
On the problems of vulnerable groups, socially disadvantaged: women, children,
people with disabilities, members of minority ethnic groups with particular focus on the
victims of discrimination and violence in all its forms.
To promote universal and European standards of human rights and the
universally recognized values of democracy and humanism.
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
We learn more about the National Network “Schools of Inclusion” initiated
by the Human Rights-Step by Step Association and many schools. The
network permits searches for: new sympathizers, fresh ideas, partners for
project
work,
good
practices.
New
members
are
expected
at:
http://schoolsofinclusion.org.
15.00 – 15.20
Μαθητές του Εθνικού Λυκείου Απρίλωφ της Βουλγαρίας Dobreva Mila και
Tepavski Stanimir υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριάς τους Ruseva Rositsa
Students of National School Aprilov in Bulgaria present the subject
Αποµυθοποίηση ή η δηµιουργία ενός µάρτυρα – η ιστορία του νεότερου
Βούλγαρου αντάρτη Mitko Palauzov Demythologisation of myths or the
making of a martyr - the story of the youngest Bulgarian partisan Mitko
Palauzov
“….Around the year 1943, when Uncle Tsvyatko was no older than thirteen, a new boy
came to his school. The boy had lived in a nearby village, but his parents, like many
Bulgarian peasants of the time, had chosen city life, work in a factory, a better education
for their child. The boy was very shy at first, but also very bright. He knew his lessons
and answered well all questions the teachers asked. In no time the boy and Uncle
Tsvyatko became best friends. They kicked the ball together, chased neighbourhood
cats, fished in the Yantra river.
One day, most likely, I can imagine, driven by poverty, unhappy with his current life, the
boy’s father hiked up to the mountains and joined a Partisan squad. These were guerrilla
fighters who battled the tsarist regime, who hoped to bring it down and give all power to
their newfound Party and to its working people.
When did I first hear that Partisans had fought from dugouts, endured great pain,
hunger and thirst? That they had died heroic deaths so that one day, children like me,
would live in peace and freedom? I don’t remember. That Partisans were heroes, it
seemed, was something all children at the time learned with their mother’s milk.
One day soon after, Uncle Tsvyatko’s friend failed to show up at school. He wasn’t there
the day that followed, and rumor spread that the Police had arrested him and his
mother. For fifteen days the two stayed confined. Then, free again, they ran up to the
mountains and joined the Partisan squad. I don’t know if Uncle Tsvyatko saw his friend
one final time. I don’t know how he felt when, a few months later, he learned the news.
The boy was Mitko Palauzov. I’m sure all older Bulgarians among us know very well his
name and fate. As for the young ones – what can be said of them?
This was the little book Uncle Tsvyatko had written. About his friend, their games
together. About how good of a kid Mitko had been. About how, up in the mountains, in a
dugout infirmary of sorts, he and his mother cared for wounded comrades. About how
the Police had stormed the dugout, and how, down there, Mitko was killed.
I don’t remember Uncle Tsvyatko ever telling me of death. But I remember how much he
wanted me to know of life; to know the boy was smart; to know the boy had done very
well in school, had been a loyal friend. And Uncle Tsvyatko, himself loyal, travelled from
school to school, from one kindergarten to another, retelling stories of Mitko to other
kids…..”
Για περισσότερες πληροφορίες, The rest on : http://miroslavpenkov.com/blog
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
Αναφορές στην ασπρόµαυρη δραµατική ταινία του 1964 «Nezavarsheni igri» (also
known as "Unfinished Games") σε σκηνοθεσία Simeon Shivachev για τη ζωή του Mitko
Palauzov τον οποίο ενσαρκώνει ο Ivan Enchev
Trailer of the 1964 Bulgarian Drama film “Unfinished Games” directed by Simeon
Shivachev, and written by Nikola Golanov and Georgi Yanev with Ivan Enchev as Mitko
15.20 – 16.00
Μέλη αντιπροσωπειών από τη Βουλγαρία, Representatives from Bulgarian
delegations
Οι Εβραίοι της Βουλγαρίας The story of Bulgarian Jews
Προβολή Ντοκιµαντέρ (ηµιτελή ταινία) για τους Εβραίους της Βουλγαρίας Documentary "unfinished film about Bulgarian Jews" is dedicated to the 70th anniversary of the rescue
of Bulgarian Jews.
Документалният филм - "Незавършен филм за българските евреи" е посветен на 70
годишнината от спасяването на българските евреи.
https://www.youtube.com/watch?v=vdo193PYwgc
16.00 – 16.30
Μέλη Γερµανικής αντιπροσωπείας, Representatives from German delegation
Οι
τελευταίες
αποζηµιώσεις
πληροφορίες
για
τα
θύµατα
σχετικά
του
µε
τις
αξιώσεις
Ολοκαυτώµατος
των
για
γερµανικές
Ναζί
Updated
information about the German Compensation Claims for victims who suffered
persecution at the hands of the Nazis
Η γερµανική κυβέρνηση δεσµεύτηκε να πληρώσει σχεδόν 800 εκατ. ευρώ για τους
ηλικιωµένους επιζώντες του Ολοκαυτώµατος, ως αποτέλεσµα των διαπραγµατεύσεων στο
Ισραήλ µεταξύ Βερολίνου και του Ταµείου για τους Εβραίους-θύµατα της ναζιστικής
θηριωδίας κατά το 2 ΠΠ. Σχεδόν 60.000 άνθρωποι θα οφεληθούν από τα χρήµατα της εν
λόγω οικονοµικής ενίσχυσης.
In July 2011, the Claims Conference established the Holocaust Victim Compensation
Fund
( HVCF ) for Holocaust victims residing in certain EU countries who have not previously
received compensation from a German source and who meet the persecution criteria of
the Hardship Fund (established by the German Government ).
As part of agreement with Claims Conference, 56,000 Holocaust survivors will receive
home nursing services, 22,000 of whom reside in Israel. Another 90,000 survivors will
receive other forms of assistance and social services.
The Conference on Jewish Material Claims against Germany (Claims Conference) has
announced on May 2013 that, over the next four years, Germany will provide $1 billion
for the home care of Holocaust survivors throughout the world.
The money, which will be given in stages between 2014 and 2017, will provide some
56,000 Holocaust survivors, about a third of whom reside in Israel, with home nursing
care, medication and social services, said the Claims Conference in a statement. The
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
funds are especially important now, it added, because the survivors who are still living
are increasingly elderly and have an ever-greater need for such services.
The agreement also includes a notable shift regarding compensation for survivors of Nazi
ghettos. Until now, regulations governing Claims Conference pension programs for
ghetto survivors stipulated that only those who were in "closed" ghettos -- in other
words, those surrounded by a wall -- were eligible for funds. Yet many ghettos, such as
those in Czernowitz, Romania, and many throughout Bulgaria, were not walled in even
though they were in many ways similar to closed ghettos. Jews lived under curfew, were
deprived of jobs, were subject to persecution, were forced to wear yellow stars and lived
in constant fear of deportation.
At the negotiations between German Finance Ministry and Claims Conference
representatives, it was decided that two pension programs should be expanded to
include Jews who lived in open ghettos under such conditions. The decision, which
required the German government to commit an extra €7 million to €11 million, should
bring compensation to an additional 2,000 to 3,000 survivors.
16.30 – 17.00
Dr Thiesing Triant, Ψυχολόγος, εκπρόσωπος Γερµανικής αντιπροσωπείας,
Psycologist, representative from German delegation
Η υπέρβαση και η απώθηση του ναζιστικού παρελθόντος στη Γερµανία - µια
ψυχολογική προσέγγιση The overcoming and the repulsion of the Nazi past in
Germany - a psychological approach
17.00 – 18.00
Εκπρόσωποι
Δικτύου
Μαρτυρικών
πόλεων
και
χωριών
Ελλάδος,
Representatives of Martyr cities and villages of Greece Network(GR)
Η Μαύρη Βίβλος των ναζιστικών σφαγών της περιόδου 1940-1945 σε 90 πόλεις
και χωριά της ΕλλάδαςThe Black Bible of Nazi massacres of the period 19401945 in 90 cities and villages in Greece
Παρουσίαση της έκδοσης -λεύκωµα µε στοιχεία για τα φρικιαστικά αντίποινα που
διέπραξαν Γερµανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι κατακτητές εναντίον αµάχων στις ελληνικές
πόλεις και χωριά, εναντίον παιδιών, γυναικών, ηλικιωµένων, κτιρίων, χωραφιών και
υποδοµών. Στον ογκώδη αυτό τόµο ο κάθε δήµαρχος του µατωµένου τόπου απευθύνει
ένα χαιρετισµό µνήµης για εγκλήµατα του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, που παραµένουν
ουσιαστικά ατιµώρητα, απαιτώντας αποζηµίωση για ψυχική οδύνη. Ακολουθεί µία
τεκµηριωµένη αφήγηση της απάνθρωπης δράσης των κατοχικών στρατευµάτων µε
ονόµατα, χρονολογίες, τοπωνύµια. Διαβάζεις και ανατριχιάζεις:
Οι Γερµανοί οδήγησαν σε ένα ρέµα 118 χωρικούς στη Δράκεια Μαγνησίας και τους
εκτέλεσαν εξ επαφής, από το πίσω µέρος του κεφαλιού τους, αφήνοντας ένα σωρό από
πτώµατα που έβαψε κόκκινο το νερό του ποταµού. Στη Νέα Αγχίαλο οι Ιταλοί στρατιώτες
µέθυσαν και πυρπόλησαν το χωριό, µετατρέποντας σε στάχτη 650 σπίτια µε
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
κυνηγηµένους κατοίκους. Στα Ανώγεια ο στρατιωτικός διοικητής Κρήτης διέταξε «την
εκτέλεση παντός άρρενος όστις ήθελε βρεθεί εντός χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν
ενός χιλιοµέτρου», ενώ οι Γερµανοί λεηλατούσαν επί 24 µέρες την περιοχή, αφήνοντας
πίσω τους ένα ισοπεδωµένο χωριό µέσα σε καπνούς και αποκαΐδια και τους κατοίκους
αλλόφρονες να αναζητούν καταφύγιο σε άλλα µέρη. Στην Κοκκινιά, βαριά οπλισµένοι
Γερµανοί, µαζί µε Έλληνες ταγµατασφαλίτες, κύκλωσαν τις γειτονιές, συγκέντρωσαν στην
πλατεία της Οσίας Ξένης 2.500 άτοµα, τα έβαλαν να γονατίσουν µε ψηλά τα χέρια, οι
προδότες µε κουκούλα υποδείκνυαν τους αγωνιστές, οι κατακτητές τους άρπαζαν, τους
βασάνιζαν και τους πήγαιναν στην κοντινή µάνδρα ενός ταπητουργείου όπου τους
εκτελούσαν ουρλιάζοντας «οι κοµµουνιστές θα πεθάνουν όλοι». Η ίδια βαρβαρότητα στην
Καισαριανή, στο Δίστοµο Βοιωτίας, στα Καλάβρυτα Αχαΐας, στην Κάνδανο Χανίων, στο
Κοµµένο Άρτας και σε άλλα σηµεία της Ελλάδας.
Η έκδοση αυτή αποτελεί το τραγικό πανόραµα των ανήκουστων εγκληµάτων του
ναζισµού στην Ελλάδα. Είναι ο χάρτης µε τα ανοσιουργήµατα του εθνικοσοσιαλισµού.
Μελετώντας τα κείµενα και παρατηρώντας τις φωτογραφίες, του τότε και του σήµερα,
διαπιστώνει κανείς πως όµορφα χωριά µετεβλήθησαν σε τόπους θυσίας και µαρτυρίου.
Πως πλατείες, δρόµοι, σπίτια, σχολεία, γεφύρια, πεζούλια, καλντερίµια, µονοπάτια και
γιδόστρατες έγιναν τόποι σφαγείου. Και όλα αυτά... εις το όνοµα του Τρίτου Ράιχ. Πώς
ένας πολιτισµένος λαός-ο γερµανικός- έφθασε να διαπράττει, «υπό τας διαταγάς» του
Χίτλερ, βαρβαρότητες που δεν έχουν διαπράξει ούτε τα πλέον άγρια ζώα της ζούγκλας!
«Ήταν η στρατιωτική φιλοσοφία ενός ολοκληρωτικού και απάνθρωπου καθεστώτος που
τιµωρούσε έναν κατακτηµένο λαό επειδή τόλµησε να υπερασπισθεί την εθνική και την
προσωπική αξιοπρέπεια. Η φρίκη αυτή θα σηµαδεύει διά βίου όλους τους επιζήσαντες και
θα χαράξει για πάντα τη φυσιογνωµία του τόπου µας» τονίζει ο Πρόεδρος της
Δηµοκρατίας Κάρολος Παπούλιας στον πρόλογο της έκδοσης.
Μιλάµε για ένα λεύκωµα-µνηµόσυνο διαρκές. Για ένα ντοκουµέντο θηριωδίας. Για ένα
µάθηµα Ιστορίας µε θέµα το αποκρουστικό πρόσωπο του Χιτλερισµού.
Το δίκτυο των µαρτυρικών πόλεων και χωριών απαρτίζουν: Άγιος Δηµήτριος Ιωαννίνων,
Αγριά Μαγνησίας, Νέα Αγχίαλος Μαγνησίας, Αετός Μαγνησίας, Αίγιο Αχαΐας, Αµφίπολις
Σερρών, Άµφισσα Φωκίδας, Ανατολικό Σελίνου Χανίων, Ανώγεια Ρεθύµνου, Βέρµιο
Κοζάνης, Βιάννος Ηρακλείου, Βουκόλια Χανίων, Γαλαξίδι Φωκίδας, Γραβιά Φωκίδας,
Δίστοµο Βοιωτίας, Δοξάτο Δράµας, Δράµα, Έλειο Προνών Κεφαλλονιάς, Ζάρος Ηρακλείου,
Θεραπνά Λακωνίας, Ιεράπετρα Λασιθίου, Καλάβρυτα Αχαΐας, Κάνδανος Χανίων, Κάρλα
Μαγνησίας, Κεντρικό Ζαγόρι Ιωαννίνων, Κλεισούρα Καστοριάς, Κοµµένο Άρτας, Κουρήτες
Ρεθύµνου, Κρούσωνας Ηρακλείου, Λάµπη Ρεθύµνου, Λεβίδιο Αρκαδίας, Λέχοβο Φλώρινας,
Λιδωρίκιο Φωκίδας, Μουσούρων Χανίων, Μήθυµνα Χανίων, Νίκαια Αττικής, Παραµυθιά
Θεσπρωτίας, Παρνασσός Φωκίδας, Πέραµα Ιωαννίνων, Πέρασµα Φλώρινας, Ποταµιά
Λάρισας, Σέρβια Κοζάνης, Συβρίτος Ρεθύµνου, Τριταία Αχαΐας, Τσαριτσάνη Λάρισας,
Τυλισός Ηρακλείου, Τυµπάκι Ηρακλείου, Τυµφηστός Φθιώτιδας ,Υπάτη Φθιώτιδας,
Χορτιάτης Θεσσαλονίκης.
With the support of the “Europe for citizens programme” of the European Union
Municipality of Haidari
Str. Karaiskaki 138 & Epavleos 2
ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - SELECTION OF PHOTOGRAPHS

Το παιδικό παραµύθι ως µέσο διδακτικής κουλτούρας/πολιτισµού

paneliakos society of new york πανηλειακος συλλογος νεας υορκης

Β ι β λ ί α για παιδιά & εφήβους µε θέµα τη Σ χ ο λ ι κ ή Β ί α (bullying

∆ηµοπρατείται το ΚΕΛ στο Πλατύ Χωράφι

Κατεβάστε το PDF αρχείο

ιουνιος 2013 - Βουργαρέλι Άρτας

"Νεωτερικό Κράτος και Ολοκληρωτισμός".

εδώ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

λογοτεχνια 2001-2014

ΕΥΡ ΠΑΪΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ - Institute of European Integration and Policy

ΑΦΟΙ ΠΛΑΤΗ Ο.Ε. ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΩΝ