1ο ΕΠΑΛ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ

1ο ΕΠΑΛ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ
Σχολικό Έτος: 2010 - 2011
Σχολική Δραστηριότητα: ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Τίτλος Προγράμματος:
«ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ»
Εκπαιδευτικός: Ρόμπολας Περικλής, ΠΕ14.06 Νοσηλευτής
Μαθητική Ομάδα: Στο πρόγραμμα συμμετείχαν τμήματα του Τομέα Υγείας και Πρόνοιας ως εξής:
α/α
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Επώνυμο
ΑΒΤΣΙΔΟΥ
ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ
ΓΚΡΙΤΖΕΠΗ
ΔΕΛΛΑΡΗ
ΖΕΝΕΛΑΚΟΥ
ΚΑΜΠΟΥΡΗ
ΚΑΝΑΒΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
ΚΥΡΙΤΣΗ
ΣΙΟΡΟΒΙΓΚΑ
ΔΟΥΡΔΟΥΡΗ
ΖΕΝΕΛΑΚΟΥ
ΚΑΓΚΕΛΙΔΟΥ
ΛΩΛΟΥ
ΝΗΣΩΤΑΚΗ
Όνομα
ΒΕΡΟΝΙΚΑ
ΜΑΡΙΑ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ
ΣΤΑΜΑΤΙΑ
ΙΣΙΛΝΤΑ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
ΑΡΓΥΡΩ
ΕΛΕΝΗ
ΔΗΜΗΤΡΑ
ΦΑΝΟΥΡΙΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΡΟΜΙΝΑ
ΣΟΥΖΑΝΑ
ΑΓΓΕΛΙΚΗ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
Τάξη
Β
Β
Β
Β
Β
Β
Β
Β
Β
Β
Γ
Γ
Γ
Γ
Γ
Τμήμα
Β6
Β6
Β6
Β6
Β6
Β6
Β6
Β6
Β6
Β7
Γ7
Γ7
Γ7
Γ7
Γ7
 Η επιλογή του θέματος:
Σε ένα ευαίσθητο θέμα όπως αυτό των εξαρτησιογόνων ουσιών (ναρκωτικά, αλκοόλ,
κάπνισμα) οι μαθητές/ριες μέσα από τη δική τους πραγματικότητα θα μπορούσαν να
παρακινηθούν και να βρουν αιτίες, να ερμηνεύσουν στάσεις και συμπεριφορές, αλλά και να
ανακαλύψουν αλήθειες και ψέματα σχετικά με ένα θέμα που βρίσκεται στην καθημερινότητά
τους. Η διερεύνηση των αιτίων που οδηγούν στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (νικοτίνη,
αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες) και η αναζήτηση των προβλημάτων που δημιουργούν στο
άτομο σε βιοψυχοκοινωνικό επίπεδο είναι το πρώτο σκέλος που αποτέλεσε την ώθηση για
προβληματισμό. Επιπρόσθετα η διερεύνηση τρόπων αντιμετώπισης και διεξόδων έναντι
των προβλημάτων που προκαλεί η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και μια προσπάθεια για
αναζήτηση του μαθητικού πληθυσμού που είναι καπνιστές και κάνουν χρήση αλκοόλ αλλά
και του υπόβαθρου της επιλογής όπως προκύπτει ήταν κάποιοι άλλοι παράμετροι. Τέλος η
αναζήτηση των χαρακτηριστικών των ατόμων που κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών
καθώς και οι ευθύνες και ο ρόλος της οικογένειας και της κοινωνίας ευρύτερα ως
υποστηρικτικό περιβάλλον υπήρξαν τα σημεία της απαρχής για προβληματισμό και έρευνα.
Οι παιδαγωγικοί στόχοι που τέθηκαν συνοψίζονται στην προσέγγιση της ερευνητικής
μεθοδολογίας στο χώρο των επιστημών υγείας, την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και του
πνεύματος διερευνητικής προσέγγισης προβλημάτων του ατόμου και της κοινότητας, την
ανάπτυξη του ομαδοσυνεργατικού τρόπου προσέγγισης ζητημάτων υγείας και πρόνοιας και
τέλος στην άσκηση στις τεχνικές επικοινωνίας (παραδοσιακές και σύγχρονες) αναφορικά με
προβλήματα υγείας κοινού ενδιαφέροντος σε επίπεδο ατόμου ή κοινότητας.
 Παιδαγωγικές δραστηριότητες:
Κατά την έναρξη του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές συναντήσεις
διαπίστωσης σκοπού και στοχοθεσίας, ενώ έγινε παράθεση των παραμέτρων του θέματος
(Κάπνισμα – Αλκοόλ – Ναρκωτικά) μέσω της μεθόδου «Καταιγισμού Ιδεών». Στη συνέχεια
καθορίστηκαν ομάδες μαθητών ανά θεματική ενότητα και δόθηκαν κατευθυντήριες οδηγίες
παράλληλα με τη συμβουλευτική.
Στην πορεία αναζητήθηκαν πηγές γνώσης επί των θεματικών ενοτήτων (χώροι και
τρόποι καταγραφής), ενώ συλλέχθηκε και οργανώθηκε το πληροφοριακό υλικό (έντυπο και
ηλεκτρονικό). Επιπρόσθετα, έλαβε χώρα ο σχεδιασμός της ερευνητικής δράσης που θα
εξελισσόταν στο 1Ο ΕΠΑΛ Άνω Λιοσίων, με κατάρτιση ανώνυμων ερωτηματολογίων κατά
ομάδα εργασίας (Κάπνισμα – Αλκοόλ).
Στη συνέχεια, λήφθηκαν τα δεδομένα της έρευνας τα οποία επεξεργάστηκαν,
αναλύθηκαν και τεκμηριώθηκαν στατιστικά ενώ παράλληλα οι μαθητές/ριες ήρθαν σε
επαφή με την προσφορά και τις δράσεις σε επίπεδο πρόληψης – ενημέρωσης –
θεραπευτικής αντιμετώπισης εφήβων, νέων και ενηλίκων του Κέντρου «Φαέθων» και του
ΟΚΑΝΑ. Στα πλαίσια επίσης της ευαισθητοποίησης του μαθητικού πληθυσμού, οι
συμμετέχουσες μαθήτριες αναζήτησαν εικόνες και δημιούργησαν εικονογραφημένα
φυλλάδια προβληματισμού.
 Αποτελέσματα Έρευνας:
Από το σύνολο του δείγματος των 30 μαθητών, το 70% δήλωσε ότι καταναλώνει αλκοόλ
με έναρξη την ηλικία μεταξύ 14 – 15 ετών στην πλειοψηφία του. Η συχνότητα κατανάλωσης
για το 55% των ερωτηθέντων είναι 1 μέρα τη βδομάδα και ποσό 1-2 ποτήρια και σε
ποσοστό 45% 2 μέρες τη βδομάδα με χρήση 2-4 ποτηριών αλκοόλ. Από αυτό το ποσοστό
οι μαθητές κατά 30% καταναλώνουν αλκοόλ παρασυρόμενοι από τη περιέργεια, σε
ποσοστό 50% γιατί πίνουν οι φίλοι τους και σε ποσοστό 10% γιατί τους δίνει στυλ. Από την
μια πλευρά δηλώνουν σε ποσοστό 65% ότι το αλκοόλ τους προσφέρει γευστική
ικανοποίηση, ενώ σε ποσοστό 10% και 15% αντίστοιχα αποκομίζουν ψυχική ευχαρίστηση
και συντροφιά από αυτό. Από την άλλη πλευρά σε ποσοστό 86% φαίνεται ότι κατανοούν το
κίνδυνο για ενδεχόμενα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκληθούν, ενώ το 7% θεωρεί
ότι η επιβάρυνση είναι οικονομικής φύσης και άλλο τόσο ποσοστό ότι αισθητικά τους
επιβαρύνει το αλκοόλ λόγω της χαρακτηριστικής οσμής που αποδίδει στο καταναλωτή. Το
σημαντικό σημείο είναι ότι κατά 100% οι μαθητές που καταναλώνουν αλκοόλ έχουν εύκολη
πρόσβαση στο αλκοόλ κατά την παρουσία τους σε χώρους ψυχαγωγίας κάτι που δείχνει ότι
τα ηλικιακά όρια που νομικά ορίζονται μάλλον δεν τηρούνται.
Από την άλλη πλευρά, στο σύνολο των ερωτηθέντων το 40% δήλωσε ότι ανήκουν
στους καπνίζοντες. Οι καπνιστές δηλώνουν ότι καπνίζουν έως 10 τσιγάρα την ημέρα σε
ποσοστό 62% και σε ποσοστό 38% πάνω από 10 τσιγάρα που φτάνουν ακόμη και στη
χρήση ενός πακέτου τσιγάρων. Η ηλικία των 15 ετών δηλώνεται ως έναρξη του
καπνίσματος σε πολύ μεγάλο ποσοστό της τάξης του 90%. Επιπρόσθετα, οι μαθητές
δηλώνουν ότι ξεκίνησαν το κάπνισμα επηρεαζόμενοι από τους φίλους τους σε ποσοστό
44%, το 26% δηλώνει ότι τα προβλήματα της καθημερινότητας είναι η αιτία, το 20%
επικαλείται τη περιέργεια και το 10% αναφέρεται στην υιοθέτηση ενός «στυλ» που
προσδίδει το κάπνισμα. Επιπλέον οι καπνιστές απολαμβάνουν τη γευστική ικανοποίηση
και την ευχαρίστηση του καπνού σε ποσοστό 68%, τη συντροφικότητα που προσφέρει σε
ποσοστό 22% και την ενίσχυση της αυτοεικόνας τους σε ποσοστό 10%. Βέβαια
αναγνωρίζουν κατά 80% τα πιθανά αναπνευστικά προβλήματα που δύναται να
προκληθούν, σε ποσοστό 90% αποδέχονται ότι δυσκολεύονται από τις οικονομικές
απαιτήσεις για την αγορά τσιγάρων και το 48% συμφωνεί ότι η δυσάρεστη μυρωδιά του
καπνού είναι δεδομένη. Φυσικά υπάρχει και το 12% που δεν διακρίνει καμία αρνητική
επίπτωση από το κάπνισμα. Τέλος όλοι οι μαθητές που καπνίζουν δηλώνουν ότι η αγορά
τσιγάρων είναι η πολύ εύκολη υπόθεση καθώς δεν συναντούν ιδιαίτερη δυσκολία στην
αγορά καπνού και τσιγάρων.
 Εντυπώσεις ομάδας:
Στα πλαίσια του συγκεκριμένου προγράμματος σχολικής δραστηριότητας δόθηκε η
ευκαιρία στους μαθητές να προσεγγίσουν ένα ευαίσθητο θέμα που απασχολεί τόσο τους
ίδιους όσο και τους συμμαθητές τους, υπό το πρίσμα στοιχείων και χαρακτηριστικών της
πραγματικότητας και καθημερινότητάς τους που δεν γνώριζαν ή δεν είχαν κατανοήσει.
Αναζήτησαν, βρήκαν και παρουσίασαν δεδομένα σχετικά με τις εξαρτησιογόνες ουσίες
(νικοτίνη, αλκοόλ, ναρκωτικά), την αιτιοπαθογένεια, τις δράσεις και τις συνέπειες των
εξαρτήσεων και διερεύνησαν τους τρόπους αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών. Μέσα
από τη δική τους ματιά θέλησαν να προβληματίσουν συνομηλίκους τους που καπνίζουν ή
καταναλώνουν αλκοόλ, μα περισσότερο προβληματίστηκαν οι ίσοι για τους εαυτούς τους.
Παράλληλα όμως κατανόησαν τη σημασία της ερευνητικής μεθοδολογίας και
δραστηριότητας ως τρόπου συλλογής, οργάνωσης και αξιοποίησης δεδομένων που
οδηγούν στη παρατήρηση και τη περαιτέρω δράση.