E. Φράγκου - Επίδραση της ΕΠΟ στην ενδοθηλιακή ανεμία

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ
ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗΣ ΣΤΗΝ
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΦΡΑΓΚΟΥ ΕΛΕΝΗ
ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ
type I cytokine superfamily
166 αμινοξέα, 4 α-έλικες
ΜΒ: 30-40 kDa
ΠΑΡΑΓΩΓΗ:
Ήπαρ:
ηπατοκύτταρα (έμβρυο)
Νεφρός:
Διάμεσα Περισωληναριακά Κύτ.
(>18η βδομάδα)
Brines M et al PNAS 2008;105:10925
ΕΡΕΘΙΣΜΑ:
Αναιμία, Υποξία
Hypoxia-Inducible Factor (HIF)
Ρυθμιστικός παράγοντας
που ενεργοποιεί γονίδια
σε απάντηση
στο στρες κ την υποξία
1 β-υπομονάδα (πυρήνας)
2 α-υπομονάδες
HIF-1a
VEGF
HIF-2a
EPO
Διάμεσα
Περισωλ. Κύτ.
Μυελός των Οστών
Αρχέγονο Αιμοποιητικό Κύτταρο
ομοδιμερές
Δομική
αλλαγή
Noguchi CT et al. Expert Rev Mol Med 2011;10:e36
Αρχέγονο Αιμοποιητικό Κύτταρο
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΑΠΟΠΤΩΣΗΣ (ΕΠΙΒΙΩΣΗ)
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ
ΕPOR και σε άλλα κύτταρα
Noguchi CT et al. Expert Rev Mol Med 2011;10:e36
ΕPOR και σε άλλα κύτταρα
16 nM
0.2 nM
CD131
ΟΜΟΔΙΜΕΡΕΣ
ΕΤΕΡΟΔΙΜΕΡΕΣ
Brines et al. Mol Medicine 2011
Επιβίωση και Ανάπτυξη
στα Αρχέγονα Αιμοποιητικά Κύτταρα
Επιβίωση και Ανάπτυξη
και στα άλλα κύτταρα
ΚΑΡΔΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΝΕΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΤISSUE PROTECTIVE RECEPTOR (TPR)
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ;;
Τι είναι Ενδοθηλιακή
Λειτουργία;
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
ΑΓΓΕΙΑ:
Έσω – Μέσος – Έξω Χιτώνας
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
Έσω Χιτώνας
ΗΜΙΔΙΑΠΕΡΑΤΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ
ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΟΡΓΑΝΟ
1-6x1013 κύτταρα, 1 kg, 1-7 m²
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ:
Στόχος CVD-RF
CVD
Αίτιο :
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Επάγει κ επιταχύνει την Αθηροσκλήρυνση
Καρδιαγγειακή Νοσηρότητα-Θνητότητα
Πρόοδος CKD κ.ά
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
(Αγγειοσύσπαση – Αγγειοδιαστολή)
2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ VSMC
(Υπερπλασία – Απόπτωση)
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
(Πήξη – Ινωδογονόλυση)
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
(Μόρια Προσκόλλησης)
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
Πολλές μελέτες,
«ΕΠΙΔΡΑΣΗ EΠO ΣΤΗΝ
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ»
με αντικρουόμενα
αποτελέσματα
Καλλιέργειες Ενδοθηλιακών Κυττάρων
Ζωικά Μοντέλα
Άνθρωπο
EΠO KAI
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
2. ΑΠΟΠΤΩΣΗ
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ-ΑΓΓΕΙΟΣΥΣΤΟΛΗ
Shimokawa H. J Mol Cell Cardiol 1999;31:23
ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ (ΝΟ)
ADMA
(cGMP)
Shimokawa H. J Mol Cell Cardiol 1999;31:23
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΤΟΝΟΥ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
FLOW-MEDIATED DILATION
(Ενδοθηλιοεξαρτώμενη
Αγγειοδιαστολή
Βραχιονίου Αρτηρίας)
ΜΕΤΡΗΣΗ
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ
ΝΟ
eNOS
ADMA
ET-1
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
Η ΕΠΟ ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΤ-1
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ:
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΠΟ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΠΟ
ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ EC
PCR ET-1
ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΕΠΟ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ
ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ
ΣΤΟ EC
Banerjee et al. Kidney Intern 2000; 57: 1895
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΥΠΕΡΕΚΦΡΑΣΗ EPOR ΣΤΑ EC Κ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ eNOS
ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ EC ΑΡΤΗΡΙΑΣ
Φυσιολογική pO2
Μειωμένη pO2
ΕPO ΕPO +
Belesin-Cokic et al.Blood 2004; 104: 2073
EΠΟ KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΑΥΞΗΣΗ ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟΥ ΑΖΩΤΟΥ
Στεφανιαία Αρτηρία
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Ι/Ε
Control vs EPO πριν την Ε
Αποκλειστική εναπόθεση
EPO σε EC
Αύξηση της eNOS
Mihov D et al. Eur J Cardiothor Surg 2009;35:839
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ
Control
SAH
SAH
+ Placebo
SAH
+ EPO
Ζωικό Μοντέλο SAH
ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ
Chen G et al. Cytokine 2009; 45: 162
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΔΟΜΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ EC
CONTROL
DM EPO(-)
DM EPO(+)
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΔ
Electron-Immunocytochemistry
Υποκυττάρια Κατανομή eNOS σε Βασική Αρτηρία
Loesch A et al. Angiology 2010; 61: 405
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΩΝ
15 ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΧΝΝ κ Αναιμία
12000 Εpo / 15d
Fujiwara N et al. Intern Med 2011; 50: 1929
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΩΝ
30 ασθενείς με ΧΝΝ
(20 ΣΔ2)
Darbepoetin-a για 4 wks
ΒΕΛΤΙΩΣΗ FMD
Mohler ER et al.Vasc Medicine 2011; 16: 183
EΠO KAI ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΤ-1
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΝ TPR
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ eNOS
ΑΥΞΗΣΗ ΝΟ
ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ FMD
ΔΟΜΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ EC
J Cell Physiol 2011; 226: 3330
EΠO KAI
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
2. ΑΠΟΠΤΩΣΗ
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΟΠΤΩΣΗΣ
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΑΓΓΕΙΑΚΑ
EC ΑΡΟΥΡΑΙΟΥ
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ
ΕΠΙΒΙΩΣΗ EC
ΔΙΑΣΠΑΣΗ DNA
(Απόπτωση EC)
Chong ZZ et al.Br J Pharmacol 2007; 150: 839
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΟΠΤΩΣΗΣ
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ SAH
Ανοσοϊστοχημεία TUNEL
Βασική Αρτηρία
Control
SAH
+ Placebo
SAH
ΑΠΟΠΤΩΤΙΚΟΣ
ΔΕΙΚΤΗΣ
SAH
+ EPO
Chen G et al. Cytokine 2009; 45: 162
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΟΠΤΩΣΗΣ
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ SAH
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ;;;
Western Blot για
JAK2, STAT3
ΑΥΞΗΣΗ
JAK2 / STAT3
Chen G et al. Cytokine 2009; 45: 162
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
Η eNOS ΤΩΝ EC ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ
eNOS:
EC, Μυοκαρδιακά Κύτταρα
CONTROL + EPO
CONTROL + EPO
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ EΠO
ΜΟΝΟ ΣΤΟ EC
ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΑ ΖΩΑ
ΕΚΦΡΑΣΗ EPOR ΚΥΡΙΩΣ
ΣΤΑ EC Κ HC
ΔEpoR + EPO
Ανοσοϊστοχημεία για eNOS
ΙΣΧΑΙΜΙΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ
Teng R et al. Basic Res Cardiol 2011; 106: 343
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
Η eNOS ΤΩΝ EC ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ
ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΑ ΖΩΑ
ΕΚΦΡΑΣΗ EPOR ΣΤΑ EC
CONTROL + EPO
CONTROL + EPO
ΔEpoR + EPO
Ανοσοϊστοχημεία για eNOS
ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΕΙΑ ΓΙΑ
eNOS
ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ
Η eNOS ΤΩΝ EC
EINAI ΑΡΚΕΤΗ ΓΙΑ ΝΑ
ΚΑΤΑΣΤΕΙΛΕΙ ΤΗΝ
ΑΠΟΠΤΩΣΗ
Teng R et al. Basic Res Cardiol 2011; 106: 343
EΠO KAI ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΥΠΕΡΕΚΦΡΑΣΗ EPOR ΣΕ EC
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ
ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
eNOS
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΑΠΟΠΤΩΣΗΣ
ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
Peterson TE et al. Br J Pharmacol 2007; 150: 823
EΠO KAI
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
2. ΑΠΟΠΤΩΣΗ
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
ΒΛΑΒΗ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ
ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ
Εκτεθειμένες
Υπενδοθηλιακές Δομές
Τοποθέτηση vWF (EC)
Συσσώρευση ΑΜΠ
ΠΗΞΗ - ΙΝΩΔΟΓΟΝΟΛΥΣΗ
Shimokawa H. J Mol Cell Cardiol 1999;31:23
EΠO KAI ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
20 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΠΟ ΑΜΚ, 50 U/Kg/Σ EΠO, 4 wks
Borawski J et al. Clin Apllic Thromb Hemost 2002; 8:77
EΠO KAI ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
20 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΠΟ ΑΜΚ, 50 U/Kg/Σ EΠO, 4 wks
50% Αύξηση PAI-1, 15% Αύξηση TM
ανεξάρτητα ΑΠ, Hb, ΑΜΠ
Borawski J et al. Clin Apllic Thromb Hemost 2002; 8:77
EΠO KAI ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
38 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΠΟ ΑΜΚ, 12Μ
ΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ,
ΧΩΡΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ
Pawlak K et al.Thrombosis Res 2007; 120: 797
EΠO KAI ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
Η eNOS ΑΝΤΙΡΡΟΠΕΙ ΤΗΝ ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΤΑΣΗ
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
ΘΡΟΜΒΩΣΗΣ
DARBEPOETIN-a
ΠΑΡΑ ΤΗΝ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ
ΜΕΙΩΣΗ P-Selectin
ΑΥΞΗΣΗ eNOS
Lindenblatt N et al. Arterioscl Thromb Vasc Biol 2007; 27: 1191
EΠO KAI ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗΣ
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ EC
Η ΟΠΟΙΑ, ΟΜΩΣ, ΑΝΤΙΡΡΟΠΕΙΤΑΙ
ΑΠΟ ΤΗΝ
ΑΥΞΗΣH ΤΗΣ eNOS
EΠO KAI
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
2. ΑΠΟΠΤΩΣΗ
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
ΦΛΕΓΜΟΝΗ
EΠO ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΜΟΡΙΩΝ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ
ΜΟΝΤΕΛΟ Ι/Ε ΚΑΡΔΙΑΣ
ΕΠΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ Ι
RT-PCR για ICAM-1
ΑΥΞΗΣΗ ICAM
ΣΤΗΝ Ε
ΑΛΛΑ
ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΑΥΞΗΣΗ
ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ
Liu X et al. Life Sci 2006; 78: 2255
EΠO ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΟΥΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ
ΜΟΝΤΕΛΟ Ι/Ε ΚΑΡΔΙΑΣ
ΛΙΓΟΤΕΡΗ
ΑΥΞΗΣΗ ICAM
ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ
ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ
PMN ΔΙΗΘΗΣΗ
Liu X et al. Life Sci 2006; 78: 2255
EΠO ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΟΥΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ
ΑΟΡΤΗ
ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΥ
(5/6 ΝΕΦΡΕΚΤΟΜΗ)
Ανοσοϊστοχημεία για
Μακροφάγα σε Αορτή
ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΔΙΗΘΗΣΗ
ΜΑΚΡΟΦΑΓΩΝ
Ανοσοϊστοχημεία για Μακροφάγα
Toba H et al. Eur J Pharmacol 2011; 656: 81
EΠO ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΟΥΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ
ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΥ
(5/6 ΝΕΦΡΕΚΤΟΜΗ)
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ;;;
Western Blot
για κινάσες (ΑΚΤ)
ΑΥΞΗΣΗ ΑΚΤ
ΑΥΞΗΣΗ eNOS
Toba H et al. Eur J Pharmacol 2011; 656: 81
EΠO ΚΑΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ
ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
ΜΕΙΩΣΗ
ΜΟΡΙΩΝ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ
ΑΥΞΗΣΗ eNOS
ΜΕΙΩΣΗ
ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΟΥΣ
ΔΙΗΘΗΣΗΣ
Burger D et al. Curr Mol Pharmacol 2009; 2: 56
EΠO KAI
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
1. ΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΝΟΣ
2. ΑΠΟΠΤΩΣΗ
3. ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ
4. ΦΛΕΓΜΟΝΗ
5. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ
ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ
J Arterioscler Thromb Vasc Biol 2005;25:883-886
ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
De novo
ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
Φυσιολογικά: Ενδομήτριο
Παθολογικά: Ισχαιμία
Καρκίνος
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΑ (EC)
Μετανάστευση,
Υπερπλασία
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΑ ΠΡΟΓΟΝΙΚΑ
(EPC)
Μετανάστευση από ΜΟ
Υπερπλασία
Ενσωμάτωση σε ισχαιμική εστία
In situ Διαφοροποίηση σε EC
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΑ
ΠΡΟΓΟΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ(EPC)
Ορισμός(;;)
ΑΤΡΑΚΤΟΜΟΡΦΑ ΚΥΤΤΑΡΑ
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ:
θετικοί για
αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα
και ενδοθηλιακά κύτταρα
(CD34, CD133, VEGFR2)
«ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΕΣ
ΑΙΜΑΓΓΕΙΟΒΛΑΣΤΕΣ»
Περιφερικό Αίμα
Μυελός των Οστών
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΑ
ΠΡΟΓΟΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ(EPC)
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΙ RF: ΜΕΙΩΣΗ EPC
ΜΕΙΩΣΗ EPC: CVD Θνητότητας – Νοσηρότητας
ΑΥΞΗΣΗ EPC (ζώα, άνθρωπο): Βελτίωση Κλινικών Παραμέτρων
Umemura T et al. J Pharmacol Sci 2008; 108: 1
A. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EC
EPO ΣΤΑ ΕC
Δομή
Μετανάστευση
Αναστομώσεις,
Capillary-like Δομές
Ribatti et al. Blood 1999; 93: 2627
A. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EC
Αύξηση πυκνότητας Τριχοειδών
σε Ισχαιμικό Ιστό
Αύξηση του VEGF
Wastenbrink BD et al. Cardiovasc Drugs Ther 2008; 22: 265
B. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EPC
Αύξηση EPC στον ΜΟ
Αύξηση Κινητοποίησης EPC στην Περιφέρεια
Heeschen et al. Blood 2003; 102: 1340
B. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EPC
Στα Νεοαγγεία,
Αυξάνει τα BM-Derived EC
ΑΥΞΗΣΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ
EPC (HOMING)
ΣΤΗΝ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΕΣΤΙΑ
Westenbrink BD et al. Eur Heart J 2007; 28: 2018
B. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EPC
ΑΥΞΗΣΗ ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ
Μοντέλο Νεοαγγειογένεσης λόγω φλεγμονής
EPO (-)
EPO (+)
Heeschen et al. Blood 2003; 102: 1340
B. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EPC
ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ ΑΚΡΟΥ
ΑΥΞΗΣΗ ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ
ισχαιμικού άκρου
Συσχέτιση με αριθμό EPC
Heeschen et al. Blood 2003; 102: 1340
B. ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ από EPC
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΩΝ
Darbepoetin-a για 4 wk
30 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΧΝΝ (20 ΣΔ2)
Mohler ER et al. Vasc Med 2011; 16: 183
ΑΡΑ…
ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ
ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΗ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Αύξηση eNOS
Καταστολή Απόπτωσης
Αγγειογένεση
Ιστική Αναδόμηση
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ
ΜΕΛΕΤΕΣ:
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
Riksen N et al. Trends Pharmacol Sci 2008;29:258
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
1. «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ» ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΕΣ
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
1. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΠΟ
ASIALO-EPO
CARBAMOYLATED–EPO(CEPO)
ARA290 (πεπτίδιο)
S100E: mt ΕΠΟ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΜΟΝΟ
ΣΤΟΝ ΤPR
ΙΣΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΧΩΡΙΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Cerami HC et al. J Investig Med 2011; 59: 1073
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ΕΧΕΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
ΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ
ΣΤΗΝ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ;;;
TA EPC
1. ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΝΕΟΑΓΓΕΙΑ
2. ΕΠΑΓΟΥΝ ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
3. ΕΥΚΟΛΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΑ
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Έσω
χιτώνας
Νεοαγγείου
Lin RZ et al. Blood 2011; 118: 5420
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΥΔ ΧΟΡΗΓΗΣΗ EPC
ΝΕΟΑΓΓΕΙΑ
ΑΥΞΗΣΗ ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗ
ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ;;;
Lin RZ et al. Blood 2011; 118: 5420
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τροποποίηση Γονιδίου Epo
ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΗ p.os
Ενεργοποίηση
Γονιδίου EPO
ΣΥΣΤΗΜΑ ON-OFF
Δεν παράγουν ΕPΟ
Παράγουν EPO
ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΠΟ
Lin RZ et al. Blood 2011; 118: 5420
2. ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΣΥΣΤΗΜΑ «ON-OFF»
ΣΕ ΖΩΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΝΑ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗ
ΣΤΗΝ ΑΝΑΙΜΙΑ ΤΗΣ ΧΝΝ
ΧΩΡΙΣ ΕΝΕΣΙΜΗ ΕΠΟ
ΕΞΑΙΤΙΑΣ
ΤΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ EPC
ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΗ p.os
(-) (-) (+) (+) (-) (-)
Lin RZ et al. Blood 2011; 118: 5420
Τελειώνοντας …
Η ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ:
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ eNOS
ΚΑΤΑΣΤΕΛΛΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΠΤΩΣΗ
ΕΠΑΓΕΙ ΤΗΝ ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ
ΕΠΑΓΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ:
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ
ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΕΠΟ ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
«ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ»
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ EC
ΧΡΗΣΗ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ EC
ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
Ευχαριστώ !!