ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΙΡΑΝ-ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 108 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ παρασημοφορεί τον Μπασσάρ αλ Άσαντ στις 2 Οκτωβρίου 2010 στην Τεχεράνη. Για το συριακό καθεστώς του Άσαντ, ο προσανατολισμός προς το Ιράν είναι μονόδρομος για την παραμονή του στην εξουσία εξαιτίας των πιέσεων των Σύριων διαδηλωτών, της τουρκικής στάσης και των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας. Το Ιράν επιδιώκει με τη βοήθεια του συριακού καθεστώτος να παίξει το ρόλο του προστάτη των σιιτών μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή ως μέσο για την εφαρμογή της εθνικής «επεκτατικής» του πολιτικής. Το συριακό καθεστώς Άσαντ είναι ο πνεύμονας του Ιράν και η καρδιά της οργάνωσης Χεζμπολάχ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Γράφει ο Άρεφ Αλομπέιντ 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 109 Η όξυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο παρατάξεων του κόμματος Μπαάθ στο Ιράκ και στη Συρία και συγκεκριμένα μεταξύ του σουνίτη Ιρακινού προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν και του Αλαουΐτη Σύριου προέδρου Χαφέζ Αλ Άσαντ, η άνοδος του αρχηγού της ισλαμικής επανάστασης Αγιατολάχ Χομεϊνί στην εξουσία το 1979, η υπογραφή της συμφωνίας του Καμπ Ντέιβιντ, που απέβαλε την Αίγυπτο από το μέτωπο της αραβοϊσραηλινής διένεξης και η ανάγκη της συριακής ηγεσίας για ένα νέο σύμμαχο στην αντιμετώπιση του ισραηλινού κινδύνου ήταν οι παράγοντες που οδήγησαν στην προσέγγιση και στην ενίσχυση των σχέσεων Δαμασκού-Τεχεράνης. Με το ξέσπασμα του πολέμου Ιράκ-Ιράν (1980-1988) το καθεστώς του Χαφέζ Αλ Άσαντ έκανε κατάφωρη τη φιλοϊρανική πολιτική του υποστηρίζοντας την Ισλαμική Δημοκρατία τού Ιράν κατά του αραβικού Ιράκ. Η αναστολή της λειτουργίας του ιρακινού αγωγού ΚιρκούκΜπανγιάς στη Μεσόγειο, που προκάλεσε μεγάλη ζημιά στο Ιράκ κατά τη διάρκεια του πολέμου, απέδειξε πόσο ουσιαστική και χρήσιμη ήταν η στήριξη του Ιράν από το Σύριο ηγέτη Άσαντ. Οι σχέσεις του ιρανικού και του συριακού καθεστώτος διακρίνονται από την ιδιαιτερότητα της διαφορετικής ιδεολογίας, καθώς το συριακό είναι κοσμικό καθεστώς, ενώ το ιρανικό είναι ισλαμικό. Τα δύο καθεστώτα ενώνονται με κοινά και αμοιβαία συμφέροντα και κοινούς αντιπάλους (ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιράκ της εποχής του Σαντάμ Χουσεΐν). Παρά τη μεγάλη οικονομική ανισότητα των δύο χωρών, αυτές, ως ισότιμοι πολιτικοί σύμμαχοι, προχώρησαν στην ισχυροποίηση των σχέσεών τους μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003. Η απαλλαγή του Ιράν από δύο παραδοσιακούς αντιπάλους, με την κατάρρευση της στρατιωτικής δύναμης του Ιράκ και τη διάλυση του καθεστώτος των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, χάρισε στο Ιράν την ευκαιρία να ενισχύσει την γεωστρατηγική του θέση στον αραβικό κόσμο γενικά και τη Συρία ειδικά. Ο ισχυρός άξονας της συνεργασίας μεταξύ της Τεχεράνης και της Δαμασκού επεκτείνεται και εκτός των συνόρων των δύο κρατών και συμπεριλαμβάνει και το Λίβανο και την Παλαιστίνη. Η στήριξη της οργάνωσης Χεζμπολάχ –που ελέγχει τη σημερινή λιβανέζικη κυβέρνηση του Μεϊκάτι και κατά συνέπεια και το Λίβανο– και του κινήματος Χαμάς κατά του Ισραήλ, είναι μερικοί από τους κύριους παράγοντες της πολύμορφης συνεργασίας Συρίας-Ιράν. Παρά την πολυπλοκότητα των συμφερόντων και των επιρροών σχετικά με το ζήτημα του Χεζμπολάχ στο Λίβανο, οι δύο χώρες έφτασαν στο αποκορύφωμα της στρατηγικής συνεργασίας με τη στρατιωτική επιτυχία της Χεζμπολάχ κατά του Ισραήλ το 2006. Ο οικονομικός παράγοντας είναι εξίσου σημαντικός για την προσέγγιση των δύο καθεστώτων. Το Ιράν κατέστησε τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας προσιτά στη Συρία ενώ 110 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Ο Μπασσάρ αλ Άσαντ σε επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία σε ανέφελες εποχές στις 8 Μαΐου 2010, με τον Τούρκο πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ. μέχρι τότε η εισαγωγή τους απαγορευόταν από τις δυτικές χώρες. Έτσι, η συριακή αγορά έγινε πόλος έλξης των ιρανικών προϊόντων. Το Ιράν θεωρείται μια σημαντική πηγή ενέργειας για τη Συρία καθώς από το 2009 τα δυο κράτη υπέγραψαν συμφωνία βάσει της οποίας η Δαμασκός θα εισάγει 3 δις κυβικά φυσικού αερίου από την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Επίσης, η ιρανική κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα την κατασκευή αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου προς τη Συρία μέσω του ιρακινού εδάφους2. Ο έλεγχος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στη Συρία από τους Αλαουΐτες σιίτες, που ξεκίνησε το 1970 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ταυτίστηκε με τα πολιτικά συμφέροντα του Ιράν, με αποτέλεσμα η παραμονή του συριακού καθεστώτος στη εξουσία να προσκομίζει στην Τεχεράνη κέρδη στον πολιτικό και θρησκευτικό τομέα. Τα τελευταία χρόνια, η πολιτική της σιιτοποίησης του συριακού πληθυσμού, η πλειονότητα του οποίου είναι σουνίτες, αποδεικνύει την άριστο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ της «σιιτικής» ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και του συριακού καθεστώτος του Άσαντ. Η συμμαχία μεταξύ Τεχεράνης-Δαμασκού είναι μια ευέλικτη συμμαχία συμφερόντων, που επιβλήθηκε εξαιτίας των διεθνών και περιφερειακών συνθηκών που σχετίζονται με τα δύο κράτη. Αν και υπάρχουν πολιτικά και στρατιωτικά όρια που δεσμεύουν την κάθε πλευρά, τους παρέχεται ελευθερία κινήσεων και το περιθώριο για διπλωματικά ανοίγματα προς άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις. Αυτό φάνηκε από τη συριακή στάση στην κρίση του Μπαχρέιν, όπου η συριακή εξωτερική πολιτική ταυτίστηκε, αρχικά, με εκείνη των αραβικών χωρών του κόλπου. Επίσης, παρά τις σχέσεις της Συρίας με το Ιράν και Χεζμπολάχ και το κίνημα Χαμάς, η Δαμασκός ξεκίνησε μέσω της Τουρκίας διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για τα υψώματα του Γκολάν, γνωρίζοντας ότι η κίνηση αυτή θα προκαλούσε ενόχληση στους Ιρανούς. Με τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών η Συρία αναδείχθηκε ως πύλη του Ιράν στον Αραβικό κόσμο, ενώ το Ιράν θεωρείται ένα σημαντικό διαπραγματευτικό μέσο πίεσης στα χέρια του Άσαντ στις συνομιλίες ειρήνης μεταξύ της Δαμασκού και του Τελ Αβίβ. Ο ΙΡΑΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ Όσον αφορά την Αραβική Άνοιξη, αντιφατική είναι η στάση της ιρανικής κυβέρνησης. Στις περιπτώσεις της Αιγύπτου, της Λιβύης και του Μπαχρέιν, η Τεχεράνη στήριξε την ανατροπή των αυταρχικών καθεστώτων, ενώ στην περίπτωση της Συρίας υποστηρίζει το καθεστώς Άσαντ που αποδοκιμάζει η πλειοψηφία του συριακού λαού και μάλιστα υιοθετεί την επίσημη συριακή άποψη περί εξωτερικής συνωμοσίας3. Παρά αυτήν την επίσημη θέση της Τεχεράνης υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις μέσα στο Ιράν που διαφωνούν με την πολιτική της χώρας τους απέναντι στη συριακή κρίση, όπως ο πρώην πρόεδρος του Ιράν Χασιμί Ραφσεντζανί, που Συρία και Ιράν έφθασαν στο αποκορύφωμα της στρατηγικής συνεργασίας τους στον πόλεμο του Λιβάνου κατά του Ισραήλ το 2006. Είναι γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή της συριακής εξέγερσης η ιρανική ηγεσία στηρίζει το καθεστώς του Άσαντ με χρήματα, στρατιωτικό εξοπλισμό και πετρέλαιο. χαρακτηρίζει τα γεγονότα στη Συρία ως εξέγερση του λαού4. Επίσης, οι μεταρρυθμιστές του Ιράν εξέφρασαν τη στήριξή τους προς τα αιτήματα του συριακού λαού και χαρακτήρισαν τον Άσαντ ηγέτη που καθιστά τη χώρα του «καμένη γη» και καταστρέφει τον πλούτο του λαού εξαιτίας της δίψας του για εξουσία και παράλληλα ζήτησαν να σταματήσουν οι σφαγές αθώων πολιτών5. Ο μεταρρυθμιστής κληρικός Αγιατολάχ Μουχαμέντ Αλί Ντεστγίμπ θεώρησε αμαρτία την οικονομική ενίσχυση του συριακού καθεστώτος από την ιρανική κυβέρνηση με χρήμα για την καταστολή των διαδηλωτών που απαιτούν αλλαγές και μεταρρυθμίσεις6. Αν εξαιρέσουμε τη βοήθεια με τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς που έλαβε το καθεστώς Άσαντ πριν ξεκινήσει η εξέγερση7, η παρουσία του Ιράν στο εσωτερικό της Συρίας είναι έντονη από τη 15η Μαρτίου, (πρώτη ημέρα της κρίσης). Οι έλεγχοι που εφάρμοσαν οι τουρκικές αρχές, εξαιτίας του εμπάργκο που επιβλήθηκε σταδιακά στο Ιράν από τον ΟΗΕ για το πυρηνικό του πρόγραμμα από το 2007, αποκάλυψαν ότι το φορτίο ορισμένων ιρανικών αεροπλάνων που κατευθύνονταν προς τη Συρία ήταν στρατιωτικός εξοπλισμός και όπλα8. Είναι γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή της συριακής εξέγερσης η ιρανική ηγεσία στηρίζει το καθεστώς του Άσαντ με χρήματα9, στρατιωτικό εξοπλισμό10 και πετρέλαιο. Επίσης, παραχωρεί την απαιτούμενη εκπαίδευση στα συριακά σώματα ασφαλείας για τον τρόπο αντιμετώπισης των εξεγερμένων. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης οι δύο χώρες κατέληξαν σε συμφωνία για τη δημιουργία στρατιωτικής αεροπορικής βάσης με σκοπό τη διευκόλυνση της μεταφοράς όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού από την Τεχεράνη στο αεροδρόμιο της Λατάκιας στη Μεσόγειο11. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η επίλεκτη ομάδα της ιρανικής ισλαμικής επαναστατικής φρουράς που δρα στο εξωτερικό γνωστή ως «Δύναμη Αλ Κουντς»12 ανέλαβε δράση στο συριακό έδαφος, συμμετέχοντας στην καταστολή της διαδήλωσης με την παροχή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στις συριακές δυνάμεις13. Η απομάκρυνση της Συρίας, κατά τη διάρκεια της κρίσης, από τις φιλικές κυβερνήσεις της Γαλλίας και του Κατάρ και η νέα εποχή ψυ- χρότητας μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού ωθεί τον Αλαουΐτη πρόεδρο Μπασσάρ Αλ Άσαντ ολοένα και περισσότερο προς την Τεχεράνη. Η ιρανική ηγεσία με τη σειρά της δεν θα δίσταζε να εκμεταλλευτεί το αρνητικό κλίμα που επικρατεί μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού, για να συμμετάσχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τα εσωτερικά θέματα της Συρίας με σκοπό την αντιμετώπιση Σύριων εξεγερμένων, αλλά και την ενίσχυση της επιρροής της με τη διατήρηση του «τριγωνικού άξονα»: Συρίας-Ιράν-Χεζμπολάχ. Για τους Ιρανούς η κατάρρευση του συριακού καθεστώτος σημαίνει την κατάρρευση της ιρανικής στρατηγικής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και του αραβικού κόσμου. Γι΄ αυτό η Τεχεράνη παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις της συριακής εξέγερσης και καταβάλλει κάθε προσπάθεια, προκειμένου να σώσει το καθεστώς Άσαντ, που είναι το μοναδικό φιλοϊρανικό αραβικό καθεστώς στο χώρο της Μέσης Ανατολής, επιδιώκοντας με κάθε μέσο να το διατηρήσει αλώβητο από την κρίση και να το καταστήσει ισχυρότερο. Η σταδιακή μεταβολή της τουρκικής στάΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 111 σης απέναντι στον Άσαντ έχει ενοχλήσει την ιρανική ηγεσία που φοβάται την συρρίκνωση της επιρροής της. Γι’ αυτό οι Ιρανοί ξεκαθάρισαν στους Τούρκους τη θέση τους, υποστηρίζοντας ότι η πτώση του συριακού καθεστώτος αντίκειται στη βούληση των Ιρανών. Η προειδοποίηση προς την Τουρκία από τους σκληροπυρηνικούς της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς για τη στάση της απέναντι στη συριακή κρίση δείχνει τις ανησυχίες της Τεχεράνης για την τυχόν αλλαγή του πολιτικού χάρτη της περιοχής σε περίπτωση πτώσης του Άσαντ14. Η δήλωση του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου των εξωτερικών του Ιράν ήταν σαφής σχετικά με την επίσημη πολιτική της χώρας του απέναντι στη συριακή κρίση: «αν είναι να επιλέξουμε ανάμεσα στη Συρία και στην Τουρκία, χωρίς αμφιβολία θα επιλέγαμε τη Συρία»15. Εξαιτίας της γεωπολιτικής σημασίας της Συρίας, η χώρα αυτή έχει μετατραπεί σε πεδίο δι112 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 αμάχης και ανταγωνισμού μεταξύ της Άγκυρας και της Τεχεράνης, γεγονός που μας θυμίζει τη διαμάχη μεταξύ των Οθωμανών και του καθεστώτος του αλ-Σάφαβι (Shah Ismail al-Safavi) της Περσίας16. Το αποτέλεσμα της διαμάχης Ιράν-Τουρκίας για τη Συρία θα είναι η καθυστέρηση της εγκαθίδρυσης της δημοκρατίας και κατά συνέπεια και της αίσιας έκβασης της εξέγερσης. Η διαμάχη μεταξύ Ιράν και Τουρκίας επηρέασε την εσωτερική κατάσταση στη Συρία με την ενίσχυση της κοινωνικής και της θρησκευτικής πάλης ανάμεσα στους Σύριους Αλαουΐτες και Σύριους σουνίτες. Το Ιράν υποστηρίζει το καθεστώς, ενώ η Τουρκία το λαό, όμως το χάσμα μεταξύ λαού και ηγεσίας στη Συρία είναι τεράστιο. Αυτή η διαφορετική στάση μεταξύ Άγκυρας-Τεχεράνης επηρέασε αρνητικά την πορεία του κινήματος των Σύριων εξεγερμένων που απαιτούν τη ριζική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Στο πεδίο των διαδηλώσεων αρκετοί Σύριοι διαδηλωτές της αντιπολίτευσης ισχυρίζονται ότι ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις καταστολής υπάρχουν Ιρανοί και μαχητές από τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου17, ενώ η συριακή ηγεσία διαψεύδει τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης, παρά την άρνηση της Τεχεράνης μέσω του υπουργού των εξωτερικών Αλί Ακμπάρ Σαλεχί ότι στηρίζει το συριακό καθεστώς οικονομικά και στρατιωτικά18. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ αποκαλύπτει με την έκθεσή της την εμπλοκή του Ιράν και της Χεζμπολάχ στη δολοφονία Σύριων στρατιωτών που αρνήθηκαν να ανοίξουν πυρ κατά των διαδηλωτών. Εντωμεταξύ, η οργάνωση Χεζμπολάχ αρνείται κάθε ανάμειξη στις συριακές υποθέσεις. Αρκετοί Άραβες κυρίως του Κόλπου ισχυρίζονται ότι η συριακή κρίση θεωρείται βασικός παράγοντας σύγκρουσης των Αράβων με την ιρανική επεκτατική πολιτική στην περιο- 1. Σύριος αξιωματούχος ασφαλείας δείχνει κατεστραμμένο αστυνομικό σταθμό στις 10 Αυγούστου 2011, σε περιοδεία ξένων δημοσιογράφων οργανωμένη από το καθεστώς. 2. Σύριοι αντικαθεστωτικοί διαμαρτύρονται στο Κάιρο για τα θύματα της καταστολής του καθεστώτος Άσαντ. 3. Η Τουρκία προειδοποίησε τη Συρία για στρατιωτική επέμβαση σε περίπτωση συνέχισης της βίαιης καταστολής, για να προειδοποιηθεί με τη σειρά της από το Ιράν. χή και πιστεύουν ότι αν η Τεχεράνη επιτύχει τη διατήρηση του καθεστώτος Άσαντ, μετά την κρίση θα σημειώσει μια στρατηγική νίκη εις βάρος των αραβικών χωρών του Κόλπου. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο τέως αντιπρόεδρος της Συρίας που βρίσκεται σε εξορία, Αμπντουλχαλίμ Χαντάμ και επισημαίνει ότι το ιρανικό τόξο τείνει να επεκταθεί από το Αφγανιστάν μέχρι τη Μεσόγειο19. Η αποτυχία της αποδέσμευσης της Συρίας από τα σχέδια του Ιράν, τον παραδοσιακό εχθρό των αραβικών χωρών του κόλπου, ανάγκασε τις χώρες αυτές, λόγω ανησυχίας, να σπάσουν τη σιωπή τους περί της συριακής κρίσης με τη δήλωση του βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ: «Η συριακή ηγεσία, αν δε σταματήσει την προσπάθεια της καταστολής, θα οδηγήσει τη χώρα σε κατάσταση αναρχίας και παρακμής»20. Οι αντιδραστικές δηλώσεις ενός σχολιαστή του συριακού καθεστώτος περί στήριξης των σιιτιΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 113 Οπαδοί του καθεστώτος Άσαντ πανηγυρίζουν σε αρματοφορέα του Συριακού Στρατού. κών μελών της αντιπολίτευσης στην αραβική χερσόνησο επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες των αραβικών χωρών του κόλπου. Οι πιέσεις που δέχεται το συριακό καθεστώς για την ειρηνική διευθέτηση της κρίσης ολοένα και αυξάνονται. Για πρώτη φορά μετά από πέντε μήνες κρίσης, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδικάζει τις κατασταλτικές ενέργειες του συριακού καθεστώτος μετά από τη ριζική αλλαγή στη ρώσικη στάση. Ακολούθησαν ενέργειες των αραβικών χωρών του κόλπου (Σαουδικής Αραβίας, Κουβέιτ και Μπαχρέιν) με την ανάκληση των πρεσβευτών τους από τη Συρία. Παρόλα αυτά, καθώς και τις τουρκικές προειδοποιήσεις για στρατιωτική επέμβαση, η συριακή ηγεσία δεν επιμένει μόνο στη στρατιωτική λύση, αλλά επιπλέον απειλεί με τη δυνατότητα υποκίνησης των Σιιτών στις χώρες του Κόλπου, γεγονός που θα επιφέρει ολέθριες συνέπειες. Η περίπτωση της απεμπλοκής του Ιράν από τη συριακή κρίση είναι περιορισμένη αλλά δεν αποκλείεται, με αντάλλαγμα την προσχώρηση του Ιράκ στη σφαίρα της ιρανικής επιρροής με τη βοήθεια των Αμερικάνων. Η πραγματοποίηση της ενέργειας αυτής χρειάζεται τη συγκατάθεση των Τούρκων, των υπόλοιπων Αράβων, των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας, γεγονός 114 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 που την καθιστά πιο δύσκολη. Οι αυξημένες πιέσεις εκ μέρους των Αράβων και της διεθνούς κοινότητας προς το συριακό καθεστώς μπορεί να κάνουν την Τεχεράνη να αναθεωρήσει τη στάση της περί της στρατιωτικής λύσης που ακολουθεί ο Άσαντ στην αντιμετώπιση των εξεγερμένων του συριακού λαού. Συμπερασματικά, το Ιράν επιδιώκει με τη βοήθεια του συριακού καθεστώτος να παίξει το ρόλο του προστάτη των σιιτών μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή ως μέσο για την εφαρμογή της εθνικής «επεκτατικής» του πολιτικής. Για την Τεχεράνη η συριακή κρίση είναι αποκλειστικά ιρανική υπόθεση. Για το συριακό καθεστώς του Άσαντ, ο προσανατολισμός προς το Ιράν είναι μονόδρομος για την παραμονή του στην εξουσία εξαιτίας των πιέσεων των Σύριων διαδηλωτών, της τουρκικής στάσης και των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας. Το συριακό καθεστώς Άσαντ είναι ο πνεύμονας του Ιράν και η καρδιά της οργάνωσης Χεζμπολάχ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, γι΄ αυτό και η πτώση του θα αποτελέσει οριστικό πλήγμα για το ιρανικό «σιιτικό» ημισέληνο, που προξενεί τον «τρόμο» στις σουνιτικές χώρες21. ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Ο Άρεφ Αλομπέιντ είναι Διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Παντείου από το 2008 και ειδικός σε θέματα της Μέσης Ανατολής. Είναι μέλος του Κέντρου Αμυντικών, Ενεργειακών & Γεωπολιτικών Ερευνών, το οποίο λειτουργεί υπό την εποπτεία του Ι. Καρκαζή, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου και με διευθυντή τον Ι. Βιδάκη. Ο συγγραφέας αποδέχεται ευχαρίστως σχόλια και επισημάνσεις για το παρόν κείμενο στην ηλ. διεύθυνση: [email protected] 2. Ramin Mostafavi, «Iran to ink gas contact with Syria, Iraq», (24/07/11), (26 Ιουλίου 2011), Iranfocus, http://www.iranfocus.com/en/ index.php?option=com_content&view=a rticle&id=23513:iran-to-ink-gas-contactwith-syria-iraq&catid=7:iraq&Itemid=29 3. Αlarabiya.net, «Ο αντιπρόεδρος του Ιράν χαρακτηρίζει τη συριακή εξέγερση ως εξωτερική συνομωσία των μεγάλων δυνάμεων», (25/07/11),( Ημ/νία πρόσβασης : 09 Αυγούστου 2011), , http://www.alarabiya. net/articles/2011/07/25/159314.html 4. Νατζάχ Μουχαμέντ Αλί, «Χασιμί Ραφσεντζανί: Ότι συμβαίνει στη Συρία είναι κίνημα λαού που αντιστέκεται», (28/05/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 28 Μαΐου 2011), http://www.alarabiya.net/ save_print.php?print=1&cont_id=150838. 5. Νατζάχ Μουχαμέντ Αλί, «Μεταρρυθμιστές του Ιράν: Ο Άσαντ και ο Καντάφι μετέτρεψαν τις χώρες τους σε καμένη Γή εξαιτίας της δίψας τους για εξουσία»,(07/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 07 Αυγούστου 2011), http://www.alarabiya. net/ articles/2011/08/07/161217.html Ο Άσαντ περιστοιχισμένος από σωματοφύλακες στην επίσκεψη στο Ιράν το 2010. H πτώση του καθεστώtoς Άσαντ θα αποτελέσει οριστικό πλήγμα για τHN ιρανικH «σιιτικH» ημισέληνο, που προξενεί τον «τρόμο» στις σουνιτικές χώρες. 6. Σαούντ Αλ Ζάχεντ, «Η Ιρανική Μεταρρυθμιστική θρησκευτική Έδρα απαγορεύει τη στήριξη του συριακού καθεστώτος από την Τεχεράνη για να καταστείλει το λαό του», (24/06/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 24 Ιουνίου 2011), Alarabiya.net, http://www.alarabiya. net/articles/2011/06/24/154599.htm 7. Πριν επεκταθεί η Αραβική Άνοιξη στη Συρία, δύο ιρανικά πολεμικά καράβια πέρασαν τη διώρυγα του Σουέζ για πρώτη φορά από την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν μεταφέροντας στρατιωτικό εξοπλισμό στο συριακό καθεστώς, Al Quds Al Arabi-UK, «Τα δύο Ιρανικά Πολεμικά Καράβια πέρασαν τη Διώρυγα του Σουέζ», (22/02/2011), http://81.144.208.20:9090/ pdf/2011/02/02-22/All.pdf 8. Alarabiya.net, «Γερμανική εφημερίδα επιβεβαιώνει την αποκάλυψη της Τουρκίας για την ύπαρξη ιρανικών όπλων στο δρόμο προς τη Συρία», (04/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 05 Αυγούστου 2011), http://www.alarabiya. net/articles/2011/08/04/160860.html. Οι πληροφορίες αυτές επιβεβαιώθηκαν από τον ίδιο τον υπουργό των εξωτερικών της Τουρκίας. 9. Ιranfocus, Tehran ready to give Syria $5_8 billion, (15/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 16 Ιουλίου 2011), http://www.iranfocus.com/en/ index.php?option=com_content&view=artic le&id=23475:tehran-ready-to-give-syria-58billion-report&catid=4:iran-general&Itemid=26. Επίσης, το Ιράν αποφάσισε την τροφοδότηση του συριακού καθεστώτος με 290 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. 10. Alarabiya.net, «Μπορεί το Ιράν να επηρεάσει την κρίση στη Συρία ;», (23/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 24 Ιουλίου 2011), http://www. alarabiya.net/views/2011/07/23/158958.html 11. Al Quds Al Arabi, «Το Ιράν χρηματοδοτεί τη δημιουργία στρατιωτικής εγκατάστασης στη Συρία», (13/08/11), (14 Αυγούστου 2011), http://alquds.co.uk/index.asp?fname=latest\ data\2011-08-13-07-46-07.htm 12. Alarabiya.net, «Σουλεϊμάνι , το κρυφό μακρύ χέρι της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς στο Ιράκ και στη Συρία», (02/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 02 Αυγούστου 2011), http://www. alarabiya.net/articles/2011/08/02/160562. html. Ο στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμάνι είναι ο αρχηγός της Δύναμης Αλ Κούντς και συνδέεται άμεσα με τον Αγιατολάχ Χαμιναεί. 13. Aljazeera.net, «Αποκάλυψη ιρανικού ρόλου στη Συρία», (28/05/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 31 Μαΐου 2011), http://www.aljazeera.net/ NR/exeres/1F5C2F75-4C6F-4F9E-8FD6B00D653F4A99.htm?GoogleStatID=9 14. Σαούντ Αλ Ζάχεντ, «Η ιρανική επαναστατική φρουρά προειδοποιεί την Τουρκία για τη στάση της απέναντι στη Δαμασκό και επιβεβαιώνει τη στήριξή της προς τον Άσαντ», (18/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 18 Ιουλίου 2011), Alarabiya.net, http://www.alarabiya. net/articles/2011/07/18/158186.html 15. Χορσίντ Ντελί, «Ποιος είναι ο ρόλος του Ιράν και της Τουρκίας στη Συριακή Κρίση», (28/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 30 Ιουλίου 2011), Aljazeera.net, http://www.aljazeera. net/NR/exeres/970AB766-4AC6-4DEF-AFA35D7A6A975BF2.htm? GoogleStatID=1 16. Σαλέχ Αλ Γκαλάμπ, (ο τέως Ιορδανός υπουργός Τύπου), «Δεν αποκλείω διαμάχη Οθωμανών και Σάφαβι για τη Συρία», (19/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 19 Ιουλίου 2011), http://www. alarabiya.net/articles/2011/07/19/158354.html 17. Σαούντ Αλ Ζάχεντ, «Οι εξεγερμένοι της πόλης Χαμά συνέλαβαν δύο Ιρανούς που ομολόγησαν τη συμμετοχή τους στην πάταξη διαδηλωτών στη Συρία», (13/06/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 14 Ιουνίου 2011), Alarabiya.net, http://www. alarabiya.net/ articles/2011/06/13/153138.html 18. CNN, «Ο Σαλεχί αρνείται ότι το Ιράν στηρίζει τη Συρία με άνδρες και όπλα», (07/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 07 Αυγούστου 2011), http://arabic.cnn.com/2011/ syria.2011/8/6/salehi.syria/index.html 19. Alarabiya.net, «Χαντάμ: Η αποτυχία της συριακής εξέγερσης θα οδηγήσει στην κυριαρχία του Ιράν στην περιοχή», (20/07/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 20 Ιουλίου 2011), http://www. alarabiya.net/articles/2011/07/20/158496.html 20. Ουαλίντ Σκέιρ, «Τι γίνεται με το Ιράν;», (12/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 12 Αυγούστου 2011), Daralhayat, http://international. daralhayat.com/internationalarticle/296844 21. Al Quds Al Arabi, «Η πτώση του συριακού καθεστώτος θα είναι η χαριστική βολή για το σιιτικό ημισέληνο», (09/08/11), (Ημ/νία πρόσβασης: 10 Αυγούστου 2011), http://alquds.co.uk/index. asp?fname=latest\data\2011-08-09-07-32-01.htm ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 115
© Copyright 2024 Paperzz
