Σοφοκλή Απ. Μητρούσια : Θε ατογραφία 145 37ο

145 37ο ΚΕΙΜΕΝΟ
Λυσίασ, Πρὸσ Σίµωνα ἀπολογία 4243
Ἀλλὰ δῆλον ὅτι καὶ οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ, οὐκ εἴ τινεσ µαχεσάµε
νοι ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντεσ τὰσ κεφαλάσ, ἐπὶ τούτοισ ἠξίωσαν τῆσ πατρί
δοσ φυγὴν ποιήσασθαι· ἢ πολλούσ γ’ ἂν ἐξήλασαν· ἀλλ’ ὅσοι ἐπιβουλεύσαντεσ
ἀποκτεῖναί τινασ ἔτρωσαν, ἀποκτεῖναι δὲ οὐκ ἐδυνήθησαν, περὶ τῶν τοιούτων
τὰσ τιµωρίασ οὕτω µεγάλασ κατεστήσαντο, ἡγούµενοι, ὑπὲρ ὧν ἐβούλευσαν καὶ
προὐνοήθησαν, ὑπὲρ τούτων προσήκειν αὐτοῖσ δίκην δοῦναι· εἰ δὲ µὴ κατέ
σχον, οὐδὲν ἧττον τό γ’ ἐκείνων πεποιῆσθαι. καὶ ταῦτα ἤδη καὶ πρότερον πολ
λάκισ ὑµεῖσ οὕτω διέγνωτε περὶ τῆσ προνοίασ.
ἀλλὰ (µεταβατικόσ: 1. για µετάβαση σε κάτι σπουδαιότερο, 2. µετά από αρνητι
κή πρόταση για µετάβαση σε κάτι αντίθετο µε τα προηγούµενα) = προσέτι, επι
πλέον – απεναντίασ µάλιστα, αντιθέτωσ, αλλά
ἢ (διαβεβαιωτικόσ: δηλώνει ότι θα γίνει οπωσδήποτε αυτό που σηµαίνει το ρή
µα, αν δεν γίνει ό,τι σηµαίνει η προηγούµενη πρόταση) = σε διαφορετική περί
πτωση, ειδάλλωσ, διαφορετικά
κατέχω = καταφέρνω
πρόνοια = φροντίδα, προµελετηµένη πράξη, σχέδιο για τραυµατισµό ή δολοφο
νία.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
146 1. Να µεταφράσετε το κείµενο.
Μονάδεσ 20
2. Να γράψετε τουσ ζητούµενουσ γραµµατικούσ τύπουσ του κειµένου:
πατρίδοσ: την κλητική του ενικού και τη δοτική του πληθυντικού αριθµού
θέντεσ: τη δοτική πληθυντικού του αρσενικού και τη γενική ενικού του θηλυ
κού
µεγάλασ: τη γενική και την αιτιατική ενικού του αρσενικού
πολλούσ: τα παραθετικά στον ίδιο τύπο
τούτων: την κλητική ενικού του αρσενικού και τη δοτική πληθυντικού του θη
λυκού
κατάξαντεσ: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ οριστικήσ του ίδιου χρόνου και το
απαρέµφατο του µέσου παρακειµένου
ἐξήλασαν: το β΄ ενικό πρόσωπο τησ οριστικήσ του ενεργητικού µέλλοντα και
τησ υποτακτικήσ του παθητικού αορίστου
ἔτρωσαν: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού και τησ ευκτικήσ του
ενεστώτα στην ίδια φωνή
ἀποκτεῖναι: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ ευκτικήσ του µέλλοντα και το β΄ ε
νικό πρόσωπο τησ προστακτικήσ του αορίστου στην ίδια φωνή
κατεστήσαντο: το β΄ ενικό πρόσωπο τησ υποτακτικήσ του ενεργητικού ενεστώ
τα και τησ προστακτικήσ του β΄ αορίστου.
Μονάδεσ 10
3. Να αναγνωρίσετε τη συντακτική λειτουργία των επόµενων λέξεων του κει
µένου και να αναφέρετε τον όρο που καθεµία προσδιορίζει: µαχεσάµενοι, µε
γάλασ, αὐτοῖσ, ἧττον, ἐκείνων.
Μονάδεσ 5
4. Επιλέξτε όποιον συνδυασµό προτιµάτε από την επόµενη οµάδα ερωτήσεων,
αρκεί να αθροίζονται πέντε µονάδεσ.
4α. Να αναγνωρίσετε το είδοσ και τη συντακτική λειτουργίασ τησ πρότασησ «εἴ
τινεσ µαχεσάµενοι ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντεσ τὰσ κεφαλάσ» και να αιτιολο
γήσετε τον τρόπο εισαγωγήσ και εκφοράσ τησ. (Μονάδεσ 4)
4β. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ τησ µετοχήσ «ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντεσ τὰσ
κεφαλάσ», να επαναδιατυπώσετε την πρόταση µε εξάρτηση τη φράση «ὁ διώ
κων ἔφη». (Μονάδα 1)
4γ. Να αναγνωρίσετε το είδοσ των µετοχών «οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ»,
«ἐπιβουλεύσαντεσ ἀποκτεῖναί τινασ» και να τισ αναλύσετε σε αντίστοιχεσ
προτάσεισ. (Μονάδεσ 2)
4δ. Να αναγνωρίσετε το είδοσ του λανθάνοντοσ υποθετικού λόγου στην ηµιπε
ρίοδο «ἢ πολλούσ γ’ ἂν ἐξήλασαν·» και να τον επαναδιατυπώσετε ωσ προσδο
κώµενο. (Μονάδεσ 4)
4ε. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ του ελλιπούσ υποθετικού λόγου «εἰ δὲ µὴ κα
τέσχον, οὐδὲν ἧττον τό γ’ ἐκείνων πεποιῆσθαι.», να τον επαναδιατυπώσετε,
συµπτύσσοντασ την υποθετική πρόταση σε αντίστοιχη µετοχή. (Μονάδεσ 3)
Μονάδεσ 5
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
147 Απαντήσεισ 37ου κειµένου (Λυσίασ, Πρὸσ Σίµωνα ἀπολογία 4243)
1.
Επιπλέον, είναι φανερό ότι οι θεσπίσαντεσ την κείµενη νοµοθεσία, επειδή
κάποιοι έτυχε να διαπληκτιστούν και να σπάσουν τα κεφάλια µεταξύ τουσ, δεν
απαίτησαν για αυτά ακριβώσ τα περιστατικά να τουσ επιβληθεί η ποινή τησ ε
ξορίασ από την πατρίδα· σε διαφορετική περίπτωση, πολλούσ θα είχαν εξορί
σει· αντίθετα, όσοι τραυµάτισαν κάποιουσ έχοντασ µάλιστα σχεδιάσει δόλια να
τουσ σκοτώσουν, αλλά που ωστόσο δε κατάφεραν να τουσ σκοτώσουν, ακρι
βώσ για συµβάντα τέτοιασ φύσησ πρότειναν τόσο αυστηρέσ ποινέσ, επειδή βε
βαίωσ θεωρούσαν ότι, όσοι επιβουλεύτηκαν τισ ζωέσ των άλλων και προµελέ
τησαν την πράξη τουσ, για αυτά ακριβώσ πρέπει να τιµωρηθούν· αν όµωσ οι αυ
τουργοί δεν τα κατάφεραν τελικά να σκοτώσουν, το κακόβουλο βέβαια σχέδιό
τουσ καθόλου λιγότερο θεώρησαν οι νοµοθέτεσ δεν έχει συντελεστεί. Και αυ
τά, ήδη και πολλέσ φορέσ κατά το παρελθόν µάλιστα, τα αποφασίσατε µε αυτό
το σκεπτικό για την προµελετηµένη πράξη.
2.
πατρίδοσ: (ὦ) πατρίσ, πατρίσι(ν)
θέντεσ: θεῖσι(ν), θείσησ
µεγάλασ: µεγάλου, µέγαν
πολλούσ: πλείονασ – πλέονασ, πλείστουσ
τούτων: (ὦ) οὗτοσ, ταύταισ
κατάξαντεσ: κατέαξαν, κατεαγέναι – κατεᾶχθαι
ἐξήλασαν: ἐξελᾷσ, ἐξελαθῇσ
ἔτρωσαν: ἐτίτρωσκον, τιτρώσκοιεν
ἀποκτεῖναι: ἀποκτενοῖτε, ἀπόκτεινον
κατεστήσαντο: καθιστῇσ, κατάστηθι.
3.
µαχεσάµενοι: επιρρηµατική, χρονική µετοχή ωσ επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ
του χρόνου στο «ἔτυχον», συνηµµένη στο υποκείµενο «τινὲσ»
µεγάλασ: κατηγορούµενο στο «τιµωρίασ»
αὐτοῖσ: δοτική προσωπική στο «προσήκειν»
ἧττον: επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ του ποσού στο «πεποιῆσθαι»
ἐκείνων: ετερόπτωτοσ προσδιορισµόσ, γενική κτητική στο «τὸ (ενν. «ἔργον»).
4α.
• Αναγνώριση πρότασησ
εἴ τινεσ µαχεσάµενοι ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντεσ τὰσ κεφαλάσ: δευτερεύουσα
επιρρηµατική, αιτιολογική πρόταση υποθετικήσ αιτιολογίασ, επεξήγηση στο
«ἐπὶ τούτοισ».
Εισάγεται µε τον υποθετική σύνδεσµο «εἰ», γιατί εκφράζει υποθετική, αµ
φισβητούµενη αιτιολογία, και εκφέρεται µε οριστική αορίστου («ἔτυχον»), για
τί εκφράζει το πραγµατικό στο παρελθόν.
4β.
• Αναγνώριση µετοχήσ
ἔτυχον ἀλλήλων κατάξαντεσ τὰσ κεφαλάσ: εξαρτώµενη από το «ἔτυχον» κατη
γορηµατική µετοχή, αναφερόµενη στο υποκείµενο «τινὲσ»
• ∆ιατύπωση τησ πρότασησ µε εξάρτηση
ὁ διώκων ἔφη τυχεῖν τινασ ἀλλήλων κατάξαντασ τὰσ κεφαλάσ.
4γ.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
148 • Αναγνώριση είδουσ µετοχών και ανάπτυξή τουσ
οἱ θέντεσ: επιθετική µετοχή, υποκείµενο του «οὐκ ἠξίωσαν». Αναλύεται σε
αναφορική πρόταση, ήτοι: οὗτοι, οἳ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε ἔθεσαν.
ἐπιβουλεύσαντεσ: επιρρηµατική, χρονική µετοχή, συνηµµένη στο υποκείµε
νο «ὅσοι». ∆ηλώνει το προτερόχρονο και αναλύεται σε ισοδύναµη χρονική
πρόταση, ήτοι: ἐπεὶ ἐπεβούλευσαν ἀποκτεῖναί τινασ.
4δ.
• Αναγνώριση λανθάνοντοσ υποθετικού λόγου
ἢ πολλούσ γ’ ἂν ἐξήλασαν: ο λανθάνων υποθετικόσ λόγοσ βρίσκεται στο διαβε
βαιωτικό «ἢ».
υπόθεση: εἰ οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ ἐπὶ τούτοισ ἠξίωσαν τῆσ πατρίδοσ
φυγὴν ποιήσασθαι,
απόδοση: πολλούσ γ’ ἂν ἐξήλασαν.
Ο σχηµατιζόµενοσ υποθετικόσ λόγοσ δηλώνει το µη πραγµατικό.
• Σχηµατισµόσ υποθετικού λόγου του προσδοκωµένου
υπόθεση: ἐὰν οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ ἐπὶ τούτοισ ἀξιώσωσιν τῆσ πατρίδοσ
φυγὴν ποιήσασθαι,
απόδοση: πολλούσ γ’ ἐξελῶσιν.
4ε.
• Αναγνώριση ελλιπούσ υποθετικού λόγου
υπόθεση: εἰ δὲ µὴ κατέσχον,
απόδοση: (εννοείται: οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ ἡγοῦνται: ιστορικόσ ενεστώ
τασ) οὐδὲν ἧττον τό γ’ ἐκείνων πεποιῆσθαι.
Ο σχηµατιζόµενοσ υποθετικόσ λόγοσ δηλώνει το πραγµατικό.
• Σύµπτυξη τησ υπόθεσησ σε γενική απόλυτη υποθετική µετοχή
Μὴ κατασχόντων δὲ τούτων (οἱ τοὺσ νόµουσ ἐνθάδε θέντεσ ἡγοῦνται) οὐδὲν
ἧττον τό γ’ ἐκείνων πεποιῆσθαι.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία

Download Report