Επιδημιολογική Επιτήρηση Μικροβιακής Αντοχής στα νοσοκομεία

Επιδημιολογική Επιτήρηση
Μικροβιακής Αντοχής στα
νοσοκομεία
Αλκ Βατόπουλος
Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
(Ιατρική) Μικροβιολογία
• Κλινική Μικροβιολογία: • Μικροβιολογία Δημόσιας
Υγείας:
– Απαντά στα ερωτήματα:
– Ποιό είναι το
(μικροβιακό) αίτιο της
συγκεκριμένης λοίμωξης;
– Πώς θα θεραπευθεί ο
(συγκεκριμένος) ασθενής;
26/01/2011
– Απαντά στα ερωτήματα: Από
πού προέρχεται ο
μικροοργανισμός;
– Πώς διεσπάρη;
• Υπάρχει πηγή στο
περιβάλλον;
– Είναι το συγκεκριμένο
κρούσμα μέρος μιας
επιδημίας;
– Πώς θα προληφθεί η λοίμωξη;
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ορισμοί
• (Πολυ) ανθεκτικός μικροοργανισμός
• Ενδημική παρουσία
• Επιδημία
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Αντιβιοτικά
• Δεν είναι δραστικά όλα τα αντιβιοτικά σε όλα τα
μικρόβια.
– Εγγενής αντοχή.
– Φάσμα δράσης.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Φάσμα
• Αμπικιλλίνη, Τριμεθοπρίμη, Νορφλοξασίνη
– Φάσμα: E. coli, Proteus mirabilis
• Τικαρσιλίνη, Αμικασίνη, Κιπροφλοκασίνη
– Φάσμα: Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter
• (Πενικιλλίνη), Μεθικιλλίνη, Φουσιδικόν οξύ
– Φάσμα: S. aureus.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ορισμοί:
• Εγγενής αντοχή καλείται η αντοχή που εμφανίζουν
τα μικρόβια στα εκτός φάσματος αντιβιοτικά.
• Επίκτητη αντοχή είναι η αντοχή που εμφανίζουν
μικροβιακά στελέχη έναντι αντιβιοτικών του
φάσματος τους.
• H Επίκτητη αντοχή έχει (προφανώς)
Επιδημιολογικό και κλινικό ενδιαφέρον
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ
• Αναστολή σύνθεσης
κυτταρικού τοιχώματος.
• Β-λακταμικά
• Γλυκοπεπτίδια
• Αναστολή πρωτεϊνοσύνθεσης
• Αντιμεταβολίτες
• Σουλφοναμίδες, Τριμεθοπρίμη
• Αναστολείς DNA γυράσης τοποϊσομεράσης
26/01/2011
• Αμινογλυκοσίδες
• Μακρολίδες, Τετρακυκλινες,
Χλωραμφαινικόλη
• Κινολόνες
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
•
•
ΔΙΑΠΟΡΑΤΟΤΗΤΑ
ENEΡΓΟΣ ΑΠΟΒΟΛΗ
•
•
•
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΟΥ
•
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΝ ΣΤΟΧΟ
ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΟΥ
26/01/2011
ΠΟΡΙΝΕΣ
• ΓΕΝΙΚΗ
• ΕΙΔΙΚΗ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΟΥ ΑΠΟΒΟΛΗΣ.
•
ΕΝΖΥΜΑ
• Β-ΛΑΚΤΑΜΑΣΕΣ
• ΤΡΟΠΟΠΟΙΟΥΝΤΑ ΤΙΣ
ΑΜΙΝΟΓΛΥΚΟΣΙΔΕΣ
•
ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ
– ΣΤΗΝ ΓΥΡΑΣΗ (ΚΙΝΟΛΟΝΕΣ)
– ΣΤΟ ΡΙΒΟΣΩΜΑ (ΜΑΚΡΟΛΙΔΕΣ)
– ΣΤΙΣ ΤΡΑΝΣΠΕΠΤΙΔΑΣΕΣ (MRSA)
– ΣΤΑ ΕΝΖΥΜΑ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
ΠΥΡΙΝΩΝ (ΤΡΙΜΕΘΟΠΡΙΜΗ).
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ
ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
• Μεταλλαγές σε ήδη υπάρχοντα γονίδια.
• Εμπλουτισμός των μικροοργανισμών με
«νέα» γονίδια ή/και με «νέες» ομάδες
γονιδίων.
– Μεταλλαγές σε ήδη υπάρχοντα γονίδια
αντοχής.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ενδιαφέροντες μηχανισμοί
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Gram αρνητικά.
• Μη ζημούντα.
• Εντεροβακτηριακά
•
Β-λακταμικά.
– Είδη νεωτέρων β-λακταμασών.
• ESBL, MBL, AMC
•
Αμινογλυκοσίδες.
Β-λακταμικά.
– Είδη νεωτέρων βλακταμασών.
– ESBL, MBL, AMC
– Ένζυμα τροποποιητικά των
αμινογλυκοσιών
•
•
Κινολόνες.
– Μεταλλαγές στην γυράση
– Ενζυμα προστατευτικά της Γυράσης
•
Αμινογλυκοσίδες.
•
Κινολόνες.
• Πλσμιδική αντοχή
•
Άλλα.
– Τριμεθοπρίμη.
– Σουλφονμίδες.
• Μεταλλαγμένος στόχος
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Gram Θετικά
• Σταφυλόκοκκοι.
Σταφυλόκοκκοι
• MRSA
– Πολυαντοχή
• GM, Cip
– CA-MRSA
• Εντερόκοκκοι.
• VRE
• Υψηλή αντοχή
– STR
– GM
• Αντοχή στην αμπικιλίνη
• VISA- VRSA
26/01/2011
– Παραγωγή β-λακταμάσης
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Το γενετικό υλικό.
• Ακίνητο
– Χρωμόσωμα
• «Κινητά»
–
–
–
–
26/01/2011
Πλασμίδια
Μεταθετά στοιχεία
Integrons
Νησίδες
παθογονικότητας
(Pathogenicity
Islands).
• Βασικό – Σταθερό.
– Βασικός
Μεταβολισμός
• Πρόσθετο – κινητό.
– Παθογονικότητα
– Αντοχή
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Οριζόντια μεταφορά γενετικού υλικού
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Integrons
• H μοριακή βάση της
πολυαντοχής
• Τα γονίδια
ενσωματώνονται ως
κασέτες:
– Το γονίδιο
– Μια DNA αλληλουχία 59
βάσεων
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
• ΔΙΑΣΠΟΡΑ
• ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ
• ΝΕΑ ΓΟΝΙΔΙΑ.
– ΣΤΕΛΕΧΩΝ
– ΓΟΝΙΔΙΩΝ
• ΠΛΑΣΜΙΔΙΩΝ
• ΜΕΤΑΘΕΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
• ΚΑΣΣΕΤΤΩΝ ΓΟΝΙΔΙΩΝ
(INTEGRONS)
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μικροβιακή Ανοχή
• Διασπορά:
– Μεταξύ ασθενών.
– Μεταξύ υγιών (Φορείς – Χλωρίδα)
– Από διάφορα reservoir.
• Περιβάλλον
• Ζώα - Φυτά
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
(Πολυ) ανθεκτικός μικροοργανισμός
• Μικροοργανισμός ανθεκτικός σε πολλές ομάδες
αντιβιοτικών (του φάσματός του)
– Περισσότερες από 3.
• Μικροοργανισμός εμπλουτισμένος με πολλούς
μηχανισμούς αντοχής
• Μικροοργανισμός με «νέους» ή/και επικίνδυνους
μηχανισμούς αντοχής
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
(Πολυ) ανθεκτικός μικροοργανισμός
• E coli: AmpR, GenR NorR
• P aeruginosa: TicR, AmkR, CipR
• Αλλά και:
– MRSA
– VRE
– K pneumoniae IMPR
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημιολογία
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Νοσοκομειακές Λοιμώξεις
ΣΠΟΡΑΔΙΚΑ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ
• Γενικά σταθερή συχνότητα
στον χρόνο.
• Συνήθως χαρακτηριστική
συχνότητα ανά κλινική και
είδος ασθενών.
• Μικροοργανισμοί χωρίς
επιδημιολογική
(μικροβιολογική) συνάφεια.
26/01/2011
ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ
• Συνήθως σχετικά αυξημένη
συχνότητα.
• Τοποχρονική συρροή.
• Επιδημιολογική συνάφεια
κρουσμάτων
• Συχνή η επιδημιολογική
(μικροβιολογική) συνάφεια
μικροοργανισμών
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ενδημικά κρούσματα
• ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΟΣ ΣΠΟΡΑΔΙΚΩΝ
(ΕΝΔΗΜΙΚΩΝ) ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ
• Γενικά σταθερή συχνότητα στον χρόνο.
• Συνήθως χαρακτηριστική συχνότητα ανά κλινική και είδος
ασθενών.
• Μικροοργανισμοί χωρίς επιδημιολογική συνάφεια.
• «ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ» Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΥ
ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΜΑΣ;
• Σύγκριση με παρόμοιες μονάδες.
• ΜΗΠΩΣ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑ?
• Γενετική συνάφεια μικροοργανισμών.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ενδημικά κρούσματα
• Αιματολογική κλινική μεγάλου 3βάθμιου
νοσοκομείου
• Παθολογική κλινική νομαρχιακού
νοσοκομείου
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΕΠΙΔΗΜΙΑ.
• (ΕΓΚΑΙΡΗ) ΑΝΥΧΝΕΥΣΗ ΕΠΙΔΗΜΙΚΗΣ
ΑΥΞΗΣΗΣ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ Ν.Λ.
• Στατιστικά αυξημένη συχνότητα (Πάνω από την
διακύμανση).
• Τοποχρονική συρροή.
• Επιδημιολογική συνάφεια μικροβιακών αιτίων
– Κοινή πηγή
– «Μολυσματική» μετάδοση
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Πως μετράμε τις λοιμώξεις;
Δείκτες
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Δείκτες.
• Επίπτωση: Πόσες νέες (ανθεκτικές) λοιμώξεις έχουμε στον
πληθυσμό την περίοδο έκθεσής του (πχ λοιμώξεις /ημέρες
νοσηλείας).
– Επίπτωση: πχ. 10 MRSA λοιμώξεις ανά 1000 εισαγωγές ή
1000 ημέρες νοσηλείας
– Σχετική Επίπτωση: πχ 10 MRSA λοιμώξεις ανά 100
λοιμώξεις (γενικά).
• Επιπολασμός:
Επιπολασμός Ποσοστό λοιμώξεων που είναι ανθεκτικές.
• % Αντοχής: το 46% των S aureus είναι MRSA.
• Ημερήσιος Επιπολασμός: Στις 10 Ιουνίου κατεγράφησαν 10
ΜRSA λοιμώξεις στο Νοσοκομείο μας.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
• Επίπτωση
• Τι πιθανότητα έχει ο ασθενής να πάθει λοίμωξη;
• Τι πιθανότητα έχει ο ασθενής να πάθει λοίμωξη από
συγκεκριμένο ανθεκτικό μικροοργανισμό;
• Επιπολασμός
• Τι πιθανότητα έχει ο ασθενής με συγκεκριμένη
λοίμωξη, η λοίμωξη αυτή να οφείλεται σε ανθεκτικό
μικροοργανισμό;
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Η μελέτη της επίπτωσης
Επίπτωση.
• Ίσως ο αντιπροσωπευτικότερος δείκτης του μεγέθους του
προβλήματος από την πλευρά της Δημόσιας Υγείας.
• Αριθμός νέων πχ ΜRSA λοιμώξεων σε ένα μήνα ή σε 1000
ασθενοημέρες.
Προϋπόθεση.
• Προτυπομένη και συγκρίσιμη:
– Αξιοπιστία Εργαστηρίου.
– Χρήση Εργαστηρίου.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Αυξημένη επίπτωση:
• Αυξημένη επίπτωση.
• Αυξημένη χρήση το εργαστηρίου.
– Στέλνονται πολλές καλλιέργειες.
• Αυξημένη ευαισθησία του εργαστηρίου.
– Το εργαστήριο «βρίσκει» πολλά μικρόβια (έχει
επιτυχίες).
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Τα ποσοστά αντοχής:
• Εκφράζουν Επιπολασμό.
• Απαντούν στο Ερώτημα:
• «Aν ο ασθενής αρρωστήσει με π.χ.
σταφυλοκοκκική λοίμωξη, τι πιθανότητα
υπάρχει η λοίμωξη αυτή να οφείλεται σε
MRSA»;
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Μπορεί να έχουμε πολλές ή λίγες
λοιμώξεις,
με μεγάλη ή μικρή αναλογία ανθεκτικών
λοιμώξεων.
Η αναλογία είναι ανεξάρτητη της
συχνότητας.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Για Χ χρονική περίοδο
Δείκτης
Εισαγωγές
Μέσος
Χρόνος
Νοσηλείας
Σύνολο
Ημερών
Νοσηλείας
Νέες
Λοιμώξεις*
Αρ
S. aureus
Aρ
MRSA
1000
10
10.000
50
10
2
10
2
20
2
0,2
2
0,02
2
4
Επιπολασμός
Επίπτωση (Α)
1000
Επίπτωση (Β)
Σχ. Επίπτωση
10.000
50
%
*. Αρ Θετικών καλλιεργειών μία, η πρώτη ανά ασθενή
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Για Χ χρονική περίοδο
Δείκτης
Εισαγωγές
Μέσος
Χρόνος
Νοσηλείας
Σύνολο
Ημερών
Νοσηλείας
Νέες
Λοιμώξεις*
Αρ
S. aureus
Aρ
MRSA
1000
10
10.000
500
100
20
100
20
20
20
2
20
0,2
20
4
Επιπολασμός
Επίπτωση (Α)
1000
Επίπτωση (Β)
Σχ. Επίπτωση
10.000
500
%
*. Αρ Θετικών καλλιεργειών, μία, η πρώτη ανά ασθενή
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
• 10% MRSA
– 10 MRSA λοιμώξεις μεταξύ 100
σταφυλοκοκκικών λοιμώξεων.
– 1 MRSA λοίμωξη μεταξύ 10 σταφυλοκοκκικών
λοιμώξεων.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
• Ο επιπολασμός (% αντοχής):
– Δεν έχει ιδιαίτερα προβλήματα αξιοπιστίας.
– Είναι χρήσιμος δείκτης αν είναι απόλυτα
κατανοητό τι αντιπροσωπεύει.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
• Σχετική επίπτωση:
– Αναλογία του μικροοργανισμού στο σύνολο
των μικροοργανισμών.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιτήρηση Μικροβιακής Αντοχής
Επιλογή μικροοργανισμών.
• Βασικό κριτήριο η επιδημιολογική
κατάσταση κάθε περιοχής και χρονικής
περιόδου.
• Έμφαση στην έγκαιρη ανίχνευση αλλαγών
στις επιδημιολογικές τάσεις
• Στην εμφάνιση νέων μηχανισμών.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
Βασικός Κατάλογος 2007-2008.
• S aureus ανθεκτικός:
– Στην βανκομυκίνη (Απόλυτος Επιδημιολογικός Συναγερμός)
– Στη λινεζολίδη.
• Εντερόκοκκοι ανθεκτικοί:
– Στη λινεζολίδη
– Στην αμπικιλλίνη (Βασικά E faecalis με θετική την αντίδραση
νιτροσεφίνης)
• S. pneumoniae ανθεκτικός:
– Στην πενικιλίνη, μόνο από διεισδυτικές λοιμώξεις
(Αιμοκαλλιέργειες, ΕΝΥ)
• Eντεροβακτηριακά (κυρίως Ε coli, Klebsiella) ανθεκτικά:
– Στις καρβαπενέμες (ιμιπενέμη μεροπενέμη ερταπενέμη)
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
Δευτερεύων Κατάλογος 2007-2008.
•
S aureus ή E faecium ανθεκτικός
– Στο συνδυασμό Quinupristin-dalfopristin
– ΜRSA που να προέρχεται από ασθενή της κοινότητας (από τα Εξ.
Ιατρεία)
•
Εντερόκοκκοι ανθεκτικοί
– Στην βανκομυκίνη (κυρίως ο E faecalis)
•
Πρωτοεμφάνιση αντοχής των Εντεροβακτηριακών (κυρίως Ε coli,
Klebsiella)
– Στους συνδυασμούς αναστολέων με β-λακταμικά (κυρίως πιπερακιλλίνη /
ταζοβακτάμη)
– Στις Κινολόνες
•
Πρωτοεμφάνιση αντοχής της ψευδομονάδας
– Στις κινολόνες
– Στις καρβαπενέμες
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημία «πολυανθεκτικού
στελέχους» σε ένα νοσοκομείο
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημία «πολυανθεκτικού στελέχους» σε
ένα νοσοκομείο
• Αύξηση της συχνότητας
• Αύξηση του ποσοστού και
όχι της συχνότητας
• Έχουμε περισσότερες
σηψαιμίες από πριν.
• Έχουμε σηψαιμίες απο
πολυανθεκτική Klebsiella
• Έχουμε σηψαιμίες από
Klebsiella με αντοχή στην
ιμιπενέμη
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ.
•
«Επιδημιολογική» συνάφεια
κρουσμάτων.
•
«Επιδημιολογική» συνάφεια
μικροοργανισμών.
•
Επιδημιολογική προσέγγιση.
•
Μικροβιολογική προσέγγιση.
– Επιδημίες από κοινή πηγή
– Διασπορά μικροβιακού
κλώνου.
– Μολυσματικές επιδημίες
– Πολυκλωνικές επιδημίες.
– Τοποχρονική συρροή
κρουσμάτων.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημία
• Ανίχνευση παράγοντα
κινδύνου
–
–
–
–
26/01/2011
Άψυχο αντικείμενο
Συμπεριφορά
Χώρος
Άτομο
• Διασπορά
μικροβιακού κλώνου?
• Πολυκλωνική
επιδημία?
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημία
• Λοιμώξεις χειρουργικού
τραύματος
• Χλωρίδα Δέρματος;
• Κοινή πηγή;
• Πνευμονία στην ΜΕΘ
• Χλωρίδα αναπνευστικού;
• Κοινή πηγή;
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιδημία
Διασπορά μικροβιακού κλώνου
•
«Κόλλησαν» όλοι οι ασθενείς
από την ίδια πηγή?
– Έμψυχη?
– Άψυχη?
•
«Κόλλησαν» οι ασθενείς ο ένας
από τον άλλο?
Πολυκλωνική επιδημία
•
Υπάρχουν συνθήκες που
προδιαθέτουν για «εύκολη»
διασπορά μικροβίων?
•
Διασπορά γονιδίου αντοχής σε
πολλά μικρόβια?
– Άμεσα?
– Έμμεσα?
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Διασπορά γονιδίου αντοχής
• H SHV-5 β-λακταμάση διεσπάρη την
δεκαετία του ’90 στη Ελλάδα μέσο
πλασμιδίων.
• Η VIM β-λακταμάση διασπάρη την δεκαετία
του ’00 στην Ελλάδα μέσο πλασμιδίων
• Η KPC β-λακταμάση διασπάρη την τελευταία
3ετία στην Ελλάδα μέσω ενός κλώνου
Klebsiella pneumoniae
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
«Μοριακή» Επιδημιολογία Λοιμώξεων.
• Τεκμηρίωση της διασποράς του
μικροοργανισμού στα κρούσματα της
επιδημίας
• Μελέτη του τρόπου διασποράς του
μικροοργανισμού στα κρούσματα της
επιδημίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
«Μοριακή» Επιδημιολογία Λοιμώξεων.
Ανίχνευση και διαχωρισμός διαφορετικών
«ατόμων» μέσα σε ένα μικροβιακό είδος.
Ανίχνευση συγκεκριμένων ιδιοτήτων στα
στελέχη αυτά.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Οι μικροοργανισμοί πολλαπλασιάζονται
δια διχοτομήσεως
• Κάθετη μεταφορά της
γενετικής
πληροφορίας
• Περιγραφή ως
δενδρόγραμμα
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Δενδρόγραμμα
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μικροβιακός κλώνος
Κύτταρα απόγονοι κοινού προγόνου
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Κλώνος μέσα σε ένα πληθυσμό
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ
ΕΝΟΣ MΙΚΡΟΒΙΑΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
• ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ISOLATES
ΣΕ ΚΛΩΝΟΥΣ
• H ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μικροβιακή Τυποποίηση
• Ομάδα Μικροβιολογικών τεχνικών που:
που
• Μελετά τις ομοιότητες (συγγένειες) μεταξύ των isolates που
απομονώθηκαν από τους ασθενείς που εμπλέκονται σε μια
επιδημία.
• Ανιχνεύει isolates που στην βάση της ομοιότητας ανήκουν στον
ίδιο μικροβιακό κλώνο
• Τεκμηριώνει έτσι τυχόν κλωνική διασπορά του μικροοργανισμού.
• Διαχωρίζει τις σποραδικές λοιμώξεις από τις επιδημίες.
• Διαχωρίζει στελέχη με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Βακτηριακή διασπορά
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ο κλώνος διασπείρεται και εξελίσσεται
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Διαχωρισμός μικροβιακών κλώνων.
• Βασίζεται στην ομοιότητα:
– «Όμοια» μικρόβια πιθανώς ανήκουν στον ίδιο
κλώνο.
– Ομοιότητα μεταξύ μικροβίων του ιδίου είδους
– Διαχωρισμός ατόμων του ιδίου είδους.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μικροβιακή Τυποποίηση
• Ομάδα Μικροβιολογικών τεχνικών που:
που
• Μελετά τις ομοιότητες (συγγένειες) μεταξύ των isolates που
απομονώθηκαν από τους ασθενείς που εμπλέκονται σε μια
επιδημία.
• Ανιχνεύει isolates που στην βάση της ομοιότητας ανήκουν στον
ίδιο μικροβιακό κλώνο
• Τεκμηριώνει έτσι τυχόν κλωνική διασπορά του μικροοργανισμού.
• Διαχωρίζει τις σποραδικές λοιμώξεις από τις επιδημίες.
• Διαχωρίζει στελέχη με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
«Κλασσικές» μέθοδοι
τυποποίησης.
• Οροτυπία.
• Λυσσιτυπία.
• Φαινότυπος Αντοχής.
• Βιότυπος.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Προβλήματα
• Μικρή ευαισθησία.
• Μικρή διακριτική ικανότητα.
• Δύσκολη – επίπονη η εφαρμογή τους.
• Μεταβλητοί χαρακτήρες.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Νεώτερες μέθοδοι τυποποίησης
Μελέτη γενετικού υλικού
• Το γενετικό υλικό διαθέτει περισσότερη
πληροφορία από τον φαινότυπο.
• Παρουσιάζει μεγαλύτερη ποικιλομορφία.
• Είναι σταθερότερο.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Νεώτερες μέθοδοι τυποποίησης
Μελέτη γενετικού υλικού
• Κάθε μικροοργανισμός διαθέτει γενετικές
αλληλουχίες χαρακτηριστικές του:
• Γένους
• Είδους
• Κλώνου
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
PULSED FIELD GEL
ELECTROPHORESIS (PFGE)
• ΜΕΛΕΤΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΤΟΥ
ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΟΣ.
• ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΨΗ ΤΟΥ DNA ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ
ΕΝΖΥΜΑ (RARE CUTTERS).
• ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΡΑΤΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ
ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΕ ΠΑΛΟΜΕΝΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ.
• ΤΕΧΝΙΚΗ: ΕΙΔΟΣ ΕΝΖΥΜΩΝ, ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ Η/Φ.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Examples of Restriction Enzymes
Enzyme
Ava I
Bam HI
Bgl II
Eco RI
Eco RII
Hae III
Hha I
Hind III
Hpa I
Kpn I
Mbo I
Mbo I
Pst I
Sma I
SstI
Sal I
Taq I
Xma I
26/01/2011
Organism from which
derived
Anabaena variabilis
Bacillus amyloliquefaciens
Bacillus globigii
Escherichia coli RY 13
Escherichia coli R245
Haemophilus aegyptius
Haemophilus haemolyticus
Haemophilus inflenzae Rd
Haemophilus parainflenzae
Klebsiella pneumoniae
Moraxella bovis
Moraxella bovis
Providencia stuartii
Serratia marcescens
Streptomyces stanford
Streptomyces albus G
Thermophilus aquaticus
Xanthamonas malvacearum
Target sequence
(cut at *)
5' -->3'
C* C/T C G A/G G
G* G A T C C
A* G A T C T
G* A A T T C
* C C A/T G G
GG*CC
GCG*C
A* A G C T T
GTT* A A C
GGTA C* C
*G A T C
*G A T C
CTGCA * G
CCC*GGG
GA GCT* C
G* TCGA C
T* CGA
C*CCGGG
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Θέση ειδικής αναγνώρισης περιοριστικής ενδονουκλεάσης
Περιοριστικά θραύσματα
26/01/2011
Περιοριστικά θραύσματα
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
PULSED FIELD GEL
ELECTROPHORESIS (PFGE)
P F G E - D N A is E x tr a c te d a n d
“ C u t”
Is o la te D N A fro m b a c te ria l c e lls
C u t th e D N A in to p ie c e s
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
PULSED FIELD GEL
ELECTROPHORESIS (PFGE)
CHEF
Switch Time
Electric Field 1
Electric Field 2
-
-
-
-
-
-
+
+
+
+
+
+
+
26/01/2011
+
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Επιτήρηση Μικροβιακής Αντοχής
στην Ελλάδα
• Ηλεκτρονικό Δίκτυο Μελέτης Της Επιδημιολογίας Της
Μικροβιακής Αντοχής (WHONET - GRRECE).
• Σύστημα Έγκαιρης Ιδιοποίησης για Καινοφανείς
Φαινοτύπους Αντοχής.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ
ΑΝΤΟΧΗΣ
WHONET - GREECE
• Αποτελεί Τμήμα του Αντιστοίχου Προγράμματος του Π.Ο.Υ.
• Συντονίζεται από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας της ΕΣΔΥ.
• Χρηματοδοτείται από το ΚΕΕΛΠΝΟ
• Λειτουργεί υπό την εποπτεία της επιτροπής νος. Λοιμωξεων
του ΚΕΕΛΠΝΟ.
• Έχει αποκεντρωμένη δομή.
• Αποτελεί Πηγή Δεδομένων των Eεπιτροπών Λοιμώξεων των
Νοσοκομείων
• Δεν έχει σχεση με προγράμματα φαρμακευτικών ή άλλων
Εταιρειών.
• Λειτουργεί ως Δίκτυο Επιδημιολογικής Επιτήρησης.
• Τα δεδομένα είναι προσιτά σε κάθε ενδιαφερόμενο
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ
ΑΝΤΟΧΗΣ
• ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
ΡΟΥΤΙΝΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ.
• ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ WHONET
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Πολυκεντρικά Δεδομένα
www.mednet.gr/whonet
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Περιφερικό Γενικό Νοσοκομείο…………………..
Συγκριτικά αποτελέσματα μικροβιακής αντοχής.
A. Εξάμηνο 2005 – B. Εξάμηνο 2005
Σχόλια:
1. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αναφέρονται ανθεκτικοί στην βανκομικίνη S aureus !! Nα ελεγχθεί η
πιθανότητα λάθους!!
2. Αύξηση των Ιμιπενέμη ανθεκτικών Proteus. Προσοχή στην διάγνωση – επιβεβαίωση με
EDTA τεστΑ
Hospital Feedback
S. aureus
ΚΛΙΝΙΚΕΣ
•
Distributed every 6 months at the
Individual hospital lab
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΟ
Oxacillin
ΑΝΤΟΧΗ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ
ΑΝΤΟΧΗ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ
ΕΞΑΜΗΝΟΥ (NEW
ΕΞΑΜΗΝΟΥ (OLD R)
R)
38,46%
28,57%
No Tested
ΔΙΑΦΟΡΑ
Vancomycin
3,85%
2,04%
Linezolid
Quinopristin/Dalfo
pristin
0,00%
0,00%
-9,89%
-1,81%
0,00%
3,85%
4,17%
0,32%
OLD
NEW
26
49
26
49
26
48
26
48
Μ.Ε.Θ.
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΟ
Oxacillin
Vancomycin
26/01/2011
ΑΝΤΟΧΗ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ
ΑΝΤΟΧΗ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ
ΕΞΑΜΗΝΟΥ (NEW
ΕΞΑΜΗΝΟΥ (OLD R)
R)
50,00%
60,00%
0,00%
0,00%
Linezolid
0,00%
0,00%
Quinopristin/Dalfop
8,33%
0,00%
No Tested
ΔΙΑΦΟΡΑ
10,00%
0,00%
0,00%
-8,33%
OLD
NEW
12
10
12
10
12
10
12
10
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
• Αποστολή στα Μικροβιολογικά Εργαστήρια των
Νοσοκομείων καταλόγου με «επικίνδυνους»
φαινοτύπους.
• Τηλεφωνική αναφορά στο ΚΕΕΛΠΝΟ σε
περίπτωση ανίχνευσης τέτοιου φαινοτύπου.
• Αποστολή του στελέχους για έλεγχο
• Σύνταξη και αποστολή οδηγιών από ΚΕΕΛΠΝΟ
προς το Νοσοκομείο.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
Βασικός Κατάλογος 2008-2009.
• S aureus ανθεκτικός:
– Στην βανκομυκίνη (Απόλυτος Επιδημιολογικός Συναγερμός)
– Στη λινεζολίδη.
• Εντερόκοκκοι ανθεκτικοί:
– Στη λινεζολίδη
– Στην αμπικιλλίνη (Βασικά E faecalis με θετική την αντίδραση
νιτροσεφίνης)
• S. pneumoniae ανθεκτικός:
– Στην πενικιλίνη, μόνο από διεισδυτικές λοιμώξεις
(Αιμοκαλλιέργειες, ΕΝΥ)
• Eντεροβακτηριακά (κυρίως Ε coli, Klebsiella) ανθεκτικά:
– Στις καρβαπενέμες (ιμιπενέμη μεροπενέμη ερταπενέμη)
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
Δευτερεύων Κατάλογος 2008-2009.
•
S aureus ή E faecium ανθεκτικός
– Στο συνδυασμό Quinupristin-dalfopristin
– ΜRSA που να προέρχεται από ασθενή της κοινότητας (από τα Εξ.
Ιατρεία)
•
Εντερόκοκκοι ανθεκτικοί
– Στην βανκομυκίνη (κυρίως ο E faecalis)
•
Πρωτοεμφάνιση αντοχής των Εντεροβακτηριακών (κυρίως Ε coli,
Klebsiella)
– Στους συνδυασμούς αναστολέων με β-λακταμικά (κυρίως πιπερακιλλίνη /
ταζοβακτάμη)
– Στις Κινολόνες
•
Πρωτοεμφάνιση αντοχής της ψευδομονάδας
– Στις κινολόνες
– Στις καρβαπενέμες
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης
• 2005: 97 isolates από 22
Νοσοκομεία
• 2006: 110 isolates από 19
Νοσοκομεία
• 2007: 58 Isolates από 14
Νοσοκομεία
• Carbapenem resistant gram
negatives
• CA MRSA
• Multiresistant Acinetobacter
• 2008: 511 Isolates από 41
Νοσοκομεία
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μεγάλο Νοσοκομείο Της Επαρχίας
• Τοποχρονική συρροή VIM +
ESBL producing Klebsiella
– Αποδείχθηκε κλωνική
διασπορά
– Ενισχύθηκαν τα Μέτρα
Ελέγχου Λοιμώξεων
– Η επιδημία ελέγχθηκε
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μεγάλο Νοσοκομείο Της Αθήνας
• Τοποχρονική συρροή VIM +
ESBL producing Klebsiella
– Πολυκλωνική επιδημία
• 3 κλώνοι
– Τροποποιήθηκαν τα Μέτρα
Ελέγχου Λοιμώξεων
– Η επιδημία ελέγχθηκε
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μεγάλο Νοσοκομείο Της Αθήνας
• Επάλληλες επιδημίες
Serratia marcenses
στην ΜΕΘ
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
P aeruginosa σε αιματολογική
κλινική
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μεγάλο Νοσοκομείο Της Αθήνας
• Κλωνική διασπορά
Acinetobacter
baumanii στην ΜΕΘ
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Μεγάλο Νοσοκομείο Του Πειραιά
• CA MRSA λοίμωξη σε
νεογνό
• CA MRSA ανιχνεύθηκε
στην μητέρα αλλά και στην
κούνια του νεογνού.
• Ελήφθησαν τα κατάλληλα
μέτρα
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Αντιμετώπιση
Μονοκλωνική επιδημία
Πολυκλωνική επιδημία
• Διακοπή της αλυσίδας
μετάδοσης
• Διασπορά γονιδίων
• Μέτρα πρόληψης
λοιμώξεων
26/01/2011
– πολιτική χρήσης
αντιβοτικών
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Πολυανθεκτικοί
μικροοργανισμοί
Νεότερα δεδομένα για την Ελλάδα
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
ΜRSA
• MRSA της Κοινότητας (CA-MRSA)
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
MRSA ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
(CA-MRSA)
• Εμφανίζονται σε άτομα
χωρίς παράγοντες
κινδύνου
• Παρουσιάζουν παγκόσμια
κατανομή
• Έχουν μεγαλύτερη
λοιμογόνο δύναμη από τα
αντίστοιχα νοσοκομειακά
στελέχη
26/01/2011
• Είναι διαφορετικοί κλώνοι
από τους MRSA των
νοσοκομείων.
• Είναι γενικά ευαίσθητοι
στα άλλα αντιβιοτικά
• Φέρουν την τοξίνη
Panton-Valentine
leucoctonine.
• Φέρουν το SSCmec VI
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
MRSA ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
(CA-MRSA)
• Επιδημίες σε
• Φορεία (;).
• Ήπιες δερματικές
λοιμώξεις.
– Κλειστούς πληθυσμούς:
• Σοβαρές διεισδυτικές
λοιμώξεις δέρματος –
μαλακών μορίων
• Νεκρωτική πνευμονία
26/01/2011
•
•
•
•
•
Ινδιάνοι στις ΗΠΑ
Αυτόχθονες Αυστραλίας
Στρατιώτες
Φυλακές
Σχολεία
• Σποραδικά (;)
κρούσματα σε νέους
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Φαινοτυπικά και γενετικά χαρακτηριστικά
CA-MRSA
¾ Αντοχή σε λιγότερα αντιβιοτικά από ότι τα νοσοκομειακά στελέχη
¾ Te, Fa, Km.(Ery)R
CIP, Gen, Cli, Sxt S
¾ Συχνά ετεροαντοχή στην οξακιλλίνη (το στέλεχος μπορεί να φαίνεται
¾ ευαίσθητο στο αντιβιόγραμμα)
¾ Φέρουν το στοιχείο SCC mec IV (ενώ τα νοσοκομειακά στελέχη
φέρουν συνήθως τα SCC mec II ή III)
¾ Συχνά φέρουν τα υπεύθυνα γονίδια για την τοξίνη Panton-Valentine
(PVL)
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
HA-MRSA
Sxt
Fox
C
Tgc
26/01/2011
Gm
Net
CA-MRSA
An
Oxa
Te
FA
Km
FA
Fox
Sxt
An
Tb
C
Amc
Gm
Net
Ery
CM
Tgc
Tb
Te
Amc
Km
Ox
Cm
Ery
Cip
Cip
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
CA-MRSA
• Αρκετά συχνός σε εξωνοσοκομειαούς ασθενείς
– Σε σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις δέρματος και
μαλακών μορίων
– Σε παιδιά: 20-40%
– Σε ενήλικες: 30%
• Κίνδυνος: Η εισαγωγή τέτοιων στελεχών στο
νοσοκομείο.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Klebsiella pneumonae
Ο εποχή των καρβαπενεμασών
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Carbapenem resistance
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Αντοχή στις Καρβαπενεμάσες
• Διαπερατότητα
• Μεταλλοένζυμα
– Απώλεια ειδικής πορίνης
• Αλλαγές στις PBP
(penicillin-binding
proteins)
– VIM
– IPM
• Serine β-lactamases
– KPC
• Υπερπαραγωγή AmpC
– Απώλεια ππρίνης
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Κεφάλαιο Α
Η VIM μεταλλο-β-λακταμάση
• Εμφανίστηκε περί το 2002 -3 σχεδόν
ταυτόχρονα σε 3-4 Νοσοκομεία της Αθήνας
– Πολυκλωνική Επιδημία
– Διαπορά πλασμιδίων
• Αποτελεί μέρος Integron.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Διασπορά των blaVIM γονιδίων στην Ελλάδα
Από Β. Μιριαγκού
Δράμα
Ξάνθη
Θεσσαλονίκη
Ιωάννινα
Βόλος
Κέρκυρα
Λάρισα
Λαμία
Πάτρα
Αθήνα
Ρόδος
Κρήτη
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Integrons harboring blaVIM genes
P. aeruginosa
intI
blaVIM-2
qacEΔ1
sulI
P. aeruginosa
intI
aacA29a
blaVIM-2
qacEΔ1
P. aeruginosa
intI
blaVIM-4
qacEΔ1
sulI
P. aeruginosa
intI
blaVIM-4
aac(6’)
orfD
aadA
qacEΔ1
sulI
K. pneumoniae
E. coli
A. baumannii
P. mirabilis
intI
blaVIM-1
aacA7
dhfrI
aadA
qacEΔ1
sulI
E. coli
intI
aacA4
blaVIM-1
E. cloacae
intI
blaVIM-1
aac(6’)-IIc
qacEΔ1
sulI
intI
aacA7
blaVIM-12
aacA7
qacEΔ1
K. pneumoniae
repeat
sulI
qacEΔ1
sulI
sulI
Tsakris et26/01/2011
al., 2000; Mavroidi et al., 2000; Pournaras et al.,
2002; Pournaras et al., 2003; Miriagou et al., 2003; Giakkoupi et
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
al., 2003a & 2003b; Scoulica et al., 2004; Galani et al., 2005; Ikonomidis et al., 2005; GenBank.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
VIM (+) K. pneumoniae
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Κεφάλαιο Β
Η KPC καρβαπενεμάση
• Προκάλεσε επιδημίες (κυρίως
μονοκλωνικές) σε ΗΠΑ και Ισραήλ
• Εμφανίστηκε στην Ελλάδα στα μέσα του
2007 μάλλον στην Κρήτη.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Summary of epidemiological, antibiotic susceptibility and transferability data by
pulsotype of the KPC producing Klebsiella pneumoniae in Greece
Pulsotype
No of Isolates
No of
Hospitals
Presence of
other bla
genes
MIC ipm
(mg/L)
Resistance to
other drug
classes*
KPC gene
transferred via
conjugation
A
83
11
TEM
1->32
an net tb spt sxt c
cip
No
B
1
1
TEM
2-Αυγ
C
2
1
TEM+VIM-1
>32
an net tb spt sxt
cip
No
D
2
1
TEM
Αυγ-32
gm an net tb spt sxt
c cip
Yes
gm an net tb spt sxt c
E
2
2
TEM
2
net tb spt sxt c cip
Yes
-
Other drug classes
transferred
Yes
-
* an: Amikacin, net: metilmycin, tb: tobramycin, spt: streptomycon, sxt: cotrimixazole, c: chloramphenicole, cip: ciprofloxacin, gm: gentamycin
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
French
Israeli
Swedish
Pulsotype A
Pulsotype C
Pulsotype E
Pulsotype D
Pulsotype B
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Συμπεράσματα
• Εγρήγορση για ΑΜΕΣΗ αναγνώριση μιας
επιδημίας
Κατανόηση των Επιδημιολογικών Δεδομένων.
• Μοριακή τυποποίηση επιλεγμένων
μικροβίων
• Κατανόηση του τρόπου διασποράς
• Σχεδιασμός Αντιμετώπισης.
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Στόχος για το άμεσοι μέλλον
Η ένταξη της νοσοκομειακής
επιδημιολογίας στης λειτουργίες
ρουτίνας του Νοσοκομείου
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας
26/01/2011
ΕΘνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Εργαστήριο Μικροβιολογίας