Ο μαγικός κόσμος των εικονογραφημένων (comics) από το χθες ως το σήμερα Τα comics που είναι γνωστά και ως ένατη τέχνη,γαλούχησαν τις γενιές των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα και συνεχίζουν να δίνουν “αισθητική” στις σημερινές γενιές που ακόμη αγκαλιάζουν αυτή τη μορφή αντικουλτούρας. ● Ιστορία και είδη [comics strip, γελοιογραφίες,λεζάντες] ● Κοινωνικές-πολιτικές-ψυχολογικές πτυχές της τέχνης του εικονογραφημένου ● Ήρωες στον ελληνικό -αμερικανικό και ευρωπαϊκό χώρο των comics ● Comics, μουσική και τέχνη ● Comics και animation. Η επίδραση των comics στην έβδομη τέχνη με τη μορφή του εξελιγμένου μοντέλου animation ● Η γλώσσα των comics Ο μαγικός κόσμος των εικονογραφημένων (comics) από το χθες ως το σήμερα Η ερευνητική εργασία με τον τίτλο αυτό φιλοδοξεί να διεισδύσει στη μαγεία της εικονογράφησης και να κατανοήσει τις επιδράσεις που ασκούσε και ασκεί ακόμη και σήμερα σε μικρούς και μεγάλους. Οι μαθητές με τη διερεύνηση, την αξιολόγηση, τη σύνθεση και τη βιωματική επεξεργασία των δεδομένων μέσα από τις πηγές, θα περιηγηθούν στον κόσμο των comics, θα συναντήσουν ήρωες του χώρου και δημιουργούς, θα μιλήσουν την ξεχωριστή γλώσσα των ηρώων τους και θα αναζητήσουν όλους εκείνους τους παράγοντες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν, επηρέασαν και επηρεάζουν το ευρύ κοινό του εικονογραφημένου. Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι να σκιαγραφήσει τον ξεχωριστό αυτό κόσμο και να αποδείξει πως ο άνθρωπος ήταν και θα είναι επικοινωνιακό ον που επιθυμεί να κινείται στο χωροχρόνο του καταργώντας ακόμη και έμμεσα - μέσα από τους ήρωές του – τις συμβατικές έννοιες. Για το λόγο αυτό, τα comics γαλούχησαν την κοινωνία από τις αρχές του 20ού αιώνα και μεταλλάχτηκαν σε μορφή τέχνης και υποβολέα όλων εκείνων των παραγόντων που δίνουν “αισθητική ” στην καθημερινότητά μας. 1. ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ Πεδία σύνδεσης με το αναλυτικό πρόγραμμα της Έκφρασης-Έκθεσης 2. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α' , Β' , Γ' Λυκείου 3. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Ολομέλεια των ομάδων: Οι ομάδες συναντώνται σε ολομέλειες, για να παρουσιάσουν την πορεία της εξέλιξης του δικού τους υπό-θέματος και να παρακολουθήσουν την πορεία εξέλιξης των άλλων υποθεμάτων. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με διεισδυτικές συζητήσεις και αλληλοενημερώσεις προκειμένου οι διαφορετικές διαστάσεις του θέματος και των υποθεμάτων να αποκτήσουν εσωτερική συνοχή. Οι μαθητές παρακολουθούν προσεκτικά, κρατούν σημειώσεις και ζητούν διευκρινήσεις, όπου απαιτείται, για να προχωρήσουν στη σύνθεση του δικού τους υποθέματος, ενσωματώνοντας δημιουργικά στοιχεία από τα υποθέματα των άλλων. Ακολουθεί προκαταρκτική παρουσίαση των εργασιών στην ολομέλεια των ομάδων, προκειμένου να λάβουν τις πρώτες ανατροφοδοτήσεις και να ετοιμάσουν την τελική παρουσίασή τους στο τέλος του τετραμήνου. Αξιολόγηση Στη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία ακολουθείται το διερευνητικό και βιωματικό μοντέλο της αναζήτησης, της κριτικής ανάλυσης, της συνθετικής επεξεργασίας, της ανάληψης πρωτοβουλίας, της αξιολόγησης και της αξιοποίησης της γνώσης. Η αξιολόγηση των μαθητών θα πρέπει να έχει διττό χαρακτήρα: α) να εκπληρώνονται οι διδακτικοί στόχοι μέσα από τις εργασίες τους και β) να ενθαρρύνει την εφαρμογή μαθησιακών διαδικασιών της βιωματικής συμμετοχής, της διερευνητικής προσέγγισης, της ομαδικής εργασίας, της κριτικής αποτίμησης και της διεπιστημονικής σύνδεσης. Παραδοτέα προς αξιολόγηση των μαθητών/τριών: Η αξιολόγηση θα στηρίζεται στην ομαδική εργασία των μαθητών, τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος, όσο και κατά την παρουσίαση της εργασίας. Συγκεκριμένα η κάθε ομάδα θα τηρεί φάκελο (έντυπο και ηλεκτρονικό) ο οποίος θα περιλαμβάνει τη συμβολή της κάθε ομάδας στις δραστηριότητες, στις επιμέρους έρευνες, στην -1- κριτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων, στα τεχνήματα κλπ. Στον ομαδικό βαθμό θα συνυπολογίζεται και αυτός από την παρουσίαση της ερευνητικής εργασίας. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εισαγωγικός προβληματισμός Το περιβάλλον εκκίνησης του σχεδίου αποσκοπεί στη διέγερση του ενδιαφέροντος των μαθητών έτσι ώστε να αναπτυχθεί η πρωτοβουλία τους. Η καταγραφή της ιστορίας του εικονογραφημένου από την αρχαιότητα ως το σήμερα με όλους τους πρεσβευτές του και εκπροσώπους κάθε είδους , οι κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις και τα μηνύματα που υποβάλλονται μέσα από τους διαλόγους και καθρεφτίζουν τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής , εξασφαλίζουν την αμεσότητα της επικοινωνίας και της επαφής των ανθρώπων . Οι μαθητές με την κριτική σκέψη κατανοούν ότι το ψυχαγωγικό αυτό ανάγνωσμα , που μέσα από την απλότητα της δομής τους απευθύνεται σε κάθε ηλικία , φύλλο ή κοινωνικό επίπεδο , ερεθίζει το νου και αποτελεί μια ενεργητική παρέμβαση που εμποδίζει τελικά την αλλοτρίωση της ανθρώπινης συνείδησης . Ακολουθεί ο χωρισμός των μαθητών σε πέντε ομάδες. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να επεξεργαστεί ένα από τα πέντε υποθέματα με συγκεκριμένες διαστάσεις. Περιγραφή Μεθοδολογίας- Διαδικασίας αναλυτικά ΥΠΟΘΕΜΑ 1ο Οι μαθητές της πρώτης ομάδας αναλαμβάνουν να μελετήσουν το πρώτο υπόθεμα σε βάθος . Συγκεκριμένα η ομάδα αναλαμβάνει δραστηριότητες , πραγματοποιεί έρευνα και προσεγγίζει περιγραφικά το δικό της υπόθεμα που είναι η ετυμολογία της λέξης comics και η ιστορία τους , οι πιο γνωστοί συγγραφείς comics στον κόσμο και τα είδη που έχουν καθιερωθεί . Παράλληλα δημιουργεί ένα φάκελο εργασίας. Δραστηριότητα Έρευνα στο διαδίκτυο για συλλογή πληροφοριών. Τι είναι comics Τα κόμικς είναι μια μορφή οπτικής τέχνης που αποτελείται από εικόνες που συνήθως συνδυάζονται με κείμενο. Όμως η ύπαρξη κειμένου δεν είναι απαραίτητη. Ενώ αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για να εικονογραφηθούν καρικατούρες και για να διασκεδάσουν με απλές και συνηθισμένες ιστορίες, έχουν πλέον εξελιχτεί σε μορφή τέχνης, με πολλά υποείδη. Η λέξη «κόμικς» προέρχεται ετυμολογικά από την λέξη «κωμικός» κι αυτό γιατί οι πρώτες ιστορίες ήταν κωμικού περιεχομένου. Σύμφωνα με τον ορισμό, «κόμικς» είναι η τέχνη της αφήγησης ιστοριών με διαδοχή σχεδιασμένων εικόνων στη τυπογραφική επιφάνεια και αφηγούνται πάντα ιστορίες οποιουδήποτε περιεχομένου. Για να υπάρξει κόμικς πρέπει να υπάρχουν διαδοχικές εικόνες όπου η μία συνεχίζει το νόημα της άλλης. Μία ιστορία κόμικς είναι πάντα τυπωμένη σε χαρτί. Τα κόμικς αποτελούν τέχνη, την 9η τέχνη. Είναι μία τέχνη που έχει προοπτικές να αναπτυχθεί στο μέλλον αλλά δυστυχώς έχει κατηγορηθεί από πολλούς γι' αυτό και θα ήταν ριψοκίνδυνο να την θεωρήσουμε πραγματική τέχνη. Όσο αφορά την δομή των κόμικς, αποτελούνται από τουλάχιστον δύο εικόνες, και στη περίπτωση που υπάρχει κείμενο, αυτό δεν λειτουργεί ποτέ σε βάρος των εικόνων. Ο Πέτρος Μαρτινίδης χρησιμοποιεί τον όρο «εικονογραφήγηση». Αυτός ο όρος δεν δεσμεύει την θεματική των ιστοριών, κάτι που κάνει ο όρος «κόμικς» , ο οποίος παραπέμπει σε ιστορίες κωμικού περιεχομένου. Η διαφορά ανάμεσα στην «εικογραφήγηση» και στην «εικονογράφηση» είναι -2- ότι στη τελευταία οι εικόνες λειτουργούν διακοσμητικά ενώ στην πρώτη αποτελούν το βασικό στοιχείο για την αφήγηση των ιστοριών. Συνεπώς, ο όρος «εικονογραφήγηση» είναι καταλληλότερος γιατί περικλείει όλα τα χαρακτηριστικά των ιστοριών κόμικς. Η διαδρομή της εικονογράφησης στο χρόνο Η επικοινωνία είναι μια από τις πιο βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Έτσι, από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής τους στη γη, οι άνθρωποι προσπάθησαν να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα και να πουν ιστορίες για αυτά που τους συνέβαιναν καθημερινά. Ενώ, λοιπόν, η γλώσσα, η γραφή και η ανάγνωση, όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, άργησαν κάπως να εξελιχθούν, η εικόνα ήταν αυτή που ικανοποίησε πρώτη την ανάγκη για επικοινωνία. Παρ’ όλο, λοιπόν, που τα comics είναι δημιούργημα του 19ου Αιώνα και οι πρόγονοί τους χρονολογούνται από το Μεσαίωνα, είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι, πολύ νωρίτερα, χρησιμοποίησαν τις εικόνες σε σειρά, για να αφηγηθούν μια ιστορία. Προγόνους των εικονογραφηγημάτων, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε παραστάσεις σε πρωτόγονα σπήλαια ή σε αρχαιοελληνικούς αμφορείς, όπως επίσης και αναπαραστάσεις της ζωής του Χριστού και των αγίων σε χειρόγραφα ή εκκλησίες, καθώς από πολύ παλιά ο άνθρωπος προσπάθησε να αναπαραστήσει την κίνηση. Τα ιερογλυφικά των Αιγυπτίων, οι αναπαραστάσεις στα αγγεία των Αρχαίων Ελλήνων, η στήλη του Τραϊανού στη Ρώμη (113 μ.Χ.), ο τάπητας Bayeaux στη Νορμανδία (1100 μ.Χ.), όλα αυτά είναι, θα έλεγε κανείς, οι προ-προ-προ-προπρο-παππούδες αυτών που ξέρουμε εμείς, σήμερα, ως comics. Η εφεύρεση της τυπογραφίας (1448 μ.Χ.) από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο, εγκαινίασε την εποχή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και κυρίως της ευκολότερης πρόσβασης του κοινού σε βιβλία και εικόνες. Στη Μεγάλη Βρετανία, εκείνη την εποχή, εμφανίζονται ξυλογραφίες, με διάφορα σκίτσα και θεματολογία από τη θρησκευτική ζωή, ή την επικαιρότητα, τυπωμένες σε φυλλάδια. Σε αυτά, αναγνωρίζουμε, εκτός από τα σκίτσα, ένα ακόμη συστατικό των comics: μπαλόνια που περιέχουν λόγια. Σταδιακά, τα φυλλάδια αυτά εξελίσσονται και τα συναντάμε όλο και πιο συχνά. Η θεματολογία τους διευρύνεται, ενώ πλέον δεν απευθύνονται μόνο στις πλούσιες τάξεις, αλλά και στην εργατική. Μάλιστα, το στοιχείο της σάτιρας γίνεται όλο και πιο έντονο, με αποτέλεσμα αυτά τα φυλλάδια να ονομάζονται “comicals”, ή συντομότερα, “comics”. Στη δεκαετία του 1820, έχουμε ήδη μια βιομηχανία σάτιρας, ενώ στα μέσα του 19ου Αιώνα, με τη βελτίωση των τεχνολογιών της τυπογραφίας και της επεξεργασίας της εικόνας (φανταστείτε ότι, μέχρι τότε, οι σκιτσογράφοι ήταν υποχρεωμένοι να αντιγράφουν γραμμή-γραμμή τα έργα τους στη χαλκογραφική πλάκα που θα έκανε την αναπαραγωγή), εμφανίζονται νέα περιοδικά και φυλλάδια με μυθιστορήματα. Όλα αυτά περιέχουν εικονογραφήσεις, με την σημερινή μορφή των comics (με καρέ και κείμενο σε συννεφάκια ή λεζάντα), διαβάζονται από νέους και αντλούν τη θεματολογία τους από την επικαιρότητα. Και έτσι, φτάνουμε στο πρώτο comic. Η πρώτη ιστορία κόμικς ήταν ελβετικής καταγωγής ο δημιουργός της οποίας ήταν ο Ροδόλφος Τόπφερ. Αναδημοσίευση αυτής της ιστορίας είχε γίνει στα αγγλικά το 1842, μισό αιώνα περίπου πριν κυκλοφορήσει στην Αμερική το «Κίτρινο Παιδί» (1896) το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία και η θεματολογία των ιστοριών του απευθυνόταν κατά κύριο λόγο στο παιδικό κοινό. Άλλη μία από τις εκδόσεις που διεκδικεί αυτόν τον τίτλο είναι η αγγλική έκδοση του The Adventures of Obadiah Oldbuck, το Ally Sloper’s Half Holiday, μια εβδομαδιαία ασπρόμαυρη έκδοση, με strips, comics και πεζές αφηγήσεις και, κυρίως, ένα σταθερό, κεντρικό χαρακτήρα, τον Alexander Sloper. Η έκδοση γνώρισε μεγάλη επιτυχία και άνοιξε νέους δρόμους για την καθιέρωση των comics. Η μαζική παραγωγή αυτών των εντύπων άρχισε το 1890, όταν ένας -3- νεαρός εκδότης, ο μόλις εικοσιπέντε ετών Alfred Harmsworth, αποφάσισε να εκδώσει μια σειρά από comics, που θα κατακτούσαν τον κόσμο. Η μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία του, ήταν το Comic Cuts (που ήταν και το πρώτο έντυπο που χρησιμοποίησε τη λέξη “comic” στον τίτλο του) και στη συνέχεια, το Illustrated Chips. Στο τέλος της δεκαετίας του ’20, η Αμερική βίωσε μια μεγάλη οικονομική κρίση, η οποία, στη συνέχεια, επηρέασε ολόκληρη την υφήλιο. Η εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, όπως ονομάστηκε, και το οικονομικό κραχ, έκαναν τους πολίτες να αναζητήσουν πίστη και αισιοδοξία, σε χαρακτήρες οι οποίοι θα μπορούσαν να τους δώσουν την αίσθηση ότι τα πράγματα θα πήγαιναν προς το καλύτερο. Εκείνη την περίοδο, εμφανίζονται και οι πρώτοι υπερήρωες, η άνθηση των οποίων συνεχίστηκε, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην Ευρώπη υπήρχε μια μικρή σκηνή, που ξεκίνησε με πρωτοπόρους τους Βέλγους και εκδόσεις όπως ο Τεντέν και το περιοδικό Spirou. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο με την άφιξη των αμερικάνικων κόμικς στην Ευρώπη αλλά και τη μεσολάβηση της δεκαετίας του '60, που αγκάλιασε αντικουλτούρες όπως τα κόμικς, αυτά σιγά-σιγά καθιερώθηκαν ως σοβαρό είδος τέχνης. Οι επόμενες δεκαετίες είχαν αρκετά σκαμπανεβάσματα για τα comics. Στα μέσα της δεκαετίας του ’40, ξαφνικά, οι εκδότες των εικονογραφημένων ιστοριών, οι οποίες, μέχρι τότε, απευθύνονταν σε ενήλικες και κυρίως στην εργατική και μεσαία τάξη, με στόχο το σχολιασμό της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας, ανακαλύπτουν ένα νέο κοινό: αυτό των παιδιών. Οι εταιρείες της εποχής αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά μπορούν να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη για τις πωλήσεις. Εκείνη την περίοδο, παρατηρείται έξαρση νέων εκδόσεων, με ιστορίες που απευθύνονται ακριβώς σε αυτό το κοινό. Ο Dr. Fredric Wertham, με το βιβλίο του Seduction of the Innocent, δημιουργεί ένα αρνητικό κλίμα γύρω από τη σχέση comics και παιδιών, αναπτύσσοντας τη θεωρία ότι τα comics ευθύνονται για τη ραγδαία αύξηση της παιδικής εγκληματικότητας. Η δεκαετία του ’60 είναι η χρυσή εποχή των υπερηρώων, ενώ τις επόμενες δεκαετίες, κάνει την εμφάνιση της η ανεξάρτητη σκηνή των comics. Όλα αυτά τα χρόνια, δημιουργοί και θεωρητικοί των comics, παλεύουν να τοποθετήσουν το αφηγηματικό αυτό Μέσο στη θέση που του αξίζει, υποστηρίζοντας ότι δεν πρόκειται μόνο για απλές, αστείες ιστορίες, αλλά για ιστορίες που μπορούν να ακουμπήσουν “ενήλικα” και πιο σοβαρά θέματα… Σήμερα τι; Το 1986, τρία βιβλία άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο η κοινή γνώμη αντιμετώπιζε τα comics: το Watchmen των Alan Moore και Dave Gibbons, το The Dark Knight Returns του Frank Miller, και το Maus του Art Spiegelman. Ξαφνικά, τα περιοδικά γέμισαν με ιστορίες για “τα comics που ωριμάζουν” και ο όρος “graphic novel” έκανε την εμφάνισή του, στα λογοτεχνικά λεξικά. Ο Art Spiegelman άνοιξε το δρόμο στους επόμενους καλλιτέχνες, με το Maus, το οποίο έφερε μια τομή στην Τέχνη των comics, μέχρι τότε. Η απήχηση που είχε στο κοινό και η βράβευσή του με Pulitzer, κατέστησαν κοινά αποδεκτό ότι τα comics έχουν τη δυνατότητα να χειριστούν και σημαντικά ζητήματα. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, ο πρώτος τόμος του Palestine, του Joe Sacco, στο οποίο ο δημιουργός εξιστορεί τα γεγονότα κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Μέση Ανατολή, έγινε δεκτός με ενθουσιασμό και καταγράφηκε ως ένα από τα πιο πρωτοποριακά έργα στην Ιστορία του Μέσου. Το Palestine έθεσε νέα δεδομένα για τη χρήση των comics ως Μέσα που καταγράφουν την επικαιρότητα, ενώ όλο και περισσότεροι δημιουργοί άρχισαν να δουλεύουν για εφημερίδες και -4- περιοδικά. Η δεκαετία του ’90 μας προσέφερε ένα ακόμη πολύ σημαντικό βιβλίο στο χώρο των comics. Ο Scott McCloud, στο Understanding Comics, επιχείρησε να δώσει το θεωρητικό υπόβραθρο και να εξηγήσει, με πιο “επιστημονικό” τρόπο, τη γλώσσα του Μέσου. Κύριος άξονας των απόψεων του McCloud, είναι η επικοινωνιακή ικανότητα των comics. Ο McCloud αντιμετωπίζει τα comics, σε όλη τη διάρκεια της έρευνάς του, ως Μέσα Επικοινωνίας και μάλιστα τους προσδίδει και μια ιδιαίτερη θέση, λόγω συγκεκριμένων χαρακτηριστικών τους. Από τότε μέχρι σήμερα, τα comics έχουν πλέον αρχίσει να καθιερώνονται, όχι πια σαν παιδικά αναγνώσματα (μόνο), αλλά ως ένα μέσο αφήγησης που μπορεί να πει τα πάντα. Τα τελευταία χρόνια, πολλά comics βρίσκονται στις πρώτες θέσεις λογοτεχνικών καταλόγων, σε βιβλιοθήκες, σε σχολεία και πανεπιστήμια. Γκαλερί και Μουσεία φιλοξενούν εκθέσεις comics, μεγάλες πόλεις φιλοξενούν φεστιβάλ αφιερωμένα στην 9η Τέχνη, ενώ οι εκπαιδευτικοί τα τοποθετούν ανάμεσα στα πιο αποτελεσματικά και διασκεδαστικά εργαλεία μάθησης. Η παραγωγή μεγαλώνει και καθημερινά ανακαλύπτουμε τον πλούτο και τη δυναμική αυτής της μοναδικής γλώσσας. Μερικοί από τους πιο γνωστούς συγγραφείς κόμικ είναι: • Ντον Ρόσα - Ο Ντον Ρόσα (πλήρες όνομα στα αγγλικά Gioachino 'Keno' Don Hugo Rosa) είναι ένας σχεδιαστής και συγγραφέας κόμικς ευρύτερα γνωστός για τις ιστορίες του με τονΣκρουτζ Μακ Ντακ, τον Ντόναλντ και άλλους ήρωες του Ντίσνεϊ. Γεννήθηκε τις 29 Ιουνίου 1951 στο Λούισβιλ του Κεντάκι των Η.Π.Α. Η πιο διάσημη δουλειά του είναι το Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ. • Ρενέ Γκοσινί - Ο Ρενέ Γκοσινί (René Goscinny ) γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1926 στο Παρίσι και πέθανε στις 5 Νοεμβρίου του 1977 στο ίδιο μέρος. Ήταν Γάλλος συγγραφέας και συντάκτης πολωνικής καταγωγής, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός για τα κόμικς Αστερίξ και Λούκυ Λουκ, στα οποία και έγραφε τα σενάρια. • Αρκάς - Ο Αρκάς είναι Έλληνας καλλιτέχνης που ασχολείται με την τέχνη των Κόμικς. Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του '80 δημοσιεύοντας τη σειρά "Ο Κόκκορας" στο περιοδικό Βαβέλ και στη συνέχεια στο ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ και στο ΜΙΚΡΟ ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ. Το έργο του αποτελείται κυρίως από σειρές με συγκεκριμένο θέμα - πρωταγωνιστές που δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες και συγκεντρώνονται στη συνέχεια σε άλμπουμ. Το χιούμορ του Αρκά μπορεί να κλίνει πότε υπέρ και πότε κατά των διανοουμένων, δεν είναι όμως ένα διανοουμενίστικο χιούμορ. Μέσα από το δίπολο αγαθού και σαρκαστή νου, το χιούμορ του Αρκά λειτουργεί αντιπαραθέτοντας τον κόσμο των οραμάτων στον κόσμο των συμβάσεων κι αναδεικνύει το χάσμα ανάμεσα στην προδοσία και την εκπλήρωση, στις υψηλές επιδιώξεις και τις εμπράγματες τροπές τους. Όλα, κατόπιν, γίνονται ευκαιρίες χλευασμού· όχι γιατί λείπει το σθένος, μα γιατί περισσεύει η επίγνωση. Επίγνωση του ότι η ναρκοθέτηση της εκπλήρωσης ενέχεται στην ίδια τη θεμελίωση της προσδοκίας. [...] (Απόσπασμα) Πέτρος Μαρτινίδης Από τα έργα του ο "Ισοβίτης" έχει γίνει σειρά με μαριονέτες για την ελληνική τηλεόραση. Δουλειές του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, πολωνικά, ρουμανικά, σέρβικα και βουλγάρικα). Το πραγματικό του όνομα δεν είναι γνωστό, παρόλο που έχει αναφερθεί το όνομα Αντώνης Ευδαίμων. Το Ελληνικό κοινό και τα comics. Η Ελλάδα γνώρισε κάπως αργά τα κόμικς εξαιτίας των πολεμικών και πολιτικών αναταραχών και έτσι η ακμή τους στο ελλαδικό χώρο χρονολογείται από το 1950. Αρχικά, περιοδικά όπως η -5- «Διάπλαση» είχαν προετοιμάσει το έδαφος για να γίνουν τα κόμικς πιο εύκολα δεκτά στο ελληνικό κοινό. Όσον αφορά την αμερικάνικη σχολή των κόμικς στη Ελλάδα κυκλοφόρησαν τα «Κλασσικά Εικονογραφημένα» τα οποία παρουσίαζαν έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας σε κόμικς. Την 1η Ιουλίου 1966 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος Μίκυ Μάους και ακολούθησαν οι Υπερήρωες όπως είναι ο «Σούπερμαν», ο «Σπάιντερμαν» κ.α. Από την Κολούμπρα στη Βαβέλ και από το Παρά Πέντε στο Εννέα, από το Αντί στον Σχολιαστή και από το Τέταρτο στη Γαλέρα, από την Τσιγγάνικη Ορχήστρα στο Logicomix και από τον Ευρωπαίο στο Manifesto, από το φεστιβάλ του Γκαζιού στο Comicdom Con κι από το Comicart.gr στο Greekcomics.gr, από τα στριπάκια στα webcomics και από τα «μικιμάους» στα graphic novels, από τους δημιουργούς στους αναγνώστες και από τους εκδότες στους σχολιαστές, από τα περιοδικά στα άλμπουμ και από το χαρτί στο Διαδίκτυο ,τα πρώτα ελληνικά κόμικς έκαναν την εμφάνισή τους στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Από τα πρώτα ελληνικά περιοδικά κόμικς ήταν η «Βαβέλ», στη οποία υπήρχε και δουλειά ξένων σχεδιαστών. Η «Βαβέλ» είχε έντονο το στοιχείο της πολιτικής κριτικής. Το πρώτο ελληνικό περιοδικό κόμικς χωρίς καμία ξένη επιρροή ήταν οι Κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς. Η σειρά κόμικς «Κωμωδίες του Αριστοφάνη» εκδόθηκε από τις Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις βασισμένη στις 11 σωζόμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη. Τα κείμενα επεξεργάστηκε ο Τάσος Αποστολίδης και τα σκίτσα φιλοτέχνησε ο Γιώργος Ακοκαλίδης. Πολλά από τα τεύχη μεταφράστηκαν στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα γερμανικά, ενώ συνολικά πουλήθηκαν περισσότερα από 700000 τεύχη. Η μεγάλη επιτυχία οφείλεται στο ότι χωρίς να ξεφεύγει από το αρχικό κείμενο κατάφερε να μεταφέρει την κριτική στη σύγχρονη πολιτική κατάσταση. Στη συνέχεια, μεγάλη επιτυχία γνώρισε ο «Αρκάς» με τον Ισοβίτη του οποίου οι ιστορίες χαρακτηρίζονται από ένα ιδιόρρυθμο, ανατρεπτικό και γλυκόπικρο χιούμορ , όπως αναφέρθηκε ήδη . Ο Ευγένιος Τριβιζάς ,γνωστός ως συγγραφέας βιβλίων για παιδιά έχει γράψει περίπου 150 βιβλία μεταξύ των οποίων μυθιστορήματα, παραμύθια, θεατρικά έργα, αλφαβητάρια, διηγήματα, κόμικς, εκπαιδευτικά βιβλία, ενώ έχει συνεργαστεί και με παιδικά περιοδικά. Από τα πιο γνωστά του έργα είναι η Φρουτοπία και το Νησί των πυροτεχνημάτων. Όλα του τα έργα τα χαρακτηρίζει πρωτοτυπία και μεγάλη φαντασία. Η Φρουτοπία είναι κόμικ που δημιούργησαν το 1983 ο Ευγένιος Τριβιζάς και ο σκιτσογράφος Νίκος Μαρουλάκης. Ολοκληρώθηκε σε τρεις κύκλους, με 50 τεύχη. Το κόμικ μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση με 47 επεισόδια, το 1985, από την οικογένεια Σοφιανού, οπτικοποιημένο με μαριονέτες, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Τα ΜΑΝΓΚΑ- Ένα “άλλο” είδος comics Τα ιαπωνικά κόμικς τα οποία είναι γνωστά ως manga που σημαίνει «ανεύθυνη εικόνα», διαβάζονται, όπως όλα τα ιαπωνικά περιοδικά από το οπισθόφυλλο. Είναι σύντομα κείμενα με άφθονες εντυπωσιακές σκηνές και εφέ. Χαρακτηρίζονται από μεγάλη ελευθερία στη σελιδοποίηση, φιγούρες με πλούσια μαλλιά και μεγάλα μάτια, μπόλικη δράση και βία, συχνή χρήση της λέξης baka που σημαίνει χαζούλης και από αποσυμπιεσμένη αφήγηση. Η αποσυμπιεσμένη αφήγηση είναι μία τεχνική στα κόμικς κατά την οποία μία σκηνή σπάει σε περισσότερα καρέ απ' όσα μπορεί να διατυπωθεί. Κοινό χαρακτηριστικό επίσης σε όλα τα manga είναι η μειωμένη έμφαση στο πρότυπο του «σούπερ-ήρωα». Ο όρος επινοήθηκε από τον ζωγράφο Κατσουχίσα Χοκουσάι (1760-1849), ο οποίος συνδύασε δύο ιδεογράμματα κινεζικής προέλευσης, το "μαν" που σημαίνει αστείο και το "γκα" που σημαίνει εικόνα, για να χαρακτηρίσει τα ασπρόμαυρα σχέδια του, που συνήθως απεικόνιζαν καρικατούρες προσώπων, τόπων και καταστάσεων. Αν τα ιαπωνικά κόμικς λέγονται μάνγκα, τότε “μανγκάκα” λέγονται οι δημιουργοί των μάνγκα, σχεδιαστές και σεναριογράφοι, αν και, κατά κανόνα, οι επαγγελματίες του χώρου στην Ιαπωνία γράφουν και σχεδιάζουν τις ιστορίες μόνοι τους. Η κυρίαρχη διάφορα ανάμεσα -6- σε ένα μάνγκα και ένα κόμικς, όπως αυτά που γνωρίζουμε στην Ευρώπη, είναι ο τρόπος ανάγνωσής τους. Τα μάνγκα διαβάζονται από δεξιά προς τα αριστερά, ακριβώς αντίθετα από τα ευρωπαϊκά ή τα αμερικάνικα κόμικς, κι αυτό συμβαίνει γιατί ακολουθούν τους κανόνες της ιαπωνικής γραφής. Τα μάνγκα έχουν υιοθετήσει ιδιόρρυθμες γραφιστικές λύσεις, που δεν συναντάμε στα ευρωπαϊκά ή στα αμερικάνικα κόμικς. 'Όπως η χρήση των ράστερ, ειδικών ταινιών με τελείες, ρίγες και άλλα επαναλαμβανόμενα γραφιστικά στοιχεία, τα οποία χρησιμοποιούνται για να δίνουν ποικιλία και βάθος στο ασπρόμαυρο σκίτσο, ή οι πυκνές γραμμές που χρησιμοποιούνται για να δίνουν στις σκηνές δράσης κίνηση. Επίσης, χαρακτηριστικά είναι τα τεράστια μάτια των ηρώων που χρησιμοποιούνται για να αποδώσουν τα συναισθήματά τους. Δημιουργός των σύγχρονων μάνγκα θεωρείται ο Οζάμου Τεζούκα, που γεννήθηκε το 1928 και πέθανε το 1989. Η συμβολή του σε αυτό το είδος αφήγησης ήταν τόσο σημαντική, ώστε τον αποκαλούσαν “ο Θεός των μάνγκα”. Ο Τεζούκα συνέβαλε καθοριστικά στην επιβολή ορισμένων σχεδιαστικών και αφηγηματικών καινοτομιών, που συνεχίζονται ως στερεότυπα έως τις μέρες μας. Από πού άντλησε έμπνευση ο Τεζούκα γι´αυτές τις επιλογές του; Μα, φυσικά, από τα καρτούν του Ντίσνεϋ. Επηρεάστηκε και πήρε πολλά στοιχεία, όπως για παράδειγμα τα μεγάλα μάτια, ώστε να μπορεί να μεταδίδει στο κοινό τα συναισθήματα των ηρώων του, και την συνήθειά του να κορυφώνει την ένταση χρησιμοποιώντας μικρά κινηματογραφικά καρέ. ΥΠΟΘΕΜΑ 2ο Οι μαθητές της δεύτερης ομάδας αναλαμβάνουν να μελετήσουν το δεύτερο υπόθεμα σε βάθος . Αναλύουν τις προσωπικότητες των ηρώων από τα διάφορα είδη comics παραθέτοντας γνωστές και άγνωστες φιγούρες . Παρουσιάζουν ακόμη ήρωες βιβλίων που πήραν σάρκα και οστά στην τηλεοπτική οθόνη αποδεικνύοντας πόσο ουσιαστική και διεισδυτική είναι αυτή η μορφή τέχνης . Παράλληλα δημιουργεί ένα φάκελο εργασίας. Μερικοί από τους πιο γνωστούς χαρακτήρες κόμικ: • Μπάτμαν – Ο Μπάτμαν, δηλαδή ο Άνθρωπος Νυχτερίδα είναι φανταστικός χαρακτήρας βιβλίων κόμικς. Δημιουργήθηκε από τους Μπομπ Κέιν (Bob Kane) και Μπιλ Φίγκερ (Bill Finger) αν και μόνο ο πρώτος αναγνωρίζεται επισήμως σαν δημιουργός του. Η πρώτη εμφάνιση του Μπάτμαν έγινε στο τεύχος 27 του περιοδικού Detective Comics τον Μάιο του1939. Μαζί με τον Σούπερμαν (Superman) αποτελούν τους πρώτους υπερήρωες και είναι από τους πιο δημοφιλείς χαρακτήρες ιστοριών κόμικς. Ιστορίες με πρωταγωνιστή τον Μπάτμαν έχουν μεταφερθεί και σε πολλά άλλα μέσα όπως στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. • Σούπερμαν – Ο Σούπερμαν, είναι φανταστικός χαρακτήρας βιβλίων κόμικς. Δημιουργήθηκε από τους Τζο Σούστερ (Joe Shuster) και Τζέρι Σίγκελ (Jerry Siegel). Η πρώτη εμφάνιση του Σούπερμαν έγινε στο τεύχος #1 του περιοδικού Action Comicsτο1938και θεωρείται ο πρώτος υπερήρωας. Η επιτυχία του ήταν πολύ μεγάλη γεγονός που ανάγκασε την εταιρεία National Comics που τον εξέδιδε (νυν DC Comics) να κυκλοφορήσει σύντομα και δεύτερη σειρά με τον ήρωα και τίτλο Superman. Επίσης η επιτυχία του οδήγησε στη δημιουργία και άλλων υπερηρώων από διάφορες εταιρείες και ξεκίνησε τη λεγόμενη χρυσή εποχή των κόμικς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ιστορίες του έχουν μεταφερθεί πολλές φορές στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. -7- Την ίδια δεκαετία στην Ευρώπη εμφανίστηκε ο «Τεν Τεν», δημιούργημα του Γάλλου Ερζέ, και στη συνέχεια επικράτησε η φυσιογνωμία του Γκοσινύ ο οποίος σε συνεργασία με άλλους δημιούργησε χαρακτήρες όπως ο «Ιζνογκούντ» ο «Λούκυ Λουκ» και ο «Αστερίξ». Ακόμα, στη περίοδο του Β’; Παγκόσμιου Πολέμου εμφανίστηκαν κόμικς βίαιου και αντιπαιδαγωγικού περιεχομένου, γνωστά και ως « Underground Comix » Ο Τεν Τεν, «γεννήθηκε» από το πενάκι του Βέλγου κομίστα Ζορζ Ρεμί ( Ερζέ) στις 10 Ιανουαρίου 1929. Οι πρώτες του ιστορίες δημοσιεύτηκαν στο νεανικό ένθετο της εφημερίδας των Βρυξελλών «20ος αιώνας». Ο Τεν Τεν είναι ο ξανθομάλλης νεαρός με το χαρακτηριστικό τσουλούφι, που δουλεύει ως ρεπόρτερ και μπλέκεται σε απίθανες περιπέτειες μυστηρίου σε κάθε γωνιά του πλανήτη, μαζί με το πιστό του σκύλο Μιλού. Ο Μιλού είναι ταυτισμένος με τον Τεν Τεν και για πολλά χρόνια η σειρά είχε τίτλο «Οι περιπέτειες του Τεν Τεν και του Μιλού». Η πρώτη περιπέτεια του νεαρού ρεπόρτερ με τον τίτλο «Ο Τεν Τεν στη χώρα των Σοβιέτ», που είδε το φως της δημοσιότητας το 1929, κατηγορήθηκε για αντικομουνισμό, επειδή ασκούσε κριτική στο σταλινισμό. Έτσι, για πολλά χρόνια ο Τεν Τεν θεωρήθηκε προϊόν του Ψυχρού Πολέμου. Στις επόμενες περιπέτειες, ο ατρόμητος δημοσιογράφος αντιμετώπισε λαθρέμπορους ναρκωτικών, πολεμώντας πάντα τους κακούς και βοηθώντας τους αθώους και τα θύματα. Από εικαστικής πλευράς ο Ερζέ έχει πολλούς θαυμαστές για την καθαρή, εκφραστική και φωτεινή πινελιά του. Ο Ερζέ κυκλοφόρησε 23 άλμπουμ με ήρωα τον Τεν Τεν, τα οποία μεταφράστηκαν σε 56 γλώσσες και πούλησαν πάνω από 200 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Ο Τεν-Τεν γνώρισε μεγάλη επιτυχία μεταπολεμικά, προκαλώντας την ζήλια του Γάλλου Προέδρου Σαρλ Ντε Γκολ, που είχε πει χαρακτηριστικά: « Ο μοναδικός διεθνής ανταγωνιστής μου είναι ο Τεν Τεν». Από τις αρχές της δεκαετίας του 70 η λάμψη του άρχισε να φθίνει, μετά τις κατηγορίες που εκτοξεύτηκαν εναντίον του για μισογυνισμό και ρατσισμό. Σήμερα, το « Ίδρυμα Ερζέ» που διαχειρίζεται τα δικαιώματα του Τεν Τεν είναι μία επικερδής βιομηχανία εκατομμυρίων ευρώ. Εκτός από τα βιβλία, ο ήρωας έχει πρωταγωνιστήσει στη μικρή και την μεγάλη οθόνη, αλλά και στο θέατρο. Η σειρά κόμικ «Ιζνογκούντ» γεννήθηκε από το σεναριογράφο Ρενέ Γκοσινί και τον σχεδιαστή Ζαν Ταμπαρί. Το όνομα της σειράς είναι λογοπαίγνιο στη αγγλική γλώσσα (η λέξη Iznogoud είναι γαλλική προφορική έκδοση της φράσης «he is no good»και ανήκει στο κεντρικό χαρακτήρα της. Ο Ιζνογκούντ είναι ο Μεγάλος Βεζίρης του χαλιφάτου και έχει βάλει ως μοναδικό στόχο στη ζωή του να εκθρονίσει τον Χαρούν Ελ Πασάχ, ο οποίος και είναι ο Χαλίφης. Είναι αρκετά γνωστή η συνεχώς επαναλαμβανόμενη φράση του Ιζνογκούντ «Θέλω να γίνω χαλίφης στη θέση του χαλίφη». Ο Ντόναλντ είναι το πιο διάσημο παπί του κόσμου και πρωταγωνιστής, εδώ και 75 χρόνια, σε αμέτρητα καρτούν, βιβλία και ιστορίες κόμικς. Το εκρηκτικό παπί έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1934, σε μικρού μήκους καρτούν του Ντίσνεϋ. Ο εκρηκτικός χαρακτήρας και η έφεσή του να μπλέκεται σε μπελάδες είναι στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν από την αρχή. Το 1943, ύστερα από τις εμφανίσεις του σε μια μεγάλη σειρά ταινιών μικρού μήκους, πρωταγωνίστησε στην ταινία Saludos Amigos, έχοντας στο πλευρό του τον παπαγάλο Χοσέ Καριόκα. Το φλογερό του ταμπεραμέντο άρεσε τόσο πολύ στο αμερικάνικο κοινό, ώστε την ίδια κιόλας χρονιά ο Ουώλτ Ντίσνεϋ και το Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών τον χρησιμοποίησαν σε διαφημιστικό σποτ , για να ενθαρρύνει τους Αμερικάνους να πληρώνουν τους φόρους τους. Το 1942, ο Καρλ Μπαρκς αναλαμβάνει να γράψει και να σχεδιάσει ιστορίες με τον Ντόναλντ και μέσα από αυτές δίνει βάθος στην -8- προσωπικότητά του και χτίζει γύρω του μια ολόκληρη πόλη, την Λιμνούπολη. Παρατηρώντας τις ιστορίες, στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Ντόναλντ, διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για έναν σκληρό εργαζόμενο βιοπαλαιστή... Μοιράζει εφημερίδες, διαφημίζει οικιακά σκεύη, ντύνεται πυροσβέστης, και σερίφης, γίνεται πλασιέ και πουλάει από αλεύρι έως ασφαλιστικά συμβόλαια, δείχνει την δεξιοτεχνία του ως υαλουργός και σιδεράς και κάνει καριέρα ως συγγραφέας και αστροναύτης... Παρ ´ όλα αυτά η μόνιμη κατάληξή του είναι να μένει πάντοτε άνεργος, να χρωστάει, να πηγαίνει από το κρεβάτι στην πολυθρόνα κι από εκεί στον καναπέ και την αιώρα... Στον υπόλοιπο χρόνο του ασχολείται μ' ένα σωρό χόμπι: συλλέγει νομίσματα, φιλοτεχνεί γλυπτά, διαμορφώνει κήπους, παίζει στο θέατρο και χίλια δυο άλλα... Με ό,τι κι αν καταπιάνεται, είτε επαγγελματικά, είτε ερασιτεχνικά, ο Ντόναλντ καλείται να αντιμετωπίσει την χωρίς τέλος και έλεος ατυχία του. Και η ατυχία χτυπάει όταν πετάει στα ουράνια της επιτυχίας, χτυπάει όμως ακόμα κι όταν βρίσκεται χαμηλά με τα μούτρα στο χώμα... 'Ίσως, τελικά, αυτή να ευθύνεται για τον ευέξαπτο και δύστροπο χαρακτήρα του. Σε τελική ανάλυση όμως, αυτή η ατυχία είναι που τον κάνει αγαπητό και πολύ πιο συμπαθητικό από τον ξάδελφό του, τον τυχεράκια Γκαστόνε, στον οποίο η τύχη μπορεί να προσφέρει όλα όσα μπορεί να επιθυμήσει, αλλά τον έχει κάνει αφόρητα αντιπαθητικό. Η ζωή ποτέ δεν ήταν εύκολη για τον Ντόναλντ, που το μόνο που ζητάει είναι να τον αφήσουν στην ησυχία του να κοιμη8ε,ἰ και να σταματήσουν να τον τραβάνε σε ένα σωρό περιπέτειες και αποστολές που ξεπερνάνε τις δυνάμεις του. Όμως, ο Ντόναλντ έχει και ένα κρυφό πρόσωπο, μια μυστική ταυτότητα. Έτσι, όταν η Λιμνούπολη κοιμάται, ο Ντόναλντ φοράει την μάσκα και την μπέρτα του και μεταμορφώνεται στον Φάντομ Ντακ, τον τιμωρό της νύχτας, προσθέτοντας στα στοιχεία που έκαναν την οικογένεια των Ντακ τόσο δημοφιλή, όπως η τεμπελιά του Ντόναλντ, η τσιγκουνιά του Σκρουτζ, η τύχη του Γκαστόνε, τα νάζια της Νταίζυ, την τόλμη των Χιούη, Λιούη και Ντιούη, και το μυστήριο, καθώς ο Ντόναλντ καλείται από την μια να προστατεύσει την μυστική του ταυτότητα και από την άλλη να πολεμήσει τον υπόκοσμο. Μπορεί να είναι τα μακριά αυτιά που κρέμονται από το κεφάλι του... Μπορεί να είναι τα δόντια που εξέχουν από το στόμα του... Μπορεί να είναι η μακρόστενη και ασουλούπωτη σιλουέτα του... 'Ο,τι και να είναι αυτό που τον κάνει αγαπητό, ο Γκούφυ είναι ένας ήρωας που φτιάχτηκε για να προκαλεί συμπάθεια. Όλα άρχισαν το 1932, όταν ο Γκούφυ κάνει την πρώτη του εμφάνιση σε μικρού μήκους καρτούν. Ο πρωταγωνιστής είναι ο Μίκυ, ενώ ο Γκούφυ κάνει ένα μικρό πέρασμα. Η μορφή του δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί οριστικά, ενώ το όνομα με το οποίο παρουσιάζεται είναι το “Ντίπυ Ντογκ”. Σύντομα άλλαξε το όνομά του σε “Ντίπυ Γκουφ”. Το 1936, το όνομα άλλαξε ξανά και έγινε “Γκούφυ”, το οποίο παραμένει έως τις μέρες μας. Η αφελής φυσιογνωμία και οι άγαρμποι τρόποι του εξακολουθούν να είναι τα μυστικά του όπλα. Για αρκετά χρόνια είχε τον δεύτερο ρόλο πίσω από τον Μίκυ, όμως το 1939 κατάφερε να γίνει πρωταγωνιστής , όπου τον βλέπουμε να ψαρεύει με την βοήθεια μιας πανέξυπνης, ακρίδας. Αυτός όμως που κατάλαβε την αξία του Γκούφυ, ήταν ένας πρωτοπόρος των κόμικς, ο Φλόυντ Γκότφρεντσον. Αυτός, διαπιστώνοντας τις προοπτικές που είχε ο συγκεκριμένος ήρωας,αποφάσισε να τον χρησιμοποιήσει στα στριπ των ενθέτων των κυριακάτικων εφημερίδων. Επίσημα, η πρώτη εμφάνιση του Γκούφυ στα κόμικς έγινε το 1933. Ο Γκούφυ του Γκότφρεντσον γελάει συνεχώς, και φοράει μόνο ένα καπέλο και ένα γιλέκο, εν αντιθέσει με τον συνάδελφό του, τον Μίκυ, που φοράει μόνο το γνωστό παντελονάκι. Οι διαφορές του από τον Μίκυ είναι εμφανείς... Ο Μίκυ είναι κοντός, ακούει μόνο την φωνή της λογικής και έχει απόλυτο έλεγχο των κινήσεών του. Αντίθετα, ο Γκούφυ είναι ψηλός, η ”λογική” του είναι άγνωστη λέξη και το σώμα του όταν κινείται, μοιάζει ξεβιδωμένο. Παρ' όλα αυτά, οι δυο τους αποτελούν ένα απολαυστικό και αχώριστο δίδυμο. Ο Γκούφυ, όμως, προσφερόταν και για ακόμα περισσότερους ρόλους... Έτσι, έγινε φοβερός και τρομερός υπερήρωας όταν ανακαλύπτει ότι, τρώγοντας τα παράξενα φιστίκια που μεγαλώνουν στην αυλή του, μεταμορφώνεται σε Σούπερ Γκούφυ, μια χιουμοριστική εκδοχή του Σούπερμαν, που φοράει ένα κόκκινο ολόσωμο εσώρουχο. Είτε στην σούπερ, είτε στην απλή του μορφή, ο Γκούφυ παραμένει το ίδιο αφελής και αδέξιος. Η ιδέα να δημιουργηθεί ένας αξιολάτρευτος υπερήρωας με -9- σούπερ δύναμη, σούπερ ακοή, σούπερ όραση και σούπερ ταχύτητα άνηκε στον σεναριογράφο Μπομπ Ογκλ και στον σχεδιαστή Πωλ Μάρρυ. Όμως, η εξέλιξη του Γκούφυ δεν σταμάτησε εδώ. Οι αναφορές του σ´ ένα σωρό αλλόκοτους συγγενείς έδωσαν αφορμή για νέες ιστορίες. Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο περιπετειώδης αρχαιολόγος Ινδιάνα Γκούφυ, που δημιούργησε το 1988 ο Ιταλός σεναριογράφος Μπρούνο Σάρντα, και είναι εμπνευσμένος από τον δυναμικό κινηματογραφικό αρχαιολόγο Ιντιάνα Τζόουνς. Ο Ινδιάνα είναι αρχαιολόγος, ξάδελφος του Γκούφυ, και το σπίτι του, μια καλύβα από καλάμια, βρίσκεται στην καρδιά της ζούγκλας του Αμαζόνιου, στην κορυφή ενός δέντρου. Επισκέπτεται συχνά το Μίκυ Σίτυ, όπου φιλοξενείται πότε από τον Μίκυ και πότε από τον Γκούφυ. Είναι περιπετειώδης και ριψοκίνδυνος, διαθέτει τετράγωνη λογική, αν και κάποιες φορές η εκκεντρικότητά του τον κάνει το ίδιο αχαλίνωτο με τον Γκούφυ! Ο Γκούφυ, εκτός από μεγάλο σόι, διαθέτει και την δική του φιλοσοφία, αν και συχνά οι θεωρήσεις του είναι μάλλον σουρεαλιστικές. Σαφώς και μια ανηφόρα αν την δεις ανάποδα μοιάζει με κατηφόρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα την περπατήσεις πιο εύκολα... Το απόσταγμα σοφίας του Γκούφυ μπορεί νο αφορά τα απλά, τα κοινότοπα, τα μικρά και τα καθημερινά, αλλά διαθέτει μια δόση από την μαγεία μιας αληθινά ιδιόρρυθμης ιδιοφυΐας. Ο Γκούφυ,, είναι ένας απολύτως θετικός χαρακτήρας. Είναι ανεξέλεγκτος σαν τον Ντόναλντ, χωρίς όμως τις δικές του τρομερός εκρήξεις θυμοί, και λατρεύει την περιπέτεια σαν τον Μίκυ, αλλά την ζει με τον δικό του τρόπο. Αντισυμβατικός και αιρετικός στον τρόπο σκέψης, στον τρόπο που ντύνεται, στον τρόπο που κινείται, στον τρόπο που μιλάει, ο Γκούφυ αποτελεί έναν ύμνο στην αθωότητα, στο παιδί που υπάρχει μέσα σε κάθε ενήλικο και στην ανυστερόβουλη ειλικρίνεια. Είναι αληθινός φίλος, και, παρ' όλο που το έχει στο αίμα του να προκαλεί μπελάδες, δεν κάνει ποτέ κακό σε κανέναν. Είναι υπερασπιστής του πρωτότυπου και του αυθόρμητου σ´ έναν κόσμο χωρίς συμβάσεις. Κι αν κάτι δεν ταιριάζει με τις πεποιθήσεις του δεν υποχωρεί. Στυλώνει τα πόδια και επιμένει. Γι´αυτό δεν πιστεύει στην μαγεία και τις μάγισσες. Στην κοσμοθεωρία του αυτά δεν χωράνε. Έτσι, η μάγισσα Φούρκα, παρ´ όλο που την βλέπει να πετάει με το σκουπόξυλο της, είναι γι´ αυτόν μια δύστυχη γριούλα που τα έχει χαμένα. Ακόμα και μπροστά στο εμφανές, ο Γκούφυ θα πιστεύει πάντα στην δική του, αφοπλιστική οπτική. Όλοι γνωρίζουν ότι αυτός που δημιούργησε τον Μίκυ Μάους ήταν ο Ουώλτ Ντσνε ἱ ῦ, λίγοι όμως γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της γέννησής του. Ο ίδιος ο Ουώλτ έχει κατά καιρούς δώσει διαφορετικές εκδοχές για την δημιουργία του ποντικού που θα γινόταν ο εμβληματικός ήρωας της αυτοκρατορίας του. Κάποια στιγμή είχε πει ότι τον είχε εμπνευστεί από ένα ποντικάκι που πλησίαζε το σχεδιαστήριο του όταν αυτός εργαζόταν έως αργά. Το σκαρίφημα ενός ποντικού που άκουγε στο όνομα Μόρτιμερ Μάους έγινε το 1928. Η σύζυγός του Λίλυ, βρήκε το όνομα πομπώδες και τον παρότρυνε να το αλλάξει σε Μίκυ Μάους. Η επιτυχία ήταν πρωτοφανής. Από την μία προβολή στην άλλη και από το ένα καρτούν στο άλλο, το κοινό ξετρελαίνεται με τον Μίκυ. Τώρα πια η μορφή του έχει οριστικοποιηθεί... τα χέρια και τα πόδια του είναι μαύρα σαν λάστιχο. Ο ρουχισμός του είναι υποτυπώδης ,ένα κόκκινο παντελονάκι με δύο μεγάλα χρυσά κουμπιά, ένα ζευγάρι κίτρινα παπούτσια και ένα ζευγάρι λευκά γάντια. Ο χαρακτήρας του είναι πολύ διαφορετικός απ' αυτόν που ξέρουμε σήμερα... Είναι λιγότερο μορφωμένος, πιο αγενής, έτοιμος για οποιαδήποτε σκανδαλιά που θα προκαλέσει χάος και αναρχία. Αυτό, όμως, συνέβη γιατί ο Μίκυ δημιουργήθηκε για να διασκεδάζει το κοινό των κινηματογραφικών αιθουσών. Ο Φλόυντ Γκότφρεντσον, κατάφερε να εμπλουτίσει την προσωπικότητα του Μίκυ και τον μεταμόρφωσε από απλό κωμικό χαρακτήρα σε ατρόμητο πρωταγωνιστή συναρπαστικών περιπετειών και αστυνομικών μυστηρίων. Γύρω από τον Μίκυ, ο Γκότφρεντσον άρχισε να προσθέτει δευτερεύοντες χαρακτήρες και να διευρύνει τον θίασό του. Η Μίννι, που υπήρχε από τον καιρό του Ατμόπλοιου Ουίλλυ, απέκτησε προσωπικότητα και εξελίχθηκε. Ο Γκούφυ έγινε ο καλύτερός του φίλος και ο σύντροφός του στην περιπέτεια. Χρόνο με τον χρόνο, ο χαρακτήρας του εξελισσόταν και -10- η εμφάνισή του άρχισε να γίνεται πιο σοβαρή. Τώρα πια φοράει μακριά παντελόνια και πουκάμισα, είναι πιο καλλιεργημένος, έχει συναίσθηση του καθήκοντος, και η φωνή της λογικής καθοδηγεί τις κινήσεις του. Όπως όλοι οι “συνάδελφοί” του, έτσι και ο Μίκυ. στην διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του, τα έχει κάνει όλα. Υποδύθηκε τον δημοσιογράφο, τον μυστικό πράκτορα, τον υδραυλικό, τον πορτιέρη, τον διαφημιστή, τον πιλότο, ακόμα και τον Βασιλιά! Όμως, το πάθος του να ερευνά και να ψάχνει την αλήθεια, τον ανέδειξαν σε δαιμόνιο ντετέκτιβ που με θάρρος και την δύναμη της λογικής κατέβηκε στους δρόμους, και αντιμετώπισε το έγκλημα και τον υπόκοσμο. Μέσα απ' όλα αυτά, ο Μίκυ ενηλικιώθηκε. Απέκτησε συνείδηση και υπευθυνότητα και γεύτηκε τον σεβασμό των γύρω του. Έγινε υπόδειγμα πολίτη, ευσυνείδητος επαγγελματίας, στοργικός θείος, ιδανικός αρραβωνιαστικός, πιστός φίλος. Ο Μίκυ ενσαρκώνει στα κόμικς, με ταπεινότητα και μετριοφροσύνη, το Αμερικάνικο Όνειρο, μαζί με όλα τα στερεότυπα που το καθορίζουν. Αυτός ο Μίκυ διακατέχεται από τελειομανία, η οποία μερικές φορές καταντάει υπερβολικά σχολαστική και τον κάνει να φαίνεται μάλλον αντιπαθητικός. Όμως, ακόμα κι αυτή η πλευρά του δείχνει πόσο καλά είναι δομημένη η προσωπικότητά του. Αναμφισβήτητα, είναι πιο εύκολο να γίνει κάποιος συμπαθητικός πλέοντας σε μια θάλασσα αδέξιας αφέλειας, όπως ο Γκούφυ, ή να χτυπιέται αλύπητα από τα καπρίτσια της τύχης, όπως ο Ντόναλντ, όμως το να προσπαθεί κάποιος να είναι σε όλα τέλειος και υποδειγματικός απαιτεί απίστευτο ταλέντο. Η συμβολή των Ιταλών δημιουργών στην εξέλιξη του χαρακτήρα του ήρωα ήταν πολύ σημαντική. Ο Μίκυ γίνεται πιο ανθρώπινος και η γκάμα των ρόλων του διευρύνεται. Αποκτά μια πόλη, το Μίκυ Σίτυ, και πλαισιώνεται με ακόμα περισσότερους νέους ήρωες. Ο Αστερίξ, κεντρικός ήρωας αυτών των περιπετειών. Μικρόσωμος, αλλά παμπόνηρος και εξυπνότατος πολεμιστής. Όλες τις επικίνδυνες αποστολές, χωρίς καμιά συζήτηση, σ' αυτόν τις αναθέτουν. Την υπεράνθρωπη δύναμη του ο Αστερίξ τη χρωστάει στο μαγικό φίλτρο του ιερέα των Δρυϊδών Πονοραμίξ. Ο Οβελίξ ειναι ο αχώριστος σύντροφος του Αστερίξ. Αποκλειστικός προμηθευτής των Μενίρ, των ιερών οβελίσκων ολόκληρης της επικράτειας, ο Οβελίξ έχει αδυναμία στ' αγριογούρουνα και είναι πρόθυμος να παρατήσει στη στιγμή τα πάντα και να ακολουθήσει τον Αστερίξ σε κάποια νέα περιπέτεια φτάνει να μυριστεί αγριογούρουνο κι επεισοδιακούς καβγάδες. Ο Πανοραμίξ ο σεβάσμιος Δρυΐδης του χωριού μαζεύει γκυ και άλλα βότανα, και φτιάχνει μαγικά φίλτρα. Το πιο πετυχημένο απ' όλα είν' αυτό που όποιος το πιει, αποκτάει υπεράνθρωπη δύναμη. Αλλά για ώρα ανάγκης, έχει κι άλλες συνταγές μες το μανίκι του... Ο Κακοφωνίξ, είναι ο Βάρδος της φυλής. Οι απόψεις περί του ταλέντου του είναι λίαν διχασμένες. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του ιδιοφυΐα, οι άλλοι τον βρίσκουν ανυπόφορο. Αλλά όταν το βουλώνει, είναι σπουδαίος για παρέα, κι όλοι τον αγαπάνε... Τέλος, ο Μοναρχίξ, είναι ο αρχηγός της φυλής. Μεγαλοπρεπής κοιλαράς και γενναίος γεροπολέμαρχος εμπνέει σεβασμό στους υπηκόους του και φόβο στους εχθρούς του. Το μόνο πράμα που φοβάται ο Μοναρχίξ είναι μην πέσει ο ουρανός και τον πλακώσει, αλλά όπως λέει κι αυτός: “Εχουμ' ακόμα καιρό” . “Ο Κοκομπίλ, εκπληκτικό δημιούργημα του μεγαλύτερου γελοιογράφου της Ιταλίας, του ΓΙΑΚΟΒΙΤΙ, είναι μια παρωδία “καλού πιστολέρο” του Φαρ Ουέστ, που κάνει την Ευρώπη να ξεκαρδίζεται στα γέλια με τις απίθανες περιπέτειες του! Οι νευρολόγοι συνιστούν ΚΟΚΟΜΠΙΛ στους ασθενείς τους, γιατί τους γιατρεύει με την .. γελωτοθεραπεία! Οι δάσκαλοι και οι παιδαγωγοί τον συνιστούν στα παιδιά, γιατί τα ξεκουράζει και τους δίνει όρεξη για μελέτη! Οι γεροντολόγοι τον συνιστούν στους ηλικιωμένους, γιατί με το γέλιο τους ανανεώνει, τους γεμίζει αισιοδοξία και τους παρατείνει τη ζωή! -11- Τέλος, οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχολόγοι συνιστούν ΚΟΚΟΜΠΙΛ σ' όλους ανεξαιρέτως, μικρούς και μεγάλους, γιατί τους χαρίζει το αλάτι της ζωής, το κέφι, που τόσο σπάνιο έχει γίνει στην εποχή μας! Ο Σπίντυ Γκονζάλες είναι ένα συμπαθέστατο ποντικάκι που μας έρχεται από το Μεξικό. Δημιουργήθηκε από τον σκιτσογράφο Ρόμπερτ Μακ Κίμσον το έτος 1953 και έκανε το Ντεμπούτο του στην ταινία "Γατοουρές για δύο". Σ΄αυτή την ταινία ο Σπίντυ Γκονζάλες είχε μία πιο λιτή εμφάνιση από αυτή που ξέρουμε σήμερα, είχε ένα μεγάλο χρυσό δόντι και φορούσε ένα κόκκινο πουκάμισο. Η ιστορία εξελισσόταν πάνω σε ένα πλοίο με συμπρωταγωνιστές δύο γάτες, τον George και τον Benny. Στην πορεία ο Σπίντυ Γκονζάλες ξανασχεδιάστηκε το 1955 από τους Φρίτζ Φρίνκλιν και Χιούλεϊ Πράτ οπότε και πήρε την τελική μορφή με την οποία τον ξέρουμε μέχρι σήμερα. Την φωνή τους δάνεισαν, αρχικά ο Μελ Μπλάνκ και στην πορεία ο Τζόε Αλάσκι, ο Έρικ Γκόλντμπερκ και αρκετοί άλλοι. Στη νέα του μορφή δεν υπήρχε το χρυσό δόντι και ο Σπίντυ Γκονζάλες φορούσε άσπρο παντελόνι και πουκάμισο, κόκκινο φουλάρι και ένα μεγάλο κίτρινο Μεξικάνικο σομπρέρο. Ένα πρόσθετο χαρακτηριστικό είναι η παχιά και αστεία Μεξικάνικη προφορά του αλλά και η ταχύτητά του. Με τη νέα του μορφή το έτος 1955 πρωτοεμφανίζεται σε μία ταινία όπου ο γάτος Συλβέστερ έχει αναλάβει τη φύλαξη ενός τυροκομείου στα σύνορα μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού, από μία ομάδα πεινασμένων ποντικών τα οποία μη μπορώντας να τον αντιμετωπίσουν καλούν σε βοήθεια τον Σπίντυ Γκονζάλες. Ο τελευταίος με το θάρρος του, την εξυπνάδα και τη γρηγοράδα του φέρνει τον Συλβέστερ πάντα σε δύσκολη θέση αφού όσες παγίδες κι αν αυτός στήνει στα ποντίκια ο Σπίντυ Γκονζάλες καταφέρνει να τις στρέψει εναντίον του και ανάμεσα σε κραυγές όπως το "ANDELEANDELE" και το "ARRIBAARRIBA" που στα Μεξικάνικα είναι κάτι σαν το "ΒΙΑΣΤΕΊΤΕ" η "ΚΟΥΝΗΘΕΊΤΕ", κάνει τον γάτο Συλβέστερ να υπομένει κάθε είδους ταπείνωσης και εξευτελισμού. ! ! Η συγκεκριμένη ταινία κέρδισε το 1955 ΄Οσκαρ καλύτερης ταινίας κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους. Στη συνέχεια οι Φρίλινκ και Μακ Κίμσον χρησιμοποιούσαν σχεδόν πάντα τον γάτο Συλβέστερ σαν μόνιμο διώκτη του Σπίντυ Γκονζάλες και της παρέας του κατά τον ίδιο τρόπο που ο Τζάκ Τζόουνς δημιούργησε το δίδυμο του "Ρόαντ Ράνερ και Γουίλυ Κογιότ". Ο Σπίντυ Γκονζάλες αποτέλεσε επίσης δίδυμο με τον εξάδελφό του Σλόουποκ Ροντρίνγκεζ, ένα ποντίκι ιδιαίτερα αργό, το πιο αργό σε ολόκληρο το Μεξικό. Ο Σλόουποκ προκαλούσε όλων των ειδών τα προβλήματα που απαιτούσαν το θάρρος και την ευφυΐα του Σπίντυ Γκονζάλες ώστε να γλυτώσει ο Σλόουποκ και η παρέα του. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 εμφανίζεται ένας νέος συμπρωταγωνιστής – διώκτης του Σπίντυ Γκονζάλες. Πρόκειται για μιά ανόητη πάπια, τον Ντάφυ Ντάκ που αποτέλεσε δίδυμο με τον Σπίντυ Γκονζάλες σε πάρα πολλές ταινίες με παρόμοια θέματα αλλά και κατάληξη, πάντα υπέρ του Σπίντυ και της παρέας του. Ο Σπίντυ Γκονζάλες εκτός από ήρωας κινουμένων σχεδίων αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και για άλλους καλλιτέχνες. Το 1962 ο ποπ τραγουδιστής Πάτ Μπούν με το τραγούδι του "Σπίντυ Γκονζάλες" ανεβαίνει στο τοπ-τεν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής . Στο συγκεκριμένο τραγούδι προστέθηκαν από τον ίδιο τον Μελ Μπλάνκ με τη φωνή του Σπίντυ Γκονζάλες Μεξικάνικες φράσεις δίνοντας στο τραγούδι ένα ιδιαίτερο ύφος. Το τραγούδι αυτό τραγουδήθηκε και από άλλους τραγουδιστές όπως ο Μανόλο Μάνοζ, αλλά και μεταφράσθηκε σε πολλές γλώσσες. Το όνομα του Σπίντυ Γκονζάλες δανείστηκε το έτος 1961 και ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Χένρυ Μαντσίνι για μια ορχηστρική σύνθεση στο Άλμπουμ του "Mr Lucky goes Latin ". Από τότε πέρασαν πολλά – πολλά χρόνια. Όλοι μεγαλώσαμε, όλοι εκτός από τον Σπίντυ και την παρέα του που συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να μας προσφέρουν άφθονο γέλιο με τα καμώματά τους. -12- Συνεχίζοντας την παρουσίαση των χάρτινων ηρώων μας θα γνωριστούμε καλύτερα και με έναν ακόμη. Αυτός αν και είναι καθαρά Ευρωπαϊκή δημιουργία δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και συγκεκριμένα στην άγρια δύση, η Φαρ-ουέστ όπως επικράτησε να λέγεται. Πρόκειται για έναν γενναίο, αλτρουιστή, ανιδιοτελή, και ακούραστο υπερασπιστή του νόμου. Για έναν μοναχικό άνθρωπο που τριγυρίζει στο Φαρ-ουέστ προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες του στο νόμο αλλά και σε κάθε αδύνατο η αδικημένο που έχει την ανάγκη του. Φημολογείται πως "τραβάει πιστόλι" πιο γρήγορα κι από τη σκιά του και όπως ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του πρόκειται για έναν "φτωχό και μόνο καουμπόυ" . Φαντάζομαι πως δεν χρειάζονται άλλες συστάσεις και θα καταλάβατε πως πρόκειται για τον αγαπημένο μας Λούκυ Λουκ. Ο Λούκυ Λουκ είναι δημιούργημα του Βέλγου σκιτσογράφου Μορίσντε Μπεβέρ γνωστός απλά σαν Μορίς. Η πρώτη έκδοση του κόμικ έγινε τον Δεκέμβριο του 1946 και ήταν μία παρωδία της άγριας δύσης τοποθετημένη χρονικά στον 19ο αιώνα, λίγο μετά το τέλος του Αμερικανικού εμφυλίου πολέμου. Ο Μορίς δούλεψε μόνος του μέχρι το έτος 1955 οπότε και ξεκίνησε και η συνεργασία του με τον σεναριογράφο Ρενέ Γκοσινί. Η συνεργασία αυτή σηματοδότησε την αρχή της χρυσής εποχής του Λούκυ Λουκ. Μετά το θάνατο του Ρενέ Γκοσινί το 1977 πολλοί σεναριογράφοι συνεργάστηκαν με τον Μορίς συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία του κόμικ. Ο Λούκυ Λουκ παρουσιάζεται σαν ένας καουμπόυ με μοναδικές ικανότητες στο σημάδι και στην ταχύτητα τραβήγματος του πιστολιού και όπως είπα πιο πριν, πυροβολεί πιο γρήγορα κι από τη σκιά του. Ο φτωχός και μόνος καουμπόυ χρησιμοποιεί όλες του τις δυνάμεις και τις ικανότητες για την υπεράσπιση του νόμου και την πάταξη του εγκλήματος. Σε όλη τη μοναχική πορεία του μόνιμος σύντροφος του είναι το πανέξυπνο άλογό του, η Ντόλυ, η ο Ντόλης όπως αναφέρεται στις τελευταίες ελληνικές εκδόσεις, και μάλλον αυτό πρέπει να είναι το σωστό γιατί στις πρωτότυπες εκδόσεις του κόμικ το άλογό του ονομάζεται Jolly Jumper και ήταν γένους αρσενικού. Λέγεται ότι ο Μορίς εμπνεύστηκε τον ήρωά του όταν ζούσε σ' ένα διαμέρισμα στις Βρυξέλλες και η σπιτονοικοκυρά του ήταν μία γυναίκα με στραβά πόδια σαν καουμπόυ, κάπνιζε ασταμάτητα και τραγουδούσε μία επιτυχία της εποχής με τίτλο "είμαι μόνη απόψε". Ο ιδιαίτερα ικανός, ψύχραιμος και με ξεχωριστό χιούμορ καουμπόυ εκτός από το άλογό του πολύ τακτικά συνοδεύεται και από έναν άλλο ιδιαίτερο σύντροφο. Πρόκειται για έναν σκύλο, τον Ραν Ταν Πλάν. Ο σκύλος αυτός είναι γνωστός σαν ο πιο δειλός, ηλίθιος, και άστοχος σε κάθε του ενέργεια. Λέγεται μάλιστα πως είναι ο μοναδικός σκύλος στο Φάρ Ουέστ πού δεν ξέρει κολύμπι και κινδυνεύει να πνιγεί κάθε φορά που επιχειρεί να μπει σε νερό ! Ο ήρωάς μας κατά τη διάρκεια των περιπετειών του και της πορείας του στην άγρια δύση συναντά εκτός από φανταστικά πρόσωπα και πολλά υπαρκτά τα οποία με τον ένα η τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στις περιπέτειές του. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι η ιστορική τεκμηρίωση αυτών των προσώπων η οποία συνετέλεσε στην αληθοφάνεια των ιστοριών οφείλεται στο ότι ο Μορίς το 1948 επισκέφθηκε την Αμερική και συγκέντρωσε πληροφορίες και στοιχεία για πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις κάνοντας τις περιπέτειες του Λούκυ Λόυκ να φαίνονται σαν αληθινές ιστορίες και όχι σαν μυθοπλασίες. Στις περιπέτειές του Λούκυ Λουκ συναντάμε και κάποια στερεότυπα συμπεριφοράς και τακτικής στα άτομα των ιστοριών που πολλές φορές έχουν να κάνουν με την εθνικότητα και την καταγωγή τους. Δηλαδή συναντάμε τους ύπουλους Κινέζους, τους τεμπέληδες Μεξικανούς, τους εύπιστους αλλά και ατρόμητους Ινδιάνους, τους παμπόνηρους Ιταλούς, τους κομψούς και ντελικάτους Εγγλέζους, τους ευέξαπτους Ιρλανδούς και πάρα πολλούς άλλους, ενώ και στον ίδιο τον -13- Λούκυ Λουκ το μόνιμα αναμμένο τσιγάρο στο στόμα αποτελεί κλισέ και αναπόσπαστο στοιχείο του προφίλ του. Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό είναι και το τέλος κάθε περιπέτειας του ήρωά μας καθώς αυτός φαίνεται να απομακρύνεται καβάλα στο άλογό του και να βυθίζεται σε ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα τραγουδώντας "Είμαι ένας φτωχός και μόνος καουμπόυ". Από τότε πέρασαν πάνω από 65 χρόνια αλλά τίποτα δεν άλλαξε στο Φάρ Ουέστ, όχι βέβαια στο πραγματικό αλλά σ' αυτό που γνωρίσαμε μέσα από τις περιπέτειές του αγαπημένου μας Λούκυ Λουκ και το κρατάμε κρυμμένο βαθιά στην καρδία μας, και κάθε φορά που θέλουμε να ξεφύγουμε από το άγχος και την πίεση της καθημερινής πραγματικότητας, το χέρι μας ασυναίσθητα αγγίζει κάποιο από τα τεύχη του Λούκυ Λουκ που υπάρχουν σε κάποιο διπλανό συρτάρι. Να 'σαι καλά καουμπόυ!! .....και προσοχή στους Ντάλτον!!! Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα εικονογραφημένα βιβλία, που όλοι έχουμε αγαπήσει, κάνουν την εμφάνισή τους στην τηλεοπτική οθόνη. Ήρωες τους οποίους γνωρίζαμε από το παρελθόν εκσυγχρονίστηκαν και με νέες περιπέτειες μας συντρόφεψαν στη μικρή οθόνη. Άλλοι ήρωες πάλι, όχι και τόσο γνωστοί από τα βιβλία τους, κατάφεραν να αγαπηθούν από το τηλεοπτικό κοινό και να γνωρίσουν μεγάλη ανταπόκριση. Πολλοί ήρωες εικονογραφημένων βιβλίων έχουν γίνει τηλεοπτικοί ήρωες άλλοι με επιτυχία και άλλοι όχι. Ακριβώς παρακάτω παρατίθενται τα βιβλία με τις καλύτερες τηλεοπτικές επιτυχίες όλων των εποχών μαζί με ένα μικρό δείγμα από την υπόθεσή τους και τους συντελεστές τους. 1. The Walking Dead Η σειρά αυτή βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο των Robert Kirkman, Tony Moore και Charlie Adlard το οποί κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2003. Η σειρά όπως και το βιβλίο πραγματεύονται την προσπάθεια μιας μικρής ομάδας ανθρώπων να επιζήσουν μετά από την αποκάλυψη των ζόμπι. Οι επιζώντες πρέπει να αντιμετωπίσουν πολλά ζητήματα καθώς καλούνται να παλέψουν για την επιβίωσή τους με τα ίδια τα ζόμπι ενώ παράλληλα πρέπει να αντιμετωπίσουν και ανθρώπους που σκοτώθηκαν και έχουν μετατραπεί και οι ίδιοι σε ζόμπι. Αρχηγός της ομάδας των ανθρώπων είναι ο σερίφης Rick Grimes, ο οποίος οργανώνει την ομάδα και προσπαθεί να σώσει τον κόσμο. Πρωταγωνιστής είναι Andrew Lincoln στο ρόλο του σερίφη, ενώ τη γυναίκα του Lori, υποδύεται η Sarah Wayne Callies. Το Walking Dead έκανε πρεμιέρα στην Αμερική τον Οκτώβριο του 2010 ενώ αυτή την εποχή, παίζεται ήδη η τέταρτη σεζόν. 2. Wonder Woman Το ομώνυμο βιβλίο κόμικ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1941. Η ηρωίδα είναι μία γυναίκα πολεμίστρια που παλεύει για την αγάπη, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη. Η βασική ιδέα της τηλεοπτικής σειράς δε διαφέρει. Η Wonder Woman είναι μια ηρωίδα που παλεύει το κακό. Η διαφορά όμως μεταξύ κόμικ και σειράς είναι ότι στην τηλεοπτική σειρά η ηρωίδα εισέρχεται στο στρατό και αναλαμβάνει καθήκοντα νοσοκόμας. Με την ταυτότητα αυτή μεταβαίνει στο Ναυτικό και παίρνει μέρος στα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρωταγωνίστρια στη σειρά είναι Linda Carterκαι όλα τα επεισόδια μεταδίδονταν από την τηλεόραση την περίοδο 1975-1979. 3. Smallville Η σειρά αυτή, η οποία είναι αμερικανικής παραγωγής, βασίζεται στο γνωστό κόμικ Superman, σχεδιασμένο από τον Jerry Siegel και τον Joe Shuster. Η ιστορία της σειράς είναι γνωστή ήδη από την κυκλοφορία του κόμικ. Ο εξωγήινος Κλαρκ Κεντ βρίσκεται ξαφνικά σε μικρή ηλικία σε μια επαρχιακή πόλη στο Κάνσας και υιοθετείται από δύο ιδιοκτήτες φάρμας. Μεγαλώνοντας όμως ανακαλύπτει ότι έχει υπερφυσικές δυνάμεις και αποφασίζει να τις χρησιμοποιήσει υπέρ του καλού για να σώσει τον κόσμο. Πρωταγωνιστής της σειράς είναι ο Tom Welling ενώ μέλη του υπόλοιπου καστ είναι ο Michael Rosenbaum, που υποδύεται τον Lex Luthor, και ο Allison Mack που ενσαρκώνει τον καλύτερο φίλο του πρωταγωνιστή. Η σειρά προβλήθηκε στη τηλεόραση το 2001 και ολοκληρώθηκε το 2011 έπειτα από 10 συνεχόμενες σεζόν. -14- 4. The Incredible Hulk Η τηλεοπτική αυτή σειρά είναι βασισμένη στη σειρά κόμικ της Marvel, με τίτλο Hulk το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1962. Η υπόθεση των δύο είναι κοινή. Ένας πολύ έξυπνος επιστήμονας, ο Dr. David Banner έπειτα από έκθεσή του σε ραδιενεργή βόμβα μετατρέπεται σε ένα μεγάλο, δυνατό, πράσινο τέρας το οποίο ο ίδιος ονομάζει Hulk. Η μεταμόρφωσή του γίνεται όταν ο ίδιος βρίσκεται σε κατάσταση θυμού και παρά τον κίνδυνο της εμφάνισής του ανά πάσα ώρα και στιγμή, ο επιστήμονας βρίσκεται κοντά σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη από βοήθεια. Η σειρά μεταδιδόταν από το 1978 έως το 1982 και ολοκληρώθηκε μετά από 82 επεισόδια. Μέσα στις 5 σεζόν τον Hulk ενσάρκωσαν οι ηθοποιοί Bill Bixby, Jack Colvin, Richard Kiel και Lou Ferrigno. 5. Batman Η σειρά που ήταν αφιερωμένη στον σούπερ-ήρωα ξεκίνησε να προβάλλεται στην τηλεόραση το 1960. Βασισμένη στο ομώνυμο κόμικ, η ιστορία παραμένει η ίδια και έτσι παρακολουθούμε τον Batman και τον Robin να μάχονται το έγκλημα στους σκοτεινούς δρόμους του Gotham City. Στη σειρά πρωταγωνιστές είναι ο Adam West ως Batman Burt Ward ως Robin. Η σειρά έκανε την εμφάνισή της τον Ιανουάριο του 1966 και έπειτα από 3 σεζόν και 120 επεισόδια, ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 1968. 6. Asterix Αστερίξ είναι ο τίτλος ενός κόμικ των Ρενέ Γκοσινί (σενάριο) και Αλμπέρ Υντερζό (σκίτσα). Η ονομασία του προέρχεται από το βασικό χαρακτήρα της σειράς: Αστερίξ. Η σειρά ξεκίνησε το 1959 και γράφτηκε στα Γαλλικά. Μετά τον θάνατο του Γκοσινί (1977) ο Ουντερζό συνεχίζει ως σήμερα τις ιστορίες με τους κατοίκους του Γαλατικού Χωριού που αντιστέκεται στους Ρωμαίους. Το κόμικ έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 100 γλώσσες και διαλέκτους, (μεταξύ των οποίων στην Κρητική, την Κυπριακή και την Ποντιακή), ακόμα στα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά (γλώσσα η οποία είναι καλτ της σειράς προσδίδοντας έναν ρεαλιστικό τόνο). Ίσως αποτελεί το πιο δημοφιλές γαλλικό κόμικ στον πλανήτη και οικείο ανάγνωσμα σε κατοίκους όλων των ηλικιών ανά την Ευρώπη. Σε χώρες όμως με ισχυρή εγχώρια παραγωγή κόμικς, όπως οι Η.Π.Α. και η Ιαπωνία, δεν είναι τόσο διαδεδομένο. Το κλειδί της επιτυχίας είναι η περιεκτικότητα της σειράς σε κωμικά στοιχεία που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες (πέρα από τα καθαρά γαλλικά αστεία), εικόνες με έντονα χρώματα και ζωντανό σκίτσο που καθηλώνουν τα παιδιά, ενώ οι ενήλικες μπορούν να γελούν με μια ατάκα ή με τους αναχρονισμούς, που συχνά συναντώνται στο σενάριο. ΥΠΟΘΕΜΑ 3ο Η τρίτη ομάδα αναλαμβάνει να μελετήσει το τρίτο υπόθεμα μέσα από την έρευνα και την περιγραφική, διερευνητική και κριτική προσέγγιση. Το υπόθεμα αυτό εξετάζει τις κοινωνικοπολιτικές και ψυχολογικές πτυχές της τέχνης του εικονογραφημένου , θετικές και αρνητικές . Αποδέκτες της επιρροής των comics εκτός από την ευαίσθητη ομάδα των παιδιών , είναι όλοι οι αναγνώστες ανεξαρτήτου ηλικίας και κοινωνικής θέσης . Παράλληλα δημιουργεί ένα φάκελο εργασίας. -15- Τα κόμικς καθρεφτίζουν τα χαρακτηριστικά της εποχής μας, καθώς η μεγάλη διάδοσή τους συνδέεται με την αύξηση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά). Αφού η σύγχρονη τεχνολογία έχει περιορίσει το λόγο και έχει μειώσει την αγάπη για διάβασμα ωφέλιμων βιβλίων και περιοδικών και η εικόνα έχει κυριαρχήσει σε βάρος του λόγου, τα κόμικς καλύπτουν τις ψυχαγωγικές, αισθητικές, μορφωτικές και παιδαγωγικές ανάγκες τόσο των παιδιών, όσο και των υπόλοιπων αναγνωστών. Οι πολύχρωμες και πολλές εικόνες των comics δεν κουράζουν, όπως τα γράμματα, και ταυτόχρονα αποτελούν ένα σύγχρονο επικοινωνιακό μέσο αφού τα περισσότερα θέματα των κόμικς είναι επίκαιρα (π.χ. Οικολογική καταστροφή, κίνδυνος πυρηνικού πολέμου κατάκτηση διαστήματος), άλλα τοποθετούνται στο μέλλον (ενεργοποίηση της φαντασίας) ή κάνουν αναδρομή στο παρελθόν (ταξίδι μέσα στο χρόνο για ανακάλυψη θησαυρού). Η αμεσότητα της επικοινωνίας είναι αυτό που εξασφαλίζει την επιτυχία των κόμικς. Το σενάριο και την αφήγηση των κόμικς την αντιλαμβανόμαστε άμεσα και χωρίς δυσκολία. Τόσο η δομή των επεισοδίων όσο και τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων επαναλαμβάνονται στερεότυπα. Οι ήρωες είναι πάντα ίδιοι, με τα ίδια ελαττώματα και αρετές . Αυτό κάνει την ανάγνωση και αναγνώριση των χαρακτήρων εύκολη. Τα κόμικς έχουν ανάγκη τη δημιουργική φαντασία του αναγνώστη για να μπορέσουν να συμπληρωθούν και να υπάρξουν. Είναι ερεθίσματα του νου και της φαντασίας. Η εικόνα δεν είναι ούτε απλή, ούτε ευκολοδιάβαστη γιατί συμπυκνώνει πληροφορίες που πρέπει να ερμηνευτούν. Ο αναγνώστης είναι υποχρεωμένος να διακρίνει τα βασικά στοιχεία που τη συνθέτουν, να εντοπίσει τις πληροφορίες και να προσπαθήσει να τις ερμηνεύσει νοηματικά. Επομένως, του δίνεται η ευκαιρία και η δυνατότητα μιας ενεργητικής παρέμβασης, που θα εμποδίσει τη συνείδησή του να αλλοτριωθεί και το πνεύμα του να υποταχθεί. Το βασικό πλεονέκτημα των κόμικς είναι η επικοινωνιακή δύναμή τους που μπορεί να αξιοποιηθεί σε κοινωνικά θέματα. Κοινωνικά προβλήματα, αδιέξοδα, κρίσεις, αλλά και εκπαιδευτικές εφαρμογές μπορούν με επιτυχία να προβάλλονται και να μεταδίδονται μέσω των κόμικς παρέχοντας πληροφόρηση και γνώσεις . Η αισθητική τους παρουσίαση είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, από το εξώφυλλο ως την τελευταία λεπτομέρεια και τη σχεδιαστική ακρίβεια. Συχνά ο αναγνώστης σταματά την ανάγνωση για να θαυμάσει το χρώμα, τις υποβλητικές φιγούρες που ξαφνιάζουν για τη ρεαλιστικότητα τους, τη ζωντάνια τους, την ικανότητά τους να πείθουν και τις χρωματικές βαθμίδες που δίνουν την τρίτη διάσταση του βάθους μαζί με την τέταρτη διάσταση του χρόνου. Τα ασπρόμαυρα κόμικς έχουν μια περίεργη μαγική δύναμη και θαυμάσια αισθητικά αποτελέσματα είτε είναι αφαιρετικά είτε σχεδιασμένα με κάθε δυνατή λεπτομέρεια. Σύμφωνα όμως με το άρθρο του Δ/ντή Ευάγγελου Κομποχόλη δημοσιευμένο στην Επιστημονική Εφημερίδα "ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ", οι ήρωες των έντυπων κόμικς, κατά γενική διαπίστωση, κινούνται πάντα στον αυθαίρετο χωροχρόνο τους που από τη φύση του καταργεί πολλές από τις συμβατικές έννοιες της ανθρώπινης κοινότητας. Αγνοούν κοινωνικές συνθήκες, συμβάσεις όπως το γάμο, την οικογένεια και τα παιδιά. Ξεφεύγουν από φυσικούς κανόνες. Οι φιγούρες τους είναι αυτάρκεις μονάδες που αρκούνται στο να ενταχθούν σε ευρύτερα σχήματα. Οι μικροί -16- αναγνώστες ζουν τις περιπέτειες τους, αλλά αδυνατούν μέσα από αυτές να αναγνωρίσουν τον κόσμο τους , δημιουργώντας τους πολλές φορές αυταπάτες ως προς τις δυνατότητες που έχει ο άνθρωπος , καθώς ο ήρωας νικά χωρίς να παθαίνει τίποτα . Όλοι οι ήρωες με εξαίρεση τον Αστερίξ και τον Οβελίξ, παραχαράζοντας τις πραγματικές δυνατότητες του ανθρώπου, αλλοτριώνουν τα παιδιά αναγνώστες και τα οδηγούν μακριά από την πραγματικότητα, αφού δίνουν εξωπραγματικές λύσεις στα προβλήματά τους. Οι περισσότεροι από τους άντρες ήρωες, όπως ο Σκρουτζ, ο Μίκυ, ο Ντόναλντ, ο Γκαστόνε, ο Ποπάυ, ο Σεραφίνο, ο Λούκυ Λουκ και οι αδερφοί Ντάλτον, δηλώνουν σκληροπυρηνικοί εργένηδες , ενώ πολλοί ήρωες βιαιοπραγούν ψυχρά σαν να κάνουν τις πιο απλές και καθημερινές πράξεις , προβάλλοντας έτσι την έννοια της βίας και της επιθετικότητας σαν κύρια συστατικά της ζωής . Οι ήρωες του Ντίσνευ , με τη σειρά τους κι αυτοί στερούνται από ανθρώπινα αισθήματα. Πάνω σε αυτό το θέμα ξένοι ειδικοί ψυχολόγοι επισημαίνουν: Τα τρισχαριτωμένα αυτά πλασματάκια κρύβουν στην ψυχή τους τον κόσμο της ζούγκλας, δηλαδή το μίσος, τη ζήλια, τη σκληρότητα, τον εκβιασμό, την περιφρόνηση, την εκμετάλλευση των αδυνάτων (αποδοχή της βίας των ισχυρότερων σαν νόμο της κοινωνίας). Τα κόμικς δε νεωτερίζουν, αλλά αναπαράγουν στερεότυπες αντιλήψεις τόσο για τις σχέσεις των δυο φύλων , για το ρόλο του χρήματος , για το ρόλο του πολίτη και για τον εθνικό χαρακτήρα διαφόρων λαών όπου οι λιγότερο αναπτυγμένοι λαοί εμφανίζονται αφελείς, εύπιστοι, απλοϊκοί και χρειάζονται πάντα τη βοήθεια των πιο αναπτυγμένων χωρών, ή προβάλλονται ως «κακοί» από τη φύση τους. Ταυτόχρονα ωραιοποιούν τις μορφωτικές και πολιτιστικές αξίες του σύγχρονου καπιταλισμού με σκοπό της ζωής την καλοπέραση και των άνευ ορίων καταναλωτισμό ενώ παράλληλα τονίζουν την αξία του χρήματος. Ο Ουμπέρτο Έκο σημειώνει: «τα κόμικς είναι ένα βιομηχανικό προϊόν που εκπέμπεται από ψηλά και λειτουργεί σύμφωνα με τους μηχανισμούς του κρυφού πειθαναγκασμού. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις αντανακλούν την άδηλη παιδαγωγική ενός συστήματος και λειτουργούν ενισχύοντας τους ισχύοντες μύθους και αξίες». ΥΠΟΘΕΜΑ 4ο Οι μαθητές της τέταρτης ομάδας αναλαμβάνουν να μελετήσουν το τέταρτο υπόθεμα που αφορά τον ξενόφερτο όρο animation ως μετεξέλιξη της εικονογράφησης . Το πέρασμα από το χαρτί στον υπολογιστή και την οθόνη ακολούθησε τη δική του πορεία . Αναφορά και έρευνα γίνεται επίσης για το λόγο που χρησιμοποιεί το εικονογραφημένο , μια γλώσσα ιδιαίτερη με πολλές παραμέτρους . Animation Animation (στα ελληνικά αποδίδεται με τους όρους Εμψύχωση, Κινούμενη Εικόνα είτε περιφραστικά Απόδοση Κίνησης στην Εικόνα). Είναι η επαναλαμβανόμενα συνεχόμενη ταχεία προβολή σειρών από εικόνες-σκίτσα ( δισδιάστατης ή τρισδιάστατης μακέτας) ή φωτογραφίες αντικειμένων, ή θέσεων ενός μοντέλου , στιγμιότυπα αντικειμένων-οι οποίες εναλλάσσονται με ταχύτητα δίνοντας στο θεατή την ψευδαίσθηση ότι τα αντικείμενα της εικόνας κινούνται. Αυτή η οπτική οφθαλμαπάτη-ψευδαίσθηση που συμβαίνει οφείλεται στην ιδιότητα που έχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος να διατηρεί "ζωντανή" στη μνήμη του για 1/12 του δευτερολέπτου καθετί που οπτικά αντιλαμβάνεται διατηρώντας έτσι την αίσθηση της συνέχειας και της εξέλιξης των όσων βλέπει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται μεταίσθημα ή μετείκασμα και αποτελεί τη βάση του κινηματογράφου ιδίως στις ταινίες κινουμένων σχεδίων. Κίνηση μπορεί να δημιουργηθεί και να παρουσιαστεί με πολλούς τρόπους. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος απεικόνισης της κινούμενης εικόνας αποτελείται από ένα πρόγραμμα βίντεο ή κινουμένου σχεδίου. -17- Πρώιμα δείγματα Οι πρώτες προσπάθειες σύλληψης του φαινομένου του κινουμένου σχεδίου ανήκουν στα παλαιολιθικά χρόνια. Μέσα σε σπηλιές βρέθηκαν χαραγμένα σχέδια, όπου τα ζώα απεικονίζονταν με πολλά πόδια, σε υπερτεθειμένες θέσεις, προφανώς για να δοθεί η αίσθηση της κίνησης. Ένα πήλινο αγγείο 5.200 χρόνων, το οποίο είχε βρεθεί στη Σαχρ-ί Σόκτα (Shahr-i Sokhta) στο Ιράν, έφερε πάνω του πέντε σχέδια μιας κατσίκας ζωγραφισμένα. Αυτό έχει ακουστεί ότι είναι δείγμα του πρώτου animation. Ωστόσο, μιας και δεν υπήρχε εξοπλισμός για να παρουσιαστεί η κίνηση του σχεδίου, μια σειρά από εικόνες δεν μπορεί να λέγεται "κινούμενη εικόνα" με τη σωστή έννοια της λέξης. Το φενακιστοσκόπιο, το πραξινοσκόπιο και το γνωστό ξεφύλλισμα ενός βιβλίου ήταν οι πιο δημοφιλείς μηχανισμοί που εφευρέθηκαν γύρω στο 1800, ενώ το 180 μ.Χ. είχε ήδη εφευρεθεί μια άλλη κινέζικη συσκευή. Αυτά τα μηχανήματα παρήγαν κίνηση από διαδοχικά σχέδια μέσω τεχνολογικών μέσων, όμως το animation δεν είχε αναπτυχθεί ουσιαστικά μέχρι την έλευση της Κινηματογραφίας, η οποία συνέβη πολύ αργότερα. Τεχνικές Παραδοσιακό animation Δείγμα παραδοσιακού animation: το άλογο που τρέχει. Αποτέλεσμα κάποιων φωτογραφιών του Έντουαρντ Μάιμπριτζ από τον 19ο αιώνα που τους δόθηκε κίνηση με ροτοσκόπιο . Στις περισσότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων του 20ού αιώνα η τεχνική απόδοσης της κίνησης ήταν η εξής: κάθε ξεχωριστό πλαίσιο μιας ταινίας, αποτελείται από μια φωτογραφία ή ένα σχέδιο, που σχεδιάζεται πρώτα σε ένα χαρτί και κάθε σχέδιο διαφέρει ελάχιστα από το προηγούμενο, κάθε σχέδιο αποτελεί την συνέχεια του προηγούμενού του. Τα σχέδια των animators αποτυπώνονται σε μια διαφάνεια εκτύπωσης που ονομάζεται κυψέλη, η οποία γεμίζεται με χρώματα προσδιορισμένων αποχρώσεων και τόνων από την πίσω πλευρά του σχεδίου. Οι ολοκληρωμένες διαφάνειες των χαρακτήρων φωτογραφίζονται μία προς μία σε φιλμ κινούμενης εικόνας με μια ραμφοειδή κάμερα, μπροστά από ένα ζωγραφισμένο φόντο. Σήμερα βέβαια, στον 21 αιώνα, η μέθοδος αυτή είναι εξαιρετικά ξεπερασμένη και οι περισσότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων έχουν περάσει στην εποχή της τεχνολογικής εξέλιξης του 3D Animation. Τα σχέδια των δημιουργών και τα φόντα σαρώνονται ή ζωγραφίζονται απευθείας σε ένα υπολογιστικό σύστημα. Χρησιμοποιούνται διάφορα λογισμικά προγραμμάτων για τον χρωματισμό των σχεδίων και για την προσομοίωση των κινήσεων και των εφέ στην κάμερα. Το τελικό κομμάτι της διαδικασίας είναι η εξαγωγή σε κάποιο από τα μεταφορικά μέσα, από το παραδοσιακό φιλμ των 35 mm και μετά, μέσα όπως το ψηφιακό βίντεο. Η εμφάνιση των παραδοσιακών διαφανειών διατηρούνται ακόμα, και η ουσιαστική δουλειά των animator έχει παραμείνει το ίδιο απαραίτητη τα τελευταία 70 χρόνια. Κάποιοι παραγωγοί animation χρησιμοποιούν τον όρο "tradigital" (παραδοσιακό-ψηφιακό) για να περιγράψουν την τεχνική των διαφανειών που κάνουν εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας των Η/Υ. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι αρχές του Animation σχηματίστηκαν από τους Animators της Disney τη δεκαετία του 1930. Αυτές οι αρχές αποτελούν και -18- το θεμελιώδη λίθο κάθε επιτυχημένης σχεδιοκίνησης χαρακτήρων. Μπορεί ο William Fetter, υπάλληλος της Boeing, Co. vα εφηύρε το 1960 τον όρο “computer animation/graphics” αλλά τα πρώτα 3D CGI (computer generated images) παρουσιάστηκαν στο κοινό με την ταινία FutureWorld το 1976 των Ed Catmull και Fred Parke ενώ η πρώτη εξ’ ολοκλήρου τρισδιάστατη ταινία, το Toy Story, βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1995 με παραγωγό τον John Lasseter της Pixar και διανομή της Disney Animation. Εργαλεία Γλώσσες όπως η Virtual Reality Modeling Language (VRML) που εμφανίστηκε το 1997 ενώ υπόσχονταν πολλά όταν πρωτοεμφανίστηκε, δεν μπορεί να καλύψει τις υπέρογκες ανάγκες των κινούμενων σχεδίων και των γραφικών. Με τη βοήθεια των δεδομένων για multimedia coding, MPEG και JPEG, θα δοθούν κίνητρα για περαιτέρω πρόοδο στον κόσμο της επικοινωνίας των multimedia. Τις επόμενες δεκαετίες η ψηφιακή τηλεόραση θα αντικαταστήσει την αναλογική και MPEG-4 θα χειρίζεται όχι μόνο video frames αλλά συνθετικά και φυσικά υλικά, κίνηση σώματος και προσώπου (FBA). Ο χώρος που απαιτείται για την αποθήκευση και τη μεταφορά τρισδιάστατων ταινιών και παιχνιδιών είναι εξαιρετικά μεγάλος, γι’ αυτό τεχνικές γεωμετρικής συμπίεσης αναπτύσσονται ενώ η ποιότητα παραμένει υψηλή. Η μνήμη και η μπάντα μετάδοσης αποτελούνται από μεγάλο αριθμό frames τα οποία ξεχωριστά είναι ένα μεγάλο στατικό 3D model. Έτσι η ταινία Shrek δεν χρειάζεται να αποθηκευτεί σε video frames αλλά η παράδοση της ταινίας γίνεται σε 3D model το οποίο χρησιμοποιεί τη μικρότερη σε εύρος μπάντα σε πραγματικό χρόνο. Ο θεατής μπορεί να απολαύσει την ταινία ακόμα και σε ένα περιβάλλον Εικονικής Πραγματικότητας, με υψηλή ανάλυση, από και προς κινητά ή και σε home cinema. Εφαρμογές 3D Animation Κινηματογράφος Παρατηρείται πολύ μεγάλη άνθηση στον αριθμό των κινηματογραφικών ταινιών που χρησιμοποιούν τρισδιάστατα γραφικά ή είναι και εξ‘ ολοκλήρου κατασκευασμένες με τη χρήση τρισδιάσατων γραφικών. Σήμερα, η τεχνολογία παραγωγής 3D Animation έχει ως αποτέλεσμα την γραφική αναπαράσταση ανθρώπινων χαρακτήρων με άκρως ρεαλιστικό αποτέλεσμα. Εκπαίδευση Η τεχνική των 3D Animation χρησιμοποιείται πολύ και για εκπαιδευτικούς σκοπούς μιας και έτσι οι μαθητές βοηθούνται στο να φανταστούν τα αντικείμενα και τις έννοιες κατανοώντας έτσι πολύπλοκες και δυσνόητες θεωρητικές έννοιες. Επιπλέον μέσω του Animation οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν προσομοιώσεις καταστάσεων και διαδικασιών και να δείξουν στους μαθητές τα φαινόμενα που μελετούν όπως ακριβώς αυτά συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο. Εφαρμογές 3D Animation διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο και σε τομείς όπως η Αρχαιολογία, η Αρχιτεκτονική και η Μηχανική, η Ιατρική καθώς και σε όλες τις φυσικές επιστήμες όπως γεωλογία, γεωγραφία, χημεία, πυρηνική φυσική, αστρονομία κλπ. Η γλώσσα των κόμικς Στο βιβλίο Κήνσορες και Θεράποντες (Eco 1987), ο U. Eco, αναφέρεται διεξοδικά στο θέμα του «τρόπου ομιλίας των κόμικς». Σχετικά με την γλώσσα των κόμικς, που λόγω της φύσης τους εντοπίζονται αλλά και πηγάζουν εξ' ολοκλήρου από την εικονογραφία τους, ακόμη κι όταν αυτή παραπέμπει σε στερεότυπα που πραγματοποιήθηκαν σε άλλους «χώρους», όπως για παράδειγμα στον κινηματογράφο, γίνεται με γραφιστικά μέσα που αρμόζουν στο «είδος». Εξετάζοντας ή ακόμη και παρατηρώντας τα κόμικς, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε δεκάδες στοιχεία σχηματοποίησης, που αποτελούν ήδη μέρος του κανόνα, με επακριβές εικονολογικό καταστατικό. -19- Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται εκφράσεις στα κόμικς, οι οποίες ανατρέχουν διαρκώς σ' ένα στοιχειώδη σχηματοποιητικό συμβολισμό τον οποίο ο αναγνώστης κατανοεί αμέσως. Για παράδειγμα, σε χιουμοριστικά κόμικς, εμφανίζονται διάφορες διαδικασίες οπτικοποίησης της μεταφοράς ή της παρομοίωσης όπως: «βλέπω αστράκια», «νιώθω το κεφάλι μου να γυρνά». Οι εικόνες από σταγόνες σάλιου ή το αναμμένο λαμπάκι που υποδηλώνει πόθο και ξαφνική ιδέα αντίστοιχα αποτελούν ένδειξη πως η γλώσσα δεν είναι περιγραφική. Βασικό στοιχείο επίσης είναι το συμβατικό σύμβολο με το «συννεφάκι» ή αλλιώς «εκτόπλασμα» ή «μπαλονάκι», το οποίο ανάλογα τον τρόπο σχεδίασης εκφράζει διαφορετικό τρόπο σκέψης ή ομιλίας. Αν σχεδιαστεί σύμφωνα μ' έναν συμβατικό τρόπο και καταλήγει σε μια ακίδα που δείχνει το πρόσωπο του ομιλητή, σημαίνει τον«εκπεφρασμένο λόγο». Αν όμως περιβάλλεται από διακεκομμένα περιγράμματα με οξείες γωνίες, με πριονωτά δόντια ή με βελόνες σαν του σκαντζόχοιρου, μπορεί κατά περίπτωση να εκφράζει φόβο, οργή, ταραχή, έκρηξη θυμού, ουρλιαχτό, δυνατό κρότο σύμφωνα με μια επακριβή τυποποίηση των καταστάσεων. Οι διάλογοι στα εικονογραφημένα είναι ζωηροί και αλληγορικοί, φανερώνουν δράση, αλλά δεν αποτελούν λογοτεχνικό κείμενο με ασάφειες και βαθιά νοήματα αφού τα μηνύματα μεταδίδονται κυρίως μέσα από την εικόνα. Το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο και χρησιμοποιούνται μονοσύλλαβες λέξεις ή επιφωνήματα όπως: σπλατς, αρφ, γκρρρ κ.ά. Ένα ακόμη βασικό στοιχείο που παρατηρούμε, είναι το γραφιστικό σήμα που χρησιμοποιείται με ηχητική λειτουργία, χειριζόμενο ελεύθερα τις ονοματοποιητικές πηγές μιας γλώσσας. Έχουμε λοιπόν έναν μάλλον αυστηρό πίνακα ήχων που ξεκινά από το «ζιπ» της σφαίρας που φεύγει και φτάνει στο «κρακ» της καραμπίνας (ηχοποίητες λέξεις ή ηχολέξεις) κ.ο.κ. Σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για πραγματικές ονοματοποιίες, που έχουν ήδη κάποια σημασία στα Αγγλικά, και που μεταφέρονται σε άλλες γλώσσες έχοντας απλώς μια λειτουργία επίκλησης και χάνουν την άμεση τους σύνδεση με το σημαινόμενο - έτσι, ενώ ήταν γλωσσικά «σήματα», γίνονται οπτικά, αντίστοιχα του θορύβου, και επιστρέφουν στη λειτουργία τους ως «σήματα» μέσα στο πλαίσιο των σημαντικών συμβάσεων των κόμικς. ΥΠΟΘΕΜΑ 5ο (ερωτηματολόγιο- στατιστική μελέτη) Οι μαθητές της ομάδας αυτής διερευνούν το πέμπτο υπόθεμα χωρισμένοι σε δύο υπο- ομάδες. Οι δραστηριότητες της σύνταξης ερωτηματολογίου, η έρευνα και η κριτική ανάλυση της στατιστικής μελέτης αποτελούν το υπόθεμα της ομάδας. Παράλληλα δημιουργεί ένα φάκελο εργασίας. Υπόδειγμα- Ερωτηματολόγιο 1. Διαβάζετε κόμικς ; Ναι Συχνά Μερικές φορές Όχι 2. Προτιμάτε ταινίες ή βιβλία με κόμικς ; Βιβλία Ταινίες 3. Θαυμάζετε έναν συγκεκριμένο ήρωα κόμικς ; Ναι Όχι Αναλόγως -20- 4. Πιστεύετε ότι τα κόμικς έχουν επίδραση στα παιδιά μικρής ηλικίας ; Ναι Λίγο Όχι 5. Θεωρείτε πως τα κόμικς, τα οποία καυτηριάζουν τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας πρέπει να διαβάζονται από τα παιδιά ; Ναι Όχι Ίσως 6. Τι σας ελκύει στα κόμικς ; Η ζωγραφιά Τα χρώματα Η πλοκή 7. Ποιος ο αγαπημένος σας ήρωας κόμικς ; Γιατί ; 8. Τι είδους κόμικς σας αρέσουν ; Πολεμικά Περιπέτειας Κωμικά Άλλα -21- -22- -23- -24- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Μέσα από τη σύντομη έρευνά μας στον αχανή κόσμο της τέχνης του εικονογραφημένου, εντοπίζουμε και αξιολογούμε πολλά στοιχεία που συνεισφέρουν ουσιαστικά στην ψυχαγωγία του σύγχρονου ανθρώπου μιας και αυτή αποτελεί κάτι το ανώτερο. Σίγουρο είναι ότι οι ήρωες μας συμπληρώνουν εύκολα το αίσθημα της χαράς που συγκλονίζει τον ψυχικό κόσμο μικρών και μεγάλων, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση εκείνων των χαρακτηριστικών που προάγουν και εξωραΐζουν το χαρακτήρα κάθε ατόμου. Τα πρότυπα των ηρώων με τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές τους αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ψυχοπνευματικής ανάπτυξης και της διαπαιδαγώγησης τόσο στις μικρές όσο και στις μεγάλες ηλικίες, και γι' αυτό όλοι εκείνοι που εργάζονται πίσω από την τελική παρουσίαση κάθε νέου ήρωα, αποβλέπουν στο να βελτιώσουν τον άνθρωπο του μέλλοντος, καλλιεργώντας και αξιολογώντας σωστά κάθε πτυχή του με δυναμισμό και σύνεση. Ενδεικτική Βιβλιογραφία • • • • • • • Σχεδιάγραμμα έκθεσης κόμικς Θετικές και αρνητικές πτυχές των κόμικς -www.COMICDOM.com Εργασία από Λύκειο Μακεδονίας (ppt ) Άρθρο του Ευάγγ. Κομποχόλη – Εφημερίδα “Διαπαιδαγώγηση” Wikipedia, the free encyclopedia smudge.gr Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ -25- Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αθηνά Παναγιωτοπούλου Μαθητές: Αλέξης Αέρης Κωνσταντίνος Γρηγορίου Κωνσταντίνος Δημητριάδης Βασίλης Γιαννακάς Μαρία Κυπαρίσση Μαρία-Κατερίνα Καράβα Γιώργος Κατσαμάκας Χρήστος Κισκίνης Σωκράτης Καρδοματέας Ζωή Καπέτη Κωνσταντίνα Γκελσίνη Αναστασία Λιάπη Ευαγγελία Καραγκόγκου Μαρίνα Αποστολακοπούλου Κατερίνα Ζάχου Ανδρονίκη Καρακώστα Ηρώ Κομητούδη Ευαγγελία Κενανίδου -26-
© Copyright 2024 Paperzz
