3ο Γενικό Λύκειο Γαλατσίου Επιµέλεια: Αδαµόπουλος Αδάµ ΤΑ ΣΕ -ΤΕΟΣ ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ 1. Φανερώνουν ότι πρέπει να γίνει αυτό που δηλώνει το ρήµα από το οποίο παράγονται. 2. Προσωπική σύνταξη: • Παράδειγµα: Ὠφελητέα σοί ἡ πόλις ἐστί. • Εξαίρεται το υποκείµενο που πρέπει κάτι να πάθει. Η σύνταξη σε αυτήν την περίπτωση είναι παθητική. • Συναντάται µε τη µορφή: ονοµαστική ρηµατικού επιθέτου + τύπος του εἰµί + δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου + υποκείµενο. Ο τύπος του εἰµί και η δοτική µπορεί να παραλείπονται. • Το ρηµατικό επίθετο λειτουργεί ως κατηγορούµενο του υποκειµένου, σπάνια ως επιθετικός προσδιορισµός. • Ανάλυση: δεῖ + παθητικό απαρέµφατο του οικείου ρήµατος. Ανάλυση παραδείγµατος: ∆εῖ ὠφελεῖσθαι τήν πόλιν ὑπό σοῦ. 3. Απρόσωπη σύνταξη: Παράδειγµα: ∆ιαβατέον ἐστίν ἡµῖν τόν ποταµόν. Εξαίρεται το η πράξη που πρέπει να γίνει. Η σύνταξη σε αυτήν την περίπτωση είναι ενεργητική. ∆εν υπάρχει υποκείµενο σε ονοµαστική. Συναντάται µε τη µορφή: ουδέτερο ρηµατικού επιθέτου + γ' ενικό ή απαρέµφατο του εἰµί + δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου (σπανιότερα αιτιατική ως υποκείµενο του απαρεµφάτου που περιέχεται στο ρηµατικό επίθετο. Μάλιστα, µπορεί να εναλλάσσεται µε τη δοτική του ενεργούντος προσώπου στην περίπτωση δύο ρηµατικών επιθέτων που συνδέονται µεταξύ τους) + αντικείµενο απαρεµφάτου που περιέχεται στο ρηµατικό επίθετο. Το γ' ενικό και η δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου µπορεί να παραλείπονται. • Κάποτε το ρηµατικό επίθετο συναντάται στο ουδέτερο πληθυντικού αντί ενικού, ιδιαίτερα στο Θουκυδίδη. • Ανάλυση: ∆εῖ + ενεργητικό ή µέσο απαρέµφατο του οικείου ρήµατος. Η δοτική προσωπική γίνεται υποκείµενο του απαρεµφάτου. Ανάλυση παραδείγµατος: ∆εῖ διαβαίνειν ἡµᾶς τόν ποταµόν. • • • • ΤΑ ΣΕ –ΤΟΣ ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ 1. Φανερώνουν: α. ό,τι και η µετοχή του παθητικού παρακειµένου του ρήµατος από το οποίο παράγονται, β. αυτό που µπορεί ή αξίζει να πάθει ὁ,τι δηλώνει το ρήµα από το οποίο παράγονται, γ. ὁ,τι η µετοχή ενεστώτα ή αορίστου του ρήµατος από το οποίο παράγονται, ιδιαίτερα αυτά που έχουν ως α' συνθετικό το στερητικό α. 2. Προσωπική σύνταξη: • Παράδειγµα: Ὁ ἀνεξέταστος βίος οὐ βιωτός ἀνθρώπῳ. • Εξαίρεται το υποκείµενο που µπορεί ή αξίζει να πάθει κάτι. Η σύνταξη σε αυτήν την περίπτωση είναι παθητική. • Συναντάται µε τη µορφή: ονοµαστική ρηµατικού επιθέτου + τύπος του εἰµί + δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου + υποκείµενο. Το ποιητικό αίτιο µπορεί να εκφέρεται και εµπροθέτως. • Το ρηµατικό επίθετο λειτουργεί ως κατηγορούµενο του υποκειµένου. • Ανάλυση: δυνατός ή ἄξιος ἐστι (περίφραση) + παθητικό απαρέµφατο του οικείου ρήµατος (λειτουργεί ως αντικείµενο της περίφρασης). Ανάλυση παραδείγµατος: Ὁ ἀνεξέταστος βίος οὐκ ἄξιος ἐστι βιωθῆναι ὑπό άνθρώπου. 3. Απρόσωπη σύνταξη: • Παράδειγµα: Ἆρ' οὖν βιωτόν ἡµῖν ἐστι ζῆν µετά µοχθηροῦ καί διεφθαρµένου σώµατος; • Εξαίρεται το η πράξη που πρέπει να γίνει. Η σύνταξη σε αυτήν την περίπτωση είναι ενεργητική, αλλά το ρηµατικό επίθετο προέρχεται από αµετάβατο ρήµα. • ∆εν υπάρχει αντικείµενο. • Συναντάται µε τη µορφή: ουδέτερο ρηµατικού επιθέτου + γ' ενικό ή απαρέµφατο του εἰµί + δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου. • Κάποτε, σπάνια, το ρηµατικό επίθετο συναντάται στο ουδέτερο πληθυντικού αντί ενικού, ιδιαίτερα στο Θουκυδίδη. • Ανάλυση: ∆υνατόν ή ἄξιον ἐστι + ενεργητικό ή µέσο απαρέµφατο του οικείου ρήµατος. Ανάλυση παραδείγµατος: Ἆρ' οὖν δυνατόν ἐστι ἡµῖν ζῆν µετά µοχθηροῦ καί διεφθαρµένου σώµατος; • Την απρόσωπη σύνταξη των σε -τός ρηµατικών επιθέτων ακολουθούν και τα επίθετα σε -ιµος.
© Copyright 2024 Paperzz
