ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΕ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» 2012-2013 ΑΘΗΝΑ 2012 Σημείωση: Για οποιαδήποτε αλλαγή στον Οδηγό Σπουδών οι φοιτητές θα ενημερώνονται από τους Συντονιστές των μαθημάτων. 2 Την έκδοση του οδηγού σπουδών 2012-2013 επιμελήθηκαν: Γιάννης Παπαδάτος, Λέκτορας Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Κατερίνα Δερμιτζάκη, Ιστορικός - Μουσειολόγος Τάνια Δοξανάκη, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος Δάφνη Σταμπολιάδη, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 9 10 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 10 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 10 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ 11 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ 11 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ - ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ 12 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ 12 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 13 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 14 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 17 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 19 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ 19 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 20 ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ 21 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ 21 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 23 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 23 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 24 ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΣΠΟΥΔΩΝ 26 ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 26 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 26 ΔΙΠΛΩΜΑ – ΚΑΘΟΜΟΛΟΓΗΣΗ 27 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ -ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ 27 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ «ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» 4 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ 28 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ 30 ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 30 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΛΕΣΧΗ 30 ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ 33 ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ 34 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 35 ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 35 ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 37 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ 40 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 42 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 42 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ 46 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ. ΘΕΣΜΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΟΥΣΕΙΑΚΟΥ ΧΩΡΟΥ 48 ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 53 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ 58 ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ 60 ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ 63 ΣΥΝΟΛΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ. ΤΡΟΠΟΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ 65 ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΦΘΟΡΑΣ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 67 ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 71 5 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ 75 ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ 77 ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΟΙΝΟ 82 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΩΝ 86 ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 89 ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ, 91 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ, ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ, ΑΡΧΕΙΑ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ: ΓΕΩΛΟΓΙΑ, ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ, 92 ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ 95 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ INFORMATION ABOUT THE MUSEUM STUDIES COURSE 101 AIM OF THE COURSE 101 ADMINISTRATIVE BOARD 101 PROGRAM REQUIREMENTS 103 COURSES 105 CAREER OPPORTUNITIES 106 OTHER EVENTS 106 6 7 8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο Οδηγός Σπουδών απευθύνεται στους Μεταπτυχιακούς Φοιτητές τού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσειακές Σπουδές», προκειμένου να τους πληροφορήσει το περιεχόμενο, τον σκοπό και τη λειτουργία τού προγράμματος. 9 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Τα Τμήματα Ιστορίας & Αρχαιολογίας και Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε σύμπραξη με το Τμήμα Τεχνολογικού Συντήρησης Εκπαιδευτικού Αρχαιοτήτων Ιδρύματος & Έργων Αθήνας, Τέχνης τού οργανώνουν και λειτουργούν Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο «Μουσειακές Σπουδές». Η διοικητική υποστήριξη της λειτουργίας τού προγράμματος ανήκει στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας. Το Π.Μ.Σ «Μουσειακές Σπουδές» ιδρύθηκε και λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2003-2004, με βάση την Υπουργική Απόφαση ΦΕΚ 2 , τ. Β /25-06- 200 , ΦΕΚ 579, τ. Β /04-04-2008. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Αντικείμενο του Προγράμματος είναι οι Μουσειακές Σπουδές με τις ακόλουθες παραμέτρους: συλλογή, διδακτικού μουσειακού υλικού, οργάνωση μουσείων, μουσειακών εκθέσεων, διοίκηση μουσείων, έλεγχος των περιβαλλοντικών παραμέτρων των μουσείων, προστασία και ανασύνθεση μουσειακού υλικού, νομοθεσία που διέπει τα μουσεία, οικονομική διαχείριση μουσείων και μουσειακών συλλογών, το μουσείο ως χώρος παιδείας, το μουσείο και η θέση του στην κοινωνία. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ • Να συμβάλει στην ανάπτυξη των μουσείων και του μουσειακού επαγγέλματος με την καθιέρωση των Μουσειακών Σπουδών ως επιστήμης και με την κατάρτιση επιστημόνων, διότι, ενώ στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα μουσείων, δεν υπάρχει ικανός αριθμός μουσειολόγων όχι μόνο για τις παραδοσιακές αρχαιολογικές συλλογές, αλλά και για τις συλλογές τής Ιατρικής, Οδοντιατρικής, Γεωλογίας, Βιολογίας, Κοινωνικής 10 Θεολογίας, Παιδαγωγικής κ.λπ. Απαραίτητη λοιπόν είναι η κατάρτιση ειδικών, οι οποίοι θα είναι ικανοί να ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις, στην ποικιλομορφία και πολυδιάστατη θεματολογία των ελληνικών μουσείων. • Να προαγάγει τη διεπιστημονική συνεργασία και αλληλοκατανόηση όλων των επιστημονικών πεδίων που εμπλέκονται στην ίδρυση και ορθή λειτουργία των μουσείων. • Να προαγάγει την επιστημονική έρευνα και να μεταδώσει την ακαδημαϊκά καλλιεργούμενη γνώση στον τομέα των Μουσειακών Σπουδών, προσφέροντας παράλληλα και μια πραγματιστική εκπαίδευση, έτσι ώστε οι απόφοιτοι να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης και αναβάθμισης του στελεχιακού δυναμικού των μουσείων τής χώρας. • Να συμβάλει στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού και κοινωνικού ρόλου των μουσείων, έτσι ώστε αυτά να αποτελέσουν ιδρύματα στην υπηρεσία τής κοινωνίας και στην ανάπτυξή της, ανοιχτά στο κοινό, με σκοπό την εκπαίδευση, τη μελέτη και την ψυχαγωγία. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών απονέμει: 1. Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στον τομέα των Μουσειακών Σπουδών. 2. Διδακτορικό Δίπλωμα (ΔΔ). Ο τίτλος σπουδών που απονέμεται θα λειτουργήσει προσθετικά στις βασικές σπουδές των υποψηφίων. Οι κάτοχοι του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης μπορούν να ζητήσουν συνέχεια των σπουδών τους για την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος, εφόσον πληρούν τα κριτήρια που θέτει η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ Στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι από 11 Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και από Σχολές τής αλλοδαπής, αφού προσκομίσουν ισοτιμία τού τίτλου τους από το ΔΟΑΤΑΠ. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ - ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ O ελάχιστος χρόνος για την απονομή τού Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης ορίζεται σε εξάμηνα μαθημάτων και 1 εξάμηνο εκπόνησης Mεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης. Είναι δυνατόν, μετά από αιτιολογημένο κώλυμα και έγκριση της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής (ΕΔΕ), η ολοκλήρωση της φοίτησης να παραταθεί. Πέραν της παράτασης που ορίζει η ΕΔΕ, ο φοιτητής διαγράφεται. Ο ελάχιστος χρόνος για την απονομή τού Διδακτορικού Διπλώματος ορίζεται σε 6 εξάμηνα πλέον του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης, ενώ ο μέγιστος επιτρεπόμενος χρόνος ορίζεται σε 10 εξάμηνα, με δυνατότητα αναστολής φοίτησης του φοιτητή για 2 εξάμηνα, που δεν υπολογίζονται στον χρόνο φοίτησης. Πέραν της παράτασης αυτής ο φοιτητής διαγράφεται. ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ Ο αριθμός των εισακτέων κατ’ έτος καθορίζεται από την ΕΔΕ και δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 15. Οι υπότροφοι του ΙΚΥ (έως 2) στο αντικείμενο των Μουσειακών Σπουδών απαλλάσσονται από τη γραπτή εξέταση (εφόσον αυτή έχει ορισθεί ως τρόπος αξιολόγησης από την ΕΔΕ (βλ. σελ. 20), και κατά την προφορική συνέντευξη κρίνονται με βάση τον έλεγχο των γνώσεών τους στο αντικείμενο των Μουσειακών Σπουδών. Μεταπτυχιακοί φοιτητές, υπότροφοι προγραμμάτων κινητικότητας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή συναφών ρυθμίσεων (έως 2) είναι δυνατόν να πραγματοποιούν, ύστερα από απόφαση της ΕΔΕ, μέρος των σπουδών τους εντασσόμενοι στο Πρόγραμμα. Αντιστοίχως, σπουδαστές τού Προγράμματος του Μεταπτυχιακού 12 που εξασφαλίζουν κοινοτική υποτροφία κινητικότητας ή άλλη, μπορούν να πραγματοποιήσουν μέρος των σπουδών τους σε κοινοτικό ή άλλο Πανεπιστήμιο, συνεργαζόμενο με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ύστερα από απόφαση της ΕΔΕ. Όσοι από τις παραπάνω κατηγορίες (υπότροφοι του ΙΚΥ, μεταπτυχιακοί φοιτητές υπότροφοι προγραμμάτων κινητικότητας) ενταχθούν στο Πρόγραμμα, δεν συνυπολογίζονται στον αριθμό των εισαχθέντων. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Το διδακτικό προσωπικό τού Προγράμματος προβλεπόμενα στο άρθρο 12, παρ. ορίζεται α-β και 5 α του Ν. 20 κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5, παρ. 1- του νόμου κατά τα /921 και 6 5/16-7- 20081. Οι εκπρόσωποι των τριών συνεργαζόμενων τμημάτων τού ΠΜΣ εισηγούνται στην ΕΔΕ τα μέλη ΔΕΠ ή άλλους επιστήμονες που θεωρούν κατάλληλους να διδάξουν τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. Τα μέλη τής ΕΔΕ καθορίζουν έναν Συντονιστή και έναν Αναπληρωτή Συντονιστή για κάθε γνωστικό αντικείμενο του ΠΜΣ, καθώς και τους συνδιδάσκοντες της ίδιας ενότητας. Ο Συντονιστής κάθε γνωστικού αντικειμένου είναι υπεύθυνος να υποβάλει στην ΕΔΕ τεκμηριωμένο πρόγραμμα του μαθήματος με τη θεματολογία, τη βιβλιογραφία και τον χαρακτήρα τής εκπαιδευτικής διαδικασίας, την οποία σκοπεύει να 1 Τη διδασκαλία των μαθημάτων αναλαμβάνουν: 1. Μέλη ΔΕΠ ή Ε.Π. του οικείου Τμήματος ή άλλων Τμημάτων τού ίδιου ή άλλου ΑΕΙ, ομότιμοι καθηγητές, επισκέπτες καθηγητές, ειδικοί επιστήμονες ή διδάσκοντες βάσει του π.δ.407/19 0 (Φ.Ε.Κ. 112Α΄). 2.Ερευνητές αναγνωρισμένων ερευνητικών ιδρυμάτων τής ημεδαπής ή αλλοδαπής, που είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος και έχουν επαρκή επιστημονική ή ερευνητική ή συγγραφική δραστηριότητα. .Επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις ή σχετική εμπειρία στο αντικείμενο του ΠΜΣ. 13 ακολουθήσει. Η ΕΔΕ συζητεί τις προτάσεις, φροντίζει για τη συνοχή των προγραμμάτων και για τη δημιουργία των κατάλληλων όρων πραγματοποίησής τους. Σε περιπτώσεις διιδρυματικών συνεργασιών με άλλα ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, η διδασκαλία αριθμού μαθημάτων ή μέρους μαθημάτων, καθώς και τα εργαστήρια και οι πάσης φύσεως πρακτικές ασκήσεις, σεμινάρια κ.λπ. είναι δυνατόν να πραγματοποιούνται στα συνεργαζόμενα ιδρύματα. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ι. Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ) Η ΕΔΕ2 απαρτίζεται από τον Διευθυντή, ο οποίος προέρχεται από ένα εκ 2 Η ΕΔΕ έχει τις παρακάτω αρμοδιότητες: 1. Καθορίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής των κριτηρίων επιλογής των μεταπτυχιακών φοιτητών, όπως αυτά προβλέπονται στην παράγραφο 2 (α) του άρθρου 12 του Νόμου 20 /92. 2. Συγκροτεί τις επιτροπές εξετάσεων. . Ορίζει τις επιτροπές αξιολόγησης για την επιλογή των εισακτέων. 4. Ορίζει τους Επόπτες Σπουδών των Μεταπτυχιακών Φοιτητών. 5. Επικυρώνει τους πίνακες των επιτυχόντων. 6. Αναθέτει τη διδασκαλία μαθημάτων στο ΠΜΣ, όπως ορίζει ο νόμος. 14 των 2 συνεργαζόμενων τμημάτων τού ΕΚΠΑ*. Οι Γενικές Συνελεύσεις των συνεργαζόμενων τμημάτων τού ΠΜΣ «Μουσειακές Σπουδές» εκλέγουν μέλη ΔΕΠ τα οποία συγκροτούν την ΕΔΕ τού ΠΜΣ. Διευθύντρια της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής: Λ. Παλαιοκρασσά, Καθηγήτρια Τμ. Ιστορίας & Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ. Μέλη Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής - Υπεύθυνοι Συνεργαζόμενων Τμημάτων Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας Καθηγήτρια Λ. Παλαιοκρασσά Επίκ. καθηγήτρια Ν. Γιαντσή Λέκτορας Ι. Παπαδάτος Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος Καθηγητής Μ. Σταματάκης Καθηγητής Αθ. Κατερινόπουλος 7. Ορίζει τα μέλη συμβουλευτικών επιτροπών για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, καθώς και τα μέλη των επταμελών συμβουλευτικών επιτροπών. . Απονέμει τα Διπλώματα Μεταπτυχιακών Σπουδών και αναγορεύει τους υποψήφιους διδάκτορες του τμήματος σε διδάκτορες. 9. Αντιμετωπίζει κάθε θέμα που προβλέπεται από τις επιμέρους διατάξεις τής ισχύουσας νομοθεσίας και του Κανονισμού Μεταπτυχιακών τού Προγράμματος. 10. Είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και τον συντονισμό τής λειτουργίας τού ΠΜΣ. 11. Ορίζει τον Γενικό Επόπτη Σπουδών. * ΕΚΠΑ = Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 15 Αναπλ. Καθηγήτρια Χ. Ντρίνια Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης - ΤΕΙ Καθηγητής Γ. Παναγιάρης Καθηγητής Θρ. Αβαριτσιώτης Καθηγητής Β. Λαμπρόπουλος ΙΙ. Γενικός Επόπτης Σπουδών Με απόφαση της ΕΔΕ ορίζεται Γενικός Επόπτης Σπουδών 3 ο ΟμότιμοςΕπίτιμος καθηγητής Μ. Δ. Δερμιτζάκης, Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος τού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η θητεία των μελών τής ΕΔΕ και του Γενικού Επόπτη Σπουδών είναι διετής. ΙΙΙ. Γραμματεία Η ΕΔΕ διαθέτει Γραμματεία4 με πλήρη απασχόληση. 3 Οι αρμοδιότητες του Γενικού Επόπτη Σπουδών ορίζονται ως εξής: Εισηγείται στην ΕΔΕ θέματα που αφορούν την αποτελεσματική εφαρμογή, καλή λειτουργία και οργάνωση του ΠΜΣ, και συντονίζει την υλοποίηση των προτάσεων και αποφάσεων της ΕΔΕ. Η ενασχόλησή του με φοιτητικά ζητήματα που απαιτούν ειδική καθοδήγηση, πέρα από αυτή που μπορεί να προσφέρει ο προσωπικός επόπτης κάθε φοιτητή, προκειμένου να επιτευχθεί η αμφίδρομη επικοινωνία με τη διοίκηση. Η ενασχόλησή του με θέματα του προγράμματος σπουδών όπως π.χ. για την εφαρμογή και τις αλλαγές που ενδεχομένως απαιτούνται στη δομή των μαθημάτων και το ωρολόγιο πρόγραμμα. Η ενασχόλησή του με τις λειτουργικές ανάγκες και την οργάνωση της βιβλιοθήκης τού Μεταπτυχιακού Προγράμματος. 4 Η γραμματεία τηρεί το μητρώο και το αρχείο των σπουδαστών, καθώς και τα πρακτικά των συνεδριών τής ΕΔΕ, εκδίδει τα αναγκαία πιστοποιητικά και διεκπεραιώνει την αλληλογραφία για τις Μεταπτυχιακές Σπουδές. Επίσης 16 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ταχυδρομική διεύθυνση: Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Μουσειακές Σπουδές» Νέο Κτήριο Μαθηματικού, Ισόγειο (εξωτερική είσοδος) Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου 157 4 Αθήνα Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.museum-studies.uoa.gr Ηλεκτρονική διεύθυνση του ΕΚΠΑ: www.uoa.gr Ε-mail επικοινωνίας με τη Γραμματεία: [email protected] Τηλέφωνα Γραμματείας: 210-7276499, 7276465, 7276434 Fax: 210-7276465 προσφέρει γραμματειακή υποστήριξη στην οργάνωση των επιστημονικών εκδηλώσεων του ΠΜΣ. 17 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ Η αίτηση υποψηφιότητας στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών υποβάλλεται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες κάθε ακαδημαϊκού έτους. Παράλληλα με την αίτηση υποψηφιότητας, ο υποψήφιος πρέπει να υποβάλει συγκεκριμένα δικαιολογητικά. Τα δικαιολογητικά που οφείλει κάποιος να προσκομίσει είναι τα εξής: 1. Πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ (με βαθμό τουλάχιστον Λίαν Καλώς). 2. Αποδεικτικό γνώσεως της Αγγλικής Γλώσσας (τουλάχιστον σε επίπεδο Lower). 3. Ισοτιμία τού ΔOΑΤΑΠ και βαθμολογική αντιστοιχία για τους πτυχιούχους τής αλλοδαπής. 4. Δύο Συστατικές Επιστολές σε σφραγισμένο και υπογεγραμμένο στο σημείο σφραγίσεως φάκελο, που θα συνοδεύουν την αίτηση ή θα αποστέλλονται ξεχωριστά από τους συνιστώντες. Οι συστατικές επιστολές θα πρέπει να είναι πρωτότυπες, να είναι προσανατολισμένες στις Μουσειακές Σπουδές και να έχουν κατατεθεί έως την τελευταία ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων. 5. Αναλυτική βαθμολογία όλων των ετών. 6. Δύο Φωτογραφίες (μεγέθους ταυτότητας). 7. Φωτοτυπία δύο όψεων Αστυνομικής Ταυτότητας. 8. Επίσης κάθε άλλο στοιχείο -όπως διπλώματα ξένης γλώσσας, ανακοινώσεις (έως 2), δημοσιεύσεις (έως 2), βεβαίωση επαγγελματικής εμπειρίας σε τομείς σχετικούς με «θέματα πολιτισμού», συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα, άλλα πτυχία ή μεταπτυχιακοί τίτλοι -που κατά την γνώμη των υποψηφίων συμβάλλουν στην πληρέστερη αξιολόγησή του από την Επιτροπή. Τα παραπάνω δικαιολογητικά πρέπει να είναι πρωτότυπα ή επικυρωμένα 19 αντίγραφα, με εξαίρεση τις συστατικές επιστολές, που πρέπει να είναι πρωτότυπες. Δικαιολογητικά που δεν έχουν πιστοποιητικό γνησιότητας και δικαιολογητικά που κατατίθενται έπειτα από την τελευταία ημέρα υποβολής των αιτήσεων δεν αξιολογούνται. ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Τα επτά πρώτα δικαιολογητικά αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε αιτούντα. Τα υπόλοιπα δικαιολογητικά ενισχύουν την υποψηφιότητα. Η πρώτη φάση κατάθεσης δικαιολογητικών είναι προκριματική. Η Επιτροπή Αξιολόγησης του Προγράμματος «Μουσειακές Σπουδές» αξιολογεί και προκρίνει, με βάση τα κριτήρια της πρώτης φάσης, έναν αριθμό κατάλληλων υποψηφίων. Προωθεί τον σχετικό κατάλογο προκριθέντων στην ΕΔΕ για επικύρωση, και αυτή, με τη σειρά της, στη Γραμματεία τού Μεταπτυχιακού, η οποία προσκαλεί τους υποψηφίους για προφορική συνέντευξη ή και γραπτή εξέταση. Η αξιολόγηση των υποψηφίων γίνεται με συνεκτίμηση του φακέλου υποψηφιότητάς τους, προφορικής συνέντευξης ή και γραπτών εξετάσεων, ανάλογα με την απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης κατ’ έτος. Ο κατάλογος των επιτυχόντων επικυρώνεται από την ΕΔΕ. Κατόπιν αυτού, οι επιτυχόντες υποψήφιοι ενημερώνονται από τη Γραμματεία και καλούνται να απαντήσουν, γραπτώς εντός 10 ημερών, εάν αποδέχονται ή όχι την ένταξή τους στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, σύμφωνα με τους όρους λειτουργίας του. Η μη απάντηση από επιλεγέντα υποψήφιο μέσα στην παραπάνω προθεσμία ισοδυναμεί με άρνηση αποδοχής. Εφόσον υπάρξουν αρνήσεις, η Γραμματεία ενημερώνει τους αμέσως επόμενους στη σειρά υποψηφίους, από τον σχετικό κατάλογο επιτυχίας. • ΕΝΣΤΑΣΗ κατά των αποτελεσμάτων, σε περίπτωση αποτυχίας, μπορεί να γίνει μέσα σε 10 μέρες από την ημερομηνία ανακοίνωσής τους. Η ένσταση, η οποία πρέπει να είναι συγκεκριμένη, κρίνεται τελεσίδικα από την ΕΔΕ. 20 ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή αποφασίζει για τον χρόνο δημοσίευσης σχετικής ανακοίνωσης προς τους ενδιαφερόμενους υποψηφίους, που προσδιορίζει 1. Την προθεσμία υποβολής των δικαιολογητικών. 2. Τον αριθμό θέσεων στο πρόγραμμα. 3. Τα απαιτούμενα προσόντα των υποψηφίων για εισαγωγή τους στο πρόγραμμα. 4. Τον γενικό τρόπο αξιολόγησης των υποψηφίων με προφορική συνέντευξη ή και γραπτές εξετάσεις, έπειτα από την κατάθεση των προαναφερθέντων δικαιολογητικών. 5. Το ποσό της οικονομικής συνεισφοράς κάθε φοιτητή στα σχετικά λειτουργικά έξοδα. Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές στη Γραμματεία τού Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Μουσειακές Σπουδές». Νέο Κτήριο Μαθηματικού, Ισόγειο, Πανεπιστημιούπολη - Ζωγράφου 157 4 Τηλ: 210-7276499, 7276465, 7276434, e-mail: [email protected] ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ Οι εγγραφές των επιτυχόντων μεταπτυχιακών φοιτητών γίνονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες κάθε ακαδημαϊκού έτους, τις οποίες ορίζει η ΕΔΕ. Για την εγγραφή απαιτούνται: Έντυπο αποδοχής ιδιότητας φοιτητή, το οποίο παραχωρείται από τη Γραμματεία 21 Δύο φωτογραφίες Το πρωτότυπο γραμμάτιο είσπραξης από την Εμπορική Τράπεζα για την πρώτη δόση των διδάκτρων με εμφανές το όνομα του καταθέτη. Για την παρακολούθηση του προγράμματος απαιτείται η καταβολή διδάκτρων, το ύψος των οποίων καθορίζεται κατ’ έτος από την Ειδική Διατμηματική Επιτροπή του ΠΜΣ «Μουσειακές Σπουδές». Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε δύο δόσεις: Η πρώτη με την εγγραφή στο ΠΜΣ και η δεύτερη με την έναρξη του 2ου εξαμήνου του. Η διαδικασία καταβολής των διδάκτρων για το ΠΜΣ διεξάγεται μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Έρευνας του Πανεπιστημίου Αθηνών και δεν προβλέπεται η επιστροφή τους. Τα δίδακτρα χρησιμοποιούνται από το ΠΜΣ για τις πάσης φύσεως δαπάνες που απαιτούνται για την εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών - φοιτητριών και γενικά για τη λειτουργία του προγράμματος. 22 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Για την απόκτηση του ΜΔΕ είναι υποχρεωτική • Η παρακολούθηση από τον φοιτητή 15 μαθημάτων (1 εκ των οποίων περιλαμβάνει την εφαρμογή των γνώσεων και την πρακτική άσκηση του φοιτητή σε κάποιο μουσείο). Τα 14 μαθήματα θα αποτελούν μαθήματα υποχρεωτικά και το 1 θα αποτελεί κατ’ επιλογήν μάθημα. • Η υποβολή μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες των απαιτούμενων εργασιών για κάθε μάθημα καθώς και η προφορική παρουσίαση των εργασιών σε ημερομηνία που ορίζεται από τον Συντονιστή του κάθε μαθήματος. • Η συμμετοχή τού φοιτητή στις επισκέψεις σε Μουσεία, εντός και εκτός Αττικής, οι οποίες θα πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του Α , Β , και Γ εξαμήνου σπουδών, σε συγκεκριμένη ημέρα. • Η συμμετοχή τού φοιτητή σε ομιλίες, σεμινάρια και σε κάθε είδους εκδηλώσεις που διοργανώνει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα και το Εργαστήριο Μουσειακών Ερευνών, καθώς αποτελούν τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. • Η εκπόνηση Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης. Δικαίωμα εκπόνησης Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης έχουν όλοι οι φοιτητές που έχουν περάσει επιτυχώς τα 15 μαθήματα των προηγούμενων εξαμήνων. • Η παρακολούθηση από τον μεταπτυχιακό φοιτητή προπτυχιακών μαθημάτων, εφόσον αυτά κρίνονται απαραίτητα, προκειμένου να συμπληρώσει ο φοιτητής τις γνώσεις του σε κλάδους τους οποίους δεν έχει διδαχθεί στο βασικό του πτυχίο. Ο Επόπτης Καθηγητής κάθε φοιτητή, μαζί με την Ειδική Διατμηματική Επιτροπή, ορίζει τον αριθμό και το είδος 23 των προπτυχιακών μαθημάτων που οφείλει ο φοιτητής να παρακολουθήσει. Η παρακολούθησή τους θα γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν για το συγκεκριμένο μάθημα (δηλ. παρακολουθήσεις, εργασίες κλπ.). Ο φοιτητής θα πρέπει να προσκομίσει βεβαίωση παρακολούθησης από τον διδάσκοντα, με την προϋπόθεση ότι θα καλύπτει τους όρους φοίτησης και θα επιτύχει στις διαδικασίες αξιολόγησης. ΑΠΟΥΣΙΕΣ Το ανώτατο όριο των απουσιών που μπορεί να κάνει κάθε φοιτητής είναι το 10% των ωρών διδασκαλίας για κάθε μάθημα. Σε περίπτωση που ο φοιτητής υπερβεί το ανώτατο όριο απουσιών σε κάποιο μάθημα, θεωρείται ότι δεν κάλυψε τους προβλεπόμενους όρους φοίτησης του συγκεκριμένου μαθήματος και καλείται να το παρακολουθήσει, εκ νέου, στο εξάμηνο στο οποίο επαναλαμβάνεται η διδασκαλία του. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Η αξιολόγηση των φοιτητών θα πραγματοποιείται με την εκπόνηση γραπτών εργασιών και την προφορική παρουσίασή τους σε καθένα από τα μαθήματα του ΠΜΣ5. Οι εργασίες των μαθημάτων του εξαμήνου (με εξαίρεση τη μεταπτυχιακή εργασία εξειδίκευσης) θα έχουν έκταση 5.0006.000 λέξεις. Στην τελική βαθμολογία κάθε μαθήματος θα συνυπολογίζεται ο βαθμός της προφορικής παρουσίασης και της γραπτής εργασίας, με ποσοστό αναλογίας κατά την κρίση του διδάσκοντα. Κατά το Δ Εξάμηνο απαιτείται η συγγραφή τής Μεταπτυχιακής Εργασίας 5 Η μη παράδοση και παρουσίαση γραπτής εργασίας σε κάποιο μάθημα, στο εξάμηνο που διδάσκεται ισοδυναμεί με αποτυχία στη διαδικασία αξιολόγησης του συγκεκριμένου μαθήματος 24 Εξειδίκευσης. Η παράδοση της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης γίνεται στο τέλος τού Δ Εξαμήνου και παρουσιάζεται σε τριμελή επιτροπή. Μαζί με την παρουσίαση της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης κατά το Δ Εξάμηνο διενεργείται και προφορική εξέταση του φοιτητή εφ’ όλης της ύλης των μαθημάτων των τριών πρώτων εξαμήνων. Η βαθμολογία των μεταπτυχιακών φοιτητών γίνεται με το εξής σύστημα: βάση το 6, άριστα το 10. Η βαθμολογία κατατίθεται στη Γραμματεία τού ΠΜΣ από τον διδάσκοντα. Στους μεταπτυχιακούς φοιτητές που ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις φοιτητικές τους υποχρεώσεις στο ΠΜΣ απονέμεται ΜΔΕ, ο τελικός βαθμός του οποίου υπολογίζεται ως εξής: • Διπλωματική εργασία: 25% • Προφορική εξέταση: 5% • Βαθμολογία για το σύνολο των μαθημάτων: 60% (14 μαθήματα x 4,3%) • Πρακτική άσκηση (Μελέτες Ειδικών Περιπτώσεων Μουσείων): 10%. Κάθε φοιτητής μπορεί να συμμετάσχει στις διαδικασίες αξιολόγησης μέχρι και 2 φορές σε από τα 15 μαθήματα καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών του. Σε περίπτωση αποτυχίας ή μη παράδοσης εργασίας και προφορικής της παρουσίασης στις προβλεπόμενες ημερομηνίες, ο φοιτητής καλείται να προσέλθει εκ νέου στις διαδικασίες αξιολόγησης του μαθήματος μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Ο διδάσκων κάθε μαθήματος υποχρεούται να καταθέσει στη Γραμματεία τη βαθμολογία του μαθήματος μέσα σε 40 ημέρες, μετά το πέρας της λήξης του εξαμήνου. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στις διαδικασίες αξιολόγησης για δεύτερη φορά μόνο σε ένα μάθημα ανά εξάμηνο. Σε περίπτωση αποτυχίας και τη δεύτερη φορά, ο μεταπτυχιακός φοιτητής καλείται να προσέλθει εκ νέου στις διαδικασίες αξιολόγησης του μαθήματος σε τριμελή επιτροπή, μέλος 25 της οποίας θα είναι και ο καθηγητής τού μαθήματος. Σε περίπτωση νέας αποτυχίας, η ΕΔΕ αφού εξετάσει τη γενική απόδοσή του εισηγείται τη διαγραφή τού φοιτητή από το ΠΜΣ ή τη δυνατότητα μιας επιπλέον εξέτασης, εφόσον συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι που δικαιολογούν τη μειωμένη απόδοσή του, ή την επανάληψη του μαθήματος από τον μεταπτυχιακό φοιτητή σε επόμενο εξάμηνο σπουδών με τη σύμφωνη γνώμη τού καθηγητή τού μαθήματος. ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Για περιπτώσεις που σχετίζονται με την αναστολή τής φοίτησης, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν να καταθέσουν σε συγκεκριμένη ημερομηνία, πριν την έναρξη του εκάστοτε εξαμήνου, αίτηση αναστολής φοίτησης με τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή, αφού εξετάσει τις αιτήσεις, θα αποφασίζει κατά περίπτωση. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Κάθε φοιτητής υποχρεούται να έχει έναν Επόπτη Καθηγητή με τον οποίο θα συνεργάζεται κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο Μεταπτυχιακό. Ο Επόπτης Καθηγητής λειτουργεί ως σύμβουλος σπουδών, στον οποίον ο φοιτητής μπορεί να απευθύνεται για οποιαδήποτε οδηγία χρειάζεται κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο πρόγραμμα. Ο Επόπτης Καθηγητής θα παρακολουθεί την πρόοδό του και αντιστοίχως θα ενημερώνει την ΕΔΕ. Οι Επόπτες Καθηγητές θα ορίζονται από την ΕΔΕ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Με την ολοκλήρωση ενός μαθήματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές το αξιολογούν με βάση ερωτηματολόγιο που συμπληρώνουν. Το σχετικό έντυπο καλύπτει το μάθημα ως προς το περιεχόμενο, τον τρόπο διδασκαλίας κ.ά. 26 ΔΙΠΛΩΜΑ - ΤΥΠΟΣ ΚΑΘΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ To Δίπλωμα του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Μουσειακές Σπουδές» και η καθομολόγηση, στα οποία θα αναφέρονται τα συνεργαζόμενα τμήματα, θα υπογράφονται υπό τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Διευθυντή της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής και τον Γραμματέα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, το οποίο έχει τη διοικητική υποστήριξη του εν λόγω μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Μουσειακές Σπουδές» λειτουργεί • Στις εγκαταστάσεις τού Νέου Κτηρίου Μαθηματικών τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μαθήματα γίνονται στον 4ο όροφο, (Αίθουσες Γ44, Γ45, Γ46). • Στα ειδικευμένα εργαστήρια του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης τού ΤΕΙ Αθήνας, Αγίου Σπυρίδωνος, 122 10 Αιγάλεω. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ-ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ • Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν πρόσβαση στη βιβλιοθήκη τού μεταπτυχιακού προγράμματος «Μουσειακών Σπουδών», όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα εξειδικευμένα βιβλία και άρθρα σχετικά με το αντικείμενο του μεταπτυχιακού. Η βιβλιοθήκη ανήκει στη βιβλιοθήκη της Σχολής Θετικών Επιστημών (http://www.lib.uoa.gr/sci) είναι όμως εγκατεστημένη σε ξεχωριστό χώρο, στο ισόγειο του Νέου Κτηρίου τού Μαθηματικού Τμήματος, στην Πανεπιστημιούπολη. Το υλικό της βιβλιοθήκης μπορεί να αναζητηθεί μέσα από τον Ανοικτό Δημόσιο 27 Κατάλογο στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.lib.uoa.gr. Επίσης, προς ενίσχυση του διδακτικού και ερευνητικού έργου, είναι προσβάσιμες στους φοιτητές και όλες οι βιβλιοθήκες των Τμημάτων τού Πανεπιστημίου Αθηνών και η κεντρική βιβλιοθήκη τού ΤΕΙ Αθήνας, όπου αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα ανάγνωσης και δανεισμού, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας τής κάθε βιβλιοθήκης. • Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα χρήσης τού διαδικτύου (Internet) για την απόκτηση πληροφοριών μέσα από αυτό, μέσω της πρόσβασης ηλεκτρονικά στις τράπεζες πληροφοριών των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών τού Πανεπιστημίου Αθηνών. • Για την εξυπηρέτηση των φοιτητών και των διδασκόντων τού Προγράμματος προβλέπεται η χρήση τής κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής στους προαναφερθέντες χώρους. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ «ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» Οι ημέρες και ώρες λειτουργίας της Βιβλιοθήκης είναι οι εξής: Δευτέρα έως Παρασκευή: 10. 0 πμ. – 3.00 μμ. ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΒΙΒΛΙΩΝ Δυνατότητα δανεισμού βιβλίων έχουν μόνο οι Μεταπτυχιακοί Φοιτητές του ΠΜΣ «Μουσειακές Σπουδές». Κάθε φοιτητής έχει τη δυνατότητα δανεισμού έως και 2 βιβλίων εβδομαδιαίως, έπειτα από επίδειξη της φοιτητικής του ταυτότητας, την οποία θα παραλαμβάνει με την επιστροφή τους. Μεταπτυχιακές Εργασίες Εξειδίκευσης, διδακτορικά και περιοδικά ΔΕΝ ΔΑΝΕΙΖΟΝΤΑΙ. 28 Τα βιβλία δανείζονται στους φοιτητές του ΠΜΣ κάθε Πέμπτη με την υποχρέωση επιστροφής τους την Τρίτη της επόμενης εβδομάδας, έως τις .00 μμ. Οι φοιτητές υποχρεούνται να επιστρέφουν τα βιβλία χωρίς φθορές. Σε περίπτωση αργοπορίας των βιβλίων επιβάλλεται πρόστιμο 1 € για κάθε ημέρα αργοπορίας. Η αργοπορία επιστροφής του βιβλίου για περισσότερο από 5 ημέρες θεωρείται ως απώλεια του βιβλίου και ο δανειζόμενος υποχρεούται να καταβάλει το αντίτιμο της αξίας του βιβλίου, προκειμένου αυτό να αντικατασταθεί. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση καταστροφής του βιβλίου. Σε περίπτωση αργοπορίας επιστροφής των βιβλίων (περισσότερο από 2 φορές μέσα στο εξάμηνο), ο φοιτητής στερείται το δικαίωμα δανεισμού βιβλίων για το υπόλοιπο του εξαμήνου. Τα βιβλία που φέρουν κόκκινο αυτοκόλλητο ΔΕΝ ΔΑΝΕΙΖΟΝΤΑΙ. Οι εργασίες των φοιτητών στα μαθήματα του προγράμματος σπουδών καθώς και οι Μεταπτυχιακές Εργασίες Εξειδίκευσης ΔΕΝ ΔΑΝΕΙΖΟΝΤΑΙ. Οι φοιτητές οφείλουν να χρησιμοποιούν τον κατάλογο εύρεσης καταχωρημένων εργασιών των φοιτητών και να επανατοποθετούν κάθε εργασία που χρησιμοποιούν στη θέση της, τηρώντας την αριθμητική σειρά. 29 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Η πρόσβαση στις εγκαταστάσεις τού Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου διεξάγονται τα μαθήματα τού Μεταπτυχιακού Προγράμματος, είναι δυνατή διά των μέσων αστικής μεταφοράς. Πρόσβαση στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου - Δρομολόγια των αστικών συγκοινωνιών Το δρομολόγιο 60 (Γαλάτσι - Νεκροταφείο Ζωγράφου) των αστικών λεωφορείων Το δρομολόγιο 220 (Ακαδημία - Άνω Ιλίσια), 221 (Ακαδημία Πανεπιστημιούπολη) και 2 5 (Ακαδημία- Ζωγράφου) των αστικών λεωφορείων. Το δρομολόγιο 250 (Στάση Ευαγγελισμός – Πανεπιστημιούπολη, κυκλική διαδρομή) των αστικών συγκοινωνιών. Αφετηρία: Κεντρική Πύλη, Πανεπιστημιούπολη. Τέλος, λεωφορείο από την Κεντρική Πύλη τής Πανεπιστημιούπολης καλύπτει ανά τέταρτο, δωρεάν, τη συγκοινωνία στο εσωτερικό της. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΛΕΣΧΗ Η Πανεπιστημιακή Λέσχη προσφέρει στους φοιτητές τού Πανεπιστήμιου Αθηνών μια σειρά εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων, τα οποία περιλαμβάνουν: 1. Διδασκαλία ξένων γλωσσών Σε κτήριο της Πανεπιστημιακής Λέσχης, Ιπποκράτους 7 (5ος όροφος), λειτουργεί η γραμματεία του Διδασκαλείου Ξένων Γλωσσών. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν το δικαίωμα παρακολούθησης μαθημάτων 30 ξένων γλωσσών, όπως Ισπανικής, Αγγλικής, Γαλλικής, Γερμανικής, Ιταλικής, Βουλγαρικής, Ρουμανικής, Σερβικής και Ρωσικής. Η διδασκαλία των παραπάνω γλωσσών διαρκεί 6 ώρες την εβδομάδα από τον Οκτώβριο ώς τον Μάιο. Τηλέφωνα Επικοινωνίας: 2103638021, 2103613261. 2. Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν το δικαίωμα Υγειονομικής Περίθαλψης, η οποία παρέχεται από την Υγειονομική Υπηρεσία που στεγάζεται στον χώρο τής Φοιτητικής Λέσχης, Ιπποκράτους 15, καθώς και στο κτήριο Α' ΦΕΠΑ, ισόγειο στην Πανεπιστημιούπολη. Η παραπάνω περίθαλψη περιλαμβάνει: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΛΕΣΧΗ Α) Ακτινολογικό Εργαστήριο 210 6 Β) Παθολογικό Ιατρείο 210 6 212, 2103688244 241, 210 6 Γ) Δερματολογικό Ιατρείο 210 6 209 Δ) Γυναικολογικό Ιατρείο 210 6 242 Ε) Οδοντιατρικό Ιατρείο 210 6 24 211, 2103688210 Ε) Μονάδα Ψυχοκινητικής Παρέμβασης 210 6 ΣΤ) Οφθαλμιατρείο 210 6 226 27 Γραμματεία Υγειονομικής Υπηρεσίας 210 6 21 ΚΤΗΡΙΟ Α΄ ΦΕΠΑ Α) Ιατρείο γενικής-Οικογενειακής ιατρικής 2107275567 και 21072755 5 Β) Δερματολογικό Ιατρείο 21072755 2 Γ) Γυναικολογικό Ιατρείο 2107275579 Δ) Μονάδα Ψυχοκινητικής Παρέμβασης 21072755 0 Ε) Παιδιατρικό ιατρείο 2107275584 Υπεύθυνη Βοηθός νοσηλεύτρια τηλ. 2107275585 31 ΚΤΗΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΣΟΓΕΙΟ Α) Παθολογικό Ιατρείο 2107277 7 Β) Παιδιατρικό Ιατρείο 2107277 7 Υπεύθυνη Νοσηλεύτρια 21072770 0 ΚΤΗΡΙΟ ΣΧΟΛΗΣ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ιατρείο Εργασιακής Υγεινής 2107274 91 Άλλες εξετάσεις γίνονται στα εξωτερικά εργαστήρια των Πανεπιστημιακών Κλινικών και Εργαστηρίων, κατόπιν παραπομπής των φοιτητών από την Υγειονομική Υπηρεσία τής Πανεπιστημιακής Λέσχης. 3. Φοιτητικό αναγνωστήριο και δανειστική βιβλιοθήκη Λειτουργούν στον χώρο τής Φοιτητικής Λέσχης, Ιπποκράτους 15 (2ος όροφος), καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, από τις πμ μέχρι τις 9 μμ 4. Φοιτητικές Λέσχες διαφόρων δραστηριοτήτων Στο κτήριο της Φοιτητικής Λέσχης, Ιπποκράτους 15, στεγάζονται πολιτιστικές λέσχες διαφόρων δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στη γενικότερη παιδεία των φοιτητών τού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Τμήμα τής ΠΟΠΦΑ (Πολιτιστικός Όμιλος Φοιτητών τού Πανεπιστημίου της Αθήνας) περιλαμβάνει τις εξής λέσχες: Φωτογραφική, Χορευτική, Κινηματογραφική και Θεατρική. Τηλέφωνα Επικοινωνίας: 2103688205, 2103688276 5. Γυμναστική - Αθλήματα Τμήμα τής Πανεπιστημιακής Λέσχης Πανεπιστημίου Αθηνών. 32 είναι το Γυμναστήριο τού Όλοι οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν, προκειμένου να συμμετάσχουν σε μια σειρά αθλημάτων, δωρεάν με επίδειξη της φοιτητικής ταυτότητας. Ανάμεσα στα προσφερόμενα αθλήματα αναφέρουμε: μπάσκετ, βόλεϊ, τένις, ποδόσφαιρο, σκι κ.λπ. Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να πάρουν οι φοιτητές από το Γυμναστήριο, το οποίο στεγάζεται στην Πανεπιστημιούπολη. Πληροφορίες στα τηλέφωνα: 2107275551-2, 2107275556-7 και 2107275560. ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ Η παροχή σίτισης στους φοιτητές γίνεται δωρεάν ή με μειωμένη συμμετοχή τρεις φορές την ημέρα. Στη Φιλοσοφική Σχολή, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου λειτουργεί φοιτητικό εστιατόριο. Δικαίωμα να ζητήσουν δελτίο για δωρεάν σίτιση έχουν: α) Όλοι οι ημεδαποί φοιτητές β) Αλλοδαποί, υπότροφοι εξωτερικού τού Υπουργείου Παιδείας ή μέλη Προγραμμάτων Erasmus. γ) Ομογενείς τού εξωτερικού με χαμηλά εισοδήματα, βάσει βεβαιώσεως από το Ελληνικό Προξενείο τής χώρας παραμονής τους. Οι φοιτητές όλων των Σχολών και των Τμημάτων του Ε.Κ.Π.Α., που ενδιαφέρονται να σιτίζονται δωρεάν στα Φοιτητικά Εστιατόρια, προσκομίζουν στο Τμήμα Σίτισης της Παν/κής Λέσχης, (Ιπποκράτους 15, 4ος όροφος, τηλ.: 210 6 216, 210 6 2 0 και 210 6 22 και ώρες από 9: 0 – 12:30), αίτηση θεωρημένη από τη Γραμματεία της Σχολής του Τμήματος, με δυο πρόσφατες μικρές φωτογραφίες, για να παραλάβουν την κάρτα σίτισης. Η κατάθεση της αίτησης και η παραλαβή της κάρτας γίνεται από τον ίδιο τον φοιτητή, ο οποίος απαραιτήτως φέρει μαζί του την φοιτητική του ταυτότητα (δίπτυχο), ή από τρίτο πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο, με θεώρηση για το γνήσιο της υπογραφής από οποιαδήποτε Δημόσια Αρχή. 33 Κατάθεση της αίτησης για την χορήγηση της κάρτας σίτισης γίνεται από 1η Σεπτεμβρίου μέχρι 0η Ιουνίου κάθε Παν/κού έτους. ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λειτουργεί η φοιτητική εστία του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΦΕΠΑ) που αποτελείται από 4 κτήρια, τις εστίες Α, Β, Γ και Δ που βρίσκονται στο χώρο της Πανεπιστημιούπολης. Το τηλέφωνο της Γραμματείας των φοιτητικών εστιών είναι: 2107258723. Για την παροχή στέγης λαμβάνεται υπ’όψιν ο μόνιμος τόπος διαμονής των φοιτητών, η οικονομική τους κατάσταση καθώς και η επιτυχής διεκπεραίωση των φοιτητικών τους υποχρεώσεων. Για την παροχή πληροφοριών με σκοπό την εύρεση στέγης απευθυνθείτε και στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.uoa.gr/foithtes/paroxes- drasthriothtes/anazithsh-foithtikis-steghs-rento.html. 34 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Τα μαθήματα κατανέμονται στα τρία πρώτα διδακτικά εξάμηνα. • Στο Α Εξάμηνο ο φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει 5 μαθήματα που αφορούν συνολικά σε 0 π.μ. (5 x 6 π.μ.). • Στο Β Εξάμηνο o φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει 5 μαθήματα (4 μαθήματα κορμού και 1 επιλογής) που αφορούν συνολικά σε 0 π.μ. (5 x 6 π.μ.). • Στο Γ Εξάμηνο o φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει 4 μαθήματα που αφορούν σε 24 π.μ (4 x 6 π.μ.), καθώς και το μάθημα «Μελέτες Ειδικών Περιπτώσεων Μουσείων» που περιλαμβάνει την εφαρμογή των γνώσεων και την πρακτική άσκησή του σε κάποιο μουσείο και που αφορά σε 6 π.μ. Σύνολο: 0 π.μ. • Στο τέλος καθενός από τα τρία εξάμηνα οι φοιτητές υποχρεούνται να παραδώσουν γραπτή παρουσιάσουν εργασία προφορικά (τουλάχιστον για το κάθε μία) μάθημα και που να την έχουν παρακολουθήσει. • Κατά το Δ Εξάμηνο απαιτείται η συγγραφή τής Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης που αφορά σε 0 π.μ. Η παράδοση της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης γίνεται στο τέλος τού Δ Εξαμήνου και παρουσιάζεται σε τριμελή επιτροπή. Μαζί με την παρουσίαση της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης κατά το Δ Εξάμηνο διενεργείται και προφορική εξέταση του φοιτητή εφ’ όλης τής ύλης των μαθημάτων που έχει διδαχθεί τα τρία πρώτα εξάμηνα, Σύνολο 0 π.μ. • Συνεπώς, για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης, ο μεταπτυχιακός φοιτητής θα πρέπει να παρακολουθήσει μαθήματα, να εκπονήσει τη Μεταπτυχιακή Εργασία Εξειδίκευσης και να διεκπεραιώσει επιτυχώς προφορική εξέταση, που αντιστοιχούν συνολικά σε 120 π.μ. 35 • Οι φοιτητές έχουν δικαίωμα παρακολούθησης επιπλέον μαθημάτων τού Μεταπτυχιακού Προγράμματος, πέραν των υποχρεωτικών για την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Η παρακολούθηση γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν για το συγκεκριμένο μάθημα (δηλ. παρακολουθήσεις, εργασίες κλπ.). Χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης με την προϋπόθεση ότι ο φοιτητής θα καλύπτει τους όρους φοίτησης και θα επιτύχει στις διαδικασίες αξιολόγησης, αλλά το επιπλέον μάθημα δεν προσμετράται στη γενική βαθμολογία, και δεν συνυπολογίζεται στο σύνολο των διδακτικών μονάδων που απαιτούνται για την αποπεράτωση των σπουδών. 36 Συνοπτικός Κατάλογος Μαθημάτων ΚΩΔΙΚΟΣ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ Β' ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΟΡΜΟΥ ΝΥ01 Ιστορία και Θεωρία ∙ Μουσείων ΝΥ02 Ελληνικό και Διεθνές ∙ Δίκαιο για την Προστασία του Περιβάλλοντος και των Πολιτιστικών Αγαθών. Θεσμοί Πολιτιστικής Διαχείρισης. Πολιτιστική Πολιτική και Διπλωματία ΝΥ0 Σχεδιασμός και ∙ Οργάνωση Μουσειακού Χώρου ΝΥ04 Μνημεία και ∙ Μουσειακά Αντικείμενα. Υλικά και Τεχνολογία Κατασκευής ΝΥ05 Διοίκηση και ∙ Οικονομική Διαχείριση Πολιτισμικών Οργανισμών ΝΥ06 Συγκρότηση, ∙ Επιμέλεια και 37 Γ' ΕΞΑΜΗΝΟ Τεκμηρίωση Συλλογών και Συνόλων ΝΥ07 Αρχιτεκτονικός ∙ Προγραμματισμός. Τρόποι Ανάδειξης Μνημείων και Μουσείων ΝΥ0 Μνημεία και ∙ Μουσειακά Αντικείμενα. Παράγοντες και Διεργασίες Φθοράς ΝΥ09 Μουσειακή ∙ Εκπαίδευση ΝΥ10 Μελέτες Ειδικών ∙ Περιπτώσεων Μουσείων ΝΥ11 Τεχνικές Σύνταξης ∙ Μουσειολογικής και Μουσειογραφικής Μελέτης ΝΥ12 Νέες Τεχνολογίες και ∙ Μουσεία ΝΥ1 Μουσεία και ∙ Επικοινωνία με το Κοινό ΝΥ14 Διαχείριση Κινδύνων ∙ και Προληπτική Συντήρηση Συλλογών και Μνημείων 38 ΚΩΔΙΚΟΣ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ Β' ΕΞΑΜΗΝΟ Γ' ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΝΕ01 Θεωρητικές ∙ Επιστήμες και Μουσεία. Αρχαιολογία, Ιστορία, Ιστορία της Τέχνης, Λαογραφία, Εθνολογία, Αρχεία ΝΕ02 Θετικές Επιστήμες και ∙ Μουσεία:Γεωλογία, Παλαιοντολογία, Φυσική Ιστορία, Τεχνικός Πολιτισμός Ο Γενικός Επόπτης Σπουδών σε συνεργασία με τον Προσωπικό Επόπτη κάθε φοιτητή, στην αρχή του Β’ εξαμήνου, αποφασίζουν ποιο μάθημα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ο φοιτητής από αυτά που προσφέρονται στο συγκεκριμένο εξάμηνο. Ας σημειωθεί, ότι ο φοιτητής μπορεί να έχει περιορισμένη δυνατότητα επιλογής, εφόσον η χρέωση του επιλεγόμενου μαθήματος θα βασίζεται σε πληθώρα παραμέτρων, όπως το βασικό πτυχίο και οι όποιες ελλείψεις του σε γνωστικά αντικείμενα. 39 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Δικαίωμα εκπόνησης Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης έχουν οι φοιτητές οι οποίοι έχουν καλύψει τους προβλεπόμενους όρους φοίτησης και έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις διαδικασίες αξιολόγησης στα υποχρεωτικά και επιλεγόμενα μαθήματα που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σπουδών. Με την ολοκλήρωση του τρίτου εξαμήνου φοίτησης, οι φοιτητές οι οποίοι πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις καλούνται να υποβάλουν στην εκάστοτε εκλεγμένη επιτροπή τού μεταπτυχιακού αίτηση πρότασης για εκπόνηση Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης βάσει θεμάτων τα οποία έχουν προταθεί από την επιτροπή ή ενός θέματος της προσωπικής επιλογής τους. Το θέμα τής Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης το επεξεργάζεται κάθε φοιτητής ξεχωριστά χωρίς να επιτρέπεται η συνεργασία μεταξύ 2 ή περισσότερων φοιτητών. Η επιτροπή θα κρίνει και θα ενημερώσει κάθε υποψήφιο σχετικά με την αποδοχή τής αίτησής του. Ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα στην αίτηση που θα υποβάλει στην ΕΔΕ να προτείνει τον επιβλέποντα καθηγητή, με τον οποίο θα επιθυμούσε να συνεργαστεί κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της εργασίας του. Ωστόσο, η ΕΔΕ είναι αρμόδια να αποφασίσει για τον ορισμό τού επιβλέποντα καθηγητή, ο οποίος θα εξαρτηθεί από το θέμα τής Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης αλλά και από τον αριθμό των αιτήσεων των φοιτητών. Συνεπώς, ένας καθηγητής δεν προβλέπεται να αναλάβει την εποπτεία μεγάλου αριθμού φοιτητών. Οι ορισθέντες επιβλέποντες καθηγητές θα βρίσκονται στη διάθεση του μεταπτυχιακού φοιτητή για οποιαδήποτε συμβουλή ή καθοδήγησή του, σχετικά με το θέμα τής Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσής του. Η Μεταπτυχιακή Εργασία Εξειδίκευσης κατατίθεται στο τέλος τού Δ Εξαμήνου σε τριμελή επιτροπή την οποία έχει ορίσει με απόφασή της η ΕΔΕ. Η υποστήριξη της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης γίνεται ενώπιον της επιτροπής, σε 40 ημερομηνία και ώρα που ορίζεται από την ΕΔΕ. Μετά το πέρας τής υποστήριξης της Μεταπτυχιακής Εργασίας Εξειδίκευσης, η επιτροπή την αξιολογεί και τη βαθμολογεί σύμφωνα με την κλίμακα βαθμολογίας που προαναφέρθηκε (βλ. σελ. 25). Αν η Μεταπτυχιακή Εργασία Εξειδίκευσης θεωρηθεί από την επιτροπή ως μη ικανοποιητική και βαθμολογηθεί με βαθμό κατώτερο της βάσης (δηλ. 6), τότε η επιτροπή μπορεί να ζητήσει τη βελτίωσή της, την τροποποίηση ορισμένων τμημάτων ή τη ριζική αναμόρφωσή της, μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο που δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 6 μήνες. 41 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΝY01 Ιστορία και Θεωρία Μουσείων Υποχρεωτικό Α Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια: Δρ. Μ. Μούλιου Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Δρ. Κ. Τζώρτζη Περιεχόμενο Το μάθημα αποτελεί μια γενική εισαγωγή στην ιστορία και τη θεωρία των μουσείων, της μουσειολογίας και των σπουδών του υλικού πολιτισμού. Βασικός του στόχος είναι να ενεργοποιήσει στους φοιτητές προβληματισμούς και ερωτήματα για τη σημασία και τη δυναμική των μουσείων και των συλλογών στην Ελλάδα και τον κόσμο, μέσα από μία επισκόπηση α] στην ιστορία, εξέλιξη, τυπολογία και τις σύγχρονες προοπτικές των μουσείων, β] στη συμβολή τους στη δημιουργία συλλογικών και ατομικών ταυτοτήτων, καθώς και κοινωνικών και γνωστικών εμπειριών όσο και γ] στις δυνατότητες αξιοποίησής τους ως δυναμικών πεδίων για την ερμηνεία και κατανόηση του κόσμου μέσω των μουσειακών αντικειμένων και συλλογών. Η δομή του μαθήματος βασίζεται στους ακόλουθους θεματικούς άξονες: 1. Το παρόν και το μέλλον των μουσείων: οράματα, πολιτικές, στρατηγικές Τα Μουσεία του 21ου αιώνα. Ορισμοί, αξίες, ρόλοι, οράματα, αλλαγές, προκλήσεις, συνεργασίες Μουσειολογία-Μουσεία-Συλλογές-Αντικείμενα: Αποσαφήνιση όρων Ο διάλογος για τα μουσεία - Ιστορική αναδρομή σε ιδέες και προτάσεις που διατυπώθηκαν κατά τον 20ο αιώνα 42 Τυπολογία μουσείων – Ιστορική αναδρομή - Χαρακτηριστικά γνωρίσματα – Σύγχρονες προκλήσεις - Παραδείγματα πρωτοποριακών μουσείων και εκθέσεων Από το όραμα στην πράξη – Στρατηγικός σχεδιασμός για τη βελτίωση και συνεχή επαναξιολόγηση του μουσειακού έργου Προγράμματα Πιστοποίησης – Πρότυπα και προδιαγραφές βέλτιστων πρακτικών – Κώδικες δεοντολογίας - Παραδείγματα από τον διεθνή χώρο - Η ελληνική πραγματικότητα 2. Συλλέκτες, συλλογές, συλλεκτική δραστηριότητα Βασικές έννοιες και ορισμοί Οι μουσειακές συλλογές: Σύγχρονες συλλεκτικές, διαχειριστικές και ερμηνευτικές πολιτικές Οι συλλογές ως μέσα συγκρότησης ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων Συλλογές και συλλέκτες κατά την αρχαιότητα και τον ευρωπαϊκό μεσαίωνα Συλλέκτες και συλλογές στην Ευρώπη της Αναγέννησης – ‘Cabinets of curiosities’ Συλλέκτες και συλλογές στην Ευρώπη του Διαφωτισμού – η δημιουργία του επιστημονικού-συστηματικού μουσείου Τα Μουσεία του 19ου αιώνα στην Ευρώπη – τα μεγάλα εθνικά μουσεία Υπαίθρια μουσεία στην Ευρώπη: από το Skansen του 19ου αιώνα στα Εcomusées της δεκαετίας του 1960 Άλλοι τύποι μουσείων και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους Η ιστορία των ελληνικών μουσείων: Από τον 19ο στον 21ο αιώνα. 3. Η διαδικασία της ερμηνείας στο μουσείο – ζητήματα μεθοδολογίας και έρευνας στην ανάλυση αντικειμένων 43 Μέρος Α: Η κοινωνική ζωή των αντικειμένων – Χαρακτηριστικά, αξίες, ερμηνείες, μοντέλα ανάλυσης Μέρος : Πρακτική άσκηση στην ερμηνεία αντικειμένων 4. Μουσεία και συγκρότηση συλλογικών ταυτοτήτων 5. Τα μουσεία και οι σχέσεις τους με την κοινωνία των πολιτών - Κοινωνικές αλλαγές και ο ρόλος των μουσείων Η ανάλυση της ύλης του μαθήματος βασίζεται σε: α] διαλέξεις της διδάσκουσας, β] ασκήσεις που παρουσιάζονται και υλοποιούνται εντός της τάξης, γ] μελέτη άρθρων και συζήτηση στην ομάδα, δ] επιτόπιες επισκέψεις εργασίας σε επιλεγμένα μουσεία και εκθέσεις, ε] εκπόνηση εργασιών για προφορική παρουσίαση και γραπτή υποβολή. Στόχοι του μαθήματος Η δημιουργία ενός σαφούς πλαισίου αναφοράς για την ιστορία και θεωρία μουσείων και συλλογών, η απόκτηση βασικών γνώσεων και η εξοικείωση των φοιτητών στην αναζήτηση πρόσθετων στοιχείων για το θέμα. Η κατανόηση της σχέσης της μουσειολογίας με άλλες επιστήμες και του καίριου ρόλου της στη σύγχρονη λειτουργία των μουσείων. Η καλλιέργεια συστηματικής και διεπιστημονικής θεωρητικής κατάρτισης για τα μουσεία και τον υλικό κόσμο και η πρακτική εξάσκηση των φοιτητών στη διαδικασία ερμηνείας του Η σταδιακή καλλιέργεια δεξιοτήτων στη δόμηση και παρουσίαση υποθέσεων εργασίας, επιχειρημάτων και μοντέλων ανάλυσης για τη λειτουργία των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία. Η ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης των φοιτητών για τις αξίες και τους ρόλους των μουσείων και των συλλογών στο πέρασμα των χρόνων. Η καλλιέργεια όλων των ανωτέρω 44 μέσα από εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδικασίες που συνδυάζουν ποικιλία διδακτικών μεθόδων προς ενίσχυση της συμμετοχικής και βιωματικής μάθησης εκ μέρους των φοιτητών. Μαθησιακά Αποτελέσματα: Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: Κατάκτηση νέων δεδομένων και γνωστικών στοιχείων για το αντικείμενο του μαθήματος Καλλιέργεια και ανάπτυξη ποικίλων δεξιοτήτων, της κριτικής σκέψης και της τεκμηριωμένης παρουσίασης επιχειρημάτων και προτάσεων Καλλιέργεια της ερευνητικής ικανότητας των φοιτητών και της εμπειρίας τους στην εκπόνηση ολοκληρωμένων εργασιών (προφορικών και γραπτών) Κατανόηση της διεπιστημονικής φύσης της μουσειολογίας και των ερευνητικών αναγκών που αυτή απαιτεί Καλλιέργεια βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων όπως π.χ. της εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ των μελών μιας ομάδας κ.ά. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Anderson, G., (επιμ.) 2004, Reinventing the Museum, Rowman & Littlefield Publishers, Inc. Black, G. 2005, The Engaging Museum. Developing Museums for Visitor Involvement, Routledge, London. (G. Black, Το Ελκυστικό Μουσείο, Εκδόσεις ΠΙΟΠ, 2009) Desvallées, A., & F. Mairesse, (επιμ), 2010, Key Concepts of Museology, Armand Colin & ICOM (http://icom.museum/what-we- do/professional-standards/key-concepts-of-museology.html) Dudley, S., (επιμ.), 2010, Museum Materialities. Objects, Engagements, Interpretations, Routledge Hooper-Greenhill, E., 2006, Το Μουσείο και οι Πρόδρομοί του, 45 Εκδόσεις Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα. Kotler, N., Kotler, P., 2008, Museum Strategy and Marketing, Jossey-Bass Publishers, San Francisco, 2η έκδοση MacDonald, S., (επιμ.) 2006, A Companion to Museum Studies, Blackwell Publishing, Oxford Pearce, S., 1992, Museums, Objects and Collections: A Cultural Study, Leicester University Press, Leicester & London (σε ελληνική μτφ. Μουσεία, Αντικείμενα, Συλλογές, Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη, Μτφ. Λ. Γυιόκα, 2002) Pearce, S., 1995, On Collecting; An Investigation into Collecting in the European Tradition, Routledge, London. Tilley, C. et als (επιμ) 2006, Handbook of Material Culture, Sage, London ΝΥ02 Ελληνικό και Διεθνές Δίκαιο για την Προστασία του Περιβάλλοντος και των Πολιτισμικών Αγαθών. Θεσμοί Πολιτιστικής Διαχείρισης.Πολιτιστική Πολιτική και Διπλωματία Υποχρεωτικό Α Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής μαθήματος: Λέκτ. Ι. Παπαδάτος Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Καθ. Λ. Παλαιοκρασσά Διδάσκοντες: Δρ. Π. Πάντος, Δρ. Κ. Νικολέτζος Περιεχόμενο Ελληνικό και Διεθνές Δίκαιο για την Προστασία του Περιβάλλοντος και των Πολιτισμικών Αγαθών. Θεσμοί Πολιτιστικής Διαχείρισης. Πολιτιστική Πολιτική και Διπλωματία Στόχοι Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η γνωριμία των φοιτητών (α) με το 46 ελληνικό και διεθνές δικαιο που σχετίζεται με την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτισμικών αγαθών, (β) με τους βασικότερους θεσμούς και φορείς πολιτισμικής διαχείρισης, τις αρχές και τους κανονισμούς που τους διέπουν, και (γ) με τους τρόπους με τους οποίους τέτοιοι θεσμοί μπορούν να ασκούν πολιτιστική πολιτική και διπλωματία. Για το σκοπό αυτο οι σχετικές διεθνείς συνθήκες και τα ευρωπαϊκά νομικά κείμενα, και εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο διαμόρφωσαν το πλαίσιο διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, παρουσιάζονται και αναλύονται συγκριτικά οι βασικότεροι θεσμοί και φορείς πολιτισμικής διαχείρισης στην Ελλάδα και διεθνώς, καθώς και οι αρχές και οι κανονισμοί που τους διέπουν. Τέλος γίνεται ιστορική αναδρομή σε ζητήματα πολιτιστικής πολιτικής και διπλωματίας, εξετάζεται η σημερινή πράγματικότητα και συζητώνται πιθανές μελλοντικές τάσεις. Μαθησιακά Αποτελέσματα Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να έχει εξοικειωθεί και να γνωρίζει το ελληνικό και διεθνές δίκαιο, καθώς και να κατανοεί τα σχετικά νομικά κείμενα, τις διατάξεις και τις συνθήκες. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζει του βασικότερους θεσμούς πολιτισμικής διαχείρισης, τους σκοπούς τους και τον τρόπο λειτουργίας τους. Τέλος θα πρέπει να είναι σε θέση να προτείνει τρόπους άσκησης πολιτισμικής πολιτικής και διπλωματίας από μουσεία ή άλλους φορείς στους οποίους πιθανόν θα κληθεί στο μέλλον να εργαστεί. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Βουδούρη, Δ. - Στρατή, Α. 1999. Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε Διεθνές και Ευρωπαϊκό επίπεδο: κείμενα, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα. Γεωργιάδης, Αθ. (επιμ.) 2006. Προστασία των πολιτισμικών αγαθών, Θεσσαλονίκη. 47 Γραμματικάκη-Αλεξίου, Αναγνωστοπούλου Α., 2001. Α. Στρατή, Νόμιμη και Ε. Μουαμελετζή, παράνομη Δ. διακίνηση πολιτιστικών αγαθών υπό το πρίσμα του διεθνούς, κοινοτικού και ελληνικού δικαίου, Αθήνα. Καράκωστας, Ι. 199 . Αρχαιολογική κληρονομιά. Η άποψη του ιδιώτη κατόχου, Νομισματικά Χρονικά 12. Καρύμπαλη-Τσίπτσιου, Γ. 2009. Νομικό καθεστώς μνημείων. Συλλέκτες - Αρχαιοπώλες - ΄Εμποροι νεοτέρων μνημείων, Αθήνα Θεσσαλονίκη. Μανιάτης Π. Αντώνιος, 200 . Εισαγωγή στο πολιτιστικό δίκαιο, Αθήνα – Κομοτηνή. Πάντος, Π. 2001. Κωδικοποίηση νομοθεσίας για την πολιτισμική κληρονομιά κατά θέματα. Τομ. Α΄ Ελληνική νομοθεσία, Αθήνα 2001. Τόμ. Β΄ Διεθνές και κοινοτικό δίκαιο, Αθήνα, 2005. Παπαπετρόπουλος, Δ. 2006. Νόμος 02 /2002 για την προστασία των αρχαιοτήτων και της εν γένει πολιτιστικής κληρονομιάς. Κείμενο – σχόλια – ερμηνεία, Αθήνα. Τροβά Ε. (επιμ.), 2004. Η πολιτιστική κληρονομιά και το δίκαιο, Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Χριστοφιλόπουλος, Δ. 2005. Προστασία πολιτιστικών αγαθών, Αθήνα. NY03 Σχεδιασμός και Οργάνωση Μουσειακού Χώρου Υποχρεωτικό Α Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Καθ. Τ. Σαλή-Παπασαλή Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Δρ. Κ. Τζώρτζη Περιεχόμενο Το μάθημα πραγματεύεται την οργάνωση και διαχείριση του μουσειακού 48 χώρου προσεγγίζοντας από διαφορετικές οπτικές γωνίες τα κοινά σημεία αναφοράς ανάμεσα στον εκθεσιακό και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των μουσείων. Προκειμένου να υποστηρίξει τα πρακτικά ζητήματα υλοποίησής τους, διερευνά διάφορα θεωρητικά θέματα -όπως αυτά αποτυπώνονται στην ελληνική και διεθνή έρευνα και εμπειρία- δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη συγκεκριμένων περιπτώσεων μουσείων. Αφετηρία του μαθήματος αποτελεί η εισαγωγή στις γενικές αρχές σχεδίου. Το σχέδιο, ως σύμβαση -που μας εξυπηρετεί να προσδιορίσουμε επακριβώς μετρητικά τα υλικά αντικείμενα που μας περιβάλλουν- μπορεί να παραβληθεί με την απόδοση μιας γλώσσας μέσω των γραμμάτων, καθότι, όπως σε ένα γράμμα δίνομε μία συγκεκριμένη φωνητική αξία έτσι και κάθε σημείο ή γραμμή ενός σχεδίου έχει μία συγκεκριμένη σημαντική, η οποία παρατίθεται επάνω στο ίδιο το σχέδιο ως Υπόμνημα. Ειδικότερα λεπτομερώς θα αναπτυχθούν τα βασικά είδη σχεδίων (κατόψεις –όψεις – τομές), οι κλίμακες κ.λπ. Από το σύστημα των απείρων χαρακτηριστικών που διαθέτει ένα προς σχεδιασμό αντικείμενο (σχήμα, υφή, χρώμα, κ.τ.λ.), οι φοιτητές θα διδαχθούν την σχεδιαστική απόδοση των αντιπροσωπευτικότερων στοιχείων ανάλογα με το είδος του σχεδίου που εκπονούν, επιλέγοντας την κατάλληλη κλίμακα και τους αντίστοιχους συμβολισμούς, σε συνάρτηση με το είδος του σχεδιαζόμενου αντικειμένου και βάσει συγκεκριμένων σχεδιαστικών κανόνων. Το μάθημα συνεχίζεται με τη σύντομη αναδρομή στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής του μουσείου και του εκθεσιακού σχεδιασμού μέσα στο κοινωνικοιστορικό τους πλαίσιο, αναδρομή που δείχνει πώς η θεώρηση του μουσείου από τη σκοπιά του χώρου επιτρέπει μία σύνθετη προσέγγιση της μελέτης του τόσο ως κτιρίου όσο ως κοινωνικού θεσμού. Το ιστορικό υπόβαθρο συμπληρώνεται από το θεωρητικό: διερευνάται πώς η μουσειολογική βιβλιογραφία πραγματεύεται το μουσειακό χώρο και πώς ο σχεδιασμός του επηρεάζεται από τις αντιλήψεις της σύγχρονης μουσειολογίας και αποτελεί επίκεντρο του ενδιαφέροντος για διαφορετικά 49 γνωστικά πεδία που εμπλέκονται στη μελέτη του μουσείου και των λειτουργιών του. Το μάθημα πραγματεύεται ‘κλασικά’ μουσειακά ζητήματα – όπως, η νοητική οργάνωση των συλλογών και η υλοποίησή της στο χώρο, η σχέση μουσειολογικού σκεπτικού και μουσειογραφικού σχεδιασμού, ο ρόλος του χώρου στη συγκρότηση του εκθεσιακού νοήματος, η έκθεση ως αναπαράσταση. Παράλληλα αναλύει τις σύγχρονες τάσεις και προκλήσεις στο χώρο των μουσείων -όπως, ο χώρος ως επικοινωνιακό μέσο και ως παιδαγωγικός μηχανισμός, η επιρροή των εκπαιδευτικών θεωριών στο σχεδιασμό εκθέσεων, η έννοια της ‘χωρικής διαδραστικότητας’, ο μουσειολογικός σχεδιασμός συνόλων, όπως τα μουσεία ανοιχτού χώρου και τα θεματικά μουσεία. Δίνει έμφαση σε βασικά ζητήματα οργάνωσης του μουσειακού χώρου όπως, οι σχέσεις πρόσβασης και θέασης και οι επιπτώσεις τους στην εμπειρία του επισκέπτη: τον τρόπο που εξερευνά το μουσείο, προσεγγίζει τα εκθέματα και βιώνει την αίσθηση της κοινής παρουσίας με άλλους επισκέπτες. Τέλος, εξετάζει το χώρο σε συνάρτηση με ειδικά ζητήματα του εκθεσιακού και μουσειακού σχεδιασμού, από τη σήμανση και τον ερμηνευτικό σχεδιασμό μέχρι τα μέσα μουσειογραφικής παρουσίασης και την προσβασιμότητα ειδικών κατηγοριών κοινού. Τα παραπάνω ζητήματα προσεγγίζονται τόσο θεωρητικά όσο και μέσα από μελέτες περίπτωσης -συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων μουσείων που παρουσιάζονται από προσκεκλημένους ομιλητές. Στόχοι να αναλύσει τις γενικές αρχές σχεδίου να εισαγάγει τους φοιτητές στις παραδοσιακές και τις σύγχρονες δυνατότητες (μεθόδους και μέσα) σχεδίασης, να παρουσιάσει τα βασικά είδη σχεδίων (κάτοψη, όψη, τομή), εξετάζοντας ζητήματα σχετικά με τις κλίμακες, τους συμβολισμούς, τα είδη των γραμμών, τον υπομνηματισμό και την παρουσίασή τους γενικότερα 50 να παρουσιάσει τα βασικά είδη σχεδίου και να αναλύσει τη διάκριση ανάμεσα στο αρχιτεκτονικό σχέδιο (γραμμικό, ελεύθερο και αρχαιολογικό) και τα λοιπά εξειδικευμένα είδη σχεδίασης. να εισαγάγει τους φοιτητές σε στρατηγικά ζητήματα του αρχιτεκτονικού και του εκθεσιακoύ σχεδιασμού στα μουσεία και των μεταξύ τους σχέσεων να παράσχει το ευρύτερο ιστορικό και θεωρητικό πλαίσιο της εξέλιξης του μουσείου ως κτιρίου αλλά και των εκθεσιακών πρακτικών, σε συνάρτηση με την εξέλιξη του θεσμού του μουσείου, ώστε να επιτρέψει στους φοιτητές να αναπτύξουν μία κριτική προσέγγιση απέναντι στις σύγχρονες πρακτικές να δείξει πώς ο σχεδιασμός και η οργάνωση του χώρου επηρεάζει τη μουσειακή εμπειρία στην τριπλή κλίμακα του εκθέματος, της έκθεσης και του κτιρίου, και πώς κατασκευάζει σχέσεις μεταξύ των εκθεσιακών χώρων, μεταξύ των αντικειμένων και μεταξύ των επισκεπτών να φωτίσει τη σχέση νοηματικού (μουσειολογικού) και χωρικού (μουσειογραφικού) σχεδιασμού και να δείξει πώς η αρχιτεκτονική του εκθεσιακού χώρου μπορεί να λειτουργήσει νοηματοδοτικά να εξετάσει την παραπάνω σχέση σε διαφορετικά είδη μουσείων, συμπεριλαμβανομένων των μουσείων ανοιχτού χώρου και των θεματικών μουσείων να αναλύσει πώς σχεδιάζουμε και οργανώνουμε το χώρο σε συνάρτηση με συγκεκριμένους στόχους, όπως η ενεργός συμμετοχή του επισκέπτη στην συγκρότηση του νοήματος να διερευνήσει την αλληλεπίδραση του χωρικού σχεδιασμού με τη χρήση ερμηνευτικών και μουσειογραφικών μέσων, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ομάδες επισκεπτών να προσφέρει μία μεθοδολογία για τη μελέτη των μουσείων και ένα θεωρητικό μοντέλο για την ερμηνεία τους 51 Μαθησιακά Αποτελέσματα Ικανότητα ‘ανάγνωσης’ και διαχείρισης αρχιτεκτονικών σχεδίων Ικανότητα επιλογής και σχεδιαστικής απόδοσης των αντιπροσωπευτικότερων από τα στοιχεία που διαθέτει ένα προς σχεδιασμό αντικείμενο, σε συνάρτηση με το είδος σχεδίου που εκπονείται Εξοικείωση με την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που είναι απαραίτητες προκειμένου οι φοιτητές να είναι σε θέση να προσδιορίσουν σχεδιαστικά ό,τι σχετίζεται με το αντικείμενο της μελέτης τους Θεωρητική κατανόηση του τρόπου που τα μουσεία οργανώνουν το χώρο και τις συλλογές για να δημιουργήσουν διαφορετικά είδη εμπειρίας για τον επισκέπτη Πρακτική γνώση σε ζητήματα σχεδιασμού εκθέσεων Εμπειρία της διεπιστημονικής διάστασης της μουσειολογίας, καθώς οι φοιτητές αντιλαμβάνονται τις σχέσεις της με την αρχιτεκτονική αλλά και με τις άλλες επιστήμες, όπως, παιδαγωγική, ιστορία, αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης Εξοικείωση με τη σχετική βιβλιογραφία και τις μεθόδους συγκριτικής μελέτης μουσείων Ικανότητα κριτικής σκέψης, τεκμηρίωσης, διατύπωσης και παρουσίασης επιχειρημάτων σχετικά τόσο με την οργάνωση και τη λειτουργία υφιστάμενων μουσείων όσο και με την αξιολόγηση προτάσεων σχεδιασμού του μουσειακού χώρου και μουσειογραφικών λύσεων Ικανότητα για αυτόνομη μάθηση και παράλληλα, για συμμετοχή σε ομαδική εργασία 52 Ενδεικτική Βιβλιογραφία McClellan, A., 2008. The art museum from Boullee to Bilbao , California: University of California Press. Macdonald, Sh., ed. 2006. Companion to Museum Studies, Malden; Oxford: Blackwell Publishing. Macdonald, Sh. & Basu, P., eds. 2007. Exhibition Experiments. Malden; Oxford, Victoria: Blackwell Publishing. Πεπονής, Γ., 1997. Χωρογραφίες. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Psarra, S., 2009. Architecture and Narrative. The Formation of Space and Cultural Meaning.London: Routledge Σαλή, Τ., 2006. Μουσειολογία 1. Αθήνα: Μεταίχμιο. Σαλή, Τ., 2006. Μουσειολογία 2. Αθήνα: Μεταίχμιο. Σαλή, Τ., 2011. Μουσειολογία στην πράξη 1. Μουσεία κλειστού χώρου, Γλυπτοθήκη Ταφικής Τέχνης Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών , Αθήνα: Μεταίχμιο. Σαλή, Τ., 2012 Μουσειολογία στην πράξη 2. Μουσεία ανοικτού χώρου, Αθήνα: Μεταίχμιο. Σαλή, Τ., 2012. Μουσειολογία στην πράξη . Θεματικά Μουσεία, Το Αχίλλειο της Κέρκυρας. Αθήνα: Μεταίχμιο. Τζώνος, Π., 2007. Μουσείο και Νεωτερικότητα. Αθήνα: Παπασωτηρίου. Τζώρτζη, Κ., 2010. Η Χωρική Αρχιτεκτονική των Μουσείων. Αθήνα: Καλειδοσκόπιο. ΝY04 Μνημεία και Μουσειακά Αντικείμενα. Υλικά και Τεχνολογία Κατασκευής Υποχρεωτικό Α Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής μαθήματος: Καθ. Μ. Σταματάκης Αναπληρωτής Συντονιστής: Καθ. Β. Λαμπρόπουλος 53 Διδάσκοντες: Καθηγητής Εφαρμογών Α. Στεφανής, Καθ. Μ. Οικονόμου, Καθ. Β. Αργυροπούλου, Καθ. Αθ. Κατερινόπουλος, Καθ.Γ. Παναγιάρης, Καθ. Εφαρμογών Αικ. Μαλέα, Καθ. Α. Πούρνου, Επίκ. καθ. Σ. Ζερβός, Ομ. καθ. Δ. Χαραλάμπους, Επίκ. καθ. Κ. Μεθενίτης Περιεχόμενο Η δομή της ύλης (ατομικό, μοριακό, ιοντικό, κρυσταλλικό επίπεδο). Κατάσταση της ύλης. Η δομή των κεραμικών (δομή των αργίλων, τύποι αργίλων, δομικές αλλαγές κατά το ψήσιμο των κεραμικών). Η δομή των γυαλιών και των υαλωμάτων (δομή της άμορφης ύλης, ρόλος των συστατικών τού γυαλιού στη δομή του). Δομή των μετάλλων (μεταλλικός δεσμός, κρυσταλλικά συστήματα των μετάλλων, κράματα, διαγράμματα φάσεων, δομή). Ιδιότητες των μετάλλων σε σχέση με τη δομή τους. Φυσικές - μηχανικές ιδιότητες. Διάβρωση και σχέση της με τη δομή των μετάλλων και κραμάτων. Το άτομο του άνθρακα και η δομή των οργανικών ενώσεων. Φαινόμενα που σχετίζονται με τη δομή. Οι οργανικοί διαλύτες. Συνθετικά πολυμερή (θερμοπλαστικά πολυμερή, θερμοσκληρυνόμενα πολυμερή). Φυσικές οργανικές ενώσεις (πολυσακχαρίτες, δομή, ιδιότητες κυτταρίνης, ίνες - βερνίκια, δομή, σύσταση - λιπίδια, δομή, ιδιότητες πρωτεΐνες, δομή, ιδιότητες). Λίθοι (δομικοί και διακοσμητικοί λίθοι - ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτες, πωρόλιθοι, κροκαλοπαγή, πορσελανίτες, γύψος- ανυδρίτης, λάβες και τόφφοι, σελενιτική γύψος, γρανίτες, μάρμαρα, κ.λπ.). Αρχαία Λατομεία, τρόποι εξόρυξης λίθων, μεταφορά, συστήματα τοιχοδομίας, επιλογή υλικών δομής, χρονική περίοδος και γεωγραφική κατανομή της χρήσης τους. Πολύτιμοι και ημιπολύτιμοι λίθοι - σφραγιδόλιθοι (αμέθυστος, όνυχας, τοπάζιο, τιρκουάζ, γρανάτης, κυανίτης, έγχρωμοι χαλαζίες, ίασπις, καρνεόλης, 54 κ.λπ.). Λίθινα υλικά κατασκευής εργαλείων, όπλων και οικιακών αντικειμένων (οψιδιανός, πυριτόλιθοι, κροκαλοπαγή, κ.λπ.). Κεραμικά-γυαλί πορσελάνης, (πρώτες γυαλιού, ύλες κοινές κεραμευτικής, άργιλοι, αγγειοπλαστικής, καολίνης, μπεντονίτης, χαλαζιακή άμμος, άστριοι). Μέταλλα (μεταλλικές πρώτες ύλες για την κατασκευή εργαλείων, όπλων, κοσμημάτων & οικιακών αντικειμένων - χρυσός, άργυρος, χαλκούχες και σιδηρούχες ενώσεις, κασσίτερος, χρώμιο, κ.λπ.). Μεταλλευτικά & μεταλλουργικά απορρίμματα. Σπουδαιότητά τους στην κατανόηση των διαύλων του εμπορίου και των τεχνικών ανάκτησης των μετάλλων κατά την αρχαιότητα. Συμπεριφορά των μετάλλων στα διάφορα περιβάλλοντα. Κονιάματα (πρώτες ύλες κονιαμάτων (άσβεστος, γύψος, ποζολανικοί τόφοι, άμμοι, ασβεστόλιθος). Ιστορική εξέλιξη της τεχνολογίας των κονιαμάτων. Επιχρίσματα, δομικά κονιάματα, ενέματα. Χρωστικές (ανόργανες χρωστικές - οξείδια χαλκού, κοβαλτίου, σιδήρου, κ.λπ.). Οργανικές χρωστικές (αλιζαρίνη, ριζάρι, ινδικό μπλε, κρεμεζί, κ.λπ.). Οργανικά Υλικά. Ζωικής προέλευσης (δέρμα, οστά, δόντια, ζωικές ίνες, κλπ.).Φυτικής προέλευσης (ξύλο, φυτικές ίνες, βαμβάκι, ψαθί, χαρτί, σχοινί κ.λπ.). Οργανικά πολυμερή ως μέσα Συντήρησης Αποκατάστασης αρχαιολογικών αντικειμένων και έργων τέχνης. Στόχοι Γνώση των βασικών ιδιοτήτων των διαφόρων υλικών κατασκευής και συντήρησης, σε σχέση με τη δομή τους. Γνώση για τον συνδυασμό της δομής με τη συμπεριφορά των υλικών κατασκευής και συντήρησης. Αποφυγή χρήσης υλικών στην έκθεση ή αποθήκευση των μουσειακών αντικειμένων, τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν 55 πρόβλημα στα αντικείμενα. Γνώση της φύσης των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για δομικούς, διακοσμητικούς και αισθητικούς σκοπούς, καθώς και συσχέτισή τους με υλικά που αντικαταστάθηκαν σε νεότερους χρόνους έως σήμερα. Τρόποι αναγνώρισης της προέλευσης των υλικών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Γνώση των μηχανισμών, των παραγόντων, του βαθμού και της ταχύτητας διάβρωσης αντικειμένων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος σε διάφορες συνθήκες (ατμοσφαιρικές, θαλάσσιες, υπεδαφικές, κ.λπ.). Επιλογή της διαδικασίας συντήρησης & αποκατάστασης υλικών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αναλυτική περιγραφή των αιτίων χρήσης συγκεκριμένων υλικών σε δεδομένο χρόνο και χώρο (π.χ. αισθητικοί λόγοι, ύπαρξη χρήσιμων υλικών σε μικρή απόσταση από τους χώρους κατανάλωσης, δίκτυα εμπορίου, συμμαχίες, ύπαρξη θαλάσσιων μεταφορών, κ.λπ.). Κατηγοριοποίηση και έκθεση ανά χρήση και φύση των υλικών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στις προ θήκες των μουσείων. Πληρέστερη περιγραφή των εκθεμάτων των μουσείων αλλά και των αρχαιολογικών χώρων όσον αφορά την προέλευση των ανωτέρω υλικών και τη φύση τους. Μαθησιακά Αποτελέσματα Κατανόηση της δομής βασικών υλικών Μνημείων και Έργων Τέχνης, από ιστορική και τεχνολογική άποψη. Γνώση της φύσης των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για δομικούς, διακοσμητικούς και αισθητικούς σκοπούς, καθώς και συσχέτισή τους με υλικά που αντικαταστάθηκαν σε νεότερους χρόνους έως σήμερα. Τρόποι αναγνώρισης της προέλευσης των υλικών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αναλυτική περιγραφή των αιτίων χρήσης συγκεκριμένων υλικών σε δεδομένο χρόνο και χώρο (π.χ. αισθητικοί λόγοι, ύπαρξη χρήσιμων υλικών σε μικρή απόσταση 56 από τους χώρους κατανάλωσης, δίκτυα εμπορίου, συμμαχίες, ύπαρξη θαλάσσιων μεταφορών, κ.λπ.). Κατηγοριοποίηση και έκθεση ανά χρήση και φύση των υλικών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στις προθήκες των μουσείων. Πληρέστερη περιγραφή των εκθεμάτων των μουσείων αλλά και των αρχαιολογικών χώρων όσον αφορά την προέλευση των ανωτέρω υλικών και τη φύση τους. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Dermitzakis, M.D. - Tsipoura-Vlachou M. - Stamatakis M.G. 1988. «Petrological and geological study on the building material from the underground pit of Gortys area, Crete Island». Στο Marinos, P. and Koukis, G.(eds), The engineering geology of ancient works, monuments and historical sites (Preservation and Protection), Balkema, Rotterdam 1990, V.4, 2049-2056. Hatch, L. Kathryn, 1993. Textile Science, West Publishing Company, USA. Hodges, H. 1968. Artifacts: An introduction to early materials and technology, ed. J. Baker, 3rd ed. Horie, C.V. 1987. Materials for Conservation. Εκδ. Butterworth. Pomoni-Papaioannou, F. - Stamatakis, M.G. and M.D. Dermitzakis 2002. «Sedimentological study of building and decorative stones of Neogene limestone from the islands of Crete and Kefallinia. Comparison with Malta Stone». Mineral Wealth, no 114, 53-60. Stamatakis, M.G. 19 . « uilding stones from the ancient quarries of Agiades area, Samos Island, Greece». Στο Marinos, P. and G. Koukis (eds), The engineering geology; ancient works, monuments and historical sites (Preservation and Protection), Balkema, Rotterdam 1990, V. 4, 2043-2047. Vlachou-Tsipoura, M. - Stamatakis, M. and M. Dermitzakis 1997. « uilding and ornamental stone of Thymiana, Chios Island, Greece.Characterization, origin and deterioration». ITCHE, Patras Oct. 57 1996., V. 1, 187-192. Κατερινόπουλος, Α. 1994. Τα ορυκτά των μεταλλείων τού Λαυρίου. Αθήνα: Έκδοση του Συλλόγου Ελλήνων Συλλεκτών και Τεχνολογία Διάβρωση και Απολιθωμάτων, σ. 04. Λαμπρόπουλου .N., Κεραμικά, Συντήρηση, Αθήνα, 1996. Λαμπρόπουλου .N., Μανέτα X.A., Πορσελάνη, Τεχνολογία Διάβρωση και Συντήρηση, Αθήνα, 199 . ΝY05 Διοίκηση και Οικονομική Διαχείριση Πολιτισμικών Οργανισμών Υποχρεωτικό Α Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής: Δρ. Π. Φωτόπουλος Αναπληρωτής Συντονιστής: Δρ. Π. Ζούνης Διδάσκοντες: Α. Σταματέλου, Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος, Δρ. Ε. Παπούλιας Περιεχόμενο Το ενδιαφέρον του μαθήματος επικεντρώνεται στην ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών των πολιτιστικών οργανισμών και ειδικότερα των μουσείων ως Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών, στο νομικό και φορολογικό πλαίσιο λειτουργίας τους, στη διοίκηση, στη διαχείριση ανθρώπινων πόρων και τον στρατηγικό σχεδιασμό, στη χρηματοδότηση και στη χρηματοοικονομική διαχείρισή τους, στην αποτίμηση της αποτελεσματικότητας διαχείρισης των πόρων τους και στο πολιτιστικό Μάρκετινγκ. Στόχοι Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να διδάξει στους φοιτητές τις βασικές αρχές Διοίκησης και Οικονομικής Διαχείρισης των πολιτιστικών οργανισμών και ειδικότερα των μουσείων ως Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών, δεδομένου ότι στην πλειονότητά τους τα μουσεία και πολλοί πολιτιστικοί 58 οργανισμοί ανήκουν στον Δημόσιο ή στον Μη Κερδοσκοπικό Τομέα. Οι επιμέρους στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές να έχουν αποκτήσει τις γνώσεις ώστε να είναι σε θέση: να συντάξουν ένα στρατηγικό πλάνο ενός μουσείου. να συντάξουν μία χορηγική πρόταση ενός μουσείου. να συντάξουν μία πρόταση χρηματοδότησης ενός μουσείου. να συντάξουν ένα πλάνο μάρκετινγκ ενός μουσείου. Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι φοιτητές όταν θα έχουν ολοκληρώσει σε 1 διδακτικές εβδομάδες την παρακολούθηση του μαθήματος και την μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού του μαθήματος θα είναι σε θέση: Να γνωρίζουν το βασικό διοικητικό πλαίσιο λειτουργίας ενός πολιτιστικού οργανισμού και ειδικότερα ενός μουσείου. Να γνωρίζουν τα σημαντικότερα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη των δράσεων και των δραστηριοτήτων ενός πολιτιστικού οργανισμού και ειδικότερα ενός μουσείου. Να γνωρίζουν τα σημαντικότερα επικοινωνιακά εργαλεία για την προσέγγιση και επικοινωνία ενός μουσείου με το κοινό του. Να είναι σε θέση να συντάξουν ένα στρατηγικό πλάνο ενός μουσείου. Να είναι σε θέση να συντάξουν μία χορηγική πρόταση ενός μουσείου. Να είναι σε θέση να συντάξουν μία πρόταση χρηματοδότησης ενός μουσείου. Να είναι σε θέση να συντάξουν ένα πλάνο μάρκετινγκ ενός μουσείου. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Βουδούρη, Δάφνη, Κράτος και Μουσεία : Το Θεσμικό Πλαίσιο των Αρχαιολογικών Μουσείων, Αθήνα, Εκδόσεις Σάκκουλα, 200 . Γκαντζιάς, Γιώργος, Πολιτιστική Πολιτική, Χορηγία και Εταιρική 59 Κοινωνική Ευθύνη, Αθήνα, Εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2010 Δουλγερίδης, Μιχαήλ, Το Μουσείον, Αθήνα, Εκδόσεις ΑΓΓΕΛΑΚΗ, 2006. Ζούνης, Πέτρος, Η Πολιτιστική χορηγία ως μέσο επικοινωνίας, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ, 2001. Ο Πολιτισμός ως κλάδος οικονομικής δραστηριότητας, Αθήνα, ΚΕΠΕ, 2000. Σκαλτσά, Ματούλα, Για τη μουσειολογία και τον πολιτισμό, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Εντευκτηρίου, 1999. Σκαλτσά, Ματούλα, Η χορηγία των τεχνών : Μουσεία, Πινακοθήκες, Πολιτιστικά Ιδρύματα στη Μ. Βρετανία και την Ελλάδα, Αθήνα, ΟΜΕΠΟ, 1992. Φωτόπουλος, Παναγιώτης, Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί: Η Σημασία και η Διαχείρισή τους, Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2000. Byrnes, William J., Management and the Arts, Focal Press, 1999. Kotler, Neil, Kotler, Philip, Museum Strategy and Marketing, San Francisco, Jossey-Bass, 1998. ΝY06 Συγκρότηση, Επιμέλεια και Τεκμηρίωση Συλλογών και Συνόλων Υποχρεωτικό Β Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια: Καθ. Ευ. Αντζουλάτου-Ρετσίλα Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Αναπλ. καθ. Δ. Κυριάκη-Μάνεση Διδάσκοντες: Επίκ. καθ. Β. Πέννα, Δρ. Α. Κανιάρη, Δρ. Γ. Λύρας, Καθ. Γ. Γιαννακόπουλος Περιεχόμενο Βασικές αρχές συγκρότησης και ανάπτυξης συλλογών. Είδη συλλογών και 60 διαχείριση ιδιαιτεροτήτων. Ενιαία διαχείριση συλλογών των πληροφοριακών οργανισμών (μουσεία, αρχεία, βιβλιοθήκες).Τεκμηρίωση μουσειακών αντικειμένων και ανάπτυξη ψηφιακών μουσειακών συλλογών. Στόχοι Στόχος του μαθήματος είναι να παράσχει την απαραίτητη τεχνογνωσία για την αποτελεσματική φροντίδα των συλλογών, η οποία συνιστά θεμελιώδη και πρωταρχικής σημασίας τομέα της μουσειακής εργασίας. Το μάθημα αποσκοπεί στη γνωριμία και τον προσδιορισμό του χαρακτήρα και του είδους των συλλογών, καθώς και των αρχών που διέπουν τη διαχείρισή τους. Μαθησιακά Αποτελέσματα: Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα μπορούν: να συγκροτούν συλλογές να τις διαχειρίζονται να τεκμηριώνουν τα περιεχόμενα των συλλογών να διαχειρίζονται τα πρότυπα περιγραφής των τεκμηρίων να διαχειρίζονται ψηφιακές συλλογές Ενδεικτική Βιβλιογραφία ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ Θεολόγη-Γκούτη, Π., «Η τεκμηρίωση των λαογραφικών και εθνογραφικών συλλογών», στο Εθνογραφικά, 12-13, 2003, 133-140. ICOM-Ελληνικό Τμήμα, 199 , Εγχειρίδιο για την Τεκμηρίωση των Λαογραφικών Συλλογών, Αθήνα. ΥΠΠΟ- Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού - ΜΕΛΤ, Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Λαογραφικά Μουσεία και Συλλογές Οργάνωση-λειτουργία, Πρακτικά, Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 7-10 Μαΐου 19 5, 61 ΥΠΠΟ - Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού – ΜΕΛΤ, Αθήνα 19 . ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ Alexander E.D. Museums in Motion: An Introduction to the History and Functions of Museums. Nashville, TN: The American Association for State and Local History, 1979. Burcaw, G.E. Introduction to Museum Work. 2d ed. Nashville, TN: The American Association for State and Local History, 1983. Case, M. ed. Registrars on Record: Essays on Museum Collections Management. Washington, D.C.: American Association of Museums, 1988. Dudley, D.H.et al. Museum Registration Methods.3d ed. Washington, DC: American Association of Museums, 1979. Rivière, G-H La Muséologie, Bordas 1989. Roberts D.A. Planning the Documentation of Museum Collections. Duxford, England: Museum Documentation Association, 1985. Thompson, J.M.A. ed. Manual for Curatorship: A Guide to Museum Practice. London and Boston: Butterworths, 1984. 62 ΝY07 Αρχιτεκτονικός Προγραμματισμός. Τρόποι Ανάδειξης Μνημείων και Μουσείων Υποχρεωτικό Β Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής μαθήματος: Λέκτ. Χρ. Κανελλόπουλος Αναπληρωτής Συντονιστής: Κων. Μπολέτης, Αρχιτέκτων-Μηχανικός Διδάσκοντες: Μ. Ιωαννίδου, Πολιτ. Μηχανικός, τ. Διευθύντρια Υπηρεσίας Ακρόπολης, Αναπλ. καθ. Ν. Λιανός, Δρ. Σ. Κυριάκη, Λ. Καμπούρη, Αρχιτέκτων-Μηχανικός, επ. ΠροΪσταμένη Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων ΥΠΠΟΤ, Καθ. Β. Λαμπρόπουλος, Δ. Κουτσογιάννης, Αρχιτέκτων-Μηχανικός Περιεχόμενο Ζητήματα νομικού πλαισίου, αρχών και τεχνικών εφαρμογής στην συντήρηση, προστασία, επανάχρηση και ανάδειξη μνημείων. Στόχοι Στόχοι του σεμιναρίου είναι η έκθεση σε ζητήματα αναστηλωτικής ηθικής, τεχνικές συντήρησης σε διαφορετικά δομικά υλικά και μέθοδοι παρουσίασης αρχιτεκτονικών συνόλων. Γίνεται διάκριση ανάμεσα σε τεχνικές προσέγγισης και στρατηγική συντήρησης ταπεινότερων κατασκευών και μνημειακών συνόλων. Ακόμα, γίνεται εξερεύνηση του υπαίθριου (επι τόπου) μουσείου και του στεγάστρου με τον περιβάλλοντα χώρο – αστικό ή τοπίο- να μεταβάλεται σε μουσείο. Οι μέθοδοι σύνταξης εποπτικού υλικού μέσα και έξω από το μουσείο στόχο έχουν να εκπαιδεύσουν σε παρουσίαση στοιχείων μεγάλης κλίμακας και να ολοκληρώσουν την εικόνα από τα υπάρχοντα μέρη. Εκτός από τη συντήρηση καθεαυτή, το ζήτημα της σύγχρονης χρήσης των μνημείων, της ανάπλασης, της «αναπαλαίωσης», των επιθυμιών της κοινωνίας, του νομικού πλαισίου σε σχέση με τις διεθνείς αρχές, του ζητήματος του «εφικτού», δίνουν περισσότερες πτυχές οι οποίες εξοπλίζουν με θεωρητικά και πρακτικά εφόδια τον συμμετέχοντα στο σεμινάριο. 63 Μαθησιακά Αποτελέσματα Τα εφόδια είναι πολλαπλά για όσους επιθυμούν ειδίκευση στη διαχείριση μνημείων. Το θεωρητικό υπόβαθρο αναπτύσσεται από διακεκριμένους ερευνητές χωρίς να παραγνωρίζεται στο παραμικρό η εμπειρία σε επίπεδο εφαρμογής και σε πληθώρα υλικών. Από το σεμινάριο γίνεται δυνατή η επικοινωνία με συντηρητές και αρχιτέκτονες μηχανικούς και η εξοικείωση με τις μεθόδους και την οπτική τους. Το εύρος είναι μεγάλο, καθώς καλύπτονται μνημεία διαφορετικών χρήσεων και πολλών χρονολογικών περιόδων, μέχρι και την νεοκλασική περίοδο. Η διατήρηση της αρχικής δομής και τυπολογίας στα νεοκλασικά κτίρια είναι εξόχως χρήσιμη κατά τον προγραμματισμό και τον έλεγχο. Ενδεικτική Βιβλιογραφία G.G. Amoroso, V. Fassina, Stone Decay and Conservation, Ed. Elsevier 1983. W. Domaslowski, La conservation preventive de la pierre, UNESCO 1979 - 80. Ε. Καμπούρη, Οι ήπιες επεμβάσεις σε ιστορικά κτίρια και οικιστικά σύνολα, αναγκαία ποιοτική παράμετρος στη διαχείριση και επανάχρησή τους, Ήπιες επεμβάσεις και προστασία ιστορικών κατασκευών, διατήρηση και βελτίωση της αρχικής δομής και τυπολογίας (Πρακτικά 1ου Εθν. Συνεδρίου), Θεσσαλονίκη 2001, σ.47-60. Δ. Κουτσογιάννης - Δ. Κουκουλάς, Ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου Λυκείου Αριστοτέλη. Αθήνα Σεπτέμβριος 2010 –Απρίλιος 2012. Γ΄ ΕΠΚΑ ΥΠ.ΠΟ.Τ. Β.Ν. Λαμπρόπουλος, Διάβρωση και Συντήρηση της Πέτρας, Αθήνα 1992. Β.Ν. Λαμπρόπουλος, Περιβάλλον Αρχαιολογικών Χώρων. Αθήνα 200 . 64 Μνημείων, Μουσείων και Φ. Μαλλούχου - Tufano, Η αναστήλωση των αρχαίων μνημείων στη νεώτερη Ελλάδα 1 4-19 9. Το έργο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Αθήνα 199 . H. Schmidt, SCHUTZBAUTEN, Architekturreferat des Deutschen Archaeologischen Instituts, Bd 1, Stuttgart 1988. G. Torraca, Porous building materials. Materials science for architectural conservation, ICCROM 1988. Στέγαστρα και κελύφη προστασίας αρχαιολογικών χώρων (ΕΤΕΠΑΜ), Πρακτικά ημερίδας 1 Ιουνίου 2007. Θεσσαλονίκη 200 . Πρακτικά 4ης Διεθνούς Συνάντησης για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Ακρόπολης, Αθήνα, 27-29 Μαϊου 1994. Αθήνα 1995. ΝY08 Μνημεία και Μουσειακά Αντικείμενα. Παράγοντες και Διεργασίες Φθοράς Υποχρεωτικό Μάθημα Β’ Εξαμήνου Πιστωτικές Μονάδες: 6 Συντονιστής Μαθήματος: Καθ. Γ. Παναγιάρης Αναπληρωτής Συντονιστής: Καθ. Αθ. Κατερινόπουλος Διδάσκοντες: Καθ. Β. Λαμπρόπουλος, Επίκ. καθ. Αν. Λεγάκις, Επίκ. καθ. Α. Πανταζίδου, Λεκτ. Ε. Καψανάκη, Καθηγητής εφαρμογών Α. Στεφανής, Επίκ. καθ. Α. Πούρνου, Καθ. Β. Αργυροπούλου, Στ. Ράπτη Συντηρήτρια (ΕΤΠ), Επίκ. καθ. Α. Καρατζάνη, Μ. Χατζηδάκη, Συντηρήτρια Δρ. Χ. Θεοδωρακόπουλος, Επίκ. καθ. Σπ. Ζερβός Περιεχόμενο Το περιεχόμενο του μαθήματος, επί συνόλου 13 εβδομάδων ανά εξάμηνο, κατανέμεται σε κύκλους ως εξής: ΚΥΚΛΟΣ 1: Παράγοντες και διεργασίες φυσικοχημικής και βιολογικής φθοράς Μνημείων και Μουσειακών Αντικειμένων. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 6 εβδομάδες. Αναφορά στις αρχές και κανόνες της φυσικοχημικής και βιολογικής φθοράς 65 των δομικών υλικών Μνημείων και Μουσειακών Αντικειμένων, καθώς και των υλικών - παλαιών και νεότερων - συντήρησης Αντικειμένων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. ΚΥΚΛΟΣ 2: Μηχανισμοί φθοράς και στρατηγικές τεκμηρίωσης των δομικών υλικών Μνημείων και Μουσειακών Αντικειμένων. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 7 εβδομάδες. Μελέτη των στρατηγικών τεκμηρίωσης και διεργασίες αυτών των φθορών. Παρουσίαση των παραγόντων και των διεργασιών φυσικοχημικών και βιολογικών φθορών σε υλικά, όπως: 1. Λίθοι - Κονιάματα. 2. Κεραμικά - Γυαλί. 3. Μέταλλα. 4. Οργανικά Υλικά (οστά, ελεφαντόδοντο, ύφασμα, δέρμα, ξύλο, χαρτί κ.λπ.). 5. Πολυμερή - Ρητίνες - Χρωστικές (ανόργανες, οργανικές). Στόχοι Το μάθημα ‘‘Μνημεία και Μουσειακά Αντικείμενα: Παράγοντες και διεργασίες φθοράς’’ στοχεύει στην κατανόηση και εκμάθηση όλων εκείνων των παραγόντων φθοράς των δομικών υλικών Μνημείων και Μουσειακών Αντικειμένων, στη μελέτη του τρόπου και των συνθηκών δράσης τους, καθώς και την αναγνώριση και έλεγχο του αποτελέσματός τους πάνω στα πολιτιστικά αγαθά. Γίνεται αναφορά στις αρχές και κανόνες της φυσικοχημικής και βιολογικής φθοράς των δομικών υλικών Μνημείων και Μουσειακών Αντικειμένων, καθώς και των υλικών - παλαιών και νεότερων - συντήρησης Αντικειμένων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Περιλαμβάνονται στρατηγικές τεκμηρίωσης των διεργασιών αυτών των φθορών. 66 Ενδεικτική Βιβλιογραφία Amoroso G.G. and V. Fassina, Stone Decay and Conservation, Ed. Elsevier, 1983. Κοντού E.K., Κοτζαμάνη Δ.Δ., Λαμπρόπουλου Β.Ν., Γυαλί, Τεχνολογία Διάβρωση και Συντήρηση, Αθήνα, 1995. Λαμπρόπουλου .N., Διάβρωση και Συντήρηση της Πέτρας, Αθήνα, 1992. Λαμπρόπουλου .N., Κεραμικά, Τεχνολογία Διάβρωση και Mνημείων, Mουσείων και Συντήρηση, Αθήνα, 1996. Λαμπρόπουλου .N., Περιβάλλον Aρχαιολογικών Xώρων, Αθήνα, 2004. Bigourdan, J. and J. Reilly, Effects of fluctuating environments on paper materials — stability and practical significance for preservation. La Conservation à l'Ère du Numérique, Actes des Quatrièmes Journées Internationales d'Études de l'ARSAG, Paris. Association pour la Recherche Scientifique sur les Arts Graphiques: 180-192, 2002. IDAP -Improved Damage Assessment of Parchment: Assessment, data collection and sharing of knowledge, Research Report No 18, European Commission, Directorate General for Research, ed. R. Larsen, The Royal Academy of Fine Arts – School of Conservation, Copenhagen 2007. ENVIRONMENT Leather Project, Deterioration and Conservation of Vegetable Tanned Leather, Research Report No 6, European Commission, ed. R. Larsen, The Royal Academy of Fine Arts – School of Conservation, Copenhagen 2006. PROMET, Metals and Museums in the Mediterranean: Protecting, Preserving, and Interpreting, Ed. Vasilike Argyropoulos, T.E.I. of Athens: Athens, p.350, 2008. 67 Allsopp, D. and S. Kenneth, Introduction to Biodeterioration, Cambridge University Press, p. 144, 1992. Koestler, R.J., Biodeterioration of Cultural Properties, ButterworthHeinemann, p. 448, 2001. Pinniger, D., Insect Pest in Museums, Archetype Publications Ltd, p. 58, 1994. ΝY09 Μουσειακή Εκπαίδευση Υποχρεωτικό Β εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Λέκτ. Ν. Φιλιππουπολίτη Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Δρ. Γ. Φέρμελη Περιεχόμενο Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στη μουσειακή εκπαίδευση, στη θεωρητική και στην εφαρμοσμένη διάστασή της. Στο πλαίσιο του μαθήματος: Αναλύεται ο εκπαιδευτικός ρόλος του μουσείου σε σχέση με άλλες κεντρικές λειτουργίες του και τεκμηριώνεται η ανάγκη ανάπτυξης συγκροτημένης μουσειακής εκπαιδευτικής πολιτικής. Παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά της μάθησης στο μουσείο και αναλύεται ο εκθεσιακός χώρος και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βάση τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης. Εξετάζεται η παιδαγωγική σημασία των μουσειακών αντικειμένων/συλλογών και η διδακτική σημασία της έκθεσης. Επισκοπούνται παραδείγματα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων. Αναλύονται τυπολογίες εκπαιδευτικών προγραμμάτων μουσείων των θεωρητικών και των θετικών επιστημών (μουσεία επιστημών, αρχαιολογικά μουσεία, μουσεία τέχνης, κ.λπ.) και αναδεικνύονται οι ιδιαιτερότητες του κάθε τύπου. 68 Αναδεικνύεται η σχέση του μουσείου με το σχολείο για την υποστήριξη της τυπικής εκπαίδευσης. Παρουσιάζονται προγράμματα που εφαρμόζονται από τα μουσεία σε διαφορετικές και ιδιαίτερες ομάδες κοινού. Παρουσιάζεται εκπαιδευτικό υλικό (φύλλα εργασίας, έντυπα, οδηγοί, φάκελοι, μουσειοσκευές, ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό κ.λπ.) και οι αρχές στις οποίες βασίζεται ο σχεδιασμός του. Τεκμηριώνεται η σημασία της αξιολόγησης στα εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείου. Στόχοι Στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να: Διαπιστώσουν τη δυναμική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του μουσείου και του κοινού του με βάση σύγχρονες θεωρίες περί επικοινωνίας και μάθησης. Ενημερωθούν για τα χαρακτηριστικά της μουσειακής εκπαίδευσης σε θεωρητικό επίπεδο και στην πράξη. Εκτιμήσουν τη σημασία του μουσείου ως ενός ιδιαίτερου περιβάλλοντος μη-τυπικής εκπαίδευσης. Γνωρίσουν τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τα προγράμματα που εφαρμόζονται στο μουσειακό χώρο. Εξοικειωθούν με τους τύπους των μουσειακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και τις βασικές αρχές σχεδιασμού και αξιολόγησής τους. Διαπιστώσουν χαρακτηρίζεται ότι ο από εκπαιδευτικός πολλαπλές διασυνδέσεις. Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα: 69 ρόλος αναφορές, του μουσείου επιρροές και Αναγνωρίζουν την ανάγκη ανάπτυξης στρατηγικών για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού ρόλου του μουσείου. Εκτιμούν τη παιδαγωγική σημασία και αξία των μουσειακών αντικειμένων. Ερμηνεύουν τον υλικό πολιτισμό του μουσείου. Αναγνωρίζουν την παιδαγωγική σημασία των εκθέσεων. Αναλύουν τη δομή των ερμηνευτικών μέσων των εκθέσεων. Γνωρίζουν τις θεωρίες μάθησης και τις σύγχρονες διδακτικές στρατηγικές που εφαρμόζονται στο μουσειακό χώρο. Γνωρίζουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις και μεθόδους που εφαρμόζονται για την ερμηνεία των μουσειακών αντικειμένων και το μετασχηματισμό της πληροφορίας σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Σχεδιάζουν εκπαιδευτικό υλικό για διαφορετικά μουσειακά περιβάλλοντα. Σχεδιάζουν και θα αξιολογούν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για διαφορετικές ομάδες επισκεπτών. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Black, G. (2009). Το Ελκυστικό Μουσείο. Μουσεία και Επισκέπτες , Αθήνα, Εκδόσεις Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Δερμιτζάκης, Μ. (2002). Γεωλογικές Διαδρομές-Μικρά μελετήματα, εκδ. Γκέλμπεση, Αθήνα. Falk, J. (2009). Identity and the Museum Visitor Experience. Walnut Creek, Left Coast Press. Gray, M. (2004). Geodiversity, valuing and conserving abiotic nature, John Wiley & Sons, Chichester. Hein, G. (1998). Learning in the Museum, London & New York, Routledge. Hooper-Greenhill, E., 2007, Museums and Education: Ρurpose, Pedagogy, Performance (Museum Meanings), Routledge, New York 70 and London. Θεοδοσίου, Ειρ., Φέρμελη, Γ., Κουτσουβέλη, Αν. (2006). Η Γεωλογική μας Κληρονομιά, εκδ. Καλειδοσκόπιο, Αθήνα. Κολιόπουλος, Δ. (2005). Η Διδακτική Προσέγγιση του Μουσείου Φυσικών Επιστημών, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα. Nικονάνου, Ν. (2010). Μουσειοπαιδαγωγική: Από τη Θεωρία στην Πράξη, εκδ. Πατάκης, Αθήνα. Φέρμελη, Γ. & Δερμιτζάκης Μ. (200 ). Διδακτική της Γεωλογίας και των Περιβαλλοντικών Επιστημών, εκδ. Γκέλμπεση, Αθήνα. ΝY10 ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Υποχρεωτικό Γ Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής μαθήματος: Ομότ.-Επίτ. καθ. Μ.Δ. Δερμιτζάκης Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Καθ. Ευ. Αντζουλάτου-Ρετσίλα. Περιεχόμενο Πρόκειται για ομαδική παιδαγωγική άσκηση η οποία έγκειται στην γενική αξιολόγηση ενός Μουσείου λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλες τις λειτουργίες και δραστηριότητες του. Η εργασία θα αφορά στη συλλογή, τεκμηρίωση και ερμηνεία όλων των απαραίτητων πληροφοριών που οι επαγγελματίες των μουσείων κρίνουν σημαντικές για την επιτυχή λειτουργία του μουσείου και την βέλτιστη διαχείριση και διατήρηση των συλλογών. Πιο συγκεκριμένα η συλλογή πληροφοριών θα περιλαμβάνει ένα ευρύ πεδίο και θα αφορά τους παρακάτω τομείς: Τυπολογία - ρόλος μουσείου Ιστορία μουσείου - συλλογών Δομή του μουσείου και πολιτιστικές δραστηριότητες Διοικητική οργάνωση και λειτουργία του μουσείου 71 Διαχείριση μουσείου και συλλογών (οικονομική, διοικητική, πολιτιστική) Πολιτιστική πολιτική (δανεισμός, αύξηση συλλογής, έρευνα, μελέτη, συντήρηση) Οργάνωση - αξιοποίηση μουσειακού χώρου Ανθρώπινο δυναμικό Κατανομή εργασιακών χώρων και δραστηριοτήτων - Αξιολόγηση της λειτουργικότητας των χώρων Το μουσείο ως χώρος εκπαίδευσης, κοινωνικής προβολής Αναγνώριση διαφορετικών επικοινωνιακών, εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων Πληροφορική και νέες τεχνολογίες στο μουσείο (χρήση οπτικοακουστικών πολυμέσων κτλ) Είδη - σύνθεση συλλογών Μέθοδοι καταγραφής - τεκμηρίωσης της συλλογής Ιστορικό και κατάσταση διατήρησης του κτιρίου Αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης της συλλογής - αίτια φθοράς Τεχνικές και μέθοδοι μουσειολογικής παρουσίασης Μέσα και τρόποι μουσειογραφικής παρουσίασης Προληπτική συντήρηση και συνθήκες διατήρησης – προστασίας των συλλογών (περιβαλλοντικές παράμετροι, οργάνωση εκθεσιακών και αποθηκευτικών αποθήκευση, συλλογής, εκθέσεων, πρόγραμμα χώρων, τρόποι εσωτερικές μεταφορά εκτάκτου υλικά κατασκευής παρουσίασης μετακινήσεις, έργων τέχνης, ανάγκης, στην έκθεση και αντικειμένων, μεταχείριση οργάνωση περιοδικών ασφάλεια, κατάρτιση και πυρασφάλεια, συμπεριφορά προσωπικού κτλ). Η συλλογή των παραπάνω πληροφοριών μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη βοήθεια συνεντεύξεων από το προσωπικό και τη διεύθυνση του μουσείου 72 αλλά και με σχολαστική παρατήρηση, πράγμα που απαιτεί σημαντικό χρόνο παραμονής στο μουσείο. Η καταγραφή των πληροφοριών μπορεί να γίνει με οποιαδήποτε τεχνική, ή συνδυασμό τεχνικών, που θα διευκολύνει τον φοιτητή όπως χειρόγραφες σημειώσεις, κτλ. Οι φοιτητές, κατά τη διάρκεια της εργασίας, θα μπορούν να ζητήσουν την συμβουλή και την βοήθεια των συντονιστών του μαθήματος αλλά και άλλων επιστημόνων με ειδικότητες σχετικές με το αντικείμενο (αρχιτέκτονες, ιστορικούς τέχνης κτλ). Η εργασία αυτή δεν θα είναι μία απλή αρίθμηση των προβλημάτων, αλλά θα αποτελεί τη βάση για την υπόδειξη ενδεχόμενων τροποποιήσεων – αναβαθμίσεων και την υποβολή προτάσεων για την ανάπτυξη ενός προγράμματος γενικής διατήρησης και διαχείρισης των συλλογών. Επιπλέον, οι συνεντεύξεις δεν θα συνιστούν ένα είδος ελέγχου αλλά περισσότερο ένα μέσον που θα επιτρέψει στον φοιτητή να εξοικειωθεί με τη λειτουργία του μουσείου και να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά τον χρόνο που θα περάσει σε αυτό. Τα συμπεράσματα θα μπορούν να αξιολογηθούν και να ληφθούν υπ’ όψιν από τον αρμόδιο φορέα. Στόχοι Ο στόχος αυτού του μαθήματος είναι η εφαρμογή των αποκτηθεισών γνώσεων σε ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό ίδρυμα και η εξαγωγή συμπερασμάτων με συνθετικό τρόπο. Συνίσταται στη, μέγιστη δυνατή, σφαιρική και ολοκληρωμένη αξιολόγηση όλων των τομέων και δραστηριοτήτων ενός μουσείου αλλά και στην ενεργό συμμετοχή των φοιτητών σε ομάδες για την μελέτη ή την εις βάθος έρευνα ενός συγκεκριμένου θέματος, το οποίο θα προσδιορίζει ο φορέας της πρακτικής άσκησης. Αυτή η εργασία θα χρησιμεύσει στην ταυτοποίηση της υπάρχουσας κατάστασης που αφορά όλα τα σημεία που επηρεάζουν την διατήρηση των συλλογών, την ομαλή λειτουργία ενός μουσείου, την πολιτική εξέλιξής του και την πολιτιστική του προβολή καθώς και στην πρόταση λύσεων και ενδεχόμενων αναβαθμίσεων, από διάφορες οπτικές γωνίες. 73 Μεθοδολογία προσέγγισης - Εξέταση του συνόλου λειτουργίας του μουσείου, συνεργασία - συνεντεύξεις με σκοπό την συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών. - Σχηματοποίηση των δεδομένων. - Εργασία ανάλυσης και ερμηνείας των δεδομένων με σκοπό την ταυτοποίηση και περιγραφή των κυριότερων προβλημάτων και των αιτιών αυτών. - Διάγνωση και διεξαγωγή αποτελεσμάτων. - Προτάσεις στρατηγικής, βάσει ανθρώπινου δυναμικού και πόρων, για την επίτευξη βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων. Οφέλη της γενικής αξιολόγησης • Υπογράμμιση των θετικών σημείων στην ζωή και λειτουργία του μουσείου. • Εύρεση των κυριότερων προβλημάτων - μειονεκτημάτων που επιδρούν στην διατήρηση της συλλογής και στην γενική λειτουργία του μουσείου και των αιτιών αυτών. • Καθορισμός ενεργειών αντιμετώπισης βάσει προτεραιοτήτων. • Υπόδειξη λύσεων που να μπορούν να εφαρμοστούν στα πλαίσια ενός γενικού προγράμματος οργάνωσης του μουσείου και διατήρησης των συλλογών. • Κινητοποίηση των αναγκών χρηματοδότησης. Συνεπώς, η εργασία αυτή θα αποτελέσει καταλύτη για την υλοποίηση ουσιαστικής αλλαγής καταδεικνύοντας την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρακτικές θεωρήσεις Διμελείς, τριμελείς ή τετραμελείς ομάδες θα κατανεμηθούν σε διαφορετικά είδη μουσείων. Οι ομάδες θα συγκροτούνται από φοιτητές διαφορετικών ειδικοτήτων μεταξύ τους, έτσι ώστε να προαχθεί η διεπιστημονική 74 συνεργασία και η αλληλοκατανόηση όλων των επαγγελματιών που εμπλέκονται στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κάθε ένας από τους διδάσκοντες του μαθήματος θα εποπτεύει μία ομάδα εργασίας. Οι διδάσκοντες, κατά τη διάρκεια υλοποίησης της αξιολόγησης, θα ευρίσκονται σε τακτά χρονικά διαστήματα με σκοπό τον απολογισμό των εργασιών. Καθένα από τα άτομα των ομάδων οφείλουν να πραγματοποιήσουν 20 παρουσίες (τουλάχιστον ωρών η καθεμία) στο μουσείο, όπου θα κάνουν την πρακτική τους. Εάν κάθε φοιτητής δεν συμπληρώσει 20 παρουσίες στο μουσείο, θεωρείται ότι δεν έχει ολοκληρώσει το συγκεκριμένο μάθημα επιτυχώς. ΝY11 Τεχνικές Σύνταξης Μουσειολογικής και Μουσειογραφικής Μελέτης Υποχρεωτικό Γ Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Λεκτ. Α. Γκαζή Αναπληρωτής Συντονιστής: Διδάσκοντες: Α. Παρίση, Αρχιτέκτων-Μουσειογράφος, Δρ. Μ. Μούλιου, Α. Νικηφορίδου, Μουσειολόγος Περιεχόμενο Εισαγωγή: μουσειολογία–μουσειογραφία και η σύγχρονη πραγματικότητα Εισαγωγικά για τη μουσειογραφική μελέτη Στὀχοι και περιεχόμενο μουσειολογικής μελέτης Σύνταξη μουσειολογικής μελέτης, Ι Σύνταξη μουσειολογικής μελέτης, ΙΙ Παραδείγματα εφαρμογής μουσειολογικής μελέτης, Ι Παραδείγματα εφαρμογής μουσειολογικής μελέτης, ΙΙ - επίσκεψη 75 Συγγραφή και παραγωγή μουσειακών κειμένων, Ι Συγγραφή και παραγωγή μουσειακών κειμένων, ΙΙ – επίσκεψη Στόχοι και περιεχόμενο της μουσειογραφικής μελέτης: Παραδείγματα εφαρμογής μουσειογραφικής μελέτης Ειδικά ζητήματα μουσειογραφίας (φωτισμός, ακουστική) Ανακεφαλαίωση Στόχοι Να εξοικειωθούν οι φοιτητές με το περιεχόμενο και με τη διαδικασία σύνταξης της μουσειολογικής και της μουσειογραφικής μελέτης. Μαθησιακά Αποτελέσματα Στο τέλος του μαθήματος αναμένεται να έχουν κατανοήσει οι φοιτητές τι σημαίνει μουσειολογική και τι μουσειογραφική μελέτη και να είναι σε θέση να συντάσσουν μουσειολογικές – κατά κύριο λόγο – μελέτες ή να συμμετέχουν στη διαδικασία εκπόνησής τους. Ειδικά όσον αφορά στη μουσειογραφική μελέτη, ωστόσο, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι αυτή εκπονείται από αρχιτέκτονα/μουσειογράφο. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Belcher, M. 1993, Exhibitions in Museums, Leicester, Leicester University Press Γκαζή, Α. και Νικηφορίδου, Α. 2005, «Κείμενα για μουσεία και εκθέσεις. Σημασία, Μουσειολογία, μεθοδολογία, μελέτη περίπτωσης», Οn-line στη διεύθυνση: 2, http://museology.ct.aegean.gr/articles/2007127115655.pdf Dean, D. 19962, Museum Exhibition. Theory and Practice, London, Routledge Grey, A. – Gardon, T. και Booth, C. 2006, Saying it Differently. A 76 handbook for museums refreshing their display, London, London Museums Hub, On-line στη διεύθυνση: http://www.mlalondon.org.uk/uploads/documents/SayingitdifferentlyA W.pdf Κατσανίκα-Στεφάνου, Λ. 2007, «Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο: η μουσειογραφική πρόταση», ILISSIA 1, 14-25 Lord, B. και Dexter-Lord, G. (eds) 2002, The Manual of Museum Exhibitions, Walnut Creek, Altamira Press Marincola, P. (ed.) 2006, What Makes a Great Exhibition? Philadelphia Center for Arts and Heritage McLean, K. 1993, Planning for People in Museum Exhibitions, Washington, Association of Science-Technology Centers Μούλιου, Μ. και Μπούνια, Α. 1999, «Μουσειακές εκ-θέσεις. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μουσειακή θεωρία και πρακτική», Αρχαιολογία και Τέχνες, 70, 53-58, On-line στη διεύθυνση: www.arxaiologia.gr Τζώρτζη, Κ. 2010, Η Χωρική Αρχιτεκτονική των Μουσείων, Αθήνα, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο ΝY12 Νέες Τεχνολογίες και Μουσεία Υποχρεωτικό Γ Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Δρ. Μ. Ρούσσου Αναπληρώτρια Συντονίστρια: κα. Δ. Δραγώνα Περιεχόμενο Το μάθημα αυτό έχει ως αντικείμενο τη γνωριμία και εξοικείωση των μελλοντικών μουσειολόγων με τις εφαρμογές της ψηφιακής τεχνολογίας στον πολιτισμό. Στα πλαίσια του μαθήματος πραγματοποιείται μια ολοκληρωμένη καταγραφή και παρουσίαση των νέων τεχνολογιών, των μεθοδολογιών και 77 των εφαρμογών τους στον πολιτιστικό και εκπαιδευτικό τομέα. Το μάθημα καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων, τόσο μέσω θεωρητικών διαλέξεων όσο και μέσω μιας πρακτικής εξαμηνιαίας εργασίας που υποστηρίζεται από εργαστηριακά μαθήματα σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η θεωρητική διδασκαλία περιλαμβάνει διαλέξεις στα ακόλουθα θέματα: Το μουσείο ως περιβάλλον πληροφόρησης κι άτυπης εκπαίδευσης και ο ρόλος της τεχνολογίας στον πολιτισμό. Μεθοδολογία ψηφιοποίησης, βασικές αρχές καταγραφής εικόνας, ήχου, βίντεο, τρισδιάστατων αντικειμένων. Μορφότυποι αρχείων και στοιχεία για παρουσίαση σε διαφορετικά μέσα (ανάλυση εικόνων, βίντεο, κ.λπ.). Ψηφιακές βιβλιοθήκες, συλλογών και πρότυπα Βάσεις και "μεταδεδομένα", Δεδομένων, αρχές διαχείριση ταξινόμησης, καταλογογράφησης, αρχειοθέτησης συλλογών. Εισαγωγή στo Διαδίκτυο και τον Παγκόσμιο Ιστό. Διαδικτυακή παρουσία εκθέσεων, συλλογών και μουσείων στο Διαδίκτυο. Το Διαδίκτυο ως μέσο πληροφόρησης αλλά και ως μέσο έκφρασης. Παρουσίαση καινοτόμων παραδειγμάτων από μουσεία με τεράστιες συλλογές, εθνικά μουσεία και μουσεία που δίνουν έμφαση στην εκπαίδευση, τα οποία ψηφιοποιούν τις συλλογές τους για να τις διαθέσουν στο ευρύτερο κοινό. Σχεδιασμός διαδικτυακών εκθέσεων. Σταθμοί πληροφορίας στο μουσείο. Εφαρμογές πολυμέσων και τεχνολογίες ανάπτυξής τους. Θέματα ευχρηστίας κι επικοινωνίας επισκέπτη-τεχνολογίας, η «διεπαφή» και ο «διαφανής» Η/Υ. Εικονική Πραγματικότητα και τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση, εφαρμογές στον πολιτισμό. Η έννοια του εικονικού χώρου (και χρόνου). Το πλανητάριο, κινηματογραφικά θέατρα μεγάλου format, θέατρα εικονικής πραγματικότητας, συστήματα Επαυξημένης Πραγματικότητας και Μεικτής Πραγματικότητας. Παρουσίαση κυριοτέρων μορφών 78 τέχνης που βασίζονται στην τεχνολογία, ζητήματα διαχωρισμού πολιτιστικών χώρων και πάρκων ψυχαγωγίας και ζητήματα αισθητικής που αφορούν στην χρήση νέων τεχνολογιών για την ανάδειξη πολιτιστικού περιεχομένου αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργία. Στα πλαίσια του μαθήματος αναπτύσσεται μια πρακτική εργασία που είναι ομαδική και διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος του εξαμήνου. Κάθε ομάδα πρέπει να επιλέξει μια μουσειακή συλλογή και να υλοποιήσει ένα μέρος ή όλα από τα ακόλουθα: Την ψηφιοποίηση της συλλογής, όπου τα αντικείμενα θα πρέπει να ψηφιοποιηθούν σε διαφορετικές αναλύσεις (π.χ. υψηλή, μεσαία, χαμηλή) και διάφορες μορφές ψηφιακών αρχείων (π.χ. εικόνα, ήχος, βίντεο). Την αρχειοθέτηση της συλλογής σε βάση δεδομένων, όπου θα πρέπει να σχεδιαστούν πεδία έτσι ώστε να προβλέπουν την ποικιλία της εκάστοτε συλλογής και να καταχωρηθούν αντικείμενα διαφορετικού τύπου. Την παρουσίαση της συλλογής σε ιστοχώρο στο Διαδίκτυο τον οποίο θα πρέπει να σχεδιάσει εξ αρχής και να υλοποιήσει κάθε ομάδα εργασίας. Το μάθημα συνοδεύεται από πλούσιο πολυμεσικό υλικό και κάνει εκτενέστατη χρήση της πλατφόρμας της Ηλεκτρονικής Τάξης του ΕΚΠΑ. Στόχοι Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η γνωριμία και εξοικείωση των μελλοντικών μουσειολόγων με ένα ευρύ σύνολο θεμάτων που άπτονται του χώρου της πολιτισμικής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής ενασχόλησής τους με μεθοδολογίες και εργαλεία σχεδιασμού και ανάπτυξης ψηφιακών εφαρμογών πολιτιστικού περιεχομένου. Επιπλέον στόχος είναι η ανάπτυξη της συνεργασίας σε διεπιστημονικές ομάδες για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού διαδικτυακού «μουσείου». 79 Μαθησιακά Αποτελέσματα Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα πρέπει να μπορούν: Να κατανοούν πλήρως τα στάδια που απαρτίζουν το σύνολο της διαδικασίας σχεδιασμού και ανάπτυξης μιας διαδραστικής ψηφιακής εφαρμογής, από το στάδιο καταιγισμού ιδεών μέχρι και την υλοποίησή της εφαρμογής στο Διαδίκτυο. Να κατανοούν τους ρόλους μιας διεπιστημονικής ομάδας και να συνεργάζονται στην ανάπτυξη μιας ιδέας και στη μετάβασή της από το σχεδιασμό στην υλοποίηση. Να γνωρίζουν τις τεχνικές ψηφιοποίησης μιας συλλογής αντικειμένων σε διαφορετικές αναλύσεις (υψηλή, μεσαία και χαμηλή) και διαφορετικές μορφές ψηφιακών αρχείων (π.χ. εικόνα, ήχος, βίντεο). Να γνωρίζουν τις τεχνικές αρχειοθέτησης μιας συλλογής σε βάση δεδομένων, όπου θα πρέπει να σχεδιαστούν πεδία έτσι ώστε να προβλέπουν την ποικιλία της εκάστοτε συλλογής και να καταχωρηθούν αντικείμενα διαφορετικού τύπου. Να κατέχουν, σε βασικό επίπεδο, τα εργαλεία δημιουργίας ιστοσελίδων και ιστοχώρων με τα οποία θα υλοποιήσουν την παρουσίαση μιας συλλογής στο Διαδίκτυο. Να μπορούν να αναλύσουν και να κάνουν κριτική μιας επιστημονικής εργασίας στον χώρο της πολιτισμικής τεχνολογίας, ως προς την επιστημονική ή θεωρητική της αρτιότητα, τη μεθοδολογία, τη σπουδαιότητα και βαρύτητα, τη σχέση της με το θέμα, κ.ά. Να κατανοούν τα ζητήματα και τις προκλήσεις που προκύπτουν από την ένταξη των νέων τεχνολογιών στην πολιτιστική σφαίρα αλλά και τα πλεονεκτήματα που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Να γνωρίζουν πώς να ενημερώνονται για τις τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο του πολιτισμού και της εκπαίδευσης, να διερευνούν βιβλιογραφία, τις πηγές και το πολυμεσικό υλικό στο Διαδίκτυο. 80 τη Ενδεικτική Βιβλιογραφία Ξένη Bearman, D., Trant, J., Starre, J. van der, & Wanning, T. (1996). Introduction to Multimedia in Museums (p. 85). ICOM Committee on Documentation (ICOM/CIDOC), Multimedia Working Group. Dodsworth, Clark Jr. (ed.) 1998. Digital Illusion: Entertaining the Future with High Technology. Addison-Wesley.Druin, A. (ed.). The Design of Children's Technology. Morgan Kaufmann Publishers, Inc. Grinter, R. E., Aoki, P. M., Hurst, A., Szymanski, M. H., Thornton, J. D., & Woodruff, A. 2002. Revisiting the Visit: Understanding How Technology Can Shape the Museum Visit. Computer Supported Collaborative Work (CSCW) (pp. 146-155). New Orleans, USA.ΗooperGreenhill, E. 1999. The Educational Role of the Museum. Routledge. Johnson, St. 1997. Interface Culture. Basic Books. Kalay, Y., Kvan, T., & Affleck, J. (Eds.). (2008). New Heritage: New Media and Cultural Heritage (p. 336). New York: Routledge. Laurel, B. 1993. Computers as Theatre. Addison-Wesley. Murray H. J. 1997. Hamlet on the Holodeck. The MIT Press. NINCH. (2002). The NINCH Guide to Good Practice in the Digital Representation and Management of Cultural Heritage Materials (p. 552). Retrieved from http://www.nyu.edu/its/humanities/ninchguide/ Norman Α. D. 1988. The Design of Everyday Things, Doubleday. Parry, R. (2007). Recoding the Museum: Digital Heritage and the Technologies of Change (p. 176). Routledge. Parry, R. (2010). Museums in a Digital Age. (R. Parry, Ed.)Leicester Readers in Museum Studies (p. 478). Routledge. Peacock, D., & Brownbill, J. (2007). Audiences, Visitors, Users: Reconceptualising Users Of Museum On-line Content and Services. In Proceedings of Museums and the Web 2007, San Francisco, California. 81 Preece, J., Rogers, Y., and Sharp, H. 2002. Interaction Design: beyond human computer interaction. Wiley. Proctor, N., & Tellis, C. (2003). The State Of The Art In Museum Handhelds. In D. Bearman & J. Trant (Eds.), Museums and the Web 2003 (pp. 1–11). Archives & Museum Informatics. Retrieved from http://www.archimuse.com/mw2003/papers/proctor/proctor.html Roussou, M. 2008. The Components of Engagement in Virtual Heritage Environments. In Y. Kalay, T. Kvan, & J. Affleck (Eds.), New Heritage: New Media and Cultural Heritage (pp. 225-241). London and New York: Routledge. Schaller, D. T., Borun, M., Allison-Bunnell, S., & Chambers, M. 2007. One Size Does Not Fit All: Learning Style, Play, and On-line Interactives. In Proceedings of Museums and the Web 2007, San Francisco, California, USA. Tallon, L. and Walker, K. 2008. Digital Technologies and the Museum Experience: Handheld Guides and Other Media. AltaMira Press. Thomas, S. and A. Μintz 1998. The Virtual and the Real: Media in the Museum. American Association of Museums. Weschler, L. 1995. Mr. Wilson's Cabinet of Wonder. Vintage Books. Ελληνική Αρβανίτης, Κ. 2002. Ψηφιακό, Εικονικό, Κυβερνομουσείο ή Δικτυακό μουσείο; Αναζητώντας όρο και ορισμό. Στο ∆ασκαλοπούλου, Σ., Μπούνια, Α., Νικονάνου, Ν. & Μπακογιάννη, Σ. (Επιμ.), Μουσείο, Επικοινωνία και Νέες Τεχνολογίες. Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου, Μυτιλήνη 2002, 1 -192. Μπούνια, A. 2004. Τα Πολυμέσα ως Ερμηνευτικά Εργαλεία στα Ελληνικά Μουσεία: Γενικές Αρχές και Προβληματισμοί. Στο ∆ασκαλοπούλου, Σ., Μπούνια, Α., Νικονάνου, Ν. & Μπακογιάννη, Σ. (Επιμ.), Μουσείο, Επικοινωνία και Νέες Τεχνολογίες. Πρακτικά 1ου 82 Διεθνούς Συνεδρίου, Μυτιλήνη 2002, 17-27. Οικονόμου, Μ. 2004. Νέες Τεχνολογίες και Μουσεία: εργαλείο, τροχοπέδη ή συρμός; Museology - International Scientific Electronic Journal, 1(1). Ρούσσου, Μ. 200 . Ο Ρόλος της Διαδραστικότητας στη Διαμόρφωση της Άτυπης Εκπαιδευτικής Εμπειρίας. Στο Μπούνια, Α., Νικονάνου, Ν. & Οικονόμου, Μ. (Eπιμ.), Η Τεχνολογία στην Υπηρεσία της Πολιτισμικής Κληρονομιάς (pp. 251-261). Αθήνα: Καλειδοσκόπιο. Ρούσσου, Μ. 2006. Οι τάσεις στο χώρο των νέων τεχνολογιών για την έρευνα και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τετράδια Μουσειολογίας, 3, 56-61. Μεταίχμιο. ΝY13 Μουσεία και Επικοινωνία με το Κοινό Υποχρεωτικό Γ Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Αναπλ. καθ. Α. Μπούνια Αναπληρώτρια Συντονίστρια: Α. Νικηφορίδου, Μουσειολόγος Διδάσκοντες: Αναπλ. καθ. Φ. Μπαντιμαρούδης Περιεχόμενο Το μάθημα αυτό έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της επικοινωνίας των μουσείων και συναφών πολιτιστικών οργανισμών, τόσο από θεωρητική όσο και από πρακτική άποψη. Μέσα από την εξέταση των παραγόντων που καθορίζουν την επικοινωνιακή διάσταση πολιτιστικών οργανισμών και την ανάλυση των επικοινωνιακών μέσων και παραμέτρων προσεγγίζεται το ζήτημα της οργάνωσης της επικοινωνιακής πολιτικής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις διαφορετικές ομάδες κοινού και στη σημασία των ερευνών κοινού και της αξιολόγησης για την κατανόησή τους. Επίσης, εξετάζεται η βελτίωση των επικοινωνιακών εφαρμογών και διαδικασιών και παρουσιάζονται συγκεκριμένα παραδείγματα από την 83 πράξη. Τέλος, αναλύεται η σημασία του μάρκετινγκ και των δημοσίων σχέσεων για την επίτευξη των στόχων επικοινωνίας. Στόχοι Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με την έννοια της πολιτιστικής επικοινωνίας, όπως αυτή εφαρμόζεται σε μουσεία και συναφείς πολιτιστικούς οργανισμούς. Επιπλέον, στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις έννοιες του μάρκετινγκ και των δημοσίων σχέσεων για πολιτιστικούς οργανισμούς, αλλά και η αναγνώριση της σημασίας των ερευνών κοινού και άλλων επικοινωνιακών στρατηγικών (σχέση με ΜΜΕ, παραδείγματα επικοινωνίας μεταξύ φορέων, δημιουργία δικτύων, κ.λπ.). Μαθησιακά Αποτελέσματα Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να μπορούν: Να γνωρίζουν διαφορετικές μορφές άμεσης και έμμεσης επικοινωνίας Να αντιλαμβάνονται την ανάγκη προσέγγισης διαφορετικών ομάδων κοινού και τους τρόπους για να το επιτύχουν Να κατανοούν τη συμβολή συγκεκριμένων επικοινωνιακών στρατηγικών στη διαμόρφωση της επικοινωνιακής πολιτικής, αλλά και της γενικότερης εικόνας κάθε πολιτιστικού οργανισμού, Να σχεδιάζουν και να αναπτύσουν συγκεκριμένες μεθόδους μελέτης του κοινού (αξιολόγησης) Να χαράσσουν την επικοινωνιακή πολιτική μουσείων και συναφών πολιτιστικών οργανισμών Ενδεικτική Βιβλιογραφία Diamond, J. 1999, Practical Evaluation Guide: Tools for Museums & Other Informal Educational Settings, Altamira Press. Falk, H.J. 2009, Identity and the Museum Visitor Experience, Walnut 84 Creek, California, Left Coast Press. Hooper-Greenhill, E. 1999, The Educational Role of the Museum, Routledge. London. Kotler N., Kotler, W. και Kotler, P. 200 , «Δημιουργώντας νέους επισκέπτες και επιτυγχάνοντας οικονομική βιωσιμότητα στην εποχή του μάρκετινγκ των μουσείων», Τετράδια Μουσειολογίας 5, 21-32 Kotler, P. & Kotler, N. 1998, Museum Strategy and Marketing: Designing missions, building audiences, generating revenue and resources, Jossey-Bass. Lang, C., Reeve, J. και Woollard, V. (eds), 2006. The Responsive Museum: Working with Audiences in the Twenty-first Century, Ashgate Publishing, Hampshire, Burlington, Δασκαλοπούλου, Συνεδρίου Σ. κ.ά (επιμ.) Μουσειολογίας: 2004. Μουσείο, Πρακτικά Α΄Διεθνούς Επικοινωνία και Νέες Τεχνολογίες, Tμήμα Πολιτισμικής Tεχνολογίας και Eπικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Aιγαίου, Mυτιλήνη 1.5-2.6.2002, Μυτιλήνη: Μπαντιμαρούδης, Φ. «Μουσείο και δημόσιες σχέσεις», 29-36. Νικονάνου, Ν. «Η οργάνωση της επικοινωνιακής πολιτικής ενός σύγχρονου μουσείου και ο ρόλος της μουσειοπαιδαγωγικής», 77-92. Μπαντιμαρούδης, Φ. 2011, Πολιτισμική Επικοινωνία, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Τετράδια Μουσειολογίας 5 (Διοίκηση/ Μάρκετινγκ), 200 , Καλειδοσκόπιο, Αθήνα. Τετράδια Μουσειολογίας 6 (Αξιολόγηση), 2009, Καλειδοσκόπιο, Αθήνα. 85 ΝY14 Διαχείριση Κινδύνων και Προληπτική Συντήρηση Συλλογών και Μνημείων Υποχρεωτικό Γ Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονιστής μαθήματος: Καθ. Β. Λαμπρόπουλος Αναπληρωτής Συντονιστής: Καθ. Γ. Παναγιάρης Διδάσκοντες: Καθηγήτρια Εφαρμογών Μ. Παπαδημητρίου, Συντηρήτρια, Ν. Ανδρουτσόπουλος, Συντηρητής-Μουσειολόγος Περιεχόμενο 1. Διαχείριση του μουσειακού περιβάλλοντος. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: εβδομάδες. α. Διαχείριση περιβαλλοντικών παραμέτρων μουσείου ή μνημείου: Υγρασία, θερμοκρασία, ακτινοβολίες, ατμοσφαιρική ρύπανση, δονήσεις. Όργανα μέτρησης των περιβαλλοντικών αυτών παραμέτρων. β. Ανθρώπινη δραστηριότητα. γ. Φυσικές καταστροφές - πρόγραμμα δράσης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (σεισμοί, φωτιά, πλημμύρες). Ορισμός των γενικών αρχών και κανόνων της συντήρησης Αντικειμένων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της ρύθμισης του περιβάλλοντος αυτών. Στρατηγικές οργάνωσης και μεθοδολογία των ενεργειών για αυτή τη ρύθμιση. 2. Μεθοδολογία αποθήκευσης, μεταφοράς, μετακίνησης και διαχείρισης κινδύνων μιας συλλογής. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 5 εβδομάδες. α. Εισαγωγή - υλικά έκθεσης, αποθήκευσης, συσκευασίας, στήριξης και 86 ανάρτησης αντικειμένων. β. Διαχείριση μιας συλλογής κατά τη διάρκεια μεταφοράς και μετακίνησης. γ. Μελέτη και σχεδιασμός μεθόδων αποθήκευσης μιας συλλογής. δ. Μελέτη και σχεδιασμός μεθόδων συσκευασίας για μεταφορά μιας συλλογής. ε. Μέθοδοι ανάλυσης και διαχείρισης των κινδύνων μιας συλλογής. Στόχοι Το μάθημα ‘‘Διαχείριση Κινδύνων και Προληπτική Συντήρηση Συλλογών και Μνημείων’’ στοχεύει αρχικά στην κατανόηση, εκμάθηση και έλεγχο, όλων εκείνων των παραγόντων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το περιβάλλον ενός Μνημείου, Αρχαιολογικού Ευρήματος και Έργου Τέχνης, την μελέτη του τρόπου και των συνθηκών δράσης τους, καθώς και την αναγνώριση του αποτελέσματός τους πάνω στα πολιτιστικά αγαθά. Συγχρόνως στοχεύει στην ολοκληρωμένη κατανόηση και εκμάθηση των αρχών και τομέων των ζητημάτων αποθήκευσης, μεταφοράς και διαχείρισης κινδύνων των Αντικειμένων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Επιπλέον αποσκοπεί στην εκμάθηση τεχνικών επισκόπησης, καταγραφής, ερμηνείας δεδομένων και μεθόδων σχεδιασμού - προγραμματισμού, με σκοπό την ανάλυση των συνθηκών διατήρησης και την εφαρμογή μέτρων ρύθμισης του άμεσου και έμμεσου περιβάλλοντος στα πολιτιστικά αγαθά, συλλογές μουσείων, βιβλιοθήκες και αρχεία, αρχαιολογικά ευρήματα και ακίνητη πολιτιστική κληρονομιά. Μαθησιακά Αποτελέσματα Το μάθημα ‘‘Διαχείριση Κινδύνων και Προληπτική Συντήρηση Συλλογών και Μνημείων’’ αποσκοπεί αρχικά στην εκμάθηση όλων εκείνων των παραγόντων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το περιβάλλον ενός Μνημείου, Αρχαιολογικού Ευρήματος και Έργου Τέχνης, την μελέτη του τρόπου και των συνθηκών δράσης τους, καθώς και την αναγνώριση του 87 αποτελέσματός τους πάνω στα πολιτιστικά αγαθά. Επίσης αποσκοπεί στην εκμάθηση των αρχών και τομέων των ζητημάτων αποθήκευσης, μεταφοράς και διαχείρισης κινδύνων των Αντικειμένων της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Επιπλέον αποσκοπεί στην εκμάθηση τεχνικών επισκόπησης, καταγραφής, ερμηνείας δεδομένων και μεθόδων σχεδιασμού προγραμματισμού, με σκοπό την ανάλυση των συνθηκών διατήρησης και την εφαρμογή μέτρων ρύθμισης του άμεσου και έμμεσου περιβάλλοντος στα πολιτιστικά αγαθά, συλλογές μουσείων, βιβλιοθήκες και αρχεία, αρχαιολογικά ευρήματα και ακίνητη πολιτιστική κληρονομιά. Ενδεικτική Βιβλιογραφία ΕΛΛΗΝΙΚΗ Γεντεκάκη Ι., Ατμοσφαιρική Ρύπανση, επιπτώσεις, έλεγχος και εναλλακτικές τεχνολογίες, Εκδ. Κλειδάριθμος, Αθήνα 2010. Λαμπρόπουλου .N., Περιβάλλον Mνημείων, Mουσείων και Aρχαιολογικών Xώρων, Αθήνα, 2004. Τσελέντη Α., Σύγχρονη Σεισμολογία, τόμος Α', Εκδ. Παπασωτηρίου, Αθήνα 1997. Τσελέντη Α., Σύγχρονη Σεισμολογία, τόμος Β', Εκδ. Παπασωτηρίου, Αθήνα 1997. ΔΙΕΘΝΗΣ Baer N. and Banks P., Indoor air pollution: effects on cultural historical materials, Ed. by Simon Knell. Care of Collections. Ed. Routledge, p. 135 - 145, 1997. Camuffo D., Microclimate for cultural heritage, Ed. Elsevier, 1998. Cassar M., "Choosing and using silica gel for localized protection in museums, Environmental Monitoring and Control", SSCR, p. 47 52, 1989. Reading A., Air-Conditioning, Energy Efficiency and Environmental 88 Control. In: Museum Environment Energy, Editor May Cassar, London HMSO, p. 39 - 46, 1994. Stolow N., Conservation and Exhibitions, Ed. Butterworths, 1986. Thomson G., The Museum Environment, Ed. Butterworth Heinemann, 1986. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Διδάσκουσα: Λέκτ. Μ. Δημάκη–Ζώρα Οι φοιτητές κατά παρακολουθήσουν το Α΄ εισαγωγικό Συγγραφής Εργασιών εξάμηνο σπουδών Σεμινάριο υποχρεούνται Μεθοδολογίας Έρευνας να και ωρών. Σκοπός του εισαγωγικού σεμιναρίου είναι να εισαγάγει τους/τις φοιτητές/τριες στις βασικές αρχές της μεθοδολογίας της έρευνας, ερμηνείας των ευρημάτων και συγγραφής κατά την εκπόνηση μιας μελέτης. Στόχοι του σεμιναρίου είναι οι φοιτητές/-τριες να: • Γνωρίσουν τα στάδια της ερευνητικής διαδικασίας. • Αποκτήσουν γνώσεις σε πρακτικά θέματα, όπως η διερεύνηση της βιβλιογραφίας ή η συγγραφή ενός ερευνητικού άρθρου. • να είναι ικανοί να ανταποκριθούν άμεσα στα ερευνητικά προβλήματα που θα ανακύψουν κατά την εκπόνηση των εργασιών. Περιεχόμενα του Σεμιναρίου 1η ενότητα: εισαγωγή 1.1: Σκοπός και προγραμματισμός της έρευνας Επιλογή θέματος Επισήμανση και οργάνωση της βιβλιογραφίας Συγκέντρωση υλικού 89 Οργάνωση του υλικού Επανεξέταση και περιορισμός του θέματος υπό το φως των νέων στοιχείων 1.2: Έμφαση στη βιβλιογραφική έρευνα Έρευνα σε βιβλιοθήκες Αποδελτίωση Κατάταξη δελτίων και υλικού Με κριτήριο το συγγραφέα Με κριτήριο το θέμα Βιβλιογραφικά παραθέματα Σχετικοί κανόνες Παραπομπές και Υποσημειώσεις Βιβλιογραφία 2η ενότητα: σύνθεση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας Σύνθεση με βάση το υπάρχον υλικό Γλωσσικές και υφολογικές παρατηρήσεις Χαρακτηριστικά δοκιμιακού λόγου Χρήση σημείων στίξης Καλλιέπεια 90 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΝE01 Θεωρητικές Επιστήμες και Μουσεία. Αρχαιολογία, Ιστορία, Ιστορία της Τέχνης, Λαογραφία, Εθνολογία, Αρχεία Επιλογής Β Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια: Αναπλ. Καθ. Μ. Ευθυμίου Αναπληρωτής Συντονιστής: Λεκτ. Στ. Κατάκης Διδάσκοντες: Επίκ. καθ. Σ. Μεργιαλή-Σαχά, Επίκ. καθ. Δ. Παυλόπουλος, Αικ. Καμηλάκη, Διευθύντρια Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Περιεχόμενο Κατά την διάρκεια των διαλέξεων του μαθήματος αυτού οι κ.κ.φοιτητές και φοιτήτριες θα έλθουν σε μία πρώτη επαφή με τις μεγάλες παραμέτρους βασικών περιοχών της αρχαιογνωσίας (Αρχαιολογία, Ιστορία, Αρχειονομία, Ιστορία της Τέχνης, Λαογραφία). Σε συνδυασμό με τις διαλέξεις αυτές, οι κκ.φοιτητές και φοιτήτριες θα επισκεφθούν ανάλογους χώρους και Μουσεία όπου, με την βοήθεια των ειδικών, θα εμπλουτίσουν τους προβληματισμούς τους για την συναρπαστική σχέση της γνώσης των παραπάνω πεδίων με τους χώρους παραγωγής, προβολής και εφαρμογής της. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Οι επίσημοι Οδηγοί των Μουσείων που θα επισκεφθούν οι φοιτητές. Οικονόμου Μαρία, Μουσείο: Αποθήκη ή ζωντανός οργανισμός; Μουσειολογικοί προβληματισμοί και ζητήματα, Αθήνα 200 . Μπούνια Αλεξάνδρα, Στα παρασκήνια του μουσείου. Η διαχείριση των μουσειακών συλλογών, Αθήνα 2009. Νάκου Ειρήνη, Μουσεία, ιστορίες και ιστορία, Αθήνα 2009. Παπαδόπουλος Παναγιώτης Σ., Το μουσείο και οι χώροι του εν δυνάμει, Αθήνα 2010. 91 Σαλή-Παπασαλή Τέση, Μουσειολογία. Βασικές αρχές έκθεσης μουσειακών συλλογών: Παρουσίαση και ερμηνεία, φωτισμός, υποτιτλισμός, σήμανση, Αθήνα 2006. Σαλή-Παπασαλή Τέση, Μουσειολογία. Βασικές αρχές τήρησης μουσειακών συλλογών: Αποθήκευση, ασφάλεια και προστασία, συντήρηση, τεκμηρίωση, χειρισμός, Αθήνα 2006. Δ΄ Τομέας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, Διαλέξεις και μελέτες για τις πολιτισμικές σπουδές και τις εικαστικές τέχνες. Επιστημονική ημερίδα., Θεσσαλονίκη 2012. ΝΕ02 Θετικές Επιστήμες και Μουσεία: Γεωλογία, Παλαιοντολογία, Φυσική Ιστορία, Τεχνικός Πολιτισμός Επιλογής Β Εξαμήνου Πιστωτικές μονάδες: 6 Συντονίστρια μαθήματος: Αναπλ. καθ. Χ. Ντρίνια Αναπληρωτής Συντονιστής: Αναπλ. καθ. Τ. Λεγάκις Διδάσκοντες: Καθ. Αθ. Κατερινόπουλος, Επίκ. καθ. Χρ. Συμεωνίδης, Καθ. Θ. Πίτσιος Περιεχόμενο Οι βασικές ενότητες του μαθήματος είναι: Ο ρόλος και η λειτουργία των Μουσείων Θετικών Επιστημών και Φυσικής Ιστορίας Μουσεία Θετικών Επιστημών και Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών Παρουσίαση και Επίσκεψη στα παρακάτω Μουσεία Μουσείο Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας Ζωολογικό Μουσείο 92 του Βοτανικό Μουσείο Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας Πλανητάριο Ευγενιδείου Οικολογικά και περιβαλλοντικά ζωντανά μουσεία. Ορυκτολογικό Μουσείο Ανθρωπολογικό Μουσείο Γεωπάρκα και Γεωλογική Κληρονομιά Στόχος Στόχος του μαθήματος είναι η εξειδίκευση των μεταπτυχιακών φοιτητών: α) σε θέματα που αφορούν στη διάσωση, φύλαξη, τεκμηρίωση και προβολή της τεχνολογικής και φυσικής κληρονομιάς και β) σε θέματα ανάδειξης της πολιτισμικής προέλευσης και πολιτιστικής διάστασης των Φυσικών Επιστημών. Γ) η προώθηση - διάδοση των επιστημονικών πληροφοριών που εμπεριέχουν τα Μουσεία Φυσικών – Θετικών Επιστημών Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές θα έρθουν σε επαφή και θα εξοικειωθούν σε θέματα που αφορούν στην οργάνωση των μουσείων θετικών επιστημών, στους χώρους, στα εκθέματα τους, διατήρηση και συντήρηση, τεκμηρίωση, εκπαίδευση και επιμόρφωση, έρευνα. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Elis, N.V. (1996 ed.): An introduction to the geological conservation review (Bowen, D.Q., Campell, S., Knill, J.L., McKirdy, A., p., Prosser, C., D., Vincent, M.A., Wilson, R.C.L.), Joint Nature 93 Conservation Committee. Gray, M. (2004): Geodiversity, valuing and conserving abiotic nature, John Wiley and sons Ltd. Ελληνική Ομοσπονδία Σωματείων Φίλων των Μουσείων (200 ), Οι νέες τεχνολογίες στα Μουσεία, σύγχρονες τάσεις και αντιλήψεις. Πρακτικά ημερίδας, Αθήνα Κόκοτας Π. & Πλακίτση Κ. (επιμ..) (2005), Μουσειοπαιδαγωγική και Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Θεωρία και πράξη: Διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση, εκδ. Πατάκη:Αθήνα Κολιόπουλος Δ. (2005), Η διδακτική προσέγγιση του μουσείου φυσικών επιστημών, εκδ. Μεταίχμιο:Αθήνα Cato P.S. & C. Jones (1991) Natural History Museums. Directions for growth. Texas Tech University Press. Davis P. (1996). Museums and the Natural Environment. The Role of Natural History Museums in Biological Conservation . Leicester University Press. Asma S. T. (2008). Stuffed Animals and Pickled Heads. The Culture and Evolution of Natural History Museums. Oxford University Press. Pearce S. (1996). Exploring Science in Museums. Athlone Press. Butler S. (1992). Science and Technology Museums. Leicester University Press. Yorath John (1995). Learning about Science and Technology in Museums. South Eastern 94 Museums Service. ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Ονοματεπώνυμο Μάθημα Αντζουλάτου- Συγκρότηση, Ρετσίλα Ευ. Επιμέλεια και Καθηγήτρια Τεκμηρίωση Διαπολιτισμικών Συλλογών και Σπουδών Συνόλων/ Μελέτες Τμήμα Ιστορίας- Ειδικών Αρχαιολογίας και Περιπτώσεων Διαχείρισης Μουσείων e-mail [email protected] Τηλέφωνο 2107791236 Πολιτισμικών Αγαθών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Γκαζή Α. Τεχνικές Σύνταξης Λέκτ. Τμήμα Μουσειολογικής Επικοινωνίας, και Μέσων και Μουσειογραφικής Πολιτισμού Πάντειο Μελέτης [email protected] Πανεπιστήμιο Δερμιτζάκης Μ. Ομότ.-Επίτ. Καθηγητής Μελέτες Ειδικών [email protected] 2107274086 Περιπτώσεων 2107274174 Μουσείων Fax: 21072741888 Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ* Δραγώνα Δ. Επιμελήτρια, Νέες Τεχνολογίες και Μουσεία Συνεργάτιδα ΕΜΣΤ Ευθυμίου Μ. Θεωρητικές Αναπλ. Καθηγήτρια Επιστήμες και Τμήμα Ιστορίας- Μουσεία: [email protected] 95 2107277411 Αρχαιολογίας Αρχαιολογία, ΕΚΠΑ Ιστορία της Τέχνης, ΛαογραφίαΕθνολογία, Αρχεία Ζούνης Π. Διοίκηση και [email protected] Δρ. Οικονομική [email protected] Επιχειρηματικής Διαχείριση Χορηγίας Πολιτισμικών 2103688917 Οργανισμών Κανελλόπουλος Αρχιτεκτονικός Χρ. Προγραμματισμός. Λέκτ. Τμήμα Τρόποι Ανάδειξης Ιστορίας & Μουσείων και Αρχαιολογίας Μνημείων [email protected] ΕΚΠΑ Κατάκης Στ. Θεωρητικές Λέκτ. Τμήμα Επιστήμες και Ιστορίας & Μουσεία: Αρχαιολογίας Αρχαιολογία, ΕΚΠΑ Ιστορία της [email protected] 2107277817 [email protected] 2107274124 [email protected] 2105385251 Τέχνης, ΛαογραφίαΕθνολογία, Αρχεία Κατερινόπουλος Α. Μνημεία και Καθηγητής Μουσειακά Τμήμα Γεωλογίας & Αντικείμενα. Γεωπεριβάλλοντος Παράγοντες και ΕΚΠΑ Διεργασίεςι Φθοράς Κυριάκη- Μάνεση Συγκρότηση, Δάφνη Επιμέλεια και Αναπλ. Τεκμηρίωση Καθηγήτρια, ΤΕΙ Συλλογών και Αθήνας Συνόλων 96 Λαμπρόπουλος Β. Διαχείριση Καθηγητής Κινδύνων και Τμήμα ΣΑΕΤ** ΤΕΙ Προληπτική Αθήνας Συντήρηση [email protected] 2102133043 [email protected] 2107274372 [email protected] 6947804192 Συλλογών και Μνημείων/ Μνημεία και Μουσειακά Αντικείμενα. Υλικά και Τεχνολογία Κατασκευής Λεγάκις Τ. Θετικές Επιστήμες Επίκ. Καθηγητής και Μουσεία. Τμήμα Βιολογίας Γεωλογία, ΕΚΠΑ Παλαιοντολογία, Φυσική Ιστορία, Τεχνικός Πολιτισμός Μούλιου Μ. Ιστορία & Θεωρία Δρ. Μουσειολογίας Μουσείων ΥΠΠΟΤ Δ/νση Μουσείων Μπολέτης Κων. Αρχιτεκτονικός Αρχιτέκτων- Προγραμματισμός. Μηχανικός Τρόποι Ανάδειξης Μουσείων και Μνημείων Μπούνια Αλ. Μουσεία και Αναπλ. Καθηγήτρια Επικοινωνία με το Τμήμα Πολιτισμικής Κοινό [email protected] Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νικηφορίδου Α. Μουσεία και Μουσειολόγος Επικοινωνία με το [email protected] 2109373518 [email protected] 2107274394 Κοινό Ντρίνια Χ. Θετικές Επιστήμες 97 Αναπλ. καθηγήτρια και Μουσεία: Τμήμα Γεωλογίας- Γεωλογία, Γεωπεριβάλλοντος Παλαιοντολογία, ΕΚΠΑ Φυσική Ιστορία, Τεχνικός Πολιτισμός Παλαιοκρασσά Λ. Ελληνικό και Καθηγήτρια Διεθνές Δίκαιο για Τμήμα Ιστορίας- την Προστασία Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ Περιβάλλοντος και [email protected] 2107277427 [email protected] 2105385406 [email protected] 2107277401 των Πολιτισμικών Αγαθών. Θεσμοί Πολιτιστικής Διαχείρισης. Πολιτιστική Πολιτική και Διπλωματία Παναγιάρης Γ. Μνημεία και Καθηγητής Μουσειακά Τμήμα ΣΑΕΤ, ΤΕΙ Αντικείμενα. Αθήνας Παράγοντες και Διεργασίες Φθοράς/ Διαχείριση Κινδύνων και Προληπτική Συντήρηση Συλλογών και Μνημείων Παπαδάτος Ι. Ελληνικό και Λέκτ. Τμήμα Διεθνές Δίκαιο για Ιστορίας & την Προστασία Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ Περιβάλλοντος και των Πολιτισμικών Αγαθών. Θεσμοί Πολιτιστικής 98 Διαχείρισης. Πολιτιστική Πολιτική και Διπλωματία Ρούσσου Μ. Νέες Τεχνολογίες Δρ. Επιστήμης και Μουσεία [email protected] 6977325456 Υπολογιστών, MFA Καλών Τεχνών, MSc Ηλεκτ. Μηχ. & Επιστήμης Η/Υ Διευθύνουσα makebelieve design & consulting Σαλή-Παπασαλή T. Σχεδιασμός και Καθηγήτρια Οργάνωση Μουσειολογίας Μουσειακού Τμήμα Χώρου [email protected] 2106233370 [email protected] 2107274213 Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας & Μουσειολογίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο Σταματάκης Μ. Μνημεία και Καθηγητής Μουσειακά Τμήμα Γεωλογίας & Αντικείμενα. Υλικά Γεωπεριβάλλοντος και Τεχνολογία ΕΚΠΑ Κατασκευής Τζώρτζη Κ. Ιστορία & Θεωρία Δρ. Μουσειολογίας Μουσείων/ Δ/νση Μουσείων, Σχεδιασμός και ΥΠΠΟΤ - Οργάνωση Διδάσκουσα στο Μουσειακού Ελληνικό Ανοιχτό Χώρου [email protected] Παν/μιο (ΔΠΜ) και στο Παν/μιο Θεσσαλίας (ΙΑΚΑ) Φέρμελη Γ. Μουσειακή [email protected] 99 2107274280 Επιστημονικός Εκπαίδευση Συνεργάτης του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Φιλιππουπολίτη Α. Μουσειακή Λέκτορας Εκπαίδευση [email protected] 6979070560 2103689201 Παιδαγωγικά και Μουσειακή Εκπαίδευση Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Φωτόπουλος Π. Διοίκηση και [email protected], Διδάκτωρ Οικονομική [email protected] Γενικός Διευθυντής Διαχείριση Προσωπικού και Πολιτισμικών Δημοσίων Σχέσεων Οργανισμών ΕΚΠΑ 100 INFORMATION ABOUT THE MUSEUM STUDIES COURSE Established in 2003, the Museum Studies Course is a two year interdisciplinary postgraduate program between the Department of History and Archaeology and the Department of Geology and Geoenvironment of the University of Athens, in collaboration with the Department of Conservation of Antiquities and Works of Art of the Technological Educational Institution of Athens. Aim of the Course The aim of the course is to provide academic and professional training to those, who wish to be professionally employed in a museum. Furthermore, it addresses people who wish to develop their skills in museum field, increase their professional effectiveness and widen their personal horizons. Consequently, the program intends to train students in a basic range of skills including all areas of current museum practice. Courses in the museum studies program are offered as a specialization that is necessary for those working in a museum and can be acquired only by those who already have a first degree in pure or exact sciences. Its purpose is to concentrate on all types of collections of natural and cultural heritage. An administrative Board consisting of members of the participating departments of UOA and TEI.A administers the program. Administrative Board L. Palaiokrassa Director of the Museum Studies Postgraduate Course Professor, National and Kapodistrian University of Athens, 101 Department of History & Archaeology [email protected] Ath. Katerinopoulos Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Department of Geology & Geoenvironment [email protected] M. Stamatakis Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Department of Geology & Geoenvironment [email protected] N. Giantsi Assist. Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Department of History & Archaeology [email protected] I. Papadatos Lecturer, National and Kapodistrian University of Athens, Department of History & Archaeology [email protected] Ch. Ntrinia Assoc. Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Department of Department of Geology & Geoenvironment [email protected] 102 Th. Avaritsiotis Professor, Department of Conservation of Antiquities and Works of Art at the Technological Educational Institute of Athens [email protected] G. Panagiaris Professor, Department of Conservation of Antiquities and Works of Art at the Technological Educational Institute of Athens [email protected] V. Lampropoulos Professor, Department of Conservation of Antiquities and Works of Art at the Technological Educational Institute of Athens [email protected] Students’ Supervisor: M. D. Dermitzakis Hon.-Emer Professor, National and Kapodistrian University of Athens, Department of Geology & Geoenvironment [email protected] Program Requirements The Master of Arts in Museum Studies is a two-year program of full-time study and is taught in Greek. Students come from a variety of backgrounds and are encouraged to work with a range of media. Τhe entry requirements are: a second class Honours Degree from a Greek University, a degree from a Technological Institution or an overseas qualification of an equivalent standard. Please note that students that hold an EU- degree are required to submit upon application a recognition of their degree which can be requested by Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. (Hellenic 103 NARIC). Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. is an organization supervised by the Hellenic Ministry of Education and it is responsible for the recognition of university or technological degrees that are awarded by foreign Higher Education Institutions (H.E.I.) This procedure can take several months. In order to be admitted to the program, candidates for the museum studies program must submit: a) A completed application form b) Τwo references c) A transcript of your studies to date Only complete applications will be considered. In particular, the duration of the program is 4 semesters (3 semesters of lectures and 1 for the dissertation). The postgraduate program will award a Master of Arts in Museum Studies.To provide this balanced background, the degree program has three basic components: a core curriculum that includes 14 core modules and 1 optional course to complete an internship in the 3rd semester to hand in a dissertation on a particular area of interest in the 4 th semester, as well as to sit an oral examination Assessment procedure is based on written work in the form of a series of essays for each course. Number of students/teaching staff The number of students, who will attend the Museum Studies course, will be limited to 15. The teaching staff will comprise lecturers from the three participating departments, as well as other visiting lecturers from Greece and abroad. 104 Internship Through internships, students put their classroom knowledge into practice in a museum or related institution. The internship usually begins after the first year of course work, during the 3d semester. Students are required to complete 20 visits to the related institution and to complete a project, clearly specified. Courses 1ST SEMESTER: History and Theory of Museums Greek and European Law concerning Cultural Heritage Organization and Design of Museum Space Monuments and Museum Objects. Properties of Materials and their Construction Procedures Management οf Cultural Organizations 2ND SEMESTER Collections Management Architectural Planning. Styles of Monuments and Museum Presentation. Monuments and Museum Objects. Factors and agents of deterioration Museum Education Option* 3RD SEMESTER Case studies: Students apply their knowledge doing their internship in a museum. Techniques and skills in creating a museological project Museums and New Technologies 105 Museums and their communication with the public Risk Management and Preventive Conservation for Monuments and Collections *List of Option Courses: Humanities and Museums: Archaeology, History, Art History, Ethnology, Archives Science and Museums: Geology, Palaeontology, Natural History, Technical Culture 4TH SEMESTER: As the fulfilment of the Master of Arts in Museum Studies, students submit thesis, based on material studied that would contribute to the advancement of museology and museum techniques. The thesis will be carried out under the guidance of a supervisory committee. Career Opportunities Graduates of the Master of Arts in Museum Studies program have found professional employment with a variety of agencies from the Ministry of Culture, private museums, and cultural organizations to archives. Altogether, the museum studies program is designed to help prepare students to take advantage of the great opportunities in museum field. Other Events Additional Courses Special courses in broad areas of interest such as history of art, theatre, heritage management, and cinema are periodically offered with the scope that the students of the course should become acquainted with theoretical approaches, methodologies and concepts of different 106 subjects, which are not core subjects for museums but do influence the development of various types of museums. Lectures Furthermore, up to now the program has organised five series of lectures in selected topics in order to offer the opportunity to keep the program update with new developments and trends in the museum world as well as with other subjects related to museum practice. Exhibition Group Project To balance theory with practice, the students learn how to produce and manipulate special topics in the museum field. In this spirit, students are encouraged, before completing the course, to conceptualize and develop an exhibition with emphasis on a specific subject. Excursions-Museum Visits A major scope of our program is to feature opportunities for our graduates to attend special behind-the –scenes tours of museums and periodic exhibitions. In addition to academic study, we also offer regular visits to museums in Athens as well as around the country, which provide stimulating opportunities to explore contemporary practice. Summer Schools With emphasis on professional development for both people working in museums or students of museums studies or graduates in similar scientific fields, who wish to increase or update their knowledge and skills in a particular area, the postgraduate course has decided to deliver a series of lectures on a specific subject in the form of summer school course. The first Summer School of the the postgraduate course of museum 107 studies of the University of Athens in collaboration with the Technological Institute of Athens was held in the village of Vrissa in Lesvos, on August 2006. The scope of this summer school, concerning «Geological and Palaeontological Heritage: Retrieval, Conservation, Management and Display», the theme was to fire people’s understanding and appreciation of geology, in an interdisciplinary manner, by delivering a number of lectures on the subjects related to natural heritage and modern museum theory and practice. Editions The postgraduate course of museum studies has been publishing, since 2003, the journal The Museum, which aims at highlighting in an interdisciplinary approach, different aspects of museum activities. The Research Centre of Museum Studies The Research Centre of Museum Studies was established in 2007 in response to the growing need for research and rapid distribution, circulation, and delivery of cultural experience. Research projects are initiated in a variety of ways, including applying for research grants, direct commissioning and responding to invitations by specific institutions and agencies. For more information on the Museum Studies Program, contact: Secretary of the postgraduate course of Museum Studies New Building of Mathematics University Campus 157 84 Athens, Greece Τel: ++30 2107276499–2107276434 Fax: 2107276465 e-mail: [email protected] Visit the web site: www.museum-studies.uoa.gr 108
© Copyright 2024 Paperzz
