Έννοια ομαδικών παιχνιδιών-Ωφέλειες

ΣΜΗΜΑ Αp5
ΣΟ ΟΜΑΓΙΚΟ ΠΑΙΥΝΙΓΙ Ω΢ ΜΔ΢Ο ΔΚΦΡΑ΢Η΢ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ΢ ΢ΤΝΔΡΓΑ΢ΙΑ΢
ΔΝΝΟΙΑ ΟΜΑΓΙΚΩΝ ΠΑΙΥΝΙΓΙΩΝ – ΩΦΔΛΔΙΔ΢ - ΢ΤΝΔΡΓΑΣΙΚΟΣΗΣΑ
΢ΥΟΛΗΚΟ ΔΣΟ΢
ΤΠΔΤΘΤΝΟΗ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢
2011-2012
ΑΛΔΞΗΑΓΟΤ ΑΡΓΤΡΖ ΠΔ11
Α΄ΣΔΣΡΑΜΖΝΟ
ΑΛΔΞΑΝΓΡΗΓΟΤ ΠΑΡΘΔΝΑ ΠΔ 18.33
Ζ ΟΜΑΓΑ ΜΑ΢
1. ΛΗΧΡΑ΢ ΑΓΓΔΛΟ΢
2. ΢ΓΡΑΒΗΚΛΖ ΔΤΑΓΓΔΛΗΑ
3. ΣΕΔΛΔΠΖ΢ ΖΛΗΑ΢
4. ΣΕΗΟΜΑΛΟΤ ΑΓΓΔΛΗΚΖ
1
5. ΥΑΣΕΖΑΒΡΑΜΗΓΖ΢
Σν ΢ΤΜΒΟΛΑΙΟ καο
΢ήµεξα 2/11/2011 ζηα πιαίζηα ηνπ µαζήµαηνο εξεπλεηηθέο εξγαζίεο (project)
αλαιαµβάλνπµε ηε δηεμαγσγή ηεο εξεπλεηηθήο εξγαζίαο µε ηίηιν:
“οµαδικά παισνίδια ωρ µέζο έκθπαζερ και ανάπηςξερ ηερ ζςνεπγαζίαρ”.
Ύζηεξα από ζπδήηεζε
ΑΠΟΦΑ΢Ι΢ΑΜΔ
1.Να ηεξνύκε ηνπο θαλόλεο ζπλεξγαζίαο
2.Σελ ηζνκεξή θαηαλνκή εξγαζηώλ
3.Να ιέκε ηελ γλώκε καο όλοι
4.Να δερόκαζηε ηηο απόςεηο όισλ ρσξίο αξλεηηθά ζρόιηα
5.Να εθαξκόδνπκε ηελ γλώκε ηεο πιεηνςεθίαο
6.Να δηεθπεξαηώλεη ν θαζέλαο ην θνκκάηη ηεο εξγαζίαο πνπ ηνπ αλαηέζεθε
Ζ νκάδα καο έρεη ππόζεκα
«ΔΝΝΟΙΑ ΟΜΑΓΙΚΩΝ ΠΑΙΥΝΙΓΙΩΝ – ΩΦΔΛΔΙΔ΢ -΢ΤΝΔΡΓΑ΢ΙΑ»
Αθνύ δηαβάζηεθε ην θείκελν ζπκθσλήζεθε θαη ππνγξάθηεθε από όινπο
2
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ
1.ΠΡΟΛΟΓΟ΢
2.ΠΔΡΗΛΖΦΖ
3.ΔΗ΢ΑΓΧΓΖ
4.ΠΛΑΗ΢ΗΟ
4.1. ΠΑΗΓΗ ΚΑΗ ΠΑΗΥΝΗΓΗ
4.2.ΟΜΑΓΗΚΟ ΠΑΗΥΝΗΓΗ ΚΑΗ ΟΗ ΧΦΔΛΔΗΔ΢ ΣΟΤ
4.3.΢ΣΟΥΟ΢ ΣΖ΢ ΠΑΡΟΤ΢Α΢ ΔΡΔΤΝΑ΢
5.ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ
5.1.ΓΔΗΓΜΑΣΟΛΖΦΗΑ
5.2.ΓΗΑΓΗΚΑ΢ΗΑ
6.ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ
7.΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ
8.ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ
9.ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ
3
1.ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Tν παηρλίδη, θαηά θνηλή παξαδνρή είλαη έλαο βαζηθόο παξάγνληαο γηα ηελ ςπρνζσκαηηθή
αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ θαη ζπλεπώο, ν ξόινο θαη ε ζέζε ηνπ ζηε δσή ηνπ παηδηνύ θαη ηνπ εθήβνπ
είλαη πνιύ ζνβαξό θαη επίθαηξν δήηεκα.
Σν παηρλίδη ζπλαξπάδεη θαη δηεγείξεη ην παηδί. Σο παισνίδι αποηελεί ηο ζςνδεηικό κπίκο
ανάμεζα ζηο παιδί και ηο πεπιβάλλον, ελώ είλαη έλα από ηα πην θαηάιιεια κέζα επηθνηλσλίαο ηνπ
παηδηνύ κε ελήιηθεο ή άιια παηδηά, ζπκβάιινληαο ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ θαη εληζρύνληαο ην
ζπλαηζζεκαηηθό ηνπ θόζκν. Ζ ραξά, ε ιύπε, ε αγσλία, ε δήιηα, ν ζπκόο, ην άγρνο είλαη κόλν κεξηθά
από ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ εθθξάδεη ην παηδί κέζα από ην παηρλίδη. Με ιίγα ιόγηα, επηηπγράλεη ηελ
ςπρνθνηλσληθή ηνπ αλάπηπμε θαη ην πξνεηνηκάδεη γηα ηελ θαζεκεξηλή εκπεηξία ηεο επηθνηλσλίαο θαη
ηεο ζρέζεο κε ηνπο άιινπο αλζξώπνπο.
Σν παηρλίδη είλαη κηα πιεζσξηθή θαη αλαδσνγνλεηηθή ελαζρόιεζε. ΢θεθηείηε πόζν όκνξθα
αηζζαλόκαζηε όηαλ ζπκκεηέρνπκε ζε θάηη πνπ απνιακβάλνπκε πξαγκαηηθά. Απηό είλαη θαη ην
λόεκα ηνπ παηρληδηνύ… ε ςπραγσγία. Όηαλ παίδνπκε, δηαζθεδάδνπκε θαη όηαλ δηαζθεδάδνπκε,
γειάκε. ΢ύκθσλα κε πξόζθαηεο έξεπλεο, ην γέιην είλαη έλαο ηζρπξόο, πξνζηηόο θαη νηθνλνκηθόο
ηξόπνο γηα λα βειηηώζνπκε ηε δηάζεζή καο θαη ηελ ςπρνινγηθή καο επεμία. Σν ζώκα εθιύεη
ελδνξθίλεο θαη κεηξηάδεη ην άγρνο σο θπζηθή ζσκαηηθή αληίδξαζε ζηε θπζηθή ελέξγεηα ηνπ γέιηνπ.
Γηα απηό ην ιόγν ε ζεκαζία ηνπ παηρληδηνύ είλαη ηόζν κεγάιε. Βειηηώλεη ηε δηαλνεηηθή θαηάζηαζε
θαη απνηειεί βαζηθό παξάγνληα πνπ ζπκβάιιεη ζηε δηαηήξεζε ηεο ςπρηθήο ηζνξξνπίαο.
Ζ επίδξαζε πνπ αζθεί ην παηρλίδη, θπξίσο ζην ςπρηζκό ηνπ παηδηνύ αιιά θαη ζην ραξαθηήξα
ηνπ, έρεη δηεξεπλεζεί επαλεηιεκκέλσο από επηζηήκνλεο ηόζν ζην δηεζλή όζν θαη ζην Διιαδηθό
ρώξν. ΢ρεηηθά βηβιία έρνπλ θπθινθνξήζεη πνιιά θαζώο επίζεο θαη δηάθνξα άξζξα ζε παηδαγσγηθά
πεξηνδηθά. Χζηόζν όκσο είλαη αδύλαην λα θαιύςνπλ έλα ηόζν ζεκαληηθό θαη επξύ ζέκα θαη λα
δώζνπλ πιήξεηο απαληήζεηο ζε όια ηα εξσηήκαηα πνπ ζπλερώο πξνθύπηνπλ. Όια απηά θαλεξώλνπλ
ηε δηαξθή επηθαηξόηεηα θαη ζεκαληηθόηεηα ηνπ ζέκαηνο.
΢ήκεξα κάιηζηα, πνπ ηα πάληα έρνπλ αιιάμεη , νη αιάλεο ηεο γεηηνληάο έρνπλ πεζάλεη θαη ηηο
ζέζεηο ηνπο έρνπλ πάξεη νη άραξεο, απξόζσπεο πνιπθαηνηθίεο, ζήκεξα πνπ ε ηειεόξαζε θαη ε
αιόγηζηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθώλ παηρληδηώλ έρνπλ θαηαθιύζεη ηε δσή ηνπ παηδηνύ, θάλνπλ αθόκα
πην επηηαθηηθή ηελ αλάγθε λα ελδηαθεξζνύκε θαη λα κειεηήζνπκε ην ζεκαληηθό ξόιν πνπ
δηαδξακαηίδεη ην νκαδηθό παηρλίδη ζηε ζσκαηηθή, δηαλνεηηθή, ζπλαηζζεκαηηθή θαη θνηλσληθή
αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ θαη λα επαηζζεηνπνηεζνύκε πηνζεηώληαο παιηόηεξεο αμίεο θαη ζπλήζεηεο.
2.ΠΔΡΗΛΖΦΖ
Ζ θνηλσλία καο έρεη αιιάμεη δξακαηηθά ηα ηειεπηαία πελήληα ρξόληα νδεγνύκελε από ηηο
εμειίμεηο ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο. Oη αιάλεο ηεο γεηηνληάο έρνπλ πεζάλεη θαη ηηο ζέζεηο
ηνπο έρνπλ πάξεη νη άραξεο, απξόζσπεο πνιπθαηνηθίεο, ε ηειεόξαζε θαη ε αιόγηζηε ρξήζε ησλ
ειεθηξνληθώλ παηρληδηώλ έρνπλ θαηαθιύζεη ηε δσή ηνπ παηδηνύ. Καη ζ’ όια απηά πξνζηίζεηαη ην
θνξησκέλν πξόγξακκα ησλ παηδηώλ από ηα ζρνιηθά καζήκαηα θαη από άιιεο επηκνξθσηηθέο
4
δξαζηεξηόηεηεο πνπ ηνπο έρνπλ πξνζζέζεη νη γνλείο πεξηνξίδνληαο ζην ειάρηζην ην ειεύζεξν ηνπο
ρξόλν, κεηώλνληαο ηηο επθαηξίεο ησλ παηδηώλ λα απνιαύζνπλ ηε δσή ηνπο, λα γλσξίζνπλ ην
πεξηβάιινλ ηνπο, λα αληηιεθζνύλ ηελ ππόζηαζε ηνπ «εγώ» θαη ησλ «άιισλ», κέζα από ην παηρλίδη
θαη ηδηαηηέξσο κέζα από ην νκαδηθό παηρλίδη.
Όια ηα παξαπάλσ ηα πιαηζηώλεη θαη ε αλεζπρία γνλέσλ θαη παηδαγσγώλ όηη ηα παηδηά παίδνπλ
παηρλίδηα πνπ ηα απνκνλώλνπλ από ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπο. Ζ επνρή καο ραξαθηεξίδεηαη από
παηδηθή κνλαμηά θαη απνκόλσζε.
΢’ απηή ηε πξνβιεκαηηθή θαηάζηαζε πνπ βηώλνπλ ηα παηδηά ζήκεξα, αληηζηαζκηζηηθό ξόιν
κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη ην νκαδηθό παηρλίδη. Σν παηρλίδη απνηειεί έλα κεγάιν πεδίν έθθξαζεο ησλ
ζπλαηζζεκάησλ ηνπ παηδηνύ. Ζ ραξά, ε ιύπε, ε αγσλία, ε δήιηα, ν ζπκόο, ην άγρνο είλαη κόλν
κεξηθά από ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ εθθξάδεη ην παηδί κέζα από ην νκαδηθό παηρλίδη.
Σν νκαδηθό παηρλίδη είλαη επηθνηλσλία κε ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπ αλαπηύζζνληαο ηελ
θνηλσληθόηεηά ηνπ, ηε ζπλαδειθηθόηεηά ηνπ θαη ηελ αιιειεγγύε ηνπ. Γη’ απηό ην ιόγν θξίλεηαη
επηηαθηηθή αλάγθε γηα επαλαπξνζδηνξηζκό ησλ ζηάζεσλ δσήο, επηζηξέθνληαο ζηηο ξίδεο καο θαη
αμηνπνηώληαο ηα πνιιά νθέιε ηεο δξάζεο ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ ζηελ θαζεκεξηλόηεηα ησλ
παηδηώλ.
Ζ παξνύζα δηεξεπλεηηθή εξγαζία αξρηθά δηεξεπλά ζε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία, ηελ αμία θαη
ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ σο έλα κέζν έθθξαζεο θαη αλάπηπμεο ηεο ζπλεξγαζίαο ζην θόζκν
ησλ παηδηώλ. Έπεηηα πξνβαίλεη ζε εκπεηξηθή δηεξεύλεζε, εξεπλώληαο ην πώο ηνπνζεηνύληαη ηα
ζεκεξηλά παηδηά απέλαληη ζ’ απηή ηελ αμία θαη ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ. Καη όια απηά
έρνπλ σο ηειηθό ζηόρν λα επαηζζεηνπνηήζνπλ ηελ θνηλσλία, ηα παηδηά θαη όζνπο αζρνινύληαη κε
παηδηά, κέζα από ηελ πξνβνιή ησλ σθειεηώλ ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ. Ζ κέζνδνο πνπ
ρξεζηκνπνηήζεθε ήηαλ απηή ηεο δεκνζθόπεζεο. ΢πγθεθξηκέλα δόζεθε εξσηεκαηνιόγην κε
εξσηήζεηο θπξίσο θιεηζηνύ ηύπνπ ζε καζεηέο θαη καζήηξηεο Γεκνηηθνύ, Γπκλαζίνπ θαη Λπθείνπ.
Μεηά από ηελ βηβιηνγξαθηθή δεκνζθόπεζε πξνέθπςε ην ζπκπέξαζκα πσο ε αμία θαη ε ζεκαζία
ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ είλαη κεγάιε γηα όινπο ηνπο ηνκείο αλάπηπμεο ηνπ αηόκνπ, ςπρνθηλεηηθό,
ζπλαηζζεκαηηθό, θνηλσληθό θαη λνεηηθό.
Από ηελ δεκνζθόπεζε πξνέθπςε ην ζπκπέξαζκα πσο ηα παηδηά αγαπνύλ ην νκαδηθό παηρλίδη
θαη ζπλεηδεηά ή αζπλείδεηα ην ρξεζηκνπνηνύλ γηα κπτθή δπλάκσζε θαη ζσκαηηθή επεμία, σο
επθαηξία αλάπηπμε θηιηθώλ ζρέζεσλ, σο έλα κέζν ςπραγσγίαο αιιά θαη εθηόλσζεο.
3.ΔΗ΢ΑΓΧΓΖ
Παηρλίδη θαη παηδί έλαο ππέξνρνο δεζκόο. Γύν ιέμεηο πνπ ζπλεπάγεηαη ε κία ηελ άιιε. Από ηε
ζηηγκή ηεο γέλλεζεο ηνπ ην παηδί παίδεη θνπλώληαο ηα ρεξάθηα θαη ηα πνδαξάθηα ηνπ, αξγόηεξα κε
δηάθνξεο θνπδνπλίζηξεο θαη παηρληδάθηα ,ζπλερίδεη κε κπάιεο, θνύθιεο (θνξίηζηα), θ.η.ι., ηξέρεη
5
πνηνο ζα βγεη πξώηνο, πνηνο ζα πεδήζεη πην ςειά ή πην καθξηά θαη θηάλεη ζην νκαδηθό παηρλίδη ζηηο
γεηηνληέο .
Σν παηδί κέζα από ην νκαδηθό παηρλίδη καζαίλεη λα εθθξάδεη ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ, λα
ζπλεξγάδεηαη, λα αληαγσλίδεηαη, λα εηζπξάηηεη, λα πξνζθέξεη, λα δηαζθεδάδεη, λα νξγαλώλεη θαη λα
νξγαλώλεηαη, λα ηαπηίδεηαη κε άιια πξόζσπα θαη ξόινπο. Με άιια ιόγηα, καζαίλεη λα δεη. Άιισζηε
ε ιέμε παίδσ πξνέξρεηαη από ηηο ιέμεηο παηο(παηδί) + δσ. Άξα Παηρλίδη = Εσή.
Μέζσ ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ ην παηδί καζαίλεη πώο λα ιεηηνπξγεί κε ηνπο άιινπο θαη πώο λα
ρεηξίδεηαη ηηο ζπγθξνύζεηο. Σα νκαδηθά παηρλίδηα είλαη βαζηιηάο ηεο ςπρνζύλζεζε ησλ παηδηώλ,
πξνζθέξνληαο νκαδηθόηεηα, ζπλαηζζήκαηα αιιειεγγύεο, κέγηζηε εθηόλσζε, πλεπκαηηθή θαη
ζπλαηζζεκαηηθή σξίκαλζε. Μέζα από ηα νκαδηθά παηρλίδηα ηεο παιηάο γεηηνληάο καδί κε ηα
επηηξαπέδηα παηδαγσγηθά παηρλίδηα ηα παηδηά δνπλ κε ην θαιύηεξν ηξόπν ηε παηδηθή ηνπ δσή, αιιά
θαη ζπλάκα πξνεηνηκάδνληαη γηα ηελ θαζεκεξηλή εκπεηξία ηεο επηθνηλσλίαο θαη ηεο ζρέζεο κε ηνπο
άιινπο αλζξώπνπο.
Καη ελώ από ηελ αξραηόηεηα έσο θαη ζήκεξα έρεη επηζεκαλζεί από πνιινύο εηδηθνύο, ε αμία θαη
ε ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ ζηελ αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ, ε θνηλσλία δείρλεη λα ηελ αγλνεί
ζρεδόλ όιεο ηηο πηπρέο ηεο. Ζ ζύγρξνλε θνηλσλία καο αθνινπζώληαο ηηο εμειίμεηο ηεο επηζηήκεο
θαη ηεο ηερλνινγίαο έρεη αιιάμεη δξακαηηθά ηα ηειεπηαία πελήληα ρξόληα. Σα λέα πξόηππα-κνληέια
ησλ πνιπάζρνισλ κεγάισλ θαη παηδηώλ πνπ όρη κόλν επίκνλα πξνβάιεη αιιά έρεη πεηύρεη θαη λα
επηβάιεη, έρνπλ ειαρηζηνπνηήζεη ην ειεύζεξν ρξόλν ησλ παηδηώλ. Έηζη, κέζα ζην αζθπθηηθά
δνκεκέλν κε θαιά πξνγξακκαηηζκέλεο δξαζηεξηόηεηεο, ρξόλν ησλ παηδηώλ, ην νκαδηθό παηρλίδη
ζπρλά δε ρσξάεη λα ιάβεη ηελ δηθή ηνπ δξάζε.
Ο γεκάηνο απηόο θόζκνο κε δξαζηεξηόηεηεο γηα ηα παηδηά, καδί κε ηελ βίαηε εηζβνιή ηεο
ηειεόξαζε πνπ εθζέηεη ζπρλά ηα παηδηά ζε εηθόλεο βίαο, έρεη αλαζηαηώζεη ηνλ ςπρηθό ηνπο θόζκν,
βάδνληαο ζε αλεζπρία ηνπο γνλείο γηα ηελ πγεία θαη ηελ αζθάιεηα ησλ παηδηώλ ηνπο.
Βνκβαξδηζκέλα από ηηο δηαθεκίζεηο ηεο, θνιιεκέλα ζην ζπίηη θνιιεκέλα κπξνζηά ζηελ νζόλε ηεο
ή ζηελ νζόλε θάπνηνπ ππνινγηζηή απνκνλώλνληαη, απνμελώλνληαη, γίλνληαη παρύζαξθα θαη
ππεξθαηαλαισηηθά. Γη’ απηό ην ιόγν θξίλεηαη επηηαθηηθή αλάγθε γηα επαλαπξνζδηνξηζκό ησλ
ζηάζεσλ δσήο, επηζηξέθνληαο ζηηο ξίδεο καο θαη αμηνπνηώληαο ηα πνιιά νθέιε ηεο δξάζεο ηνπ
νκαδηθνύ παηρληδηνύ ζηελ θαζεκεξηλόηεηα ησλ παηδηώλ.
Ζ παξνύζα δηεξεπλεηηθή εξγαζία ζηνρεύεη λα αλαδεηήζεη ζε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία, ηελ αμία θαη
ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ σο έλα κέζν έθθξαζεο θαη αλάπηπμεο ηεο ζπλεξγαζίαο ζην θόζκν
ησλ παηδηώλ. Δπίζεο ζηνρεύεη, λα εξεπλήζεη ην πώο ηνπνζεηνύληαη ηα ζεκεξηλά παηδηά απέλαληη ζ’
απηή ηελ αμία θαη ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ. Καη ηέινο λα επαηζζεηνπνηήζεη ηελ θνηλσλία
κέζα από ηελ πξνβνιή ησλ σθειεηώλ ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ.
6
4.ΠΛΑΗ΢ΗΟ
4.1.Παηδί θαη παηρλίδη
Σν παηρλίδη κπνξεί λα νξηζηεί σο κηα πνιύ ελδηαθέξνπζα δξαζηεξηόηεηα ησλ παηδηώλ, ε νπνία
πεξηθιείεη κηα θπζηθή ή πλεπκαηηθή πξνζπάζεηα πνπ έρεη σο ζηόρν ηε ζπλαηζζεκαηηθή θαη
ζσκαηηθή επραξίζηεζε . Πέξα όκσο από απηή ηελ επραξίζηεζε, κέζα από ην παηρλίδη, ην παηδί
απνθηά θαηλνύξγηεο δεμηόηεηεο, εμεξεπλά όια εθείλα ηα «γηαηί» πνπ ην απαζρνινύλ ζε ζρέζε κε ηνλ
θόζκν γύξσ ηνπ, καζαίλεη θαη δνθηκάδεη θαηλνύξγηνπο ξόινπο θαη ζπκπεξηθνξέο κέζα ζε έλα
πιαίζην αζθαιείαο θαη, ηειηθά, αζθείηαη θαη πξνεηνηκάδεηαη γηα ηηο εκπεηξίεο πνπ ζα θιεζεί λα
αληηκεησπίζεη αξγόηεξα ζηε δσή ηνπ.
Σν παηρλίδη είλαη ελδεηθηηθό ηεο ηθαλόηεηαο ηνπ παηδηνύ λα επηθνηλσλεί θαη λα αλαθαιύπηεη ηε
ζρέζε ηνπ κε ηνπο ελήιηθεο, νη νπνίνη ζα πξέπεη λα θξνληίδνπλ λα βξίζθεηαη ην παηδί ζε έλα
πεξηβάιινλ πνπ λα θαιιηεξγεί, λα εληζρύεη θαη λα ελζαξξύλεη ηελ ελαζρόιεζή ηνπ κε ην παηρλίδη.
Παξάιιεια, ν ελήιηθαο πξέπεη λα απνηειεί ππόδεηγκα γηα ην παηδί, θαζώο παξέρεη ζην παηδί
πηζαλνύο θαλόλεο ζπκπεξηθνξάο. Σν παηδί ρξεηάδεηαη επίζεο λα βξίζθεηαη ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ ζα
ηνπ επηηξέπεη λα εθθξάδεηαη ειεύζεξα θαη λα ληώζεη αζθάιεηα, ώζηε λα κπνξεί λα εμεξεπλά θαη λα
αλαπηύζζεηαη ζε θαζεκεξηλή βάζε.
Μέζσ ηνπ παηρληδηνύ, ην παηδί σξηκάδεη θαη γίλεηαη ππεύζπλν. Δπηπιένλ, ην παηρλίδη απνηειεί
έλα ζπκβνιηθό κέζν, κε ην νπνίν νη ελήιηθεο κεηαδίδνπλ ζην παηδί βαζηθέο αιήζεηεο πνπ αθνξνύλ
ηόζν απηό όζν θαη ηηο εκπεηξίεο ηνπ. Σν παηρλίδη ζεσξείηαη όηη είλαη κηα ζπγθεθξηκέλε θαη ηδηαίηεξε
γιώζζα ηνπ παηδηνύ, ζπληζηώληαο ηε κόλε ίζσο γιώζζα πνπ θαηέρεη από πνιύ κηθξή ειηθία πνπ ην
βνεζά λα εθθξάδεη ηη πξαγκαηηθά ελλνεί θαη αηζζάλεηαη.
Αθόκε, ην παηρλίδη ζπκβάιιεη ζηε ζσκαηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ. Με ην παηρλίδη ε
θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο γίλεηαη ηαρύηεξε θαη ν κεηαβνιηζκόο πιεξέζηεξνο, ελδπλακώλεηαη ην
λεπξηθό ζύζηεκα, αζθείηαη ν νξγαληζκόο ηνπ παηδηνύ θαη ηειεηνπνηνύληαη ηα κέιε ηνπ ζώκαηνο. Ζ
κπτθή δύλακε, ε επθακςία ησλ αξζξώζεσλ θαη ηνπ ζώκαηνο, ε επιπγηζία, ε αθξίβεηα θαη ε ράξε
ησλ θηλήζεσλ, ε επηδεμηόηεηα, ε αληνρή ζηελ θόπσζε, ε ηζνξξνπία θαη είλαη κεξηθέο από ηηο
ζσκαηηθέο
δεμηόηεηεο
πνπ
αζθνύληαη
κέζσ
ηνπ
παηρληδηνύ.
Σν παηρλίδη ζπκβάιιεη, επίζεο, ζηε δηαλνεηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ θαη πεξηγξάθεηαη από σο ε
ππέξηαηε θάζε ζηε ιεηηνπξγία ηνπ παηδηνύ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν Piaget ζεσξεί όηη ην παηρλίδη
πξνθαιεί ζην παηδί κηα πξαγκαηηθή εζσηεξηθή αλάγθε γηα άζθεζε ηεο λνεκνζύλεο θαη ηεο
πεξηέξγεηάο ηνπ. Αλαπηύζζεη ηελ ηθαλόηεηα αλαπαξάζηαζεο, ην ζπκβνιηζκό, ηε κίκεζε θαη ηε
θαληαζία. Οη ιεηηνπξγίεο απηέο αλαγθάδνπλ ην παηδί λα επηζηξαηεύζεη ηε κλήκε ηνπ γηα λα ζπκεζεί
θαη λα ζπλδέζεη ηα γεγνλόηα ινγηθά. Σν παηδί θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηρληδηνύ αλαθαιεί ζην κπαιό
ηνπ ηηο αλάινγεο παξαζηάζεηο θαη ηηο ηνπνζεηεί ζε θάπνηα ινγηθή ζεηξά. Με ην παηρλίδη ππάξρεη κηα
ζηαδηαθή κεηαθίλεζε από αζπλείδεηεο θαη παξνξκεηηθέο πξάμεηο ζε ζπλεηδεηέο, πξνκειεηεκέλεο
πξάμεηο. Ζ αθνινπζία πξάμε – ιόγνο – ζθέςε κεηαβάιιεηαη ζηελ αληηζηξνθή: ζθέςε – ιόγνο –
πξάμε(Brostrom,2001).
Σν παηδί, όηαλ παίδεη, ρξεζηκνπνηεί πνιιέο πλεπκαηηθέο ελέξγεηεο. ΢πγθεληξώλεη ηελ πξνζνρή
ηνπ, αληηιακβάλεηαη δηάθνξεο θαηαζηάζεηο, απνθαζίδεη γξήγνξα, παίξλεη πξσηνβνπιίεο,
αλαιακβάλεη επζύλεο, παίξλεη ζέζε. Απμάλεη ηηο εκπεηξίεο ηνπ πάλσ ζε ζέκαηα γλσζηηθήο θύζεο,
εμειίζζεη δηάθνξεο πλεπκαηηθέο δεμηόηεηεο, πεηζαξρεί ην πλεύκα ηνπ, αλαπηύζζεη ην ζπιινγηζκό
7
ηνπ
θαη
γεληθά
ηνλώλεη
ηηο
δηαλνεηηθέο
ιεηηνπξγίεο.
Σν παηρλίδη ζεσξείηαη ζπλπθαζκέλν κε ηηο δηαδηθαζίεο ζπγθξόηεζεο ηνπ εαπηνύ. Ζ κεηάβαζε
από ην κνλαρηθό παηρλίδη ζην ζπιινγηθό ή ζην παηρλίδη κε θαλόλεο, πεξηγξάθεη ηελ πνξεία από ηελ
ηνπνζέηεζε ηνπ εαπηνύ ζε ππνζεηηθέο θαηαζηάζεηο, κέζσ ηεο εξκελείαο θνηλσληθώλ ξόισλ, έσο ηελ
ηνπνζέηεζε ηνπ εαπηνύ ζηε ζέζε ηνπ άιινπ κε ηελ ηαπηόρξνλε εξκελεία ηνπ ξόινπ ηνπ εαπηνύ.
΢ην νκαδηθό παηρλίδη δίλεηαη ε επθαηξία ζην παηδί λα ζπλεηδεηνπνηήζεη, όηη ην αηνκηθό ηνπ
ζπκθέξνλ εμαξηάηαη από ην ζπκθέξνλ ηεο νκάδαο θαη όηη κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ ε λίθε ηεο νκάδαο
ζα είλαη θαη δηθή ηνπ λίθε. Σα παηδηά καζαίλνπλ λα γλσξίδνπλ ην έλα ην άιιν, λα εθηηκνύλ, λα
αιιεινβνεζνύληαη, λα ζπλεξγάδνληαη θαη λα ζπκκεηέρνπλ ζηελ νκαδηθή ινγηθή ηνπ παηρληδηνύ.
΢εκαληηθή είλαη θαη ε επίδξαζε πνπ αζθεί ην παηρλίδη ζηε ζπλαηζζεκαηηθή αλάπηπμε ηνπ
παηδηνύ. Με ηελ επηηπρία θαη πξνβνιή πνπ απνθηά ην παηδί κέζσ ηνπ παηρληδηνύ, βειηηώλεη ηελ
εηθόλα γηα ηνλ εαπηό ηνπ, μεπεξλά ηηο αλαζηνιέο ηνπ, απμάλεη ηελ απηνπεπνίζεζή ηνπ θαη
αλαπηύζζεη ζεβαζκό γηα ηελ πξνζσπηθόηεηα ησλ άιισλ. Δθηνλώλνληαη βίαηα ζπλαηζζήκαηα νξγήο,
δεινηππίαο, κλεζηθαθίαο θαη απνθαζίζηαηαη ε ζπλαηζζεκαηηθή ηνπ ηζνξξνπία Όπσο αλαθέξεη ν
Winnicott (1980), ην παηδί πνπ παίδεη θαηέρεη έλα ρώξν ηνλ νπνίν δελ κπνξεί εύθνια λα
εγθαηαιείςεη, νύηε όκσο κπνξεί εύθνια λα δερζεί εηζβνιέο ζε απηόλ ην ρώξν. Απηή ε πεξηνρή ηνπ
παηρληδηνύ δελ είλαη εζσηεξηθή ςπρηθή πξαγκαηηθόηεηα, νύηε εμσηεξηθόο θόζκνο. ΢ε απηήλ ηελ
πεξηνρή παηρληδηνύ, ην παηδί ζπζζσξεύεη αληηθείκελα ή θαηλόκελα από ηελ εμσηεξηθή
πξαγκαηηθόηεηα θαη ηα ζέηεη σο θάηη δηθό ηνπ. Απηόο είλαη ν ρώξνο πνπ μαλαβξίζθεη ην παηδί ηελ
ςπρηθή ηνπ ηζνξξνπία, κεηά από κηα δπζάξεζηε ςπρηθή θαηάζηαζε Έηζη, ην παηδί έρεη ηε
δπλαηόηεηα λα εθθξάζεη βηώκαηα θαη ζπλαηζζήκαηα θαη ην παηρλίδη κπνξεί λα γίλεη άξηζην
δηαγλσζηηθό – ζεξαπεπηηθό κέζν.
8
4.2.Οκαδηθό παηρλίδη θαη νη σθέιεηεο ηνπ
Σν νκαδηθό παηρλίδη μεθηλάεη πεξίπνπ από ηελ ειηθία ησλ 3 εηώλ, όηαλ ηα παηδηά παίδνπλ δπν-δπν
ή ζε κηθξέο παξέεο. Γηα λα εκθαληζηεί ιίγν αξγόηεξα κε ηελ κνξθή νξγαλσκέλνπ παηρληδηνύ ζε
νκάδεο κε θαλόλεο, ην νπνίν ιακβάλεη ρώξν είηε ζε κηα πιαηεία (άιινηε αιάλα), είηε ζην δξόκν κηα
γεηηνληάο. Φπζηθά ζα πάξεη θαη κε ηελ κνξθή αζινπαηδηάο ζην ρώξν ελόο ζρνιηθνύ γεπέδνπ.
Ζ επίδξαζε πνπ αζθεί ην νκαδηθό παηρλίδη έρεη δηεξεπλεζεί επαλεηιεκκέλσο από επηζηήκνλεο,
θπξίσο σο έλα εξγαιείν αλάπηπμεο θνηλσληθήο ζπκπεξηθνξάο. ΢πκπεξαζκαηηθά, όιεο νη ζρεηηθέο
έξεπλεο θαηαιήγνπλ, πσο ε ζπκκεηνρή ησλ παηδηώλ ζε νκαδηθά παηρλίδηα ζπλεπάγεηαη πνιιά νθέιε.
Δπεξεάδεη θαζνξηζηηθά ηνλ εζσηεξηθό θόζκν ηνπ αλζξώπνπ, αθνύ απαηηεί ηνλ απηνέιεγρν, ηελ
απηνπεηζαξρία θαη ηελ απηνζπγθξάηεζε. Μ’ απηόλ ηνλ ηξόπν θαηαπνιεκά ηνλ εγσθεληξηζκό θαη
δηδάζθεη ζύλεζε θαη κέηξν. Σν παηδί, ηδηαηηέξσο ζηα πξώηα ρξόληα ηεο ειηθίαο ηνπ, πεξλά κηα
πεξίνδν επηζεηηθόηεηαο, εγσηζκνύ, απηαξρηζκνύ θαη ζθιεξόηεηαο. Σν νκαδηθό παηρλίδη είλαη από ηα
απνηειεζκαηηθόηεξα κέζα ηεο αγσγήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε απηώλ ησλ ελζηίθησλ. Γη’ απηό, νη
πξόγνλνη καο ην αληηκεηώπηδαλ όρη κόλν ζα κέζν ςπραγσγίαο θαη μεθνύξαζεο, αιιά θαη
δηαπαηδαγώγεζεο. ΢ηελ επνρή ηνπ Πιάησλα είραλ θαζηεξσζεί ζαλ βαζηθό κέζν αγσγήο.
Μέζα ζην νκαδηθό παηρλίδη, ζηόρνο ηνπ αηόκνπ δελ είλαη ε πξνζσπηθή δηάθξηζε θαη πξνβνιή
αιιά ε επηβξάβεπζε ηεο ζπιινγηθήο πξνζπάζεηαο. Απηό ζπληειεί ζηελ ςπρηθή ηζνξξνπία, αθνύ ε
έληαμε ζε κηα νκαδηθή πξνζπάζεηα αθππλίδεη αλώηεξεο εζσηεξηθέο αξεηέο θαη πξνζδίδεη έλα
αίζζεκα δηθαίσζεο θαη απηνπξαγκάησζεο. Καζέλαο κπνξεί λα γλσξίζεη ηνλ εαπηό ηνπ κέζα από ηνλ
άιιν θαη λα σξηκάζεη ςπρηθά σο πξνζσπηθόηεηα.
Παξάιιεια, ζπλεηδεηνπνηεί κέζα από ην νκαδηθό παηρλίδη όηη ν αληίπαινο δελ είλαη ερζξόο
αιιά ζύκκαρνο ζηνλ αγώλα γηα έλα ζθνπό πνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε είλαη ε δηεμαγσγή ηνπ
ίδηνπ ηνπ παηρληδηνύ. Έηζη, καζαίλεη λα ζέβεηαη ηνλ αληίπαιν, λα κελ ηνλ ππνηηκά θαη λα
ελζηεξλίδεηαη ηελ αιήζεηα πνπ ζέιεη ην "επ αγσλίδεζζαη" λα έρεη ζεκαζία θαη όρη ε λίθε. Δίλαη,
ινηπόλ, ε ζπκκεηνρή ζε νκαδηθά παηρλίδηα κάζεκα αμηνπξέπεηαο θαη αλζξσπηζκνύ θαη ζπκβάιιεη
ζηελ άκβιπλζε ησλ πξνθαηαιήςεσλ θαη ηελ απόξξηςε θάζε είδνπο ξαηζηζκνύ.
Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ε ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ ζηε κειινληηθή θνηλσληθνπνίεζε
ησλ παηδηώλ, αθνύ ζπκβάιιεη ζηελ θαιιηέξγεηα θνηλσληθώλ αξεηώλ όπσο ε άκηιια, ε νκαδηθόηεηα,
ε ζπλεξγαζία, ε αιιειεγγύε θ.η.ι.. Σν παηδί θαη αξγόηεξα ν έθεβνο, ζέηεη ηνλ εαπηό ηνπ ζηελ
ππεξεζία ηεο νκάδαο θαη θαηά ζπλέπεηα ζηξέθεηαη πξνο ην ζπλάλζξσπν αλνίγνληαο ηνλ θιεηζηό
θύθιν ηεο αηνκηθόηεηαο, ηδίσο ζηηο κέξεο καο πνπ ε ππέξκεηξε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο νδήγεζε
ζηελ «θπξηαξρία ηεο εηθόλαο θαη ζηνλ πεξηνξηζκό ηνπ ιόγνπ θαη ηνπ δηαιόγνπ».
΢ε κηα επνρή έληνλνπ αληαγσληζκνύ είλαη ζπνπδαηόηαηεο ζεκαζίαο ε θαηαλόεζε ηεο
αλαγθαηόηεηαο ηεο ζπιινγηθήο πξνζπάζεηαο σο ν κόλνο δξόκνο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ κεγάισλ
ζθνπώλ. Πξνο απηό ην ζθνπό, ινηπόλ, ελεξγεί θαζνδεγεηηθά ην νκαδηθό παηρλίδη.
9
Σν παηρλίδη απνηειεί έλα κεγάιν πεδίν έθθξαζεο ζπλαηζζεκάησλ ηνπ παηδηνύ θαη επηθνηλσλίαο
ηνπ παηδηνύ κε ελήιηθεο ή άιια παηδηά, ζπκβάιινληαο ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ θαη εληζρύνληαο
ην ζπλαηζζεκαηηθό ηνπ θόζκν. Ζ ραξά, ε ιύπε, ε αγσλία, ε δήιηα, ν ζπκόο, ην άγρνο είλαη κόλν
κεξηθά από ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ εθθξάδεη ην παηδί κέζα από ην παηρλίδη. Γηα απηό ζπρλά ην
παηρλίδη ρξεζηκνπνηείηαη σο κέζν - παηγληνζεξαπεία - γηα ηελ αλίρλεπζε ηνπ ςπρηθνύ θόζκνπ ηνπ
παηδηνύ.
Ζ ζπκκεηνρή ζε νκαδηθά παηρλίδηα ζπληζηά δεκηνπξγηθό ηξόπν αμηνπνίεζεο ηνπ ειεύζεξνπ
ρξόλνπ θαη θαηαπνιεκά ην άγρνο, ηελ πιήμε θαη ηελ ηππνπνίεζε ηεο θαζεκεξηλόηεηαο. Όηαλ θαλείο
παίδεη ζην πιαίζην κηαο παξέαο, δηαζθεδάδεη θαη όηαλ δηαζθεδάδεη, γειάεη. ΢ύκθσλα κε πξόζθαηεο
έξεπλεο, ην γέιην είλαη έλαο ηζρπξόο, πξνζηηόο θαη νηθνλνκηθόο ηξόπνο γηα λα βειηηώζεη ηε δηάζεζή
ηνπ θαη ηελ ςπρνινγηθή ηνπ επεμία. Σν ζώκα εθιύεη ελδνξθίλεο θαη κεηξηάδεη ην άγρνο σο θπζηθή
ζσκαηηθή αληίδξαζε ζηε θπζηθή ελέξγεηα ηνπ γέιηνπ. Γηα απηό ην ιόγν ε ζεκαζία ηνπ παηρληδηνύ
είλαη ηόζν κεγάιε. Βειηηώλεη ηε δηαλνεηηθή θαηάζηαζε θαη απνηειεί βαζηθό παξάγνληα πνπ
ζπκβάιιεη ζηε δηαηήξεζε ηεο ςπρηθήο ηζνξξνπίαο.
Αλακθίβνια ε ζπκκεηνρή ζε νκαδηθά αζιήκαηα δελ έρεη ζεκαζία κόλν γηα ηε δηακόξθσζε ηνπ
ςπρηθνύ θόζκνπ ηνπ αλζξώπνπ, αθνύ ζπλδέεηαη θαη κε ηε ζσκαηηθή πγεία θαη επξσζηία. Ζ άζθεζε
απνηειεί αληίβαξν θαη απνηξεπηηθό παξάγνληα ζε άζρεκεο ζπλήζεηεο θαη παξεθηξνπέο π.ρ.
θάπληζκα, θαθή δηαηξνθή. Δπίζεο, δελ πξέπεη λα αγλνήζνπκε όηη ε ζσκαηηθή πγεία ζπλδέεηαη
άξξεθηα κε ηελ πλεπκαηηθή πγεία. «Ννπο πγηήο ελ ζώκαηη πγηεί». Σν άηνκν κέζα από ην νκαδηθό
παηρλίδη αλαπηύζζεη ηελ νμπδέξθεηά ηνπ, απνθηά λεθαιηόηεηα θαη ληώζεη κεγαιύηεξε επεμία.
Οη παξαπάλσ σθέιεηεο απνθηνύλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ επνρή καο πνπ ν άλζξσπνο δώληαο
ζηνλ αηώλα ηεο απόιπηεο εμεηδίθεπζεο αδξαλνπνηείηαη θαη βηώλεη κηα «θαζηζηηθή δσή» ρσξίο
δξαζηεξηόηεηεο θαη ελδηαθέξνληα.
Με ην νκαδηθό παηρλίδη, ην παηδί καζαίλεη λα παίδεη αθνινπζώληαο θαλόλεο, λα ζπλεξγάδεηαη θαη
λα ζέβεηαη ηνπο άιινπο. Σα παξαπάλσ ζπληεινύλ ζηε πξνεηνηκαζία ηνπ παηδηνύ γηα ηε δσή ηνπ σο
ελήιηθαο. Ζ ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο ύπαξμεο λόκσλ θαη θαλόλσλ ζηε ζπιινγηθή δηαδηθαζία ηνπ
παηρληδηνύ επηηξέπεη ηε ζπλεηδεηή ζπκκόξθσζε αξγόηεξα ζε λόκνπο πνπ δηέπνπλ ηε ιεηηνπξγία ησλ
θνηλσληώλ. ΢πλάκα, κ' απηόλ ηνλ ηξόπν αλαπηύζζεηαη ε ππεπζπλόηεηα θαη θαη' επέθηαζε ε
ζπλππεπζπλόηεηα.
Αλαινγηδόκελνη, ινηπόλ, ηε ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ ζηε δηακόξθσζε ζσκαηηθά θαη
ςπρηθά πγηώλ πξνζσπηθνηήησλ θαη ζηελ θνηλσληθνπνίεζε ησλ παηδηώλ θαη εθήβσλ, γνλείο,
παηδαγσγνί θαη παηδηά πξέπεη λα επηζηξέςνπλ ζηηο ξίδεο όπνπ ηα παηδηά παίδακε αλέκεια έμσ ζην
ύπαηζξν ζπκκεηέρνληαο ζε νκαδηθά παηρλίδηα απζόξκεηα. Αθόκα ε πνιηηεία πξέπεη λα λνηαζηεί γηα
ηελ αύμεζε ησλ ρώξσλ νκαδηθήο ςπραγσγίαο θαη άζιεζεο. Σα κέιε ησλ ζύγρξνλσλ ηερλνθξαηηθώλ
θνηλσληώλ έρνπλ αλάγθε από κία ηέηνηα πξνζπάζεηα αιιά θαη από ηελ θαιύηεξε δπλαηή αμηνπνίεζε
ηεο ππάξρνπζαο ππνδνκήο, ώζηε λα δηεθδηθήζνπλ κηα θαιύηεξε πνηόηεηα δσήο. Σν νκαδηθό παηρλίδη
απνηειεί δηέμνδν θαη ιύζε, απέλαληη ζε λνζεξά θαηλόκελα, δηαβξσηηθνύο απνπξνζαλαηνιηζηηθνύο
κεραληζκνύο, πνπ ακαπξώλνπλ ηελ εηθόλα ηνπ ζύγρξνλνπ πνιηηηζκνύ θαη κάρνληαη ηελ πξνζπάζεηα
γηα έλαλ θαιύηεξν θόζκν.
10
4.3.΢ΣΟΥΟ΢ ΣΖ΢ ΔΡΔΤΝΑ΢
΢ηελ αξρή ηεο εηζαγσγήο ηέζεθαλ θάπνηνη ζηόρνη. Ο πξώηνο ήηαλ ε αλαδήηεζε ζε ζρεηηθή
βηβιηνγξαθία ηεο αμίαο θαη ζεκαζίαο ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ σο έλα κέζν έθθξαζεο θαη
αλάπηπμεο ηεο ζπλεξγαζίαο ζην θόζκν ησλ παηδηώλ. Γεύηεξνο ζηόρνο είλαη ε δηεξεύλεζε ζρεηηθά κε
πώο ηνπνζεηνύληαη ηα ζεκεξηλά παηδηά απέλαληη ζ’ απηή ηελ αμία θαη ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ
παηρληδηνύ. Γηα ην ζηόρν απηό πξαγκαηνπνηήζακε κηα κηθξή έξεπλα κε ηε κνξθή ηεο
δεκνζθόπεζεο.
5.ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ
5.1. Γεηγκαηνιεςία
΢ηελ έξεπλα ζπκκεηείραλ 12 καζεηέο θαη 8 καζήηξηεο ηνπ δεκνηηθνύ, 5 καζεηέο θαη 9 καζήηξηεο
ηνπ γπκλαζίνπ, 7 καζεηέο θαη 12 καζήηξηεο ηνπ ιπθείνπ θαη ζπγθεθξηκέλνπ ηνπ επαγγεικαηηθνύ
ιπθείνπ. Οη δηαθνξεηηθέο ζρνιηθέο βαζκίδεο από ηηο νπνίεο πξνέξρνληαη νη καζεηέο θαη νη καζήηξηεο
πνπ ζπκκεηείραλ απνηεινύλ αληηπξνζσπεπηηθά δείγκαηα ηεο ζρνιηθήο θαη ηεο εθεβηθήο ειηθίαο. Ζ
κεηάβαζε από ηε κία ζρνιηθή βαζκίδα ζηελ άιιε έρεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηαηί καο δίλεη ηε
δπλαηόηεηα λα δηαπηζηώζνπκε έλα δηαθνξεηηθό ηξόπν πξνζέγγηζε ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ από ηα
παηδηά δηαθνξεηηθώλ ειηθηώλ. Ζ επηινγή ησλ ζρνιείσλ έγηλε ηπραία κε κόλν θξηηήξην ηελ εύθνιε
πξνζέγγηζε ηνπο.
5.2.Γηαδηθαζία
Γηα ηε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηήζεθε ε κέζνδνο ηεο δεκνζθόπεζεο. Γη’ απηή ινηπόλ
ηε δεκνζθόπεζε ζπληάρηεθε εξσηεκαηνιόγην κε εξσηήζεηο θιεηζηνύ ηύπνπ όπσο απνηειεί θνκκάηη
ηεο δσήο ην νκαδηθό παηρλίδη, λαη ή όρη. Ζ κόλε εξώηεζε αλνηρηνύ ηύπνπ έρεη λα θάλεη κε ηελ
ειηθία.
11
Αθνύ δεηήζεθε θαη δόζεθε άδεηα από ηνπο αξκόδηνπο ηξηώλ ζρνιείσλ ηεο πόιεο καο,
κνηξάζηεθε ην ζρεηηθό εξσηεκαηνιόγην ζηνπο καζεηέο θαη καζήηξηεο κηαο ηάμεσο αλά ζρνιηθήο
βαζκίδαο.
6. ΑΠΟΣΔΛΔ΢ΜΑΣΑ
Μεηά ηε ζπιινγή ησλ ζπκπιεξσκέλσλ εξσηεκαηνινγίσλ αθνινύζεζε ε επεμεξγαζία ησλ
απαληήζεσλ. ΢πγθεθξηκέλα επηρεηξήζεθε ε θαηαγξαθή ησλ απαληήζεσλ ζε έλα πίλαθα ηνπ
πξνγξάκκαηνο ηνπ excel πνπ δηακνξθώζακε εηδηθά γηα απηήλ ηελ αλάγθε. ΢ηε ζπλέρεηα
αμηνπνηώληαο ηηο δπλαηόηεηεο απηνύ ηνπ πξνγξάκκαηνο εθδώζακε ηα απνηειέζκαηα κε ηε κνξθή
πνζνζηώλ θαη γξαθεκάησλ.
΢ηελ ππώηε επώηεζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ « αποηελεί κομμάηι ηερ δωήρ ηο ομαδικό
παισνίδι», όια ηα παηδηά απάληεζαλ ζεηηθά, γεγνλόο πνπ καο θαλεξώλεη ηελ αγάπε ησλ παηδηώλ γηα
ηα νκαδηθά παηρλίδηα θαη ηελ απνδνρή ηεο ζεκαζίαο θαη αμίαο ησλ νκαδηθώλ παηρληδηώλ ζηε δσή
ηνπο. Σα παηδηά ληώζνπλ ηελ αλάγθε λα επηθνηλσλήζνπλ κεηαμύ ηνπο, λα αλαπηύμνπλ θηιηθέο
ζρέζεηο κε ηνπο ζπλνκειίθνπο, λα ραξνύλ, λα ραιαξώζνπλ, αιιά θαη λα γπκλαζηνύλ κέζα από ηηο
επθαηξίεο ησλ νκαδηθώλ παηρληδηώλ.
Οη απαληήζεηο ησλ παηδηώλ ζηελ δεύηεξε εξώηεζε δίλνληαη ζηα παξαθάησ γξαθήκαηα.
ΔΡΩΣΗ΢Η
Πηζηεύεηε όηη ην νκαδηθό παηρλίδη ζπκβάιιεη ζηε κείσζε ηνπ ξαηζηζκνύ?
12
Από ηα παξαπάλσ γξαθήκαηα θαίλεηαη πσο ε πιεηνςεθία ησλ παηδηώλ θπξίσο ηνπ Γεκνηηθνύ
θαη ηνπ Γπκλαζίνπ δέρεηαη όηη ην νκαδηθό παηρλίδη ζπκβάιιεη ζηε κείσζε ηνπ ξαηηζκνύ. Σν
νκαδηθό παηρλίδη δεκηνπξγεί πνιιέο επθαηξίεο γηα λα γλσξηζηνύλ κεηαμύ ηνπο θαιύηεξα παηδηά
δηαθνξεηηθώλ εζληθνηήησλ θαη ηδενινγηώλ θαη λα μεπεξάζνπλ ηπρόλ πξνθαηαιήςεηο πνπ έρνπλ
δεκηνπξγεζεί από ηηο ιαλζαζκέλεο ζηάζεηο ησλ πξνεγνύκελσλ γεληώλ. Σν νκαδηθό παηρλίδη δίλεη
καζήκαηα αιιεινζεβαζκνύ, απνδνρήο θαη αλζξσπηζκνύ. Σν απμεκέλν πνζνζηό ησλ παηδηώλ ηνπ
Λπθείνπ πνπ απαληνύλ αξλεηηθά ζηελ δεύηεξε εξώηεζε πηζαλόλ λα νθείιεηαη ζε πξνθαηαιήςεηο
πνπ έρνπλ θαιιηεξγεζεί κέζα ζην πιαίζην ηνπ νηθνγελεηαθνύ πεξηβάιινληνο ηνπο.
ΔΡΩΣΗ΢Η
Ση ζεκαίλεη γηα εζάο ην νκαδηθό παηρλίδη;
13
14
΢ύκθσλα κε ηηο απαληήζεηο πνπ δόζεθαλ από ηα παηδηά ζηελ ηξίηε εξώηεζε ζπκπεξαίλνπκε πσο
ηα αγόξηα θαη ηα θνξίηζηα ηνπ δεκνηηθνύ ρξεζηκνπνηνύλ ην νκαδηθό παηρλίδη θπξίσο γηα κπτθή
δπλάκσζε θαη γηα αλάπηπμε θηιηθώλ ζρέζεσλ, αιιά θαη γηα ςπραγσγία. Γηα ηα αγόξηα θαη ηα
θνξίηζηα ηνπ Γπκλαζίνπ ην νκαδηθό παηρλίδη ζεκαίλεη πεξηζζόηεξν ςπραγσγία, εθηόλσζε θαη
αλάπηπμε θηιηθώλ ζρέζεσλ. Σέινο γηα ηα αγόξηα ηνπ Λπθείνπ ην νκαδηθό παηρλίδη είλαη κέζν θπξίσο
κπτθήο δπλάκσζεο θαη γηα ηα θνξίηζηα κέζν ςπραγσγίαο.
7.΢ΤΜΠΔΡΑ΢ΜΑΣΑ
Ζ παξνύζα δηεξεπλεηηθή εξγαζία μεθίλεζε κε ζηόρν ηελ αλαδήηεζε ηεο αμίαο θαη ζεκαζίαο ηνπ
νκαδηθνύ παηρληδηνύ σο έλα κέζν έθθξαζεο θαη αλάπηπμεο ηεο ζπλεξγαζίαο ζην θόζκν ησλ παηδηώλ.
Από ηελ βηβιηνγξαθηθή δεκνζθόπεζε πξνέθπςε ην ζπκπέξαζκα πσο ε αμία θαη ε ζεκαζία ηνπ
νκαδηθνύ παηρληδηνύ έρεη κειεηεζεί από πνιινύο ςπρνιόγνπο θαη παηδαγσγνύο θαη όινη έρνπλ
ηνλίζεη θαη επηζεκάλεη ηε κεγάιε ζπκβνιή ηνπ ζ’ όινπο ηνπο ηνκείο αλάπηπμεο ηνπ αηόκνπ,
ςπρνθηλεηηθό, ζπλαηζζεκαηηθό, θνηλσληθό θαη λνεηηθό.
Δπίζεο ε εξγαζία καο ζηόρν είρε, λα εξεπλήζεη ην πώο ηνπνζεηνύληαη ηα ζεκεξηλά παηδηά
απέλαληη ζ’ απηή ηελ αμία θαη ζεκαζία ηνπ νκαδηθνύ παηρληδηνύ. Από ηελ κηθξή καο έξεπλα
πξνέθπςε ην ζπκπέξαζκα πσο ηα παηδηά αγαπνύλ ην νκαδηθό παηρλίδη θαη ζπλεηδεηά ή αζπλείδεηα
ην ρξεζηκνπνηνύλ γηα κπτθή δπλάκσζε θαη ζσκαηηθή επεμία, σο επθαηξία αλάπηπμε ζηελόηεξσλ
θνηλσληθώλ ζρέζεσλ, σο έλα κέζν ςπραγσγίαο αιιά θαη εθηόλσζεο.
Αθόκε ε πιεηνςεθία ησλ
παηδηώλ πηζηεύεη πσο ην νκαδηθό παηρλίδη κπνξεί λα κεηώζεη ην θαηλόκελν ηνπ ξαηζηζκνύ κέζα ζηελ
θνηλσλία.
Σν νκαδηθό παηρλίδη κπνξεί λα απνηειέζεη δηέμνδν θαη ιύζε, απέλαληη ζε λνζεξά θαηλόκελα,
δηαβξσηηθνύο απνπξνζαλαηνιηζηηθνύο κεραληζκνύο, πνπ ακαπξώλνπλ ηελ εηθόλα ηνπ ζύγρξνλνπ
πνιηηηζκνύ θαη κάρνληαη ηελ πξνζπάζεηα γηα έλαλ θαιύηεξν θόζκν.
15
8.ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ
blogs.sch.gr/internet-safety/archives
http://www.elamazi.gr Ζιέθηξα Κνπηνύθε, Γεκνζηνγξάθνο
Πηνελόπη Κεπενού, Ψστολόγος, Msc in Health Promotion
Πέπε Γαξάθε «Οκαδηθά παηγλίδηα ησλ παηδηώλ καο» Αζήλα 1994
Δθπαίδεπζε θαη Φπρηθή Τγεία Βιεηώξαο Γεώξγηνο
Σα Παηρλίδηα ζηελ Αξραία Διιάδα 4ν Γπκλάζην Υαληώλ
http://www.fisher-price.com/, γράφει η Kathleen Alfano, Ph.D.
http://elpapoutsi-education.blogspot.com/
16
9.ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ
Δξσηεκαηνιόγην
Θέκα: Ζ ζέζε θαη ε ζεκαζία ηνπ Οκαδηθνύ Παηρληδηνύ ζηελ δσή καο.
΢εκεηώζηε κε έλα √
Αγόξη □
Κνξίηζη □
Ζιηθία: ___ (Γξάςηε ηνλ αξηζκό)
1.Απνηειεί ην νκαδηθό παηρλίδη θνκκάηη ηεο θαζεκεξηλήο ζαο δσήο.
Ναη □
Όρη □
2.Ση ζεκαίλεη γηα ζαο νκαδηθό παηρλίδη.(Μπνξείηε λα δώζεηε έσο 2 απαληήζεηο).
Φπραγσγία □
Eθηόλσζε □
Μπτθή Γπλάκσζε □
Αλάπηπμε Φηιηθώλ ζρέζεσλ □
Kάηη άιιν θαη ηη είλαη απηό;
3.Πηζηεύεηε πσο ην νκαδηθό παηρλίδη ζπκβάιιεη ζηελ κείσζε ηνπ ξαηζηζκνύ.
Ναη □
17
Όρη □