perigrafes 12-13 - Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας

WINTERSEMESTER 2012/13
1. Semester
LINGUISTIK
DGY 10
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκων: M. Χρύσου
Στόχος του µαθήµατος είναι η εισαγωγή στη γερµανική Γλωσσολογία. Ιδιαίτερη
έµφαση θα δοθεί στους κεντρικούς τοµείς έρευνας της Γλωσσολογίας, την
ορολογία, τις µεθόδους, τα αποτελέσµατα καθώς και στη θεωρία και εξέλιξή της.
Τρόπος εξέτασης: γραπτή εξέταση
DGY 11:
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Χ. Αλεξανδρή
Η Εισαγωγή στην Μορφολογία στοχεύει στην εξοικείωση µε τα βασικά στοιχεία και
τις βασικές αρχές της Μορφολογίας, την περιγραφή, ανάλυση και κατηγοριοποίηση
των µορφηµάτων ως βασικών συστατικών της δοµής των λέξεων. Περιγράφονται
οι διαδικασίες σχηµατισµού των λέξεων µε γνώµονα την αποτελεσµατική σύνδεση
της Μορφολογίας τόσο µε το Φωνολογικό Επίπεδο όσο και µε τα Επίπεδα της
Σύνταξης και της Σηµασιολογίας.
LITERATURWISSENSCHAFT
DLY 20
EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ I
∆ιδάσκοντες: W. Benning, E. Πετροπούλου
Στην
εισαγωγή
αυτήν
παρουσιάζονται
βασικές
έννοιες
της
επιστήµης
της
λογοτεχνίας. Οι φοιτητές ασκούνται στη χρήση των όρων αυτών µε βάση
παραδείγµατα από τη γερµανική λογοτεχνία (σύντοµα κείµενα και αποσπάσµατα).
Σκοπός του µαθήµατος είναι η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών για
αυτοδύναµη ενασχόληση µε τη λογοτεχνία. Στο κέντρο του ενδιαφέροντος
βρίσκονται µικρές λογοτεχνικές µορφές (όπως π.χ. η µεταφορά ή το σύµβολο).
DLY 25
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ο. Λασκαρίδου (Λ-Ω), M. Weitz (A-K)
Στόχος του µαθήµατος είναι να παρουσιάσει τις σηµαντικότερες τάσεις της
γερµανόφωνης λογοτεχνίας από το 1945 µέχρι σήµερα, αλλά και να εξοικειώσει
τους φοιτητές µε την κριτική προσέγγιση λογοτεχνικών κειµένων από το χώρο της
σύγχρονης ποίησης, της πεζογραφίας και του θεάτρου.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εργασία ή γραπτή εξέταση
∆ιδακτικό βιβλίο: Wolfgang Beutin u.a.: Deutsche Literaturgeschichte. Von den
Anfängen bis zur Gegenwart. 7. Erw. Aufl. Stuttgart: Metzler 2008.
DLY 25
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: LEKTÜREKURS
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η ανάγνωση και η ερµηνεία κειµένων που είναι
αντιπροσωπευτικά της σύγχρονης λογοτεχνικής παραγωγής στις γερµανόφωνες
χώρες. Στο πρώτο µάθηµα θα γνωστοποιηθούν οι ακριβείς τίτλοι. Για τη λήψη
βαθµού απαιτείται η συµµετοχή σε γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαµήνου.
DLY 28:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
∆ιδάσκουσα: A. ∆ασκαρόλη
Η παράδοση δεν προϋποθέτει προηγούµενες γνώσεις και έχει στόχο να προσφέρει
µια αντιπροσωπευτική επισκόπηση των σηµαντικότερων προβληµάτων και θεωριών
στον τοµέα της µεταφρασεολογίας.
Εξέταση: Γραπτό διαγώνισµα
3. Semester
DAΥ 02
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΣΤΟΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
∆ιδάσκων: J. Theisen
Για µια εξέταση πρέπει κανείς να µάθει τη σχετική ύλη. Για µια προφορική
παρουσίαση (Referat) – και τη γραπτή εργασία που θα τη συνοδεύσει (Hausarbeit)
- πρέπει κανείς να εργαστεί επιστηµονικά. Τι είναι αυτό; Πώς γίνεται αυτό; Ποιους
κανόνες πρέπει να προσέξει κανείς; Το µάθηµα – και το περιεχόµενό του! – είναι
απαραίτητη
προϋπόθεση
για
επιτυχηµένες
(Hauptstudium).
LINGUISTIK
DGY 16
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: A. Τσόκογλου
σπουδές
στο
5ο-8ο
εξάµηνο
Στο µάθηµα της Συγκριτικής Γλωσσολογίας θα ασχοληθούµε µε τη σύγκριση της
Γερµανικής και της Ελληνικής γλώσσας µε βάση το θεωρητικό πρότυπο της
Γενετικής Γραµµατικής, ώστε να εντοπιστούν, να περιγραφούν και να αναλυθούν
οµοιότητες και διαφορές που διέπουν τις δύο γλώσσες. Στο πλαίσιο αυτό θα
παρουσιαστεί η Θεωρία των Αρχών και των Παραµέτρων (Chomsky 1981, 1986)
και συγκεκριµένα οι εξής Αρχές-Θεωρίες: Θεωρία του Χ-τονούµενου, Θεωρία
Κυβέρνησης, Θεµατική Θεωρία, Θεωρία Πτώσης, Θεωρία Ελέγχου, Μετακινήσεις.
Στόχος είναι να καταδειχθεί πώς ανταποκρίνονται οι γλώσσες στις καθολικές αρχές
και σε ποια σηµεία έγκειται η παραµετροποίησή τους.
DGY 17
ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Φ. Μπατσαλιά
Λαµβάνοντας
υπόψη
τον
επικοινωνιακό
σκοπό,
τις
προσδοκίες
και
τα
ενδιαφέροντα του οµιλητή και του ακροατή, εξετάζονται λεκτικές πράξεις και οι
επικοινωνιακές συνθήκες, εντός των οποίων πραγµατώνονται αυτές.
Θα αναλυθούν οι θεωρητικές προσεγγίσεις των Austin, Searle και Wunderlich που
αφορούν στις σχέσεις µεταξύ γλωσσικού σηµείου και χρήστη αυτού, καθώς και το
ζήτηµα, πώς και µε ποιες συνέπειες χρησιµοποιούνται γλωσσικά σηµεία.
Τρόπος αξιολόγησης: Τελική εξέταση
LITERATURWISSENSCHAFT
DLY 22
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ
∆ιδάσκουσα: Κ. Μητραλέξη (Α-Κ)
Το µάθηµα αναφέρεται στις προϋποθέσεις και τα χαρακτηριστικά της γερµανικής
αστικής λογοτεχνίας του 18ου αιώνα. Εξετάζονται τα λογοτεχνικά ρεύµατα του
∆ιαφωτισµού και της Θύελλας και Ορµής και αναλύονται αντιπροσωπευτικά
κείµενα, κυρίως από τους χώρους της ποιητικής, της λυρικής ποίησης και του
γερµανικού αστικού δράµατος.
∆ιδάσκουσα: Κ. Καρακάση (Λ-Ω)
Το µάθηµα αποτελεί µια εισαγωγή στην ιστορία της γερµανόφωνης λογοτεχνίας
κατά τον 18ο αιώνα. Εξετάζονται τα λογοτεχνικά ρεύµατα του ∆ιαφωτισµού και
της Θύελλας και Ορµής και αναλύονται αντιπροσωπευτικά κείµενα, κυρίως από
τους χώρους της ποιητικής, της λυρικής ποίησης και του γερµανικού αστικού
δράµατος.
Τρόπος εξέτασης: γραπτή εξέταση
DLY 22
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΤΟΥ
18ου
ΑΙΩΝΑ
–
ΑΝΑΓΝΩΣΗ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
∆ιδάσκων M. Weitz
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η ανάγνωση και η ερµηνεία κειµένων που είναι
αντιπροσωπευτικά της λογοτεχνικής παραγωγής στις γερµανόφωνες χώρες κατά
τον 18ο αιώνα. Οι ακριβείς τίτλοι θα γνωστοποιηθούν στο πρώτο µάθηµα.
DLY 27
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσες: Α. Αντωνοπούλου, Ε. Πετροπούλου
Σκοπός του µαθήµατος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στη θεωρία και την πράξη
της συγκριτικής φιλολογίας. Έτσι, αρχικά θα ασχοληθούµε µε την ιστορία του
κλάδου και θα εξετάσουµε σύγχρονες τάσεις και επιλεγµένα θέµατα στη θεωρία
της συγκριτολογίας, ενώ στη συνέχεια θα επικεντρωθούµε στην πράξη, στη βάση
µιας παραδειγµατικής συγκριτικής ανάλυσης δύο ή περισσότερων λογοτεχνικών
κειµένων.
DLY 29
ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
∆ιδάσκων: S. Lindinger
Αυτό το µάθηµα αποτελεί εισαγωγή στην πολιτική ιστορία και στον πολιτισµό των
γερµανόφωνων χωρών. Οι πολιτικές εξελίξεις από την αρχή του µεσαίωνα µέχρι τη
σηµερινή εποχή βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής µας. Λαµβάνουµε υπόψη
µας, όµως, και την οικονοµία, την κοινωνία, τη θρησκεία, την επιστήµη, τη
φιλοσοφία, την τεχνολογία, την τέχνη και τη λογοτεχνία της κάθε εποχής.
5. und 7. Semester
LINGUISTIK
Gruppe Α
DGA 30
ΦΩΝΗΤΙΚΗ / ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ε. Μπαλάση
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η παρουσίαση των σηµαντικών θεωρητικών
εξελίξεων στον κλάδο της φωνολογίας: δοµική φωνολογία, γενετική φωνολογία
και µετρική φωνολογία.
DGA 31:
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Χ. Αλεξανδρή
Στόχος του σεµιναρίου αυτού είναι η παρουσίαση ειδικότερων θεµάτων που
αφορούν την Μορφολογία της Γερµανικής Γλώσσας, τόσο σε πλαίσιο Συγκριτικής
Μορφολογίας, σε σχέση µε τα Ελληνικά αλλά και µε άλλες γλώσσες όσο και από
άποψη
εφαρµογών
της
Μορφολογίας,
κυρίως
στην
Λεξικογραφία
και
την
Ηλεκτρονική Λεξικογραφία.
DGA 32
ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
∆ιδάσκουσα: A. Τσόκογλου
Στο σεµινάριο αυτό παρουσιάζεται η εξέλιξη της Θεωρίας της Γενετικής Σύνταξης
στις δύο κύριες φάσεις της. Συγκεκριµένα, θα συζητηθούν βασικές θεωρητικές
αρχές
του
Προτύπου
«Κυβέρνηση
και
Αναφορική
∆έσµευση»
και
του
Μινιµαλιστικού Προγράµµατος αναφορικά µε τη δοµή της φράσης, της πρότασης
και τις µετακινήσεις βάσει παραδειγµάτων από τη Γερµανική γλώσσα.
DGA 37
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
∆ιδάσκουσα: Ε. Μπαλάση
Αντικείµενο του σεµιναρίου είναι η περιγραφή και ανάλυση συγκεκριµένων
γλωσσικών φαινοµένων που εµφανίζονται στον προφορικό λόγο της γερµανικής
γλώσσας.
Gruppe Β
DGB 38
ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκων: Β. Λέχνερ
Στις φυσικές γλώσσες ακολουθίες λέξεων δηµιουργούν προτάσεις µε νόηµα. Η
σηµασία των προτάσεων προκύπτει µε συστηµατικό τρόπο από τη σύνθεση των
σηµασιών των επιµέρους συστατικών τους. Σηµασιολογία είναι ο χώρος της
γλωσσολογίας
που
µελετά
τη
σηµασία
των
προτάσεων,
τον
τρόπο
που
διαρθρώνονται οι σηµασιολογικές σχέσεις έτσι ώστε να φτάσουµε από τη σηµασία
των λέξεων στη σηµασία των φράσεων και των προτάσεων και επιχειρεί να
διατυπώσει µία συγκεκριµένη θεωρία για τη σηµασία. Το µάθηµα αυτό είναι
εισαγωγικό στη σηµασιολογία και στοχεύει στα εξής: (α) Να διδάξει τις βασικές
τυπικές γνώσεις και µεθόδους της σηµασιολογίας. (β) Να αναλύσει σηµασιολογικά
φαινόµενα των φυσικών γλωσσών. (γ) Να εξετάσει τη σχέση ανάµεσα στη
συντακτική δοµή και τη σηµασία των προτάσεων. Θέµατα που θα εξετασθούν
περιλαµβάνουν, µεταξύ άλλων, σχέση αλήθειας και σηµασίας, συνεπαγωγές,
συλλογισµούς, κατηγορική λογική, αµφισηµίες, φαινόµενα εµβέλειας ποσοδεικτών.
DGB 40
∆ΙΑ∆ΡΑΣΗ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕ∆ΩΝ
∆ιδάσκων: Β. Λέχνερ
Νεώτερες έρευνες στη διεπαφή σύνταξης - σηµασιολογίας έχουν οδηγήσει στη
δηµιουργία ενός πετυχηµένου ερευνητικού χώρου της τυπικής γλωσσολογίας που
ασχολείται µε τα ερωτήµατα:(α) Ποια είναι η σηµασία των εκφράσεων της
γλώσσας;
(β)
Με
ποιους
µηχανισµούς
οι
συντακτικές
ενότητες
(φράσεις,
προτάσεις) ερµηνεύονται σηµασιολογικά (σχέση σύνταξης και σηµασιολογίας).
Σύµφωνα µε την επικρατέστερη υπόθεση σήµερα, οι πληροφορίες της σύνταξης
µεταφέρονται στη σηµασιολογία µέσω του επιπέδου της Λογικής ∆οµής, το οποίο
εµπεριέχει τόσο στοιχεία συντακτικά όσο και στοιχεία των γλωσσών της λογικής.
Στο µάθηµα αυτό θα συζητήσουµε τα βασικά χαρακτηριστικά της Λογικής ∆οµής
µέσα από την ανάλυση των φαινοµένων της Αναφορικής Σύνδεσης, της Έλλειψης
και της εµβέλειας των ποσοδεικτών. Στόχος µας είναι να εξετάσουµε κατά πόσον
τα φαινόµενα αυτά προσφέρουν επιχειρήµατα για την ύπαρξη του αφηρηµένου
επιπέδου της Λογικής ∆οµής.
DGB 47
ΕΚΜΑΘΗΣΗ ∆ΕΥΤΕΡΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
∆ιδάσκουσα: ∆. Βηδενµαιερ
Στο σεµινάριο αυτό θα επεξεργαστούµε τις θεωρίες κατάκτησης δεύτερης και ξένης
γλώσσας σε συνδυασµό µε τις µεθόδους διδασκαλίας της ξένης γλώσσας. Θα
συζητηθούν θέµατα ∆ιαπολιτισµικής Εκπαίδευσης και γλωσσικής εξέλιξης και
συνείδησης.
Γραπτή εργασία
Gruppe C
DGC 46
ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ
ΘΕΩΡIΕΣ
–
ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
ΤΗΣ
ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ
∆ιδάσκων: J. Theisen
Η θεωρία της γλώσσας είναι η θεωρία που αφορά τη γλώσσα. Η γλωσσολογία είναι
η επιστήµη της γλώσσας. Μέχρι εδώ καλά. Το κακό είναι ότι δεν έχουµε άλλη
γλώσσα για να µιλήσουµε για τη γλώσσα εκτός από την ίδια τη γλώσσα. Στη
γλωσσολογία η γλώσσα µιλάει για τον εαυτό της, και η θεωρία της γλώσσας
πάντοτε είναι και γλωσσική πράξη. Το να παραπονούµαστε γι’ αυτό δεν έχει
νόηµα, και κάθε προσπάθεια να βρεθεί µια γλώσσα πιο ενδεδειγµένη για να
περιγράψει τη
γλώσσα µέχρι τώρα έχει αποτύχει. – Θα σκεφτούµε λοιπόν
γλωσσικά τι είναι η γλώσσα. Όχι
εντελώς αυθαίρετα, αλλά µε βάση κάποιες
θεωρητικές (γλωσσικές;) προσεγγίσεις. Το ότι αυτές υπάρχουν – και µάλιστα σε
µεγάλη πληθώρα – είναι ήδη η πιο σηµαντική διαπίστωση.
DGC 49:
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Χ. Αλεξανδρή
Το σεµινάριο αυτό αποτελεί Εισαγωγή στην Υπολογιστική Γλωσσολογία και
στοχεύει στην παρουσίαση των υπολογιστικών εφαρµογών της Σύνταξης, της
Μορφολογίας, της Σηµασιολογίας και της Πραγµατολογίας και την µετάφραση των
κανόνων τους σε υλοποιήσιµη µορφή που µπορεί να χρησιµοποιεί ως βάση για την
κατασκευή
προγραµµάτων.
Παρουσιάζεται
µια
εισαγωγή
στην
Μηχανική
Μετάφραση, στην Ηλεκτρονική Λεξικογραφία, στην Κατασκευή και Συντήρηση
Σωµάτων Κειµένων, καθώς και στα ∆ιαλογικά Συστήµατα.
Gruppe D
DGD 50
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ – Πρακτική Άσκηση
Σχεδιασµός και αξιολόγηση του µαθήµατος της
γερµανικής ως ξένης γλώσσας
∆ιδάσκουσα: ∆. Βηδενµαιερ
Στόχος του σεµιναρίου είναι ο συνδυασµός των θεωρητικών αρχών της διδακτικής
των ξένων γλωσσών µε την πρακτική διαδικασία της διεξαγωγής του µαθήµατος
ξένης γλώσσας. Θα αναλυθούν οι επικοινωνιακές γλωσσικές δραστηριότητες και θα
παρουσιαστούν οι τρόποι σχεδιασµού µαθήµατος. Με τη βοήθεια των ανάλογων
ασκήσεων
θα
γνωρίσουµε
τις
µεθόδους
κατασκευής
και
αξιολόγησης
του
επικοινωνιακού µαθήµατος ξένης γλώσσας.
Γραπτή εργασία/ για όσες και όσους συµµετέχουν στην πρακτική άσκηση, µαζί µε
τη γραπτή εργασία, πρόσθετη παράδοση των αποτελεσµάτων της εργασίας τους
στο φορέα που τοποθετήθηκαν.
DGD 55
Η ΓΕΡΜΑΝΙΚH ΩΣ ∆ΕYΤΕΡΗ ΞEΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
∆ιδάσκουσα: Ι. Καρβέλα
Σε αυτό το µάθηµα, το οποίο απευθύνεται σε φοιτητές από το 5ο εξάµηνο σπουδών
και άνω, θα εστιάσουµε στη διδασκαλία και εκµάθηση της Γερµανικής ως δεύτερης
ξένης
γλώσσας
(µετά
τα
Αγγλικά),
η
οποία
προσφέρεται
στα
αναλυτικά
προγράµµατα πολλών χωρών της Ευρώπης, επίσης και στην Ελλάδα. Ειδικότερα
θα εξετάσουµε το ερώτηµα πώς ένας µαθητής µπορεί να αξιοποιήσει εµπειρίες που
απέκτησε κατά την εκµάθηση της µητρικής και της πρώτης ξένης γλώσσας στη
δεύτερη ξένη γλώσσα. Μετά από µία πρώτη επαφή µε τις βασικές αρχές της
∆ιδακτικής της τρίτης γλώσσας σε θεωρητική βάση, θα εξετάσουµε τις δυνατότητές
της στην πράξη του µαθήµατος: µε συγκεκριµένα παραδείγµατα και φύλλα
εργασίας.
Αυτά
θα
µπορούσαν
να
χρησιµοποιηθούν
κατευθείαν,
ή
να
χρησιµεύσουν ως ιδέες για σχεδιασµό µαθήµατος, ή ακόµη και να τροποποιηθούν
σε σχέση µε την εκάστοτε µαθησιακή οµάδα.
Οι συµµετέχοντες φοιτητές θα λάβουν µέρος σε γραπτή εξέταση στο τέλος του
εξαµήνου.
LITERATURWISSENSCHAFT
Gruppe Α
DLA 60
∆ΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ/ΘΥΕΛΛΑ ΚΑΙ ΟΡΜΗ: Ο Βέρθερος
του Goethe
∆ιδάσκων: Β. Μπέννινγκ
Το πρώιµο επιστολιµαίο µυθιστόρηµα του Goethe Τα πάθη του νεαρού Βερθέρου
αποτελεί ένα από τα γνωστότερα κείµενα της γερµανόφωνης λογοτεχνίας. Το
µάθηµα έχει ως στόχο να εισαγάγει τους συµµετέχοντες στην εποχή της Θύελλας
και Ορµής, στη βιογραφία του Goethe, σε βασικές φιλοσοφικές αντιλήψεις της
εποχής
(Herder,
Rousseau),
στον
προβληµατισµό
του
προσδιορισµού
του
λογοτεχνικού είδους, αλλά και σε θέµατα όπως η πρόσληψη της βίβλου και της
ελληνικής αρχαιότητας στην εποχή του Goethe. Θα ασχοληθούµε ακόµη µε την
πρόσληψη και την επιρροή του έργου στην εποχή του. Η ανάγνωση του
µυθιστορήµατος θα επικεντρωθεί στα θεωρητικά σχέδια ‘φύση/πολιτισµός’ και
‘ενθουσιώδης έρωτας’, καθώς και στον τρόπο συγκρότησης του ‘µεγαλοφυή’
χαρακτήρα
και
στα
θέµατα
της
‘αµαρτίας’
και
της ‘θυσίας’ (αυτοκτονία).
Παράλληλα θα εξεταστεί η έννοια της τέχνης στο µυθιστόρηµα.
DLA 62
HÖLDERLIN
/
KLEIST
/
JEAN
PAUL:
Heinrich von Kleist
∆ιδάσκουσα: Κ Μητραλέξη
Οι συγγραφείς Friedrich Hölderlin (1770-1843), Heinrich von Kleist (1777-1811)
και Jean Paul (1763-1825) ακολούθησαν ο καθένας τον δικό του δρόµο και τρόπο
λογοτεχνικής έκφρασης την εποχή που στη Γερµανία κυριαρχούν ο λόγος του
κλασικισµού και
ο λόγος του ροµαντισµού. Η αντιπαράθεσή τους µε τα
λογοτεχνικά αυτά ρεύµατα οδήγησε σε κείµενα ιδιαίτερης υφής και περιεχοµένου
που αποτελούν πρόκληση για την ιστοριογράφηση της γερµανικής λογοτεχνίας του
τέλους του 18ου και των πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα.
Heinrich von Kleist
Αντικείµενο του µαθήµατος αυτού αποτελεί το δραµατικό και αφηγηµατικό έργο
του Heinrich von Kleist, µε έµφαση στις δύο κωµωδίες Der zerbrochne Krug και
Amphitryon. Ein Lustspiel nach Molière. Τα κείµενα εξετάζονται σε σχέση µε την
πρόσληψη του µύθου, τους όρους του κωµικού και την ποιητική του Kleist, όπως
αυτή ανιχνεύεται στα µικρά θεωρητικά του κείµενα.
DLA 66
BRECHT / KAFKA / THOMAS MANN: Diskurse
der Liebe bei Brecht, Kafka und Thomas Mann.
∆ιδάσκων: Μ. Weitz
Βάσει επιλεγµένων κειµένων θα ασχοληθούµε µε τον όρο «Ερως» στο πρώτο µισό
του 20ου αιώνα. Θα αναλύσουµε, πως πραγµατεύονται οι προαναφερθέντες
συγγραφείς τα αντίθετα Σώµα - Πνεύµα, Αρσενικό – Θηλυκό, Απόσταση Εγγύτητα, Ηθικό – Ανήθικο. Θα επεξεργαστούµε όχι µόνον τις οµοιότητες αλλά και
τις διαφορές τους. Στο σεµινάριο θα ασχοληθούµε ιδιαίτερα µε το ζήτηµα, κατά
πόσο οι
διάφορες θεωρήσεις του Έρωτα
ανθρώπινους χαρακτήρες και
αντικατοπτρίζουν συγκεκριµένους
κατά πόσο αυτοί
οι
ανθρώπινοι χαρακτήρες
συµβαδίζουν µε συγκεκριµένους τρόπους γραψίµατος. Πρόκειται λοιπόν, για την
σύνδεση Ανθρωπολογίας και Αισθητικής. Τα κείµενα µε τα οποία θα ασχοληθούµε,
θα γνωστοποιηθούν στην αρχή του σεµιναρίου.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εργασία. Τα θέµατα µπορούν να επιλεχθούν µετά από
συνεννόηση.
DLA 68
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΡΜΑΝΟΦΩΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ο. Λασκαρίδου
Με βάση επιλεγµένα αφηγηµατικά, θεατρικά και ποιητικά κείµενα θα επιχειρήσουµε
να περιγράψουµε τάσεις της σύγχρονης γερµανόφωνης λογοτεχνίας. Ιδιαίτερο
βάρος θα δοθεί σε έργα που γράφτηκαν την τελευταία δεκαετία.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εργασία και προφορική παρουσίαση ή προφορική
εξέταση
∆ιδακτικό βιβλίο: Siegfried Lenz: Schweigeminute. München: dtv 2009.
Gruppe B
DLB 72
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΦΥΛΟ: Θηλύτητα και υστερία
∆ιδάσκουσα: Α. Αντωνοπούλου
H διερεύνηση του φαινοµένου της υστερίας και η θεµατοποίησή του στη
λογοτεχνία του µοντερνισµού είναι το βασικό αντικείµενο αυτού του σεµιναρίου.
Ξεκινώντας από τις φροϋδικές θέσεις για την υστερία, οι οποίες ορίζουν σχέσεις
συνάφειας ανάµεσα στη θηλύτητα, την ασθένεια, τη σεξουαλικότητα και την
ταυτότητα το ενδιαφέρον του σεµιναρίου θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση
σύγχρονων φεµινιστικών θεωριών για το θέµα (κυρίως αυτών των Luce Irigaray
und Hélène Cixous). Πάνω στη βάση αυτής της θεωρητικής συζήτησης θα
αναλυθούν κείµενα των Arthur Schnitzler και Hugo von Hofmannsthal.
DLB 74
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Η
Ελλάδα του Γκαίτε και του Σίλλερ.
∆ιδάσκουσα: Κ. Καρακάση
Η ιδιαίτερη σχέση που διατηρεί ο γερµανικός κλασικισµός µε την Ελλάδα είναι το
αντικείµενο αυτού του σεµιναρίου. Η ελληνική αρχαιότητα αναγορεύεται στο
ιδανικό παρελθόν του γερµανικού πολιτισµού, της γερµανικής λογοτεχνίας, που
είναι την εποχή αυτή, όπως ο Γκαίτε την φαντάζεται, µέρος µια παγκόσµιας
λογοτεχνικής κληρονοµιάς. Αυτό το εξιδανικευµένο, φαντασιακό παρελθόν δεν
είναι ωστόσο ούτε µονοσήµαντο, ούτε εύκολα διαχειρίσιµο. Και αυτό όχι µόνο γιατί
αντανακλά τις
αντιφάσεις του ∆ιαφωτισµού και τα αιτήµατα του 18ου αιώνα και
των αρχών του 19ου, αλλά κυρίως γιατί χρησιµοποιείται για να καταστεί µια
υπέρβαση της τότε εποχής εφικτή και άρα οφείλει να περιγράψει τις διαδροµές που
οδηγούν στο µέλλον.
Τρόπος εξέτασης: γραπτή εργασία και προφορική παρουσίαση
Gruppe C
DLC 68
AΡΧΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΡΕΥΜΑΤΑ
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Πώς µπορούµε να ερµηνεύσουµε λογοτεχνικά έργα; Στόχος του µαθήµατος είναι
να δοθεί µια συνοπτική αλλά κριτική παρουσίαση σύγχρονων θεωρητικών σχολών
και
ρευµάτων,
όπως
η
αποδόµηση,
η
θεωρία
των
λόγων
(Diskurs),
η
διαπολιτισµική θεωρία κ.ά.. Παράλληλα θα επιχειρηθεί στη βάση παραδειγµατικών
αναλύσεων και µε τη βοήθεια των παραπάνω θεωριών να δοθούν στους φοιτητές
εκείνα τα µεθοδολογικά εργαλεία που θα τους οδηγήσουν σε πρωτότυπες
αναλύσεις λογοτεχνικών έργων. Απαιτείται συχνή συµµετοχή στο µάθηµα και
γραπτή εργασία.
DLC 78:
ΚΡΙΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
∆ιδάσκουσα: Α. ∆ασκαρόλη
Aντικείµενο αυτού του σεµιναρίου θα αποτελέσουν οι µεταφράσεις στα ελληνικά
γερµανικών λογοτεχνικών έργων. Στόχος του µαθήµατος είναι η προσέγγιση των
κριτηρίων, που µπορούν να εφαρµοσθούν για την εκτίµηση λογοτεχνικών
µεταφράσεων.
Εξέταση: Προφορική ανακοίνωση και γραπτή εργασία
DLC 80
∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Ι
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Αντικείµενο της ∆ιδακτικής της Λογοτεχνίας είναι η ανάγνωση και µετάδοση της
λογοτεχνίας. Για αυτό το λόγο δίνεται ιδιαίτερη βάση όχι µόνο στην παραγωγή
αλλά και στην πρόσληψή της. Στο µάθηµα, µε βάση ένα µοντέλο της Εµπειρικής
∆ιδακτικής της Λογοτεχνίας, θα ασχοληθούµε µε το έργο της Νοµπελίστα Χέρτα
Μύλλερ Reisende auf einem Bein. Σκοπός είναι να εισαχθούν οι φοιτητές στην
έννοια της µειονοτικής λογοτεχνίας καθώς και να σχολιαστούν θεωρήσεις σχετικά
µε τη µετααποικιακή λογοτεχνία. Η εξέταση θα γίνει µε γραπτή εργασία.
Gruppe D
DLD 80
ΑΙΣΘΗΤΙΚH / ΤΕΧΝΗ
∆ιδάσκων: S. Lindinger
Στο επίκεντρο του σεµιναρίου βρίσκονται αποσπάσµατα από κείµενα τον 18ου και
19ου αιώνα των Winckelmann, Lessing, Goethe, Schiller, den Schlegels, Tieck και
Wackenroder.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εξέταση
SOMMERSEMESTER 2013
2. Semester
DAY 02
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΣΤΟΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ
ΤΡΟΠΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Στο µάθηµα αυτό θα διδαχθεί ο επιστηµονικός τρόπος εργασίας. Με τη βοήθεια
πρακτικών ασκήσεων θα µάθουν οι φοιτητές πώς γίνεται η αναζήτηση πηγών, πώς
γίνεται η καταγραφή τους, το πώς συγγράφεται µια επιστηµονικής εργασίας, πώς
γίνεται η προετοιµασία µιας ανακοίνωσης κλπ. Για τη λήψη βαθµού απαιτείται η
συµµετοχή σε γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαµήνου.
LINGUISTIK
DGY 12:
ΦΩΝΗΤΙΚΗ / ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ε. Μπαλάση
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η ενασχόληση µε τη Φωνητική και τη Φωνολογία.
Ιδιαίτερη έµφαση θα δοθεί στη σύγκριση µεταξύ γερµανικής και ελληνικής
γλώσσας σε φωνητικό και φωνολογικό επίπεδο. Στις τελευταίες παραδόσεις θα
εστιάσουµε το ενδιαφέρον µας στην παρουσίαση των λαθών προφοράς που είναι
δυνατόν να εµφανιστούν κατά την εκµάθηση της γερµανικής γλώσσας από
Έλληνες µαθητές.
DGY 13
ΣΥΝΤΑΞΗ
∆ιδάσκουσα: A. Τσόκογλου (Α-Κ) και (Λ-Ω)
Αντικείµενο έρευνας της Σύνταξης είναι η περιγραφή και ανάλυση της δοµής της
πρότασης και των συστατικών της. Στο εισαγωγικό αυτό µάθηµα δίνονται αρχικά
ορισµένες βασικές πληροφορίες για τις αρχές που διέπουν τη Θεωρία της Γλώσσας.
Στη συνέχεια παρουσιάζεται η σταδιακή διαµόρφωση της συντακτικής θεωρίας σε
διάφορες
χρονικές
φάσεις:
ανάλυση
της
πρότασης
βάσει
του
∆οµισµού,
Γραµµατική της Φραστικής ∆οµής και Θεωρία του Χ-τονούµενου της Γενετικής
Γραµµατικής.
DGY 15
ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκων: Β. Λέχνερ
H σηµασιολογία ασχολείται µε την ερµηνεία των λέξεων, και µε τις συστηµατικές
σχέσεις
οι οποίες χαρακτηρίζουν τη δηµιουργία σύνθετων σηµασιών από πιο
βασικές σηµασιολογικές ενότητες. Σκοπός της είναι να εξηγήσει πώς λειτουργεί το
διανοητικό
σύστηµα
το
οποίο
επιτρέπει
στους
οµιλητές
να
ερµηνεύουν
οποιαδήποτε έκφραση της γλώσσας τους. Συγκεκριµένο αντικείµενο αυτής της
εισαγωγής στην σηµασιολογία είναι η αναζήτηση για απαντήσεις στα εξής
ερωτήµατα: Tι είναι η σηµασία, και πώς µπορεί να περιγραφεί; Πώς µπορούµε να
ανακαλύψουµε τις υποκείµενες ερµηνείες των προτάσεων; Με ποιόν τρόπο
συνδέονται µεταξύ τους σηµασία, γλώσσα και σκέψη;
DGY 18
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΩΣ
ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ I
∆ιδάσκουσα: Ι. Καρβέλα
Στόχος αυτού του µαθήµατος είναι µία πρώτη επαφή των φοιτητών του 2ου
εξαµήνου µε τη Μεθοδολογία και τη ∆ιδακτική της Γερµανικής ως ξένης γλώσσας.
Ειδικότερα θα εξεταστούν οι εξής τοµείς: α) οι τέσσερις βασικές γλωσσικές
δεξιότητες (κατανόηση γραπτού και προφορικού λόγου, παραγωγή γραπτού λόγου
και οµιλία) και οι ιδιαιτερότητες κάθε δεξιότητας στη διδακτική πράξη, β) το Κοινό
Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες και η διδακτική του θεωρία. Στο
δεύτερο µέρος του µαθήµατος θα συζητηθούν (γ) οι σηµαντικότερες µέθοδοι
διδασκαλίας της ξένης γλώσσας.
Οι φοιτητές θα λάβουν µέρος σε προφορική εξέταση στο τέλος του εξαµήνου.
LITERATURWISSENSCHAFT
DLY 21:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΙΙ
∆ιδάσκουσα: Αικ. Μητραλέξη (Α-Κ)
Το µάθηµα αποτελεί εισαγωγή στην ιστορία και θεωρία των λογοτεχνικών ειδών:
της επικής, της λυρικής και της δραµατικής ποίησης. Μέσω µιας ιστορικής και
συστηµατικής προσέγγισης και της µελέτης αντιπροσωπευτικών θεωρητικών
τοποθετήσεων και λογοτεχνικών κειµένων παρουσιάζονται βασικά θέµατα της
θεωρίας των λογοτεχνικών ειδών και του τρόπου περιγραφής και ανάλυσης
λυρικών και αφηγηµατικών κειµένων.
∆ιδάσκουσα: Κ. Καρακάση (Λ-Ω)
Το µάθηµα αποτελεί εισαγωγή στην ιστορία και θεωρία των λογοτεχνικών ειδών:
της επικής, της λυρικής και της δραµατικής ποίησης. Μέσω µιας ιστορικής και
συστηµατικής προσέγγισης και της µελέτης αντιπροσωπευτικών θεωρητικών
τοποθετήσεων και λογοτεχνικών κειµένων παρουσιάζονται βασικά θέµατα της
θεωρίας των λογοτεχνικών ειδών και του τρόπου περιγραφής και ανάλυσης
λυρικών και αφηγηµατικών κειµένων.
Τρόπος εξέτασης: πρόοδοι
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ
DLY 24
∆ιδάσκουσα: Ε. Πετροπούλου (Λ-Ω)
Στόχος του µαθήµατος είναι να παρουσιάσει τις σηµαντικότερες τάσεις της
γερµανόφωνης λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, επιµένοντας κατά κύριο λόγο στο
πρώτο του ήµισυ (1900 – 1945). Τα µοντερνιστικά ρεύµατα των αρχών του αιώνα
(Νατουραλισµός, Συµβολισµός, Dada, Εξπρεσσιονισµός) και η Λογοτεχνία του
Μεσοπολέµου (1918-1933) είναι
οι σταθµοί, στους οποίους θα δοθεί ιδιαίτερη
έµφαση.
∆ιδάσκουσα: Κ. Καρακάση (Α-Κ)
Στόχος του µαθήµατος είναι να παρουσιάσει τις σηµαντικότερες τάσεις της
γερµανόφωνης λογοτεχνίας των αρχών του 20ου αιώνα, επιµένοντας κατά κύριο
λόγο
στο
διάστηµα
µεταξύ
1890
και
1933.
Τα
µοντερνιστικά
ρεύµατα
(Νατουραλισµός, Συµβολισµός, Dada, Εξπρεσσιονισµός) και η Λογοτεχνία του
Μεσοπολέµου (1918-1933) θα είναι ως εκ τούτου στο κέντρο του ενδιαφέροντος.
Τρόπος εξέτασης: γραπτή εξέταση
DLY 24:
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ – ΑΝΑΓΝΩΣΗ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
∆ιδάσκων: S. Lindinger
Σκοπός του µαθήµατος είναι η εξοικείωση των φοιτητών µε ερµηνευτικές
προτάσεις επιλεγµένων κειµένων της γερµανικής λογοτεχνίας. Οι ακριβείς τίτλοι
θα γνωστοποιηθούν στο πρώτο µάθηµα.
4. Semester
DGY 14:
ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ρ. Πόρτζ
Το µάθηµα πραγµατεύεται κεντρικά ζητήµατα της λεξικολογίας, τα οποία αφορούν
τη φύση και τη λειτουργία των λέξεων (λεξηµάτων) καθώς και την οργάνωση του
λεξιλογίου/γνωστικού
παραλλαγής
και
λεξικού.
µεταβολής,
Αναλύονται
της
επίσης
διεύρυνσης
του
φαινόµενα
λεξιλογίου
της
λεξικής
(βάσει
του
σχηµατισµού νέων λέξεων, του δανεισµού/ αντιδανεισµού λέξεων από άλλες
γλώσσες) και της σηµασιολογικής διεύρυνσης µονοσήµων και πολυσήµων λέξεων
(βάσει της µετωνυµικής και µεταφορικής χρήσης τους).
DGY 15
ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκων: Β. Λέχνερ
H σηµασιολογία ασχολείται µε την ερµηνεία των λεξέων, και µε τις συστηµατικές
σχέσεις
οι οποίες χαρακτηρίζουν τη δηµιουργία σύνθετων σηµασιών από πιο
βασικές σηµασιολογικές ενότητες. Σκοπός της είναι να εξηγήσει πώς λειτουργεί το
διανοητικό
σύστηµα
το
οποίο
επιτρέπει
στους
οµιλητές
να
ερµηνεύουν
οποιαδήποτε έκφραση της γλώσσας τους. Συγκεκριµένο αντικείµενο αυτής της
εισαγωγής στην σηµασιολογία είναι η αναζήτηση για απαντήσεις στα εξής
ερωτήµατα: Tι είναι η σηµασία, και πώς µπορεί να περιγραφεί; Πώς µπορούµε να
ανακαλύψουµε τις υποκείµενες ερµηνείες των προτάσεων; Με ποιόν τρόπο
συνδέονται µεταξύ τους σηµασία, γλώσσα και σκέψη;
DGY 19
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΙΙ
∆ιδάσκουσα: ∆. Βήδενµαιερ (2 οµάδες, Α-Κ & Λ-Ω)
Στην Εισαγωγή στη ∆ιδακτική ΙΙ, θα επανεξετάσουµε τις µεθόδους διδασκαλίας της
ξένης
γλώσσας,
δίνοντας
βαρύτητα
στις
νεότερες
προσεγγίσεις
και
θα
επεξεργαστούµε κάποια σηµαντικά κεφάλαια του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Πλαισίου
Αναφοράς
για
τις
γλώσσες.
Θα
αναλύσουµε
το
θέµα
«Ικανότητες
των
µαθητευόµενων ξένης γλώσσας» καθώς και τις γλωσσικές δραστηριότητες του
µαθήµατος ξένης γλώσσας.
Βιβλιογραφία: Jörg Roche(2008)Fremdsprachenerwerb Fremdsprachendidaktik
Γραπτές εξετάσεις
LITERATURWISSENSCHAFT
DLY 23
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ
∆ιδάσκοντες: Ο. Λασκαρίδου (Α-Κ),
Αφού παρουσιαστούν οι σηµαντικότερες τάσεις της γερµανόφωνης λογοτεχνίας
κατά τον 19ο αιώνα, θα εστιάσουµε στο Ροµαντισµό (1800-1830). Ιδιαίτερη
έµφαση θα δοθεί σε θεωρητικά κείµενα της εποχής καθώς και στο έργο του Ε.Τ.Α.
Hoffmann.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εργασία ή γραπτή εξέταση
∆ιδακτικό βιβλίο: E.T.A. Hoffmann, Der goldne Topf. Ein Märchen aus der neuen
Zeit. Berlin: Suhrkamp2002.
∆ιδάσκων: S. Lindinger (Λ-Ω)
Το µάθηµα αυτό παρουσιάζει την εξέλιξη της γερµανικής λογοτεχνίας κατά τον 19ο
αιώνα. Κέντρο βάρους του µαθήµατος αποτελεί η παρουσίαση του γερµανικού
Ροµαντισµού (1800-1835), ενώ ιδιαίτερη έµφαση δίδεται επίσης στην λογοτεχνία
κατά την εποχή της αστικής επανάστασης (1848) και στο λογοτεχνικό ρεύµα του
Ρεαλισµού.
Το
αφηγηµατικών,
µάθηµα
συνοδεύεται
δραµατικών
και
από
λυρικών
την
ανάγνωση
κειµένων
και
η
ερµηνεία
αντιπροσωπευτικών
της
λογοτεχνικής παραγωγής στις γερµανόφωνες χώρες τον 19ο αιώνα.
Εξέταση: Γραπτό διαγώνισµα
DLY 23:
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΤΟΥ
19ου
ΑΙΩΝΑ
–
ΑΝΑΓΝΩΣΗ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
∆ιδάσκουσα: Κ. Καρακάση
Αντικείµενο του µαθήµατος είναι η ανάγνωση και η ερµηνεία κειµένων που είναι
αντιπροσωπευτικά της λογοτεχνικής παραγωγής στις γερµανόφωνες χώρες κατά
τον 19ο αιώνα. Οι ακριβείς τίτλοι θα γνωστοποιηθούν στο πρώτο µάθηµα.
Τρόπος εξέτασης: γραπτή εξέταση
DLY 26
ΘΕΩΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
∆ιδάσκοντες: W. Benning, E. Πετροπούλου
Όταν
ερµηνεύουµε
χρησιµοποιώντας
λογοτεχνικά
σχετική
κείµενα,
ορολογία
και
προσπαθούµε
να
επιχειρηµατολογία.
τα
Η
κατανοούµε
ανάλυση
της
λογοτεχνίας συσχετίζει συνεπώς λογοτεχνικά φαινόµενα και θεωρητικές έννοιες.
Το πώς πρέπει να γίνεται αυτό είναι αντικείµενο της θεωρίας της λογοτεχνίας. Το
µάθηµα αυτό εισάγει τους φοιτητές σε διάφορες τάσεις της θεωρίας της
λογοτεχνίας.
6. und 8. Semester
LINGUISTIK
Gruppe A
DGA 35
ΚΕΙΜΕΝΟΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Ι. Καρβέλα
Στόχος αυτού του µαθήµατος, το οποίο απευθύνεται σε φοιτητές από το 6ο
εξάµηνο σπουδών και άνω, είναι µία εισαγωγή σε βασικούς όρους και µεθόδους
της Κειµενογλωσσολογίας και η εφαρµογή τους σε συγκεκριµένα κείµενα από
διάφορους τοµείς της επικοινωνίας. Ερωτήµατα της δόµησης ενός κειµένου, του
κειµενικού θέµατος και των τρόπων ανάπτυξής του, καθώς επίσης και ο ορισµός
του κειµενικού είδους, βρίσκονται (µεταξύ άλλων) στο κέντρο του ενδιαφέροντος.
Επίσης
θα
συζητηθούν
εφαρµογές
του
θεωρητικού
πλαισίου
της
Κειµενογλωσσολογίας στην πράξη του µαθήµατος της ξένης γλώσσας.
Οι συµµετέχοντες φοιτητές θα λάβουν µέρος σε γραπτή εξέταση στο τέλος του
εξαµήνου.
DGA 36:
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
∆ιδάσκουσα: Χ. Αλεξανδρή
Στο σεµινάριο αυτό εξετάζονται ειδικότερα θέµατα της Συγκριτικής Γλωσσολογίας,
που αφορούν µια επιλογή γραµµατικών φαινοµένων στο Συντακτικό Επίπεδο και
την σύνδεση τους µε το Σηµασιολογικό και Πραγµατολογικό Επίπεδο. Τα
γραµµατικά φαινόµενα επιλέγονται βάσει της σηµασίας που τους δόθηκε από τους
ερευνητές στο πεδίο της Θεωρητικής Γλωσσολογίας, ως «κλασσικά θέµατα»
Συγκριτικής Γλωσσολογίας, αλλά και µε αναφορά σε ζητήµατα που οδηγούν σε
επιπλοκές στην εφαρµογή τους στη Μετάφραση.
DGA 38:
ΦΡΑΣΕΟΛΟΓΙΑ: Συγκριτική Φρασεολογία
∆ιδάσκων: M. Χρύσου
Στόχο του µαθήµατος αποτελεί η εξοικείωση µε τις βασικές έννοιες της
Φρασεολογίας. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στην περιγραφή των κριτηρίων που
διαφοροποιούν τους φρασεολογισµούς από τα ελεύθερα λεξικά συντάγµατα καθώς
και σε δυνατότητες ταξινόµησή τους. Επιπλέον, εξετάζονται οι φρασεολογισµοί ως
λήµµατα σε επίπεδο λεξικού καθώς ως προς την διαγλωσσική συγκριτική τους
διάσταση.
Τρόπος εξέτασης: προφορική εισήγηση, γραπτή εργασία
Gruppe B
DGB 41
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ
∆ιδάσκων: Β. Λέχνερ
Από βιολογική άποψη, η ανθρώπινη γλώσσα είναι το πιο περίπλοκο είδος της
συµπεριφοράς που είναι διαφορετικό τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά από όλες τις
άλλες ζωικές µορφές επικοινωνίας. Σε αντίθεση µε την ζωική επικοινωνία, η
ανθρώπινη γλώσσα δεν µαθαίνεται από την µίµηση, αλλά µόνο επί τη βάσει τις
έκθεσης σε γλωσσικά δεδοµένα και χωρίς να γίνεται καθοδήγηση στα παιδιά. Οι
θεωρίες
γλωσσικής
κατάκτησης
προσπαθούν
να
κατανοήσουν
τις
τυπικές,
γνωστικές, και βιολογικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας στον
ανθρώπινο οργανισµό.
Το µάθηµα παρέχει επισκόπηση των βασικών στοιχείων της έρευνας γιά την
κατάκτηση της γλώσσας και ασχολείται µε τα ακόλουθα θέµατα: (i) κεντρικά
φαινόµενα της γλωσσικής κατάκτησης στη φωνολογία, τη σύνταξη και τη
σηµασιολογία, (ii) πειραµατικές µέθοδοι, τεστ και ανάλυση των στατιστικών
δεδοµένων, (iii) σχέση µεταξύ των θεωριών γλωσσικής κατάκτησης και τυπικής
γλωσσολογίας, και (iv) βιολογικές βάσεις της κατάκτησης της γλώσσας, σε
σύγκριση µε την επικοινωνία των ζώων.
DGB 44:
ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
∆ιδάσκουσα: Χ. Αλεξανδρή
Στο σεµινάριο αυτό επιχειρείται ο σχεδιασµός και η διεξαγωγή γλωσσολογικής
έρευνας σε σχέση µε ένα καθορισµένο πεδίο εφαρµογής της γλώσσας, δηλαδή µιας
υπογλώσσας στον γραπτό ή στον προφορικό λόγο (για παράδειγµα τεχνικά
κείµενα, δηµοσιογραφικά κείµενα). Στο σεµινάριο παρουσιάζονται επιλεγµένα είδη
υπογλώσσας. Η έρευνα αφορά όλα τα επίπεδα της γλώσσας (για παράδειγµα:
Σύνταξη, Σηµασιολογία Πραγµατολογία), αλλά είναι δυνατόν να δίνεται έµφαση σε
ένα ή περισσότερα επίπεδα, ανάλογα µε το είδος της υπογλώσσας που εξετάζεται.
DGB 44
ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
∆ιδάσκουσα: E. Μπαλάση
Στο σεµινάριο αυτό επιχειρείται ο σχεδιασµός και η διεξαγωγή γλωσσολογικής
έρευνας σε σχέση µε ένα καθορισµένο πεδίο εφαρµογής της γλώσσας, δηλαδή µιας
υπογλώσσας στον γραπτό ή στον προφορικό λόγο (για παράδειγµα τεχνικά
κείµενα, δηµοσιογραφικά κείµενα). Στο σεµινάριο παρουσιάζονται επιλεγµένα είδη
υπογλώσσας. Η έρευνα αφορά όλα τα επίπεδα της γλώσσας (για παράδειγµα:
Σύνταξη, Σηµασιολογία Πραγµατολογία), αλλά είναι δυνατόν να δίνεται έµφαση σε
ένα ή περισσότερα επίπεδα, ανάλογα µε το είδος της υπογλώσσας που εξετάζεται.
DGB 46
ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
∆ιδάσκων: J. Theisen
Η γλωσσολογία της γραφής είναι ένας πολύ νέος κλάδος της γλωσσολογίας.
Ασχολείται µε όλες τις πλευρές της ρητά γραπτής επικοινωνίας. Για το λόγο αυτό
θα πρέπει εισαγωγικά να διασαφηνιστούν οι διαφορές ανάµεσα σε προφορικό και
γραπτό λόγο. Άλλα ζητήµατα είναι επίσης τα διάφορα συστήµατα γραφής
(ιδεογραφικά, αλφαβητικά κλπ.),
η ιστορία
της γραφής, η ορθογραφία, η
τυπογραφία αλλά και η κατάκτηση της γραφής. Με όλα αυτά θα ασχοληθούµε στο
σεµινάριο.
Gruppe C
DGC 50
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
∆ιδάσκων: J. Theisen
Όλοι κάποτε ήµασταν µικροί και µετά µεγαλώσαµε. Οι γλώσσες όµως, κατά έναν
περίεργο τρόπο, γίνονται πιο νέες: Αρχαία – Νέα Ελληνικά, Μεσαιωνικά – Νέα
Γερµανικά. Γιατί συµβαίνει αυτό; Πώς προκύπτουν οι εξελίξεις και οι µεταβολές;
«Never change a running system»; Ούτε λόγος! (Πώς θα το πούµε αυτό, αλήθεια,
στα γερµανικά; Ο Bing Translator ισχυρίζεται πράγµατι: «Never change a running
system!» - Και στα ελληνικά;) Πού οδηγούν αυτές οι µεταβολές; Γιατί; Για να
απαντήσουµε
σ’
αυτά
τα
ερωτήµατα
πρέπει
να
λάβουµε
υπόψη
πολλές
διαφορετικές παραµέτρους, καθαρά γλωσσικές, αλλά και πολιτισµικές, δηλαδή
ιστορικές, κοινωνιολογικές, φιλοσοφικές, των θετικών επιστηµών κλπ. Αναλόγως
την εποχή και αναλόγως τη γλώσσα. Εµείς θα εστιάσουµε στα Γερµανικά και θα
αγνοήσουµε τα παράπονα των κριτικών της γλώσσας, οι οποίοι υπάρχουν εδώ και
καιρό και πολεµούν µε ανεµόµυλος.
Gruppe D
DGD 52:
ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: Εργασία µε
κείµενα στο µάθηµα της ξένης γλώσσας
∆ιδάσκων: M. Χρύσου
Αντικείµενο
διερεύνησης
δραστηριοτήτων
κατανόησης
αποτελεί
γραπτού
η
και
προαγωγή
προφορικού
των
επικοινωνιακών
λόγου.
Στόχος
του
µαθήµατος είναι ο συνδυασµός θεωρίας και πρακτικής εφαρµογής. Με βάση τον
σχεδιασµό, την διεξαγωγή και την κριτική ανάλυση µαθηµάτων της Γερµανικής ως
ξένης
γλώσσας
εξετάζονται
δυνατότητες
προαγωγής
των
προσληπτικών
δραστηριοτήτων.
Τρόπος εξέτασης: προφορική εισήγηση, γραπτή εργασία
DGD 53
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑΣ
Κατασκευή και αξιολόγηση τεστ για το µάθηµα της
γερµανικής ως ξένης γλώσσας
∆ιδάσκουσα: ∆. Βηδενµάιερ
Στο σεµινάριο αυτό θα ασχοληθούµε µε ζητήµατα της αξιολόγησης που αφορούν
στην κατασκευή και τη διεξαγωγή των γλωσσικών τεστ, καθώς και µε την
αξιολόγηση των ίδιων των τεστ βάσει συγκεκριµένων ποιοτικών κριτηρίων. Θα
παρουσιαστούν παραδείγµατα από ποικίλα γλωσσικά τεστ για τη γερµανική ως
ξένη
γλώσσα
στην
Ελλάδα,
συνοδευόµενα
από
κριτήρια
και
κλίµακες
βαθµολόγησης.
Βιβλιογραφία: Dafni Wiedenmayer (2006), DaF Testen
Γραπτή εργασία
DGD 54:
ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΤΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ:
Ψηφιακά εργαλεία στο µάθηµα της ξένης γλώσσας
∆ιδάσκων: Μ. Χρύσου
Η γόνιµη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στο µάθηµα της ξένης γλώσσας
αποτελεί βασικό στοιχείο της εκπαίδευσης καθηγητών ξένων γλωσσών. Στα
πλαίσια του µαθήµατος εξετάζονται οι δυνατότητες µάθησης που προσφέρουν τα
ψηφιακά εργαλεία, ενώ διερευνάται, δοκιµάζεται και αξιολογείται η –από διδακτική
και παιδαγωγική άποψη– κατάλληλη χρήση τους στο µάθηµα της ξένης γλώσσας.
Τρόπος εξέτασης: προφορική εισήγηση, γραπτή εργασία
LITERATURWISSENSCHAFT
Gruppe A
DLA 61
ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ
∆ιδάσκουσα: Αικ. Μητραλέξη
Το µάθηµα στοχεύει στην παρουσίαση της λογοτεχνίας της εποχής του γερµανικού
κλασικισµού (Weimarer Klassik). Θα µελετηθούν επιλεγµένα κείµενα από το
θεωρητικό, δραµατικό και πεζογραφικό έργο των Johann Wolfgang von Goethe και
Friedrich Schiller.
DLA 63
PΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Στο µάθηµα θα παρουσιαστεί µια κεντρικής σηµασίας εποχή για τη γερµανική
λογοτεχνία. Η παρουσίαση ξεκινά περί τα τέλη του 18. αιώνα και εκτείνεται έως τις
αρχές του 20ου . Στο επίκεντρο θα βρίσκονται τα βασικά χαρακτηριστικά της
περιόδου και αλληλεπιδράσεις µε επιλεγµένα κείµενα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.
Η εξέταση θα γίνει µε γραπτή εργασία.
DLA 64
ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ / ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ / FIN DE
SIÈCLE : Νατουραλισµός
∆ιδάσκουσα: Α. Αντωνοπούλου
Ο Νατουραλισµός αποτελεί ένα από τα σηµαντικότερα ρεύµατα του µοντερνισµού.
Πιστή απόδοση της πραγµατικότητας, επιστηµονικοποίηση της λογοτεχνίας, κυρίως
όµως, µια νέα θεώρηση του ανθρώπου και του κόσµου άµεσα επηρεασµένη από τις
αρχές του θετικισµού, είναι τα βασικότερα χαρακτηριστικά του ρεύµατος. Κεντρικό
θέµα του σεµιναρίου αποτελεί η διερεύνηση της «ποιητικής του νατουραλισµού»,
όπως αυτή διατυπώνεται στα θεωρητικά κείµενα των εκπροσώπων του ρεύµατος
καθώς και η ανάλυση νατουραλιστικών δραµάτων των August Strindberg, Henrik
Ibsen, Gerhart Hauptmann και Arno Holz / Johannes Schlaf.
DLΑ 65
1900-1945. Die Wiener Moderne
Lehrkraft: M. Weitz
Το σεµινάριο αυτό είναι µια εισαγωγή στο λογοτεχνικό ρεύµα του «1900-1945:
Die Wiener Moderne». Βάσει επιλεγµένων έργων του Hugo von Hofmannsthal και
του Arthur Schnitzler θα ασχοληθούµε µε τις τάσεις της εποχής στην Τέχνη, στο
∆ράµα και την Πρόζα.
Gruppe B
DLB 69
ΘΕΩΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΙ∆ΩΝ Ι: Αφήγηση
∆ιδάσκουσα: Αικ. Μητραλέξη
Το µάθηµα εστιάζει στη θεωρία της αφήγησης και στις µεθόδους ανάλυσης της
αφηγηµατικής πεζογραφίας. Θα ασχοληθούµε µε βασικές κατηγορίες και όρους της
σύγχρονης θεωρίας, στοχεύοντας σε µεθοδολογικά µοντέλα και «εργαλεία»
ανάλυσης αφηγηµατικών δοµών και τεχνικών µε βάση επιλεγµένα κείµενα της
γερµανόφωνης πεζογραφίας.
DLB 70
ΘΕΩΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΙ∆ΩΝ ΙΙ: Ποίηση
∆ιδάσκουσα: Α. Μπλιούµη
Στο µάθηµα θα δοθεί µια συνοπτική ειδολογική παρουσίαση της ποίησης. Θα
εξεταστούν δοµικά και γενικότερα ειδολογικά στοιχεία καθώς και νεότερες τάσεις
της έρευνας. Επίσης θα γίνει ιδιαίτερη µνεία σε µορφές πρόσληψης της ποίησης,
όπως το Poetry Slam, λογοτεχνικές αναγνώσεις και η διδασκαλία της ποίησης στο
σχολείο. Η εξέταση θα γίνει µε γραπτή εργασία.
DLB 71
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ
∆ιδάσκων: Β. Μπέννινγκ
Στο πρώτο µέρος του σεµιναρίου θα µας απασχολήσει η λογοτεχνία ως µέσο. Θα
εξετάσουµε, στη βάση της παραδοσιακής αντίληψης της γλώσσας (από τον
Πλάτωνα
µέχρι
τον Schiller), τη λεγόµενη κρίση της γλώσσας, η οποία
κλιµακώνεται στις αρχές του 20ου αιώνα, π.χ. στο έργο του Hofmannsthal ή του
Kafka. Στη συνέχεια θα αναλύσουµε παραδειγµατικά τις σχέσεις της λογοτεχνίας
µε άλλα -µεταξύ αυτών και τεχνικά- µέσα (π.χ.: εικαστικές τέχνες, ταινίες, νέες
µορφές στο διαδίκτυο κ.ά.).
DLB 73
ΣΥΓΚΤΡΙΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ,
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ/ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Η σεξουαλικότητα στη λογοτεχνία
∆ιδάσκουσα: Ε. Πετροπούλου
Πώς θεµατοποιείται η σεξουαλικότητα στη λογοτεχνία; Πώς αντιµετωπίζει το θέµα
της συγκρότησης του υποκειµένου µέσω της εύρεσης της σεξουαλικής του
ταυτότητας η λογοτεχνική παράδοση; Σιωπά; Καταφεύγει σε κανονιστικές λύσεις;
Υπάρχουν πολιτισµικά αποδεκτοί τρόποι λογοτεχνικής έκφρασης; Ποιες είναι οι
σηµαντικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις του θέµατος (της σεξουαλικότητας) από
τον Freud και εξής; Σ’ αυτά και σε πολλά άλλα ερωτήµατα θα αναζητήσουµε
συστηµατικά απαντήσεις βάσει επιλεγµένων κειµένων από διαφορετικές εθνικές
λογοτεχνίες και εποχές.
Ανώτατος αριθµός φοιτητών: 25
DLB 76
ΘΕΩΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΙ∆ΩΝ ΙΙΙ: ∆ΡΑΜΑ
∆ιδάσκουσα: Ο. Λασκαρίδου
Με βάση επιλεγµένα θεωρητικά κείµενα για το δράµα - από την «Ποιητική» του
Αριστοτέλη µέχρι το επικό θέατρο του Bertolt Brecht - θα εστιάσουµε σε βασικές
κατηγορίες και έννοιες της δραµατικής τέχνης και των δραµατικών ειδών, για να
επικεντρωθούµε εντέλει στην προσπάθεια ορισµού σύγχρονων (µετα)µοντέρνων
θεατρικών κειµένων.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή εργασία και προφορική παρουσίαση ή προφορική
εξέταση
∆ιδακτικό βιβλίο: Ulrich Staehle (Hrsg.): Arbeitstexte für den Unterricht. Theorie
des Dramas. Stuttgart: Reclam 2005.
Gruppe C
DLC 79
∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΙΙ
∆ιδάσκων: S. Lindinger
Σε αυτό το σεµινάριο θα ασχοληθούµε µε την θεωρία και την πράξη της
ενασχόλησης µε λογοτεχνικά κείµενα στο µάθηµα της γλώσσας.
Gruppe D
DLD 82
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: Η Γερµανική Λαοκρατική
∆ηµοκρατία
∆ιδάσκων: Μ. Μιχάλσκι
Μετά το δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο από τα ερείπια της πρώην Γερµανικής
Αυτοκρατορίας γεννήθηκαν, το 1949, δύο καινούργια γερµανικά κράτη, η
Οµοσπονδιακή
∆ηµοκρατία
της
Γερµανίας
και
η
Γερµανική
Λαοκρατική
∆ηµοκρατία. Η Γερµανική Λαοκρατική ∆ηµοκρατία, µέχρι την επανένωση µε την
Οµοσπονδιακή ∆ηµοκρατία της Γερµανίας το 1990, έζησε µια δική της ζωή, η
οποία σφραγίστηκε από τις πολιτικές, οικονοµικές, κοινωνικές, ιδεολογικέςκοσµοθεωρητικές και πολιτισµικές συνθήκες των σοσιαλιστικών κρατών της
ανατολικής Ευρώπης. Το µάθηµα έχει σκοπό να παρουσιάσει τις διάφορες πτυχές
αυτής της ζωής που διαρκούσε 40 χρόνια και ακόµα και σήµερα, 22 χρόνια µετά το
τέλος της Γερµανικής Λαοκρατικής ∆ηµοκρατίας, παίζει σηµαντικό ρόλο για την
εθνική συνείδηση των Γερµανών. Βασική βιβλιογραφία: Ulrich Mählert: Kleine
Geschichte der DDR. 6η έκδοση. Μόναχο: Beck, 2010. Τρόπος εξέτασης: γραπτή
εξέταση.
DLD 83
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ:
Max
Wundt:
Φιλοσοφία
και
κοσµοθεωρία στην εποχή της ∆ηµοκρατίας της Βαϊµάρης και
του Τρίτου Ράιχ
∆ιδάσκων: Μ. Μιχάλσκι
Ο Max Wundt (1879-1963) ήταν, στην εποχή της ∆ηµοκρατίας της Βαϊµάρης και
του Τρίτου Ράιχ (1918-1945), ένας από τους πιο σηµαντικούς Γερµανούς
ιστορικούς της φιλοσοφίας. Στο κέντρο του έργου του βρισκόταν η ιστορία της
γερµανικής φιλοσοφίας, την οποία εξέτασε ο Wundt από την οπτική γωνία της τότε
ανθούσας λαϊκής-εθνικιστικής ιδεολογίας και τη συνέδεσε µε αυτό που θεωρούσε
«γερµανική κοσµοθεωρία». Επίσης, κατά τη διάρκεια του πολέµου, έκανε την
πρώτη και µοναδική πιο εκτεταµένη προσπάθεια να ερµηνεύσει την ιστορία της
γερµανικής φιλοσοφίας από την άποψη της φυλετικής σύστασης του γερµανικού
έθνους. Το µάθηµα θέλει να είναι µια εισαγωγή στη γερµανική νοοτροπία εκείνης
της εποχής, η οποία, µε κάποιον τρόπο, αποτελεί µια βάση για την κατανόηση και
της σηµερινής νοοτροπίας των Γερµανών.
Βασική βιβλιογραφία: Mark Michalski: Der Gang des deutschen Denkens.
Versuche und Programme nationaler Philosophiegeschichtsschreibung von der
Aufklärung bis ins 20. Jahrhundert. Würzburg: Königshausen & Neumann, 2010,
σελ. 377-425.
Τρόπος εξέτασης: Γραπτή ή προφορική εξέταση.
DLD 85
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ Ι∆ΕΩΝ: Η
αντιµετώπιση
του
γερµανικού
παρελθόντος στο µεταπολεµικό κινηµατογράφο
∆ιδάσκων: Μ. Μιχάλσκι
Η δικτατορία των Εθνικοσοσιαλιστών, ο δεύτερος παγκόσµιος πόλεµος και το
ολοκαύτωµα αποτελούν για του Γερµανούς, και όχι µόνο για αυτούς, ένα ψυχικό
τραύµα, ένα παρελθόν που, από το 1945, έπρεπε και µέχρι σήµερα πρέπει να το
αντιµετωπίσουν ξανά και ξανά µε κάποιον τρόπο. Αυτή η «αντιµετώπιση το
παρελθόντος» («Vergangenheitsbewältigung») έγινε και γίνεται µε διάφορους
τρόπους και σε διάφορους τοµείς της ζωής: στην πολιτική, τη νοµοθεσία και τη
νοµολογία, στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης και στην επιστηµονική ιστοριογραφία,
στη λογοτεχνία και την τέχνη. Τα µάθηµα εστιάζει στο κινηµατογράφο, γερµανικό
και ξένο, της µεταπολεµικής περιόδου και προσπαθεί να βρει χαρακτηριστικές
τάσεις ερµηνείας του παγκοσµίου πολέµου και του ολοκαυτώµατος. Γι’ αυτό το
σκοπό, θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν κοµµάτια από µερικές ταινίες.
Βασική βιβλιογραφία: Peter Reichel: Erfundene Erinnerung. Weltkrieg und
Judenmord in Film und Theater. Φρανκφούρτη: S. Fischer, 2007.
Τρόπος εξέτασης: εργασία.
DAY 01: ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ΠΓΑ)
1ο – 4ο Εξάµηνο
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ / Επίπεδο Ι (ΠΓΑ Ι)
∆ιδάσκουσα: Ι. Ρίζου
Αντιστοιχεί στο επίπεδο Β1 (Α) του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις
Γλώσσες. Το µάθηµα αυτό περιλαµβάνει κατανόηση γραπτών κειµένων από την
καθηµερινότητα, τον
γερµανικό πολιτισµό
καθώς και
κειµένων σύγχρονου
προβληµατισµού, τα οποία έχουν σαφή διάρθρωση. Εξασκείται η παραγωγή
γραπτού λόγου σε µορφές, όπως: επιστολές (προσωπικές, επαγγελµατικές ή προς
µία εφηµερίδα), περιγραφή ενός γεγονότος, έκφραση γνώµης για ένα ζήτηµα.
Όσον αφορά τον προφορικό λόγο, εξασκείται η ικανότητα παρακολούθησης και
συµµετοχής σε συζητήσεις για θέµατα που είναι οικεία προς το φοιτητή, καθώς και
η ικανότητα να παρουσιάζει ο φοιτητής προφορικά τα κύρια σηµεία από κείµενα
αντίστοιχης δυσκολίας και θεµατολογίας που αναφέρθηκαν παραπάνω.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ / Επίπεδο ΙΙ (ΠΓΑ ΙΙ)
∆ιδάσκουσα: Ι. Ρίζου
Αντιστοιχεί στο επίπεδο Β1 (Β) του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις
Γλώσσες και αποτελεί συνέχεια του προηγούµενου επιπέδου. Στο µάθηµα αυτό
δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στην επέκταση του λεξιλογίου και στην εµπέδωση
βασικών φαινοµένων της γερµανικής γραµµατικής. Έχει σκοπό να εισαγάγει τους
φοιτητές στις απαιτήσεις τόσο των επόµενων επιπέδων ΠΓΑ, όσο και στις
γλωσσικές απαιτήσεις των σπουδών γενικότερα.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ / Επίπεδο ΙΙΙ (ΠΓΑ ΙΙΙ)
∆ιδάσκων: M. Weitz
Αντιστοιχεί στο επίπεδο Β2 του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις
Γλώσσες,
είναι
όµως
προσανατολισµένο
στις
ειδικές
απαιτήσεις
των
πανεπιστηµιακών σπουδών της Γερµανικής Γλώσσας και Φιλολογίας. ∆ιδάσκεται η
κατανόηση γραπτών κειµένων που χρησιµοποιούν τον επιστηµονικό λόγο των
θεωρητικών επιστηµών, καθώς και επιλεγµένες µορφές ανάπτυξης γραπτού λόγου
(π.χ. περίληψη, σχολιασµός θέσης, αναλυτική απόδοση κειµένου). Ως προς τον
προφορικό λόγο οι φοιτητές εξασκούνται στην παρουσίαση κειµένων αντίστοιχης
δυσκολίας και θεµατολογίας του επιπέδου (π.χ. άρθρα γενικού επιστηµονικού
ενδιαφέροντος)
και
µαθαίνουν
την
τεχνική
της
προφορικής
παρουσίασης
(Kurzreferat).
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ / Επίπεδο ΙV (ΠΓΑ ΙV)
∆ιδάσκων: M. Weitz
Αντιστοιχεί στο επίπεδο C1 του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις
Γλώσσες
και
είναι
έντονα
προσανατολισµένο
στις
ειδικές
απαιτήσεις
των
πανεπιστηµιακών σπουδών της Γερµανικής Γλώσσας και Φιλολογίας. ∆ίνεται
έµφαση στην ανάλυση κειµένων, τα οποία προέρχονται από τους επιµέρους τοµείς
των σπουδών (π.χ. Λογοτεχνία, Γλωσσολογία, ∆ιδακτική, Γερµανικός Πολιτισµός)
και στην εξάσκηση επιλεγµένων µορφών γραπτής έκφρασης (π.χ. σχολιασµός,
έκφραση θέσης, µετατροπή κειµένου σε άλλο είδος). Επίσης, η προφορική
παρουσίαση – εκ µέρους των φοιτητών – εισηγήσεων, οι οποίες βασίζονται σε
κείµενα από τις θεωρητικές επιστήµες έχει σκοπό να προετοιµάσει τους φοιτητές
για τις σπουδές στα ανώτερα εξάµηνα.
ΕΙ∆ΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΓΑ
Είναι επίσης µαθήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας για όλα τα επίπεδα ΠΓΑ. Σε κάθε
επίπεδο προβλέπεται ειδική διδασκαλία δύο έως τεσσάρων ωρών την εβδοµάδα. Η
παρακολούθηση
των
µαθηµάτων
αυτών
κρίνεται
απαραίτητη.
Εξετάζονται
επιµέρους ζητήµατα χρήσης της γερµανικής γλώσσας, π.χ. θέµατα γραµµατικής,
προφορικού λόγου στον ακαδηµαϊκό τοµέα
κλπ. (Βλ. περιγραφές ειδικών
µαθηµάτων στις παραγράφους που ακολουθούν). Απευθύνονται καταρχήν στους
φοιτητές των βασικών σπουδών (εξάµηνα 1ο έως 4ο ). Όµως και φοιτητές
ανωτέρων
εξαµήνων
(από
5ο
και
άνω), οι
οποίοι
ενδιαφέρονται
για
τα
διδασκόµενα αντικείµενα, είναι ευπρόσδεκτοι στα µαθήµατα και συνιστάται µάλιστα
να τα παρακολουθήσουν, κυρίως αυτά των επιπέδων ΙΙΙ και IV.
ΕΠΙΠΕ∆Ο Ι ΚΑΙ ΙΙ – ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
∆ιδάσκουσα: Ι. Ρίζου
„mir oder mich?“ Η καλή γνώση της Γραµµατικής είναι βασική προϋπόθεση για
να κατανοήσουµε τη δοµή µιας γλώσσας, να γνωρίσουµε την οµορφιά της και να
επικοινωνούµε µε αποτελεσµατικότητα. Στόχος του συγκεκριµένου µαθήµατος,
είναι να αντιληφθούµε µέσα από τη βαθύτερη ενασχόληση µε επιλεγµένα
γραµµατικά φαινόµενα της Γερµανικής Γλώσσας και την εφαρµογή τους στην
παραγωγή γραπτών και προφορικών κειµένων, ότι η Γερµανική Γραµµατική είναι
απαραίτητη για την ταχύτερη εκµάθηση και τη σωστή και αποτελεσµατική χρήση
της γλώσσας.
ΕΠΙΠΕ∆Ο ΙΙΙ ΚΑΙ IV - ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟ ΤΟΜΕΑ
∆ιδάσκουσα: Ι. Καρβέλα
Στο µάθηµα αυτό δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στις δεξιότητες του προφορικού λόγου,
οι οποίες απαιτούνται για την έκφραση στον ακαδηµαϊκό τοµέα. Η εκµάθηση
ειδικού λεξιλογίου και χρήσιµων εκφράσεων θα βοηθήσουν τους φοιτητές να
εκφράζονται, να περιγράφουν και να επιχειρηµατολογούν πιο εύστοχα και πιο
άνετα. Η συζήτηση στο µάθηµα βασίζεται σε σύντοµα κείµενα, καθώς και σε οπτικά
και ηχητικά ντοκουµέντα. Οι βασικοί θεµατικοί άξονες θα καθοριστούν από κοινού
µε τους φοιτητές.
O αναλυτικός οδηγός των Πρακτικών Γλωσσικών Ασκήσεων και το Kompendium
υπάρχουν αναρτηµένα στην ιστοσελίδα µας.