Παρουσίαση του PowerPoint

ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΔΠΜΣ) _Α.Π.Θ.
ΣΧΟΛΕΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ & ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ, ΤΜΗΜΑΤΑ ΝΟΜΙΚΗΣ & ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
«ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ: ΔΙΚΑΙΪΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗ
ΔΙΑΣΤΑΣΗ»
"Ηθικά, κοινωνικά, ιατρικά και νομικά προβλήματα της αρχής και του
τέλους της ανθρώπινης ζωής"
δωρεά οργάνων από νεκρό δότη-μεταμοσχεύσεις
Dr. med. Kίμων Νανάσης, Καθηγητής Νευροχειρουργικής Α.Π.Θ.
1
Προμηθέας Δεσμώτης
Rubens Peter Paul (1577-1640)
2
Legendary transplantation of a leg by Saints Cosmas and Damian, assisted by angels
Μουσείο Βυρτεμβέργης, αρχές 16ου αιώνα
3
Σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία των μεταμοσχεύσεων
• 1902 Αγγειοραφή (Carrel)
• 1906 1η πειραματική μεταμόσχευση
νεφρού (Ullman & De Castello,
Carrel)
• 1936 1η μεταμόσχευση νεφρού από
πτωματικό δότη (Voronoy)
• 1950-53 μεταμοσχεύσεις νεφρού
χωρίς ανοσοκαταστολή (Koss,
Dubost, Hume)
• 1951 Χρήση της κορτιζόνης
• 1958 Χρήση της ακτινοβολίας
• 1960-1981 Χρήση διαφόρων
ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
 1953 1η νεφρική μεταμόσχευση από
ζώντα συγγενή δότη (Michon)
 1963 1η μεταμόσχευση ήπατος
(Starzl)
 1963 1η μεταμόσχευση πνεύμονος
(Hardy)
 1966 1η μεταμόσχευση παγκρέατος
(Kelly)
 1967 1η μεταμόσχευση καρδιάς
(Barnard)
-2005 >1.000.000 μεταμοσχεύσεις παγκοσμίως
4
Ιστορία των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα
1968 1η μεταμόσχευση νεφρού (Θεσσαλονίκη-Τούντας)
1971 μεταμόσχευση νεφρού (Αθήνα-Σκαλκέας & Χωματάς)
1989 1η μεταμόσχευση παγκρέατος (Αθήνα-Σκαλκέας & Κωστάκης)
1990 1η μεταμόσχευση ήπατος (Θεσσαλονίκη-Αντωνιάδης, ΑθήναΠαπαδημητρίου)
1990 1η μεταμόσχευση καρδιάς (Αθήνα-Τόλης, Λόλας)
1992 1η μεταμόσχευση πνεύμονος (Θεσσαλονίκη-Σπύρου)
1992 1η διπλή ταυτόχρονη μεταμόσχευση καρδιάς-πνεύμονος (ΘεσσαλονίκηΣπύρου)
1992 1η διπλή ταυτόχρονη μεταμόσχευση ήπατος-νεφρού (ΑθήναΧατζηγιαννάκης)
1993 1η διπλή ταυτόχρονη μεταμόσχευση ήπατος-παγκρέατος (ΑθήναΧατζηγιαννάκης)
5
Πηγές μοσχευμάτων
• εγκεφαλικά νεκροί δότες
με υπάρχουσα κυκλοφορία
• νεκροί δότες μετά την
παύση της κυκλοφορίας
• συγγενείς ζωντανοί δότες
• μη συγγενείς ζωντανοί δότες
6
Εγκεφαλικά νεκροί δότες
Οι διάφορες χειρουργικές ομάδες που θα κάνουν τις λήψεις οφείλουν προτού
ξεκινήσουν να ελέγξουν τα κάτωθι:
1) Παρουσία βεβαίωσης εγκεφαλικού θανάτου ως ο νόμος ορίζει.
2) Συγκατάθεση (έγγραφη και υπογεγραμμένη) για τη δωρεά, ως ο νόμος ορίζει.
3) Διάγραμμα νοσηλείας στη ΜΕΘ (αιμοδυναμική κατάσταση, ινότροπα,
φάρμακα.)
4) Ορολογικός έλεγχος για ΗΒV, ΗCV, ΗΙV, CΜV.
5)
Εργαστηριακές εξετάσεις (για κάθε όργανο, κάθε ομάδα).
6)
Παρουσία ή στοιχεία ενδεικτικά σήψης.
7
Λήψη οργάνων από πτωματικούς δότες με μη πάλλουσα καρδιά
Το 1995 προτάθηκαν οι κάτωθι κατηγορίες (σενάρια) για λήψη νεφρών από δότες με μη
πάλλουσα καρδιά, γνωστές και ως κατηγορίες Maastricht:
1) Νεκρός κατά την άφιξη στα επείγοντα
2) Ανεπιτυχής αναζωογόνηση
3) Απόφαση για διακοπή της υποστήριξης στη ΜΕΘ
4) Ανακοπή και παύση κυκλοφορίας κατά ή μετά τη διαδικασία βεβαίωσης εγκεφαλικού
θανάτου
5) Απροσδόκητη ανακοπή και παύση κυκλοφορίας νοσηλευόμενου στη ΜΕΘ
8
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ
ΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ
• Λοίμωξη
• Ενδοφλέβια χρήση
τοξικών ουσιών
• Κακόηθες νόσημα
• Σοβαρό χρόνιο νόσημα
• Παρατεταμένη ισχαιμία
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ
-Καρδιά: 6 ώρες
-Πνεύμονες: 4 ώρες
-Ήπαρ: 24 ώρες
-Πάγκρεας: 12 ώρες
-Νεφροί: 60 ώρες
9
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΗΠΤΩΝ
Η προτεραιότητα μεταξύ των υποψηφίων ληπτών καθορίζεται με βάση τα εξής στοιχεία:
1) ιστοσυμβατότητα μεταξύ δότη/λήπτη (ταυτοποίηση αίματος ως προς ΑΒΟ, παράγοντα
Rh και σύστημα αντιγόνων όπως τα HLA (Ηυman Leucocyte Antigens) ανάλογα με το
όργανο,
2) το χαρακτήρα του επείγοντος (π.χ. κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια),
3) τη βαρύτητα της νόσου,
4) το χρόνο αναμονής στον κατάλογο υποψηφίων ληπτών,
5) την ηλικία του λήπτη και
6) τη σωματική διάπλαση και το βάρος σώματος του λήπτη, σε σχέση με αυτά του δότη.
10
Επιβίωση των μοσχευμάτων
Κωστάκης Α, 2005
11
Εγκεφαλικός Θάνατος
 Προϋποθέσεις διάγνωσης Ε.Θ.
 Κλινικά κριτήρια διάγνωσης Ε.Θ.
 Προβλεπόμενο μεσοδιάστημα μεταξύ των κλινικών εκτιμήσεων για την
επιβεβαίωση του Ε.Θ.
 Περιπτώσεις στις οποίες επιβάλλεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση του Ε.Θ.
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Μη τήρηση των κριτηρίων διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου
12
Ηθικά Προβλήματα & Διλήμματα των Μεταμοσχεύσεων
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
Φιλοσοφικοί προβληματισμοί
Επιστημονικές αμφισβητήσεις
13
ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ Ε.Θ. & ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ
ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (1999)
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Ισλαμική Νομική Ακαδημία
Ινδουιστική θρησκεία
Βουδιστική φιλοσοφία
Φιλοσοφία των Σίντο (Ιαπωνία)
14
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ΒΟΥΛΑΣ, ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ και ΒΑΡΗΣ
----------------------------------------------------------
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ:
ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ
Ο ΛΕΓΟΜΕΝΟΣ « ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ»;
Κυριακή 11 Μαρτίου 2012, Συνεδριακό Κέντρο « ATTIKA CENTRE »
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΟΣ
Ὥρα 11:15 Ἐναρκτήριος Προσευχή καί Χαιρετισμός ἀπό τόν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην μας κ. Παῦλον
Ὥρα 11:30 Εἰσήγησις ἀπό τόν κ. Ἀθανάσιον Ἀβραμίδην, Καρδιολόγον, Ὁμότιμον Καθηγητήν Παθολογίας τοῦ
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μέ θέμα: « Ὁ λεγόμενος ἐγκεφαλικός θάνατος εἶναι πραγματικός θάνατος; »
Ὥρα 11:50 Εἰσήγησις ἀπό τόν κ. Κωνσταντῖνον Καρακατσάνην, Καθηγητήν τῆς Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς τοῦ Α.Π. Θ. , μέ θέμα: «
Ἡ ἐπινόηση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, λόγοι, ἀσυνέπειες καί ἀντιφάσεις καί συνέπειες»
Ὥρα 12:10 Εἰσήγησις ἀπό τόν κ. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλον, Ἄμ . Ἐπίκουρον Καθηγητήν τῆς Χειρουργικῆς τοῦ
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μέ θέμα: « Διασώζεται ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;»
Ὥρα 12:30 Διάλειμμα
Ὥρα 13:00 Εἰσήγησις ἀπό τόν Αἰδεσ. Πρωτοπρεσβύτερον π. Στέφανον Στεφόπουλον, τῆς Ἱ. Μητροπ. Χαλκίδος , μέ θέμα: «
Ἐγκεφαλικός θάνατος. Πώς μία καινοφανής θεωρία, ἀναιρεῖ τήν ἱερότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου»
Ὥρα 13:20 Εἰσήγησις ἀπό τόν Αἰδεσ. Πρωτοπρεσβύτερον π. Κωνσταντῖνον Στρατηγόπουλον, τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς
Μητροπόλεως , μέ θέμα: « Δείγματα ἑρμηνευτικῆς καί Πατερικῆς προσεγγίσεως, ἀναιρετικά τῆς ἐννοίας τοῦ
ἐγκεφαλικοῦ θανάτου»
Ὥρα 13:40 - 15:00 Συζήτησις καί πoρίσματα.
Ὥρα 15:00 Λῆξις Ἡμερίδος
15
USA 26.9
Canada 14.1
South America 2.6
Asia 1.1
16
Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων
17
CANADIAN TRANSPLANT NUMBERS
1814
1836
3966
4001
1803
1901
3514
1623
1632
1573
1746
2874
2829
1530
1500
2159
2000
1484
2500
2522
3000
3229
3500
3800
4000
3990
4500
1994
1995
1996
Waiting
1997
1998
Transplanted
1999
2000
2001
2002
Died While Waiting
18
250
237
195
170
225
140
171
115
0
114
500
139
1000
2003
Ο ρόλος των ΜΜΕ
Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας
19
20
Η εμφάνιση βαρειάς φαρμακοανθεκτικής απορρύθμισης του ΑΝΣ σε κωματώδεις
ασθενείς με εγκεφαλική βλάβη αποτελεί πρόδρομο στοιχείο επικειμένου ΕΘ
(86%), ο οποίος εγκαθίσταται κατά μ.ο. 4,5 ώρες, σε αρκετές δε περιπτώσεις την
επομένη ώρα, μετά την νευροφυτική απορρύθμιση. Η διαπίστωση αυτή καθιστά
επιτακτική την ανάγκη της έγκαιρης διάγνωσης του ΕΘ, ώστε να περισωθούν
μοσχεύματα σε καλή κατάσταση.
Vegetative disturbances and development of brain death
Nanassis, Richard, Frowein, Central European Neurosurgery, 1995
Diagnosis of Brain Death
Frowein, Firshing, Nanassis, Advances in Neurosurgery, 1989
Intracranial pressure: a reliable criterion of brain death?
Richard, Nanassis, Frowein, Neurosurgical Review, 1989
Σε υπερσκηνίδιες βλάβες που οδηγούν στον ΕΘ παρατηρήθηκε σε 10,4% των
ασθενών ετερόχρονη εμφάνιση ισοηλεκτρικής γραμμής στο ΗΕΓ και άπνοιας. Η
άπνοια ακολούθησε πάντα λίγες ή πολλές ώρες αργότερα. Στις περιπτώσεις αυτές
επιβάλλεται η αναμονή και η επανάληψη των δοκιμασιών άπνοιας. Η εξήγηση που
δίνεται στο φαινόμενο αυτό είναι η διαπιστωθείσα υπολειμματική κυκλοφορία
στην περιοχή της βασικής αρτηρίας.
Nanassis, Dissertation, 1989
Diagnosis of Brain Death
Frowein, Firshing, Nanassis, Advances in Neurosurgery, 1989
Intracranial pressure: a reliable criterion of brain death?
Richard, Nanassis, Frowein, Neurosurgical Review, 1989
Σε υπoσκηνίδιες βλάβες η επέλευση του ΕΘ είναι ραγδαία και παρατηρείται κατά
μ.ο. 32 ώρες μετά την βλάβη, λόγω γειτνίασης ή εντόπισης της βλάβης στο
εγκεφαλικό στέλεχος. Στο 50% των περιπτώσεων παρατηρείται ετερόχρονη
εμφάνιση άπνοιας και ισοηλεκτρικής γραμμής στο ΗΕΓ με προηγουμένη την
άπνοια, λόγω επηρεασμού του προμήκους μυελού. Η ηλεκτροεγκεφαλογραφική
σιγή εμφανίστηκε πολλές ώρες μετά την διαπίστωση της άπνοιας. Στις
περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται η αναμονή και η επανάληψη του
ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος.
Nanassis, Dissertation, 1989
Diagnosis of Brain Death
Frowein, Firshing, Nanassis, Advances in Neurosurgery, 1989
Intracranial pressure: a reliable criterion of brain death?
Richard, Nanassis, Frowein, Neurosurgical Review, 1989