keTilTvisebiani paroqsizmuli poziciuri Tavbruxveva (BPPV) daviT gigineiSvili profesori Tbilisis saxelmwifo universiteti nevrologiisa da neiroqirurgiis departamenti wonasworobis SenarCunebis meqanizmi ნორმაში ადამიანის წონასწორობის შენარჩუნებას და ორიენტაციას სივრცეში უზრუნველყოფს ვესტიბულური, მხედველობითი და პროპრიოცეპტული სისტემების ურთიერთქმედება. სენსორულ სისტემებში დისფუნქციის ან/და პათოლოგიური პროცესის არსებობა იწვევს შეუთანხმებლობას, რომელიც ვლინდება გარე სამყაროს არაადექვეტური აღქმით და თავბრუხვევის შეგრძნებით. ganmarteba • Tavbrusxveva (vertigo) warmoadgens sakuTari Tavis an garemo obieqtebis trialis (brunviTi moZraobis) SegrZnebas, an statikuri gravitaciuri orientaciis darRvevis arasasiamovno gancdas vestibuluri darRvevebi: ¾Pperiferiuli ¾ centraluri periferiuli: ¾ keTilTvisebiani paroqsizmuli poziciuri Tavbruxveva (kppT) ¾funqcionaluri Tavbrusxveva ¾vestibularuli neironiti ¾menieris sindromi ¾ travmis Semdgomi Tavbrusxveva etiologia: • • • • virusuli infeqcia Tavis tvinis travma otiti intoqsikacia (alkoholi, barbituratebi) • kanaliliTiazi (nawilakebi Tavs iyris semicirkularul arxSi, amitomac aZlierebs limfur nakads) • kupuloliTiazi (nawilakebi miekvreba kupulas, semicirkularul arxis ampulaSi) labirinTis vestibuluri nawili sindromis daxasiaTeba • keTilTvisebiani – radgan paTologia progresirebadi ar aris (60-70%-Si idiopaTuri) • paroqsizmuli – radgan uecrad iwyeba da prognozirebadi ar aris • poziciuri – inicirdeba Tavis poziciis cvalebadobiT • Tavbrulsxveva – iwvevs Tavbrus istoria kppT pirvelad literaturaSi naxsenebia Tomas alderis mier 1897 wels. Semdeg baranim 1921 wels aRwera am paTologiis pirveli SemTxveva. 1952 wels Ddiqsma da holpaikma Seiswavles 100 SemTxveva da aRweres Tavis poziciebi, romlis dros viTardeba kppT sindromi. TviT termini SemoRebulia maT mier da dRemde am paTologiis diagnostikis oqros standarts warmoadgens diqs- holpaikis sadiagnostiko cda. sindromis daxasiaTeba kppT xasiaTdeba Zlieri SeteviTi xasiaTis Tavbruxvevis xanmokle epizodebiT, provocirebuli Tavis/sxeulis poziciis SecvliT da gamowveuli labirinTuli meqanikuri darRveviT, romlis dros labirinTis karibWis otolituri membranidan momwydari kristali Cndeba erT-erT (uxSiresad ukana da iSviaTad lateralurSi) rkalovan arxSi da axdens paTologiur vestibulur stimulacias. misi aRmoceneba dakavSirebulia Semdeg poziciebTan: adgoma/dawola, gadatrialeba sawolSi, gansakuTrebiT diliT gaRviZebisas Tavis pirveli moZraobis dros, Tavis awevis/dawevis dros da a.S. sindromis klinikuri gamovlena tipiuri kppT sindromi xasiaTdeba swrafi rotatoruli Tavbruxvevis SetevebiT Tanxlebuli poziciuri xazovan-rotatoruli nistagmiT. rotatoruli Tavbruxveva da nistagmi vlindeba poziciis SecvlisTanave xanmokle latenturi periodis Semdeg da aqvs kresCendo-dekresCendos xasiaTi, maqsimaluri xangrZliobiT 30-60w. sindromis klinikuri gamovlena pacientebi kppT uCivian: • rotatoruli Tavbruxvevis Setevebs, • TavSi simCatis sengrZnebas (lighteadedness) • posturalur disbalans da • xSirad Rebinebis SegrZnebas, romelic dakavSirebulia sxeulisa da Tavis poziciis cvlasTan Zlieri Setevebis dros Rebinebis SegrZnebas Tan erTvis Rebineba. Tavbrus aRmoceneba aris Zalian Semawuxebeli da pacients xSirad uviTardebaT dacemis SiSi, romelic SeiZleba kidevac vardniT dasruldes. ar axasiaTebs: • yurSi Suili (tnitusi) • smenis daqveiTeba vestibuluri Tavbruxvevis da kppT diagnostikuri kriteriumi vestibuluri Tavbruxveva kriteriums) (unda akmayopilebdes erT-erT (1) spontanuri rotatoruli Tavbruxveva (2) poziciuri Tavbruxveva (3) rekurentuli Tavbruxveva/arastabilurobis SegrZneba an gulisreviT/RebinebiT an/da oscilopsiiT an/da imbalansiT keTilTvisebiani paroqsizmuli poziciuri Tavbruxveva (unda akmayofilebdes erT-erT SemdegD gamovlinebas) (A) rekurentuli vestibuluri Tavbruxveva (B) Setevis xangrZlioba yovelTvis <1 min (C) simptomebi mudmivad aris provocirebuli Semdegi Tavis/sxeulis poziciis SecvliT : dawola an/da adgoma an/da aranakleb 2 Semdegi moZraobiT Tavis aweva/daweva Tavis uecari mobruneba gadatrialeba (D) ar aris sxva paTologiis damaxasiaTebeli niSani diagnostika da menejmenti neirootologiuri speqtris daavadebaTa Soris kppT is darRvevaa, romlis diagnostika ar emyareba arc erT dRemde cnobili vizualizaciis meTods. misi identificireba xorcieldeba mxolod pacientis anamneziT da masTan Serwmul klinikur nevrologiur da neirootologiur gamovlinebiT. kppT sindromi gamoirCeva maRali gavrcelebiT, sagrZnobi avadobiT da pacientze fsiqologiuri zegavleniT. bolo aTwleulis gamocdilebiT iTvleba, rom kppT sindromi Tavbruxvevis yvelaze kargad samkurnalo naersaxeobaa da mkurnalobis meTodebi ki gamoirCeva maRali efeqturobiT da dabali samedicino momsaxurebis xarjis gaweviT. diagnostika da menejmenti kppT dasadgenad mowodebulia sadiagnostiko testebi, romelic tardeba klinikuri gasinjvis dros. maT miekuTvneba: • koordinaciisa da wonasworobis nevrologiuri testebi • diqs-holpaikis sadiagnostiko testi (Dix-Hallpike). rogorc wesi pirveli sadiagnostiko manevri iwvevs uZlieress Tavbruxvevis Setevas da yvelaze mkveTrad gamoxatul piziciur nistagms, amitom pirvelad kppT pacientis gasinjva unda iyos dawyebuli dazianebuli labirinTis mxaridan. es wesi aris mniSvnelovani vinaidan ganmeorebiTi poziciuri manevrebis Sesruleba iwvevs simptomebis gamofitulobas da kppT diagnostireba xdeba rTuli da sindromi gaurkveveli. diagnostika (Dix‐Hallpike‐s testi) aRniSnuli manevris arsi aris gamoviwvioT ukana arxidan swrafi rotaciuli nistagmi latenciiTa (1-5 w.) da mokle xangrZlivobiT (<30w.). amisaTvis pacients swrafad davawvenT taxtze ise, rom misi Tavi Tavisuflad Camoekidos. mkvlevarma unda moatrialos 45% pacientis Tavi jer marjvena mxares (imave mxaris arxis testirebisaTvis). manevris Sedegad gamowveuli nistagmi, romelic bunebrivad ganicdis ukuqcevas miuTiTebs kppT-ze. 20-30 wamis Semdeg pacienti isev miiRebs mjdomare pozas. Semdeg testi meordeba marcxena arxisaTvis. kppT da centraluri poziciuri Tavbruxvevis ZiriTadi sadiferenciacio niSnebis daxasiaTeba testirebis dros simptomebi da niSnebi periferiuli centraluri latencia 2-15 wami ar aqvs faruli periodi Tavbruxveva tipiuri tipiuri xangrZlivoba 1-2 w. naklebi simptomebi persistirebs (habituacia) 87% ara nistagmis mimarTuleba fiqsirebuli cvalebadi nistagmis da simptomebis intensivoba MmZime Tavbruxveva SedarebiT msubuqi Tavbruxveva gamofituloba menejmenti • araqirurgiuli – varjiSebis meSveobiT. yvelaze popularuli aris nawilakebis repoziciis manevri (CRP), romlis Sesruleba SeiZleba eqimTan ambulatoruli vizis dros. pacienti mjdomare mdgomareobidan wveba taxtze dazianebuli arxis mxarisaken 45° rotirebuli TaviT. Semdeg taxtze mwoliare pacientis Tavs vatrialebT sawinaarmdego mxares da bolos pacienti mTeli sxeuliT brundeba imave mxares. Taxtze rotaciebma unda daikavos 3-5 wami. ukanasknel poziciaSi ki pacienti imyofeba 1-2 wuTi, ris Semdeg ubrundeba sawyis mdgomareobas. • gasaTvaliswinebelia, rom kppT aris TviTgankurnebadi mdgomareoba da SemTxvevaTa did nawilSi 6 TveSi is nivelirdeba • manevrebis raodenoba – erTidan ramodenimemde vizitis dros, rac ganapirobebs gamowveuli nistagmis xarisxi Epley‐s manevri pacientSi dazianebuli marcxena vestibuluri aparatiT kppT.
© Copyright 2024 Paperzz
