Canzuns tradiziunalas dalla Nigeria

SURSELVA
MARDI, ILS 30 D’OCTOBER 2007
5
Cumedia cun tensiun da crimi
L’Uniun da teater Sagogn presenta «L’inspectura da polizia en casa»
A Valtgeva sper il
«Snowpark Muntaniala» a Sedrun
realiseschan las
Pendicularas
Sedrun ina ustria
nova.
MAD
Ina ustria nova a Valtgeva
A Valtgeva eregian las Pendicularas Sedrun in «archadom»
■ (anr/sb) Las portas dall’ustria Cristal
sper il runal a Valtgeva restan serradas.
Il possessur drova las localitads per in
auter intent. Perquei ein las Pendicularas Sedrun SA actualmein vidlunder da
realisar in’atgna ustria. Per saver baghegiar l’ustria nova ei la staziun a val vegnida
spustada in tochet plinensi. El baghetg
existent giudem il runal ein las tualettas gia
avon maun e da niev vegn la cuschina integrada en quel. Directamein vid quei baghetg existent vegn contruiu in «archadom» cun in diameter da diesch meters. La
construcziun da quel semeglia quella d’in
tipi, mo sia fuorma ei rodunda. La structura purtonta ei ina construcziun da lenn.
Quella vegn cuvretga cun ina teila speciala dalla colur ecru. Giudem quei local che
vegn era scaldaus ha ei entuorn entuorn finiastras. Tenor Silvio Schmid, il directur
dallas Pendicularas Sedrun, cumpletescha
l’ustria nova la purschida dil «Snowpark
Muntaniala» a Valtgeva Sedrun. Il parc
ch’ei vegnius inauguraus avon dus onns ha
cattau buna accoglientscha tiels hosps e
carmala surtut ils entscheviders.
vegnenta. «L’ustria nova cuosta rodund in
quart milliun, ina summa responsabla per
quei menaschi ch’ei en funcziun mo biebein treis meins ad onn», di Silvio Schmid.
La stad vargada er’ei ord differents motivs
buca stau pusseivel da realisar l’emprema
varianta d’ustria che fuss stau in baghetg
da veider ed itschal sin petgas. Perquei han
las Pendicularas Sedrun lantschau ina secunda concurrenza da project. Tenor il directur dallas pendicularas fuss la varianta
preferida vegnida memia cara aschia ch’ins
hagi buca saviu realisar quella.
La nova ustria ei vegnida planisada digl
architect indigen André Maissen. L’ustria
vegn menada dil persunal da gastronomia
dallas Pendicularas Sedrun. La purschida
vegn ad esser plitost mudesta ed adattada
als giavischs e basegns dallas famiglias
giuvnas che vegnan ad esser ils hosps principals. L’ustria vegn ad arver sias portas
cun l’entschatta dalla sesiun d’unviern.
Las uras d’avertura sedrezzan tenor igl urari dil runal. Tier eveniments specials ensemen culla scola da skis sa l’ustria era vegnir aviarta excepziunalmein la sera.
In quart milliun
Per la varianta digl «archodom» ein ils responsabels dallas Pendicularas Sedrun sedecidi perquei ch’igl ei ina varianta cun-
L’entschatta dalla sesiun d’unviern tier las
Pendicularas Sedrun ei igl emprem da december cun in menaschi da sonda e dumengia.
Naven dils 22 da december resta il menaschi
aviarts l’entira jamna.
■ (anr/gd) Sonda proxima eis ei puspei schi lunsch. La tenda da teater sesarva per l’Uniun da teater Sagogn.
«L’inspectura da polizia en casa» ei ina
cumedia en treis acts digl Engles John
Boynton Priestley. Il toc ei vegnius
translataus da Gallus Pfister. Dapi varga 17 onns fa Julia Soliva da Vuorz reschia da teater ed igl ei buca l’emprema
gada ch’ella lavura cun giugaduras e giugadurs da Sagogn. Malgrad che l’Uniun
da teater da Sagogn dumbra pressapauc
30 commembers ein quella gada mo sis
d’els sin tribuna. La schelta dil toc han
ton il president Guido Tschuor sco era ils
ulteriurs giugadurs surschau alla regissura da Vuorz. En sala da scola a Sagogn regia tensiun. Avon che schar liber cun
l’emprova supplichescha la regissura per
entginas minutas concentraziun. Quella
pausa ei necessaria, pertgei ils sis giugadurs ein praticamein duront igl entir toc
sin tribuna ed il dialog ei vivs. Duront
prest in’ura e mesa presentan Dorina Soliva, Martina Beeli, Corinne Weisshaupt,
Georg Candrian, Curdin Venzin e Guido
Tschuor il toc en treis acts.
La tensiun resta
Malgrad ch’il toc «L’inspectura da polizia en casa» va sut cumedia han ins l’impressiun d’esser amiez in crimi. La tensiun che vegn creada all’entschatta dil toc
resta. Ins astga bunamein pretender ch’il
fil tgietschen dil toc sebasi silla cunscienzia da mintga singul actur. En quest toc
giogan tuts ina rolla principala. Ils giugadurs da Sagogn ein bein preparai ed ins
ha l’impressiun ch’els sappien s’identificar bein cun lur rollas. Las premissas per
ina buna premiera ein dadas. «Questa
jamna vegn aunc finiu culissas e luvrau
dapli culla glisch, tut sto madirar», di Julia Soliva.
La famiglia Kuoni festivescha il spusalezi dalla feglia. Ella duei maridar il fegl
d’in grond impressari per aschia saver fusiunar in di fatschentas e guder ils avan-
Ein ils dus spusai veramein madirs per ina maridaglia, ni caschuna lur vargau quitaus?
Dorina Soliva e Curdin Venzin giogan ils spusai.
FOTO G. DEGONDA
tatgs patrimonials. La famiglia Kuoni
gauda buna reputaziun ella politica,
ell’economia ed ella veta sociala dil marcau. Duront la fiastetta da famiglia retscheiva la famiglia ina viseta nungiavischada. L’inspectura da polizia vegn. La
mort d’ina giuvna betta umbriva silla
ventira dils spusai ed ella veta dalla famiglia. Cun l’inquisiziun dall’inspectura da
polizia entscheiva in veritabel examen da
cunscienzia. Ei la famiglia Kuoni invol-
vada el cass dubius ni ei tut mo ina malcapientscha? Tensiun ei garantida e la risposta survegnan ins a caschun dalla premiera da sonda proxima.
Presentaziuns dil toc «L’inspectura da polizia
en casa» han liug: sonda, ils 3 allas 20.15 e dumengia allas 14.15. Venderdis, ils 9 e sonda, ils
10 da november mintgamai allas 20.15. Suenter
las producziuns dat ei ustria. Alla derniera dat
ei ustria e sault organisai dall’Uniun da musica
Sagogn.
Canzuns tradiziunalas dalla Nigeria
La fundaziun «Tür auf – mo vinavon» ha produciu in disc cumpact
■ (anr/hh) Cugl intent da mantener la
cultura dalla musica ad Umunumo en
Nigeria ha la fundaziun «Tür auf – mo
vinavon» produciu in niev disc cumpact. El cuntegn in bien tozzel canzuns
tradiziunalas. Cun occasiun dil batten
dil niev portatun la sonda vargada ha
la fundaziun «Mbara Ozioma» era presentau in niev film davart sias activitads. Dapi ina partida onns s’engascha la
fundaziun «Tür auf – mo vinavon» en
Nigeria. Communablamein cun indigens dad Umunumo el stadi Imo ha ella
fundau la «Mbara Ozioma». Quella
coordinescha ils differents projects
ch’ein instradai e sin rucca. Cun agid da
Sursilvanas e Sursilvans ch’ein serendi
pliras gadas el liug nigerian ein plirs projets gia vegni realisai. Quels concernan il
survetsch da spitex, ina scolaziun da
computer e lu era la sanaziun d’in indrez
pil provediment d’aua. Dapresent sesanflan ils partenaris dalla Svizra e dalla Nigeria era ella davosa fasa dalla projectaziun e la finanziaziun d’in niev center social-diaconic. Quel preveda plirs baghetgs sin ina surfatscha da 1,2 hectaras.
Ils cuosts calculai persuenter importan
rodund 850 000 francs. Las duas fundaziuns «Tür auf – mo vinavon» e «Mbara
Ozioma» han uss entschiet a rimnar daners per quei intent.
Cun sustegn da specialists
Il niev disc cumpact ch’ei vegnius battegiaus la sonda el center Aua Viva dalla
Pleiv evangelica Cadi a Mustér ei in’ovra
reussida grazia alla collaboraziun dil spe-
tura e la tradiziun dalla musica dalla regiun dad Umunumo. Aschia sa quella
buc ir en emblidonza, pertgei era en Nigeria contan ils giuvenils adina dapli canzuns per engles.» In eveniment ei il disc
cumpact per Roland Just: «En sesez vegn
publicau mintga di novs discs cumpacts.
Per nus ei quella publicaziun denton tut
speciala. Era en quei connex vala la devisa: La midada dalla perspectiva fa interessanta la caussa.» Il disc cumpact vegn
vendius uss allas fieras d’atun e da Nadal
dalla regiun. El sa era vegnir retratgs sur
la pagina d’internet www.auavivacadi.ch. Il recav va cumpleinamein en favur dils projects dalla fundaziun «Mbara
Ozioma» en Nigeria.
Ils responsabels e realisaturs dil niev disc cumpact. Da sen. ser Roland Just, Mirco Manetsch, sur Ozioma Nwachukwu e Monica
Steger-Flepp.
FOTO H. HUONDER
cialist da tun Mirco Manetsch da Mustér.
Cun occasiun dalla viseta dalla primavera vargada en Nigeria ha el registrau las
canzuns ch’ein ussa d’udir sin il niev portatun. Ils 14 tocs ha el allura transmess
questa stad sin in disc cumpact e quei duront siu temps liber. Da quel ein 500 tocs
ussa vegni edi, producent dil disc cumpact ei la fundaziun «Tür auf – mo vinavon» che vegn presidiada da ser Roland
Just. La sonda sera ha Mirco Manetsch
relatau als presents dil batten dalla lavur
ed era dallas experientschas fatgas en
quei connex ad Umunumo. Collaborau
vid il disc cumpact, respectivamein il cudischet da quel ha era Monica StegerFlepp. Ella ha procurau ils maletgs. Per
sur Ozioma Nwachukwu, ch’ei staus in
dils iniziants dalla fundaziun «Mbara
Ozioma», ei il disc cumpact in impurtont document: «El tegn quen dalla cul-
Documentau la lavur
Sper il batten dil disc cumpact ed ina
tscheina cun specialitads nigerianas ha la
fundaziun «Mbara Ozioma» era presentau la sonda sera in niev film documentar davart sia lavur en Nigeria. Il film ei
vegnius realisaus da Peter Kreiliger. Las
registraziuns ein succedidas questa primavera parallelmein sper quellas pil film
«Il hip hop va ell’Africa» dalla Televisiun
Rumantscha. Lezza ha mess a disposiziun il material supplementar per ina
mudesta contribuziun finanziala alla
«Mbara Ozioma». Il tagl dil film ha Peter Kreiliger fatg gratuitamein en sias vacanzas da stad. La producziun en lungatg
tudestg e cun ina lunghezia da 16 minutas nezegia la fundaziun egl avegnir sco
document da referenza per sia lavur en
Nigeria.