UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI SAYGIN BİR YAŞAM İÇİN GENÇ İŞSİZLİĞİN ALT NEDENLERİ EYLEM PLANI – GENÇLER İŞ’İNİ KONUŞUYOR PROJESİ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı” Projesi Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı tarafından Eylem 5.1 “Gençlerle gençlik politikalarından sorumlu olanların toplantıları” hibesi ile desteklenmektedir. Bu yayın Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkez Başkanlığı’nın desteği ile hazırlanmıştır. Bu yayının içeriği sadece, Türkiye’de faaliyet gösteren Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği’nin sorumluluğu altında olup hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmamaktadır. 1 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Bu kitabın ‘ telif hakları’ Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği ‘ne aittir. Referans verilmediği veya yayıncıların izni alınmadığı müddetçe, bu kitabın tamamının veya herhangi bir bölümün yeniden basımı ve/veya başka herhangi bir amaçla kullanımı mümkün değildir. Proje hakkında daha fazla bilgi ve kitap talebi, Aşağıdaki kurum ve ilgili adresten temin edilebilir. AKDENİZ EĞİTİM ve KALKINDIRMA DERNEĞİ Adres: Çınarlı Mahallesi 60122 Sokak Petek Apartmanı Kat :4 Daire :8 Seyhan/ADANA Tel: +90322 454 14 17 E-posta: [email protected] Web: www.egitimkalkindirma.org Editör: Sadettin Dindar İçerik: Halil Esti, Tuğba Ceren CERÇİ, Murat BAŞER 2 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI İçindekiler Önsöz ............................................................................................................................. 4 Proje Üzerine................................................................................................................. 6 Proje Ortakları............................................................................................................... 9 Gençler İşinin Konuşuyor Projesi Metodolojisi.......................................................... 20 Mesleki Akran Rehber Eğitimi .................................................................................... 21 Bölgesel Çalıştaylar………………………………………………………………………………………………..28 Güneydoğu Anadolu Bölgesi……………………………………………………………………….. Doğu Anadolu Bölgesi ...................................................................................... Akdeniz Bölgesi…………………………………………………………………………………………… Karadeniz Bölgesi………………………………………………………………………………………… İç Anadolu Bölgesi………………………………………………………………………………………. Ege Bölgesi…………………………………………………………………………………………………. Marmara Bölgesi…………………………………………………………………………………………. Gençler İşini Konuşuyor Projesi Süresince Ortaya Çıkan Fikir Önerileri…………………63 Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi…………………………………………………………………………………….69 Atölye Çıktıları……………………………………………………………………………………………………….76 Değerlendirme……………………………………………………………………………………………………….86 Katkıda Bulunanlar…………………………………………………………………………………………………91 3 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 1. ÖNSÖZ “Genç İşsizliği” kavramı birçok kaynağa girdiğinden ve gündeme alındığından yani 1950 yılından bu yana, işsizlik kavramının tanımı, kapsamı sebepleri ve getirdikleri değişerek var olmuştur. Bugün Türkiye’de ve dünyada netleşen bir gerçek olarak devam eden Genç işsizliği birçok ülkenin üzerine çalışmalar yürüttüğü öncelikleri arasındadır. Türkiye nüfusu içinde genç nüfusun payının yüksek ve çalışılabilir durumda olduğu düşünüldüğünde işsizlik ve özellikle genç işsizlik büyük bir risk teşkil etmektedir. Genç istihdamın yaratılması ve artırılması ise gerek ekonomik gerekse de sosyal gelişme için önemli olmakla birlikte gençlerin de içinde bulunduğu çözüm önerilerinin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Bu nedenle, genç işsizliği için getirilen öneriler yapılan çalışmalar ve destek sistemleri yoğunlaşsa dahi gençlerin istihdam alanları için çözüm önerileri sürecinde dahil edilmemesi bu riskin önünü kesmek yerine zorlaştırdığı söylenebilir. Bir ülkede “Genç İşsizliğin” çözümünün ve istihdam alanlarının oluşturulmasının en iyi yolu, öncelikle her bireyin faydalanabildiği ve erişim hakkının olduğu bir eğitim yapısı inşa etmektir. Bu eğitim yapısının içerisinde gencin kendisini tanıması ve yetenekleri dahilinde karar verdiği ve girişimci ruhun desteklendiği bir yapılanma söz konusu olduğunda kendi istihdam alanlarını yaratan yeni bir ivme oluşacaktır. En önemlisi ise öngörülen bu sistemin inşasının ‘Hayat boyu Öğrenme’ ve ‘Girişimcilik’ kavramları üzerine kurulması da oldukça önemlidir. Hayat boyu öğrenim, bireylerin profesyonel ve kişisel faaliyetlerinde üretkenliklerinin artırması ve bilgi toplumunun bir parçası olarak küreselleşen yaşamlarındaki ihtiyaçları ve yeni kabiliyetler geliştirebilmeleri için zorunludur. Girişimcilik ise gençlerin var olan istihdam alanlarının yanı sıra kendilerine ve hatta başka gençlere istihdam olanaklarını yaratacağından bu eğitimlerin ve teşviklerin artırılması çözüme giden yolda somut kolaylaştırıcılardan olacaktır. Bu kavramlar üretimin en önemli kaynağı olan insanın toplam yaşam kalitesini yükseltmek açısından önemlidir. Avrupa Birliği (AB)Gençlik girişimleri ve Hayat Boyu öğrenme kavramlarını yaygınlaştırmak ve uygulamaya koymak için Hayat boyu Öğrenme programı ve Gençlik Programları adında içinde birçok kavramı kapsayan finansal kaynağı kullanıma açmıştır. Gençlik girişimleri ve Genç İstihdamı AB tarafından önemsenen ve korunmaya devam ettirilmek için aktif çalışmaların yapıldığı ortak bir bireysel değer ve AB’nin büyüme, özellikle istihdam ve toplumsal birlik hedeflerini sağlamak için gerekli bir koşul olarak görülmektedir. Bu çerçevede projenin yürütücü kurumu Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği olarak bizler Avrupa Birliği’nin Gençlik Programları Eylem 5.1 “Gençlerle gençlik politikalarından sorumlu olanların toplantıları” hibe desteği ile hayata geçirdiğimiz “ Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı-Gençler İş’ini Konuşuyor” isimli projeyle; her geçen gün artan genç işsizliğin Türkiye’nin 7 bölgesinin işsizlikle bağlantısı olan temalarıyla birlikte sorunlarını ve çözüm önerilerini raporunu hazırlamak için yola çıktık. Bu raporun gençlerin işsizlik 4 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI konusunda kendi fikirlerini ve çözüm önerilerini bir politika belgesi hazırlayarak karar alıcılara, yerel yönetimlere ve sivil toplum kuruluşlarına sunmayı amaçladık. Gençlerin kendilerini ve hedeflerini seçimlerini daha doğru yapabilmeleri için Mesleki Akran Rehberlerimizle “Doğru Tercih” eğitimlerimizle tercih döneminde olan gençlerinde bu sürece aktif bir şekilde katılmalarını desteklemeyi hedefledik. Geçtiğimiz altı ayın ardından başarıyla sona erdirdiğimiz “GENÇLER İŞ’İNİ KONUŞUYOR” projesi vasıtasıyla öncelikle AB Bakanı ve Baş Müzakereci Sayın Egemen BAĞIŞ, AB Gençlik Programları Koordinatörü Sayın Yunus Alper ALTAY, Gençlik Programları Eylem Uzmanı Oya BUMİN, Gençlik Programları Eylem Uzmanı Sıdkı KOÇER’ e yapmış oldukları büyük katkıdan dolayı teşekkür etmek isterim. Ayrıca, Gençler İş’ini Konuşuyor Projesi’ne ortak kuruluşları olarak Adana Yüreğir Belediyesi’ne, Şanlıurfa Gençlik ve Kültür Evi’ne, Erzurum Toplum Gönüllüleri Kolu’na, Erzurum Yakutiye Kent Konseyi Gençlik Meclisi’ne, Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi’ne, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne, Eskişehir Türk Kızılay’ı Gençlik Kolları’na, Denizli Belediyesi’ne, Denizli Kent Konseyi Gençlik Meclisi’ne Sultangazi Belediyesi’ne, Sultangazi Gençlik Meclisi’ne katkılarından ve destekçi işbirlikçi yaklaşımlarından ötürü teşekkür ederim. Projenin Mesleki Akran Rehber Eğitimi süresince disiplinli ve paylaşımcı tutumları için Ulusal Ajans eğitmeni Sayın Aygen BEKTE’ye MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışmanı Sayın Bülent Çelebi ve Behnur DALLI’ya ve bölgesel çalıştaylar boyunca moderasyonu sağlıklı ve emek vererek gerçekleştiren Akdeniz Eğitim Ve Kalkındırma Derneği Koordinatörleri Sayın Tuğba Ceren ÇERÇİ ve Murat BAŞER’e çok teşekkür ederim. Proje Ulusal Genç İşsizliği süresince bizi destekleyerek ve ivme kazandıracak şekilde faydalı panel ve seminer programları için Habitat Yönetişim ve Kalkınma Derneği Onursal Başkanı Sayın Sezai HAZIR’a, Datasist İK Firması İşe Alım Müdürü Sayın Sezin KALAFAÇIOĞLU’na, Genç lig Vakfı temsilcisi Sayın Volkan PİRİNÇİ’ye teşekkürlerimi sunarım. Bölgesel çalıştaylarımıza gelerek katkı sağlayan ve değerli fikirlerini sunan Şanlı Urfa Vali Yardımcısı Sayın Aylin KIRCI DUMAN’a, Zirve Modülatörümüz Mehmet TOPALOĞLU’na Trabzon Kent Konseyi Meclis Başkanı Sayın Mustafa YAYLALI’ya teşekkürlerimi bir borç bilirim. Son olarak, Gençler İŞ’ini Konuşuyor projesinin başarılı keyifli bir şekilde geçmesine gönül ve emek vermiş Proje Genel Koordinatörü Sayın Halil ESTİ’YE, Proje Bölge Koordinatörleri olarak Sayın Halil İbrahim KILIÇ’a, Sayın Gökberk KOCAALİLER’e, Sayın Nurten POSLU’ya, Sayın Davut KARACA, Sayın Emir ERTÜRK’e, Sayın Mustafa YİĞİT’e ev sahiplikleri ve başarılı çalıştay koordinasyonları için ve proje ekibi olarak ; Canan SAY’a , Yağmur PEHLİVAN’a, Merve ŞAHİNGÖZ’e, Baran PASİN’e, Okan Eyüp DİNDAR’a, Seren ESKİÇAKIT’a, Selin ESKİÇAKIT’a, Aytaç Burak DERELİ’ye, Hüseyin KİRAZ’a, Samet OYNAMIŞ’a, Mustafa ŞAHİNGÖZ’e, Ozan PEHLİVAN’a, Cansu SÜMER’e ve Merve Tuğçe GÖKÇE’ye değerli emekleri için teşekkürü bir borç bilirim. Sadettin DİNDAR 5 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği Başkanı 2. GİRİŞ: SAYGIN BİR YAŞAM İÇİN GENÇ İŞSİZLİĞİN ALT NEDENLERİ EYLEM PLANI- GENÇLER İŞ’İNİ KONUŞUYOR” PROJESİ ÜZERİNE “Gençlerin İstihdamı” Avrupa Birliği’nde gözetilen temel bir öncelik ve ortak değer ve AB’nin büyüme, genel istihdam ve toplumsal refah hedeflerinin gerçekleşmesi için gerekli bir koşuldur. Hızla büyüyen nüfus ve genç nüfus oranının fazlasıyla artması ve bunun giderek genç işsizlik kavramını inşa etmesi Avrupa birliği adına konuşulmaya, tartışılmaya ve çözüm önerileri getirilmeye başlanmış ve aradan geçen uzun yıllar süresince önemli gelişmeler kaydedilmiş yine de işsizlik bugün oranı artarak yaşamımızda yer etmiştir. Bugün dünya ülkeleri ve Türkiye açısından büyük önem taşıyan Genç İşsizliği gençler için büyük bir öneme sahiptir. Bu bağlamda yapılan gençlik politikaları öncelikli projeleri, istihdam politikalarına gençlerin dâhil olduğu çözüm önerileri getirdiği ve politik süreçlerde ikinci plana atılan genç istihdamı konusunun görünürlüğü ve hak ettiği önemi kazanmasını sağlayacaktır. Bu çerçevede; projenin yürütücü kurumu Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği olarak Avrupa Birliği Gençlik Programları Eylem 5.1 “Gençlerle gençlik politikalarından sorumlu olanların toplantıları” adı altında sağladığı hibeyi en iyi şekilde değerlendirmek için şu anda incelediğiniz Saygın Bir Yaşam için Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı- Gençler İŞ’ini Konuşuyor isimli projeyi hayata geçirdik. Yukarıda sözü geçen program, STK’lara, gençlerin istihdama ulaşımının ve girişimcilik fırsatlarının, yerel ve ulusal karar verme organlarında gençlerin kendilerini temsil etmelerinin ve katılımlarının, son olarak da gençlerin istihdamı konusunda toplumda bilinçlendirmenin artırılmasını hedef alan faaliyetleri desteklemek için hibeler veren, Türkiye’ de gençlik politikalarını gençlerin sorunlarını algılanmasını ve buna çözüm arayıcı algıyla katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu çerçeve de Gençler İŞ’ini Konuşuyor Projesi’nin nihai hedefi de “7 bölgedeki farklı gençlik yapıları ile yürütmeyi amaçladığımız çok ortaklı projemiz, yerelin dinamiklerini içeren, genç işsizliğinin alt sorunları, nedenlerini ve çözüm önerileri ortaya koyan ulusal ölçekte bir çalışma olması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda Projemiz hedeflerimize ulaşmamıza yardımcı olacak 3 temel eylemden oluşmaktadır. Sonuç olarak “Ulusal Genç İşsizliği Alt Nedenleri Eylem Planı oluşturulacak bu plan, işgücü piyasasındaki genç işsizler arasında yoksulluğu ve işsizliği azaltmaya yönelik somut hedefler ve eylemler içerecektir.” olarak belirlenmiştir. Projemizin özel amaçları ise “ 30 farklı gençlik çalışanı, meslekler tanıtımı, etkin rehberlik, iş ve ergen psikolojisi, meslek seçme süreci, etkili sunum ve iletişim konularında eğitimler alacaklardır. Rehberlik eğitimi alan Mesleki Akran Rehberler 6 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI eğitim modüllerini 30 ilde ortaöğretimden 2500 gence uygulaması, bir ülkede genç işsizliğin en elverişli çözüm önerisi girişimcilik ve sosyal girişimcilik konularında eğitim ve destek veren kuruluşların artırılması, gençlerin bölgelerdeki tematik konulara göre öncelikli politika önerilerinin oluşturulması, çalıştaylar düzenleyerek bu çalıştaylarda ortaya çıkan çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi için raporlar hazırlanması “olarak tanımlanmıştır. Bu amaçlara ulaşmak için Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği’nin koordinatörlüğünde, projenin ortakları olan, Yüreğir Belediyesi, Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi, Erzurum Toplum Gönüllüleri Kolu, Eskişehir Kızılay Gençlik Kolları, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Sultangazi Belediyesi, Sultangazi Gençlik Meclisi, Denizli Kent Konseyi Gençlik Meclisi, Denizli Belediyesi, Erzurum Yakutiye Kent Konseyi Gençlik Meclisi, Şanlıurfa Gençlik ve Kültür evi işbirliği yapmışlardır. Projemizin hedef kitlesi lise döneminde tercih yapmak üzere olan 17-18 yaş arası gençler ve sivil toplum alanında aktif çalışmalar yapan, üniversite öğrencileri olan 18-30 yaş arası gençlerden oluşmaktadır. Gençler İş’ini Konuşuyor Projesi’nin ana faaliyetlerine bakıldığında; Türkiye’de ki genç işsizliğinin alt nedenlerinin tartışılacağı 7 bölgemizde düzenlenecek her bölgeye özgü farklı temalarda, bölgelere ait kentlerden gençlerin katılacağı çalıştaylar ile neden çözüm ilişkisi aranmıştır. İşsizliğin temel nedenleri arasında yer alan yanlış meslek seçimi ile farkındalık çalışmasıdır. Bu kapsamda Türkiye genelinde kalkınma öncelikli illerden belirlenecek 30 genç, proje destekçimiz Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi koordinasyonunda “ Trabzon’da mesleki akran rehberlik eğitimi almışlar ve liselerde eğitim gören 2500 gence ulaşmışlardır. Yerelden ulusala hareket eden bütünleşmiş bir genç işsizlik alt eylem planı oluşturulmasına olanak sağlayacak “Ulusal Genç İşsizliği Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayı”dır. Bu çalıştay kapsamında bölgesel çalıştaylarda ortaya çıkan veriler, Akran rehberlerin yerellerde uygulanan anketlerin sonuçlarının değerlendirilmesi ve Yeni istihdam alanları yaratılması, Ücretler ve vasıf uyuşmazlığı, Eğitim, İstihdam politikaları, Avrupa Birliği ve istihdam gibi konular üzerinde paneller, atölye çalışmaları ile gençlerin kendi oluşturacakları genç işsizliği alt nedenleri bütüncül olarak ortaya konularak bu konuyla ilgili eylem planı oluşturulması hedeflenerek tamamlanmıştır. Diğer bir yandan tüm bu eğitimler ve çalıştaylar süresince yaygın eğitim yöntemleri uygulanmış ve proje öncelikli oluşturma eğitimleri verilmiştir. Bu sayede istihdamı artıracak birçok farklı proje önerileri sunulmuştur. Gençlerin çalıştaylar boyunca var olan çalışma raporları ve kalkınma raporlarını inceleyerek alan araştırmaları yapmaları vizyonlarını geliştirmiştir. Bölgesel temaların “Göç, Sanayi, Turizm, Eğitim ve Aile “ olarak seçilmesi özellikle irdelenmiş çalıştayların programını ve metodolojisini bu temalar belirlemiştir. Farklı bölgelerden gelen gençler iklim özellikler uygulanan farklı verim 7 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI artırma yöntemleri, geleneksel algılar, tutumlar, gençlerin yetişme tarzları, bölgenin avantaj yaratan potansiyelleri üzerine düşünme fırsatı bulmuşlar hem bölgesel hem de ülke boyutunda çözüm öneriler geliştirme fırsatı bulmuşlardır. Çalıştaylar ve Zirve ve Mesleki Akran Eğitimi süresince yerelde bulunan karar alıcılarla ve temalarla bağı olan kurumlarla görüşülmüş onlarında fikirleri alınıp sürece dahil edilmişlerdir. Böylece genç işsizliğin tespiti yapılması aşamasında gençler bizzat söz sahibi olmuşlar ve birçok perspektiften bunun dinamiklerini değerlendirmişlerdir. Çalıştay süresince sivil toplum yaşamında aktif olan veya hiç olmayan gençler bir arada olarak bir sivil toplum bilinci oluşturulmuş ve sonrasında aralarında bu alandaki çalışmaların aktarıldığı ağlar oluşturulmuştur. Projenin yaşam süresi boyunca en çok sözü edilen kavramların “Kariyer Geliştirme Merkezleri’nin işlevselliğinin olmaması, Girişimcilik ruhunun olmaması veya bunu teşvik edecek ortam ikliminin yaratılmaması i gencin kendini tanıma süreci yani kişisel gelişim örüntüsünü oluşmasındaki güçlük ve gençlik, var olan karar alma süreçlerine dahil olamama, yanlış meslek seçimi gibi kavramlar olmuştur. Buna yönelik yaratıcı çözümler “Staj Fabrikaları”, “İş Gücü Piyasa Karşılaştırma Akademisi”, “Mülakat Kampları” gibi çözüm önerileri geliştirilmiştir. Tüm bunlarla birlikte yaygınlaştırma ve sürdürülebilirlik faaliyetleri ile sosyal medya ve birçok paylaşım alanında temalar üzerine çözüm önerileri yürütülmüştür. Hibenin sonlanmasının ardından gençlik çalışanları istihdam alanına bir çözüm önerisi olarak Sosyal Girişimcilik üzerine proje önerileri ve çalışma grupları düzenleyerek projenin görünürlüğü üzerine çalışmalarına devam etmektedirler. Yukarıda sayılan tüm çalışma ve ana faaliyetler altın Gençler İŞ’ini Konuşuyor Projesi beklenilen sonuçlara ulaşmayı başarabilmiştir. Bu bağlamda yaklaşık 40 lise de gençlere doğru tercih eğitimi verilerek meslek seçim süreçlerinde farkındalık sağlayarak ve 7 ayrı bölge çalıştayı ile gençlerin kendi istihdam alanlarının ve dinamiklerini eksiklerini keşfetmelerine katkı sağlamıştır. Proje sonucunda sivil toplum yaşamına ve karar alma mekanizmalarına dahil olan istekli motivasyonlu gençlik çalışanları kazandırılmıştır. Her ne kadar proje öncesi ve sonrası “Genç İşsizlik “ oranı artmış olsa da sivil toplum alanında yarattığı olumlu etki sonucunda birçok gençlik girişimleri ve çalışma grupları için adımlar atılıyor. Projenin devamı niteliğinde çözüm önerileri başlığı altında kariyer merkezleri çalışanları ile çalışmalar yürütülüyor. Bu bağlamda sivil toplum diyaloğunun daha fazla güçlendirilerek “Genç İstihdam” ı artırmaya yönelik omuz omuza çalışarak yerel yönetimleri dahil ederek çözüm önerileri sürecinin çabasını paylaşması gerekmektedir. Halil ESTİ Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğinin 8 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Alt Nedenleri Eylem Planı Projesi Koordinatörü 3. PROJE ORTAKLARI 1- AKDENİZ EĞİTİM VE KALKINDIRMA DERNEĞİ (ADANA, PROJE KOORDİNATÖR KURUM) Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği; gençler tarafından, gençlerin sosyal kalkınması için 2012 yılında kurulan, genç dostu sosyal tabanlı projeler üreterek, gençlerin toplumsal statüsünü artırılması için çalışan bilgi ve paylaşım odaklı bir sivil toplum kuruluşudur. Türkiye’nin Akdeniz bölgesinde yer alan Adana kentinde faaliyetlerini ulusal ölçekli yürütmektedir. Eğitim ve Kalkındırma Derneği; Türkiye Eğitim ve Kalkındırma platformunun koordinatör yapılanmasıdır. o o o o o Özelde gençlerin, genelde ise dezavantajlı bireylerin sosyal kalkınması için sosyal tabanlı faaliyetler yürüterek bireylerin toplumsal statülerinin arttırılması ve gelişmesi için çalışmayı, Gençlerin ve Gençlik alanında çalışan kurum ve kuruluşlarının kapasitelerini geliştirici eğitimler vermeyi, Gençlik ve Gençlik temalı STÖ arasında işbirliği geliştirici diyalog oluşturmayı, Farkındalık çalışmaları gerçekleştirerek Avrupalılık bilinci oluşturmayı, Gençlerin sosyal katılımını desteklenmesini sağlayacak politikalar üretmeyi, amaçlamıştır. Gönüllülük esaslı çalışma, Şeffaf yapılanma, Yaratıcı düşünme, Sosyal gelişimin desteklenmesi, Genç odaklı bakış, Takım çalışması, Karar alma mekanizmalarına katılım, Bireysel ve Toplumsal gelişim ilkelerine temelini dayandırarak gönüllüleri ve ekibiyle kurumsal bir benimseme bilinciyle hareket etmektedir. Hak temelli, demokrasi öncelikli, Sanat, tarih ve kültür odaklı, Çevre ve sorumluluk bilinci yaratan, Farklı kültürlerdeki gençleri bir araya getiren ve farklı kültürleri görme imkanı sağlayan, Yerel yönetime ve karar mekanizmalarına aktif katılımda farkındalık uyandıran, Gençlerin inisiyatif alabildiği, Gönüllülüğü geliştirici, yaygın eğitim faaliyetlerini destekleyici etkinliklerde bulunmak, Gençlerin Karar alma mekanizmalarında yer almasını destekleyici önceliklerden yola çıkarak projeler içerisinde yer almaktadır. 9 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin koordinatör yürütücü kurumu olarak projenin fikir aşamasında ekibiyle yer alarak genç işsizliği hakkında çalışma kampları düzenleyerek projenin gerekçelerini oluşturup öncelikleri ile bağlantılı olarak gerekçelendirmiştir. Projenin kabulü ile birlikte projenin aşamalarını sistematik bir şekilde planlayıp diğer ortak kurumlarla stratejik toplantılar gerçekleştirerek proje devamlılığını takibinde aktif olarak yer almıştır. Çalıştaylar ve eğitim duyurusu, başvurularının hazırlanması, çalıştayların programlarının ve moderasyonun gerçekleşmesinde sonuçların hazırlanması ve bildirgelerin oluşmasında ekibiyle birlikte yer almıştır. Projenin basın bildirilerinin dışında karar alıcılarla ve yerel yönetimlerle sürekli temas halinde olarak projenin hem duyurulması hem de daha fazla üzerine derinleşmesi için tematik çalışmalarda bilgilendirme toplantıları düzenlemiştir. “ULUSAL GENÇ İŞSİZLİĞİ ZİRVESİ” nin Adana ‘da gerçekleşmesi için büyük bir çaba sarf ederek yerel yönetimlerin ve karar alıcıların desteklerini alarak Türkiye’nin Genç İşsizliği çalışmasında gençlerin çözüm öneriler ile yer almasında büyük rol oynamıştır. Demokrasi, Toplumsal Cinsiyet, Haklar, Ayrımcılık gibi temalarda eğitimler düzenlemekte ve aktif sivil toplum diyaloğu hakkında sahada diğer STK’larla çalışma birliği yürütmektedir. Genç dostu felsefesiyle gençlerle birlikte gençleri için farklı hedef kitlelere ihtiyaç ve ilgi odaklı destek vermeye devam etmektedir. Adres: Çınarlı Mahallesi 60122 Sokak Petek Apartmanı Kat :4 Daire :8 Seyhan/ADANA Tel:+90(322)454 14 17 E-posta:[email protected] Web: www.egitimkalkindirma.org 10 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 2- YÜREĞİR BELEDİYESİ (ADANA, PROJE ORTAĞI) “Çağdaş ve modern bir Yüreğir için çalışıyoruz” sloganı ile çevreye duyarlı kalarak kentsel dönüşüm için modern ve estetik imar alanları açılması, Halkın ihtiyaçlarına öncelik vererek güler yüzlü hizmet etmek, Çalışanlarının ufkunu genişletecek ve bilgilerini güncelleyecek eğitim almalarının sağlanarak, yaşam standartlarının yükseltilmesi, üzerine işbirlikçi bir anlayış ile çalışmaktadır. İlçenin kırsal görüntüsünden kurtararak, modern kent haline getirmek üzere önemli faaliyetler gerçekleştirmektedir. Şeffaf, katılımcı, hesap verilebilirliği yüksek, temel hak ve özgürlüklere saygılı, adalet ve eşitlik anlayışı ile çalışarak Yüreğir’i yaşanabilir, modern kent haline dönüştürecek, bilgiyi, kaynakları ve teknolojiyi en üst seviyede kullanan bir belediye olmak idealinde sivil toplum kurumlarıyla eşit mesafede ilçe öncelikli çalışmaktadır. Yüreğir’de aktif faaliyette olan 9 farklı sosyo -kültürel özellikteki bölgede kurulmuş Kültür evlerinde farklı hibe ve fonlardan yararlanarak geniş yelpazede projeler yürütmekte ve öncü olmaktadır. Adana'da bulunan çok sayıdaki tarım işçisinin çocuklarının bakımı ve doğru yönlendirilmesine katkı sağlamayı amaçlayan Çocuk Evi projesi, İlçede toplumsal yaşama uyum sorunu yaşayan 18–55 yaş arası engelli bireylerin rehabilitasyonu, istihdam olanaklarının arttırılması ve sosyal katılımını sağlamak üzere mesleki eğitim, bilinçlendirme, yönlendirme hizmetleri vermek üzere hizmet birimi oluşturmasına yönelik Engelli Umut Evi projesi, göçle gelmiş ve imkânsızlıklar içerisinde yaşayan ailelerin çocuklarının spor yoluyla kendine güvenen, gelecek umudu olan gençler olarak yetişmesine katkı sağlamayı hedefleyen Çalışkan Tekvandocular projesi ise Çocukların ve gençlerin spor yoluyla topluma ve sosyo-kültürel hayata kazandırılmasını amaçlayan sosyal bir projedir. Yüreğir'de çoğunluğu göçle gelmiş yoksul ailelerin 100 kız çocuğuna eğitimde fırsat eşitliği sağlanmasına yönelik “Yüreğir’de 50 gelincik projesi ile bölgedeki ihtiyaçların ve eğitim desteklerinin giderilmesi üzerine projeler oluşturmaktadır. “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinde ise Akdeniz Bölgesi “İşsizlik ve Turizm” temalı çalıştayda Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği ile birlikte ev sahipliği yapmıştır. Gençlerin daha farklı eğitim olanakları ile karşılaşması için sözü edilen kültür evlerinde hem bu projenin devamını hem de gençlerin istihdamı ile ilgili hizmet vermeye devam etmektedir. Adres: Yavuzlar Mahallesi 4071 Sokak No:4 Yüreğir / ADANA Tel: 0322 3216161 11 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI E-mail: [email protected] Web: www.yuregir.bel.tr 3- ŞANLIURFA GENÇLİK VE KÜLTÜREVİ ( ŞANLIURFA, GÜNEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Gençlik ve Kültür Evleri GAP İdaresi Bölge Kalkınma İdaresi ve Türkiye Kalkınma Vakfı tarafından yürütülen PEPSİ'nin ana sponsorluğunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinde Gençlik için Sosyal Gelişim Programı çerçevesinde kurulmuştur. Şanlıurfa Gençlik ve Kültür Evi ise 2001 yılında kurulmuştur. GAP’ın sosyal hedeflerinden biri olan, bölge gençliğinin sosyal gelişiminin sağlanması amacıyla GAP İdaresi öncülüğünde yürütülen ve Gençlik İçin Sosyal Gelişim Projesi kapsamında bölgedeki 9 ilde kurulan Gençlik ve Kültür Evleri, amaca yönelik çeşitli faaliyetler yapıyor. Şanlıurfa'da yaşayan gençlere eğitimler veren, sosyal ve kültürel etkinlikler düzenleyen, uluslar arası ve yerelde projeler hazırlayan ve uygulayan bir kuruluştur. GAP Bölgesi’nde gençliğin sorunlarının farkına varmalarına, tanımlamalarına ve çözümü için inisiyatif kullanabilmelerine fırsat yaratmak; gençlerin yerel karar alma süreçlerine katılımı için kolaylaştırıcı işlev görmek; sosyal gelişimlerini ve mesleki becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalarda bulunmak ve toplumsal sorunlar karşısında duyarlılığını artırarak toplumsal bir aktör işlevi görmelerine yardımcı olmaktır. Kuruluş; gençlerin ihtiyaçlarını karşılamak, sosyal, kişisel gelişimlerine yardımcı olabilmek için çalışılmaktadır. Gençlerin içerisinde bulunduğu topluma daha canlı bir bağ ile temas etmesi için çalışmalar yürütürken farklı deneyimler kazanması için sivil alanda aktif çalışmalar yürütmektedir. “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE GÖÇ” temalı çalıştayında ev sahibi kuruluş olarak destek vermiştir. Projenin il çalıştayı olan bu süreçte İŞKUR,KOSGEB,ŞANLIURFA VALİLİĞİ VE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜNÜ projeye davet ederek ; çalıştayın ve projenin önemini vurgulamakta rol oynamıştır. Şanlı Urfa Vali’si Aylin KIRCI DUMAN çalıştayın açılışı ve bölgedeki işsizlik profilini tanımlaya katkıda bulunurken projenin bu bölgede “Göç” temasıyla yola çıkmasının doğru bir tespit olduğu hakkında konuşmalar yapmıştır. Bir çok hibe ve fona projeler yazarak gençlerin kültürler arası öğrenme, kendini keşfetme, dahil etme aktif katılım gibi temalarda çalışmalar yürütürken her yıl düzenlenen Gap genç Festivalin koordinatör yapılanması olarak gençlere sıra dışı olanaklar sunarak hizmet vermektedir. Adres: Yusufpaşa Mah. Sarayönü Cad. Bayaslan İş Merkezi Kat :4-5, 63300 Şanlıurfa Tel: (0414) 215 1675 E-posta: [email protected] Web: www.gapgenclikdernegi.com 12 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 4- ERZURUM TOPLUM GÖNÜLLÜLERİ KOLU ( ERZURUM, DOĞU ANADOLU BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) Aralık 2002’de kuruldu. Vakıf, gençlerin gönüllü olarak sosyal sorumluluk çalışmalarına katılmasını sağlayarak kişisel gelişimlerine katkıda bulunuyor. Böylece gençlerin gönüllülük temelinde toplumsal katılımlarını arttırıyor. Her sene, 123’i aşkın üniversite kulübü bünyesinde yaklaşık 40.295 gencin 989’ü aşkın proje ve etkinliğini hayata geçirmesini desteklemek için: Gönüllülük, proje yönetimi, insan hakları, sosyal haklar, üreme hakları, sağlık okuryazarlığı ve örgüt yönetimi gibi konularda eğitmen eğitimleri ve diğer akran eğitimlerini gerçekleştiriyor, İlişkide olduğu üniversite kulüplerine yerel ihtiyaca yönelik yüz yüze destekler sunuyor, Gençlere burs ve staj imkanları sağlıyor, Gençlerin ve örgütlenmelerinin birbirlerinden öğrenmelerinin desteklemek amacıyla gençlerin hareketliliğini artırıcı öğrenme ortamları yaratıyor. Gençlerin toplumsal sorunlara yönelik fikirlerini projelere dönüştürmelerine destek olup finansman yaratmalarına destek oluyor, Üniversite öğrencilerinin ihtiyaçlarının kamusal düzeyde bilinirliğini arttırmaya yönelik araştırmalar ve temaslar yapıyor. Toplum Gönüllüleri Vakfı üniversitelerdeki kulüpler/topluluklarla çalışıyor. Bu yapıların olmadığı üniversitelerde, gençlerin kurduğu gruplarla ilişkilerini sürdürüyor. TOG her sene 62 ildeki 94 üniversite kulübünü/topluluğunu/grubunu desteklemeye yönelik çeşitli imkanları gençlerin kullanımına sunuyor. Erzurum Toplum Gönüllüleri Kolu ise Erzurum Atatürk Üniversitesi tarafından desteklenen ve çalışmaları faaliyet gösteren bir koldur. Vakfın yürütmüş olduğu projeler eğer yerelde ilgi görüyorsa ise tamamen gençlerin ilgi ve isteklerine yönelik uygulanabilir proje faaliyetleri ile sosyal tabanlı projeler gerçekleştirmektedir. “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE GÖÇ” temalı çalıştayında ev sahipliği yaparak diğer ortak kuruluş ile iş birliği içerisinde yer almış. Doğu Anadolu Bölgesinin işsizlik tablosu hakkında öncesi çalışmalar yapmıştır. Projenin diğer ağlarda yayılması ve başvurucu sürecinde kendi ağlarında paylaşılması için destek olmuşlardır. Gençlerin ihtiyaçları olan eğitim modülleri ve proje yazma becerileri üzerinden oryantasyon eğitimleri ile eklenen yeni gönüllüleri ile sivil toplum bilincine hizmet vermektedir. Adres: Hobyar Mh. Rahvancılar Sk. No:5, 1.Vakıf Han Kat.1, 34112 Eminönü/İstanbul Tel: + (90) (212) 522 10 32, +90 (212) 522 10 30 E-mail: [email protected] 13 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Web: www.tog.org.tr 5- ESKİŞEHİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ( ESKİŞEHİR,İÇ ANADOLU BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Türkiye’nin problemlerinin önemli bir bölümünün şehirlerinin kasabalaşmış olmasından kaynaklandığını, hoşgörüsüzlük, demokrasiyi hazmedememe gibi sosyal problemlerin ancak şehirlileşmiş bir nüfusla aşılabileceğini düşündüklerinden kent odaklı ve modern yapılanmada hem halkın hem de kentin gelişmesine önem vermektedirler. Türkiye’nin şehirlerinin mevcut yapıları ile aldıkları göçü şehirlileştirilmesi üzerine çalışmalar yürütmektedirler. Şehirleşme üzerine diğer bölge ve iller ile ortak çalışmalar yürüterek daha iyi bir şehirleşmenin nasıl olacağına dair araştırmalar yapmaktadırlar. “Şehrin sadece maddi donatılardan ibaret olmadığı, belediyenin de sadece mevzuatın gereklerini yerine getirmekle yetinmemesi gerektiği bilinciyle Eskişehir’de yetişen her gencin daha iyi yetişmesi ve yaşayan her hem şehrimizin geleceğe umutla bakmasını sağlamayı en önemli görevimiz olarak belirlemiş bulunmaktayız.” Anlayışı ile gençlerin içinde dahil oldukları projeler destek vererek bilim müzelerine ve çalışmalarına istihdam fuarlarına öncülük eden bir yönetim mekanizmasıdır. Bu doğrultuda“Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE TARIM” temalı İç Anadolu bölgesi çalıştayında ev sahipliği yaparak kendi çalışmalarından söz ederek katkıda bulunmuşlardır. Çalıştay programına bünyesinde çalışan genç personelinin de dahil edilmesine ortam yaratmıştır. Adres: Arifiye Mah. İkieylül Cad. No:53 ESKİŞEHİR Tel: +90 222 211 55 00 E-mail: [email protected] Web: www.eskisehir-bld.gov.tr 14 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 6- DENİZLİ KENT KONSEYİ GENÇLİK MECLİSİ(EGE BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Denizli Kent Konseyi Gençlik Meclisi; yerel ve ulusal demokratikleşme sürecinde, gençlerin düşüncelerini açıkça söyleyebilmelerini, çözüm üretebilmelerini, karar alma mekanizmalarına aktif katılımlarını sağlar. Kendi sorunlarına sahip çıkmalarını özendiren gönüllülük temelinde, kent konseyleri bünyesinde yer alan organlardır. Kent Konseyi Gençlik Meclisleri Ulusal ölçekte örgütlenmiş olan Ulusal Gençlik Parlamentosu ile iş birliği içerisinde örgütlenen demokratik bir oluşumdur. Gençlerin, meclis çatısı altında yaratılan uzlaşma ortamı içerisinde, dil, din, ırk, kültür, sınıf, eğitim ve cinsiyet farkı gözetmeksizin kentimizin sürdürülebilir gelişmesinin temelini oluşturacak politikaların yaratılmasında ve öncelikli sorunların belirlenerek bunların çözüm önerilerinin üretilmesine ve uygulanmasına katkıda bulunmalarını sağlar. Gençlerin, kent yönetiminde karar alma mekanizmalarına katılmalarını, gençlik ve kentle ilgili sorunların çözümünde sorun çözme anlayışı içerisinde aktif rol almalarını sağlamak, Sürdürülebilir kalkınma anlayışı içerisinde kente yönelik çalışmalar yürütmelerini sağlamak, Kent gençliğini, ulusal, uluslararası ve kent düzeyinde kamu kurum/kuruluşlarının ve uluslararası kuruluşların ilgili mekanizmalarında temsil etmek ve bu amaca uygun aktiviteler düzenlemek, Ulusal ve uluslar arası sözleşmeler çerçevesinde yerel düzeyde gençlik haklarını korumak ve geliştirmek, Gençlerin kentsel kimlik ve aidiyet bilincini geliştirmek, Gençlerin, girişimci ve dinamik kimliklerini ön plana çıkararak, araştıran, üreten, topluma, ülkesine ve dünyaya yararlı bireyler olmalarını desteklemek ve bireysel inisiyatiflerini geliştirmek, Gençlerin, kentin bilimsel, teknolojik, sanatsal, sosyal ve kültürel etkinliklerinde rol almalarını sağlamak, insan hakları ve çevre konusunda duyarlılıklarını arttırmak, Gençliğin dayanışma ve paylaşıma yönelik özeliklerini “ortaklık” bilinci içinde geliştirmek ve gençliğe birlikte çalışma alışkanlığı kazandırmak, Gençlerin, dinamizmini ve enerjisini kanalize edeceği uğraş ve ilgi alanları yaratmak ve bu konuda diğer kurum ve kuruluşlarla ortaklaşa etkinlikler gerçekleştirmek üzerine kurulmuş amaçlar doğrultusunda hareket etmektedir. . “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE EĞİTİM” temalı Ege bölgesi çalıştayında ev sahipliği yapmış ve çalıştayın gençlik meclisi binasında bazı oturumlarını gerçekleştirmesine olanak sağlamışlardır. Bunun yanı sıra gençlik meclisi üyeleri var olan diğer projeler ile “Gençler İşini Konuşuyor “ projesini bir arada sunarak duyurulmasında katkıda bulunmuşlardır. Birçok gencin üniversiteye hazırlık sınavında ders aldıkları bir yer olan bu mecliste proje esnasında bu gençlere hem AB Gençlik Programlarından hem de “Doğru Tercih” süreci hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. Gençlik meclisi yeni yönetim kurulu sürecine ve yönerge çalışmalarına odaklanarak gençlerin karar alma mekanizmalarına yer almaları için çalışmalar yapmaya devam etmektedir. Adres: Değirmenönü Mahallesi, Değirmenönü Camii altı DENİZLİ 15 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Tel: 0258 264 3212 E-mail: [email protected] 7- DENİZLİ BELEDİYESİ ( DENİZLİ, EGE BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Sağlıklı ve sürekli gelişen bir kentte; çağdaş kentsel dönüşümleri, güçlenen altyapısı, artan sosyal refah seviyesi ve önce insan anlayışıyla vatandaşlarımıza yüksek bir yaşam kalitesi sunmak ve gelişimde ve değişimde öncü, katılımcı, şeffaf, örnek ve model bir belediye olmak üzere çıkmış bir belediye olarak yerel ihtiyaçlar odaklı çalışmaktadır. Belediye tarihçesinde kentsel dönüşüm ve modernleşme üzerine çok yol kat etmiştir. Sosyal tabanlı birçok proje içerisinde yer almaktadır. Ulusal ve uluslararası alanlarda birçok proje ödülü almıştır. Engelliler çalışıyor projesi; Hollanda ve Türkiye’den 16 kurumun ortaklığında yürütülmüştür. Projeyle engellilerin iş piyasasına katılımı amaçlanmış ve Denizli Belediyesi ve Workability Europe yönetiminde uygulamıştır. Pilot proje kapsamında toplam 10674 engelli kayıt edilmiş, ruward test metoduyla 107 engelli test edilerek, 194 engellinin mesleki eğitim alanında eğitim aldığı projede 65 engellinin istihdamı sağlanmıştır. Bunun yanı sıra Engelli Koordinasyon merkezi il birlikte engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırması ve hakları üzerine çalışmaları sürdürmektedir. Gençlerle olan bağını Denizli Kent Konseyi Gençlik Meclisi ile birlikte ortaklaşa çalışarak, uygulanması beklenen projelere destek vermektedirler. “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE EĞİTİM” temalı Ege bölgesi çalıştayında işsizlik kavramının Denizli boyutunda nasıl olduğu ve gençlerin kendilerini tanımaları bağlamında çözümler ürettikleri üzere katkı sağlamışlardır. Projenin sağlıklı bir çerçevede gerçekleşmesi adına işbirlikçi çalışarak yer almışlardır. Adres: Denizli Belediyesi, Altıntop Mah. Lise Cad. No:2 PK:20100 Tel: +90 (258) 265 21 37 E-mail: [email protected] Web: www.denizli.bel.tr 16 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 8- SULTANGAZİ GENÇLİK MECLİSİ (İSTANBUL, MARMARA BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Katılımcı demokrasinin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yaparak, bu çalışmalarda şeffaflık ve hakkaniyet ölçülerini göz önünde bulundurarak, Sultangazi yerelinde bulunan gençleri ve devamında Türkiye’nin tüm fertleri için karşılıksız gönüllü hizmetler sunarak, insani değerleri ve farklılıklarımızı bir zenginlik unsuru kabul edip bu gaye etrafında ulusal ve uluslararası sevgi ve hoşgörü ortamı yaratarak daha kapsamlı bir yaklaşımla çalışmak üzere yola çıkmışlardır. Gençlerin bilgi toplumu içerisinde yerlerini alabilmeleri için seminerler ve paneller düzenlemektedirler. Yaratıcı fikir kampları ve ihtiyaçları bir arada tutarak çözümcü sonuçlar orta çıkarmak yolunda çalışmalar yürütmektedirler. Üniversiteye hazırlık züresinde gençlere etkili dinleme, motivasyon ve kariyer seminerler düzenlemekte bu anlamda bir destek merkezi işlevi görmektedir. Tarih ve gençlerin anayasa ile bağları üzerine çalışarak gençlerin dâhil edilmesi üzerine tarihi geziler düzenlemektedirler. Gençlere dans ve sanat arasında bir çalışma alanı yaratmak üzere hizmet vermeye devam etmektedirler. Katılım ve aktif katılım üzerine gençlerin hayatlarında farkındalık yaratabilmeleri üzerine “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE SANAYİ” temalı Marmara Bölgesi çalıştayında projenin stratejik planlama sürecinde katkıda bulunmuşlardır. Marmara bölgesinde sanayi yatırımının oranın yüksek olması ve bir yandan da ara eleman alanında sorun yaşaması üzerine yenilikçi çözümler düşünerek “İşveren ve iş arayan “ bakış açıları üzerine bir çalışmaya başlamaya karar vererek projenin sürdürülebilirliğine somut bir katkıda bulunmuşlardır. Adres: 50. yıl Mah. Muhsin Yazıcıoğlu Cad. No.1 Sultangazi / İSTANBUL Tel: +90(212) 475 71 41 E-mail: [email protected] Web: www.sultangazigenclikmeclisi.org 17 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 9- TRABZON KENT KONSEYİ GENÇLİK MECLİSİ(TRABZON, KARADENİZ BÖLGESİ PROJE ORTAĞI) Ulusal ölçekte örgütlenmiş olan Ulusal Gençlik Parlamentosu ile iş birliği içeri sinde örgüstlenendemokratik bir oluşumdur. Gençlerin, meclis çatısı altında oluşturul an uzlaşma ortamı içerisinde, dil, din, ırk, kültür,sınıf, eğitim ve cinsiyet farkı gözetmeksizin kentin sürdürülebilir gelişmesinin temelini oluşturacak politikaların oluşturulmasına ve öncelikli sorunların belirlenerek bunların çözüm önerilerininüretilmesine ve uygulanmasına katkıda bulunmak, çalışmaların tümünü f arklı fikirlere saygı ve hoşgörü ilkeleri çerçevesinde çalışmalarını gerçekleştirmektedir. Üniversiteye hazırlık kursları, yabancı dil öğretimi alanlarında gençlik meclisi gönüllüleri aktif katkı sağlarken diğer bir yandan da “Habitat Kalkınma ve yönetişim Derneği” ile birlikte birçok eğitim modülünü yereldeki gençlere sunmaktadırlar. 2003 yılından 2013 yılına kadar farklı hibelerden destek alarak gençlerin aktif katılımı, farkındalıklarının artmasına yönelik birçok çalışma yürütmüşlerdir. “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları” projesinin “İŞSİZLİK VE AİLE” temalı Karadeniz Bölgesi çalıştayına ev sahipliği yaparken, çalıştayın Trabzon genelinde basında duyrulması ve birçok gence proje hakkında Karadeniz Teknik Üniversitesinde bilgilendirmeler yapmıştır. Çalıştaya Trabzon Kent Konseyi Meclis Başkanı Mustafa Yaylalı’ da katılmıştır. Projenin teması ve Karadeniz Bölgesinin İşsizlik verileri hakkında katkılar sunmuş ve projenin sürdürülebilirliği üzerine öneriler verirken projenin başından sonuna kadar olan süreçte destek olmuştur. “ Gençlerin istihdam alanlarındaki sorunları tespit etmelerinin iş gücü piyasasını fark etmelerini ve girişimciliğin önemini anlamaları için çok değerli olacağını ve projenin bu ölçüde çok başarılı ve gerekli olduğunu” söylemiştir. Projenin Mesleki Karan Rehber Eğitimi de Trabzon şehrinde Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisinin katkılarıyla gerçekleşmiştir. Eğitim süresince rehberlik uzmanları ile hem eğitim programına hem de kültürel anlamda Karadeniz’i tanımak için bir çok aktivite düzenlemiştir. Projenin varlığında ve devamında etkili çalışması ve proje ekibi içerisinde yer alarak projenin görünürlüğü adına işbirlikçi çalışmalar yürütmüşlerdir. Yeni dönem yönetim kurulu toplantısına hazırlıklarını yaparak çalışmalarını devam etmektedirler. Adres: Kalkınma Mahallesi Gençlik İletişim Merkezi Kat: 2 Tel: 0462 325 83 95 E-mail: [email protected] Web: www.trabzonkentkonseyi.org 18 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 10- AVRUPA BİRLİĞİ GENÇLİK PROGRAMLARI EYLEM 5.1 (HİBE VEREN KURULUŞ) Gençlik Programı Avrupa Komisyonu tarafından gençler için uygulamaya konmuş bir programdır. Bu program Avrupalı gençlerin aktif vatandaşlık, dayanışma ve hoşgörü duygularının gelişmesini ve onların Avrupa Birliğinin geleceğinin şekillenmesinde rol almalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Gençlik Programı AB sınırları içinde ve arasında hareketliliği, yaygın eğitimi, kültürlerarası diyaloğu destekler ve sosyal, eğitimsel ve kültürel geçmişlerine bakmaksızın bütün gençlerin istihdam edilebilirliklerinin artırılmasını ve dahil edilmelerii teşvik eder. Gençlik Programı bütün gençler içindir. Gençlik Programı, ergenlik ve yetişkinlik arasındaki gençlerin ihtiyaçlarına Avrupa düzeyinde cevap vermeyi amaçlamaktadır. Program, toplumda gençlerin aktif katılımını teşvik etmenin yanı sıra yeterliklerin kazanılmasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Gençlik konularına sektörler arası bir yaklaşımı özetleyen ve Gençlik alanında Avrupa İşbirliği için 2009 yılında kabul edilen yeni gençlik politika çerçevesini1 destekler. Öyle ki bu yaklaşım yalnızca eğitim ve işgücü piyasasında (“istihdam edilebilirlik boyutu”) tüm gençler için daha çok ve eşit fırsatlar yaratmak değil aynı zamanda aktif katılım, sosyal dahil etme ve dayanışmayı teşvik etmek (“katılım boyutu”) maksatlarını taşır. Ayrıca bilgi, yenilik, yüksek düzeyde eğitim ve beceriler, adapte olabilirlik ve yaratıcılık, dahil edici işgücü piyasasına ve toplumda aktif katılıma dayalı bir ekonomi yaratmak için gençleri AB gündeminin merkezine koyan AB 2020 Stratejisinin bir öncül girişimi olan “Gençlik Hamlesinin desteklenmesine katkıda bulunur. Son olarak, Gençlik Programı Avrupa’daki demokratik yaşama gençlerin katılımını desteklemeye AB’yi davet eden Lizbon Antlaşması (Madde 165 (2)) tarafından tevdi edilen yeni AB yeterlikleri bağlamı ile uyumludur. Gençlik Programı, daha önceki programlar olan “Avrupa İçin Gençlik” (1989–1999), Avrupa Gönüllü Hizmeti ve GENÇLİK Programı (2000–2006) tecrübeleri üzerine inşa edilmiştir. Program, gençlik alanında farklı paydaşlarla geniş çaplı danışmalar yapıldıktan sonra Komisyon tarafından sunulmuştur. 2003 yılında, programda yer alan çeşitli uzman, paydaş ve bireylerden elde edilen veriler kullanılmak suretiyle GENÇLİK Programının bir ara değerlendirmesi yapılmıştır. 1 Gençlik alanında Avrupa iĢbirliği için yenilenmiĢ bir çerçeve için 27 Kasım 2009 tarihli Konsey Kararı (2009/C311/01) 19 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI A- GENÇLER İŞ’İNİ KONUŞUYOR PROJESİ METODOLOJİSİ Öncelikli olarak Yaygın eğitim metodu uygulanacak olup Ulusal ve Bölgesel toplantıda formal olmayan eğitim tekniğiyle katılımcılar için daha kalıcı ve politika oluşturabilir potansiyelde ve sistematik bir yapı anlamında yaşayarak öğrenme çalışma metotlarını birleştirerek devam edilmiştir. Toplantılar ve eğitimler sürecinin ilk günleri katılımcılarımızın birbirleri arasındaki diyalogların gelişmesi için farklı deneyimlerin paylaşılması aşamalarında grup oyunları ve yarışmalar düzenlenmiştir. Farklı kültürlerden gelen gençlerin Avrupalılık bilinci ve hoşgörülerini kazanmak adına kültürel geceler düzenlenerek yerel kültürlerini birbirlerine tanıtma fırsatları bulmuşlardır. Sonraki günler için oluşturulacak çalışma gruplarında hem yuvarlak masa, beyin fırtınası, hem halk analizi, hem de yerinde uygulama ile bir grup sinerjisi doğması ile yaşama dönük bir çalışma metodu izlenmiştir. Karar alıcılar ve uzmanların katılımı ile bilgisel ve deneyimsel paylaşımlar gerçekleştirilerek sorunu tamamen çözecek öneriler ortaya çıkartılmıştır. Gençlerin katılımcı olmasından ziyade interaktif bir metot ile bizzat uygulayıcı ve öneri geliştirici bireyler halinde projede yer almışlardır. 20 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI B- MESLEKİ AKRAN REHBER EĞİTİMİ (10-13 EKİM TRABZON) Türkiye’de bulunan genç işsizlik durumuna kalkınma öncelikli illerden yola çıkarak, gençlerle birlikte tanımlama ve çözüm arama çerçevesinde gerçekleştirilecek bir faaliyetler dizisidir. İşsizliğin temel nedenleri arasında yer alan yanlış meslek seçimi genç işsizlik için önemli bir sebep olmakla birlikte bunun çözümü için genç dostu ve deneyimlerin paylaşıldığı bir çözüm arayışı bu eğitimin oluşmasında kaynaklık etmiştir. Bu kapsamda Türkiye genelinde kalkınma öncelikli illerden belirlenen 30 genç, proje destekçimiz Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi koordinasyonunda “ Trabzon’da mesleki akran rehberlik eğitimine katılmışlardır. 3 gün sürecek bu eğitimlerde Uzmanlar tarafından; Meslekler tanıtımı, etkin rehberlik, iş ve ergen psikolojisi, meslek seçme süreci, etkili Sunum ve iletişim konularında eğitimler almışlardır. Katılımcıların bu eğitim vasıtasıyla liselerde öğrenimi devam eden gençlere yaygın eğitim metodu ile doğru tercih yapabilmeleri için bilgilendirme seminerleri düzenlenmektedir. Eğitim sonrasında katılımcılar için eğitim süresince onların tasarımladığı uygulama bloklarından yola çıkarak bir modül oluşturulmuş ve katılımcılar bu modül üzerinde eğitimlerini planlamalarına katkıda bulunulmuştur. (Ekte bulunmaktadır.) Eğitim modülü akran rehberlerin sürecin görünürlüğünü oluşturmada ve çoğaltan bir etki kazanmalarında daha sistemli bir çalışmaya olanak sağlamıştır. Bu kapsamda mesleki akran rehberlerin okullarda lise öğrencileri ile düzenledikleri eğitim programlarında hem yaygın eğitimle tanışmalarına hem de planladıkları gelecek için bir kez daha düşünme ve bu konuda doğru adresler hakkında bilgi alabilme çerçevesinde gerçekleşmiştir. Diğer bir yandan farklı sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel özellikleri olan şehirlerde gerçekleştirilen bu eğitimlerin sonucunda okulların ve üniversite işbirliği ile mesleki akran rehber destek sisteminin oluşturulması okul yönetimleri ve okul rehber öğretmenleri tarafından istenmiş ve bu çalışma bu sistemin bir öncüsü olmuştur. Aynı zamanda proje; Gençlik Eylemde programının “Gençlerin Katılımı”, “İmkanı Kısıtlı Gençlerin dahil edilmesi ”gibi önemli öncelikli temaları ve “Genç İşsizliği”, “Yoksulluk ve Marjinalleşme ile Mücadele” temalarını da kapsamaktadır. Bu öncelikli temalar ve genç işsizlik üzerine yürütülen bu projenin gerçekleşme ve sonuç süreçleri için büyük önem arz etmektedir. 21 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Eğitimin Genel Amacı : “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı” projesinin bir basamağı olan “Mesleki Akran Rehber Eğitimi” düzenleyerek Akran eğitim metodu ile orta öğretimde yer alan gençlerin daha sağlıklı ve doğru tercih yapmalarına destek vermektir. Bu nedenle; Gençleri doğru tercih sürecinde bilgilendirmek ve rehberlik hizmetlerine, güvenilirliği ve geçerliliği olan envanterlere yönlendirmek Genç işsizliğin durumu ve boyutlarına dikkat çekmek Akran eğitim ve yaygın eğitim metotları tanıtarak ve uygulayarak, yaygınlaştırmak Yaygınlaştırma sürecinde uygulanacak olan anketleri devamındaki çalıştaylara aktarmak. Gençlerin AB Gençlik Programlarından haberdar etmek ve tanıştırmak. Proje yaygınlaştırıcıları arasında bir ağ oluşturarak, birbirlerinin bilgi, beceri ve deneyimlerinden faydalanmalarını sağlamayı hedeflemektedir EĞİTMEN TAKIMI Proje öncesi eğitimin içeriği ve taslağı proje ekibi ve Ulusal Ajans eğitmeni tarafından birlikte hazırlanmıştır. Katılımcıların başvuruları dikkate alınarak deneyimleri ve akran eğitimi yaklaşımları üzerinden program düzenlenirken; Projenin “Mesleki Akran Rehber Eğitimi” aşamasında özellikle bir akran eğitimcisi profili oluşturulmaya çalışılmıştır. Lise döneminde doğru tercih bilinci oluşturulması amacıyla “Akran Rehberlerin” eğitim süresince rol model çalışmaları yaparak eğitmenlerle yapılandırılmış bir iletişim içerisinde tamamladılar. Eğitmen takımının açık ve kolaylaştırıcı yapısı akran yaklaşımı için büyük bir katkı sunmuştur. 22 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI KATILIMCI PROFİLİ Katılımcılar, Türkiye'nin farklı şehirlerinden gelen Gençlik programlarında ve diğer sivil toplum kuruluşlarında deneyime sahip Üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Gençlerle çalışma geçmişine sahip ve bu eğitim sürecinin sonrası planlarını yapabilmiş çoğunluk arasından seçilmiştir. Kadın ve erkek katılımcı dengesini sağlamaya çalışırken önceliğimiz yine isteği ve çözümcü yaklaşımları olmuştur. Eğitim sonrası ulaşacağı kitleye hazırlamış olduğu yol haritası akran rehberlerin başvuru sürecinin aslında ne kadar önemli olduğunu gösteren hususlardan biridir. “Doğru tercih” konulu eğitimin yaygınlaştırma sürecinde hem kurumsal aidiyeti olan, gençlerle çalışma hassasiyetlerini bilen hem de başvuru sürecinde eğitim planı net olan Mesleki Akran Rehberler aktif rol almışlardır. Katılımcı listesi aşağıda eklidir. Başvuran Adı Çankırı Karatekin Üniversitesi Mersin Gençlik Platformu Mersin Üniversitesi ÇÖMÜ Gençlik Danışma Birimi Şanlıurfa Gençlik ve Kültür Evi Adıyman Gençlik ve Kültür Evi Bireysel Başvuru ÇÖMÜ Gençlik Danışma Birimi Erzurum Toplum Gönüllüleri Örgütlenmesi Denizli Gençlik Meclisi Giresun Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Erzurum Toplum Gönüllüleri Örgütlenmesi Iğdır Kent Konseyi Niğde Genç Tema Bireysel Başvuru Şanlıurfa Gençlik ve Kültür Evi Eğitime Katılacak Kişinin Adı, Soyadı Eyüp Düşünüklü Cinsiyeti Okan Eyüp Dindar Büşra Göktüfekli Özge Karadana Erkek Kadın Kadın Sümeyye Yazmacı Kadın Ayşe Aydınlıoğlu Kadın Zehra Gök Ezgi Akyol Kadın Kadın Şerife Seden Kaygısız Kadın Şeyma Bayer Kamil Aktaş Kadın Erkek Ezgi Ecem Çoban Kadın Ali Uçum Tahir Kaymaz Rabia Durhan Orhan Gülbol Erkek Erkek Kadın Erkek Erkek 23 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Trabzon Belediyesi Gençlik Merkezi Bireysel Başvuru Erzincan Yıldırım Gençlik ve Spor Derneği Gençlik Proje ve Strateji Derneği Şanlıurfa Gençlik ve Kültür Evi Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi Trabzon Kent Konseyi Gençlik Meclisi Bireysel Başvuru Akdeniz Gençlik Derneği Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğrenci Kulübü Meryem Çelenk Kadın Faik Can Kılıç Sinan Kılıçarslan Erkek Erkek Yağmur Pehlivan Kadın Sefa Ağan Erkek Emir Ertürk Erkek Kader Öztürk Kadın Muhammed Said Özüer Erkek Tuğçe Nurdoğan Kadın Muhammed Tuğşad Başer Canan Say Selcen Bedir Erkek Kadın Kadın EĞİTİM METODOLOJİSİ Mesleki Akran Rehber Eğitimi, katılımcının aktif katılımını desteklemekle birlikte, hem bireysel hem de grup içerisinde yaygınlaştırma ve bilgilendirme seminerleri, eğitimleri içi eğitim öncesi hazırlık, uygulama ve değerlendirme sürecine kadar ihtiyaç duyacağı tüm detayları öğrenmesine olanak sağlayan yaygın öğrenim metotları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Eğitim boyunca buz kırıcı oyunlar, grup dinamiği egzersizleri, grup tartışmaları, simülasyonlar ve rol oyunları gibi farklı yaygın eğitim metotları kullanılmıştır. Toplantı süresince uygulanan metotlar, katılımcıların projeyi yaygınlaştırmaları sürecindeki kullanışlılığına göre seçilmiştir. Her oturum için uygulanacak olan metot, oturumun öğrenme hedeflerini ve katılımcının o konudaki bilgi düzeyini değerlendirerek eğitmenimiz tarafından hazırlanmıştır. Mesleki eğitim alanında ise destek veren Psikolojik Danışma ve Rehberlik uzmanı yine katılımcıların kullanacakları yöntemleri program dâhilince oturumları hazırlamıştır. 24 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI DEĞERLENDİRME 13 Ekim 2012 tarihinde “Koçluk ve Rehberlik” oturumundan sonra, katılımcıların eğitimi yaygınlaştırmalarına yönelik son soruları alınarak, artık eğitimin sonuna gelindiği ve değerlendirme aşamasına geçildiği belirtilmiştir. Katılımcılardan gönüllü olanlar, sözlü bir değerlendirme sunduktan sonra tüm katılımcılara yazılı değerlendirme formları verilerek, bu formları doldurmaları istenmiştir. Aşağıda bu değerlendirme formlarının sonuçları belirtilmiştir. İçerik Değerlendirmesi: Oturum Adı Değerlendirme üzerinden) Açılış, Tanışma, Buz kırıcı oyunlar 4,96 Takım Çalışması (Uçan Halı/ Top Oyunu) 4,83 İletişim 4,60 Eğitim Yaklaşımları ve Akran Eğitimi 4,46 Eğitim Programı Tasarlama l- Saha çalışması 4,73 /İhtiyaç Analizi Eğitim Programı Tasarlama ll – İhtiyaç Analizi 4,56 sunumları Eğitim Programı Tasarlama lll – Eğitim 4,55 programı tasarlama aşamaları Eğitim programı Tasarlama lV – Tasarlama 4,60 Bloğu Meslek seçiminde önemli hususlar 4,48 Forum Tiyatrosu: Kabus 4,86 Eğitim Programı Tasarlama V – Tasarlama 4,63 Bloğu sunumları Değerlendirme ve Kapanış 4,90 Sonucu (5 25 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Değerlendirmelere göre; en beğenilen oturum 4.96 ile “Açılış, Tanışma, Buz Kırıcı Oyunlar” oturumu olurken, daha fazla açılması ve geliştirilmesi gereken oturum ise 4,48 ile“Meslek seçiminde önemli hususlar oturumu olarak belirtilmiştir. Ancak; tüm değerlendirmelerin 4'ün üzerinde olması, eğitimin içerik açısından başarılı bir eğitim olduğunun göstergesidir. “Eğitim Takımının Öğrenme Süreçlerine Katkısını”; İyi , uzman kişiler, rahatlatıcı, açıklayıcı, çok başarılı, bilgilendirici, süper, samimi, içten, ufuk açıcı, yararlı, unutulmaz, verimli, iyi model, etkili iletişim becerilerine sahip, hoşgörülü bulmuşlardır. Değerlendirme formlarına göre katılımcıların % 94’ü eğitimi başarılı bulmuştur. Eğitimde “Buz Kırıcı oyunların daha fazla olması “, “Etkili sunum becerileri ve topluluk karşısında rahat olmak adına daha fazla egzersiz” gibi konularda artırılmasına ilişkin önerilerde bulunmuşlardır. Teknik Değerlendirme: Teknik Detay Konaklama Yemek & Kahve araları Çalışma Salonları & Teknik Donanım Eğitim Öncesi Bilgilendirme Değerlendirme Sonucu (5 üzerinden) 4,60 4,73 4,63 4,05 Değerlendirmelere göre; en beğenilen teknik detay 4.73 ile “Yemek & Kahve araları ” olurken, en beğenilmeyen teknik detay 4.05 ile “Eğitim Öncesi Bilgilendirme” olarak belirtilmiştir. Ancak; tüm değerlendirmelerin 4'ün üzerinde olması, eğitimin teknik açıdan başarılı bir eğitim olduğunun göstergesidir. Katılımcılar, eğitim yapılacak şehrin ulaşım açısından daha kolay bir yerde seçilmesini, daha kapsamlı bilgilendirme yapılması gibi önerilerde bulunmuşlardır. Mesleki Akran Rehberlerimizden Faik Can Kılıç’ın gençlerle birlikte çıktıkları eğitimden sonra 26 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI “Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi” de katılımda bulunmuş ve proje hakkında aşağıdaki değerlendirmeyi yapmıştır: “ Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği tarafından düzenlenen bir 5.1 projesinin eğitmen eğitimi çağrısını duyduğumda hemen başvuru formunu indirdim ve formu doldururken kafamda ufak tefek bir şeyler canlanmaya başlamıştı bile... Formda sorulan sorular o kadar spesifik noktalara değiniyordu ki, bu projenin hiç de sığ bir proje olmadığını anlayabilirdiniz. Gençlerin hayallerine dokunan sorulardı bunlar, her birimizin geçtiği yollardan geçmekte olan gençleri, lise çağındaki gençleri hedef kitle olarak belirlemişlerdi ve onlara bir nevi rehberlik edecek, doğru meslek seçimi, meslek kaygısı, işsiz kalır mıyım korkusu gibi konularda destek verecek yaklaşık 30 kişilik bir "akran eğitmen" kitlesi oluşturmayı amaçlıyorlardı ilk adımda. Bu eğitmenler Trabzon'da gerçekleşen eğitmen eğitiminden sonra illere dönüp ulaşabildikleri kadar lise çağındaki gence ulaşıp onlara yukarıda bahsettiğim konularda destek verecek, rehber olmaya çalışacaktı. Hemen formu gönderdim. Nitekim eğitmen eğitimine katılmaya hak kazandım. Gerçekten de yerele döndüğümüzde gerçekleştirdiğim eğitimler sırasında şunu gördüm ki gençlerimizin kafaları çok karışık. Hayalinde ki meslek için uğraşmaktan çok bir an önce bir işin ucundan tutabilecekleri bir mesleğe yönelmişler. biz bu dönemlerden geçerken fark edemiyoruz bu durumu tabii... Ben, dışarıdan bir göz olarak onlarda ki bu panik, eyvah duygusunu açıkça hissettim. Görüştüğüm gençlerden bazılarına bile faydan olduysa ne mutlu bana. Projenin son aşaması olan Adana'da gerçekleştirilen zirvede yapıp ettiklerimizi, nereden nereye geldiğimizi ve yeni rotamızı çizdik... Kendi adıma şunu söyleyebilirim ki bu projede yer almak bir yana eğitmen olarak sürece dahil olmaktan çok memnunum, umarım bu proje gibi direkt çözüm odaklı ve sorunu yaşayanlarla birebir temas kurarak çözmeye çalışan projelerin sayısı daha da artar. Akdeniz Eğitim ve Kalkındırma Derneği çalışanlarına bu noktada teşekkür etmeden geçemeyeceğim, başarılarının devamını diliyorum.”(Faik Can Kılıç, İletişim Fakültesi, Anadolu Üniversitesi) 27 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI C- BÖLGESEL ÇALIŞTAYLAR Çalıştaylar süresince iki günlük bir eğitim programı uygulandı. Çalıştaylar gençlik liderleri tarafından modere edildi. Bilgi toplamak adına araştırma, beyin fırtınası, istasyon, tartışma, grup çalışmaları ve tartışmaları, şehir röportajları, takım çalışmaları gibi yöntemler kullanıldı. Bu yöntemler; katılımcıların sürece hızlı bir şekilde dahil olmaları adına önemli katkıda bulunmuştur. Katılımcılar hem sivil toplum alanında deneyimli hem de deneyimli olmayan ama konu hakkında okumaları olan gençlerden oluşmuştur. Aynı zamanda çalıştay süresince birçok akademisyen sürece dahil olmuşlardır. Bu sayede veri toplama ve anlamlandırma kısmında oldukça katkıları olmuştur. Katılımcılar seçilirken başvuru formlarında bulunan çözüm önerileri ve tanımlamaları gereken soru belirleyici olmuştur. 28 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE GÖÇ” ÇALIŞTAYI (3-4 KASIM 2012,ŞANLI URFA) Güneydoğu Anadolu Bölgesi, bölgeler itibariyle sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında altıncı sırada yer almaktadır. 6,6 milyona yaklaşan nüfusuyla, 7 bölge içerisinde altıncı sıradadır. 8 ilden oluşan Güneydoğu’da, bir milyon üzeri nüfusa sahip 3 il bulunmaktadır. Bu illerden Şanlıurfa, 1.443.422’ye erişen nüfusuyla bölgenin en büyük kenti olma özelliğini sürdürmektedir. Şanlıurfa’yı; 1.362.708 nüfusu ile Diyarbakır ve 1.285.249 kişi ile Gaziantep illeri izlemektedir. Güneydoğu Anadolu’da, ücretli çalışanların toplam istihdama oranı yüzde 33,21, ücretli çalışan kadınların toplam istihdama oranı ise yüzde 3,72’dir. İstihdamın sektörel dağılımında en önemli dilimi, ziraat iş kolunda çalışanlar (yüzde 61,35) oluşturmaktadır. Sanayide istihdamın yüzde 7 düzeyinde olduğu bölgede, ticaret iş kolunda çalışanlar yüzde 6,21 ve mali kurumlar iş kolunda çalışanlar ise yüzde 1,17 oranlarına sahiptir. Okur-yazar oranının oldukça düşük (yüzde 73,22)olduğu bölgede, okur-yazar kadın nüfus oranı daha da düşük (yüzde 60,16) düzeydedir. İlköğretim, liseler ile mesleki ve teknik liseler okullaşma oranı göstergelerinde de ülke ortalamalarının oldukça altında oranlara sahip olan bölgede, sağlık göstergeleri de en düşük değerlere sahiptir. Gaziantep, illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında sahip olduğu endeks değeriyle, Güneydoğu’nun Türkiye ortalaması üzerinde bulunan tek ilidir. Sosyo-ekonomik gelişmişliğin, diğer bir deyişle refah düzeyinin düşük olması nedeniyle, bölge dışına yoğun bir göç yaşanmaktadır. Sermaye ve işgücü transferi olarak da nitelendirilebilecek göç olgusu, gelişmişlik farklarından kaynaklanmakla 29 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI birlikte, bölgenin giderek durgunlaşmasının da nedeni durumundadır. Bu nedenle, nüfusun bölge içinde kalmasını sağlayacak politikalar, Güneydoğu Anadolu Bölgesi için önceliğini korumaktadır. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor” projemizde Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tematik konuyu Göç olarak belirlemiş ve bunun sebeplerini tetikleyen etmenleri tanımlamak üzerinden gitmiştir. Genç işsizliğin bölgedeki dağılımında göç önemli bir rol oynamaktadır. Bölgedeki işsizliğin tanımlanması ve genç işsizliğin sebeplerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalıştay katılımcıları Güneydoğu Anadolu bölgesinde sivil toplum alanında aktif veya bu konuda fikirleri olan gençler arasından seçilmiştir. Her ilden birer temsilci olarak gelen bu gençler çalıştay süresince hem aktif bir şekilde dahil oldular hem de projenin kent içerisinde yaygınlaştırılması için çalışmalar yürütmüşlerdir. Halkla birlikte şehir röportajları düzenleyerek işsizlik ve göç üzerine çözüm önerileri üretmişler ve var olan sorun kaynağını tespit etmek için birçok dokümana başvurmuşlardır. Çalıştay süresince üzerinde durulan Güneydoğu Anadolu Bölgesi genç işsizliğin sebepleri : Katılımcılar genç işsizliğinin nedenlerini girdikleri atölyede beş alt başlık altında topladılar. Bunlar; 1)Eğitim sistemi; eğitimin başlamasına engel olan dil problemi, bölgeye özgü gelenek görenekler ve adetler, meslek tanıtımlarının yetersiz olması, eğitim sisteminin saç ayağından biri olan ailelerin bilinçsizliği, mesleki eğitimin eksikliği, labaratuar gibi uygulamalı öğretim mekanlarının az ve yetersiz olması, eğitimin sadece üniversitelerle sınırlanması ve hayat boyu öğrenmenin yaygın olmaması gibi nedenler üzerinde durulmuştur. 2) Gençler; gençlerin kişisel gelişime önem vermedikleri, bilinçsiz olmaları, çalışılan konuda ihtisaslaşmama, gençlerin özgürce kendilerini ifade edememesi, devlet politikasının gençlerin projesine önem vermemesi, içinde bulundukları koşullarmaddi yetersizlik, aile baskısı, aktif katılım sergileyememeleri, işi ve ücreti beğenmeme nedenleri ortaya atılmıştır. 30 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 3) Bölgesel farklılıklar; coğrafi konum, devletin verdiği imkanların kullanılmaması, bölgeye özgü sosyal bilinç eksikliği (kadınların çalıştırılmaması gibi), devletin imkanlarının bölgelere eşit dağıtılmaması, bölgesel kaynakların kullanılamaması, bölgeye yapılan yatırımın eksik olması, destek ve teşvik programlarından haberdar olmamak, terör ve güvenlik sıkıntısı, sanayileşme çalışmalarına önem verilmemesi, bölge hakkındaki önyargılar gibi faktörler bölgedeki işsizliği nedenleri arasında gösterildi. 4) İş alanları; mezun olunan alanda alım yapılmaması, görev tanımının net olmaması, AR-GE çalışmalarına bütçe ayrılmaması, özlük hakların verilmemesi, sendika faaliyetlerinin etkili olmaması, girişimcilik ve yaratıcılığın desteklenmemesi, tokenizm (torpilcilik), iş gücü kaynaklarının yeteri kadar değerlendirilememesi gibi faktörler üzerinde durulmuştur. Ayrıca ilk işe alımda tecrübe aranması ve deneyim fırsatının verilmemesi genç işsizliğinin en önemli sebepleri arasında olduğu bildirilmiştir. 5) Politika; denetim eksikliği, yolsuzluk, bilinçsiz yapılan yatırımlar, iş alanlarının arttırılmaması ve bu konuya yönelik yasaların olmaması, toprak reformunun yanlış algılanması, istihdam politikalarının eksikliği ve girişimciliğin desteklenmemesi, terör sorunun çözümsüz kalması, işe yarar bir ekonomi politikasının olmaması gösterilen nedenler arasındadır. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Bölgedeki sorunlara çözüm önerisi olarak; “üniversiteler bakış açısı kazandırır iş vermez “ anlayışı yaygınlaşmalı, ihtiyaca göre bölüm açılmalı ve belirli sayıda öğrenci alınması Üniversite öğrencilerine terörist muamelesinin önüne geçilerek “olağan şüpheli” algısı kırılmalı, öğrencilerin özgür düşünceleri, bilimsel çalışmaları kısıtlanmamalı, herkesin anadilinde eğitim hakkına sahip olmalı veKaliteli çalışan 31 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI yetiştirebilmek için uygulamalı eğitime, staj programlarına, hizmet içi eğitimlere önem verilmelidir. Ayrıca meslek seçiminde ailenin dahil olması ve aileyi bilinçlendirmeye yönelik faaliyetlerin artırılması, geliştirilmesiyle okullarda rehberlik servisinin işlevlerinin etkin hale getirilmesi, her öğrenciye ulaşılması, eğitim müfredatı içerisinde girişimcilik derslerinin yer alması, sınav sisteminin adil olmadığını, sınavların revize edilmesi gerektiğini vurgulayarak eğitim reformuna dikkat çekmişlerdir. Çalışma hayatında çalışanların özlük hakkını kullanması, sendika faaliyetlerinin aktifleşmesi bundan dolayı yapılan fişlemelerin önüne geçilmesi, istihdamı arttırmaya yönelik çalışmaların yapılması, uygun pozisyonlara, uygun kişilerin getirilmesi, ARGE’nin uygulanabilirliği denetlenmesi, sanayi ve turizm faaliyetlerinin artırılması, iş alanında ırkçılığın, toplumsal cinsiyetçiliğin ve ayrımcılığın önüne geçilmesi, teşvik primlerinin tam verilmesi, yaygınlaştırılması, toprak reformunun yeniden yapılandırılması, memleket yatırımlarının olması, bölgede güvenliğin sağlanması, teşvik primleri ve sanayileşmenin bölgesel farklılık gözetmeksizin dağıtılması, iletişim ve ticaret ağlarının geliştirilmesi, hammaddelerimizi işleme ve kendi pazarımıza sunulması amacıyla gerekli alt yapının oluşturulması gibi önerilerde bulunulmuştur. 32 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI DOĞU ANADOLU BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE GÖÇ” ÇALIŞTAYI ( 1-2 ARALIK 2012, ERZURUM) Sosyo-ekonomik gelişmişliği yansıtan endeks değerleriyle son sırada bulunan Doğu Anadolu Bölgesi, 6,1 milyon nüfusu ile coğrafi bölgeler nüfus sıralamasında da 7 bölge içinde en son sırada yer almaktadır. Ayrıca, toplam 14 ilin bulunduğu Doğu Anadolu’da bir milyon üzeri nüfusa sahip il de bulunmamaktadır. Ülke genelinde en az nüfusa sahip olan Doğu Anadolu, nüfus yoğunluğu itibariyle de en düşük yoğunluklu bölgedir. Bölgede gözlenen nüfus azlığı ve seyrekliğinin en önemli nedenleri; coğrafyanın engebeli oluşu ve yükselti nedeniyle iklimin çok sert olmasıdır. Bu tür doğal nedenler yanında, göç olgusunun da yoğun bir şekilde yaşanması, tüm demografi göstergelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Doğu Anadolu Bölgesi, istihdamın sektörel dağılımı itibariyle, tarım ağırlıklı bir yapı sergilemektedir. Ziraat işkolunda çalışanların toplam istihdam içindeki oranı yüzde 66,41’dir. Tarımsal istihdam en büyük dilime sahip olmakla beraber, kırsal nüfus başına tarımsal üretim değeri, ülke ortalamasının oldukça altındadır. Doğu Anadolu, tarımsal istihdamın en yoğun olduğu bölge konumunda olmasına rağmen, tarımsal verimliliğin en düşük olduğu bölgelerden biridir. Nitekim tarımsal istihdam ile tarımsal verimlilik arasında Doğu Anadolu’da gözlenen ters orantı, diğer bölgeler için degeçerlidir. Denilebilir ki, toplam istihdam içinde ziraat işkolunda çalışanların yüzde dağılımının en düşük olduğu bölgeler, tarımın modernize olduğu ve tarımsal verimliliğin yüksek olduğu bölgelerdir. Araştırma sonuçlarından da gözlenebildiği gibi; 33 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Doğu Anadolu,Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri’nde, toplam istihdam içinde tarımsal istihdamın ağırlığı çok yüksek olmakla birlikte, tarımsal verimlilik genel olarak çok düşüktür. Doğu Anadolu, toplam istihdam içinde, sanayide istihdamın (yüzde 3,26) en düşük olduğu bölgedir. Benzer şekilde ticaret (yüzde 4,4) ve mali kurumlar (yüzde 1,05) iş kolu istihdamı da en düşük oranlara sahiptir. Sosyoekonomik gelişmişlik sıralamasında en düşük değere sahip olan Doğu Anadolu ile en gelişmiş bölge olan Marmara’nın istihdam yapısı, tamamen farklıdır. Zira, Marmara; en düşük tarımsal istihdama sahip bölge iken, aynı zamanda en yüksek sanayi, ticari ve mali istihdam oranlarına sahip bölgedir. Buradan bir sonuç çıkarmak gerekirse, denilebilir ki, toplam istihdam içinde tarımsal istihdam oranı, diğer sektörler lehine düştükçe, sosyo-ekonomik gelişme düzeyi yükselmektedir. Nitekim kırsal yapının egemen olduğu azgelişmiş bölgelerde verimsiz bir şekilde yığılan tarımsal istihdam, daha verimli sektörlere çekecek politikalar ile tarımsal verimliliği yükseltecek modernizasyon politikaları, bölgesel gelişme sürecinde ayrıcalıklı bir yere sahip olmaktadır. Sanayi göstergelerinde de Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile birlikte en alt sırada yer almaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde, 2000 yılı verilerine göre, imalat sanayi yıllık çalışanlar ortalama sayısı (20.040), bölgesel sıralamada en altta yer almaktadır. Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyini belirleyen ekonomik ve sosyal göstergeler arasında paralellik bulunmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi’nin ekonomik yapısını oluşturan tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinin gelişmişlik düzeyi ile sosyal yapısını oluşturan nüfus, istihdam, sağlık, eğitim ve refah gibi göstergeler, sosyal ve ekonomik göstergeler skalasında benzer sıralarda yer almaktadır. Benzer şekilde tüm bölgeler için bu durum geçerlidir. Bölge dışına en çok göç veren bölge olan Doğu Anadolu, ekonomik ve sosyal göstergeler itibariyle en son sıralarda yer almaktadır. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde göçü durdurarak, Bölge içinde seçilecek gelişme merkezlerine yönlendirecek politikalar önemini korumaktadır. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Göç temalı çalıştayında coğrafi engebenin fazla olması tarımsal verimliliğin iyi olmasına rağmen istihdamın az olması ve gençlerin istihdam alanlarında yerini alamaması göçün en önemli sebeplerini oluşturmaktadır. Tematik konunun göç üzerinde yoğunlaşması genç işsizliğin bölgedeki dağılımını önemli derecede etkilemektedir. Çalıştay katılımcıları Doğu Anadolu Bölgesinde sivil toplum alanında aktif çalışan gençlik çalışanları veya bu konuda fikri olan gençler arasından seçilmiştir. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve göçün bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. 34 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Çalıştay süresince üzerinde durulan Doğu Anadolu Bölgesi genç işsizliğin sebepleri: 1)Girişimcilik eksikliği; iş gücünün artmaması, özel sektör eksikliği (sanayileşme), yatırım iş gücü uyumsuzluğu, iş bölümü eksikliği, göçün olması, bölgenin kalkınmasını olumsuz yönde etkilemesi, özel sektör gelişimini yavaşlatması, şehrin ekonomisini hizmet sektörüne bağımlı kılması, yeterli ve farklı iş alanlarının açılmaması, istihdam sorunu yaratması, ekonominin küçülmesi, bilimsel gelişme azalır, turizmin yeteri kadar gelişme gösterememesi, 2)Aile içi eğitim /baskısı; Özgüven eksikliği, İstenmeyen bölüme yönlendirme, Ailenin fazla beklentisi, ailenin kendi isteklerine önem vermesi, Çocuğa sorumluluk verilmemesi, Aile içi değerlere önem verilmesi, İşgücünde kadın-erkek eşitsizliği, Mesleki eğitim yetersizliği, Ailenin çocuğu kendi istekleri doğrultusunda yönlendirmemesi, Aile ve çocuk arasındaki iletişimsizlik, Gençlerin istemedikleri bölüme yönlendirilmeleri, Özgüven eksikliği, Mahalle baskısı, Ailenin ekonomik problemleri, Ailenin cinsiyetçi tutumlarla çocuk yetiştirmesi, Aile içinde çocuğun fikirlerine önem verilmemesi ve hayallerine destek verilmemesi, Aile çocukların iş bulmasında kendi beklentilerini öne sürmesi, Kişinin kendini tanımaması ve yeteneklerini keşfedememesi, Ailenin bir gencin meslek/bölüm seçmesinde parasal yöne dikkat çekmesi, ailenin çocuk adına geleceğine dair karar alması, ebeveynlerin kendi hayallerini çocuklarına yüklemesi. 3) Devlet-hükümet politikası; Yeterli, nitelikli elemanlar yerine hükümet yanlısı kişilerin işe alınması, Üniversite sayılarını arttırmak yerine mevcut üniversitelerin kapasitesini arttırma, Ekonomik alt yapı oluşturmak için kalkınma stratejilerinin hükümetlere özgü olması, Milli ve daimi strateji düzeninin oluşturulmaması, Politikaların sürekli olmaması, Hükümetlerin karar alma sürecindeki dış baskılar, Sadece bakanların çalışma dönemi ile yetinilmesi, Devletin insan gücü ihtiyacına yönelik bir eğitim planı uygulamaması, İnsanların özel şirketlerde olduğu gibi rekreatif programlarına yönlendirilmemesi, Hizmete dair değil siyasete dayalı çalışılması. 35 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 4)Bilinçsizlik/ilgisizlik; Bilinçsizlik bireylerin yeteneklerini keşfedici programların eksikliğine neden olması, Eğitim sisteminin araştırmaya yönlendirmemesi, Bilinçsizliğin farkındalığı engellemesi, Biz gençlerin girişimciliğe ve gelişmeye duyarsız kalması, Öğrencilerin araştırmaya ve sormaya duyarsız olması, 5)Kalkınma politikası: Bölgesel kalkınma amaçlı reklam, tanıtım, pazarlama faaliyetlerinin eksikliği, bölgesel kalkınma proje hibelerini proje bilen kişilerin alması, bu hibelere ihtiyacı olan asıl kişilerin proje yazmayı bilmedikleri için bu imkanlara ulaşamaması, proje eğitimlerine ulaşılabilirliğin zor olması gibi nedenler üzerinde durulmuştur. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ; Niteliksiz eleman; alımlar ve atamalar kişilerin bilgi ve yeteneğine göre olmalı. Örneğin devlet memurlarının alana yönelik seçim yapılsın ve hizmet içi eğitime tabi tutulmalı. Kısacası kpss alana yönelik olmalı.Mesleki donanım arttırımalı. Siyasi partilerin ortak amaçlar doğrultusunda çalışmalı. Hükümet değil devlet anlayışı benimsenmeli ve siyasi partiler işsizlik ortak amacı altında birleşmeli. Kamuda çalışanlar için girişimcilik ön plana çıkarılmalı özel sektörle yarışacak duruma getirilmeli. Dış ilişkilerde bir devlet politikası benimsenmeli. Süreklilik ; başkanlık sistemi olmalı ve kişiler baz alınmalıdır. Kişiye yönelik bir oylama olacaktır. Toplumdan kopmamak amacıyla kent konseyleri gibi stk’ların halkın yerel yönetime katılması amacıyla desteklenmelidir. Eğitim politikası; siyasi partilere ya da hükümetlere göre değişmeyen bir eğitim sistemi olmalıdır. Stratejik plan; kurumların stratejik plana önem vermesi ve kurumların açılması için bunun gibi birimin oluşturulması şart koşulmalı ve kendini yenileyen, bölgeye, soruna yönelik oluşturulmalıdır. Bakanlık, valilik, vs gibi kurumlardaki stratejik planlama birimlerinin denetlenmesi gerekmektedir. Müzakere ve arabuluculuk; her kuruma bir arabulucu olmalı ve halk-devlet arasında bir köprü oluşturulmalıdır. Eğitim sistemi öğrenciyi çevresine duyarlı olabilecek öğrencilerin yetiştirebilmesi için proğramlar oluşturulmalıdır. Farkındalık; aile ve okulun iş birliği içinde olmalı ve öğrenme hayat boyu devam etmelidir. Özel ve tüzel kişiliklerin kişisel gelişim faaliyetleri arttırmalı, teşvik edilmelidir. Eğitim sisteminde öğrenci koçluğu konulmalıdır. Bölgesel kalkınma; üniversitelerin kendi bölgesine yönelik ihtiyaç belirlemesi ve uzmanlık alanlarını belirleyebilmeli ve üniversiteler ve bölge birbirinden kopuk olmamalıdır. Bölgenin sorunlarına duyarlı olmalı eğitimleri halka yönelik olmalıdır. 36 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Devlet teşviki ile bölgesel kalkınma ajanslarının ekonomik ve tarım alanında değil de turizm ve tanıtım üzerinde de çalışmalı. Reklam tanıtım; eko turizmim gelişmesine önem verilmelidir. Tarih, turizm, doğal güzelliklerin tanıtımı yapılmalı. Örneğin gençlik otobüsü gibi şehri ve bölgeyi hem kültürünü hem yemeklerini tanıtacak, sergilerle ülkeyi gezecek olan bir otobüs reklam aracı olarak kullanılabilir. Proje eğitimlerine ulaşılabilirlik; proje koçları kurumları yönlendirmeli. Toplumsal biliçlendirmede yazılı ve görsel basının kullanılmalı. Lise ve üniversite eğitimlerinde topluma yönelik hizmet derslerinin arttırılması gerekmektedir. Ailelere bakanlıklarca eğitim verilmeli, çocuk olumlu yönde pekiştirilmeli, üniversitelerde aile planlamasına yönelik eğitimlerin verilmelidir. Girişimcilik mahalle, kahve toplantıları yapılmalı, hibelere kontrol denetim mekanizması getirilmeli, gençlerin örgütlenmesine yönelik kamu spotu oluşturulmalı, ulaşım geliştirilmeli, turizme devlet eliyle özel sektör desteği arttırılmalıdır. 37 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI AKDENİZ BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE TURİZM” ÇALIŞTAYI (15-16 ARALIK 2012, ADANA) Toplam 8 ilden oluşan Akdeniz Bölgesi, 8,7 milyon nüfusu ile, coğrafi bölgelere göre nüfus sıralamasında dördüncü sırada yer almaktadır. Bölgede yer alan 8 ilden 5’i, bir milyon üzeri nüfusa sahiptir. Çukurova Bölgesinin merkezi konumunda olan Adana, 1,8 milyona yaklaşan nüfusu ile Akdeniz Bölgesi’nin en büyük ili olma özelliğini sürdürmektedir. Adana’yı, yaklaşık 1,7 milyon nüfusu ile Antalya izlemektedir. 1,6 milyonu aşan nüfusu ile Mersin, 1,3 milyona erişen nüfusu ile Hatay ve 1 milyon nüfus eşiğine gelen Kahramanmaraş bölgenin üçüncü, dördüncü ve beşinci büyük illeridir. Isparta, Burdur ve Osmaniye illerinin nüfusları 1 milyonun altındadır. Grafik-7: Akdeniz Bölgesi İlleri Gelişmişlik Endeksi Akdeniz Bölgesi’nde istihdamın sektörel dağılımı, ana sektörler itibariyle şöyledir: tarım sektörü, yüzde 54,97 oranıyla temel sektör olma özelliğini sürdürürken, son dönemlerde gelişmeye başlayan sanayi faaliyetlerindeki istihdam yüzde 8,78 düzeyindedir. Yüzde 10,46 oranına sahip ticaret iş kolu, bölgede 1980’li yıllar sonrasında ivme kazanan turizm faaliyetlerine dayalı olarak gelişmiş ve bölgesel sıralamada Marmara’dan sonra ikinci sıraya oturmuştur. Mali kurumlar iş kolunda çalışanlar ise toplam istihdamın yüzde 2,29’u düzeyindedir. Bu oran ülke ortalamasının (yüzde 3,11) altındadır. Genel olarak ücretli çalışanların toplam istihdama oranı ise, yüzde 37,81 değeriyle bölgesel sıralamada dördüncü sırada yer 38 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI almakta ve ülke ortalamasının (yüzde 43,52) altında kalmaktadır. Genel olarak, tüm göstergeler itibariyle Akdeniz Bölgesi ülke ortalamalarına yakın değerler almıştır. Yedi coğrafi bölge içerisinde dördüncü sırada yer alan Akdeniz, bu konumuyla ortalama bölge niteliğindedir. Bölgenin bu özelliği hemen tüm eğitim göstergelerinde somutlaşmaktadır. Akdeniz Bölgesi’nde okur-yazar nüfus oranı, okur-yazar kadın nüfus oranı, fakülte veya yüksek okul bitirenlerin oranı, ilköğretim, liseler ile mesleki ve teknik liseler okullaşma oranları ülke ortalamalarına yakın değerlerdedir. Tarım ve hizmetler sektörlerinde ülke ortalaması ve üstünde değerler alan Akdeniz Bölgesi’nde, aynı durum sanayi göstergeleri için geçerli değildir. Sanayinin bölge içi dağılımının dengeli olduğundan söz edilemez. Bilindiği gibi, Akdeniz Bölgesi’nde sanayi, geleneksel kutup niteliğindeki Adana ile Hatay’da yoğunlaşmıştır. Akdeniz Bölgesi, organize sanayi bölgeleri uygulaması itibariyle, diğer bölgelerin gerisinde kalmıştır. Bunun temel nedenlerinden biri, özellikle kıyı şeridinde bulunan illerde, organize sanayi bölgeleri için elverişli ve yeterli arazi bulma güçlüğüdür. Akdeniz Bölgesinde mekansal gelişme, tek bir gelişme kutbunun baskınlığında gerçekleşmemektedir. İktisadi faaliyetler itibariyle çeşitlilik gösteren Akdeniz’de, birden çok gelişme merkezi ortaya çıkmıştır. Endeks değeriyle ülke ortalaması altında kalan iller Kahramanmaraş ve Osmaniye olmakla birlikte, Akdeniz’de, genel olarak bölge içi bir homojenleşme gözlenmektedir. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Turizm temalı çalıştayında coğrafi özellikleri dolayısıyla deniz kıyısına şehirleri olan bu bölgede turizm teması seçilmiştir. Gelişmesi beklenen aynı zamanda mevsimlik işçi potansiyeli yaratan bir süreci gerektirdiği için özellikle turizm teması hem istihdam hem de sınırlılık oluşturmaktadır. Belli şehirlerin kıyılarında turizm sektörü gelişmiş durumdadır fakat Akdeniz bölgesi bu konuda istihdam yaratacak yatırımlara ihtiyaç duymaktadır. Bu çalıştayda ise turizm sektörünün gençler tarafından gayet ilgi görüldüğü ama belirli mevsimlerde işsizlik sebebiyle süreli iş durumu söz konusu olduğu ortaya çıkmıştır. Bölgedeki genç işsizliği hem olumlu anlamda hem de olumsuz anlamda sebeplerini oluşturmaktadır. Çalıştay katılımcıları Akdeniz Bölgesinde sivil toplum alanında aktif çalışan gençlik çalışanları veya bu konuda fikri olan gençler arasından seçilmiştir. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve turizmin bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. 39 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Çalıştay süresince üzerinde durulan Akdeniz Bölgesi genç işsizliğin sebepleri: Eğitim sistemi: Teorik eğitim anlayışın olması, uzmanlığa yönlendirmelerin olmaması, alan bölüm seçimindeki bilinçsizlik, Rehberlik hizmetlerinin çalışmaması, eğitim sisteminin gencin kendinin farkında varmasına izin vermemesi, Tecrübe- staj eksikliği: Mesleki ilgisizlik, staj şartları ve uygulamaları motive edici ve öğretici değil, İlgi ve alan çatışmalarının olması , Kişisel gelişim ortamlarının olmaması, vasıf yetersizliği, İş tanımı yetersizliği- ilgi ve yeteneklerin göz ardı edilmesi Kalkınma ajanslarının bölgedeki kalkınma planlarını gözden geçirmesi sosyal tabanlı projelerde genç teşvikini artırmalı, Kırsal kredili desteklerin artırılması Girişimcilik kurslarının açılması, gençlerin örgütlenmelerine yönelik kamu spotu oluşturulması Turizm alanlarına devlet ve özel sektör desteğinin artırılması, Aile eğitimi ve planlamaların gözden geçirilmesi ( aile koçluğu evlilik eğitimleri ) Devlet ve hükümet açısından bakıldığında; Kamu sektöründe girişimciliğin öne çıkması , dış ilişkilerde belirleyici devlet politikalarının olması , kent konseylerinin güçlendirilerek halkın yerel yönetime katılımın sağlanması , siyasi partilerin ortak hedefler alması ,KPSS alana yönelik olmalı fakat yetiştirilen öğretmen adayları bu sınava yönelik lisans dönemini geçirmeli. Turizm alanlarının geliştirilmesi gerekmektedir, Mesleki eğitim alanlarının açılması Köklü yatırımlar yapılmalı, sosyal alandaki eksiklerin tamamlanması, yeni iş sahaları oluşturulabilir Eğitim projeleri şehrin kalkınmasına yönelik olabilir. 40 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI İşsizlik ve Turizm İstihdam yaratır, bölgedeki ekonomiyi canlandıran bir yapısı vardır ve bölge halkında yaşayanlara yatırım imkanı sağlar. Sürekliliğin olmaması Farkı turizm alanlarının olmaması ( ekolojik turizm, kültür ve gelenek turizmleri gibi) Reklam ve pazarlama alanlarına ihtiyaç olmasına rağmen gelişmemiş olması Turistlere bakış açısının daha fazla ülkeye girişi engellemesi Tarihi evlerin doğal olmayan restorasyonları Bölgede yabancı turistler için çok dilli turizm rehberlerinin sınırlı sayıda olması Kalifiye elemanların olmaması İmar sorunları Markalaşma hizmet kalitesi eksikliği Eğlence mekânlarına erişimin kolay olmaması Çözüm Önerileri Çok dilli turizm rehberi yetiştirecek akademilerin oluşturulması Bölgedeki turizm yatırım politikalarının devlet tarafından desteklenmesi İmar izni verilerin yapıların kontrolü ve çalışma hayatına geçmesi için denetlemelerin olması Akdeniz Bölgesi için hem deniz turizmi hem de yörük kültürünün yaygın olmasından dolayı geleneksel turizm kültürü için çalışmaların yapılması alan açılması Ara eleman yetiştirilecek kursların ve projelerin oluşturulması Bölgenin istihdam yaratır olanaklarına sosyal çalışmacıların gelip tanımlayıcı araştırmalar yaptıktan sonra planlamaların oluşturulması 41 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI KARADENİZ BÖLGESİ”İŞSİZLİK VE AİLE” ÇALIŞTAYI (29-30 ARALIK 2012, TRABZON) Sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında beşinci sırada yer alan Karadeniz Bölgesi, yaklaşık 8,4 milyon nüfusu ile yine ülkenin en çok nüfusa sahip beşinci bölgesidir. 18 ilden oluşan bölgede, 1 milyon üzeri nüfusa sahip tek il Samsun’dur (1.209.137). Diğer 17 ilin nüfusu 1 milyon eşiğinin altındadır. Endeks değeri itibariyle ülke ortalaması üzerinde yer alan iller; Bolu, Zonguldak, Karabük ve Samsun’dur. Doğu Anadolu’ya yakın illerden Gümüşhane ve Bayburt ise, bu bölgeye yakın endeks değerlerine sahiptir. İstihdamın sektörel dağılımı, tarımın egemen sektör olduğunu göstermektedir. Karadeniz’de, ziraat iş kolunda çalışanların toplam istihdama oranı yüzde 66,1’dir. Sanayi iş kolunda çalışanlar yüzde 7,29; ticaret iş kolunda çalışanlar yüzde 5,97 ve mali kurumlar iş kolunda çalışanlar ise yüzde 1,45 düzeyindedir. Ülke genelinde ücretli çalışanların toplam istihdama oranının en düşük olduğu (yüzde 27) bölge olan Karadeniz’de, ücretli çalışan kadın oranı da (yüzde 4,4) oldukça düşüktür. Eğitim göstergelerinin aldığı oranlar itibariyle az farkla ülke ortalamalarının altında yer almaktadır. Bölgenin imalat sanayi iş yeri adedi (761) ve imalat sanayinde çalışanların yıllık ortalama sayısı (80.118), Akdeniz Bölgesi’nin önünde yer almakla birlikte, ülke ortalamalarından düşüktür. Karadeniz, fert başına imalat sanayi katma değeri (2000 yılı cari fiyatlarıyla 128 milyon lira) ve kırsal nüfus başına tarımsal üretim değeriyle (2000 yılı cari fiyatlarıyla 955 milyon lira), bölgesel sıralamada sırasıyla beşinci ve dördüncü sırada yer almaktadır. Karadeniz’in sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi itibariyle ülke ortalamaları altında kalmasının temel nedenleri, 42 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI engebeli bir arazi yapısına sahip olması ve coğrafi koşulların tarım ve sanayi için elverişli bir ortam sunmamasıdır. Bölgede tarım sektörü halen ağırlığını korumakla birlikte, tarımsal arazinin küçük parçalardan oluşması, tarımsal verimliliği düşürmektedir. Ayrıca, organize sanayi bölgeleri göstergesinde de görüldüğü gibi, sanayi birimlerinin daha rasyonel çalışabileceği, verimliliğinin yükseleceği sanayi için uygun yoğunlaşma alanları da yetersizdir. Gelişmiş pazarlara da uzak olan bölgeden, tüm bu nedenler sonucu, bölge dışına göç önemli bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Aile temalı çalıştayında coğrafi özellikleri bir yana geleneksel yapıda devam eden bir bölgemiz olmasından dolayı ve meslek seçim süreçlerinde “aile” etkeninin tanımlanması adına bu tema seçilmiştir. Çalıştay katılımcıları Karadeniz Bölgesinde sivil toplum alanında aktif çalışan gençlik çalışanları veya bu konuda fikri olan gençler arasından seçilmiştir. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve turizmin bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. Çalıştay süresince üzerinde durulan Karadeniz Bölgesi Genç İşsizliğin sebepleri: EĞİTİM SİSTEMİ SORUNLAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Kendimize özgü eğitim sisteminin olması Yanlış yönlendirme Kişisel özelliklere göre eğitim ve sınav sistemi uygulanmaması Aynı alan için farklı isimlerle öğrenim verilmesi Matematik BölümüMatematik öğretmenliği) Yeterli bütçe verilmemesi Kişinin aldığı eğitim dışında farklı bir alanda çalışması-Matematik Öğretmeni ama müzik öğretmenliği yapıyorTeoriye dayalı eğitim olup uygulanmanın kısıtlı olması Yanlış müfredat uygulanması Eğitimcilerin öğrenciye yaklaşımları,Eğitim programlarıyla sosyal ekonomik düzeyin artırılması Eğiticilerin eğitim materyalleri hakkında yeterli bilginin bulunmaması Fırsat eşitliğinin olmaması Mezun sayısıyla istihdam olanaklarının uyuşmaması M.E.B kanunlarındaki sıkıntıların bulunması Eğitimin teknoloji ile birleştirilmesi 43 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 15. 16. 17. 18. 19. 20. Rehberlik eksikliği İstikrarsız eğitim sistemleri KPSS ve benzer sınavların yanlış uygulanması Kişisel yeteneklere dair derslerin yetersiz olması Ulaşım eksikliği (Eğitim yuvalarına yürüyerek gidip-dönmeleri) Eğitimi destekleyecek materyallerin eğitim alanlarından uzak olması, EĞİTİM SİSTEMİ ÇÖZÜMLERİ 1. Dünyadaki iyi örnek, eğitim sistemlerinin iyileştirilip ülkemiz şartlarına uygulanması 2. Ailenin de dahil edildiği rehberlik+danışmanlık sisteminin oluşturulması 3. Eğitici ve öğrenciye yönelik müfredatların gözden geçirilerek yenilendirilmesi 4. Uygulamalı eğitim sisteminin verilmesi 5. Rehberlik sisteminin artırılması ve yaş gruplarına özel olması, sadece lisede olmaması 6. Eğitime daha fazla bütçe ayrılması 7. Alan dışı atamalarının kaldırılması 8. Alan ihtiyaçlarına göre öğretim elemanının yetiştirilmesi 9. Meslek liselerinin ve meslek yüksek okullarının cazip hale getirilmesi 10. Sportif kültürel çalışmaların yapılması, çeşitlendirilmesi 11. Eğiticilerin donanımlı ve idealist olmalarını sağlamak 12. Eğitimin arz-talep ilişkisine göre yeniden yapılandırılması 13. Sınıfların, okulların teknoloji alanında iyileştirilmesi ve Türkiye genelinde yayılması, AİLE -GENÇ VE İŞ SÜREÇLERİ SORUNLAR Girişimcilik ruhunun olmaması Gündemi takip etmeme, merak eksikliği Günü kurtarma İşçi ve işveren önyargıları Özgüven eksikliği Yeteri kadar kendini tanımama Hedef koyamama ve desteklenmemesi Deneyim yapabileceğimiz olanakların eksikliği Fırsat eşitliğin olmaması Sosyal faaliyetlerin yeterli olmaması 44 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Rehberlik çalışmalarının eksik olması Ailenin eğitilmemesi ve yönlendirilmemesi Okuma eksikliği Eğitimcilerin çağın gerisinde kalmaları. Yeni eğitim sistemiyle rehber olma özelliklerini kaybetmeleri, eğitimcilerin çağa ayak uyduramamaları Ezberci eğitim sistemi ve not odaklı çalışmanın benimsenmesi Araştırma eksikliği Kaynakların doğru kullanılmaması Sivil toplum bilinçsizliği Hazırcılık Kişisel gelişimin belgelere dayandırılması Kişisel gelişim programları ile sosyo-ekonomik düzeyin uyuşmaması Eğitici ve öğretici olma yerin cezp edici olması Kişisel fikirlerin küçümsenmesi Kişilerin ilgi ve becerilerden bihaber olma Psikolojik baskı 45 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Seminer ve konferans aktivitelerinin arttırılması, kariyer planlama ve liderlik alanında eğitimler verilmesi Uzmanlar tarafından sosyal medya okur yazarlığı eğitimine ilk öğretim çağında başlanması Akran eğitimleri ve profesyonel rehberlik alanında yardımcı olunmalı Mesleğinde kariyer sahibi kişilerce ailelere ve gençlere mesleklerin tanıtılması ve ön yargıların kırılması Performans ödevlerinin kişisel yetenekleri öne çıkaracak şekilde olması Bölgelere göre eğitim kurumlarının imkan ve şartların farklı olduğundan dolayı eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması. Bunun için şartların iyileştirilmesi, eğitimde kırsala daha fazla imkân verilmesi. Okulların teknolojik ve fiziksel alt yapılarının daha fazla geliştirilmesi Gençlerin okumaya teşvik edilmesi, sosyal medya, eğitim kurumları, gençlik merkezleri, sosyal sorumluluk ve kişisel gelişim projeleri ile uygulanması Hizmet içi eğitimlerin arttırılması, mevcut sistemde uzaktan eğitimle uygulanan hizmet içi eğitimlerin yeterli olmaması ve öğretmenlerin hizmet içi eğitime daha fazla önem verilmesi için teşvik ve yaptırımların uygulanması NLP programlarının zorunlu hale getirilmesi ve en az bir ferdin 5 sertifikalı eğitime sokulması İlk öğretim ve okul öncesi eğitimlerdeki öğrencilere kişilik gelişimi tamamlanana kadar kitap okuma alışkanlığının kazandırılmasının sağlanması Eğitimcileri denetleyen bir sistemin olması (zamansı veya anket) Sadece iş isteyen kişilerin eğitilmesi değil işvereninde tepki ve tutumunun kontrol altına alınması ve bu konuda eğitim verilmesi Araştırıp öğrenmeye zorlanması RAM işbirliği ile kişilerin ilgi ve becerilerine yönelik eğitimlerin müfredata rehberlik kapsamında eklenmesi Kişisel gelişimle ilgili kamu spotlarının oluşturulması 46 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI İÇ ANADOLU BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE TARIM”ÇALIŞTAYI (11-12 ŞUBAT 2013, ESKİŞEHİR) İç Anadolu Bölgesi, bölgeler itibariyle sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında Ege’yi izleyerek üçüncü sırada yer almıştır. Bununla birlikte, Ege ve İç Anadolu Bölgeleri’nin endeks değerleri arasında önemli bir fark yoktur. Oransal olarak çok küçük bir farkla Ege’yi izleyen İç Anadolu’nun sosyal ve ekonomik gösterge değerlerinden bazıları, Ege Bölgesi’nin önünde yer almaktadır. Toplam nüfus itibariyle İç Anadolu, Marmara’dan sonra en çok nüfusa sahip ikinci bölgedir. İç Anadolu Bölgesi’nde Ankara dışında tüm iller, endeks değeri itibariyle Türkiye ortalamasına yakın değerler almıştır. 13 ilden oluşan İç Anadolu Bölgesi’nin 2000 yılı nüfusu 11,6 milyondur. Bu nüfusun yaklaşık üçte birini barındıran Başkent Ankara, aynı zamanda İstanbul’dan sonra ülkenin en çok nüfusa sahip ikinci ilidir. Konya, yaklaşık 2,2 milyon nüfusuyla Ankara’yı izlerken, diğer iller 1 milyon nüfusun altında kalmaktadır. Bölgede ücretli çalışanların toplam istihdama oranı (yüzde 45,07), ülke ortalamasının (yüzde 43,52) üzerindedir. Ancak, ücretli çalışan kadınların toplam istihdama oranında (yüzde 8,52) bölgesel sıralamada üçüncü sırada yer almakla birlikte, ortalamanın (yüzde 8,81) altında kalmaktadır. İstihdamın sektörel dağılımı ise şöyle bir yapı sergilemektedir: Ziraat iş kolunda çalışanların toplam istihdama oranı yüzde 46,81, sanayi iş kolunda çalışanlar yüzde 10,55, ticaret iş kolunda çalışanlar yüzde 8,9 ve mali kurumlar iş kolunda çalışanlar oranı yüzde 4,01’dir. Ziraat, sanayi ve ticaret iş kollarında çalışanlar oranları ülke ortalamalarına (yüzde 48,38; 13,35; 9,67) yakın olmakla 47 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI beraber altındadır. Mali kurumlar iş kolunda çalışanlar ise Marmara ile birlikte ülke ortalamasının (yüzde 3,11) üzerindedir. İç Anadolu Bölgesi, okur yazar nüfus oranı (yüzde 90,32), okur yazar kadın nüfus oranı (yüzde 84,96) ile Marmara’dan sonra; fakülte veya yüksekokul bitirenlerin oranı (yüzde 10,31) ile ülke genelinde en iyi değere sahiptir. Eğitim göstergelerinin göreli yüksekliğinde, bölge merkezi Ankara’nın önemli etkisi vardır. Benzer durum, sağlık göstergeleri için de geçerlidir. Özellikle onbin kişiye düşen hekim sayısı (17,22) göstergesi ile ülke genelinde ilk sırada yer almaktadır. Hekim tercihinin en yoğun olduğu bölge olan İç Anadolu’da, diş hekimi ve eczane göstergelerinde ise Marmara ve Ege’den sonra en iyi üçüncü değerlere sahiptir. İç Anadolu, orta ve büyük ölçekli imalat sanayi iş yeri sayısında (1.620 adet) Marmara ve Ege’den sonra üçüncü sırada yer alırken, faaliyete geçen organize sanayi bölgeleri parsel sayısında (16.399), ilk sırada yer almıştır. Organize sanayi bölgelerinin yaygınlığı, Ege’de olduğu gibi, sanayileşme dinamiklerinin mekansal yaygınlığı ile yakından ilgilidir. İç Anadolu’da sanayi belirli bir noktada yığılmamış, çeşitli sanayi kutupları yaratarak yaygınlaşmaktadır. Özellikle Eskişehir, Konya ve Kayseri gibi iller bölgenin yeni sanayi odakları olmaya başlamıştır. Nitekim, gelişmenin en önemli unsurlarından olan sanayinin, bölge içinde yer alan iller arasında dengeli bir yapıda geliştiğini belirtebiliriz. İç Anadolu, sanayinin sektörel ve mekansal düzeyde dengeli gelişmesinde olduğu kadar, tarımda da önemli bir potansiyele sahiptir. Özellikle ülkenin tahıl ambarı konumundaki Konya Ovası ile çevrede yer alan ova ve platolar, bölgenin tarımsal değerlerinin yükselmesinin başlıca kaynağıdır. Bölgede tarımsal verimlilik yüksek ve göreli olarak tarım modernize olmuştur. Bölge, kırsal nüfus başına tarımsal üretim değeri itibariyle bölgeler arası sıralamada ilk sırada yer almaktadır. İç Anadolu’nun 2000 yılında kırsal nüfus başına düşen tarımsal üretim değeri cari fiyatlarla 1,4 milyar lira civarındadır. Benzer şekilde ülkenin tarımsal üretim değerinin oluşumuna en önemli katkıyı yapmaktadır. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Tarım temalı çalıştayında coğrafi özellikleri nedeniyle ve tarım alanlarının oldukça geniş yer kapladığı bu bölgemizde bu tema seçilmiş ve tarımın istihdamın önünü açtığı veya tam tersine kapadığı üzerine dolu fikirlerin olduğu bir çalıştay süreci olarak tamamlanmıştır. Tarım sektöründe modernize edilmiş çalışmaları ile birlikte oldukça büyük bir alan sağlamaktadır. Çalıştay katılımcıları İç Anadolu Bölgesinde sivil toplum alanında aktif çalışan gençlik çalışanları veya bu konuda fikri olan gençler arasından seçilmiştir. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve turizmin bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. 48 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Çalıştay süresince üzerinde durulan İç Anadolu Bölgesi Genç İşsizliğin sebepleri: Genç Tarafı: Farkındalık yaratamama, Kişisel gelişim sağlayamama, Alanlarından uzmanlık sağlayamama Statü: Yeni mezunların daha yüksek bir statüde işe başlamayı hayal ederken deneyi kazanması için daha düşük standartlarda işe başlaması( Ücret beklentisinin karşılanmaması) Bilgi eksikliği, araştırma duygusunun olmaması – sistemin geliştirmemesi Meslek öğreniminde uzmanlaşmanın sağlanamaması Gündemin dışında ara mesleklere yönlendirmeme İleri görüşlü olmama , meslek beğenmeme, donanım eksikliği, özgüven eksikliği, potansiyeli ve enerjisini kullanamama, yaratıcı ve yenilikçi olamama, biz odaklı değil ben odaklı olunması, kendini tanımadan yanlış alanlara yönelmesi, kararsızlık, iş gücü piyasasındaki kuşat çatışması, Sivil topluma ilgisizlik, risk alamama, girişimcilik ruhunun az olması , kişinin önceliklerini belirleyememesi, Çözüm önerileri Kişisel gelişimin sağlanması noktasında devlet desteğinin yaygınlaştırılması. Tanıtıcı reklamların artırılması Özgüven eksikliğinin giderilmesi noktasında, gençlerin bir araya gelecekleri ortamların oluşturulması Gençlerin Stk’lara üyelik ve girişimcilik noktasında teşvik edilmesi ve kariyer hizmetlerinin (eğitimler ve yönlendirmeler) yaygınlaştırılması gerekmektedir. Gençlik merkezlerine gönüllü hizmet yapımı potansiyelinde bulunanların atanması Gençlik akademilerinin kurulması ve mevcut olan akademilerin desteklenmesi Yaşayarak öğrenme modeliyle gençlerin tüm yerel yönetimlere yapılara dahil edilerek farkındalığın domino etkisiyle tüm alanlara yayılımın sağlanması Girişimcilik ruhunun gelişmesi için kampların ve iş alanlarının oluşturulması Yüksek öğrenin döneminde projelere katılımın zorunlu bir ders olması Mülakat öncesi eğitimlerin merkezlerde verilmesi( kariyer merkezlerinin işlevinin tekrardan gözden geçirilmesi) Üniversitelerde gelişim atölyelerinin kurulması Emek ve rekabet ortamlarını çekici hale getirilmesi iş gücü piyasası ile ortaklaşa, çalışmalar. 49 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI POLİTİKA Sürekli değişen eğitim politikaları, Özelleştirme politikaları, Aile politikaları ,Uygulanan destek politikalarının yeterince duyurulmaması ve halkın bilmemesi, yatırım politikalarındaki değişimler Yerleşkeye yönelik uygun yatırım ve üretim, iç tetkik ve denetleme mekanizmaları, taşraya yatırımların azlığı, eşit yatırım politikalarının olmaması, pasif ve aktif iş gücü piyasalarındaki politika dengesizlikleri, dışa bağımlılık, vergi adaletsizliği, sosyal güvenlik sisteminin kapsamının dar olması, ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Kamu personeline verilen şartların özel sektörlerde de yaratılması piyasa kalitesini artıracaktır. Teşvikleri için izleme değerlendirme komitelerinin oluşturulması ve çalışması Endüstriyel demokrasinin sağlanarak verimliliğin artırılması için sosyal diyaloğun oluşması Göç politikasını gözden geçirerek ucuz iş gücü sağlayacak işçilerin girişlerinin sınırlandırılması Dış ticaret politikalarında ihracatı destekleyici uygulamalara geçmek Üretici ve tüketicinin çıkarlarını koruyacak yasaların oluşturulması İŞSİZLİK VE TARIM Tarımdaki Teşvik yetersizliği, bilgiye ve sağlanan kaynaklara ulaşımın erişilebilirliğin az olması Devletin uyguladığı politikalarda şeffaf olunmaması Politikaların düzgün işlememesi Teşviklerin sermayelerinin olmaması Devlet politikalarında denetimin sağlanmasında devamlılığın olmaması Çiftçilerin sorunlarına yönelik yerel bazda yaygınlaştırma çalışmalarının olmaması üretim politikasındaki dengesiz dağılım Çiftçinin ekip elde ettiği mahsulün yine çiftçinin işleyip tüketiciye direkt ulaştırılabilecek teşviklerin verilmemesi Barajların tarım alanlarına zarar vermesi Bağımlılığın fazla olması, ithal zorunluğunun gelmiş olması Özelleştirmeler, tarımsal KİT’lerin özelleştirilmesi 50 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Tarımda teknolojik gelişmeye yer verilmemesi Üretici ve tüketici arasında fazla sayıda aracı olması Tarımsal alanlarda sanayi kollarının birbirinden uzak olması Çiftçinin kendi ekonomisini yönetememesi Destekleme alımda kullanılan oranların düşük olması Kredi veren bankaların faizleri Geleneksel yaklaşımdan uzaklaşılamaması Doğal kaynakların yok edilmesi, toprak ve tarıma bakış açısının değişmesi Tarım alanlarının tahrip edilmesi Toprakların miras yoluyla bölünmesi verimin ve işleyişin azalması Tarımda teknolojik yeniliklerin pahalı olması Gdo tekniklerinin yanlış uygulanması Ziraat fakültelerinin çok fazla sayıda açılması sebebiyle eğitimin kalite izlemesi ve istihdam problemlerinin oluşması Örgütlenmenin olmaması doğru yetiştiriciliğin olmaması, ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Kırsaldan yaşama teşviklendirmenin olması, Kırsal kesimde tarımda eğitim kapsamında yapılan çalışmalarda eğiticilerin yetiştirilmesi Çiftçilerin tarım fuarlarına teknoloji tanıtımlarına üniversitelerin ziraat bölümü öğrencilerin zorunlu dersleri olarak eğitim verilmesi Teşviklerin halka duyurusunun daha bilinçli ve donanımlı ortamlarda yapılması ve öğrenim seviyesine göre paket eğitimler hazırlanması Ziraat fakültelerine bölgelerin iklim özelliklerine göre saha çalışmaları verilmesi uygulamalı bahçe ziyaretlerinin gerçekten yapılması İhtiyaç analizlerinin çalışılması ve sonuçlarının ölçme değerlendirmelerle paylaşılarak durum değerlendirmeleri yapılmalı Çiftçilere arazi hakkında verimlilik hakkında kendi gğndelik bilgileri dışında eğitim ortamları yaratılarak çalışmalar yapılması ( gezici ziraat amfileri projesi ) İklim ve yer şekillerine ve küresel ısınma sonucu değişen ısıya göre sulama teknolojilerinin kullanılması kaynakların verimli kullanımı İnsan gücünün daha etkin sağlanması ve değerlendirilmesi Destek alımlarının artırılması ve fiyatların üreticiyi destekler konumda olması 51 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Teşviklerin sermayesi olmayanlara da verilmesi Tarıma teşvik çalışmalarının bankalarla birlikte yapılması Devlet teşviklerinin yanlış kullanımı için gönüllü denetçilerin oluşturulması Sonuç olarak devletin uyguladığı politikaların şeffaflığının ölçüle bilirliği hangi noktada olduğunun tespitinin ele alınarak bu bağlamda görevlerini icra eden denetim elemanlarından destek alınması için çalışmalar yapılmalıdır Çalıştay katılımcılarından Tuba Karefil çalıştay sürecini ve işsizlik konusundaki fikirlerini şöyle dile getirmiştir. “11-12 Şubat İç Anadolu Çalıştayı katılımcılarından biriyim. İşsizlik problemi herkes gibi beni de yakından ilgilendirdiği için çalıştaya katılmak istemiştim ancak bana düşünsel açıdan yarar sağlayıp sağlamayacağından emin değildim. Çalıştay benim için verimliydi diyebilirim. Belirlediğimiz problemler parça parça bildiğimiz şeylerdi aslında ama bunları toparlayıp resmin bütününe bakabilmemi sağladı. Sonrasında üzerinde çalıştığımız projeler sayesinde toplumsal bir probleme çözüm üretebilmenin çok da zor olmadığını fark ettim. Yaşamakta olduğumuz sorunlar geniş katılım gerektiren ve beyin fırtınasının doğru çözümler bulunması yolunda önem taşıdığı sorunlar olması nedeniyle benim de bu katılımcılardan biri olabileceğim fikrine kapıldım. Çalıştay, bende geleceğimi yakından ilgilendiren kararların alım sürecine uzaktan bakmak yerine bu sürece aktif katılımcı olabileceğim konusunda farkındalık yarattı. Dernek üyelerinin teşvik edici yaklaşımları da herkes gibi beni de cesaretlendirdi. Düzenlenen çalışmaya katkıda bulunan herkese teşekkür ederim.” Tuba KAREFİL (Katılımcı) 52 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI EGE BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE EĞİTİM”ÇALIŞTAYI (14-15 ŞUBAT 2013,DENİZLİ) Bölgeler arası sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında ikinci sırada yer alan Ege Bölgesi, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre, 8,9 milyonluk toplam nüfusu ile ülke genelinde en çok nüfusa sahip üçüncü bölgedir. Toplam 8 ilden oluşan Ege’de, nüfusun yaklaşık 3,4 milyonu, bölge merkezi konumunda olan İzmir’de toplanmıştır. İzmir’den sonra en çok nüfusa sahip olan il, 1,3 milyon nüfusu ile Manisa’dır. Diğer illerin nüfusu 1 milyon eşiğinin altında kalmaktadır. Kilometrekareye 100 kişinin düştüğü Ege Bölgesi, nüfus yoğunluğu itibariyle Marmara’dan sonra ikinci sıradadır. Yüzde 61 şehirleşme oranına sahip Ege Bölgesi’nde; Ortalama hane halkı büyüklüğü 3,8 olup, doğurganlık oranı ise binde 2,17’dir. Her iki gösterge itibariyle, Marmara’dan sonra en iyi değerlere sahiptir. Bölge, demografi göstergeleri itibariyle, göreli olarak dengeli bir yapı sergilemektedir. Ege Bölgesi yüzde 13,8’lik sanayi istihdamı ile Marmara’dan sonra en yüksek orana sahiptir. Tarımın büyük ölçüde modernize olduğu Ege Bölgesi’nde sanayi ve ticarette de büyük bir gelişme yaşanmıştır. Özellikle bölge merkezi İzmir, sanayi ve ticari faaliyetlerin yoğunlaştığı ildir. Ticaret iş kolunda çalışanların oranı (yüzde 10,1) ülke genel seviyesinin (yüzde 9,7) üzerindedir. Diğer taraftan, mali kurumlarda çalışanların oranı (yüzde 2,6) ülke genel seviyesinin (yüzde 3,1) altında bulunmaktadır. Tarımda modernizasyonu yansıtan en iyi gösterge, kırsal nüfus başına tarımsal üretim değeridir. 2000 yılı itibariyle Ege Bölgesi, yaklaşık 1,3 milyar liralık 53 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI fert başına tarımsal üretim değerine sahiptir ve ülke genelinde İç Anadolu Bölgesi’nden sonra ikinci sıradadır. Benzer şekilde, aynı yılda Türkiye içindeki payı yüzde 17,3 olan tarımsal üretim değeriyle, ilk sırada yer alan İç Anadolu Bölgesi’ni (18,8) izlemektedir. Fiziki bir sanayi teşvik aracı olarak da nitelendirilebilecek organize sanayi bölgelerinin Ege Bölgesindeki mevcut yaygınlığı, sanayinin mekansal dağılımının, diğer bir deyişle yöreselleşmesinin göstergesi durumundadır. Bölgede, 1995-2000 yılları arasında, fert başına kamu yatırımları, 2001 yılı fiyatlarıyla, 227 milyar olup bölgeler arasında beşinci sırada yer almaktadır. Ayrıca bölge fert başına kamu yatırımları Türkiye ortalamasının da (248 milyar) altındadır. Bütçe gelirlerine katkısı itibariyle, Marmara ve İç Anadolu’dan sonra üçüncü sıradadır. Sanayi, ticari ve mali göstergeler itibariyle bölgesel sıralamada, Marmara’dan sonra ikinci sırada olan Ege Bölgesinde; eğitim, sağlık, alt yapı ve diğer refah göstergelerinde de benzer durum söz konusudur. Bazı göstergelerde Marmara’nın önüne geçerek ilk sırada, bazı göstergelerde de, İç Anadolu veya Akdeniz Bölgesi’ni izleyerek üçüncü sırada yer almaktadır. Ege Bölgesi, mevcut sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi ile oldukça dengeli bir yapı-sergilemektedir. Ekonomik ve sosyal sektörlerde gözlenen dengeli gelişme, mekansal düzeyde de geçerlidir. Nüfusun mekansal dağılımından, sanayinin mekansal dağılımına kadar kendi içinde dengeli bir bölgesel gelişme performansı göstermektedir. Bölgede endeks değeri itibariyle Türkiye ortalaması altında kalan tek il Afyon ve Kütahya olmakla beraber, bu iller ile diğer iller arasında sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi oranları yakındır. İzmir dışında Ege’de yer alan tüm iller, Türkiye ortalamasına yakın değerler almıştır. Tarımın modernize olduğu, turizmin geliştiği ve sanayinin çeşitlenerek zenginleştiği Ege Bölgesi’nde, gelişmenin geleneksel kutup niteliğindeki İzmir’den çevre illere yaygınlaşması sürmektedir. Bu illerden başlıcalar; Manisa, Denizli, Aydın, Uşak ve Afyon’dur. Bölge’de yer alan illerde başarılı bir şekilde faaliyetini sürdüren organize sanayi bölgeleri, sınaî gelişmenin tüm bölgede kentsel ve çevresel değerlerle de bütünleşerek yaygınlaştığını göstermektedir. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Eğitim temalı çalıştayı sosyo-ekonomik düzeyi ve refahı karşılaştırılmasında büyük bir dengede olduğundan illerdeki eğitim olanakları üzerinden tema eğitim olarak belirlenmiştir. Gençlerin eğitim olanlarına ulaşabildikleri fakat eğitimin yapılanması ve sürekli değişen yönetmelikleri ile işsizlik sürecini inşa eden öenmli etmenlerden biri olduğu araştırmalarla da açıklanmıştı. Farklı yapılandırılmış eğitim sistemlerinde yetişen gençlerin kısa süreli değişimlerde ortaya çıkan sistematik sınavlarda başarısız olması ve ölçme değerlendirmede ki yetkin olmayan süreç genç işsizliği ateşleyen bir olgu olmaktadır. Eğitim sisteminin temelinin yerine uyumsanabilir politikalar üzerine çalışılması gerektiği tüm çalıştayların çıktısıdır. Çalıştay katılımcıları Ege Bölgesinde sivil toplum alanında aktif çalışan gençlik çalışanları veya bu konuda fikri olan gençler arasından seçilmiştir. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve turizmin bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. 54 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Çalıştay süresince üzerinde durulan Ege Bölgesi Genç İşsizliğin sebepleri: 1)Kişisel Faktörler; Kişilerin çalışacağı işte yeterli teknik donanıma sahip olmaması, kişinin kendini tanıyamaması ve yeteneklerinin farkında olmaması, kişiler çalışacağı işi, şartlarını ve alacağı maaşı beğenmemesi, doyumsuzluk, kişilerin sürekli olumsuzluklara odaklanması, girişimcilik bilincine sahip gençlerin sayısının ve girişimci güç sayısının az olması, kişilerin gerek lise gerek üniversitede yanlış olan tercihi yapması, yanlış tercih yapanların doğru bir rehberlikle etkin olarak yönlendirilmemesi, kişilerin sorumluluk bilincinden uzak olması, engelli kişilerin uygun şartlara ve kişisel becerilerine uygun iş bulmaması, deneyim şartının aranması, gençlerin istek, merak, cesaret gibi olgulara sahip olamaması, gençlerin toplum beklentisi doğrultusunda hareket etmesi, öğrenilmiş çaresizlik, mesleğe yabancılaşma (o mesleğe ait hissetmeme), kişinin kendini yetiştirebilecek, geliştirebilecek ortam içerisinde bulunmaması, gençlerin kariyer planlaması yapmamaları, gençlerin aile ve sosyal çevrenin baskısı altında kalıp toplumla çatışma yaşaması, gelişmeleri takip etmeme, yeniliklere açık olmama gibi faktörler üzerinde durmuşlardır. 2) Coğrafi Özellikler; Dağlık alanların çok yer kaplaması ve yüzey şekillerinin düzensiz olması, tarım alanlarının azlığı ve sanayi tesislerinin kurulamaması, bilinçsiz tarım uygulamaları (toprakların çoraklaşması ve susuzluk), sezonluk işçilik, sübvansiyonların arttırılması ulaşım imkanlarının zorluğu ve maliyetleri (göç veren bölgeler), kentlerin gelişmesinden dolayı göç almaları (düzensiz nüfus dağılımı), bölgelere uygun yatırımın yapılması, doğal afetlere karşı halkın bilinçlendirilmesi/devletin gerekli olan uygulamaları başlatması, makineleşmenin yanlış kullanılması, denizlerin (taşımacılık, balıkçılık, gemi turizmi) yeterli derecede kullanılmaması, sanayileşmenin üretilen üründen daha uzak yerlerde yoğunlaşması (örneğin ege ve bursa da pamuk olmamasına rağmen tekstilde sanayileşme artmıştır.), doğal maden kaynakların etkin bir şekilde işlenememesi kullanılamaması, devletin yetersiz teşvik politika uygulaması, miras ile babanın mallarının çocuklarına dağıtılması sonucu oluşan göç ve tüm bunlar sonucu ortaya çıkan işsizlik . 55 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 3)Politika; sosyal güvenlik politikası, asgari ücret uygulaması, mesai saati uygulaması, ücret uygulaması, işsizlik ödeneği, istihdam politikası: girişimci gençlerin desteklenmemesi, rehberlik uygulamalarının yaygınlaştırılması, sürdürülebilir istihdam politikasının olmamasına değinişmiş; Ekonomi politikası olarak ise ; vergi politikası, sigorta primlerinin yüksek olması kayıt dışı istihdamı arttırması, sosyal güvenlik pirim sisteminin düzgün işlememesi, arzın talebi karşılayamaması, kılık kıyafet yönetmeliği nedeniyle devlet kadrolarında fırsat eşitsizliği olması, teknik eleman bilincinin olmaması, uzmanlaşma alanı ve istihdam sahasının farklılığı ve mezun olunan bölümle çalışma alanının uyuşmaması, değişen iktidarla mevcut çalışan kadronun değişmesi ve memur, işçilerin açıkta kalması nedenleri üzerinde durulmuştur. 4)Eğitim; -Eğitim politikaları; engelli genç bireylerin eğitim olanaklarına ulaşamaması, bireylerin siyasi ve dini görüşlerinden dolayı okul imkanlarından yoksun kalması, bölgesel eğitim imkanlarının eşit durumda olmaması, özel üniversitelerle devlet üniversitelerinin puan bakımından denk olmaması, dershanelerin her öğrenci için ulaşılabilir kaynak olmaması, eğitimdeki azınlık sorunları gibi fırsat eşitliğinin olmaması üzerinde durulmuştur. -Fazla kontejan ; istihadamı omayan bölümlerin açılması ve bu bölümlere istihdam edilemeyecek kadar öğrenci alınması ve mezuniyet sonrasında yığılma olması, boş kontejanlara dalında uzman olmayan eğitimcilerin yerleştirilmesi, yükseköğretim kurumlarının puanlarını düşürme politikaları izlemesiyle kalifiye, nitelikli birey yetiştirilememesi -Burs/katkı payı ; eğitim haklarının ücretsiz verilmemesi, eğitim materyallerinin pahalı olması, burs dağılımdaki adaletsizlik ve yetersizlik, burs konusunda şirketlere teşvikin sağlanamaması, burs konusunda bir platform oluşturulmaması ve öğrencilerin bilgilendirilmemesi -Sürekli değişen eğitim politikaları; sınav sistemlerindeki tutarsızlık, öğrenci merkezli eğitim anlayışının olmaması, sürekli değişen müfredatlar, sınavlar ile derslerin tutarsızlığı gibi nedenler ele alınmıştır. -Üniversitelerin fiziki koşulları; küçük sınıflar, ısınma sorunları, materyal eksiklikleri, engelliler için yaşamı kolaylaştıran şartların eksikliği, labaratuar eksiklikleri, sosyal aktivite alanlarının azlığı, birçok üniversitenin tekno-kent gibi yapılanmalarından yoksun kalması, üniversitedeki sınıfların eğitime uygun dizayn edilmesi materyalllerle donatılmış teknik sınıfların oluşturulması eğitim politikaları hükümet politikası şeklinde değil devlet politikası haline getirilmeli 56 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Yeterli donanımı sağlamak için; Lise ve üniversitelerde stajların zorunlu hale getirilip daha etkin hale getirilmesi, üniversiteler ile özel sektör arasında işbirlikleri oluşturulması, yetişkinler için ücretsiz yabancı dil ve kişisel gelişim kursları verilmesi, ilköğretime seçmeli yabancı dil getirilmeli, alternatif spor dalları için gerekli tesis ve kursların oluşturulması, kariyer ve gelecek planlaması zaman yönetimi, kişisel gelişimin ilköğretim seviyesinden verilmeye başlaması, milli eğitim sisteminin buna dahil edilmesi, mesleki eğitimin yaygınlaştırılması için medya üzerinden bilgilendirme yapması. Tv kanallarında günlük uygun görülen bir sürede meslekler hakkında bilgilendirmeye yönelik tüm yönleriyle tartışılması. Aynı zamanda diğer gazete, dergi, internet vb yayın organlarının aynı şekilde bilgilendirmeye dayalı desteklenmesi, dersanelerin kaldırılması ve milli eğitim ders sisteminin iyileştirilmesi, öğrenci temsiliyetinin her alanda uygulanması, Yanlış tercih ve yanlış yönlendirme sorunun giderilmesi için; Lisede rehberlik desteğinin arttırılması gerekir, gençlerin ilköğretimde bu konuda rehberlik alması sağlanmalı, ailelere yönelik sosyal bilinçlendirme proğramları arttırılmalı, devlet bu konuda bir televizyon kanalı açıp sosyal medyada etkin bir yönlendirme yapmalı, eğitim politikaları hükümet politikası şeklinde değil devlet politikası haline getirilmelidir. Girişimcilik bilincinin arttırılması ve özgüven eşitsizliğinin giderilmesi için; Sivil toplum kuruluşlarının gençlik çalışmalarını arttırması ve sosyal dahil etmeyi gerçekleştirmesi, etkinleştirmesi gerekmektedir, girişimcilik üzerine kamu spotları arttırılmalı, lisede seçmeli girişimcilik dersleri yaygınlaştırılmalı, girişimci gençlerin önündeki vergi, bürokratik işlerin kolaylaştırılması, projeleri konusunda teşvik edilmesi, rehberlik edilmesi, projelerinin uygulamada yol gösterici olması gerekmektedir. Coğrafi özelliklere göre ekonomik hareketliliğin belirlenmesi (yayla turizmi, dağcılık, kültür turizmi gibi), bilinçli tarım uygulamalarının yapılması ve denetim mekanizması altına alınması, tarım sübvansiyonların artırılması ve belirli dönemlerde vergilerin azaltılması, tarımsal alanda üretilen ürünlerin pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi, alt yapısı yetersiz bölgelerin alt yapılarının geliştirilmesine yönelik yatırım yapılması, bölgelerde pazara ulaşım için ulaşım alt yapısının oluşturulması, tarım sektöründe ürün fiyatlarının hak ettiği değeri alması ve gelişen teknolojiyi kullanmasıyla ilgili teşvik yapılandırılması, bölgesel tarım teşvikleri ile çiftçilere derin bir nefes aldırıp bu alana yapılacak yatırımların arttırılması, kırsal kalkınma ajanslarının proje teklif çağrılarına daha sık çıkması ve daha fazla yatırım projesini desteklemesi, tarım kredi kooperatiflerinde çalışan personelin niteliklerinin ve niceliklerinin arttırılması ve tarım kredi kooperatifleri tarım kalkınmayı destekleme kurumunun tek bir çatı altında toplanıp hizmetlerinin somut hale getirilmesi, tarım arazilerinde çalışan ve üretim yapanlara ziraat fakültelerinde eğitim gören veya mezun olmuş kişilerin üreticiyi eğitmesi ve üretime katılması gibi önerilerde 57 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI bulunulmuştur. Ayrıca Türkiye’de sadece denizlerle ilgili değil, snowboard, windsurf, golf, gibi marjinal sporlar için de tesisler arttırılabileceği, yerel turizm ofisleri açılarak insanlar bu alanda istihdam edilebileceği kültür balıkçılığının arttırılabileceği ve TİGEM (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) ve DÜÇ ile personel sözleşmeleri yapılabileceği yönünde öneriler de gelmiştir. Politika; Asgari ücretin yaşam standartlarına uygun olarak yeniden düzenlenmesi, mesai saatlerinin çalışanın ruhsal ve fiziksel sağlığına zarar vermemesi için sınırlamalar getirilmesi saat başı ücretlerinin( mesai için ) arttırılması, işsizlik ödeneğinin attırılması, iş yerindeki çalışanlara psikolojik destek sağlanması, piyasada karşılığı bulunmayan meslek dallarının tekrar düzenlenmesi, sektörel açığın talepler doğrultusunda şekillenmesi, kılık kıyafet uygulamasına bütüncül bir politika getirmek, yüksek sigorta pirimlerinden dolayı kayıt dışı istihdam azaltmak için bu konuda yeni bir düzenleme yapılması, meslek liselerindeki iş tanımının ve derslerin çeşitliliğinin arttırılması daha fazla sektör oluşmasına katkı sağlayacaktır. Bu sektörler çeşitli politikalarla teşviklerle desteklenebilir. bölgesel sanayileşme hamlesi yapılmalıdır. Yabancı sanayinin yatırımının ülkeye çekilmesi için teşvik verilmesi, devletin iş verene gelişmemiş yerlerde iş alanı kurabilmesi için sermaye yöntemiyle teşvik etmesi, belediyelerin yerel yönetimlerin karar mekanizmalarına yerele indirgenmesi ve yetkilerinin arttırılması, yerel yönetimlerinin istihdam yetkilerinin arttırılması ( iş alanı oluşturabilmeleri kurulacak olan işletmelerin izin ve yer belirlemelerinin yerel yönetimler tarafından sağlanması), bölgesel politikalar izlenmeli, yatırımlar arttırılabilir. 58 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI MARMARA BÖLGESİ “İŞSİZLİK VE SANAYİ” ÇALIŞTAYI (18-19 ŞUBAT 2013 İSTANBUL) Endeks değeri ile coğrafi bölgeler sıralamasına göre, en gelişmiş bölge olan Marmara Bölgesi’nde, Türkiye ortalaması altında yer alan il bulunmamaktadır. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre, 68 milyona yaklaşan Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 25’i (17 milyon) en gelişmiş bölge olan Marmara Bölgesi’nde bulunmaktadır. Marmara Bölgesinin sahip olduğu nüfusun yarıdan fazlası, bölge merkezi İstanbul’da toplanmıştır. Yaklaşık 10 milyon nüfusu ile İstanbul; hem Marmara’nın, hem de Ülkenin en çok nüfusa sahip olan ilidir. İstanbul’dan sonra en çok nüfusa sahip iller sırasıyla;Bursa (2.125.140), Kocaeli (1.206.085) ve Balıkesir’dir (1.076.347). 10 ilden oluşan Marmara’da diğer illerin nüfusu 1 milyonun altındadır. Ülke genelinde en çok nüfusa sahip olan Marmara Bölgesi, aynı zamanda, en yüksek şehirleşme oranına (yüzde 79,07) ve en yüksek nüfus yoğunluğuna (241) sahiptir. Nüfusun mekansal dağılımında gözlenen bölgesel yoğunlaşmanın en çok yaşandığı Marmara Bölgesi’nde bu eğilim, göç alan bölge özelliklerini sürdürmesi nedeniyle hızla artmaktadır. Marmara Bölgesi, sahip olduğu şehirleşme oranı ile ülke ortalamasının (64,9) üzerindedir. Sakarya’dan Tekirdağ’a kadar uzanan İstanbul metropolitan bölgesi, Marmara’nın şehirleşme oranını yükselttiği gibi, aynı zamanda ülke genelinde metropolitan alan özelliği taşıyan tek bölgedir. Marmara Bölgesi’nde istihdamın sektörel dağılımı, sanayi ve ticaret ağırlıklıdır. Sanayi iş kolunda çalışanlar, toplam istihdamın yüzde 25,67’sini oluştururken; ticaret iş kolunda çalışanlar istihdamın yüzde 14,28’ini, mali kurumlar iş kolunda çalışanlar ise yüzde 59 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 5,39’unuoluşturmaktadır. Her üç gösterge itibariyle Marmara, ülke genelinde en yüksek oranlara sahip bölgedir. Bölgede tarım, göreli olarak önemini yitirmiştir. Ziraat iş kolunda çalışanların toplam istihdam içindeki oranı, (yüzde 25,33) diğer bölgelerin oldukça gerisindedir. Ayrıca, Marmara Bölgesi, ücretli çalışanların, ücretli çalışan kadınların ve işverenlerin toplam istihdama oranı göstergelerinde de en yüksek değerlere sahip olmuştur. Belirtilen göstergeler itibariyle Marmara’nın aldığı değerler sırasıyla; yüzde 62,23; yüzde 14,68 ve yüzde 4,29’dur. Genel olarak Marmara Bölgesi, istihdam göstergeleri itibariyle sanayi ve hizmet ağırlıklı bir dağılım sergilemektedir. Bölgenin istihdam yapısı içinde, göreli olarak önemini yitiren tarım sektöründe de, az gelişmiş bölgelere özgü düşük verimlilik ve gizli işsizlik sorunu önemini yitirmiştir. Marmara Bölgesi’nin sanayi ve ticaret ağırlıklı iktisadi yapısı, sanayi ve mali göstergelere de yansımaktadır. Bölgede bulunan 5.608 adet orta ve büyük ölçekli imalat sanayi iş yeri adedi, 11.118 olan Türkiye toplamının yarısından fazladır. Yaklaşık 585 bin olan imalat sanayi yıllık çalışanlar ortalama sayısı da, 1,1 milyon kişi olan Türkiye ortalamasının yarısından fazladır. Sanayi ve ticaret faaliyetleri itibariyle dinamik bir yapıya sahip olan Marmara Bölgesi’nde; eğitim, sağlık, alt yapı ve diğer refah göstergeleri de oldukça iyi durumdadır. Marmara, eğitim göstergelerinden; okur-yazar nüfus oranı (yüzde 92,4), okur-yazar kadın nüfusun kadın nüfusa oranı (yüzde 88,14), yüksek okul veya fakülte bitirenlerin 22 ve daha yukarı yaştaki nüfusa oranı (yüzde 9,95), ilköğretimde okullaşma (yüzde 115,65), liselerde okullaşma (yüzde 41,05) ve mesleki ve teknik liselerde okullaşma (yüzde 29,39) oranları ile bölgeler arası sıralamada en yüksek değerlere sahiptir. Buradan hareketle “Gençler İşini Konuşuyor “projesinin İşsizlik ve Sanayi temalı çalıştayında konumu ve sahip olduğu öncelikler sebebiyle sanayi ve ticaret alanında Türkiye oranında ciddi bir iş gücü piyasasına sahip olduğu için Sanayi teması seçilmiştir. İş gücü piyasasının fazla olması hem istihdam alanı oluşturuyor hem de iç göçe sebep oluyor. Sanayi işsizlik süresinde gerek ara eleman ihtiyacı gerekse de bu ihtiyaç doğrultusunda hedeflerle seyretmemektedir. Bu da ülkenin istihdam alanı oluşturmasında daha planlı politikalar yürütmesi gerektiğinin önemli bir dayanağıdır. Çalıştay süresince gençler genç işsizliğin bölgedeki sebeplerini araştırıp bunlara çözüm önerileri yöneltmiş ve turizmin bu durum üzerindeki etkisini sorgulamış Türkiye örnekleminde genç işsizliği ve istihdamı üzerine yoğunlaşmıştır. Çalıştay süresince üzerinde durulan Marmara Bölgesi Genç İşsizliğin sebepleri: AİLE ve SOSYAL ÇEVRE o Mesleki yönlendirme sürecinde aile baskısı o Ekonomik Sorunlar o Sosyal çevrenin statü baskısı 60 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Ailelerin yüksek beklentileri Genç akranların birbirleri arasında karşılaştırılmaları ve kendilerini yetersiz hissetmeleri Ailelerin mevcut eğitim düzeyleri ve sürekli değişen eğitim sistemine uzak bir algıda olmaları Maddi imkanların yeterli olmamasında dolayı eğitim ortamlarına eşit erişimin olmaması Geleneksel aile sisteminin farklı meslek dallarına olanak tanımaması Eşit meslek saygınlığının olmaması Toplum ve meslek uygunluğu Farkındalık oluşturamama Meslek seçimlerinde cinsiyet ayrımı Mesleki statünün önem kazanması Üniversitelerin bulunduğu ilin sosyal imkanlarının kişinin gelişimi için yetersiz olması Seçilen mesleğin sosyal çevre tarafından küçümsenmesi Çözüm önerileri Ailelerin yeni eğitim sistemi hakkında bilinçlendirilmesi Farklı burs imkanları ve şartların Anadolu da bulunan üniversite öğrencilerine de uyması Meslek tanıtımla ilgili yaratıcı yöntemlerin geliştirilmesi İş hayatına yönelik uygulamalı eğitimlerin çoğaltılması Kırsal kesimlerden kente göçüşte uyum eğitimleri verilmesi, Melek yatırımcılığını teşvik edilmesi EĞİTİM Beyinin göçlerinin olması Akademisyenlerin çalışmalarının desteklenmemesi Yaygın eğitim çerçevesinde gençlerin sistematik bir şekilde kendilerini tanıyamaması Yeteneğin değil bilginin önemsenmesi İhtiyaca ve bölgesel erişim imkanlarına göre eğitim programlarının olmaması fırsat eşitsizliğinin ortaya çıkması İhtiyaç fazlası ve çalışma alanı olmayan bölümlerin açılması çok sayıda insanın bu bölümlerden mezun olması Eğitim fakültelerinden mezun olan öğretmenlerin uzmanlaşma alanlarının olması KPSS odaklı kendilerini geliştirmeleri 61 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI o o o o o o o o Çözüm Önerileri İstihdamı olmayan bölümlerin kapatılması Eleme sisteminin yetenek bazlı güncellenmesi Öğretmenlerin ve eğitmenlerin proje odaklı çalışmaları ve denetlenmeleri Gençlere sosyal farkındalık üzerine akademi kampların açılması ( gençlik spor bakanlığı ) Müfredattaki uygulamalı ders sayısının artırılması ve eğitim görülen okulların daha yaratıcı ve dış alan eğitimlerine göre düzenlenmesi geliştirilmesi Eğitim sisteminde ulusal değil bölgesel politikalar ve öncelikler oluşturulması Yabancı dil ile ilgili daha somut ve erken beceri gerektiren egzersizlerin oluşturulması Mesleki eğitimde bireylerin uzmanlaşmaya teşvik edilmesi İşsizlik ve sanayi / iş gücü piyasaları Öncelikle yatırımların, özellikle de kamu altyapı yatırımlarının artırılarak istihdamın artırılması gerekir. Çünkü kamu yatırımlarının artırılması ekonomik aktiviteyi canlandıracaktır. Özel sektör yatırımlarının teşvik edilmesi gerekmektedir ki bu yılın başlarında açıklanan teşvik paketi ile de bu alanda önemli adımlar atılmıştır. Cumhuriyet tarihinin bu en kapsamlı teşvik paketinin ekonomik sonuçları bir süre sonra kendisini göstermeye başlayacaktır. İstihdam üzerinden alınan vergi, prim ve işveren payı gibi mali yükler düşürülmelidir. Bu yolla kayıt dışı işsizliğin en az yarısı kayıt altına alınır. Bu durum da kuşkusuz ki yeni istihdam oluşturacak yatırımları teşvik edecektir. Fabrika alanına yönelecek olan kesime daha kolay iş bulabilmek amacıyla mesleki eğitime daha fazla önem verilmelidir. 62 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI D- GENÇLER İŞ’İNİ KONUŞUYOR PROJESİ SÜRESİNCE ORTAYA ÇIKAN BÖLGESEL ÇALIŞTAYLAR PROJE FİKRİ ÖNERİLERİ Çalıştaylar süresince ortaya farklı ve gerçekleştirilebilecek proje fikirleri geliştirilmiştir. Bir Eğitim Planı Fikrim Var! Hedef: Kaliteli yaşam. Amaç: Gençlerin yeteneklerinin ve isteklerinin belirlenip buna uygun eğitim sistemlerinin uygulanması. Hedef kitle: ilkokul ve lise öğrencileri. Projenin Uygulama Alanı: Gelişmekte olan illerdeki pilot okullar. Proje aşamaları 1- Kişisel Özelliklere Göre Eğitim Ve Sınav Sistemi Oluşturulması. a) Milli Eğitim Bakanlığı’ndan alınacak destekle pilot bölgelerin seçilip ilk öğretim öğrencilerinin zeka testine tabi tutulması Uygulanacak sınav sonucu hakkında bilgilendirilmeyip gruplara ayrılması. Bunun nedeni öğrencilerin kötü bir psikolojiye girmesini engellemek ve ailelerde çıkabilecek sorunları engellemek. b)İlköğretim öğrencilerinin birinci ve dördüncü sınıflar arası yetenek sınavlarına tabi tutulması ve bu sınavlarla çocukların gelişmekte olan yeteneklerinin tespit edilmesi. Dördüncü sınıf itibari ile sınavların branşlara göre şekillendirilmesi ve öğrencilerin yeteneklerine göre ayrılması. Sınavlar uzmanlar tarafından branşlara göre teorik olarak değil, uygulamalı olarak yapılmalı. 2- Rehberlik Ve Danışmanlık - Eğitimin her aşamasını takip edecek rehber öğretmenler ve danışmanların bulunması. Her kademe için bir rehber öğretmen ve psikolojik durumlarını takip edecek bir danışman bulunması(örneğin;4 ve 12inci sınıflar arasındaki tüm kademelere danışmanlar verilecek ve 4,5, sınıflar için ayrı danışmanlar atanacak). Öğrencilere rehberlik dersleri aile baskıları geride bırakarak verilecek. Rehber öğretmenler ve danışmanlar ailelerle işbirliği içinde olacak. Ailelerin çocuklarına baskı kurmaları engellenip destek çıkmaları sağlanacak. Rehber ve danışmanlar öğrencileri yetenek testleri ve öğrencilerin istekleri doğrultusunda yönlendirecek ve doğru tercih yapmalarına yönlendirici görev üstlenecek. 63 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 3- Müfredat: Var olan müfredat MEB ile yapılacak ortak çalışmayla 4üncü sınıf sonunda yeteneklere göre yeniden düzenlenecek. Öğrenim yapılan her gün kademeler için atanan danışmanlar birbirinden farklı günlerde okullara gelerek sorumlu oldukları sınıflara haftada bir gün zorunlu danışmanlık dersi yapılacak. Bu derslerde danışmanlar öğrenci ile aileler arasındaki ilişkide yardımcı yardımcı görevi görecek. Problemlerin çözümlerinde ve empati kurmada aracı rol oynayacak. 4- Meslek Okullarının Açılması Öğrencilerin sınavlardan sonra yetenekli oldukları alanlarda eğitim verecek okullara yönlendirecek. Bu okullarda öğrenciler 4üncü sınıf sonrası geçiş yapılacak. Var olan okullarda branşlara göre iyileştirmeler yapılacak gerekli durumda yeni okulla yapılacak. 5- Tam Donanımlı Okullar Yetenek gruplarına göre açılacak okullarda alanlara göre yeterli materyaller bulunduracak öğrencilerin maddi yetersizlikler yüzünden edinemeyecekleri materyaller okullarda bulunacak ve öğrenciler tüm materyalleri kullanabilecek. 6- Öğrenciye Verilecek Destekler Maddi durumları yeterli olmayan öğrencilere devlet tarafından burs sağlanacak. Devletin yetersiz kaldığı noktalarda özel kurumlardan materyal ve burs desteği sağlanacak. 7- Eğitimcileri Geliştirmek Amacıyla Destek Programları Yapmak Günümüz teknolojileri ve branşlarda geri kalmış eğitmenlere / öğretmenlere iyileştirici çalışmalar, eğitimler ve destekleyici programlar hazırlanacak. 8- Üniversite Sınavı Üniversiteye geçiş sınavı günümüzde olduğu gibi değil branşlara özgü hale getirilecek. Öğrenciler sınav odaklı çalışmayıp eğitim aldıkları alanla ilgili konularda sınava tabi tutulmaları. 9- Akran Eğitimi Günümüz eğitim sisteminde var olan iş sahaları hakkında akran eğitmenler tarafından öğrencilere eğitimler verilecek. Her sınıftan seçilecek gönüllüler iş sahaları hakkında araştırmalar yaparak diğer öğrencileri bilgilendirecek. 64 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI GENÇ HEDEF PROJE KONUSU: Kişilerin yeteneklerinden haberdar olmaması, hedef koyamamaları, kendilerini geliştirmemeleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan özgüven eksikliğinin ortadan kaldırılması. PROJE HEDEFLERİ: Gençlerde (15-30 yaş arası) farkındalığı arttırmak Ailelerde farkındalığı arttırmak Farkındalık sonucu gençlerin kendi yeteneklerine göre kariyer planlaması yapmaları PROJE FAALİYETLERİ Yerel yönetimlerde bilgilendirme, seminer, konferans, kariyer planlama ve liderlik alanında çalışma yapılacak kurallar oluşturulması Uzmanlar tarafından sosyal medya okur-yazarlığı eğitimlerinin ilköğretim çağından başlayarak verilmesi ve ailelere bu konuda seminerlerin düzenlenmesi Belirli yaş gruplarına göre uzman kişilerce yetenek/kişilik testlerinin hazırlanması ve periyodik olarak uygulanması Okul Aile Birliği’nde kişisel gelişim hakkında toplantılar yapılması ve mevcut öğrencinin yetenekleri konusunda ailelerin bilgilendirilmesi ve öğrencinin doğru alana yönlendirilmesi 65 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI GEL[İŞ]İM İÇİN HER ŞEY AMAÇ: 15-30 yaş arası dezavantajlı gençlerin hedeflerini, doğru bir bilinçlendirme ile, belirleyebilmelerini sağlamak, farkındalığı arttırmak. HEDEF: 15-30 yaş arası gençlerde farkındalığı arttırmak İş önyargısını kırarak, hedef sayısını arttırmak Ailelerde farkındalığı arttırmak Gençlerin yeteneklerini belirlemek ve buradan yola çıkarak kariyer planlaması yapması PROJE FAALİYETLERİ: Belirli yaş gruplarına göre uzman kişilerce yetenek-kişilik testlerinin hazırlanması ve periyodik olarak uygulanması. Okul Aile Birliği’nde kişisel gelişim hakkında toplantılar yapılması ve mevcut öğrencinin yetenekleri konusunda ailelerin bilgilendirilmesi ve öğrencinin doğru alana yönlendirilmesi. Mesleğinde kariyer sahibi kişilerin meslekleri hakkında ortaokul çağı gençlere ve ailelere yönelik, eğitimler, seminerler verilmesi. PROJE SONUCU: Kişiler yapılan faaliyetler sonucu yeteneklerine göre meslek seçimleri yaparak hedeflerini belirleyebilecek. Aileler, çağın meslekleri hakkında, çocuklarının yetenekleri aynı zamanda kişisel özellikleri hakkında bilinçlenecek. 66 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Gençler Ne İster Aileler Ne Yapar Ana tema: İşsizlik Alt başlık: Sosyal Çevre Sorun faktörleri: Aile, gençlik. Sorun: Ebeveyn ve çocuklar arası kuşak çatışmasının mesleki gelişime etkisi. Paydaşlar: Aile Ve Sosyal politikalar Bakanlığı, Sivil Toplum Kuruluşları Amaç: Aile sosyal çevreyi oluşturan en temel etmendir. Gençlerin kişisel gelişimlerinde, mesleki tercihlerinde en büyük rolü aile ve sosyal çevre etkilemektedir. Bu sebepten dolayı projemizin çıkış konusu ailedir. Bu projeyle birlikte aileler ve gençler karşılıklı isteklerini birbirlerine iletebilecekler aileler gençlerin kariyer hedeflerini belirleme aşamasında kendi ilgi ve isteklerinin en kadar önemli olduğu konusunda bir farkındalık yaratmaktır. Etkinlikler: Proje kapsamında 7 bölgede aileler ne ister gençler ne yapar adı altında çalıştaylar düzenlenmesi, aynı adla kısa film yarışması düzenlenmesi ve aileler ve gençlerde sosyal farkındalık yaratılması. Ailelere rehberlik eğitimi verilmesi ve onların kariyer planlama konusunda bilinçlendirilmesinin sağlanması. Gençler ve ailelerin karşılıklı olarak ilgi ve isteklerini rahat şekilde açıklayabilecekleri paneller düzenlenmesi. Sonuçlar: Bu proje kapsamında yapılacak etkinlikler sonunda ailelerde bir sosyal farkındalık yaratmış olmayı hedeflemekteyiz. Böylece aileler çocukların ilgi ve istekleri doğrultusunda onlara kariyer planlamaları aşamasında destek olacaklar gençler kendi istek, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda meslek seçimlerini yapmış olacaklar ve bu sayede alanında yetkin kaliteli ve nitelikli iş gücü sağlayabilecek bireyler yetiştirilmesi hedefine ulaşmaktır. 67 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Genel olarak diğer proje önerileri; Lisede ve üniversite de kariyer planı projesi, İş alanlarını tanıtma projesi (STK ve gençlerin bir araya getirilmesi, Büfe gibi danışma noktalarının oluşturulması), AR-GE zorunlu staj ile alanda uzlaşma sağlamak, iş alanlarına teknolojik desteklerin sağlanması projesi, Girişimciliğe özendirme projesi, “Aile Rehberliği” sisteminin oluşturulması her aileye bir danışman verilmesi, farklı diller ile uygulamaya dayalı bir eğitim sistemi kurmak, Eğitimde teknolojik gelişmeler projesi, 4+4+4 projesinin öğretmenlere tanıtma projesi, Projesi olmayan mezun olmasın, kişisel gelişim projesi, Anayasada gençlerin hak ve hukuklarına yönelik kanunların çıkarılması, Stajyer öğrenci hakları tanıtılma projesi, Kampanya hazırlayıp işverenlerle işsizleri bir araya getiren bir platform oluşturulması, GAP‟tan diğer bölgelerde yararlanma projesi, TRT İstihdam gibi bir kanal oluşturularak alt yapı girişimcilik istihdam alanlarının tanıtılması ve böylece girişimcilere ön ayak olunması.. 68 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI ULUSAL GENÇ İŞSİZLİĞİ ZİRVESİ ( 22-24 ŞUBAT 2013, ADANA) Gençler İş’ini Konuşuyor Projesinin son ana faaliyeti olan Ulusal Genç İşsizliği zirvesi çalıştaylar kapsamında bölgesel çalıştaylarda ortaya çıkan veriler, Akran rehberlerin yerellerde uygulanan eğitim süreçlerinin değerlendirilmesi ve Yeni istihdam alanları yaratılması, Ücretler ve vasıf uyuşmazlığı, Eğitim, İstihdam politikaları, Avrupa Birliği ve istihdam gibi konular üzerinde paneller, atölye çalışmaları ile gençlerin kendi oluşturacakları genç işsizliği alt nedenleri bütüncül olarak ortaya konularak bu konuyla ilgili eylem planı oluşturulması hedeflenmiştir. Ulusal düzeydeki bu çalıştaya başvuru alınarak, 81 ilden genç, bölgesel çalıştaylar sırasında seçilen 7 bölge sözcüsü ve 2 akran eğitmen olmak üzere 90 genç katılımı ile gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda zirvede Proje yürütücü kurumun tanıtımı, çalıştayların temaları , projenin yol hikayesi açıklanmış olup çalıştaylar süresince gençler tarafından eksikliği irdelenen konularda konuşmacılar ve paneller düzenlenmiştir. Bu zirve süresince katılımcılar toplanan verileri dinlemiş değerlendirmiş ve toparlamışlardır. Birçok sözcünün bulunduğu çalıştayda fikir kampları düzenlenmiştir. Zirvenin atölye ve konuşmacı konuları aşağıdaki gibidir. 69 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI OKULDAN İŞE GEÇİŞ SÜRELERİ ATÖLYESİ Bu atölyede gençlerin okuldan veya üniversiteden mezun olduklarında direk olarak iş yaşamlarında karşılarına çıkan sorunlar üzerine yapılandırılmıştır. Gençlerin bu süreçte ihtiyaçları olan bilgi ,beceri ve yaklaşımlar üzerine sorunlar tespit edilmiş, iyi uygulama örnekleri incelenmiş, Türkiye ve dünya örnekleminde karşılaştırılarak daha deneyimsel bir işe geçiş planı ve çözüm önerileri geliştirilmiştir. Atölyenin yöntemi ise istasyon, grup çalışması, beyin fırtınası ve araştırmalar olarak belirlenmiştir. Genel olarak aşağıda bulunan sorulara yanıtlar aranmıştır. * Okullardaki mesleki rehberlik süreci nedir (liselerde durum nedir?)*Türkiye deki kariyer danışma merkezlerinin durumu?*Lise mezunlarının bir kariyeri var mıdır varsa nasıldır bu süreç?*İş arama stratejileri nelerdir?*Genç işsizliğinin yerele özgü çözüm önerilerinin olması mı?*İstatistiki verilerin toplanması nasıl olmalıdır?*Tek iş kaynağı kamu sektörü müdür?*Gençler Yaratıcı düşünme teknikleri, problem çözme stratejileri ne derecede kullanabilmektedir?*Eğitimin yerelleşmesi?*Lise mezunlarının kapasitelerini arttıracak mesleki eğitimleri var mı ? Okuldan İşe geçiş süreci: Mezun olduğumuz süreye gelene dek bir zaman dilimi geçiriyoruz ve mezun olduktan sonra bir yıl beklemek çok doğal bir süreç olarak algılanmaya başlanmıştır. Bu ilk yıldan sonraki işe başlama süreci hakkında ne düşünüyorsunuz? Rehberlik hizmetleri verilmeli, en fazla 50 öğrenciye eğitim danışmanı verilmeli ve aynı zamanda aileler de bu sürece dahil edilmelidir. Türkiye’de hangi işkolları var ve hangi iş kollarına ihtiyaç var? Bu soruların yanıtı aranmalı mezuniyet sonrası iş potansiyeli hakkında veriler sunulmalıdır ve mezun olduktan sonraki süreçte iş imkanı ne derecedir. İstihdam ve eğitim süreçleri, Okul sırasında uygulamalı eğitim ve staj imkânlarının arttırılması, Görev tanımlarının da belirli olması, Toplumsal olarak bireylere doktor öğretmen gibi mesleklere sahip olmadıkları zaman yaptıkları işte değersiz olacakları hissettirilmesi ( Meslek algıları ve yeni ivme kazanan mesleklere dair bilginin azlığı) Performansı ölçme ve yerleştirme yapacak olan özel sektör vs. işe alım mekanizmalarının nasıl performans ölçümü yapacağının eğitimi verilmeli. 70 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Özel sektörün beklentileri; İşveren, -İnsan Kaynakları Alanlarında uzmanların yeterli ve yetkin olmaması, -Üniversite ile özel sektörün işbirliği problemleri -Çalışma yaşamında fırsat eşitliği Okul çağı diye bir şey yok parasını nasıl kazanacağını bilsin öğrenme güçlüğü veya isteksizlik -Coğrafi durumlarda iş ve meslek seçimi olarak etkili olması -Örgün eğitim ele alınırken ama yaygın eğitimin yeni var olması ( öğretim yaklaşımlarının genişletilmesi) -Üniversiteden işe geçiş süresinde erkeklerin zorunlu askerlik sistemi -Meslek danışmanlığı olmalı, kariyer danışma merkezleri -Kariyer merkezlerinin çalışma yetersizlikleri-Ara eleman yetiştirilmesi ve ara eleman olmak istenmemesi Mesleki rehberlik iyi uygulama örnekleri Özel okullardaki olanaklar devlet okullarındakine göre daha fazla (spor, danışma rehberlik hizmetleri). Mesleki rehberlik uygulamaları özel okullarda daha fazla mevcuttur. İş adamlarının ve öğrencilerin buluşması sağlanarak bilgilendirme toplantıları düzenlenmektedir. Ayrıca devlet okullarının bazılarında (pilot) öğrencilerin liderlik gelişimleri için eğitim almaktadır. Bazı devlet okullarının yanındaki merkezlerde drama vs gibi kurslar alınmaktadır. Almanya örneği; mesleki eğitim veren 25 okul örneği rastlanmıştır. 6-18 yaşındaki gençler okulu tamamlamak istemiyorsa yarı zamanlı ve tam zamanlı mesleki eğitimlere tabi tutmakta. Üç farklı lise vardır. Meslek lisesi mezunlarının üniversiteye gitme imkanı yok fakat hükümet ara eleman olarak yetiştirmekte. İkincisinden mezun olanların üniversiteye gitme imkanları zordur. Üçüncüsünden mezunlar beş dilde mezun 71 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI olmakta ve okulun etiketiyle istediği üniversiteye gitmekte. Ayrıca mezun olan kişiler bir yıllık süreciyle bir Avrupa Gönüllü Hizmeti veya daha başka gönüllü hizmetlerle ne istediklerine karar verebilecekleri bir süreç geçirmekteler. Finlandiya: Denetleyiciler; mesleki rehberlik programlarının etkinliğini, işlevselliğini denetleyen yerel denetçiler vardır Lise ve ilkokul mezunlarının belediyelerde kurslar düzenlenerek mesleki eğitim verilmektedir. Mezunlar birimi; mezun olunan okullardaki öğrencilerle bir araya gelerek öğrencilerle iletişim kurulabilmektedir. Kariyer danışmanlık merkezi; Kariyer merkezlerinin amacı lise ve üniversite öğrencilerinin ilgi ve yeteneklerine göre kariyerlerini planlamada yardımcı olan birimlerdir ve üniversitede bulunan fakat çok faal olmayan merkezlerdir. Girişimciliği destekler KOSGEB ve İŞKUR la işbirliği ile çalışmaktadır. Mezunlar derneği ile işbirliği içerisinde çalışır ve iş ilanlarını takip eder. Üniversitelerde kurulması gereken zorunlu yerler değildir. Üniversite YÖK ten talep etmektedir. Bu merkezler; İlk olarak mezun öğrencilerin bilgilerini veri tabanında tutmalıdırlar. Üniversitelerde kariyer günleri düzenlemelidirler, Yurt dışı eğitim günleri, firma tanıtım günleri düzenlemelidir. Şirket gezileri düzenlenerek çalışma alanları hakkında bilgilendirme yapılır. Ulusal ve yerel projeler hazırlamalılar ve gerekli eğitim yetkinliğine sahip olmalıdırlar. KPSS gibi Sınav kursları düzenlemelidir. Staj başvurularının ayarlanmasında etkin rol almalıdırlar. Mülakat süreciyle ilgili öğrencileri bilinçlendirmelidirler. Ayrıca bu süreç İŞKUR un meslek danışmanları ile yürütülmektedir. İŞKUR’un kurum kapasitesini ve etkinliğini arttırması gerekmektedir. 72 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Meslek seçiminde gençlerin yönlendirilmeleri; Meslek seçimini etkileyen faktörler: Yetenek ilgi bilgi risk alması psikolojik ihtiyaçlarını karşılaması ailesinin isteği ve cinsiyeti Mesleklerde çalışan kişilerden Erkeklerin olumlu sonuç söylemiş olan %33,6, Olumsuz %14,7 zorunlu%23,5 avantaj sağladığını düşünülmektedir. Kadınların ise Olumlu sonuç belirtmiş Olumsuz %17 Zorunlu %21,8 Avantaj sağladığını düşünen Meslek seçiminde rol oynayan etmenlerin Çevre etkisi, Aile baskısı, daha üssünü isteyen aile fertleri, farklı meslek isteyenler, kendi hayallerini gerçekleştirmemesinin çocuğu üzerinden gitmesi, okulun dershanenin yönlendirmesi; Rehberlik servisleri etkin bir şekilde idame edilemiyorlar ,bölüm tercihi daha birey ne olduğunu bilmeden tercihte bulunuyorlar bu ilerdeki alan değişikliği seçimini kısıtlamış durumdadır. Çözüm önerileri; Mesleki rehberlik; orta öğretim süresince velilerin eğitime dahil edilmesi ve bilinçlendirilmesi Mesleki farkındalık oluşturmak Lise ve orta öğretimlerde akran rehberler aracılığıyla meslek tanıtımlarının yapılması Yurt dışı eğitim olanaklarının lise öğrencilerine tanıtılması Okul-aile-öğrencilerin birlikte çalışmalarının sağlanamsı Okullarda meslek tanıtım atölyelerinin oluşturulması Mesleki rehberlik alanında uzman yetiştirmek için üniversitede bölüm açılması Mesleki rehber uzmanı “öğrenci-aile” klubü oluşturarak işbirliği içerisinde hareket etmesi(toplantı-aile profilinin çıkarılması-envanter oluşturulması) Okul-sektör işbirliğinin geliştirilmesi; işyeri gezisi, meslek buluşmalarının yapılması Üniversite-MEB işbirliği içinde olmalı Okullardaki rehber hocalarının çok daha fazla denetlenmesi ve öğrenciyle ilgisi artmalı. Okul öncesi dönemden başlayarak eğitim danışmanlığının oluşturulması (en fazla 50 öğrenci için bir danışman oluşacak şekilde) Danışmanlarının sadece öğrencilerle değil aileler ile işbirliği içerisinde olması Eğitim danışmanlarının okul öncesi dönemi de içine alarak ilk beş yılı kendi ilgi ve yeteneklerini neler istediğini keşfetmeye yardımcı olması daha sonraki dört yıllık dönemde öğrencinin ilgi ve yeteneklerini belirlemeye ve aileleri bu alana yöneltmeye yönelik ikna etme girişimleri şeklinde olabilir. Liselerde ise daha kesin hedeflere yönelik ilgi ve yetenek tespiti yapılarak öğrencilere velilerin bu alanlara yönlendirilmesini sağlamak. Eğitim danışmanlarının görüşlerinin gerek liselere gerek üniversiteye girişte tamamen olmasa da oransal olarak en az % 30 etkili olması. 73 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Eğitim danışmanlığı içinse, eğitim fakültesi mezunlarının 6 aylık eğitim sonucu bu görevlere getirilmesi düşünülebilir. Mesleki eğitim; Meslek liselerinin kalitesinin arttırılması ve yaygınlaştırılması Staj sürelerinin arttırılması( son bir sene veya iki sene gibi). Okulun bulacağı kurumlar-naylon stajı önleme) Üniversitelerde dil derslerin arttırılması, önemsenmesi(okul süresince iyi düzeyde verilmesi) Eğitim danışmanlarının yönlendirmesiyle okula devam istemeyen öğrencilerin ilgisi ve yeteneğinin doğru tespit edilmesi ve öğrencilere okulla eş zamanlı olarak bu alanlarda staj imkânının sağlanması Liseden itibaren bu öğrencilerde mesleki eğitimlerine daha fazla ağırlık verilmesi Staj denetimlerinin daha sık yapılması Staj algısının zorunlu yapılması gereken bir ödev olmaktan çok iş hayatına etkin bir katılımcı olarak gösterilmesi Sanayi-mesleki eğitim ilişkisinin arttırılması Kadınların mesleki eğitim/staj sürecine dikkat edilmesi(fırsat eşitliğinin sağlanması) Zorunlu eğitim sürecini tamamlayan bireylerin mesleki eğitim kurs sürecine katılması zorunlu tutulması Mesleğe yönelik kursların arttırılması ve müfredatlarına iyileştirilmesi. Üniversiteye devam etmek istemeyen gençlerin mesleki eğitimlere tabii tutularak ( lisede başarılı olmayan yetenekleri doğrultusunda) istihdam sağlanması. Eğitimin 3 sac ayağı eğitim, öğrenci ve öğretmen bu üçlemeyi çok iyi eğiterek sistem oluşturulmalı. Ailenin okula belirli aralıkla devam etme zorunluluğu olmalı. Halk eğitim merkezlerinin kapasitesinin geliştirilmesi mesleki eğitimde daha etkin ve bilinçli şekilde rol almasının sağlanması. Özel sektör Çalışma hayatında fırsat eşitliği, Eğitim danışmanlarının piyasa araştırması yaparak sektörlerin beklentilerini araştırarak öğrencilere aktarması Şirket gezileri ya da şirketlerin okulları ziyaret ederek öğrencileri bilgilendirilmeleri Zorunlu staj kontenjanlarının açılması (100 tane çalışanı varsa 10 tanesinin stajer olması şartı gibi) 74 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Yeni iş kollarında firmaların çalışanlarına eğitim vermesi(eğitim süresince dahi çalışmalara aktif katılımın sağlanması ve ücretlendirilmesi) Özel sektörde kadınların psikolojik ve fiziksel tacize maruz kalmaması için çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve caydırıcı cezaların verilmesi Özel sektör ile eğitim kurumlarının birlikte çalışabilmesi için çalışmalar yapılması İşverenlerin işe alımlarda önyargılarının törpülenmesine dair sempozyum, panel vs yapılması. İnsan kaynakları birimine alınan uzmanların alanında daha yetkin ve seçici olması Kıdemden dolayı işten çıkarmaların engellenmesi amacıyla yasal mevzuatın düzenlenmesi Çalışanlara yönelik eğitim ve motivasyon faaliyetlerinin arttırılması Özel sektörün başka işlere yönlendirme faaliyetlerinde rol alması, merkezinde böyle bir danışma birimi bulundurulması Özel sektörlerin tecrübesiz yeni mezunlara eğitim vererek iş imkânının sağlanması Kariyer danışma merkezleri; o o o o o o o o o o o o o o Her üniversitede bulundurmasının yasal zorunluluğa tabi tutulması. Tanıtımların yapılarak hedef kitlesinin arttırılarak mesleki planlamaların yapılması Üniversiteye hitap etmemesi sadece bağımsız bir birim olması özerkliliğinin olması Merkezde istihdam edilen kişilerin alanında uzman kişilerin merkezi bir atama ile görevlendirilmesi Hane ziyaretlerinin yüz yüze görüşülerek yapılması Merkezdeki uzmanların liselere aylık olarak belirli periyodlarla meslekleri tanıtma konulu eğitimler düzenlemeli KDM(Kariyer Danışma Merkezi) içinde “aile bilgilendirme” birimi kurulabilir. KDM de proje yazımının yaygınlaştırılması KDM çalışanlarının eğitime tabi tutulması ve bu eğitimlerin geliştirilip sürekli hale getirilmesi (hizmet içi eğitimler gibi) Yıllık ve aylık programların oluşturulması ve hedeflere bu program dahilinde yaklaşılması KDM lerin aktif kullanılıp kullanılmadığı konusunda denetim yapılması Öğrencilerin KDM’leri kullanması için teşvik edilmesi KDM’lere danışman alınması özel sınavlarla yapılması KDM’ler için lisans programının açılması ve hali hazırda olan yüksek lisans ve doktora programlarının arttırılması 75 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI SONUÇ ÇIKTILARIN PAYLAŞILMASI ATÖLYESİ Gerekçe: Akdeniz Bölgesinin, kalkınmışlık düzeyi olarak Türkiye’de istenilen noktalarda olmadığı aşikârdır. Bölgenin kalkınma düzeyinin istenilen seviyede olmayışının en önemli sebepleri arasında işsizlik gösterilebilir. Bölgeye bakıldığı zaman Turizm ve Tarım gibi belirgin gelir kaynaklarına sahip olmasına rağmen istihdamın yeterli seviyede olmadığı göze çarpmaktadır. Atölye Çalışmasının Amacı: Bu atölye çalışmasında, Bölgede görülen “Genç İşsizliği’nin sebepleri belirlenecek, belirlenen her bir nedenin doğurduğu alt sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerileri üretilecektir. Atölye çalışmasında her birey kendi sosyal çevresini, yaşam koşullarını ve iş koşullarını değerlendirerek işsizliğe bu kendi bakış açısını yansıtacak ve çözüm önerisini farklı şehirlerden, farklı sosyal ortamlardan gelen gençlerle eşgüdüm içerisinde üretecektir. Atölye çalışması sonucunda elde edilen çıktılar “Türkiye Genç İşsizliği Politika Belgesi(Eylem Planı)’nın oluşturulmasına ön ayak olacaktır. Atölye: Genç İşsizliğinin Nedenleri SORUNLAR: ÇÖZÜM ÖNERİLERİ -Eğitim Sistemi -Eğitim Sistemi -Eğitimin uygulamadan uzak, teorik olması Türk Eğitim Sistemi’nin en önemli eksikliklerinden birisi, eğitim kurumlarında teorik odaklı eğitim verilmesidir. Sistemden çıkan bireyler sahada pratik bilgiden yoksun olarak iş aramak zorundadır. Bu da vasıfsız ve deneyimsiz iş gücü ortaya çıkarmaktadır. -Eğitimin uygulamadan uzak, teorik olması Derslerde zorunlu olarak yapılması gereken laboratuar çalışmalarının, uygulamaların denetiminde daha belirgin tedbirler alınması, okullarda uygulanmalarının önündeki engeli kaldırır. Yükseköğretim aşamasında, yüksek öğretim kurumları ile özel sektör arasında kurulacak bağlantılar ile, staj imkanları, pratik -Hazırcılığa alıştırması MUHATTAP Milli Eğitim Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı 76 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI İlköğretim aşamasından hazırcılığa alışan gençler, ortaöğretim ve üniversitede araştırmalar gerçekleştirmemekte ve ortaya belirgin ürünler çıkmamaktadır. -Uzmanlığa yönelik olmaması Eğitim sistemi, konusunda uzman bireyler yetiştirmiyor. Bu, staj eksikliği, tecrübesizlik, pratik eksikliği gibi nedenlere de bağlanabilir. Alanında uzman olmayan bireyler hangi iş sahasında, ne tür iş koşullarında çalışacaklarına dair bir fikre sahip değil. -Rehberlik Eksikliği Eğitim Kurumlarında öğrencilerle birebir iletişimde bulunan, psikolojik ve pedogojik açıdan öğrencilerin danışmanı rolünü üstlenen Rehber Öğretmenlerin eksikliği sistem içerisinde büyük eksikliklerden. Bir çok okulda ya yetersiz sayıda Rehber öğretmen var ya da hiç yok. Bu durum öğrencilerin hayata hazırlanmasında, üniversite tercihlerinde, iş hayatına hazırlıklarında büyük bir engel. -Kendini Tanımama- Farkında Olmama - Çevresinden etkilerle meslek seçimi Gençler meslek tercihlerini, sosyal statü ve çevresel faktörlerin etkisinde kalarak yapmaktadırlar. Bireyler sistemin ilerleyişi doğrultusunda, yeteneklerinin hangi bölüme, hangi mesleğe elverişli olduğu konusunda yeterli bilince sahip olamıyorlar. Bölgenin başlıca çalışma alanları geliştirilebilir. -Hazırcılığa Alıştırması İlköğretim aşamasından itibaren öğrencilere araştırmaya yönelik ödevler halihazırda verilmekte. Bu araştırmalar daha ilgi çekici, sonuca odaklı hale getirilebilir. -Uzmanlığa Yönelik Olmaması Mesleki Eğitimler ve meslek liselerinin sayıları artırılabilir. Mesleki eğitimler vasıtasıyla alanında uzman, ilgili ve vasıflı eleman kaynağı artırılabilir. -Rehberlik Eksikliği Eğitim kurumlarında hiç bulunmayan ya da yetersiz sayıda bulunan psikolojik danışmanların sayısı artırılmalı, öğrenci başına düşen rehber öğretmen sayısını artırma yoluyla öğrencilerin ilköğretimden başlamak üzere yönlendirilmesi sağlanmalıdır. Bu süreci takip eden süreçte Yükseköğretim kademesinde de öğrenci danışmanlarının yanı sıra öğrenciler için psikolojik ve pedogojik danışmanlar da görevlendirilebilir. Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı -Kendini Tanımama- Farkında Olmama -Çevresinden et,kilerle meslek seçimi, Günümüzde bir çok insanın kişisel gelişimini tamamlamadığını ve yaklaşık olarak aynı kitlenin hedefsiz olarak meslek tercihi yaptığını varsayarsak bu iki kitle biribiri ile ilintilidir. Sürecin en önemli çözüm kaynaklarından bir tanesi de bireyler için “kişisel Kalkınma Bakanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi 77 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI sorunları arasında gençlerin kendilerini tanımamaları, kabiliyetlerinin farkında olmamaları gösterilebilir. Bu sorunlar gençlerin yapabilecekleri, başarılı olabilecekleri meslekleri seçmelerinin önünde büyük bir engel oluşturarak, piyasada da kalifiye eleman eksikliğine neden olmaktadır. - İlgi ve yeteneklerin göz ardı edilmesi Bireyler mesleki hayata yönelimleri sırasında ya da yönlendirilmeleri sırasında ilgi alanlarını ve yeteneklerini göz önünde bulundurmamakta. Bu beraberinde gelecek için gençlerin mesleki hayatlarında sıkıntı yaşamalarına ve yeterli verimi sağlayamamalarına neden olabilir. Sürecin en büyük dinamiklerinden bir tanesi de, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda yönlendirilen insanlar ortaya başarılı ürünler çıkarabilecekken, bu özellikler göz ardı edildiği için piyasa bir çok üründen de yoksun kalmakta. -Tecrübe ve staj eksikliği -İlgisizlik Bireylerin, yüksek öğrenim hayatlarında mesleki alanda yeterli mesleki deneyim elde edememelerinin başlıca nedenlerinden birisi “ilgisizlik” olarak tanımlanabilir. Zorunlu stajın olmadığı bir çok bölümde öğrenciler staj yapmayı tercih etmemektedirler. Bu da mesleki hayatlarında iş arayışları süresince önlerinde büyük bir engel teşkil etmektedir. gelişim uzmanı” istihdam edilmesi olabilir. Aile hekimliği uygulamasında geliştirilen politika ile paralel olarak ilerleyecek “kişisel gelişim uzmanlığı” bireylerin kişisel gelişimlerini ve mesleki yönelmelerini kontrol altında tutmak ve bunun yanı sıra uzmanlaşmalarına da katkı sağlamak gibi misyonlar çerçevesinde görevlendirilebilir. Yüksek Öğretim Kurumu -İlgi ve Yeteneklerin göz ardı edilmesi Bu sorunun en temel nedenlerinden birisi, Türkiye’de birçok alanda istihdamın yeterince ilerlememiş olmasıdır. Bir çok meslek dalı dünyada önemli statü elde etmişken ülkemizde henüz istihdamları sağlanamamış ve düşük sosyal statü elde etmiştir. Bu da bireyleri maddi açıdan daha rahat istihdam edilebilecekleri meslek dallarına itmektedir. Devletin istihdam politikalarında her meslek dalı için kapsamlı planlamalar yapması ve istihdamın önünü açması bu sorunun çözümünde önemli bir etken olabilir. -Tecrübe ve staj eksikliği -ilgisizlik Zorunlu staj uygulaması yüksek öğretim kurumlarında yaygınlaştırılmalı, öğrencilere meslek hayatı ile ilgili akreditasyon çalışmaları yapılmalıdır. Mesleki tecrübesini mezun olduğu zaman elde eden bireyler başarılı bir şekilde istihdam Yüksek Öğretim Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Aile içi eğitim - Aile Baskısı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Yerel Yönetimler 78 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI - Staj şartları cazip değil Halihazırda ülkemizde uygulanan staj yönetmelikleri çerçevesinde stajlarını yapan bireylerin bir çoğu staj koşulları dolayısıyla ya tamamlayamamakta ya da hiç staj yapmamaktadır. - Eğitim tecrübe kazandırmaya yönelik değil Uygulanan eğitim politikalarının başlıca eksikliği yüksek öğrenimde pratik eğitimin yeterince yaygınlaşmamış olmasıdır. Bunun başlıca nedenleri arasında, öğrenci sayısının fazlalığı, materyal eksikliği, ödenek eksikliği gibi etkenler sayılabilir. Aile içi eğitim - Aile Baskısı -özgüven eksikliği Aile yapılanmasından dolayı, aileye bağlı, özgüveni oturmamış bireyler yetişmekte. -Yönlendirme Aile’nin gençler üzerindeki baskısı, kararlara yaklaşım açıları ve gelecek beklentileri, gençlerin kendi kararlarını almaları önünde en büyük engellerden. -ailenin fazla beklentisi Aile’nin çocuğun ya da gencin yetenekleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması, sosyal çevreden etkilenerek üst düzey çalışma şartları ya da yüksek statülü işlerde çocuklarının çalışmalarını istemeleri gençlerin üzerinde büyük bir yük oluşturmakta. -çocuğa sorumluluk verilmemesi Türk aile yapısındaki en büyük edilebilecektir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı -Staj Şartları Cazip Değil Staj olanakları kamu sektörü için yeterli değildir. Kamu alanında staj imkanlarının artması stajların daha cazip hale gelmesini sağlayacaktır. Özel sektörde staj yapacak olan öğrenciler için hazırlanacak olan staj yönetmelikleri ile staj şartlarının iyileştirilmesi sağlanılabilir. Zorunlu staj uygulaması kapsamı dışında; özel sektörde staj yapan bireylerin sayısının artması için, staj süresince “sigorta primi” devlet politikaları aracılığıyla kamu güvencesi altına alınabilir. RTÜK STK’lar Girişimcilik Eksikliği Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Aile içi eğitim - Aile Baskısı -Aile Planlama Politikaları Geliştirilmeli, bu politikalar içersinde Ailelere, çocuk gelişimi, çocuk ve ergen psikolojisi eğitimleri verilmeli. -Evrensel düzeyde oluşturulan Aile içi eğitim planları ile ailenin çocuğun gelişim sürecinde aktif rol almalarına ilişkin kaynaklar geliştirilmeli. -Evlenecek olan çiftlere, çocuk gelişimi, yönlendirme, psikoloji gibi çocuğun gelişimini etkileyecek aile içi unsurlarla ilgili “Evlilik Eğitimi” verilmeli. -Aile Koçluğu Sistemi Geliştirilerek, Ailelere çocuğun gelişimi sürecinde dışarıdan profesyonel destek sağlanmalı. -Kamu Spotları vasıtasıyla Kalkınma Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İşkur, Kalkınma Ajansları , STK’lar STK’lar Kültür ve Turizm Bakanlığı 79 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI eksikliklerden birisi sayılabilecek bir sorun. Çocukluk döneminde ebeveynler gerekli sorumlulukları çocuklarına yüklemek yerine her türlü durumda çocukların yerine çalışmakta. Bu da gençlerin gelecek çalışmalarında sorumluluk almalarını zorlaştırmakta. Girişimcilik eksikliği -Bölgesel Kalkınma Eksikliği Bölgede Girişimcilerin sayısının az olması; özel sektörde rekabet oluşturmuyor. Bu da bölgeye gelecek olan yatırımların, bölge halkının kalkınma seviyesinin önünde büyük bir engel. Girişimcilerin bölgeye taleplerinin az olması istihdamın da yeterli seviyelere ulaşmamasına neden oluyor. -Ekonominin Memur – Asker – Öğrenci lere bağlı kalmasına neden oluyor. N Bölgede bir çok ilde kamu yatırımları dışında yatırımlar gelişmemiş durumda olduğu için, kamuda çalışan personeller, üniversite öğrencileri ve askerler dışında bir ticaret kaynağı yok. -Göç Doğuruyor Bölgede girişimciliğin az olması ve istihdam kaynaklarının bulunmaması, beyin göçüne neden olurken, kırsal kesimden gelen eğitimsiz göçlere neden oluyor. -Turizmin gelişmesini engelliyor. Özel sektörün gelişmemiş olması bölgeyi Turistler açısından cazip hale aileler bilinçlendirilmeli. -Gelecekte birer ebeveyn olacak tüm gençlerin sosyal hayata katılımı sağlanmalı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Girişimcilik eksikliği -Bölgesel Teşvik oranları arttırılmalı Bölgesel yatırımı geliştirmek için yatırımcılara devlet tarafından sağlanan teşvik oranlarındaki artış yatırımları bölgeye çekmekte önemli bir rol üstlenecektir. -Kalkınma Ajansı Strateji Planları Geliştirilmeli Halihazırda kalkınma ajansları tarafından hazırlanan bölgesel strateji ve yatırım planları daha kapsamlı ve tutarlı hale getirilmelidir. -Kırsal destekli krediler arttırılmalı Bölgedeki tarım faaliyetlerinin artırılması, üretimin artırılmasını sağlayacaktır. Bu kapsamda devlet tarafından çiftçilere verilen tarım destek kredileri artırılabilir. -Girişimcilik kursları artmalı Bölge halkının girişimcilik konusundaki bilincinin artırılması, girişimciliğe bakış açısının değiştirilmesi ve halkın cesaretlendirilmesi için verilen girişimcilik eğitimleri yaygınlaştırılmalıdır. Bunun yanında genç girişimciliği desteklemek ve gençleri konuyla ilgili bilgilendirmek için bölgedeki üniversitelerde girişimcilik kulüpleri yaygınlaştırılmalıdır. -Genç liderler akademileri yaygınlaştırılmalı Bilinçsizlik-İlgisizlik Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK Milli Eğitim Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı STK’lar Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı , Gençlik ve Spor Bakanlığı YÖK Devlet-Hükümet Politikası YÖK, Milli Eğitim Bakanlığı 80 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI getiremiyor. Bilgisizlik-ilgisizlik -Kararsızlık Bilinçsizce yetişen genç toplum, yetenekleriyle ya da hayalleri ile tercihler gerçekleştirmekten ziyade, sosyal çevrelerindeki baskıya göre hareket etmekte. Bu da geleceğe yönelik atılacak adımların bilinçsizce atılmasına, meslek seçimlerinde yanlışlıklar yapılmasına, kalifiye eleman yetiştirilememesine neden olmakta. -Eğitim Sistemi’nin Araştırmaya Yönlendirmemesi Eğitim sistemi, teorik, araştırmaya yönlendirmeyen, hazır bilgilerin sunulduğu bir sistemde olduğu için, gençler sistemden çıktıklarında araştırmacı kişiliğe sahip olmuyorlar. Bu durum, gençlerin bilinçsiz yetişmesinin en önemli sebeplerinden. -Farkındalık, Duyarsızlık Bilinçsizce yetişmiş gençlik, toplumsal olaylara duyarsız, farkındalık çerçevesinden uzak bir yaklaşımda bulunmakta. Bu da gençlerin iş hayatına atılmasının önündeki büyük bir engel. Devlet-Hükümet Politikası -Süreksizlik Ülkemizde belirgin bir devlet Genç ve yeni nesil girişimciler yetiştirmek amaçlı devlet desteği ile bölgeye akademiler kurulmalıdır. -Turizme Devlet ve Özel Sektör Desteği Artırılmalıdır. Bölgede Turizmin yaygınlaştırılması için, devletin ve özel sektörün bölgesel yatırımlara desteklerini artırmaları ve kampanyalar vasıtasıyla halka kış turizminin yaygınlaştırılması bölgede turizmin gelişmesine ve yeni istihdam kaynaklarının oluşmasına olanak sağlar. -Ulaşım Geliştirilmeli Bölgeye kara ve hava yollarıyla ulaşımın iyileştirilmesi hem yıllık turist sayısının hem de özel sektörün bölgeye ulaşımını kolaylaştırarak bölgeyi cazip hale getirebilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Bilinçsizlik – İlgisizlik -İlgi Testleri Eğitim kurumlarında, ilgi testleri vasıtasıyla gençlerin sosyolojik ilgi alanları tesbit edilerek özel eğitim uygulanabilir. -Müfredat Müfredat, araştırmaya yönelik daha pozitif adımlar atmalıdır. -Okul Öncesi Eğitim Okul öncesi dönemde ilgi artırıcı etkinlikler ile gençler ilköğretim ve ortaöğretime ilgi alanlarına göre ayrılmış olarak devam edebilir. -Kişisel Gelişim Eğitimleri Artmalı Özel ve Tüzel Kuruluşların kişisel gelişim eğitimleri ile gençlerin kişisel gelişimlerinde önemli bir rol üstlenmeleri bilinçlenmeye yönelik pozitif bir adımdır. -Öğrenci Koçluğu 81 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI politikası bulunmaması, bunun yerine değişen hükümetlerle politikaların da köklü değişikliklere şahit olması politik süreksizliğe neden oluyor. Bölge için her hükümet döneminde farklı kalkınma planları oluşturulması bunların en başında geliyor. -Siyasete Dayalı Yönetim Hükümet politikaları uygulanırken ya da belirlenirken siyasi etkenlerin kalkınma politikası ya da stratejisinin üzerindeki baskısı da bölgede görülen problemler arasında önceliklendirilebilir. -Politikalar Toplumdan Kopuk Bölgesel düzeyde belirlenen kalkınma stratejileri, toplumdan kopuk bir şekilde oluşturuluyor. Halkın ihtiyaçlarına cevap veremeyen kalkınma planları, yatırımlar; istihdamı artıramıyor. -Kamu - Özel Sektör Uyumsuzluğu Kamu ve özel sektör yatırımları arasındaki uyuşmazlık, bölgede belirgin bir sermaye ortamı yaratmıyor. -Eğitim Politikaları arasındaki Uyuşmazlık Her hükümetle değişen eğitim sistemi de verimli istihdamın önünde büyük engel. -İklim Koşulları Doğu Anadolu Bölgesi’nin iklimsel olarak yaşam şartlarını zorlaması bölgeye iç göçün olmamasına, bölgenin sanayileşme endeksinin düşük olmasına ve dışa göç vermesine neden olan etkenlerdendir. -İşsizlik Bölgedeki iş koşullarının toplumun ihtiyaçlarını karşılamaması, genç işsizliğinin Ortaöğretim aşamasından itibaren öğrencileri takip eden bir koç vasıtasıyla tercihlerini doğru yapmış, kimliği oturmuş ve bilinçli bir gençlik oluşumu sağlanabilir. -Üniversitelere Motivasyon Mektubu Her üniversite için ayrı ayrı sınavlar yapılabilir. Öğrencilerin üniversitelere girişlerinde motivasyon mektubu sistemi geliştirilebilir. Bu kalifiye eğitimi sağlayacaktır. Devlet – Hükümet Politikası -KPSS’nin alansal bir sınav sürecine dönmesi, alanında uzman kişilerin, kalifiye elemanların piyasada varlığının artmasına yol açacaktır. -Politikalardaki süreksizlik, parlamenter sistemin içerisinde yapılacak değişikliklerle sağlanabilir. Başkanlık sistemi buna örnek olarak gösterilebilir. -Kent Konseyleri gibi katılımcı mekanizmalar güçlendirilerek, yerel politika aşamalarına halkın katılımı sağlanılarak toplumdan kopuk politikaların ortaya çıkmasının önünde engel olabilir. -Milli eğitim sistemi, “Milli” eğitim politikaları ile desteklenmeli. Gerekli durumlarda bölgenin eksiklikleri göz önünde bulundurularak farklı müfredatlarla eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalı. -İklim Koşulları Bölgedeki iklim koşulları her ne kadar zorlayıcı olsa da bölge iklim açısından kış turizmine en elverişli bölge olarak göze 82 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI yoğun bir şekilde hissedilmesi, bölge halkının diğer bölgelere göç etmelerinin en büyük sebebidir. -Kırsalda Tarım-Hayvancılığın Yeterince Gelir Getirmemesi Uzun yıllardır gelir-gider dengesini, Tarım ve Hayvancılık üzerine kurmuş olan Doğu Anadolu Bölgesinin günümüzdeki en önemli sorunlarından birisi, tarım ve hayvancılığın yeterince gelir getirmemsidir. -Sağlık Sağlık koşulları, bölge halkının ihityaçlarını karşılamamakta, dolayısıyla halk sağlık sebeplerinden dolayı başka bölgelere sağlık göçü vermekte. -Sanayi Yatırımları Bölgesel düzeyde sanayi yatırımlarının yetersiz olması, işsizliğe sebep oluyor. Halkın eğitim düzeyi de göz önünde bulundurulduğunda, çalışabilecekleri alanlar, sanayi sektörü, inşaat sektörü, tarım, hayvancılık olmak üzere sınıflandırılıyor. Dolayısıyla bölgede bu iş alanına yönelik yatırımların azlığı halkın başka kaynak arayışlarına yönelmesine ve memnuniyetsizliğine neden olmakta. -Sehrin Pahalılığı Özel sektörün bölgede gelişmemiş olması ve sahada rekabetin az olması, şehirlerde pahalılığa neden oluyor. İnsanların gelir düzeyleri ile şehirlerin pahalılığı göz önünde bulundurulduğu zaman bölge halkı için daha cazip mekanlar bulma isteği doğuyor. Bu da göçü doğuran en önemli etkenlerden. çarpmakta. Bölgeyi kış turizminde bir marka halinde getirmek, bölgenin iklim koşullarının cazip hale gelmesine de neden olacaktır. -İşsizlik Bölgede Tarım dışı işsizliğin oransal olarak Türkiye standartlarının üstünde olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda Mesleki eğitim alanları yaygınlaştırarak, vasıflı işgücü artırılabilir. -Kırsalda Tarım-Hayvancılığın Yeterince Gelir Sağlamaması Bölgesel düzeyde Kırsal Kalkınma Planları zaten hali hazırda mevcut. Fakat uygulama ve geliştirme kısmında halkın da katılımıyla daha uygulanabilir, uzun vadeli hedefler içeren ve işgücü piyasasına cazip katkılar getirecek planlamalarla kırsal üretim ve hayvancılığın önündeki engeller açılmalıdır. -Sağlık Bölgeye köklü sağlık yatırımları dışa göçü engelleyecek en önemli önlemlerden biridir. Hasta başına düşen doktor miktarı artırılmalı, yeni hastaneler bölgeye yaygınlaştırılmalı, sağlık teknolojileri ve ambulans desteği artmalıdır. -Sanayi Yatırımları Bölgeye sanayinin aktif olarak yayılamamasının başlıca nedenleri arasında, ulaşım, iklim, vasıflı işgücü eksikliği ve terör olarak gösterilebilir. Bütün bu nedenlerin ortadan kaldırılması için derhal adımlar atılmalı ve bölge sanayi açısından cazip bir üretim noktası haline getirilmelidir. 83 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI GİRİŞİMCİLİK PANELİ ( TOBB GENÇ GİRİŞİMCİLER KURULU ÜST ÜYESİ, SEZAİ HAZIR) Habitat için Gençlik Derneği’nin Onursal Başkanlığı görevini yürüten Sezai Hazır, 1996 yılında İstanbul’da düzenlenen Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı’na(Habitat II) paralel düzenlenen Gençlik Zirvesi’nin koordinasyonunu yapmıştır. Bu konferansın ardından kamu-sivil toplum ortaklığı programı olarak yürütülen Türkiye Yerel Gündem 21 Programı Gençlik Bileşeninin koordinatörü olmuştur. Uzun vadeli olarak uygulanan Yerel Gündem 21 Programı Gençlik Programı ile Yerel Gençlik Meclisleri kurulması ve Ulusal Gençlik Parlamentosu aracılığı ile gençlerin karar alma mekanizmalarına katılımının arttırılmaktadır. Yerel Gündem 21 Programı kapsamında Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Eğitimi, Deprem Bölgesi’nde Korumacı Aile Kampanyası, Güneydoğu Anadolu Gençlik İçin Sosyal Gelişim Programı, Hayata Artı Gençlik Fonu, Türkiye’nin e-Dönüşümü İçin Gençlerin Yetkilendirilmesi, Sayısal Uçurum Köprüsü gibi birçok gençlik gelişim projesi geliştiren ve koordine eden Sezai Hazır gençliğin yetkilendirilmesi ve güçlendirilmesi, STK Yönetimi ve kaynak geliştirme, proje geliştirme ve fon yönetimi, yerel yönetişim ve ortaklık geliştirme, katılımcı demokrasi ve politika geliştirme/savunuculuğu alanlarında uzmandır. “Gençler İş’ini Konuşuyor” projesi kapsamında Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi’nde “Girişimcilik” adlı paneli gerçekleştirmiştir. Bölgesel çalıştaylar süresince girişimcilik ruhunun eksikolması en çok rastlanan sebeplerden birisi olması bu konuda bir konuşmanın ve bu konuşmanın da Girişimcilik konusunda hem kendisinin hem de çalışmalarının bu doğrultuda olması dolayısıyla Sezai Bey’ e yer vermek ve onunda içtenlikle paylaştığı deneyimleri oldukça gerekli ve yerinde oldu. İŞ BULMA SÜREÇLERİ (DATASSİST İŞE ALIM MÜDÜRÜ, SEZİN KALAFATÇIOĞLU) Datasist ; Hızla gelişen ve değişen insan kaynakları sektörünün, yenilikçi ve yaratıcı çözümler sunan bordro outsourcing firmalarına olan ihtiyacını karşılamak üzere kurulan yalnızca bordro oursourcing servisi sunmaya odaklanmış tek bordro servisi şirketidir. Sezin Kalafatçıoğlu bu firmada işi alım uzmanı olarak çalışma yaşamına devam etmektedir. İşe alım alanında uygulanan testlerde, mevcut performansın değerlendirmesinde, işe alım süreciyle birlikte çalışan ve yönetici arasındaki algılama alanlarında uzmandır. 84 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI “Gençler İş’ini Konuşuyor” projesinin Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi’nde “İşe Alım Süreçleri” adlı paneli gerçekleştirmiştir. Bu panel kapsamında işe alım süreçlerinde gerçekleşen hataları ve bu hataların oluşmasındaki etmenleri açıklamaya çalışmıştır. Genç İşsizliğin bir sebebi olarak da çalıştaylar süresince iş gücü piyasasının istekleri, staj imkânları ve mülakat süreçlerinde yeterli olunamadığına dair açıklamalardır. Buradan hareketler zirve programına bu konuda uzman olan Sezin Hanım konuşmacı olarak davet edilmiştir. “İşe Alım Süreçleri: CV, mülakat öncesi, sırası ve sonrası, iş tanımı, işe uygunluk, yetkinliğin ölçülmesi kavramları büyük önem teşkil etmektedir. Fakat işe uygunluk mülakat sürecini tamamıyla değiştiren ve anlamlandıran bir kavramdır. Dolayısıyla mülakat öncesi iş tanımlanmasına uygun bir hazırlıkla gidilmelidir. Çünkü işe uygunluğun kriteri kurum kültürüne, çalışma iklimine göre değişmektedir. Gençler bu konuda ne kadar yaratıcı veya motivasyonları ne doğrultuda? Bizler kendi kurumumuzda alan dışı çalışmış ama var olan işin ikliminde çalışabilecek personelleri alıyor ve imkan veriyoruz. Bu kapsamda aslında cesaret artıcı ve gençlerin daha odaklanmış olmalarına imkan sağlayan bir perspektifte mümkün. Türkiye de var olan iş gücü piyasasının gerçekten yetişmiş veya yetiştirmek üzere planlanan personel alımları bulunmaktadır. Dolayısıyla değerlendirme envanterleri çalışma geçmişi motivasyonu önemli bir yere sahiptir.” Açıklamalarını yapmış bunun yanı sıra birçok mülakat örneği, deneyimlerini paylaşarak gençlerin birebir soruları ile konuşmasını tamamlamıştır. İşe alım süreçleri ve bunun önemi ülkemizde hem çalışan hem e kurum bakış açısında daha yeni ivme kazanan ve nitelik arayan bir konuma geldiğini ve gerçekten istekli ve kriz yöneten çalışanlara, gençlere, yetişmeye açık personel dinamizmine iş gücü piyasasının çok ihtiyacı olduğunu söyledi. ETKİLİ İŞ MÜLAKATLARI ( GENÇLİG VAKFI, VOLKAN PİRİNÇCİ) Genç Liderliği ve Girişimciliği Destekleme ve Eğitim Vakfı( Genç Lİ.G Vakfı) üniversite mezunu gençlerin, girişimcilik ve liderlik özelliklerini açığa çıkartacak eğilimler, mentörlük uygulamaları ve diğer desteklerle, iş bulmalarına, iş kurmalarına ve değer yaratmalarına destek sağlamak amacıyla kurulmuştur. Vakfımız, gençlerimizin uluslararası standartlarda eğitim araç ve bilgi teknolojilerini kullanarak alacakları eğitim-öğretimle gelişime açık, girişimci, problem çözen ve eleştirel düşünen, sürdürülebilir kalkınmaya katkı verecek donanım ve yeterliliğe ulaşmaları için ortam hazırlamayı ve gençlerimizin topluma değer katan liderlere dönüşmeleri için yaşam becerileri kazanmalarına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Volkan Pirinççi bu vakıfta sivil toplum çalışmalarına devam etmektedir. Birçok sivil toplum kuruluşu ile ortaklaşa çalışarak gençlerle birçok projeye imza atmış bir çalışma yaşamına sahipken, örgüt yönetimi, etkili mülakat yöntemleri alanlarında uzmandır. 85 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI “Gençler İş’ini Konuşuyor” projesinin Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi’nde “Etkili İş Mülakatları” panelini gerçekleştirmiştir. Bölgesel çalıştaylar boyunca ortaya çıkan önemli gereksinimlerden bir tanesi ise etkili iş mülakatlarının nasıl olduğu ve dikkat edilmesi gerekenlerin gençler tarafından çok fazla bilinmediği bu olanaklara ise rahatlıkla ulaşamadıkları gerekçesi ile zirve programına bu başlığı eklemeyi gerekli gördük. Aralarda ise mülakat simülasyonları şeklinde devam eden bu panel işsizlik sürecine ve iş bulma kriterlerine daha fazla tanık olmalarına imkân sağlamıştır. “Etkili İş Mülakatları: İş başvurusu sürecinde kişinin gelişimini ve kendini tanıması kendini ifadesi, iş tanımını açıklamasındaki netlik, kendini ve görevini konumlandırabilmesi oldukça hassas konulardır. Mülakat esnasında çalışan adayının duruşu, oturmak için seçtiği koltuk veya birçok detay aslında işe başlama potansiyeli olan iş için öngörülebilir davranışları da sergilemektedir. Gençlerin bu konuda rol model çalışmalarında faydalanması ve bu tip eğitimlere daha fazla yatkın olması önemlidir. Ülkemizde bu tip çalışmaları gerçekleştiren veya fırsatları sunan kurumlar daha yeni ve deneyimlenmeye ihtiyaç duymaktadır. Dünya üzerinde işin kurumun ve çalışmanın niteliğini değiştirecek bakış açısını vermiş birçok sıradışı mülakat ve yöntemleri bulunmaktadır. Kurumun aidiyetinin kazanıldığı ve tartıldığı il adımdır. Bireyin kendine yolculuğunda gelişmişlik hikâyesinde bu farkındalık iş bulma sürecinde büyük bir penceredir.” Diye açıklamıştır. Bu doğrultuda Türkiye’deki gençlerin kendilerini geliştirecek iş bulma ve hazırlık akademilerine ihtiyaçları olduğunun bir netliği bu zirve sayesinde ortaya çıkmıştır. DEĞERLENDİRME Zirvenin genel amacı “Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğin Alt Nedenleri Eylem Planı” projesinin bir basamağı ve sonucu olan“ Ulusal Genç İşsizliği Zirvesi” düzenleyerek tüm bölgesel çalıştayların çıktılarını ve çözüm önerilini sunmak ve bir rapor haline getirmek ve çalıştaylarda ortaya çıkan konularda paneller düzenleyerek genç işsizliğin durumunu betimlemektir. 24 Şubat 2013 tarihinde “Sonuç Çıktılarının Paylaşılması” oturumundan sonra, katılımcıların sonuçları değerlendirmelerine yönelik son soruları alınarak artık zirvenin sonuna gelindiği ve değerlendirme aşamasına geçildiği belirtilmiştir. 86 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Katılımcıların sayısının fazla olmasına rağmen kısa bir sözlü değerlendirme yapıldıktan sonra tüm katılımcılara yazılı değerlendirme formları verilerek, bu formları doldurmaları istenmiştir. Aşağıda bu değerlendirme formlarının sonuçları belirtilmiştir. İçerik Değerlendirmesi: Oturum Adı Açılış-tanışma Buz kırıcı oyunlar Ulusal ajans gençlik programlarının tanıtımı Projenin amacı hakkında bilgilendirme Yedi bölge çalıştay çıktılarının paylaşımı Türkiye „deki genç işsizliği hakkında genel bilgilendirme Konuşmacı: Sezai Hazır- Girişimcilik Konuşmacı : Sezin Kalafatçıoğlu- İşe Alım Süreçleri Konuşmacı : Volkan Pirinçci- Etkili iş mülakatları Sonuç bildirgesi Değerlendirme ve kapanış Değerlendirme Sonucu(5 üzerinden) 4,45 4,65 4,73 4,80 4,64 4,78 4,83 4,60 4,50 4,90 4,93 Değerlendirmelere göre; en beğenilen oturum 4.93 ile “Değerlendirme ve Kapanış” oturumu olurken, en beğenilmeyen oturum 4.45 ile “Açılış-tanışma” oturumu olarak belirtilmiştir. Ancak; tüm değerlendirmelerin 4'ün üzerinde olması, eğitimin içerik açısından başarılı bir eğitim olduğunun göstergesidir. Katılımcılar “Eğitim Takımının Öğrenme Süreçlerine Katkısını”; İyi , uzman kişiler, rahatlatıcı, açıklayıcı, çok başarılı, bilgilendirici, süper, samimi, içten, ufuk açıcı, yararlı, unutulmaz, verimli, iyi model, etkili iletişim becerilerine sahip, hoşgörülü bulmuşlardır. Değerlendirme formlarına göre katılımcıların % 94’ü eğitimi başarılı bulmuştur. Eğitimde “Buz Kırıcı oyunların daha fazla olması “, “Etkili sunum becerileri ve topluluk karşısında rahat olmamak adına daha fazla egzersiz” gibi konularda artırılmasına ilişkin önerilerde bulunmuşlardır. 87 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Teknik Değerlendirme: Teknik Detay Toplantı öncesi bilgilendirmeler Karşılama Konaklama Yemek Toplantı salonları Değerlendirme Sonucu ( 5 üzerinden 4,25 4,74 4,96 4,95 4,90 Değerlendirmelere göre; en beğenilen teknik detay 4.69 ve 4,95 ile “Yemek & Kahve araları ve Konaklama ” olurken, en beğenilmeyen teknik detay 4.25 ile “Toplantı öncesi bilgilendirmeler” olarak belirtilmiştir. Ancak; tüm değerlendirmelerin 4'ün üzerinde olması, eğitimin teknik açıdan başarılı bir eğitim olduğunun göstergesidir. Katılımcılar konaklanılan yeri ve görevlileri çok beğendikleri ve gençlik çalışmaları ve değişimlerinde bu gibi ferah yerlerin daha başarılı çalışmalara olanak sağladıkları gibi açıklamaları olmuştur. 88 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI Sonuç Olarak; Saygın Bir Yaşam İçin Genç İşsizliğinin Alt Nedenleri Eylem Planı Çalıştayları, bölgesel işsizlik sorunlarını ele alan genç dostu ilk çalışma olma özelliği taşımaktadır. 7 Bölgede gerçekleştirilen proje kapsamında 81 ilden 325 gence ulaşılmış, proje sonuç kitapçığında fikirlerine yer verilmiştir. Ülkemizde böylesine hassas bir noktayı araştırmak için yola çıkan ekibimiz, elde ettiği bulgular sayesinde birçok çalışmacıya ilham kaynağı olacaktır. Bölgesel bazlı tartışılan, Aile, Sanayi, Turizm, Göç, Eğitim ve Tarım olguları beraberinde dolaylı olarak etkilediği işsizlik bu çalışma kapsamında çarpıcı veriler elde etmemizi sağlamıştır. 89 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI 90 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI KATKIDA BULUNANLAR EYÜP DÜŞÜNÜKLÜ ÖZLEM ARSLAN YUNUS ŞİMŞEK TUNAHAN TURAN OKAN EYÜP DİNDAR FADİME YİĞİT CİHAN AKTI MUSTAFA BOLAT BÜŞRA GÖKTÜFEKLİ SADIK SARIKAYA BELKIS BİRDEN NAZLI YILMAZ ÖZGE KARADANA BURCU DENİZ HÜSAMETTİN DİLEK CANSIN ŞAHİN SÜMEYYE YAZMACI NURDAN BAYTEKİN GÖNENÇ ÇELİK ŞAFAK TÜFEK AYŞE AYDINOĞLU BOZAN ASLAN HASAN ER SİNEM AL ZEHRA GÖK SEYFULLAH GÖZÜKELEŞ NURTEN POSLU HÜSEYİN GAZİ ATLIGİL Ş. SEDEN KAYGISIZ SAVAŞ CANPOLAT DEMET SAĞLAM GÜRAL TARBA ŞEYMA BAYAR HAKAN TURAN HALİT CAN KOÇ ENES DOĞAN KAMİL AKTAŞ MUSTAFA YAMAN FURAZ BÜLGEN ASİYE NURCİHAN ÇOBAN EZGİ ECEM ÇOBAN FİLİZ ATALAY MUSTAFA CAN SARIKAMIŞ OZAN GÜMÜŞDOĞRAYAN ALİ UÇUM ASUMAN ŞEYMA HANGÜN ASUMAN DURMA EMİR ERTÜRK TAHİR KAYMAZ NURGÜL EKİNCİ ERSİN GÖRGÜLÜ İSA BOZKIR RABİA DURHAN ADİL YALMAÇ YASİN TÜTÜNCÜ MUHAMMED AKSOY ORHAN GÜLBOL AHMET CEMİL OKUR ERHAN ZELLUH SELCEN BEDİR SEFA AĞAN SÜMEYYE YAZMACI DUYGU SAYAR SİNAN YEŞİLYURT MERYEM ÇELENK ERDİ DALHANÇER KÜBRA KÜPELİ KADER ÖZTÜRK FAİK CAN KILIÇ CEZAİR ÇAYTAŞ HAYRİ BEREKECİ TUĞÇE NURDOĞAN SİNAN KILIÇASLAN SABRİ KARAKAYA HİMMET KOÇAK DEMET BAYRAKTAR EZGİ AKYOL AHMET ULUM ALİ SAİD ÇERÇİ LEVENT DOĞUTAŞ AYGEN BEKTE İLKNUR KEKLİK FULYA DEMİRAY BERNA ULUSOY CANAN SAY REMZİYE DOST FATMA DURNA SELİM DURMAZ YAĞMUR PEHLİVAN AHMET YILDIZ ÇAĞLAYAN ECE ÜNAL MURAT YILDIRIM EMİR ERTÜRK B. CAN DURMUŞ AYTAÇ BURAK DERELİ EREN DEMİRÖRS KADER ÖZTÜRK GÖKHAN ÇETİNKAYA ÖZER ÖZKESER NURÇİÇEK YILDIZ TUĞÇE NURDOĞAN ALİ UÇUM TUĞBA GERDAN EYLEM BATAK M. SAİD ÖZÜER SÜLÜN MİZGİN MİRAÇ KAYA MERT ALTAN M. A. TUĞŞAD BAŞER GÖKBERK KOCAALİLER EZGİ KARADEMİR SAMET OYNAMIŞ SELCEN BEDİR SERHAT TAŞ CAN DOĞUŞ KÖKSAL ONUR TEK ORHAN GÜLBOL MUSTAFA KOPUZ SERACETTİN TATAR HİLAL EDA BÜLBÜL ŞEVİN KARAKUŞ EREN ŞAMİLOĞULLARI TUĞBA NALBANT MEHMET KÖKSALICI FUNDA YUVA EZGİ ECEM ÇOBAN TUĞŞAD BAŞER YASEMİN AKCAN MEHMET YASİN FİDAN HALİL AKIN PINAR ÖZBAY TUBA KAREFİL OSMAN BAŞKURT BURAK ŞENER BURAK VARSAK HAYDAR BİLGİN DİLAN YILDIZ ESRA YILMAZ KERİM YÜREK MÜGE EKİCİ HÜLYA POLAT MAHMUT KÜPELİ ÜMİT BAYRAM MUHAMMED ALİ KOÇAK 91 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ UYGULAMA VE SONUÇ KİTABI ARİF ALTUNBAŞ ZEHRA KURT SİNAN AÇİN ÇAĞLAYAN ECE ÜNAL EBRU NALÇINKAYA TUĞÇE AKBULUT İSAMEDDİN OMAK HALİT CAN KOÇ DİDEM ÇELİKEL ECE TÜRKAN AYDOĞDU MUSTAFA BABUR SİNEM AL YÜCEL DUMAN RUKİYE BULUT MELİKE KARAKAŞ TUĞÇE NURDOĞAN AYSEN TURCAN AHMET EJDER ESRA YILMAZ KADER ÖZTÜRK M.BÜŞRA ATASEVEN HİLAL TAŞDEMİR VOLKAN PİRİNÇÇİ BELKIZ BİRDEN ALPER TOPRAK CİHAN ÖNER VEDAT ZAR CİHAN AKTI GÜRSEL BAYINDIR NESLİHAN YURDABAK SALİH TEKİN SELİM DURMAZ DİCLE TANKUT AHMET ESTİ SULTAN HOPLAR İSA BOZKIR M. DİDEM ÇINAR YAĞMUR DERELİOĞLU DİLEK KÖSE HÜSAMETTİN DİLEK GÜLBİN DEMİR CESUR TİMUR CEREN ÖZKUMOVA GÖNENÇ ÇELİK BELKIS BİRDEN MERVE KÖKLÜ FAİK CAN KILIÇ SİMGE KUTLU HAKAN YILDIZ ALİ BURAK YALÇIN MAHMUT KÜPELİ ZEYNEP KORUK GÜLTER BETÜL GÜRBUĞA SİMGE ERDOĞAN MUHAMMED ADIYAMAN GÖKHAN YAY HASAN PERÇİN İREM DOĞRU YUNUS ŞİMŞEK HÜSEYİN KİRAZ BURAK ELLEK MELEK ÇETİN TUĞÇE KARAÇEVİRGEN DEMET BAYRAKTAR MEHMET DENİZ BEGÜM VAROL İ. HALİL KILIÇ MERYEM ÖZEN BERİL HAKVERİR ŞEYMA SAYMAN MEHMET ARAZ LEVENT DOĞUTAŞ SÜLEYMAN KOÇER SİNAN AÇİN OĞUZ CEMRE UYTUN ELİF MERVE CAN AYŞENUR ÜNLÜ SULTAN HOPLAR MEHMET KAYA BERNA ULUSOY FİLİZ KARASU SEMİH BÖLÜKBAŞI HASAN GÜLEN BARAN PASİN ADEM DAĞHAN MELİKE KARAKAŞ NESRİN GEDİK TUĞBA GERDAN ŞEYMA BAYAR MERVE YİĞİT DİLAN KÜÇÜK HAYDAR BİLGİN ESRA KONAÇOĞLU GÜRSEL BAYINDIR SAMET CANER ARİF ALTUNBAŞ AHMET SEZGİN BİLAL ZEMİN DİLEK HALVAÇ TUBA KAREFİL DERHAN DARAOĞLU DİLARA SAKA DİCLE TANKUT ALP EREN DEMİRÖRS ERKAN TELLİOĞLU ERHAN ZELLUH SEMİH BÖLÜKBAŞI YASEMİN AKCAN ÜZEYME YAĞIZ DİDEM ÇINAR UĞUR KAVAL BURAK ELLEK ÜMMÜHAN ÇİYANCI MÜNEVVER ARIKAN H. BEKİR OĞUZ AYŞENUR ÜNLÜ BARAN PASİN SİNEM ÖZCAN ERDİ DALHANÇER ADEM DAĞHAN MERVE TUĞÇE GÖKÇE GÜLBİN DEMİR AHMET ULUM ÜZEYME YAĞIZ DAVUT KARACA ŞEYMA SAYMAN GÖKBERK KOCAALİLER DAVUT KARACA RUÇHAN ERTUĞRUL BURCU UYAR SERHAT TAŞ AHMET SEZGİN MEHMET TOPALOĞLU BERNA ULUSOY BURAK ŞENER SAMET OYNAMIŞ MURAT BULUÇ ŞEBNEM ÖMÜR DEMET SAĞLAM MERVE TUĞÇE GÖKÇE 92 “SAYGIN BĠR YAġAM ĠÇĠN GENÇ ĠġSĠZLĠĞĠN ALT NEDENLERĠ EYLEM PLANI –GENÇLER Ġġ’ĠNĠ KONUġUYOR” PROJESĠ
© Copyright 2024 Paperzz
