03_KONU KAVRAMA MANTIK (1

YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
01
Mantığın Alanı
Bir masalda Nasrettin Hoca’nın bir köye kadı(hakim) olarak gönderildiği anlatılır. Bir gün iki kişi birbirlerinden şikayetçi olarak Nasrettin Hoca’ya gelirler. Hoca, gelenlerden
birine şikayetini anlatmasını söyler. Onu dinledikten sonra
“Sen haklısın.” der. Sonra diğer köylüyü dinler. Onun da anlattıklarını duyunca ona da “Sen haklısın.” der. Uzaktan
olanları seyreden hocanın hanımı, gördüklerine şaşırır ve
“Hoca, böyle şey olur mu? Birbirinden şikayetçi olan insanların ikisi de haklı olabilir mi?” der. Bunun üzerine hoca,
“Hanım, aslında sen de haklısın.” der.
4.
"Öglena hem bitki, hem de hayvan özelliği gösteren bir canlıdır."
Bu durum aşağıdaki düşünme ilkelerinden hangisine
ters düşer?
A) Özdeşlik ilkesine
B) Üçüncü halin olanaksızlığına
C) Çelişmezlik ilkesine
D) Yeterlilik ilkesine
Bu parçada anlatılan örnekte Nasrettin Hoca’nın “birbirlerinden şikayetçi olan kişileri aynı anda haklı görmesi”
akıl ilkelerinden hangisine uygun değildir?
R
İ
T
E) Nedensellik ilkesine
A) Özdeşlik
B) Çelişmezlik
C) Üçüncü halin imkansızlığı
K
E
D) Yeter-sebep
E) Amaçlılık
N
R
Ö
2.
17. yüzyılda Leibniz tarafından oluşturulan “Var olan her
şeyin bir nedeni vardır.” ilkesine aşağıdakilerden hangisi
uygun bir örnek oluşturmaz?
A) Bir önermenin doğruluğunun nedeni diğer önermedir.
B) Eğitimin amacı davranışların düzeltilmesidir.
C) Parası biten, çalışır kazanır.
5.
Aşağıdakilerden hangisi mantığın işlevlerinden biri değildir?
A) Araştırma yöntemleri konusunda bilimlere yardımcı
olmak
B) Düşünceler arasında tutarlılığın oluşmasını sağlamak
C) Doğru düşünmeye ilişkin kuralları irdelemek
D) Bireylerin üst düzey düşüncelere ulaşmasını sağlamak
D) Ali ölümlüdür, çünkü canlı her organizma ölümlüdür.
E) İdeal aklın çalışma prensiplerini ortaya koymak
E) Hava bulutluysa, yağmur yağar.
3.
“İki şey birbirine benzediği için birbirinin aynısıdır.” demek
doğru olmaz. Çünkü bir nesne yalnızca kendisinin aynısı
olabilir.
6.
“Bir şey ne ise odur, her şey kendisinin aynısıdır.” şeklinde
ifade edilen akıl ilkesi aynı şeyin farklı insanlar tarafından
aynı anlamda düşünülmesini gerektirir.
Burada aklın ilkelerinden hangisi vurgulanmaktadır?
Bu durum akıl ilkelerinden hangisiyle açıklanabilir?
A) Özdeşlik
A) Özdeşlik ilkesi
B) Çelişmezlik
B) Çelişmezlik ilkesi
C) Karşıtlık
C) Üçüncü halin olanaksızlığı
D) Yeter sebep
E) Üçüncü halin imkansızlığı
D) Yeter - sebep ilkesi
E) Amaçlılık ilkesi
01
Mantığın Alanı
7.
11.
”Bir önerme ya geçerlidir ya da geçerli değildir.” cümlesi
hangi akıl ilkesi ile ilgilidir?
Aşağıdakilerden hangisi mantık biliminin bir özelliği
değildir?
A) Özdeşlik ilkesi
B) Çelişmezlik ilkesi
A) Doğru düşünmenin kurallarını araştırması
C) Yeter – sebep ilkesi
D) Amaçlılık ilkesi
B) Bazı alanlara uygulanabilmesi
C) Evren hakkında bilgi vermesi
E) Üçüncü halin imkansızlığı
D) Diğer bilimlere yöntem olarak yardımcı olması
E) İdeal şekilde işleyen aklı konu edinmesi
8.
"Çekirdek, tohum; tohum, ağaç; ağaç, meyve; meyve tekrar
çekirdek vererek oluşumun devamına hizmet eder."
12.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi mantık biliminin
özellikleri arasında yer alır?
Bu durum, aşağıdaki akıl ilkelerinden hangisini örneklendirir?
B) Var olanla ilgilenmesi
B) Çelişmezlik ilkesi
C) Normatif olması
C) Üçüncü halin imkansızlığı
D) Olgular arası nedensellik ilişkisi kurması
D) Yeter - sebep ilkesi
E) Düşüncenin gerçekle bağlantısını araştırması
E) Karşıtlık ilkesi
N
R
Ö
Körfez Yayınları
K
E
Doğru olduğu iddia edilen bir yargıda nedensiz hiçbir iddia
ortaya atılmamalıdır. Bir önermenin doğruluğunun nedeni
diğer bir önermedir. " Bu insan ölümlüdür." Önermesini
"Bütün insanlar ölümlüdür." önermesi temellendirir.
13.
A) Özdeşlik
B) Çelişmezlik
C) Üçüncü halin yokluğu
III. Bilimlere yol gösterme
IV. Konularını olgusal olarak temellendirme
V. Olması gerekenle ilgilenme
Yukarıdaki özelliklerden hangileri mantık bilimine aittir?
D) Amaçlılık
E) Yeter - sebep ilkesi
"Aynı özelliğin, aynı zamanda ve aynı ilişki içinde, bir konuya ait olması ve ait olmaması mümkün değildir.” Yani, “bir
konuya aynı yüklem aynı zamanda ve aynı şartlar içinde
hem olumlu hem olumsuz olarak yüklenemez." Yukarıdaki
örneği alırsak, bir oda aynı anda hem karanlıktır hem de
aydınlıktır denemez.
Aristo'ya ait bu düşünceler aşağıda verilen akıl ilkelerinden hangisini örneklendirmektedir?
A) Özdeşlik
B) Çelişmezlik
C) Üçüncü halin imkansızlığı
D) Amaçlılık
E) Nedensellik
I. Normatif olma
II. Doğayı kontrol altına almayı amaçlama
Burada anlatılan mantıklı düşünme ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
10.
R
İ
T
A) Öznel olması
A) Özdeşlik ilkesi
9.
Mantık, doğru düşünmenin ilkelerini araştıran bir bilimdir.
A) I ve III
B) II ve III
D) I, III ve IV
14.
C) III ve V
E) I, III ve V
Aşağıdakilerden hangisinde mantık terimi farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Gençler genelde mantıklarıyla değil duygularıyla hareket ederler.
B) Senin bu yaptığın ne akla ne de mantığa sığar.
C) Akıl hastalarında mantık aranmaz.
D) Mantık sınavım matematikten daha kötü geçti.
E) Biraz mantıklı olsaydın bu davranışı yapmazdın.
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
02
Kavram ve Terim Çeşitleri
5.
Kavram, bir nesnenin zihindeki tasarımıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kavrama örnektir?
A) Biraz
B) Fakat
D) Beyaz
Genel terim, aynı tür nesnelerin ortak özelliklerini ifade eden
terimlerdir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi genel terim örneği
değildir?
C) Kimi
E) Tüm
A) Meyve
B) Hayvan
D) Gazete
2.
Dil içinde tek başına anlam taşıyan en küçük birime “terim”
denir. Terimler bir veya birden çok sözcükten oluşabilir.
6.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir terim değildir?
A) Çok
B) Karanlık
D) Okul
C) Rize
E) Şehir
R
İ
T
Bireyler grubunu ifade edip grupta gerçekleşen kavramlara " kollektif " kavram, bireyler grubunu ifade edip bireyde
gerçekleşen kavramlara ise " distribütif " kavram denir.
Buna göre sırasıyla kollektif ve distribütif kavramları
aşağıdakilerden hangisi örneklendirir?
K
E
C) Kitaplar
E) Beyazlık
A) İşçi - Memur
B) Milletvekili - Meclis
C) Ordu - Asker
3.
N
R
Ö
Bireyler grubunu ifade edip de grupta gerçekleşen terimlere kollektif terim denir.
D) Millet - İnsanlık
E) Asker - Öğrenci
7.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kollektif terime örnektir?
A) Öğretmen
D) Meclis
4.
B) Öğrenci
A) Şu ağaçlar
B) Her insan
C) Bitkiler
D) Hiçbir masa
E) Bu kitap
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi sırasıyla
tümel, tikel ve tekil kavramı örneklendirir?
C) Memur
A) Şehir - Ankara - Başkent
E) Asker
Aşağıdakilerden hangisi tekil bir terimdir?
Eğer kavram, bir sınıfın tümünü belirtiyorsa tümel, bir bireyi ifade ediyorsa tekil, sınıfın bir kısmına gösteriyorsa, tikel
kavram olur.
B) Bazı şehirler - Başkent - Ankara
C) Ankara - Başkent - Bazı şehirler
D) Ankara - Şehir- Bazı şehirler
E) Şehirlerin hiçbiri - Bazı şehirler - Ankara
8.
Kavramlar, kavram olma açısından bakıldığında soyutturlar
ancak eğer bir kavram bir nesneye işaret ediyorsa bu tür
kavramlara somut kavram deriz.
Buna göre, aşağıda verilen kavram çiftlerinden hangisinde somut-soyut karşıtlığına örnek vardır?
A) Kitap-kitaplık
B) Buz-buzluk
C) İnsan-insanlık
D) Güzel-çirkin
E) Kalem-kalemlik
02
Kavram ve Terim Çeşitleri
9.
13.
Eğer bir terim bireyler grubunu ifade edip de bireyde gerçekleşiyorsa buna distribütif terim denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi distribütif terime
örnektir?
A) Meclis
B) Okul
D) Sendika
Nesnelere ait ortak nitelikleri gösteren kavramlar soyut kavram olarak adlandırılır. Soyut kavramlar kendi başlarına bir
varlık değil oluş biçimini ifade ederler.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi soyut kavrama
örnek değildir?
C) Takım
E) İşçi
A) Karamsarlık
B) Sadelik
C) Korkaklık
D) Ayakkabılık
E) Mavilik
10.
14.
Bir varlıklar grubunun tamamını ifade eden terimlere tümel
terim denir.
Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi tümel terime
örnektir?
A) Hiçbir kuş
B) Memurların bazıları
C) Çoğu zaman
D) Dünya
Bazı kavramlar belirttiği varlıkta anlattığı özelliğin bulunmadığını gösterir. Bu tür kavramlara olumsuz kavramlar
denir. Olumsuz kavramlar genellikle “-sız, suz, değil, olmayan” gibi ekler alırlar. Ancak bu ekleri alan her kavram
olumsuz olmayabilir.
R
İ
T
Aşağıdakilerden hangisinde buna uygun bir örnek vardır?
E) Birçok evli
A) Cansız
K
E
B) Hareketsiz
C) Akılsız
N
R
Ö
11.
Bir kavram sadece bir tek varlığı ifade etme niteliği taşıyorsa tekil kavram olarak adlandırılır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tekil kavrama örnektir?
A) Şu ağaç
B) Hiçbir çocuk
C) Elmaların çoğu
D) Tüm kuşlar
E) Sevimli çocuklar
12.
Körfez Yayınları
D) Yakışıksız
15.
III. Şu ağaç iğne yapraklıdır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi somut terime
örnek değildir?
C) Kömürlük
D) Yağmurluk
II
III
A) Tümel olumlu
Tikel olumsuz
Tekil olumlu
B) Tümel olumlu
Tikel olumlu
Tekil olumlu
C) Tikel olumsuz
Tümel olumlu
Tümel olumsuz
D) Tekil olumlu
Tikel olumlu
Tikel olumsuz
E) Tikel olumlu
Tekil olumlu
Tikel olumlu
I
16.
B) Kalemlik
I. Her çocuk güzeldir.
II. Kimi kitaplar akıcıdır.
Yukarıda verilen kavramların türü nicelik ve nitelik açısından aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bir nesneyi ifade eden terimlere somut terim denir.
A) Dürüstlük
E) Eşsiz
Eğer kavram bir nesneye bir varlığa işaret ediyorsa somuttur. Eğer kavram bir oluş tarzını ifade ediyorsa soyuttur.
Buna göre somut ve soyut kavramlara sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde örnek verilmiştir?
A) Filozof - Avcı
B) Kafdağı - İnsanlık
E) Odunluk
C) Beyaz - Beyazlık
D) İnsan - İşçi
E) Hayvan - Hayvan olmayan
Test 01 CA
1.B
2.B
3.A
4.C
5.D
6.A
7.E
8.D
9.E
10.B
11.C
12.C
13.E
14.D
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
03
Kavramların Var Olma Durumları
1.
4.
meyve
Her bitki çiçek değildir ama her çiçek bitkidir. önermesinin
diyagramla gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Hormonlu
Elma
B)
Çiçek
R
İ
T
Çiçek
Çiçek
A) Bazı meyveler elma değildir.
E)
B) Bazı hormonlu olanlar meyve değildir.
Çiçek
C) Hiçbir elma hormonlu değildir.
K
E
D) Hiçbir meyve hormonlu değildir.
E) Bütün elmalar meyvedir.
N
R
Ö
Dürüst
Gazeteci
I
IV
II
III
V
5.
3.
D) IV
Hamsi
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?
A) Bazı balıklar hamsi değildir.
B) Bazı balıklar canlıdır.
E) V
Tam girişimlilik, iki kavramdan sadece birinin, diğerinin tüm
elemanlarını içine alması durumudur.
Canlý
“Canlı”, “Balık” ve “Hamsi” kavramları arasındaki ilişkiyi gösteren diyagram yukarıda verilmiştir.
Yukarıdaki diyagramda “Bazı gazeteciler siyasetçidir fakat
dürüst değildir.” önermesi kaç numaralı alanla ilgilidir?
C) III
Bitki
Balýk
Siyasetçi
B) II
Bitki
D)
Bitki
Yukarıdaki diyagrama göre aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) I
Bitki
Bitki
C)
2.
Çiçek
C) Bazı canlılar hamsi değildir.
D) Bütün hamsiler canlıdır.
E) Bazı canlılar hamsidir.
6.
Bir kavramın adlandırdığı varlıkların ortak özellikleri o terimin içlemini belirtir.
Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde “tam girişimlilik”
ilişkisi vardır?
Buna göre, aşağıdaki kavramlardan hangisi “Hayvan”
kavramının içleminde yer alır?
A) Çalışkan - Gözlüklü
B) İnsan - Düşünen
A) Canlı
C) Gül - Çiçek
D) Gazete - Dergi
E) İnsan - Akıllı
B) Koyun
D) Kanarya
C) Cansız
E) Kuş
03
Kavramların Var Olma Durumları
7.
11.
Nelik, bir kavramın sadece zihinde bir tasarım olarak var
olma durumudur. Her kavram, zorunlu olarak bir neliğe sahiptir. Ancak neliği olan bir kavramın belirttiği varlığın gerçekliği olmayabilir.
Buna göre, aşağıdaki kavram çiftlerinin hangisinde “ayrıklık ilişkisi” vardır?
Buna göre, aşağıdaki kavramlardan hangisi sadece neliğe sahip değildir?
A) Sanat evi
B) Anka kuşu
D) Dev
8.
Nar
I
–
Meyve
II
İki kavramdan her biri diğerinin hiçbir elemanını içine almıyorsa bu kavramlar arasında ayrıklık ilişkisi vardır.
C) Deniz kızı
A) Omurgalı - Canlı
B) Meyve - Armut
C) Gül - Bitki
D) Canlı - Hayvan
E) Kedi - Bitki
E) Kaf dağı
12.
– Bitki
III
Terimlerinin içlemi azdan çoğa doğru sıralanmış şekli
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I - II - III
B) III - II - I
C) III - I - II
D) I - III - II
R
İ
T
Eğer iki kavramdan her biri diğerinin bütün elemanlarını
içine alıyorsa bu iki kavram arasında eşitlik ilişkisi var demektir.
Bu tanımlamaya göre aşağıdaki kavram çiftlerinden
hangisinde “eşitlik ilişkisi” vardır?
A) Cansız - Köpek
B) Varlık - Kuş
K
E
C) Balık - Memeli
E) II - III - I
D) Kadın - Esra
9.
N
R
Ö
Bir terimin içerisine aldığı varlıkların tümüne o terimin kaplamı denir.
13.
Tam girişimlilik, iki kavramdan sadece birinin, diğerinin tüm
elemanlarını içine alması durumudur.
Buna göre, aşağıdaki terimlerden hangisi “kuş” teriminin kaplamında yer alır?
Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde “tam girişimlilik”
ilişkisi vardır?
A) Koyun
A) Çalışkan - Öğretmen
B) Canlı
D) Cansız
10.
Körfez Yayınları
E) Miyavlayan - Kedi
C) Kanarya
E) Hayvan
C) Varlık - Çiçek
Eğer iki kavramdan her biri diğerinin bütün elemanlarını
içine alıyorsa aralarında eşitlik ilişkisi var demektir.
14.
Bu tanımlamaya göre aşağıdaki kavram çiftlerinden
hangisinde “eşitlik ilişkisi” vardır?
A) Canlı - Köpek
B) Bitki - Kuş
C) Balık - Memeli
D) Baba - Anne
1.D
2.A
3.D
4.E
D) Silgi - Kalem
E) İnsan - Düşünen
Eğer iki kavramdan her biri diğerinin bazı elemanlarını içerisine alıyorsa aralarında eksik girişimlik vardır.
Buna göre, aşağıdaki kavram çiftlerinin hangisinde
“eksik girişimlilik” ilişkisi vardır?
A) Doktor - İnsan
B) Memur - İşçi
C) Bekar - Evli
E) İnsan - Konuşan
Test 02 CA
B) İnsan - Başarılı
D) Cisim - Kalem
E) Doktor - Dürüst
5.C
6.C
7.E
8.C
9.E
10.A
11.A
12.A
13.D
14.E
15.B
16.C
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
04
Beş Tümel ve Tanım
4.
Varlýk
VARLIK
Cansız
Canlý
Omurgalý
Canlı
Hayvan
(Solungaçlý olma)
(Havlama)
(Akýllý olma)
Balýk
Köpek
Ýnsan
Koyun
Kaplan
(ot ile beslenen) (et ile beslenen)
–
Verilen şemaya göre, “Balık” teriminin “yakın cinsi” ve
“yakın ayrımı” sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
İlintiyle ilgili eksik tanım uzak cins ve ilinti ile ya da sadece ilinti ile yapılan tanımdır.
R
İ
T
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ilintiyle ilgili eksik
tanıma örnektir?
A) Omurgalı - Canlı
A) Koyun, ot ile beslenen bir hayvandır.
B) Canlı - Akıllı olma
B) Kaplan bir hayvandır.
C) İnsan - Omurgalı
C) Kaplan, et ile beslenen bir varlıktır.
D) Omurgalı - Solungaçlı olma
K
E
D) Koyun, bir varlıktır.
E) Solungaçlı olma - Omurgalı
E) Kaplan, beslenen bir canlıdır.
2.
N
R
Ö
Eğer bir özellik sadece bir türe ait olup, diğer türlerde bulunmayan bir özellikse buna “özgülük” denir.
Buna göre;
I. Kedi canlı bir varlıktır.
II. Kedi düşünen bir varlıktır.
III. Kedi miyavlayan bir canlıdır.
5.
II. Bir şey kendisinden daha açık olmayan başka bir şeyle
tanımlanmamalıdır.
III. Tanım, tanımı yapılanın bütün bireylerini içermeli, o sınıfa dahil olmayanları dışta bırakmalıdır.
“İnsan, uyuyan bir canlıdır”. tanımının yetersiz olması yukarıdaki tanım koşullarından hangisiyle açıklanabilir?
IV. Kedi beslenen bir varlıktır.
ifadelerinden hangileri “Kedi” kavramının özgülüğüdür?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I, II ve III
3.
A) Yalnız I
C) III ve IV
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
E) II, III ve IV
İlinti, bir özelliğin birden fazla türe ait olmasıdır.
Buna göre, aşağıdaki kavramlardan hangisi örümceğin
ilintisi değildir?
A) Canlı olma
I. Tanımlanan, tanımlayan olarak tanımda yer almamalıdır.
B) Beslenme
D) Hareket etme
C) Ağ yapma
E) Büyüme
6.
I. Tanımda anlatılmak istenen ne çok uzun ne de çok
kısa olmalıdır.
II. Bir şey kendisinden daha açık olmayan başka bir şeyle
tanımlanmamalıdır.
III. Tanımda kısır döngü bulunmamalıdır.
“Arı, kollektiftir.” tanımının yetersiz olması yukarıdaki
tanım koşullarından hangisiyle açıklanabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
04
Beş Tümel ve Tanım
7.
10.
I. Tanımlanan, tanımlayan olarak tanımda yer almamalı-
I. Tanımlanan, tanımlayan olarak tanımda yer almamalıdır.
dır.
II. Bir şey kendisinden daha açık olmayan başka bir şey
ile tanımlanmamalıdır.
II. Bir şey kendisinden açık olmayan başka bir şeyle tanımlanmamalıdır.
III. Tanım, tanımı yapılanın bütün bireylerini içermeli, o sınıfa dahil olmayanları dışta bırakmalıdır.
III. Tanımda kısır döngü bulunmamalıdır.
“Üçgen üç açılı olandır.” tanımının yetersiz olması yukarıdaki tanım koşullarından hangileriyle açıklanabilir?
“insan, psikososyal bir canlıdır”. tanımının yetersiz olması
yukarıdaki tanım koşullarından hangisiyle açıklanabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) II ve III
E) II ve III
11.
Özgülük, bir özelliğin sadece bir türe ait olmasıdır.
R
İ
T
İlinti, bir özelliğin bir çok türde ortak olmasına denir.
Bu tanıma göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde özgülük söz konusudur?
Bu tanıma göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilinti
söz konusudur?
A) Köpekler havlar.
A) Deve kuşu tehlike anında kafasına kuma sokar.
K
E
B) Güvercinler yuva yapmaz.
B) Akbabaların kanatları vardır.
C) Arılar altıgen şeklinde petek yapar.
D) Leylekler göç eder.
N
R
Ö
E) Balıklar yüzer.
VARLIK
Cansız
D) Köpekler et ile beslenir.
Körfez Yayınları
C) Tavuklar yumurtlar.
9.
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
D) I ve II
8.
A) Yalnız I
E) Örümcekler ağ örer.
12.
Canlı
Canlı
Hayvan
Hayvan
Kuş
Deve kuşu
(uçamayan)
Denizde Yüzen
Balık
Balina
(memeli)
Kartal
(uçan)
Ahtapot
(altı kollu)
Yukarıdaki şekle göre, “balina” teriminin uzak cinsi ve
yakın ayrımı sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
Bir kavramın yakın cinsi ve yakın ayrımıyla yapılan tanıma
özle ilgili tam tanım denir.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi özle ilgili tam tanıma
örnektir?
A) Canlı - memeli
A) Kartallar uçan bir canlıdır.
B) Altı kollu - memeli
B) Deve kuşu uçamayan bir kuştur.
C) Denizde yüzen - memeli
C) Kuş bir hayvandır.
D) Hayvan - altı kollu
D) Balık bir canlıdır.
E) Canlı - altı kollu
E) Deve kuşu bir canlıdır.
Test 03 CA
1.D
2.B
3.C
4.D
5.B
6.A
7.A
8.B
9.C
10.E
11.E
12.E
13.C
14.E
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
05
ÖnermelerI
" Sadece çalışkan öğrenciler sınavda başarılı olurlar. "
4.
“Bazı insanlar değerlidir.” cümlesi tikel önermeye örnektir.
önermesi aşağıdaki önerme türlerinden hangisine örnektir?
A) Ekli
B) Koşullu
C) Özgülü
D) Bağlantılı
“Bütün insanlar değerlidir.” cümlesi tümel önermeye,
Buna göre, önermelerin “tümel” veya “tikel” önerme şekilde sınıflandırılmasında aşağıdakilerden hangisi
ölçüt alınmıştır?
A) Önermenin niceliği
E) Sebepli
B) Önermenin niteliği
C) Önermedeki yargı sayısı
R
İ
T
D) Önermenin anlamlı olup olmaması
E) Önermenin doğru olup olmaması
2.
K
E
“İstanbul Türkiye' nin en kalabalık kentidir”, bileşik
önerme iken,
5.
“Türkiye' nin başkenti Ankaradır.” basit önermeye örnektir.
Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi bir çıkarmalı
önermedir?
Buna göre, bileşik önermenin basit önermeden farkı
aşağıdakilerden hangisidir?
N
R
Ö
A) Birden çok yargı bildirmesi
B) Doğruluk değeri alması
C) Yanlışlayıcı değerinin olmaması
D) Duygu bildirmesi
E) En az iki terimden oluşması
3.
Önermenin konusunun bir kısmını dışarı çıkararak, konunun bütünü hakkında hüküm vermek suretiyle yapılan önermeye, çıkarmalı önerme denir.
A) Yalnız Ali ödevini yaptı.
B) Mehmet hariç, bütün sınıf piknikteydi.
C) Zeki, Metin'den daha zayıftır.
D) Ayşe çalışıyor, çünkü sınavı var.
E) Ayşe ve Zeynep çalıştı.
6.
" Güneş doğarsa gündüz olur. " önermesi ile "Sayı ya tektir veya çifttir." önermelerinin türlerini sırayla aşağıdakilerden hangisi belirler?
A) Bağlantılı - Nedenli
B) Bitişik koşullu - Ayrık koşullu
" 3 + 2 = 6 " bir önermedir ve yanlıştır.
C) Koşullu - Karşılaştırmalı
" İlimlerin sayımını Farabi yapmıştır. " da bir önermedir ve
doğrudur.
D) Özgülü - Sınırlandırıcı
E) Çıkarmalı - Nedenli
Fakat " NH3 " ve
" Ankara Türkiye' nin başkenti midir?" ise önerme değildir.
Buna göre, bir cümlenin önerme olmasının temel koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygu bildirmesi
B) Doğru olması
C) Bir cümle olması
7.
" Ahmet çok çalışkandır." basit önermeye örnek iken;
"Ahmet çok çalışkandır çünkü ders çalışıyor." bileşik önermeye örnektir.
D) Soru cümlesi olması
Buna göre, basit önermeyle bileşik önermenin farkını
aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
E) Yargı bildirmesi
A) Yargı sayısı
B) Niteliği
C) Niceliği
D) Doğruluk değeri
E) Terim sayısı
05
ÖnermelerI
8.
12.
Aşağıdaki önermelerden hangisinde yargı bir koşula
bağlanmıştır?
A) Hiçbir çiçek güzel değildir.
Bir yargıya belirli bağlaçlarla yeni bir yargının eklendiği
önermelere “ekli” önermeler denilir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “ekli” bir önermedir?
B) Papatya çiçektir, fakat ağaç değildir.
A) Çocuklar yemeklerini yediler ama doymadılar.
C) Ali sınıfını geçince babası bisiklet alacak.
B) Aşırı sıcak olduğu için klima satışları arttı.
D) Tembel insanlar çalışmayı sevmezler.
C) Her türlü bilgi insan zihninde doğuştan vardır.
E) Bir çiçekle bahar gelmez.
D) Zamanın değerini bilmezsen yapacak çok işin kalır.
E) Tercihlerini yaparken ailene ve öğretmenine danışmalısın.
9.
Aşağıdakilerden hangisi tikel olumsuz bir önermedir?
13.
A) Hiçbir kedi kuş değildir.
B) Bazı insanlar iyidir.
R
İ
T
Bileşik önermeler, içerisinde birden fazla yargı bulunduran
önermelerdir. Bu önermeler bileşikliği açıkça belli olanlar
ve bileşikliği gizli olanlar diye ikiye ayrılır.
Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisi “bileşikliği gizli” olan bir önermedir?
C) Bazı kuşlar ötücü değildir.
K
E
D) Her insan akıllıdır.
A) Dengeli beslendiğim için sağlıklıyım.
E) Bazı çalışkanlar karıncadır.
B) Yardımsever olursan insanlar da sana yardımcı olur.
C) İnternete bağlı olan bilgisayarlara daha çabuk virüs bulaşır.
Körfez Yayınları
N
R
Ö
10.
"On dakikadır gürültü çok şidettlendi." önermesi aşağıda
verilen önerme türlerinden hangisiyle ifade edilir?
A) Çıkarmalı
B) Sebepli
C) Koşullu
D) Özgülü
D) Ne şöhret, ne de para onun kişiliğini değiştiremedi.
E) Arkasından bağırdım, ama beni duymadı.
14.
E) Sınırlandırıcı
11.
Bazı insanlar çalışkan değildir.” önermesi “nicelik ve nitelik” bakımından aşağıdaki önerme türlerinden hangisini
örneklendirir?
A) Tekil olumlu
B) Tümel olumsuz
C) Tikel olumlu
D) Tümel olumlu
E) Tikel olumsuz
Neden bildiren kelimelerle birbirine bağlanmış önermelere
“nedenli” önermeler denir.
15.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “nedenli” önermeye
örnektir?
Aşağıdaki önermelerden hangisi yargı sayısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Hiçbir çiçek güzel değildir.
B) Papatya çiçektir, fakat ağaç değildir.
A) Çağımızda “bilgi” ve “güç” aynı değerdedir.
C) Üniversiteyi kazanacağım.
B) Düşmanın tatlı sözüne aldırma, çünkü bal içine zehir
katar.
D) Tembel insanlar çalışmayı sevmezler.
E) Bir çiçekle bahar gelmez.
C) Kristalden evin varsa başkasının camına taş atma.
D) Metaller nasıl paslanırsa, insan da öyle paslanır.
E) Dünyada her şeyin kendine göre bir güzelliği vardır,
fakat her göz bunu göremez.
Test 04 CA
1.D
2.B
3.C
4.E
5.C
6.D
7.B
8.A
9.B
10.C
11.D
12.A
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
06
ÖnermelerII
Özne ve yüklemleri aynı olan önermelerin sadece niceliği
değiştirilirse bu önermeler arasında altıklık ilişkisi vardır.
4.
- Her insan ölümden korkar.
- Bazı insanlar ölümden korkar.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, “Bazı öğrenciler
dürüsttür.” önermesinin altığıdır?
Yukarıdaki önermeler arasında altıklık ilişkisi vardır.
A) Hiçbir öğrenci dürüst değildir.
Buna göre altık önermeler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
B) Bazı öğrenciler dürüst değildir.
A) Aynı yargıyı taşıma
C) Bütün öğrenciler dürüsttür.
B) Eşdeğer olma
D) Bütün dürüstler öğrencidir.
C) Farklı nicelikte olma
E) Bazı dürüstler öğrencidir.
D) Farklı nitelikte olma
R
İ
T
E) Farklı terimlerden oluşma
2.
K
E
Herhangi bir durumda bir önermenin terimlerini değiştirmeden önermenin sadece niteliği değiştirilirse verilen önermenin karşıtı elde edilmiş olur.
N
R
Ö
5.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, “Bazı insanlar mutludur.” önermesinin karşıtıdır?
A) Bazı insanlar mutlu değildir.
B) Bütün insanlar mutludur.
C) Hiçbir insan mutlu değildir.
D) Bazı insanların mutlu olduğu doğru değildir.
E) Hiçbir mutlu olan insan değildir.
3.
I. Bazı şairler dürüsttür.
II. Hiçbir şair dürüst değildir.
Bu iki önerme çelişiktir.
Buna göre, çelişik önermelerin hangi özellikleri birbirinden farklı değildir?
A) Nitlelikleri
B) Nicelikleri
C) Yargıları
D) Terimleri
E) Doğruluk değerleri
"Bütün meyveler tatlıdır." önermesi doğru ise "Bazı
meyveler tatlıdır." önermesi zorunlu olarak doğrudur.
A) Bir bütün, parçaların toplamından ibaret değildir.
B) Bir bütün, parçaların anlamlı etkileşiminden oluşur.
C) Parçalar için doğru olan, bütün için de doğrudur.
D) Her parça, bütünün bir özelliğine bağlıdır.
E) Bütün için doğru olan parçalar için de doğrudur.
6.
"Çelişik önermelerden bir doğru ise, diğeri mutlaka yanlıştır. "
Bu açıklama, aşağıdakilerden hangi ikisi için geçerlidir?
A) Tümel olumsuz - Tümel olumlu
B) Tümel olumsuz - Tikel olumsuz
C) Tümel olumlu - Tikel olumlu
D) Tümel olumlu - Tikel olumsuz
E) Tümel olumsuz - Tikel olumsuz
06
ÖnermelerII
7.
10.
I. “Bütün insanlar gazetecidir.” önermesi doğru ise,
Karþýt
Bütün güller
kokuludur.
“Bazı insanlar gazeteci değildir.” önermesi yanlıştır.
I.
ik
liþ
Çe
Altýk
II. “Bazı insanlar gazetecidir.” önermesi yanlış ise,
“Hiçbir insan gazeteci değildir.” önermesi doğrudur.
Bu örnekler, karşı olum karesindeki önermelerle ilgili
olarak aşağıdaki yargılardan hangisini destekler?
Yukarıdaki karşı olum karesinde verilen “Bütün güller kokuludur.” önermesinin I., II. ve III. önermelerle karşıt, altık
ve çelişik olarak ilişkili olduğu düşünülürse ilgili yerlere aşağıdaki önermelerden hangileri getirilmelidir?
A) Tümel önermeler doğru ise karşıtı olan önermeler
daima yanlıştır.
B) Çelişik önermelerden birisi doğru ise, diğeri zorunlu
olarak yanlıştır.
C) Tümel önerme yanlış ise karşıtı olan önerme bazen
doğru, bazen de yanlış olur.
D) Tümel önerme doğru ise altığı olan tikel önermeler de
doğrudur.
E) Tümel önerme yanlış ise altığı bazen doğru, bazen de
yanlış olabilir.
N
R
Ö
II. Tümel olumsuz
III. Tikel olumlu
IV. Tikel olumsuz
yukarıdaki önermelerin hangileri birbiriyle alt karşıttır?
A) I. ve II.
B) I. ile III.
D) II. ile III
9.
I.
A) Bazı güller
kokuludur.
II.
Bazı güller
sevimli değildir.
III.
Hiçbir gül kokulu
değildir.
B) Hiçbir gül
kokulu değildir.
Bazı güller
kokulu değildir.
Bazı güller
kokuludur.
C) Bazı güller
kokulu değildir.
Hiçbir gül
kokulu değildir.
Hiçbir gül kokulu
değildir.
D) Bazı güller
kokuludur.
Hiçbir gül
kokulu değildir.
Bazı güller
kokulu değildir.
E) Hiçbir gül
kokulu değildir.
Bazı güller
kokuludur.
Bazı güller
kokuludur değildir
R
İ
T
K
E
I. Tümel olumlu
Körfez Yayınları
8.
III.
II.
11.
Bir önerme doğru ise çelişiği kesinlikle yanlıştır. Buna
göre, "Bazı öğrenciler çalışkandır." önermesi doğru ise
aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
A) Bütün öğrenciler çalışkandır.
B) Hiçbir öğrenci çalışkan değildir.
C) Bazı öğrenciler çalışkan değildir.
C) I. ile IV.
E) III. ile IV
D) Bazı öğrenciler çalışkandır.
E) Bazı öğrencilerin çalışkan olmadığı söylenemez.
12.
Bir önermenin, terimleri aynı kalmak koşuluyla, sadece niceliği
değiştirildiğinde meydana gelen ikinci önermeyle aralarında
altıklık ilişkisi vardır.
Aşağıdaki önermelerden hangileri arasında altıklık ilişkisi vardır?
A) Hiçbir at iki ayaklı değildir.
Bazı atlar iki ayaklı değildir.
Buna göre aşağıdaki önermelerden hangi ikisi arasında “Altıklık ilişkisi” vardır?
B) Bazı insanlar öğretmendir.
Bazı insanlar öğretmen değildir.
A) Bazı meyveler tazedir.
Bazı tazeler meyvedır.
C) Bazı atlar iki ayaklıdır.
Bazı atlar iki ayaklı değildir.
B) Bütün meyveler tazedir.
Bazı meyveler taze değildir.
D) Bütün insanlar öğretmendir.
Hiçbir insan öğretmen değildir.
C) Bazı meyveler taze değildir.
Hiçbir meyve taze değildir.
E) Bütün insanlar kuştur.
Hiçbir insan kuş değildir.
D) Hiçbir meyve taze değildir.
Bazı meyveler tazedir.
E) Bütün meyveler tazedir.
Hiçbir meyve taze değildir.
Test 05 CA
1.C
2.A
3.E
4.A
5.B
6.B
7.A
8.C
9.C
10.E
11.B
12.A
13.C
14.E
15.B
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
Önermelerin döndürülmesiyle ilgili olarak aşağıdaki
sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
4.
A) Tümel olumlu önermenin düz döndürmesi tikel olumludur.
"Bütün gelişmiş ülkelerin yaşam standardı yüksektir." önermesinin karşıtının çelişiği olan önerme, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bütün gelişmiş ülkelerin yaşam standardı yüksek değildir.
B) Tikel olumlu önermenin düz döndürmesi tikel olumludur.
B) Bazı gelişmiş ülkelerin yaşam standardı yüksektir.
C) Tümel olumsuz önermenin ters döndürülmesinde nicelik değişmez.
C) Hiçbir gelişmis ülkenin yaşam standardı yüksek değildir.
D) Tikel olumlu önermenin ters döndürmesi olmaz.
D) Bazı gelişmiş ülkelerin yaşam standardı yüksek değildir.
E) Tikel olumsuz bir önermenin ters döndürmesi tikel
olumsuz olur.
2.
07
ÖnermelerIII
R
İ
T
E) Hiçbir gelişmemiş ülkenin yaşam standardı yüksek değildir.
K
E
N
R
Ö
Bir önermenin niteliğini ve doğruluk değerini değiştirmeden
yüklemini özne; öznesini yüklem yaparak “düz döndürmesi”
elde edilir.
5.
"Bütün hayvanlar canlıdır." önermesinin düz döndürmesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazı canlılar hayvan değildir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, “Bütün çocuklar şımarıktır.” önermesinin düz döndürmesidir?
B) Bazı hayvanlar canlıdır.
A) Bütün şımarıklar çocuktur.
C) Hiçbir canlı, hayvan değildir.
B) Bazı şımarıklar çocuktur.
C) Bazı çocuklar şımarık değildir.
D) Bazı canlılar hayvan değildir.
E) Bazı canlılar hayvandır.
D) Bazı çocuklar şımarıktır.
E) Hiçbir çocuk şımarık değildir.
3.
“Hiçbir öğrenci gözlüklü değildir.” önermesinin eşdeğeri
aşağıdakilerden hangisidir?
6.
Üst karşıt önermelerden tümel olumlu doğru ise diğeri kesinlikle yanlıştır.
A) Bütün gözlüklüler öğrencidir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumu örneklendirir?
B) Bütün öğrenciler gözlüklüdür.
A) Hiçbir at iki ayaklı değildir.
Bütün atlar iki ayaklıdır.
C) Bazı öğrenciler gözlüklü değildir.
D) Bazı gözlüklüler öğrencidir.
E) Hiçbir gözlüklü öğrenci değildir.
B) Bazı insanlar öğretmendir.
Bazı insanlar öğretmen değildir.
C) Bazı atlar iki ayaklıdır.
Bazı atlar iki ayaklı değildir.
D) Bütün insanlar öğretmendir.
Hiçbir insan öğretmen değildir.
E) Bütün insanlar ölümlüdür.
Hiçbir insan ölümlü değildir.
07
ÖnermelerIII
7.
11.
Önermelerin ters döndürülmesi ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
“Hiçbir doktor bencil değildir.” önermesinin eşdeğeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazı doktor olmayanlar bencildir.
A) Tümel olumlu önermenin ters döndürülmesinde nicelik
değişmez..
B) Tüm doktor olmayanlar bencil olmayandır.
B) Tikel olumlu önermenin ters döndürmesi yoktur.
C) Hiçbir bencil olmayan doktor olmayan değildir.
C) Tümel olumsuz önermenin ters döndürmesi tikel olumsuzdur.
D) Bazı bencil olmayan doktor olmayan değildir.
E) Bazı doktor olmayan bencil olmayan değildir.
D) Tikel olumsuz önermenin ters döndürmesinde nicelik
değimez.
E) Her türlü önermenin ters döndürmesi yapılabilir.
8.
“Her ağaç bitkidir.” önermesinin eşdeğeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Her bitki olmayan ağaç olmayandır.
I.
R
İ
T
Bütün çiçekler güzeldir.
Bütün güzel olmayan çiçek olmayandır.
II. Hiçbir canlı gözlüklü değildir.
K
E
B) Her bitki ağaçtır.
Bazı gözlüklü olmayanlar canlı olmayan değildir.
C) Bazı bitki olmayan ağaçlar vardır.
III. Bazı madenler değerlidir.
D) Bazı bitki olmayan ağaç olmayandır.
Bazı değerli olmayan maden olmayandır.
N
R
Ö
IV. Bazı dersler zor değildir.
Körfez Yayınları
E) Her ağaç olmayan bitki olmayandır.
9.
12.
Bazı zor olmayan ders olmayan değildir.
Yukarıdaki önerme çiftlerinde, ikinci önermeler birinci
önermelerin “ters döndürmesi” olarak verildiğine göre
hangileri ters döndürme kurallarına uygun nitelikte değildir?
A) Yalnız I
“Bazı gençler işsiz değildir.” önermesinin ters döndürmesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazı gençler işsizdir.
B) Yalnız III
D) III ve IV
C) I ve IV
E) I, II,III ve IV
B) Bazı genç olmayanlar işsiz olmayanlardır.
C) Bazı işsiz olmayan genç olmayan değildir.
D) Bazı işsiz olmayanlar genç olmayandır.
E) Hiçbir işsiz olmayanlar genç olmayanlar değildir.
13.
Karşı olum karesi ile ilgili,
I.
10.
Tümel olumsuzun çelişiği tikel olumlu olur.
II. Tümel olumlu doğru ise bunun altığı olan tikel olumlu
da kesinlikle doğru olur.
Aşağıdaki önermelerden hangisinin ters döndürmesi
yoktur?
III. Tümel olumlu bir önermenin karşıtı tümel olumsuz olur.
A) Bütün ağaçlar yeşildir.
IV. Çelişik önermelerden biri doğru ise diğeri zorunlu olarak yanlıştır.
B) Hiçbir insan bitki değildir.
V. Tümel olumsuz bir önerme yanlış ise bunun altığı olan
tikel olumsuz önerme de kesinlikle yanlış olur.
C) Bazı hayvanlar sevimlidir.
D) Tüm öğrenciler gözlüklüdür.
bilgilerden hangileri yanlıştır?
E) Bazı öğrenciler şımarık değildir.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve IV
Test 06 CA
1.C
2.A
3.D
4.C
5.E
6.D
7.B
8.E
9.C
C) Yalnız V
E) III ve V
10.B
11.B
12.A
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
08
Çıkarım ve KıyasI
4.
“Hava bulutludur.” bir önermedir.
- Ocak , mart, mayıs, ayları otuzbir gündür.
“Yağmur yağdı.” bir önermedir.
- Ocak, mart, mayıs, yılın aylarıdır.
“Hava bulutludur; o halde yağmur yağmıştır.” bir çıkarımdır.
- O halde yılın belli ayları otuz bir gündür.
Bu akıl yürütme aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, bir çıkarımın önermeden farkı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir yargı bildirmesi
A) Tümdengelim
B) Analoji
C) Tümevarım
D) Entimem
B) Belli bir doğruluk değerinin olması
E) Zincirleme kıyas
R
İ
T
C) Birden fazla terimden oluşması
D) Öncül ve sonuçtan oluşması
E) Terimlerinin bir bağla bağlanması
2.
K
E
N
R
Ö
I. Cem, İzmir’e giderse amcasını ziyaret edecek.
II. Cem amcasını ziyaret ederse ona bir hediye alacak.
5.
II. Bütün et yiyenler memelidir.
öncüllerinden hareketle geçerli bir çıkarım yapıldığında
aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?
III. O halde bütün kedigilller kırmızı kanlıdır.
IV. Bütün memeliler omurgalıdır.
A) Cem, İzmir’e gidecek ya da amcasını ziyaret edecek.
B) Cem, İzmir’e gitmese de amcasına hediye alacak.
V. Bütün kedigiller et yiyendir.
C) Cem, İzmir’e gitmemişse amcasını ziyaret etmemiştir.
Karışık olarak verilmiş bu çıkarımdaki tüm öncüller
aşağıdakilerin hangisinde biraraya getirilmiştir?
D) Cem, İzmir’e giderse amcasına hediye alacak.
A) I, II ve III
E) Cem, amcasına hediye almıştır ya da İzmir’e gitmemiştir.
3.
I. Bütün omurgalılar kırmızı kanlıdır.
Üretim artarsa işsizlik azalır. (öncül)
Üretim arttı.(öncül)
O halde, işsizlik azalacak.(sonuç)
Verilen çıkarıma göre, bir önermenin “öncül” olabilmesi
aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Bileşik bir önerme olmasına
B) Doğruluk değerine sahip olmasına
B) II, IV ve V
D) I, II, IV ve V
6.
C) III, IV ve V
E) II, III, IV ve V
Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir kıyasta bulunan
bu terimlerin doğru bir tanımı değildir?
A) Küçük terim sonuç önermesinin öznesidir.
B) Büyük terim her iki öncülde tekrar eden terimdir.
C) Orta terim her iki öncülde tekrar eden terimdir.
D) Orta terim öncüllerin birinde tümel alınan terimdir.
C) Sonuçtan önce gelip ona veri sağlamasına
D) Bir yargı bildirmesine
E) Birden fazla terimden oluşmasına
E) Sonuç önermesindeki terimlerin kaplamı, öncüllerdeki
terimlerin kaplamından daha geniş değildir.
08
Çıkarım ve KıyasI
7.
11.
İstanbul da, İzmir de kıyıdadır.
Bazı gazeteciler dürüsttür.
İzmir'de liman ticareti yapılmaktadır.
Bazı dürüstler öğretmendir.
O halde İstanbul'da da liman ticareti yapılmaktadır.
Bazı gazeteciler öğretmendir.
Yukarıda hangi akıl yürütme yolu örneklendirilmiştir?
Bu hatalı kıyasta, hangi kıyas kuralına uyulmamıştır?
A) İkilem
B) Basit kıyas
D) Safsata
C) Analoji
E) Entimem
A) Orta terim sonuçta yer almaz.
.
B) İki olumsuz öncülden sonuç çıkmaz.
C) İki tikel öncülden sonuç çıkmaz.
D) Her kıyasta en az üç terim bulunmalıdır.
E) İki olumlu öncülden olumsuz sonuç çıkmaz.
12.
8.
Bütün madenler değerlidir.
Her ne zaman akşam olursa güneş batar.
R
İ
T
Her ne zaman güneş batarsa karanlık olur.
Bazı medenler iletkendir.
O halde, her ne zaman akşam olursa karanlık olur.
Bütün iletkenler değerlidir.
Önermeleri ile oluşturulan geçerli kıyas hakkında aşağıdaki yorumlamalardan hangisi yanlıştır?
Bu hatalı kıyas, aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılırsa geçerli olur?
A) Öncüller ve sonuç ayrık şartlı önermedir.
K
E
A) Büyük terim tüm kaplamıyla ele alınırsa
B) Öncüller ve sonuç bitişik şartlı önermedir.
B) Orta terim sonuçta yer almazsa
C) Koşullu kesin kıyasa örnek verilmiştir.
C) Sonuç önermesi olumsuz hale getirilirse
D) Bileşik önermelerden yapılmıştır.
D) Birinci öncülde “Bütün” sözcüğü yerine “Bazı” sözcüğü
kullanılırsa
Körfez Yayınları
N
R
Ö
E) Sonuç önermesinde “Bütün” sözcüğü yerine “Bazı” sözcüğü kullanılırsa
9.
13.
Kıyas kurallarına göre, sonucu tikel olan geçerli bir kıyasın öncülleri için aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir?
A) Öncüllerden yalnızca biri tikeldir.
E) Öncüllerden birinin öznesi, diğerinin yüklemi durumundadır.
Karga güzel değildir.
O halde karga kuştur.
Bu hatalı kıyasta hangi kıyas kuralına uyulmamıştır?
B) Öncüllerin ikisi de tümeldir.
A) Öncüllerden biri mutlaka tümel olmalıdır.
C) Öncüllerin ikisi de tikeldir.
B) Öncüllerden biri tikelse sonuç da tikel olmalıdır.
D) Öncüllerin ikisi de olumludur.
C) Öncüller olumlu ise sonuç olumsuz olamaz.
E) Öncüllerin ikisi de olumsuzdur.
10.
Bütün kuşlar güzeldir.
D) Orta terim sonuç önermesinde bulunmamalıdır.
E) Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç da olumsuzdur.
Bazı şairler vatan sevgisiyle doludur.
14.
Mehmet Akif bir şairdir.
“Bu öğrenci ders çalışmayı seviyor.
Öyleyse, bu öğrenci LYS’de başarılı olacak.”
O halde Mehmet Akif vatan sevgisiyle doludur.
Yukarıda geçerli bir eksik kıyas(entimem) örneği verilmiştir.
Bu akıl yürütmede aşağıdaki kıyas kurallarından hangisine uyulmamıştır?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, bu kıyasta verilmemiş olan öncül olabilir?
A) Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunur.
A) LYS’de başarılı olmak için çok çalışılmalıdır.
B) Öncüllerden biri olumsuz ise sonuç da olumsuzdur.
B) Ders çalışmak okul başarısını artırır.
C) Orta terim sonuçta yer almaz.
C) Ders çalışmayı sevenler LYS’de başarılı olur.
D) Öncüllerden biri tikelse sonuç da tikeldir.
D) Bütün öğrenciler ders çalışmalıdır.
E) Orta terim öncüllerden birinde tüm kaplamıyla alınmalıdır.
E) LYS’ye girmek için başarılı olmak lazım.
Test 07 CA
1.C
2.B
3.E
4.B
5.E
6.E
7.E
8.A
9.C
10.C
11.D
12.B
13.C
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
09
Çıkarım ve KıyasII
14.
Aþaðýda kýyas çeþitleriyle ilgili olarak verilmiþ
olan tanýmlarý ilgili kýyas çeþidiyle eþleþtirin.
Ahmet tatile ya Çeşme’ye ya da Marmaris’e gidecek.
Ahmet tatile Marmaris’e gitmeyecek.
Öyleyse Ahmet tatile Çeşme’ye gidecek.
1.
Bazen bir, bazen de her iki öncülünde koşullu önerme bulunduran kıyaslardır. ( )
2.
Sonuç önermesinin aynısının veya olumsuz halinin öncüllerde hem şekil, hem de anlam bakımından bulunduğu kıyaslardır. Bu kıyasta en az bir öncül basit olmayan
önermelerden oluşur. ( )
3.
İki öncül ve bir sonuçtan meydana gelen kıyaslardır.(
4.
Kıyasın sonucunun anlam bakımından öncüllerde bulunduğu, ancak şekil bakımından bulunmadığı kıyaslardır. ( )
5.
Art arda gelen birçok basit kıyasın birleşmesiyle oluşur. Bu
kıyas türünde birinci kıyasın sonuç önermesi bir sonraki kıyasın birinci önermesi olarak tekrar ifade edilir. ( )
6.
7.
8.
9.
Bu kıyas aşağıda verilen kıyas türlerinden hangisine
örnektir?
A) Bileşik kıyas
B) Seçmeli kıyas
C) Zincirleme kıyas
D) Safsata
K
E
15.
Biçim olarak kıyas kurallarına uyan, ancak anlam olarak
saçma olan kıyaslardır. ( )
N
R
Ö
“Doktora gittin, demek ki hastasın.” sözü, aşağıdaki kıyas
türlerinden hangisine örnektir?
A) Sorit
C) İkilem
Kıyasın öncülleriyle birlikte onların delillerinin de ifade edildiği kıyaslardır. ( )
Zincirleme kıyastaki tekrar eden önermeler kıyastan çıkarılarak elde edilen kıyastır. ( )
Kıyas kurallarına uymayan kıyaslardır. (
R
İ
T
E) Düzensiz kıyas
)
)
10.
Öncüllerin ve sonucun basit önermelerden oluştuğu kıyaslardır. Kıyas kurallarının geçerli olduğu kıyaslardır. ( )
11.
İki ayrı öncül grubundan hareketle aynı sonuca ulaşılan kıyaslardır. Bu kıyasın amacı, sonucu kanıtlamak değil, karşıdaki kişiyi zor durumda bırakmaktır. ( )
12.
İkiden çok öncül bulunduran kıyaslardır. (
13.
Sadece bir öncül ve bir sonuçtan oluşan veya eksik öncüllü
kıyaslardır. Bu kıyaslarda öncüllerden biri söylenmez, ama
anlam olarak var olduğu kabul edilir. ( )
16.
B) Kesin kıyas
D) Entimem
E) Safsata
Bütün kavaklar ağaçtır.
Hiçbir ağaç taş değildir.
Hiçbir kavak, taş değildir.
Yukarıdaki kıyas, aşağıdaki kıyas türlerinden hangisine
örnek olarak gösterlebilir?
)
A) Seçmeli kıyas
B) Yüklemli kesin kıyas
C) Zincirleme kıyas
D) Karma kıyas
A - Basit Kıyaslar
E) Düzensiz kıyas
B - Kesin Kıyas
C - Yüklemli Kesin Kıyas
D - Koşullu Kesin Kıyas
E - Seçmeli Kıyas
F - İkilem(Dilem)
G - Bileşik Kıyaslar
H - Zincirleme Kıyas
I - Sorit
İ - Düzensiz Kıyaslar
17.
Demir metaldir ve mıknatıs tarafından çekilir.
Alüminyum da metaldir ve mıknatıs tarafından çekilmesi
gerekir.
Bu akıl yürütme, aşağıdakilerden hangisine bir örnektir?
A) Analoji
B) İkilem
C) Tümevarım
J - Entimem(Eksik Kıyaslar)
K - Safsata
L - Delilli(Kanıtlı) Kıyas
D) Tümdengelim
E) Entimem
09
Çıkarım ve KıyasII
18.
22.
Bütün yazarlar hayalcidir.
Hiçbir bitki maden değildir.
Bütün hayalciler geleceği düşünür.
Bazı madenler değerlidir.
Bütün yazarlar geleceği düşünür.
Öncülleri olan geçerli bir kıyasın sonuç önermesi aşağıdakilerden hangisidir?
Bütün yazarlar geleceği düşünür.
A) Bazı madenler değerli değildir.
Bütün geleceği düşünenler planlı çalışır.
B) Bazı bitkiler değerlidir.
Bütün yazarlar planlı çalışır.
C) Hiçbir bitki değerli değildir.
O halde bütün hayalciler planlı çalışır.
D) Bazı bitkiler değerli değildir.
Yukarıda verilen kıyas türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşullu kıyas
B) Seçmeli kıyas
C) Zincirleme kıyas
D) Basit kıyas
E) Bütün bitkiler değerlidir.
E) Düzensiz kıyas
19.
Trafik kurallarına uymayan sürücüye ceza verilmesi gerekir.
23.
(Çünkü başkalarının hayatını tehlikeye atıyor)
– Bütün kanatlılar uçar.
Ahmet, ehliyeti olmadığı halde trafiğe çıkarak trafik kurallarına uymamaktadır.
– O halde bütün kuşlar uçar.
K
E
(Çünkü ehliyetsiz otomobil kullanmak suçtur.)
Yukarıda verilen kıyasın geçerli olabilmesi için I. öncül
aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) Bazı kuşlar uçar.
O halde Ali’ye ceza verilmesi gerekir.
B) Bütün uçanlar kuştur.
Bu kıyas, aşağıdaki kıyas türlerinden hangisine örnektir?
B) Seçmeli kıyas
C) Koşullu kıyas
D) Zincirleme kıyas
E) Delilli kıyas
Tüm alışveriş yerleri kalabalık ortamlardır.
Tüm kalabalık ortamlarda güvenlik görevlisi bulunur.
C) Bütün kuşlar kanatlıdır.
Körfez Yayınları
N
R
Ö
A) Basit kıyas
20.
R
İ
T
– ………………………........................
D) Hiçbir kanatlı kuş değildir.
E) Bazı kanatlılar uçan değildir.
24.
Tüm güvenlik görevlileri bize fayda verir.
O halde tüm alışveriş yerleri bize fayda verir.
“Suçlusun, o halde ceza alacaksın.”sözü, aşağıdaki kıyas
türlerinden hangisine örnektir?
A) Sorit
B) Kesin kıyas
C) İkilem
D) Entimem
E) Safsata
Yukarıda örneklendirilen kıyas türü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Entimem
B) Seçmeli kıyas
C) Koşullu kıyas
D) Sorit
E) Basit kıyas
21.
Tüm büyükşehirlerde metro vardır.
25.
– Bütün insanlar akıllıdır.
Diyarbakır bir büyükşehirdir.
– Ahmet insandır.
O halde, Diyarbakır’da da metro vardır.
– O halde Ahmet akıllıdır.
Yukarıdaki basit kıyasta orta terim hangisidir?
Bu kıyas, aşağıdaki kıyas türlerinden hangisine örnektir?
A) Koşullu kıyas
B) Yüklemli kesin kıyas
C) Zincirleme kıyas
D) Bileşik kıyas
A) Akıllı
B) Ahmet
D) İnsan
C) Bütün
E) O halde
.
E) Seçmeli kıyas
Test 08 CA
1.D
2.D
3.C
4.C
5.D
6.B
7.C
8.E
9.A
10.E
11.C
12.A
13.E
14.C
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
10
Sembolik MantıkI
Aşağıdaki önermelerden hangisinde “tikel evetleme” eklemi kullanılmıştır?
5.
A) Ne bahar geldi ne de çiçekler açtı.
“Galatasaray bu yıl iyi transfer yapamazsa şampiyon olamaz ve Avrupa’ da başarısız olur.”
Bu önermenin sembolik ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
B) Bahar geldiyse çiçekler açmıştır.
A) ~p⇒ (~q ∧ ~r)
C) Bahar gelir ve çiçekler açar.
B) (p ⇒ ~q) ∨ r
D) (p ∧ q) ⇒ r
D) Bahar gelir ya da çiçekler açar.
C) p⇒ (~q ∧ r)
E) (~p ⇒ q) ∨ r
E) Bahar geldiği için çiçekler açtı.
2.
Aşağıdaki önermelerden hangisi “tümel evetleme” eklemine sahiptir?
A) Ali dersaneye giderse üniversiteye girer.
6.
Buna göre,
K
E
B) Ali dersaneye gidecek ya da üniversiteye girecek.
C) Ali dersaneye gitti ama üniversiteye giremedi.
~[(p ∨ q) ∧ ~(p ⇒ r)]
bileşik önermesinde “ana eklem” aşağıdakilerden hangisidir?
D) Ali dersaneye gidemeyecek ya da üniversiteye giremeyecek.
N
R
Ö
A) ∨
B) ~
E) Ali ya dersaneye gidecek ya da üniversiteye girecek.
3.
[(p ∨ ~q) ∧ (p ⇒ q)] ∧ (p ⇔ q)
7.
önermesinin “ana eklemi” aşağıdakilerden hangisidir?
A) Değilleme eklemi
B) Tikel evetleme eklemi
4.
R
İ
T
Ana eklem, bileşik bir önermenin tümünü etkileyen eklemdir.
C) ⇒
önermesi, sembolik olarak ifade edildiğinde hangi ana
ekleme sahip olur?
A) Tümel evetleme eklemi (∧)
B) Tikel evetleme eklemi (∨)
D) Karşılıklı koşul eklemi
C) Koşul eklemi (⇒ )
E) Koşul eklemi
D) Karşılıklı koşul eklemi (⇔)
Esra tatile giderse dinlenecek. (q ⇒ r)
öncüllerinden yararlanarak aşağıdaki sonuç önermelerinden hangisine ulaşılır?
A) Esra okulunu bitirdi. (p)
B) Esra tatile gidemedi. (~q)
C) Esra tatile gitmemiş ya da dinlenmiştir.(~q ∨ r)
D) Esra okulunu bitirirse dinlenecek. (p ⇒ r)
E) Esra dinlenememişse tatile gitmemiştir. (~r ⇒ ~ q)
E) ∧
“Ne hava açtı ne de pikniğe gittik.”
C) Tümel evetleme eklemi
Esra okulunu bitirirse tatile gidecek. (p ⇒ q)
D) ⇔
E) Değilleme eklemi (~)
8.
Ana bileşen, bileşik bir önermede ana eklem etrafındaki önerme veya önerme gruplarıdır.
Buna göre;
~[(~p ⇔ q) ⇒ p] ⇒ (p ∧ ~q) ⇒ p
önermesinin kaç ana bileşeni vardır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
D) 5
10
Sembolik MantıkI
Aşağıdaki önermelerden hangisi (p ∨ ~q) şeklinde sembolleştirilebilir?
9.
13.
I. p
II. (q ⇒ p)
A) Ali çalışacak ya da üniversiteyi kazanamayacak.
III. (p ∧ q)
B) Ali çalışacak ve üniversiteyi kazanacak.
IV. ~[(q ∧ p) ⇔ (p ∨ q)]
C) Ali ancak ve ancak çok çalışırsa üniversiteyi kazanabilir.
önermelerinden hangileri,
p ⇒~[(q ∧ p) ⇔ (p ∨ q)] önermesinin “ana bileşenleri”dir?
D) Ali çalışmazsa üniversiteyi kazanamayacak.
A) Yalnız I
E) Ali ne çok çalıştı, ne de üniversiteyi kazandı.
B) II ve III
D) I ve IV
10.
Aşağıdaki önermelerin hangisinde “karşılıklı koşul eklemi” kullanılır?
14.
A) ~[(p ∧ q) ⇒ r]
B) Ülkenin kalkınması için ihracat gerekli ve yeterlidir.
C) (p ⇒ ~q) ⇔ r
K
E
N
R
Ö
~[(p ∧ ~q) ∧ (p ⇒ q)] ∧ (r ⇔ q)
Körfez Yayınları
E) Enflasyon arttığında işsizliğin artacağı doğru değildir.
12.
R
İ
T
B) p v [(p ⇒ q) ∨ p]
15.
Aşağıdaki önermelerden hangisinde karşılıklı koşul
(⇔) ana eklemdir?
önermesinin “ana eklemi” aşağıdakilerden hangisidir?
A) ~[(p ∧ q) ⇔ ~(p ∨ q)]
A) ∧
B) [(p⇒ q) ⇔ ~(p ∧ q)] ∧ ~p
B) ~
C) ⇒
D) ∨
E) ⇔
“Ali hem dersaneye devam etmiş hem de programlı çalışmışsa onun LYS’de başarılı olamayacağı söylenemez.”
önermesinin sembolik ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) ~(p ⇒ q) ∧ r
B) ~[(p ∧ q) ⇒~ r]
C) (p ∧ q) ⇔ r
D) (~p ∧ ~q) ⇒ ~r
E) (p ∧ q) ⇒~ r
D) [(p ∧ q) ⇒ r] ∧ (q ∨ r)
E) [(p ∧ q) ∨ r] ⇒ r
D) Denizlerimizin bazıları temiz, bazıları temiz değildir.
11.
E) I, II, III ve IV
Aşağıda sembolik olarak verilen önermelerden hangisinde koşul eklemi (⇒) ana eklemdir?
A) Formülü hatırlatırsan bu soruyu çözerim.
C) Bu yıl birinciliği Ali ile Ahmet paylaştı.
C) III ve IV
C) (p ∧ q) ⇔ ~[(p⇒ q) ∨ ~(p ∨ ~q)]
D) (p ⇒ q) ∨ ~p
E) ~[(~p ∧ ~q) ⇔ p]
16.
~p ⇒ (q ∨ r) önermesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Üretim artmazsa mal ya da hizmetlerin fiyatı da artacak.
B) Yatırımlar azalırsa hem pahalılık hem de işsizlik ortaya
çıkacak.
C) Eğitime gereken kaynak sağlanırsa, eğitim kalitesi yükselecek ve kaliteli personel yetişecek.
D) Taşıt sayısı artarsa taşımacılık kolaylaşacak veya trafik kazaları artacak.
E) Tüketim azaltılırsa tasarruf sağlanacak.
Test 09 CA
1.D 2.E 3.A 4.B 5.H 6.K 7.L 8.I 9.İ 10.C 11.F 12.G 13.J 14.B 15.D 16.B 17.A 18.C 19.E 20.D 21.B 22.D 23.C 24.D 25.D
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
Koşul ana eklemine sahip olan bir önerme için ön bileşeni
doğru; art bileşeni yanlış ise sonuç yanlış, diğer bütün durumlarda doğru olur.
p
q
pÞq
D
D
?
D
Y
?
Y
D
?
Y
Y
?
5.
(p ⇒ q) ⇒ (p ⇔ q) önermesinin doğruluk çizelgesi yapılacak olursa;
p q p Þ q pÛq (p Þ q)Þ (pÛq)
D
D
?
D Y
Y
Y
?
Y D
D
Y
?
Y Y
D
D
?
D D
A) Y
B) Y
C) D
D) Y
E) D
D
D
Y
D
Y
Y
Y
D
D
D
D
Y
D
Y
Y
N
R
Ö
6.
B) p yanlış, q doğru, r doğru
C) p doğru, q yanlış, r doğru
D) p doğru, q yanlış, r yanlış
B) D
D
Y
Y
D
D
C) D
D
D) Y
D
E) D
Y
D
D
D
Y
Y
D
Aşağıda günlük dilde verilmiş önermelerden hangisi
tikel evetleme biçimindedir?
A) Çok çalıştın ama kalbimi kazanamadın.
Buna göre, sembolik ifadesi verilen önerme aşağıdaki
değerlerden hangisini aldığında doğru olur?
A) p doğru, q doğru, r yanlış
A) D
Y
K
E
“Ancak ve ancak derslerine düzenli çalışırsan başarılı olur
ve istediğin bölüme girersin.” önermesi
p ⇔ (q ∧ r) biçiminde sembolleştirilebilir.
R
İ
T
yukarıdaki çizelgede soru işaretlerinin olduğu bölüme
aşağıdaki değerlerden hangisi getirilmelidir?
Buna göre, “p ⇒ q” önermesinin doğruluk çizelgesinde
soru işaretlerinin olduğu bölüme aşağıdaki değerlerden hangisi getirilmelidir?
2.
11
Sembolik MantıkII
B) Kalkınmak için üretim ya da tasarrufları artırmak gerekir.
C) Kalkınmak için tasarruf yapmak gerekir.
D) Ekonomik krizin önlenmesi için yatırım yapmak gerekir.
E) Ancak diyet yaparsan zayıflarsın.
E) p doğru, q doğru, r doğru
3.
Aşağıda doğruluk değerleri verilen önermelerden hangisinin sonucu doğru değerini alır?
A) (Y ∧ D) ⇒ Y
B) (D ∧ D)⇒Y
C) (Y ⇔ Y) ⇒Y
D) (D ∨ Y) ∧ Y
7.
Aşağıdaki önermelerden hangisinin tek bileşeni vardır?
A) p ⇒ q
D) ~p ∧ ~ p
E) (D ⇔ D)⇒ Y
4.
Aşağıdaki önermelerden hangisi (p ⇔ q) şeklindedir?
A) Üretim artarsa enflasyon azalır.
B) p ∨ q
8.
C) ~p
E) p ⇒ ~q
“Ali’nin üniversitede istediği bölüme girmesinin tek koşulu
düzenli ders çalışmasıdır.”
B) Ders çalışmasına rağmen sınıfı geçemedi.
önermesinin sembolik ifadesi, aşağıdakilerden hangisidir?
C) Ekonominin düzelmesinin tek yolu üretimi artırmaktır.
A) (p ⇔ q)
D) Enflasyon düzenli olarak düşerse geçim sıkıntısı azalır.
C) (p ⇒ q)
E) Çalış ki başarasın.
B) (~p ∨ ~q) ⇒ r
D) (p ∧ ~q) ⇒ r
E) ~( p ∧ q) ⇒ ~r
11
Sembolik MantıkII
9.
13.
p önermesinin kendisinin ve değilinin değişik eklemlerle bir-
II.
I.
III.
p q ~p p Ù ~p p Þ ~p p Þ q
leştirilmesinden elde edilen önermeler aşağıda verilmiştir.
I.
II.
III.
IV.
V.
p ~p ~~p pÛ~p p Ù ~p p v ~p p Þ ~p
D
Y
D
D
Y
D
Y
Y
D
Y
D
Y
D
D
10.
B) II.
C) III.
D) IV.
D D Y
D
D
D
Y
D
D Y Y
D
Y
Y
D
D
Y D D
Y
D
Y
D
D
Y Y D
Y
D
Y
Y
Y
A) I.
E) V.
14.
C) III.
D) IV.
E) V.
R
İ
T
Üretim artar ya da enflasyon düşerse geçim kolaylaşır.
(p ∨ q) ⇒ r
r önermesi : Y
–
Üretim artmadı ama geçim kolaylaştı. (~p ∧ r)
değerini aldığında aşağıdaki önermelerden hangisi
yanlış değerini alır?
Yukarıdaki çıkarımın sonucu, aşağıdakilerden hangisidir?
A) (p ∨ q) ⇒ r
B) (p ⇒ q) ⇒ ~r
A) (p ∧ q)
C) (p ⇔ q) ∧ ~ r
D) ( ~p ∨ ~q) ⇒ r
K
E
N
R
Ö
p Doğru (D), q Yanlış (Y) değerini aldığında aşağıdaki
önermelerden hangisi Doğru (D) değerini alır?
A) p ∧ q
B) p ⇒ q
C) p ⇔ q
D) p ∨ q
E) ~(p ⇒~q)
D) q
Körfez Yayınları
E) ~(p⇒ ~q) ⇔ ~ r
12.
B) II.
–
p önermesi : D
q önermesi : D
11.
V.
~p Þ (p v q)
Yukarıdaki doğruluk çizelgesinin hangi bölümünün
doğruluk değerleri doğru olarak verilmiştir?
Buna göre, yukarıdaki çizelgenin hangi bölümündeki
doğruluk değerleri yanlış verilmiştir?
A) I.
IV.
pÛq
D Y Y
D
?
Y
Y
?
Y D D
D
D
?
Y Y D
D
D
?
D) İstanbul ve izmir büyükşehirdir.
E) Ülkenin kalkınmasının tek yolu üretimin artmasıdır.
16.
C) D
Y
D
D
D
Y
Y
Y
D
D
D
D
D
Y
Y
D
1.D
2.C
3.C
D) Y
4.D
p
q
?
D
D
Y
Y
D
Y
D
Y
D
Y
Y
D
Yukarıda doğruluk değerleri verilen önerme, aşağıdakilerden hangisine aittir?
B) D
Test 10 CA
Aşağıdaki önermelerden hangisi koşul (⇒) belirtir?
C) Ali ne evlendi ne de askere gitti.
A) p⇒q
Buna göre, yukarıdaki çizelgede soru işaretinin olduğu yerlere aşağıdaki değerlerden hangileri getirilmelidir?
A) D
E) q ⇒ r .
B) Ali, İstanbul’a ya da Ankara’ya gidecek.
p q ~p p Þ q ~p v q (p Þ q) v (~p v q)
D
C) ~q
A) Kararlı olursan sınıfını geçersin.
(p ⇒ q) v (~p ∨ q) önermesinin doğruluk çizelgesi aşağıda
verilmiştir.
D D Y
15.
B) ~p
5.A
B) p⇒ ~q
D) p ⇔ q
C) p ∧ q
E) ~p ∨ q
.
E) D
6.B
7.A
8.C
9.A
10.B
11.A
12.B
13.D
14.E
15.C
16.A
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
5.
Aşağıdaki önermelerden hangisi tutarlı değildir?
B)
A) D
C)
D
D)
D
E)
Y
II. İki tutarlı önerme
Y
D
D
Y
Y
Y
D
Y
Y
Y
Y
D
D
D
D
Y
I. İki geçersiz olma
III. İki tutarsız önerme
IV. Bir geçersiz önerme ile bir tutarsız önerme
V. Bir geçerli önerme ile bir tutarlı önerme
yukarıdakilerden hangisi her yorumlamada eşdeğerdir?
A) I.
2.
Birden çok önermenin tutarlı olması için en az bir tane ortak
doğrulayıcı yoruma sahip olmaları gerekir.
6.
Buna göre,
I.
II.
III.
IV.
D
Y
D
D
Y
D
D
Y
Y
D
Y
D
D
Y
D
Y
B) II.
I.
p q ~pÙq
D D
Y
D Y
Y
Y D
D
Y Y
Y
C) III.
Y
D
IV.
~pÞq
D
D
Y
D
Y
D
D
Y
D
Y
Yukarıdaki doğruluk çizelgesine göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
B) I. ve IV.
A) IV. önerme geçersizdir.
C) II. ve III
D) II. ve IV.
C) II. önerme tutarlıdır.
Bir önermenin tüm yorumlamaları doğru ise bu önerme geçerlidir.
E) V
R
İ
T
III.
pÞq
A) I. ve II.
E) I. III. ve IV.
D) IV.
II.
~ (~p v q)
K
E
N
R
Ö
önermelerinden hangileri birlikte tutarlı değildir?
3.
12
Sembolik MantıkIII
B) I. önerme tutarlıdır.
D) III. önerme geçerlidir.
E) II. ve IV. önermeler birlikte tutarlıdır.
7.
“Havalar kurak giderse bol ürün alınır.” (p⇒q)
önermesinin eşdeğeri aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, aşağıdaki önermelerden hangisi geçerlidir?
B)
A) D
4.
C)
D
D)
D
E)
D
D
D
Y
Y
D
Y
Y
Y
D
D
Y
Y
D
D
D
Y
Önermelerin eşdeğer olması için tüm yorumlamalarının
aynı olması gerekir.
Buna göre,
I.
D
II.
D
III.
D
IV.
D
D
Y
D
Y
Y
D
Y
D
Y
Y
Y
D
D) II. ve III.
B) I. ve III.
B) Havalar kurak gider ve bol ürün alınır.(p ∧ q)
C) Bol ürün alınmaz ya da havalar kurak gider. (~q∨p)
D) Bol ürün alınmamışsa havalar kurak gitmemiştir. (~q⇒~p)
E) Bol ürün alınmamışsa havaların kurak gitmeyeceği
doğru değildir. ~(~q⇒~p)
8.
II.
I.
p q ~p Þ ~q ~ p Þ q
D D
D Y
Y D
Y Y
D
D
Y
D
III.
pv~q
IV.
~pÙq
D
Y
Y
D
D
D
Y
D
D
Y
D
Y
Yukarıdaki doğruluk çizelgesinde yorumları verilen
önermelerden hangileri eşdeğerdir?
önermelerinden hangileri eşdeğerdir?
A) I. ve II.
A) Havalar kurak gitmezse bol ürün alınmaz.(~p⇒~q)
C) I. ve IV.
E) II. ve IV.
A) I. ve IV.
B) I. ve III.
D) II. ve III.
E) III. ve IV.
C) II. ve IV.
12
Sembolik MantıkIII
9.
13.
“4 < 5” (öncül)
“6 < 7” (öncül)
Aşağıdaki p ∨ q, ~p ⇒ q, ∴ p ∨ q çıkarımının denetlemesi
yapılmış ve çıkarımın geçerli olduğu anlaşılmıştır.
I.
öncül
“O halde 4< 7” (sonuç) çıkarımı geçerlidir.
II. Sonucun
öncül deðili
Ancak,
p q ~p p v q ~p Þ q ~ (pvq)
“2 + 3 = 5” (öncül)
D D Y
D
D
Y
“3 - 1 = 2” (öncül)
D Y Y
D
D
Y
“O halde, 5 = 7” (sonuç) çıkarımı geçersizdir.
Y D D
D
D
Y
Y Y D
Y
Y
D
Buna göre, bir çıkarımın geçersiz olması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Öncüller doğru iken sonucun yanlış olmasına
Buna göre, bir çıkarımın geçerli olması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
B) Öncüllerin birbiriyle tutarlı olmasına
A) Öncüllerin geçersiz olmasına
C) Öncüllerin değili ile sonucun değilinin doğru olmasına
B) Sonucun geçersiz olmasına
D) Öncüller yanlış olduğunda sonucun doğru olmamasına
C) Öncüllerin ve sonucun değilinin birlikte tutarsız olmasına
E) Öncüllerle sonucun değilinin tutarsız olmasına
D) Öncüller ile sonucun tutarsız olmasına
R
İ
T
E) Öncüller doğru iken sonucun yanlış olmasına
K
E
Önermelerin denetlenmesiyle ilgili olarak;
14.
I. Geçersiz olan her önerme tutarsızdır.
II. Tutarlı her önerme geçerlidir.
N
R
Ö
III. Değili tutarsız olan her önerme geçersizdir.
IV. Bütün tutarlı önermeler eşdeğerdir.
V. Her tutarsız önerme geçersizdir.
yargılarından hangisi doğrudur?
A) I.
11.
12.
B) II.
C) III.
I.
D
D) IV.
D
Y
Körfez Yayınları
10.
Y
II.
III.
IV.
D
Y
D
Y
Y
D
D
D
D
Y
D
D
Verilen çizelgeye göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) I. ve II. önermeler geçersizdir.
E) V.
B) IV. önerme geçerlidir.
C) II. III.ve IV önermeler birlikte tutarlıdır.
D) I. ve IV. önermeler eşdeğerdir.
E) II. ve III. önermeler tutarlıdır.
Aşağıdakilerden hangisinin değillemesi alındığında
oluşacak önerme her yorumlamada tutarsız olur?
15.
Aşağıdaki önermelerden hangisi tutarlı bir önerme değildir?
A) Geçerli bir önermenin
A) Milli gelir artarsa halkın refah düzeyi artar. p ⇒ r
B) Tutarlı bir önermenin
B) Hem milli gelir hem de halkın refah düzeyi artti. p ∧ q
C) Geçersiz bir önermenin
C) Sadece milli gelir arttı. p
D) Tutarsız bir önermenin
D) Ne milli gelir ne de halkın refah düzeyi arttı. ~p ∧ ~p
E) Eşdeğer bir önermenin
E) Milli gelirin arttığı veya artmadığı söylenemez. ~(p ∨ ~p)
16.
~(p∨q) ⇒ (p⇒r) önermesinin eşdeğeri olan önerme aşağıdakilerden hangisidir?
~(p ∧ q) önermesinin eşdeğeri olan önerme aşağıdakilerden hangisidir?
A) (p∨q) ⇒ ~(p∧r)
B) (p∨q) ∨ (p⇒r)
A) (p ∨ q)
C) (p⇒r) ∧ ~(p∧q)
D) ~(p∨q)⇒ ~(p∧r)
C) (p ⇒ q)
B) (~p∨~q)
D) (p∧q)
E) ~(~p∨~q)
E) ~(p∨q) ⇔ (p∧r)
Test 11 CA
1.C
2.A
3.E
4.C
5.B
6.B
7.C
8.A
9.B
10.A
11.D
12.E
13.E
14.D
15.A
16.D
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
I
D
D
Y
D
II
Y
D
D
Y
13
Sembolik MantıkIV
III
D
D
Y
D
4.
IV
Y
Y
D
D
I. Hiçbir yanlış yorumu olmayan önermeye geçerli önerme
denir.
II. En az bir doğru yorumu olan önermeye geçerli önerme
denir.
III. Eğer iki önerme bütün yorumlamalarda aynı doğruluk
değerine sahipse bu iki önerme eşdeğerdir.
Yukarıdaki önermelerden I. ve III. önermeler eşdeğerdir.
Buna göre, iki önermenin eşdeğer olabilmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
IV. En az bir yanlış yorumu olan önermeye tutarsız önerme
denir.
R
İ
T
A) Her iki önermenin de geçersiz olmasına
V. İki tutarlı önerme her yorumlamada eşdeğerdir.
B) Her iki önermenin de tutarlı olmasına
C) Aynı önerme eklemine sahip olmalarına
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğru değildir?
D) Bütün yorumlamalarının aynı olmasına
A) Yalnız I
E) Bir önermenin tutarlı, diğerinin geçerli olmasına
B) Yalnız II
K
E
D) II ve III
.
N
R
Ö
2.
3.
p
––
D
Y
D
q
––
D
D
Y
r
––
D
D
D
s
––
D
Y
Y
5.
C) I ve II
E) II, IV ve V
– İhracat ya da üretim artacak. (p ∨ q)
– İhracat artarsa halk rahatlayacak. (p ⇒ r)
– Üretim artarsa halk rahatlayacak. (q ⇒ r)
Yukarıdaki doğruluk tablosuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış olur?
Öncülleri olan çıkarımın sonuç önermesi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) p önermesi tutarlıdır.
A) Halk rahatlayacak. (r)
B) p ile s önermeleri eşdeğerdir.
B) İhracat artacak. (p)
C) q ile s önermeleri birlikte tutarlıdır.
C) Üretim artacak. (q)
D) r önermesi geçerlidir.
D) Halk rahatlamışsa üretim artmıştır. (r ⇒ q)
E) p ile r önermeleri birlikte tutarlıdır.
E) Halk rahatlamamışsa ihracat artmamıştır. (~r ⇒~p)
Aşağıdaki önermelerden hangileri her yorumlamada eşdeğerdir?
A) İki tutarlı önerme
B) İki geçersiz önerme
C) İki geçerli önerme
D) Bir tutarlı bir geçerli önerme
E) Bir tutarlı bir geçersiz önerme
6.
p, q ∴ r çıkarımı, aşağıdaki yorumlama çizelgelerinden
hangisinde geçerli olur?
A) _______
p q ~r
D Y D
Y D D
D D D
D) _______
p q ~r
D Y D
Y Y Y
D D Y
B) p
q ~r
_______
D D D
D D D
D D D
C) _______
p q ~r
Y Y Y
D D D
Y Y Y
E) _______
p q ~r
Y D Y
D D D
D D D
13
Sembolik MantıkIV
7.
A) Y
Y
Y
Y
B) D
Y
Y
Y
III. Tutarsız her önerme geçersizdir.
IV. Tüm geçerli önermeler eşdeğerdir.
Yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
E) D .
D
D
D
p
q
r
s
D
Y
D
Y
Y
D
Y
D
D
D
D
D
D
Y
D
Y
A) Yalnız I
D) I ve III
12.
C) Yalnız III
E) I ve IV
.
R
İ
T
İki kavramdan hiçbiri, diğerinin hiçbir bireyini içine almazsa bu kavramlar arasında “ayrıklik” ilişkisi vardır. Buna göre;
I. Tutarlı önerme, tutarsız önerme
II. Geçerli önerme, tutarlı önerme
Yukarıda doğruluk değerleri verilen önermelerle ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
III. Geçerli önerme, geçersiz önerme
A) p ile q önermeleri birlikte tutarlıdır.
Yukarıdakilerin hangisinde verilen kavramlar arasında
ayrıklık ilişkisi yoktur?
IV. Geçerli önerme, tutarsız önerme
K
E
B) s önermesi tutarlı fakat geçersizdir.
A) Yalnız I
C) p ile s önermeleri eşdeğerdir.
D) I ve III
N
R
Ö
D) r önermesi tutarlı ve geçerlidir.
E) p, r ve s önermeleri birlikte tutarlıdır.
Aşağıdaki önermelerden hangisi eşdeğerdir?
A) ~p⇒q , ~q∧p
B) p⇒q , q ⇒~p
C) ~(p ∧~q) , ~p∧q
D) p⇒q , ~q ⇒~p
13.
B) p⇒q , ~q ⇒~p
C) ~(p⇒q) , p∧~q
D) p∨q, ~p⇒q
C) Yalnız III
E) I ve IV
Aşağıdaki önermelerden hangisi tutarsızdır?
B) Bazı öğrenciler başarılıdır.
C) Bir öğrenci ya çalışkandır ya da çalışkan değildir.
D) Bazı önermeler hem tutarlı hem de tutarsızdır.
E) Bir önermenin geçerli olduğu doğru değildir.
14.
Aşağıdaki önermelerden hangisi eşdeğer değildir?
A) p⇒q , ~p∨q
B) Yalnız II
A) Her öğrenci başarılıdır.
E) ~q⇒~p , ~q∧p
10.
B) Yalnız II
Körfez Yayınları
8.
I. Tutarsız iki önerme her yorumlamada eşdeğerdir.
II. Tutarlı iki önerme her yorumlamada eşdeğerdir.
C) Y
D
Y
Y
D) Y
D
D
Y
9.
11.
p şeklindeki geçerli bir önerme aşağıdaki yorumlamalardan hangisiyle eşdeğer olur?
Aynı doğruluk değerlerine sahip olan iki geçersiz önerme için, aşağıdakilerden hangisi söylenirse her zaman
doğru olur?
A) Geçerlidirler.
B) Tutarlıdırlar.
E) ~(p⇒q) , ~p∧q
C) Eşdeğerdirler.
D) Hem tutarlı hem de geçerlidirler.
E) Tüm yorumlamaları doğrudur.
Test 12 CA
1.E
2.A
3.D
4.B
5.C
6.D
7.D
8.B
9.A
10.E
11.A
12.B
13.C
14.D
15.E
16.B
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
14
Çözümleyici Çizelge
[ (p Ú ~q)Þ
3.
~r ], r \ pÙ q
1.(p Ú ~q)Þ~r
2. r
3.~(pÙ q)
(p Ûq) , ~pÙq
2.(pÛq)
(ön)
(ön)
~(sn)
~p
(1)
~p
x
p
(4)
q
(1)
q
~r
4. ~(pÚ ~q)
(2)
q
~q
x
K
E
Yukarıda çözümleyici çizelgeyle denetlemesi yapılan önermelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yukarıda çözümleyici çizelgeyle denetlemesi yapılan
çıkarım ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Çıkarım geçerlidir.
A) Önermeler birlikte tutarsızdır.
B) Önermelerde tüm yollar açıktır.
B) Çıkarım geçersizdir.
N
R
Ö
C) Geçerli bir önermedir.
C) Öncüller kendileri ile sonucun değili birlikte tutarlıdır.
D) Öncülerin değili ile sonucun değili tutarsızdır.
D) En az bir doğru yorumu vardır.
E) Tüm yorumları doğrudur.
E) Öncüller doğru sonuç yanlış olduğundan geçersizdir.
2.
R
İ
T
~p
~q
x
x
(3)
p
x
(ö)
(ö)
1.(~pÙq)
p Þ q, p Ù q \~ r
2. p Þ q
(ön)
1. p Ù q
r
(ön)
(~Sn)
p
q
(1)
2.
~p
x
q
4.
p Ù (p Þ ~q)
1. p Ù (p
Þ ~q)
p
2. (p
(1)
Þ ~q)
(2)
~p
x
~q
Yukarıda, çözümleyici çizelgeyle denetlemesi yapılan
çıkarım ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yukarıda çözümleyici çizelge ile denetlemesi yapılan
önerme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Geçerli bir çıkarımdır.
A) Tutarlı bir önermedir.
B) Tutarlı bir çıkarımdır.
B) Tutarsız bir önermedir.
C) Geçersiz bir çıkarımdır.
C) Geçerli bir önermedir.
D) Öncüllerle birlikte sonucun değilinde tüm yollar açıktır.
D) Geçersiz bir önermedir.
E) Öncüllerle birlikte sonucun değilinde doğru yorum yoktur.
E) Tüm yorumları doğrudur.
14
Çözümleyici Çizelge
5.
~(p ⇒ q) önermesinin çözümleyici çizelgedeki ifadesi
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 1. p⇒q
p
B) 1. p⇒q
p
C) 1. p⇒q
q
~q
p
D) 1. p⇒q
~q
E) 1. p⇒q
~p
q
~p
p
~q
C) 1. ~p⇒~q
1
~p
q
E) 1. ~p⇒~q
1
~q
~p
~q
R
İ
T
K
E
9.
I. p ⇒ q
Çözümleyici çizelge ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
N
R
Ö
III. ~(p ∨ q)
IV. ~[(q ∧ p) ⇔ (p ∨ q)]
önermelerinden hangileri, çözümleyici çizelgede alt
alta yazma kuralıyla çözümlenir?
A) I ve II
B) I ve III
D) II ve IV
C) II ve III
E) III ve IV
Körfez Yayınları
A) Tikel evetleme önermesi alt alta yazma kuralı ile çözümlenir.
II. (q ∧ p)
7.
B) 1. ~p⇒~q
~p
1
q
D) 1. ~p⇒~q
1
1
1
6.
(~p⇒~q) önermesinin çözümleyici çizelgedeki tutarlılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 1. ~p⇒~q
p
1
q
1
1
1
8.
B) Bir önermede en az bir açık yol varsa o önerme geçerlidir.
C) Değili alınan bir önermenin tüm yolları kapalı ise o
önerme geçerlidir.
D) Bir önermenin tüm yolları açık ise o önerme geçerli
olur.
.
E) Öncülleri ve sonucunun değili birlikte tutarlı olan çıkarım geçerli olur.
10.
I. p ∧ q
I. En az bir açık yol olan önerme geçerlidir.
II. Değili alınan bir önermenin tüm yolları kapalı ise geçerlidir.
II. ~(q ∧ p)
III. ~(p ⇒ q)
IV. ~[(q ⇒ p) ⇔ (p ⇒ q)]
III. Değillenmiş koşullu bir önerme çatal açma kuralı ile
çözümlenir.
önermelerinden hangileri, çözümleyici çizelgede çatal
açma kuralıyla çözümlenir?
IV. Tümel evetleme eklemi alan bir önerme alt alta yazma
kuralına göre çözümlenir.
A) I ve II
B) I ve III
Yuakarıdaki bilgilerden hangileri doğru değildir?
C) I ve IV
A) I ve II
E) III ve IV .
D) II ve IV
B) I ve III
D) II ve IV
Test 13 CA
1.D
2.B
3.C
4.E
5.A
6.D
7.E
8.A
9.D
10.E
C) I ve IV
E) III ve IV
11.B
12.B
13.D
14.C
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
2.
“Ali başarılıdır.” tekil önermeye, “Hiçbir öğrenci başarılı
değildir.” önermesi de genel önermeye örnektir.
5.
Buna göre, bir tümel önermenin verilen evrende doğru
değerini alması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Yargı bildirmesine
A) Önerme eklemine yer verilmesine
B) Niceleyiciye sahip olmasına
B) Özellemesinin yapılmasına
C) Birden fazla terimi içermesine
C) Tutarlı olmasına
D) Doğru olmasına
D) Bütün özellemelerinin gerçeklenmesine
E) Tutarlı bir önerme olmasına
E) Evrene ait en az bir nesne ile gerçeklenmesine
N
R
Ö
A) ~Fa ⇒ Fb
B) ~Fa ⇒ ~Fb
C) Fa⇒ ~Gb
D) ~Fa⇒ Gb
R
İ
T
K
E
6.
İhracat artmazsa işsizlik artar.
E) Fa ∨ ~Gb .
4.
∀x (x çift sayıdır) açık önermesi E ={2, 6, 8} evreninde
doğru, E={3, 6, 12} evreninde yanlış değerini alır.
Buna göre, bir önermenin genel önerme olması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
Bu önermenin yüklemler mantığındaki sembolik karşılığı, aşağıdakilerden hangisidir?
3.
15
Yüklemler MantığıI
Yx: Yazar, Dx: Demokrat şeklinde sembolize edilirse
~∃x(Yx∧Dx) önermesinin ifadesi aşağıdaklerden hangisidir?
∃xFx şeklindeki bir önermenin doğru değerini alabilmesi, aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Eşdeğerinin bilinmesine
B) Evrende geçen en az bir elemanla gerçeklenmesine
C) Önerme eklemlerinin sayısına
D) Değişken sayısına
E) Evrende geçen hiçbir elemanca gerçeklenmemesine
7.
∀xFx önermesinin E gibi bir evrende gerçeklenmesi için
aşağıdakilerden hangisi gereklidir?
A) Bazı yazarların demokrat olmadığı doğru değildir.
A) Evrenin bazı elemanlarınca yanlışlanması
B) Bütün yazarlar demokrattır.
B) Evrenin bütün elemanlarınca yanlışlanması
C) Bazı yazarların demokrat olduğu söylenemez.
C) Evrenin bazı elemanlarınca doğrulanması
D) Bazı demokratların yazar olmadığı doğru değildir.
D) Evrenin bütün elemanlarınca doğrulanması
E) Bazıları hem demokrat hem de yazar değildir.
E) Önermenin açık önerme olması
∃xFx önermesinin E={peynir(a), bal(b), yumurta(c)} evrenindeki açılımı, aşağıdakilerden hangisidir?
8.
Aşağıdakilerden hangisi eşdeğer değildir?
A) Fa∧ Fb ∧Fc
B) ~Fa ∨ ~Fb ∨ ~Fc
A) ~∃xGx ≡ ∀x~Gx
B) ~∃xGx ≡ ∀xGx
C) Fa ∨ Fb ∨ Fc
D) ~(Fa ∨ Fb ∨ Fc)
C) ∃xGx ≡ ~∀x~Gx
D) ∀x~Gx ≡~∃xGx
E) Fa(Fb ∧ Fc)
E) ~∀xGx ≡ ∃x~Gx
15
Yüklemler MantığıI
9.
14.
Aşağıda verilen önermelerden hangisi bileşik değildir?
A) ~Gc
B) ~p
E) ∀x(Fx⇒Gx)
D) ~∃xKx
B) ∀x Gx
A) ∃x Şx
B) ∀x Şx
D) ~∀x Şx
İçinde niceleyici geçen önermelere genel önerme, içinde niceleyici geçmeyen önermelere ise tekil önerme denir.
16.
C) ~∃x ~Şx
E) ~∀x ~Şx
.
R
İ
T
"Anneler" kümesi F, "sevimlidir." yüklemi G ile gösterildiğine göre ∃×(F×∧~G×) sembolik önermesi, aşağıdaki
önermelerden hangisine aittir?
K
E
A) Bazı insanlar demokrattır.
A) Bazı anneler sevimlidir.
B) Hiçbir insan köylü değildir.
B) Bazı sevimliler annedir.
C) Her insan özgürdür.
N
R
Ö
D) Yağmur yağarsa yerler ıslanır.
E) İnsanların hiçbiri şımarık değildir.
C) Bazı annelerin sevimli olduğu doğru değildir.
∀×G× ⇒ ∃× F× önermesinin E = {a, b, c} evrenindeki
özellemesi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) (Ga ∨ Gb ∨ Gc) ⇒ (Fa ∨ Fb ∨ Fc)
13.
“Her öğrencinin şımarık olduğu doğru değildir.”
önermesinin sembolik karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
E) ~∃x ~Gx
Buna göre aşağıdakilerden hangisi genel önerme değildir?
12.
15.
C) ~∃x ~Gx
D) ~∀x Gx
D) Gc
E) ∀xAx
“Bazı ağaçlar gürgendir.”
önermesinin sembolik karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) ∃x Gx
11.
C) Fa ⇒ Gc
.
Körfez Yayınları
10.
C) ~∀xGx
Aşağıdakilerden hangisi bileşik bir önermedir?
A) ∃x (Fx ∧ Mx)
B) ∃xMx
D) Bazı anneler sevimli değildir.
E) Hiçbir annenin sevimli olmadığı doğru değildir.
17.
“x çiçektir ve güzeldir.”
Bu önerme için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) (Ga ∧ Gb ∧ Gc) ⇒ (~Fa ∧~Fb ∧~Fc)
A) Bileşik bir önermedir.
C) (Ga ∧ Gb ∧ Gc) ⇒ (Fa ∨ Fb ∨ Fc)
B) Açık bir önermedir.
D) (~Ga ∨ ~Gb v ~Gc) ⇒ (Fa ∨ Fb ∨ Fc)
C) Tikel bir önermedir.
E) (Ga ∧ Gb ∧ Gc) ⇒ ~(Fa ∨ Fb ∨ Fc)
D) Doğruluk değeri belli değildir.
E) İki terimden oluşmuştur.
∃× (Fx ∧ Gx) önermesi için;
18.
I. Tümel bir önermedir.
Bazı futbolcuların centilmen olduğu doğru değildir.(~∃xCx) önermesinin eşdeğeri, aşağıdakilerden hangisidir?
II. Basit bir önermedir.
A) Bazı futbolcular centilmen değildir.∃x~Cx
III. Bileşik bir önermedir.
B) Hiçbir futbolcu centilmen değildir.∀x~Cx
IV. Genel bir önermedir.
C) Bütünfutbolcular centilmendır.∀xCx
V. Tikel bir önermedir.
D) Hiçbir futbolcunun centilmen olmadığı doğru değildir.~∀x~Cx
bilgilerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) I ve IV
D) III ve V
Test 14 CA
1.A
E) Bazı futbolcuların centilmen olmadığı doğru değildir.~∃x~Cx
C) II ve III
E) II, IV ve V
2.C
3.A
4.A
5.B
6.C
7.D
8.D
9.C
10.B
YGS / LYS
SÖZEL
MANTIK
1.
“∼∃x(∼Fx∧Gx)” önermesi çözümleyici çizelge yöntemiyle
denetlenmiştir.
1.
4.
2. "x ~(Fx Ù Gx) (1)
Buna göre, çözümleme aşağıdakilerden hangisi ile
doğru şekilde tamamlanır?
Fa
C)
~Fa
B)
(3)
~Ga
~Fa
~Ga
D)
(3)
~Ga
2.
R
İ
T
D)
F a (2)
K
E
1. ~$xGx (ö)
2. "x ~G x (1)
~Ga (2)
E) 1. ~$ x F x Ù F a (ö)
2. "x ~Fx
(1)
~Fa
Ga
N
R
Ö
Fa
1. ~"xFx (ö)
2. $ x ~F x (1)
~F a (2)
C) 1. ~"x ~F x (ö)
2. $ x F x (1)
(3)
(3)
Fa
E)
B)
A) 1. ~$ x F x (ö)
2. "x ~Fx (1)
~F a (2)
~(Fa Ù Ga) (2)
?
A)
Aşağıdaki çözümlemelerde bir önermenin tutarlılığının denetlemesi yapılmıştır.
Yapılan bu tutarlılık denetlemelerinden hangisi hatalıdır?
(ö)
~$x(FxÙGx)
3.
16
Yüklemler MantığıII
(3)
~Ga
F a (2)
X
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) “ ∃xFx⇒Fa ” tekil önermedir.
B) “x - 5 = 1” genel önermedir.
C) “p∧q” sembolik tikel evetleme önermesidir.
D) “ ∀xFx∧Fa” önermesi genel bileşik önermedir.
E) “Fa” önermesi tekil bileşik önermedir.
5.
Spor yapan
Çocuk
2
1
5
4
3
6
7
3.
Saðlýklý beslenen
I. Fa
II. ∼(Fa∧Fb)
Bu diyagramdaki 4 numaralı alandan elde edilecek
önerme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
III. ∀x (Gx⇒Fa)
IV. ∃x (Gx∧Fa)
A) Tekil bileşik bir önermedir.
V. ∼∀xGx
B) Genel basit tikel bir önermedir.
Yukarıdaki önermelerden hangisi ya da hangileri basit
bir önermedir?
C) Genel basit tümel bir önermedir.
A) Yalnız II
D) Genel bileşik bir önermedir.
D) II ve V
B) Yalnız III
C) III ve IV
E) I, III ve IV
E) Tekil basit bir önermedir.
16
Yüklemler MantığıII
6.
“∼∃x(∼Gx∨Fx), ∼Fa ∴ (Fa∧∼Ga)” çıkarımı çözümleyici çizelge yöntemiyle denetlenmiştir.
9.
I. Ali çalışkandır. (Ça)
II. Yağmur canlı değildir. (∼Ca)
III. Bütün bitkiler yeşil değildir. (∀x∼Yx)
1. ~$x( ~Gx v Fx) (öncül)
(öncül)
~F a
2.
~(FaÙ ~Ga) (~sonuç)
3. "x~(~Gx v Fx) (1)
(2)
Ga
~Fa
5. ~(~Ga v Fa) (3) 4. ~(~Ga v Fa) (3)
Ga
Ga
(4)
(5)
~Fa
~Fa
IV. Yağmur ve kar yağacak. (Fa∧Fb)
V. Bazı kızların zeki olduğu söylenemez (∼∃xZx)
Yukarıdaki önermelerden hangisi ya da hangileri tekil
ve bileşik bir önermedir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve IV
C) I ve III
E) III ve V
Buna göre, işlem akışında uygulanan kurallarla ilgili
aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
R
İ
T
A) 1. işlem tümel evetleme kuralıdır.
B) 2. işlem alt alta yazma kuralıdır.
10.
C) 3. işlem niceleyici değilleme kuralıdır.
Bütün nadir bulunanların değerli olmadığı doğru değildir.
∼∀x∼Ex
D) 4. işlem tümel evetleme kuralıdır.
Önermesinin eşdeğeri aşağıdakilerden hangisidir?
E) Sonuç aşamasında çıkarım geçerlidir.
A) Bütün nadir bulunanlar değerlidir. ∀x Ex
K
E
B) Bazı nadir bulunanlar değerli değildir. ∃x∼Ex
C) Hiçbir nadir bulunan değerli değildir. ∀x∼Ex
D) Bazı nadir bulanların değerli olmadığı doğru değildir.
∼∃x∼Ex
N
R
Ö
“Bütün hayvanlar kırmızıkanlıdır.” (∀xKx) önermesi basit
önermeye; “Bütün hayvanların kırmızı kanlı olduğu doğru
değildir. (∼∀xDx) önermesi ise bileşik önermeye birer örnektir.
Körfez Yayınları
7.
E) Bazı nadir bulunanlar değerlidir. ∃xEx
11.
Önermesinin yüklemler mantığındaki sembolik karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre bir bileşik önerme, aşağıdakilerden hangisine sahip olmalıdır?
A) Bir doğruluk değerine
A) (Fa∧Fb)⇒Gab
B) Fa⇒Gb
B) Bir önerme eklemine
C) Bir niceleyiciye
C) ∀xFx⇒Ga
D) Bir yargıya
D) ∃x∼Fx∨Ga
E) (Fa∨Ga)⇒Gb
E) Birden fazla terime
8.
Böcek ve kuş kanatlı ise değerlidir.
12.
A) ∀xFx, ∃x∼Fx
"Hiçbir insanın ölümlü olduğu doğru değildir." ~∀xÖx önermesi doğru ise aşağıdakilerden hangisi zorunlu olarak
doğrudur?
B) ∼∃xFx, ∼∀x∼Fx
A) ∀x~Öx
Aşağıdaki önerme çiftlerinden hangisi eşdeğerdir?
C) ∼∀x∼Yx, ∃xYx
C) ∀xÖx
B) ~∃x Öx
E) ∃x~Öx
D) ~∀x~Öx
D) ∼∃xDx, ∼∀xDx
E) ∃x∼Gx, ∼∃xGx
Test 15 CA
1.B
Test 16 CA
1.C
2.A
3.C
2.D
4.C
3.E
5.D
6.B
4.E
7.D
8.B
5.D
9.E
6.D
10.A
11.D
7.B
12.C
8.C
13.E
14.C
9.D
15.D
10.E
16.D
11.A
17.C
18.B
12.E