Solunum Solunum Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar

FEN BİLİMLERİ
SOLUNUM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN YAPILAR
ÖZET
Solunum
Hücrelerimize gerekli olan enerjiyi sağlamak için havadan oksijenin alınıp, vücuda zararlı
olan karbon dioksidin havaya verilmesi olayına, solunum denir. Havada bulunan oksijen
gazı, hücrelerimiz için gerekli olan enerjiyi sağlamak için yediğimiz besinleri parçalamaya
yardımcı olur. Solunum sisteminin yardımıyla ihtiyaç duyduğumuz oksijen gazını
vücudumuza alırken hücrelerdeki faaliyetler sonucunda atık olarak oluşan karbon dioksidi de
dışarı atarız.
Solunum Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar
Solunum sistemi, farklı işlevleri olan yapı ve organlardan oluşur. Bunlar ağız, burun, yutak,
gırtlak, soluk borusu, bronşlar ve akciğerlerdir.
Solunum sistemini oluşturan yapılar
Soluk alma sırasında hava, ilk olarak ağız ya da burundan içeri girer. Vücut içerisine alınan
bu hava, ağız ve burunda ısıtılıp nemlendirilir. Solunan hava, burunda bulunan kıllar
yardımıyla yabancı taneciklerden temizlenir. Daha sonra hava, solunum yolundaki yutaktan
ve gırtlaktan geçerek soluk borusuna ulaşır. Soluk borusunun içinde tüye benzer siller ve
yapışkan bir salgı olan mukus bulunur. Bu yapılar da, solunan havadaki polenlerin, tozun ve
bakterilerin filtrelenmesini sağlar. Tutulan bu yabancı maddeler mukus sayesinde balgam
olarak dışarı atılır. Ardından hava, bronş denilen her biri bir akciğere bağlı iki ana boru
aracılığıyla ana solunum organımız olan akciğerlere geçer. Hava, akciğerlerin içerisinde
bronşun daha ufak yapıları olan bronşçuklara ulaşır. Son olarak hava, bronşçukların ucunda
bulunan etrafı kılcal damarlarla çevrilmiş alveol denilen çok sayıdaki keselere ulaşır.
1/2
FEN BİLİMLERİ
SOLUNUM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN YAPILAR
ÖZET
Akciğerlere alınan havanın içerisindeki oksijen, alveollerden
damarlara geçerken hücresel faaliyetlerle oluşan karbon
dioksit, damarlardan alveollere geçer. Böylece oksijenin
vücuda alınmasını sağlayan solunum sistemi, karbon
dioksidin de vücuttan dışarı atılmasını sağlar.
Alveollerdeki gaz alış-verişi
Soluk Alıp Verme Olayı
Akciğerlerde kas dokusu bulunmadığından soluk alıp verme olayı, kaburgalar arası kaslar
ve akciğerlerin altında bulunan diyafram kası tarafından kontrol edilir.
Diyafram kası, göğüs boşluğunun alt kısmını kaplayan yassı bir kastır. Aşağı-yukarı kasılıp
gevşeyerek göğüs boşluğunun hacmini değiştirir. Bu sayede akciğerlere hava giriş-çıkışı
kolaylaşır.
Soluk alma sırasında kaburgalar arası kaslar kasıldığında
kaburgalar öne doğru yukarı kalkarak göğüs boşluğunun
genişliğini arttırır. Aynı anda diyafram kası kasılarak göğüs
boşluğunun yüksekliğini arttırır. Böylece göğüs kafesi ve
göğüs boşluğu genişler. Bunun sonucunda göğüs
boşluğunun hacmi artar ve solunan havanın akciğerlere
Soluk alma
dolması ile nefes almış oluruz.
Soluk verme sırasında kaburgalar arası kaslar ve
diyafram kası gevşer, böylece göğüs boşluğunun hacmi
azalır. Bunun sonucunda akciğerlerdeki hava boşalır ve
nefes vermiş oluruz. Soluk alıp verme işlemi günde 16 000
ile 20 000 kez gerçekleşmektedir.
Soluk verme
2/2

Download Report