T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü SAMSUN İLİ HAYVAN SAĞLIĞI VE ZABITASI KOMİSYONU KARARI Tarih Sayı Konu :30/10/2014 :2014/02 : Kuduz hastalığına Karşı Koruma ve Kontrol Önlemleri Bölgesel ve ulusal düzeyde halk ve hayvan sağlığını tehdit eden kuduz hastalığına karşı Samsun’da salgın öncesi hazırlık ve bir salgın halinde yerelde alınacak önlemleri içeren “Kuduz Kontrol ve Salgın Yönetimi Planı” oluşturarak kamu ve yerel yönetimler arasında işbirliğini güçlendirmek amacıyla 5996 Sayılı Kanun gereği Vali Yardımcısı Faruk Necmi KURT Başkanlığında 30/10/2014 tarihinde toplanan Samsun İli Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Komisyonunca aşağıdaki kararlar alınmıştır. I.BÖLÜM KUDUZ HASTALIĞI KOORDİNASYON KOMİTESİ Kuruluş ve Başkan Madde 1-(1) Kuduz hastalığına karşı koruma ve kontrol çalışmalarını koordine etmek, kamu kurum ve kuruluşlar arasında dayanışma ve işbirliğini güçlendirmek amacıyla ilgili kuruluşların temsilcilerinden oluşan komitedir. (2) Komiteye, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden Veteriner Hekim ünvanına sahip bir İl Müdür Yardımcısı başkanlık eder. Komitenin sekretaryası ise Hayvan Sağlığı Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü tarafından yürütülür. Üyeler Madde 2- Kuduz Hastalığı Koordinasyon Komitesinin Üyeleri; Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Alay Komutanlığı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı, OMÜ Veteriner Fakültesi, Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Ziraat Odası Başkanlığı, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı, Ticaret Borsası Başkanlığı, Veteriner Hekimler Odası ve gerek görülmesi halinde diğer kurum temsilcileri üye olarak alınabilir. İlçe Operasyon Birimi Madde 3- Bir ilçede kuduz mihrakının çıkması durumunda, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüklerinde görevli resmi veteriner hekim başkanlığında bir operasyon birimi oluşturulur. Bu birime Belediye Başkanlığı, Jandarma/Polis, Toplum Sağlığı ve gerek görülmesi halinde diğer kamu ve kuruluşlarınca yetili personel görevlendirmesi yapılır ve güncel isim listeleri tutulur. Tüm kamu kurum ve kuruluşlar operasyon birimine her tülü -1- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü lojistik desteği sağlamakla yükümlüdür. Operasyon birimi resmi veteriner hekim koordinasyonunda, kuduz risk alanı içinde hastalığın yayılmasını önlemek ve kısa sürede söndürmek için Hayvan Sağlığı Zabıtası Komisyonu ve kuduz hastalığı koordinasyon komitesinin kararlarına uygun olarak görevlerini yerine getirecektir. Roller ve Sorumluluklar Madde 4- (1) Belediye Başkanlıkları, (a) 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu gereğince bakımevi olmayan Belediyelerin hayvan bakımevi kurması, başıboş hayvan nüfusunu azaltmak için kısırlaştırma ve aşılama çalışmalarına bir an önce başlanılması. (b) İlçelerde oluşturulacak operasyon birimine gerekli personel ve lojistik desteği sağlamak. (c) Hastalık çıkışlarında başıboş hayvanların toplanması için insancıl eğitim almış bir çalışma grubu oluşturmak, gerek görülmesi halinde imha ve itlaf için her türlü malzemeyi temin ederek hazır halde bulundurmak. (d) Belediye imar sınırları içinde kuduz şüpheli ısırık vakalarında gözetlenmesi için yeteri kadar müşahede yerleri yapmak. (e) Kuduz hastalığı risk bölgesinde kısıtlama getirilecek hayvan türlerinin hareketlerini kontrol etmek. (f) Kuduz risk alanlarında yürütülecek mücadele çalışmalarında tıbbı malzeme gereksinimi ile riskli yerleşim yerlerinde sığır, koyun ve keçilerin aşılanması için ihtiyaç duyulan aşının, 5996 sayılı Kanunun 4. Maddesi ve 43. Maddesi gereğince Samsun Büyükşehir Belediyesince temin edilmesi. (2)Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlığı, (a) Kuduz Risk alanının korumasını sağlamak ve önleyici devriye hizmetlerini artırmak. (3)Halk Sağlığı Müdürlüğü, (a) Kuduz şüpheli temaslarda, ısıran hayvanın eşkali, sahibi, başıboş vs bilgilerini içeren (a) Kuduz şüpheli temaslarda, ısıran hayvanın eşkali, sahibi, başıboş vs bilgilerini içeren “Kuduz Şüpheli Temas Vak’a İnceleme Formunu” tam ve eksiksiz olarak hastanelerde bulunan Kuduz Aşı Merkezlerince İl/İlçe Müdürlüklerine ivedilikle gönderilmesini sağlamak. (b) Hastalık çıkışında kuduz risk alanındaki şüpheli temasları Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) aracılığıyla araştırmak. (c) Kuduz hastalığı çalışmalarında aktif görev alan operasyon biriminde görevli personelin kuduz temas öncesi proflaksilerini hastane Kuduz Aşı Merkezleri veya TSM’ler aracılığıyla sağlamak. (d) Sahipsiz köpeklerin yaşam ortamlarını oluşturan çöplükler gibi tüm unsurların rehabilite edilmesi hususu İl Hıfzıssıhha Kurullarında gündemine alınmasını sağlamak. -2- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü (4)Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğü, (a)Doğada ölü bulunan veya öldürülen tilki, çakal ve kurt gibi yabani hayvanların kuduz hastalığı yönünden epidemiyolojik araştırmasını yapmak üzere asepsi ve antisepsi kurullarına göre hayvanın başını alarak en yakın Gıda Tarım ve hayvancılık İl müdürlüğüne teslim etmek. (b) Samsun’da tilki kaynaklı kuduz vakalarında görülen artış nedeni ile tilkilerle sınırlı kalmak şartı ile sürek avı başlatılması için bağlı bulunduğu Bakanlıktan izin almak için gerekli çalışmalara başlamak. (5)Veteriner Kontrol Enstitüsü, (a) Kuduz şüpheli örneklerin kabulü ve analizini mesai mefhumuna bakmaksızın kabul etmek, (b) Kuduz hastalığında görev alan İl/İlçelerdeki personelleri eğitmek (c) Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğü personeline yaban hayatında kuduz için numune alma konusunda eğitim vermek. (6) OMÜ Veteriner Fakültesi (a) Koruma ve kontrol çalışmalarına bilimsel destek sağlamak. (7)Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Borsası, (a) Kuduza karşı koruma ve kontrol önlemleri ile ticaret üzerinde olan etkileri hakkında üyelerine bilgi vermek. (b) Kuduz hastalığının koruma ve kontrolünde halkı bilinçlendirecek basım ve yayım çalışmalarına destek olmak. (8)Veteriner Hekimler Odası, (a) Köpeklerin kayıt altına alınması ve aşılama çalışmaları için kampanyalar düzenleme ve bu kampanyalarda ihtiyaç duyulan aşının bakanlık programı doğrultusunda İl/İlçe Müdürlüklerinden ücretsiz temin etmek. (b) Evcil ve yaban hayatında kuduz şüpheli vakaların serbest veteriner hekimler aracılığı ile İl/İlçe Müdürlüklerine bildirimini sağlayacak tedbirleri almak. (c) İl genelinde kuduz risk alanlarını serbest veteriner hekimlere iletişim araçları ile bildirmek. (9) Ziraat Odası Başkanlıkları, (a) Üyelerini kuduz hastalığı konusunda bilinçlendirmek ve sahip oldukları sosyal tesislerinde İl/İlçe Müdürlüklerince yürütülecek bilgilendirme çalışmalarına tahsis etmek. (10) Gıda Tarım ve Hayvancılık İl/İlçe Müdürlükleri (a) II Bölüm ve devamı maddelerde belirtilen sorumlulukları yerine getirmek. -3- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü II.BÖLÜM KUDUZ HASTALIĞINA KARŞI AŞILAMA VE SAHİPLİ-SAHİPSİZ HAYVANLARIN YÖNETİMİ Sahipli Kedi-Köpeklerde Aşılama Madde 5- (1) Aşılama kuduz hastalığının kontrolünde önemli bir bileşendir. Üç aydan büyük köpek ve kedi sahipleri hayvanlarını yılda bir defa hastalığa karşı aşılatmakla yükümlüdür. (a) İlk aşı uygulamasından sonra yapılacak rapel aşısı üretici firma aksini belirtmemiş ise yirmi bir gün sonra yapılır. Devam eden yıllarda ise üretici tarafından farklı bir süre belirtilmedikçe yılda bir kere aşı tekrarlanır. (b) Hayvanlarının aşı kartı olmayanlar ile hayvanlarına ilk defa kuduz aşısı yaptıracaklara yeni aşı kartı düzenlenecektir. (c) İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerince sahipli kedi-köpek aşılama çalışmalarına yoğun şekilde devam edilmeli ve mahallelerde aşılama yapılmamış sahipli hayvan bırakılmayacaktır. (d)Yapılan aşılar için “Aşılama Serumlama Makbuzu” düzenlenecek ve “Kuduz Kayıt Defterine” işlenecektir. (e) Aşılama programının zamanında tamamlanabilmesi için ihtiyaç duyulan sağlık personeli öncelikle İl/İlçe Müdürlüğünde görevli personellerin, TARGEL personelleri de dahil olmak üzere geçici görevlendirilmesi ile sağlanacaktır. Bu görevlendirmelerin yeterli olmadığı durumlarda serbest veteriner hekimlerin işgücünden yararlanılacaktır. Madde 6- Resmi Veteriner Hekimin uygun görmesi halinde riskli alanlarda bulanan çift tırnaklı ve tek tırnaklı hayvanların aşılanır. Madde 7-Hayvan satış yerlerinde bulunan 3 ayın üzerindeki kedi ve köpeklerin satış yeri sahipleri tarafından kuduz aşısı ile aşılanmalarına, aşısı olamayan kedi ve köpeklerin satışa sunulmamasına, aşı kayıtlarının düzenli tutulmasına, kontrollerin İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerince yapılır. Madde 8-Bakımevlerinde bulunan üç aydan büyük köpek ve kedilerin bakımevi sorumlu veteriner hekimi tarafından hastalığa karşı aşılanması zorunludur. Bakımevi sorumlu veteriner hekimince aşı kayıtlarını tutmak, aşı bilgilerini sahiplendirilen hayvanların kimlik belgelerine işlemek zorunludur. Madde 9-Aşı uygulamasını yapan resmi veteriner hekimler, belediye veteriner hekimleri ve serbest veteriner hekimler uygulamaya ait bilgiler ile sonraki aşılama tarihini hayvanın kimlik belgesine işlemekle yükümlüdür. Madde 10- Kuduz aşılama kampanya süresince sahipli ve sahipsiz tüm köpek ve kediler için Bakanlık tarafından gönderilen aşılar sığırlara uygulanmayacaktır. -4- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Başıboş Kedi-Köpeklerin Aşılanması Madde 11- Kuduz hastalığının önlenmesinde başıboş köpek ve kedilerin gözetim altına alınması ve aşılı olması önemlidir. Belediye sorumluluk alanındaki veya muhtarların yazılı talebi üzerine köylerdeki üç aydan büyük sahipsiz köpek ve kedilerin belediye veteriner hekimleri tarafından yılda bir defa aşılanması, aşılananların işaretlemesi (mikroçip uygulaması, küpeleme ve benzeri) ve kayıt altına alınması zorunludur. Yaban Hayatında Aşılama Madde 12-Yaban hayatında kuduz riski taşıyabilecek hayvanların oral aşı ile aşılanması programına Samsun ilinin dahil edilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına teklifte bulunulacaktır. Sahipli Kedi-Köpeklerin Kontrolü Madde 13-İlçe Müdürlüklerince mahallelerde sahipli kedi-köpeklerin nüfusu belirlenerek kayıt altına alınacaktır. Madde 14- Hayvan sahipleri hayvanlarını hiçbir şekilde terk edemezler. Hayvan sahipleri hayvanlarının diğer hayvanlarla ya da insanlar ile kontrolsüz bir şekilde temasını engelleyecek tedbirleri almak ve şüpheli temasları il ve ilçe müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdür. Çeşitli nedenler ile hayvan bakmaktan vazgeçenler ya da hayvanlarına bakamayacak hale gelenler durumlarını belediyeler ve bakımevlerine bildirmekle yükümlüdür. Bu kişilerin hayvanları bakımevleri, gönüllü kuruluşlar veya belediyeler tarafından yeniden sahiplendirilmek ya da koruma altına alınmak zorundadır. Sahipsiz ve Başıboş Kedi-Köpeklerin Kontrolü Madde 15- Başıboş köpeklerin toplanması ve kısırlaştırılması sorumluluk alanında bulunan Belediye Başkanlıklarınca sağlanacaktır. Çevre illerden başıboş köpeklerin ilimiz sınırları içersine bırakılmasını önlemek için gerekli tedbirler Belediye Başkanlıklarınca alınacaktır. III.BÖLÜM EVCİL HAYATTA KUDUZ ŞÜPHELİ ISIRIK VAKALARININ BİLDİRİMİ VE MÜŞAHADE Madde 16-Sahipli ve sahipsiz hayvanların ısırık, şüpheli ölüm, saldırganlık veya sinirsel belirti göstererek ölümlerinin mutlaka İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine, Belediye Başkanlıklarına, Halk Sağlığı Müdürlüğüne, Kolluk Güçlerine, Muhtarlıklara veya Serbest Veteriner Hekimlere bildirilmelidir. Madde 17-Muhtemel ısırık vakalarına ihbarları mesai mevhuma bakılmaksızın araç ve eleman görevlendirmek suretiyle derhal müdahale edilmeli, müşahede ve Laboratuara numune gönderme gibi kanuni işlemler hassasiyetle yerine getirilir. -5- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Madde 18-Aşılı olsalar dahi başka bir hayvan ile insanları ısıran hayvanlar 10 gün süre ile müşahede altına alınır. Madde 19-Belediyeler, muhtarlar ve hayvan sahipleri hastalık şüphesi bulunan hayvanları diğer hayvanlar ile insanlarla temas etmeyecek şekilde kapalı bir alanda kontrol altında tutmakla yükümlüdür. Madde 20-Resmi veteriner hekim tarafından müşahede altında ölen hayvanlar ile müşahede süresince kuduz düşündüren bulgular (örneğin felç veya nöbetler) gösteren hayvanların başı (ötenaziyi takiben) test için laboratuara gönderilir. Bu hayvanların derileri ile kadavraları imha edilir. Kuduzda Numune Alma ve Gönderme Madde 21- (1) Kuduz şüpheli bir hayvanın ölüsünden, beyine ait numune almak için dikkatli bir otopsi tekniği gerekir. Otopsi yapmak için uygun bir otopsi kıyafeti ve otopsi eldivenleri giyilmeli, otopsi yapanın yüzünü korumak için de özel siperlik kullanılmalıdır. Büyük hayvanların (at, merkep, sığır, deve, büyük vahşi hayvanlar, koyun, keçi, vb.) yalnız kafaları lâboratuvara gönderilebilirken, küçük hayvanlar (kedi, köpek, kuzu, oğlak, kokarca, vb.) bir bütün halinde lâboratuvara gönderilebilir. Ancak, ulaşım kolaylığı bakımından, gerekli tedbirler alınarak küçük hayvanların da yalnız kafaları lâboratuvara gönderilebilir. (2) Otopsi yapma imkânı yok ise küçük hayvanlar bütün halinde, büyük hayvanların yalnız kafaları Gıda Tarım İl Müdürlüklerinden temin edilecek numune gönderme kapları içine konularak gönderilmelidir. Otopsi imkânı olan yerlerde, numune, ilgili kısımlar çıkarıldıktan sonra steril bir kap içine alınır. (3) Otopsi yapma imkânı bulunan yerlerde, tekniğine uygun şekilde çıkarılan beynin tamamı veya korteks, beyincik ve kornu ammonisten birer parça steril kap içine alınıp, içerisinde buz aküleri olan strafor kap içinde gönderilebileceği gibi % 50 gliserinli fizyolojik tuzlu su içerisinde, ağzı sıkıca kapalı bir kavanozla da gönderilebilir. Gönderme işlemi en seri şekilde, mümkünse elden yapılmalıdır. Gönderilen kutunun içine mutlaka, numune gönderme protokolünden bir suret konmalıdır. Madde 22-Müşahede altında iken ölen ya da hastalığın açık klinik belirtisini gösteren hayvan tarafından ısırılan hayvanın laboratuar sonucu beklenmeden itlaf edilir. Madde 23-Saldırganlıkları ya da başka bir hayvan veya insanları ısırmaları nedeniyle öldürülmüş olan hayvanların resmi veteriner hekim tarafından başı ayrılarak teşhis için biyogüvenlik kurallarına uyularak laboratuara gönderilir ve bu hayvanların derileri ile kadavraları imha edilir. Madde 24-Müşahede altına alınan ısıran hayvanların sütlerinin imha edilir. Madde 25-Herhangi bir sebep ile müşahede altındaki hayvanların müşahede yerinden çıkartılması, işe sürülmesi, verimlerinden yararlanılması, kesilip etlerinin tüketilmesi yasaktır, sütleri imha edilir. Müşahede altında doğum yapan hayvanların yavruları hemen annelerinden ayrılır, başka hayvanların sütleri ile beslenir. -6- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Madde 26-Resmi veteriner hekim tarafından yapılacak değerlendirme sonucu işletmedeki ısırılan ya da diğer hayvanların vakit geçirilmeden kesimine izin verilebilir. Bu hayvanların ısırılan bölgeleri ve sinir dokularının imha edilmesi şartı ile etlerinin tüketimine izin verilir. Madde 27-Isıran hayvanın yakalanamaması ya da müşahede yerinden kaçması halinde durumun fark edildiği anda yetkili otoriteye bildirilmesi zorunludur. Kuduz şüpheli bölgede sesli uyarılar yapılır, hayvanların serbestçe dolaşması yasaklanır. Bu önlemlere ek olarak aşağıdaki önlemlerin alınmasına, (a)Hastalık şüphesi bulunan il veya ilçe müdürlüğünce kuduz şüpheli bölge içindeki diğer il ve ilçe müdürlükleri, sağlık kuruluşları, belediyeler ve muhtarlıklar bilgilendirilir, belediyeler ve muhtarlıklar tarafından il ve ilçe müdürlüklerinin belirlediği sıklıkta sesli uyarı yapılır. (b) Belediyeler ve muhtarlıklara kaçan hayvanın eşkâli bildirilir. Belediyeler ve muhtarlıklar kaçan hayvanın yakalanması için ekip kurup il ve ilçe müdürlüklerine yardımcı olmakla yükümlüdür. (c) Sahipli köpek ve kedilerin bir araç ile taşınmaları dışında sahipleri nezaretinde dahi olsa dolaşması yasaklanır. Resmi veteriner hekimin gerekli görmesi halinde kuduz şüpheli bölgenin tamamı ya da bir kısmında diğer sahipli hayvanların serbestçe dolaşmasına yasaklama getirilir. (d) Kuduz şüpheli bölgenin yasaklama getirilmeyen kısımlarında çoban köpekleri sadece sürülerin yayıldığı yerler ile ağıllar içerisinde serbest bırakılır, diğer zamanlarda bağlı tutulur ve diğer hayvanlar ile temasları engellenir. Madde 28-Isıran hayvan müşahede sonucu sağlıklı ise veya laboratuara gönderilen numunenin sağlıklı çıkması halinde müşahedenin sonlandırılmasına, IV.BÖLÜM YABAN HAYATINDA KUDUZ ŞÜPHESİNE MÜDAHALE VE SALGIN YÖNETİMİ Madde 29- Her hangi bir yaban hayatı saldırısına maruz kalan kişi derhal sağlık kuruluşlarına başvurmalıdır. Madde 30-Doğada ölü bulunan veya öldürülen tilki, çakal ve kurt gibi yabani hayvanların kuduz hastalığı yönünden epidemiyolojik araştırma ve filyasyonun ortaya konulması amacıyla 2014/01 no’lu Genelgenin Kuduz Hastalığı bölümünün 1.10.10 maddesi gereğince numune alınarak laboratuara gönderilecektir. Madde 31-Ölü bulunan veya öldürülen yabani hayvanlar herhangi bir kişiyi yada hayvanı ısırmamışsa/şüpheli temas yoksa numune gönderirken HBS’ye kayıt edilmemesi, NTS kaydının yapılması ve üst yazıya ise Genelgenin yukarıda belirtilen maddesi gereğince epidemiyolojik amaçlı gönderildiğinin yazılacaktır. -7- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Madde 32-Yabani hayvan laboratuar sonucunun pozitif gelmesi durumunda hastalık çıkış işleminin yapılmayacaktır. Madde 33-Vaka merkez kabul edilerek kırk kilometre yarıçaplı alan kuduz risk alanı ilan edilir. Bu alanda bulunan köpeklerin aşılanması en kısa sürede tamamlanacaktır. Madde 34-Yabani hayvan vakaları sebebiyle ilan edilen kuduz risk alanında meraların yasaklanması, köpekler için hareket kısıtlamaları ile kısıtlanacak yerler ve çiftlik hayvanlarında aşılama yapılacak yerler resmi veteriner hekim raporu doğrultusunda il ve ilçe müdürlüklerince ilan edilecektir. Madde 35- Yerleşim bölgesi çevresinde tespit edilen vakalarda koruyucu tedbirler, aşılama, eğitim/yayım gibi çalışmaların yapılması, V.BÖLÜM EVCİL HAYVANLARDA KUDUZ HASTALIĞI SALGIN YÖNETİMİ Hastalık Çıkış ve Bildirim İşlemleri Madde 36-Şüpheli bir hastalık durumunun kuduz vakası olduğunun laboratuar tarafından teyit edilmesinden sonra, durum sağlık müdürlüğüne bildirilir, resmi veteriner hekim vakanın olduğu yere gider, hastalık çıkış raporu düzenler, hayvan sağlık zabıtası komisyonunu toplar, gerekli tedbirleri karara yazdırarak imza altına aldırır. Belediyeler, muhtarlıklar, hayvan sahipleri ve diğer kurumlar hayvan sağlık zabıtası komisyon kararında belirtilen hususlar ile resmi veteriner hekim tarafından teklif edilen önlemleri uygulamakla yükümlüdür. Kuduz Risk Alanı Belirleme Madde 37-Arazi özellikleri, çevre şartları ve işletmelerin biyogüvenlik koşulları dikkate alınarak, bazı yer ve işletmelerin kuduz risk alanına dahil edilmesi ya da dışına çıkarılması İl/İlçe müdürlüklerinin yetkisindedir. Bu yetki, resmi veteriner hekim raporu doğrultusunda hayvan sağlık zabıtası komisyon kararı ile kuduz risk alanı hastalık teyit edilen işletmeyle sınırlandırılabilir. Kuduz risk alanı içerisinde birden çok ilçe müdürlüğü görev alanına girmesi durumunda, her ilçe müdürlüğü kendi görev alanında alınacak tedbirlerden sorumludur. Hastalık teyit edilen ilçe müdürlüğü kuduz risk alanı içerisinde kalan il veya ilçe müdürlüklerini bilgilendirir. Madde 38-Kuduz risk alanına giden tüm yollar ve bölgenin uygun yerlerine üzerinde Kuduz Risk Bölgesi yazan okunaklı ve dayanıklı tabelalar yerleştirilir. Belediyeler ve muhtarlıklar tabelaların güvenliğinden, hastalık sönüşü yapılana kadar yerlerinde durmasından sorumludur. -8- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Isırılan Hayvanlar Hakkında Karar Madde 39-Isıran hayvanda kuduz hastalığının resmi olarak teyit edilmesi halinde bu hayvanın ısırdığı hayvanlar müşahede sonucu beklenilmeden öldürülür ve imha edilir. Madde 40- Resmi olarak hastalık teyidinin yapıldığı yerlerde ısırılan hayvanların müşahede yerinden kaçması halinde kaçan hayvanlar yakalanarak öldürülür ve imha edilmesine, Kuduz Risk Alanında Aşılama Madde 41-Kuduz risk alanında bulunan hastalık şüphesi taşımayan kedi ve köpekler hastalığa karşı aşılanır. Söz konusu bölgelerde hastalıktan şüpheli olmayan çiftlik hayvanlarında yapılacak aşı uygulamaları resmi veteriner hekim raporu doğrultusunda il ve ilçe müdürlüklerince ilan edilir. Karantina Süresi ve Kuduz Risk Alanının Korunması Madde 42-Kuduz risk alanı içerisinde Kuduz hayvan tarafından ısırılmadığı saptanan tek tırnaklı ve sığırların 6 ay; koyun-keçi ve kanatlıların 3 ay süre ile karantinaya alınır. Madde 43- Kuduz risk alanı içersindeki her türlü havyaların hareketleri başta kolluk güçleri olmak üzere Belediye Başkanlıkları ve muhtarlıklarca korunur. Kuduz Risk Alanındaki Sahipli Kedi-Köpeklere İlişkin Karar Madde 44-Aşılı olmaları şartıyla, avda olan av köpekleri, sürüleri koruyan çoban köpekleri, tasma ve kayış benzeri sınırlayıcı bir önlemle birlikte kendisine itaat ettikleri bir insan refakatinde bulunan köpekler istisna olmak üzere aşılı dahi olsalar köpek ve kedilerin kuduz risk alanında dolaşmaları yasaklanır. Kuduz Risk Alanındaki Sahipsiz ve Başıboş Köpeklere İlişkin Karar Madde 45-Belediyeler ve köy muhtarlıkları tarafından aşılı olup olmadıklarına bakılmaksızın kuduz görülen bölgedeki tüm sahipsiz ya da başıboş köpek ve kediler toplanır, bakımevlerine konulur. Bakımevlerine önceden getirilen köpekler ile hastalık çıkışından sonra getirilen köpeklerin teması engelleniri. Bakımevlerine konmuş olan kedi ve köpekler hastalık sönüşü yapılıp il veya ilçe müdürlüğünce resmi olarak izin verilene kadar bakımevlerinden salınamazlar. Madde 46- Kuduz hastalığının görüldüğü yerdeki Belediye Başkanlığınca, kuduz hastalığı görülen bölgede bakımevi bulunmaması ya da toplanacak hayvanlar için yeterli yer kalmadığını bildirmesi durumunda, sahipsiz ya da başıboş hayvanların bölge dışındaki bakımevlerine taşınmasına izin verme konusunda gönderen ve kabul eden yerlerdeki il veya ilçe müdürlükleri yetkilidir. -9- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Madde 47-Kuduz hastalığı görülen bölgedekiBelediye Başkanlığınca, sahipsiz ya da başıboş hayvanlar için bakımevi bulunmaması ya da toplanacak hayvanlar için yeterli yer kalmaması durumunda veya bölge dışındaki bakımevlerine taşınamayacağını bildirmesi halinde hastalık vakasının teyit edildiği yerdeki sahipsiz kedi ve köpekler Belediye Başkanlığınca insancıl yöntemlerle öldürülerek imha edilir. Kuduz Risk Alanında Hayvan Hareketleri ve Mera Kullanımına İlişkin Karar Madde 48- İlçe müdürlükleri hastalık vakasının tespit edildiği yer ve epidemiyolojik durumu dikkate alarak gerekli görülmesi durumunda kuduz risk alanında ve dışında bulunan meraların bir kısmını ya da tamamını yasaklamaya yetkilidir. Madde 49-Kuduz risk alanı dışındaki meraların yasaklanması ile bazı yer ve işletmelerin kuduz risk alanına dahil edilmesi ya da çıkarılması, bu doğrultudaki resmi veteriner hekim raporu neticesinde hayvan sağlık zabıtası komisyon kararı alınmasından sonra İl/İlçe ve ilçe müdürlüklerince gerçekleştirilir. Madde 50-Hastalık teyidi yapıldıktan sonra kuduz risk alanı içinde teyit edilen vaka ile teması tespit edilen işletmelerdeki hayvanlar işletme dışına çıkamaz, bu işletmelere yeni hayvan getirilemez. Madde 51-Teyit edilen vaka ile teması olmayan kuduz risk alanı içindeki diğer işletmelerde uygulanacak hareket kısıtlamaları resmi veteriner hekim tarafından teklif edilir ve İlçe hayvan sağlığı zabıtası komisyonu kararında belirtilir.Buna ilişkin verilecek karar; (a) Hastalık teyit edilen işletmenin dışındaki işletmelerdeki hastalık şüphesi taşımayan sığır, koyun-keçi ve kanatlıların hayvanlar resmi veteriner hekimin uygun görüş vermesi doğrudan kesimhanede kestirilmesine izin verilir. (b) Bu kararın VI.Bölüm hükümleri uygulanır.. Kuduz Risk Alanında Çiğ Süte İlişkin Karar Madde 52-Hastalık teyit edilen hayvanlar ile bu hayvanın ait olduğu işletmedeki hayvanların sütleri imha edilir. Madde 53-Hastalık teyit edilen işletmenin dışındaki hayvanlardan elde edilen sütler, pastörizasyon veya sterilizasyon işlemlerinden birine tabi tutularak pastörize süt veya sterilize süt olarak tüketime sunulur. -10- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü VI.BÖLÜM KARANTİNA TEDBİRLERİNİN KALDIRILMASI Madde 54-Karantina altına alınan hayvanların kedi, köpek, et yiyen, sığır, manda ve tek tırnaklı olması durumunda, yeni bir vaka görülmemesi şartı ile karantina başlangıcından altı ay sonra hastalık sönüşü yapılarak tedbirler kaldırılır. Madde 55-Karantina altına alınan hayvanların koyun, keçi, domuz ve kanatlı olması durumunda, yeni bir vaka görülmemesi şartı ile karantina başlangıcından üç ay sonra hastalık sönüşü yapılarak tedbirler kaldırılır. Madde 56-Karantina tedbirlerinin yabani hayvan saldırıları nedeniyle uygulandığı durumlarda, yeni bir vaka görülmemesi şartı ile karantina başlangıcından altı ay sonra hastalık sönüşü yapılarak tedbirler kaldırılır. Madde 57-Hastalık vakasının diğer hayvanlar ile teması olmadığı ya da sınırlı bir teması olduğu kesin olarak tespit edilir ve temas ettiği hayvanlar öldürülerek veya kesilerek bertaraf edilirse, resmi veteriner hekim tarafından teklif edilerek belirtilen süreler beklenilmeden hastalık sönüşü yapılabilir ve tedbirler kaldırılabilir. Madde 58-Karantina esnasında yeni bir vaka görülmesi halinde, yeni vakanın görülme tarihinden itibaren hayvan türüne göre tedbirler üç ya da altı ay uzatılır. VII.BÖLÜM BAKIMEVLERİNDE HASTALIĞIN TEYİDİ HALİNDE ALINACAK ÖNLEMLER Madde 59-Hastalık teşhis edilen hayvanla temasta bulunan hayvanlar öldürülür ve imha edilir. Diğer hayvanlar için karantina tedbirleri altı ay süreyle uygulanır. Madde 60-Hastalık belirtisi gösteren hayvanın alındığı bölgedeki tüm sahipsiz ya da başıboş kedi ve köpekler toplanır, bakımevinde diğerlerinden ayrı bir bölümde altı ay süre ile karantinaya alınır. VIII.BÖLÜM TEMİZLİK-DEZENFEKSİYON ve PERSONEL HİJYENİ Madde 61-Dezenfeksiyon işleminden önce, işletme ve çevresinin mekanik temizliği tam olarak yapılır. Madde 62-Kuduz virüsü ile kontamine veya olması muhtemel olan ve temizlenip dezenfekte edilmesi etkin bir şekilde yapılamayacak alet, ekipman ve materyal imha edilir. -11- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Madde 63- Kuduz vakalarına müdahele edecek veteriner hekim/veteriner sağlık teknikeri/teknisyeni kuduza karşı aşılı ve tek kullanımlık kıyafet, eldiven ve göz kotuma maskesi takılı olarak müdahaleyi gerçekleştirmelidir. IX.BÖLÜM KUDUZ HAKKINDA HALKI BİLİNÇLENDİRME Madde 64-İlçe Müdürlüklerimize daha önce yeterli miktarda verilmiş olan kuduz aşılama kampanyası afişleri ve eğitim lifletleri tüm yerleşim birimlerinde Muhtarlıklara ve diğer ilgili yerlere (okul, cami, köy kahvesi, bakkal vb.) dağıtılmaya ve asılmaya devam edilmelidir. Madde 65- Kuduz şüpheli bölgelerde sesli anons yapılmasına, yerel gazete, radyo ve televizyonlarda hastalık ve şüpheli ısırık vakaları ile ilgili bilgilendirme yapılmasına, Madde 66-Sahipli hayvanların serbest bırakılmaması, tasma ve kemer gibi sınırlayıcı önlemlerle sahibi eşliğinde dolaştırılması, insanlarla sıkı ilişki içinde olan kedi ve köpeklerin düzenli olarak aşılanarak kayıt altına alınması ve üremelerinin kontrolü hakkında hayvan sahiplerinin bilgilendirilecektir. Madde 67- İl/İlçe Müftülüklerince yapılan vaazlarda kuduz salgınından korunma ve hastalığın kontrolü konusuna yer verilmesi, X.BÖLÜM CEZAİ HÜKÜMLER Madde 68-Bu komisyon hükümlerine aykırı davrananlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, 6343 Sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği İle Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun, 1593 sayılı Umumi Hıhzısıhha Kanunu ve 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’na göre yasal işlem yapılacaktır. XI.BÖLÜM DAĞITIM Madde 69- Bu kararın gereği için; Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığına, Jandarama Komutanlığına, İl Emniyet Müdürlüğüne, İl Halk Sağlığı Müdürlüğüne, Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğüne, İlçe Kaymakamlıklarına, İlçe Belediye Başkanlıklarına (İlçe Müdürlükleri Aracılığı ile), Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığına, Samsun –Sinop Veteriner Hekimler Odası başkanlığına, Ticaret Borsası Başkanlığına, Ziraat Odası Başkanlığına gönderilmesine; Oybirliği ile karar verilmiştir. -12- T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü BAŞKAN ÜYE ÜYE Faruk Necmi KURT Sefer ARLI Kadir GÜVEN Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vali Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı İl Müdürü ÜYE ÜYE ÜYE Sami ATEŞ Yrb. Mehmet ARI Dr.Serap ALTUNTOP İl Emniyet Müdürlüğü İl Jandarma Komutanlığı İl Halk Sağlığı Müdürlüğü 3.Sınıf Emniyet Müdürü Asayiş Şube Müdürü ÜYE ÜYE ÜYE Bekir KARAOSMANOĞLU Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Hay. Sağ. Yet. Su Ürn. Şb Md. Sinan PİR Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Resmi Veteriner Hekim Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı ÜYE ÜYE (Katılmadı) (Katılmadı) Ticaret Borsası Başkanlığı Ziraat Odası Başkanlığı -13- Bulaşıcı H.K.P Şube Tabibi Hüseyin KURT