Final sınavı cevap anahtarı için tıklayınız.

T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Öğretim Yılı: 2013–2014
Dersin Adı: İktisada Giriş I
Öğr. Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Erkin Başer
Sınav Tarihi: 20.01.2014
Sınav Türü: Final
CEVAP ANAHTARI
Toplam 109 puan bulunmaktadır. Süre 45 dakikadır. Tek kâğıt yeterlidir. Başarılar dilerim.
SORULAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Azalan verim yasası nedir? Toplam, ortalama ve marjinal ürün eğrilerini çizerek açıklayınız. (15 Puan)
Tekel piyasasında kısa dönem firma dengesini şekil çizerek açıklayınız. (25 puan)
Kartel türleri nelerdir? Sıralayınız. (8 Puan)
Üretim faktörleri nelerdir? Bunların üretimden aldıkları paylara ne ad verilir? (12 puan)
Bilimsel işleyişin aşamaları nelerdir? Açıklayınız. (15 puan)
İnsanı diğer canlılardan ayıran temel özellik nedir? (10 puan)
Aşağıdaki kavramları kısaca açıklayınız: (6x4=24 puan)
a. Marjinal maliyet: Üretimdeki bir birimlik artışın toplam maliyette meydana getireceği artışa denir.
b. Ölçek ekonomisi: Uzun dönemde firma ölçek artışına giderek büyüyebilir. Ölçek artışından doğan
(maliyetlerin düşmesine neden olan) avantajlara içsel ekonomiler veya ölçek ekonomisi denir.
(Maliyetin artmasına yol açan) Dezavantajlara ise negatif ölçek ekonomisi denir.
c. Rant: Toprağın emek etkinliği ile farklılaşmamış (geliştirilmemiş) bulunan orijinal (doğal)
niteliklerinin belli bir süre kullanılmasının karşılığı olarak ödenen bedeldir.
d. Üretim araçları: Üretim sürecinde kullanılan iş, araç ve gereçlerin bütünü.
e. “Kapital” (1859): Karl Marx’ın kapitalizmi analiz ettiği en ünlü kitabıdır.
f. Gerçeklik: Araştırmacıdan (özneden) bağımsız nesnel durumdur.
1. Diğer girdiler sabitken bir girdinin artırılması, toplam üründe önce artan oranlarda artışa, sonra azalan oranlarda
artışa ve nihayet (girdiyi artırmaya devam edersek) bir maksimum düzeyden sonra mutlak olarak azalışa neden
olur. Aşağıdaki grafiğin üst bölümünde toplam ürün eğrisi, alt bölümünde ortalama ve marjinal ürün eğrileri
görülmektedir. Örneğin emek girdisini artırmaya devam ettiğimizde artarak artmanın son bulduğu büküm
noktasında marjinal ürün maksimum olur ve sonra toplam ürünün maksimum olduğu noktaya kadar azalır ve
noktada sıfır olur. Toplam ürün mutlak olarak azalmaya başladığında da marjinal ürün negatiftedir. Ortalama ürün
ise optimum faktör bileşimine kadar artar (bu nokta, ortalama ile marjinal ürünün aynı olduğu noktadır); sonra
azalmaya başlar. Hiçbir zaman negatife düşmez.
T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Öğretim Yılı: 2013–2014
Dersin Adı: İktisada Giriş I
Öğr. Üyesinin Adı: Yrd. Doç. Dr. Erkin Başer
Sınav Tarihi: 20.01.2014
Sınav Türü: Final
CEVAP ANAHTARI
2. Firma, marjinal maliyetinin (MC) marjinal hasılatına (MR) eşit olduğu yerde dengeye gelecektir. Yani o üretim
düzeyinde (Qe) kârını maksimum yapacaktır. Bu üretim düzeyinde talep eğrisinin işaret ettiği fiyat düzeyi P e
kadardır. Tekelci firma, kısa dönemde her zaman aşırı kâr etmektedir. Kâr düzeyini belirlemek için ortalama hasılat
(AR) ve ortalama maliyet (AC) eğrileri kullanılır. Qe üretim düzeyinde birim başına (ortalama) kâr KL kadardır.
Toplam kâr ise taralı alan kadardır. MC eğrici, AC eğrisini minimum olduğu noktada kesecektir.
3. Miktar karteli, bölge karteli, fiyat karteli, alış karteli.
4. Girişimci → Kâr
Sermaye → Faiz
İşçi → Ücret
Toprak (Doğal Kaynaklar) → Rant
5. a) BETİMLEME: Olguları (olayları, nesneleri) kavramak, tanımlamak ve sınıflandırmak üzere çözümleyerek
betimleme
b) AÇIKLAMA Olgular arasında nedensellik ilişkisi kurmak ve bu ilişkileri sınayıp gerçekleyerek açıklamak
c) YASALAŞTIRMA ve ÖNDEYİ: Çeşitli düzeylerde gerçeklenmiş ilişkileri genellikler, yasalar ve kuramlar
biçiminde dillendirmek. Bunlardan yola çıkarak gelecekle ilgili çıkarımlarda bulunmak.
6. İnsanı diğer canlılardan ayıran temel özellik, bilinçtir. İnsan, ne bildiğini bilen tek canlıdır. Şimdilik 