SORU KİTAPÇIĞI - B 16 Kasım 2014 Pazar, 10.00 – 11.40 (A+B) Bilkent, ANKARA ADI – SOYADI T.C. KİMLİK NO ÖĞRENCİNİN OKULU / SINIFI İMZASI SINAVLA İLGİLİ UYARILAR: Bu sınav, B tipinde 50 (elli) adet sorudan oluşmaktadır. Doğru seçenek cevap kağıdına işaretlenecektir. Soru kitapçığına işaretlenen cevaplar kesinlikle değerlendirmeye alınmayacaktır. B kitapçığındaki soruların her biri eşit değerde olup 1’er puandır. Her bir soruda 1 doğru 0 puan, 2 doğru 0,2 puan, 3 doğru 0,6 puan, 4 doğru 1,0 puan değerindedir. Yanlış cevaplar doğru cevapları etkilemeyecektir. Sınavda herhangi bir yardımcı materyal ya da karalama kağıdı kullanılması yasaktır. Soru kitapçığındaki boşlukları karalama için kullanabilirsiniz. Sınav süresince görevlilerle konuşulması ve soru sorulması, öğrencilerin birbirlerinden kalem, silgi vb. şeyler istemeleri yasaktır. Sorularda bir yanlışın olması düşük bir olasılıktır. Yanlış olduğunu düşünseniz bile en doğru olduğuna karar verdiğiniz seçeneği işaretleyiniz. Sınav salonundan ayrılmadan önce cevap kağıdınızı ve soru kitapçığını görevlilere teslim etmeyi unutmayınız. Başarılar Dileriz 1 SORU KİTAPÇIĞI – B ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------01. Çoğu omurgalı hücresinde bulunan primer sille ilgili olarak aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Primer silin yapısında 9+2 mikrotübül düzenlenmesi görülür. B) Primer sil hücredışı uyarıyı alan, hücrenin anteni olarak işlev görür. C) Primer sil hareketsizdir. D) Primer silin mikrotübül yapısında yer alan dinein kollar aktivite göstermez. 02. Yağ asitlerinin oksidasyonuyla ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yağ asitleri mitokondri ve peroksizomlarda oksidasyon sonucu asetil CoA’ya dönüştürülür. B) Yağ asitlerinin oksidasyonu sonucu mitokondride üretilen enerji peroksizomlarda üretilenden daha fazladır. C) Uzun ve çok uzun zincirli yağ asitleri mitokondrilerde okside edilir. D) Yağ asitlerinin mitokondri ve peroksizomlarda oksidasyonu sonucu üretilen asetil CoA sitrik asit döngüsüne girer. 03. Yağların yıkımı ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Kanda glukoz seviyesi düştüğünde glukagon hormonu salımı uyarılır ve bir dizi reaksiyonla uyarılan hormon duyarlı lipaz triaçilgliserolleri serbest yağ asitlerine hidrolizler. B) Yağ asitlerinin yıkımında açil-CoA sentetaz reaksiyonu ile yağ asitleri aktifleştirilir. C) Çift (iki) doymamışlık içeren bir yağ asidinin oksidasyonunda sadece enoil-CoA izomeraz enzimi görev alır. D) Trans bir adet çift bağ içeren yağ asidinin oksidasyonunda β-oksidasyonun ilk basamağı atlanır. 04. Metabolizma ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Glikojen yıkımında, glikojen fosforilaz reaksiyonunun son ürünü glukoz-1-fosfat’tır. B) Glikojen sentezinde görev alan glikojen sentaz α(1-6) bağlarını yapabilen bir enzimdir. C) Glukozun yıkımıyla elde edilen piruvat, enerji ihtiyacında asetil-CoA’ya çevrilir. Bu reaksiyonda, piruvat dehidrogenaz, dihidrolipoil transasetilaz ve dihidrolipoil dehidrogenazdan oluşan multi enzim kompleksi görev alır. D) Sitrat çevriminde yer alan Süksinatın Fumarata dönüşüm reaksiyonu oksidatif dekarboksilasyona örnektir. 05. Anabolik ve katabolik reaksiyonlarla ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yiyeceklerdeki çeşitli polisakkarit ve glikoproteinlerin sindiriminden sağlanan D-Mannoz, glikoliz yoluna Fruktoz-6-P’a dönüşerek girer. B) Mayalar piruvat dehidrogenaz ve alkol dehidrogenaz enzimleri sayesinde piruvatı etanole dönüştürebilirler. C) Piruvat karboksilaz, glikoneojenezde ilk düzenleyici enzimdir ve asetil-CoA tarafından aktive edilir. D) Yağ asidi sentezinde kullanılan NADPH’ların üretim yollarından biri pentozfosfat yoludur. 2 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------06. Bakterilerde bulunan hücre duvarı ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Bakterilerin boyanma özelliklerine göre tanımlanmasında iş görür. B) Bazı patojen bakterilerin neden olduğu hastalıkların tedavisinde hedeflenen bölgedir. C) Bakterileri fagositozdan korur. D) Bakterinin oldukça yüksek sıcaklıklara (>90ºC) dayanıklı olmasını sağlar. 35 07. Uzun süre radyoaktif kükürdün bulunduğu ( S) bir ortamda çoğaltılan bir bakteriyofaj, konukçusu bakteri hücrelerinin bulunduğu radyoaktif kükürt içermeyen bir kültür ortamına ekleniyor. Proteaz aktivitesi olmayan bakteri hücrelerinin 2 generasyonu sonunda radyoaktif kükürdün bulunabileceği yer/ler ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Replike olan bakteri DNA’sında. B) Yeni replike olan bakteriyofaj DNA’sında. C) Bakteriyofajın yeni sentezlenen kılıf proteinlerinde. D) Bakterinin yeni sentezlenen hücre içi proteinlerinde. 08. Bir mikrobiyolog, Escherichia coli bakterisinin metisillin antibiyotiğine karşı geliştirdiği direnç mekanizmasını inceliyor. Bunun için, metisillin bulunmayan besiyerinde geliştirdiği bakteri kültüründen, Minimal İnhibisyon Konsantrasyonunun (MİK) hemen altında değerde metisillin içeren taze besiyerine aktararak 24 saat inkübe ediyor. Süre sonunda bu tüpte gelişen bakterilerin MİK değerini belirleyerek yeni MİK değerinin hemen altında konsantrasyonda metisillin içeren besiyerine bakteriyi transfer ederek tekrar 24 saat geliştiriyor. Araştırıcı her defasında yeniden MİK değerini belirleyerek ve dikkate alarak bu işlemi 10 kez tekrar ediyor. Bu denemenin sonuçları açısından aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Populasyonda seleksiyon sonrasında antibiyotiğe dirençli birey sayısı artar. B) Deney sonunda elde edilen bakterilerdeki metisillin direnç düzeyi baştakine göre daha yüksektir. C) Deney sonunda elde edilen bakteriler kapsül yapma yeteneği kazanır. D) Deney sonunda elde edilen bakteriler flagella yapma yeteneği kazanır ve antibiyotikten uzaklaşır. 09. Azot döngüsü ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Methanobacterium grubuna ait Archaea’lar anaerobik koşullarda azot fiksasyonu yapabilirler. B) Nitrifikasyon olayında NH4+ NO3 reaksiyonu gerçekleşir. C) Denitrifikasyon bir indirgenme reaksiyonu olup Bacillus, Paracoccus ve Pseudomonas grubu bakteriler tarafından gerçekleştirilir. D) Anommoks olayında NO2 + NH3 2N2 reaksiyonu olup Brocadia bakterisi tarafından oksijenli koşullarda gerçekleşir. 3 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------10. Bir protein örneğinizi Sodyum Dodezil Sülfat – Poliakrilamid Jel Elektroforezle ayırdığınızı ve jelde iki ayrı protein bandı gördüğünüzü farzedin. Protein örneğinizle ilgili söylenebilecek aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Protein örneğinin içerisinde kesinlikle iki tip protein mevcuttur. B) Protein örneğinin içerisinde kesinlikle bir tip protein mevcuttur. C) Protein örneğinin içerisinde bir tip protein bulunabilir. D) Jelde görülen bantlar bir proteinin alt birimleri olabilir. 11. İnsan proteinlerinin bakteriler tarafından üretiminde insan genomik DNA’sı yerine genelde cDNA’nın tercih edilmesinin gerekçesi ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) cDNA’ların genomik DNA’ya göre daha uzun olmaları. B) cDNA’ların genomik DNA’ya göre daha fazla sayıda kovalent bağ içermeleri. C) cDNA’ların genomik DNA’ya göre daha fazla sayıda hidrojen bağı içermeleri. D) Ökaryotik genlerin çoğunda bulunan intron bölgelerin bakteriler tarafından ayıklanamaması. 12. DNA’da mutasyona neden olan bazı etkenlerin etki mekanizmaları ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) 5-Bromourasil, AT GC dönüşümüne neden olur. B) 2-Aminopurin, AT GC dönüşümüne neden olur. C) Nitröz asit, Guanini deamine ederek GC AT dönüşümüne neden olur. D) Mitomisin, DNA zincirlerini karşılıklı birbirine bağlar ve GC AT dönüşümüne neden olur. 13. Bir çamın (kozalaklı bitkinin) yaşam döngüsü ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Çam ağacı sporofit bir bitkidir; sporangiyumu, kozalaklarda sıkıca paketlenmiş pul benzeri yapılar üzerinde bulunur. B) Kozalaklı bitkilerde, birbirinden ayrı küçük polen kozalaklarında ve büyük dişi (ovülat) kozalaklarda iki tip spor üretilir. C) Çam ağaçlarının çoğunda, her bir ağaç tek tip kozalağa sahiptir. D) Kozalaklı bitkilerin çoğunda sporofitler, gametofitlerin içinde tutulur. 14. Dikotil bitklerin çiçekleri ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Çiçek, eşeyli üreme için özelleşmiş bir angiosperm yapısıdır. B) Çiçeklerin kaidesinde (tabanında), çoğunlukla yeşil renkli ve çiçek açılmadan önce çiçeği kuşatan petaller yer alır. C) Çiçek özelleşmiş bir sürgündür, bu sürgün çiçek organları olarak adlandırılan değişime uğramış yapraklardan meydana gelir. D) Çiçeğin en dış halkasında bulunan petallerin iç kısmında, pek çok çiçekte parlak renkli olan ve tozlaştırıcıları cezp etmeye yarayan sepaller yer alır. 4 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15. Angiosperm meyveleri ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Bir meyve tipik olarak olgun bir ovaryumdan oluşur. B) Döllenmeden sonra tohumlar tohum taslağından gelişirken ovaryumun çeperi incelir. C) Meyveler dormant (uyku halindeki) tohumları korur ve yayılmalarına yardım eder. D) Olgun meyveler etsi ya da kuru tipte olabilir. 16. Bitki hücreleri boyutlarını büyük merkezi vakuollerin içine su alarak artırdıklarından vakuolün ozmotik basıncının yüksek tutulması gerekir. Bu nedenle tonoplastta metabolitlerin ve iyonların geçişini düzenleyen kanallar ve taşıyıcılar bulunur. Tonoplastta madde geçişi ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Vakuolar ATPaz, vanadat ile engellenir. B) Vakuolar ATPaz, yüksek nitrat konsantrasyonları ile engellenir. C) Vakuolar ATPazlar, sitoplazmadan vakuole H+ iyonları taşıyan elektrogenik pompalardır. D) Vakuolar ATPaz’ın diğer bir adı da proton-pirofosfataz’dır. 17. Yüksek yapılı bitkilerin fotosentez yapıları daha basit fotosentetik yapılardan evrimleşmiştir. Bitkilerde fotosentezin evrimine ilişkin aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yüksek bitki kloroplastları endosimbiyont oluşumlardır. B) Bazı alglerde kloroplastlar 3 hatta 4 katlı zarla kuşatılmış olabilir. Bu yapılar ökaryot hücrelerin endosimbiyozu ile oluşmuştur. C) Eşeyli üreme sayesinde bitkiler her iki eşeye ait kloroplast özelliklerini de taşırlar. D) Siyanobakterilerdeki bir fotosistemli yapı bitkilerde iki fotosistemli yapıya gelişmiştir. 18. Aşağıda verilen bazı simbiyont Rhizobium bakterileri ile konak bitkiler arasındaki etkileşimleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Alfalfa (Medicago) / Sinorhizobium B) Fasülye / Rhizobium tropicii C) Patates / Azorhizobium D) Bezelye / Rhizobium leguminosarium 19. Bitkilerde fitokromun işlevleri ile ilgili olarak aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Fitokrom, niktinasti olarak adlandırılan yaprak uyku hareketlerinin düzenlenmesinde etkilidir. B) Fitokrom, bitkilerin gölgeyi algılamasını sağlayarak gölgeden kaçma tepkisini uyarır. C) Fitokrom, bitkinin tüm dokularında homojen bir dağılım gösterir. D) Fitokrom kırmızı (Fr), fizyolojik olarak aktif fitokrom tipidir. 5 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------20. Bitkilerin gaz halindeki tek hormonu olan “etilen” bitki gelişim süreçlerindeki birçok olay üzerinde etkilidir. Etilenin etkileri ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Etilen su içinde yetişen bitkilerde üretilmez. B) Etilen kök ve kök tüylerinin oluşumunu engeller. C) Etilen yaprak senesensini teşvik eder. D) Etilen meyvelerin olgunlaşmasını sağlar. 21. İskelet kası, kalp kası ve düz kasların yapıları ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) İskelet kas lifleri gelişimleri sırasında, çok sayıda hücrenin kaynaşması sonucu çok çekirdekli bir yapı kazanır. B) Düz kas hücreleri arasında gap junctionlar (yarık geçitler ) bulunmaz. C) Kalp kası hücreleri birbirleriyle interkalar diskler vasıtasıyla bağlantı kurarlar. D) İskelet kaslarının çekirdekleri periferde iken kalp kası ve düz kasların çekirdekleri merkezdedir. 22. Bir araştırıcı kemik dokusu üzerinde araştırma yapıyor. Bu araştırmada, elde edilebilecek bulgular açısından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Kemiklerin, periosteum tabakası tarafından enine büyüdüğünün belirlenmesi. B) Kemik dokunun osteoblastlar tarafından parçalandığının belirlenmesi. C) Kemik dokunun organik matriksinin osteoklastlar tarafından salgılandığının belirlenmesi. D) Volkmann kanalarının komşu havers kanallarını birleştirdiğinin belirlenmesi. 23. Beslenmesinde karbonhidrat dışında diğer besin maddelerini uzun zamandır tam olarak alan bir kişide sinir hücreleri için olabilecek aşağıda verilen durumları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Sinir hücreleri enerji gereksinimlerini glikoneojenezle karşılar. B) Sinir hücreleri ketozis sonucu oluşan keton cisimciklerini de enerji için kullanır. C) Besinde karbonhidrat olmadığında sinir hücrelerinin enerji gereksinimlerini yağ asitleri karşılar. D) Yağ asitlerinin aşırı yıkımı sonucu oluşan ketozisin asidik ortamında sinir hücrelerinin etkinlikleri artar. 24. Bir besini ağza alıp çiğnemeye başladığımızda, tükrük bezleri ve midede salgılanmayı uyaran sinirsel ve endokrin olarak salgılanan aşağıdaki faktörleri (maddeleri) doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) B) C) D) Sinirsel Asetilkolin Nitrik oksit Nitrik oksit Asetil kolin Endokrin Gastrin Gastrin Histamin Histamin 6 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------25. İnce bağırsak ileumunun büyük bir bölümü alınmış bir kişide oluşabilecek aşağıda verilen durumları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Besin maddelerinin büyük bir kısmının emilimi ileumda gerçekleştiğinden emilim büyük oranda düşer. B) Safra tuzlarının yeniden sentezinde (de novo) artış görülür. C) Safra tuzlarının dışkı ile kaybı büyük oranda artar. D) Bağırsak mikrobiyotası en fazla ileumda olduğundan yararlı vitamin sentezi büyük oranda aksar. 26. Residüel hacmi artmış bir kişi, deniz seviyesinden 3.000 metre yükseklikte dağa çıkıyor. Bu kişinin ilk anda karşılaşabileceği aşağıdaki fizyolojik olayları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Daha derin ve sık solumaya başlar. B) Kanı bazik ortama kayarak, tamponlama sistemi devreye girer. C) Oksijen yokluğuna bağlı olarak, eritropoietin sentezi yapmaya başlar. D) Yüksekliğe bağlı olarak, oksijen basıncının düşüşüyle, residüel hacmi düşer. 27. Bir ünite (500ml) kan veren bir kişide oluşabilecek aşağıda verilen fizyolojik olayları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Kan basıncının düşüşü ile kanın ozmolitesi (ozmotik basıncı) düşer. B) Kan basıncının düşüşü ile, anjiotensin 2 oluşumu artar. C) Kan basıncının düşüşü, atar damarların vazokonstriksiyonunu (damarın daralması) artırır. D) Kan basıncı düşüşü ile böbrek tübüllerinden sodyum ve su emilimi artar. 28. Bir araştırıcı, laboratuvarda insandan kan alıp, kanı çeşitli işlemlerden geçiriyor. Kanın hematokrit değeri için yaptığı aşağıda verilen ön işlemleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Pıhtılaşmayı önlemek için kanı ilk önce Okzalatlı çözelti ile muamele eder. B) Pıhtılaşmayı önlemek için kanı ilk önce Sitratlı çözelti ile muamele eder. C) Kanı hemen santrifüj edip pıhtılaşmaya bırakır. D) Kanı pıhtılaşmaya bırakıp hemen santrifüj eder. 29. Normalin üstünde, her gün aşırı muz tüketmesiyle kanında potasyum miktarı yükselmiş bir kişide karşılaşılabilecek aşağıda verilen fizyolojik olayları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Böbrek distal tübüllerinde sodyumun emilimi azalır. B) Kalbin atış gücü, fazla potasyum nedeniyle artar. C) Böbreküstü bezlerinden Aldesteron hormonu salgılanması azalır. D) Böbrek tübüllerinden suyun emilimi artar. 7 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------30. İnsülin yetmezliği olan (Tip 1 diyabet) bir kişide oluşan fizyolojik olaylar bakımından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yağ dokuda trigliserit oluşumu azalır. B) Kaslarda protein yapımı artar. C) Yağ dokudan kana serbest yağ asiti salımı azalır. D) Karaciğerde glikojen sentezi artar. 31. Bir köpekte böbreğe giden atar damar bir klips yardımıyla daraltıldığında gözlenebilecek olaylar açısından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Nefronların afferent arteriolleri genişler, efferent arteriolleri daralır. B) Anjiotensin 1 oluşumu artar. C) Böbrek nefronları glomeruluslarında süzülme artar. D) Jukstamedullar aparat hücreleri renin salgılamasını durdurur. 32. Bir araştırıcı sinapslarda sinirsel iletimin nasıl gerçekleştiği konusunda araştırma yapıyor. Araştırmadan elde edilebilecek bulgular açısından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Sinaps öncesi birime (presinaptik birim) kalsiyum girişinin engellenmesi ile aracı maddenin (nörotransmitterin) salgılanması başlar. B) Aracı madde, uyarıcı bir sinapsta, sinaps sonrası birim (postsinaptik birim) içine doğrudan girerek, ikinci sinir hücresinin uyarılmasına neden olur. C) Aracı madde, sinaps sonrası birim içinde enzimatik yıkıma uğrar. D) Engelleyici sinapslarda, aracı madde sinaps sonrası birim içine giremediğinden uyarım engellenmiş olur. 33. Fareler orta boylu ve ilginç değişik davranışlara sahip kemiricilerdir. Renkli nesneleri getirme davranışının (H) farelerde tek bir genle kontrol edildiğini ve sadece renksiz nesneleri taşımaya (h) karşı baskın bir karakter olduğunu varsayalım. Bu durumda, iki heterezigot bireyin çaprazlanması sonucunda oluşan 100 yavru bireyin aşağıda verilen genotip ve sayılarını doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yavruların 75’i HH’dir. B) Yavruların 50’si Hh’dir. C) Yavruların 25’i hh’dir. D) Yavruların 50’si renksiz nesneleri toplar. 34. Dil yuvarlama (T), yuvarlayamamaya karşı baskın bir karakterdir. Dilini yuvarlayan bir kadın yuvarlayamayan bir erkek ile evlenmiştir. İlk çocuk babanın fenotipine sahiptir. Bu durumda anne, baba veya çocuk hakkında aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Annenin genotipi TT’dir. B) Babanın genotipi tt’dir. C) Çocuğun genotipi tt’dir. D) İkinci çocuğun dilini yuvarlama olasılığı %50’dir. 8 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------35. Babalarının kan grubu AB, annelerinin kan grubu bilinmeyen iki çocuğun kan grupları AB ve A’dır. Annelerinin olası tüm kan grubu genotip(ler)i ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Anne olası tüm genotiplere sahip olabilir. B) Anne Bombay fenotipine sahiptir. C) Annenin genotipi AA, AO, BO veya AB olmalıdır. D) Anne AA, AO, BO, AB veya OO genotipine sahip olabilir. 36. Mayoz bölünmenin Profaz I aşaması ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Profaz I’in leptonema safhasında bivalent kromozomlar oluşur. B) Profaz I’in pakinema safhasında kromozomlarda tetrat oluşumu gözlenir. C) Krosing-over Profaz I’in zigonema safhasında gerçekleşir. D) Kiyazma oluşumu Profaz I’in diplonema safhasında gerçekleşir. 37. A ve B genleri 12 harita birimlik bir mesafe ile kromozom üzerinde yerleşik durumda bulunmaktadır. Ebeveynlerinin genotipleri AAbb ve aaBB olan heterezigot bir bireyin üreteceği gametlerle ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Gametlerde tüm genotipler eşit olasılık ile oluşacaktır. B) AB ile ab genotipi ve Ab ile aB genotipi eşit olasılıklarda oluşacaktır. C) AB ile Ab genotipi %38 ve ab ile aB genotipi %12 oranında oluşacaktır. D) AB ile ab genotipi %6 ve Ab ve aB genotipi %44 oranında oluşacaktır. 38. Böbrek şekilli ve parlak kırmızı göz bakımından homozigot olan dişiler, abanoz vücut rengine sahip erkeklerle çaprazlanıp her üç çekinik karakter açısından heterezigot dişiler elde edilmiştir. Daha sonra bu dişiler üç karakter açısından homozigot çekinik erkek bireyler ile çaprazlanmış ve F2 sonuçları aşağıdaki gibi elde edilmiştir. Buna göre, çapraz ve sonuçlar için seçeneklerde verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. Fenotip yuvarlak göz, kırmızı göz, abanoz vücut rengi böbrek göz, parlak göz, yabanıl vücut rengi böbrek göz, kırmızı göz, abanoz vücut rengi yuvarlak göz, parlak göz, yabanıl vücut rengi böbrek göz, kırmızı göz, yabanıl vücut rengi yuvarlak göz, parlak göz, abanoz vücut rengi yuvarlak göz, kırmızı göz, yabanıl vücut rengi böbrek göz, parlak göz, abanoz vücut rengi F2 Sonuçları 899 876 67 58 49 44 4 3 A) Bu genlerin sırası, “böbrek göz şekli - parlak kırmızı göz - abanoz vücut rengi” şeklindedir. B) Beklenen ikili krosing-overli birey sayısı 10.9’dur. C) Parlak kırmızı göz ve abanoz vücut rengi genleri arasındaki mesafe 5 harita birimidir. D) Hesaplanan rastlantı katsayısı >1 olduğundan negatif interferans vardır. 9 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------39. Mendel’in bezelyelerle yaptığı bir dihibrit çaprazlama (tohum rengi ve tohum zarfı şekli) sonucunda; 170 adet Düz-Sarı, 61 adet Düz-Yeşil, 65 adet Buruşuk-Sarı ve 24 adet BuruşukYeşil F2 bitkileri elde ettiğini varsayalım. Bu değerlere uygulanan Ki-Kare testi analizlerine (gerekli tablolar aşağıda verilmiştir) göre aşağıdaki seçeneklerde verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) F2 yavruları arasında elde edilen 9.3:3:1 oranı, Ki-Kare değeri tablo değerinden küçük olmasından dolayı Mendel’in dihibrit oranlarına uymaktadır. B) F2 yavruları arasında Düz-Buruşuk karakterleri, Ki-Kare değeri tablo değerinden büyük olmasından dolayı Mendel’in monohibrit oranlarına uymamaktadır. C) F2 yavruları arasında Sarı-Yeşil karakterleri, Ki Kare değeri tablo değerinden küçük olmasından dolayı Mendel’in monohibrit oranlarına uymaktadır. D) Düz-Buruşuk ve Sarı-Yeşil çaprazları ele alınırken serbestlik derecesi 2, 9:3:3:1 dihibrit çaprazının Ki-Kare analizinde ise serbestlik derecesi 3 alınır. 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------40. Hardy-Weinberg denge prensibi ile ilgili aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Populasyon içerisindeki alellerin oranları değişme eğilimindedir. B) Büyük bir populasyonun gen havuzunda, incelenen karakterin baskın ve çekinik alel frekansları matematiksel olarak belirlenebilir. C) Büyük bir populasyondaki genotip frekansları, alellerin rekombinasyonu ve Mendel’in ayrılma kuralı tarafından etkilenmez. D) Belirli bir karakter için, baskın alellerin frekansı çekinik alellerin frekansından daha büyüktür. 41. Aşağıda verilen kladogramı inceleyerek seçeneklerde verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) B) C) D) A, B, C, D, E, F ve G parafiletik taksonlardır. A, D ve J polifiletik taksonlardır. A, C. D, E, F, G, H, K ve I parafiletik taksonlardır. A, B, C ve G monofiletik taksonlardır. 42. Canlılarda “vücut sıcaklığı-çevre ilişkisi” ile ilgili olarak aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Estivasyon ve hibernasyon süreleri kalıtsal olarak belirlenmiştir. B) Homoitermler, sıcaklık değişimlerine poikilotermlere göre daha az toleranslıdırlar. C) Sucul canlılar sıcaklık değişimlerine karşı karasal canlılardan daha toleranslıdırlar. D) Buharlaşma hızının artışına bağlı olarak vücut sıcaklığı azalır. 43. Populasyon büyüme hızı ile populasyon yoğunluğu arasındaki ilişki ile ilgili olarak aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Yoğunluk arttıkça gelişme hızı geriler. B) Yoğunluğa bağlı olarak ölüm oranında artma gözlenir. C) Yoğunluk artışına bağlı olarak birey başına büyüme oranı artar. D) Yoğunluk artışına paralel olarak rekabette artma gözlenir. 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------44. Bir kommünitede yer alan türlerin durumları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) İki tür arasındaki rekabet, her zaman bir türün dışlanmasına yol açar. B) Niş farklılaşması hem bitkilerde hem de hayvanlarda gerçekleşir. C) Niş farklılaşması bir ekosistemin tür çeşitliliğini azaltır. D) Bitkilerdeki seyrelme türler arasındaki rekabetin sonucudur. 45. Aşağıdaki grafik, ılıman iklim kuşağında yer alan bir gölün üst tabakalarında fitoplankton (diyatom) sayısı ile bazı abiyotik faktörlerdeki mevsimsel değişiklikleri göstermektedir. Bu göl hakkında yapılabilecek yorumlar açısından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Işık şiddetinin artması diyatomları yok etmektedir. B) Işık şiddetinin artması besleyicilerin alttan yüzeye çıkmasını sağlar. C) Işık şiddetinin artması ayrıştırıcıların aktivitesini artırır ve bunun bir sonucu olarak besleyicilerin miktarı azalır. D) Diyatomların artması besleyicilerin azalmasına neden olur. 46. Organizmaların var olma (varlığını sürdürme) mücadelesinde üstünlük sağlamalarına neden olan durumlar açısından aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Organizmaların ihtiyacından fazla yavru oluşturması. B) Organizmaların içgüdüsel rekabet eğilimleri. C) Organizmaların iklim koşullarıyla başa çıkma güçlüğü. D) Organizmaların özel territoryumlara sahip olmaları ve baskınlık hiyerarşisi. 12 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------47. Eşleşme sistemleri, ilişkilerin sayısına ve uzunluğuna göre değişir. Buna göre aşağıdaki ifade ve tanımları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Çiftlerin uzun süre birlikte olduğu ve bir erkeğin birden fazla dişi ile çiftleşmesi ile karakteristik eşleşme sistemine monogami adı verilir. B) Eşeylerden birinin çok eşli olduğu ve çiftlerin uzun süre birlikte olduğu eşleşme sistemine poligami adı verilir. C) Bir erkeğin birden çok dişi ile çiftleştiği poligamik ilişkilere poligini adı verilir. D) Bir dişinin birden çok erkek ile eşleştiği poligamik ilişkilere poliandri adı verilir. 48. Feromonlar ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Koku veya tat ile haberleşen hayvanların salgıladığı kimyasal maddelerdir. B) Genellikle üreme ve yön bulma ile ilgili davranışlarda etkilidirler. C) Suda ve uzun mesafelerde etkili olmazlar. D) Çok az miktarda salgılandıklarında etkili değillerdir. 49. İnsecta (Böcek) takımlarının genel özelliklerine bakarak böceklerin hangi takıma ait olduklarını anlayabiliriz. Bazı böcek takımlarının özellikleri ile ilgili aşağıda verilen ifadeleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Hemiptera takımı iki çift kanada sahip olup; iki çift kanat da yapı bakımından birbirinin aynısıdır. Ağız yapısı delici-emici tipte gelişmiştir. B) Lepidoptera takımı iki çift kanada sahip olup; iki çift kanat da yapı bakımından birbirinin aynısıdır. Ağız yapısı mandibul parçalarının ileriye doğru uzayarak oluşturduğu boru şeklinde olup, emici tipte gelişmiştir. C) Thysanura takımında kanat bulunmaz, ağız çiğneyicidir. D) Odonata takımında iki çift zarımsı kanat bulunur. Ağız yalayıcı tipte gelişmiştir. 50. I. Eritrositleri oval ve çekirdeklidir. II. Üreme karasal alanlara yumurtlama ile olur. III. Kalpleri tam olarak 4 bölmeli olup aort kökü sağa döner. IV. İç kulakta sadece columella kemiği bulunur. V. Sternumda carina çıkıntısı bulunmaz. Craniata’nın bir sınıfına ait yukarıda verilen özellikleri dikkate alarak aşağıdaki tanımlamaları doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz. A) Bu örneğin uçamayan ilkel kuşlardan olduğu kesinlikle söylenebilir. B) I, II ve III numaralı özellikleri sürüngenlerle ortak olarak paylaşması gerekir. C) III numaralı özelliği ile memeli hayvanlardan farklılık göstermelidir. D) Verilen özelliklere göre bu örneğin anamniyonlu bir hayvan olduğu söylenebilir. 13