بسم هللا الرحمن الرحیم گروه پزشكي اجتماعي درس بهداشت روان مراحل اجرائی ادغام بهداشت روان درPHC مقدمه بیماریهای روانی یکی از بیماریهای شایع درعصر کنونی است سازمان بهداشت جهانی تخمین می زندکه در حدود 500میلیون نفر از مردم دنیا مبتال به یکی از اختالالت روانی هستند. تاکنون بررسی همه گیر شناسی جامعی در سطح کشور انجام نگرفته است.اما بر اساس مطالعات انجام گرفته جمعیتی در حدود 19-11درصد از افراد بالغ کشور مبتال به یکی از اختالالت روانی هستند. بنابراین توجه به اختالالت روانی از جهات بسیاری باید مورد توجه قرار بگیرد.موارد ذیل ضرورت اقدامات پیشگیرانه،تشخیص سریع وبه موقع ،درمان مناسب وپیگیری مستمر را ایجاب می کند. -1ازدیاد روز افزون شمار بیماران روانی -2کاهش کارایی بیماران وضرر وزیان ناشی از ابتالبه بیماری برای فرد – خانواده –جامعه -3وجودنگرش منفی درزمینه بیماری روانی واحساس شرم خانواده بیمار - 4ایجاد اثرات سوء بهداشت روانی در خانواده بیماران وجامعه واطرافیان -5عدم تمایل واکراه فرد به اظهار وجود بیماری ومراجعه جهت درمان به موقع -6شروع تدریجی وبی سروصدای بیماریهای روانی ودر نتیجه عدم شناسایی به موقع بیماران -7عدم پیگیری جهت درمان مستمر بیماران -8مشکل نگهداری بیماران روانی مزمن اهداف برنامه هدف کلی: فراهم آوردن خدمات اساس ی بهداشت روان قابل دستیابی برای همه مردم به ویژه گروهای محروم وآسیب پذیر در مناطق روستایی کشور. اهداف اختصاص ی: • • • • • کنترل ،درمان وپیگیری مناسب ومستمر بیماران شناسایی به موقع بیماران عصبی –روانی. کاهش ضرر وزیان ناش ی از بیماریهای روانی –عصبی در ابعاد فردی ،خانوادگی ،اجتماعی. افزایش آگاهی جامعه نسبت به اصول ومفاهیم بهداشت روان. تغییر واصالح نگرش جامعه نسبت به بیماریهای روانی. استراتژی: • با توجه به سیستم پویا وفراگیر شبکه های بهداشتی در مانی کشور ،استراتژی انتخاب جهت نیل به اهداف فوق الذکر ادغام خدمات بهداشت روان در مراقبتهای بهداشتی اولیه می باشد.که به این منظور ضمن سطح بندی خدمات وتعیین وتدوین متون آموزشی وارائه آموزشهای الزم به کارمندان بهداشتی در هر سطح ارائه خدمات ،از تمامی عناصر وسطوح شبکه در اجرای برنامه با توجه به وظیفه هر یک از سطوح به شرح ذیل استفاده شده است. -1خانه بهداشت • • • • • آموزش بهداشت روان به مردم ،بیماران وخانواده آنان شناسایی(بیماریابی)افراد مشکوک به بیماری روانی ارجاع موارد شناسایی شده به پزشک مرکز بهداشتی درمانی پی گیری دستورات داده شده از طرف پزشک مرکز بهداشتی درمانی گزارش دهی فعالیتهای انجام شده به مرکز بهداشتی درمانی -2مرکز بهداشتی درمانی روستایی • • • • • تشخیص ودرمان بیماران ارجاعی از خانه بهداشت ارائه پسخوراند الزم در مورد پیگیری ومراقبت از بیماران سرپرستی ونظارت برفعالیتهای خانه بهداشت ارجاع موارد پیچیده ومشکل به سطح باالتر جمع آوری وکنترل گزارشات خانه بهداشت -3پلی کلنیک بیمارستان عمومی • • • • آموزش وباز آموزی پزشکان عمومی ومراکز بهداشتی درمانی تشخیص ودرمان بیماران ارجاعی از مراکز وارائه خدمات سرپایی وبستری کوتاه مدت ارائه پسخوراند الزم در خصوص تداوم درمان به مراکز بهداشتی درمانی نظارت بر فعالیتهای پزشکان مراکز • ارجاع موارد پیچیده ومشکل به سطح تخصصی استان -4مرکز روانپزشکی استان: • • • • • • نظارت وسرپرستی سطوح مختلف ارائه خدمات در استان ارائه خدمات سرپایی وبستری به بیماران ارجاعی از سطح تخصصی شهرستانها انجام آزمونهای روانی وارائه خدمات مشاوره ای وروان درمانی ارائه پسخوراند الزم به سطح تخصصی شهرستانها برنامه ریزی آموزشی وباز آموزی جهت سطوح ارائه خدمات انجام پژوهشهای کاربردی در نظام بهداشتی عملکرد برنامه: • مراحل اجرایی این برنامه از سال 1367در دو منطقه پایلوت (شهرضاوشهر کرد)شروع شد.اجرای برنامه در این دو منطقه ونتایج مفید وموثر حاصل از آن ضمن تشکیل جلسات کمیته کشوری بهداشت روان وکمیته بهداشت روانی استان وبرگزاری کارگاهها وجلسات آموزشی بتدریج در کلیه استانهای کشور به مورد اجرا در آمده است .بطوریکه در حال حاضر این برنامه در مناطقی از 24استان کشور جمعیتی بالغ بر 50000000نفررا تحت پوشش دارد. انواع خدمات بهداشت روان: • • • • مبارزه باعلل بیماری ویا عوامل موثر در انتقال آن:مانند پیشگیری از ضربه های مغزی ومشاوره ژنتیک. کاهش آسیب پذیری فردی یا ایجادمحیطئ مناسب در اجتماع به منظور کاهش خطر ابتالء افراد به بیماری. مشاوره وراهنمایی گروهی وفردی بیماریابی وکمکهای اولیه بهداشت روان • آموزش بهداشت روان:مانند مادران،آموزگاران،دانش آموزان • اصالح نظام مراقبتی بهداشت روان برای افراد سالم وبیمار • توانبخشی در خانه ،اجتماع ومحل کار • مددکاری وایجاد شبکه حمایت اجتماعی. • حرفه درمانی ،کار درمانی وسایر درمانهای غیر دارویی مناسب جمعیتهای آسیب پذیر دربهداشت روان • بیماران ومعلولین روانی،عقب ماندگان ذهنی،بیماران صرعی،سالمندان،معتادان،بیکاران ،نیازمندان اقتصادی،کودکان ونوجوانان،زنان باردار،زنان جداشده وداغدیده،افراد بی سرپرست،زندانیان ومهاجرا ن به ترتیب ازگروههای آسیب پذیرتر وجمعیتهای هدف در برنامه های بهداشت روان می باشند. ویژگیهای فعالیتهای بهداشت روانی .1 .2 .3 .4 .5 ادغام خدمات تمرکززدایی در فعالیتها اولویت پیشگیری کاربرد سطوح خدماتی ونظام ارجاع برتری مراقبت سرپایی بربستری بهداشت روان به عنوان بخشی از بهداشت عمومی بهداشت به ظاهربه معنی سالمتی است اماسالمتی فقط نداشتن بیماری نیست فردسالم باید توانایی برخورد با مشکالت ،محرومیتهاوشکستها را داشته باشد.وبتواند به راحتی همگام با دیگران کار وزندگی کند .چنین فردی را که از نظر جسمی روانی اجتماعی طبیعی است را می توانیم سالم بخوانیم.بنابراین نبود بیماری وداشتن توانایی لذت بردن ،تحمل مشکالت ارتباط ،کاراز نشانه های سالمت روانی است.اغلب مانسبت به فردی که دچار بیماری یا معلولیت جسمی شده است واکنش عاطفی ودلسوزی نشان می دهیم . • اما بسیاری نمیدانند که بیمار روانی چه رنجی می بردولذا قادر به ایجاد رابطه عاطفی درست وکمک به این گونه بیماران نیستند.بیمار واطرافیانش باور نمی کنندکه باید اورا جهت درمان به بیمارستان یا نزد پزشک برد ازانجا بهداشت روانی یکی از که پیشبردمراقبتهای اجزاءمراقبتهای بهداشتی اولیه است بنابراین کارشناسان بهداشتی ،کاردانان بهداشتی وسایر کارکنان مراکز بهداشتی درمانی مسئولیت ارائه خدمات اولیه بهداشت روان به جامعه را در کنار سایر خدمات بهداشتی برعهده دارند. بررس ی شیوع بیماری روانی • بررسی فراوانی درکشور ما نشان میدهدکه بیش ازیک درصدمردم از اختالالت روانی شدیدوبیش از15درصداز اختالالت روانی خفیف رنج می برند. • 15الی20درصدکسانی که به علت بیماریهای جسمی به درمانگاهها وبیمارستانها مراجعه می کنندمشکالت خفیف روانی دارند.در حالی که خودشان از این موضوع بی اطالع هستند. • کمتر از10درصدازافراد نیازمند کمکهای درمان نوین روانپزشکی موفق به دریافت آن میشوند.خیلی از بیماران بدلیل نادانی ،ترس،بدنامی،برداشت بد ونگرشهای نادرست نسبت به این بیماران از کمکها محروم می شوند. • • • • • آنهامعتقدندکه بیمار روانی بدلیل خواست روزگار،سحر،جبر الهی شانس ،اقبال بدگناه وظلم،سردی وگرمی،فشار جنسی وکمبود غذا یا ویتامین در گذشته وحال ایجاد می گردد.بنابراین در این گونه مواقع به در مانگران سنتی ،اماکن متبرکه،جادوگران،دفع کنندگان ارواح،دعانویسان وروحانیون یا پزشکان گیاهی مراجعه می کنند. بنابراین نکات زیرابه خاطر داشته باشید: مردم از بیمارستانهای روانی وحشت دارند.آنها اعتقاد دارند بیمارستان رو انی جایی است که بیماران روانی خطرناک به بند کشیده شده اند.بنابراین مایل نیستند وابستگانشان را در چنین محیطی بستری کنند. فقر وفقدان حمایت گریبان گیر تعداد زیادی از بیماران است وگاه امکان مراجعه به پزشک وامکان خرید دارو نیز وجود ندارد. به علت درمان دراز مدت وپیگیری طوالنی بیماران روانی از ادامه درمان منصرف می شوند. آموزش ،حمایت،راهنمایی وکمک شما نقش بسیاری در دسترسی مردم به منابع خدماتی بهداشت روانی دارد. ویژگی بیماریهای روانی بیماری روانی چیست؟ • • • • تغییرات غیر طبیعی روان فردیعنی در تفکر،عاطفه،حافظه،ادرا ک وقضاوت فرد که از گفتار ورفتار وی شناخته می شود. این تغییرات باعث ناراحتی و رنج خود فرد واطرافیان او می شود. این تغییرات وناراحتی های حاصل از آن باعث اختالل در فعالیتهای روزمره شغلی ،تحصیلی،فردی وارتباط بادیگران می شود. بنابراین وقتی می گوییم فردی دچار بیماری روانی شده که او نشانه هایی از بیماری داشته باشد که شدید،طوالنی یا تکراری باشدوباعث مزاحمت ورنج خود ودیگران شود. • هنگام مشکل روانی که حد فاصل سالمتی وبیماری است فرد نه سالم است ونه نشانه های بیماری را دارد.در این گونه موارد یک مشاوره یا راهنمایی ساده کمک بزرگی به حل آن می کنداین مشکالت می تواند فردی،خانوادگی،شغلی یا اجتماعی باشدمانند:وابستگی عاطفی افراطی به دیگری،ضعف اعتماد به نفس،مشکل مطالعه وتحصیل،اختالفات خانوادگی،بی میلی شغلی،ودرون گرایی یا روابط بی بند وبار اجتماعی از جمله این مشکالت است که نیاز به مشاوره دارد. • مشکالت جوانان ،مشکالت زناشویی وخانوادگی ومشکالت سازگاری این روزهااز شایعترین مشکالت بهداشت روانی هستند. نشانه های بیماریهای روانی .1اختالل در کارکردهای بدنی: الف-اختالل درخواب:بیمار دیر به خواب میرود.گاه می نشیندوگاه در رختخواب دراز میکشدونگران است که چراخوابش نمی برد.گاه نیمه شب بیدار میشودومجددا به خواب نمی رود.وگاه سرتاسر شب رابا بی خوابی طی می کند وصبح هم سرحال نیست. ازدیگر نشانه های اختالل خواب دیدن کابوس وحرف زدن ویاراه رفتن در خواب است. ب-اختالل در اشتها ومصرف غذا • فرد بیمار اشتها ندارد وکمتر ازمعمول غذا می خورد یا اینکه اشتها دارد واز خوردن غذا لذت نمی برد. • اوهمچنین کاهش وزن پیدا میکند .وممکن است دچار پرخوری بیمار گونه شود. ج-میل وفعالیت جنسی • میل وفعالیت جنسی بیمار کاهش پیدا می کند.ویاممکن است دچاربی میلی جنسی یاناتوانی جنسی شود. -2اختالل در کارکرد روانی .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 اختالل در رفتار تکلم وتفکر هیجانات ادراک حافظه هوش وقضاوت سطح هوشیاری -3اختالل در فعالیتها وسایر کارکردها .1اختالل در فعالیتهای فردی .1فعالیتهای اجتماعی .2فعالیتهای تحصیلی انواع اختالالت روانی پسیکوزهاکه نوع شدید اختالالت روانی است. .1نوروزها که نوع خفیف تر اختالالت روانی است. .2بیماریهای روان تنی .3سایر اختالالت شامل: الف:صرع ب:عقب ماندگی ذهنی ج:اعتیاد د:زوال عقل پیری پسیکوزها(روان پریش ی ها) • پسیکوز نوع شدید بیماری روانی است که در آن معموال بیمار رفتار وصحبتهای غیر طبیعی پیدا می کند.فعالیتهای جسمی وروانی او به حدی دچار اختالل می شود که باعث به هم ریختگی فعالیتهای فردی واجتماعی اش می گردد.قطع رابطه بیمار با مردم باعث می شود که به اوبرچسب دیوانه بزنند.چنین بیماری از بیماری خود آگاه نیست وخود را سالم می داند.واز درمان خوداری میکند.در پسیکوز اغلب ضایعه مشخصی در مغز مشاهده نمی شودولی در مواردی بیماریهای جسمی مانندضایعه،ضربه وتومور مغزی وگاه عوارض شدید ناشی از مصرف الکل ومواد اعتیاد آور،افزایش فشار خون وبیماری قند آن راایجاد میکند. نوروزها(روان نژندیها) • نوروزها بیماری روانی خفیف می باشندکه معموال بیمار در برابر فشارهای روانی وواکنشها ی هیجانی شدید از خود نشان می دهد.در این بیماریها نشانه هایی نظیر اضطراب ،ترس،افسردگی،دردهای مبهم،دردهای آشکار وسایر عالئم جسمی به وجود می آید. • این بیماران از نشانه ها ومشکالت خود دراین زمینه آگاه هستند وتقاضای کمک برای درمان وکنترل این عالیم را دارند. بیماریهای روان تنی • انواع بیماریهای جسمی می باشند که عوامل روانی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. • انواع بیماریهای روان تنی عبارتنداز: سردرد،زخم معده،آسم،کهیر،کولیت عصبی وفشار خون وسکته های قلبی علل بیماریهای روانی .1 .2 .3 .4 .5 .6 تغییرات مغزی مانند:عفونت،ضربه،نرسیدن خون،خونریزی وتومور مغزی،مصرف هشیش والکل،کمبود غذایی،صرع درمان نشده وبیماریهای پیش رونده مغزی عوامل ارثی تجارب دوران کودکی فضای خانوادگی عوامل اجتماعی عوامل شناختی عوامل موثر دربروز ،تشدید ودوام بیماریهای روانی آسیب های مغزی خانواده ناسالم مشکل اجتماعی کشمکشها وفشارهای مختلف بیماریهای روانی مشکالت شناختی باورها،نگرشها عوامل ارثی تجارب ناخوشایند کودکی روشهای درمان بیماریهای روانی -1دارو درمانی دارودرمانی روش درمان راحت ومناسبی برای اختالالت روانی است گاه با شروع سریع درمان وادامه مرتب وصحیح آن بهبودی کامل بدست می آیدداروها به صورت قرص ،کپسول ونوع تزریقی می باشند. داروها با اصالح اختالالت وتغییرات بیوشیمیایی مغز باعث بهبود بیماری می گردند.داروها گاه اثر پیشگیری از عود بیماری هم دارند ومصرف همیشگی آنها باعث پیشگیری همیشگی می گردد. -2شوک درمانی روش در مانی مفیدی در بعضی از بیماریهای روانی نظیر افسردگی شدیدوبعضی پسیکوزهای غیرقابل کنترل وخطرناک است.اگر الکترو شوک به موقع وبجا استفاده شودبرای بیمار مفیدتر وکم ضرر تر از سایر روشهای در مانی است. -3روان یاری ،مشاوره وروان درمانی • روان یاری نوعی کمک وحمایت وهمدردی روانی وعاطفی است که توسط هر کس بویژه افراد خانواده ودوستان ونزدیکان قابل ارائه است. • مشاوره وروان درمانی نوعی درمان غیر دارویی ،ارتباطی وکالمی است که توسط متخصص دوره دیده دانشگاهی،یعنی مشاور،روانشناس بالینی،روانپزشک وروانکاوارائه می شودودر انواع انفرادی،گروهی،خانوادگی،حمایتی،بصیرتی،وشناختی رفتاری برای نوروزها،مشکالت روانی اجتماعی،مشکالت خانوادگی وزناشویی به کار گرفته می شود. -4درمانهای اجتماعی وتوان بخش ی • بیماران با بیماری طوالنی به طور کامل بهبود نمی یابند ونمی توانند به طور مستقل زندگی کننداماهمراه با دارو درمانی با اقدامات ساده ای از قبیل فعالیتهای تفریحی وورزش ی،آموزش کارهای ساده وتکراری مانند سبدبافی جدانکردنشان از زندگی معمولی،نگه داشتن در محیط خانه واجتماع واموزش راه ورسم زندگی خانوادگی واجتماعی بهبود چشمگیری پیدا می کنند. • مددکاران،روانشناسان توانبخش ی،گفتاردرمانان ،،پرستاران اجتماعی وکاردرمانگران متخصصین این نوع درمانها هستند یک پرستار وکاردان بهداشتی وبهورزبراحتی می تواندبا برقراری ارتباط نزدیک با این بیماران ،شناخت تواناییهاوناتوانیهای آنان وبررس ی امکانات موجودقدمهای ابتدایی را برای مددکاری وتوانبخش ی این بیماران بردارد. واکنشهای روانی نسبت به بیماران ارتباط بابیمار هنگامی که دانش ومهارت کافی در مورد بیمار داشته باشیدبهتر می توانید با بیمار ارتباط برقرار کنید در غیر این صورت نحوه صحبت کردن با بیمار ،چگونگی جلب رضایت اوبرای مصرف داروهایش،قبول سایر درمانها،روش کمک به اوفهمیدن اینکه بیمار خطرناک است یا خیرهمگی برای شما نگران کننده خواهد بود. تعدادی از واکنشهای هیجانی وروانی که هنگام مواجهه با بیمار ممکن است از خود نشان دهید وبر قطع رابطه شما بابیمار تاثیر گذار است از قرار ذیل می باشد: .1احساس ترس وتردید در اینکه ممکن است اوخطرناک باشد. .1احساس بی میلی یا انزجار بدلیل کثیف یا بی نزاکت بودن او -3احساس خشم وطرد ،بدلیل آنکه ممکن است باعث مزاحمت یااذیت شما بشود. -4احساس عالقه یا ترحم بدلیل رنجی که بیمار می کشد. -5احساس خنده وتفریح بدلیل رفتارهای کودکانه یا خنده دار او. -6احساس بی اعتمادی بدلیل وجود بی اعتباری در گفتار یا رفتار بیمار همچنین ممکن است ازاوفاصله بگیرید.اوراازسرباز کنیدوبگویید اویک آدم خل است.نمی فهمد چراخودم را به دردسر بیندازم . تحقیر بیمار وترس از اوباعث کم توجهی به بیمار شده بیمار نیز این موضوع را درک کرده ومتقابال به شما اعتماد نمیکند. بهترین روش غلبه بر این احساسها ونگرشها،شناختآنها،مقابله با آنها،داشتن اطالعات بیشتردر مورد بیماروبه کار گیری اصول ارتباط صحیح با بیمار است. روشهای ارتباط مناسب بابیمار .1محیط صحبت،ارتباط ومعاینه ومصاحبه را به گونه ای آماده کنید که بیمار احساس آرامش،خصوص ی بودن ارتباط حفظ راز او وفاصله مناسب از نظر صندلی ونشستن بنماید. .2احوالپرس ی سالم دادن لبخند زدن ،احترام ،صمیمیت ،همدلی وعالقه به حل مشکل او متناسب بامحیط وشرایط اجتماعی وفرهنگی وی صورت گیرد. .3ارتباط کالمی وغیر کالمی به گونه ای باشد که مراجع احساس کند خوب گوش می دهید.خوب می فهمید که چه می گوید ومشکل او چیست. -4حرفهای بیمار را خالصه کنید که بفهمد گفته های اورا فهمیده اید.وحتما نظر اورا در مورد مشکل وبرنامه درمان بپرسید تا احساس کند در برنامه درمان مشارکت دارد. -5در گرفتن شرح حال سواالتی که پاسخ بسته دارد(بله وخیر) کمتر به کار ببرید وپرسشها باز باشد تا او بتواند اطال عات مورد نیاز را به شما بدهد. -6در پایان تشکر کنید وبا هم توافق کنید که بعد از رفتن باید چه کارهایی بکند وکی مراجعه نماید. اولین قدم در ارتباط با بیمار بعنوان اولین قدم شما باید واکنشهای هیجانی نسبت به بیمار را در خود شناسایی کنیدوآن را کنترل نمائید.بسیاری ازبیماران قادر به شناخت این واکنشها در شما بوده ولذا عکس العمل مربوط به آن را از خود نشان می دهند.اگر شما از خود احترام ،صداقت،عشق ومحبت نسبت به او نشان دهید بیمار نیز متقابال چنین احساسی از خود نشان خواهد داد. بخاطر داشته باشید در برخورد با بیمار باید او را انسانی دردمند تلقی کنید که نیاز مند است که اورا باتمام مشکالتش درک کنید.وبدون خدشه دار شدن شخصیتش به او کمک کنید . تهیه شرح حال ،هنگام مراجعه بیمار بعد از برقراری ارتباط ابتدا با ید ازبیمار سوال کرد مشکل او چیست؟هیچگاه نباید با خنده ،انتقاد یابرخورد کالمی با وی برخورد نمودوبه صحبت وسرزنش او پرداخت .اول باید متوجه شد که چه می گوید به هنگام صحبت نیازی نیست همه صحبتهای او مورد تایید قرار گیرد.همچنین باید به بیمار گفته شود که تا جایی که امکان داشته باشد می خواهیم به اوکمک کنیم وبدین وسیله اعتماد بیمار را جلب نماییم. پس از اتمام شرح مشکالت از طرف بیمار الزم است درباره همه اظهارات وی از اطرافیان بیمار پرسش نمود . نکته پایان اینکه در حضور هرکسی سواالت خیلی خصوصی نپرسید وتنها موقعی که بیمار تنهاست واجازه می دهد وارد مسائل خصوصی زندگیش شوید .همچنین به بیمار اطمینان بدهید که این صحبتها جایی باز گو نخواهد شد ومحرمانه باقی خواهد ماند. ویژگیهای مشترک پسیکوزها پسیکوز فرم شدید بیماریهای روانی است افرادی که دچار پسیکوزیا جنون می شوند ارتباط خود رابا واقعیت از دست داده ودر دنیای خودشان زندگی می کنند.اقلب قادر به مراقبت از خودورسیدگی به وضع ظاهری ونیازهای شخصی نیستند بیماری خود را باور ندارند ودیگران را مسئول مشکالت ایجاد شده می دانند.آنها حاالت وتجربیات عجیبی رادرک می نمایند وصدایی راشنیده یا چیزهایی را می بینند که دیگران نمی بینند. رفتار،تفکر،وصحبتهای غیر عادی بیماران پسیکوتیک باعث می شودکه این بیماران نتوانند با شرایط محیطی خود سازگاری پیدا کنندلذا در مسئو لیتهای خانه داری ،شغلی واجتماعی دچار اختالل می شوند. انواع پسیکوزها -1پسیکوزهای حاد:یکباره شروع می شود معموال کوتاه مدت است وعامل مساعد کننده ممکن است وجود داشته ویا نداشته باشد یک پسیکوز حاد می تواندبه پسیکوز ادواری یا مزمن تبدیل شود. -2پسیکوزهای ادواری:پسیکوزهایی است که دوره های مکررومشخصی دارد ودر بین دوره ها بیماری بهبود کامل پیدا می کند. -3پسیکوزهای مزمن:آهسته شروع می شود ومدتی طوالنی ادامه می یابد در صورتی که درمان نشود باعث پسرفت بیمار می شود. پسیکوز حاد عضوی تب شدید،ضربه مغزی، غش،افراط میخوارگی، استعمال حشیش و داروهای خاص،عفونتهای ریوی، عفونتهای مغزی ،دیابت وفشار خون شدید از عواملی است که ایجاد پسیکوز حاد عضوی می کنند. پسیکوز مزمن عضوی معموالدر سنین باالی 65سال ایجاد می شوداز دست دادن تدریجی حافظه بهمراه سایر نشانه های پسیکوز در کهنسالی شروع پسیکوز عضوی مزمن را نشان می دهد تحریک پذیری،از کوره در رفتن وتحریکات هیجانی بصورت خنده یا گریه بی مورد همراه با ناتوانیهای عصبی خاصی نظیر سستی وفلج اندامها وغش نیز دراین بیماران دیده می شود.دمانس یا زوال عقل نام دیگر این پسیکوز است که در مراحل اولیه شدت چندانی نداشته وشباهتی به پسیکوز نداشته وتشخیص آن مشکل است.. درمان پسیکوزها تمام بیماران پسیکوزی باید به پزشک ارجاع داده شوندپزشک معموالپس از تشخیص نوع پسیکوز درمان را شروع می کند.درمان بیماران پسیکوز عضوی اغلب نیاز به نظر خواهی از پزشک متخصص است.اما پزشک مرکز بهداشتی خودش قادر به اداره بیماران مبتال به پسیکوز حاد مزمن وادواری می باشد. بسته به نوع بیماری وشدت آن،پزشک می توانددرمان دارویی را به صورت خوراکی یا تزریقی شروع نماید.قرص کلرپرومازین بمقدار 50الی400میلی گرم در روز برای همه انواع پسیکوزموثر واقع می شود. در پسیکوزهای مزمن تجویز آمپو ل فلوفنازین دکانوئیت (مودیکیت)بصورت عضالنی هر 2الی 4هفته مفید است. • عوارض جانبی این داروها عبارتند از: سستی اندامها ،لرزش دستها،آبریزش از دهان،کج شدن گردن وزبان،کندی وسختی در انجام حرکات. اکثر این عوارض دارویی با اضافه کردن قرص تری هگزی فنیدیل(آرتان)به رژیم دارویی بیمار بهبود می یابد.معموال طول زمان پسیکوز حاد چند روز الی 6ماه می باشد.اگر کلرپرومازین در دسترس نباشدمی توان از قرصهای تری فلوپرازین 5میلی گرمی یا پرفنازین 8میلی گرمی استفادهکرد. درافسردگی پسیکوتیک درمان با 50الی150میلی گرم ایمی پرامین یا آمی تریپ تیلین به اضافه داروهای ذکرشده شروع می شود. عوارض این داروها عبارتند از :خشکی دهان،یبوست،تاری دید. درتمام بیماران افسرده خطر اقدام به خودکشی وجود دارد.به اطرافیان بیمار هشدار دهید در طول دوره درمان مراقب بیمار باشند.وداروها را مرتب به بیمار بدهند .نکته مهم این است که بیمار را در مورد بروز عوارض آگاه کرده وبه او اطمینان دهیم که عوارض رفع خواهد شد. بیماران پسیکوتیک در ماههای اولیه نیاز به پیگیری فعال هفتگی وسپس پیگیری فعال ماهیانه دارند.وقطع درمان بدون مشورت پزشک موجب عود بیماری می شود. داروی ضد افسردگی را حد اکثر 20عددویا برای 3الی 7روز داده شودوبه همراهان بیمار توضیح دهید که اثر این داروها بعد از دوهفته ظاهر می شود. صرع نشانه های صرع شما بیمارانی که دچار تشنج یا غش می شوند را دیده ایداین بیماران بیهوش می شوند،هر جایی که باشند می افتند وگاه بدلیل افتادن ناگهانی ،مجروح شده،حرکاتی به طور مرتب در دست وپا ایجاد شده اغلب دهانشان کف می کند زبان وداخل لب را گاز گرفته وازآن خون جاری می شود.وبی اختیاری ادرار پیدا می کنند.این ناراحتی حدود چند دقیقه طول می کشدونشانه های دیگری نظیر سردرد،استفراغ ودرد وکوفتگی عمومی،خواب آلودگی ،لکنت زبان بدنبال حمله به وجود می آید. این حمله ها می تواند در هر کجا وهر زمانی اتفاق بیفتد.همچنین در همه سنین ،در هر دو جنس ودر تمام کشورها وگروهای اجتماعی دیده می شود.اما در کودکان ونو جوانان شیوع بیشتری دارد.بطورکلی از100نفر 1تا2نفر صرع دارند. نشانه های هشدار دهنده صرع عبارتند از جیغ وفریاد،ترس ،تغییرات بینایی،تهوع واستفراغ،حرکات غیر ارادی وغیره....که به این نشانه ها مرحله اورای صرع گفته می شود. نوع دیگر صرع که در کودکان وجود داردبصورت فراموشی یا بهت ومات زدگی کوتاه مدت است ولی بندرت همراه با حرکات تکراری لب مانند لیسیدن وگاه افتادن گردن در کودکان سنین دبستان دیده می شود. علل صرع صرع نشانه یک اختالل گذرای مغزی است.بنابراین آن را یک نشانه می دانند تا یک اختالل. اگر صرع برای اولین باربعد از 20سالگی ظاهر شوددالیلی نظیرجوشگاه ضایعات مغزی،خون ریزی داخل جمجمه،تومور وضایعات ناشی از مصرف الکل،یا مسمومیت دارویی عامل آن است.تشنج تب وعفونتهای مغزی نیز می توانند ایجاد صرع نمایند. بعضی کودکان به هنگام تب باال دچار تشنج می گردند به این حالت تشنج تب می گویند.در هنگام تشنج تب بیمار باید به پزشک ارجاع شود چون هر حمله ای می تواند باعث صدمه مغزی شود. در صرعهای طوالنی ممکن است بیماربه سمت بیماری روانی یا پسرفت روانی سیر نماید. هر حمله ای که نزدیک آب وآتش ویا به هنگام رانندگی بیمار را دچار سازد می تواند منجر به مجروحیت ،معلولیت ،یا مرگ او شود. بنابراین هر بیمار صرعی نیازمند کمک ودرمان مناسب است تا آنجا که مطمئن شویم دیگر حمله ای نخواهد کرد. تشنجهای هیستریک هر حمله ای که باعث از دست رفتن هوشیاری شود صرع نیست بعضی مواقع افرادوبخصوص زنان جوانی که در معرض انفجار قرار گرفته اند دچار حمله های ضد صرعی می شوند که صرع نیست به این حالت تشنج نمایشی یا هیستریک گفته می شود. تشنج هیستریک نوعی نوروز می باشدوبدلیل فشارهاونگرانیهاودرگیریهای عاطفی خانوادگی واجتماعی ایجاد می شود خطر چندانی ندارد.وباید بیشتر از طریق مشاوره وروان درمانی به کمک بیمار پرداخت. گرفتن نوار مغزی می تواند بیماری صرع را از سایر اختاللت مشخص کند. آزمایشهای ضروری دیگر در این بیماران بررس ی وضع عفونتهای داخلی ومغزی وبررس ی قند وفشار خون است. درمان صرع داروی معمولی کنترل صرع فنوباربیتال است.مقدار دارو در شروع درمان برای هر بیمار بسته به وزن بیمار متفاوت است. بنابراین پزشک با کمترین مقدار یعنی حدود 30الی60میلی گرم در روز شروع می کندوبتدریج در طول 3الی4ماه به حد اکثر مقدار مورد نیاز برای بیمار می رساند. در صرع بیمار باید دارو را مرتب مصرف کند وحتی برای یک روز هم نباید فراموش کند. • دارو بهتر است4الی5سال زیر نظر پزشک مصرف شود. • محدودیت کاری ورژیم غذایی خاصی برای بیمار وجود ندارد. • بیمار نباید نزدیک آتش قرار بگیرد.وبا ماشینهای سنگین کار کند.ورانندگی نماید. • همه بیماران صرعی باید خوب شوند وحمله تشنجی نداشته باشند.اگر بیماری حمالتش کنترل نشده حتماباید دوباره به پزشک ارجاع شود. کمکهای اولیه در تشنج درابتدا فضای دوروبر بیمار را خلوت کنید،لوازم واشیاءسخت وخطرناک را دورکنید به شکلی که به بیمار صدمه ای نرسد.زیر سر بیمار بالش نرم وکوچکی بگذاریدوسر رابه پهلو بگردانید به شکلی که اب دهانش باعث خفگی بیمار نگرددبه همه حاالت بیمار بخصوص در چشمها صورت ودهان واندامها توجه شود تا بتوان برای پزشک نوع حمله را گزارش نمود.اگر حمله بیش از 7دقیقه طول کشید یا باز هم تکرار شد اقدام خیلی فوری به گرفتن کمک از پزشک نمائید. آنچه نباید انجام داد: • • • • اشیاء سفت را بین دندانهای بیمار قرار ندهیدوفک بیمار را به زور باز نکنید. دست وپای بیمار را سفت نگیرید ممکن است دست وپای بیمار بشکند. چیزی به بیمار نخورانید ممکن است با خورانیدن مایعات بیمار خفه شود. خونسرد باشید دست وپای خود را گم نکنیدبعداز چند لحظه بیمار به حالت اولیه برمی گردد. به یاد داشته باشید: اگر بیمار چند دقیقه پس از حمله دچار حمله دیگری شد یا حمله ادامه داشته باشد باید بالفاصله جهت وی کمک پزشکی فراهم کنید .رساندن اکسیژن به بیمار وتزریق فنوباربیتال یا دیازپام اولین اقدام پزشکی است. نوروزها نشانه های نوروز نوروزها گروهی از اختالالت روانی خفیف هستندکه گرچه با نام بیماری اعصاب معروفنداما براحتی قابل تشخیص نیستند.این بیماران بر خالف پسیکوزها رابطه شان را با واقعیت از دست نداده اندواز بیماری ومشکل خود به خوبی آگاه هستند. تابلوی اصلی در غالب نوروزها،تنش،ترس،نگرانی،افسردگی،عصبیت وپرخاشگری،مشکل خواب،اشتها ودردهای پراکنده است. نوروزها اغلب بدنبال فشارهاوکشمکشهای روانی ومحیطی وبر روی یک زمینه مستعد بوجود می آیند. عوامل مستعد کننده بروز نوروز عبارتند از: -1درگیری با دیگران -2مشکل خانوادگی -3ازدواج نا مناسب -4ناراحتی در محیط کار -5مشکل مالی طوالنی -6بیماریهای جدی -7بیماریهای مزمن ومعلولیت -8مرگ نزدیکان -9شکستهای مختلف -10زمینه ارثی -11زمینه روانی وعاطفی انواع نوروزها انواع نوروزها عبارتند از: -1بیماری افسردگی -2بیماری اضطراب -3بیماری شبه جسمی(هیستری) -4نوروز جنگ -5بیماری وسواس بیماری افسردگی • جدایی یا مرگ وابستگان نزدیک ،از دست داد ن موقعیت،پول یا دارایی،بیماریهای جسمی طوالنی، شکست وناکامی،مشکالت گوناگون در زندگی وگاه عوامل نلشناخته می توانند ایجادافسردگی نمایند. • این بیماران همیشه دارای غمگینی ،نومیدی،افکار مرگ وخودکشی ،گریه های بدون دلیل،کاهش لذت واحساس بی تفاوتی نسبت به زندگی،هستند.خطر اقدام به خودکشی در بیماران افسرده زیادوتوجه به درمان این بیماران مهم است. اضطراب • بیماردارای ناآرامی،احساس دردناک از ترسی بدون علت ،تشنج ،اضطراب،بیقراری،دلشوره فقدان تمرکز حواس،درد قفسه سینه،طپش قلب،تنگی نفس ،خشکی دهان،لرزش دست وپا،سردرد دردهای پراکنده،ضعف،خستگی پذیری زیاد،اختالل خواب،دل پیچه،کاهش اشتها وسوء هاضمه است . بیماری شبه جسمی(هیستری) بعضیها نمیتوانند به طور مستقیم مشکالت خود را بیان نمایند بنابراین برای جلب توجه وحمایت بدون اینکه خودشان اراده کنند نشانه های بیمار گونه روانی از خودشان نشان می دهندکه بصورت هیستری تظاهر می نماید. ضعف عضالنی وفلج اندامها،از دست دادن حافظه،تشنج وبیهوشی،دردهای شدید وکوری موقت نشانه هایی از بیماری هیستری است. بهترین کمک به این بیماران اینست که به آنها تفهیم شود برای حل مشکالت خود بهتر است راه ایجادارتباط صحیح با دیگران را بیاموزند. مانیز باید مشکالت وناراحتیهای بیمار رادرک کرده وراه ارتباط صحیح با دیگران را به او بیاموزیم وبیمار را به پزشک ارجاع اگزازپام وکلردیاز پوکسید دو داروی ضد اضطراب وایمی پرامین وفلوکستین دو داری ضد افسردگی است که توسط پزشکان در اغلب بیماران نوروتیک تجویز می شود . فلوکستین یکی از جدید ترین داروهای ضد وسواس نیزمی باشد . عقب ماندگی ذهنی علل عقب ماندگی ذهنی -1عوامل پیش از تولد: • • • • • • • • کمبود مواد غذایی اساسی هنگام بارداری مادر بیماریهای مزمن مادر دیابت کنترل نشده مادر انواع کم خونی ها ناراحتی تنفسی وقلبی ،عروقی مصرف خود سرانه بعضی داروهاوالکل سرخجه،بیماریهای ارثی،مادرزادی وسیفلیس وتوکسو پالسموز ضربه های شکمی مادر -2عوامل زمان تولد: • • • • • • عوارض زایمان زایمان غیر بهداشتی وصدمه به مغز نوزاد زایمان دیر رس طوالنی شدن زایمان بکارگیری فورسپس-خونریزی زیاد مادر تاخیر یا ناتوانی نوزاد در نفس کشیدن به موقع -3عوامل بعد از تولد: • • • • • • • سیاه شدن(سیانوز) تشنج کم کاری تیروئید سوء تغذیه شدید زردی شدید تب باال وطوالنی وتشنج همراه آن ضربه مغزی وعفونت مغزی مانندآنسفالیت ومننژیت -4عوامل محیطی،اجتماعی،فرهنگی: • حاملگیهای سنین نوجوانی • بی ثباتی خانوادگی • نقل مکانهای مکرر • تعداد زیاد بچه هاوسواد کم مادران • سوء تغذیه ومراقبتهای بهداشتی نا کافی مشخصات بالینی انواع عقب ماندگیهای ذهنی -1عقب ماندگی ذهنی خفیف(آموزش پذیر) 85درصد کل عقب مانده ها در این طبقه قرار می گیرند.این کودکان نسبت به هم سنهای خود ازنظر توانایی انجام فعالیتهای مختلف حدود3-2سال عقب ترندوقادرند تا اندازه زیادی آموزش بپذیرندوسازگاری اجتماعی پیدا کنند.وشیوه های مراقبت از خود را بیاموزند تا در سنین باالتر شغل مناسب خودشان را بدست آورند.از نظر تحصیلی می توانند تا اواخر نوجوانی تا کالس پنجم ابتدایی پیش بروند. -2عقب ماندگی ذهنی متوسط(تربیت پذیر) این گروه با بهره هوش ی 35تا50حدود 10درصد عقب مانده های ذهنی را تشکیل می دهند. این بیماران تا سنین زیر 5سال می توانندمهارتهای اجتماعی وحرفه ای ساده را یاد گرفته وتا کالس دوم ابتدایی پیشرفت نمایند. همچنین می توانندبعض ی از وظایف ساده مانند تمیز کردن خانه ،جارو کردن،کمک در آشپزی وکشاورزی را انجام دهند. عقب مانده های ذهنی شدید: 3تا4درصدعقب مانده ها با بهره هوشی 35تا20در این گروه قرار می گیرند. آنان در سنین زیر 5سال رشد حرکتی ضعیف،قدرت تکلم کم،وتوانایی مختصر در برقراری ارتباط دارند. در سنین نوجوانی فقط می توانندتاحدی صحبت کرده وبرقراری رابطه وفراگیری مسایل اولیه بهداشتی حاصل می شود. عقب مانده های ذهنی عمیق: این گروه با بهره هوشی کمتر از 20حدود 2تا1درصد کل عقب مانده ها را تشکیل می دهند. تا سنین 5سال عقب ماندگی کال بارز می باشد.در6تا20سالگی نیز رشد حسی حرکتی محدود دارندوبندرت در آموزشهای خود یاری واکنش نشان می دهند. چرا باید عقب ماندگی زود تشخیص داده شود؟ -1شروع سریع تربیت وآموزش مخصوص این کودکان توسط والدین ومربیان -2جلوگیری از پیشرفت بیماری وبدتر شدن وضع بیمار در صورت داشتن سایر بیمایها مانند:کم کاری تیروئید،صرع وفنیل کتونوری -3راهنمایی والدین جهت جلوگیری از درمانها وخرجهای بیهوده وجراحیهای بی مورد -4درمان اختالالت رفتاری کودک مثل:بی خوابی،لجبازی ،پرتحرکی با تجویز کلر پرومازین. آموزش در عقب ماندگی ذهنی -1سوال از والدین در مورد کارهایی که کودک می تواند انجام دهد یا نمی تواند انجام دهد. -2ببینید والدین می خواهند کودکشان چه کاری را انجام دهد. -3نوع عقب ماندگی ذهنی یا سطح رشد روانی کودک را مشخص کنید. -4کارهایی که با توجه به سن روانی کودک می خواهید انجام دهید به ترتیب از ساده تا مشکل را مشخص کنید. -5هدف آموزشی خود را به هدفهای کوچکتر تقسیم کنید. -6هر کار را روزانه وبرای مدت 2الی 3هفته بوسیله کودک تکرار کنید.تا خودش آن کاررا یاد بگیرد. -7در انجام کارها با کودک همراهی کنید وپس از انجام درست کارها کودک را تشویق کنید. -8کارها را به صورت بازی یا تفریح به کودک یاد بدهید. -9در صورت آمادگی والدین به ادامه آموزش بیشتر است ادامه آموزش توسط والدین ودر منزل انجام شود. -10حد اقل ماهی یکبار آموزش وادامه درمان بیمار را پیگیری نمایید. در مورد کودکان عقب مانده ذهنی آموزش مربیان ومعلمین ،تشویق به کار بیشتر ومکرربا کودک،ایجاد فضای امن در کالس ومدرسه وخود داری از معرفی زودرس او به مدارس استثنایی بسیار مهم می باشد. مشکالت رفتاری دوران کودکی نقش خانواده نقش خانواده بعنوان اولین محیط آموزشی در ایجادبیماریهای عصبی ومشکالت رفتاری در کودکان انکار ناپذیر است. بعضی خانواده ها الگوی تربیتی مفیدی را برای کودکان خود پیاده نمی کنندوبر طبق نظریات شخصی وگاه اشتباه به تربیت کودکان خود می پردازند. خانه شاد=کودک سالم اختالل ناخن جویدن وشست مکیدن یک اختالل عادتی در کودکان است که تاسن 7سالگی شایع بوده از آن به بعد به ندرت دیده می شود. در دخترها شایعتر بوده وعلت اصلی آن اضطراب می باشد.معموال کودک زمانی که در محیطهای نا امن قرار گرفته دچار اضطراب شده وبرای کاهش آن به این عادت متوسل می شود. در خانواده هایی که بین پدر ومادر اختالف وجود دارد ویا برای تربیت کودکان از فحش وکتک استفاده می کنند بیشتر دیده می شود. در مان اختالل ناخن جویدن .1 .2 .3 .4 .5 تحقیر وتنبیه نکردن کودک بخاطر این عادت وبی تفاوت بودن نسبت به آن تصحیح محیط نا امن خانوادگی وجلو گیری از مشاهده فیلمهای اضطراب آور محبت ومهربانی بیشتر نسبت به کودک اشتغال دستهای کودک در ایام فراغت با نقاشی،کار دستی،قالیبافی و... نوشتن دروس حفظ کردنی با مداد -7تشویق وجایزه دادن به ازاء هربار ناخن کوتاه کردن -8تمیز نگاه داشتن ناخنهاوانگشتان وشستشوی مرتب باآب وصابون -9آغشته کردن انگشتان کودک با روغن بادام تلخ به مدت یک ماه -10به دست کردن دستکش پارچه ای کلفت در تمام روز به مدت حد اقل یک ماه -11در صورت درمان نشدن نباید نگران شد وکودک را مورد سرزنش قرار داد. اختالل شب ادراری اختالل شب ادراری • شب ادراری عبارتست از:دفع ارادی وغیر ارادی وتکرار شونده ادرار در شلوار یا رختخواب در روز یا شب وبعد از 5سالگی. • 10/0از کودکان مبتال به شب ادراری دچار ضایعات عضوی مثل بیماری قند،صرع،عفونتهای ادراری ویا سنگ مجاری ادراری هستند.و90/0علل غیر عضوی دارند75/0.کودکانی که دچار شب ادراری هستند یکی از بستگانشان نیز شب ادراری داشته است. علل غیر عضوی شب ادراری .1 .2 .3 .4 .5 تاخیر در رشددستگاه عصبی عضالنی کنترل کننده دفع ادرار سردی هوا ویا نداشتن باال پوش مناسب در فصول سرد مصرف مایعات زیاد در روز یا شب سنگین بودن خواب کودک به علت فعالیت زیاد در روز مشکالت وافسردگی به علت مشکالت ومسائل محیطی -6احساس نا امنی در محیط خانه یا مدرسه -7ترس از دستشویی یا تاریکی ودور بودن دستشویی از محل خواب -8کم بودن گنجایش مثانه برای حفظ ادرار به علت اضطراب -9فشارهای روانی روز مره مثل شروع مدرسه ،مرگ نزدیکان،جدایی والدین،تولد فرزند جدید،تغییر مدرسه،خانه وشهر درمان شب ادراری .1اولین اقدام توجیه پدر ومادر به این مسئله که شب ادراری بیماری است.وهمانطور که کودک در مقابل دفع اسهال کنترل ندارد بر روی دفع ادرار نیز کنترل ندارد. -2اطمینان دادن به کودک مبنی بر اینکه مشکلش رفع خواهد شد. -3محبت ومهربانی کردن والدین وبی تفاوت بودن در مقابل شب ادراری کودک. -4تشویق وستاره وامتیاز به ازاء هر شب که کودک ادرار نمی کند. -6بیدار کردن کودک هر ساعت یکبار وبردن او به دستشویی به مدت حد اقل یک هفته -7محدود کردن مایعات ومیوه جات در عصر وشب به مدت یک ماهبه جز مواردی که کودک تب یا اسهال دلرد. -6نوشیدن یک استکان چای 2ساعت قبل ازخواب -7نوشیدن آب در روز وعادت دادن کودک به نگهداری ادرار با دادن جایزه به او -8ایجاد محیط آرام در مدرسه وخانه -9معموال با اقدامات فوق مشکل کودک حل خواهد شد در صورت استمرار شب ادراری به پزشک ارجاع داده شود. اختالل لکنت زبان لکنت زبان عبارت است ازتکرار وطوالنی شدن اصوات وکلمات که باعث کاهش روانی کالم می شود.و معموال همراه با وقفه وسکوتهای مکرر است. این ناراحتی در پسرها بیشتر از دخترهاست ودر سنین بین 2تا5/3سالگی بیشترین شیوع را دارد. شایعترین علل لکنت زبان .1رشد روانی ،احساسی کودک سریعتر از رشد فیزیولوژیک دستگاه عضالنی وعصبی کودک است. .1احساس تهدید ونا امنی در خانواده .2تنبیه های بدنی در خانه ومدرسه،اضطراب،ترس یا مرگ عزیزان درمان لکنت زبان .1 .2 .3 .4 .5 ایجاد امنیت واز بین بردن عوامل استرس زا وترس زا در خانواده حوصله ومحبت والدین نسبت به کودک تحقیر ومسخره نکردن کودک در خانه یا مدرسه اجتناب از فحش وتنبیه بدنی اطمینان دادن به کودک مبنی بر اینکه مشکل او رفع خواهد شد. -7جایزه دادن به کودک جهت تصحیح رابطه با پدر ومادر -8یاد دادن به اینکه آرام وشمرده صحبت کند ویا یک متن را چندین بار بخواند. -9آموزش تکلم آرام وشمرده به کودک وخانواده او -10تماس بدنی پدر ومادر با کودک -11در صورت نا موفق بودن اقدامات فوق ارجاع به پزشک. -12گفتار درمانی با روشهای علمی جدید کمک موثری به درمان لکنت می کند. برنامه های جدید بهداشت روان در کشور همانطور که می دانیم تعداد زیادی بیمار روانی درجامعه وجود دارند که بدون درمان رها شده اند.وحتی گروه زیادی از خانواده این بیماران نمی دانند که برای این بیمار ان درمانی وجود دارد. کارکنان ،داوطلبان و کاردانهای بهداشتی در کار روز مره بهداشتی خود با اینگونه بیماران مواجه می شوند. لذا با داشتن اطالعات ومهارتهای بدست آمده می توانند کمک زیادی به این بیماران نمایند. چگونگی ارائه خدمات بهداشت روان توسط پزشكان کارشناسها وکاردانهای بهداشتی .1 .2 .3 .4 .5 .6 شناسایی کلیه بیماران روانی ،صرعی وسایر موارد انجام کمکهای اولیه در فوریتهای روانپزشکی. پیگیری مداوم این بیماران. آموزش خانواده بیمار وجامعه در جهت پیشگیری ومراقبت وحمایت از بیماران. ثبت وگزارش فعالیتهای بهداشت روان. سرپرستی ونظارت بر کار بهورزان در روستاها وداوطلبان بهداشتی. شناسایی بیماران در جامعه -می توانید برای بیمار یابی از افراد مهم ومعتمد به شرح ذیل وارد پرسش وبررس ی شوید-1چه کس ی رفتار یا صحبتهای غیر طبیعی یا عجیب غریب دارد؟(پسیکوز) -2چه کس ی چیزهایی می شنود یا می بیند که دیگران نمی شنوند یا نمی بینند(..توهم)؟ -3چه کس ی بدون دلیل به دیگران بدبین است وسوء ظن دارد(.هذیان)؟ -4چه کس ی بیش از اندازه خوشحال است وزیاد صحبت می کند(.مانیا)؟ -5چه کس ی بیش از اندازه غمگین است وبدون دلیل گریه می کند(افسردگی)؟ -6چه کس ی در مورد خود کش ی صحبت می کند؟ -7چه کس ی غش می کند .می افتد یا بیهوش می شود(صرع) پس از پرسیدن این سواالت از افرا د آدرس ومشخصات آنها را ثبت نمایید واز انها بخواهید تا این افراد را به مراکز در مانی بفرستند. در مدرسه ازمعلمین ودانش آموزان در مورد وجود غشواشکال رفتاری ویادگیری سوال نمایید. در هنگام واکسیناسیون ومعاینات بهداشتی از مادران راجعبه رفتار ورشد روانی کودکان سوال نمایید به این طریق به زودی می توانید کودک دارای عقب مانده ذهنی را تشخیص دهید. در سایر مراجعات بیماران به مراکز راجع به وجودافسردگی ،شکایات فراوان جسمی،اختالل خواب واضطراب سوال نمایید. تشخیص فوریت در مراقبت بهداشت روان وارجاع به پزشک .1 .2 .3 .4 .5 .6 بیمار پر سروصدا وتحریکاتی ومنشاء خطر برای خود ودیگران. بیمار در خود فرورفته وبدون ارتباط بیمار دارای بد بینی شدید. بیمار دچار گم گشتگی واختالل هوشیاری. بیمار دارای ضایعه مغزی جدی مثل صرع مداوم یا ضربه وعفونت مغزی. بیمار با فکر یا اقدام به خود کشی. چگونگی رفتار با بیمار تحریکاتی .1 .2 .3 .4 به دیگران توصیه کنید به شکلی با بیمار رفتار کنند که باعث عصبانیت وتحریک بیشتر او نشوند. با بیمار جروبحث،مخالفت،خشم وبی توجهی نکنید. اعتماداورا با رفتار خونسردانه بدست آورید با گفتن جمالتی مثل«:مشکل شما چیست؟»«چرا این قدر عصبانی هستید؟«من برای کمک به شما این جا هستم». وقتی آرام شد با اجازه او مقداری مایعات یا خوراکی به وی بدهید. -5سعی کنید بدون اصرار وبا اشاره به مشکل او،به او بقبوالنید که احتیاج به مشاوره یا درمان دارد. بیمار در خود فرو رفته این بیمار فردی است که مدتهای طوالنی حرف نمی زند ،کاری نمی کند،به سر ووضع ونیازهای روز مره خود نمی رسد وگاه غذا هم نمی خورد. -1وقت کافی برای صحبت کردن بیمار اختصاص دهید. -2ابتدا با جلب اعتماد وتشویق واگر موفق نشدید با اجبار چیزی به او بخورانید. -3او وهمراهانش را متقاعد کنید که به پزشک مراجعه وتحت در مان قرار بگیرند. بیمار دارای سوءظن وبد بینی .1 .2 .3 .4 با او مهربان وصادق باشید،دروغ نگوییدوحقایق را پنهان نکنید. باورها وسوءظن هایش را زیر سوال نبرید. بخواهید راجع به سوءظنش بیشتر صحبت کند.اماهرگز اظهار نظر وقضاوت نکنید. توجه بیمار را به سمت سایر مشکالتش نظیر بی خوابی،مشکالت خانوادگی،کاهش اشتها وبیقراری هدایت کنید تا بتوانید او را متقاعد کنید به پزشک برود. بیمار دچار کاهش هوشیاری .1 .2 .3 .4 ببینید آیا تشنج یا حرکات پرشی اندامهاکه نشانه صرع است وجود دارد .در این صورت مشکل بیمار صرع است. سابقه دیابت یا افزایش فشار خون بررسی شود .شاید مشکل قند یا حمله فشار خون وجود دارد. ممکن است بیمار دچار ضربه مغزی یا مسمومیت دارویی ،الکل،حشیش،وماده مخدر شده باشد. ایا بیمار تب شدید ندارد وعفونت مغزی پیدا نکرده است .تمام این بیماران باید بالفاصله به پزشک ارجاع شوند. به یاد داشته باشید: .1 .2 .3 .4 .5 به بیمار وهمراهانش بیش از اندازه قول ندهید. تصمیم هارا با مشورت بیمار وخانواده اش انجام دهید. مصاحبه با جنس مخالف در تنهایی انجام نگیرد. اعتماد به نفس خانواده بیمار را افزایش دهید.وسعی کنید آنها را به خود وابسته نکنید. کار را نیمه کاره رها نکنید بدون تردید نتیجه خوبی بدست خواهید آورد. کمکهای اولیه در فوریتهای روان پزشکی بیماران تهاجمی وتحریکی .1ازبیمار فاصله بگیرید به شکلی که خود بیمار متوجه نشود.بعد سعی کنید دلیل خشم ونارا حتی او را پیدا کنید. .2از فردی کمک بگیرید که بیمار به او اعتماد دارد. .3تهدید یاطناب وزنجیردر بستن بیمار بکار نبرید در صورت ضرورت از ملحفه،تسمه یا لباسهای کلفت استفاده کنید. اقدام به خود کشی .1 .2 .3 .4 .5 .6 سریعا مشکلی که با عث شده بیمار چنین تصمیمی بگیرد را پیدا کنید. در اولین فرصت قرار مال قات با بیمار گذاشته سعی کنید بفهمید مشکل بیماربر اثر افسردگی نباشد. به طور کامل وبا عالقه مندی به حرفهای بیمار گوش کنید. به او بگویید هر مشکلی دهها راه حل دارد وخود کشی راه حل مناسبی نیست. بیمار را با یک نفر از نزدیکانش به پزشک ارجاع دهید. به همراهانش بگویید از او غافل نشوند واو را تنها نگذارند. موارد ارجاع فوری .1 .2 .3 .4 .5 بیمار بدحال است وقابل کنترل در منزل نیست. به تازگی دچار ضربه مغزی شده است. بیماراقدام به خودکشی کرده است.وباز هم ممکن است تکرار کند. بیمار به دفعات دچار تشنج می شود. تب همراه با تشنج یا سردرد شدید واستفراغ دارد. -6آشفتگی رفتاری بدنبال زایمان وجود دارد. -7آشفتگی رفتاری برای اولین باروپس از سن 40سالگی ایجاد شده است. -8آشفتگی در بیماری با سابقه دیابت یا افزایش فشار خون ایجاد شده است. -9بیمار مدتهاست از مصرف غذا خودداری کرده است. -10بیمار دچار بدبینی شدید نسبت به اطرافیان خود است. پیگیری دربرنامه پیگیری نکات زیر بایدبا خانواده بیمار مطرح شود: • آیا بیمار طبق دستور پزشک بطور مرتب داروهای خود را مصرف می کند؟ • بیمار چه مقدار بهتر شده است؟ • آیا عوارضی از مصرف داروها دارد؟ • آیا بیمار مجددا شروع به کار کرده است؟ • آیا بیمار برای ادامه درمان به موقع به پزشک مراجعه کرده است؟ عوارض دارویی مصرف داروهای روانی عوارض دارویی خفیف:خشکی دهان،تاری دید،یبوست،سستی وخواب آلودگی.این عوارض بعد از چند روز کاهش می یابد. عوارض دارویی شدید:عدم دفع ادرارومدفوع،بیقراری،سفتی اندامها،لرزش وپیچش عضالت زبان،دهان،سر وگردن واندامها،اشکال درصحبت وآبریزش از دهان،خواب آلودگی شدید وگیجی. به بیماران وخانواده آنان یادآور شویدکه این داروهااعتیاد آور نیست ومعده یا کبد را خراب نمی کند وموجب عقیمی نمی شود. آموزشهای اصلی بهداشت روان عبارتند از: .1 .2 .3 .4 باورها ونگرشهای افراد رادرباره بیماری وبیمار اصالح کنید.وبا عالقه به حرفها ،شک وتردید ها ،وترسهای آنان توجه کنید. چگونگی مراقبت صحیح از بیمار وبا او راه آمدن،به حرفهایش گوش کردن ودادن دارو به موقع را به آنان بیاموزید. توجه آنان را به عوارض دارویی جلب ونگرانی وبی اعتمادی ایجاد شده بر اثر این عوارض را رفع کنید. بدون عصبانیت ،جرو بحث ومخالفت وتمسخر نقطه نظرات خرافی یا غلطی که دارند انها را به دعا کردن،طلب شفا،توکل به خداو...همزمان با مصرف دارو با استناد به اعتقادات خودشان به آنها توصیه کنید. هنگامی که برای بازدید مدرسه می روید: .1صحبتی راجع به یک موضوع بهداشت روان بکنیدوبخواهید بچه ها افراد بیمار را به مرکز بهداشتی در مانی معرفی کنند. .2راجع به مشکالت درسی ومختل شدن اراده،انگیزه،مطالعه ،یاد گیری،حافظه بدنبال اضطراب وافسردگی وفشار روانی با معلمان صحبت کنید. .3سوانح وحوادث شایع در محل که منجر به ضربه وضایعه مغزی می شود را شناسایی وتدابیر پیشگیری از آن را آموزش دهید. هنگامی که برنامه مراقبت مادران را آموزش می دهید: .1 .2 .3 .4 .5 راجع به اهمیت محرکات حسی در رشد کودکان توضیح دهید. راجع به تغذیه خوب واثر آن در جلو گیری از عقب ماندگی ذهنی توضیح دهید. در مورد تب باال وتشنج ناشی از آن وروش پیش گیری از تشنج تب راهنمایی کنید. اهمیت واکسیناسیون در جلو گیری از بیماریهای واگیر وعقب ماندگی ذهنی توضیح دهید. از نقش آرامش وگذشت در ارتباط با فرزندان وهمسر وضرورت آرام نگه داشتن خانه صحبت کنید. همراه با مراقبت مادران باردار نکات زیر را آموزش دهید: .1 .2 .3 .4 .5 بهبود تغذیه مادران باردار وشیر ده وخود داری از مصرف هر داروئی بدون تجویز پزشک انجام زایمان در محیط بهداشتی باشد. خود دار ی از بارداری قبل از 18سالگی وپس از35سالگی وخود داری از بارداریهای با فاصله کم. خود داری از عصبانیت وپرخاشگری،آرام نگه داشتن خود با عبادت،ودعا ومطالعه وهنروسرگرم کردن خود با کارهای خانه. شرکت در مراسم مذهبی ومحلی وسایر مراسم گروهی بیایید به شخصیت همه بویژه بیماران احترام بگذاریم. بررس ی فرمهای آماری بهداشت روان مقدمه درچندسال گذشته با به اجرا در آمدن برنامه ادغام بهداشت روان در نقاط مختلف کشوروموظف شدن خانه های بهداشت ومراکز بهداشتی درمانی در ارائه خدمات بار اصلی وابتدایی ارائه خدمات بهداشت روان برعهده پزشکان عمومی وبویژه پزشکان شاغل در مراکز تحت پوشش گذاشته شد. وظایف پزشک عمومی .1 .2 .3 .4 پذیرش بیماران ارجاعی ومراجعات غیر ارجاعی روان پزشکی. تشکیل پرونده روانپزشکی،ثبت شرح حال .اولیه،دستورات دارویی ویادداشتهای مراجعات وپیگیریها درمان فوریتهای روانپزشکی ودرمان مراجعات تکراری ونگهدارنده. ارجاع موارد مشکل به مرکز تخصصی باالتر به منظور مشاوره تشخیصی ودرمانی -5سرپرستی ونظارت وباز آموزی فعالیتهای بهداشت روانی به بهورزان ،مربیان بهورزی،کاردانان وداوطلبان بهداشتی. -6ارائه آمار ماهانه بهداشت روان مرکز وتجزیه وتحلیل ابتدایی آن. -7سرپرستی وشرکت در آموزش اجتماعی بهداشت روان. وظایف بهورزان،کاردانان ومربیان بهورزان وکاردانان بهداشتی در برنامه بهداشت روان روستا وشهر دارای وظایف بیماریابی،ارجاع،پی گیری وآموزش بهداشت روان می باشند. بیماریابی در 4موردشامل موارد زیر انجام میگیرد: -1اختالالت شدید روانی -2اختالالت خفیف روانی -3صرع -4عقب ماندگی ذهنی -1بیمار یابی بیماریابی ودر مان بموقعاز فعالیتهای بسیار مفید در پیشگیری نوع دوم می باشدبیماران بسیاری در جامعه وجود دارند که هیچگونه درمانی را دریافت نمی دارند این گروه بیماران بتدریج مزمن شده ،عوارض بیشتر خانوادگی ،اجتماعی واقتصادی راسبب می شوند.وتعدادی از آنها دچار معلولیت روانی می گردند. بیماریابی پزشک عمومی به طریق زیر انجام می گیرد: -1پذیرش موارد ارجاع ازبهورزان ،کاردانان،داوطلبان بهداشتی. -2بیمار یابی بین مراجعین مرکز بهداشتی درمانی -3آموزش اجتماعی بهداشت روان در مجالس،مدارس،مساجدوتشویق مردم به شناسایی وارجاع بیماران. -2تشکیل پرونده در مراکزبهداشتی درمانی مجری برنامه بهداشت روان الزم است پرونده ای جدا ویا درون پرونده خانواربرگهایی به فعالیتهای بهداشت روان اختصاص داده شود. -برای هر بیمار الزم است یک برگ شرح حال روانپزشکی،یکبرگ پیگیری وادامه درمان ،برگهای مهم مربوط به بیماری روانپزشکی در پرونده بیمار نگهداری شود. برگ شرح حال روانپزشکی وپیگیری وادامه درمان در هر مراجعه توسط پزشک محترم مرکز تکمیل شده ودر آن سیر بیماری وداروها ،آموزشها وزمان پیگیری بعدی با خطی خوانا -3ارجاع پزشک محتر م برای پرهیز از اشتباه وکاهش کارایی خود موارد مشکل را به شرح زیر به مراکز باالتر ارجاع دهد: .1موارد مراجعین بار اول با تشخیص صرع وسایکوزبرای تشخیص قطعی. .2اشکال در تشخیص برای تشخیص قطعی. .3سایکوزهای تحریکاتی با احتمال آسیب رسانی به خودپس از عدم پاسخ درمانی. .4موارد روانپزشکی که با بیماریهای مغزی وداخلی نظیر بیماریهای غددی،متابولیکی وقلبی عروقی پیچیده همراه باشند. .5مواردی که نیاز به تشخیص ودرمانهای تخصصی نظیر الکتروشوک،الکترو انسفالوگرافی،رفتار درمانی وداروهای بیشتری داشته باشند. -6سایرموارد مراجعین تکراری هر 3یا6یا12ماه یکبارجهت مشاوره تشخیصی ودرمانی مجدد. -7بیمارانیکه از دارو وغذا خوردن خود داری کرده ودر مان تزریقی هم مفید نمی باشد. نکته پایان اینکه ارجاع بیمار باید با برگ ارجاع صورت گیرد ودر آن مشخصات بیمار ونشانه هاو در مانهای صورت گرفته نوشته شود. برگ پسخوراند ارجاع که توسط روانپزشک تکمیل شده است وسیله خوبی جهت ادامه درمان وارزیابی وتشخیص ودرمان قبلی توسط پزشک عمومی است. لذا پس از باز گشت بیمار باید به برگ پسخوراند ارجاع توجه نمود.وسپس با توجه به تشخیص وتوصیه های جدید روانپزشک درمانرا ادامه داد. -4پی گیری پی گیری بیماران وظیفه بهورزان ،کاردانان وداوطلبان بهداشتی است. پی گیری اختالالت شدید روانی هر3تا6روز یکبار پس از اولین ارجاع وبتدریج به ماهی یکبار می رسد. در صرع مداوم پیگیری هر 3تا6روز است.وصرع کنترل شده احتیاج به پیگیری ماهانه دارد. عقب ماندگی ذهنی احتیاج به پیگیری ماهانه دارد. حد اقل مدت پیگیریها 3سال است.اما تعدادی از پیگیریها تا سالهای طوالنی ادامه می یابد. آموزش اجتماعی بهداشت روان • باید به افراد بیمار وخانواده آنان هنگام مراجعه از عوارض داروها ،طول مدت درمان،نقش ارث،غذا،ازدواج وبارداری بیماران روانی ،تنبیه یا محبت به بیماران توضیحات الزم داده شود . • بنابراین آموزش چهره به چهره به ویژه به مراجعی که خود یه همراهش احتیاج به کمک دارد بسیار موفق است . • نکته مهم اینکه پزشکان عمومی می توانند نقش اساسی در تغییر نگرش ،آگاهی یا رفتار بهداشتی مردم داشته باشند وحضور در یک مرکز بهداشتی درمانی ودر سرپرستی یک تیم مراقبتهای بهداشتی اولیه توانایی اجرای این نقش را افزایش بسیاری خواهد داد. شرح وظایف پزشک عمومی مرکزدر برنامه بهداشت روان .1 .2 .3 .4 پذیرش بیماران روانی وعصبی ارجاعی وموارد غیر ارجاعی روانپزشکی تشکیل پرونده بهداشت روان برای بیماران عصبی وروانی(ثبت شرح حال اولیه،دستورات دارویی ومراجعات) درمان فوریتهای روانپزشکی ودرمان مراجعات تکراری ونگهدارنده. ارجاع موارد مشکل به مراکز تخصص ی روانپزشکی ومغز واعصاب با استفاده از فرمهای ارجاع به مراکز باالتر. -5سرپرستی ونظارت وباز آموزی فعالیتهای بهداشت روان کاردانها ،بهورزان ورابطین. -6ارائه آمار ماهیانه بهداشت روان مرکز وتجزیه وتحلیل اولیه آن. -7سرپرستی وشرکت در آموزش اجتماعی بهداشت روان. -8مطالعه منابع آموزش ی بهداشت روان وروانپزشکی منجمله اختالالت روانی ویژه پزشکان عمومی وراهنمای روان درمانی برای کارگزاران پزشکی. بهداشت روان شرح وظایف کاردانهای بهداشتی در برنامه بهداشت روان .1بیمار یابی:شناسایی بیماران عصبی وروانی (شدید روانی،خفیف روانی،صرع ،عقب ماندگی ذهنی،وسایر موارد)در محدوده جمعیتی ومحل کار خود. .2کمکهای اولیه :انجام کمکهای اولیه در فوریتهای روانپزشکی. .3ارجاع:ارجاع بیماران به پزشک مرکز بهداشتی درمانی ویا درمانگاههای تخصصی روانپزشکی مغز واعصاب. .4پیگیری:پیگیری مداوم درمان بیماران در هر ماه. .5آموزش بهداشت روان:آموزش خانواده بیماران وجامعه در جهت پیشگیری،مراقبت وحمایت ازبیمارانعصبی وروانی ونیز آموزش بهداشت روان به بهورزان. .6نظارت:نظارت بر عملکرد بهورزان طبق چک لیست برنامه بهداشت روان. شرح وظایف بهورزان در برنامه بهداشت روان .1بیماریابی:شناسایی بیماران عصبی وروانی (شدید روانی،خفیف روانی،صرع،عقب ماندگی ذهنی،سایر موارد)در محدوده جمعیتی (روستاهای اصلی وقمر)ومحل کار خود. .2ارجاع:ارجاع بیماران شناسایی شده به پزشک مرکز بهداشتی درمانی .3پیگیری:پیگیری ماهانه بیماران وادامه درمان توصیه شده توسط پزشک مرکز. .4آموزش بهداشت روان:آموزش خانواده بیماران وجامعه در جهت پیشگیری ،مراقبت وحمایت ازبیماران. .5یادداشت امور انجام شده وگزارش آن در پایان هر ماه. ایام ارجاع بیماران عصبی وروانی به مراکز تخصصی درمانگاه روانپزشکی (بیمارستان امام رضا(ع)بیرجند): ساعات9-12روزهای شنبه –دوشنبه-چهارشنبه درمانگاه مغز واعصاب (بیمارستان ولی عصر(عج)بیرجند): ساعات9-12روزهای یکشنبه-سه شنبه هرگونه ارجاع به مراکز فوق باید توسط پزشک عمومی مرکز وبا استفاده از فرم مربوطه انجام گیرد. بیایید بهداشت روان را همانند بهداشت جسم مهم وجدی بگیریم. شایسته است پزشکان محترم وکاردانها ورابطین بهداشتی مراکز شهری ضمن انجام وظایف روز مره بطور فعال بیماران عصبی وروانی (شدید روان،خفیف روان،صرع،عقب ماندگی ذهنی وسایر موارد )را شناسایی وتحت در مان برنامه بهداشت روان قرار دهند تا بیمار یابی به حد انتظار برسد. ((پیگیری بیماران عصبی وروانی تحت درمان برنامه بهداشت روان بصورتهای ذیل توسط بهورزان وکاردانهای بهداشتی انجام شود)). -1بیماران شدید روانی وصرعی الزاما هر ماه پیگیری شوند تا توسط پزشک مرکز ویزیت ونسخه ودارو در یافت دارند. -2بیماران خفیف روانی وعقب مانده ذهنی وسایر موارد طبق نظر پزشک ،یا هر فصل یک نوبت پیگیری شوند. -3پیگیری بیماران عصبی وروانی با روش تماس تلفنی ،مکاتبه ویا مراجعه به محل زندگی بیماران انجام شود. ((قابل توجه بیماران تحت درمان برنامه بهداشت روان)) -1ویزیت بیماران روانی در مراکز بهداشتی درمانی شهری رایگان می باشد. -2تهیه داروهای اعصاب وروان از دارو خانه های سطح شهر به عهده خود بیماران می باشد. فرم پیگیری ومراقبت بیماران عصبی وروان ویژه برنامه کشوری بهداشت روان نام: 15 شماره پرونده : نام خانوادگی : تاریخ شروع اولین عالئم بالینی : نوع بیماری: جدید عود تاریخ تشخیص : تکراری چگونگی تشخیص بیماری :بالینی تاریخ مراقبت یا پیگیری آزمایشگاهی رادیولوژی نحوه مراقبت یا پیگیری داخل واحد بهداشتی خارج واحد بهداشتی نوع خدمت یا دستور وآموزش داده شده تاریخ مراقبت بعدی عدم مراجعه به دلیل بهبودی مرگ مهاجرت به بهداشت روان بیاندیشیم وآن را همانند بهداشت جسم مهم وجدی بگیریم. .1ویزیت بیماران عصبی وروانی دارای پرونده بهداشت روان درمراکز بهداشتی درمانی روستایی و خانه های بهداشت تابعه به طور رایگان انجام شود. .2متصدی داروخانه آن مرکز باید فقط 30درصدبهای داروهای اعصاب وروان تجویز شده را دریافت نموده و70درصد را از طریق بیمه. .3پزشک محترم مرکز بهداشتی درمانی باید در هر نوبت ویزیت ،داروهای اعصاب وروان بیماران را در فرم ثبت مراجعات پرونده بهداشت روان آنان درج نماید. -4ار ارائه داروهای اعصاب وروان به بیمارانیکه فاقد پرونده بهداشت روان می باشند اکیدا خودداری شود. -5کلیه بیماران عصبی وروانی ان مرکز باید دارای پرونده بهداشت روان باشند تا از خدمات بهداشت روان بهره مند شوند. -6لیست 30قلم داروهای اعصاب وروان در داروخانه موجود باشد وجهت تهیه وتحویل وتامین داروهای مورد نیاز بیماران با استفاده از فرمهای در خواست دارویی امور دارویی اقدام گردد. چک لیست بازدید از برنامه بهداشت روان پزشكان کارشناسان وکاردانان محترم بهداشتی در بازدید های خود از خانه های بهداشت در زمینه بهداشت روان باید موارد زیر را مورد توجه وبررس ی قرار دهند. .1چه تعدادبیمارعصبی وروانی (از نوع شدید،خفیف روانی،صرعی،عقب مانده ذهنی،وسایر موارد )در خانه بهداشت دارای پرونده بهداشت روان می باشند. .2آیا بیمار یابی بیماران عصبی وروانی با توجه به جمعیت تحت پوشش خانه بهداشت به حد انتظار رسیده است یا خیر؟(حد انتظار این است که در بین هر1000نفرجمعیت تحت پوشش حداقل 15بیمار عصبی وروانی از 5نوع ذکر شده کشف شوند. • -3آیا پزشک مرکز بهداشتی درمانی بیماران عصبی وروانی را ویزیت نموده اند یا خیر؟ -4آیا بیماران داروهایشان را دریافت کرده اند ودر پرونده شان ثبت شده است یا خیر؟ -5آیا بیماران توسط بهورزان با مراجعه به (فرم پیگیری15و16در) هر ماه پیگیری ومراقبت شده اند؟ -6آیا بهورزان در لیست پیگیری ومراقبت بیماران عصبی وروانی تحت درمان،دور تاریخ ویزیت بیماران توسط پزشک را با خودکار آبی گرد نموده اند یا خیر؟ -7آیا بهورزان دور تاریخ مراقبت وپیگیری خود را با خودکار قرمز گرد نموده اند یا خیر؟ -8آیا بهورزان در جهت آموزش وتوجیه الزم عموم مردم روستاهای اصلی واقماری در جهت کمک خواستن از آنان جهت بیمار یابی کلیه بیماران عصبی وروانی وارجاع آنان به خانه بهداشت اقدام نموده اند یا خیر؟ -9آیا بهورزان صورت جلسات ومستندات آموزشی برنامه بهداشت روان را در پوشه ویژه صورتجلسات آموزشی موجود دارند یا خیر؟ -10چه تعداد از بیماران عصبی از طریق فرم ارجاع مربوطه به مراکز باالتر تخصصی ارجاع شده اند؟ -11آیا بهورزان در پایان هر ماه در فرم آمار ماهیانه تعدادموارد ارجاع به مراکز باالتر را گزارش می نمایند یا خیر؟ -12آیا خانه بهداشت دارای فرم شرح حال روانپزشکی،فرم آمار ماهیانه،فرم آمارآموزشهای فردی گروهی،فرم پیگیری ومراقبت 15و،16فرم پیگیری ومراقبت سالیانه بیماران عصبی وروانی جهت استفاده در برنامه بهداشت روان است یا خیر؟ -13کارشناسان وکاردانها باید در پایان هر ماه (حداکثر تاپنجم ماه بعد)فرم آمار ماهیانه وآمار آموزشهای فردی وگروهی بهداشت روان راتکمیل کرده و به مرکز بهداشت شهرستان ارسال دارند. محمدرضا رئيسون عضو هيات علمي دانشگاه موفق وموید باشید
© Copyright 2024 Paperzz
