SIM
NO
LIKDECEMBE
ARA
R2
00
50.
9
1 SAYIISSUE: 50 K
R: 1
A
M
VE
RBE
> Ege Bölgesi yatırım
umudunu kaybetmiyor
L
YI
A
YE
Aegean Region has still hope
for investment
> Tarımdan turizme, sanayiden
kültüre kadar İzmir her
konuda ben varım diyor
İzmir is everywhere from
agriculture & tourism to
Industry & Culture
TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
ASSOCIATION OF AUTOMOTIVE PARTS & COMPONENTS MANUFACTURERS
Elektrikli
araçların geleceği
Future of electric vehicles
Ender Yorgancılar
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı
Aegean Region Chamber of Industry
Chairman of the Board
> İstanbul COMVEX Ticari
Araçlar ve Yan Sanayi Fuarı
Istanbul COMVEX Commercial
Vehicles and Components Fair
üyelerimize üye katıyoruz!
2 6 8
9
growth is going on
TAYSAD DERGİDEN
FROM TAYSAD MAGAZINE
50. sayımıza ulaştık!
Our 50th Issue!
Sevgi Özçelik
TAYSAD Kurumsal
İletişim Uzmanı
Corporate
Communication
Specialist
u
Bu ay elinize dergimizin 50’inci sayısını ulaştırdık. Bu bizim için büyük
bir gurur kaynağı. TAYSAD Dergi, Türk
otomotiv yan sanayini daha güçlü bir
hale getirmek için ortak bir platform
yaratmak adına yayın hayatına başladı. Yıllar içinde bu ortak platform, 270 üyemizin sesi,
onların Türkiye’ye ve dünyaya açılan kapısı olmaya başladı. Sayfalarımızdan sayısız ismin, bazen de duayenlerin görüşlerine ve düşüncelerine ulaştınız. Sektörün
problemlerine getirilen farklı çözümleri, otomotiv sektörünün geleceğine ilişkin yeni vizyonları okudunuz ya
da bu sayfalardan hiç tanımadığınız ama komşu olduğunuz bir yan sanayicinin hikayesini öğrendiniz. Bizler
bu dergiyi hazırlarken, hayatınızdaki değerlerden birisi olan işinize katkıda bulunmanın yanı sıra bu ülkenin
baş tacı olan bir sanayiye hizmet etmeye çalıştık.
İşte bu yüzden, dergimizin 50. sayıya kadar ulaşmasına
ilan vererek katkıda bulunan tüm üyelerimize, paydaşlarımıza ve sanayi destekçilerimize teşekkür etmek istiyoruz. Ayrıca dergide emeği geçen TAYSAD Yönetim
Kurulu Başkanımız Ömer Burhanoğlu’na, eski ve yeni
tüm yayın kurulu üyelerimize ve yıllardır uyumlu bir şekilde çalıştığımız iş ortağımız Mavi Tanıtım’ın tüm çalışanlarına çok teşekkür ederiz.
Nice 50. sayılara…
Saygılarımla,
4
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
uThis month you have received our
50th issue. This is a big source of pride
for us. TAYSAD magazine started its life
to create a common platform in order
to strengthen Turkish supply industry.
This common platform then became
voice of our 270 members, their gate to Turkey and the
World. You have reached to many veterans’ thoughts
and ideas. You have read different solutions to sectoral
problems, new visions for the automotive sector or you
have learnt the story of an industrialist who was the neighbour you never know. We have tried to serve this industry, which is very important for this country, in addition to contribute your work during our preparations.
That’s why we would like to thank all of our member
who have contributed to TAYSAD Magazine reach its
50th issue. Besides we would like to thank our chairman
Ömer Burhanoğlu, to all our publishing committee and
our business partner Mavi Tanıtım’s employees for their efforts.
Wish you more...
Regards,
İÇİNDEKİLER
CONTENTS
TAYSAD
DERGİ MAGAZINE
Yıl Year: 11 Sayı Issue: 50
Kasım November - Aralık December 2009
Sahibi Publisher:
TAYSAD adına Yönetim Kurulu Başkanı
For TAYSAD, Chairman of the Board of Directors:
Ömer Burhanoğlu
Yazı İşleri Müdürü Editor in Chief:
Özlem Gülşen
Yayın Kurulu Editorial Board:
Ömer Burhanoğlu
Dr. Mehmet Dudaroğlu
Özlem Gülşen
Sevgi Özçelik
37
40
İçerik Content:
Mavi İçerik Grubu
Editör Editor:
Demet Sunar, [email protected]
4
Yapım Production:
Mavi Tanıtım ve İletişim
Ayrılık Çeşme Sok. No: 122
Yeldeğirmeni 34500 Kadıköy - İstanbul
Tel: +90 216 418 59 31
Faks: +90 216 348 95 22
[email protected]
Otokar Doruk'a,
"Grand Award" ödülü
“Grand Award” for Otokar Doruk
Travego ‘2010 Yılının
Otobüsü’ seçildi
Sevgi Özçelik
TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı
Travego “Coach of the Year 2010”
Corporate Communication Specialist
18
GENEL SEKRETER MESAJI
8
AJANDA
AGENDA
MESSAGE FROM
SECRETARY GENERAL
12
SEKTÖRDEN HABERLER
“Avrupalıların yüzde 50’si hemen
elektrikli araç almaya hazır”
NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR
“50 percent of Europeans are ready to
buy electric cars”
Sektöre kısa bir bakış
Sectoral Overlook
13
Özlem Gülşen
TAYSAD Genel Sekreteri
Türkiye'de otomobil pazarı
yüzde 30 daraldı
Automobile markets in Turkey shrinked
by 30 percent
Secretary General, TAYSAD
22
Trafiğe kaydolan araç sayısı arttı
14
15
TAYSAD’DAN HABERLER
NEWS FROM TAYSAD
TAYSAD II. Fotoğraf Yarışması
sonuçlandı
Registered Vehicles are Increased
TAYSAD II. Photo contest finalized
Temsa'nın yeni marka logosu
Temsa launches new brand identity
Kapak Cover:
Mavi Tanıtım
Ulusal - Türkçe/İngilizce - İlmi İki Ayda Bir Yayımlanır
Tüm yayın hakkı TAYSAD’a ait olup
kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Tüm reklamların
sorumluluğu reklam veren firmalara, yazılardaki görüşler
yazarlarına aittir.
TAYSAD Dergi parayla satılmaz.
All publishing rights reserved by TAYSAD and the content may
be quoted by indicating source. Advertisements are the liability
of advertising firms. Opinions are the liability of writer. TAYSAD
Magazine is distributed free of charge.
17
Our 50th Issue!
Baskı Printed by:
Özgün Ofset Tic. Ltd. Şti.
Yeşilce Mah. Aytekin Sok. No: 21
Otosanayi 4. Levent-İstanbul
Tel: +90 212 280 00 09
Çeviri Translation:
Burçin Yeşiltepe
FROM TAYSAD MAGAZINE
50. sayımıza ulaştık!
Reklam
Advertisement:
Murat Dilicioğlu, [email protected]
Kerem Caferzat, [email protected]
Yönetim Yeri Management Centre:
TOSB - TAYSAD
Organize Sanayi Bölgesi 1. Cad. No: 10/1
Şekerpınar 41480 Kocaeli - Türkiye
Tel: +90 262 658 98 18
Faks: +90 262 658 98 39
www.taysad.org.tr [email protected]
TAYSAD DERGİ’DEN
24
TAYSAD İzmir’de
26
Otomotiv Tedarik Sanayi Dünyaca
Ünlü Guru Toshio Horikiri ile
buluştu!
Renault Trucks yeni Euro5
için gün sayıyor
Renault Trucks final countdown for
new Euro5
Tofaş'tan "Eski Hamam
Eski Tas" sergisi
TAYSAD in Izmir
Automotive Supply Industry met with
World Famous Guru Toshio Horikiri
Tofaş’s Exhibition "Eski Hamam Eski Tas /
Old Bath Old Bowl"
CLEPA
Avrupa Otomotiv Yan Sanayicileri Derneği
TAYSAD CLEPA üyesidir
TAYSAD is a Member of CLEPA
6
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
16
Türk otomotivine ABD yolu açıldı
Turkish Automotive to be in US
28
TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi ile
fikir üretecek
TAYSAD is going to generate ideas with
Kocaeli University
42
29
30
İş dünyası ‘Yalın Zirve’de buluşacak
Business World will meet at
Lean Summit
62
46
Küresel başarı için
sürdürülebilir rekabet gücü
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
48
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
37
Ender Yorgancılar
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı
Aegean Region Chamber of Industry
Chairman of the Board
62
66
“Kesinlikle yılmak yok”
“No room for qualing”
79
M. Fatih Uysal
Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
80
Göksel Paker
İnci Akü San. ve Tic. A.Ş., CEO
Turgut Cankılıç
BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel
Müdür Baş Yardımcısı (Sınai ve
Ticari)
68
Mustafa Zaim
Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. ve
HL İnci A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı
HL International Küresel Yönetim
Danışmanı
2020 elektrikli araç yılı olacak
83
84
MEVZUAT
REGULATIONS
FUAR
FAIR
İstanbul COMVEX Fuarı
İstanbul COMVEX Commercial Vehicles
and Components Fair
86
ÜYELERDEN HABERLER
90
BASINDA TAYSAD
92
TAYSAD’IN YENİ ÜYELERİ
94
TAYSAD ÜYELERİ
Sıfır salımlı elektrikli Fluence
Bursa'da üretilecek
Electric Fluence with zero emission will
be manufactured in Bursa
PRODUCTS LIABILITY
Yatırım indiriminde
gelinen son nokta
2020 will be the year of electric vehicles
76
ÜRÜN SORUMLULUĞU
Günümüzde ürün sorumluluk ve
geri çağırma sigortaları
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
Elektrikli otomobiller çağına
hazırlıklı olun
“Be Prepared for the Electric
Automobiles Era”
BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Vice General
Manager (Industry and Commerce)
EBSO Chairman of Assembly
Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. and
HL İnci A.Ş. Chairman of the Board
HL International Global Management
Consultant
Sinan Akın
Ege Fren A.Ş., Genel Müdür
CEO of Inci Aku
Mehmet Tiryaki
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Meclis Başkanı
42
Nihat Ergün
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş.
Deputy Chairman
"Tarımdan turizme, sanayiden
kültüre kadar İzmir her konuda
ben varım diyor"
“İzmir is everywhere from agriculture &
tourism to Industry & Culture”
40
50
Elektrikli araç kullanımı
"teşvik edilecek
“Electric Vehicle Usage will be
promoted”
General Manager, Ege Fren A.Ş.
Ege Bölgesi yatırım umudunu
kaybetmiyor
Aegean Region has still hope for
investment
78
Ege Endüstri General Manager
Aegean Region Chamber of Industry
Assembly Member
Meeting point for sustainable
competitiveness
36
Mehmet Attila
Ege Endüstri Genel Müdürü
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Meclis Üyesi
66
NEWS FROM MEMBERS
TAYSAD IN PRESS
TAYSAD NEW MEMBERS
TAYSAD MEMBERS
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
7
AJANDA
AGENDA
Eğitim Training
03-04 Kasım November 2009
Profesyonel Satış ve İkna Teknikleri
Professional Sales Techniques Training
UTAYSİB desteğiyle üyemiz CMS’nin evsahipliğinde İzmir’de gerçekleştirilen ve Özkan Kaymak tarafından verilen eğitimde, işletmedeki
yönetici ve temsilcilerin özellikle fark atmak ve rekabetten sıyrılmak
için gereken tutum, teknik ve yaratıcılıklarını geliştirebilmeyi ve sonuç
olarak “Yüksek ve Kârlı Satış Başarısı” sağlatmak amaçlandı.
The training given by Özkan Kaymak, hosted by CMS and supported by
UTAYSİB in İzmir. The content of the training aimed to provide executives
and representatives of the enterprises necessary knowledge on making a
difference, attitutde, techniques and creativity to leave competitors behind, finally ensure “high and profit sales success” .
Eğitim Training
12-13 Kasım November 2009
APQP - PPAP Eğitimi
APQP - PPAP Training
UTAYSİB desteğiyle ve Konya Sanayi Odası’nın evsahipliğinde,
Konya’daki üyelerimiz için düzenlenen eğitim Hayati Çağlar’ın anlatımı ile yapıldı.
The training held in Konya for our Konya members with the support of
UTAYSİB and instructed by Hayati Çağlar.
Eğitim Training
17-18 Kasım November 2009
Eğitim Training
09-10 Kasım November 2009
Bütçe ve Kontrolü Eğitimi
Budget and Control Training
UTAYSİB desteğiyle Bursa’lı üyelerimiz için düzenlenen eğitimde Prof.
Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu bütçe hazırlama teknikleri hakkında katılımcıları bilgilendirdi.
Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu informed our Bursa members with
UTAYSİB’s support.
Eğitim Training
10-11 Kasım November 2009
İstatistiksel Proses Kontrol (SPC)
Statistical Process Control (SPC)
UTAYSİB desteğiyle derneğimizde gerçekleştirilen SPC egitiminde,
günlük hayata indirgenmiş SPC örnekleri ile geniş yelpazede kullanım
alanlarını tanıtıldı ve SO/TS 16949:2002 temelinde uygulama alanlarını anlatıldı.
Daily SPC samples and areas to use elaborated and based on SO/TS
16949:2002 implementation areas told to participants with UTAYSİB’s
support.
Proje Yönetimi Eğitimi
Project Management Training
UTAYSİB desteğiyle derneğimizde gerçekleştirilen Proje Yönetimi eğitiminde, günümüz iş dünyasında ihtiyaç duyulan proje yönetim becerilerinin katılımcılara kazandırılması amaçlandı.
The training aimed to provide necessary project management skills to
participants. Training was held by support of UTAYSİB.
Toplantı Meeting
17-18 Kasım November 2009
Kalite Kongresi
Quality Congress
Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda yapılan ve ana teması “Sürdürülebilir Topluma Dönüşüm” olan Kalite Kongresi’ne Genel Sekreter Özlem Gülşen katıldı.
Under the theme of “Transition to Sustainable Society”, Quality Congress
held at Lütfi Kırdar Congress and Convention Center. Secretary General
Özlem Gülşen participated the congress.
Toplantı Meeting
19 Kasım November 2009
CLEPA Aftermarket Konferansı
CLEPA Aftermarket Conference
Eğitim Training
12-13 Kasım November 2009
Bayi Yönetimi ve Teşvik Teknikleri
Dealer Management and Incentive Techniques
8
UTAYSİB desteğiyle derneğimizde üst düzey katılım ile gerçekleştirilen Bayii Yönetimi ve Teşvik Teknikleri eğitimi Özkan Kaynak tarafından verildi.
Brüksel’de gerçekleştirilen CLEPA Aftermarket Konferansı’na derneğimizi temsilen Genel Sekreter Özlem Gülşen katılmıştır.
Training ended in our center by Özkan Kaynak with UTAYSİB’s support
Özlem Gülşen participated the conference which was held in Brussels.
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Eğitim Training
Toplantı Meeting
20-21 Kasım November 2009
03 Aralık December 2009
ISO 16949 KYS Temel Şartlar
2023 Vizyonu Otomotiv Çalıştayı
UTAYSİB desteğiyle üyemiz Sarıgözoğlu’nun evsahipliğinde Manisa’da
gerçekleştirilen ve InoTec firması tarafından verilen eğitimde TS
16949:2002 KYS’nin temel şartları ele alındı.
UİB – Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde gerçekleştirilecek olan 2023 Vizyonu Otomotiv Çalıştayı’na derneğimizi temsilen Genel Sekreter Özlem Gülşen katılacaktır.
Held in Manisa, the training given by InoTec and composed of basics of TS
16949:2002 QMS.
Özlem Gülşen will participate to the workshop held by UİB.
ISO 16949 QMS
Seminer Seminar
23 Kasım November 2009
ISG Semineri
ISG Seminar
Vision 2023 Automotive Workshop
Fuar Fair
03-06 Aralık December 2009
İstanbul COMVEX Ticari Araçlar ve
Yan Sanayi Fuarı
İstanbul COMVEX Commercial Vehicles and Supply
Industry Fair
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü, TAYSAD ve ANSELL işbirliğiyle Kişisel Koruyucu Donanımlar
Yönetmeliği ile ilgili tarafların sorumluluklarını ve duyarlılıklarını artırmak amacıyla gerçekleştirilen seminer Bostancı Green Park Otel’de
yapıldı.
The seminar held in collaboration of Ministry of Labor and Social Security,
the Directorate General of Occupational Health & Safety, Personal Protective Equipment Regulations TAYSAD and Ansell in order to increase the
awareness of the interested parties about their responsibilities.
Eğitim Training
24-25 Kasım November 2009
Süreç Yönetimi
Process Management
UTAYSİB desteğiyle üyemiz Norm Cıvata’nın evsahipliğinde İzmir’de
gerçekleştirilen eğitimde, boyutu ve sektörü ne olursa olsun tüm kurumlar bünyesinde gerçekleştirilmesi gereken süreç tanımlama ve yönetimi aktiviteleri uygulama ağırlıklı olarak ele alındı.
Training held in İzmir, hosted by Norm Civata and supported by UTAYSİB.
The content composed of process determination and mangament activities with implementation.
Comvex 2009, OSD Otomotiv Sanayi Derneği, TAİD Ticari Araç İthalatçıları Derneği, TAYSAD Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği
ve Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. işbirliği ile TÜYAP Fuar ve Kongre
Merkezi’nde gerçekleştirilecektir.
Comvex 2009 will be held at TÜYAP Convention Center with cooperation
of OSD, TAİD, TAYSAD and Tüyap.
Eğitim Training
07-08 Aralık December 2009
Maliyet Muhasebesi Eğitimi
Cost Accounting
UTAYSİB desteğiyle düzenlenecek eğitim Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu tarafından verilecek ve TAYSAD merkezinde gerçekleştirilecektir.
Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu will be the trainer of the training which
will be held at TAYSAD with support of UTAYSİB.
Toplantı Meeting
25 Kasım November 2009
Kocaeli Üniversitesi – TAYSAD İşbirliği
Protokolü İmza Günü
Kocaeli University – TAYSAD Collaboration
Protocol Ceremony
Kocaeli Üniversitesi ve TAYSAD arasından imzalanan protokolün kapsamında, teknolojik, bilimsel projeler ve araştırmalar, insan kaynaklarının eğitimi gibi konulardaki ortak çalışmalar yer alacak.
Within the context of this protocol mutual researches, scientific projects
and trainings will be conducted.
Eğitim Training
08-09 Aralık December 2009
Kalite Maliyetleri
Quality Costs
UTAYSİB desteğiyle düzenlenecek eğitimde, kalite maliyetlerinin doğru teknik ve göstergeler yardımı ile takibinin ve kontrol altına alınması sürecinin katılımcılara uygulamalar aracılığı ile aktarılması amaçlanacaktır.
The training, which is supported by UTAYSİB, aims to provide knowledge
on follow up and management of maquality costs with correct techniques and indicators.
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
9
AJANDA
AGENDA
Seminer Seminar
09 Aralık December 2009
15-16 Aralık December 2009
Tedarik Zinciri Risk Yönetimi Semineri
8. Sanayi Kongresi
TAYSAD ve Marsh Sigorta ve Reasürans Brokerligi A.Ş. işbirliği ile gerçekleştirilecek seminerde Marsh Sigorta Amerika merkezinden uzman
Gary Lynch konuşmacı olarak yer alacaktır.
Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak
belirlenen İSO 8. Sanayi Kongresi’ne Genel Sekreterimiz Özlem Gülşen katılacaktır.
The seminar will be held by Marsh Inc. And TAYSAD with the participation
of guest speaker Gary Lynch from Marsh Insurance America.
Sustainable Competition Power: New Ways after Crisis will be the theme
of the congress and Özlem Gülşen will participate on behalf of TAYSAD.
Tedarik Zinciri Risk Yönetimi Semineri
Seminer Seminar
10 Aralık December 2009
Şirket Bilançosunda Görünmeyen Varlık
Çalışanın Etkin Yönetimi ve Kültür Dönüşüm
Aracı:Koçluk
The invisible balance sheet assets in the company
Active Management of Employee and Cultural
Transformation Tool: Coaching
Yöneticilerin çalışanları daha etkin yönetebilmek ve geliştirmek, dolayısıyla kurumlarını ileri götürebilmek için kullanabilecekleri yeni bir
araç olan koçluğun temel yetkinlikleri hakkında ön bilgilendirme yapmak ve bunların nasıl kullanılabilecekleri ile ilgili bir çalışma alanı oluşturmak amacıyla gerçekleştirilecek seminer TAYSAD’da yapılacaktır.
Seminar aims to provide basic competence to managers on coaching
which is a new a tool to manage and develop their employees more effectively.
Eğitim Training
11 Aralık December 2009
Rekabet Kuralları
Competition Rules
MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, genel olarak Rekabet Hukuku, örnek kararlarla Rekabet hukukunda karteller, Rekabet Kanunu muafiyet sistemi, hakim durum ve Rekabet Kurumu uygulamalarına değinilecektir.
MIDA Institute will provide the training about Competition Law, cartels
with sample cases, competition law exemptions, present situation and
competition institution’s implementations.
Eğitim Training
15-16 Aralık December 2009
Yurtdışı Pazarlama Teknikleri
International Marketing Training
MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, ihracat yapmak ve
mevcut ihracatlarını artırmak isteyen firmalar için pazar analizi, yeni
müşteri bulma ve satış arttırma teknikleri aktarılacaktır. MIDA Institute will provide the training for the companies which aims to export and
increase present export potential. The training will elaborate on market
analysis, new customer finding and sales increasing techniques.
10
Toplantı Meeting
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
8th Industry Congress
Toplantı Meeting
16 Aralık December 2009
Bursa Üye Toplantısı
Bursa Member Meeting
Üye Toplantımıza Bursa’da faaliyet gösteren tüm üyelerimiz davetlidir. Ajandanıza şimdiden not etmenizi rica ederiz.
All our members located in Bursa are invited to the meeting.
Eğitim Training
17-18 Aralık December 2009
Kim Haklı? Mühendisler mi Yoksa İşletmeciler
mi? Peki “Bütünsellik” Nerede?
Who’s Right? Engineers or Managers?
Where is the Wholism?
UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Vira Danışmanlık tarafından verilecek olan eğitimde, işletmelerin içinde yer alan “mühendis” kökenli kişilerin, iş ve yaşamdaki bütünselliğine katkı sağlanması amaçlanacaktır. Beynin işleyişinde ve yaşama yansıtılmasında etken olan “bütünsellik” farklı başlıklar altında ele alınacaktır.
The training aims engineers to contribute and participate the wholism in
business life more effectively and wholism will be elaborated with different aspects. The training will be supported by UTAYSİB and held by Vira
Danışmanlık.
Eğitim Training
22-23 Aralık December 2009
Alternatif Finansman Teknikleri
Alternative Finance Techniques
MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, banka kredileri ve banka kredilerine alternatif olabilecek nitelikteki finansman türleri hakkında karşılaştırmalı bir analiz yapma yeteneği kazandırılması, kredilerin rakibi olan ürünlerin tanıtılması ve ihracata yönelik çalışan KOBİ’lerde finansman ihtiyacı ve türünün belirlenmesi başlıklarına değinilecektir.
The training will provide knowledge on bank loans and alternative finance
options, in addition to gaining ability to analyze comparison about these
options, and finance need of SMEs that mostly operates export focused.
Eğitim Training
15-16 Aralık December 2009
Problem Çözme Teknikleri
Problem Solving Techniques
UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve İzmir’de gerçekleştirilecek olan
eğitimde, problem ve problem çözme teknikleri açıklanacak, çeşitli örnekler ve vaka çalışması ile bilgiler pekiştirilecektir.
With the support of UTAYSİB, training will be held in İzmir and focus on
problem, problem solving techniques, sample cases.
Eğitim Training
28 Aralık December 2009
Altı Sigma Bilgilendirme Eğitimi
Six Sigma Dissemination Seminar
UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Bursa’da gerçekleştirilecek olan
eğitimde, kurumlara 6 sigma felsefesini tanıtarak, 6 sigmanın önemini
kavramalarını ve kurumlarında uygulamak için neler yapılması gerektiğini planlamalarını sağlamak amaçlanacaktır.
With cooperation of UTAYSİB, training will be held in Bursa and focus on 6
Sigma philosophy and what to do to ensure institutions to understand the
importance of 6 Sigma.
Eğitim Training
28-29 Aralık December 2009
ISO TS 16949 KYS İç Denetçi
ISO TS 16949 KYS Internal Auditor
UTAYSİB desteğiyle Konya Sanayi Odası’nın evsahipliğinde Konya’da
gerçekleştirilecek olan eğitim InoTec eğitmenlerinden Şenay Mutlu tarafından verilecektir.
Şenay Mutlu from InoTec will give the training, which is supported by
UTAYSİB and hosted by Konya Chamber of Industry.
Eğitim Training
29-30 Aralık December 2009
Yaratıcı Problem Çözme Teorisi (TRIZ)
The theory of inventor’s problem solving (TRIZ)
UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Bursa’da gerçekleştirilecek olan
eğitimde TRIZ teorisi kullanılarak günlük problemlere yaratıcı çözümler üretme becerisinin kazandırması amaçlanacaktır.
The training aims to provide knowledge on TRIZ; implementing the theory
to daily live and increasing problem solving skills. The training will be held
in cooperation with UTAYSİB.
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
11
SEKTÖRDEN HABERLER
NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR
Otomotiv sanayi firmalarının 2009 yılı 10 aylık üretimleri
Production of automotive manufacturers in the first 10 months of 2009
Firmalar
Companies
Otomobil
Pass. Car
%
K. Kamyon
L. Truck
A.I.O.S.
182
%
B. Kamyon
M. Truck
%
Kamyonet
Pick Up
43
70
%
Otobüs
Bus
%
Minibüs
Mini-Bus
%
Midibüs
Midi-Bus
0
BMC
1.401
25
655
0
Ford Otosan
1.327
23
121.868
48
%
864
589
11
Traktör
F. Tractor
15.903
4
Hyundai Assan
1
0
2.626
9.074
98
132.269
39.926
9
M. Benz Türk
4
2.735
48
Otokar
5.742
2
5.976
2.417
48
5.152
1.274
25
1.274
689
0
201
4
694
0
584
11
126.776
49
171
2
713
38
301
16
1.774
54
Temsa
226.349
240
Tofaş
77.222
18
Toyota
60.979
15
420.379
100
381
39.926
234
Man Türkiye
226.349
3
15.903
Karsan
57
1.799
203.998
80.979
Türk Traktör
Toplam
1.116
381
Honda Türkiye
Toplam
Totals
46
Hattat
Oyak Renault
%
422
100
5.697
100
256.494
100
5.025
100
9.246
100
1.878
100
11.395
97
11.395
11.776
100
710.917
Kaynak OSD K. Kamyon: AYA 3.5-1.2 Ton, L. Truck: GVW: 3.5-12 Ton, B. Kamyon: AYA 12 Ton’dan Büyük, M. Truck: GVW 12 Ton And Up
Sektöre kısa bir bakış
Türk otomotiv sanayinin yılın 10 aylık döneminde toplam üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 33,4 oranında daralarak, 699 bin 141 adede geriledi.
ÖTV indirimi uygulamasının sona ermesine sayılı günlerin kalmasına bağlı hareketlik ve gelecekteki talebin de
öne çekilmesiyle birlikte Eylül ayında
önemli oranda artan otomobil satışları, ÖTV indiriminin 30 Eylül 2009 tarihinde sona ermesiyle birlikte Ekim ayında, geçen yıla göre yüzde 30,1 oranında azalarak, 13 bin 828 adet düzeyinde
gerçekleşti. Bu nedenle Eylül ayına göre
talep de yüzde 74 oranında geriledi. t
uOtomotiv Sanayii Derneği (OSD)
verilerine göre, 2009 yılı Ocak-Ekim döneminde, üretim ve ihracatta 2008 yılının aynı dönemine oranla önemli daralma devam etti.
2008 Ekim ayına göre, otomotiv sanayisinin 2009 Ekim ayı toplam ihracatı
yüzde 24,4 otomobil ihracatı ise yüzde
27,3 oranında arttı.
2009 yılının 10 aylık döneminde, geçen
yılın aynı dönemine kıyasla toplam ihracattaki düşüş ise yüzde 39,1 düzeyinde oldu.
ÖTV indirimi uygulamasının sona ermesine sayılı günlerin kalmasına bağlı hareketlik ve gelecekteki talebin de
öne çekilmesiyle birlikte Eylül ayında
önemli oranda artan otomobil satışları, ÖTV indiriminin 30 Eylül 2009 tarihinde sona ermesiyle birlikte Ekim ayında, geçen yıla göre yüzde 30,1 oranında azalarak, 13 bin 828 adet düzeyinde
gerçekleşti. Bu nedenle Eylül ayına göre
talep de yüzde 74 oranında geriledi.
Özellikle orta ve ağır ticari araçlar ve
traktörde talep ile üretimde önemli ka12
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
yıplar yaşanmaya devam etti. Aynı dönemde pazar, hafif ticari araçlarda yüzde 11 ve özellikle ağır ticari araçlarda
yüzde 47 gibi önemli bir oranda daraldı.
Ağır ticari araç üretimindeki keskin düşüş devam etti. 2009 yılı Ocak-Ekim
döneminde ticari araç üretimi 5 yıl geriye giderek, 2004 yılı Ocak-Ekim dönemi üretim değerlerinin altında gerçekleşti. Büyük kamyon üretimi 57 bin adet
ile 2002 yılı düzeyinde kaldı.
Sectoral Overlook
Total production of the automotive industry in Turkey shrinked by 33,4 percent
(compared to the same period of last
year) in the first 10 months of the year and
realized as 699.141 units. According to
the datas of OSD shrinking in manufacturing and export continued when compared to January – October period of 2008.
Total export of the industry increased by
24,4 percent, and automobile export is
increased by 27,3 percent when compared to 2008 October. Fall down in the total export in the first ten months of 2009
is realized as 39,1 percent when compared to same period last year.t
Türkiye'de otomobil pazarı
yüzde 30 daraldı
2009 yılı ekim ayında 1 milyon 263 bin 305 adet
seviyesinde binek otomobil satışı gerçekleşti.
uTürkiye’de otomobil pazarı, Ekim ayında yüzde 30,1 oranında daralarak 13 bin 828 adede düştü.
Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) Avrupa Otomotiv
Üreticileri Derneği’nin (ACEA) Ocak-Ekim verilerine yer verdiği
değerlendirmesinde, AB ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)
ülkeleri toplamına göre, 2009 yılı Ekim ayında 2008 yılı Ekim
ayına göre yüzde 11,2 artış yaşandığı ve 1 milyon 263 bin 305
adet seviyesinde binek otomobil satışı gerçekleştiği bildirildi.
Verilere göre, aylık bazda artışların devam ettiği görülürken,
Ekim ayında en fazla düşüş yüzde 81,6 ile Letonya’da yaşandı. Bu ülkeyi yüzde 73,2 ile Estonya ve yüzde 72,4 ile Macaristan takip etti.
Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre satışlarını artıran ilk üç
pazar sırasıyla, yüzde 31,6 ile İngiltere, yüzde 26,4 ile İspanya
ve yüzde 24,1 ile Almanya oldu.
Türkiye otomobil pazarı, 2009 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ‘’ÖTV indirimlerinin devam etmemesi nedeniyle’’ yüzde 30,1 oranında daralarak 13 bin 828 adede düştü.
2009 yılı Ekim ayında binek otomobil satışları ile Türkiye, Avrupa binek otomobil satışlarında 14. sıraya geriledi. t
Automobile markets in Turkey shrinked
by 30 percent
It is said in ODD’s assesment, which contains ACEA’s January – October datas, that passenger automobile sales have increased by
11,2 percent in 2009 October when compared to the same period
of 2008, and realized as 1.263.305 units.t
Trafiğe kaydolan
araç sayısı arttı
Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan araç sayısı
geçen yıla göre yüzde 2 arttı.
uTrafiğe kaydı yapılan araç sayısı, 2009 yılı eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.1 artışla 71 bin 454 adede
yükseldi. Bir önceki aya göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında ise yüzde 11,1 artış yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
verilerine göre, eylül ayında trafiğe kaydı yapılan araç sayısı artış gösterdi. Artış otomobilde yüzde 22,2, kamyonette yüzde
13,3 olarak gerçekleşti. Minibüste yüzde 24,7, otobüste yüzde 39,6, kamyonda yüzde 53,3, motosiklette yüzde 18,8, özel
amaçlı taşıtlarda yüzde 31,1, traktörde yüzde 44,2 azalış oldu.
2009 Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 71 bin 454 taşıt
içinde otomobil yüzde 49,2 pay ve 35 bin 172 adet ile ilk sırada
yer aldı. t
Registered Vehicles are Increased
Registered vehicle numbers are increased by 11 percent in September when compared to August, and by 2 percent when compared to the same period last year.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
13
SEKTÖRDEN HABERLER
NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR
Temsa'nın yeni marka logosu
Temsa Global, 46 ülkede bulunan ‘Temsa’ markasının yenilenen marka kimliğini ve ilk kez oluşturulan logosunu Avrupa’nın
en büyük ve prestijli otobüs fuarı Belçika Kortrijk’ta düzenlenen Busworld 2009’da tanıttı. Sürdürülebilir müşteri memnuniyeti üzerine odaklanarak oluşturulan değer zincirinin en
önemli temsili olan logo; Kalıtım, İlişki, Yaklaşım ve İleri Görüşlülük unsurlarını temsil ediyor.
cılıkta da iddiasını ortaya koyan Temsa
Global’in, ulusal ve global arenada kendine ait özgün markası ve ürünleri ile
yer almasını, izliyor ve destekliyoruz”
açıklamasını yaptı.
Temsa Global CEO’su Mehmet Buldurgan ise “Müşterilerimizi, yaptığımız her
işin odak noktasına aldık. Biz satış öncesinde ve satış sonrasındaki her evrede müşterimizin yanında olduk, müşterimizi herkesten iyi tanıdık, ihtiyaçlarına göre ürünlerimizi geliştirdik. Yüksek
çevre bilincine sahip Temsa markasında attığımız her adımı daha da geliştirme ve müşterilerimizle paylaşma kara-
rı aldık. Tüm bu değerlerden hareketle
tüm enerjimizi ortaya koyarak “Kazançlı Yolculuklar”ı yarattık. “Kazançlı Yolculuklar”; Temsa markasının, yolculuğu tüm paydaşları açısından bir kazanca
dönüştürdüğü değerler bütünüdür.
Bu değerleri görünür ve somut kılmak
için yeni logomuzu yarattık. Yeni logo
ve değerlerimiz doğrultusunda yenilediğimiz marka kimliği girişimlerimiz
“global marka” olmanın gerekleriydi.
Markamızın geleceğine çok büyük katkıda bulunacak bir yatırım yaptığımız
inancındayım” dedi.t
Sabancı Holding CEO'su
Ahmet Dördüncü
u Temsa, marka adını korumakla birlikte; ilk kez oluşturulan logosu ve yenilenen marka kimliği ile üretimden müşteri odak noktasına çevrilen bakış açısını yansıtıyor. Temsa’nın geliştirilen
yeni logosunda; renkler, grafik ayrıntılar
ve imgeler kullanılarak Temsa’nın tüm
sosyal paydaşları için çok daha güçlü bir
anlam ifade etmesi hedefleniyor.
Sabancı Holding CEO’su Ahmet Dördüncü konuya ilişkin olarak; “Sabancı Topluluğu, kendisine ait fikri ve sınai hakları barındıran, Ar-Ge ve üretim
gücü ile de bağımsız bir marka yaratmayı başarmış olan Temsa Global gibi
bir değeri bünyesinde bulundurmaktan
gurur duyuyor. Temsa Global girilmesi çok zor olan pek çok uluslararası pazarda kendisine kalıcı ve sağlam bir yer
edinmeyi hedeflemişti ve bunu başardı.
Özellikle son dönemde şehir içi taşıma14
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Temsa launches new
brand identity
uTemsa Global, manufacturer and
distributor of commercial vehicles, has
announced today at Busworld Europe, the leading Bus & Coach exhibition
in Europe, the rollout of the company’s
new brand identity, which will reflect
TEMSA’s increasing focus on customer services and sustainability. TEMSA also presented the newest version
of its city bus with hybrid technology,
TEMSA AVENUE HYBRID, an example of
TEMSA’s environmental engagement.
As part of its new branding, TEMSA has
created a new logo to reflect the evolution it has undergone in recent years. “We have introduced our new visual identity to reflect this shift towards
a more comprehensive, full product &
service offering”, says Mehmet Buldurgan, Chief Executive Officer of Temsa
Global. t
Renault Trucks yeni
Euro5 için gün sayıyor
Renault Trucks, Bursa'daki fabrikasında
ürettiği Euro5 modellerinin yenilenmiş serisini
önümüzdeki günlerde piyasaya sürecek.
uRenault Trucks Türkiye Genel Müdürü Dominique Pollien,
Bursa’da bir lojistik firmasına araç teslim törenine katıldı. Pollien, burada yaptığı konuşmada, firmalarının sadece alırken değil kullanırken de sahibine kazandıran ürünler sunduğunu ifade
ederek, bunun da maliyetlerine dikkat eden ve rekabet ortamında ince hesaplarla rakibinin önüne geçmeye çalışan firmaların
Renault Trucks’u tercih etmesini sağladığını söyledi.
Düşük yakıt tüketimi ve uygun bakım maliyetleri ile fark yarattıklarını dile getiren Pollien, bu farkın tercih sebebi olduğunu bildirdi.. t
Renault Trucks final countdown for new Euro5
Renault Trucks will soon launch its new Euro5 model series which
are manufactured in Bursa facility. t
Tofaş'tan "Eski Hamam
Eski Tas" sergisi
uTofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi bünyesinde restore
edilen Umurbey Hamamı’nda kurulan Tofaş Sanat Galerisi ve
“Eski Hamam Eski Tas” sergisi, Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç ve Tofaş Üst Yöneticisi (CEO) Ali Pandır’ın katılımıyla 6
Kasım Cuma günü açıldı. Türkiye’nin otomotiv sanayindeki geçmişinin en köklü tanıklarından biri olan ve Koç Grubu ile Fiat’ın
eşit hissedarlığında kurulan Tofaş’ın, sosyal görev bilinci anlayışı doğrultusunda halka açtığı Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi’nin yeni bir açılıma ev sahipliği yapmaya hazırlandığı
belirtildi. t
Tofaş’s Exhibition "Eski Hamam Eski Tas / Old
Bath Old Bowl"
Tofaş Art Gallery and “Eski Hamam Eski Tas / Old Bath Old Bowl”
Exhibiton has been opened with the participation of Koç Group’s
Honorary President Rahmi Koç and Tofaş CEO Ali Pandır in Umurbey
Bath, which is restorated in Tofaş Bursa Anatolia Cars Museum.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
15
SEKTÖRDEN HABERLER
NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR
Türk otomotivine ABD yolu açıldı
Türk otomotiv sektöründe bir ilki gerçekleştirip otomotivin
anavatanı ABD’ye Transit Connect ihraç eden Ford Otosan,
hem talebi karşılamak hem de nakliye süresi ve maliyetlerini
düşürmek için ayda iki gemi kiralamaya başladı.
10 milyon aracın satıldığı Amerika için
belki küçük görünebilir. Ama biz ABD’de
hiç olmayan bir segment yarattık ve satış grafiğimiz bu pazar için çok başarılı.
Önümüzdeki yıl da 30 bin adetlik ihracat gerçekleştirmeyi planlıyoruz.”
Connect’in ABD pazarı için yepyeni
bir segment olduğunu söyleyen Otay,
“Düne kadar büyük motorlu araçları
kullanmaya alışkın olan Amerikalıların
Transit Connect gibi araçlara alışmaları için biraz zaman gerekecek. ABD’de
ticari araçlara verilen destek sona erdi.
Transit Connect’in talebini ABD ekonomisindeki gelişmeler etkileyecek” yorumunu yaptı. Nuri Otay, küresel kriz nedeniyle bu yıl Ford Otosan’ın 172 bin
araç üreteceğini belirterek, “Daha önce
150-160 binlerde kalırız diyorduk ama
Avrupa pazarının açılması ve ÖTV indirimiyle 2009’u 170 binin üzerinde üretimle kapatacağız. Geçen yıl bu rakam
230 bin adetti. İhracatımız da 127 bin
adet olur. Bizim beklentimiz 2010 yılı.
Önümüzdeki yıl üretim hedefimiz ise
200 bin adet” dedi.
Nuri Otay, Ford Otosan’ın kurulduğu
50 yıl önce Türkiye’de yolların olmadığını şimdi ise ABD’ye ihracak yapan ilk
Türk otomotiv şirketi ha line geldiklerini
söyledi. Otay, Otay, Tofaş Bursa tesislerinde üretilen Doblo’nun ABD’ye ihracatıyla ilgili bir soruyu ise şöyle yanıtladı: “Onlar için bir şey diyemem. Ama
Ford Otosan, 50 yıllık tarihinde birçok
ilke ve başarıya imza attı. Ancak ABD’ye
başlattığımız Transit Connect ihracatı
gerçek bir başarı öyküsü . Burada önce
yola çıkmak önemliydi. Ford Otosan,
50’nci yılında ABD’ye ihracat yaparak,
Türk otomotivi için ABD kapısını açtı”
dedi.t
Ford Otosan Baş Genel Müdür
Yardımcısı Nuri Otay
u Ford Otosan, daha önce İngiltere
üzerinden yolladığı Transit Connect’leri
kiraladığı gemilerle Gölcük’ten direkt
Baltimore Limanı’na gönderiyor. Ford
Otosan Baş Genel Müdürü Yardımcısı Nuri Otay, “Araçları eskiden İngiltere üzerinden gönderdiğimiz zaman 4
hafta sürüyordu. Şimdi ayda 2 gemiyle kendi limanımızdan 2 haftada gönderiyoruz. Direkt giden gemilerle maliyetleri yüzde 50 düşürdük. Ayrıca tüketicinin talebine daha hızlı cevap verebiliyoruz” dedi.
Otay, ABD’ye mayıs ayında başladıkları Connect ihracatının 1 Eylül itibarıyla en üst seviyeye çıktığını belirterek,
şöyle konuştu: “Şu ana kadar 6 bin araç
plakalandı. Türkiye’den gönderdiğimiz
Transit Connect’ler müşteriye 12 hafta sonra ulaşıyor. Çünkü alıcılar araçları kendilerine göre farklılaştırıyor. Örneğin çiçekçi farklı, marangoz farklı Transit Connect istiyor. İhraç ettiğimiz araçlar ABD’de değişik üst yapılarla donatılıyor. Bu da zaman alıyor. 30 bin adet,
16
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Turkish Automotive to
be in US
uNuri Otay said that there were no
roads 50 years ago when they started to
operate in Turkey but now Ford Otosan
became the first automotive company
in Turkey exporting to US. Otay answered a question about Doblo’s export
to US in Tofaş Bursa facility: “I can not
talk about them but Ford Otosan signed many great achievements in its 50
year in Turkey. But Transit Connect export to US is a real success story. Starting was important at that time. Ford
Otosan opened the gates of US to Turkish Automotive Industry in its 50th year
by exporting to US. t
Otokar Doruk'a,
"Grand Award" ödülü
Renault Trucks, Bursa'daki fabrikasında
ürettiği Euro5 modellerinin yenilenmiş serisini
önümüzdeki günlerde piyasaya sürecek.
uOtokar’ın yurtdışında VECTIO markası ile ihraç edilen Doruk otobüsü, Belçika’da düzenlenen Busworld 2009 Kortrijk
Otobüs Fuarı’nda “orta boy otobüs” kategorisinde Avrupa’nın
en büyük ödülü “Grand Award” kazandı. Ödül, 14. Avrupa Otobüs Haftası (European Coach and Bus Week - ECW) etkinliğinde
Avrupa’nın otobüs ve taşımacılık sektörü gazetecilerinden oluşan jüri tarafından verildi.
Bir Koç Topluluğu şirketi olan Otokar’ın çağdaş ve modern yolcu taşımacılığı için tasarladığı modeli Doruk T Türkiye’de yakaladığı önemli başarının ardından Avrupa’nın en prestijli ve en
büyük ödüllerinden biri olan “ECW Grand Award” ödülüne layık
görüldü. Otokar Doruk T’ye ödül, Avrupa’da otobüs ve taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren basın kuruluşlarından temsilcilerin bir araya gelerek oluşturduğu jüri tarafından verildi.t
“Grand Award” for Otokar Doruk
Doruk Bus of Otokar, which is exported with VECTIO brand, received the greatest prize of Europe “Grand Award” in “Mid-Size Bus”
category in Belgium at Busworld 2009 Kortrijk Bus Fair. t
Travego ‘2010 Yılının
Otobüsü’ seçildi
uMercedes-Benz Türk’ün Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda üretip ihraç ettiği Travego, “2010 Yılının Otobüsü” (Coach of the
Year 2010) seçildi. Beş aday otobüs arasından birinciliğe seçilen Travego, ekonomik verimliliği, çevre dostu olması, kullanım
ve konfor üstünlüğü ve güvenirlik gibi üstünlükleriyle bu ödüle
layık görülmüş. 2005’te pazara sunulduğundan bugüne kadar 3
bin 316 adet Travego üretilmiş. t
Travego “Coach of the Year 2010”
Travego, which is manufactured in Mercedes Benz’s Hoşdere Bus
Factory and exported, announced as the Coach of the Year 2010.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
17
GENEL SEKTERER MESAJI
MESSAGE FROM SECRETARY GENERAL
“Avrupalıların yüzde 50’si hemen
elektrikli araç almaya hazır”
sisteminin yapılandırılması, altyapı modellemesi ve yapılandırılması için planlama (şarj istasyonları, otoparklar, alışveriş merkezleri, evler ve diğer yaşam
alanları), enerji depolama ve dağıtım
sistemlerinin belirlenmesi, standardizasyon ve regülasyonlar, müşteri beklentileri ve yaklaşımı, inovasyon (yeni
konseptler), geri dönüşüm merkezlerinin kurgulanması ve IT yatırımları için
fon geliyor.
Özlem Gülşen
TAYSAD Genel Sekreteri
Secretary General, TAYSAD
u Uluslararası denetim, vergi ve danışmanlık şirketi Pricewaterhouse Coopers (PwC), geçtiğimiz haftalarda “Otomotiv Sektörünün Küresel Görünümü”
isimli geniş kapsamlı bir rapor yayınladı. Bu rapora göre 2020 yılında, binek
araç üretiminin yüzde 2 ile 5’ini sadece elektrikle çalışan araçlar oluşturacak.
Raporun detaylarına dergimizin ilerleyen sayfalarında ulaşacaksınız zaten.
Ben de, otomotivin ibresini çevirdiği
yeni global trend olduğuna kesin gözüyle bakılan elektrikli araçlara dair edindiğim yeni bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum. 13 ve 14 Ekim 2009 tarihlerinde
Almanya Münih’te katıldığım ECar Tech
2009 Konferans’ında da elektrikli araçlar hem üretici hem de müşteri açısından farklı yönleriyle masaya yatırıldı.
Elektrikli araçların yüksek adetli seri
üretimi için yapılması gereken pek çok
şey var. Bunların başında hükümetler
tarafından uygulanacak teşvik ve vergi
18
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Mevcut teşvik sistemlerini gözden geçirirsek, gelecek günlere yönelik tahminlerimiz biraz daha netleşebilir. Çin başta
olmak üzere AB ülkelerinde hem Ar-Ge
hem de elektrikli araç satışlarını teşvik
edecek sistemler kuruldu. Çin, araç üretimi ve altyapı sistemleri için fon ayırırken, Japonya batarya teknolojileri için
ciddi bir fon ayırdı. Almanya, 2011 yılına kadar emobilite, yeni enerji kaynakları, Ar-Ge ve batarya üretiminin geliştirilmesi için 500 milyon Euro başlangıç
fonu öngördü. Her yıl gelişmeler doğrultusunda desteklere karar verilecek.
Almanya’nın 2020 hedefi ise 1 milyon
elektrikli araç üretmek. İngiltere, hibrid
otobüs alımı ile başladığı program için
2012 yılında Londra merkezine elektrikli olmayan araçların girişine izin vermemeyi planlıyor.
Peki ama, otomotivde global trend neden ibresini elektrikli araçlara doğru çevirdi? Bunun elbette bir tek değil
pek çok sebebi var. Yapılan çalışmalara göre bu sebepler arasında bireyselliğin artması, araç ile daha çok duygusal bağ kurulabilmesi (kişiselleştirme),
2025’e kadar 2 milyar kişinin daha eklenmesi beklenen nüfustaki artış, çevreci beklentiler, CO2 regülasyonları, petrole bağımlılıktan kurtulma isteği, daha
az malzeme, daha az hata, karmaşık
üretim modellerini ortadan kaldırması,
sessiz olması, mühendislik maliyetlerini düşürmesi, bugünkü araçlardan yüzde 32-35 daha hafif olması, araç kullanım mesafe ve sürelerinin düşüklüğü
yer alıyor.
AB ülkelerinde yaşayanların ortalama
günlük seyahat mesafesi oldukça düşük.
Halkın yüzde 28’i günde 10 km’den az,
yüzde 49’u 10 ila 50 km arasında, yüzde 14’ü 50 ila 100 km arasında, yüzde
9’u ise 100 km’den fazla seyahat ediyor. 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre ise sürücülerin yüzde 52’si yalnız ve araçları ile seyahat ediyor. Yüzde
80’i toplu taşıma araçlarını kullanmak
istemeyeceğini ve arabalarından vazgeçmeyeceklerini belirtiyor. 2025 yılında ise toplam nüfusun yüzde 58’inin
kendi aracına sahip olacağı varsayılıyor.
Elektrikli araçların gelişim süreci oldukça hızlı olacağa benziyor. Bbundan sadece 5 sene
öncesine dek elektrikli araçlara geçişin 2030 yılında olacağı öngörülüyordu. Oysa bugün
2015 yılında sınırlı seri üretimler görüşülüyor.
A,B ve C sosyokültürel gruplardan toplam 5000 kişiyle yapılan bir anket de
müşterinin beklentilerini ortaya koymayı hedefliyor. Bu araştırmaya göre
müşterilerin yüzde 14’ü çevreci olması nedeniyle bugün ödeyeceği fiyatın
2000 ila 3000 Euro daha pahalısını ödemeye hazır. Kalan yüzde 86’sı ise fiyatın uygun olması gerektiğini söylüyor.
Müşterilere göre mutlaka altyapı olmalı, hükümet tarafından teşvik sunulmalı,
plug-in şarj istasyonları kurulmalı, şarj
istasyonları yol kenarlarında da olmalı,
buralarda kart ile ödeme yapılabilmeli, aracın tasarımı güvenilirliği kanıtlanmış olmalı.
Müşterilerin yüzde 60’ı şarj süresinin 6
saat olmasında bir sakınca görmüyor.
Yüzde 80’i, elektrikli araçları ilk başta
ikinci araç olarak düşünebileceğini belirtiyor. Bugün AB’deki nüfusun yüzde
35’inde ikinci araç bulunuyor. Müşteriler ayrıca aracın performansının iyi olmasını, ütopik bir düşüncenin artık gerçek olarak satın alınabilecek olmasını
ve kendi beğenileri doğrultusunda aracı şekillendirebilmeyi bekliyor. Anketten çıkan en temel sonuç ise katılanların yüzde 50’sinin hemen elektrikli araç
almaya hazır olması.
Bugünkü öngörülere göre, ortalama 20
yıl daha benzinli ve dizel araçların üretilmeye devam edeceği düşünülüyor.
Üretim adetlerinin ise elektrikli araç
teknolojisi geliştikçe düşerek azalacağı
ve en sonunda da yüzde 100 elektrikli araç üretimine geçileceği bekleniyor.
Bu gelişim süreci ise oldukça hızlı olacağa benziyor. Çünkü bundan sadece 5
sene öncesine dek elektrikli araçlara ge-
çişin 2030 yılında olacağı öngörülüyordu. Oysa bugün 2015 yılında sınırlı seri
üretimler görüşülüyor.
Bu geçiş döneminin sancılı olacağı ve
pek çok zorluğun ortaya çıkacağı kesin. Bu süreçte, müşterinin alışkanlıklarını değiştirip, güvenini kazanmak için
çabalamak, AB ülkeleri ile aday ülkeler
arasında koordinasyon ve işbirliği sağlamak ve regülasyonları oluşturmak gerekecek. Bu değişim sürecinden en çok
etkileneceklerden birisi de parça üreticileri olacak. Parça üreticileri ise en çok
alüminyum, magnezyum ve kompozit
malzeme kullanımlarındaki artışı, sistem tedarikçiliğini, gövde parçalarında
yeni malzeme arayışlarını ve platin katalizatörleri tartışacak.
Elektrikli araçların gelişimi hiç kuşkusuz Ar-Ge çalışmalarını da hızlandıracak. Bu da yatırım yapılması gereken
üretim gruplarını ortaya koyacak. Bu
ürün gruplarının başında, akü, koltuk
(nano malzeme ile hafif, şişme yöntemi
ile ayarlanabilen koltuklar), cam (kendi
kendini temizleyen camlar, güneş enerjisi alan tavan camları), jant (sensör
ve enerji depolama teknolojileri, kendi çevresinde dönebilen yapı), direksiyon (joy stick, komposit plastik, i-phone
yerleştirilebilir şekilde), ön konsol (akıllı
sistemleri aktaran bilgisayar donanımları ile), tampon (esner nano malzemeler, karbon, silikon, kauçuk), alüminyum
parçalar (iç tasarım ve gövde, kapı çerçeveleri, bagaj içi) ve aydınlatma elemanları (led ışıklar, gece görüşü için
uzun menzilli tarayıcılı) geliyor.
Motor bloğu ve parçaları, egzoz, direksiyon, vites, metal tavan, şanzıman, debriyaj pedalı, radyo ve CD çalar ise elektrikli araçlarda bulunmayan ürün gruplarının başında geliyor.
Geleceğin elektrikli araçlarının 360 derece dönebilen, küçük ve kompakt robot araçlar görünümünde olması bekleniyor. 2020 yılında sayılarının artması
beklenen elektrikli araçlar için yapılacak
çalışmaların zaman planlaması ise şöyle öngörülüyor: 2009 ve 2010’da müşteriyi alıştırma amacıyla konsept araçların üretilmesi ve sergilenmesi, 2012
ve 2015 yıllarında toplu ulaşım araçlarında talep artışı ve üretimin yanı sıra
özel taleplere yönelik üretim, 2015 yılında sınırlı seri üretimler, 2015 ve 2020
yıllarında ise sınırlı serilerle eş zamanlı
özellikle gelişmiş olan ülkelerde yüksek
adetli üretimler.t
“50 percent of Europeans are ready to buy electric cars”
u Pricewaterhouse Coopers (PwC) recently published a detailed report named “Global Automotive Perspectives
– 2009”. According to this report 2 to 5
percent of total passenger cars will be
electric in 2020. You may find details of
the report in following pages. I, on the other hand, want to share some new information about the electric cars, which seems the new global trend. Electric cars
have been elaborated with different aspects – both manufacturer and customer – in ECar Tech 2009 Conference held in Münich, Germany on October
13-14, 2009. There is too much thing to
do for line production of the electric cars.
Amongst many others those factors seems more prior: structuring incentive and
tax systems that will be applied by the
governments, planning for structuring
and modelling of infrastructure (charging
stations, parking lots, malls, houses and
other living areas), defining energy storage and distribution systems, standardization and regulations, customer expectations and approaches, innovation
(new concepts), planning recycling centers and IT investments.
Future predictions can be more clear if we
review existing incentive systems. Particularly China and EU member states have
established new systems to encourage
electric car sales and R&D. China allocated funds for manufacturing and infrastructure systems, Japan allocated its funds
for battery technologies. Germany foreseen a preliminary fund of 500 million Euros to develop emobility, new energy sources, R&D and battery manufacturing.
Each year supports will be decided upon
new developments. Germany’s 2020 objective is to manufacture 1 million elect-
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
19
GENEL SEKTERER MESAJI
MESSAGE FROM SECRETARY GENERAL
will keep on for 20 more years. But their numbers of unit will decrease as the
electric vehicle technology develop.
This development process seems to be
quite rapid becuase five years ago time
of the electric cars were predicted as
2030 but today limited manufacturing
timeline are discussed as 2015.
ric cars. England plans not to allow any
vehicle but electric ones to London in
2012.
So what happened and compass turned to electric cars? Of course there are
many reasons behind that, says the researches, like increasing individuality,
personalizations of vehicles, increase
in population, environmental expectations, CO2 regulations, freed from fuel
dependency, less material, less error,
eliminating complex manufacturing
models, decreasing engineering costs,
being lighter, more quiet, shortening
destinations and times...
Average daily travelling time is quite
short in EU countries. 28 percent of the
public travel less than 10 km a day. 49
percent travel between 10 to 50 km, 14
percent travel 50 to 100 km and 9 percent travel more than 100 km. According to a research in 2008, 52 percent
of the drivers travel with their cars and
alone. 80 percent says that they do not
prefer mass transportation and they will
not give up their cars. It is foreseen that
58 percent of the population in 2025
will have their own cars.
Another survey conducted with 5000
people among A,B and C sociocultural
groups also aims to elaborate customer
expectations. Conclusions of this research shows that 14 percent of customers are ready to pay 2000 to 3000 Euros more since they are environmental
friendly. Rest of them says price should
be reasonable. According to customers
government should provide incentives,
plug-in charging stations should be established, related infrastructure should
be prepared, design and safety of the
car should be proved.
60 percent of customers are OK with a 6
hours long charging period. 80 percent
thinks electric car as secondary. Today
35 percent of EU population have a second car. The customers also expect
them to have a good performance, to be
buyable instead of uthopic, and shapeable according to their own tastes. The
most basic result of the survey is 50 percent of the participants are ready to buy
electric cars.
According to today’s predictions manufacturing of diesel and fuel vehicles
20
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Company Information
operating in that area
l Mennekes operates for plug-in
machines, www.mennekes.de; info@
mennekes.de
l Süd-Chemie AG, lithium lonen
tech battery manufacturing, material researches, www.sud-chemie.com
l Barkawi consultancy, EU funds,
sensor development, research and
partnerships.
l Better Place, plug-in charging stations; www.betterplace.com
l AVERE; European Association for
Battery, Hybrid &Fuel Cell Electric
Vehicles), www.avere.org
l Zero X; electric motorcycles,
www.zeromotorcycles.de
l Fkur, bio - Flex, plastic material
technologies, www.fkur.com, sales@
fkur.com
l Technogel; polyurathane materials, interior dressing and seats, www.
technogel.de, [email protected]
l Kraiburg; rubber materials, silicone
tech, kraiburg-rubber-compounds.
com
l RhyTech; material researchs, www.
rhytech.ch, [email protected]
It is for sure that this transition period
will be difficult; it is needed to change
behaviours of the customers, try to gain
their trust, ensure coordination between EU members and candidate countries and establish the regulations. Among
many other part manufacturers will effected from this transition period. They
will discuss aluminium, magnesium
and composite material usage, system
supply, new material searches in body
parts and platinium catalysors.
Without doubt electric car development will quicken R&D studies and this
will show the manufacturing groups
that need investment. Among those are
battery, seat (nano material, light, adjustable), glass (self cleaning, roof glasses that take solar energy), rims (sensor
and energy storing techniques, self rotating), steering wheel (joystick, composite plastic), front console (computer
hardwates that transmit smart systems),
tampon (flexible nano materials, carbon, silicone, rubber), aluminium parts
(interior design and body, door frames, inner luggage) and lightening elements ( led lights, long range scanners
for night vision.
On the other hand, motor block and
parts, exhaust, steering wheel, gear,
metal roof, gearbox, clutch pedal, radio and CD players will not be in electric cars.
It is predicted as the future electric cars
will be 360 degree rotating light and
compact robot cars. The timeplan for
the electric cars is like that: 2009 and
2010 - Manufacturing and exhibition of
concept cars in order to change behaviours of the customers. 2012 and 1015
– increase in demand for mass transportation vehicles and manufacturing for
special demands. 2015 – limited manufacturing. 2015 and 2020 – high units of
manufacturing in developed countries
paralel to limited series.t
TAYSAD’DAN HABERLER
Birincilik Ödülü
Hüsna Altın, Kocaeli
Jüri Üyeleri
Prof. Dr. Özer KANBUROĞLU
Ömer BURHANOĞLU
A.Kerem ALPTEMOÇİN
Zafer Uran ZAMAN
Reha AKÇAKAYA
Sergilemeler
Bülent SUBERK, Bursa; Volkan KAVAL,
Denizli; Bekir TUĞCU (2 ad.), İstanbul;
Ercan YOLGİDEN, İstanbul; Eyüp KARAKUŞ (2 ad.), Mersin; Gökhan BEGEN
(2 ad.), İstanbul; Zafer Hakan ŞAHİN,
Muğla; Fahrettin ŞANKAYNAĞI, İstanbul; İsmet DANYELİ, Mersin; Bülent PİRİNÇCİ, Konya; Ali İlker ELÇİ (2 ad.), İstanbul; Okan YILMAZ, Edirne; Sebahattin ÖZVEREN (3 ad.), İstanbul; Günseli DEMİROK, Konya; A. Tufan PALALI, Ankara; Hatice Şenay BALİOĞLU, İstanbul; Tacettin YÜKSEL, İstanbul; Arif
Tanju KORMAZ, İstanbul; İbrahim AYŞIL, İstanbul; Firdevs SAYILAN, İstanbul; Hakan AŞIK, Edirne, Ahmet Remzi
TÜLÜCE, Kocaeli; Kemal KAYA-Kocaeli;
Özer ÖZTÜRK, Kocaeli, Hadi ARSLANKocaeli; Eren ÖZKAPIC, İstanbul; Erol
AYYILDIZ, Kocaeli
22
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
NEWS FROM TAYSAD
TAYSAD II. Fotoğraf
Yarışması sonuçlandı
Bu yıl ikincisi düzenlenen Fotoğraf Yarışması’nın 8 Ekim
2009’da TAYSAD’da gerçekleştirilen jüri değerlendirmesinde birinciliği Kocaeli’nden Hüsna Altın aldı. İkincilik ödülü
Bolu’dan Çetin Canbazoğlu’na verilirken, üçüncü Mersin’den
İsmet Danyeli oldu. Yarışmada, İzmir’den Fatih Yörük ile
İstanbul’dan Ercan Yolgiden ise mansiyon ödülüne layık görüldüler.
İkincilik Ödülü
Çetin Canbazoğlu, Bolu
Mansiyon
Fatih Yörük, İzmir
Üçüncülük Ödülü
İsmet Danyeli, Mersin
Mansiyon
Ercan Yolgiden, İstanbul
Sergilemeye uygun görülen
bazı fotoğraflar
A. Tufan Palalı
A. Remzi Tülüce
Arif Tanju Korkmaz
Bülent Pirinçci
Bülent Suberk
Eyüp Karakuş
Bülent Pirinçci
Sebahattin Özveren
Tacettin Yüksel
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
23
TAYSAD’DAN HABERLER
NEWS FROM TAYSAD
TAYSAD İzmir’de
TAYSAD’ın 23 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirdiği İzmir Genişletilmiş Üye Toplantısı, Ege Bölgesi Sanayi
Odası’nda yapıldı. Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanı Mehmet Tiryaki’nin konuşmasıyla başlayan toplantıya çok sayıda yan sanayici ve basın mensubu da katıldı.
u Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), Taşıt Araçları Yan Sanayiciler Derneği’nin
(TAYSAD) Türk Otomotiv Sanayisinde
yaşanan sıkıntıları ve beraberinde çözüm önerilerinin toplantısına ev sahipliği yaptı. EBSO Meclis Salonu’nda gerçekleşen TAYSAD Genişletilmiş Üye
Toplantısı’nda, TAYSAD üyeleri ve otomotiv sektörünün temsilcileri hazır bulundu.
Mehmet Tiryaki
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)
Meclis Başkanı
“Stratejilerimizi sadece krize
odaklanarak belirlememeliyiz”
1999 yılında 2 milyar 369 milyon dolarlık hacmiyle ülke ihracatında beşinci sırada olan otomotiv yan sanayi ihracatı, 2006 yılına gelindiğinde 14 milyar
869 milyon dolara çıktı ve ihracatta birinci sıraya oturdu. Her ne kadar 2009
yılı kriz yılı olsa da, sektörümüz ihracattaki lider konumunu devam ettirecektir.
Otomotiv ve yan sanayi, ihracatı dokuz
yılda on kat artmıştır. Bu ciddi bir başarıdır.
24
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Ancak bu başarıya farklı bir gözle bakmak da mümkün. Her ne kadar kaydedilen on misli üretim artışı büyük bir başarı gibi görünse de, bizimle yarışa neredeyse aynı zamanlarda başlayan Güney Kore, bizden yaklaşık dört misli
daha fazla üretmiş, en önemlisi bu üretimi kendi milli markalarıyla yapmıştır. Biz maalesef bu süreçte kendi milli
markalarımızı oluşturamadık. Başardıklarımıza ve başaramadıklarımıza baktığımızda geleceğe olan güvenimizi ve
ümidimizi kaybetmemeliyiz. Stratejilerimizi, sadece bugüne ya da krize odaklanarak belirlememeliyiz. Biz ülke olarak Hindistan ve Pakistan gibi ucuz değiliz, ama Avrupa’ya en yakın ülkeyiz.
Bu bizim için büyük bir fırsattır.
Ömer Burhanoğlu
TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı
“Artık tüm değer zincirine
hakim olmalıyız ki bir marka
yaratalım”
TAYSAD olarak temel amacımız, Türk
otomotiv sanayisinin dünya otomotiv pastasından aldığı dilimi büyütmek
ve bu sayede biz yan sanayicilerin de
katma değerini yükseltmek. Bizler üretim tarafında daha etkin olan yan sanayicilerdik. Bugün bir değişim yaşıyoruz.
Özellikle kavram, tasarım ve geliştirme
alanlarında da etkin olmamız gerekiyor.
Artık tüm değer zincirine hakim olmalıyız ki bir marka yaratalım. Bizim misyonumuz da sizi bu değer zincirinden haberdar etmek ve bunu sağlayacak ortamın yaratılması için stratejiler oluşturmak.
2009 yılında binek araçların durumuna baktığımızda, teşviklerden dolayı 2008’e göre yüzde 6’lık bir artış gö-
rüyoruz. Üretimde ise hala eksi yüzde
20’lerdeyiz. Hafif ticari araç satışında
yüzde 15, üretiminde ise yüzde 37 eksideyiz. En büyük kayıp ağır ticari araçlarda yaşanıyor. Toplam üretimde yüzde 73’lük bir kayıp var. Sadece kamyonda bu kayıp yüzde 96. Genel tabloya baktığımızda ise üretimde yüzde 49, ihracatta yüzde 44’lük düşüşler
yaşandığını görüyoruz. ÖTV indirimleri, satışlara yüzde 4’lük bir artış sağladı.
Avrupa’daki satışlarda ise yaşanan düşüş yüzde 20’yi, üretimde yaşanan düşüş ise yüzde 16’yı buldu.
Peki, bundan sonra neler olacak, global trendler nasıl gelişecek? Yeni nesil araçlar, yeni pazar arayışları ve yeni
satış metotları ortaya çıkacak. Nitekim
yeni nesil araçlarda ciddi bir arayış başladı. Türkiye olarak geçmişte ıskaladığımız bir sanayi dönemi olmuştu, ama
değişen otomotiv dünyasındaki yerimiz farklı olabilir. Bir ticari araç ülkesi
olduğumuz için bizi doğrudan ilgilendiren bir konu da tüm dünyada yaşanan
kamyon üretimindeki düşüş. Bu düşüşteki en büyük etken, kriz dolayısıyla ticaretin azalması, inşaatın ve nakliyenin
düşüş yaşamasıdır. Tüm bu sebeplerden
dolayı hacimsel daralmalar bekliyoruz.
Şirket satışları, birleşmeler, konsolidasyonlar olacaktır.
Dünya büyük krizlerden kendini hep 4
yıl içinde toparlamış. Biz de aynı şeyi
öngörüyoruz. Dolayısıyla 2009 ve 2010
arasında çok fazla bir fark olacağını düşünmüyorum. 2011 yılında bir parça
iyileşme yaşanabilir. 2012 yılında ise bir
iyileşme yaşanacağını tahmin ediyoruz
Krize birlikte, TAYSAD olarak iç pazarın canlanması için hükümet nezdinde
çaba gösterdik. Sektörün geleceğiyle il-
gili Ar-Ge ve yatırım teşviklerinin olması, çalışanların korunmasıyla ilgili bir takım desteklerin oluşması için uğraştık.
Beceremediğimiz en önemli şey, hurda
indirimi ve ticari araçtaki KDV indirimi
oldu.
Yalçın İpbüken
Yalın Enstitü Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
Bugüne kadar hep krizin habercisi olduk, uyarılar yaptık. Önlem paketleri hazırladık ve medyada kamuoyu yaratmaya çalıştık. Bakanları, devlet müsteşarlarını ve yetkilileri ziyaret ederek
sektörün görüşlerini bildirdik. OEM’lerle
toplu görüşmeler yaptık. OSD, ODD ve
OYDER’i yanımıza alarak raporlar hazırladık. Farklı sektörlerde pazar arayışlarına girdik. Eğitimlerimiz artık bir eğitim
kuruluşu gibi ilerliyor. Ortak satın alma
faaliyetlerimize devam ediyoruz. TTGV
ve üniversitelerle, karbondioksit emisyonlarıyla ilgili stratejik bir odak raporu hazırlanması konusunda karar aldık.
Bu rapor sonucunda çevre beklentilerine göre nasıl konumlanmak gerektiğini
açıklayacağız. TAYSAD olarak yılmadan
yola devam edeceğiz.
Bizim doğuş yerimiz otomotiv sektörü.
Hatta “yalın” sözcüğü Toyota üretim
sisteminin karşılığı. Bizim fenerimiz de
TOYOTA üretim sistemi. Bu sistemi ve
düşünceyi, Türk insanına ve Türkiye’ye
uyarlamaya çalışıyoruz. Bize göre bu
krizin cevabı da yalın düşünce. İyi günlerde, kimsenin yalın düşünceye ihtiyacı
yok. Ufak tefek iyileştirmelerle de idare etmek mümkün. Ama şu an yaşadığımız kriz çok büyük. İşin içinde yalnız
finansal ve mali kriz yok. Talepte azalma, dalgalanmalar ve en önemlisi tehditler var. Çünkü ürün ve üretim teknolojisinde, üretimde ve üründe kullanılan malzeme teknolojisinde dramatik dönüşümler var. Geçtiğimiz aylarda
Japonya’daki Toyota City’e yaptığım ziyarette gördüklerimden sonra bugünkü
otomotiv dünyasını yerinden oynata-
cak kadar büyük değişikliklerin söz konusu olduğunu anladım.
“Bize göre bu krizin cevabı
yalın düşünce”
Dolayısıyla bugün otomotivciler olarak
sizlerin ve bizlerin iki tane işi var. Biri,
krizde operasyonel mükemmelliği yakalayıp karlılığımızı düzeltmek, diğeri ise dünyada Türk otomotiv sanayinin
gerçek yerini almasını sağlamak. Korelilere kaptırdığımız teknolojik farkı yakalayabiliriz ya da Avrupa’nın en iyisi olabiliriz. Türkiye gerçekten bu coğrafyanın en iyisi olabilir. Toyota’nın geliştirdiği satış ve pazarlama teknikleri, dünyanın bütün sektörleri için geçerli. Biz
de satıcıyla müşteri arasındaki o kapalı kutuyu en iyi anlayan ve yöneten kuruluşuz.
Cevdet Özdoğan
Yalın Enstitü Derneği
Danışman
“Bugün para kazananlar bile
aslında gelecekten endişe
ediyor”
Bir sanayicinin şirket olarak başarısı, aslında toplamda ülkenin genel başarısıyla doğrudan ilintilidir. Çünkü sanayiciler
ne kadar rekabetçi olursa, ülke de toplamda o kadar rekabetçi hale geliyor.
Bugün yaşanan en büyük problem, artan maliyetler, yoğun rekabet ve azalan karlardır. “Para kazanıyoruz” diyenler bile aslında gelecekten endişe ediyor. Peki, azalan karlar nasıl kapanacak,
yaşanan sorunlarla nasıl başa çıkacağız? İdeal sistem nedir? Biz yalın yönetimi, bir fırsat olarak önünüze sunuyoruz. Yalın yönetim aslında değerin yönetimidir. Yalın yönetim; üretim, ürün
geliştirme, satış, satış sonrası hizmetler gibi tüm değerin beraberce yönetimidir. Değer ise müşterinin talep ettiği,
ihtiyaçlarını karşıladığı, parasını vermeye razı olduğu şeydir. Müşteri aldığı faydaya göre bu parayı vermeye razıdır ya
da üzerinde pazarlık yapar. Peki, müşteri kim? Müşteri şirketin içinden mi, dışından mı? İstenilen ürün ne? Bu istenilen ürüne kim karar veriyor aslında?
Ürün gerçekte müşterinin istediği bir
ürün mü yoksa pazarlama bölümünün
ya da ürün geliştirmedeki mühendislerin yapmak istediği bir ürün mü? Gerçekte müşteri hangisine parasını vermeye razı?
Müşteri para ödediği için her şeyi sorgular. Beğenmediği zaman doğrudan rakibe gider. Değer kendini maliyetle oluş-
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
25
TAYSAD’DAN HABERLER
turur. Katma değer oluşturabildiğiniz
kadar varsınız. Eğer ürüne değer katmak
için gerektiğinden fazla kaynak harcamak istemiyorsanız, bu değeri yönetmek gerekiyor. Bu da ancak süreçlerin
etkinliğiyle sağlanabiliyor. İşin sırrı denge yaratmakta. Bu dengeyi yaratabildiğimiz kadar ürün üzerinden katma değer alıyoruz. Yaratamadığımız yerde iş
rakiplere doğru hızlı bir şekilde hareket
ediyor, bize de aynı hızla maliyet olarak
dönüyor. Rekabetçi olup karlarınızı belli
seviyede tutturabiliyor olmak için maliyetlerinizi yönetmek, hedef maliyete
göre ürün geliştirmek, bunu da zamanında ve hızlı yapmak zorundasınız. İşte
bunu sağlayacak en iyi araçlardan birisi
yalın ürün geliştirme ya da Toyota ürün
geliştirme sistemidir.
NEWS FROM TAYSAD
Otomotiv Tedarik Sanayi
Dünyaca Ünlü Guru Toshio
Horikiri ile buluştu!
Ülkü Kulaç
Yalın Enstitü Derneği
Genel Sekreter
“Yalın üretim yüzde 50 ve
üzeri kazanım getiriyor”
Yalın yönetimde, her türlü israfla ve düzensizlikle savaş etmeye, hatta onları yok etmeye çalışıyoruz. Yalın yaklaşımın özü budur. Bu teknik bakışın yanında, yalın yaklaşım aslında bir problem çözme kültürü yaratmaktır. Bunu
yaratamadığımız takdirde uyguladığımız tekniklerin kalıcı olması da son derece zor. Burada, işçiden güvenlik görevlisine, temizlik görevlisinden ofisteki tasarımcıya kadar her çalışanın yaptığı işi doğru yapma bilinci ve yetkinliğine kavuşmasını kastediyorum. Bu sadece bilinçle de olmuyor, aynı zamanda
bir yetkinlik de gerektiriyor.
Problemleri ortaya çıkarmanın erdem
sayıldığı bir kültür yaratmak, problemleri izlemek ve anormallikleri bir probleme dönüşmeden önce hızlı fark edebileceğimiz araçları ortaya koyabilmek,
problem büyümeden tedbir alabilmek
çok önemli. Bunlar uygulandığında,
yaklaşık üç beş yıllık dönemde firmaların akış süresinde, verimlilikte, stoklarda, hatalarda, kısaca her alanda elde ettiği kazanım yüzde 50 ve üzeri oranlarda değişiyor. Güzel olan da bunu, büyük
teknolojik yatırımlar gerekmeksizin sadece mevcut teknolojimizi daha iyi kullanarak, mevcut kaynaklarımızdan daha
iyi yararlanacak metotları bularak başarmak. t
26
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
TAYSAD üyeleri Toyota’nın yönetim sisteminden yalın düşünce ile ürün geliştirmeye kadar birçok süreci kapsayan üretim tekniklerini ve Toyota Yönetim Anlayışını, Prensiplerini, SisteminiToyota
Engineering Corp. Başkanı Toshio
Horikiri’den öğrendi.
TAYSAD ile Yalın Enstitü Derneği’nin
işbirliğiyle Bursa ve Gebze’de verilen
iki seminere konuşmacı olarak katılacak Toshio Horikiri uygulamalı örnekleriyle Türk otomotiv sanayinin
yeniden yapılanmasında yol gösterdi. Seminere gösterilen yoğun ilgi ile
üst seviyede katılım 250 kişiyi buldu.
u Küresel krizin en fazla etkilediği sektörlerin başında gelen otomotiv endüstrisi, yine küresel anlamda birlikte
hareket ederek yeni döneme hazırlanıyor. Bunun için önemli adımlar atan
Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) üyelerine yönelik düzenlediği eğitim seminerlerine bir yenisini daha ekledi. TAYSAD’ın Yalın Enstitü Derneği (YED) işbirliği ile organize ettiği ‘Kişilerin ve İşyeri Ortamının
Dinamikleşmesi’ seminerinde konuşmacı olacak Toyota Engineering Corp.
Başkanı Toshio Horikiri, otomotiv endüstrisini yeni süreçlere hazırlanmasına katkı sağladı.
Gebze’deki TAYSAD merkezinde olmak üzere iki seminer düzenledi. Saat
09.00’da başlayıp 17.30’a kadar devam
eden seminerlerde ‘Toyota Way’ metodolojisi birebir uygulamalı örnekleri,
özellikle de maliyetlendirme teknikleriyle birlikte katılımcılarla paylaşıldı.
Türk otomotiv endüstrisi, özellikle yan
sanayi olarak son 5 yılda önemli gelişmeler kaydederken, yaşanan küresel
kriz gelecekte farklı noktalara odaklanılması gerektiğini gösterdi. Bu nedenle devreye giren TAYSAD ile YED,
12 Ekim 2009’da Bursa’da Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde, 14 Ekim’de ise
Toyota Engineering Corp. Başkanı Toshio Horikiri’nin konuşmacı olacağı seminerlerde üretimde verimlilik, yalın
üretim, toplam üretim ve yönetim sistemlerinin yanı sıra geliştirme ve tasarım süreçlerinde maliyetlendirme konusunda detaylı ve uygulamalı örnekler
verildi. Seminerlerde ayrıca “Yeni Ürün
Geliştirme” konusunda Toyota yönetim
sistemi ve uygulamaları, yalın düşüncenin yeni ürün geliştirme ve ürün sunumu süreçlerinde nasıl hayata geçirildiği, ürün geliştirme süreci organizasyon
yapısından proje yönetimi, hedeflerin
belirlenmesinden maliyet kontrolü gibi
birçok önemli konuda bilgiler verildi. t
TAYSAD’DAN HABERLER
NEWS FROM TAYSAD
TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi
ile fikir üretecek
u TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi ile teknolojik, bilimsel projeler ve araştırmalar, insan kaynakları eğitimi gibi birçok
alanda işbirliğine girdi. TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu ile Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof.
Dr. Satılmış Tekindal’ın imzaladığı protokol, otomotiv yan sanayi ve üniversite işbirliğinde iki tarafın da kazanacağı bir sinerji yaratacak. TAYSAD Başkanı Burhanoğlu, “Sizden ucuz üreten olabilir, ben de üretirim diyebilirsiniz. Ama
fikri üretmek lazım. Ben üretirim, ben
yaratırım diyebilmek lazım. Kilit kelime
bence budur. Üniversite ile bunu başarmaya çalışacağız” diye konuştu.
Otomotiv ana ve yan sanayi için Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi ile işbirliğine giren Taşıt Araçları ve Yan
Sanayicileri Derneği (TAYSAD), Ar-Ge ve inovasyon alanlarında öğrenciler ve akademisyenlerle birlikte hareket
edecek.
Küresel pazarlarda rekabeti sağlamanın
en önemli yolları verimlilik, inovasyon,
AR-GE alanlarındaki çalışmalar olarak
görülürken, TAYSAD da otomotiv yan
ve ana sanayi için bunları gerçekleştirebilmek amacıyla Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi ile işbirliği protokolü imzaladı. İhracatın lokomotifi
olan otomotiv sanayinin küresel rakipleri karşısında avantajını sürdürebilmesi, yeni projelerin ülkemize çekilebilmesi için verimli ve rekabetçi üretim teknikleriyle fark yaratmanın önemine de-
ğinen TAYSAD Başkanı Burhanoğlu, “Bir
ülkedeki sanayi dışa bağımlı olmadan
kendi teknolojisini üretebilirse, küreselleşen dünya pazarında rekabet şansı da o derece yüksek olacaktır. Sanayinin kendi teknolojisini üretebilmesi için
teknolojiyi üretebilecek bilgiye kolayca
ulaşabilmesi gerekmektedir. Bu da ancak güçlü bir üniversite sanayi işbirliğiyle mümkündür” şeklinde konuştu.
TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu, iki tarafın da kazanacağı örnek bir işbirliği gerçekleştirdiklerini belirterek, “Sizden ucuz
üreten olabilir. Ama fikri üretmek
lazım. Ben üretirim, ben yaratırım diyebilmek lazım. Kilit kelime
bence budur. Üniversite ile bunu
başarmaya çalışacağız” dedi.
Gençler sanayiye kazandırılmalı
Yurtdışındaki sanayi üniversite işbirliklerini örnek gösteren Burhanoğlu, bundan iki tarafın da kazançlı çıktığını ve
AR-GE konusunda akademik kariyeri olanlara imkanlar tanındığını ve teşvik edildiğini anımsattı. Hükümetin de
bunları gördüğünü, teknolojiye sahip
olunması gerektiğini anladığını ve bu
yönde çalışmalar yaptığını kaydeden
Burhanoğlu, başta Ar-Ge teşviki olmak
üzere birçok alanda olumlu çalışmaların
gerçekleştiğini söyledi.
Otomotiv sanayinde değer zincirinin
tamamına sahip olmanın gerekliliğinin
altını çizen Burhanoğlu, “Bilgi sahibi olmak, sahip olduğunuz bilgiyi teknolojiye dönüştürmek, yenilikler üretebilmek
için üniversitelerimize önemli görevler
düşüyor. Geleceğin yetenekli insan kaynağına bugünden yatırım yapmamız ve
sanayimize bu gençleri kazandırmamız
gerekmektedir” dedi.
İnovasyon hızlı şekilde ürüne
dönüşmeli
KÜ Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Satılmış Tekindal, TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu
28
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
TAYSAD ile işbirliği protokolünü imzalayan Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Satılmış Tekindal
da üniversitelerin amacının sadece bilim üretmek değil, bunu bir değer zincirine dönüştürmesinin önemli olduğunu
vurguladı. Almanya’da öğrencilerin ikili
sistemle öğrenim gördüğünü, haftada 8
saatlik eğitimden sonra sanayiye gittiklerini hatırlatan Tekindal, teori ile uygulamanın birlikte gerçekleştiğini kaydetti. Tekindal, “Dolayısıyla bu protokolle çok şey amaçlıyoruz. Sizin problemlerinize birlikte bakalım istiyoruz. Bizim
TAYSAD Genel Sekreteri Özlem Gülşen, KÜ Elektrik Bölümü Başkanı Dr. Faruk Aras, KÜ Üniversite Sanayi İşbirliği Koordinatörü Hidayettin Şimşek, KÜ
Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Satılmış Tekindal, TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu, TAYSAD Başkan Yardımcısı Celal Kaya, TAYSAD Denetleme Kurulu Başkanı İsmail Turfanda, TAYSAD Yönetim Kurulu Üyesi Doğan Gülaydın, TAYSAD Kurumsal İletişim Sorumlusu Sevgi Özçelik
en büyük sıkıntımız inovasyonun hızlı şekilde ürüne dönüşememesi. Bizim
için her şeyin uygulaması otomotiv sanayinde var. Elektrik, elektronik, ahşap,
deri birçok alandaki çalışmalarımızı bu
sanayiyle birlikte yürütebileceğiz” dedi.
TAYSAD ile Kocaeli Üniversitesi’nin iş-
birliği çerçevesinde ilk aşamada öğrencilerin sanayiyi daha iyi tanıyabilmesi için uygulamalı saha ziyaretleri gerçekleşecek. San Tez’lere ortak başvurular yapılmasının yanı sıra öğrencilerin staj programları için sanayi desteği
sağlanacak. Yurtdışı araştırmaları ve ra-
porlamalarında üniversite desteği sağlanacak. Ortak eğitimlerin yanı sıra sanayicilerin de üniversitelerde ders vermeleri fırsatı yaratılacak. Yeni teknolojilere yönelik bilgilendirmeler yapılacak.
Ar-Ge ve inovasyon gibi alanlarda ortak
hareket edilecek. t
İş dünyası ‘Yalın Zirve’de buluşacak
Yalın Enstitü Derneği ile TÜGİAD Bursa Şubesi’nin ortaklaşa organize ettiği Yalın Zirve, 7-8 Aralık 2009’da Almira Otel’de gerçekleşecek.
“Yalın Düşünün, Değer Yaratın” sloganıyla organize edilen zirveye, Türk
Sanayinin önemli isimlerinin yanı sıra
Toyota Pazarlama Direktörü Riichiro
Chikuma da konuşmacı olarak katılacak. Bu önemli isimler arasında Tofaş
CEO’su Ali Pandır, Tırsan Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, TAYSAD
Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, MAN Yalın Üretim Müdür Kartal Erköy, Ülker Gıda Başkan Yardımcısı Cafer Fındıkoğlu, Teknosa Kalite
Gru; Müdürü Dr. Ümit Özen, Bosch İş
Mükemmelliği Yöneticisi Ergi Martin,
Coşkunöz Temel Yetkinlikler Koordinatörü Halil Akgün, Honda Türkiye Genel
Müdür Yardımcısı İsmail Sümer, Hugo
Boss CEO’su Dr. Sezai Kaya bulunuyor.
Yalın Enstitü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın İpbüken, “Son 15 yılda dünyanın dramatik bir şekilde büyüyeceğini belirterek, Türkiye’nin dünyayı takip etmesi için sadece Japonya ve
ABD’yi takip etmesinin yeterli olacağını vurgulayarak, yalın felsefeyi ülke genelinde benimsetmeyi hedeflediklerini dile getirdi. Türkiye’nin dünya piyasalarındaki rekabet gücünü artırmak
için çalıştıklarını ifade eden İpbüken,
Türkiye’nin Avrupa’nın ihtiyacını karşılamak için Polonya’dan başka rakibinin
olmadığını vurguladı. Her sektörde ta-
sarıma önem verilmesi gerektiğini belirten İpbüken, Avrupalı insanının yaşlandığını ve Türkiye’nin bunu iyi kullanarak sürekli üretim yapması gerektiğini kaydetti. Japonya’da çeşitli eğitim ve danışmanlık hizmeti verdiklerini kaydeden İpbüken, dünyanın önümüzdeki 15 yılda inanılmaz derecede büyüyeceğini ifade etti. İpbüken
şöyle konuştu: “Japonya’daki Toyota
City’de bulundum. Akıl almaz derecede araçlar var. Japonlar insanların zarar görmeyeceği araçlar yapmak için
çalışıyor. Türkiye, teknolojiyi takip etmek için Japonya ve ABD’yi incelemesi yeterli. Bunun için işadamları ve genel müdürlerini Japonya’ya tur düzenlemek için çalışma başlattık. Bunda uzun bir yol aldık.” t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
29
TAYSAD’DAN HABERLER
NEWS FROM TAYSAD
Küresel başarı için
sürdürülebilir rekabet gücü
u Bu yıl, 15-16 Aralık 2009 tarihlerinde
gerçekleştirilecek Sanayi Kongresi kapsamında bir İnovasyon Sergisi’ne de evsahipliği yapılacak.
Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet
Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak belirlenen “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi” ile firma ve kurumların, yenilikçi ve teknoloji öncelikli ürün
veya sonuçlanmış projelerini tanıtmaları ve işbirlikleri oluşturabilmeleri amaçlanmaktadır. Firmalar ve kurumlar, sergiye konu ürün veya sonuçlanmış projelerini “Bilgi”, “Fikir ve Proje” ve “İnovasyon” tematik alanlarında yer alacak
standlarda sergileyecekler.
Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet
Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak belirlenen “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi” ile firma ve kurumların, yenilikçi ve teknoloji öncelikli ürün
veya sonuçlanmış projelerini tanıtmaları ve işbirlikleri oluşturabilmeleri amaçlanmaktadır.
Firmalar ve kurumlar, sergiye konu ürün
veya sonuçlanmış projelerini “Bilgi”,
“Fikir ve Proje” ve “İnovasyon” tematik
İmalat sanayiinin rekabet
gücünün gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Sanayi Odası, ana
teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü” olan ilk Sanayi Kongresi’ni 2002 yılında
gerçekleştirdi.
İlk
Kongre’den bu yana her yıl
düzenlenen Sanayi Kongreleri, Türk sanayisinin küresel boyutta başarısını temin
edecek ve sürdürülebilir kılacak konuların zengin bir
yelpazede ele alındığı, vizyoner bir tartışma platformu olarak tasarlanıyor.
alanlarında yer alacak standlarda sergileyebileceklerdir.
Bilgi: Bilim ve teknoloji alanında Türkiye ve yurtdışında üretilmiş en güncel
bilgi ve uzmanlığın paylaşılacağı oturumların, bilgi standlarının ve inovasyon destek hizmetlerinin bulunacağı
bölümdür. Bu bölümde, ilgili kamu kurumları, yenilikçilik destek hizmeti veren kurum ve kuruluşlar ile bilim ve teknoloji yayınları yer alacaktır.
Fikir ve Proje: Üniversite ve araştırma
kurumlarının, sanayide uygulanabilir,
sonuçlanmış projelerinin ve yenilikçilik
yarışmalarında dereceye giren çalışmaların sergileneceği alandır. Bu alanda,
üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları, üniversitelerin veya kurumların inovasyon ve teknoloji yarışmalarında dereceye giren sanayiye dönük yenilikçi projeleri bulunacaktır.
İnovasyon: Pazara sunulmuş olan veya
üretilmek üzere prototip aşamasında
bulunan yenilikçi ürün ve inovasyonun
finansmanına aracılık eden kuruluşların
30
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
İSTANBUL
SANAYİ ODASI
yer alacağı sergi alanıdır. Bu bölümde,
firmalar, teknokentlerde yer alan şirketler, finans kurumları, bankalar ve girişim
sermayesi kuruluşları yer alacaktır.
Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların üst düzey temsilcilerinin konuşmacı olarak yer alacağı “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi”nde,
yaşanan küresel kriz ve ekonomide yaşanan gelişmeler ışığında, Türk sanayii
açısından geleceğe dönük beklentiler ve
başarı için yeni bir yol haritası konuları konuşmacılarımızın görüş ve önerileri
ile değerlendirilecektir.
Sürdürülebilir Rekabet Gücü:
Kriz Sonrası Yeni Yön Konuk
Konuşmacılar
DR. IAN GOLDIN
Oxford Üniversitesi James Martin
21st Century Direktörü
“Küresel Değerlendirme ve Türkiye”
Dünya Bankası Başkan Yardımcısı
(2003-2006) ve Kalkınma Politikası Direktörü (2001–2003) olarak görev yapmış olan Dr. Ian Goldin Banka’nın araştırma ve strateji politikalarının oluşturulmasında kilit bir rol üstlenmiştir. Bu
dönemde, İngiltere ve diğer Avrupa, Kuzey Amerika ve gelişmiş ülkelerle ilişkilerden sorumlu olan Dr. Goldin, Birleş-
miş Milletler ve diğer ortaklarla işbirliklerini yönetmiştir.
Güney Afrika Kalkınma Bankası Genel Müdürü olarak 1996–2001 yılları
arasında Güney Afrika’da görev yapan
Dr. Goldin bu dönemde Başkan Nelson
Mandela’nın danışmanlığını yapmıştır.
Dr. Goldin, Banka’nın Güney Afrika’daki
as
y
no
wl
inov
bilgi l k
INDUSTRY
CONGRESS
ge
ed
and INNOVATION EXHIBITION
Sustainable Competitiveness:
The New Path After the Crisis
December 15-16, 2009
rv
ep
ct
s
i
fik
Sürdürülebilir Rekabet Gücü:
Kriz Sonrası Yeni Yön
15-16 Aralık 2009
ISTANBUL
CHAMBER OF INDUSTRY
ovation
inn
ve İNOVASYON SERGİSİ
Güney Afrika doğumlu olan Dr. Ian
Goldin, lisans derecesini Cape Town
Üniversitesi’nde almış ve yüksek lisansını London School of Economics’te,
l
SANAYi
KONGRESi
malarına devam etmekte aynı zamanda
Queensland Teknoloji Üniversitesi’nde
(Avustralya) konuk akademisyen görevini de yürütmektedir. Profesör Inayatullah, Dünya Gelecek Bilimleri Federasyonu ve Dünya Sanat ve Fen Akademisi üyeliklerinin yanısıra Dünya Gelecek Topluluğu Uluslarası Danışma Kon-
on
İSTANBUL
SANAYİ ODASI
rak çalışmış ve Paris’te OECD Kalkınma
Merkezi’nde Program Direktörü olarak
Ticaret, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma programlarını yürütmüştür.
roje l
p
id e a s a n d
je
ro
doktorasını ise Oxford Üniversitesi’nde
tamamlamıştır.
Fransa Hükümeti tarafından Şövalye ünvanı verilen ve Dünya Ekonomik
Forumu’nda “Yarının Küresel Lideri” olmaya aday gösterilen Dr. Goldin, kalkınma ve araştırma alanındaki katkılarından dolayı yüksek bir tanınırlık kazanmıştır.
Dr. Goldin, 50’nin üzerinde makale ve
aralarında en çok bilinenleri “Kalkınma
için Küreselleşme: Ticaret, Finans, Yardım, Göç ve Fikirler” (2007) ve “Sürdürülebilir Kalkınmanın Ekonomisi”nin
(1995) de bulunduğu 12 kitap yayınlamıştır. Dr. Goldin, Oxford Balliol
Koleji’nin Direktörlüğünü yürütmektedir.
Dr. Ian Goldin
Oxford Üniversitesi James Martin 21st
Century Direktörü
14 ülkenin kalkınmasında önemli rol almasını sağlamıştır. Bu dönemde çeşitli Hükümet Komitelerinde ve Kurullarda da yer alan Dr. Goldin, Güney Afrika
Olimpiyatlarının Finansal Direktörlüğünü de yürütmüştür.
Dr. Goldin daha önceki dönemde,
Londra’da Avrupa İmar ve Kalkınma
Bankası’nda (EBRD) Baş Ekonomist ola-
Dr. Ian Goldin teknoloji, bilim, iklim değişikliği, demografi ve şirketler ile hükümet politikaları üzerinde etkili olabilecek diğer faktörler ile ilgili küresel gelecek trendler konularında uzmandır.
PROF. SOHAIL INAYATULLAH
Graduate Institute of Futures
Studies, Gelecek Bilimci
“Firmalar İçin Öngörüler”
Siyaset bilimci Prof. Sohail Inayatullah,
Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Yüksek Enstitüsü’nde (Tayvan) çalış-
Prof. Sohail Inayatullah
Graduate Institute of Futures Studies,
Gelecek Bilimci
seyinde de yer almaktadır. Prof. Inayatullah, Avustralya’da birçok şehrin belediye meclisi ve Tarım Bakanlığı için “Geleceğe Yönelik Politikalar” konulu kurslar düzenlemektedir. Ayrıca, Melbourne
Business School’da üst düzey yöneticiler için düzenlenen “Gelecek Düşünceleri ve Strateji Geliştirme” konulu kurs
programında dersler vermektedir.
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
31
TAYSAD’DAN HABERLER
1999 yılında Almanya Trier Üniversitesi
UNESCO Avrupa Bilimleri Merkezi’nde
ve Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Enstitüsünde ise Başkanlık görevlerini icra etmiştir.
Prof. Inayatullah, birçok ülkede vizyon
ve planlama çalıştayları yönetmiştir.
90’lı yıllarda Dünya Gelecek Bilimleri
Federasyonu bünyesinde eğitim, ekoloji, kalkınma ve politika tercihleri konularında bir dizi uluslararası seminer vermiştir.
Prof. Inayatullah, “Journal of Future
Studies” ve “New Renaissance” dergilerinin yardımcı editörlük görevlerini
üstlenmiş olup, bunun yanısıra “Futures, Development, Peace and Democracy in South Asia” ve “Foresight” dergilerinin yazı kurullarında yer almaktadır. UNESCO’nun Yaşam Destek Sistemleri Ansiklopedisi’nde “Küreselleşme ve Dünya Sistemleri” tema editörü
olan Prof. Inayatullah, Macmillian Gelecek Ansiklopedisi, Routledge Felsefe
Ansiklopedisi ve Oxford Barış Çalışmaları Ansiklopedisi’ne de katkılarda bulunmuştur.
NEWS FROM TAYSAD
KONGRE PROGRAMI 1. GÜN: 15 ARALIK 2009 SALI
PROGRAMME DAY 1: TUESDAY, DECEMBER 15, 2009
09.30-10.00
10.00-11.30
AÇILIŞ KONUŞMALARI
OPENING SPEECHES
C. Tanıl Küçük
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Chairman of the Board, İstanbul Chamber of Industry
Erdal Bahçıvan
İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı
Chairman of the Assembly, İstanbul Chamber of Industry
M. Rifat Hisarcıklıoğlu
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı
Chairman of the Board, TOBB
Nihat Ergün
T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanı
Minister of Industry and Trade of Turkey
11.30-13.00
Konuk Konuşmacı: Küresel
Değerlendirme ve Türkiye
Keynote Speech: Global
Evaluation and Turkey
Dr. Ian Goldin
Oxford Üniversitesi James Martin 21st Century Direktörü
Director, James Martin 21st Century School, University of
Oxford
13.00-14.00
ÖĞLE YEMEĞİ LUNCH
Oturum-1: Stratejiler - Politikalar Session-1: Strategies - Policies
14.00-15.30
40’ın üzerinde farklı yayında yer verilen 300’den fazla makalesi olan Prof.
Inayatullah’ın çalışmaları başta İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Hintçe ve Japonca olmak üzere birçok dilde tercüme edilmiştir.
PROF. LUC SOETE
15.30-16.00
“Firmalar için Teknoloji ile Gelişim
Stratejileri”
32
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Oturum Başkanı
Chairperson
Adnan Nas
PwC Türkiye Kıdemli Ortağı
Senior Partner, PwC Turkey
Kalkınma için Sanayi Sektörünün
Önemi ve Devletin Rolü
Importance of Industry for
Development and the Role of
Government
Kürşad Tüzmen
AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı
Vice Chairman in Charge of Foreign Affairs,
Justice and Development Party
Rekabetçi Sanayi için Öncelikler
Priorities for Competitive
Industry
Erkut Yücaoğlu
MAP Havacılık, Enerji ve Elektronik Ticaret Servis Yönetim
Kurulu Başkanı
Chairman & CEO, MAP Aviation, Energy and Electronic
Commerce Services
Üretime Dayalı Kalkınmada
Başarılı Ülke ve Modeller
Production Driven Development:
Models and Successful Countries
Prof. Dr. Adem Şahin
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Genel Sekreteri
Secretary General, TOBB University of Economics and
Technology
KAHVE ARASI COFFEE BREAK
Oturum-2: Türkiye için Yeni Teknolojiler, Yeni Sektörler
Session-2: New Technologies and Sectors for Turkey
UNU-MERIT Direktörü
Prof. Luc Soete (1950), inovasyon ve
teknolojik gelişimle gerçekleşen ekonomik ve sosyal kalkınma konularında araştırmalarda bulunan Hollanda
Maastricht’teki Birleşmiş Milletler Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırma
KAYIT VE STAND ALANLARI AÇILIŞ REGISTRATION AND EXHIBITION OPENING
16.00-17.30
Oturum Başkanı
Chairperson
Mehmet Önder Yetiş
TÜBİTAK MAM Başkan V.
Acting President, TÜBİTAK Marmara Research Center
Türkiye'de Sektörel Değişim ve
Dinamikler
Industrial Change in Turkey and
Dynamics
Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu
Global Education ve Technoinvent Şirketleri Kurucusu ve
Stratejisti / Founder & Strategist, Global Education and
Technoinvent
Enerji Sektöründe Trendler ve
Sanayi için Fırsatlar
Trends in Energy Sector and
Opportunities for Industry
Prof. Dr. Osman Sevaioğlu
ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim
Üyesi / Instructor, Department of Electrical and Electronics
Engineering, METU
Bioekonomide Yeni Ürün ve
Teknolojiler
New Products and Technologies
in Bioeconomy
Assoc. Prof. Talat Çiftçi
Doç. Dr. Talat Çiftçi
Biosfer Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı
President, Biosfer Consulting
Sanayi Tesisleri için Ekonomik
Çevre Teknolojileri
Economical Environment
Technologies for Industrial Bases
Ferda Ulutaş
Ferda Ulutaş
TTGV Çevre Projeleri Koordinatörü
Environmental Project Coordinator, TTGV
17.30-17.45
KAHVE ARASI COFFEE BREAK
17.45-18.30
İSO İNOVASYON ÖDÜLLERİ TÖRENİ VE KOKTEYL
ISO INNOVATION AWARDS' CEREMONY & COCTAILS
19.00
STAND ALANLARI KAPANIŞ EXHIBITION CLOSING
KONGRE PROGRAMI 2. GÜN: 16 ARALIK 2009 ÇARŞAMBA
PROGRAMME DAY 2: WEDNESDAY, DECEMBER 16, 2009
09.00-09.30
HOŞGELDİNİZ KAHVESİ VE STAND ALANLARI AÇILIŞ
WELCOME COFFEE / EXHIBITION OPENING
09.30-11.00
Konuk Konuşmacı:
Firmalar İçin Öngörüler
Keynote Speech:
A Foresight for Companies
11.00-11.30
KAHVE ARASI COFFEE BREAK
Prof. Sohail Inayatullah
Gelecek Bilimci-Tamkang Üniversitesi
Gelecek Bilimleri Enstitüsü
Future Scientist, Tamkang Univ.
Graduate Inst. of Futures Studies
Oturum-3: Yeni Pazar Fırsatları ve Giriş Stratejileri
Session-3: New Market Opportunities and Entry Strategies
14.00-15.00
Oturum Başkanı
Chairperson
Ahmet Dördüncü
Sabancı Holding CEO
CEO, Sabanci Holding
Afrika Pazarına Giriş ve
Stratejiler
Entry to African Market and
Strategies
Tamer Taşkın
DEİK Türk - Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı
Coordinating Chairman, DEIK Turkish-African
Business Council
Güney Amerika Pazar
Dinamikleri ve Potansiyeller
South American Market Dynamics
and Potentials
Aykut Eken
DEİK Türk - Brezilya İş Konseyi Başkanı
Chairman, DEIK Turkish-Brazilian Business Council
Asya'da Sektörel Fırsatlar
Sectoral Opportunities in Asia
Süleyman Şensoy
TASAM Başkanı
Chairman, TASAM
13.00-14.00
ÖĞLE YEMEĞİ LUNCH
14.00-15.00
Konuk Konuşmacı: Firmalar için
Teknoloji ile Gelişim Stratejileri
Keynote Speech: Technology
and Development Strategies for
Companies
15.00-15.30
KAHVE ARASI COFFEE BREAK
15.30-17.30
Kapanış Oturumu: Kriz Sonrası Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye
Closing Session: New World Order After The Crisis and Turkey
Oturum Başkanı
Chairperson
Prof. Luc Soete
UNU-MERIT Direktörü
Director, UNU-MERIT
Mithat Bereket
Pusula Haber Programı Yapımcısı
Producer, Pusula News Programme
Prof. Sohail Inayatullah
Gelecek Bilimci-Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri
Enstitüsü
Jan Nahum
Chairman, Hexagon Consultancy
Heksagon Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı
15.30-17.30
Osman Ulagay
Columnist, Milliyet Daily Newspaper
Milliyet Gazetesi Köşe Yazarı
Mehmet Öðütçü
Vice President, Forum Istanbul
Forum İstanbul Başkan Yardımcısı
Ahmet Bozer
President, Eurasia and Africa Group of the Coca-Cola
Coca-Cola Avrasya ve Afrika Grubu Başkanı
17.30-18.00
KAPANIŞ KONUŞMASI CLOSING SPEECH
18.00-19.30
SPONSOR PLAKET TÖRENİ VE KOKTEYL
PONSORS' CEREMONY and COCKTAILS
19.00
STAND ALANLARI KAPANIŞ EXHIBITION CLOSING
Prof. Luc Soete
UNU-MERIT Direktörü
ve Eğitim Merkezi’nin (UNU-MERIT) direktörlüğünü yürütmektedir.
Luc Soete, 1986-88 yılları arasında
Uluslararası Ekonomi Profesörü olarak
Maastricht Üniversitesi Ekonomi ve İşletme Yönetimi Fakültesi’nde görev almıştır. Ghent Üniversitesi’nde Ekonomi ve Kalkınma Ekonomisi konularında öğrenim görmüş ve doktora çalışmasını Sussex Üniversitesi Ekonomi
Bölümü’nde tamamlamıştır (1978).
Maastricht Üniversitesi öncesi Antwerp Üniversitesi Ekonomi bölümünde
(1973-79), İngiltere, Sussex Üniversitesi Kalkınma Çalışmaları Enstitüsü’nde
(1979-84) ve Bilim Politikası Araştırma
Birimi’nde (1980-86) görev almış, Stanford Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde
konuk öğretim üyesi olarak çalışmıştır.
1988’de inovasyon çalışmaları ve teknolojik değişimin sosyo-ekonomik analizi konuları ile ilgilenen bir araştırma
enstitüsü olan MERIT’i kurmuştur. Halen enstitü direktörlüğü görevine devam etmektedir.
Endüstriyel inovasyon ve ekonomik sonuçları konularında birçok kitap, makale
ve raporu yayınlanmıştır. Prof. Luc Soete, teknolojik değişim ve inovasyonun;
büyüme, istihdam, uluslararası ticaret
ve yatırıma etkisinin, teorik ve ampirik
olarak araştırılması konularında dünyanın önde gelen ekonomist ve uzmanlarından birisi olarak kabul edilmektedir.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
33
TAYSAD’DAN HABERLER
NEWS FROM TAYSAD
Meeting point for sustainable
competitiveness
u Established in 1952, İstanbul Chamber of Industry (ISO) is the most powerful
representative of the Turkish manufacturing industry and has been working for the
development and competitiveness of the
manufacturing sector in Turkey.
1st Industry Congress was held in 2002
intending to asist in the development of
sustainable competitiveness of Industry.
Annually held congresses are being framed as a discussion platform, where subjetcs that will provide Turkish Industry a
sustainable success in global scale are
emphasized.
This year an Innovation Exhibition is also
a part of our Industry Congress and titled
as “8th Industry Congress and Innovation
Exhibition” will be held in Istanbul on December 15-16, 2009 with the theme of
“Sustainable Competitiveness: The New
Path After the Crisis” will enable companies and institutions to present their innovative products and completed projects and encourage cooperations. Esteemed national and international figures
will participate as speakers in the “8th Industry Congress and Innovation Exhibiti-
This year an Innovation Exhibition is also a part of our
Industry Congress and titled as “8th Industry Congress and Innovation Exhibition” will be held in Istanbul
on December 15-16, 2009
with the theme of “Sustainable Competitiveness: The
New Path After the Crisis”
will enable companies and
institutions to present their innovative products and
completed projects and encourage cooperations.
on”, where they will share their experience and insight. Expectations for the future and the new road map for success for
Turkish Industry will be assessed according to our spearkers” views and opinions, considering the global crisis and recent developments in the economy.
INNOVATION EXHIBITION
This year also an Innovation Exhibition
will be a part in the scope of the Industry
Congress.
With the main theme “Sustainable Competitiveness: The New Path After the Crisis” the “8th ICI Industry Congress and Innovation Exhibition” aims that companies and institutions introduce their innovative and technological products or
completed projects to build cooperations.
Companies and institutions have the opportunity to exhibit their products or
completed projects in stands organised in
three thematic areas: “Knowledge”, “Ideas and Projects” and “Innovation”.
These three thematic areas are:
Knowledge: In this area, various sessions
will be held to in order to share up-todate information and expertise produced
in Turkey and in the world on science and
technology. Information stands and services on innovation support will also be
found in this area. Relevant public bodies, institutions and organisations giving
support services on innovation and science and additionally technology publications will be presented here.
Ideas and Projects: In this area, completed and industry applicable projects of
universities and research institutions will
be exhibited. Universities, research institutions and organisations, innovative
projects for the benefit of industry of universities or institutions placed in innovation and technology competitions will be
located in this section.
Innovation: This is the exhibition area,
where innovative products put in the
market or in prototype stage, also organisations mediating the finance of innovation will be found. In this section, companies, firms in Technocities, finance institutions, banks and venture capital firms
will also be located.t
34
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
Ege Bölgesi
yatırım umudunu
kaybetmiyor
Dünyanın hemen her sanayi bölgesi gibi Ege Bölgesi de küresel krizden nasibini alarak zor bir yılı geride bırakmaya hazırlanıyor. Ege Bölgesi, birçok büyük kuruluşa ev sahipliği yapan
gelişmiş bir sanayi bölgesi. Ancak Ege Bölgesi’nin yan sanayicileri bölgeye daha fazla OEM’in gelmesi için çok daha fazla
çaba gösterilmesi gerektiğine inanıyor. Bu çabaların başında
yurt içi ve yurt dışı lobi faaliyetlerinin artırılarak Ege Bölgesi’nin
avantajlarının çok iyi tanıtılması, bölgesel teşviklerin özendirici seviyeye getirilmesi ve yol, gümrük, liman ya da yetişmiş
eleman gibi konularda yaşanan sıkıntıların giderilmesi geliyor.
Egeli yan sanayicilere 2010 ve sonrasına yönelik tahminlerini,
Türkiye’deki ve Ege bölgesindeki otomotiv sektörünün geleceğini, hükümetten ve tabii ki TAYSAD’dan beklentilerini sorduk.
İşte, aldığımız cevaplar.
36
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Ender Yorgancılar
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
"Tarımdan turizme, sanayiden
kültüre kadar İzmir her konuda
ben varım diyor"
u İzmir, ülkemizde ilkleri gerçekleştiren bir kent fakat giderek ülke ekonomisinde geri kalmışlığıyla ilgili bir algı
var. İzmir’de ekonomide yükseliş ve
düşüşleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
İzmir, ilkleri gerçekleştirmesi ve gerek
sosyal gerekse kültürel açısıdan farklılığı dolayısıyla her zaman beklentilerin yüksek olduğu bir şehir olmuştur.
İzmir’in kimilerine göre dezavantaj kimilerine göre avantaj sayılabilecek sek-
törel çeşitliliği şehrin bir konuda öne
çıkmasını da engellemektedir.
Tarımdan turizme, sanayiden kültüre
kadar İzmir her konuda ben varım demektedir. Antalya gibi sadece turizme
yoğunlaşmamış ya da Bursa, Kocaeli
gibi sanayide öne çıkmaya çalışmamıştır. İzmir geçmişten gelen zenginliğini
zamanla pekiştirmiş, çeşitliliği ile adından söz ettirmiştir. Durum böyle olunca
da İzmir çok fazla ön planda yer alma-
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
37
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
yanlış politikalar sonucunda kendi üretebildiğimiz ürünleri ithal eder duruma
gelmemiz elimizdeki farklılığı kullanamayışımızın en güzel örneğidir.
mış ve rakamsal olarak bölündüğü ve
tek bir platformda mücadele etmediği
için geride kalmış gibi görünmektedir.
Ayrıca her zaman ifade ettiğimiz
gibi İzmir özellikle son iki yıla kadar
Ankara’dan gerekli desteği göremediği için kendi ayakları üzerinde durmaya çalışmıştır. Bu da İzmir’in beklenen
hamleyi yapmasını hep güçleştirmiştir.
Otomotiv sektörünü gelecekte neler
bekliyor, dünyaya ayak uydurup bir
adım öne nasıl geçebiliriz?
Bununla birlikte İzmir’de gerek yerel
yönetimler, gerek sivil toplum kuruluşları, gerekse şehrin önde gelenleri arasındaki ortaklık kültürünün gelişmemesi İzmir için hep bir dezavantaj olmuş,
projelerin geliştirilmesi ve sonuçlanmasında sıkıntılar yaşanmıştır. Ancak Expo
2015 çalışmaları ile birlikte İzmir bunu
yıkmayı başarmıştır. Bundan sonra İzmir için her şeyin güzel olacağına yürekten inanmaktayım.
Bölgesel farklılıklar, ülkesel farklılıklar yepyeni bir üretim ve teknoloji
avantajına nasıl çevrilebilir?
Yüzyılın krizi ile birlikte artık tüm dünyada değişim ve dönüşüm kavramları ekonomiden siyasete kadar her alana girmiştir. Değişimin içeriğine baktığımızda özellikle kriz sonrasında eskiye dair bildiklerimizi unutup, yepyeni bir sürece gireceğimizden bahsedilmektedir. İşte bu süreçte farklı olanın,
bir adım öne çıkacağı bilinmektedir. Bu
farklılığı sağlamanın yolu da, geleneksel
üretim yönteminden vazgeçip, teknoloji yoğun üretime yönelmekten ve bize
özgü kaliteli ürünler üretmekten geçmektedir.
Örneğin gerek ülkemiz gerekse bölgemiz tarımsal ürün açısından dünyada
sayılı zenginliğe sahiplik sıralamasında
önde yer almaktadırlar. Ancak bugün
Gerek Avrupa’da gerekse dünyada ön
sıralarda olduğumuz otomotiv üretimimiz ne yazık ki krizle birlikte sekteye uğramıştır. Yüzde 60’a varan oranlardaki daralma ihracatımızda ilk sıralarda olan sektördeki olumsuz etkilenmeyi açıklamaktadır. Öncelikle bu kritik süreci sektörün daha fazla zarar almadan atlatması sağlanmalıdır. Bu konuda Hükümetimizden beklentilerimizi her fırsatta belirtiyoruz. 2008 son
çeyreğinden başlayıp özellikle 2009’un
ilk çeyreğinde çok ciddi daralan sektöre Hükümetin gecikmeli olarak başlattığı vergi indirimleri yeterli olmamıştır.
Eylül sonuna kadar uzatılan uygulama
stokların bitmesini sağlamıştır. Ancak
üretim bundan sonra başlamaktadır ve
sektör diğer krizden etkilenen sektörler
gibi yalnız bırakılmıştır.
Oysaki öne çıktığımız sektörlerde rekabet gücümüzü artırmamız büyük önem
taşımaktadır. Bir adım öne çıkmanın tek
yolu budur. O nedenle de firmalarımızın
kendi markalarını yaratarak, arge çalışmalarına ağırlık vererek ve inovasyon
“İzmir is everywhere from agriculture & tourism
to Industry & Culture”
Ender Yorgancılar
Aegean Region Chamber of Industry
Chairman of the Board
uHow do you evaluate İzmir’s risings
and fall downs in our economy? İzmir has always been a city with high expectations as because of its diversity in
terms of cultural and social life, as well
as its pioneer characteristics. Sectoral diversity of İzmir, which is considered as an
advantage by some and disadvantage for
another group, is an obstacle before the
city to become a leader in any area.
Signature of İzmir can be seen in many
areas from agriculture and industry to
tourism and culture. It is not a tourism
38
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
oriented city like Antalya or industrial city
like Kocaeli, and Bursa. İzmir has intensified its richness through time and heard
itself out through its diversity. So İzmir
never be the frontcity and as because it’s
been divided by numbers and not struggling in one and only platform, this makes
the city looks like behind its competitors.
Besides as we always say İzmir has tried to
stand on own feet all the time because it
does not get the adequate support from
Ankara. This also has been an obstacle
before the city to make necessary moves.
In addition, there is a lack of mutual work
culture in İzmir between local administrations, NGOs and prominent figures of the
city. But with Expo 2015 İzmir achieved to
get over this problem. I truly believe everything will be better for İzmir.
What about the future expectations
for automotive industry, how can we
get ahead ?
Unfortunately our automotive production has been interrupted with the crisis.
Shrinking by 60 percent explains the bad
impact over the sector, which is among
the leaders of the export. First it should
be ensured that this critical period must
be come through without further damages. We always express our expectations
from the government. Tax deductions are
not enough for the sector, which were
already late. Extension of the implemen-
yorsanız o zaman gerilemeye ve hatta
yok olmaya mahkumsunuzdur. Kendi
içinize kapanarak kendi bildiğiniz yöntemlerle ayakta kalmanız artık küresel
ekonomi sürecinde mümkün olamamaktadır.
ile çok basit ama karlarını artıracak işlere imza atarak rekabet gücünü artırması zorunludur. Benzer ürünleri üretmenin yatırımları boşa harcamaktan öteye
gitmeyeceği unutulmamalıdır.
Şirketler ve ekonomi politikaları belirleyenler ne gibi hatalar yapıyorlar?
Gelecek nasıl şekillenecek?
Kriz sonrası dünya yeniden şekilleniyor. Yapısal dönüşüm arayışları ile birlikte yeni bir sistem geliştirme yönünde
yeni yaklaşımlar söz konusudur. Türkiye olarak bu yaklaşımları yakalamak zorundayız.
Özellikle bölgemizde aile şirketlerinin
yaygın oluşu kurumsallaşmada yaşanan
sorunları ortaya çıkarmaktadır. Kurumsallaşamayan firmalarımızın yönetim
politikaları ile başlayan hatalar zincirinin ekonomiye de olumsuz yansımasını görebiliyoruz.
1990’lı yıllardan sonra başarılı bir şekilde gerçekleştirdiğimiz dönüşüm sürecinde özel sektörün payı son derece
önemli idi. Bundan sonrası için de özel
sektörün izleyeceği yol geleceği şekillendirecektir.
Bununla birlikte küçük düşünmek, geleceğe yatırım yapmamak, risk taşır gerekçesiyle bazı alanlara girmekten çekinmek, bulunduğumuz yerden öteye
gidemeyişimize neden olmaktadır.
“Ben malımı ürettim, alan alsın” düşüncesine artık yer yoktur. Çünkü gelecek,
talebe göre değişime ayak uydurarak
ürünlerini farklılaştırmayı başaranların
olacaktır.
Küreselleşme döneminde yalnız en iyi
yapabildikleri işe ve en verimli oldukları
ürünlere odaklanan şirketler başarı sağlayabilecektir.
Bu yeniden yapılanma içerisinde yol
alanlar rekabet gücünde kalıcı bir artış
yakalayabilecektir.
Sahip olduğu stratejik konumu ile genç
ve dinamik nüfusunu doğru kullanan bir
Türkiye’nin, bu değişim sürecinde geleceğin yıldız ülkelerinden olmaması için
hiçbir sebebi yoktur.
Bölgesel güç olabilme hedefini taşıyan
Türkiye’nin, bu aşamada bölgenin dinamiklerini doğru analiz etmesi oldukça önemlidir.
tation ensured the depleting stocks. But
manufacturing starts after that and sector has been left alone like other sectors
that are negatively affected by the crisis.
It is important to strengthening ourselves
in our competitive advantageous sectors.
This is the way to get ahead. For that reason our companies should increase their
competitive advantages through creating
their own brands, focusing on R&D and
innovation and making simple but profittable works. It should not be forgotten
that producing similar products will be
only wasting investments. t
Değişen dünya düzenine ayak uyduramamak, geleneksel yöntemleri terk etmemek, teknolojiyi ve gelişimi ısrarla
reddetmek şirketlerin ortalama ömürlerini kısaltabilmektedir.
İster ülke yönetin, ister firma yönetin
zamana ve değişime ayak uydurmak
zorundasınızdır. Eğer bunu başaramı-
Kriz sonrasında dünyanın ekonomik
dengesinin önemli ölçüde değişeceğini
biliyoruz. 2. dünya savaşı sonrası ABD
üzerinde kurulan değişim ve dönüşüm
yapısının krizle birlikte, içinde Çin’in,
Japonya’nın ve Hindistan’ın öne çıktığı
Avrupa ve Asya bütünleşmesi etrafında oluşması beklenmektedir. Bu noktada da Türkiye’nin kilit ülke olması beklentiler dahilindedir. İşte bu avantajı çok iyi kullanmak zorundayız. Türkiye kendi geleceğini kendi şekillendirebilecek güce ve potansiyele fazlasıyla
sahiptir.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
39
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
EBSO Meclis Başkanı Mehmet Tiryaki:
“Kesinlikle yılmak yok”
u 2009 yılı kriz yılı olmasına rağmen
otomotiv ve yan sanayi ülke ihracatındaki liderliğini sürdürecektir. Önümüzdeki yıllarda da bu liderliği sürdüreceği
görülmektedir.
araç üretim adedinin 70.526 milyona çıkarmış. Bu tabloda en dikkat çekici ülke Güney Kore. 1980’lerde Kore’nin
üretimi yalnızca 122 bin adet iken,
2008 yılındaki araç üretimi 3.806 milyon adet olmuştur. Burada dikkat çekilmesi gereken nokta, bu üretim miktarının Güney Kore’nin kendi markaları olan araçları kapsamasıdır.
Otomotiv ve yan sanayi ihracatı 9 yılda
10 kat artmıştır. Bu ciddi bir başarıdır.
Başaramadıklarımıza gelince… Dünyaya baktığımızda, 1950’lerde dünyanın
en büyük üreticisi Amerika’nın 6.951
milyon adet araç üretimi ile birinci sırada, Avrupa’nın 1.111 milyon adet üretimle ikinci sırada olduğunu görüyoruz. Bugünün önemli bir üreticisi olan
Japonya’da ise o yıllarda 32 bin adet
üretim var. Dünyanın geri kalanında
581 bin adet olmak üzere toplam 8.675
milyon adet araç üretilmiş.
Kriz öncesi 2008 yılında dünyadaki üretim miktarlarına bakarsak; Kore 3.806
milyon adet, Japonya 11.563 milyon
adet, Amerika 12.979 milyon adet ve
Avrupa 18.424 milyon adet araç üretmiş. Diğer ülkeler de 23.758 milyon
adet araç üreterek dünyadaki toplam
Türkiye’ye baktığımızda ise 1980’de ülkemizde yaklaşık 50 bin araç üretilmişken, 2008 yılındaki üretim rakamı 1.100
milyon adet seviyesine yükselmiştir.
Ancak maalesef bu miktar içerisinde
kendi milli markamızı oluşturamadığımızı görmekteyiz. Her şeye rağmen başardıklarımıza ve başaramadıklarımıza
baktığımızda geleceğe olan güvenimizi
ve ümidimizi kaybetmemeliyiz. Sadece
bu kriz dönemine odaklanarak stratejilerimizi tespit etmeyelim.
Mehmet Tiryaki
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Meclis Başkanı
EBSO Chairman of Assembly Mehmet Tiryaki:
“No room for qualing”
uThough 2009 is the year of crisis, automotive and supply industry will sustain its leader position in export. Automotive and supply industry export have increased 10 times in 9 years. This is an important achievement. When it comes to
our failures, we see that America produced 6.951 million units of vehicle in the
1950’s. Second runner up at that time
was Europe and was producing 1.111
millions units of vehicles. Today’s one
important producer Japan was producing
32.000 units at that time. And in the rest
of the world 581.000 units produced.
Before the crisis in 2008 Korea produced
3.806 million, Japan produced 11.563
million, America produced 12.979 million and Europe produced 18.424 million
40
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
units of vehicles. Total vehicle production increased to 70.526 million units, of
whichs 23.758 million units were produced by the other countries.The most
significant country in that table is Korea. Their 122.000 units of production in
1980’s increased to 3.806 million units in
2008.
When we come to Turkey, our production unit were approximately 50.000 back
in 80’s, which reached to 1.100 million
units in 2008. Yet we can see that we have
not been able to build our own national
brand. Despite of everything we should
not lose our hope and faith in future depending on our losses and gains. All we
need is not to define our strategies depending on the crisis period. t
TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu’ndan
dinlediğim bir anekdodu burada aktarmak istiyorum. Eski Amerika Başkanı Abraham Lincoln’un hayatından kısa
örnekleri içeren bir anekdot bu.
Abraham Lincoln, bugün Amerika’nın
en başarılı başkanlarından biri kabul
ediliyor. Ancak kendi hayatı pek çok başarısızlıklarla dolu. Lincoln, 21 yaşında
işe giriyor ve başarısız oluyor. 22 yaşında ilk girdiği seçimi kaybediyor. 24 yaşında tekrar iş yaşamında başarısız oluyor. 26 yaşında karısını kaybediyor. 27
yaşında ruhsal bunalıma giriyor. 34 yaşında Amerikan kongre seçimlerini kaybediyor. 45 yaşında senato seçimlerine
giriyor ve kaybediyor. 47 yaşında başkan yardımcılığı seçimlerini kaybediyor. 49 yaşında tekrar senato seçimlerini kaybediyor ama yılmıyor, sabırla çalışıyor ve 52 yaşında başarıyor. 52 yaşında ABD Başkan’ı seçiliyor ve Amerika
Birleşik Devletleri’nde tarihe geçen bir
başkan oluyor.
İşte bu yüzden, kesinlikle yılmak yok.
Geleceğe olan güvenimizi ve ümidimizi kaybetmemeliyiz.t
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
“Sektörü küresel boyutta
yıkıcı bir rekabet bekliyor”
rece ayak uydurabilecek esnekliğe sahip
olmak, kriz sonrasında en önemli başarı
kriterlerinden biri olacak.
Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl
ayak uydurabiliriz? Mustafa Zaim
Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. ve
HL İnci A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı
HL International Küresel Yönetim
Danışmanı
u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? Özellikle 2010 ile ilgili bir öngörüde bulunmak oldukça zor. Biz iyimser senaryolara angaje olmuş durumdayız. 2010,
normale doğru yukarı gidişin başladığı bir yıl olacak diyoruz. Ancak yine de,
şu an mevcut olan ve bana göre krizin
normal süreçlerinden biri olan belirsizlik, tedirginliği de beraberinde getiriyor.
Ekonomik krizin en önemli aşamalarından biri olan oyuncuların piyasalara
olan güveni mutlaka yeniden oluşmalı.
Bu da krizden çıkış sürecini ve bu sürecin zamanlamasını etkiliyor. İlk 6 ayın
belirsizlikler sebebi ile çok daha zor ol42
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
masını bekliyoruz. Ancak ikinci 6 ayda,
2009’a göre göreceli bir iyileşmeye kesin gözüyle bakıyoruz. Gerçek denge ise
eğer bu arada başka sürprizler oluşmaz
ise, 2013-2014’de oluşacaktır.
2010, binek oto açısından enteresan
bir yıl olacak. Bunun sebebi, 2009’da
hemen hemen tüm dünyada uygulanan vergi ve hurda indirimleri ile canlı tutulan satışların ne kadarının gelecekteki talebin önüne çekilerek gerçekleştirileceğini kestirmenin zor olması.
Avrupa’da ülkemizde olduğu gibi satışlar teşvik edilmedi. Teşvik edilen ülkelerde ise teşvikler satışları ciddi boyutta etkilemedi. Dolayısıyla ticari ve ağır
vasıta pazarının gelişimi, genel ekonomik gelişimin ve iyileşmenin paralelinde daha yavaş fakat daha sağlıklı olacaktır. Sorun, kayda değer iyileşmenin
2010’un hangi döneminden başlayacağını ya da bu iyileşmenin 2011’e kalıp
kalmayacağını tahmin edememektedir.
Pazar, tahminlerin ötesinde bir ivmeyle de iyileşme sürecine girebilir. Bu sü-
Türk otomotiv ana sanayi, gelişmiş ülkelerin pazarlarına ihracat yaptığı için
zaten araçlardaki yeni teknoloji kullanımını bu ülkelerle eş zamanlı olarak uyguluyor. Dolayısıyla Türkiye’deki yan
sanayi de teknolojik gelişimi takip etmek durumunda ve takip de ediyor. Takibi bırakıp, bir aşama daha ileri giderek,
teknoloji üreten konuma gelinebilmesi
için, Ar-Ge’nin büyük bir aşama geçirmesi lazım. Bu da, topyekün bir seferberlik, uzun ve zorlu bir yol ve gelişim
süreci demektir. Mevcut Ar-Ge teşvikleri bu yolda atılmış iyi adımlar, ancak yeterli ve etkin değil. Çünkü tabana ulaşmıyor, bürokrasi ve prosedürler sebebiyle etkinliğini koruyamıyor.
Yaratıcı bir toplum olmak, yaratıcılığa
bireylerin katkıda bulunduğu bir sanayi
kültürüne sahip olmak için bu kültürün
tabana kadar inmesi lazım. Kaynaklara ve teşviklere daha pratik ve daha kolay erişim gerekir. Üniversite sanayi işbirliğinin daha pratik bir şekilde aktive
edilmesi, özendirilmesi gerekir. Her kültür değişiminin gereği gibi bu konuda da
bir eğitim seferberliğinin önemine dikkat çekmek isterim.
Aslında Türkiye, gerek insan kaynakları, gerekse altyapısı ve coğrafi konumu
ile Ar-Ge konusunda çok önemli bir potansiyele sahip. Avrupa’da endüstriler,
krizden sonra değişen koşullar altında
her zaman ve her konuda olduğu gibi
Ar-Ge konusunda da maliyet düşürme
arayışına girdi.
Ar-Ge maliyetlerini ucuzlatmaya çalışma çabası, Ar-Ge merkezlerinin daha
ucuz maliyetli ülkelere doğru yönelmesine sebep olacaktır. Türkiye, Asya
Pasifik’e göre coğrafik konumu ve Batı
standartlarına her konuda daha yakın
oluşu sebebiyle büyük bir avantaja sahip olacaktır.
Küresel otomotiv sektörü ve yerel
oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz?
2009 yılı baz alındığında, Batı Avrupa durağanlığa girerken en çok büyümenin ABD pazarında olacağı bir gerçek. 16-17 milyon araçtan gelerek
2009’da 9 milyonda taban yapan bir
sektörün, 2014’lerde ancak 14 milyon
adetlere çıkması, pazarın bir gerçeği. Bu
seviye bile ABD’nin geçmişte kalan görkemli yıllarının çok gerisinde.
BRIC ülkeleri, özellikle Hindistan ve Brezilya, geleceğin sektörde parlayan yıldızları olacaktır. Zaten bu iki ülke kriz
sırasında da en az etkilenen pazarlara sahiptiler. Gerek ana sanayi, gerekse yan sanayide yatırımlar devam etti.
Önümüzdeki on yılda da kendi iç pazarlarından aldıkları destekle, hızlı ve sağlıklı bir büyümenin içinde gelişmeye
adaylar.
Rusya pazarı ise krizden çok etkilendi.
Kriz bu ülkede çok hızlı gelişen otomotiv sanayine ani bir fren etkisi yapmış
olsa da, Rusya pazarı hala en çok gelecek vaat eden pazarlardan biri. Bu pazar bir iki yıl içerisinde toparlanacaktır. Rusya’da iç pazar potansiyeli çok
fazla. Krizden sonra ithalat zorlaştırılarak, iç pazardaki bu potansiyelin yerli yatırımlarla karşılanılmasına çalışılıyor. Ruslar bu politikada o kadar başarılılar ki, krizden önce çok hızlı yatırım
çeken Rusya’da kriz sürecinde de yatırımcılardan vazgeçen hiç olmadı. Projeler yavaşladı, hatta bazıları durdu, ancak bildiğim kadarıyla hiç birinden vazgeçilmedi.
Sonuç olarak, küresel otomotiv sanayi
krizden en derin darbeyi alarak dibe vuran sektörlerden birisi olsa da, mutlaka
toparlanarak büyümesine devam edecektir. Gelişmekte olan ülke pazarları
ve BRIC ülkelerinin pazarları, yani gerçek talebin olduğu yerler daha çok gelişecek. Emisyon sıkıntısı, ekonomik ya-
HL Jantaş’ın ileriye dönük planlarında var saydığı dünya
pazarlarındaki gelişme tablosu
Region
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Light Vehicle (Millions)
E. Europe
6.2
4.5
4.6
5.3
6.4
7.2
W. Europe
14.4
11.6
11.4
11.7
12.2
12.6
N. America
12.7
8.6
10.1
11.7
13.4
14.7
S. America
3.7
3.5
3.8
4.1
4.7
5.0
China
7.5
9.8
10.2
11.7
13.3
14.0
Japan / Korea
14.4
10.4
12.3
13.5
14.0
14.3
South Asia
5.0
4.5
5.2
5.9
6.7
7.3
Other
1.7
1.6
1.7
1.8
1.9
2.0
Total
65.6
54.5
59.4
65.8
72.5
76.9
Commercial Truck > 15 (000’s)
E. Europe
148
58
81
113
144
164
W. Europe
450
141
186
283
369
430
N. America
205
115
152
273
300
325
S. America
123
76
99
110
121
134
China
567
531
562
602
639
677
Japan / Korea
104
45
64
85
101
113
India
121
78
121
141
165
188
Other
6
4
7
10
13
14
Total
1.724
1.048
1.270
1.618
1.853
2.046
kıt kaygısı, hafif araç, ekonomik araç,
elektrik motorlu araç ve hibrid araçlardaki evrim arayışları, teknoloji ve Ar-Ge
çalışmalarının ana teması olacaktır.
Kriz sonrasında sektörü çok daha rekabetçi bir pazar bekliyor. Tüm tedarik
zincirinde, kıyasıya küresel bir rekabetin içine girileceğine inanıyorum. Hem
ana sanayi, hem de yan sanayide konsolidasyonlar devam edecektir. Akıllı devletler ve otomotiv sanayinin ülkelerinin ekonomisi içinde önemli yeri
olan devletler, bu kıyasıya rekabet sürecinde kendi sanayilerini korumak üzere
sektörü, doğrudan veya dolaylı olarak
desteklemeye devam edecekler. Bence önümüzdeki süreçte, yine doğrudan
veya dolaylı yepyeni koruma yöntemleri gelişecektir.
Türkiye’de ise otomotiv sanayi, krize kendi gelişim süreci açısından şansız bir dönemde, tam sıçrama tahtasının ucundayken yakalandı. Türkiye’deki
mevcut yatırımlar ve kurulu kapasiteler, küresel ölçekte bir otomotiv üretim
merkezi olabilmek için yeterli değildi.
Yeni yatırımlar gerekiyordu. Araç üretimimizde 2,5 milyon adedin üzerindeki rakamlar hedefleniyordu ki, kriz geldi çattı. Türkiye, kriz sonrası akıllı politikalarla bu eşiği atlayarak, yeni yatırımları cezbetmek zorunda. Aksi takdirde bugünkü konumuyla küresel ölçekte
marjinal bir otomotiv üreticisi olmaktan öteye gidemeyecektir.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ege Bölgesi’nde ciddi bir gelişim potansiyeli var. Otomotiv sanayinde çok ciddi ve başarılı yatırımlar var. Marmara
Bölgesi’nin cazibesine rağmen, bu bölgede yatırım yapıp da pişman olan firma tanımıyorum. Jant konusunda olduğu gibi küresel gücü ve ağırlığı olan
parça üretimleri var. Ne var ki, toplam
olarak değerlendirildiğinde ve Marmara Bölgesi ile kıyaslandığında, otomotiv
yatırımları marjinal denebilecek düzeyde. Ancak, büyük bir potansiyelin olduğu bilinmeli.
Gelişmiş bir alt yapı ve insan gücü, lojistik avantajları ile Ege Bölgesi sektörün gelişimini kucaklamaya hazır. Örneğin, bölgemiz olan Manisa Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye’deki en başarılı, en
modern organize sanayi bölgelerinden
biri. Batı standartlarının bile üzerinde
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
43
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
bir alt yapıya sahip. Kendi arıtma tesisi başta olmak üzere, sanayicinin gerek
duyacağı her türlü alt yapıyı yatırımcıya hazır sunuyor. Manisa Organize Sanayi Bölgesi, elektriğini en verimli şekilde kendisi üretiyor ve bu sayede de sanayicisine Türkiye’deki en ucuz elektrik
enerjisini sunuyor.
ve bu planın hedeflerine ulaşmayı sağlayacak her türlü düzenleme yapılmalı. Bir aksiyon planı oluşturulmalı ve bütün bunlar son derece etkili bir biçimde
sektörün küresel paydaşlarına anlatılabilmeli. Bence, Türkiye’nin küresel bir
oyuncu olabilmesi için yeni yatırımları cezbetmesi şart. Bu konudaki en büyük kozumuz doymamış iç pazarımız. İç
pazarın canlandırılması için hiçbir yerde örneği görülmemiş akıldışı vergilendirmeden kesinlikle vazgeçilmesi lazım. Bunu yaparken de, akılcı bir şekilde talebi yerli üretime yönlendirmenin
Yönetim Kurulu Üyesi olduğum Manisa
Organize Sanayi Bölgesi’nde, 500 bin
ile 1 milyon metrekareye kadar fabrika
arsasına ihtiyaç duyacak yeni otomotiv
sanayi yatırımları için her türlü alt yapısı bitmiş ve hazır araziler rezerve ettik. Yeni teşviklere göre 3. bölge olan
Manisa’ya mutlaka bir otomotiv üreticisi yatırım yapacaktır. Organize yönetimi olarak, bunun için çaba sarf ediyoruz.
ve yerli katkı oranını özendirmenin, kriz
sonrası en akılcı strateji olduğuna kesinlikle inanıyorum.
Biraz önce bahsettiğim gibi, sektörü küresel boyutta yıkıcı bir rekabet bekliyor. Bu akımın, haksız ithalat rekabetiyle, kriz yorgunu yerli oyuncuları yıkıp geçmesini önleyici tedbirlerin alınması gerekir. Bugün dünyada gördüğümüz sanayilere, en gelişmiş ülkelerde bile, doğrudan veya dolaylı olarak
masa altı veya masa üstü birçok koruyucu tedbir uygulanıyor. Bu tedbirlerin
devamı da yolda… Bizim de, ülke ola-
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Otomotiv sektörü, ülke ekonomisinde lokomotif bir sektör olmaya devam edeceğine göre ülkenin öncelikle
bir otomotiv sanayi vizyonunun olması gerekiyor. Bu vizyona uygun ciddi bir
master plan yapılmalı. Bu plana uygun
“A globally crucial competition is
coming to sector”
Mustafa Zaim
Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. and
HL İnci A.Ş. Chairman of the Board
HL International Global Management
Consultant
uHow do you see 2010 and afterwards?
It is hard to foreseen of 2010. We are engaged to optimistic scenarios. 2010, we
believe, will be a year when things will
get normalised. However uncertainity at
the moment, which is a consequence and
a normal period of the crisis times, brings
the uneasiness. Trust of the players to the
markets should be build again. This affects the way out of crisis and its timing.
We expect the first six months will be
more difficult due to the uncertainity but
in the second six months we expect things
to be better than 2009. The real balance
will be provided during 2013-2014 period.
44
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
2010 will be an interesting year for passenger vehicles, as because how much
of the sales in 2009 will be realised can
not be predicted. In Europe the sales were
not promoted. In the countries which do
that incentives did not boom up sales. So
commercial and heavy vehicle markets’
development will be slower and in line
with common economic developments
and improvements. The problem is not to
predict when the improvement will start
in 2010 and if it is going to sustain until
2010. Market can boom up beyond the
expectations. One of the most important
criteria of the success after crisis is to be
flexible enough to survive this process.
What do you think about the future
of global automotive sector and local
players?
When we consider 2009 indeed US will be
the most growing market as the West Europe is in a standstill period. This market
was producing 16-17 million units and in
2009 it was only 9 million at most, so it
should be considered as a fact that reaching back to 14 million production units
will not be possible before 2014, which
is even behind of the former years of US.
BRIC countries, specifically India and Brasil, will be the stars of the future. This country already has the minimum affected markets from the crisis. Both main in-
rak kesinlikle geri kalmamamız lazım. İç
pazarı canlandırmak ve sektörü diri tutmak için tüm dünyada uygulanan hurda
indiriminin neden Türkiye’de uygulanmadığını anlamak gerçekten güç. Bunu,
Türkiye’ye yatırım yapmaya aday olan
yatırımcıya anlatmak daha da güç. Bu
konu çok tartışıldı. Kendi soruma yine
kendim cevap verip, “Burası Türkiye”
deyip geçeceğim.
Türkiye, ABD, Rusya ya da Afrika gibi
yeni hedef pazarlara yönelmek zorunda. Bu pazarlara yöneldiğimizde, navlun çok büyük bir engel olarak yolumuza çıkıyor. Uzak yol navlun teşvik sistemi ile yerli üretici mutlaka desteklenmeli, bu konulardaki alt yapı eksiklikleri giderilmelidir. Almanya’nın ortasından Moskova’ya navlun, İzmir’den ya da
İstanbul’dan Moskova’ya olan navlundan çok daha ucuz. Çünkü, günde birkaç
kez gibi bir sıklıkta tren seferleri yapılandırılmış. Aynı lojistik avantajdan, örneğin Çek Cumhuriyeti de faydalanıyor.
li sanayinin korunmasının yanı sıra yatırımların teşviki için ülkesel bir hammadde politikası olması gerekir. Çeliğinden plastiğine tüm hammadde üreticileri, bir yönlendirme veya teşvik gibi
devlet stratejisi olmadığı için ülkenin
hammadde üretim olanaklarını, katma
değer yaratma ya da istihdam yaratma
kaygılarından uzak bir şekilde istedikleri
gibi pazarlıyorlar. Daha da vahimi, kendi
ihraç pazarlarına, iç pazara verdiklerinden çok daha ucuza hammadde verebiliyorlar. Onların ihracat pazarları ise, bizim rakiplerimizin ithalatları olabiliyor.
Bu konuda acil ve ciddi önlemler alınmalı. Yerli üreticiye hammadde temininin vergi ve enerji girdi indirimleriyle
teşvik edilmesinin milli çıkarlarımız gereği olduğuna inanıyorum.t
measures will emerge. Turkish automotive industry has been caught to the crisis
in an unlucky period. Existing investments
and capacities were not enough to be a
global production center.The objective
was to leave behinf 2,5 million units but
crisis emerged. Turkey should attract the
new investments through smart and new
policies after crisis, otherwise we can not
be anything but a marginal automotive
manufacturer.
ful part productions but in total automotive investments are still marginal. However it should be known that there is a big
potential.
En önemli sorunlarımızdan biri de
Türkiye’nin bir hammadde politikasının olmaması. Milli kaynakların ve mildustry and the supply industry are candidates for quick growth with their domestic market support. Russian market on the
other hand, has seriously affected from
the crisis, which almost halted automotive industry that is rapidly growing in Russia. But it is still quite promising. They are
trying to harden import to meet domestic demands with local investments. The
Russians are very successfull in this policy
so any investor that came before the crisis
did not withdraw their investments. Projects are slower, and some of them stopped, but none of them cancelled as far I
know.
To conclude, global automotive industry
is one of the most affected sectors from
the crisis but it will keep on growing. Developing country markets and BRIC markets will grow more. R&D studies will
mostly focus on emission problem, economic fuel, light vehicles, economical vehicles, electric motor vehicles and hybrid
vehicle evolutions. A more competitive
market will be waiting the sector after the
crisis. I believe all supply chain will be in a
crucial competition. Smart states and the
ones that the sector has an important role
in their economies will continue to support. I believe direct or indirect protective
How do you consider İzmir in the sector?
There is a serious potential in Aegean Region. There are many successfull and serious investments in automotive industry.
Despite the charm of Marmara I do not
know any investor who has regrets about
investing here. We have globally power-
Developed infrastructure and workforce,
logistic advantages enable the region to
embrace the sector’s development. Forexample Manisa Organised Industrial Zone
is one of the most succesful and modern
ones in Turkey. Besides its own purification system, it has everything an industry
can need. It produces its own electricity
and that way it provides cheapest electric energy in Turkey. We have reserved up
to 500.000 and 1 million sqm areas, of
which’s infrastructure is finalized for investments in our zone. It is for sure some
automotive investors will invest to Manisa. We are working on this.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
45
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
“İhracat rakamları açıklanıyor,
ithalatınkiler saklanıyor”
Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Mehmet Attila
Ege Endüstri Genel Müdürü
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Meclis Üyesi
Ege Endüstri General Manager
Aegean Region Chamber of Industry
Assembly Member
u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
2010 sonrasını maalesef iyimser olarak değerlendiremiyorum. Aşırı değerli TL politikasına devam edileceğinin
belli olması nedeniyle ve lisansör fabrikalarına hacim verebilmek amacıyla Türkiye’deki birçok ana sanayi firması, ithalatı her geçen gün daha çok
sevmektedir. Türkiye’deki tüm firmaların ihracat rakamları açıklanırken, ithalat rakamları özenle saklanmaktadır. Bu
denli ithalata dayalı olan otomotiv sanayi ise maalesef ülkemize katma değer
sağlamada yetersiz kalmaktadır. Oysa
katma değerin büyüklüğü, ihracat rakamının büyüklüğünden çok daha değerlidir.
46
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Son dönemde Askam Kamyon, Otoyol Iveco, Uzel fabrikalarımız kapanmış,
Hyundai Assan Gebze fabrikası ticari araç üretiminden çekilmiş ve Tire’de
kurulan Krone Treyler fabrikası ise henüz üretime geçemeden kapanmıştır. Bu konular, kamuoyu nezdinde hiçbir şekilde gündem olmamış veya gündeme getirilmemiştir. Son olarak Ford
Otosan’ın Gölcük fabrikasında ürettiği
Transit Connect’in de Romanya’da üretilmeye başlanacağı açıklanmıştır. Ve
bu dönemde sektörümüzde Türkiye’de
hiçbir yeni ana sanayi yatırım yapmamıştır. Bursa’daki iki otomobil fabrikasının atılımları memnuniyetle karşılanmakla beraber Türk otomotiv sanayinin “otomobil sanayi” olmadığı unutulmaktadır.
Slovakya ve Çek Cumhuriyeti gibi lojistik konum olarak tüketim merkezlerine yakın olan ülkeler, yabancı otomotiv yatırımcılarına büyük yatırım destekleri vermiş ve yatırımı çekmişlerdir.
Birkaç lisan bilen dinamik mühendislerimizle, çok çalışkan ve fedakar işçilerimizle, çok sayıdaki üniversite ve teknik liselerimizle, coğrafi konumumuzla, otomotiv ana ve yan sanayi konusundaki derin tecrübemizle, bu ülkelere göre “kağıt üzerinde” çok daha avantajlı olmamıza rağmen niye yatırım çekemediğimizin ve neden kan kaybettiğimizin nedenlerini ciddi bir şekilde masaya yatırarak slogan değil strateji üretmemiz gerekmektedir.
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
2009 yılında birçok fabrikamız çalışmamış ve üretim yapmamıştır. ÖTV indirimi nedeniyle piyasa bir miktar hareketlenmiş ve bu hareketlenme medyada flaş haber olarak verilmiş; ancak hareketlenme bitince aynı medya sessiz
kalmayı tercih etmiştir.
İmkansızlıklar içinde Devrim otomobili-
ni üreterek devrim yapan Türk otomotiv sanayi, bugün Çin, Hindistan, Tayland, Romanya ve İran’dan otomobil ve
traktör ithal etmektedir. Ülkemizde şu
an 34 farklı traktör markası mevcuttur.
Sektörümüzde ithalatın topuzu kaçmıştır. Benzer şekilde 1970’lerin sonunda
topuz diğer tarafa kaçırılmıştı. Kalitesizliği 18 ay sıraya girerek fahiş fiyata
almıştık. Bu işin bir orta yolu yok mu?
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
İlerlememiz ana ve yan sanayilerimizin
geliştirecekleri ortak ve ciddi stratejiler
ile mümkün olacaktır. TAYSAD’a bu konuda çok iş düşmektedir. Ayrıca TAYSAD, diğer ülkelerdeki global kriz nedeniyle artan “korumacılığı” gözler önüne sererek kamuoyunu aydınlatmalı ve
yönlendirmelidir.t
“Export numbers
are being
launched but
import numbers
are hidden”
uHow will Turkish Automotive evolve?
Recently Askam Kamyon, Otoyol Iveco, Uzel facilities have been shut down.
Hyundai Assan Gebze facility ended producing commercial vehicles and Krone
Treyler facility in Tire closed without manufacturing. These have not been in the
agenda of the public. Finally it has been
announced that Transit Connect which
was being manufactured in Ford Otosan
Gebze facility is going to be manufactured in Romania. In this period no new
“Bilgiyi kullanarak
üreten kazanıyor”
u2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
Ercüment Pekzorlu
KFI Kartal FCMP Otomotiv
San. ve Tic. A.Ş.
Genel Müdürü
General Manager, KFI
2010 yılı ile ilgili olarak müşterilerimizden aldığımız öngörülere göre 2009 yılının ikinci yarısında yakalanan gidişatın
devam edeceğini ama 2008 sonuçlarına
ulaşamayacağımızı tahmin diyoruz. Ancak 2011 başı itibariyle birçok yeni proje devreye alınacak ve hızlı bir artış bekliyoruz.
Otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Son yıllarda yeni projelerin devreye girmesi Türk Otomotiv sanayinin sektörde ne kadar önemli bir oyuncu olduğunu ortaya koyuyor. Ancak özellikle OEM’lerin tasarım sorumluluğunu
Türk tedarikçilere devretme konusundaki çekincelerini gidermemiz gerekli. Katma değeri daha yüksek olan ta-
main industry make investments in Turkey. Despite the pleasure of two new automotive factories in Bursa, it should not
be forgotten that Turkish automotive industry is based on automobile industry.
Countries like Slovakia, Chezch Republic supported the investors and attract
them to their countries which are logistically closer to consumer centers. We are
actually more advantageous than these countries with our bilingual engineers, hardworking labor force, universities,
vocational schools, geographical location and experience on main and supply industry. But we need to develop strategies by focusing on why we lose blood and
why we cannot attract investments. t
sarım sorumluluğunu içeren projeleri
Türkiye’de devreye alabilme konusundaki başarımız bizim kaderimizi belirleyecek önemli faktörlerden biridir.
Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl
ayak uydurabiliriz?
Öncelikle insan kaynaklarına yatırım en
önemli unsur. Proje bazlı yatırımlara,
ileri teknoloji ve vasıflı insan kaynaklarının harmanlanması ile ayak uydurma
sorunu olmayacaktır. Sermaye sahiplerinin, uzun vadedeki karlılıklarını düşünerek bu tarz ileri teknoloji yatırımlarına girişimde bulunmaları en önemli
destek noktası olacaktır. Mesela elektrikli araçlar trenini kaçırmadan binmemiz lazım.
Küresel otomotiv sektörü ve yerel
oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Bilgiyi kullanarak üreten kazanıyor.
Know How üretmeden sektörde uzun
vadede kalmak imkansız. Yerel oyuncular olarak bizlerin stratejileri belirleme konusunda daha rafine kararlar almamız ve hedefleri bu doğrultuda netleştirmemiz gerekiyor. Evet bizim (yerel oyuncular) için gelecek var, gelecek
parlak ama atalarımızın söylediği gibi iş
bilenin, kılıç kuşananın olacak.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Geçtiğimiz yıllara göre İzmir yatırım almaya başladı. Yabancıların gözü üzerimizde. Yerel yöneticilerin daha fazla
desteğine ihtiyaç var.
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Hükümet sadece Avrupa birliği ülkelerinde destekleri izlese ve kısmen de olsa
uygulamaya konulmasını sağlasa bizlere yeter de artar bile.
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
TAYSAD en önemli destekçimiz. Sorunlarımızı bizler kadar iyi tahlil edebiliyor
ve bizim sözcümüz oluyor. Yeni teknolojiler ve bunların ülkemizde endüstrileşmesi konusunda TAYSAD ve üniversitlerimizden destek bekliyoruz.t
“Who produces with knowledge, wins”
It is impossible to sustain in the sector without know-how. Who produces knowledge rhen wins.Being as the local players we need to take more refined decisions on new
strategies and clarify our objectives aling with those strategies. The future is bright for
us. Human resources is the most important issue. There will be no problems in fitting
as blending project based investments, advanced technology and qualified human resources. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
47
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
“Ana sanayi yatırımları için
cazibe merkezi olmalıyız”
rı gerilemiştir. Büyümenin ve gelişimin
devam etmesi, yeni modellerin devreye giriş yılları olacağı öngörülen 20122015 dönemi içinde ana sanayimizin
ne oranda bu pastadan pay alabileceği
ile orantılıdır. Gerek Avrupa’da, gerekse
dünyada kapasitelerin kısmen boşa çıkmış olması bunu her zamankinden daha
zor hale getirmektedir. Bazı ana sanayilerimizin yeni modeller için yaptıkları
anlaşmaları memnuniyetle takip etmemize rağmen bunun istenilen çıkış sürecinin devamı için yeterli seviyede olmadığı görülmektedir.
Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Sinan Akın
Ege Fren A.Ş., Genel Müdür
General Manager, Ege Fren A.Ş.
u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
Özellikle 2000’li yılların başından itibaren devreye alınan yeni modellerle ihracat kapısını sonuna dek açan Türk otomotiv ana sanayi, dizayn ve araç geliştirme konularında da büyük mesafe
kaydetmiştir. Sadece araç üretim merkezi olarak değil, geliştirme süreçlerinde de önemli roller üstlenerek, global
ortakları ile geçmişe oranla daha yakın
çalışma fırsatını yaratmıştır. Bu nedenle
400 bin seviyelerinin az üzerinde seyreden üretim adetlerimiz, 2008 yılına geldiğimizde 1 milyonun üzerine çıkabilmiştir. Bu gelişim neticesinde, otomotiv
yan sanayi de kapasitelerini ve ürün geliştirme kabiliyetlerini bu hıza ayak uyduracak şekilde artırma yönünde yatırımlarını tamamlamaya çalışmıştır.
2008 yılı sonlarına geldiğimizde, global
krizin etkisi ile tüm dünyada olduğu gibi
ülkemizde de talep daralmış, üretim
adetleri düşmüş ve kapasite kullanımla48
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Coğrafi konumumuz en büyük avantajımız. Bunun yanı sıra yatırımı destekleyici teşviklerin rakibimiz Doğu Avrupa
ülkeleri seviyesinde devamı, dünya ile
rekabet edebilir hammadde fiyatlarının
tesisi ve korunması, kalite bilinci yerleşmiş yan sanayimizin ürün geliştirme
kabiliyetlerini ve teknolojik alt yapısını
daha da geliştirmesi konularında ilerleme kaydettiğimiz ölçüde yeni projeleri
Türkiye’ye getirme konusunda daha başarılı olacağımızı düşünmekteyim.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Otomotiv sanayimizin gelişimi, ülkesel çapta olduğu kadar bölgemiz içinde
de önemli bir konu olarak değerlendirilmelidir. Uzun yıllardır sadece bir ana
sanayi firması tarafından temsil edilen bölgemiz, barındırdığı kalifiye işgücü, lojistik avantajları, yatırıma açıklığı, verimli çalışma ve kalite bilincine sa-
“We need to be attraction center for
the main industry investments”
uHow do you see 2010 and afterwards?
Turkish automotive main industry took
big steps on issues like design and vehicle
development, especially after 2000’s as it
open the export door with new models. It
has created the opportunity to work more
closely with the global partners than in
the past, being as not just the center of
vehicle production, but also as handling
important roles in the development process. Therefore, units of production levels
which were above 400 thousand, reached
over 1 million in 2008. As a result of this
development, the automotive supply industry have tried to complete their investments through increasing capacity
and product development capabilities.
When we come to the end of 2008, with
the effects of global crisis in our country
as all over the world demand shrunk,
production numbers decreased and capacity utilization fell. The continuation
of growth and development is proportional to the share of our industry in the
pie between 2012 – 2015, when the new
models accession to the market are predicted. Both in Europe and the rest of the
world wasted capacities makes it more
difficult than ever. Though the agreements of main industry for some new models this is not enough for the boom up.
How Turkish automotive sector will
evolve?
Geographical location is our biggest advantage. Additionally continuity of the
incentives for investment, pricing for
raw materials that can compete with the
world and product development capacity
of our supply industry will provide Turkey
new projects as we move further.
hip birçok yan sanayi firması ile geleceğe dönük ana sanayi yatırımlarının cazibe merkezi olmak durumundadır. Bunun gerçekleşmesi için yurt içi ve yurt
dışı lobi faaliyetlerine önem verilmesi ve bölgesel teşviklerin özendirici seviyeye getirilmesi başlıca hedeflerimiz
olmalıdır. Bu hedefler başta devlet politikaları olmak üzere, sanayi ve ticaret
odalarımız, üniversitelerimiz ve TAYSAD gibi etkin derneklerimiz vasıtasıyla mümkün olan her platformda dile getirilerek desteklenmeye devam edilmelidir.
Ülkemiz ve bölgemizde faaliyet gösteren birçok otomotiv sanayi üreticisi
için koşulların oldukça zorlaştığı bir dönemden geçmekteyiz. 2008 yılı sonlarından itibaren yaşanan daralmanın gerekliliği olan önlemler olarak sıralayabileceğimiz stok seviyelerinin azaltılması, borç-alacak dengesinin sağlanarak finansal yapının güçlendirilmesi, tasarruf tedbirlerinin azami seviyede uygulamaya konması ve iş gücü ihtiyacının gelecek dönem müşteri talepleri de
gözden geçirilerek dengelenmesi konularında hepimiz gerekli hamleleri yaptık
ve yapmaya devam ediyoruz. me ve gelişim için yan sanayimize de
görevler düşüyor. Bunların başında varolan yeni müşteri ve projelerin en kısa
sürede hayata geçirilmesi ve bu yönde
yapılacak yatırımlara hız kesmeden devam edilmesi, müşteri portföyünün artırılması çalışmalarına aralıksız devam
edilmesi, Ar-Ge çalışmalarına ayrılan
kaynağın arttırılması ve bu yöndeki yapılanmanın güçlendirilerek yetişmiş işgücünün hazırlanması geliyor. Bu konularda sekteye uğramadan ilerlemeye
çalışıyoruz. Kısacası otomotiv sanayimize hizmet eden özel sektör temsilcileri olarak üzerimize düşeni yaptığımıza inanıyoruz.
Bunların yanı sıra sürdürülebilir büyüHow do you assess the sector in İzmir?
Development of our automotive industry
must be considered as an important issue in regional scale, as well as national scale. Our region has been represented byonly one major industrial company
for many years, now it has to be a center of attraction for future major industrial investments with its qualified laborforce, logistical advantages, openness to investment, supply industry that has efficient operation and quality conscious.Focusing on local and international lobbying activities; and bringing regional incentives to an encouraging level should be main objectives. These objectives should be expressed and supported
in every possible platform by chambers of
industry and commerce, universities and
NGOs like TAYSAD.
We are experiencing times that are very
difficult for many automotive industrial manufacturer operating in our country
and our region. We have made and continue to make all the necessary moves for
the measures which we can sort as depleting stocks, strengthening financial struc-
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Geldiğimiz noktada, ihracatta ve istihdamda lider olan otomotiv sektörümüz
için iç pazarı canlandırmaya yönelik
tedbirler hayata geçirilmiş olmakla beraber, küresel olmanın da getirdiği nedenlerden dolayı zor günler geçirmeye
devam ediyoruz. Bu zor günleri kolaylaştırıcı önlemlerin başında gelen ÖTV
indirimi ve eksik çalışma ödeneği uygulamalarının olumlu sonuçlarını hepimiz
gördük.
ÖTV indirimi, ÖTV oranının yüksek olduğu orta sınıf araçlarda ve nispeten
hafif ticari araçlarda oldukça pozitif şekilde hissedildi. Bu sayede artan üretim rakamlarından dolayı sektörün bu
segmentlerinde kısa süreli bir canlanma yaşandı. Ancak ÖTV’nin zaten düşük olduğu otobüs (yüzde sıfır), midibüs/minibüs (yüzde 2), kamyonet (yüzde 2) ve kamyonda (yüzde 1) aynı etki
hissedilmedi. Özellikle kamyon üretim
adetleri bu daralmadan yüzde 90’lara
varan ölçüde etkilendi ve etkilenmeye
de devam ediyor. Global ticaretin, küresel kriz nedeni ile yüzde 30-40 civarında
düştüğünü görüyoruz. Ancak ticari araç
satışlarının yüzde 80-90 oranlarındaki
düşüşü, ticaretle aynı paralelliği göstermemekte ve sektörün bu segmenti çok
daha negatif bir etki yaşamaktadır.
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
ture through the debt-receivables balance, implementing saving measures at
maximum level and balancing workforce needs through reviewing customer demands.
Our supply industry should also take responsibility for sustainable growth and
development. First should be, in that sense, implementing new projects and finding new customers and continue to investments related to those tasks. Increasing customer portfolio,raising R&D budgets and strengthening related structure
to prepare trained workforce also should
be continue. t Bu durumu normalleştirmek ve krizi en
derinlemesine hisseden ticari araç sektörünü canlandırmak için derneğimiz
TAYSAD’ın da birçok platformda dile
getirdiği önlemlerin hayata geçirilmesi
gerekmektedir. Kısaca beklentimiz; binek araçlarda ÖTV indiriminin kademeli olarak devam ettirilmesi, ticari araçlarda ise direkt olarak daha düşük bir
KDV oranı uygulanması ve hurda indirimi sağlanmasıdır. Aksi halde görülen
o ki, sektörümüz, Avrupa’da uygulanan
vergi ve hurda teşvikleri ile desteklenmediği takdirde daha da zor günler yaşayacaktır.
Üretimde, ihracatta ve istihdam da ülkesel boyutta önemli yer tutan otomotiv sanayimizin yakın gelecekte uzun
vadeli devlet politikaları ile destekleneceğini ve geçirdiğimiz sıkıntılı dönemin
doğru stratejilerle daha fazla kayba uğramadan atlatılacağını ümit ediyoruz.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
49
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
“Karsızlık, en büyük
problem olacak”
Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Çevremizde, komşu ülkelerde ya da
Ortadoğu’da 17 tane markanın üretim
için konumlandığı başka bir ülke daha
yok. Bu markalar, nüfusun çokluğu ve
öncelikle iç pazarın cazibesi nedeniyle
ülkemize gelmekle birlikte, son yıllarda
otomotiv yan sanayinin gelişmesi sebebiyle de Türkiye’yi tercih etmektedirler.
Yan sanayinin gelişmesi, ana sanayinin
Türkiye’yi tercih etmesini getiriyor. Ana
sanayinin Türkiye’yi tercih etmesi ise
yan sanayiyi geliştiriyor, yani ikisi birbirini tetikliyor.
M. Fatih Uysal
Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş.
Deputy Chairman
u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
2009’da yaşadığımız ilk yarı çok zor
bir dönemdi. 2010 yılının, 2009’a göre
daha olumlu olacağını ve rakamlarda
2009’a göre kesinlikle bir artış olacağını
düşünüyorum. Ayrıca 2010’da 2008’in
rakamlarını yakalarsak iyi bir yıl yaşamış olacağımızı düşünüyorum. 2009’da
tanınmış olan ÖTV indirimleri 2010’da
tanınmayacağı için, 2010 satışları pazarın gerçek talebini yansıtacaktır. 2009
yılında ekonomik kriz sebebiyle oluşan
olumsuz havanın biraz azalması ve otomotivde de yeni projelere yeniden yeşil
ışık yakılması sebebiyle hareket olumlu
yönde olacaktır. Aftermarket olarak adlandırdığımız pazarın ise oldukça hareketli olacağına inanıyorum.
50
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Tüm dünyadaki gelişmeleri paralel olarak uygulayan ve takip eden bir sektör
olarak, daima emniyet faktörünü önde
tutarak, tüm ana sanayilerin yan sanayileri sıklıkla denetlemesi ve yeni isteklerde bulunması, yan sanayileri geliştirmekte ve hızla daha da ileriye gidecek
şekilde olumlu yönde geliştirmektedir.
Ancak ana otomotiv sanayilerin fiyat
indirim baskısı, yıllardır Demokles’in kılıcı gibi yan sanayinin tepesinde durmaktadır. 2009 kriz yılında görüldüğü
gibi öz sermayesi yetersiz firmalar, bankaların kredileri kısması ya da kapatması nedeniyle çok zor günler yaşadılar.
Acıdır ki, kapananlar ya da el değiştirenler oldu. Önümüzdeki yıllarda, maliyet yönetimi ve buna bağlı olarak karsızlık bu sektörün en büyük problemlerinden biri olacaktır.
Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl
ayak uydurabiliriz?
Yeni teknolojilerin kullanımı için dünyadaki gelişmeleri, uluslararası rakiplerimizi takip etmemiz gerekmektedir.
Sektörde oluşan yeniliklerin ve yeni eğilimlerin talebi ne kadar etkileyeceğini,
izleyerek değil öngörüde bulunarak hızlı hareket etmeli, diğer ülke ve rakiplerimizden geri kalmamalıyız. Ar-Ge çalışmalarını önemsemeli, daha fazla bütçe
ayırmalıyız. Ar-Ge çalışmalarını, işlet-
“Lack of profit will be the
biggest problem”
good year. SCT deduction will not be in
2010 so the sales will be the actual demand of the market. Since new projects
have been initiated and negative environment of the crisis is getting lose, things
will be better. For aftermarket I believe it
will be quite busy.
uHow do you see 2010 and afterwards?
2009’s first half was quite difficult. I believe 2010 will be better and it is for sure I
believe, number will increase when compared to 2009. Besides if we can catch
the numbers of 2008 in 2010 it will be a
What do you think about the future
of global automotive sector and local
players?
In global automotive sector environmental friendly light vehicles and hybrid motors are shining through. Vehicles are getting lighter with new generation high tech
materials and becoming more economical. Local players should smooth away
melerde üst düzey karar mekanizmasına bağlı olarak hızlı karar alabilir bir şekilde yönetmeliyiz. Yeni teknoloji yatırımlarında ise mevcut eski teknolojileri güncelleyerek ekonomik seçimlerle
çözüm üretmeye çalışmalı ve eski teknolojileri diğer gelişmekte olan ülkelere pazarlayarak değer kazanmaya çalışmalıyız.
Küresel otomotiv sektörü ve yerel
oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Küresel otomotiv sektöründe daha az
yakıt tüketen, yeşil motorlu, küçük
araçlar ve hibrid motorlar ön plana çıkıyor. Araçlar, yeni nesil teknolojik malzemeler kullanılarak hafifliyor ve daha
ekonomik hale geliyor. Yerel oyuncular, hala lisanslı olarak ve gelişmiş ülkelerdeki eski model ve kalıpları getirerek üretim yapan fabrikalar konumundan çıkmalılar.
Mühendislik ve Ar-Ge çalışmalarına
önem verip yeni modelin ilk Türkiye’de
üretildiği projeler, kuşkusuz firmalar ve
ülkemiz için katma değeri daha yüksek
projeler olacaktır. Ana sanayilerin de biz
yan sanayilerden istedikleri gelişmeleri,
üzerlerindeki hantallığı atıp kendilerinin
de uygulaması gerekmektedir. Halen,
dışarıya, lisansöre bağımlılık ve hantallık oldukça yüksektir.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bir ana sanayinin olmaması İzmir’de
yan sanayinin gelişimini kısıtlamıştır. Az
sayıda yan sanayi ise kendi çabaları ile
geldikleri bu yeri ve durumu şu günlerde daha da geliştirmeye çalışmaktadır.
Sektör kültürü ile gelişmiş ve yetişmiş
elemanın az olması da İzmir’deki yan
sanayiyi negatif etkilemektedir. Bursa - İzmir arası yapılan yol çalışmaları,
ulaşımın 2,5 saate kadar inecek olması,
olumlu bir gelişme olarak İzmir yan sanayini etkileyecektir.
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
İhracatta lider konuma gelen otomotiv
ana ve yan sanayi sektörünün son yıl-
larda yaptığı atılımın devlet desteği ile
kuvvetlendirilmesinin sektörü daha da
ileriye götüreceği yadsınamaz. 2009
dünya ekonomik krizinden en çok etkilenen sektörlerden biri olarak tüm otomotiv sektörü, her ülkenin yönetimi tarafından değişik önlemler ve teşvikler ile desteklenmektedir. Amerika’daki otomotiv sanayisini kurtarma operasyonları, Avrupa’nın yeşil motor vergi ödemesini uzatması ve hurda indirimi bunların en iyi örnekleri. Gelişmiş ülkelerin, adına teşvik demeden sektörleri gizli olarak değişik şekillerde desteklediklerini hepimiz biliyoruz. Örneğin
İtalyan hükümeti, metal eşya ve makina sektörüne, 2010 Temmuz ayına kadar yapılacak ve alınacak tüm makinalarda yüzde 50 yatırım indirimi getirdi.
Ülkemizde ise maalesef bu teşvikler geç
kararlar ile devreye girdi ve sektöre nefes aldırdı. Ancak mutlaka devamı gerekmektedir. TAYSAD’ın vermiş olduğu
öneri teşvik paketlerinin Bakanlık tarafından incelenerek hızlı bir şekilde önlemlerin alınması gerekmektedir. Özellikle yerli makine alımında verilecek
olan bir yatırım indirimi veya teşvik sistemi sektörün can suyu almasına ve istihdam yaratmaya katkı olacaktır. İstihdam yaratmada da lider konumda olan
otomotiv sektörünün özellikle şu günlerde buna ihtiyacı vardır.
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
Eğitime verilen önemin ve desteğin devam ettirilmesini, bölgelerde açılan eğitimlerin aksatılmadan etkin olarak sürmesini, İzmir’de bir ana sanayinin kurulması için öncülük ve gerekli iletişimin sağlanmasını bekliyoruz.
from a position that makes them look like
factories that brings old models and moulds from developed countries and then
manufacture. It is for sure that the project initiated in Turkey with the first model will have more added value.The main
industry also do what they ask us to do
and avoid clumsiness. There is still quite
dependency and clumsiness exist.
How do you assess the sector in İzmir?
Lack of main industry in izmir is an obstacle before the development of supply
industry. A few numbers of supplier exist
in İzmir still try to move further by their
own. Lack of sectoral culture and trained
laborforce have also negative effects over
İzmir. As a positive development, Bursa- İzmir highway construction will have a
better impact on İzmir supply industry.t Ayrıca bölge toplantılarının daha sık yapılmasını, bölgesel üyelerin kendi aralarında toplanmasına öncülük ederek bölgesel gelişmeye katkıda bulunulmasını ve bu toplantılarda ortak sorunların
ele alınmasını istiyoruz. TAYSAD, hükümet ve bürokratlar platformunda daha
etkin lobi çalışmalarında bulunmalı, ortak satın alma (kümeleşme) projelerine ve araştırmalara öncülük etmeli,
ana otomotiv sanayinin dışa bağımlılıktan kurtulup “co-designer” işlerinin
Türkiye’ye gelmesi için lobi çalışmaları yapmalı ve bu konuda etkinliklerde
bulunmalı. Ayrıca şirketlerde Ar-Ge’nin gelişimi için bilgi paylaşım platformu
oluşturmalı..t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
51
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
“Opel’in İzmir’den gidişi
hiç unutulmamalı”
recek bir durum yok. Herkes daha fazla çalışmalı, daha yaratıcı olmalı, bilgiye ve insana daha fazla odaklanmalı ve kontrol mekanizmaları hiç rehavete kapılmayacak şekilde canlı tutulmalı. Bu, en küçük firmadan en büyük devlet mekanizmasına kadar böyle olmalı. 2008 öncesi rakamlar artık uzun vadeli bir hedef olabilir, ama tüm dünyada arz fazlası olduğu düşünülerek yatırımlar bu bilinçle yapılmalı. Dikkatli hareket edildiği takdirde 2010 ve sonrası
düzelme yılları olacaktır. Ama bu uzun
sürecek bir süreç olacaktır.
Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Alican İnelli
İnelli Plastik Tekstil Otomotiv
San. ve Tic. A.Ş.
Genel Müdür
General Manager, İnelli Plastik
u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
2008 ve 2009 yıllarında yaşamak zorunda kaldığımız dünya çapındaki finansal kriz öyle büyük zararlar verdi ki,
hiçbir şey uzun bir süre eskisi gibi olamayacak. Bu zararı, gelişmiş ülkelerden çok, bizim gibi gelişmekte olan ülkeler gördü ve görmeye de devam edecek. Gelişmiş ülkelere mal satmaya çalışan her ülke, bu krizi en derinden hisseden ülke oldu. İhracat imkanları daraldı. 2000 yılında bankacılık sisteminin rehabilite edilmesi ve Merkez Bankası’nın
özerkleştirilmesi sayesinde bankalarımız bu krizi daha hafif atlattı. Bu büyük
bir avantajdı. Fakat reel sektör bu avantajdan yeterince faydalandırılmadı. Uluslararası düzeyde gelişmiş ülkeler
52
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
çok büyük maddi desteklerle firmalarını ve bankalarını ayakta tutmaya çalıştı. Kurtarma çabaları hala sürüyor. Kendileri de bankacılık sistemlerini, bir zamanlar Türkiye’ye önerdikleri gibi rehabilite etmezlerse, bu kadar büyük olmasa da yeni krizlerin yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Özellikle de Amerika’da
ve Almanya’da. Kriz patladıktan sonra bile Almanya’nın çok büyük bir finans ve sigorta kuruluşu, krizin başında Amerika’da batmış bir bankaya 300
milyon dolar gönderebiliyor. Fransa’da
yeni bir bankacı, bankasını milyar dolarlarla dolandırabiliyor. Bu da gelişmiş
ülkelerin finans sistemlerinin ne kadar
büyük bir rehavet içinde olabileceğini
gösteriyor.
2010 ve sonrası için bu hataların önüne
geçilmesine yönelik ne tür önlem alınacak ona bakmak lazım. Yani, yapısal reformlar Avrupa ve Amerika’da ne kadar
hızlı ve kararlı uygulanabilirse, bizler de
daha kısa sürede olmasa da daha istikrarlı bir büyüme yapısına kavuşacağız
diye düşünüyorum.
2010 ve sonrasında, 2008’den önceki
durum çok uzun süreler yakalanamayacaktır. Fakat karamsar olmayı gerekti-
Ülkemizdeki otomotiv sektörü maalesef krizden en çok etkilenen sektör oldu.
Fakat güçlü alt yapısı ile bu krizin üstesinden gelecektir. Bu zor olacak, ama
aynı zamanda ülkemiz için de bir fırsat
olacak. Mutlaka yeni çözümler geliştirilecek ve sektörün yükselmesinin devamı sağlanacaktır. Ama çözüm arayışlarına ve bunları dile getirmeye hiç ara
vermemeliyiz.
Almanya’da, Amerika’da ve Fransa’da
lokomotif sektör her zaman otomotiv
sektörü olmuştur. Ülkemizde de bunun
böyle olması için çalışılmalıdır. Otomotiv sektörünün insan kalitesini ne kadar
artırdığını devlet kademelerine daha
sıklıkla anlatmak ve bu sektörün çalışma
tarzının ülkemiz insanına nasıl yüksek
bir hayat düzeyi vaat ettiğini anlamalarını sağlamak gerekir. “Otomotiv sektörü ve yan sanayi istihdam sağlıyor” temasının yanı sıra özellikle ülkemiz insanının bu sektör sayesinde hayat görüşünün ve hayat standardının nasıl arttığını daha çok vurgulamak gerekiyor. Türk
otomotiv sektörü, bu kriz sayesinde tarihi iki fırsat yakalamış bulunuyor. Birincisi, yurt dışında faaliyetlerini kriz dolayısıyla aniden durdurmak zorunda kalan
binlerce yan sanayi firmalarındaki işlerin ülkemize geliyor olması; ikincisi ise
elektrikli otomobillerin artık hızla haya-
tımıza girecek olması. Bu araçlarda, klasik birçok parçanın tarihe karıştığını ve
daha az parça ile otomobil üretileceğini görüyoruz. Bu da, artık benzinli ya da
dizel motor üretmek yerine, üretimini
ülkemiz sanayisiyle rahatlıkla yapabileceğimiz elektrikli motorların ve bitmiş
ürüne kadar yüzde 100 yerli otomobillerin yolunu açıyor.
elektroniğe birçok sanayi kolu, otomotiv sektörü sayesinde düzenli iş imkanına kavuşmakta, kalitesini ve teknolojisini devamlı artırmaktadır. Rekabet son
derece fazladır. Bu da sürekli iyileşmeyi
kendiliğinden tetiklemektedir.
Bu araçlarda motor, şanzıman, vites gibi
daha birçok parça yok. Ülkemizde bu
tür üretimler yapan yan sanayi firmaları, bu değişime mutlaka hızla ayak uyduracaklardır. Fakat Türkiye’nin de hızla
elektrikli otomobillere yatırım yapması gerekiyor. En önemli dayanak ise ülkemizde var olan çok güçlü yan sanayi alt yapısı, sektörde çalışan insan kaynağı ve sektörün ulaşmış olduğu kalite
düzeyidir.
Yeni teknolojilere uyum sağlayabilmek
için bu teknolojilerin kullanılması gereken sanayi türlerini ülkemize getirmek
gerekiyor. Üretim adetleri arttıkça yeni
teknoloji kullanımı da otomatik olarak
artacaktır. Yeni teknoloji ürünleri kullanımında önemli olan, hem maliyetini
karşılama, hem de kullanım bilgisi açısından gelişmiş bir tüketici bilinci oluşturmaktır. Bunun yolu da insana yatırım
yapmaktan geçer. İnsana verilen eğitim
çok uzun sürelidir. Bu konuda her ne kadar geç kalmış olsak da, zararın neresinden dönsek kardır. Hedef, teknolojiyi
sadece kullanan değil, teknolojiyi bilen
ve uygulayabilen tüketiciler yaratmaktır. Otomotiv sektörü tam da bu noktada çok önemlidir.
Artık Türkiye, yeni gelenlere kaliteli iş
sahaları açmak zorundadır. En çok ve en
kaliteli istihdam yaratan sektör de otomotiv sektörüdür. Bir araçta yüzlerce
hassas parça vardır ve bunlar en verimli
şekilde bir sisteme dayalı üretilmek zorundadır. Metalden tekstile, plastikten
Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl
ayak uydurabiliriz?
Burada meslek yüksek okullarının da
işlevini ve önemini unutmamak gerekir. Bu okullar daha seviyeli öğrencilere açık hale getirilmeli; hem öğrencinin,
hem de sanayicinin şevki kırılmamalıdır.
Ne yazık ki, Plastik Meslek Okulu neredeyse öğrenci azlığından kapanacak.
Biz okulu tüm gücümüzle yaşatacağız,
ama sanayimiz ve devletimiz bu konuya
daha fazla zaman ayırmalıdır. Üniversitelerle çok yakın işbirliği yapılmalıdır.
Küresel otomotiv sektörü ve yerel
oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Küresel anlamda OEM’ler, karlılığın devam ettiği ülkelerde yatırımlarına devam edecek, sürekli maliyetlerini kontrol altına almaya ve daha fazla fiyat
baskısı yaratmaya dikkat edeceklerdir.
Muhafazakar tutumlarından vazgeçebilen ve tüketici beklentilerine cevap verebilen OEM’ler ayakta kalacak diye düşünüyorum. Sürekli canlı bir piyasa yaratılmak zorunda.
Daha sık yeni modeller çıkacak, fakat
bunlarda ortak parçalar kullanılacağı
“Opel’s leave should
not be forgotten”
uHow do you see 2010 and afterwards?
The worldwide financial crisis in 2008 and
2009, led to so much damage that anything can not be like they were for a long
time. Rather than developed countries, developing countries like us has experienced and will continue to experience this damage,. Each country that are
trying to sell goods to developed countries was the country most deeply felt this
crisis. Export opportunities shrinked.
The banks survived the crisis less severe as because of the rehabilitation of the
banking system, upgrading of the Central
Bank autonomy in 2000. This was a great
advantage. But the real sector could not
benefit from this advantage well enough.
Internationally developed countries tried to keep their banks and companies
alive with financial supports. Rescue efforts are still in progress. If they do not rehabilitate their banking system like once
they suggested to Turkey, a new crisis
will be inevitable. Especially in America
and Germany. Even after the crisis emerged a huge financial and insurance organization in Germany, can send 300 million dollars to a bank in the United States,
which was bankrupted at the beginning
of the crisis. In France, a banker can defrag the bank with the billion dollars. This
shows how financial systems of the develop countries can be in lethargy. For 2010
and afterwards, to prevent these mistakes should be considered. If structural reforms can be implemented quickly and
decisively in Europe and US, I believe we
will then embrace a more stable growth
structure in the mid term.
We dont need to be pessimistic but the
situation before 2008 will not be caught
easily in 2010. Everybody should work
harder, be more creative, focus on know
how and human resources and keep their control structures alive without being clumsiness. This should be applicab-
le to every unit of the society from a little
company to a great government mechanism. Numbers before 2008 can be a long
term objective but all investments should
be made by taking into consideration that
there is a demand surplus. 2010 and afterwards will be recovery years with the
careful steps. But this will be a long period.
How will Turkish automotive sector
evolve?
Automotive sector, unfortunately, was
the most effected sector from the crisis in
our country. But its strong infrastructure
will help to get over. This will be difficult
but at the same time it will be an opportunity. Sure new solutions will be deve-
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
53
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
için maliyet yaratmaktan çok, daha düşük maliyetle daha canlı bir piyasa oluşacak.
ma sağlanması ve liman alanının büyütülmesi gerekecektir. İzmir ve Ege bütün bunları yapabilecek kapasitededir.
Önemli olan bu alanda hedef koyarak
aynı hedefe yürünmesini sağlamaktır.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
İzmir’de otomotiv sektörüne yıllarını vermiş çok değerli firmalar var. Bunların başında BMC’yi saymak gerekir.
BMC firmasının kuruluşunda ve bugüne gelişinde emek vermiş herkese, özellikle büyüklerimize tekrar tekrar teşekkür etmemiz gerekiyor. Yüzde 100 Türk
sermayesi ile üretilen Türk kamyonu ve
otobüsü gerçekten Ege Bölgesi için gurur verici. BMC’nin yanı sıra Tirsan, Sarıgözoğlu gibi daha birçok nadide kuruluş
bulunuyor. Fakat yine de daha çok olmalı. Bölgemize ve şehrimize OEM’lerin
gelmesi için daha çok çaba sarf etmeliyiz. Bunun için de otomotive hizmet verebilecek yan sanayi oluşumunun desteklenmesi, Avrupa’nın her kentine direkt uçak seferlerinin artırılması, gümrük ve liman konularında da rahatla-
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Hükümet hep mağdurun yanında olmaya çalışmanın yanı sıra ülkemizin gelişmiş bölgelerine yeni teknolojileri getirebilecek yabancı büyük yatırımcılara da gereken kolaylıkları sağlamalıdır.
Sadece gelişmemiş yörelere yardım etmeye çalışmak, gelişmiş yöreleri ihmal
etmek demektir. Gelişmiş yörelere gelmesini sağlamamız gereken çok önemli OEM’ler var. Bunları tespit etmemiz
ve davetkar olmamız gerekmektedir. Bu
firmaları aşırı yüksek maliyetlerden korumak gerekir.
Opel’in İzmir’den gidişi hiç unutulmamalıdır. OEM’ler, maliyetlerine herkesten çok dikkat etmesi gereken kuruluşlardır. Büyük olmaları her türlü aşırı maliyetin altından kalkabilecekleri anlamı-
na gelmemektedir. Ar-Ge’ye gelince…
Ar-Ge, çıkartılan yasa ile sadece büyük
firmaların yapabileceği bir çalışmaymış gibi algılansa da, bu tür büyük kuruluşlara verilen destekler çok yerindedir diye düşünüyorum.
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
Otomotiv sektörüne üretime başladığımız tarihten bu yana, bu kadar geniş bilgi sahibi olmamızı büyük ölçüde TAYSAD’a borçluyuz. TAYSAD bizleri bir araya getiren bir dernekten çok
daha öteye giderek, sektöre vizyon da
yaratıyor. Bu da, başta Yönetim Kurulu olmak üzere tüm çalışanların gerek
fahri görevlerini, gerekse de işlerini ne
kadar özverili sahiplendiklerini gösteriyor. TAYSAD’ın yol gösterici olmaya ve
hükümetler nezdinde otomotiv sanayinin önemini hiç durup dinlenmeden anlatmaya devam etmesini bekliyorum.
Otomotiv sanayinin ülkemize sadece
iş alanı yaratmaktan öte yüksek hayat
standardı da yaratacağını anlatmalılar.
TAYSAD’ın Ege Bölgesi’nde, özellikle İzmir ve çevresinde de eğitim faaliyetleri yapmasını, senede bir kez düzenlenen İzmir toplantılarına devam etmesini ve Ege Bölgesi’nin de OEM’ler için cazip olduğunu uluslararası platformlarda
desteklemesini bekliyorum. Bugüne kadar yaptıkları için de kendilerine bir kez
daha kalpten teşekkür ediyorum ve başarılarının devamını diliyorum.t
loped and sector’s continous rise will be
ensured. But we have to keep on searching for new solutions and discuss them.
Automotive has been the locomotive of
the economy all the time in Germany,
France and US. We should also work for
this. The importance of the automotive,
its impact on human quality and what the
sector promises for the future life quality
of the people should be told to government levels. Automotive and supply industries’ impact on employment should
be emphasized. Turkish automotive sec54
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
tor now have two historical opportunities before itself. First of all, many foreign
companies shut down and their works are
coming to us now. Second electric cars
are going to be a part of our lives shortly.
These cars will not need many classical
parts and there will be more cars with less
part manufacturing. This will led 100 percent local automobiles as we can easily
manufacture electric motors and finalized products.
These vehicles do not have many parts
like engine, gearbox, gears and etc... Our
suppliers who are focusing on such manufacturing will certainly keep up with
the change quickly. But Turkey also needs to invest on electric cars. The most
important bases are going to be our
strong supply industry infrastructure, human resource and quality level of the sector. Turkey, now, should open high quality work areas for the newcomers. Automotive is the sector which creates the
most and qualified employment. There are hundreds of sensitive parts in a vehicle and they have to be manufactured
with a system which is most efficient. The
sector provides work to many industrial
areas from metal to plastic or textile to
electronics. Since there is much competition, continous improvement has been
self-triggered t
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
"Ege Serbest Bölgesi, Avrupa'nın
en iyi endüstri parklarından"
Kerem Erman
Delphi Otomotiv Sistemleri San. ve
Tic. A.Ş., Genel Müdür
General Manager, Delphi Otomotiv
u Delphi Dizel olarak 2009 yılı boyunca ev ödevlerimizi bitirmeye ve kriz çıkışına hazırlanmaya çalıştık. Ocak ayından itibaren eski teknoloji üretimlerimizi planlı olarak tedarikçilere ve yurtdışındaki diğer Delphi şirketlerine kaydırdık. Makine parkını yeni üreteceğimiz
ürün ve teknolojilere uygun şekilde yeniledik. Bu iş için 2009 yılı içinde yaklaşık 6 milyon dolar yatırım yapmış olacağız. Bu değişim 2010 yılının ilk çeyreğinde benzer bir yatırım rakamıyla devam edecek. Euro 5 emisyon sistemlerinin tüm müşterilerimiz tarafından
kullanılacağı 2010 yılında adetlerimiz
2009 yılına göre ciddi olarak artacağını planlamaktayız. 2010 yılı ve sonrası
Delphi Dizel için parlak gözükse de ağır
vasıtaları da içine alıp tüm sektöre bakarsak 2008 kriz öncesi adetlerine pek
kolay ulaşılamayacak gibi gözüküyor.
Sektörün içine girdiği bu zor durum yerli tedarikçiler için aslında bir avantaj.
56
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Biz kriz sırasında tekrar bir durum değerlendirmesi yaptığımızda aldığımız
ilk kararlardan biri mümkün olduğunca
hızlı bir şekilde yerli tedarikçilere geçmekti. Bunun iki sebebi var işler yavaşladığında yeni tedarikçilere geçmek için
müşteri onayı almak daha kolaylaşıyor
ikincisi ise birçok Avrupalı tedarikçinin
kriz sırasında zaten iflas etmesi. Tahmin
ediyorum ki Türkiye’deki orta ve büyük
ölçekli tedarikçiler Avrupa’daki bu iflasların pozitif etkilerini görmeye başlamışlardır.
tivde var olmak için Ar-Ge ve teknoloji
yatırımları şart gözüküyor…
Yeni teknolojileri zamanında öğrenmek
ve kullanmak için güçlü bir ürün geliştirme ve proses ekibine sahip olmak lazım.
Türkiye de Ar-Ge’ye ciddi destek verilmeye başlandı bizimde bazı projelerimiz Tübitak destekli. Bu teşvikler doğru yapılan mühendislik yatırımlarının
geri dönüşünü ciddi şekilde hızlandırıyor. Bizim üreteceğimiz ürünleri emisyon standartları dikte ediyor. Şu anda
Euro 5’in seri üretimini yapıyoruz ve
Euro 6 için çalışıyoruz. Ürünün geliştirilmesi ve prosesin hazırlanması aşamalarında makine tedarikçileriyle birlikte
çalışıyoruz genellikle yeni teknolojileri
onlarla birlikte deneyip seri üretim aşamasına getiriyoruz. Bugün iyi donanımlı bir otomobilin elektroniği neredeyse
bir uçak elektroniği seviyesinde, özellikle yakıt enjeksiyon sistemi pahalı bir İsviçre saati gibi mikron hassaslığı ile üretiliyor ama hiçbir İsviçre saati veya uçak
günde onbinlerce üretilmiyor. Otomo-
Biz şu anda Avrupa ve Uzak doğu pazarı için ürettiğimiz ileri teknoloji ürünlerde kaliteyi ve rekabetçi fiyatları yakalıyoruz, buna rağmen yolumuz daha çok
uzun. Hem Delphi Dizel içerisinde hem
de tedarikçilerimizde geliştirmemiz gereken çok konu var. Bunları bitirmeden
hükümetten bir destek ve önlem beklentisi içine girmeyi ben yönetici olarak doğru bulmuyorum. Daha önce de
bahsettiğim gibi Ar-Ge teşvikleri benzeri bazı uygulamaları çok yararlı buluyorum. Öte yandan gelişmiş ülkelerin Otomotivde aldığı bazı kararlara
ters kararlar da alınabiliyor: Avrupa da
8-10 yaş üstü araçlarda hurda teşvikleri
çıkarıldığı sırada Türkiye’de servis araçlarının kullanım ömrünün uzatılması
gibi. Benim beklentim TAYSAD’ın benzer konularda devreye girip karar mercilerine sektör beklentilerini sektör adına anlatabilmesi.t
Yaklaşık iki yıldır Türkiye de ve
İzmir’deyim. Fabrikamızın bulunduğu Ege Serbest bölgesi Avrupa’nın en
iyi endüstri parklarından biri belki de
en iyisi. Hem otomotive hem de ihracat yapan diğer üretimciler için bence oldukça cazip bir yer… Kalifiye işgücü olarak Türkiye’nin komşu ve maliyet
açısından rakip ülkeleriyle karşılaştırıldığında oldukça ileride…
"Bölgemiz otomotiv sektöründe
giderek gelişiyor"
Doruk Aydın
Ege Soğutmacılık Kli. Soğ. Hava Tes.
İhr. İth. San. ve Tic. A.Ş., Genel Müdür
General Manager, Ege Soğutmacılık
u2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz?
Şirketimiz adına 2010 yılı 2008 sonu
itibariyle daralan ve toparlanma süreci
uzun vadeye yayılan pazar koşullarında
yeni ürün şecenekleriyle portfoyümüzü
genişletme, yeni pazarlarda kendimize
yer edinebilme ve rekabetten fark yaratan özelliklerimizi öne çıkararak pastadan aldığımız payı genişletme çalışmalarıyla geçecektir.
Daha rekabetçi olmanın ve daha verimli
sonuçlar üretebilmenin öneminin daha
da arttığı, yeni tedarikçilerin ve uygulamaların daha cesurca kullanıma alınacağı bir dönemin bizleri beklemekte olduğunu düşünüyorum.
Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek?
Türk otomotiv sektörü üretimimizin önemli bölümünün aktarıldı-
ğı Avrupa’daki trendlere bağlı haraket
etme durumunda olduğunu düşünebiliriz. Avrupa’daki ekonomik toparlanmanın süresi, özellikle birliğe entegre olma
çabasındaki ülkelerin göstereceği gelişme otomotiv ana ve yan sanayilerin ivmesinde belirleyici olacaktır. Daha önceki dönemlerde kendi iç dinamiklerinin
etkisiyle iniş çıkışlar yaşayan sektörümüz bu aşamada global resesyon dolayısıyla bir düşüş yaşamakta. Avrupa’da
bu gibi daralmaların tarihte 3 kez yaşanmış olduğunu, gelir düzeyindeki ve
yaşam kalitesindeki artışa paralel olarak
büyümenin sürekli devam ettiğini görüyoruz. Uzun vadeli trend’i öngörecek
olduğumuz sektör toparlanıp büyüme
rallisine devam edeceğini öngörebiliriz.
TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir?
TAYSAD’dan beklentilerimiz arasında
iyi uygulamaları içeriğinde barındıran
eğitimlerin yaygınlaştırılması ve bunu
Ege bölgesininde içinde olduğu diğer
bölgelerde sık frekanslarda yapılması.
Eğitim çalışmalarının giderek genişlemesinden ve değişik bölgelerde de başlatılmasından dolayı mutluluk duyuyoruz.
Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl
ayak uydurabiliriz?
“Our Region is Continously
Improving in Automotive”
Yan sanayi açısından yeni teknolojilerin
kullanımı Ar-Ge’ye ve müşteri isteklerine sürekli yatırım yapılmasıyla gelişebilir, orta vadede katma değer yaratan,
kendini çözüm ortağı olarak konulamlayan şirketler ancak bu şekilde ayakta
kalabilir.
İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz?
İzmir bölgesi otomotiv sanayi alanında giderek gelişmekte, yeni yatırımları bölgesine çekmek adına bünyesinde
önemli değer kümesi bulundurmaktadır. Rekabetçi işgücü, ana sanayi kuruluşları, Avrupa pazarı için ideal lojistik
ve liman olanakları, üniversiteler ve eğitimli çalışan potansiyeli, yatırımı destekleyen organizasyonlar ve yerel yönetimler bunlar arasında sıralanabilir.
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Hükümetten beklentilerimiz serbest piyasa koşullarının aksaksız işletilmesi,
gerekli denetimlerin yapılarak her ölçekteki üreticinin adil olarak rekabet
etme şansının yaratılması.
Avrupa, Rusya, İran gibi bölgelerde
TAYSAD olarak aynı müşteri segmentine üretim yapan yan sanacilerin ortak
kullanacakları lojistik, depo merkezlerinin kurularak üyelere kiralanması değerlendirilebilir. t
We may think that turkish automotive
sector have to move in line with trends in
Europe, where most of our manufacturing transferred. Economic recovery period in Europe will be significant for the EU
candidate countries and developments
in their automotive main and supply industry. Previously our sector was experiencing fall downs or risings due to its
own dynamics but now recession is global. Europe experienced this three times
before in its history and we see that increase in income and life quality keep rising
parallely to growth. The sector will recover and continue its rally. İzmir region automotive industry is developing, it has an
important value cluster to attract investments. Competitive workforce, main industry companies, logistics and harbor
opportunities – specifically attractive for
Europe - , universities, educated employee potential, supportive organisations
and local administrations can be sorted
among those values. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
57
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
"Türkiye’nin otomobilini tasarlamak
ve üretmek için uğraşmalıyız"
Ford,
Volkswagen,
BMW,
Fiat,
Mercedes-Daimler, Audi, Peugeot ve
Renault gibi ana müşterilerine kalıp ve
parça üretimine devam eden gurubumuzla 2010 başında yeni yatırımımız
ile Bursa’da da üretime başlıyoruz. İmal
ettiğimiz kalıpları Jaguar ve Porsche dahil 10 markanın kullanıyor olması bizlere güç katıyor. Bu güçle birlikte Bursa
üretimimizde, G-1 Pres hattı gerek boyutları, gerek teknolojik özellikleri bakımından otomotiv yan sanayi tarafından
sahip olunan ilk ve tek pres hattı olacaktır. Aksaray fabrikamızda da devreye
almış olduğumuz Türkiye’nin en büyük
5000 tonluk tandem şasi presiyle Mercedes kamyon şasileri dışında, M.A.N
otobüs şasilerinin üretimini, şasi ile kabin parça imalatını da gerçekleştiriyoruz.
u Otomotiv Sanayi’nde umut verici
yaşanan gelişmeler ışığında, Sarıgözoğlu A.Ş. olarak Bursa yatırımımızın tamamlanmasıyla birlikte yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerimize üst düzeyde
hizmet verecek, lojistik avantaja ve gelişmiş teknolojik düzeye ulaşmış olacağız. Temennimiz 2010’da da üretimin
artması ve hurda indirimi ile de bu hareketlenmenin desteklenmesi.
Türkiye’nin otomobilini tasarlamak ve
üretmek için uğraşmalıyız. yabancı ortakla ya da yüzde yüz yerli sermaye ile
sektörde yeni bir çığır açabiliriz. Çünkü bu sinerjiyi oluşturma noktasına artık geldik. Örneğin bizler 1957 yılında İzmir’de üretime başlamış bir aile
olarak kalıp konusunda önemli bir deneyime sahibiz. Türk otomotiv ve beyaz eşya sanayisinin gelişimine paralel,
kendimizi geliştirdik. Grup olarak 10 yıl
öncesine kadar, kalıp üretimini, sac parça üretimini desteklemek üzere kullandık, ancak bu alanda özellikle otomotiv sanayiindeki talebi iyi değerlendirerek yüksek teknoloji ve tasarıma dayalı gelişim sergiledik. Türkiye’nin nitelikli işgücünü iyi değerlendirerek dünyanın önde gelen markalarıyla çalışmaya
58
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
başladık. İhracatımızı artırmak ve ileride daha büyük hedeflere ulaşmak, kalıcı
olabilmek, gelişen teknolojiden yararlanmak için sürekli bir yatırım hamlesi ve Ar-Ge çalışması içindeyiz. Nitelikli
ara eleman ve finansmana kolay ulaşabilmek de teknolojiye adaptasyon adına
firmaları motive edici olacaktır. Girişim
heyecanı oldukça önemli.
Burada İzmir, Bursa, Adapazarı veya diğer iller arasında bir rekabet olmamalı. Aksine, özellikle Türkiye’ye alternatif
ülkelere gitme ihtimali olan yatırımların Türkiye’ye mal edilmesi çabası içine girilmeli.
Türkiye’nin otomotivde ucuz emek cenneti olduğu için tercih edilmediğini vurgulayan Mustafa Sarıgözoğlu, Türkler’in
şünüyor. “İzmir’de 40 yıldan beri BMC
var. Bugün Ege Bölgesi’ndeki otomotiv
yan sanayicileri, BMC’nin yansımasıyla
meydana gelmiş yan sanayicilerdir. Belki birçoğumuz bugün başka yerlere gidiyoruz, başka işler yapıyoruz ama BMC
dışında yatırımcılar İzmir’e gelmiş olsaydı, bence biz büyümeye devam etmek için İzmir’i de seçerdik.”
esnekliği, milletçe sahip olduğu yeteneği, genç, dinamik, eğitimli ve nitelikli iş
gücü sayesinde başarılı olduğunu söylüyor. “Avrupa’da yaz tatili döneminde bir
ay boyunca telefonlara sadece yönetici
asistanları cevap verir. Bazen o bile yoktur. Bizde dur durak bilmeden çalışan,
saat mefhumunu unutmuş arkadaşlarımız var. Kendini adamışlık, başarıya duyulan açlık ve istek çok fazla.” Levent
Sarıgözoğlu ise Sarıgözoğlu çalışanlarının kendilerini adeta milli takım olarak gördüğünü söylüyor. “Bir takım nasıl gol attığı zaman seviniyorsa, bizim
arkadaşlarımız da bir kalıp tesliminden
onay aldıkları zaman aynı sevinci yaşıyor. Biz artık resmen tereciye tere satmaya başladık. Bu kolay bir şey değil.”
Yatırım kararı aldıkları 2008 yılında da
kriz riskinin bulunduğunu belirten Mustafa Sarıgözoğlu, devam ediyor: “Bu riski göze alarak krizi fırsata çevirmek için
yatırıma karar verdik. Global kriz nedeniyle müşteri taleplerinin azaldığı bir
dönem yaşandı, hala da eskisi kadar olmamakla birlikte yaşanıyor. Ancak uzun
vadede otomotiv ülkesi olan Türkiye’de
bunun geri dönüşünü alacağız. Otomotiv sektörünün yıllık 2 milyon adetlik
araç üretim hedefinin birkaç yıllık gecikmeyle birlikte gerçekleşeceğine inanıyoruz. Sarıgözoğlu A.Ş. olarak Türkiye dışında, Türkiye’nin komşusu Mısır,
İran, Romanya ya da Rusya gibi ülkelerde üretim alanları kurmak yakın gündemimiz içindedir.
‘‘Biz fanatik İzmirliyiz. Ancak kendimizi
İzmirli olarak gördüğümüz kadar, global
gördüğümüz için Bursa’ya yöneldik.’’
Levent Sarıgözoğlu ise İzmir’e yapılacak
yatırımların bölgede hareket yaratması açısından çok gerekli olduğunu dü-
"We should work to design and
manufacture Turkey’s automobile”
u“There should not be a competition
between İzmir, Bursa, Adapazarı or any
other provinces. Contrary, if any investment is likely to go to any rival country,
we should effort to gain them. We are fanatics of İzmir. But since we consider ourselves as global as well as from İzmir, we
headed for Bursa.” Mustafa Sarıgözoğlu continues: “Taking this risk, we decided to turn crisis into opportunity. There
has been a period with serios falldowns in
Hükümetin hurda teşviği konusunda
ılımlı olmasını bekleyen Mustafa Sarıgözoğlu, uygulanacak hurda teşviği ile
ilave bir talep yaratılması gerektiğine
dikkat çekti. “Türkiye yaşlı bir bir araç
parkıyla karşı karşıya. 10 milyondan
fazla aracın ne güvenliği ve teknolojisi
ne de çevreye duyarlılığı bugün üretilen
araçlarla bir. Tabi burada, hurda indirimi
nedeniyle ötv indiriminin de korunması
elzem bir nokta.
Tüm bu gündemi izlemek ve gözlemlemek konusunda kayda değer bir başarıya sahip olan TAYSAD’ın, somut hedefe yönelik çabaların parçası olmak
bir yana özellikle başlatıcısı konumunda kıvılcımı yakan ve devamını getiren
bir dernek olduğunu görmek bizi özellikle mutlu ediyor. Ayrıca bu işin bir de
OSD boyutu var. OSD ile çözüm ortaklığı konusunda platform oluşturması,
aynı alt sektördeki firmaların rekabet
öncesi birbirleriyle işbirliklerini desteklemesi, yurt dışındaki TAYSAD muadili kuruluşlarla ilişkileri geliştirmesi gibi
çalışmalarını takdirle izliyoruz. TAYSAD
ve üm yan sanayiciler olarak, gündemi
izlemenin yanı sıra gündemi belirlemeyi umuyoruz.t
demand, and it still continues. But in the
long term Turkey, as an automotive country, will get back what she gave. We
believe objective to manufacture 2 million units may realise with delay. Building
new facilities in Iran, Romania, Russia or
Eygpty is in our agenda.” Levent Sarıgözoğlu thinks that investments in İzmir required to boom up the region. “There has
been BMC in İzmir for 40 years. Today
supply industrialists in Aegean Region
are the ones who came with BMC. Maybe most of us are going other places but if
there were more investments in İzmir, we
would choose İzmir for growth. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
59
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
"Yenilikler araştırma
gerektirtiyor"
vam eden projeler dışında maalesef
yeni projeler mevcut değildir.
Üniversite-Sanayi işbirliğinin artmasına yönelik düşünceleriniz nelerdir?
Türkiye’de sanayici düne kadar, daha
önce üretilmiş bir ürünün nasıl üretildiğini öğrenmek ve bunu en kısa ve
en masrafsız yoldan üretmenin yolunu
kendisine ilke edinmişti. Bunu da genelde küçük sanayicilerimiz fuarlara giderek orada gördükleri yeni ürünlerin benzerlerini fazla bir değişiklik yapmadan
imal etmek suretiyle yapmakta idiler.
Tabii, burada söz konusu olan küçük sanayicinin araştırmaya ayıracak yeterli ekonomik güce sahip olmaması söy-
Prof. Dr. Mustafa Sabuncu
Bölüm Başkanı
Makine Mühendisliği Bölümü
Dokuz Eylül Üniversitesi
9 Eylül University
Head of Mechanical Engineering
Department
u İzmir’de üniversite-sanayi işbirliği
nasıl yürüyor?
Üniversitemiz ile Ege bölgesinde ve
özellikle İzmir’de mevcut büyük otomotiv firmaları arasında gerek TÜBİTAK’ın
gerekse Türkiye Teknoloji Geliştirme
Vakfı’nın (TTGV) desteklediği projelerde bu işbirliği krizin başlamasından
önce oldukça yoğun bir şekilde devam
ediyordu. Otomotiv sanayinde bazı lider kuruluşlar bu amaçla Ar-Ge merkezlerini kurarak üniversite sanayi işbirliğine önem vermeye başlamışlardı.
Otomotiv sanayi firmalarıyla ortak
yürütülen çalışmalar var mı?
Genelde yürütülen projeler 18-24 ay
gibi uzun süreli projeler olduklarından
krizden önce başlatılmış ve halen de60
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
lenebilir. Bu, son zamanlara kadar maalesef büyük sanayiciler için de geçerliydi. Sanayici yatırımını hemen paraya dönüştürmek istediği için karşılaştığı bir problemin çözümünü üniversiteden hemen istemektedir. Bilindiği gibi
yenilikler araştırma gerektirir, bunun
için de zamana ve paraya ihtiyaç vardır. Sanayicilerimizin piyasada mevcut
bir ürünün benzerini imal etmek yerine, yeni ürünler geliştirmek ve imal etmek için gerekli ekonomik güce ve vizyona sahip oldukları gün, eminim ki üniversite sanayi işbirliği de ülkemizde gelişmiş ülkelerde olduğu gibi büyük bir
ivme kazanacaktır.t
“Innovation requires research”
uHow do you manage university –
industry collaboration in İzmir ?
The collaboration was intensely going on
right before the crisis between our university and the existing automotive companies in the region and in İzmir through the projects supported by TÜBİTAK
or TTGV. Some leading companies in automotive industry started to show necessary attention to this collaboration by establishing their own R&D centers.
Is there any partnership projects with
automotive industry companies ?
Unfortunately there is no new projects
at the moment other than the ones that
have started before the crisis.
What do you think about increasing
university – industry collaboration?
Until recently, our industrialists have focused on learning how to manufacture an already produced product and how
to manufacture it in easiest and cheapest way. This was the mostly pattern of
the small industrialists, by going to expos
and manufacturing something they have
seen there with minor changes. Of course it can be said that small enterprises do
not have the great budgets for R&D but
this was also same for the big industrialists ‘till recently. Since the industrialists
want to turn its investment into money
in a short time, they want answers from
the university quickly. As it’s known, innovation requires research and research
requires time and money. I am sure university – industry collaboration will gain
speed when our industrialists have the
economic power and vision necessary
for manufacturing and developing new
products instead of similar to an existing
product.t
"Yeni müşteriler
yüzümüzü güldürüyor"
tırım döneminde krize yakalanmadık.
Özellikle çalışma sermayesini etkin yönettik Kriz döneminde çalışanların ücretlerini dondurma gibi yöntemler için
fırsatçılık yapmadık, krizden fırsat çıkartarak rekor seviyede yeni ürün geliştirdik. Porsche, Mercedes, Bmw, Audi ve
Lexus gibi yeni müşterileri portföyümüze kattık. Finansal olarak kuvvetli girdik
ve krizi geçirdik.
Berat Ösen
CMS Grubu
Yönetim Kurulu Başkanı
CMS Group
Chairman of the Board
u2009 krizi sizi nasıl etkiledi?
Otomotiv sektöründeki herkes kadar
biz de etkilendik. Ancak biz bunu kamçı olarak kullandık. OEM portföyümüze
yeni müşteriler ekledik. Bunlar arasında
Porsche, BMW, Audi, Lexus, markaları yer almaktadır. Hazırda da Mercedes
ile görüşmelerimiz de devam etmektedir. 2008 yılının rakamlarını, 2009 yılında hiçbirimiz beklemiyoruz ancak
yeni müşteriler tüm şirket çalışanlarımızın yüzünü güldürerek, farklı bir motivasyon sağladı. Bunun dışında Capital
Dergisi’nin İngiliz marka değerleme şirketi Brand Finance ile ortaklaşa gerçekleştirdiği “Türkiye’nin En Değerli Markaları” araştırmasında Otomotiv Yan Sanayi kategorisinde ‘En Değerli 2. Marka’ oldu. Genel sıralamada da 64. olarak
önemli bir başarı sağladı.
Krizden neler yaptınız?
Kriz öncesi yatırımları durdurarak, ya-
Geçtiğimiz yıl yaşanan ani sipariş değişikliklerine, yerinde hızlı reaksiyon göstererek üretim ve yönetim modelimize
dinamizm kattık. 2009 yılında 3,2 milyon adet jant satmış olmayı hedefliyoruz 2009 yıl sonu itibariyle yaklaşık %
84 ihracat oranıyla 2,7 Milyon adet
jant ihraç etmeyi ve yine yaklaşık 100
milyon Euro ciro hedefliyoruz.
2010 ve sonrasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tüm çevrelerde dünya ekonomisinde
Küresel durgunluğun sona ermeye başladığı ancak düzelmenin zayıf olacağı
beklentisi güçlenmektedir.
Kriz sonrası dönemde üretimde yatırım ve verimlilikte sürdürülebilir iyileşme sağlayacak miktarda kredi bulunabilmesi için, finans kuruluşlarının yeniden yapılandırılması gerekeceği, talep dengesizliğini ortadan kaldırılması
için ise özellikle ihracata dayalı büyüme stratejisi uygulayan ve cari fazla veren pek çok ekonominin iç talebe ve ithalata ağırlık vermesi gerekeceği, Kamu
yatırımlarının arttırılmasına ve sosyal
güvenliğin yeniden yapılandırılması ihtiyacı ortaya çıkacağı ihtimali gittikçe
güçlenmektedir.
Geleceğin ekonomik liderlerinin bu günün yüksek potansiyele sahip ve önümüzdeki 4-5 yılda küresel ekonomik
büyümenin lokomotifi olacağı öngörülen iki ülke (Çin ve Hindistan) olacağı yönündeki görüşler gittikçe daha da
yoğunlaşmaktadır.
Bu iki ülkenin hemen ardından Rusya
ve Brezilya onların ardından da Türkiye
gelecekteki dünya pazarında etkinliğini
en çok artıracak ülkeler olarak öngörülmektedir.
2010 yılı ve sonrası için Otomotiv sektörünü Global ve yerel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Özellikle 2010 yılında Merkez Doğu Avrupa ve Rusya’daki düşük maliyetli arabaların lansmanı ile küçük araba segmentinin Doğu Avrupa’da büyümesi
beklenmektedir.
Türkiye’de ise, ‘Oyak Renault’, ‘Toyota’, ‘Tofaş’, ‘Hyundai Assan’ ve ‘Honda
Türkiye’ markaları aktif olarak otomobil üretmektedir. 2008 yılı değerleri ile
Türkiye’de en yüksek üretim hacmine
sahip marka yüzde 46,1 pay ile ‘Oyak
Renault’dur. 2009 da beklentiler üretim
ve ihracatta yüzde 25 gerileme, toplam
pazarda yüzde 25 daralma yönündedir.
2010 yılının son çeyreği itibariyle ciddi bir toparlanma beklentisi ve özellikle
2011 yılından sonra Kişi Başına Sürekli
Milli Gelir Artışının yoğun talebi tetikleyeceği beklenmektedir.
Hali hazırda dünyada 15, Avrupa’da
beşinci olan Türk Otomotiv sanayinin
önde gelen kuruluşlarının gelecekle ilgili
faaliyet planlarının yönünün daha fazla katma değer üreten ve gittikçe daha
verimli-rekabetçi üretime yönelen, gelişmiş Ar Ge faaliyetleri ile de bu amacı
destekleyen bir yapıya yöneleceği açıktır.
Hükümet ne gibi önlemler almalı?
Tüketicinin alım gücünün desteklemeli, kamu tüketimini doğru yönlendirmeli, kamu yatırımlarını artırmalı, ihracatı desteklemeli, borçlanma maliyetlerini azaltacak önlemler almalı, kredi kaynaklarını genişletmeli, yeni yatırımları
ve Ar-Ge faaliyetlerine destek olmalı. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
61
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
Yeni nesil araçlara
yeni nesil pil
Göksel Paker
İnci Akü San. ve Tic. A.Ş.
CEO
CEO of Inci Aku
u İnci Akü’nün Ar-Ge çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?
Üst segment araçlar için özel olarak tasarlanmış olan
İnci Akü Nano Gold, yeni nesil, yüksek elektrik tüketimi
olan araçlarda bile hiçbir bakım gerektirmeden, ekstra
uzun ömür ve ekstra performans sağlıyor. İnci Akü’nün
CEO’su Göksel Paker’e İnci Akü’nün Ar-Ge çalışmalarını ve bu çalışmaların meyvesi olan Nano Gold’u sorduk.
Sektöründe teknoloji lideri olan şirketimiz, dünya akü sektörünün yaptığı çalışmalara paralel teknolojik çalışmalar yaparak son yıllarda Ar-Ge yatırımını artırmıştır. İleri teknolojiyi ve kaliteli üretimi hedefleyen İnci Akü, otomotiv sektöründe müşterilerinin beklentisine uygun olarak yüksek teknolojili üstün performanslı ürünlerini pazara sun62
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
maktadır. Dünya otomotiv sektörünün
geleceği, kısa ve orta vadede hibrid (fosil yakıt ve elektrikli) ve elektrikli araçlar; uzun vadede ise yakıt pilli ve hibrid (yakıt pili ve elektrikli) araçlar olarak
gözükmektedir. Biz de kısa, orta ve uzun vade için çalışmalar planlamaktayız. Hibrid ve elekt-
rikli araçlar için dünyadaki son gelişim
noktası olan nikel metal hidrür ve lityum iyon aküler için de bilimsel amaçlı Ar-Ge çalışmaları yürütmekteyiz. Bu
konuda Tübitak-MAM ile işbirliği yapıyoruz. Ayrıca, dünyadaki hızlı gelişmelere paralel olarak lityum akülere odaklanmayı planlıyoruz. Ayrıca 2008 yılının son çeyreğinden itibaren, 2020 yılından sonra dünya otomotiv ve enerji sektörü için çok önemli
olacağı öngörülen yakıt pili konusunda
da çalışma yapma kararı aldık. Şu anda
akademik çalışmalar yapıyoruz. Beraber çalıştığımız üniversitelerin yanı sıra
yurt içinde ve dışında anlaşmalı olduğumuz Ar-Ge kuruluşlarının desteğiyle çalışmalarımızı geliştiriyoruz.
Tüm çalışmalarımızın sonucu olarak,
bugüne kadar İnci Akü Ar-Ge Departmanı bünyesinde 32 adet ürün, faydalı model ve endüstriyel tasarım patenti aldık. Yürütülen bu çalışmalarının sonucu olarak, 14 Eylül 2009 tarihinde Sanayi Bakanlığı onayıyla “Ar-Ge Merkezi” belgesini alarak, sektöründe Ar-Ge
merkezine sahip olan ilk firma, ayrıca
Türkiye’deki 54’üncü Ar-Ge merkezi olduk.
Türk otomotiv yan sanayi, ana sanayinin teşvikiyle ve desteğiyle çok ciddi bir
mesafe aldı. Gelişmiş ülkelerdeki kalite
ve verimlilik seviyesine ulaşan sektörümüz, dünyanın her yerine ve tüm markalara üretim yapar hale geldi.
Yaşanan en büyük sıkıntı; iç pazarımızın küçük olması, ana üretimin ihracata dayalı büyümesi ve üretimin ağırlıklı
ticari araçlarda olmasıydı. Bu durumun
çok riskli olduğu global krizde görüldü.
Türkiye’deki küçülme, global küçülmeden fazla oldu. 2009 yılı içerisinde verilen ÖTV desteğiyle iç pazar biraz hareketlenince üretim tesisleri tekrar üretimi hızlandırdı.
Bundan sonra yapılması gereken, öncelikle ana sanayinin yeni projelerinde ti-
cari ve binek dengesinin geliştirilmesi,
iç pazarın büyümesi için gerekli önlemlerin alınması dolayısıyla yan sanayinin
daha istikrarlı üretim yapmasının sağlanması olmalıdır. Yan sanayinin daha
çok verimlilik, teknolojik gelişim, Ar-Ge,
pazarlama faaliyetleri ve müşteri ilişkilerine (CRM ve benzeri) önem vermesi
gerekmektedir. Ayrıca bunu yapabilecek insan kaynağının süratle geliştirilmesi şarttır.
Krizle geçen bir yılın sonunda önümüzdeki dönem neler öngörüyorsunuz?
Kriz dönemleri; kaliteli üretim yapan,
kaynaklarını iyi kullanan, teknolojisini
sürekli geliştiren, insan kaynağına yatı-
İnci Akü Nano Gold nasıl doğdu?
Araç teknolojisinde hızlı yaşanan gelişim nedeniyle, 2005 yılından sonraki yeni nesil, özellikle üst sınıf araçlarda elektronik donanımı çok arttı. İlave
elektronik donanım, ilave elektrik tüketimi gereğini de doğurdu. Bu da akülerin daha yüksek kapasiteli ve kaliteli olmasını gerektirdi. Yeni nesil üst sınıf araçlardaki bu ihtiyaca cevap verebilmek için pazardaki eksiği de görerek,
3 yıllık Ar- Ge çalışmaları sonrası geliştirdiğimiz yeni ürünümüzü müşterilerimize sunmayı uygun bulduk. Böylelikle İnci Akü Supr A ve Formul A’ya ilave olarak en üst segmente Nano Gold’u
konumladık. Nano kristal teknolojisi nedir?
İnci Akü Nano Gold, üst segment araçlar için özel olarak tasarlanmıştır. Güçlendirilmiş yüksek kaliteli plakalara ek
olarak, Nano kristal teknolojisi ile hazırlanmış özel pasta formülü sayesinde, yeni nesil ve yüksek elektrik tüketimi olan araçlarda bile hiçbir bakım gerektirmeden ekstra uzun ömür ve ekstra
performans sağlanmaktadır.
Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdik ve 3 yıl
garanti veriyoruz. İnci Akü Nano Gold,
standart akülerden yüzde 50 daha uzun
ömürlü, yüzde 30 daha fazla marş basma gücüne ve +5 Ah ekstra güce sahip.
Siz yurt dışına çok seyahat eden bir yönetici olarak, ülkemizde ve dünyadaki
yönetim kalitesini kıyaslar mısınız?
İnci Akü Nano Gold
Özellikleri
Faydaları
Patentli Özel Tasarımıyla Tam
Kapalı Sistem
Sıfır Bakım
Nano Kristal Teknolojisi ile
hazırlanmış özel pasta formülü
Standart Akülerden % 50 daha
uzun ömür
Tam Çerçeveli Güçlü Pozitif Plakalar
Standard Akülerden %30 daha fazla
marş basma gücü
Özel kutup başı koruma kapakları
+5 Ah Ekstra Güç
Özel Labirent buşonlar
Özel Tasarımı sayesinde Araç içi
kullanıma da uygunluk
Kapak içerisindeki özel Alev tutucular Çok yüksek ve çok düşük
sıcaklıklarda bile maksimum performans
Şarj seviyesini gösteren kapak üstü
indikatör
Kısa Devrelere Karşı Daha Yüksek
Dayanım
Yüksek sıcaklıklarda korozyon
direnci arttırılmış gümüşlü alaşım
Kalınlaştırılmış Polietilen Seperatörler
Plaka üzeri maksimum asit rezervi
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
63
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
rım yapan ve güçlü finans enstrümanlarına sahip şirketlerin krizleri fırsata dönüştürdüğü dönemlerdir. Biz de sahip
olduğumuz bu özelliklerimizi geliştirerek daha avantajlı bir durum elde etmeyi hedeflemekteyiz. Bu yüzden, yatırımlarımızda en önemli payı alan Ar-Ge çalışmalarına yatırımımızı daha da artırdık. Mevcut ürünlerimizin performanslarını geliştirerek, teknolojik performanslı yeni ürün çalışmalarımıza hızını
artırarak devam edeceğiz.
ğı gibi sürdürüyoruz. Benzer çalışmaları müşteri memnuniyetini ve ilgisini artırma alanlarında da sürdürüyoruz. Süreçlerimizi mükemmelleştirebilmek için
özetle müşteri ilişkileri, müşteri iletişimi, pazarlama ve lojistik konularına yatırım yapmaya devam edeceğiz.
Bu dönemi bir fırsat dönemi olarak görüp, iş süreçlerimizi yeniden gözden geçiriyoruz. Maksimum verimlilik yaklaşımımızı koruyarak, rekabetçi yönümüzü
güçlendirecek alanlar ve projeler üzerinde çalışıyoruz. Üretim kapasitemizi korumak hatta artırmak zorundayız.
Bu nedenle üretim ekipmanlarına yatırım yapmaya devam edeceğiz.
Bizim en önemli değerimiz olan çalışanlarımızın, her zamankinden daha fazla kendini güvende hissetmeye ihtiyacı var. Motivasyon, iç eğitim ve kariyer planlaması alanlarında mevcut projelerimizi hiç durdurmadık, planlandı-
Elektrikli araçların üretimi ve sektöre
girişini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Azalan ve fiyatları artan fosil yakıtlar,
global ısınma endişeleri, Kyoto protokolünün ve diğer çevre mevzuatlarının
getirdiği yükümlülükler dolayısıyla fosil
yakıt kullanan içten yanmalı motorlara
karşı, alternatif olarak geliştirilen hibrit
ve elektrikli araçlarda elde edilen başarılar son derece ümit vericidir.
Our company, technology leader of its
sector, increased its R&D investments
through conducting technological studies parallel to the ones in global battery sector. İnci Akü provides the market products with high technology and
superior performance, as the automotive sector customers’ are expected to be.
Automotiv sector’s future lays down on
hybrids and electric vehicles in short and
mid term, in the long term on the other
hand it seem future is in fuel batteries and
hybrid vehicles. We are conducting short,
mid and long term studies. We are conducting studies on nickel metal hydride
and lithium ion batteries which are the final point of the studies related to hybrid
and electric vehicles. We are collaborating with TÜBİTAK – MAM and besides we
want to focus on lithium batteries parallel to global trend.
And as we decide we have been conduc64
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Bizde bu alanda ülkemiz için çok önemli
fırsatlar olduğuna inanıyoruz.
Elektrikli araçların pazara girebilmesi için başta alt yapı çalışmaları çok
önemlidir. Bu bir devlet programı olarak ele alınmalı.
Önerim; ilgili bakanlıkların, devlet kurumların , OSD, ODD, TAYSAD gibi sektör temsilcilerinin oluşturacağı bir ko-
Bu konuda başta Japonya, Çin, Kore gibi
Doğu Asya ülkeleri olmak üzere değişik
ülkeler ve üreticiler birçok çalışma yapmakta, yeniden oluşacak düzende daha
iyi roller kapma telaşındadır.
Standartların ve teknolojinin tam oturmamış olması sıkıntı yaratmakla beraber birçok fırsatı da beraberinde sun-
New Generation Battery for New
Generation Vehicles
uCan you tell us about R&D studies
of İnci Akü?
maktadır. Bu fırsatları iyi değerlendirebilecek ülkeler ve şirketler, geleceğin
otomotiv dünyasında daha önemli roller üstlenecektir.
ting studies on fuel cell, which is expected to be very important for global automotive and energy sector since the last
quarter of 2008. We are currently conducting academic research. Additionally
we improve our studies with the support
of R&D institutions from Turkey and the
World, as well as universities.
As a result of all these studies we have received patent for 32 products, utility models and industrial design. Consequent to
these studies, we received “R&D Center”
certificate with the approval of ministry
of Industry, then we became 54th R&D
center of Turkey and the first company in
its sector with an R&D center.
What is the story of İnci Akü Nano
Gold?
Due to rapid growth in vehicle technology, electronic equipment in vehicles
has increased in the new generation, especially upper class, cars after 2005. Additional electronic equipment also gave
birth to the need for additional electricity
consumption. This led the need for higher capacity and quality batteries We saw
this need in the market and we thought to
provide our customers our new products
which has been developed after a 3 years
long development process. Thus we have
positioned Nano Gold, in addition to İnci
Akü Supr A and Formula A, to the highest
segment.
What do you think about the future
after a year of crisis ?
Crisis periods are the eras that companies, which manufacture high quality goods, use their sources efficiently, continously improve their technology, invest on HR and has strong financial instruments, turn it into opportunities. We
are aiming to gain more advantages by
improving these features. That’s why we
have increased our investments on R&D.
We will move on by improving the performance of existing products and increasing the speed of new products.
We also review our business process by
mite kurulmalı ve bu sayede sektörün
oluşturulması ve geliştirilmesi için gerekli tüm mevzuatlar, destekler hemen
hazırlanmalıdır.
Bu konuyu başarılı şekilde ele almış ülkeler dikkatli incelenmeli ve olumlu
yönleri ülkemize taşınması sağlanmalıdır.
Elektrikli araçların üretilebilmesi için de,
başta iç pazar oluşumuna imkan verilmeli, gerekli yatırımcılar belirlenmeli,
verilecek desteklerle yatırımın gerçekleşmesi sağlanmalı, kaynak ihtiyaçlarının, yetişmiş personel, finansman , teknoloji gibi yönetimi için hızla çalışma
yapılmalıdır.
lerini anlamaya ve bunları sağlayabilecek ürünleri geliştirmeye çalışıyoruz. İlk
önce Ford-Otosan, Tübitak Mam işbirliğiyle başlattığımız bilimsel Ar-Ge çalışmasında Nikel Metal Hidrür akünün
prototiplerini tamamladık ve araç üzerinde denemelerini yaptık. Ardından Lityum İyon akülerin çalışmasına başladık
ve halen bu çalışmaları yürütüyoruz.
Bu araçların ve kullanacakları akülerin
teknolojisinin tam oturmamış olması
ve standartların hala tamamlanamamış
olması yön bulmada sıkıntı yaratmakla beraber, bizim bu konudaki isteğimizi
olumsuz yönde etkilememiştir.
Şu ana kadar elde etmiş olduğumuz bilgiler ışığında bu alanda yatırım yapmaya hazır olduğumuzu söyleyebiliriz.
Bunun için araç üreticilerinin isteklerini
net tanımlayıp, bizleri daha fazla motive etmesini bekliyoruz. t
Elektrikli araçlar ya da hibrid teknolojilere nasıl ayak uyduruyorsunuz?
Öncelikle Dünya’da bu alanda yürütülen çalışmaları yakın takip ediyoruz. Her
sene değişik ülkelerdeki kongrelere, seminerlere, fuarlara katılıp bilgi düzeyimizi arttırıyoruz.
Son 3 yıldır yürüttüğümüz Ar-Ge çalışmaları sayesinde müşteri beklentiseeing this period as an opportunity. We
are working on areas and projects that
will strengthen our competitive side through protecting our maximum efficiency
approach. We have to maintain or even
increase our production capacity. Therefore, we will continue to invest in manufacturing equipment.
opportunities for our country too.
Our employees, who are our most important value, needs to feel safe. We have
not halted our motivation, training and
career planning projects, they keep going. We also continue similar projects in
customer satisfaction and awareness.
To summarize, we will keep investing on
customer relations, customer communication, marketing and logistics in order to
make our processes excellent.
What do you think about Electric Cars’
manufacturing and launch?
Hybrid and electric vehicles are developed due to many factors like fossil fuels
showing decrease and their prices get expensive, global warming and environmental regulations like Kyoto protocol
and etc... And the success obtained seems very promising. Many countries (particularly Japan, China, Korea and East
Asian countries) and manufacturers have
been conducting on this subject and they
are busy with finding a better position in
the upcoming new world order. Although
it is a problem that standards and technology did notsettle yet, but still there are many opportunities to offer. Those countries and companies who evaluate this opportunities well will be the important players of the automotive world
in the future. We believe there are many
Penetration of electric vehicles to market needs infrastructure work. This should be handled in govermental level. My
suggestion is to establish a committee
with members from govermental institutitons and sectoral representatives like
OSD, ODD and TAYSAD in order to prepare all required legislation and incentives
and supports that will develop the sector. Those countries who handle this issue
successfully should be examined and positive attitudes of them should be implemented in our country.
In order to manufacture electric vehicles, there should also be a quick work on
opportunity for formation of a domestic
market, investors must be determined,
with support the fulfillment of the investment must be provided and management
of resource needs like trained personnel,
finance, and technology management.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
65
EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ
AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR
Ege otomotiv sanayi krizden
nasıl etkilendi?
şince de otomotiv sektöründe çok ciddi hasarlar oluşmasına sebep olmuştur. Özellikle Avrupa pazarındaki yüzde 50’lere varan daralmalar neticesinde
dış satım gelirleri azalmış ve otomotiv
sektöründeki karlılık erozyona uğramıştır. Aşırı değerli TL kuru Türkiye’de üretim yapan ana üretici ve yan sanayi firmalarında değer kayıpları yarattı.
Krizle birlikte otomotiv dünyasında büyük değişimler yaşandı. Bundan
sonrasını nasıl öngörüyorsunuz?
Bankacılık ve finansman alanında ortaya çıkan ve etkilerinin ne kadar sürede ortadan kalkacağı kestirilemeyen
ve 1929 dünya ekonomik buhranından
Turgut Cankılıç
BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel
Müdür Baş Yardımcısı (Sınai ve Ticari)
BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Vice
General Manager (Industry and
Commerce)
u Türkiye’nin, otomotiv sanayinde; montaja dayalı lisans altında üretimden, kendi Ar-Ge’si ile tasarlayarak ürettiği binek ve ticari araçları ihraç eder hale gelmesi; Türkiye ekonomisinin son yirmi beş yılda aldığı önemli mesafeyi en iyi şekilde gösterdi.
Türkiye otomotiv endüstrisinin duvarları yükseltilmiş, korumacı tedbirlerle
sürdürülen ekonomik yapıdan, her alanda dünya ile entegre olmuş, otomotivde üretim merkezi konumuna gelmiş
olduğu şu dönemde yaşanan ekonomik
kriz, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sanayiyi en çok da otomotiv sanayiini derinden etkiledi.
Bu etkilenmeden en çok payını alan bölgeler arasında Ege Bölgesi gelmektedir.
Ege ihracatçı birlikleri rakamlarına göre
66
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
2009 yılının ilk 6 aylık döneminde Ege
Bölgesi Sanayi ürünleri ihracatında yüzde 45 azalma gerçekleşmiştir. Bu veri
bile tek başına küresel krizin bölgedeki
etkisini anlatmaya yetmektedir.
Az da olsa iyileşme belirtileri gösteren
verilerin yan ısıra hala ihracat verilerinde düşüş eğilimi devam etmektedir.
1980 sonrası atağa geçilen 2001 krizinin çıkış anahtarı olarak başarı ile gerçekleştirilen ihracatın bugünkü durumu
eski yılları aratmaktadır. Türkiye’nin en
rekabetçi olduğu en fazla ihracat yaptığı sektörlerde dahi krizle başlayan dönemde önemli pazar kayıpları yaşanması ihracatın alarm verdiğini gösteriyor.
Türkiye ihracatındaki düşüşün dış ticaretin finansmanı ve dış talepteki daralmadan kaynaklandığını ve artan fiyat rekabetinin şirketlerin kar marjlarını
aşağıya çektiği biliniyor.
Son üç yılda yerli katkı oranı yüksek
ürünlerde aşırı değerli Türk Lirası nedeniyle üretim maliyetleri artmış ve
dış pazarlardaki rekabetçi konumumuz
zarar görmüştür. Türk Lirası’ndaki aşırı
değerlilik küresel krizin etkisiyle birle-
How did Ege
Automotiv
effected from
the Crisis?
uTurkey’s economy had great progress
in the last 25 years and this can be traced within the automotiv sector. Once
we were making manufacture based on
assembly and then we become exporters
that have their own R&D. Of course this
crisis effected the automotive industry
deeply and the Aegean Region is in the
front line. According to the datas of Aegean Exporters’ Unions, export of industrial goods from Aegean Region decreased by 45 percent in the first six months
of 2009. Even this data by itself shows the
effect of the crisis over the region. Although there are signs of recovery, decline
tendency seems like continue. The situation in export is worse than in the old years. It shows that export needs attention
as because there were great market losses even in our greatest export sectors.
It is known that decline in the export is
bu yana yaşanan en büyük global mali
kriz olarak adlandırılan yaşadığımız kriz;
otomotiv endüstrisini derinden etkiledi.
artan iç pazar talepleri ve artan ihracat
potansiyellerinin konumlarını daha da
güçlendirecekleri net şekilde görüldü.
Uluslararası büyük araç üreticilerinin
zor dönemlerden geçmesine hatta bazı
şirketlerin el değiştirmesine neden olmuştur. Finansmanı mümkün olmayan
bütçe açıkları, verimsiz ürün ve iş süreçleri büyük küresel otomotiv üreticilerinin ağır faturalar ödemesine neden
oldu.
Otomotivde üretim merkezi konumuna yükselen ve güçlü yan sanayisi ile
her geçen gün daha da yerini pekiştiren
Türkiye, Avrupa ve yeni pazarlara yakın
konumu, henüz doymamış iç pazarı, dinamik ekonomik yapısı ve artan nitelikli
işgücü ile dünya otomotiv endüstrisinde önemli katkılarının olduğunu ve bundan böyle de olacağını ispat etti.
Gelişmiş ekonomilerin yanı sıra gelişmekte olan ve ekonomileri diğerlerine
göre daha dinamik yapıya sahip Asya ve
Uzakdoğulu üreticilerin; bundan sonraki
dönemde dünya otomotiv endüstrisine
yöne vereceği, her geçen gün daha da
Sanayinin gelişimi için yapılması gerekenler nelerdir?
Krizle birlikte alınan kararlarla sağlanan
vergi avantajları ve kampanyalar; ana
üreticilerin ellerindeki stokların erimesine yardımcı olmuştur. Kamu maliyesi
açısından bakıldığında her ne kadar alternatif maliyeti yüksek bir seçenek gibi
görünse de, tüm dünyada uygulandığı gibi, kısa sürede doğacak ağır sonuçları ortadan kaldırabilme amacıyla atılmış doğru bir adım olduğu görülmüştür.
Bununla birlikte iç pazarda canlılığın
bundan böyle de arttırılması ve yüksek
tutulması adına yapılması gerekenler
söyle sıralanabilir:
Teşvik kapsamına alınan illerde sanayi
yatırımlarının önündeki engeller kaldırılarak bürokrasinin minimuma indirilmesi
Ar-Ge yasasından küçük ve orta ölçekli
sanayi işletmelerinin daha etkin şekilde
yararlandırılması
İhracatın arttırılmasına yönelik verilen
dış ticaret teşviklerinin küçük ve orta
ölçekli sanayi işletmelerine birlikler kanalı ile yaygınlaştırılması
Binek araçta sağlanan vergi avantajının
sürdürülerek, 16 yaşın üzerindeki ticari
araçlara hurda teşviğinin sağlanması t
arising from the finance of foreign trade
and shrinking in foreign demands and increasing competition makes the companies profit margins less.
In the last three years over valued Turkish
liras increased manufacturing costs and
our competitive position in foreign markets damaged. This met with the crisis led
automotive sector to serious problems.
Especially after shrinkings by 50 percent
in European markets foreign sales incomes decreased and profit in automotive
sector had erosion. Over valued TL created value losses for the main and supply
industries manufacture in Turkey.
ges and mergers for international major
vehicle manufacturers. Budget deficits
that can not be financed, unefficient product and business processes made major automotive manufacturers pay higher bills. It is clearly seen that Asian and
Far East manufacturers will shape the fu-
ture and they will strengthen their position through their increasing export potentials and domestic demands. Turkey has a rising position as a manufacturing center in automotiv and confirms this
with its strong supply industry day by day.
And Turkey has proved that she had significant contributions to world automotive
industry and she is going to have in the future with her close location to Europe and
new markets, unsaturated domestic market, dynamic economic structure and qualified workforce.t
With the crisis big changes occured in
automotive world. How do you see afterwards?
This crisis, the biggest one since 1929’s
global economic crisis, deeply effected automotive industry. It caused chanKasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
67
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
2020 elektrikli araç
yılı olacak
Uluslararası denetim, vergi ve danışmanlık şirketi Pricewaterhouse Coopers’in
(PwC) gerçekleştirdiği “Otomotiv Sektörünün Küresel Görünümü - 2009 (Global
Automotive Perspectives - 2009)” raporuna göre, yeni ve köklü otomotiv üreticilerinin piyasaya sürdüğü sadece elektrikle çalışan veya hibrit araçların sayısı artarken, bu alanda yapılan yatırımlarla birlikte elektrikli araçlarda büyüme potansiyelinin artacağına kesin gözüyle bakılıyor.
u Raporda, elektrikli araçların otomotiv piyasasında yayılma hızı ve derinliği çok farklı etkenlere bağlı olmakla birlikte, sektörün bu alanda ilerlemesinde
teknolojinin ne kadar önemli bir etkisi
olacağı konusunda bazı belirsizliklerin
yerini koruduğu belirtildi.
Otomotiv sektörünün dünya genelinde 8 milyar ton ile küresel ısınmanın
en büyük nedeni olan karbon emisyonunun yüzde 15’inden sorumlu olduğu dile getirilen rapora göre, elektrikli araçlara geçişte temel etmen çevreyi koruma olsa da, fosil yakıtların fiyatlarındaki dengesizlikler ve enerji bağımsızlığı gibi diğer etkenler de alternatif
ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi hızlandırıyor.
68
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
2020 yılında sadece elektrikle çalışan
araçların toplam binek araç üretiminin yüzde 2 ila 5’ini karşılayacağı ifade
edilen raporda, elektrikli araçların büyük ölçekte üretimini sağlamak, etkinliği artırmak ve tüketici maliyetini düşürmek için Ar-Ge yatırımlarının devam
etmesinin şart olduğu, büyük otomotiv
üreticileri ve tedarikçilerinin gelirlerinin
yüzde 1,5 ile 6’lık bölümünü Ar-Ge harcamalarına ayırdığı kaydedildi.
Petrol yerine elektrik kullanmak tüketiciyi cezbediyor
Elektrikli araçları tercih eden tüketicilerin, benzin, motorlu araçlarla kıyaslandığında aracın türüne bağlı olarak 7 bin
ile 20 bin dolar arasında değişen yük-
sek maliyetleri karşılamak durumunda
olduğu dile getirilen raporda, fiyat farkının aracın bataryasını oluşturan ham
maddelerden kaynaklandığı, kullanılan
lityum ve grafit gibi maddelerin tedarik
edilmesi ile üretim ve dönüşüm sürecinin maliyetin büyük bölümünü oluşturduğu ifade edildi. Raporda, tüketiciler
için elektrikli araçları cazip kılacak unsurun ise petrol yerine elektrik kullanılarak sağlanacak tasarrufun yüksek araç
maliyetini çok çabuk amorti edebilmesi
olduğu belirtildi.
Elektrikli araçlar yayılmaya devam ettikçe, yeni araçların piyasaya sürülmesinde sektörde büyük değişiklikler olacağı öngörüsünde bulunulan raporda,
şarj istasyonlarının yaygınlaşması ihti-
yacının yanı sıra otomobil sahibi olma
sürecinde geleneksel iş modellerinde
köklü değişikliklerin de göz önünde bulundurulması gerektiği bildirildi.
Tek dezavantaj, kısa menzilli sürüş
Rapora göre, elektrikli araçların ortaya konan faydalarına karşın, piyasada bu araçların yayılmasını yavaşlatacak veya engel teşkil edecek önemli
zorluklar da yerini koruyor. Bu alandaki en önemli etkenin elektrikli araçlarda kullanılan teknoloji ile bağlantılı olduğu vurgulanan raporda, şunlar kaydediliyor: “Elektrikli bir aracın temel parçalarını elektrikli motor ve gücü motora
taşıyan batarya takımı oluşturuyor. Bu
yapı içerisindeki olumsuz yan ise göre-
ce kısa batarya ömrüne bağlı olarak sürüş mesafesinin sınırlı olması. Hibrit gibi
elektrikli araçların bazı türleri sürüş mesafesini uzatacak benzin motoruna sahip olsa da, sadece elektrikle çalışan
araçlar yalnız batarya takımının sağladığı sürüş mesafesine bağlı çalışıyor.
Bu sınırlamaya karşılık olarak çok daha
güçlü ve etkin bataryalar geliştiriliyor.
Lityum-iyon; güç, sürüş mesafesi ve fiyat gibi etkenler göz önüne alındığında
en ileri batarya materyali olarak ortaya
çıkmış durumda.’’
Hiçbir geleneksel otomotiv üreticisinin
diğeri üzerinde önemli bir avantaja sahip olmadığına dikkatin çekildiği raporda, ‘’Bu durum da otomotiv üreticilerinin rekabet edeceği yeni oyuncuların
sektöre girmesine imkan veriyor. Otomotiv sektörünün değişen coğrafyası, geleneksel oyuncular için gelişmekte olan piyasalarda yeni bir fırsat yaratıyor. Örneğin, Çinli otomotiv üreticileri, kaynaklarını içten yanmalı motorlu araç üretiminde arayı kapatmak için
ayırmak yerine gelişmekte olan elektrikli araçlara yoğunlaşmaları gerektiğini anlamış durumda’’ deniliyor.
Elektrikli araçlarda hiç karbon emisyonu yok
Açıklamada görüşlerine yer verilen PwC
Küresel Otomotiv Sektörü Lideri Steve D’Arcy, karbon emisyonlarının düşürülmesinde lider olan Avrupa Birliği’nin
2015’de karbon emisyonlarının 120 g/
‘’Bu konuda gecikmeli ilerleyen gelişmekte olan piyasalar, aradaki farkı kapatmaya çalışıyor ve daha katı emisyon
düzenlemelerini yürürlüğe koyuyorlar. Elektrikle çalışan araçlar, hiç karbon
emisyonuna neden olmadığı için otomotiv üreticilerinin gün geçtikçe daha
katı hale gelen emisyon düzenlemelerine uymalarını sağlayacak tek çözüm
gibi gözüküyor’’ dedi.
Yetersiz altyapının elektrikli araçların
yayılmasını geciktiren bir unsur olarak ortaya çıktığını dile getiren Steve D’arcy, sözlerine şöyle devam etti:
‘’Elektrikli bir aracı tamamen şarj etmek saatler alırken, batarya şarj istasyonlarında uygun bir ağın olmaması sürücüleri kısa menzilli sürüşlere mahkum ediyor. Tüketicilerin araçlarını şarj
ederken kullandıkları elektriğin ücretini ödemeleri için uygun ortamın hazırlanması ve şarj istasyonları için gerekli alanların nasıl oluşturulacağı gibi
konular belirsizliğini koruyor. İsrail ve
Danimarka’daki ‘Better Place’ gibi sürücülerin elektrikli araçlarını hızlı bir şekilde şarj etmelerini sağlayan altyapı projeleri belirli bir başarıyı yakalamış olsa
da geniş ölçekli bir şarj istasyonu ağının
yaratılması büyük bir maliyeti de beraberinde getiriyor.
Elektrikli araçların ülkelerin elektrik şebekelerinde yaratacağı etkiler konusunda da endişeler söz konusu.’’
Türkiye, 2011 ve sonrası için ne hedefliyor?
km sınırında kalması için yeni önlemler
aldığını, 2012 yılında üretilen araçların
yüzde 65’inin yeni standardı yakalamasını zorunlu hale getirdiğini anımsattı.
Japonya gibi diğer gelişmiş piyasalarda
da katı emisyon standartlarının uygulamaya konulduğuna işaret eden D’arcy,
Uluslararası 63. Frankfurt Otomobil
Fuarı’nda düzenlenen toplantıda konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, çevresel etkilerin Türkiye’de de
vergi politikalarında önemli olmaya
başladığını ifade ederek, özellikle elektrikli otomobil üretiminin 2011’den itibaren devreye girmesiyle birlikte diğer
araçlara göre vergi konusunda daha ca-
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
69
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
2020 will be the year of electric vehicles
uPwC’s report on “Global Automotive Perspectives – 2009” shows
that while the number of electric and
hybrid cars manufactured by the automotive manufacturers is increasing,
it seems for sure that growth potential of electric cars will increase with investments.
It is stated in the report that widening and
deepening speed of electric cars in automotive markets depend on many factors,
however there are still some uncertainities about the impact of the technology on
the sector’s advance movements on this
area.
According to the report, which claims automotive industry is the responsible from
15 percent of carbon emission that leads to global warming, basic motive for
electric cars can be environmental but
unbalance price changes in fossil fuels
and energy independency are also other
factors that quicken the transition to alternative and renewable energy sources.
The report says that 2 to 5 percent of total passenger cars will be electric in 2020,
and in order to ensure big scale manufacturing, increase efficiency and decrease
consumer costs, R&D investments should
be continued. Report also indicates that
major automotive manufacturers and
suppliers allocate 1,5 to 6 percent of their incomes to R&D expenses.
um and grafit supply and manufacturing
and transformation process. Report indicated the charming factor of the electric cars is as the savings due to usage of
electricity instead of fuel.
Electric is more preferable than petroleum.
What is Turkey’s objective after 2011
and afterwards ?
In the report it is said that electric car
consumers need to meet high costs – around 7 to 20 thousand USD – and this price difference is mostly arise from the raw
materials that compose car battery, lithi-
Nihat Ergün, Minister of Industry and
Commerce, stated in his speech at International 63rd Frankfurd Automobile Fair that environmental effects take
more place in Turkey’s tax policies and
said that especially after 2011, following
the manufacturing of electric automobile, those cars should be more appealling
then other ones in terms of taxes.
Ergün also participated to test drive of
zip hale getirmek gerekeceğini bildirdi.
İlk müşteri potansiyeli kamuda
Fuarda, Renault’nun elektrikli aracı ‘’Renault Kangoo BE BOP Z.E’’nin test sürüşüne katılan, sonrasında gazetecilerin
sorularını yanıtlayan Ergün, aracın çok
sessiz çalıştığını, motor sesinin duyulmadığını kaydetti.
Bu tür araçların Türkiye’de de desteklenmesi gerektiğini söyleyen Bakan Ergün, ‘’Bunların teşviki için bazı kamu filolarının, öncelikle şehir içinde araç kullanan emniyet teşkilatının belli araçları veya posta teşkilatının belli araçları, elektrikli araç kullanımına geçebilir.
Müşteri potansiyeli öncelikle kamuda
oluşturulabilir. Bazı küçük ülkeler, coğrafyaları daha küçük ülkeler, şehirlerarası yolculuk bile 40-50, 100 kilometreyi geçmeyen ülkeler var. Bunlar için çok
daha cazip bu elektrikli araçlar... Onlar
öncelikle bu araçların kullanımına yönelebilirler. Şu anda 160 kilometrelik
Bakan Ergün, Türkiye’de otomobillerde özel tüketim vergisinin son derece
yüksek olduğunu dile getirerek, dünyada çevreye duyarlı araçlarda vergilerin
düşük olması yönünde bir eğilim olduğunu, elektrikli araçların, çevreye en duyarlı araçlar olduğunu ve bu araçlarda
karbondioksit salınım gazının sıfır olduğunu ifade etti.
70
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
bir mesafe, akü şarjıyla gidip gelinebiliyor. Evinden işine arabayla gidip gelen
bir insan için bu son derece ideal bir şey.
Şehir içinde günlük dolaşımını yapanlar
ya da yakın mesafelere gidip gelenler
için de son derece elverişli bir araç. Ancak şehirlerarası yolculuklarda şarj istasyonlarına ihtiyaç olacaktır. İşte bu
istasyonlarla ilgili dünyanın her yerinde
çalışmalar yapılıyor. Şu anda dünyada
herkes işbirliğine yöneliyor. İngiltere’de
belediye ve merkezi yönetim işbirliğine
gidiyor. Enerji dağıtım şirketleri iş birliği yapıyor. Aynı şeyler biz de de olacak.
Yerel yönetimlerle merkezi yönetimlerin bazı unsurları, karayolları, emniyet
genel müdürlüğü, trafik işleri ve enerji dağıtım firmaları işbirliğine gidecek.’’
Sistemin bazı desteklerle kısa zamanda yaygınlaşabileceğine değinen Ergün,
elektrikli araçların yaygınlaşmasına yönelik dünyada bir eğilimin olduğunu bildirdi. Bakan Ergün, daha önceleri dünyada hibrid araç çalışmalarının devam
ettiğini anımsatarak, hibrid araçlarının
Renault Kangoo BE BOP Z.E, the electric car of Renault and answered the questions of the press. He said that the car
works very quietly and engine sound can
not be heard. Mr. Ergün articulated SCT
is too high in Turkey, and said that there
is an intension to lower taxes for environment friendly cars.
Is Turkish supply industry ready for
electric car manufacturing?
TAYSAD Vice Secretary General, Cüneyt Kalkan said that relation between
supplier and main industry is like moon
and earth, and the supply industry will
fit into any project if the main industry
is ready. Kalkan continued with the fact
piyasada istenilen seviyede yer almadığını ve artık hibrid araçların yerini elektrikli araçların almaya başladığını anlattı. Elektrikli araçların hibrid araçlardan
daha hızlı bir şekilde piyasada yer alma
imkanına sahip olacağını ifade eden Ergün, Türkiye’nin, Renault’nun bu modeliyle böyle bir üretimi başlatıp dünyaya hızlı bir şekilde satılmasını diledi.
Bakan Ergün Türkiye’deki elektrikli araç
kullanımının, vergi düzenlemeleriyle en
az yüzde 20-25 fiyat avantajına sahip
olabileceğini, bunun da bu tip araçların
kullanımını teşvik edebileceğini belirtti.
that supply industry continously investing and trying to stay in line with improving technology and high tech vehicles. He also said: “Anyone who saves the
world will be out of the game. Supply industry is not a sprinter, it is the marathon runner”. Cüneyt Kalkan added: A
car composed of 5-6 thousand different
parts and our suppliers have the technology and capacity to manufacture 90 percent of this. There is changes specifically
in fuel systems, engine, gearbox, battery
and exhaust parts. There will be a preparation period for those. Sure necessary
discussions are made with suppliers since the electric cars will be started to manufactured by 2011. It will be smarter to
supply most of those 5-6 thousand parts
from Turkey. Our suppliers have this potential. t
Türk otomotiv yan sanayisi elektrikli
araç üretimine hazır mı?
ğını ve uyum sağlamak zorunda olduğunu söyledi. Kalkan, yan sanayinin bu
doğrultuda sürekli yatırım yaptığını, gelişen teknoloji ve yüksek teknoloji ürünü araçlara ayak uydurmaya çalıştığını vurgulayarak, “Günü kurtarmaya çalışan, kısa sürede oyunun dışında kalır.
Oysa otomotiv yan sanayi, sprinter değil, maraton koşucusudur” dedi.
Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Genel Sekreter Yardımcısı
Cüneyt Kalkan, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, otomotiv ana ve yan sanayi arasındaki ilişkinin, dünya ve ay arasındaki ilişkiye benzediğini ifade ederek, ana sanayinin hazır olduğu bir projeye yan sanayinin de uyum sağlayaca-
Cüneyt Kalkan, elektrikli otomobil parçalarının üretimi konusunda da yan sanayinin üzerine düşeni yapabilecek güce
sahip olduğunu ifade ederek, şu bilgileri verdi: “Bir araç, 5-6 bin farklı parçanın bileşkesinden oluşur ve yan sanayimiz, bunun yüzde 90’ını Türkiye’de üretebilecek teknoloji ve kapasiteye sahip-
tir. Mevcut yakıtlarla çalışan bir araçla
elektrikli araç arasında,dış görünüş ve iç
giydirme parçalarında fark yok. Özellikle yakıt sistemlerinde, motor, vites kutusu, akü ve egzoz gibi parçalarda değişiklikler var. Bunlarla ilgili de bir hazırlık süreci olacaktır. 2011 yılından itibaren üretileceği açıklanan elektrikli araç için parça tedariği konusunda, ilgili yan sanayiler ile gerekli görüşmeler mutlaka yapılmıştır. 5-6 bin parçanın büyük kısmının Türkiye’den tedarik
edilmesi daha makul olacaktır. Yan sanayimiz, yüksek teknoloji ürünü araçlara parça tedarik edebilecek potansiyele sahiptir.” t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
71
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
Yola çıkmadan önce
aracınızı fişe takın
Dünyanın büyük otomobil üreticileri önümüzdeki 1 ila 3
yıl içinde üretmeyi planladıkları elektrikli araçları birbiri
ardına duyurmaya başladı. Sürücüler çok yakında, zengin fonksiyonları ve kapasiteleri birbiriyle rekabet eden
farklı otomobil stilleri arasında seçim yapabilecek duruma gelecek gibi görünüyor. İşte o zaman, herkesin kafasında tek bir soru olacak: Sürücüler evlerinin dışındaysa
ya da evlerinde gerekli altyapıya sahip değillerse, araçlarını şarj etmek için nereye gidecekler? Cevap çok basit:
Şarj istasyonlarına…
u Yüksek benzin fiyatları, petrolde dışa
bağımlılık ve küresel iklim problemleri
gibi sorunlar hayati bir hal almaya başlayınca, dünyanın tüm büyük otomobil
üreticileri de önümüzdeki 1 ila 3 yıl içerisinde üretmeyi planladıkları elektrikli
araçları birbiri ardına duyurmaya başladı. Bunların arasında iki ya da dört lastikli araçları, hem elektrik hem de benzinle çalışan araçları ya da tam elektrikli araçları görmek mümkün.
Ancak bu araçların yaygınlaşmasının
önündeki en büyük engel, elektrikli araç
şarj istasyonlarının ve bu üniteleri verimli şekilde kullanacak altyapı sistemlerinin gelişmemiş olması. Bu nedenle elektrikli araçların tüketicilere sunulmasından önce birçok farklı noktada konumlandırılan şarj istasyonlarına ve altyapı sistemlerine yatırım yapılması gerekiyor. İşte bu yüzden, tıpkı benzinli araçların ihtiyacı olan benzin
istasyonları gibi, üretiminde artış görülen elektrikli modeller için de şarj istasyonları kurulması konusu gündeme gelmeye başladı.
72
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Better Place ve Coulomb Technologies firmalarının sürücülerin elektrikli araçlarını hızlı bir şekilde şarj etmelerini sağlayan altyapı projeleri belirli bir
başarıyı yakalamış olsa da, geniş ölçekli
bir şarj istasyonu ağının yaratılması büyük bir maliyeti de beraberinde getiriyor. Ayrıca elektrikli araçların ülkelerin
elektrik şebekelerinde yaratacağı etkiler konusunda da endişeler söz konusu.
şu ana kadar gelişememiş elektrikli araba sektörünün önünü açmayı planladıklarını dile getiriyor.
İsrailli “Better Place” 2010’da 400
elektrik istasyonu kuracak
Elektrikli araba bataryalarının bu sistemle 20 dakika gibi kısa bir sürede dolacağını kaydeden Shai Agassi, ayrıca
sürücülerin bataryanın şarjıyla ne kadar daha gidebileceklerini, en yakın dolum istasyonlarını nerede bulabileceklerini ve bunların meşguliyet durumlarını öğrenebileceklerini belirtiyor. Sistem, merkez dolum kayıtlarından sürücünün elektrik faturasını hesaplayacak
ve aynı cep telefonu faturası gibi sürücünün hesabından ödenecek.
Better Place, elektrikli arabalar için şarj
istasyonları üreten şirketlerden birisi.
Better Place’in kurucusu ve CEO’su Shai
Agassi aynı zamanda Avrupa’nın en büyük yazılım şirketi SAP’nin de eski başkanı. Agassi, Better Place ile elektrikli
arabalar için şarj istasyonu ağı kurarak
Better Place, 2010’da hayat geçireceği altı aylık pilot program çerçevesinde, İsrail’in çeşitli yerlerine 400 adet istasyon kurmayı hedefliyor. Proje başarı
kaydederse, İsrail’den sonra Hawaii, Danimarka, Avustralya ve Kaliforniya’da
da uygulanacak.
Better Place, 2009 Frankfurt Otomobil
Fuarı’nda Renault ile imzaladıkları yeni
anlaşmanın da detayları hakkında bilgi verdi. Bu anlaşma çerçevesinde 2016
yılına kadar İsrail ve Danimarka’da en
az 100 bin elektrikli aracın üretilmesi ve
trafiğe çıkması öngörülüyor.
Sokak lambasında şarj istasyonu
Better Place’in en büyük rakibi olan
Amerikan Coulomb Technologies firması, elektrikli araç şarj istasyonların ilk
örneğini California San Jose’de kurdu.
Normal bir sokak lambasına kolaylıkla
monte edilebilen şarj istasyonu, Coulomb Technolgoies’in sunduğu aktivasyon kartlarıyla kullanılıyor. Bu aktivasyon kartları temin edildiği takdirde kul-
dan da büyük destek görüyor. Nitekim
San Francisco Belediye Başkanı Gavin
Newsom, belediye binası önüne kurulması planlanan elektrikli araç dolum istasyonu hakkında bilgi verirken, bu bölgeyi Amerika’nın elektrikli araç başkenti yapmak için yeni bir adım daha attıklarının da altını çizdi.
Londra’da, elektrikli araç kullanıcıları için 200 şarj noktası bulunuyor. Belediye Başkanı Johnson’ın, yapılacak yeni
çalışmalarla 2015 yılında ulaşmak istediği rakam ise 25 bin şarj noktası.
Better Place, Danimarkalı Dong
Energy ile birlikte 2011 yılına kadar
Danimarka’da geniş bir elektrikli araç
şarj ağı kurmak için anlaşma yaptı. 103
milyon Euro’ya mal olacağı açıklanan
yatırım sayesinde daha fazla Danimarkalının elektrikli araç kullanmaya başlayacağı bekleniyor.
Amsterdam Belediyesi de şehirdeki
elektrikli araçların şarj edilmesi için Coulomb Technologies ile çalışmaya karar
verdi. 2 yıllık deneme süresince şehirde
45 şarj istasyonu hizmet verecek. Ancak
esas plan, 2012’den önce 200 şarj istasyonunu hayata geçirmek. Bu istasyonlarda 2015 yılına kadar 10 bin elektrikli aracın şarj edilmesi bekleniyor. Proje-
lanıcılar bir yıl boyunca ücretsiz olarak
araçlarını elektrik istasyonlarında şarj
edebiliyorlar.
ChargePoint Network (Şarj noktası ağı)
adı verilen istasyonların ilerleyen zamanda tüm ülke çapında, elektrikli
araçlar popüler olana kadar araba başına iki istasyon olacak şekilde yaygınlaştırması planlanıyor. Şarj noktaları, 110
Volt’luk çıkış panelleri şeklinde, trafik
ışıkları gibi halka açık yerlerde bulunan
direklere kurulacak. Böylece kullanıcılar
araçlarını evlerinin dışında ya da araçları park halindeyken bile şarj edebilecekler. Öte yandan panellerde kablosuz
iletişim de yer alacak. Böylelikle araçlarla bağlantı kurularak ne kadar enerji ihtiyacı bulunduğu ve aktarılan enerji
hakkındaki bilgiler belirlenebilecek. Kullanıcılar aynı zamanda GPS üzerinden
bu bilgilere araçları içerisinde de ulaşabilecek.
Coulomb Technologies, firmanın bulunduğu yerdeki yerel yönetimler tarafın-
Avrupa’da da şarj istasyonları çoğalıyor
“Elektrikli araçlar hakkında konuşma
zamanı sona erdi, artık elektrikli araçları Londralılar için kolay bir seçenek yapmanın zamanı” diyen Londra Belediye
Başkanı Boris Johnson, bugün Londra’da
1,700 elektrikli araç kullanıldığını ve bu
sayının 100 bine ulaşmasını istediğini
söylüyor.
nin maliyeti ise 10 milyon Euro… Projenin gelecekte deniz otobüsleri, taksiler ve toplu taşıma araçlarında da uygulanması planlanıyor.
En büyük adım Fransa’dan
AB tarafından önümüzdeki dönemde
güçlü şekilde desteklenmesi planlanan
elektrikli otomobiller konusundaki en
önemli adımlardan birini ise Fransa attı.
Fransız hükümeti, büyük bir sorun olarak görülen şarj dolum istasyonları zinciri kurmak için dev bir yatırım yapma
kararı alarak, ülke içinde oluşturulacak
ağın içindeki elektrikli araba şarj istasyonlarının kurulumu için tam 2,2 milyar dolar bütçe ayırdı.
Fransa’da elektrikli araba şarj istasyonlarının kurulumunun yanı sıra 2015’den
itibaren tüm otoparklarda şarj ünitelerinin olması da sağlanacak. Tüm bu gelişmeler sayesinde Fransa’da elektrikli araba kullanımının artması umut ediliyor. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
73
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
Charge your vehicle
before hit the road
uWorld’s major automobile manufacturers started to launch the electric vehicles that they are planning to
manufacture in the next few years.
Drivers seems soon be able to choose
from one of the different competitors.
At that time everyone will have one
question: If the drivers are out of their
houses or if they do not have required
infrastructure at their home, where
will they go to charge their cars? The
answer is simple: Charge Stations.
Since problems like high petroleum
prices, foreign dependency and global
climate become bigger world’s major
automobile manufacturers started to
launch the electric vehicles that they
are planning to manufacture in the
next few years. It is possible to see two
or four wheel cars working with fuel
and/or electric.
However the biggest obstacle before
the popularization of these cars is that
the charging stations and infrastructure
systems that will use these units are not
well developed yet. Therefore it is needed
to locate many charging stations and invest on infrastructure systems before launching them to consumers. That’s why,
just as petrol stations that meet the needs
of gasoline vehicles; establishing charging stations began to arrive in the agenda due to the increasing manufactured
models.
Though the infrastructure projects of Better Place and Coulomb Technologies has
quite success, building a wide charging
station network brings a high cost with
it. Besides there are concerns about the
impact of the vehicles on the country’s
electric networks.
“Better Place” of Israel will establish
400 electric station in 2010.
Better Place is one of the companies that
builds charging stations for electric cars.
Shai Agassi, CEO and founder of Better Place, is also the former president of
74
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
software company SAP. Agassi says they
plan to lead up electric cars by building
charging stations. Better Place is aiming
to build 400 station around Israel in 2010
within a pilot program that will last 6
months. If project achieves it will be implemented then in Hawaii, Denmark, Australia and California.
have already established the first station in California San Jose. This charging
station which can be installed to a street light easily, can be used with the activation cards provided by the company.
After having these activation cards, users
can charge their cars from the stations for
one year.
Charging at Streetlight
Charging Stations popularizing also in
Europe
The biggest competitor of Better Place is
American Coulomb Technologies. They
London Mayor Boris Johnson says: “It is
time to stop talking about electric cars,
it is time to make these cars an easy option for Londoners” and adds that there
are 1.700 electric cars in London today
and he wants it to be 100.000. There are
200 charging point in London for electric
cars. Mayor Johnson aims to reach 25000
charging points in 2015.
The biggest step is from France
France took an important step about
electric cars, since the EU support on those electric vehicles are expected in upcoming days. France government decided
to invest on a charging station chain and
allocated 2,2 billion USD budget for the
establishment of the stations. t
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
Sıfır salımlı elektrikli Fluence
Bursa'da üretilecek
u Türk Otomotiv Sanayinin lideri Renault, Türkiye’deki faaliyetlerinin 40.yılını kutluyor. Konuyla ilgili gerçekleştirilen basın sohbet toplantısında, Renault’nun Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdürü Patrick Pélata,
Fluence’ın elektrikli versiyonunun ve
Yeni Mégane Hatchback üretiminin
bir kısmının Türkiye’de, Oyak Renault
Otomobil Fabrikaları’nda gerçekleştirileceğini açıkladı. Pelata, “Oyak Renault, kuruluşundan bu yana 15 farklı model üretti ve yıllar içerisinde özellikle Renault ürün gamının merkezinde yer alan orta boy kompakt modellerin üretiminde uzmanlaştı. Oyak Renault, kalite-maliyet-süre performanslarıyla mükemmel bir konumda yer alıyor. Türkiye’de Oyak Grubu ile sürdürdüğümüz ilkler, başarılarla dolu 40. yılımızda elektrikli Fluence’ın Bursa’da
üretileceğini açıklayarak Türkiye’ye, ortaklığımıza ve geleceğe duyduğumuz
güveni bir kez daha ispatlıyoruz.” diyerek “Sürdürülebilir ulaşım hedefinin bilincinde olan Renault, 2011 yılından itibaren eksiksiz bir sıfır salımlı elektrikli araçlar gamını seri olarak üretip uygun fiyatlarla ticarileştirme konusunda kararlılıkla ilerliyor ve Oyak Renault
Otomobil Fabrikaları bu iddialı hedefimizin gerçekleşmesinde çok önemli bir
rol üstlenecek” sözleriyle konuşmasını
sonlandırdı.
Renault, 2011 yılının ilk yarısından itibaren Fluence Z.E.
Konsept ile podyuma çıkardığı Fluence’ın elektrikli versiyonunu Türkiye’de, Bursa’da Oyak Renault Otomobil
Fabrikaları’nda üretecek. Ayrıca Renault, Yeni Mégane
HB’in müşteri taleplerine cevap verebilmek üzere ikinci
üretim üssü olarak Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nı
seçti.
Fluence’ın elektrikli versiyonu
Bursa Oyak Renault Otomobil
Fabrikaları’nda
Eylül ayında Frankfurt Otomobil
Fuarı’nda Zoé Z.E. Konsept, Kangoo Z.E.
Konsept, Twizy Z.E. Konsept ve Fluence
Z.E. Konsept kavram araçlarının çizgileri
altında tanıtımı yapılan Renault’nun ilk
dört elektrikli modeli, halen Fransa’daki
Technocentre Ar-Ge ve Mühendislik merkezinde geliştirilme aşamasında bulunuyor. Ancak, Renault şimdiden
bu araçların üretim ve satışı için gerekli
hazırlıkları yapıyor. Fluence’ın gelecek76
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
yarlı (Renault 21 Concorde) otomobilinin üretimi gibi pek çok ilke imza atan
Oyak Renault Otomobil Fabrikaları,
elektrikli Fluence üretimi ile Türk Otomotiv Sanayi’nde yeni bir çığır açacak.
Kullanımda sıfır salımlı elektrikli araç ile
Renault herkese sürdürülebilir ulaşım
olanağı sunan bir çözüme hazırlanıyor.
Elektrikli otomobille herkes için sürdürülebilir ulaşım olanağı sunan çığır açıcı bu çözümde Oyak Renault Otomobil
Fabrikaları önemli bir rol üstleniyor.
Yeni Mégane Hatchback Bursa Oyak
Renault Otomobil Fabrikaları’nda
Renault Operasyonlardan Sorumlu
Genel Müdürü Patrick Pélata
teki elektrikli versiyonu için Bursa’daki
Oyak Renault Otomobil Fabrikaları seçildi. Renault, yatırımların verimliliğini artırmak ve üretime geçiş süreçlerini hızlandırmak amacıyla elektrikli versiyonların üretim merkezlerini seçerken bu araçların termik versiyonlarının üretildiği tesisleri tercih etti. Bu seçim, Gruba hem endüstrileştirme sürecini hızlandırma, hem de yüksek kaliteli
üretim imkanı sunacak.
Türkiye’deki 40 yıllık tarihi boyunca
Türkiye’nin ilk stationwagon (Renault
12 SW), ilk klimalı (Renault 12 GTS), ilk
dizel motorlu (Renault 9 GTD), ilk otomatik vitesli (Renault 9), ilk yol bilgisa-
Mégane HB’in dünya çapında elde ettiği başarılı ticari sonuçların ışığında
müşterilerden gelen yoğun talebi karşılayabilmek adına Renault, Yeni Mégane
HB’in üretim adetlerini artırmaya karar
verdi. Palencia fabrikasının kapasitesini aşacak olan bu artış kararı sonrasında Renault’nun en kaliteli üretim yapan
fabrikalarından olan Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları öne çıkarak
halihazırda üretilen Fluence’ın ve diğer
modellerin yanında Yeni Mégane HB
üretimini almayı başardı. Bursa’da Yeni
Mégane Hatchback üretimi Kasım ayından itibaren başlayacak. Bursa’da üretilecek Yeni Mégane HB’ler, Türkiye pazarın yanı sıra, başta Rusya ve Avrupa
kıtası olmak üzere birçok farklı ülkeye
ihraç edilecek.
1969 yılında 50 milyon TL sermaye ile
Türkiye’deki faaliyetlerine başlayan Renault, ülkemizdeki ilk büyük FransızTürk ortak yatırımını gerçekleştiren fir-
ma olma özelliği taşıyor. Bursa’da bulunan Oyak Renault Otomobil Fabrikaları, yıllık 360.000 otomobil 450.000 motor üretim kapasitesi ile Renault’nun
Batı Avrupa dışında en yüksek kapasiteye sahip fabrikası konumunda.
6 otomobilden biri yine Oyak Renault
Otomobil Fabrikaları’nda üretiliyor.
Oyak Renault, Türk Otomotiv Sanayinde, 12 yıldır aralıksız olarak otomobil üretiminde lider: Türkiye’de üretilen
iki otomobilden biri Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda üretiliyor.
Türk otomobil pazarında satılan her
Oyak Renault ihracatta da lider:
Türkiye’den ihraç edilen iki binek otomobilden biri, Oyak Renault Otomobil
Fabrikaları üretim bantlarından çıkıyor.
Fabrikanın üretip ihraç ettiği modeller
5 kıtada 100’den fazla ülkede satılıyor.
Electric Fluence with zero emission
will be manufactured in Bursa
uRenault’s first four electric model
which are designed under the Zoé Z.E.
Concept, Kangoo Z.E. Concept, Twizy
Z.E. Concept ve Fluence Z.E. Concept vehicles, are being developed at Technocentre R&D and Engineering Center in
France. However Renault is already getting prepared for the production and Bursa Oyak Renault facility has been chosen
for the future electric version of Fluence’s
production. Renault preferred the facilities where the thermic versions of these
vehicles are produced in order to increase efficiency of its investments and quicken the production phases. This choice will provide quicker industrialization
and high quality manufacturing opportunity. Oyak Renault Automobile Facilities
will open a new era in Turkish Automotive Industry with the manufacturing of
Fluence. Renault is preparing to suggest
a new solution that will provide everyone a sustainable transportation opportunity. Oyak Renaulty facility has an important role in this leading solution. t
Renault ayrıca, yurdun dört bir yanına
dağılmış 7 şubesi, 72 yetkili satıcısı ve
163 noktada satış, 243 noktada satış
sonrası hizmeti ile Türkiye’nin en yaygın satış ağlarından birine sahip bulunuyor.
Tamamen yenilenmiş ürün gamı
Renault’da 2009 Mayıs ayında başlayan ve bugüne kadar süregelen, heyecan verici bir değişim gerçekleşiyor. Laguna Coupé, Megane Coupé ve
Mégane Hatchback modellerinin başlattığı bu süreç, Megane Sport Tourer
ve Yeni Grand Scenic modelleriyle devam etti. Son olarak Fluence’ın da ticarileştirilmesiyle birlikte Renault, modellerini bir yıldan kısa bir süre içinde hemen hemen tamamen yenileyerek pazarın en genç ürün gamlarından birine
sahip oldu. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
77
ELEKTRİKLİ ARAÇLAR
ELECTRIC VEHICLES
Elektrikli araç kullanımı
"teşvik edilecek
uİç piyasada elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılması için birtakım
teşviklere ihtiyaç olduğunu kaydeden
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün,
“2011 yılına kadar düzenlemelerin büyük bir oranda halledilmesi lazım ki; iç
piyasada da elektrikli araç kullanımını yaygınlaştırabilelim. Bunun üzerinde
çalışıyoruz, bununla ilgili çalışmaları da
bu zamana kadar olgunlaştırmış olacağız” dedi.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, iç piyasada elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması için teşviklere ihtiyaç olduğunu söyledi.
yıları çok fazla olmasa bile, elektrikli
otomobil olarak kullanılmasının bir teşvik unsuru olacağını bildirdi.
Bunun gibi başka bakanlıkların da araçlarını elektrikli araç olarak tercih ettiklerinde bunun iç piyasada birkaç bin
aracın birden elektrikli araca dönmesi
anlamına geleceğini vurgulayan Ergün,
bunun da firmalar açısından iç piyasada
ayrıca üretim için cazip bir nokta oluşturacağını söyledi.
AA’nın sorularını yanıtlayan Bakan Ergün, elektrikli otomobil üretimiyle alakalı Türkiye’de ilk adımı Renault’nun attığını ve bu konuda bir karar açıklandığını hatırlatarak, 2010 yılının sonundan
itibaren elektrikli Fluence’nin, Oyak Renault Otomobil Fabrikalarında üretimine başlanacağını belirtti.
Ergün, Renault’un elektrikli Fluence’yi
Türkiye’de üretmeye başlamasıyla birlikte muhtemelen başka firmaların da
aynı teknolojiyle üretime başlayacağını ve bunun sevindirici bir gelişme olduğunu dile getirerek, bu yeni ve çevreci teknolojinin Türkiye’de üretilecek olmasının, Türkiye’nin bu konuda bir üretim ve ihracat merkezi olma noktasına
doğru ilerlemesine vesile olacağını, bunun da sevindirici bir gelişme olduğunu
kaydetti.
İç piyasada elektrikli araç kullanımının
yaygınlaşması için birtakım teşviklere
ihtiyaç olduğunu ifade eden Ergün, şunları söyledi: “Çevreci teknolojilerin teşvikine ve desteğine ihtiyaç var. Bunların
başında bu araçlarla ilgili vergiler geliyor. Mevcut üretilen benzinli ve mazotlu araçlardaki vergi uygulamaları motor
gücüne göre yapılıyor. Fakat elektrikli araçlarda bir motor hacmi söz konusu olmadığı için bununla ilgili vergilerin
başka bir formülle oluşturulması lazım.
Motor hacmiyle ilgili bir vergi uygulamasının olmaması gerekiyor. Bu araçların vergileri teşvik amacıyla da minimum düzeyde olmalı ki, bunların iç piyasada kullanımı gerçekleştirilebilsin.
78
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Nihat Ergün
Ayrıca şarj istasyonlarıyla alakalı da bir
teşvike ihtiyaç var.
Fakat bu zor bir şey değil. Şarj istasyonu
kurulması çok maliyetli bir unsur değil.
Bunu bizim mevcut benzin istasyonları
bile yapabilecek imkan ve kabiliyete sahipler. Sadece akünün değişimiyle ilgili
sistem biraz maliyetli. O konuda da bir
işbirliğine ihtiyaç var. Yani elektrik dağıtım firmaları yerel yönetimler, akaryakıt bayileri gibi bunlarla bir işbirliğine ihtiyaç var. O işbirliği mekanizmaları da kolay. Başka ülkelerde de oluşturulabilmiş...”
Kamu filolarının elektrikli araçlardan
oluşturulması
Bakan Ergün, elektrikli otomobillerde iç
piyasadaki teşvik unsurlarından birinin
de bazı kamu filolarının elektrikli araçlardan oluşturulması olabileceğini belirterek, Sanayi Bakanlığı açısından bakıldığında, piyasa denetim ve gözetim faaliyetlerinde kullandıkları araçların, sa-
“2011 yılına kadar düzenlemelerin büyük bir oranda halledilmesi lazım ki; iç
piyasada da elektrikli araç kullanımını yaygınlaştırabilelim. Bunun üzerinde
çalışıyoruz, bununla ilgili çalışmaları da
bu zamana kadar olgunlaştırmış olacağız” diyen Ergün, firmaların da bu konuda birtakım raporlar hazırladıklarını ve
kendilerine sunduklarını bildirdi.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Ergün, kendilerinin de Maliye Bakanlığı ile hangi teşviklerin, hangi hızda gerçekleştirilebileceği, bu konuda nasıl bir çalışma içerisinde olunacağı ve bu araçların vergi
oranlarının hangi oranda ve nasıl teşvik
edici olabileceği üzerinde bir çalışma
içerisinde bulunacaklarını kaydetti.t
“Electric Vehicle Usage will
be promoted”
Nihat Ergün, Ministry of İndustry and
Commerce indicated that some incentives are needed to popularize electric cars
in domestic market and said: “Regulations should be finalized by 2011 so we can
generalize the electric cars. We are working on that and we will bring the subject
to a level of maturity by that time. t
Elektrikli otomobiller çağına
hazırlıklı olun
uRoyal Dutch Shell Üst Yöneticisi
(CEO) Peter Voser, 2050’lı yıllara gelindiğinde elektrik enerjisi ve pilli araçların
belirgin biçimde kullanılacağını belirterek, “Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun” dedi.
Royal Dutch Shell CEO’su Voser, 2050’lı yıllarda elektrik
enerjisi, pilli araçların ve şarz edilebilir akülerin belirgin
biçimde kullanılacağını belirtti.
araçların bir süre daha tamamen elektrikli araçlara tercih edileceği tahmininde bulundu.
Shell’den yapılan açıklamaya göre Peter
Voser yazdığı makalede, geleceğin yakıtlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Elektriğin nasıl üretileceğinin de önemli bir sorun olduğunu dile getiren Voser,
şunları kaydetti:
Ancak yine bu araçlara enerji sağlanmasında doğal gazın önemini koruyacağını
ifade eden Voser, Shell olarak bu yönde yatırımları sürdürdüklerini kaydetti.
Peter Voser, geleceğin yakıtlarına ilişkin değerlendirmelerinde elektrik enerjisi ile çalışan araçların öneminin altını
çizdi. 2050 yılına gelindiğinde dünyada 1 milyardan fazla araç olacağını belirten Voser, aynı dönemde elektrikli ve
pilli araç çağının da artık başlamış olacağını vurguladı.
Voser, gelecek dönemin yakıt teknolojilerine ilişkin görüşlerini anlattığı makalesinde, bu çağda yeni dönem araçları
için gereken enerjinin nasıl sağlanacağı
tartışmalarına da açıklık getirdi.
“Bugün 10 yaşında bir çocuğa, ilk aracının nasıl bir şey olmasını isteyeceğini soracak olursanız, büyük bir ihtimalle, elektrikli otomobil diyecektir” cümlesiyle gelecekle ilgili beklentileri anlatan Voser’in gelecek dönem araç ve
yakıt teknolojileri konusunda şunları kaydetti: “Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun. Gerçekten ilk aracının
elektrikli olup olmayacağı o kadar da
önemli değil. Hani derler ya bütün yollar Roma’ya çıkar, işte burada da önemli
olan, çocuğun bu cevabının ardında yatan arzudur: Daha az enerji kullanmak,
paradan daha fazla tasarruf etme olanağı sağlamak ve kullanması kolay bir
araç sahibi olmak. Yarının tüketicileri
bu çocuklar olduğundan, şirketler bu arzuya kulak vermeli ve ona göre bir yol
izlemelidir.”
“Önümüzdeki yıllarda, hoşumuza gitsin
ya da gitmesin, elektrikli araçların çoğu
büyük ölçüde kömür kullanan santrallerin ürettiği elektriği kullanacak. Oysa
kömürlü santraller gezegenimizde sera
gazı emisyonları artışının en büyük sorumluları.
Royal Ductch Shell CEO'su
Peter Voser
Shell olarak, pilli otomobil sayısının artacağına inandıklarını ancak bunların
tümü de birbirinin aynı olmayacağını belirten Voser, muhtemelen hibrid
Doğal gaz sonuçta elbette sihirli değnek değil, ama gelecekteki ulaşımı doğal gazsız düşünmek de mümkün değil.
2012 yılında Shell’in yaptığı üretimin
yarısını doğal gaz oluşturacak. Otomobil üretimi ya da elektrik enerjisi pilleri geliştirme alanında faaliyet yürütmeyebiliriz, ancak global ulaşım konusunun tam merkezinde yer almaya devam
edeceğimiz kesin...” t
“Be Prepared for the Electric
Automobiles Era”
uRoyal Dutch Shell CEO Peter Voser
said that electric energy and batteries
will be used significantly at 2050’s and he
added: “Be prepared for the Electric Car
Era”. Peter Voser emphasized the importance of electric cars in the assessments
of future fuels.Voser said that there will
be more than 1 billion cars in the world
at that time and battery / electric car era
will be already begun. Voser also clarified
the discussions on how to provide energy
for that era in his article on future fuel
technologies. Voser stated that battery
cars will be increased but they will not
be all the same, and hybrid cars will be
still preffered for a while. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
79
ÜRÜN SORUMLULUĞU
PRODUCTS LIABILITY
Günümüzde ürün sorumluluk
ve geri çağırma sigortaları
kapsamında 3.8 litre ve V6 motora sahip cihazlar yer alıyor. Hükümet, egzos
sistemine petrol dökülmesinin motorda
yangına neden olabileceğini belirtiyor.
Honda araçlarını geri çağırıyor
Honda, ABD’de meydana gelen ölümcül bir kazadan sonra Japonya’da ‘’Inspire’’ ve ‘’Saber’’ model 1,532 otomobili toplatıyor. Japonya’nın ikinci büyük
otomotiv şirketi Honda, ABD’de Şubat
2007 ve Mayıs 2007 arasında meydana gelen 7 kazada, sürücü tarafında bozuk hava yastıklarından metal parçalarının koptuğunu açıkladı. Honda Mayıs
ayındaki kazada sürücü ölmesine rağmen, bu ölümcül kazadan hava yastığının sorumlu olup olmadığının bilinmediğini bildirdi. Japonya Ulaştırma Bakanlığı, bozuk hava yastığından fırlayan
metal parçaların sürücünün boynunu
deldiğini açıklarken, Honda, sürücünün
hava yastığı kazasından mı ya da başka sebeplerden mi öldüğünün soruşturulduğunu belirtti.
Ebru Karaoğlu
Alper Pekmezcioğlu
Uray Sigorta A.Ş.
Kurumsal Satış ve Pazarlama
Yöneticisi
Uray Sigorta A.Ş., Corporate Sales and
Marketing Supervısor
Uray Sigorta A.Ş.
Genel Müdür
Uray Sigorta A.Ş.
General Manager
uTOYOTA 630 bin minivanı geri
çağırıyor
GM 1.5 milyon aracı geri çağırıyor
Dünyanın en büyük otomobil şirketi Japon Toyota 630 bin minivanı geri çağırıyor. 7 Kasım 2001 ile 31 Mayıs 2007
tarihleri arasında üretilen Noah ve
Voxy modellerinin tesisatındaki bir aksaklığın yakıt deposunda çatlamaya yol
açmış ve özellikle virajlı yollar gibi zor
koşullardaki sürüşlerde bazı vakalarda
çatlama görülmüştür. Bu şekilde 16 arıza tesbit edilmiş olup herhangi bir kaza
veya yaralanma rapor edilmemiştir.
80
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Krizden etkilenen ABD’li otomotiv devi
General Motors (GM), olası motor yangını nedeniyle 1.5 milyon aracını geri
çağırıyor. GM, şu ana kadar kendilerine
herhangi bir yangın ve yaralanma raporu gelmediğini söyledi. Şirketin geri çağırdığı bazı araçların üretimi şu anda yapılmıyor. Geri çağırma 1998-1999 Oldsmobile Intrigue, 1997-2003 Pontiac
Grand Prix, 1997-2003 Buick Regal ve
1998-2003 Buick Regal ve 1998-2003
Chevrolet Lumina, Monte Carlo ve Impala modellerini içeriyor. Geri çağırma
Bu tarz zararları kim ve ne şekilde
karşılıyor?
Günümüzde buna benzer daha pek çok
örnek saymak mümkün. Firmaları finansal olarak zor bir duruma düşüren
bu tarz zararları bir çok sigorta şirketi aracılığıyla ürün sorumluluk ve ürün
geri çağırma (recall) sigortalarıyla teminat altına almak mümkün. Sorumluluk
sigortaları tüketici haklarının gelişmesiyle globalleşen dünyada ürün ve hizmetlerin sınırların ötesine geçerek farklı
tüketicilere ulaşması sebebiyle geçmiş
yıllara göre çok hızlı bir şekilde ivme kazanmaktadır.
Yaşanan ekonomik gelişmeler; ihracaatçı sayısının artması, sanayi sektöründeki gelişmeler, tüketici haklarının gelişmesi ve Türk üreticilerinin ürettikleri
ürünlerin yurt dışına özellikle de tüketici haklarının gelişmiş olduğu Avrupa Ülkeleri ve Amerika’ya ihraç edilmesi se-
bebiyle ürün sorumluluk sigortası ülkemizde de önem kazanmaya başladı.
Ürün Sorumluluk (Product Liability), sigortalının üretmiş olduğu ürünün üçüncü şahıslarda meydana gelebilecek, bedensel ve maddi zararlardan kaynaklanabilecek tazminat taleplerine karşı teminat sağlayan bir sigortadır.
1985 yılında Avrupa Topluluğu “Ürün
Sorumluluğu Direktifi”ni yayınladı.
Bu direktife göre “üretici ürünündeki bir kusurun neden olduğu hasardan
sorumlu”dur. Bunun yanında üreticinin sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işin seyri içinde,satış ,kiralama, kiraya verme veya herhangi bir biçimde dağıtımını yapmak amacıyla bir ürün ithal
eden herhangi bir kişi veya kuruluş, bu
durumda üretici olarak kabul ediliyor ve
satışını yaptığı ürünün üreticisi gibi so-
rumlu tutuluyor. Bu sebeple ürün sorumluluk sigortası ihracat yapan firmaların karşısına zorunluluk olarak çıkıyor.
Ayrıca ürünün piyasaya sürülmesinden
itibaren 10 yıla kadar üreticiler ürünlerinden sorumlu tutuyor.
Türkiye’de 4077 sayılı “ Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ” ile kusurlu ürünlerin yol açacağı zararlara ilişkin sorumluluklar düzenlenmiştir. İlgili kanunun 4’üncü maddesinde “ Ayıplı
Mal ve Hizmetler ” başlığı altında, ayıplı maldan ve/veya ayıplı malın neden
olacağı her türlü zarardan dolayı tüketiciye karşı satıcı, bayi, acente, üretici ve ithalatçının müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, ayrıca satılan
malın ayıplı olduğunun bilinmemesinin
bu sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı açıkça belirtiliyor. Türk ekonomisinin
gelişimyle birlikte, AB üyeliği başvurumuz ve Gümrük Birliği üyeliğimiz bu tür
yasaları zorunlu kılmaktadır.
Üründe kusur oluşma potansiyeli olan
süreçler; Tasarım, Üretim, Pazarlama
ve Kullanım Talimatı Kusurları olarak
sıralanabilir.
Satılıp alıcısına ulaşan ve kusurlu olduğu tespit edilen ürünlerin 3. şahıslarda
bedeni ve maddi bir zarara sebebiyet
vermesini engellemek üzere ürünlerin
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
81
ÜRÜN SORUMLULUĞU
PRODUCTS LIABILITY
toplatılması masraflarını temin etmek
üzere “Ürün Geri Çağırma (Product Recall)” Sigortası devreye girmektedir. Poliçenin içeriğinde her türlü ürün geri çağırma giderleri, iş durması, yenileme giderleri, rehabilitasyon giderleri, savunma giderleri, danışmanlık giderleri, şantaj giderleri kapsam altına alınmaktadır.
gortalının yükümlülükleri, Hasar yönetimi v.b. konular çok önem taşımaktadır.
Zaman sınırlamaları
Bu poliçeler de ayrıca hasar oluşum ve
bildirim tarihleri de önemlidir. Hatalı üretilmiş bir malın piyasaya çıkarıldığı tarih ile hatalı imalat yüzünden hasar oluşması arasında uzun yıllar geçebilmektedir. Aynı şekilde bu hasarın farkına varılıp bildirilmesi ve üreticinin sorumluluğuna dayanılarak bir tazminat
talebinin ortaya çıkarılması arasında da
uzun bir süre geçebilmektedir. Örneğin;
Ürün geri çağırma giderleri olarak; geri
çağırmadan doğan masraflar ( duyuru ve ilan masrafları, nakliyat ) , ek personel istihdamı ve fazla mesaileri, geri
çağrılması sırasındaki azami 12 ay süreyle ilave depolama alanı kiralama gideri, kullanılamaz ürünlerin imha ya da
uzaklaştırma masrafları, geri çağrılan ya
da eski durumuna döndürülen ürünlerin
tekrar dağıtım giderleri karşılanmaktadır.
2000 Ocak ayında ayıplı mal piyasaya
çıktı.
2005 Kasım ayında hasar meydana geldi.
Kriz yönetemi poliçeleri
Firmalara sağladığı avantajlar nelerdir?
Uray Sigorta olarak, Chartis (AIU)
Sigorta’nın dünya çapındaki bu konudaki deneyimi ile ürün sorumluluk ve ürün
geri çağırma sigortaları çalışmalarını ilk
olarak otomotiv sektöründe bazı lider
kuruluşlarla başlattık. Hatta bazı lider
kuruluşlar, kendi yan sanayiilerinden
de bunu talep etmeye başladılar. İhracat ağırlıklı çalışan bu sektörde bu ürüne olan talep duyuldukça artmaktadır. Herhangi bir hasarda uzun vadede bir
çok firma da farkı etkiler bırakabilir. Bu
Tüketicinin korunması bu noktada birincil öncelik görülmelidir.t
2010 Aralık ayında bu hasarla ilgili bildirim ve tazminat talebi olabilir.
Her iki sigortada büyük tazminat talepleri karşısında zor duruma düşebilecek firmaları korumaktadır ve bu sebeple de “Kriz Yönetimi Poliçeleri ” olarakta adlandırılmaktadır. Bu tarz poliçeler yapılırken;Hangi coğrafi alanlarda ve
yetkili mahkemelerde geçerli olacağı,
Sigorta kapsamı, Teminat dışında kalan
maddeler, Muafiyet ve teminat limitleri, Zaman sınırlamaları, Sigortası ve si-
tarz poliçeler firmaları üründen kaynaklı hasarlarda tazminat talepleri ve yasal masrafları karşılanması konularında
koruyor. Uluslararası sigorta şirketleri tarafından sigortalanan ürünler, yurtdışındaki ithalatçılar tarafından tercih ediliyor. Firmaların üretim kalitelerini arttırarak sigortalanabilir riskelere
sahip olmalarını sağlıyor. Firmanın büyük bir tazminat talebiyle karşılaşması durumunda da mali durumunu sarsacak ödemeler yapmasını engelliyor. Bu
durum en küçük aile şirketlerinden en
büyük uluslararası firmaları bile etkilemektedir. Erken ve zamanında harekete
geçmek etkilerini ve sonuçlarını miniminize edebilir. Efektif bir recall yönetimi yeniden prestij kaybını önleme adına çok önemlidir.
Bu sebeple poliçelerin hangi esasa göre
düzenleneceği hasar sırasında hayati
önem taşımaktadır.
Risk Aktarma ve Mal Akış Süreçleri
l Ana
Risk Aktarması
Mal Akışı
Sigorta Poliçeleri
Satınalma Sözleşmeleri
l Detay Küçük Anlaşmalar
l Güç Dengesi
l Genel
TEDARİKÇİ
KAYIPLAR
l Can
l Re
l Mal
puta
l Para
syo
l Kar
T
A
E
M
D
M
A
D
D
A
R
K
C
Ç
İ
İ
ALINANLAR
l Ürün
l Hizmet
82
2. SEVİYE
YAN SANAYİ
(T2)
1. SEVİYE
YAN SANAYİ
(T1)
ANA
SANAYİ
(OEM)
İ
E
S
SATIŞ/SERVİS
ORGANİZASYONU
BAYİ
O
N
K
U
L
BAYİ
L
A
SATIŞLAR
l Yurt içi
l Yurt dışı
(Çeşitli Lojistik
Incoterms)
1. / 2. Seviye
H
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
l Test
l Kontrol
l İzlenebilirlik
l Sürekli
l S
İyileştirme
/ R Parçalar
KONTROLLER:
l İdari/Teknik Kabul
l Bantta/Montaj
l Çıkış/Teslimat
l Dizayn Aşaması
(Ürün/Proses)
N
BAYİ
I
C
FATURA
İÇERİĞİ
l Saat ücreti
l Parça fiyatı
I
KAYIPLAR
l Can
l Mal
l Para
REGULATIONS
MEVZUAT
Yatırım indiriminde
gelinen son nokta
kalmayıp geçmişte Yatırımlarını gerçekleştirip elde etmiş oldukları yatırım indirimi hakları da ellerinden alınmıştır.
08. 04. 2006 tarih ve 24133 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 5479 sayılı kanun
ile yatırım indirimi istisnası 01.01.2006
tarihinden itibaren kaldırılmıştır.
Dr. Halil Yürüdü
Tax Partner
Ata Uluslararası Bağımsız
Denetim A.Ş.
uÜlkelerin ekonomik kalkınmasının
önemli unsurlarından biri üretimdir. Üretimin yerine getirilebilmesinde yatırımlara ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkeler yatırımlarla kalkınma hamlesini yapabildikleri gibi istihdam, katma değer yaratma, gelir elde edilmektedir.
Yatırım; belirli bir ülkede, belirli bir dönemde ekonomideki üretim araçlarına
yapılan harcamalar yâni ülkedeki mevcut sermaye stokuna yapılan ilavelerdir.
Ekonomideki yatırım harcamaları sermaye mallarına yapılan harcamalar, inşaat
ve hammaddelere yapılan harcamalar ve
yarı mamul ve mamullere yapılan harcamalar şeklinde gruplanabilir.
Yatırım indirimi ise özel sektörün yaptığı yatırım projelerine devletin, ekonomik
kalkınmayı hızlandırmak amacıyla belirli
bir oranda katılmasıdır.
Yatırımın artması için uygun imkanlar yaratmak devletin idari gücündedir.
Yatırım İndirimi ülkemizde 1963 yılından
beri uygulana gelmekte iken 2006 Nisan
ayında kaldırılmıştır. Hatta kaldırılmakla
ellerinden alınmaları nedeni ile vergi ödemek zorunda kalmıştır.
Yanlış bir uygulama ve bu yanlışında kanun maddesine dayanması nedeni ile
Anayasa Mahkemesi düzenlemeyi kısmen iptal etmiştir.
Gelir Vergisi kanununa eklenen Geçici
69.madde ile geçmişe dönük olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.
Yeni düzenleme ile bireylerin ( gerçek ve/
veya tüzel kişilerin) kazanılmış haklarının
aleyhlerine bir uygulama yapılamayacağı
Anayasa Mahkemesince önlenmiştir.
a) Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri 31.12.2005 tarihi itibariyle mevcut
olup 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını
31.12.2005 tarihindeki mevzuat hükümleri çerçevesinde sadece 2006-20072008 yılı kazançlarından indirebilirler.
Buna göre Anayasa Mahkemesi, “yatırım indirimi istisnası uygulamasına yönelik olarak “…sadece 2006, 2007 ve 2008
yıllarına ait…” ibarelerinin iptaline karar
verilmiş, “…(vergi oranına ilişkin hükümler dahil)…” ibaresinin iptal talebi ise reddedilmiştir.
b) 24.04.2003 tarihinden önceki müracaatlara göre düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 193 sayılı Gelir Vergisi yasasının yürürlükten kaldırılmış olan
(Ek-1-2-3-4-5-6) maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için bu belge
kapsamında 01.01.2006 tarihinden sonra yapılacak yatırımları için 31.12.2005
tarihindeki mevzuata göre (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) hesaplayacakları yatırım indirimi istisna tutarları 20062007-2008 yıllarına ait kazançlarından
indirilebilir.
Mahkeme tarafından görüşme sonuçları olarak açıklanan karar uyarınca
31.12.2005 tarihi itibariyle hak kazanılan yatırım indirimi istisnası kullanımıyla ilgili süre sınırlaması ortadan kaldırılmıştır. Buna göre gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımlanması ve “…sadece
2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait…” ibarelerinin ileriye dönük olarak ortadan kalmasından sonra devreden yatırım indirimleri kullanılabilir hale gelecektir.
c) Yine bu yasa ile yürürlükten kaldırılan
19 uncu madde kapsamında 01.01.2006
tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla ilgili iktisadi ve teknik
bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten
sonra yapılan yatırımları için 31.12.2005
tarihindeki vergi oranı dahil mevzuata
göre hesaplanan yatırım indirimi istisnası 2006-2007-2008 yılları kazançlarından
indirilebilir.
Bu düzenlemeler ile Şirketlerin kazanmış
oldukları yatırın indirimi hakları ortadan
kaldırmakta veya sınırlamaktadır. Yani
sonsuz hak olan yatırım indirimi kullanma hakkı 2006-2007-2008 yılları ile sınırlanmış ve nihayet 2009 yılında bu uygulama neden ile şirketler Birinci ve ikinci geçici vergi dönemlerinde bu uygulama gereği vergiye tabi karları var ise haklarının
Mahkeme tarafından görüşme sonuçları olarak açıklanan karar uyarınca
31.12.2005 tarihi itibariyle hak kazanılan
yatırım indirimi istisnası kullanımıyla ilgili
süre sınırlaması ortadan kaldırılmıştır.
Buna göre gerekçeli kararın Resmi
Gazete’de yayımlanması ve “…sadece
2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait…” ibarelerinin ileriye dönük olarak ortadan kalmasından sonra devreden yatırım indirimleri kullanılabilir hale gelecektir.
Kanun, iptal kararının Resmi Gazete’de
yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkacağından, bu tarihe kadar yatırım indirimi istisnasının süre sınırlaması geçerliliğini koruyacaktır. Dolayısıyla iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından önce, beyannamelerin yatırım indirimi istisnası yönünden ihtirazi kayıtla beyan edilip, yargı yoluna başvurulması faydalı olacaktır.t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
83
FUAR
FAIR
2010 yılının en büyük pazarlama platformu
İstanbul COMVEX Fuarı
u Türkiye’nin fuarcılık devi TÜYAP,
Otomotiv Sanayi Derneği (OSD), Taşıt
Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) ve Ticari Araç İthalatçıları Derneği (TAİD) işbirliği ile Avrasya’nın en büyük ticari araç fuarını açıyor. İSTANBUL COMVEX, lider ticari araç üreticileri ve yedek parça ve aksam sanayi ile
Türkiye’nin rekabet gücünü gösterecek.
İSTANBUL COMVEX fuarına katılan firmalar son model araçlarını ve ürünlerini sergileyecek.
TÜYAP’ın 30 yıllık bilgi birikimi, azmi ve
emeğini katarak hazırlayacağı İSTANBUL COMVEX fuarında, katılımcı yedek
parça ve aksam sanayi firmaları ana sanayi firmaların temsilcileri ile bir araya
gelerek stratejik görüşmeler yapacak,
yeni projelere yönelik iş fırsatlarını değerlendirecek.
Otomotiv sanayinin kanaat önderleri,
sivil toplum kuruluşları, lider ticari araç
üreticileri ve yedek parça ve aksam sanayi firmaları İSTANBUL COMVEX fu-
arında sektörün gücünü tüm dünyaya
gösterecek. Avrupa’nın en büyük kara
ulaştırma filosuna sahip olan Türkiye,
ticari araç üreticisi firmalar açısından,
stratejik pazar olma özelliğini artan bir
önemle korumaktadır.
Türkiye ticari araçta dünya markası
Türkiye son 10 yılda yerli üretim ticari araçlarda yeni modellerle rekabetçiliğini artırarak, Avrupa’nın üretim üssüne
dönüştü. Küresel krize rağmen, orta vadede yeni teknoloji ve yeni modele yönelik yatırımları ülkemize çekerek “Mükemmeliyet Merkezi” olma hedefi doğrultusunda yoğun çalışmalarını sürdüren ve bugün Avrupa’nın en büyük otobüs üreticisi olan Türkiye, hafif ticari araçlarda Avrupa’nın en büyük ikinci üreticisi konumunda yer alıyor. Ticari
araçların önemli bir bölümü Avrupa ülkelerine ihraç eden Türk Otomotiv Sanayi yakın dönemde de ABD pazarına
girmeyi başarmıştır.
Türkiye’nin 25 milyar dolarlık otomo-
İstanbul COMVEX Commercial
Vehicles and Components Fair
uImportant associations of the sector
will join their forces for İstanbul COMVEX
Commercial Vehicles and Components
Fair once again at Tüyap Fair Convention and Congress Center İstanbul-Turkey
between December 3-6, 2009
İstanbul Comvex Commercial Vehicles
and Components Fair organised by TÜYAP Fairs and Exhibitions Inc. in cooperation with the Automotive Manufacturers
Association (OSD), Commercial Vehicle
Importers Association (TAID), and the Association of Automotive Parts and Components Manufacturers (TAYSAD) will be
held in İstanbul for the second time between December 3-6, 2009 to showcase
84
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
the newest models of commercial vehicles.
Recognised as the largest exhibition in
Eurasia of it’s kind with a great number
of leading exhibitors, İstanbul COMVEX
will present coaches, buses, minibuses,
freighters, tractors, light trucks, pickup
trucks, trailers and vans as the major attraction of the show; yet, bodywork makers, axle producers, transmission, heating and climate control systems, brake
systems, communication equipment, engine oils, protective lubricants, tyres, service equipment, spare parts and accessories will also be presented to visitors. t
tiv ihracatının önemli bir bölümü ticari araç ve yan sanayi ürünlerinden oluşuyor. Türkiye en yüksek ihracatını yine
bir otomotiv ülkesi olan Almanya’ya
yapıyor. Türkiye toplam üretim anlamında dünya devlerinden İtalya’nın da
önünde yer alıyor.
41 ülkenin ulusal sanayi derneğinin üye
olduğu OICA (Uluslararası Motorlu Araç
Üreticileri Birliği) fuar listesinde yer
alan İSTANBUL COMVEX Fuarı, Küresel
krizin etkilerinin azalacağı 2010 yılında
ekonomiye katkı sağlamayı amaçlıyor.
Ayrıca İSTANBUL COMVEX ’da Rusya, Azerbaycan, İran, Yunanistan, Kosova, Bulgaristan, Suriye, Gürcistan, Makedonya ve Sırbistan’dan gelecek olan
ziyaretçilerin Türk şirketleriyle temas
kurması hedefleniyor.
2010 üretim yılı olacak
Küresel krizin yerini ekonomik canlanmaya bırakacağı 2010 yılı, tüm ekonomi gibi otomotiv sanayi için de üretimin yeniden artmaya başlayacağı bir
yılı olacak. Fuara katılan şirketler 2010
hedeflerini ve ürünlerini sergileyecek
ve yeni iş bağlantıları kurabilme imkanı bulabilecek.
İSTANBUL COMVEX Fuarı, alanında bir
yeniliğe daha imza atıyor. Fuarda, katılımcı olan yedek parça ve aksam sanayi firma temsilcileri ana sanayi firmaların temsilcileri ile bir araya gelerek, geleceğin projelerine yönelik stratejik görüşmeler gerçekleştirecekler. İSTANBUL
COMVEX’de yolcu taşımacılığında kullanılan araçlar (otobüs, midibüs, minibüs), ağır ticari araçlar (kamyon römork
ve yarı römorklar), yük taşımacılığında
kullanılan hafif ticari araçlar (kamyonet, panelvan, minivan) araç üst yapıları, akslar, şanzıman, ısıtma-soğutma sistemleri, fren sistemleri, elektronik sistemler, koruyucu yağlar, akümülatörler,
servis ekipmanları, yedek parça ve araç
aksesuarları dahil olmak üzere tüm sektörün ürünleri bir araya gelecek.t
ÜYELERDEN HABERLER
NEWS FROM MEMBERS
Kalite yaklaşımı
yatırımları hızlandırdı
u Autoliv’in Türkiye organizasyonunda
1999 yılından beri gerçekleştirilen Kalite Günü etkinliği, bu yıl bir hafta sürecine yaygınlaştırılarak kutlandı.
Autoliv Türkiye 16-20 Kasım 2009 tarihleri arasında Gebze tesislerinde Kalite Haftasını gerçekleştirdi.
Autoliv Cankor; bu etkinliğiyle; mühendislikten üretime, ürün sevkinden müşteri ilişkilerine kadar operasyonun her
adımında kalitenin önemini vurgulamayı hedeflemektedir.
fa M. Alaca Autoliv Türkiye’nin sağladığı kalite çizgisi ile yaşanan ekonomik
krizden güçlü çıkmak da olduğunun altını çizdi: “Merkez yönetimimiz çalışanlarımızın katkılarını önemli ek yatırımlarla taçlandırmaya karar vermiştir. Yıllık on milyon adet olan emniyet kemeri
Bu çerçevede çalışanlarla en modern
üretim metodlarının uygulanması ile
elde edilen sonuçlar bir hafta boyunca
çeşitli sunumlarla paylaşıldı: Oluşturulan standlarda, görevli çalışanlar deneyimlerini ve önerilerini paylaştılar. Bu
yolla; farkındalık sağlanarak “Kalite” bilinci yaygınlaştırılmaktadır.
Autoliv bu etkinliği çalışanları için öğretici olmanın yanısıra bir şenlik kimliği altında sürdürmeye çalışmaktadır. Bu
sene yapılan slogan yarışması ile çalışanların “0” hata -hedefini kendi ifadeleri ile de dile getirmeleri sağlanmıştır .
Kalite dolu bir haftanın ardından yapılan açıklamada Murahhas Aza Musta-
Quality Approach
Quicken the
Investments
u
Quality Day of Autoliv Turkey has been held during the whole week this year. Autoliv Cankor
aims to emphasize the importance of quality in its operations from
engineering to production, delivery to customer services through
this event. t
kapasitemiz on altı milyon adete çıkarılarak Autoliv Türkiye Avrupa’nın en büyük kemer üretim merkezi olma niteliğne kavuşmuştur.”
Autoliv bu kapsamda krizin hemen ardından Türkiye yatırımlarını hızlandıracağını sinyallerini vermiştir. Temmuz
ayında yapılan ek yatırımla artırılan direksiyon simidi üretimin ardından emniyet kemeri yatırımyla üretim kapasiteleri ciddi olarak artırılmaktadır.
Müşteri yelpazesinde Oyak Renault,
Fiat (Tofaş), Ford Otosan, , Mercedes,
Toyota gibi Türk otomotiv dünyasının
önde gelen isimleri bulunan AUTOLIV
CANKOR, emniyet kemeri, havayastığı
gibi otomotiv emniyet sistemleri üretiminde lider konumdaki İsveç AUTOLIV
INC. Grubu’na bağlı,. yüzde yüzü yabancı sermayeli bir kuruluştur. emniyet
kemeri , havayastığı ve direksiyon simidinden oluşan pasif emniyet parçaları
üretilmektedir.
Autoliv Türkiye Autoliv’in dünya üzerindeki 37 bin çalışanından yaklaşık
1.100’ünü ülkemizde istihdam ediyor.
GOSB Teknopark’ta Şubat 2007’den bu
yana da Ar-Ge çalışmalarını sürdürmekte olan mühendislik merkezi ile de ArGe yönünden de sanayiye destek vermekte olan kuruluş ISO 14001 sertifikası bulunan kuruluş ayrıca ISO 9001/
QS 9000, ISO 16949, OHSAS 18001,
EAQF 94 belgelerine de sahiptir. Firma,
2006 ylında EFQM finalisti olmuştur.
2008 yılında da Kocaeli Sanayi Odası –
Şehabettin Bilgisu Çevre Ödülü’nü kazanmıştır.Autoliv Cankor, faaliyette bulunduğu bölgeye, sağladığı istihdamın
yanında toplumsal bilinçlendirme çalışmaları ile de katkıda bulunmaktadır. t
86
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Gelecekte mobilite
Figes Mühendislik, 14. Bilgisayar Destekli Mühendislik
ve Sistem Modelleme" konferansını gerçekleştirdi
u Benzine art arda gelen zamlarla sıkıntılı günler yaşayan tüketicilere otomobil tasarımcısı Murat Günak’tan
müjde geldi. Günak, elektrikli otomobillerin 100 kilometre yolu yalnızca 2.5
liraya kat ettiğini belirterek, 2015’te
Avrupa’da otomobillerin yüzde 20’si,
2020’de ise yarıdan fazlasının elektrikle çalışan otomobilden oluşacağını söyledi.
ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde Figes Mühendislik tarafından düzenlenen
“14. Bilgisayar Destekli Mühendislik
ve Sistem Modelleme Konferansı”nda,
“Gelecekte Mobilite” konulu bir konuşma yapan Günak, dünyada ilk elektrikli otomobillerin 1900’lü yılların başında
itibaren üretilmeye başladığını, ancak
petrolün bulunmasıyla elektrikli arabaların geri plana itildiğini anlattı.
Temiz enerji
Elektrikli arabaların temiz enerjiye de
katkı yaptığını belirten Günak, diğer
yandan New York, İstanbul ve Shangay gibi dünya metropollerinde otomobillerin yüzde 20 oranında hava kirliliğine yol açtıklarını söyledi. Murat Günak, “gelecekte mobilite” kavramı için-
Figes Mühendislik 5-6 Kasım tarihleri arasında düzenlediği “14. Bilgisayar Destekli Mühendislik ve Sistem Modelleme” konferansında ünlü otomobil tasarımcısı Murat
Günak’ı elektrikli otomobillerin geleceği ile ilgili bir sunum gerçekleştirdi.
deki yeni nesil elektrikli ve hibrit otomobilleri arkasındaki düşünceyi anlamak otomobillin kökenlerine inmek gerektiğini belirterek, ilk otomobillerinde
hafif olduğunu hatırlattı. Arzu edilebilir
ve hafif otomobillerin yeni kuşağın tercihi olduğunu altını çizen Günak, şöyle
devam etti:
Önyargılar değişiyor
“Otomobil basit ve hafif olacak. Basit, basit, basit... Hafif, hafif, hafif...
Çok sayıda parçası olmayacak. Kapatılmış ve sıkışık olmayacak. Herkesin birbirini görebileceği şekilde şeffaf olacak.” Günak, elektrikli otomobiller için
var olan önyargıları laptop bilgisayarlar
ilk çıktığında oluşan önyargılara benzetti. “Laptop’lar ilk çıktığında, PC’ciler
bunu saçmalık olarak gördüler. Oysa
laptop’lar hayatı kolaylaştırdı. İnsanlar
koskoca bilgisayarı taşımak yerine, hafif
bir laptop’u her yere yanında götürdüler” diyen Günak, elektrikli otomobillere ilişkin yargıların da ileride değişeceği
öngörüsünde bulundu.
Maliyet 10 kat azalacak
Elektrik enerjisi en basit teknoloji olduğu ve hesaplı olduğunun altını çizen
Günak şöyle konuştu: “Benzinli bir otomobil ile 100 kilometreyi 25 liraya giderken, elektrikli bir otomobille 10 kat
ucuza, 2,5 liraya gideceksiniz. Deutsche Bank’ın yaptığı araştırmaya göre,
2015’de Avrupa’da otomobillerin yüzde 20’si elektrikli olacak.
2020 yılında ise Avrupa’daki otomobillerin yarıdan fazlası elektrikle çalışan
otomobilden oluşacak. Türkiye’nin sahip olduğu genç kuşak ve sosyal yapısıyla elektrik ve güneş enerjisiyle çalışan otomobillere yöneleceğine inanıyorum.” dedi.t
Mobility in Future
Good news from auto designer Murat Günak for the consumers experiencing difficult days because of the raises in benzine.
Günak said that electric cars will ride 100
km only for 2,5 TL and in 2015 20 percent
and in 2020 half of the cars in Europe will
be electric cars.
Murat Günak had a speech on Future Mobility in 14th Conference for ComputerAided Engineering and System Modeling at ODTÜ Culture and Congress Center. Günak said in his speech that the first
electric cars were made in early 1900’s
but providing benzine led them to stay
rear. t
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
87
ÜYELERDEN HABERLER
NEWS FROM MEMBERS
Ulusal Kalite Ödülleri
sahiplerini buldu
Mükemmellikte Süreklilik Ödülü’ne Eskişehir Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, ‘İşletmeler Kategorilerinde’ Ulusal Kalite Büyük Ödülü’ne ‘Borusan Lojistik, Ulusal
Kalite Başarı Ödülünü ise ‘İstanbul Deniz Otobüsleri” layık görüldü.
u Ulusal Kalite Ödülleri’nin, kalite alanında Türkiye’nin en büyük ve itibarlı kalite etkinliği olduğunu söyleyen Kalite Ödülü Yürütme Kurulu Başkanı ve
Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr.
Mehmet Durman, Kalite Ödülleri’nin,
kurum, kuruluş ve işletmelerin yönetsel yeterlilikleri, ürün ve hizmetlerini sunmada ulaştıkları kalite ve mükemmellik düzeyini ölçtüğünü söyledi. Türkiye’de kalite kültürünün artması ve toplam kalite yönetim felsefesinin yaygınlaştırılmasında Ulusal Kalite
Ödülleri’nin önemli rol oynadığını söy-
leyen Durman, şunları söyledi: “Bugün
burada ödül törenini gerçekleştirdiğimiz “işletmeler” kategorisinde 2 kuruluşumuz ulusal kalite ödülü için başvurmuştur. EFQM Mükemmellik Modeli
esas alınarak yapılan değerlendirme sonucunda bu kuruluşların her ikisi de finalist olma başarısını göstermiştir. Yine
bu yıl bir kurumumuz “Mükemmellikte
Süreklilik Ödülü” için başvuruda bulunmuştur. Kendilerini, Ödül Sürecinde finalist konuma ulaşmış olmalarından ve
ülkemizde Toplam Kalite Yönetimi’nin
bir yaşam biçimi olarak yaygınlaştırıl-
masındaki değerli katkılarından dolayı
kutluyorum. Bu öncü rollerini gelecek
yıllarda da devam ettirmelerini umuyor
ve diliyorum. Diğer taraftan, yine bu yıl
11 kurum ve kuruluşumuz, Mükemmellikte Kararlılık ve 17 kurum ve kuruluşumuz da Mükemmellikte Yetkinlik Belgesi almaya hak kazanmıştır. Bu kurum
ve kuruluşlarımızı da yürekten kutluyor,
mükemmellik yolculuklarında başarılarının devamını diliyorum.”
TAYSAD olarak ödül alan kuruluşları
kutluyoruz. t
GOSB, 2009'un kalite
şampiyonları arasında
Kalite yönetimi, çevre, iş sağlığı ve güvenliği alanında kalite belgelerine sahip
Türkiye’nin tek OSB’si Gebze OSB, KalDer ve TÜSİAD’ın ortaklaşa düzenlediği Ulusal
Kalite Ödülü çerçevesinde “Mükemmellikte Yetkinlik” belgesiyle ödüllendirildi.
u Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB), gerek hizmet,
gerek alt yapı ve donanım başlıkları altında sunduğu servislerin kalitesinin bir sonucu olarak Türkiye Kalite Derneği (KALDER) ve TÜSİAD’dan ödül aldı. Bu yıl 18. Kalite
Kongresi ve ardından düzenlenen 17. Ulusal Kalite Ödül
töreninde, “Mükemmellikte Yetkinlik Belgesi”, GOSB Bölge Müdürü A. Haydar Bulut’a KalDer Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Ali Kaylan tarafından takdim edildi.
Kalite alanında Türkiyenin en büyük ve itibarlı etkinliği
olan Ulusal Kalite Ödülü’nün töreni, 18 Kasım 2009’da,
İstanbul’da gerçekleştirildi. Kapsamlı inceleme ve yerinde
denetlemelerin yapıldığı sürecin sonunda, kalite yolculuğunda ödüle layık görülen isimler belirlendi. GOSB’un
bu başarısının sırrının, kaliteyi tüm süreçlerinin odağına
alan yaklaşımında yattığını belirten Bulut, önümüzdeki
dönemde hedeflerinin uluslararası arenadan da GOSB’a
ödüller getirmek olduğunu ifade etti. Bulut ayrıca, KalDerin EFQM standartları çerçevesindeki iş mükemmeliyeti
süreçlerini tamamlayarak Büyük Ödül’e sahip olmayı hedeflediklerini belirtti.t
88
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Ömer Burhanoğlu'nun başarısı
National Geographic Society’nin yerel edisyonların işbirliğiyle bu yıl dördüncüsünü
düzenlediği Uluslararası Fotoğraf Yarışması’nda TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu
ödüle layık görüldü.
u National Geographic fotoğrafçısı Michael Yamashita, Foto Muhabiri Ara Güler, Doğuş Yayın Grubu Genel Müdürü Cem Aydın, NTV Program
Yapımcısı Oğuz Haksever ve NG Türkiye Yayın Yönetmeni Yardımcısı Kemal Nuraydın’dan oluşan jüri, Ulusal
Yarışma’nın dereceye giren fotoğraflarını belirledi. Ulusal Yarışma’da, “İnsan”
kategorisinde birincilik ödülü Erden
Cantürk’ün oldu. Bu kategoride Murat
Vural ikinciliği, Ömer Öner üçüncülüğü
elde etti. “Doğa” kategorisinde birinciliği Nizami Çubuk alırken, Rauf Turgut
Baykal ikinci, Ömer Burhanoğlu üçüncü oldu. “Gezi-Kültür” kategorisinde ise
Çetin Canbazoğlu’nun fotoğrafı birinciliğe layık görüldü. İkinciliği Recep Öğüt,
üçüncülüğü Ergün Karadağ’ın fotoğrafları aldı. Ulusal Yarışma birincileri, Sony
dijital fotoğraf makinesiyle ödüllendirilecek ve NG’nin Washington D.C.’deki
merkezinde yapılacak Uluslararası
Yarışma’da Türkiye’yi temsil edecek.
Dünyanın en güzel fotoğraflarının seçildiği uluslararası fotoğraf yarışmasında
TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu’nu
bu başarısı için kutluyoruz.
İş yaşamı dışında sanat ve spora verdiği önemle bilinen Ömer Burhanoğlu,
Alp Dağlarında kayak yaparken bir akşam üstü çektiği bu fotoğraf 10 milyon okura ulaşan National Geographic Dergisi’nde yayınlanacak. Ayrı Ayrı
isimli bir fotoğraf kitabı bulunan Ömer
Burhanoğlu, uzun yıllardır fotoğraf sanatıyla uğraşıyor. Çektiği fotoğrafları kendi kişisel web sayfasında fotoğraf
severler ile paylaşıyor. t
(www.omerburhanoglu.com)
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
89
BASINDA TAYSAD
90
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
TAYSAD IN PRESS
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
91
TAYSAD’IN YENİ ÜYELERİ
CHEP KONTEYNER VE
PALET LTD. ŞTİ
u CHEP, dünyanın en büyük şirketlerine, palet ve konteyner havuzlama hizmetleri sunan konusunda lider kuruluştur. CHEP küresel hizmet
merkezleri ağından 300 milyonu aşkın palet ve konteynerı toplar, saklar ve boşaltarak, üretici ve yetiştiricilerin ürünlerini bayi ve distribütörlerine ulaştırmalarına yardımcı olur.
Üstün teknoloji, yıllar süren deneyim ve benzersiz değerleriyle CHEP
palet ve konteyner tedarik zinciri lojistiğini müşterileri adına yönetir.
CHEP’in parçası olduğu Brambles
Grubu 45 ülkede yürüttüğü destek
hizmet operasyonlarıyla 12 binden
fazla kişiye istihdam sağlıyor. Grubun bilgi yönetimi konusunda süreçlerini ise Recall firması yürütüyor.
TAYSAD NEW MEMBERS
DESTAŞ DİJİTAL
ELEKTRONİK SAN. VE
TİCARET A.Ş.
u 1990 yılında kurulan DESTAŞ, sürekli yenilenen teknolojisi, nitelikli
personeli ve kaliteli hizmet anlayışıyla “Müşteri Memnuniyetini” kendisine ilke edinmiştir. Bugün, dinamik Ar-Ge’si, genişleyen ürün yelpazesi, yüksek üretim kapasitesi ve
yurt çapına yayılmış bayi ağıyla sektörde liderliğe yürümektedir.
DESTAŞ olarak amacımız, müşteri
memnuniyetine öncelik veren üretici bir kuruluş olarak, ülkemizin
elektronik sektöründe varlığımızı
büyüyerek sürdürmektir.
Öncelikli ürün gamımız, taksimetre, takograf ve gaz sayacıdır. En büyük gücümüz, araştırma ve geliştirme faaliyetlerimizdir. Üretimimizin
yanısıra, ithal ederek satışa sunduğumuz ürünlere ve verdiğimiz servis
hizmetine, rekabet edebilmenin gerekleri olarak yaklaşmaktayız.
MAGNA OTOMOTİV
SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
u Dünyanın en geniş otomotiv tedarikçisi Magna otomotiv sistemleri, modülleri ve parçaları tasarlar, geliştirir ve üretir. Magna ayrıca
üç coğrafi segmentte (Kuzey Amerika, Avrupa ve başta Asya, Güney
Amerika ve Afrika olmak üzere tüm
Dünya) öncelikle araba ve hafif araç
OEM’lerine mühendislik ve tüm araç
montaj hizmeti sunmaktadır. Magna tasarım, mühendislik, otomotiv
iç sistem üretim ve denemesi, koltuk sistemleri, kapama sistemleri,
metal gövde ve şase sistemleri, ayna
sistemleri, dış sistemler, tavan sistemleri, elektronik sistemler, yanısıra tüm araç mühendislik ve montajı konusunda yetkinliğiyle 25 ülkede
faaliyet göstermektedir. Eylül 2009
itibariyla beş kıtadaki 242 üretim
operasyonunda ve 86 ürün geliştirme, mühendislik ve satış merkeziyle
faaliyetlerini sürdürmektedir.
Tüm bunları yaparken; Yasal gerekleri yerine getireceğiz, Eğitimde sürekliliği sağlayacağız, Zamanın kıymetini bileceğiz, Maliyetlerimizi
kontrol altında tutacağız, Müşteriden sürekli geri besleme alacağız,
Ürünlerimizi geliştireceğiz.
u CHEP is the global leader in palet
and container pooling services serving many of the world’s largest companies.
CHEP issues, collects, conditions and
reissues more than 300 million pallets and containers from a global network of service centers, helping manufacturers and growers transport
their products to distributors and retailers. Combining superior technology, decades of experience and an
unmatched asset base, CHEP handles pallet and container supply chain logistics for customers in the consumer goods, produce, meat, home
improvement, beverage, raw materials, petro-chemical and automotive industries.
Brambles is a leading global provider of support services, operating in
over 45 countries and employing over
12,000 people. The group’s businesses are CHEP (pallet and container
pooling) and Recall (information management).
92
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
DESTAŞ olarak, tüm bu amaç, ilke ve
hedefler doğrultusunda, TS EN ISO
9001:2000’e göre oluşturduğumuz
kalite yönetim sistemininin etkinliğini sürekli iyileştireceğimizi ve sistem şartlarına uyacağımızı taahhüt
ederiz.
u Destaş established in 1990 with the
principle of “Customer Satisfaction”
through continously revivaling technology, qualified personnel and service quality. Today Destaş is moving
through the top among its competitors with its dynamic R&D, extending
product variety, high manufacturing
capacity and distributor network.
Being as Destaş, our aim is to sustain
in our country’s electronic sector as a
company which focuses on customer
satisfaction first. Our product gum is
mainly composed of taximeter, gas
meter and tachograph. Our strength
comes from our research and development. We approach our products
and service quality, as well as our manufacturing, as a requirement of competition.
u We are the most diversified automotive supplier in the world. We design, develop and manufacture automotive systems, assemblies, modules
and components, and engineer and
assemble complete vehicles, primarily for sale to original equipment manufacturers (OEMs) of cars and light
trucks in our three geographic segments - North America, Europe, and
Rest of World (primarily Asia, South
America and Africa).
Our capabilities include the design,
engineering, testing and manufacture of automotive interior systems;
seating systems; closure systems;
metal body & chassis systems; mirror systems; exterior systems; roof
systems; electronic systems; powertrain systems as well as complete vehicle engineering and assembly.
We have 242 manufacturing operations and 86 product development, engineering and sales centres in 25 countries on five continents as of September 2009.
RİETER ERKURT
OTOMOTİV YAN SAN VE
TİC. A.Ş
TANATAR KALIP PRES
İŞLERİ SANAYİ VE
TİCARET LTD ŞTİ.
u Rieter, merkezi Winterthur, İsviçre`de
olan ve dünya çapında çalışan bir endüstriyel gruptur. 1795`te kurulduğundan beri
firma tekstil ve otomotiv endüstrisinde lider bir tedarikçidir. Rieter 70 üretim tesisi ile 21 ülkede faaliyet göstermektedir ve
%14 kadarı İsviçre`de olmak üzere tüm
dünyada toplam 14000 çalışanı vardır.
u Beyaz eşya ve otomotiv sektörüne yönelik olarak kalıp ve parça imalatı yapan Tanatar Kalıp Ltd. Şti., her
yıl artan ihracatı ve esnek üretim yetenekleri ile uluslararası ölçekte saygınlığını arttırmaya devam etmektedir.Eskişehir Organize Sanayi Bölgesinde 5.000 m2lik bir alanda faaliyet gösteren firmamızda, preslerde
şekillendirilen metal ve saç parçaların üretimi ve gruplanması yanında,
her türlü metal kesme, form verme
ve progresif kalıplarının üretimi yapılmakta, kalıp bakım ve onarım işleri donanımlı makine parkı ve tecrübeli kadroya sahip olan kalıphanemizde gerçekleştirilmektedir.
Firma iki bölümden oluşmaktadır: Rieter Tekstil Sistemleri, iplik ve dokusuz yüzeylerin imalatı için makina ve sistem geliştirmekte ve üretmektedir. Rieter Tekstil
Sistemleri`nin esas faaliyet alanı, doğal ve
sentetik elyaf ve karışımlarından iplik üretmek için makina ve parçalardır.
Otomotiv üreticilerinin bir ortağı ve tedarikçisi olarak, Rieter Otomotiv Sistemleri, motorlu taşıtlarda akustik konfor ve ısıl
kontrolü için parçalar, modüller ve toplam
sistemler geliştirmekte ve imal etmektedir.
Kurulduğundan beri, Rieter`in yenilikçi yapısı, endüstriyel gelişim için etkin bir itici
güç olmuştur. Ürünler ve çözümleri müşterilerin ihtiyaçlarına göre ideal olarak şekillenmekte ve artan bir şekilde müşterilerin
pazarında üretilmektedir.
Rieter, paydaşların, müşterilerin ve çalışanların yararı için, işletme değerlerinde sürekli
gelişme sağlamayı hedeflemektedir. Bunu
göz önünde bulundurarak,Rieter, öncelikle
organik olarak fakat aynı zamanda stratejik
anlaşmalar ve devralmalar yoluyla satış ve
karlılıkta sürekli artışı devam ettirmek için
araştırmalar yapmaktadır.
u Rieter is an industrial group based in Winterthur, Switzerland, and operating on a global scale. Formed in 1795, the company is a
leading supplier to the textile and automotive industries. Rieter has a presence in 21 countries with some 70 manufacturing facilities
and has a total worldwide workforce of approximately 12 500 employees, some 14% of
whom are based in Switzerland.
The company comprises two divisions: Rieter
Textile Systems develops and produces machinery and systems for manufacturing yarns
and nonwovens. Rieter Textile Systems’ core
business is machinery and components for
converting natural and manmade fibers and
their blends into yarns.
As a partner and supplier to automotive manufacturers, Rieter Automotive Systems develops and manufactures components, modules and total systems for acoustic comfort
and thermal management in motor vehicles.
Since it was established, Rieter’s innovative
momentum has been a powerful driving force for industrial progress. Products and solutions are ideally tailored to its customers’ needs and are increasingly also produced in customers’ markets. For the benefit of shareholders, customers and employees, Rieter aspires to achieve sustained growth in enterprise
value. With this in mind, Rieter seeks to maintain continuous growth in sales and profitability, primarily by organic growth, but also
through strategic alliances and acquisitions
Tanatar Kalıp Ltd. Şti. adı altında 1996 yılından bu yana faaliyetini sürdüren firmamız, kuruluşları
1970’li yılların başlarına dayanan iki
ayrı şirketin birleşmesiyle kurulmuştur. 1997 yılından sonra Organize
Sanayi Bölgesine taşınan firmamız,
beyaz eşya ve otomotiv sektörünün
öncü ana sanayi ve OEM tedarikçileri ile uzun süredir çalışmaktadır
u Tanatar Kalıp Limited Company,
carrying out productions of tools/die
and parts for White goods and Automotive sectors, is continuing to increase its
prestige in the international scale via its
annually increasing export and flexible production capabilities. Every kind of
metal-cutting, forming and progressive
sheetmetal tool/die production, tool/
die maintenance and repair services, in
addition to the production and classification of the metal and sheet parts shaped with presses, are conducted in our
tooling house with well-equipped machinery and experienced staff in our factory which has been in production on a
5000m2 area in Eskişehir Organized Industrial Zone.
Our company which has been in service since 1996 under the name of Tanatar Kalıp Limited Company, has been established by the merge of two different
companies whose foundations go back
to the early 1970s. Moved to Organized
Industrial Zone in 1997, our company
has been cooperating with leading key
industry of white goods and automotive sectors and OEM suppliers for so long
TAYSAD
üyelik koşulları
KİMLER TAYSAD’A ÜYE OLABİLİR?
Yurtiçi ve yurtdışı motorlu taşıt araçları imâlat ve yedek parça sektörüne doğrudan veya dolaylı hammadde,
yarı mamul, mamul parçalar ile bunlardan meydana gelen modül ve sistemleri imal eden veya yazılım, hizmet veren tüzel kişi kuruluşlar ile bu kuruluşlara mensup gerçek kişiler TAYSAD Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği’ne
üye olabilirler.
ÜYE OLMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
Ekte verilen ya da Dernek merkezinden
temin edilecek olan Başvuru Formu
doldurulur ve formda istenilen diğer
belgeler (Bir önceki yılın Gelir-Gider
Tablosu ve Bilançosu, Kalite Belgelerinin Fotokopileri ve Organizasyon Şeması) hazırlanarak, TAYSAD’a iade edilir. Başvurular, takip eden ilk Yönetim
Kurulu Toplantısında görüşülür ve başvuruyu yapan firmaya yazılı olarak cevap verilir.
ÜYELİĞİ ONAYLANAN FİRMALARIN
YAPMASI GEREKENLER NELERDİR?
Üyeliğe prensip olarak kabul edildikleri kendilerine yazılı olarak bildirilen firmalar, yazıda belirtilen tarihe kadar,
kendilerine bildirilecek mali mükellefiyetleri yerine getirmelidirler. Mali mükellefiyetlerini hatırlatmalara rağmen
gerçekleştirmeyen firmaların üyelik
kayıtları yapılmaz.
Requirements of Membership:
HOW TO BECOME A MEMBER OF TAYSAD
In order to become a member of TAYSAD
(Association of Automotive Part & Components Manufacturers ), person should
be representing the company that, either
directly or indirectly, supply domestic and
international vehicles and / or suppliers
with products and services; and also those that supply for aftermarket with rawmaterial, semi products and finished parts
and related modules and systems..
FOR APPLICATION
Application form, obtained from TAYSAD
should be filled up and returned to the Association with other documents required
(Income and Expenditure Table, Balance
of previous year, copy of quality system
certifications, organization scheme). Applications are evaluated in the following
Board Meeting and applicants are responsed in writing..
AFTER ACCEPTANCE LETTER
Companies that receive a letter indicating
their acceptance should fullfill their financial obligations before the given deadline.
Otherwise their membership enrollment
will not be carried out.
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
93
TAYSAD ÜYELERİ
1
94
TAYSAD MEMBERS
Firma Adı
Şehir
Telefon
Faks
Ana Sayfa
A RAYMOND BAĞLANTI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581058
+90 262 6581073
http://www.araymond.com
2
AKA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2703300
+90 224 2703301
http://www.akaoto.com.tr
3
AKÇELİK DEMİR ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3767432
+90 232 3280746
http://www.akcelik.com.tr
4
AKIM METAL SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5931990
+90 216 5931999
http://www.akimmetal.com.tr
5
AKKARDAN SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7446630
+90 262 7441873
http://www.akkardan.com
6
AKTAŞ HAVA SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ A.Ş.
Bursa
+90 224 5248571
+90 224 2612330
http://www.aktasgroup.com
7
AKYIL OTOMOTİV YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 6219865
+90 216 6219866
http://www.akyilotomotiv.com.tr
8
ALBA KALIP VE OTOM. MAK. İML. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 4999585
+90 216 4999584
http://www.albakalip.com.tr
9
ALKAN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6788600
+90 262 6588601
http://www.kanca.com.tr
10
ANADOLU RULMAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.
Düzce
+90 380 7355154
+90 380 7355177
http://www.anadolurulman.com.tr
11
ANSEL METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3785104
+90 216 3785068
http://www.ansel.com.tr
12
ANT KALIP SAN. TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5932430
+90 216 5932435
http://www.antkalip.com
13
A-PLAS PLASTİK VE LASTİK SANAYİ
Bursa
+90 224 2610550
+90 224 2610554
http://www.a-plas.com.tr
14
ARCELORMİTTAL İSTANBUL PASLANMAZ ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7512914
+90 262 7512923
http://www.uginox.com.tr
15
AREVA T&D ENERJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6483300
+90 262 6412036
http://www.areva-td.com
16
ARFESAN ARKAN FREN ELEMANLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7510269
+90 262 7510189
http://www.arfesan.com.tr
17
ARGEN OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ ÖZEL ARAÇ İML. SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3941725
+90 216 3941511
http://www.argen.com.tr
18
ARIKAN KRİKO VE MAK. SAN. TİC. A.Ş.
Eskişehir
+90 222 2360770
+90 222 2360774
http://www.arikankriko.com.tr
19
ARKPRES EMNİYET KEMERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 3495490
+90 262 3493793
http://www.arkpres.com
20
ARMETAL MAKİNA METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6445704
+90 262 6445703
http://www.armetal.com.tr
21
ARPARSAN ARKAN METAL PARÇA VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7510269
+90 262 7510189
http://www.arparsan.com.tr
22
ARPEK ARKAN PARÇA ALÜMİNYUM ENJ. VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6589744
+90 262 6589749
http://www.arpek.com.tr
23
ASAŞ FİLTRE SAN. VE TİC. A.Ş.
Hatay
+90 326 4561560
+90 326 4561023
http://www.asasfilter.com
24
ASİL ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2806100
+90 224 2806200
http://www.asilcelik.com.tr
25
ASSAN HANİL OTOMOTİV OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 3176800
+90 262 3651814
http://www.assanhanil.com.tr
26
ASV SAN. VE TİC. KOLL. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 8867387
+90 212 8867396
http://www.asv.com.tr
27
ATAY MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581919
+90 262 6582000
http://www.ataymakina.com
28
ATAYLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 6890233
+90 212 6890215
http://www.ataylar.com
29
AUTOLIV CANKOR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6484600
+90 262 6484601
http://www.autoliv.com
30
AYDINLAR YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş.
Konya
+90 332 2390151
+90 332 2390154
http://www.aydchassis.com
31
AYGERSAN AYDINLATMA GEREÇLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Ankara
+90 312 8154561
+90 312 8154220
http://www.bayraktarlar.com
32
AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7512194
+90 262 7512198
http://www.ayhanmetal.com.tr
33
B PLAS BURSA PLASTİK METAL İNŞ. VE TUR. SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2610900
+90 224 2610918
http://www.bplas.com.tr
34
BANDO KOÇKAYA KAYIŞ SAN. TİC. (TÜRKİYE) A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6771120
+90 262 6771128
http://www.kaleoto.com.tr
35
BANT BORU SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6774700
+90 262 7514637
http://www.bantboru.com
36
BASKI DEVRE SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 3901036
+90 216 3544941
http://www.baskidevre.com.tr
37
BELDESAN OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 3234130
+90 212 3230695
http://
38
BELKA KAUÇUK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 4111500
+90 224 4111503
http://www.belka.com.tr
39
BELTAN VIBRACOUSTIC TİTREŞİM ELEMANLARI SAN. A.Ş.
Bursa
+90 224 2707102
+90 224 2431436
http://www.beltan.com.tr
40
BEMAG MAKİNA ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7510160
+90 262 7510163
http://www.bemag.com.tr
41
BEŞEL BİJON MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4162887
+90 216 4108589
http://www.besel.net
42
BEŞER BALATACILIK SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 4781801
+90 232 4781778
http://www.beser.com.tr
43
BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SAN. PAZ. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2700600
+90 224 2415200
http://www.beycelik.com.tr
44
BİLEN EGZOST SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3645959
+90 216 3643662
http://www.bilenegzost.com
45
BİRİNCİ OTOMOTİV SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4661990
+90 216 3647401
http://www.birinciotomotiv.com.tr
46
BORÇELİK ÇELİK SAN. TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2804000
+90 224 5190130
http://www.borcelik.com
47
BOSAL MİMAYSAN METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7514425
+90 262 7514434
http://www.bosal-mimaysan.com
48
BOSCH FREN SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2610500
+90 224 2610510
http://www.bosch.com.tr
49
BOSCH REXROTH OTOMASYON SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 262 6760000
+90 262 6760101
http://www.boschrexroth.com.tr
50
BOSCH SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2192500
+90 224 2192502
http://www.bosch.com.tr
51
BOSİM SAÇ İŞLETME MERKEZİ LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 5970450
+90 216 3960456
http://www.bostemboru.com
52
CENGİZ MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6581220
+90 262 6581228
http://www.cengizmakine.com.tr
53
CEVHER DÖKÜM SAN. A.Ş.
İzmir
+90 232 4781000
+90 232 4781010
http://www.cevherdokum.com.tr
54
CHEMETALL SANAYİ KİMYASALLARI TİC. VE SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6774900
+90 262 6774950
http://www.chemetall.com
55
CHEP KONTEYNER VE PALET LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 5377730
+90 216 5377737
http://www.chep.com
56
CMS JANT VE MAKİNA SAN. A.Ş.
İzmir
+90 232 3991000
+90 232 3991010
http://www.cms.com.tr
57
COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. VE SAN. A.Ş.
Bursa
+90 224 5734263
+90 224 5734273
http://www.componenta.com
58
COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA END. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2800100
+90 224 2431146
http://www.coskunoz.com.tr
59
CPS OTOMOTİV TEKSTİL SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581800
+90 262 6581807
http://www.c-p-s.com.tr
60
CPS PRESSFORM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581800
+90 262 6581807
http://www.c-p-s.com.tr
61
CRH OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581160
+90 262 6581163
http://www.crh-group.com/
62
ÇAĞATAY KABLO SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 7388484
90 212 7388487
http://www.cagataykablo.com
63
ÇAVUŞOĞLU MAKİNA VE OTOM. YAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 7591564
+90 262 7591566
http://
64
ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3111442
+90 216 3111067
http://www.celikel.com
65
ÇETİNPRES OTO YAN SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3771041
+90 216 3771043
http://www.cetinpres.com
66
ÇİFTEL ELEKTROMEKANİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581810
+90 262 6581029
http://www.ciftel-ltd.com
67
ÇİMSATAŞ ÇUKUROVA İNŞ. MAK. SAN. VE TİC. A.Ş.
Mersin
+90 324 2218400
+90 324 2218404
http://www.cimsatas.com
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
TAYSAD ÜYELERİ
96
TAYSAD MEMBERS
Firma Adı
Şehir
Telefon
Faks
Ana Sayfa
68
ÇORLU OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Tekirdağ
+90 282 6514393
+90 282 6515524
http://www.corluotomotiv.com
69
DELPHI OTOMOTİV SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 4887200
+90 232 4887205
http://www.delphi.com
70
DENET CIVATA SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 212 5676748
+90 212 4800800
http://www.denetcivata.com
71
DENSO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6795700
+90 262 6795757
http://www.denso.com.tr
72
DESTAŞ DİJİTAL ELEKTRONİK SAN. VE TİCARET A.Ş.
İstanbul
+90 216 3785703
+90 216 5950811
http://www.destas.com.tr
73
DİTAŞ DOĞAN YEDEK PARÇA İMALAT VE TEKNİK A.Ş
İstanbul
+90 216 5457000
+90 216 5451373
http://www.ditas.com.tr
74
DOĞAN LASTİKÇİLİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7512550
+90 262 7510570
http://www.teknokaucuk.com
75
DOSTEL MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7510230
+90 262 7510288
http://www.dostelmakina.com
76
DOW TÜRKİYE KİMYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 7546800
+90 262 7548801
http://www.dow.com
77
DÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM VE MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6582910
+90 262 6582669
http://www.doksandokum.com
78
DÖNMEZ DEBRİYAJ SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3768766
+90 232 3768999
http://www.donmezdebriyaj.com.tr
79
DURDEN PLASTİK ÜRÜNLER VE YAPIŞKAN FİLM TİC. VE SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6582771
+90 262 6582772
http://dourdin.fr
80
DYTECH DYNAMIC FLUID TECNOLOGIES S.P.A
Kocaeli
+90 262 3736660
+90 262 3736077
http://www.dayco.com
81
ECS ELEKTRİK ENJ. VE KABLO SİS. SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 4111015
+90 224 4111017
http://www.ecselektrik.com
82
EGE ENDÜSTRİ VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 4911400
+90 232 4911515
http://www.egeendustri.com.tr
83
EGE FREN SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3973600
+90 232 4790208
http://www.egefren.com.tr
84
EGE SOĞUTMACILIK KLİ. SOĞ. HAVA TES. İHR. İTH. SAN VE TİC AŞ
İzmir
+90 232 8333764
+90 232 8333755
http://www.safkar.com.tr
85
EGEBANT ZIMPARA VE POLİSAJ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6791313
+90 262 6791300
http://www.egebant.com.tr
86
EKU FREN KAMPANA VE DÖKÜM SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6581010
+90 262 6581000
http://www.eku.com.tr
87
ELATEK KAUÇUK PLASTİK VE KİMYEVİ MADDELER SAN. LTD. ŞTİ.
Bursa
+90 224 2611230
+90 224 2611300
http://www.elatek.com.tr
88
ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş.
Manisa
+90 236 2330600
+90 236 2330602
http://www.elba.com.tr
89
EMAS ELEKTROTEKNİK MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 5492252
+90 212 5492580
http://www.emasas.com.tr
90
EMEK KALIP APARAT VE MAK. SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6589984
+90 262 6589986
http://www.emekkalip.com.tr
91
ERDEMİR ÇELİK SERVİS MERKEZİ SA. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6792727
+90 262 6792709
http://www.erdemir-csm.com.tr
92
EREĞLİ DİLME SAN. VE TİC. A.Ş.
Zonguldak
+90 372 3181020
+90 372 3180902
http://www.ereglidilme.com
93
ERKURT TEKSTİL VE YALITIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2610023
+90 224 2610015
http://www.erkurt.com
94
ERLER DIŞ TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5733858
+90 216 5733857
http://www.impa-imalat.com.tr
95
ERMETAL OTOMOTİV VE EŞYA SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2802000
+90 224 2610971
http://www.ermetal.com
96
ERSAN KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3042444
+90 216 3042471
http://www.ersankaucuk.com
97
ERSEL AĞIR MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6581340
+90 262 6580527
http://www.ersel.com
98
ERTANLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Eskişehir
+90 222 2360553
+90 222 2360555
http://www.ertanlar.com
99
ESTAŞ EKSANTRİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Sivas
+90 346 2181220
+90 346 2181231
http://www.estas.com.tr
100
FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK FABRİKALARI A.Ş.
İstanbul
+90 212 2564960
+90 212 2561043
http://www.farba.com
101
FARHYM OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Ankara
+90 312 3980254
+90 312 3980258
http://www.farhym.com
102
FARLAS OTOMOTİV PAZARLAMA A.Ş.
İstanbul
+90 212 2385454
+90 212 2382627
http://www.bayraktarlar.com
103
FARPLAS OTO YEDEK PARÇALARI İML. İTH. İHR. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6796500
+90 262 6796500
http://www.farplas.com
104
FAURECIA POLİFLEKS OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4594020
+90 216 4594026
http://www.faurecia.com
105
FEDERAL MOGUL İZMİT PİSTON VE PİM ÜRETİM TESİSLERİ A.Ş.
Kocaeli
+90 262 2260820
+90 262 2262405
http://www.federalmogul.com
106
FEDERAL MOGUL PİSTON SEGMAN GÖMLEK ÜRETİM TES. A.Ş.
İstanbul
+90 212 2926313
+90 212 2926268
http://www.federalmogul.com
107
FERRO DÖKÜM SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6534260
+90 262 6531852
http://www.ferrodokum.com.tr
108
FICOSA INTERNATIONAL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 4111450
+90 224 4111458
http://www.ficosa.com
109
FİGES FİZİK VE GEOMETRİDE BİLGİSAYAR SİM. HİZ. TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2808525
+90 224 2808532
http://www.figes.com.tr
110
FİLKAR OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Konya
+90 332 2390761
+90 332 2390764
http://www.filkar.com.tr
111
FKK GÜNEY OTO LASTİK TAKOZ SAN. VE TİC. A.Ş.
Samsun
+90 362 2668090
+90 362 2668094
http://www.fkk.com.tr
112
FONTANA PİETRO KALIP SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5931837
+90 216 5931892
http://www.fontana-group.com
113
GALSAN PLASTİK VE KALIP SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6777575
+90 262 7512775
http://www.galsan.com
114
GATES POWERTRAIN PLASTİK METAL VE MAKİNE SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İzmir
+90 232 2580078
+90 232 2522011
http://www.gates.com
115
GRAMMER KOLTUK SİSTEMLERİ A.Ş.
Bursa
+90 224 2193000
+90 224 2197737
http://www.grammer.com
116
GREEN CHEMICALS KİM. MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 4565175
+90 216 4565169
http://www.green-chemicals.com
117
GTB KABLO SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6776200
+90 262 6776258
http://www.gtbotomotiv.com
118
GÜÇLÜ PRES MAK. SAN. TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580343
+90 262 6580344
http://www.guclupres.com.tr
119
GÜNGÖR OTOMOBİL YAN. SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7511856
+90 262 7510532
http://www.gungorotomobil.com.tr
120
GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6583001
+90 262 6583011
http://www.ersen.com
121
GÜVEN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6788600
+90 262 6588601
http://www.kanca.com.tr
122
HANİL CF OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 3496279
+90 262 3496285
http://www.hanilcf.com.tr
123
HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4444140
+90 216 5930890
http://www.hascelik.com
124
HAYES LEMMERZ JANTAŞ JANT SAN. VE TİC. A.Ş.
Manisa
+90 236 2334329
+90 236 2334330
http://www.jantas.com.tr
125
HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. VE TİC. A.Ş.
Trabzon
+90 462 3255042
+90 462 3255044
http://www.karceliktas.com.tr
126
HEMA ENDÜSTRİ A.Ş.
Tekirdağ
+90 282 7581040
+90 282 7581071
http://www.hemaendustri.com
127
HIZLANLAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6536140
+90 262 6536141
http://www.hizlanlar.com
128
HİPAK HİDROLİK MAKİNE SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 212 5496901
+90 212 5496907
http://www.hipak.com.tr
129
HP PELZER PİMSA OTOMOTİV A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6489300
+90 262 6589140
http://www.pelzerpimsa.com.tr
130
ISE OTOMOTİV GELİŞTİRME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Aksaray
+90 382 2159450
+90 382 2159459
http://www.ise-automotive.com
131
ISILSAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
Sakarya
+90 264 2767670
+90 264 2758794
http://www.isilsan.net
132
ISTAŞ İZMİR ISIL İŞLEM SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 8770300
+90 232 8770301
http://www.istasas.com.tr
133
İLERİ MEKANİK MAKİNA KALIP İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 4138206
+90 216 4138210
http://www.ilerigroup.com
134
İNCİ AKÜ SAN. VE TİC. A.Ş.
Manisa
+90 236 2332510
+90 236 2332513
http://www.inciaku.com
135
İNELLİ PLASTİK TEKSTİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3767500
+90 232 3767113
http://www.inelli.com.tr
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
Firma Adı
Şehir
Telefon
Faks
Ana Sayfa
136
infoTRON ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 6510955
+90 216 6510954
http://www.infotron.com.tr
137
İS-KA İSTANBUL KABLO SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 6136655
+90 212 5763697
http://www.iska.com.tr
138
KALE BALATA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7440386
+90 262 7440389
http://www.kalebalata.com
139
KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7441852
+90 262 7441275
http://www.kaleoto.com.tr
140
KALIPYANSAN STANDART KALIP ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 3781212
+90 216 3782780
http://www.kalipyansan.com
141
KANCA EL ALETLERİ DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6788600
+90 262 6788601
http://www.kanca.com.tr
142
KARAT GÜÇ SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6776200
+90 262 6776248
http://www.deltaguc.com
143
KARDEŞ ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 6249204
+90 212 6243392
http://www.kardeselektrik.com.tr
144
KAYNAK TEKNİĞİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6797800
+90 262 6797700
http://www.askaynak.com.tr
145
KERİM ÇELİK MAMULLERİ İMALAT VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5813000
+90 216 5813045
http://www.kerimcelik.com
146
KFI KARTAL FCMP OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.
Manisa
+90 236 3131251
+90 236 3131651
http://www.kfi.com.tr
147
KONEKS PİSTON GÖMLEK İMALAT SAN. TİC. A.Ş.
Konya
+90 332 2390800
+90 332 2390615
http://koneks.com.tr
148
KORMAS ELEKTRİKLİ MOTOR SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 6601011
+90 216 6601044
http://www.kormas.com
149
KORMETAL SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 6946000
+90 212 5095508
http://www.kormetal.com
150
KROS OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.
Kütahya
+90 274 2662500
+90 274 2662469
http:///krosotomotiv.com.tr
151
KTC KALİBRE BORU KESME SAN. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 3166600
+90 262 3350792
http://www.kalibreboru.com.tr
152
LASPAR KAUÇUK YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Bursa
+90 224 2806900
+90 224 4842597
http://www.las-par.com
153
LUCAS ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Sakarya
+90 264 2768750
+90 264 2752891
http://www.lucaselektrik.com
154
MAGNA OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Kocaeli
+90 262 3156875
+90 2623156879
http://www.magna.com
155
MAHLE FİLTRE SİSTEMLERİ A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7515301
+90 262 7515310
http://www.mahle.com
156
MAHLE MOPİSAN YEDEK PARÇA SAN. TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 2518694
+90 232 2518695
157
MAJOR SKT OTO DONANIM A.Ş.
Bursa
+90 224 2805400
+90 224 2805444
http://www.majorskt.com
158
MAKERSAN MAKİNA OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 7512505
+90 262 7513580
http://www.makersan.com
159
MAKO ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2195600
+90 224 2195681
http://www.mako.com.tr
160
MAKTEL MAKİNE VE TEL SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5614580
+90 216 3118388
http://www.maktel.com.tr
161
MAPA CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580700
+90 262 6580690
http://www.mapaclutch.com
162
MA-PA FREN SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580700
+90 262 6580690
http://www.mapaclutch.com
163
MA-PA MAKİNA PARÇALARI ENDÜSTRİSİ A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580700
+90 262 6580690
http://www.mapaclutch.com
164
MARTUR SÜNGER VE KOLTUK A.Ş.
İstanbul
+90 212 3460585
+90 212 3460576
http://www.martur.com.tr
165
MATAY OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 4833550
+90 224 4833564
http://www.matay.com.tr
166
MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2431350
+90 224 2435902
http://www.maysanmando.com
167
MEBANT İZOLASYON VE BANT SAN. LTD. ŞTİ.
İzmir
+90 232 4336071
+90 232 4572073
http://www.mebant.com.tr
168
MECAPLAST OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580478
+90 262 6580487
http://www.mecaplastgroup.com
169
MEKRA LANG OTOMOTİV YAN SANAYİ A.Ş.
Ankara
+90 312 6401216
+90 312 6401225
http://mekra-turkey.com
170
MESA MAKİNA DÖKÜM GIDA SAN. TİC. A.Ş.
Konya
+90 332 2391872
+90 332 2391876
http://www.mesamakina.com.tr
171
MURAT TİC. KABLO SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6796700
+90 262 6580210
http://www.muratticaret.com
172
MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3041590
+90 216 3041869
http://www.mutlu.com.tr
173
MUTLU PLASTİK VE AMBALAJ SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 212 5504582
+90 212 6513039
http://www.mutluplastik.com.tr
174
NEŞE PLASTİK TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581090
+90 262 6581096
http://www.neseplastik.com
175
NET CİVATA VE VİDA SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 212 6989170
+90 212 6989178
http://www.netcivata.com
176
NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3767610
+90 232 3767613
http://www.normcivata.com
177
NSK SINAİ MAMÜLLER İMALAT VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 6761219
+90 224 6621240
http://www.nskgroup.com.tr
178
NURSAN ELEKTRİK DONANIM SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 8559300
+90 212 8559304
http://www.nursanelektrik.com
179
NURSAN OTOMOTİV KABLO SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 8559300
+90 212 8559304
http://www.nursanotomotiv.com
180
OLGUNÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş.
Manisa
+90 236 2330444
+90 236 2331305
http://www.olguncelik.com.tr
181
OLİMPİA OTO CAMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6463878
+90 262 6463882
http://www.olimpia.com.tr
182
OMTAŞ OTOMOTİV TRANSMİSYON AKSAMI SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6555544
+90 262 6555401
http://www.omtas.com.tr
183
OPAŞ OTOMOTİV PLATİNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 6429050
+90 212 5579097
http://www.opasauto.com
184
OPSAN ORİJİNAL SAC PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7514105
+90 262 7514125
http://www.opsan.com.tr
185
ORSAN TİCARİ ARAÇ SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ.
Tekirdağ
+90 282 6818400
+90 282 6818414
http://www.orsantr.com
186
ORSAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Tekirdağ
+90 282 6818400
+90 282 6818414
http://www.orsantr.com
187
ORTADOĞU RULMAN SAN. VE TİC. A.Ş.
Ankara
+90 312 2898900
+90 312 2846253
http://www.ors.com.tr
188
OTOPARSAN OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 8580143
+90 212 8580146
http://www.otoparsan.com
189
ÖNAYSAN METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 5282600
+90 216 4204889
http://www.onaysan.com.tr
190
ÖZEN PRES MAKİNA VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6581200
+90 262 6581209
http://www.ozenpres.com
191
ÖZGÜR ENSTELASYON ELEKTRİK KABLO ELEMANLARI İNŞ. TUR. SAN. V
Manisa
+90 236 2130801
+90 236 2130748
http://www.ozgurkablo.com
192
ÖZKAR OTOMOTİV PARÇALARI İMALAT SAN. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580338
+90 262 6580340
http://www.ozkarotomotiv.com
193
ÖZLER PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 4566666
+90 212 4566697
http://www.ozlerplastik.com
194
PAKSAN MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 5505700
+90 212 5505528
http://www.paksan.com.tr
195
PARSAN MAKİNA PARÇALARI SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4931266
+90 216 4931280
http://www.parsan.com
196
PİMSA ADLER OTOMOTİV A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6582778
+90 262 6582786
http://www.pimsaadler.com.tr
197
PİMSA POLİÜRETAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3641080
+90 216 3641117
http://www.pimsa.com.tr
198
PUNTAŞ MAKİNA VE YEDEK PARÇA SAN.
İstanbul
+90 212 8750403
+90 212 8750460
http://www.puntasmakina.com
199
RİETER ERKURT OTOMOTİV YAN SAN VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 4832729
+90 224 4832727
200
RÖZMAŞ ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Kocaeli
+90 262 7510826
+90 262 7511314
http://www.rcstr.com
201
RÖZMAŞ METAL SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6771000
+90 262 6771009
http://www.rcstr.com
202
SA-BA ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER İML. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5931955
+90 216 5931440
http://www.sa-ba.com.tr
203
SADIK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 2785811
+90 212 3245356
http://www.sadikotomotiv.com
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
97
TAYSAD ÜYELERİ
98
TAYSAD MEMBERS
Firma Adı
Şehir
Telefon
Faks
Ana Sayfa
204
SANGO OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6796100
+90 262 6796161
http://www.sango-sti.com
205
SANİFOAM SÜNGER SAN. VE TİC. A.Ş.
Tekirdağ
+90 282 7252725
+90 282 7252716
http://www.sanifoam.com.tr
206
SAN-PAR KALIPÇILIK PARÇA İMALATI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 3072400
+90 216 3075015
http://
207
SARIGÖZOĞLU HİDROLİK MAKİNA VE KALIP SAN. TİC. A.Ş.
İzmir
+90 236 2337050
+90 236 2337047
http://www.sarigozoglu.com.tr
208
SEKİSO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580539
+90 262 6580540
http://www.sekiso.com.tr
209
SEL METAL OTOMOTİV VE MAKİNA İMALAT SANAYİ
Kocaeli
+90 262 7511315
+90 262 7512228
http://www.selmetal.com
210
SENTEZ OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İzmir
+90 232 4359410
+90 232 4359497
http://www.sentezotomotiv.com
211
SERVET MADENİ EŞYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 7361886
+90 212 7361891
http://www.servetmadeni.com
212
SIGARTH METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6582601
+90 262 6582605
http://www.sigarth.com
213
SIZMAZ CONTA SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 2192113
+90 212 4854146
http://
214
SİKA YAPI KİMYASALLARI A.Ş.
İstanbul
+90 216 5810600
+90 216 5810699
http://www.sika.com
215
SİSAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6582680
+90 262 6582699
http://www.sisansanayi.com
216
SİSMAK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3280255
+90 232 3280262
http://www.sismak.com
217
SİSTEM TEKNİK END. ELEK. SİSTEMLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İstanbul
+90 216 4208624
+90 216 4202322
http://www.sistemteknik.com
218
SKT YEDEK PARÇA MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2434100
+90 224 2431424
http://www.skt.com.tr
219
SOM CİVATA SOMUN SAN. VE TİC. A.Ş.
Ankara
+90 312 2671467
+90 312 2671068
http://www.somas.com.tr
220
STANDARD PROFİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 3133100
+90 212 2321936
http://www.standardprofil.com
221
STANDART YAY SAN. KOLL. ŞTİ.
İstanbul
+90 212 5495986
+90 212 5495990
http://www.standardyay.com
222
SUPAR SUPAP VE PARÇA SAN. TİC. A.Ş.
Konya
+90 332 2482394
+90 332 2487521
http://www.supar.com
223
SUPSAN MOTOR SUPAPLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 3363200
+90 212 5927268
http://www.supsan.com.tr
224
SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 8770212
+90 232 8770217
http://www.superpar.com
225
ŞAHİN MOTOR YATAKLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6533361
+90 262 6533101
http://www.sahin.com.tr
226
ŞESAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580035
+90 262 6580312
http://www.sesan-semak.com
227
TAKOSAN OTOMOBİL GÖSTERGELERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 5541525
+90 212 6425297
http://www.takosan.com.tr
228
TANATAR KALIP PRES İŞLERİ SANAYİ VE TİCARET LTD ŞTİ.
Eskişehir
+90 222 2360970
+90 222 2360969
http://www.tanatarkalip.com.tr
229
TAYSAN OTO YAN SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2433516
+90 224 2433515
http://www.erkurtholding.com
230
TEFAŞ KİMYASAL VE SERAMİK KAPLAMA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580220
+90 262 6588202
http://www.tefas.com.tr
231
TEKERSAN JANT SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4745715
+90 216 4745697
http://www.tekersan.com.tr
232
TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6580404
+90 262 6580413
http://www.tekiskalip.com.tr
233
TEKLAS KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6484400
+90 262 6417963
http://www.teklas.com.tr
234
TEKNOFOAM İZOLASYON SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5170956
+90 216 5170957
http://www.teknofoam.com
235
TELFORM KELEPÇE VE YAY SAN. TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3933585
+90 216 3932612
http://www.telform.com.tr
236
TEMEL CONTA SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 4835409
+90 232 4259269
http://www.temelconta.com.tr
237
THYSSENKRUPP OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6582607
+90 262 6447528
http://www.thyssenkrupp.com
238
TI OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Bursa
+90 224 4110110
+90 224 4110111
http://www.tiautomotive.com
239
TI OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. / GEBZE
Kocaeli
+90 262 6784800
+90 262 6784890
http://www.tiautomotive.com
240
TIR-SAN TREYLER SAN. VE TİC. NAKLİYAT A.Ş.
İstanbul
+90 216 5640200
+90 216 3118097
http://www.tirsan.com
241
TİRSAN KARDAN A.Ş.
İzmir
+90 232 4636161
+90 232 4225332
http://www.tirsankardan.com.tr
242
TKG OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2807900
+90 224 4823934
http://www.tkg.com.tr
243
TOKSAN YEDEK PARÇA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Bursa
+90 224 4111950
+90 224 4111959
http://www.toksanotomotiv.com
244
TOYOTA TSUSHO EUROPE S.A. - İSTANBUL ŞUBESİ
Kocaeli
+90 262 6588400
+90 262 6580284
http://www.toyota-tsusho.com
245
TOYOTETSU OTOMOTİV PARÇ. ÜRETİM VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6588710
+90 262 6588717
http://www.toyetsu.com.tr
246
TOZMETAL TİC. VE SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 212 8805660
+90 212 8806147
http://www.tozmetal.com
247
TRAKYA CAM SAN. A.Ş.
İstanbul
+90 212 3503366
+90 212 3504366
http://www.sisecam.com
248
TRİGO ÇÖZÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 2874093
+90 212 2874094
http://www.trigo-sas.com.tr
249
TUĞBAY OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
Ankara
+90 312 4409700
+90 312 4387667
http://www.adogan.com
250
UÇAR METAL MAKİNE OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6556018
+90 262 6555915
http://www.ucar.com.tr
251
ULUS METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Kocaeli
+90 262 6771021
+90 262 6771025
http://www.ulusmetal.com.tr
252
USO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3641090
+90 216 3646547
http://www.uso.gen.tr
253
UZEL OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6787000
+90 262 6589193
http://www.uzelautomotive.com
254
ÜNKAL OTOMOTİV SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4870086
+90 216 4873178
http://www.unkal.com.tr
255
ÜNÜVAR ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 4205000
+90 216 4156507
http://www.unuvar.com
256
VALEO OTOMOTİV SİSTEMLERİ END. A.Ş.
Bursa
+90 224 2700400
+90 224 2610055
http://www.valeo.com
257
VAN PRES DÖKÜM KROMAJ SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2431458
+90 224 2431460
http://www.vanpres.com.tr
258
VOLAN DİŞLİ SAN. VE TİC. A.Ş.
Tekirdağ
+90 282 7461213
+90 282 7461217
http://www.volandisli.com
259
YAYSAN TEKNİK YAY SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2434200
+90 224 2431532
http://www.yaysanteknik.com.tr
260
YAZAKİ OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş.
Bursa
+90 224 2701000
+90 224 5248999
http://www.yazaki-europe.com
261
YEMENİCİ OTOMOTİV VE PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş.
Kocaeli
+90 262 6432122
+90 262 6412836
http://www.yemenici.com
262
YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. VE TİC. A.Ş.
Konya
+90 332 2489276
+90 332 2484855
http://www.yenmak.com.tr
263
YILDIZ KALIP SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 212 7711515
+90 212 7712898
http://www.yildizkalip.com
264
YİĞİT AKÜ MALZEMELERİ NAKLİYAT SAN. VE TİC. A.Ş.
Ankara
+90 312 2670280
+90 312 2670861
http://www.yigitbattery.com
265
YOĞURTÇUOĞLU KAUÇUK PARÇA SANAYİ
Bursa
+90 224 4823002
+90 224 4823001
http://www.omrubber.com
266
ZATEL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 3951302
+90 216 3950112
http://www.zatel.com.tr
267
ZF LEMFÖRDER AKS MODÜLLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
İzmir
+90 232 3981307
+90 232 3981391
http://www.zf.com
268
ZF TÜRK SAN. VE TİC. A.Ş.
İstanbul
+90 216 5920750
+90 212 5920764
http://www.zf-group.de
Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr

AR-GE İLE KÜRESELE

Otoban Dergisi | Sayı 58 Mart 201408.05.2014

Motorlu Taşıtlar - Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı

Motorlu Taşıtlar - Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı

alternatif enerjili araç yarışları 2015

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Stratejik Planlama - Rize Ticaret ve Sanayi Odası

e-katalog

Düzenleyen Kurum - Atatürk Üniversitesi

İç pazarda güçlü olmayan ürün küresel marka olamaz It is

CÜMLEDE ANLAM - zirvedeyizbiz.net

Hurda indirimi