"Güçlü sendika, güvenli maden" KÜRESEL SANAYİ İŞÇİLERİ SENDİKASI (INDUSTRIALL) ILO 176 NO.LU SÖZLEŞME NASIL KULLANILMALI Kampanya kılavuzu İkinci baskı 2009 (Birinci baskı 1997) Hazırlayan Stirling Smith IndustriALL Global Union İÇİNDEKİLER Yeni baskının tanıtımı .......................................................................................................... 1 Kısaltmalar ........................................................................................................................... 2 Bu kılavuz nasıl kullanılmalı ................................................................................................. 3 Madenlerde sağlık ve güvenlik neden önemli? .................................................................... 4 176 no.lu Sözleşme - nasıl yardımcı olabilir?..................................................................... 11 ILO'yu Anlama ................................................................................................................... 15 ILO sağlık ve güvenlik yaklaşımı........................................................................................ 20 Onay için Kampanya .......................................................................................................... 23 Sözleşmenin tanıtılması ..................................................................................................... 30 Onaydan sonra .................................................................................................................. 34 Güvenlik için Toplu Pazarlık............................................................................................... 46 Gelecek planları ................................................................................................................. 48 Ek 1: 176 no.lu Sözleşmesine ait Onaylar ......................................................................... 49 Ek 2: İlave bilgi ...................................................................................................................50 Ek 3: 176 no.lu sözleşmenin tam metni ............................................................................. 51 Ek 4: 183 no.lu tavsiye kararının tam metni ....................................................................... 60 Ek 5: Temel çalışma standartları ....................................................................................... 69 Ek 6: İş sağlığı ve güvenliği konulu ILO sözleşmeleri ........................................................ 71 Yeni baskının tanıtımı Madenlerde Güvenlik ve Sağlık konulu ILO Sözleşmesine yönelik bu kampanya kılavuzunun birinci baskısı 1997'de, Sözleşmenin kabul edilmesinden kısa bir süre sonra yayımlanmıştır. IndustriALL'in Sözleşmeye ilişkin kampanyası Haziran 2009 itibarıyla 23 onay ile sonuçlanmıştır. Bu, belirli bir endüstride sağlık ve güvenlik ile ilgili benzer ILO sözleşmelerine ait onay sayısı ile karşılaştırıldığında, iyi bir rekor sayılabilir. Bu sayı, ILO üyelerinin yüzde onundan fazlası ve her ülke de madencilik endüstrisine sahip değil, bu nedenle her devlet için onay söz konusu olmayacaktır. Bu onayların pek çoğu maden sendikalarının kampanyasının sonucu olarak gerçekleşmiştir. Ancak kötü uygulanan yetersiz mevzuat nedeniyle madencilerin yaşamlarını risk altında kalmayı sürdürürken, biz dinlenemeyiz. Buna istinaden, IndustriALL 176 no.lu Sözleşmenin onayı için kampanyasını yeniden başlatmaya ve bu kılavuzu revize etmeye karar vermiştir. Madencilik dünya işgücünün yüzde 0,4'üne tekabül etmektedir, ancak yılda 11.000 kazanın üzerinde bir sayıyla, diğer deyişle günde 30 kaza ile, işte ölümlü kazaların yüzde üçünden daha fazlasından sorumludur. Bazı ülkelerdeki pozisyon bundan daha kötüdür. Örneğin Türkiye'de kömür madenciliğinde 43.389 kayıtlı işçi bulunmaktadır. Kömür madencileri, kaydedilen toplam işçi sayısının sadece yüzde 0,51'dir. Buna karşın, kömür madenciliği tüm kazaların yüzde 8'ini oluşturur. Şimdi, Sözleşmemizin onaylanması için kampanyayı yeniden başlatmanın ve buradaki Tavsiyenin uygulanmasını sağlamanın zamanıdır. Bir emniyet kültürü sadece güçlü sendikalar ve toplu pazarlık ile birlikte varlık bulacaktır. Sendikalaşmış bir işyerinin, sendika varlığının bulunmadığı bir işyeri ile karşılaştırıldığında yarı yarıya daha az kaza sayısının görüldüğü kanıtlanmıştır. IndustriALL bu nedenle bu gerçeği vurgulamaktadır: Güçlü sendika, güvenli maden -1- IndustriALL Global Union Kısaltmalar ACTRAV Uluslararası Çalışma Örgütü İşçi Faaliyetleri Bürosu C 176 ILO Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu Sözleşme, 1995 (No.176) CEACR Sözleşme ve Tavsiyelerin Uygulanması için Uzmanlar Komitesi DGMS Genel Maden Güvenliği Müdürlüğü (Hindistan) EU Avrupa Birliği GUF Küresel Sendika Federasyonu IndustriALL Küresel Sendika ILC Uluslararası Çalışma Sözleşmesi ILO Uluslararası Çalışma Örgütü MIF Uluslararası Madenciler Federasyonu NAMAWU Ulusal Madenciler ve İşçi Birliği Sendikası (Filipinler) NUM Ulusal Maden İşçileri Sendikası (İngiltere ve Güney Afrika) İS İş Sağlığı İSG İş Sağlığı ve Güvenliği R 183 ILO Madenlerde Sağlık ve Güvenlik Tavsiyesi, 1995 (No.183) SACMS Devlet Kömür Madeni Güvenliği Dairesi (Çin) SAWS Devlet İş Güvenliği Dairesi (Çin) UK İngiltere -2- IndustriALL Global Union Bu kılavuz nasıl kullanılmalı Bu kılavuzu tek başına kullanabilirsiniz, ancak en iyi aşağıdaki şekillerde kullanılır: 1. aktif sendika üyeleri için atölyelerde bir araç olarak; 2. onay için planları hazırlamak üzere sendikanın Yönetim Kurulu üyelerine yönelik eğitim atölyelerinde; bu kılavuzun pek çok yerinde, grup çalışması için öğrenme alıştırmalarını göreceksiniz; 3. sendika güvenlik kurulları toplantılarında; Kılavuza yönelik bir kılavuz Bu kılavuzu baştan sona okumanıza gerek bulunmamaktadır. Sadece ilgili bir anda durumunuz için geçerli bölümlere başvurmalısınız. Kılavuzdan doğru bölümü seçme ILO veya ILO Sözleşmeleri hakkında pek 'ILO'yu Anlama?' bölümüne bakın. bir bilginiz yoksa… Sözleşmenin neden önemli olduğu ve içinde neler olduğu hakkında kısaca fikir edinmek isterseniz… '176 no.lu Sözleşme - nasıl yardımcı olabilir?' bölümünü okuyun. Devletiniz henüz Sözleşmeyi onaylamadıysa… 'Onay için Kampanyada Bulunma?' bölümüne bakın Sözleşme onaylanmış ise veya ulusal kanunlarınıza yaratacağı etkiyi anlamak istiyorsanız… "Onaydan sonra" bölümünü kullanın ILO'ya bir açıklamanın nasıl yapılacağını 'ILO'yu Anlama' bölümüne bakın öğrenmek istiyorsanız… Size yardımcı olması veya Sözleşme "Sözleşmeyi tanıtma" bölümünü okuyun hakkında bir atölye çalışması düzenlemek üzere ILO ile iletişim kurmak için… Toplu pazarlık yoluyla sağlık ve güvenliği "Güvenlik için Toplu Sözleşme" iyileştirmek isterseniz… bölümünü okuyun -3- IndustriALL Global Union Madenlerde sağlık ve güvenlik neden önemli? Uluslararası Çalışma Örgütü, 2,3 milyon işçi, erkek ve kadının her yıl işle ilgili kaza ve hastalıklardan öldüğünü tahmin etmektedir. Bu ölümlerin yaklaşık olarak 360.000'i ölümlü kazalardan kaynaklanır ve tahmini 1,95 milyon çalışmayla ilgili ölümlü hastalık bulunmaktadır. Bu rakamlar düşük birer tahmindir, çünkü kaza ve hastalıklar yeterince raporlanmamaktadır. Bu ölümlerin kaçına madencilik endüstrisinin neden olduğunu kimse bilemez. 1990'ların başında, Uluslararası Kimya, Enerji, Maden ve Genel İşçi Sendikaları Federasyonunu (IndustriALL) oluşturmak üzere, 1997'de Uluslararası Kimya, Enerji ve Genel İşçi Sendikaları Federasyonu (ICEF) ile birleşen Uluslararası Madencilik Federasyonu (MIF) her yıl işle ilgili kazalarda yaklaşık 15.000 madencinin öldüğünü tahmin etmiştir. İşle ilgili hastalıklardan ölen madencilerin sayısı konusunda hiçbir rakam bulunmamaktadır. Zambiya 1993'te sendika sağlık ve güvenlik konulu bir eğitim kılavuzu oluşturan Zambiya Maden İşçileri Sendikası Başkanı F.S Kunda "Maden işi şiddetli olabilir" diyerek, 1955 ila 1992 yılları arasında 1.520 Zambiyalı madencinin maden kazalarında öldüğüne işaret etmiştir. "Bu işçiler, çalıştıkları yerlerde, ya ezilmiş, elektriğe çarpılmış, boğulmuş ya da yanmıştır." 1995 yılında kabul edilen ILO Madenlerde Sağlık ve Güvenlik Sözleşmesi'ne hâlen ihtiyaç duyulmaktadır. Sözleşmenin kabul edilmesinden bu yana, 30'dan fazla madencilik felaketi yaşanmıştır - bir felaket, beşten fazla madencinin öldüğü bir kaza olarak tanımlanır. Bu felaketlerin on üçünde, 100'den fazla madenci ölmüştür. Bu felaketlerin çoğunluğu üç ülkede yaşanmıştır: Çin, Hindistan ve Ukrayna. Çin Çin'de ölçüm oranları yaklaşık 7.000 madencinin öldüğü 2002'deki zirvesinden itibaren azalmıştır. Ancak resmi rakamlara göre 2007'de ölen 3.786 madenci ile birlikte rakamlar hâlen kabul edilemez derece yüksektir. Bu neredeyse tartışmasız olarak düşük bir tahmindir, çünkü hâlâ yasadışı madenciliğin yapıldığına dair raporlar alınmaktadır. Çin yaklaşık 34.000 kömür madenine sahiptir. Devlet istatistiklerine göre, 2004 sonunda, Çin'de yaklaşık olarak 23.388 küçük kömür madeni vardı. Bu küçük madenler, yılda 10.000 ila 30.000 tonluk bir üretimle, ulusal kömür üretiminin sadece üçte birini teşkil ediyor. Buna karşın, bu madenler kömür madeni ölümlerinin üçte ikisinden fazlasının sorumlusu olmuştur. Örneğin, 2007 Ağustos'unda, Wenhe Nehri'nden gelen 12 milyon metreküpün üzerindeki su, Shandong'taki Huayuan kömür madenini 172 madenciyi kıstırıp ve nihai olarak ölümlerine yol açacak şekilde basmıştır. -4- IndustriALL Global Union Çin hükümeti sorunun farkındadır. Yıllar boyu Çin kömür madenlerine hiçbir güvenlik yatırımı yapılmamıştır. 2006 Şubat'ında, Devlet İş Güvenliği Dairesi (SAWS), en son araştırmalar ve mevcut rakamlara göre, "güvenlik açığının" 68,9 milyar yuan'a ulaştığını teyit etmiştir. Bu güvenlik açığı özellikle küçük köy ve kasaba kömür madenlerinde ciddi boyutlardadır. Hükümet, 2006 yılında 12.000 madeni denetlemek için planlarını duyurmuş ve 2005 yılında bir dizi denetlemeyi takiben sıkı bir güvenlik baskısıyla 5.000'in üzerinde kömür madenini kapatmıştır. Çin'in pek çok bölgesinde, kömür yerel yönetim için büyük bir gelir kaynağıdır ve Çin ekonomisinin başarılı bir biçimde büyümesiyle, enerji için muazzam bir talep, buna istinaden mümkün olduğunca kömür üretmek için büyük bir baskı söz konusudur. Ancak, küçük ve özel mülkiyet altındaki madenlerin kapatılması kendi başına bir çözüm değildir. Ciddi kazalar, büyük devlete ait madenlerde oluşmaya devam etmektedir. Kasım 2009'da, kuzeydoğu Heilongjiang ilinde devlete ait Xinxing Kömür Madeni'nde bir oluşan bir gaz patlamasında, 21 Kasım itibarıyla 108 kayıp verilmiştir. Merkezi hükümetin talimatlarının sürekli göz ardı edilmesini önlemenin ve Çin'in kömür madenlerinde bir güvenlik kültürünü oluşturmanın tek yolu gerçek bir sendikayı teşkil etmek olacaktır. Yetkilendirilmiş güvenlik temsilcileri 176 no.lu sözleşmede verilmiştir. Çin, bir madencinin bulunacağı dünyadaki en tehlikeli ülkedir. Ancak, üretilen kömür önemli ölçüde Çin'den daha az olsa bile (yılda 2 milyar ton), kaza oranının kabul edilemez biçimde yüksek olduğu diğer ülkeler de bulunmaktadır. Hindistan, Endonezya, Kazakistan, Meksika, Pakistan, Rusya, Güney Afrika, Türkiye, Ukrayna ve ABD'de, madenlerdeki ciddi kazalar düzenli olarak rapor edilmektedir. İş Sağlığı Madenlerdeki felaketler genellikle yoğun biçimde kamunun dikkatini çeker. Ancak, fark edilmeyen konu, madencilerin endüstriden erken ayrılmalarına, geri kalan yıllarını kronik kötü sağlıkla geçirmelerine ve daha genç ölmelerine yol açan iş hastalıklardır. Toz, gaz, toksik kimyasallar, gürültü ve vibrasyon, madencilerin sağlığına yönelik bazı tehditlerdir. Ve madencilik sendikalarının bu iş hastalıklarını önlemenin yanı sıra duygusuz madencilik şirketleri tarafından yaşamları mahvedilmiş olan madenciler için tazminat kazanmak üzere mücadele etmeleri gerekmiştir. İngiltere'de, 500.000'den daha fazla madenci, tozla ilgili akciğer hastalıkları için tazminat talebinde bulunmuştur. Ödemeler hükümet tarafından yapılmıştır, ancak madenciler tazminat planının oluşturulması için mahkemelerde uğraşmak zorunda kalmışlardır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Amerikan Birleşik Maden İşçileri (UMWA) "kara akciğer" olarak adlandırılan durum için tazminat alabilmek amacıyla yıllarca mücadele etmişlerdir. Fakat, kömür tozu madencilerin hayatına yönelik tek tehdit değildir. ABD, Montana, Libby'de, 1,6 milyarın üzerinde değere sahip bir çeşit asbest olan tremoliti içeren vermikülit, madenden çıkarılmış ve madenciler, aileleri ve toplum içinde sağlık sorunlarına neden olmuştur. -5- IndustriALL Global Union Güney Afrika'da Transkei Üniversitesi'nden gelen araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışma, eski altın madeni işçilerinde yaygın olarak akciğer hastalığını bulunduğunu tespit etmiştir. Rastgele örnekleme yoluyla seçilen 300 eski Maden işçisi arasında, yüzde 78,2'si tozla ilgili akciğer hastalığından dolayı mağdur olmuştur. İşle ilgili cilt hastalıklarının çok yüksek bir görülme oranı madencilikte yaşanmaktadır. Madencilik, çok yüksek bir yüzdeye sahip vazonöroz durumlarına yol açar (işyeri vibrasyonundan kaynaklanan kan damarları spazm ve kramplarıdır): Avrupa Birliği'nde yürütülen çalışmalara göre, yüzde 37. Madenlerde işyeri maruziyetleri nedeniyle kardiyovasküler hastalıklardan kansere uzanan diğer hastalıkların sayısı ise bilinmemektedir. Ölüleri unutmayın, yaşayanlar için savaşın! 28 Nisan, “Dünya İşte Sağlık ve Güvenlik Günü"dür. Ölen, sakatlanan, yaralanan veya iş nedeniyle sağlık durumları bozulan işçiler için anma ve eyleme dair uluslararası bir gün. Dünya genelindeki sendikacılar, işyerinde ölenleri veya sakatlananları anar ve gelecekte ölümleri, yaralanmaları ve hastalığı önlemek için işyerinde eyleme geçmek için kendilerini adarlar. Gün, farklı ülkelerde farklı adlarla bilinir. Kanada'da, işyerinde ölen veya yaralanan kişiler için "Yas Günü" olarak adlandırılır. ABD ve İngiltere'de İşçileri Anma Günü olarak bilinir. Uluslararası Sendika Konfederasyonu, bunu Ölü ve Yaralı İşçiler için Uluslararası Anma Günü (ICD) olarak betimler. Ülkenizde ne adla anılırsa anılsın, sendikacılar işleri nedeniyle ölen, yaralanan veya sağlığı bozulanları hatırlamalıdırlar. Madenciler direniyor Bu kılavuzun son halini aldığı Aralık 2009 itibarıyla, dünyanın en büyük açık ocak kömür madenlerinden biri olan Meksika Cananea madeninde 1.200 işçi, iyileştirilmiş sağlık ve güvenlik koşulları yararına ve kendi sendika liderlerini desteklemek üzere Temmuz 2007'den bu yana grevdeydi. Şirket, madeni kapamak ve tüm işçileri işten çıkarmaya çalışmıştır. Cananea madeninde ayrıntılı bir sağlık ve güvenlik denetimi yürüten bağımsız uluslararası uzmanlar, güvenlik ve ekipman standartlarının korkunç olduğunu - ve bunun işçilerin değil, madendeki yönetimin hatası olduğunu belirlemiştir. -6- IndustriALL Global Union Kazakistan'da, Arcelor Mittal çelik madeninde Eylül 2006'daki bir metan patlamasında 41 madenci ölmüştür. Felaketten altı gün sonra, kömür madencileri daha iyi çalışma koşulları ve ücret için greve çıkmış ve Kazakistan'daki sekiz Arcelor Mittal madeninden gelen 24.500 madenci onlara katılmıştır. Demir cevheri madencileri de destek amacıyla greve çıkmıştır. 4 Aralık 2007'de, Ulusal Maden İşçileri Sendikası (NUM) Güney Afrika'nın madenlerindeki çalışma koşullarına karşı protestoda bulunmak üzere bir günlük grev düzenlemiştir. Grev, 2006'dan 2007'ye kadar olan dönemde işçi ölümlerinin artışı nedeniyle yapılmıştır. Maden işçilerinin yüzde beşinden daha azı o gün işe gelmiştir. Anglo-American grubunun bir parçası olan AngloPlat yıllık üretim hedeflerini 9.000 ons düşürerek yanıt vermiştir. Temmuz 2009'da, madenciler Batı Avustralya'da BHP Billiton'un operasyonlarının parçası olan Leinster madeninde, bir ayda yaşanan iki kaya kaymasını takiben, maden resmi olarak güvenli ilan edilinceye kadar güvensiz koşullarda çalışmayı reddetmiştir. Madencilerin sağlık ve güvenliğini korumaya yönelik bir tüzük Uluslararası 176 no.lu Çalışma Sözleşmesi, madencilerin güvenliğini ve sağlığını korumaya yönelik bir tüzüktür. Uluslararası kanun ışığında, bir hükümetin imzalayabileceği herhangi bir diğer uluslararası antlaşma ile tamamen aynı statüye sahiptir. Bu nedenle, bir hükümetin 176 no.lu Sözleşmeyi onaylaması (sözleşmenin içeriğini uygulamak için bir taahhütte bulunma anlamına gelen hukuki bir terimdir) sağlamak madenlerde güvenlik ve sağlığın iyileştirilmesinde önemli bir adımdır. Çok ayrıntılı bir akademik çalışma "iş sağlığı, güvenliği ile ilgili OLO sözleşmelerini onaylamış olan ülkelerin onaylamamış ülkelere nazaran daha düşük iş ölüm oranlarına sahip olduklarını" tespit etmiştir, diğer yandan çalışma ayrıca iyi standartlarda eylem ve uygulamanın madenlerdeki iyileştirmeleri gerçekten artırdığına da işaret etmektedir. Sadece onaylama bir çözüm değildir. Çek Cumhuriyeti 2000 yılında sözleşmeyi onaylamıştır, ancak madenlerde ölümlü kazaların sayısı 2003 ve 2004'te artmıştır. 2000 yılında sözleşmeyi onaylamış olan Güney Afrika'da da, yüksek orandaki kazalar konusunda endişe varlığını sürdürmektedir. Demokratik kuralın uygulamaya konulması ve işçilerin haklarını garanti altına alan yeni çalışma kanunlarıyla, 1980'lerin ortalarında ırkçılık döneminde 700'ün üzerinde olan ölümler 1995'ten sonra sürekli azalarak, yılda yaklaşık 200 olan mevcut düzeyine gerilemiştir. Fakat, son yıllarda, ölümlerdeki azalma durağan hale gelmiş ve hatta 2007'de ölümler yaklaşık yüzde on daha artmıştır. 2007'de, tabana yakın derin bir şaftı (2,2 km) bloke eden bir kazadan sonra 3.200 maden işçisi Elandsrand altın madeninde kısılı kalmıştır. Kurtarma ekiplerinin bitişik bir şaftı kullanamamış olmaları halinde, büyük bir ölü sayısı ile sonuçlanmış olacaktı. Ancak maden şaftlarının kötü tasarımı nedeniyle, kurtarma gerekenden çok daha uzun sürmüştür. -7- IndustriALL Global Union Güney Afrika: Maden ölümleri 'ulusal bir kara lekedir' Güney Afrika madenlerindeki ölümlerin sayısı, ulusal bir kara lekedir demiştir Zwelinzima Vavi, Güney Afrika Sendikaları (Cosatu) Kongre Genel Sekreteri. Temmuz 2009'da Impala Platinum'un Rustenburg madeninde ölen dokuz işçiyi anma töreninde, Vavi 'Bu katliama son vermek için acil bir eylemin yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.' diyerek görüşlerini ifade etmiştir. Şirket yöneticilerinin de ölümlerden 'kişisel olarak sorumlu' tutulması ve bir araştırmanın ihmal veya yetersizliği belirlemesi halinde, yöneticilerin kovuşturulması, suçlu bulundukları takdirde cezalandırılmaları gereklidir diyerek tespitte bulunmuştur. Şöyle devam etmiştir: 'Bu tür ölümler, acı çeken aileler ve arkadaşlar için kişisel birer trajedidir, ancak aynı zamanda birer ulusal kara lekedir. Madenlerimizdeki kazaların sayısı hâlen çok yüksek. 1997 ila 2007 arasında, Güney Afrika madencilik endüstrisi, raporlanan her yıl için 244 işle ilgili ölümlere ait berbat bir ortalamaya ulaşmıştır. Güvenliğin öncelikli bir konu haline getirilmediğini ve maden şirketlerinin çok sayıda ölüme son vermek için daha fazlasını yapmaları gerektiğini belirtmiştir. Vavi şunları da eklemiştir: 'Ulus için bir değer yaratmayı sürdüren, bununla birlikte kârını işçiler için ücret ödemek, işçilerin ve fakirlerin hayatlarını güvenli, sağlıklı ve çevreye dost koşullarda iyileştirmek için vergi ödemek üzere kullanan verimli bir endüstriyi istiyoruz. Bu nedenle, sadece onay tüm yanıtı vermez. Buna karşın, ILO 176'nın gerekliliklerini yerine getiren sağlam bir ulusal mevzuat ve düzenleyici çerçeve iyi bir başlangıçtır. Hepsinden önemlisi, madende seçilmiş iyi eğitimli güvenlik temsilcileriyle birlikte aktif madenci sendikasının bulunması gerekir. IndustriALL ve bağlı şirketleri, madenlerde işçilerin cezalandırma korkusu olmadan konuşmalarına olanak sağlayan bir sendika varlığının işin özü olduğunu, buna istinaden de sözleşmeyi gerçekten uygulayabilmenin mümkün kılındığını bilirler. Sendikalar hayat kurtarır Sağlık ve güvenliği iyileştirmenin tek en iyi yolu, güçlü bir sendikaya sahip olmaktır. Bir sendika, iş güvenli olmadığında üretim baskısına direnç gösterecektir. Güçlü bir sendika daha az toz ve gürültü yapan makineler için baskı kuracaktır. Güvenliğin iyileştirmesine işçileri dâhil etme, yeni bir fikir değildir. 1970'lerin başında, İngiltere'de İSG konulu büyük bir rapor "politikanın tasarlanması ve uygulamasına işçilerin katılımını" teklif etmiştir. 1978'den itibaren, İngiltere'deki tüm ekonomik sektörlerde bulunan sendika güvenlik temsilcileri, işçilerin korunmasında önemli bir rol oynamıştır. İngiltere'deki madenciler, 1954 tarihli Maden ve Taş Ocakları Kanunundan bu yana kendi müfettişlerini atamış ve her madende ayrıca bir güvenlik kurulu yer almıştır. Bu türdeki işçi temsilcileri gelişmiş ülkelerde bulunmamaktadır; örneğin Hindistan'da 20 yıldan daha uzun bir süre boyunca işçilere ait müfettişler bulunmaktadır. Akademik araştırma, sendika güvenlik temsilcilerinin iş yerlerini çok daha güvenli kıldığını -8- IndustriALL Global Union göstermiştir. Londra School of Economics'in yaptığı bir çalışma, işyerinde sendika varlığının bulunduğu durumlarda, yaralanma oranının, sendika varlığının olmadığı durumlara nazaran yüzde 24 daha az olduğunu tespit etmiştir. Sağlık ve Güvenlik İdaresi [Health and Safety Executive (İngiltere)] tarafından yapılan bir araştırma, işgücünün güvenlik ve sağlığa katıldığında, çalışılan her bir 100.000 saat için kazalarda 1,2'den 0,1'e doğru bir gerileme olduğunu ortaya koymuştur. Yine İngiltere'de kapsamlı bir çalışma, literatürü ve uluslararası deneyimi gözden geçirmiş ve şunları belirtmiştir işçilerin, kendi sağlık ve güvenlikleri konusunda kendilerinin temsil edildiği ve danışıldığı müşterek düzenlemelerin, yönetimin danışmaksızın hareket ettiği düzenlemelerden çok daha iyi sonuç verme olasılığına sahiptir. Buna karşın, işçi temsili ve danışmaya ilişkin düzenlemeler, kendi etkinlikleri için birkaç ön koşula bağımlıdırlar. Bunlar arasında, güçlü bir mevzuat yönlendirmesi, etkin dış denetim ve kontrol, kanıtlanabilir üst düzey yönetim taahhüdü, sağlık ve güvenliğe yönelik kapasite ve katılımcı bir yaklaşım, yetkin tehlike/risk değerlendirmesi ve kontrolü, işyerinde etkin otonom işçi temsili ve dış sendika desteği bulunur. Bu nedenle, IndustriALL sloganı "güçlü sendika, güvenli maden" sadece slogan değil, bir olgudur. Bu nedenle, güvenlik temsilcileri için madenlerde sağlık ve güvenlik konulu ILO sözleşmesindeki hükümler çok önemlidir. Ve bu nedenle, madenciler sendikası, 176 no.lu Sözleşmeyi daha fazla ülkenin onaylamasını talep eder. İşçileri güvenli işlerde çalıştırma 2004'te, İngiltere'de hükümeti, işverenleri ve sendikaları bir araya getiren üç taraflı Sağlık ve Güvenlik Komisyonu bir açıklama yayınlamıştır: İşçi Katılımı konusunda Müşterek Deklarasyon Bu bir İlke açıklamasıdır. Tüm işçiler, sağlık ve güvenliklerine yönelik tüm risklerin uygun biçimde kontrol altına alındığı yerlerde çalışma hakkına sahiptir. Görüşlerini seslendirmeleri, sağlık ve güvenliği etkileme kabiliyeti verilen işçiler, bunları yapmayanlardan daha güvenli ve sağlıklıdır. Evrensel olarak katılımcı ve danışılan işgücü büyük bir kazanım olacaktır ve 'medeni bir toplumun temel taşı' olarak bilinen sağlık ve güvenliğin elde edilmesine katkıda bulunacaklardır. Aktif olarak katılan işgücü, sağlık ve güvenlik konusundaki tüm diğer müdahalelere ilişkin başarının sağlanmasında esas bir rol oynar. İşverenler için atölyede bir 'gerçeğe (pratik uygulamaya) uygunluk denetimini' sağlar, sağlık ve güvenlik konulu faaliyetlerin uyumlu olmasını sağlamaya yardımcı olur. -9- IndustriALL Global Union Kömür Konferansı Deklarasyonu, Kalküta Hindistan 16 Aralık 2007 "Avustralya, Belçika, Kanada, Kolombiya, Fransa, Almanya, Moğolistan, Yeni Zelanda, Polonya, Rusya, Güney Afrika, Ukrayna, İngiltere ve Hindistan'dan gelen kömür işçilerinin temsilcileri olarak Hindistan Kalküta'da 14-16 Aralık 2007 tarihinde toplanarak, aşağıdaki deklarasyonu yapmaktayız: 1. Dünya genelinde kömür işçilerinin güçlü ve kararlı olarak direndiklerinde, sağlık ve güvenlik alanlarında, çalışma koşullarında ve pek çok durumda Ülkelerin siyasi yapılarında önemli kazanımların elde edildiği, kömür işçileri sendikalarının militan ve uzun süreli mücadelesinden oluşan gurur dolu geçmişine dikkat çekiyoruz. Bu Konferansın katılımcıları olarak, gücümüz ve yetkimiz dâhilinde, bu gurur dolu geleneği güçlendirmek ve sürdürmek için her şeyi yapmayı taahhüt ediyoruz. 2. Üyelerimizin, dünya üzerindeki en tehlikeli endüstrilerde çalıştığını bilerek, kömür madenciliği endüstrisinde yaygın olarak görülen korkunç ölüm, yaralanma ve hastalık sayılarının sürmesine izin verilmesini kabul etmeyi reddediyoruz. 3. İlk adım olarak, tüm ülkelerin sadece ILO 176 no.lu Sözleşmesini onaylamak için gerekli adımları atmasını değil, ayrıca Sözleşmede devam eden taahhütlerin uygulamaya konulmasını sağlamak için acil eylemde bulunmalarını talep ediyoruz. 4. Sadece Sözleşmenin onayının, madenleri daha güvenli kılmayacağını teyit ederek, ILO ve Birleşmiş Milletleri onaylayan Ülkelerin Sözleşmedeki taahhütlere esasen uymalarını ve bir denetim ve teftiş programını ciddi olarak ele almalarını sağlamak için yürürlükteki rejimi daha da güçlendirmek üzere çağırıyoruz. - 10 - IndustriALL Global Union 176 no.lu Sözleşme - nasıl yardımcı olabilir? Şunu düşünebilirsiniz: "Binlerce mil uzaktan hazırlanan bir antlaşma ülkemizdeki madenleri nasıl daha güvenli kılar?" Bu bölüm, sözleşmenin en önemli özelliklerini vurgulamayı amaçlar - sözleşmenin tam metni bir ek olarak yazdırılmıştır. 176 no.lu sözleşme aşağıdakiler için görev ve sorumlulukları belirler Hükümetler İşverenler İşçiler Her şeyden önemli iki hüküm dikkate alınmalıdır: Sözleşme, tüm madenlere ve her türlü madencilik için geçerlidir ve bu, yeraltı çalışmalarını ve yeryüzündeki faaliyetleri de içerir. Güvenlik ve sağlık, madenlerin nasıl tasarlanması, işletilmesi ve muhafaza edilmesi gerektiği konusunda öncelikli olmalıdır. Hükümetin sorumlulukları Sözleşme, hükümetlere üç önemli görevi yükler: madenlerde sağlık ve güvenlik konulu uyumlu bir politikayı geliştirmek Bunu, işverenlere ve sendikalara danışarak yapmak zorundadırlar. Bu iki tarafında mutabakatını almalarına gerek yoktur, ancak bunlara mutlaka danışılmalıdır. Buna üç taraflılık denir ve aşağıdakiler konusunda ILO nasıl çalıştığı ve hükümetlerin nasıl çalışmasını beklediği konusunda dönüm noktasıdır: Sözleşme hükümlerini uygulamak için kanunları, kuralları, ilkeleri, sirkülerleri geçirmek; işverenlere ve işçilere kanunu uygulamalarına yardımcı olmak; kanun aşağıdaki konuları kapsayacaktır: Teftişler Kazaların, iş hastalıklarının ve tehlikeli oluşumların raporlaması Madenlerde sağlık ve güvenlik hakkında istatistiklerin derlenmesi Yetkili makamın, güvenlik nedenleriyle madenciliği askıya alma veya kısıtlama yetkisi Sendika güvenlik temsilcilerinin haklarının güvenceye alınması kanunu yürütmek için bir teftiş kurulu oluşturmak; teftiş kurulunun işlevleri madenleri denetlemek, kazaları araştırmak, istatistikleri derlemek ve güvenlik gerekçeleriyle madenciliği askıya alma emrini vermek. - 11 - IndustriALL Global Union Maden sağlık ve güvenliği ile ilgili bir "yetkili makamı" oluşturulmalıdır. Bu, maden sağlık ve güvenliği ile uğraşan tek bir resmi kurum anlamına gelecektir. İşverenlerin sorumlulukları İşveren madenden sorumludur. Bu nedenle, işverenin işi madeni güvenli kılmaktır. Sözleşme şu şekilde ifade etmektedir: İşverenler, kontrolleri altındaki madenlerde sağlık ve güvenliğe yönelik riskleri gidermek veya en aza indirmek için tüm gerekli önlemleri alacaktır. (Madde 7) İşveren, maden işçilerinin maruz kalabileceği tüm riskleri dikkatlice değerlendirir. Bu sürece risk değerlendirmesi denir ve iki aşaması bulunur. Birincisi, tehlikenin tanımlanmasıdır ve şu şekilde tanımlayabiliriz: malzemeleri veya makineleri, çalışma yöntemlerini veya Organizasyonun diğer yönlerini içerebilecek şekilde - zarar verme potansiyeli olan Ardından, işverenin riski değerlendirmesi gerekir, bunu da şöyle tanımlayabiliriz: tespit edilen belirli bir tehlikeden kaynaklanan zarar olasılığı Değerlendirme, tehlikeyi toptan gidermek veya madencilere zarar verebile ek riski - olasılığı azaltmak için alınacak önlemleri belirlemelidir. Bu, kılavuzun bu bölümünün başında bahsedilen kontrol hiyerarşisidir. ILO 176 no.lu Sözleşmesinde özellikle gerekmemesine rağmen, tehlikelerle yüz yüze gelenlere ve riskleri alanlara danışılması iyi bir tehlike ve risk değerlendirme prensibidir. Sözleşmenin işverenlere yüklediği diğer belirli pek çok görev bulunmaktadır. Yeni bir önleme felsefesi Sözleşme, işverenlere kesin biçimde sorumluluğu yükleyen güvenlik ve sağlığa yönelik yeni ve umut verici bir yaklaşımı kabul etmektedir. Tozdan şikâyet ettiğimizde, bize maskeler verilir. Maden çok gürültülü dediğimizde, kulaklıklar verilir (şanslıysak!) ILO, bu tür Kişisel Koruyucu Ekipmanın (KKE) en son çözüm olması gerektiğini belirtiyor. Madencilere KKE verilmeden önce, tehlikeyi tamamen gidermeye çalışmalıdırlar. Ardından, 'riski kaynağında kontrol etmelidirler'. Bunu yapamıyorlarsa, işte güvenli sistemlerin tasarlanması yoluyla 'riskleri en aza indirmelidirler'. Sadece bu adımları birer birer yerine getirdikten sonra, KKE'yi önerebilirler. Buna, (sağlık ve güvenlik jargonunda) 'kontrol hiyerarşisi' denir. Hiyerarşinin en üstünde - 12 - IndustriALL Global Union yapılacak ilk iş - tehlikenin giderilmesidir. En son iş ise, KKE'yi önermektir. Kontrol hiyerarşisi (Madde 6) Riski kaldır farklı bir süreç seçin mevcut süreci izole edin tehlikeli bir maddeyi daha az tehlikeli bir madde ile değiştirin Riski kaynakta veya yakınında sınırlandırın veya kontrol edin ortamı iyileştirin, ör. tozu temizlemek için havalandırma teması önlemek için muhafazaları, makine koruyucularını kullanın ekipman ve aletleri modifiye edin veya değiştirin Riski en aza indirin çalışma sürecine başlamadan önce yazılı yetki gibi güvenli çalışma sistemlerini tasarlayın tehlike ile karşılaşma sayısını azaltın (örneğin, çok sıcak bir işyerinde, daha soğuk bir alanda artan sayıdaki mola verme olanağı) Kişisel koruyucu ekipman kullanımını sağlayın kişisel koruyucu ekipmanı (PPE) kullanın İşçilerin Hakları!!! Sözleşme, madencilerin çok sayıda önemli hak ve görevleri olduğunu çok açık biçimde ifade etmektedir (Madde 13 ayrıntılı olarak vermektedir): kazaları, tehlikeli oluşumları ve tehlikeleri işverene ve teftiş kuruluna rapor etmek; işveren ve teftiş kurulundan denetimlerin ve araştırmaların yapılmasını istemek; karşılaştıkları tehlikeler hakkında bilgi almak; işverenlerinden ve teftiş kurulundan ilgili bilgileri edinmek; tehlikeli işi reddetmek; sözleşmede kullanılan dilde, "kendi güvenlikleri ya da sağlıklarına, makul nedenlerle ciddi bir tehlike arz edeceği görünen durumlar ortaya çıktığı hallerde, madendeki her hangi bir yerden uzaklaşmak" güvenlik temsilcilerini seçmek. - 13 - IndustriALL Global Union İŞÇİLER BU HAKLARINI KULLANMALARINDAN DOLAYI CEZALANDIRILAMAZLAR. Sözleşme, işçilere de belirli görevleri yüklemektedir - tehlikeli herhangi bir şey yapmamak ve sözleşme veya kanunları uygulayan önlemlere uyum sağlamak (madde 14). Güvenlik temsilcilerinin hakları Madenciler tarafından seçilen güvenlik ve sağlık temsilcileri aşağıda yer alan haklara sahip olacaktır (madde 13.2): madencinin haklarının kullanımı dâhil olmak üzere, her türlü işyeri sağlık ve güvenliği konusunda işçileri temsil etmek işyerinde işveren ve yetkili makam tarafından yapılan teftişlere ve araştırmalara katılmak güvenlik ve sağlık hususlarını izlemek ve araştırmak; danışmanları ve bağımsız uzmanları kullanmak; politikalar ve yöntemler dahil olmak üzere, güvenlik ve sağlık konularında işverenle zamanında istişarede bulunmak; yetkili makamla istişarede bulunmak seçilmiş oldukları alanla ilgili olmak üzere, kazalar ve tehlikeli olaylar konusunda bilgi almak. Sözleşmedeki standartlar yüksektir. Bunların doğru biçimde uygulanması, kesinlikle bir fark yaratacaktır. Bunların uygulanmasında birinci adım, hükümetinizin sözleşmeyi onaylamayı kabul etmesini sağlamaktır. - 14 - IndustriALL Global Union ILO'yu Anlama Maden sendikalarının ILO ve ilgili sözleşmeler sistemi hakkında uzman olmalarına gerek yoktur. Ancak, ILO'nun bizim için neden çok önemli olduğunu ve uluslararası çalışma standartları sisteminin nasıl çalıştığını anlamak, özellikle Çalışma Bakanlığınız ile 176 no.lu Sözleşmenin onayını görüştüğünüzde faydalı olacaktır. Kılavuzun sonraki bölümü tekniktir ve pek çok jargonu içermektedir. Anlamak için birden çok okumanız gerekli olabilir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Birleşmiş Milletler sisteminin bir parçasıdır. BM'nin 'ihtisaslaşmış bir kurumu' olarak adlandırılır. BM sisteminin her bir parçası, belirli bir alandan - BM jargonuyla 'görev alanından' sorumludur. ILO'nun görevi, - özellikle iş ve istihdam dünyasıyla ilgili olan sosyal sorunlardır. Böylece, endüstriyel ilişkiler, çocuk işçiliği, mesleki eğitim, istihdam yaratma ve işte sağlık ve güvenlik konulu politika gibi konular ILO'nun sorunlarıdır. Tüm BM kuruluşlarında olduğu gibi, ILO üye devletler tarafından finanse edilir. Ülkelerin ILO'ya ayrı ayrı katılmaları zorunludur. İsviçre, BM'e katılmadan uzun yıllar önce ILO üyesi olmuştur. Hükümetler ayrıca projeler için ILO'ya ekstra para verebilir. ILO, fiili olarak BM'den daha eskidir. Birinci Dünya Savaşı'nın sonunu belirleyen Versay Antlaşması tarafından, BM'nin daha zayıf olan önceki bir versiyonu Milletler Cemiyeti ile aynı zamanda kurulmuştur. 1919'da, savaşı kazanan ülkelerin liderleri yeni sınırları belirleyecek ve tazminatlar ve gelecekte savaşların nasıl önleneceği gibi diğer ilgili sorunları ele alacak bir antlaşmayı yapmak üzere toplandılar. Bu siyasetçiler, dünyanın her yerindeki büyük grev, ihtilal ve isyanların gölgesinde görüştüler. Rus Devrimi daha sadece iki yaşındaydı. İşçiler, savaş nedeniyle çekilen acıların bir sonucunun sosyal adalet olmasını talep ediyorlardı. Bu nedenle, ILO ana tüzüğü şu şekilde ifade eder: evrensel ve uzun soluklu bir barış sadece sosyal adalete dayandığı takdirde tesis edilebilir İşçiler için bir şeylerin yapılması gerektiğine karar verdiler. ILO'nun kuruluşunun bir nedeni buydu. Ancak, işçiler için uluslararası hukuki bir eylem fikri tamamıyla yeni bir şey değildi. Bu tür bir Örgüt için yıllardır bir mücadele verilmekteydi. Üç taraflılık nedir? ILO'yu uluslararası kuruluşlar arasında benzersiz kılan, üç taraflı yapısıdır. Tüm BM kuruluşları, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü vb. sadece hükümetler tarafından yönetilir. ILO'da, hükümetler, sendikalar ve işverenlerin tümü Uluslararası Çalışma Konferansı'nda, ILO Yönetim Kurulu'nda ve ihtisaslaşmış kurullarda temsil edilirler. Sendikalar sadece konuşmaz, ILO toplantılarında OYLARLAR. Buna üç taraflılık denir ve 'yetkinin paylaşımı' olarak adlandırılan bu işlev, ILO'nun esasıdır. - 15 - IndustriALL Global Union Basitçe, sendikaların, işverenlerin ve hükümetlerin birlikte çalışmaları ve kendilerini etkileyen sorunlarda görüş birliğini aramaları gerektiğine dair bir fikirdir. Sadece sendikalar ve işverenlerin dâhil olduğu durumlarda, toplu pazarlık veya iki taraflılığın bir uzantısıdır. ILO Konferansında, her bir üye devlet dört delege gönderir. İkisi hükümeti temsil eder, biri işverenleri ve biri de sendikaları temsil eder. İşleri yürüten ILO'nun Yönetim Kurulu, aynı oran kullanılarak teşkil edilir. Sendikalar ve ILO ILO, esas hedefi olarak işçilerin korunması ve sosyal adaletin artırılmasına odaklanmıştır. Pek çok eksiği olmasına karşın, var olmadığını ve sendikaların işçilerin haklarına adanmış ve üç taraflılık esasıyla kurulacak yeni bir BM kuruluşunun oluşturulmasını talep ettiklerini bir anlığına düşünün. Gerçekleşmeyecektir. Sendikaların hükümetleri her yıl bir konferans düzenlemeleri ve güvenlik ve sağlık gibi konularda uluslararası antlaşmaları kabul etmeleri yönünde ikna edebilmeleri pek de mümkün değildir. Bu nedenle, sendikalar ILO'yu kullanabilirler. Madencilerin sağlık ve güvenliği konulu bir sözleşme için kampanya başlatan MIF bunun nasıl yapılacağını gösterdi. Uluslararası Sözleşmeler açıklandı Bu kılavuzda belirli sayıda uluslararası sözleşmeye atıfta bulunmaktayız. Bunlar nereden geliyor? Uluslararası sözleşmeler, uluslararası hukuk nezdinde hazırlanır. Bir ülke bir sözleşmeyi "onayladığında", bu işlemle, sözleşmenin gerekliliklerini yerine getirme konusunda sorumlu olmayı istediğini ilan eder. Bu durum, başka bir ülke ile antlaşma imzalamakla benzerdir ve prosedürü yöneten 'kurallar' vardır. Bir sözleşme sıklıkla Birleşmiş Milletler veya ILO gibi mevcut bir uluslararası kuruluş tarafından desteklenir veya bir grup ülke bir girişimi başlatabilir. Sözleşmenin metnini hazırlamak için bir konferans düzenlenir. ILO durumunda bu, yıllık konferanstır. Diğer durumlarda, özel bir konferans çağrısı yapılır. Metin üzerinde nihai olarak mutabakata varılırsa veya kabul edilirse, ardından ülkeler onaylamayı seçebilir. Konferansta bir metin için yapılan ülke oylaması, onaylama ile aynı değildir, bu ayrı bir süreçtir. Hükümetler gönüllü olarak onaylarlar. Hiçbir ülke bir sözleşmeyi veya antlaşmayı imzalamaya zorlanamaz. Bir ülke sözleşmeyi onayladığında, hükümleri uygulamak için kanun ve uygulamaya yönelik değişiklikler şeklinde adımları atmalıdır. Ulusal kanun veya politika sözleşmeyle uyumlu hale gelmelidir. Bununla birlikte, ILO'da bir sözleşmenin "denetlenmesi" için bir mekanizma da bulunur. Bir uzman kurulunun yanı sıra hükümetlerin ne yaptığını ve inceleyebilen ve raporları - 16 - IndustriALL Global Union düzenleyebilen Uluslararası Çalışma Konferansı bulunur. Şikâyetlerde bulunulabilir. Bu daha sonraki bölümlerde anlatılmaktadır. ILO prosedürleri, BM sisteminde en iyiler arasındadır. ILO'nun 90 yıllık geçmişi boyunca, bir ülkenin sözleşmenin zorunlu kıldığı standardı karşılayamamasına dair resmi kararı, pek çok hükümetin kendi kanun veya uygulamasını değiştirmesini sağlamıştır. Uluslararası Çalışma Standartları Uluslararası çalışma standartları sistemi, Sözleşmeler ve Tavsiyeler şeklini alır. Bunlar, her yıl Cenevre'de toplanan Uluslararası Çalışma Konferansı tarafından kabul edilir. ILO, 'çalışma standartlarına' atıfta bulunur. Her iki sözleşme ve tavsiye de standarttır. Uluslararası Çalışma Sözleşmeleri üye Devletlerin onayına açıktır. Bunlar, onaylayan ülkeleri bağlayıcı uluslararası antlaşmalardır. Bu ülkeler gönüllü olarak kendi ulusal hukuk ve uygulamalarını gerekliliklere uyarlamak ve uluslararası gözetimi kabul etmek için hükümleri uygulamayı taahhüt etmektedir. İddia edilen uyumsuzluk hakkındaki şikâyetler diğer onaylayan Devletlerin hükümetleri veya işverenler veyahut işçi örgütleri tarafından yapılabilir ve bu tür şikâyetlere istinaden araştırma ve işlem için prosedürler mevcuttur. Sonraki bölümde bu prosedürler daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Aralık 2009 sonu itibarıyla, Uluslararası Çalışma Konferansı 188 Sözleşmeyi ve 199 Tavsiyeyi kabul etmiştir. Sözleşmeler toplamda 7.651 onayı almıştır (Aralık 2009 itibarıyla). Bazen standartların gelişen ülkelerin kabul etmesi için 'çok zor' olduğu söylenir. Bu nedenle, bu onayların üçte ikisinin gelişen ülkelerin hükümetleri tarafından verildiğini belirtmek önemlidir. Uluslararası Çalışma Tavsiyeleri, uluslararası antlaşmalar değildir. Bunlar, ulusal politika ve uygulamayı yönlendirebilecek bağlayıcı olmayan kılavuz ilkelerdir. Tavsiyeler, daha ayrıntılı bir yönlendirmeyi sağlamak için sıklıkla bir sözleşmeyle ilişkilendirilir. Hükümetler, tavsiyeyi ONAYLAMAZLAR. Madenlerde sağlık ve güvenlik durumunda, hem 176 no.lu Sözleşmemiz hem de 183 no.lu Tavsiyemiz bulunuyor. Her iki standardın tam metinleri bu kılavuzda verilecektir. Denetleyici mekanizmalar ILO standartlarını oluşturma sisteminin önemli bir parçası, bir dizi denetleyici mekanizmadır. Raporlama Bir ülke bir ILO sözleşmesini onayladığında, bunu uygulamak için aldığı önlemleri düzenli - 17 - IndustriALL Global Union olarak raporlamak zorundadır. Her iki yılda bir hükümetler onaylamış oldukları sekiz temel ve dört öncelikli sözleşmelerinin herhangi birini uygulamak için, kanun ve uygulama bakımından attıkları adımları ayrıntılandıran raporları göndermelidir. Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu Sözleşme gibi diğer sözleşmeler için, raporlar her beş yılda bir gönderilmelidir. Sözleşmelerin uygulanmasına dair raporlar daha kısa aralıklarda istenebilir. Hükümetlerin, raporlarının birer kopyasını işveren ve işçi örgütlerine göndermeleri zorunludur. Bu örgütler, hükümetlerin raporları hakkında görüş bildirebilirler; ayrıca sözleşmelerin uygulanması hakkındaki görüşlerini doğrudan ILO'ya da gönderebilirler. Bu nedenle, bu prosedürler sendikalara hükümetlerin sözleşmeleri nasıl uyguladığına dair kendi konumlarını belirtme olanağını da sağlar. Uzmanlar Komitesi Sözleşme ve Tavsiyelerin Uygulanması için Uzmanlar Komitesi (CEACR) hükümetlerin onaylanan sözleşmelere ilişkin hükümet raporlarını inceler. Yönetim Kurulu tarafından atanan 20 seçkin avukattan oluşur, bu sayede oldukça bağımsızdır. Uzmanlar farklı coğrafi bölgelerden, hukuk sistemlerinden ve kültürlerden gelir. Komitenin rolü, uluslararası çalışma standartlarının uygulanma durumunun tarafsız ve teknik değerlendirmesini sağlamaktır. CEACR, iki türde görüş bildirir: gözlemler ve doğrudan talepler. Gözlemler, bir devlet tarafından belirli bir sözleşmenin uygulanması ile ortaya çıkan temel sorunlar hakkında görüşleri içerir. Bu gözlemler, Komite'nin yıllık raporunda yayımlanır. Doğrudan talepler, ilave bilgi için daha teknik sorunlar ve taleplerle ilgilidir. Bunlar raporda yayımlanmaz ancak, ilgili hükümetlere doğrudan iletilir. Komite, bir yıllık rapor düzenler. Konferansın üç taraflı daimi komisyonu olan Standartların Uygulanması konulu Komite tarafından Uluslararası Çalışma Konferansı'nda incelenir, bu sayede sendikaları içerir. Komite, görüşmek için Uzmanlar Komitesi'nin raporundan birkaç gözlemi seçer. Bu görüşlerde atıfta bulunulan hükümetler, Konferans Komitesi'ne yanıt vermek ve söz konusu durumla ilgili bilgi vermek için davet edilir. Pek çok durumda, Konferans Komitesi, hükümetlerin bir sorunu düzeltmesi için belirli adımları atmalarını veya ILO misyonlarını veya teknik yardımı istemelerini tavsiye eden sonuçları düzenler. Konferans komitesinin görüşmeleri ve incelenen durumların sonuçları, komite raporunda yayımlanır. Özel ilgi gerektiren durumlar, Genel Raporda özel maddeler halinde vurgulanır. Şikâyetler Şikâyet prosedürü, ILO Anayasası'nın 26 ila 34. maddeleri ile yönetilir. Bu hükümler altında, bir üye devlete karşı onaylamış olduğu sözleşmeye uymaması nedeniyle aynı sözleşmeyi onaylamış başka bir üye devlet VEYA bir Uluslararası Çalışma Konferansı delegesi VEYA kendi yetkisiyle Yönetim Kurulu tarafından şikâyette bulunulabilir. Bir şikâyetin alınmasını takiben, Yönetim Kurulu, şikâyet hakkında tam bir araştırma - 18 - IndustriALL Global Union yürütmek, durumun tüm olgularını ortaya çıkarmak ve şikâyetle bildirilen sorunları ele almak için atılacak önlemler konusunda tavsiyelerde bulunmakla sorumlu üç bağımsız üyeden oluşan bir Soruşturma Komisyonunu oluşturabilir. Bir Soruşturma Komisyonu, ILO'nun en yüksek düzeydeki araştırma prosedürüdür; genellikle bir üye devlet sürekli ve ciddi ihlalleri işlemekle suçlandığında ve mükerrer olarak bunları ele almayı reddettiğinde oluşturulur. Bugüne kadar, 11 Soruşturma Komisyonu oluşturulmuştur. Açıklamalar Açıklama prosedürü, ILO Anayasası'nın 24 ila 25. maddeleri ile yönetilir. İşverenler veya işçilerden oluşan bir sınai birliğe (diğer deyişle, sendikaya) ILO Yönetim Kurulunda, kendi bakış açısıyla, tarafı olduğu herhangi bir Sözleşmenin yargılama yetkisi dâhilinde etkin uyumunu herhangi bir bakımdan güvence altına alamamış bir üye devlete karşı bir "açıklamada" bulunma hakkını verir. Yönetim Kuruluna ait üç üyeli üç taraflı komite açıklamayı ve hükümetin yanıtını incelemek için kurulabilir. Komitenin Yönetim Kuruluna gönderdiği rapor, olayın hukuki ve tatbiki yönlerini belirtir, gönderilen bilgileri inceler ve tavsiyelerle bitirilir. Hükümetin yanıtının yetersiz değerlendirildiği durumlarda, Yönetim Kurulu açıklama ve yanıtı yayımlama hakkına sahiptir. ILO prosedürlerinin kullanılmasına ilişkin kontrol listesi Aşağıdaki listedeki "gönderim" teriminin hem bir açıklama hem de bir şikâyete atıfta bulunabileceğini dikkate alın Ülkeniz ilgili sözleşmeyi onayladı mı? Hükümetiniz sözleşmeyi onaylamamışsa, bir açıklamada bulunamazsınız. Bu kuralın istisnası, Dernek Özgürlüğüne ilişkin durumlarda geçerlidir. Gönderiminiz sözleşmenin kapsamı içine açıkça giren bir konu mu? Gönderiminizin taslağını hukuki terimlerle hazırlamak için yardım alabilir misiniz? İhlallerin kesin ve doğru ayrıntılarına sahip misiniz? İsimlere, tarihlere vb. ihtiyacınız var. Sözleşmenin yürütülmesini hangi ulusal kanunların öngördüğünü biliyor musunuz? Ulusal düzeydeki sorunları çözmeye çalışırken, hangi adımları atmıştınız? (Bir gönderim yapmadan önce, ilk olarak ulusal prosedürlerin kullanılmasına gerek yoktur) Ülkenizdeki veya küresel sendika federasyonları (GUF'lar) tarafından aynı konu hakkında yapılmış olan diğer gönderimleri biliyor musunuz ve sonucu ne oldu? Ülkenizdeki diğer bir Örgütle veya Küresel Sendika Federasyonu veya ITUC gibi uluslararası bir kuruluşla birlikte ortak gönderim yapabilir misiniz? - 19 - IndustriALL Global Union ILO sağlık ve güvenlik yaklaşımı Kuruluşundan bu yana, ILO işte sağlık ve güvenlikle ilgilenmiştir. İlk sözleşmelerinin çoğu belirli tehlikeleri ele almış ve bunlar belirli prosesleri yasaklamış olmaları nedeniyle mevcut sağlık ve güvenlik kanunlarına benzemiştir. Emredici olmuşlardır. 1960'ların sonundan başlayarak 1970'lerin başına kadar, pek çok ülke sağlık ve güvenlik kanunlarını revize etmeye ve güncellemeye başlamıştır. İngiltere'de Robens raporu, tüm endüstrilerdeki tüm işçileri kapsayan, sağlık ve güvenliğin iyileştirilmesine sendikaları katan modern bir yaklaşımı teklif etmiştir. ABD, İsveç, Avustralya ve diğer ülkelerde benzer bir yaklaşım izlenmiştir. Buna paralel olarak, ILO sözleşmeleri hükümetler, işverenler ve işçilerle işbirliği halinde ve tehlikelere karşı önleyici bir yaklaşımla bir sağlık ve güvenlik kültürünü geliştirmekle meşgul olmuştur. 155 no.lu İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi bu yaklaşımı benimsemiştir. İlk kez uygulamaya konulan ana unsur, hükümetlerin İSG alanında ulusal bir politikayı tasarlamalarını, uygulamalarını ve değerlendirmelerini talep eden bir hükümdür. Bu ulusal politika ekonomik faaliyetin tüm dallarını ve ekonomik faaliyetin bu dallarındaki tüm işçileri kapsamalıdır. Sözleşme ayrıca politika ile kapsanacak asli alanları da ayrıntılarıyla belirtir. 1981'den bu yana kabul edilen Sözleşmelerin neredeyse hepsi ilgili faaliyete ait belirli dallarda bir ulusal politika tasarımı, uygulaması ve gözden geçirmesi için hükümleri içerir. 155 no.lu Sözleşmenin hedefi, iş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamı konulu uyumlu ve bir politikadır ve bu alanda her düzeyde iletişimi ve işbirliğini sağlamaktır. Sözleşmeyi onaylayan hükümetler, işverenler ve işçilerden oluşan en üst düzeyde temsil edilen örgütlerle istişarede bulunarak iş sağlığı, güvenliği ve çalışma ortamı konulu bir ulusal politikayı tasarlamalı, uygulamalı ve düzenli olarak gözden geçirmelidir. Politikanın hedefi makul olarak uygulanabilir ölçüde, çalışma ortamında bulunan tehlikelerin nedenlerini ve riskleri en aza indirerek işten kaynaklanan kazaları ve yaralanmaları önlemek olmalıdır. Elli altı ülke bu sözleşmeyi onaylamıştır (Aralık 2009 itibarıyla). Bu sözleşme ayrıca "Yaşamına veya sağlığına yönelik yakın ve ciddi bir tehlike oluşturduğuna inanmak için makul gerekçeye sahip olan bir çalışma durumundan uzaklaşmış bir işçi, ulusal şartlar ve uygulama doğrultusunda beklenmedik sonuçlara karşı korunacaktır." hükmünü de içermiştir. Bu hüküm, 176 no.lu Sözleşmedeki hüküm kadar güçlü biçimde ifade edilmemiştir, ancak aynı fikri temsil etmektedir. 176 no.lu Sözleşme, madencilerin "kendi güvenlikleri ya da sağlıklarına, makul nedenlerle ciddi bir tehlike arz edeceği görünen durumlar ortaya çıktığı hallerde, madendeki her hangi bir yerden uzaklaşma" hakkına sahip olduğunu ifade etmektedir. Geliştirme Çerçevesi Sözleşmesi 2003 yılında, ILO iş sağlığı ve güvenliği alanındaki tüm standartlara ait kapsamlı bir gözden geçirmeyi gerçekleştirmiştir. Sonuç olarak, 2006'da Uluslararası Çalışma Konferansı İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesini (187 no.lu Sözleşme) ve beraberindeki Tavsiyeyi (197 no.lu) kabul etmiştir. - 20 - IndustriALL Global Union 187 no.lu Sözleşme, hükümetin en yüksek düzeyinde bir ulusal programın tasdikini isteyen bir ulusal İSG politikasının tasarımı ve düzenli gözden geçirmesini talep eden 155 no.lu Sözleşme hükümlerini genişletmektedir. Sözleşme ve Tavsiye, ülkelerin İSG'yi ulusal İSG sistemleri ve programları, önleyici güvenlik ve sağlık kültürlerinin tesisi ve işçilerin ve çalışma ortamının güvenliğini ve sağlığını sürekli iyileştirme hedefiyle İSG'nin yönetimine bir sistemler yaklaşımının uygulanması yoluyla geliştirmeleri için hükümleri tanımlar. 187 no.lu Sözleşmenin ana amacı ulusal gündemlerde İSG'ye daha yüksek bir önceliğin verilmesini sağlamak ve çalışma koşullarının ve ortamının iyileştirilmesi için üç taraflı bağlamda siyasi taahhütleri teşvik etmektir. Emredici bir içerikten çok geliştirmeye yönelik bir kapsama sahiptir ve yukarıdaki Küresel Stratejide özetlenen iki temel konsepte dayanır, diğer deyişle, önleyici bir güvenlik ve sağlık kültürünü geliştirmek ve ulusal olarak İSG'nin yönetimine bir sistemler yaklaşımını uygulamak. Bu, ulusal İSG sistemini oluşturan farklı "yapı taşlarının" tümünün sürekli olarak izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi anlamına gelir. Sözleşme, genel anlamda, ulusal politikanın, ulusal sistemin ve ulusal programın unsurlarını ve işlevini tanımlar. İlave belirli eylem alanları, operasyon ayrıntıları ve bir ulusal İSG profilinin geliştirilmesi ve idamesi gibi mekanizmalar Tavsiyede verilmektedir. Bir ülke 187 no.lu Sözleşmeyi onaylamışsa, 176 no.lu Sözleşmeyi onaylamakta herhangi bir zorluk yaşamamalıdır, çünkü 187 no.lu Sözleşme ekonominin tüm sektörlerine ilişkin bir çerçeveyi sağlamaya çalışmaktadır. Şimdiye kadar, on iki ülke 187 no.lu Sözleşmeyi onaylamıştır (Aralık 2009 itibarıyla): Küba Kıbrıs Çek Cumhuriyeti* Danimarka Finlandiya* Japonya Kore Cumhuriyeti Nijer Sırbistan İspanya* İsveç İngiltere * = ayrıca 176 no.lu Sözleşmeyi onaylamıştır. 176 no.lu Sözleşmeyi onaylayan ülkelerin tam listesi için, lütfen 65. sayfadaki Ek 1'e bakın. - 21 - IndustriALL Global Union Maden müfettişleri En yaygın olarak onaylanan ILO sözleşmelerinden biri, 81 no.lu İş Teftişi Sözleşmesidir (1947). Müfettişlerin ve işçilerin birlikte çalışmasına ilişkin standartları belirtir. Sözleşmenin 5. Maddesi şunu ifade eder: Yetkili makam, iş teftiş kurulu yetkilileri, işverenler ve işçiler veya bunların örgütleri arasında işbirliği geliştirmek için uygun düzenlemeleri yapacaktır. Eşlik eden Tavsiyede "İşçilerin sağlık ve güvenliğini etkileyen koşulların iyileştirilmesi amacıyla işverenler ve işçiler arasındaki işbirliği için düzenlemeler teşvik edilmelidir [4(1)]" ifadesi yer almaktadır. İşçilerin temsilcileri ve yönetimler iş teftiş kurullarının yetkilileri ile doğrudan işbirliği yapmakla yetkili olmalıdır. Sözleşme ve Tavsiye, Maden müfettişlerinin işçiler ve bunların sendikaları ile iletişim kurması gerektiği anlamına gelir. Sözleşme, ayrıntılara girmemektedir. Ancak, pek çok ülkede, Müfettişlerin aşağıdakileri yapması kabul edilmektedir: - bir maden ziyaret edildiğinde, sendikalarla bir toplantı istemek; - teftiş yaparken, bir sendika liderinin kendilerine eşlik etmesini istemek; - işverene ve ayrıca sendikaya (sendikalara) raporların kopyasını göndermek; - güvenlik ve sağlık durumunu görüşmekle sorumlu olan müfettişin alanı için sendika liderleriyle en az yılda bir toplantı yapmak; - işyerinde güvenlik komitelerinin kurulmasını teşvik etmek. ULUSAL BİR İSG SİSTEMİNİN ANA UNSURLARI Mevcut ve diğer ilgili İSG araçları; İSG'den sorumlu bir veya daha fazla makam veya organ; Teftiş sistemleri dâhil olmak üzere, düzenleyici uyum mekanizmaları; İSG sorunlarını ele alan ulusal bir üç taraflı danışma mekanizması; İşverenler ve işçiler arasında işletme düzeyindeki işbirliğini geliştirmeye yönelik düzenlemeler; İSG bilgisi ve danışmanlık hizmetleri; İSG eğitiminin verilmesine ilişkin sistemler; İş sağlığı hizmetleri İSG konulu Araştırma; İş yaralanmaları ve hastalıklar konulu verilerin toplanması ve analizi için bir mekanizma; İş yaralanmalarını ve hastalıklarını kapsayan ilgili sigorta veya sosyal güvenlik programlarıyla işbirliğine ilişkin hükümler Mikro, küçük ve ortak ölçekli işletmelerde ve kayıtdışı ekonomide İSG koşullarının kademeli iyileştirmesi için destek mekanizmaları - 22 - IndustriALL Global Union Onay için Kampanya Yirmi üç ülke 176 no.lu Sözleşmeyi onaylamıştır. ILO, 184 üye devlete sahiptir. Bunların hepsinde madencilik endüstrisi bulunmamaktadır, bu nedenle onların Sözleşmeyi onaylamalarını isteyemeyiz. Ne yazık ki, çok sayıda hükümet, çok önemli madencilik faaliyetlerine sahip olmalarına rağmen, sözleşmeyi onaylamamıştır, örnekler arasında Avustralya, Kanada, Çin ve Hindistan gibi büyük maden ülkeleri bulunmaktadır. ILO, 1995 yılındaki konferansı takiben sözleşme hakkındaki bilgileri yayımlamıştır. Pek çok hükümet, ILO üyeliğinin bir zorunluluğu olmasına rağmen, sözleşme konusunda kendi ulusal meclislerini bile bilgilendirmemiştir. Cenevre'de bulunan ILO, iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları hakkında raporları ve bilgileri üretmeyi sürdürmüştür. Sözleşme hakkında daha fazla bilgi isteyen ve onaylamayı düşünen hükümetler için çok kapsamlı destek mevcuttur. 2003 yılında, Uluslararası Çalışma Ofisi tüm üye devletlere bir anket göndermiştir ve işte sağlık ve güvenlik konulu sözleşmelerin herhangi biri için onaylama prosedürlerini başlatıp başlatmayacaklarını sormuştur. Gana, onaylama prosedürlerini başlattığını bildirmiş; Kosta Rika onaylama prosedürlerini başlatma niyetinde olduğu şeklinde yanıt vermiştir. Yıllar sonra, bu ülkelerin hiçbir sözleşmeyi onaylamamıştır. Bu ülkelerdeki çalışma bakanlıklarının onay sürecini hızlandırmaları için Gana ve Kosta Rika'da daha kaç madencinin ölmesi gerekmektedir? Bu nedenle, onay için kampanyada bulunmak madenci sendikalarının sorumluluğudur Filipinler'de 176 no.lu Sözleşme için kaç madenci kampanya yaptı İlk onaylardan birini Filipinler vermişti. Ülke'deki IndustriALL bağlısı Ulusal Madenciler ve İşçi Birliği Sendikası (NAMAWU) pek büyük değildi, 10.000'den daha az üyesi vardı ve pek çoğu bakır ve altın madeninde çalışıyordu ve sadece bir kömür madeni bulunuyordu. Filipinler'de muazzam bir kayıtdışı maden sektörü bulunuyordu ve hâlen devam ediyor. 1994'te ülkede çok ciddi iki maden felaketi yaşanmıştı. NAMAWU, sözleşme kabul ettikten kısa bir süre sonra Filipinler başkanına yazarak kampanyasına başladı. Sendikada ülkenin Meclis üyelerine yazdı. Aynı anda, sendika güvenlik ve sağlık konusundaki çalışmalarını güçlendirmek için adımlar attı. Mart 1996'da sendika konferansında, ulusal bir iş sağlığı ve güvenliği komitesi kuruldu ve yerel şubelerin, yerel düzeyde sağlık ve güvenlik komitelerini kurmaları zorunlu kılındı. Konferansta ayrıca Filipinler'in Sözleşmeyi onaylaması için çağrı resmi olarak yinelendi. Sendika ayrıca Çalışma Bakanını konferansta konuşması için davet etti. Konuşmasında, sözleşmenin onayı için teklifi desteklemeyi kabul etti. NAMAWU da senatörlere açıklamalarda bulunan ulusal merkezi Filipinler Sendika - 23 - IndustriALL Global Union Kongresi'nin (TUCP) desteğini aldı. Sonuç olarak, bunların bir kısmı kampanyaya destek verme sözünü verdi. Bir senatör, sözleşmenin onayını zorunlu kılan bir kararı gündeme getirdi. Sendikanın başkana yazdığı yazıdan bir yıl sonra Aralık 1996'da, başkan Çalışma ve İstihdam Bakanlığı dâhil olmak üzere, üç bakanlığın madenlerde sağlık ve güvenliği ele alan üç taraflı bir konferansı düzenlemeleri ve sözleşmenin onayının gündeme getirilmesi için talimat verdi. Dört ay sonra Nisan 1997'de, Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu Ulusal Üç Taraflı Forum toplandı. Sözleşmenin onaylanmasını ve maden sağlığı ve güvenliği konusunda üç taraflı bir konseyin oluşturulmasını talep eden bir karar oybirliği ile kabul edildi. Lobi sürecine paralel olarak, sendika Tişörtleri, posterleri ve el ilanlarını üreterek bir halk kampanyasını başlattı. 1 Mayıs 1997'de, Başkan Filipinler'in Sözleşmeyi onaylayacağını duyurdu. Başarılı bir kampanya nasıl yapılır? Başarılı Filipinler kampanyasından bazı dersler alınabilir. Bunlar: Birkaç yıl boyunca kendi kampanyalarını sürdürmenin önemi. Kısa aceleyle yazılmış mektuplar ve toplantılar yeterli olmayacaktır Konuyu mümkün olan en yüksek düzeye taşıma ihtiyacı Önemli siyasetçilerden ve hükümet bakanlıklarından destek almanın önemini Özellikle sendikanın gündem üzerinde etkisinin olduğu üç taraflı bir toplantının değeri ILO'nun uygun dairesi ile yakın biçimde çalışmanın değeri Kampanyaya üyeleri dâhil etme ihtiyacı Medyada kampanyayı aktif tutma ihtiyacı - 24 - IndustriALL Global Union Hintli madenciler bir kampanya başlatıyor Hintli madenci sendikaları Ekim 2009'da 176 no.lu Sözleşme hakkında üç günlük bir konferans düzenledi ve Hindistan hükümetini nihai olarak Sözleşmeyi onaylaması konusunda ikna etmek üzere bir heyecan verici bir eyleme çağrıyı ve bir kampanya planının tasdikini kabul etti. Hintli finans gazetesi Mint'e verilen bir mülakatta, Hint Ulusal Maden İşçileri Federasyonu (INMF) Genel Sekreteri BK Das, hükümetin geciktirici taktiklerini sürdürmesi halinde, ulusal bir sınai eylemin değerlendirileceğini belirtmiştir. Hint Sendikaları (CITU) Sekreteri Shri Jibon Roy madencilerin halkın kampanyaya katılması için halkın eğitilmesinde öncü bir rol oynayacağını ifade etmiştir. Bu kampanya, Hindistan'ın çeşitli maden bölgelerinden gelen 30 sıradan madenci tarafından geliştirilmiştir. Madenciler, 1995 yılında sözleşme hazırlandığında, Hindistan'ın Cenevre'deki tartışmalara katıldığına ve Hint delegasyonunun kabul edilmesi yönünde oy kullandığına işaret etmiştir. Ancak, Hindistan'daki madencilik kanun ve yönetmelikleri zayıf ve yürütülemez durumda kalmaya devam etmiştir. Konferansta kabul edilen bir deklarasyon, bir eylem planı konusunda ortak karara varmak ve madenciler ile halkı maden sağlık ve güvenliğini iyileştirme ihtiyacı ve 176 no.lu ILO Sözleşmesinin önemi hakkında eğitmek için ulusal, şirket, bölge ve açık ocak kurullarını geliştirmek için beş maden federasyonuna çağrıda bulunmaktadır. Toplantıda kabul edilen madenci sendikalarının müşterek deklarasyonunda şunlar kaydedilmiştir Madencilerin güvenliği ve sağlığının bizi bölen bir sorun olmadığını bildirmekteyiz. Şunu haykırıyoruz: "güçlü sendika, güvenli maden!" İşverenler ne diyorlar İşverenlerin tümü sözleşmenin onayına karşı değildir. Gördüğümüz gibi, Filipinler'de üç taraflı bir atölye çalışmasında yer almışlar ve onay için kararı desteklemişlerdir. Birleşik Devletler'de, ulusal ve uluslararası olarak işverenlerin başta gelen sesi Uluslararası İş Konseyi (USCIB) onayı desteklemiştir. Birleşik Devletler normalde ILO sözleşmelerinin onayı hakkında oldukça dikkatlidir. Örneğin, pek çok ana sözleşmeyi onaylamamıştır. USCIB, Birleşik Devletler Senatosunda bir açıklama yapmış ve açıklamasında şunları belirtmiştir: Bu Sözleşmenin ABD tarafından onaylanması... maden endüstrisinde sağlık ve güvenlik konusundaki küresel liderliği sergilememize olanak tanıyacak ve geniş kapsamlı onay, dünya genelindeki maden işçilerine daha güvenli ve sağlıklı iş yerlerinde çalışma fırsatını sunacaktır. ...Bunu akılda tutarak, ABD iş camiası Cenevre'de 1995 tarihli Uluslararası Çalışma Konferansı tarafından kabul edilen Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu ILO Sözleşmesinin ABD tarafından onaylanmasını desteklemektedir. Bu kapsamlı, çok taraflı yaklaşımın dünya genelinde - 25 - IndustriALL Global Union madencilikte sağlık ve güvenliğin güçlendirilmesinin en iyi yolunu temsil ettiğine inanıyoruz. ABD iş camiası pek çok nedenden ötürü bu Sözleşmenin onayını desteklemektedir. ABD onayı, madencilik endüstrilerinde çalışanları koruma ihtiyacının anlaşılması konusunda küresel bir kapsamın tesis edilmesi için esastır. 176 no.lu Sözleşmenin görüşülmesi ve onaylanması, Birleşik Devletler'de ve dünya genelindeki diğer ülkelerde maden işçilerini koruyan sağlık ve güvenlik önlemlerinin genişletilmesine olumlu bir etkide bulunacaktır. Bu kapsamlı, çok taraflı yaklaşımın madencilikte yaşanan yaralanma ve ölümleri azaltmanın en iyi yolunu temsil ettiğine inanıyoruz. 176 no.lu ILO Sözleşmesi, onay ve uygulamaya yönelik engelleri yaratacak şekilde ayrıntıları içermeksizin, temel sorunları ele alan iyi tasarlanmış bağlayıcı çok taraflı bir dokümanı sağlamaktadır. Sözleşme, maden işçilerinin yaralanma ve ölümünü azaltacak güçlü araçları sağlayacaktır. 176 no.lu ILO Sözleşmesi'nin onayına yönelik olarak Birleşik Devletler Senatosu'nun tavsiye ve rızasının alınmasında liderliği ele almanızı talep ediyoruz. Ve gerçekten, 2001 yılında ABD Sözleşmeyi onayladı. Çok Uluslu Maden Şirketleri Liderlik Sergileyemedi Ne yazık ki, büyük çok uluslu maden şirketlerini bir araya getiren Uluslararası Maden ve Metal Konseyi (ICMM) sözleşmenin onayı için çağrıda bulunmamıştır. Mayıs 2002'de ICMM Konseyi, "ICMM Toronto Deklarasyonu"nu kabul etmiştir. Bu Deklarasyonda şu husus belirtilmiştir başarılı şirketler, işyeri hakları ve sağlıklı ve güvenli bir işyerine ilişkin ihtiyaç dâhil olmak üzere temel insan haklarına saygı gösterecektir; Ancak, temel insan hakları arasında bir sendika kurma ve katılma hakkının veya sendikaların sağlıklı ve güvenli bir işyerine yapabileceği katkının bulunduğuna dair hiçbir kabulde bulunulmamıştır. Maden sağlık ve güvenliğine çok bağlı olduğunu iddia etmektedir. Örneğin, "Liderlik Önemlidir: Ölümlerin ortadan kaldırılması" adlı bir kampanyası bulunmaktadır. Yayımları pek çok iyi açıklamayı içermekte ve "kontrol hiyerarşisi"ni vurgulamaktadır, ancak madenciler veya sendika temsilcileriyle çalışma veya iyi sağlık ve güvenlik mevzuatının önemi konularından hiç bahsedilmemektedir. Verilen izlenim, sağlık ve güvenliğin tamamen maden şirketlerini ilgilendiren bir konu olduğudur. Bu temel olarak sağlık ve güvenliğe yönetsel bir yaklaşımdır. Ulusal işveren birlikleri ile çalışma Pek çok ülkede, sadece büyük madenleri kapsasa da, maden şirketlerine ait ulusal bir birlik bulunmaktadır. Sendikanız, bu örgütle iyi bir ilişkiye sahip olmayabilir. Ulusal toplu sözleşmeler veya diğer konularda sorunlar olmuş olabilir. - 26 - IndustriALL Global Union Ancak, sağlık ve güvenlik sorunu üzerinde onlarla birlikte çalışmayı deneyebilirsiniz. Maden şirketleri her zaman şunu ifade ederler "İşgücünün güvenliği birinci önceliğimizdir..." Bu sayede, onlarla diyaloğa geçmek için bir fırsatınız olur. Sorumlu şirketler, sağlık ve güvenlik konusunda eşit şartların oluşturulmasını isteyecektir. Henüz sağlık ve güvenliğe yatırım yapmaya hazır olmayan maden şirketlerinin fiyat kırmalarını istemeyeceklerdir. Durum böyle olunca güçlü bir ulusal kanunun yanı sıra uluslararası çalışma standartları her zaman gereklidir. Onaya karşı argümanlar Sözleşmenin uygulaması için kampanyanız geliştikçe, bu argümanların bazılarıyla karşılaşabilirsiniz ve size bazı uygun yanıtları önermiş bulunuyoruz. Onaya karşı argümanlar Yorumlar ve yanıtlar Standart çok yüksek; gelişmiş ülkeler için uygun, ancak gelişmekte olan ülkelerde, çok zor. Bu ILO'yu anlamayan kişilerce yapılmış, zayıf bir argüman. Üç yanıtı bulunur: 1. ILO standartları gelişmiş ülkeler tarafından veya onlar için oluşturulmamıştır. Uluslararası Çalışma Sözleşmelerine ait onayların üçte ikisi, gelişmekte olan ülkelerce verilmiştir. Tüm ILO üye devletleri, metin tartışıldığında konferansta bulunuyordu ve katkıda bulunabilirlerdi. 2. Sözleşmeyi zaten onaylamış olan yedi gelişmekte olan ülke bulunuyor. 3. Buradaki argüman, gelişmekte olan bir ülkede bulunan bir maden mühendisinin, sözleşmeyi onaylayan gelişmiş bir ülkedeki maden mühendisinden daha yetkin olmadığı mıdır? Bu kesinlikle bir hakaret, değil mi? Maliyet çok yüksek; gerekliliklerin uygulanması, maden ürünlerinin fiyatlarını yükseltecektir ve rekabet edemeyecek düzeye geleceklerdir. Başka bir zayıf argüman ise şudur 1. Kesin olarak maliyetler yüzde kaç oranında artacaktır? Sözleşmedeki hangi belirli hükümler maliyetleri artıracaktır? 2. Yüzde kaç oranında maliyetler artacaktır - ne türde bir fiyat artışı gereklidir: yüzde 1? yüzde 2? Bu rakamları kimler oluşturdu? 3. Madencilerin yaşamlarını korumak hükümetin görevidir - bunun da kâr yapması için şirketlerin ihtiyaçları ile dengelenmesi gerekmektedir. Ancak, öncelikle dengenin nerede olduğunu tartışalım. Şimdi, maliyetler hakkındaki gerçekler ve rakamlara bakalım. 4. Fiyatlardaki artış, 2000 - 2007'deki emtia fiyatı artışlarıyla nasıl karşılaştırılacaktır? - 27 - IndustriALL Global Union Önceden beri çok yüksek standartlara sahiptik, sözleşmeden daha yüksek, bu nedenle ilgisiz. 1. Bu argüman Avrupa Birliği'nde kullanılmışsa, Avrupa Komisyonu'nun üye devletlerin güncel ILO sözleşmelerini onaylamalarını tavsiye ettiğine işaret edin. Ayrıntılar için kutuya bakın. 2. Madde madde ilerleyerek, gerçek olup olmadığını görelim. Sözleşmedeki kontrol hiyerarşisinin ve işçi haklarının, açıklamanın geçerli olmadığı alanlar olması çok muhtemeldir. Gerçek sorun, sözleşmenin sendika ve işçi hakları kısımlarına yönelik muhalefettir. Sadece 23 ülke sözleşmeyi onaylamıştır. Bu, ILO üyelerinin %10'undan daha fazladır. Tüm ülkelerin onaylamasına gerek yoktur; ülkenin maden endüstrisi yoksa, uygun olmayacaktır. 23 onay, belirli bir endüstriyi ele alan diğer sözleşmelerle karşılaştırıldığında, kötü bir rakam değildir. Avrupa Birliği ve ILO sözleşmeleri Yenilenmiş sosyal gündem: 21. yy Avrupası'nda fırsatlar, erişim ve dayanışma adlı bir belgede Avrupa Komisyonu üye devletlerin güncel ILO sözleşmelerini onaylaması ve uygulaması için çok güçlü bir çağrıda bulunmuştur. Açıklamada şunları ifade etmiştir: Komisyon, tüm Üye Devletlerden ILO tarafından güncel olarak sınıflandırılan ILO Sözleşmelerinin onaylanması ve uygulanması yoluyla bir örnek teşkil etmeleri çağrısında bulunmaktadır. Bu, ILO'nun ve İnsana Yaraşır İş gündeminin çok güçlü bir biçimde tasdikidir. Geçmişte, ILO sözleşmelerinin onaylanmasına yönelik olarak ILO ve Avrupa Birliği'nin birbiriyle çakışan yargılamasının Avrupa Birliği üye devletleri için uygun olmadığı şeklinde bir duygu paylaşılıyordu. Bu açıklama, söz konusu belirsizliği sona erdirmektedir. Tüm Avrupa Birliği üye devletleri şimdi 176 no.lu Sözleşmeyi onaylamalıdır. AVRUPA PARLAMENTOSU, KONSEY, AVRUPA EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTESİ VE BÖLGELER KOMİTESİNE YÖNELİK KOMİSYON TEBLİĞİ Brüksel, 2.7.2008 COM(2008) 412 nihai - 28 - IndustriALL Global Union Öğrenim alıştırması: sözleşme lehine ve aleyhine Hedef: onay hakkındaki argümanlar üzerinde çalışmak Görev: sözleşmenin onayına karşı duymuş olduğunuz farklı nedenleri düşünün ve uygun bir yanıt hazırlayın (bu kılavuzda verilmeyen nedenleri seçin) Onaya karşı argümanlar Yorumlarınız ve yanıtınız - 29 - IndustriALL Global Union Sözleşmenin tanıtılması Kampanyanızın yararlı bir parçası, sözleşme konusundaki üç taraflı bir atölye çalışmasıdır. Buna, hükümet, işverenler ve sendikalardan gelen eşit sayıdaki temsilciler katılacaktır. ILO, Sözleşmenin tanıtılması konusuyla ilgilenmektedir ve yerel ofisler, bu nedenle, bir atölye çalışmasının yürütülmesi veya organize edilmesine yardımcı olma konusunda istekli olacaktır. Muhtemel olarak katkı ve uzmanlık sağlamanın yanı sıra, ILO'nun itibarı hükümetin ve işverenlerin yanıt vermesini sağlayacaktır. IndustriALL, yerel koşullarınıza uyarlayabileceğiniz Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu 176 no.lu ILO sözleşmesi hakkında üç taraflı bir atölye çalışması için model bir taslak programı hazırlamıştır. Atölye çalışması aşağıdakileri hedeflemektedir: katılımcılar aracılığıyla 176 no.lu sözleşme ve 183 no.lu tavsiyenin hükümlerini tüm sosyal ortaklara bildirmek; ulusal mevzuatın standartlara uymak için değiştirilmesi gereken durumlarda alanları tanımlamak; onay olasılığını görüşmek; onaydan standartlara uymak için ne tür bir Teknik İşbirliğinin gerekli olabileceğini belirlemek. 1. Gün Katılımcıların tanıtımı Sözleşmenin içerikleri; bir genel bakış Onaylama süreci (Uluslararası Çalışma Standartlarını açıklamak için ILO'dan bir sözcü davet edilir) İlk görüşler: her biri 15 dakikadan fazla olmamak üzere aşağıdakilerden birer değerlendirme: Hükümet İşverenler İşçiler 2. Gün Sözleşmenin farklı alanlarından gelen çalışma Zorunlulukları; İşverenlerin görevleri; İşçilerin hakları grupları, örneğin Hükümetlerin NOT: İşçiler, işverenler ve hükümet grup çalışması için karışık olabilir ve mevcut kanunun - 30 - IndustriALL Global Union Sözleşmedeki standartlarla ne ölçüde eşleştiği ve boşlukların nerede olduğu sorulabilir) Çalışma gruplarından raporlar 3. Gün Raporların konsolidasyonu. Sözleşme standartları ile uyum ne derecede uygulanabilir? Çalışma Grupları: Standartlara uyumu kolaylaştırmak için üç taraflı ortağın her biri için hangi teknik yardım gerekli olacaktır. Çalışma gruplarından gelen raporlar Gelecek planları Atölye çalışmasının değerlendirmesi Medyada kampanya düzenleme Sendikanızın atabileceği diğer bir adım, onaylamayı destekleyen bir medya kampanyasını düzenlemektir. Gazeteler, televizyon ve radyo sıklıkla ciddi maden felaketlerini yayınlar. Bir basın açıklaması yapmak üzere ülkenizde ciddi bir maden kazasının yıldönümüne ait fırsatı değerlendirebilir veya bir sözleşme hakkında bir basın konferansı düzenleyebilir. Bir basın açıklamasının örneği Madenciler, hükümetin madenlerde sağlık ve güvenliği iyileştirmek üzere bir uluslararası antlaşmayı imzalamasını talep etmektedir. [ülkenizde] maden işçilerini temsil eden XYZ sendikası antlaşmanın imzalanmasının maden endüstrisindeki ölümcül kaza ve hastalık sayısının azaltılmasında önemli bir adım olduğuna inanmaktadır. Sendikanın [Basın Sözcüsü/Genel Sekreteri] muhabirlere "Uluslararası Çalışma Örgütünün Birleşmiş Milletler'in bir parçası olduğunu ve 1995 yılında madenlerde sağlık ve güvenlik konulu bir sözleşmeyi kabul ettiğini belirtmiştir. Yaklaşık 15 yıl sonra, [ülkeniz] bu sözleşmeyi hâlen imzalamamıştır. Bu eylemi neden yapmadıklarını hâlen anlamamaktayız" Geçen yıl, [istatistikleri ekleyin] istatistiklerine göre, madenci öldü [veya istatistiklerin ilgili olduğu en son yıldan bahsedin veya yakın zamanda ciddi bir felaketten bahsedin]. [Basın Sözcüsü/Genel Sekreter] "Madencilik, ekonomiye çok fazla şey katmaktadır", diyerek sürdürdü, "ancak bu tehlikeli ve zor bir iştir; ülke, madencilere işlerini mümkün olduğunca güvenli ve sağlıklı koşullarda yapmalarını sağlamayı borçludur. Sözleşmenin onaylanması bunun bir sonraki adımıdır." Uluslararası Çalışma Sözleşmeleri, Cenevre'de hükümetleri, çalışanları ve sendikaları içeren üç taraflı bir konferansla hazırlanır. 20'den fazla ülke madenlerde sağlık ve güvenlik konulu 176 no.lu sözleşmeyi imzalamıştır. Sözleşmenin imzalanması, hükümeti ulusal sağlık ve güvenlik mevzuatını sözleşmeyle uyumlu hale getirmesi konusunda bağlar. - 31 - IndustriALL Global Union ABC [ulusal merkeziniz] Sendika Kongresi ayrıca sözleşmenin onay talebini de desteklemiştir. Bir sözcü muhabirlere "ILO sözleşmelerinin sosyal ortaklardan oluşan küresel bir görüş birliğini temsil ettiğine ve mümkün olan durumlarda bunları onaylamamız gerektiğine inanıyoruz" demiştir. Bu sözleşme gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkeler tarafından onaylanmıştır. Madenlerde sağlık ve güvenlik konulu uyumlu bir politikayı, riskleri azaltmak için işverenlerce yapılması gereken uygun işlemi ve maden işçilerinin hak ve sorumluluklarına ilişkin dengeyi sağlamaktadır. Birleşik Devletler'de, ILO sözleşmelerinin onayına normal olarak karşı çıkan işverenler bu önemli uluslararası antlaşmanın imzalanmasını konusunda hükümeti desteklemiştir. Umuyoruz hükümetimiz bu davanın takipçisi olacaktır" diyerek bitirir Meclis üyelerine yaklaşma Ulusal meclisinizin üyelerinin madenlerde sağlık ve güvenlik sorununu gündeme getirmeleri sağlamak, sözleşmenin onayına yönelik dikkati çekmenin başka bir yoludur. Birkaç MP ile iyi ilişkilere sahip olabilir ve onlara yazabilirsiniz. Ayrıca, sendika üyelerinizden de kendi meclis üyelerine anayasanızın belirli şartlarına göre değiştirebileceğiniz bu örneği kullanarak doğrudan yazmalarını da isteyebilirsiniz. Bir meclis üyesine yönelik yazılan mektup örneği Sayın XYZ, Meclisteki yerel temsilcimiz olarak şahsınızdan Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu 176 no.lu Uluslararası Çalışma Sözleşmesinin onayına ilişkin kampanyamızı desteklemeniz için bu yazıyı yazmaktayım. Bu sözleşme 1995 yılında ILO tarafından kabul edilmiştir. Neredeyse 15 yıl geçse de, ülkemizde bu sözleşme ve madenlerimizde standartlarımızı iyileştirmemize nasıl yardımcı olacağı hakkında ciddi bir tartışma sürecini geçirmedik. Madencilik ülkenizde önemli bir endüstridir ve önemli bir istihdam kaynağıdır. Mecliste temsil ettiğiniz bölgede [sayı girin] madenci çalışmaktadır. İşleri zor ve gerçekten tehlikeli. Uluslararası araştırma tüm kazaların %70'inden daha fazlasının önlenebilir olduğunu göstermektedir. Sözleşme onaylanacak olursa, madenlerde sağlık ve güvenlik konulu mevcut mevzuatın değiştirilmesi gerekecektir; bu tür değişiklikleri gündeme getirmek üzere sosyal bir diyalog sürecini desteklemekten mutlu olacağız. Yedi gelişmekte olan ülke dâhil olmak üzere, yirmi üç ülke hâlihazırda sözleşmeyi kabul etmiştir. Bu konuyu Meclis'te gündeme getirmenizi isteyebilir miyim? Size, sözleşme ve madenlerde sağlık ve güvenlik konusunda daha ayrıntılı bilgileri sağlamaktan mutlu olacağız. Saygılarımla, xyz, Genel Sekreter/Başkan [madenciler sendikası, ------ şubesi] - 32 - IndustriALL Global Union ONAY KONTROL LİSTESİ İlgili bakanlık ile iletişim kurun (genellikle Çalışma Bakanlığı) ve sözleşme ve onayın verilmemesine dair nedenler hakkında bir görüşme talep edin Mecliste bu konuya "ılımlı bakan" Üyeler ile iletişim kurun ve onlarla bu konuyu görüşün ve yazılı desteklerini almaya çalışın Bir meclis üyesinden sözleşme hakkında bir gündem dilekçesini desteklemesini isteyin Pek çok meclis üyesi Çalışma ve istihdam konularıyla ilgili bir daimi komisyonda yer almaktadır. Bu komisyonlar zaman zaman araştırma yapmaktadır. Madenlerde iş sağlığı ve güvenliği hakkında bir araştırmayı yapmalarını sağlayabilirsiniz. Yerel sendika şubeleri kendi yerel meclis üyelerine yazmalıdır Diğer maden sendikaları ve ulusal merkezlerin mutabakatını sağlamak için konuşun İşverenlerle konuşun ve Örgütlerinin sözleşmenin onayı konusunda bir görüşü olup olmadığını tespit edin. Yanıt olumsuz olsa bile, en azından hazırlıklısınız Çalışma Bakanlığı'ndan onayı görüşmek için üç taraflı bir toplantıyı düzenlemelerini isteyin Veya bir ILO'ya üç taraflı atölye çalışmasını düzenleme çağrısında bulunun Basın yayın kuruluşlarını kullanarak bir kamusal kampanyayı başlatın Yerel ILO ofisiniz ve İşçi Faaliyetleri konulu ACTRAV uzmanı size yardımcı olabilir - 33 - IndustriALL Global Union Onaydan sonra Bir ülke sözleşmeyi imzaladığında, bu maden işçileri için büyük bir zaferdir. Harika! Ancak, görev henüz bitmemiştir. Hükümetin artık mevzuatın veya uygulamanın sözleşmeye uymasını sağlaması gerekmektedir. Bu nedenle, herhangi bir Maden Güvenlik kanunu veya yasal kurallar ya da talimatlar / Madenler Teftiş Kurulu başvuru şartlarına yönelik değişiklikler konusunda görüşmeler yapılmalıdır. ILO kayıtlarına ait bir çalışmadan, sözleşmeyi onaylamış olan pek çok hükümetin henüz madenlerde sağlık ve güvenlik konulu yasada gerekli değişiklikleri yapmadıkları açıktır. Örneğin, ILO Sözleşme ve Tavsiyelerin Uygulanması konulu Uzmanlar Komitesi'nin 2006 yılı raporunda, sözleşmeyi 2002 yılında imzalamış olan Portekiz'in kanunu nasıl değiştirdiğine dair bir görüşme bulunmaktadır. Portekiz sözleşmenin uygulanmasına yönelik adımlara ilişkin ilk raporu göndermiştir. Portekiz İşçileri Genel Konfederasyonu (CGTP) birkaç gözlemde bulunmuştur. CGTP, hükümetin aşağıdakiler dâhil olmak üzere hükümleri uygulayamadığını değerlendirmiştir: İşçilerin güvenli bir yere tahliyesi Çalışma yerinin sigortalanması, sağlığımız ve güvenliğimizdir Sağlık ve güvenlik temsilcileri ve haklarına ilişkin kurallar Zeminin sağlamlığını sürdürmeye yönelik önlemler Madenlerin düzenli teftişi Komite, çok diplomatik dil kullanarak, hükümetten daha fazla bilgi talep eder veya hükümete sözleşmedeki belirli bir hükmü hatırlatır. Örneğin, işçilerin tahliyesi sorunu hakkında, rapor komitenin "Sözleşmenin Madde 10, (c) fıkrasına göre, Hükümete bir sistemi kurmasını ve böylece yeraltındaki tüm kişilerin adlarının ve olası yerlerinin her an kesin biçimde bilinmesini hatırlatmaktadır. Komite, Hükümetin alınan önlemleri belirtmesini talep etmekte veya Sözleşmenin bu Maddesinin tamamen uygulanmasını sağlamayı tasarlamaktadır. Bu sürecin yavaş olduğunu konusunda bir şüphe yoktur, ancak yıllar boyunca komite hükümete sözleşmeyi mevzuata dâhil etmesi yönünde baskı yapacaktır. ILO uzmanları ne düşünüyor CEACR (unutmayın, bunlar bağımsız uzmanlar) raporu ayrıca açıklama beklenilen durumlarda hükümetlerden istenen bilgilere ilişkin birkaç talebe de atıfta bulunmaktadır. Talebin ifadelerinin her bir durum için özel olması nedeniyle, bir rapor inceleme bakış açısıyla, hükümetlerin kendi kanunlarının sözleşme ile uyumlu olduğuna dair yeterli kanıtı sağlamada zorluk yaşıyor göründükleri bazı ana alanlar bulunur. Bunlar: - 34 - IndustriALL Global Union ulusal kanun ve yönetmelikleri desteklemek üzere teknik standartlara, kılavuz ilkelere, uygulama prensiplerine ait hüküm (madde 4(2)); madencilik sürecinde kullanılan tehlikeli maddelerin ve madende üretilen atıkların güvenli şekilde saklanması, taşınması ve bertarafı (madde 5 (4) (d)); faaliyetler başlamadan önce çalışmaların planlarının hazırlığı ve bunların düzenli revizyonu konulu madde 5, fıkra 5; madde 7, özellikle fıkra a ve b: "bir iletişim sistemi dâhil olmak üzere, güvenli operasyon ve sağlıklı bir çalışma ortamına ilişkin koşulları sağlamak üzere elektrik, mekanik ve diğer ekipmanla madenin tasarlanması, inşa edilmesi ve donatılması ve madenin işçilerin kendilerine verilen işleri, güvenlik ve sağlıklarını ya da diğer şahısların güvenlik ve sağlıklarını tehlikeye atmayacakları bir biçimde yapabilecekleri şekilde işletmeye alınması, işletilmesi, muhafaza edilmesi ve işletmeden alınması;" madde 13, işçilerin hakları ve işçi güvenlik temsilcilerinin hakları Teknik yardım: uyuma yardımcı olabilir mi? Hükümetin Sözleşmeyi ONAYLAMAMAK için kullanabileceği bir argüman, bunun 'çok zor' olacağı, müfettişlerin veya bakanlık personelinin mevzuat taslağını hazırlamak, gerekli eğitimi vermek, ekipmanı satın almak için çok zaman harcayacağı olacaktır. Bu, hükümet tarafından gerçekçi bir endişe olabilir. Bunun bir yanıtı, prosedürün hükümetlere uyum için biraz zaman vermesidir. Sözleşme, üye devlet tarafından onayı takiben sadece bir yıl içinde yürürlüğe girmektedir. Bu nedenle, kanunun değiştirilmesi süreci için zaman bırakmaktadır. Diğer bir nokta ise, sendikanın taslak çalışmasının yapılmasına yardımcı olmasıdır. ILO, sözleşmede şart koşulan standartların karşılanmasına yardımcı olmak için üye devletlere yardım sunmayı değerlendirecektir. Buna ILO'da (bütün olarak Birleşmiş Milletler sisteminde) teknik yardım adı verilir. Teknik Yardım pek çok şekilde verilebilir; örneğin: deneyimli bir müfettişin veya ILO danışmanının ulusal kanun veya yönetmeliklerin taslağının hazırlanmasına yardım etmesi için kısa süreli görevlendirmesi; eğitim veya ekipmana yardımcı olabilecek daha uzun süreli proje; sözleşme / yeni ulusal kanunlar hakkında atölye çalışmalarının yapılması için finansman ülkemizden diğer ülkelere sözleşme / kanunların işleyişini çalışmak üzere bir ekibin gönderilmesine yönelik finansman. ILO desteğini almak için, bir talebin yapılması gerekecektir. Bu tür talepler tipik olarak hükümet tarafından gönderilir ve ideal olarak bir üç taraflı anlaşma tarafından desteklenir. - 35 - IndustriALL Global Union Bu prosedüre başlamadan önce, sizin için IndustriALL Merkezi veya bölgesel IndustriALL koordinatörü ile konuşmanız önemli olabilir; size ILO'ya yaklaşmanın en iyi nasıl olacağı, hükümetiniz ve işverenlerinizin sizi desteklemesini sağlamak için ideal olarak atılması gereken adımlar konusunda yardımcı olabileceklerdir. Öğrenme alıştırması: Teknik bir işbirliği projesini planlama ATÖLYE ÇALIŞMASI AŞAĞIDAKİLERİ HEDEFLEMEKTEDİR: 176 no.lu sözleşmenin standartlarını karşılamak için bir projenin tasarımı hakkında düşünmek. GÖREV: Grubunuzda, ülkenizdeki madencilik endüstrisinin 176 no.lu Sözleşmeye uymasına yardımcı olacak bir projenin ana bileşenlerinin ne olacağına karar verin. Şunları dikkate alın: yeni kanun taslağının hazırlanmasında yardım müfettişler, işverenlerin güvenlik yetkilileri, işçi temsilcileri için eğitim test için ekipman. Neler var, daha nelere ihtiyaç duyuluyor? tesislerin ve kapasitenin oluşturulması - ör. maden araştırması, madenden kurtarma, ekipman testi Bazı yararlı işaretçiler: Bir üç taraflı komite ILO'ya yönelik herhangi bir proje teklifini hazırlamalı ve onaylamalıdır. Projenin kendisini yönetecek uygun bir üç taraflı komiteye sahip olmasını sağlayın. Komite düzenli olarak toplanmalıdır. Sürece gerçekten katılabilecek ve aktif bir rol oynayabilecek kişileri sendikadan komiteye atayın. Bir temsilci seçildiğinde, söz konusu kişinin bir maden mühendisi olmasına gerek yoktur. İdeal sözcü, kendi sendikası için mücadele edecek ve ele alınacak OSH sorunlarını anlayacak bir sendika üyesidir. Proje, işçilerin güvenlik temsilcilerine ilişkin eğitim konusunda bir bileşeni içermelidir. Sendika uzmanı tarafından yürütülecek ve sendikanın bu işi yapmasını istediği kişiyi onaylayacak açık bir sözleşmeyi talep edin. (Aksi olacak bir husus, bir sendika eğitimcisi olmayan bir kişinin işçi güvenlik temsilcilerini eğitmek için atanacak olmasıdır.) Proje, sözleşmenin onayını açık bir hedef olarak veya sözleşmeye uymak için kanunların değiştirilmesini ikinci en iyi hedef olarak belirlemelidir. Proje, çok sayıda Bakanlık yetkilisinin veya maden teftiş kurulunun üst düzey üyelerinin yurtdışına gönderilmesini içermemelidir; sözleşmeyi onaylamamış ülkelere hiçbir ziyaret yapılmamalıdır. Bir çalışma ziyaretinin uygun olabileceği ülkeler hakkında bilgi için IndustriALL'e danışabilirsiniz. Mümkün olduğunca fazla ayrıntıyı vermeye çalışın. - 36 - IndustriALL Global Union Sözleşme ve ulusal kanun Bu noktada, aşağıdaki alıştırma faydalı olabilir. Madenlerde sağlık ve güvenlik konulu ulusal mevzuata hangi değişikliklerin yapılacağını göstermelidir. Uzun ve karmaşık görünür. Esasen basittir, ancak zaman alabilir. İşi çok sayıda grup arasında bölüştürün. Bu alıştırma, bir üç taraflı atölye çalışmasını düzenleyebilirseniz, bu çalışma içinde de yapılmalıdır. Öğrenme alıştırması: sözleşme ve kanunun karşılaştırması Hedef: Sözleşmedeki standartları ve mevcut kanununuzu karşılaştırmanıza yardım etmek. Görev: Küçük gruplar halinde çalışmanız istenecektir. Her bir grup, sözleşmenin bir parçasını alacaktır. Ana hükümler kutularda yeniden ifade edilmiştir, ancak yapabilirseniz sözleşmede fiili metne atıfta bulunmalısınız. Sözleşmenizin mevcut kanununuzla ne dediğini karşılaştırın. Varsa, karşılık gelen kanunun kesin bölümünden veya bir kısmından alıntı yapın. Ulusal kanununuzda karşılık gelen hiçbir bölümün olmaması da mümkündür. Son kutuda, ulusal kanununuza eklenecek veya tadil edilecek bir madde için ifadeyi önerin. Not: SG, kutular için "Sağlık ve Güvenlik" terimleri için bir kısaltmadır. KISIM I TANIMLARI KAPSAR Madde 1: Tanımlar: Maden tanımı şunu içerir.... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR 1 (a) (I) zeminin mekanik olarak bozulmasını gerektiren petrol ve gaz hariç olmak üzere, madenlerle ilgili araştırma; 1 (a) (ii) madenlerin çıkarılması (gaz ve yağ dâhil) 1 (a) (iii) Çıkarılan malzemenin, kırılması, öğütülmesi dahil olmak üzere hazırlama, yoğunlaştırma ya da yıkama ve 1(b) Kullanılan tüm makine ekipman, cihaz, inşaat mühendisliği yapıları 2. İşveren terimi, bir madende bir ya da daha fazla işçi istihdam eden her hangi bir gerçek şahıs ya da tüzel kişi olarak tanımlar; ana müteahhitleri veya 'operatörü' içerebilir - 37 - GEREKLİ DEĞİŞİKLİKL ER IndustriALL Global Union SÖZLEŞMENİN KISIM II'Sİ (MADDE 2-5) KAPSAMI VE UYGULAMA ARAÇLARINI KAPSAR Madde 2: istisnalar. Hükümet, sözleşmeyi onayladığında belirli madenleri hariç bırakabilir (ancak sendikalar ve işverenlere danışmalıdır) SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKL ER KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLE R 2 (a) Kanun, sözleşme tam olarak uygulandığında aynı veya daha yüksek koruma düzeyini sağlıyorsa, hariç bırakılabilir. 2 (b) Ancak hariç tutulan tüm madenleri kademeli olarak kapsamak için planlar yapılmalıdır 3 Hükümet, hariç bıraktığı madenin kategorilerini ILO'ya bildirmelidir Madde 3: Uyumlu ulusal politika SÖZLEŞME NE DİYOR Hükümet, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip ilgili işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak, özellikle bu sözleşme hükümlerine işlerlik kazandıracak önlemler konusunda olmak üzere, madenlerde iş güvenliği ve iş sağlığına ilişkin tutarlı bir politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir Madde 4: Sözleşmenin yürütülmesine ilişkin önlemler SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR 1. sözleşmenin uygulanmasını temin etme amaçlı önlemler ulusal kanun ve yönetmelikler tarafından düzenlenecektir 2 (a) Kanun ve yönetmelikler, teknik standartlar, kılavuz ilkeler ve kurallar tarafından desteklenecektir 2 (a) Kanun ve yönetmelikler, diğer uygulama araçları tarafından desteklenecektir - 38 - GEREKLİ DEĞİŞİKLİK LER IndustriALL Global Union Madde 5: Ulusal kanunlar: neler dâhil edilmeli SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR 1 Kanun, madenlerde SG'yi izlemek ve düzenlemek için yetkili bir makamı atayacaktır. Kanun şunları sağlayacaktır... 2 (a) Madenlerde SG'nin gözetimi 2 (b) madenlerin teftişi 2 c) kazaların, tehlikeli oluşumların ve hastalıkların bildirilmesine ilişkin prosedürler 2 (d) istatistiklerin derlenmesi ve yayımı 2 (e) madencilik faaliyetlerini askıya almak veya kısıtlamak için yetkili makamın yetkisi 2 (f) danışılacak ve SG ile ilgili önlemlere katılacak işçilerin ve temsilcilerinin haklarının uygulanmasına ilişkin etkin prosedürler. 3. Yetkilendirilmiş ve yetkin kişiler doğrudan üretimi, depolamayı, patlayıcı kullanımını ve madenlerdeki tetikleyici cihazları denetleyecektir. 4 (a) Kanunlar, madenden kurtarma, ilk yardım ve tıbbi tesislerin özelliklerini belirleyecektir 4 (b) Yeraltı kömür madenlerine ve gerekirse diğer yeraltı madenlerine ferdi kurtarıcılar sağlanacaktır. 4 c) Terkedilen maden işleri, SG'ye yönelik riskleri gidermek veya en aza indirmek için korunacaktır. 4 (d) Kapalı ortamlarda kullanılan tehlikeli maddeler ve bunların içinde ortaya çıkan atık güvenli biçimde saklanacak, taşınacak ve bertaraf edilecektir. 4 (e) Yıkanma, değişim ve yemek yemek üzere yeterli sosyal imkânlar ve tesisler sunulacak ve bunlar sağlıklı koşullarda tutulacaktır. 5 İşverenler, faaliyetlerin başlangıcından önce çalışmaların planları hazırlanacak ve sahada hazır tutulacaktır. - 39 - GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER IndustriALL Global Union SÖZLEŞMENİN KISIM III'Ü (MADDE 6-12) MADENDEKİ ÖNLEYİCİ VE KORUYUCU ÖNLEMLERİ, İŞVERENLERİN SORUMLULUKLARINI KAPSAR Madde 6: İşveren riskleri değerlendirmeli ve kontrol önlemlerine dair bir öncelik sırasını kullanmalıdır. SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİK LER İşverenler madendeki riskleri değerlendirmeli ve aşağıdaki sırayla bunları ele almalıdır (a) riski ortadan kaldırma (b) riski kaynağında kontrol etme c) güvenli çalışma sistemleri tasarımını dâhil ederek, riski en aza indirme (d) herhangi bir risk kaldıysa, KKE'yi sağlama Madde 7: İşverenler riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için tüm gerekli önlemleri almalıdır, özellikle..... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER (a) maden, güvenli koşulların sağlanması için iletişim dâhil olmak üzere tasarlanacak, inşa edilecek ve elektrikli, mekanik ve diğer ekipmanlar sağlanacaktır (b) maden, işçilerin kendilerini veya diğer işçileri tehlikeye atmayacağı şekilde devreye alınacak, işletilecek, bakımı yapılacak ve devre dışı bırakılacaktır c) kişilerin erişiminin olduğu alanlarda zeminin sağlamlığı muhafaza edilecektir (d) her yeraltı işyerinden, her biri yüzeye ayrı çıkış imkanı temin edecek şekilde 2 çıkış sağlayacaktır (uygulanabilirse) (e) işçilerin maruz kalabileceği muhtelif tehlikeleri tanımlamak ve maruz kalma seviyesini değerlendirmek üzere, çalışma ortamının izlenmesi, değerlendirilmesi ve düzenli olarak teftiş edilmesini temin edecektir (f) erişime müsaade olunan tüm yeraltı çalışmaları konusunda yeterli havalandırma temin edecektir - 40 - IndustriALL Global Union (g) belirli tehlikelere maruz kalması muhtemel bölgeler konusunda, güvenli bir çalışma sistemini ve işçilerin korunmasını temin etmek üzere, bir işletme planını ve yöntemleri hazırlanacak ve uygulanacaktır (h) yangınların ve infilakların başlamasını ve yayılmasını önlemek, algılamak ve bunlarla mücadele etmek üzere, bir maden işletmesinin yapısına uygun önlemler ve önlemler alınacaktır (I) İşçilerin güvenlik ve sağlığına ciddi tehlike olan hallerde, işletmelerin durdurulması ve işçilerin güvenli bir yere tahliye edilmesini temin edecektir Madde 8: İşveren bir acil durum planı hazırlamalıdır SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİK LER İşverenler, makul olarak öngörülebilen sanayi felaketleri ve doğal afetler konusunda her madene özgü olmak üzere, bir acil müdahale planı hazırlayacaktır Madde 9: İşverenlerin işçilere yönelik görevleri. İşverenler, işçilerin fiziksel, kimyasal ya da biyolojik tehlikelere maruz kaldığı hallerde... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR (a) işçilere, anlaşılır bir şekilde olmak üzere, işleriyle bağlantılı tehlikeler, söz konusu sağlık riskleri ve ilgili önleyici ve koruyucu önlemler hakkında bilgi verecektir (b) bu tehlikelere maruz kalmadan kaynaklanan riskleri ortadan kaldırmak ya da en aza indirmek üzere uygun önlemleri alacaktır c) alternatifin olmadığı durumlarda, işçilere ücretsiz olarak uygun KKE sağlanacak ve muhafaza edilecektir (d) yaralanmış işçilere ilk yardım, uygun taşıma ve tıbbi bakım sağlayacaktır - 41 - GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER IndustriALL Global Union Madde 10: İşveren.... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER (a) yeterli eğitimin, yeniden eğitiminin ve anlaşılır talimatların işçilere temin edecektir (b) madenin güvenli işletimini sağlamak için her bir vardiyada yeterli gözetim ve kontrolün yapılmasını sağlayacaktır c) yeraltındaki tüm kişilerin adlarının ve olası yerlerinin her an kesin biçimde bilinmesini sağlayan bir sistem bulunur; (d) tüm kazalar ve tehlikeli olayların ulusal yasalar ya da mevzuatla tanımlandığı üzere araştırılır ve uygun çözüm getirici eylem alınacaktır; (e) yetkili makama kazalar ve tehlikeli oluşumlar hakkında raporlar verilecektir Madde 11: Sağlık Denetimi SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER İyi İş Sağlığı ilkelerinin izlenmesi için, düzenli sağlık denetimi yapılacaktır Madde 12: Aynı madende iki işveren SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER İki veya daha fazla işverenin, aynı madende faaliyetleri üstlenmesi halinde, bunlardan biri SG'ye ilişkin önlemlerin uygulanmasını koordine edecek ve güvenlik için 'birinci derecede sorumlu' olacaktır. Bu durum, hiçbir işvereni yasal sorumluluktan kurtarmayacaktır - 42 - IndustriALL Global Union KISIM III B: (MADDE 13-14) MADENDEKİ ÖNLEYİCİ VE KORUYUCU ÖNLEMLERİ, İŞÇİLER VE İŞVERENLERİN HAK VE SORUMLULUKLARINI KAPSAR Madde 13: İşçilerin hakları SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER (a) kazaları, tehlikeli oluşumları ve tehlikeleri işverene ve yetkili makama bildirmek (b) işveren ve yetkili makam tarafından denetimlerin ve araştırmaların yapılmasını istemek c) sağlık ve güvenliği etkileyebilecek işyeri tehlikelerini bilmek ve bilgilendirilmek (d) işveren ve yetkili makamda mevcut olan sağlık ve güvenlikleriyle ilgili bilgileri elde etmek (e) SG'lerine yönelik ciddi bir risk varsa, uzaklaşmak (f) güvenlik ve sağlık temsilcilerini ortak olarak seçmek Madde 13: Güvenlik temsilcilerinin hakları... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR (a) Madde 13, kısım 1'deki işçilerin tüm haklarının kullanımı dâhil olmak üzere, her türlü işyeri sağlık ve güvenliği konusunda işçileri temsil etmek (b)(i) işveren ve yetkili makam tarafından yapılan teftişlere ve araştırmalara katılmak (b)(ii) güvenlik ve sağlık hususlarını izlemek ve araştırmak; (c) danışmanlara ve bağımsız uzmanlara başvurmak (d) politikalar ve yöntemler dâhil olmak üzere, güvenlik ve sağlık konularında işverenle istişarede bulunmak; (e) yetkili makamla istişarede bulunmak (f) kazalara ve tehlikeli oluşumlara dair bildirimi almak - 43 - GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER IndustriALL Global Union Madde 13: İşçilerin ve güvenlik temsilcilerinin haklarının uygulanması. Hakların uygulanması için prosedürler ... SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİK LER KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİK LER (a) kanun ve yönetmelikler tarafından belirlenecek (b) işverenler, işçiler ve sendikalarla istişare yoluyla (4) Kanun, hakların ayrımcılık veya misilleme olmaksızın kullanılmasını sağlayacaktır Madde 14: İşçilerin görevleri... SÖZLEŞME NE DİYOR (a) öngörülen SH önlemlerine uymak (b) KKE bakımı ve kullanımı dâhil olmak üzere, eylemlerinden (veya eylemde bulunmamalarından) etkilenebilecek kendilerinin ve diğer kişilerin SG'lerini makul derecede önemsemek c) kendi güvenlikleri ya da sağlıklarına ya da başka şahısların güvenlikleri ya da sağlıklarına bir risk oluşturacağına inandıkları ve kendilerinin uygun şekilde uğraşamayacakları her hangi bir durumu derhal en yakın amirlerine rapor etmek (d) sözleşmeye uygun olarak işverene verilen görev ve sorumluluklarla uygunluğa izin vermek üzere işverenle işbirliği yapmak Madde 15: İşbirliği SÖZLEŞME NE DİYOR KANUN NE DİYOR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLER Önlemler, işverenler, işçiler ve sendikalar arasında işbirliğini teşvik edecek şekilde alınacaktır. - 44 - IndusttriALL Global Union KISIM IV: UYGULAM MA Madde 16: Uygula ama. Hükü ümet.... SÖZLEŞ ŞME NE DİİYOR KANUN K NE E DİYOR G GEREKLİ D DEĞİŞİKL LİKLER (a) bu sözleşme hü ükümlerinin n etkin şekiilde masını temin etmek üzere, ü uygu un uygulanm cezalar vve düzeltici eylemlerin n öngörülm mesi dahil olm mak üzere, gerekli tüm m önlemlerri alacaktır (b) önlem mleri denetllemek ve teftiş kurulu una yeterli ka aynakları sa ağlamak iç çin teftiş hizmetlerrini sağlaya acaktır. - 45 - IndustriALL Global Union Güvenlik için Toplu Pazarlık 176 no.lu sözleşmenin henüz onaylanmadığı durumlarda, madenci sendikaları hâlen aynı standartlara ulaşma yolu olarak toplu pazarlığı kullanabilirler. Bir maden şirketinin aşağıdaki sözleşme ve tavsiye hükümlerine uymayı kabul etmemesi yönünde hiçbir gerekçe bulunmamaktadır. IndustriALL, bir madencilik şirketi olan AngloGold dâhil olmak üzere birkaç şirketle bir çerçeve sözleşme üzerinde uzlaşmıştır. Sözleşme, "AngloGold'da iyi beşeri ve sınai ilişkilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasını" kapsamaktadır. Küresel sendika federasyonları ve çok uluslu şirketler arasında pek çok diğer sözleşmeyle ortak olarak, sekiz ana ILO sözleşmesine yönelik belirli atıflar yapılmaktadır. Ayrıca "aşağıdaki prensip ve değerlere uyma" konusunda müşterek bir taahhüdü de içermektedir: endüstride en iyi uygulamanın kullanılması yoluyla sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının temini; tüm ilgili çevre, sağlık ve güvenlik ile genel olarak kamu bağlamında gereken şekilde dikkate alarak madencilik faaliyetlerini yürütme Bu, 176 no.lu ILO sözleşmesinin hükümleri konusunda AngloGold iştirakleriyle müzakere etmek için sendikalara ulusal düzeyde iyi bir temel sağlar. Ulusal düzeyde, özellikle ulusal düzeyde pazarlıkların var olduğu durumda, ILO sözleşmelerini uygulamak için doğrudan bir taahhüt de toplu sözleşmelere eklenebilir. Hindistan'da çelik endüstrisi için Ulusal Mutabakat Metni buna dair bir örnektir. Sağlık ve güvenlik konulu bir bölümü içerir. Özellikle 7.2 h (kutucuğa bakın) maddesini dikkate alın. - 46 - IndustriALL Global Union İŞTE SAĞLIK VE GÜVENLİK 7.1 Hem yönetim hem de sendikalar Çelik Endüstrisindeki tüm çalışanlar için sağlıklı ve güvenli çalışma ortamı yaratmayı taahhüt etmekte ve iki taraflı forumlar ile kanuna dayanan komitelerin etkin biçimde işleyişini müştereken desteklerler. 7.2 Yönetimin Görevleri Yönetim, işyerlerinde tüm çalışanların sağlık ve güvenliğine ilişkin gerekli ortamı sağlayacaktır ve aşağıdakileri kabul etmektedir:a) güvenli tesis ve sağlıklı çalışma ortamını sağlamak, muhafaza etmek ve iş kalitesini ve tüm çalışanların iş yaşamını iyileştirmek için uygun önlemleri almak; b) güvenli çalışma prosedürleri ve sağlık bakımı bağlamında çalışanları eğitmek ve denetlemek; c) işte sağlık ve güvenliğe yönelik tehlikeler konusunda işverenlere ve sendikalara tüm bilgileri sağlamak; d) sürekli bazda tüm çalışanlara sağlık değerlendirmesini ve denetimini sağlamak; e) işte güvenlik sistemlerini sağlamak; f) güvenli çalışma yeri sağlamak; g) gerekli güvenlik cihazlarını sağlamak ve h) sağlık, güvenlik ve çevre konulu kanuni hükümlerin ve ILO Sağlık ve Güvenlik tavsiyelerinin uygulanmasını ve uyumunu sağlamak. - 47 - IndustriALL Global Union Gelecek planları Şimdi, bir onay kampanyasını planlamaya başlamak için hazır olmalısınız. FAALİYET: KAMPANYANIZI PLANLAMA: SONRAKİ ADIMLAR ATÖLYE ÇALIŞMASI AŞAĞIDAKİLERİ HEDEFLEMEKTEDİR: Onay kampanyanızı planlamak için. GÖREV: Grubunuzda, sendikanın onay için nasıl kampanyada bulunacağına dair bir raporu hazırlayın. Bu aşamaları kapsamalıdır: Şimdiki durum: ILO Anayasası'nda zorunlu kılınan şekilde hükümet herhangi bir adım attı mı? ILO ülkenizde herhangi bir eylemde bulundu mu? Sendikaların şimdi yapması gereken eylem nedir? Onaya ilişkin taleplere katılabilecek hangi müttefikler bulunuyor? Ülkenizdeki maden sektöründe bulunan sendikaların durumu nedir? Bu sorun hakkında herhangi bir işbirliği yapılmış mı? Yoksa, yapılabilir mi? Bir müşterek sendika kampanyası çok daha etkin olacaktır. - 48 - IndustriALL Global Union Ek 1: 176 no.lu Sözleşmesine ait Onaylar Ülke Onay tarihi Arnavutluk 03:03:2003 Ermenistan 27:04:1999 Avusturya 26:05:1999 Botsvana 05:06:1997 Brezilya 18:05:2006 Çek Cumhuriyeti 09:10:2000 Finlandiya 09:06:1997 Almanya 06:09:1998 İrlanda 09:06:1998 Lübnan 23:02:2000 Lüksemburg 08:04:2008 Norveç 11:06:1999 Peru 19:06:2008 Filipinler 27:02:1998 Polonya 25:06:2001 Portekiz 25:03:2002 Slovakya 03:06:1998 Güney Afrika 09:06:2000 İspanya 22:05:1997 İsveç 09:06:1997 Amerika Birleşik Devletleri 09:02:2001 Zambiya 04:01:1999 Zimbabve 09:04:2003 Kaynak: ILOLEX - 18. 5. 2009 - 49 - IndustriALL Global Union Ek 2: İlave bilgi Uluslararası Çalışma Standartları hakkında daha ayrıntılı bilgi için, Oyunun Kuralları bölümünü okuyun: Uluslararası Çalışma Standartları'nın kısa bir tanıtımı (Cenevre 2005). Uygulama Prensipleri Uluslararası standartlar olmamalarına rağmen, uygulama prensiplerini bilmek faydalıdır. ILO Yönetim Kurulu, belirli alanlarda bir uygulama prensibini geliştirmeleri için bir uzmanları ekibini oluşturmaya karar verebilir. Uygulama prensiplerinin metinleri Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır, bu nedenle büyük bir ağırlığı bulunur, ancak bağlayıcı değildir. Uygulama kuralları, iş sağlığı ve güvenliği alanında hükümet, işverenler ve işçiler için tedarik tavsiyesini sağlar. Özellikle madencilikle ilgili bazı ILO Uygulama Prensipleri aşağıdadır: Madencilik, tünel açma ve taş ocağı işletmesinde tozun önlenmesi ve kontrol altına alınmasına yönelik kılavuz. Cenevre 1965. Hükümetler ve kömür-maden şirketlerinin yönlendirilmesi için kömür madenlerinde yeraltında çalışmaya ilişkin güvenlik yönetmeliklerinin model kuralları Cenevre. 1950. Kömür madenlerinde yeraltı elektrik şebekesinden kaynaklanan kazaların önlenmesi. Cenevre 1959. Kömür madenlerinde yeraltı yangınlarından kaynaklanan kazaların önlenmesi. Cenevre 1959. Kömür madenlerinde yeraltı patlamalarından kaynaklanan kazaların önlenmesi. Cenevre 1974. Çalışma ortamında gürültü ve titreşime karşı işçilerin korunması. Cenevre 1977. Kömür madenlerinde sağlık ve güvenlik. Cenevre 1986. Açık maden ocaklarında sağlık ve güvenlik. Cenevre 1991. Yeraltı kömür madenlerinde sağlık ve güvenlik konulu uygulama prensipleri. Cenevre, 2006 - 50 - IndustriALL Global Union Ek 3: 176 no.lu sözleşmenin tam metni C176 Madenlerde Sağlık ve Güvenlik Sözleşmesi, 1995 Uluslararası Çalışma Örgütü Genel Kurulu, Uluslararası Çalışma Örgütü Yönetim Kurulu'nun daveti üzerine, 6 Haziran 1995 tarihinde Cenevre'de yaptığı Seksen-İkinci Oturumu’nda ve İlgili Uluslararası Çalışma Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararları’nı ve özellikle, 1957 tarihli Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi, 1960 tarihli Radyasyondan Korunma Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1963 tarihli Makinelerin Korunma Tertibatı ile Teçhizi Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1964 tarihli İşçilerin Yaralanma Ödenekleri Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1965 tarihli Asgari Yaş (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1965 tarihli Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi, 1977 tarihli Çalışma Ortamı (Hava Kirliliği, Gürültü ve Titreşim) Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1981 tarihli İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına ilişkin Sözleşme ve Tavsiye Kararı, 1985 tarihli Sağlık Hizmetlerine ilişkin Sözleşme ve Tavsiye Kararı, 1986 tarihli Asbest Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1988 tarihli İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1990 Tarihli Kimyasallar Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı ve 1993 Tarihli Temel Endüstriyel Kazalardan Korunma Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı’nı dikkate alarak ve İşçilerin madencilik sektöründe karşılaştıkları tehlike ve risklerle ilgili olarak sağlık ve güvenlik önlemlerinin hazırlanması ve uygulanması süreçlerinde kendilerine danışılması ve bu sürece katılımları, bilgi almaları ve eğitilmelerin bir gereksinim ve hak olduğunu göz önünde tutarak, Madencilik işlemlerinden kaynaklanarak işçilere ya da toplum fertlerini etkileyen ya da çevreye zarar veren her hangi bir tahribatı, zararı ya da kötü sağlık koşullarını önlemenin arzu edilir olduğunu idrak ederek, Uluslararası Çalışma Örgütü, Dünya Sağlık Teşkilatı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve diğer ilgili kuruluşlar arasında işbirliğine olan ihtiyacı dikkate alarak ve bu kuruluşlar tarafından çıkarılan ilgili belgeler, uygulama prensipleri, yasalar ve esasları göz önünde tutarak, Bu oturumun gündemindeki dördüncü madde olan madenlerdeki güvenlik ve sağlıkla ilgili belirli tekliflerin kabul edilmesine karar vererek ve Bu tekliflerin bir uluslararası Sözleşme şeklini alacağını kararlaştırarak; madencilik alanında İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi, 1995 olarak adlandırılacak olan aşağıdaki sözleşmeyi, bin dokuz yüz doksan beş yılı Haziran ayının yirmi ikinci günü kabul eder: - 51 - IndustriALL Global Union Kısım I. Tanımlar Madde 1 1. Bu Sözleşme amacına yönelik olarak, maden terimi şunları kapsamaktadır (a) özellikle aşağıda yer alan faaliyetlerin yapıldığı yerüstü ya da yeraltı yerler: (I) zeminin mekanik olarak bozulmasını gerektiren petrol ve gaz hariç olmak üzere, madenlerle ilgili araştırma; (ii) Petrol ve gaz hariç olmak üzere, madenlerin çıkarılması; (iii) Çıkarılan malzemenin, kırılması, öğütülmesi dâhil olmak üzere hazırlama, yoğunlaştırma ya da yıkama ve (b) Yukarıda madde (a)’da belirtilen faaliyetlerle bağlantılı olarak kullanılan tüm makineler, ekipman, aletler, tesis, yapılar ve inşaat mühendisliği yapıları. 2. Bu Sözleşme amacına yönelik olarak, işveren terimi, bir madende bir ya da daha fazla işçi istihdam eden her hangi bir gerçek şahıs ya da tüzel kişi ve muhtevanın gerektirdiği şekilde olmak üzere, operatörler, ana müteahhit, müteahhit ya da taşeron anlamına gelmektedir. Kısım II. Uygulama kapsamı ve araçları Madde 2 1. Bu Sözleşme tüm madenlere uygulanacaktır. 2. Bu Sözleşmeyi onaylayan bir Üyenin yetkili makamı, ilgili işverenlerin ve işçilerin temsili örgütleri ile istişare sonrasında olmak üzere: (a) ulusal yasa ve uygulama altında belirli maden kategorilerine giren madenlerde yapılan genel koruma, bu Sözleşme hükümlerinin bütün olarak uygulanmasından kaynaklanacak olandan daha aşağı olmadığı takdirde, belirli kategorilere giren madenleri bu Sözleşmenin ya da bu sözleşmenin belirli hükümlerinin uygulanmasından hariç tutabilir; (b) yukarıda yer alan (a) maddesine uygun olarak belirli kategorilere giren madenlerin hariç tutulması halinde, artan bir şekilde tüm madenleri kapsamak üzere planlar yapacaktır. 3. Bu Sözleşmeyi onaylayan ve yukarıda paragraf 2(a)’da sunulan imkândan yararlanan bir Üye, Uluslararası Çalışma Örgütü Anayasası’nın 22'inci maddesi altında bu Sözleşmenin uygulanması konusunda vereceği raporlarda, bu suretle uygulama alanı dışında tutulan belirli her hangi bir maden kategorisini ve kapsam dışında tutulma nedenlerini belirtecektir. Madde 3 Üyeler, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip ilgili işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak, özellikle bu sözleşme hükümlerine işlerlik kazandıracak önlemler konusunda olmak üzere, madenlerde iş güvenliği ve iş sağlığına ilişkin tutarlı bir politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir. - 52 - IndustriALL Global Union Madde 4 1. 2. Sözleşmenin uygulanmasını temin etme amaçlı önlemler ulusal kanun ve yönetmelikler tarafından düzenlenecektir. Uygun olması halinde, bu ulusal kanunlar ve yönetmelikler yetkili makam tarafından tanımlanan şekilde aşağıda yer alanlarla desteklenecektir: (a) teknik standartlar, esaslar ya da uygulama prensipleri ya da (b) ulusal uygulama ile uyumlu diğer uygulama araçları, Madde 5 1. 2. Madde 4, fıkra 1’e uygun ulusal yasalar ve mevzuat, madenlerde, sağlık ve güvenliğin muhtelif yönlerini izlemek ve düzenlemek üzere yetkili makamı tayin edecektir. Bu tür ulusal kanun ve yönetmelikler, aşağıda yer alan hususları temin edecektir: (a) madenlerde güvenlik ve sağlığın gözetimi (b) Madenlerin, yetkili makam tarafından bu amaca yönelik olarak tayin edilmiş müfettişler tarafından teftişi; (c) Her biri, ulusal yasalar ya da mevzuatça tanımlandığı üzere, ölümcül ve ciddi kazaları, tehlikeli olayları ve maden felaketlerini rapor etme ve araştırma ile ilgili işlemler; (d) Her biri, ulusal yasalar ya da mevzuatça tanımlandığı üzere, kazalar, meslek hastalıkları ve tehlikeli olaylar konusunda istatistiklerin derlenmesi ve yayınlanması; (e) Askıya alma ya da sınırlamaya neden olan koşulların düzeltilmesine kadar, güvenlik ve sağlık nedenlerine dayalı olarak madencilik faaliyetlerini askıya alma ya da bunlara sınır getirme konusunda yetkili makamın yetkisi ve (f) İşyerinde güvenlik ve sağlık konusu ile ilgili hususlarda işçiler ve işçi temsilcilerine danışılmasına yönelik hakların uygulanmasını temin etmek ve İşyerinde güvenlik ve sağlık konusu ile ilgili önlemlere katılmak üzere etkin yöntemlerin tesis edilmesi. 3. Bu tür ulusal yasalar ve mevzuat, madendeki patlayıcı maddelerin ve ateşleme aygıtlarının üretimi, saklanması, taşınması ve kullanımının doğrudan doğruya uzman ve yetkili şahısların gözetimi ile ya da gözetimi altında yapılmasını öngörecektir. 4. Bu tür ulusal kanun ve yönetmelikler, aşağıda yer alan hususları belirtecektir: (a) madenden kurtarma, ilk yardım ve uygun tıbbi tesislerle ilgili koşulları; (b) yeraltı kömür madenlerinde ve gerekmesi halinde, diğer yeraltı madenlerinde, işçiler için uygun kişisel kurtulmaya yönelik, yeterli ferdi kurtarıcı solunum aygıtlarını sunma ve muhafaza etme konusunda bir yükümlülüğü; (c) güvenlik ve sağlıkla ilgili riskleri gidermek ya da en aza indirmek üzere, terk edilmiş maden çalışmalarını güvenceye almaya mahsus koruyucu önlemleri; (d) madencilik sürecinde kullanılan tehlikeli maddelerin ve madende üretilen atıkların güvenli şekilde saklanması, taşınması ve bertarafı ile ilgili koşulları ve (e) Uygun olması durumunda, yıkanma, değişim ve yemek yemek üzere yeterli sosyal imkanlar ve tesisler sunma ve bunları sağlıklı koşullarda tutma yükümlüğü. - 53 - IndustriALL Global Union 5. Bu tür ulusal yasalar ve mevzuat, maden sorumluluğundaki işverenin, işletme başlangıcı öncesinde uygun çalışma planlarını hazırlamış olmasını temin etmeyi ve her hangi bir belirgin değişim halinde, bu tür planların düzenli olarak güncellenmiş olmasını ve maden yerinde hazır tutulmasını sağlayacaktır. Kısım III. Madende önleyici ve koruyucu önlemler A. İşverenlerin sorumlulukları Madde 6 İşveren, Sözleşmenin bu Kısmı altındaki önleyici ve koruyucu önlemler alma hususunda, söz konusu riski değerlendirecek ve aşağıda yer alan öncelik sırası içinde ele alacaktır: (a) riski ortadan kaldırma; (b) riski kaynağında kontrol altına alma; (c) riski, güvenli çalışma sistemlerinin tasarımını içine alan araçlarla en aza indirme ve (d) risk var olduğu sürece, neyin makul, kullanışlı ve uygulanabilir olduğuna, uygulamaya ve gerekli özenin gösterilmesine dikkat etmek suretiyle kişisel koruma ekipmanı kullanımını temin edecektir. Madde 7 İşverenler, kontrolleri altındaki madenlerde sağlık ve güvenliğe yönelik riskleri gidermek veya en aza indirmek için tüm gerekli önlemleri alacak ve özellikle: (a) güvenli olarak işletme ve sağlıklı bir çalışma ortamı ile ilgili koşulları sağlamak üzere, bir iletişim sistemi dâhil, madenin, elektrikli, mekanik ekipmanlı ve diğer ekipmanlara sahip olarak tasarımlanması, inşa edilmesi ve sağlanmasını temin edecektir; (b) madenin, işçilerin kendilerine verilen işleri, güvenlik ve sağlıklarını ya da diğer şahısların güvenlik ve sağlıklarını tehlikeye atmayacakları bir biçimde yapabilecekleri şekilde işletmeye alınmasını, işletilmesini, muhafaza edilmesini ve işletmeden alınmasını temin edecektir; (c) İşçilerin çalışma süreçleri içerisinde girmek zorunda oldukları zeminin sağlamlığını sağlamak üzere adımlar atacaktır; (d) Uygulanabilir olan hallerde, her yeraltı işyerinden, her biri yüzeye ayrı çıkış imkânı temin edecek şekilde iki çıkış sağlayacaktır; (e) işçilerin maruz kalabileceği muhtelif tehlikeleri tanımlamak ve maruz kalma seviyesini değerlendirmek üzere, çalışma ortamının izlenmesi, değerlendirilmesi ve düzenli olarak teftiş edilmesini temin edecektir; (f) erişime müsaade olunan tüm yeraltı çalışmaları konusunda yeterli havalandırma temin edecektir; (g) belirli tehlikelere maruz kalması muhtemel bölgeler konusunda, güvenli bir - 54 - IndustriALL Global Union çalışma sistemini ve işçilerin korunmasını temin etmek üzere, bir işletme planını ve yöntemleri hazırlayacak ve uygulayacaktır (h) yangınların ve infilakların başlamasını ve yayılmasını önlemek, algılamak ve bunlarla mücadele etmek üzere, bir maden işletmesinin yapısına uygun önlemler ve önlemler alacaktır ve (i) İşçilerin güvenlik ve sağlığına ciddi tehlike olan hallerde, işletmelerin durdurulması ve işçilerin güvenli bir yere tahliye edilmesini temin edecektir. Madde 8 İşverenler, makul olarak öngörülebilen sanayi felaketleri ve doğal afetler konusunda her madene özgü olmak üzere, bir acil müdahale planı hazırlayacaktır. Madde 9 İşverenler, işçilerin fiziksel, kimyasal ya da biyolojik tehlikelere maruz kaldığı hallerde: (a) işçilere, anlaşılır bir şekilde olmak üzere, işleriyle bağlantılı tehlikeler, söz konusu sağlık riskleri ve ilgili önleyici ve koruyucu önlemler hakkında bilgi verecektir; (b) bu tehlikelere maruz kalmadan kaynaklanan riskleri ortadan kaldırmak ya da en aza indirmek üzere uygun önlemleri alacaktır; (c) Aykırı şartlara maruz kalma dahil olmak üzere, kaza riski ya da sağlığa zarara karşı uygun korumanın başka imkanlarla temin edilemediği hallerde, işçilere bedelsiz olarak, gerektiği üzere, ulusal yasalar ya da mevzuatla tanımlanan uygun koruyucu ekipman, elbise ve diğer imkanları temin edecek ve sağlayacaktır ve (d) İşyerinde her hangi bir yaralanma ya da hastalığa maruz kalan işçilere, ilk yardım, işyerinden uygun taşıma ve uygun tıp tesislerine erişim sağlayacaktır. Madde 10 İşverenler, şunları temin edecektir: (a) işçiler için, güvenlik ve sağlık konularında ve ayrıca kendilerine verilen iş konusunda olmak üzere, kendileri için bedelsiz olarak, uygun eğitim ve yeniden eğitim programlarının düzenlenmesi ve anlaşılır talimatların verilmesi; (b) ulusal kanun ve yönetmelikler doğrultusunda, madenin güvenli işletimini sağlamak için her bir vardiyada yeterli gözetim ve kontrolün yapılmasının temini; (c) yeraltındaki tüm kişilerin adlarının ve olası yerlerinin her an kesin biçimde bilinmesini sağlayan bir sistem tesis edilmesi; (d) tüm kazalar ve tehlikeli olayların ulusal yasalar ya da mevzuatla tanımlandığı üzere araştırılması ve uygun çözüm getirici eylemin alınması ve (e) ulusal yasalar ya da mevzuatla tanımlandığı üzere, kazalar ve tehlikeli olaylar konusunda yetkili makama bir rapor verilmesi. Madde 11 İşveren, meslek sağlığına ilişkin genel esaslara dayalı olarak ve ulusal yasalar ya da - 55 - IndustriALL Global Union mevzuat doğrultusunda olmak üzere, madenciliğe özgü iş sağlığı tehlikelerine maruz kalan işçilerin düzenli olarak sağlık gözetimi almalarını temin edecektir. Madde 12 Aynı madende iki ya da daha fazla işverenin faaliyetler üstlenmesi hallerinde, madenden sorumlu olan İşveren, işçilerin güvenlik ve sağlığı ile ilgili tüm önlemlerin uygulanmasını koordine edecek ve işletme faaliyetlerinin güvenliği konusunda birinci derecede sorumlu tutulacaktır. Bu durum, işçilerinin güvenlik ve sağlığı ile ilgili tüm önlemlerin uygulanması ile ilgili sorumluluktan hiçbir işvereni kurtarmayacaktır. Bu durum, işçilerinin güvenlik ve sağlığı ile ilgili tüm önlemlerin uygulanması ile ilgili sorumluluktan hiçbir işvereni kurtarmayacaktır. B. İşçiler ve işçi temsilcilerinin hakları ve görevleri Madde 13 1. İşçiler, Madde 4’te belirtilen ulusal yasalar ve mevzuat altında olmak üzere, aşağıda yer alan haklara sahip olacaktır: (a) kazaları, tehlikeli olayları ve tehlikeleri işverene ve yetkili makama rapor etmek; (b) güvenlik ve sağlık nedenlerine dayalı olarak endişeye yer olan hallerde, işveren ve yetkili makam tarafından teftiş ve araştırma yapılmasını talep etmek ve sağlamak; (c) kendi sağlık ve güvenliği etkileyebilecek işyeri tehlikelerini bilmek ve bilgilendirilmek; (d) işveren ve yetkili makam tarafından sağlanan kendi sağlık ve güvenlikleriyle ilgili bilgileri elde etmek; (e) Kendi güvenlikleri ya da sağlıklarına, makul nedenlerle ciddi bir tehlike arz edecek görünen durumlar ortaya çıktığı hallerde, madendeki her hangi bir yerden uzaklaşmak ve (f) güvenlik ve sağlık temsilcilerini ortak olarak seçmek 2. Yukarıda fıkra 1 (f)’de belirtilen güvenlik ve sağlık temsilcileri, ulusal yasalar ve mevzuat doğrultusunda olmak üzere, aşağıda yer alan haklara sahip olacaktır: (a) Uygun olması durumunda yukarıda fıkra 1’de sağlanan haklardan istifade etme dâhil olmak üzere, işyeri güvenlik ve sağlığı ile ilgili tüm hususlarda işçileri temsil etmek; (b) (i) işyerinde işveren ve yetkili makam tarafından yapılan teftişlere ve araştırmalara katılmak ve (ii) güvenlik ve sağlık hususlarını izlemek ve araştırmak; (c) danışmanlara ve bağımsız uzmanlara başvurmak (d) politikalar ve yöntemler dâhil olmak üzere, güvenlik ve sağlık konularında işverenle zamanında istişarede bulunmak; (e) yetkili makamla istişarede bulunmak - 56 - IndustriALL Global Union (f) seçilmiş oldukları alanla ilgili olmak üzere, kazalar ve tehlikeli olaylar konusunda bilgi almak. 3. Yukarıda yer alan 1 ve 2 fıkralarında belirtilen hakların kullanılması ile ilgili yöntemler: (a) ulusal kanun ve yönetmeliklerle ve (b) işverenler, işçiler ve sendikalarla istişare yoluyla belirlenecektir. 4. Ulusal yasalar ve mevzuat, yukarıda 1 ve 2 fıkralarında belirtilen hakların, ayrımcılık ya da misilleme olmaksızın kullanılabilmesini temin edecektir. Madde 14 İşçiler, ulusal yasalar ve mevzuat altında olmak üzere, aşağıda yer alan hususları yerine getirmek amacıyla, kendi eğitimleri doğrultusunda göreve sahip olacaktır. (a) öngörülen güvenlik ve sağlık önlemlerine uymak (b) Uygun ihtimam gösterme ve kendi güvenlik ve sağlıkları ve işyerinde kendilerinin eylemleri ya da ihmallerinden etkilenecek diğer şahısların güvenlik ve sağlıkları konusunda kendilerinin kullanımına sunulan koruyucu elbise, tesisler ve ekipman kullanımı dahil olmak üzere, kendi güvenlik ve sağlıkları ve işyerinde kendilerinin eylemleri ya da ihmallerinden etkilenecek diğer şahısların güvenlik ve sağlıkları konusunda makul vecibeleri yerine getirmek; (c) kendi güvenlikleri ya da sağlıklarına ya da başka şahısların güvenlikleri ya da sağlıklarına bir risk oluşturacağına inandıkları ve kendilerinin uygun şekilde uğraşamayacakları her hangi bir durumu derhal en yakın amirlerine rapor etmek ve (d) Sözleşmeye uygun olarak işverene verilen görev ve sorumluluklarla uygunluğa izin vermek üzere işverenle işbirliği yapmak C. İşbirliği Madde 15 Madenlerde güvenlik ve sağlığı artırmak üzere, ulusal yasalar ve mevzuat doğrultusunda olarak, işverenlerle işçiler ve işçi temsilcileri arasında işbirliğini teşvik edecek önlemler alınacaktır. Kısım IV. Uygulama Madde 16 Üye: (a) Bu sözleşme hükümlerinin etkin şekilde uygulanmasını temin etmek üzere, uygun cezalar ve düzeltici eylemlerin öngörülmesi dâhil olmak üzere, gerekli tüm önlemleri alacaktır ve (b) Bu sözleşme gereği olarak alınacak önlemlerin uygulanmasını gözetmek üzere uygun teftiş hizmetlerini sağlayacak ve bu hizmetleri üyelerin görevlerinin başarılması için gerekli kaynaklarla birlikte sunacaktır. - 57 - IndustriALL Global Union Kısım V. Nihai hükümler Madde 17 Bu Sözleşme’nin resmi onay belgeleri, onay amaçlı olarak, Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü’ne gönderilecektir. Madde 18 1. Bu Sözleşme sadece, onay belgeleri Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü tarafından onaylayan Uluslararası Çalışma Örgütü Üyeleri için bağlayıcı olacaktır. 2. Bu sözleşme, iki Üyenin onay belgelerinin Genel Müdür tarafından onay tarihinden 12 ay sonra yürürlüğe girecektir. 3. Bunu takiben, bu Sözleşme, bu Sözleşmeyi onaylayan her hangi bir Üye için, kendisiyle ilgili onay belgesinin onay tarihinden 12 ay sonra yürürlüğe girecektir. Madde 19 1. Bu Sözleşmeyi onaylayan bir üye, bu Sözleşmeyi, ilk yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on yıllık bir süre sonunda, onay için Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilecek bir işlem ile feshedebilir. Bu tür bir Fesih, onay tarihinden itibaren bir yıl geçmesine kadar geçerli olmayacaktır. 2. Bu Sözleşmeyi onaylamış olan ve bundan önceki fıkrada sözü edilen on yıllık sürenin bitiminden itibaren bir yıl zarfında, bu Maddede öngörülen fesih hakkını kullanmayan her üye, yeniden on yıllık bir müddet için bağlanmış olur ve bundan sonra, bu Sözleşmeyi, her on yıllık süre bitiminde, bu maddede öngörülen şartlar altında feshedebilir. Madde 20 1. Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü, Örgüt üyeleri tarafından belirtilen bütün onay ve fesihlerin kayda alındığını Uluslararası Çalışma Örgütünün bütün Üyelerine bildirecektir. 2. Genel Müdür, kendisine gönderilen Sözleşmenin ikinci onay belgesinin kaydedildiğini örgüt Üyelerine duyururken, bu sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarihe Örgüt Üyelerinin dikkatini çekecektir. Madde 21 Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü, yukarıda yer alan maddelerin hükümleri gereğince, Genel Müdür tarafından tescil olunan bütün onay ve fesihlere ilişkin tüm bilgileri, Birleşmiş Milletler Antlaşmasının 102'inci maddesi uyarınca tescil edilmek üzere, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine ulaştıracaktır. Madde 22 Uluslararası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü zamanlarda, bu Sözleşmenin uygulanması hakkındaki bir raporu Genel Kurula sunacak ve Sözleşmenin tamamen veya kısmen değiştirilmesi konusunun Kurul gündemine alınmasının arzu edilirliğini etraflı şekilde gözden geçirecektir. Madde 23 1. Genel Kurulun bu Sözleşmeyi tamamen veya kısmen değiştiren yeni bir Sözleşme kabul etmesi halinde ve bu yeni Sözleşme aksini öngörmediği takdirde(a) revize eden yeni Sözleşmenin bir Üye tarafından onaylanması durumu, - 58 - IndustriALL Global Union yukarıdaki 19 uncu madde dikkate alınmaksızın ve revize eden yeni Sözleşme yürürlüğe girmiş olmak kayıt ve şartıyla, bu Sözleşmenin derhal ve kendiliğinden feshini gerektirecektir. (b) revize eden yeni Sözleşmenin yürürlüğe girmesi tarihinden itibaren, bu Sözleşmenin Üyelerin onaylamasına açık olması sona erecektir. 2. Bu Sözleşme, bu sözleşmeyi onaylayıp da revize eden Sözleşmeyi onaylamamış bulunan Üyeler için, her halükârda şimdiki şekil ve içeriği ile geçerli olmaya devam edecektir. Madde 24 Bu sözleşme metninin İngilizce ve Fransızca sürümleri aynı derecede geçerlidir. - 59 - IndustriALL Global Union Ek 4: 183 no.lu tavsiye kararının tam metni Madenlerde Sağlık ve Güvenliğe ilişkin Tavsiye Kararı Uluslararası Çalışma Örgütü Genel Kurulu, Uluslararası Çalışma Örgütü Yönetim Kurulu'nun daveti üzerine, 6 Haziran 1995 tarihinde Cenevre'de yaptığı Seksen-ikinci Oturumu’nda ve İlgili Uluslararası Çalışma Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararları’nı ve özellikle, 1957 tarihli Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi, 1960 tarihli Radyasyondan Korunma Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1963 tarihli Makinelerin Korunma Tertibatı ile Teçhizi Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1964 tarihli İşçilerin Yaralanma Ödenekleri Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1965 tarihli Asgari Yaş (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1965 tarihli Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi, 1977 tarihli Çalışma Ortamı (Hava Kirliliği, Gürültü ve Titreşim) Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1981 tarihli İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına ilişkin Sözleşme ve Tavsiye Kararı, 1985 tarihli Sağlık Hizmetlerine ilişkin Sözleşme ve Tavsiye Kararı, 1986 tarihli Asbest Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1988 tarihli İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı, 1990 Tarihli Kimyasallar Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı ve 1993 Tarihli Temel Endüstriyel Kazalardan Korunma Sözleşmesi ve Tavsiye Kararı’nı dikkate alarak ve İşçilerin madencilik sektöründe karşılaştıkları tehlike ve risklerle ilgili olarak sağlık ve güvenlik önlemlerinin hazırlanması ve uygulanması süreçlerinde kendilerine danışılması ve bu sürece katılımları, bilgi almaları ve eğitilmelerin bir gereksinim ve hak olduğunu göz önünde tutarak, Madencilik işlemlerinden kaynaklanarak işçilere ya da toplum fertlerini etkileyen ya da çevreye zarar veren her hangi bir tahribatı, zararı ya da kötü sağlık koşullarını önlemenin arzu edilir olduğunu idrak ederek, Uluslararası Çalışma Örgütü, Dünya Sağlık Teşkilatı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve diğer ilgili kuruluşlar arasında işbirliğine olan ihtiyacı dikkate alarak ve bu kuruluşlar tarafından çıkarılan ilgili belgeler, uygulama prensipleri, yasalar ve esasları göz önünde tutarak, Bu oturumun gündemindeki dördüncü madde olan madenlerdeki güvenlik ve sağlıkla ilgili belirli tekliflerin kabul edilmesine karar vererek ve Bu tekliflerin Madenlerde Sağlık ve Güvenlik konulu Sözleşmeye ek bir Tavsiye Kararı şeklini alacağını kararlaştırarak; madencilik alanında İş Sağlığı ve Güvenliği Tavsiye Kararı, 1995 olarak adlandırılacak olan aşağıdaki tavsiye kararını, bin dokuz yüz doksan beş yılı Haziran ayının yirmi ikinci günü kabul eder: - 60 - IndustriALL Global Union I. Genel hükümler 1. Bu Tavsiyenin hükümleri, 1995 tarihli Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesinin hükümlerini destekler (bundan sonra "Sözleşme" olarak anılacaktır) ve bunlarla birlikte uygulanmalıdır. 2. Bu Tavsiye tüm madenlere uygulanacaktır. 3. (1) Üyeler, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip ilgili işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak, madenlerde iş güvenliği ve iş sağlığına ilişkin tutarlı bir politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir. (2) Sözleşmenin 3. Maddesi ile sağlanan istişareler, çalışma saatlerinin uzunluğunun, gece çalışmasının ve vardiyalı çalışmanın işçilerin sağlık ve güvenliğine etkisi hakkında en fazla temsil kabiliyetine sahip ilgili işçi ve işveren kuruluşlarıyla yapılan istişareleri içermelidir. Bu tür istişarelerden sonra, Üye çalışma zamanı, özellikle azami günlük çalışma saatleri ve asgari günlük dinleme dönemleriyle ilgili olarak gerekli önlemleri almalıdır. 4. Yetkili makam, Sözleşmede ele alınan konuları inceleyecek, araştıracak, değerlendirecek ve bunlar hakkında tavsiye verecek, ulusal kanun ve yönetmeliklere uygunluğu sağlayacak uygun becerilere sahip vasıflı ve eğitimli personele, yeterli teknik ve profesyonel desteğe sahip olmalıdır. 5. Önlemler aşağıdaki hususları teşvik etmek ve geliştirmek için alınmalıdır: (a) ulusal ve uluslararası düzeyde madenlerde sağlık ve güvenlik hakkındaki bilgileri araştırmak ve paylaşmak; (b) aşağıdaki amaçlarla yetkili makam tarafından küçük madenlere özel yardım: (i) teknik bilginin aktarımına yardımcı olma; (ii) önleyici sağlık ve güvenlik programlarını teşkil etme ve (iii) işverenler, işçiler ve bunların temsilcileri arasında işbirliği ve istişareyi teşvik etme ve (c) iş yaralanmaları veya hastalıkları geçirmiş olan işçilerin rehabilitasyonu ve yeniden topluma kazandırılması için programlar veya sistemler. 6. Sözleşmenin 5. Madde, 2. fıkrası uyarınca madenlerde sağlık ve güvenliğin gözetimine ilişkin gereklilikler, uygun durularda, aşağıdakilerle ilgili olanları içermelidir: (a) sertifikasyon ve eğitim; (b) madenin, maden ekipmanı ve kurulumların teftişi; (c) madencilik sürecinde kullanılan patlayıcıların ve ortaya çıkan tehlikeli maddelerin - 61 - IndustriALL Global Union taşınması, nakliyesi, depolaması ve kullanımının gözetimi; (d) elektrikli ekipman ve kurulumlarda işin yapılması ve (e) işçilerin gözetimi. 7. Sözleşmenin 5. Maddesi, 4 fıkrası uyarınca gereklilikler, madene ekipman, cihaz, tehlikeli ürün ve madde tedarikçilerinin, güvenlik ve sağlık konulu ulusal standartlarla olan uygunluklarını sağlamasını, ürünleri açık biçimde etiketlemesini ve kapsamlı bilgi ve talimatları sağlamasını temin edebilir. 8. Sözleşmenin 5. Madde, 4(a) fıkrası uyarınca, madenden kurtarma, ilk yardım ve acil durum bakımına ilişkin uygun tıbbi tesislerle ilgili gereklilikler aşağıdakileri kapsayabilir: (a) örgütsel düzenlemeler; (b) sağlanacak ekipman; (c) eğitim standartları; (d) işçilerin eğitimi ve eğitimlere katılım; (e) mevcut olacak eğitimli kişilerin uygun sayısı; (f) uygun bir iletişim sistemi; (g) tehlike uyarısı verecek etkin bir sistem; (h) kaçış ve kurtarma yollarının temini ve idamesi; (i) madenden kurtarma ekibi veya ekiplerinin kurulması; (j) maden kurtarma ekibi veya ekiplerindeki personelin elverişlilik bakımından düzenli sağlık muayenesi ve olağan eğitimi; (k) işyerinde bir yaralanma veya hastalık geçiren işçilere tıbbi bakım almak üzere ücretsiz olarak tıbbi bakım ve nakliyeyi sağlama; (l) yerel makamlarla koordinasyon; (m) bu alanda uluslararası işbirliğini geliştirmeye yönelik önlemler. 9. Sözleşmenin 5. Maddesi, 4(b) fıkrası uyarınca gereklilikler sağlanacak ferdi kurtarıcı tiplerinin özellikleri ve standartlarını ve özellikle gaz patlamalarına hassas madenler ve uygun olması halinde diğer madenler durumunda, kendi kendine yeterli solunum cihazlarının teminini kapsayabilir. 10. Ulusal kanun ve yönetmelikler uzaktan kontrol ekipmanının güvenli kullanımı ve bakımına ilişkin önlemleri öngörmelidir. - 62 - IndustriALL Global Union 11. Ulusal kanunlar ve yönetmelikler, işverenin yalnız veya yalıtılmış halde çalışan işçilerin korunmasına ilişkin uygun önlemleri almasını belirtmelidir. II. Madende önleyici ve koruyucu önlemler 12. İşverenler tehlike değerlendirmesini ve risk analizini yapmalı ve ardından uygun olması halinde riski yönetmek için sistemleri geliştirmeli ve uygulamalıdır. 13. Sözleşmenin 7 (c) Maddesi doğrultusunda, zeminin sağlamlığını sürdürmek amacıyla, işveren aşağıdakilere yönelik tüm uygun önlemleri almalıdır: (a) katmanların hareketini izlemek ve kontrol etmek; (b) gereken şekilde, seçilen madencilik yöntemlerinin zeminin kontrollü çöktürülmesine olanak sağladığı alanlar hariç olmak üzere, maden çalışmalarının tavanı, kenarları ve tabanının etkin biçimde desteklenmesi sağlamak; (c) işçileri tehlikeye atacak biçimde ocak içine malzeme düşüşünü veya kaymasını önlemek üzere yüzey madenlerinin yan duvarlarını izlemek ve kontrol etmek ve (d) barajların, göletlerin, atık havuzları ve diğer bu tür rezervuarların kayan malzeme veya çökmeden kaynaklanan hasarları önlemek için uygun biçimde tasarlanmasını, inşa edilmesini veya kontrol edilmesini sağlayın. 14. Sözleşmenin 7(d) Maddesi uyarınca, yüzeye ayrı çıkış imkânları birbirlerinden mümkün olduğunca bağımsız olmalıdır; tehlike durumunda, işçilerin güvenli tahliyesi için düzenlemeler yapılmalı ve ekipman sağlanmalıdır. 15. Sözleşmenin 7(f) Maddesi uyarınca, işçilerin erişime sahip olduğu tüm yeraltı maden çalışmaları ve gereken şekilde diğer alanlar aşağıdaki özelliklere sahip bir atmosferi muhafaza etmek için uygun biçimde havalandırılmalıdır: (a) patlama riskinin ortadan kaldırıldığı veya en aza indirildiği; (b) kullanılan çalışma yöntemi ve işçilere yüklenen fiziki zorluklar dikkate alınarak, çalışma koşullarının yeterli olduğu ve c) tozlar, gazlar, radyasyon ve iklim koşulları konulu ulusal standartlara uyan; ulusal standartların bulunmadığı durumlarda, işveren uluslararası standartları dikkate almalıdır. 16. Bir işletim planını ve prosedürlerini gerektiren Sözleşmenin 7(g) Maddesinde atıfta bulunulan belirli tehlikeler şunları içerebilir: (a) maden yangınları ve patlamaları; (b) gaz patlamaları; (c) kaya patlamaları; - 63 - IndustriALL Global Union (d) su patlamaları veya yarı katılar; (e) kaya düşmeleri; (f) sismik hareketlere yönelik alanların hassasiyeti; (g) tehlikeli açıklıklar yakınında veya özellikle zorlu jeolojik şartlar altında yürütülen çalışmayla ilgili tehlikeler; (h) havalandırmanın kesilmesi. 17. İşverenlerin, uygulanabilir durumlarda, Sözleşmenin 7(h) Maddesi uyarınca alabileceği kişilerin yeraltında bir yangını, patlamayı veya tehlikeli olayı başlatabilecek herhangi bir eşyayı, objeyi veya maddeyi taşımasının yasaklayan önlemleri. 18. Sözleşmenin 7(i) Maddesi uyarınca, maden tesisleri, uygun olması halinde, bir acil durumda işçilerin sığınması için elverişli yangına dayanıklı ve kendi kendine yeterli bölmeleri (yaşam odası) içermelidir. Kendi kendine yeterli bölmeler özellikle görüşün kısıtlı olduğu durumlarda, kolaylıkla tanımlanabilir ve erişilebilir olmalıdır. 19. Sözleşmenin 8. Maddesinde atıfta bulunulan acil durum planı şunları içerebilir: (a) etkin saha acil durum planları; (b) acil durumda işin durdurulması ve işçilerin tahliyesi için olanak; (c) acil durum prosedürleri ve ekipmanın kullanımı konusunda yeterli eğitim; (d) halkın ve çevrenin yeterli derecede korunması; (e) uygun makam ve kuruluşlara bilgi temin etme ve istişarede bulunma. 20. Sözleşmenin 9. Maddesinde atıfta bulunulan tehlikeler şunları içerebilir: (a) havada uçuşan tozlar; (b) yanıcı, toksik, zehirleyici ve diğer maden gazları; (c) buharlar ve tehlikeli maddeler; (d) dizel motorlardan egzoz buharları; (e) oksijen yetersizliği; (f) kaya katmanı, ekipman ve diğer kaynaklardan radyasyon; (g) gürültü ve titreşim; (h) aşırı sıcaklıklar; - 64 - IndustriALL Global Union (i) yüksek düzeyde nem; (j) yetersiz aydınlatma veya havalandırma; (k) yüksek rakımlarda veya aşırı derinliklerde veya kısıtlı alanlarda yürütülen işle ilgili tehlikeler; (l) elle taşımayla ilişkili tehlikeler; (m) mekanik ekipman ve elektrikli kurulumlarla ilgili tehlikeler; (n) yukarıdakilerin herhangi birinin birleşiminden kaynaklanan tehlikeler. 21. Sözleşmenin 9. Maddesinde atıfta bulunulan önlemler şunları içerebilir: (a) ilgili madencilik faaliyetlerine veya tesise, makineye, cihazlara veya yapılarak uygulanan teknik ve örgütsel önlemler; (b) yukarıdaki (a) bendinde atıfta bulunulan önlemlerin kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda, kişisel koruyucu ekipman ve koruyucu kıyafetin ücretsiz olarak işçi tarafından kullanımı dâhil olmak üzere diğer etkin önlemler; (c) tekrarlayan sağlık tehlikeleri ve risklerinin tanımlandığı durumlarda, uygun olması halinde özellikle gebelik ve emzirme gibi sağlık riski dönemlerinde maaş kaybı olmaksızın alternatif çalışma hakkı dâhil olmak üzere eğitim, özel teknik ve örgütsel önlemler; (d) tehlikelerin mevcut olduğu ve mevcut olmasının muhtemel olduğu durumlarda düzenli izleme ve inceleme. 22. Sözleşmenin 9(c) Maddesinde atıfta bulunulan koruyucu ekipman türleri ve tesisleri aşağıdakileri içerebilir: (a) yuvarlanan veya düşen obje koruyucu yapılar; (b) ekipman oturak kemerleri ve bağlantıları; (c) tamamen kapalı basınçlı kabinler; (d) kendi kendine yeterli kurtarma bölmeleri (yaşam odası); (e) acil durum duşları ve göz yıkama istasyonları. 23. Sözleşmenin 10(b) Maddesi uygulanırken, işverenler: (a) gerekli vardiya öncesi incelemelerin gerekli olduğu durumlar dâhil olmak üzere, madendeki her işyerinde özellikle atmosfer, zemin koşulları, makineler, ekipmanlar ve cihazlara ait uygun incelemeleri sağlamalıdır ve (b) incelemeler, kusurlar ve düzeltici önlemlere ati yazılı kayıtları tutmalı ve bu tür kayıtları madende bulundurmalıdır. - 65 - IndustriALL Global Union 24. Uygun olması halinde, Sözleşmenin 11. Maddesinde atıfta bulunulan sağlık gözetimi işçiye ücretsiz olarak ve herhangi bir şekilde ayrım ya da misilleme yapılmaksızın: (a) istihdamdan önce veya hemen sorasında ve bunu takiben sürekli esasta olmak üzere yapılacak görevlerin gereklilikleriyle ilgili tıbbi muayene geçirme olanağını sağlamalıdır ve (b) mümkün durumlarda, iş yaralanması veya hastalığı nedeniyle kendi normal görevlerini yapamayan işçilerin sosyal yaşama kazandırılmasını ve rehabilitasyonunu sağlamalıdır. 25. Sözleşmenin 5. Maddesi, 4(e) fıkrası uyarınca, işverenler uygun olması halinde işçiye ücretsiz olarak aşağıdaki sağlamalı ve bakımını yapmalıdır: (a) uygun durumlarda cinsiyete özel olan yeterli ve uygun tuvalet, duş, musluk ve soyunma tesisleri; (b) kıyafetlerin depolanması, yıkanması ve kurutulması için yeterli tesisler; (c) uygun yerlerde yeterli içme suyu kaynakları ve (d) yemeklerin alınması için yeterli ve hijyenik tesisler. III. İşçiler ve temsilcilerinin hakları ve görevleri 26. Sözleşmenin 13. Maddesi uyarınca, işçiler, güvenlik ve sağlık temsilcileri uygun olması halinde aşağıdakileri içeren bilgileri almalı veya erişime sahip olmalıdır: (a) kullanılabilir olduğu durumlarda, yetkili makam tarafından madene yönelik güvenlik ve sağlıkla ilgili ziyarete dair bildirim; (b) makine veya ekipman denetimleri dâhil olmak üzere yetkili makam veya işveren tarafından yürütülen teftişlerin raporları; (c) güvenlik ve sağlık konuları bağlamında yetkili makam tarafından verilen emir veya talimatların kopyaları; (d) yetkili makam veya işveren tarafından hazırlanan sağlık ve güvenliği etkileyen kazalar, yaralanmalar, kötü sağlık durumları ve diğer olaylara ait raporlar; (e) madende kullanılan tehlikeli, toksik veya zararlı malzemeler, etkin maddeler ve diğer maddeler dâhil olmak üzere işteki tüm tehlikeler hakkında bilgiler ve bildirimler; (f) işverenin muhafaza dokümantasyon; etmesi gereken sağlık ve güvenlikle ilgili diğer (g) kazalara ve tehlikeli olaylara dair anlık bildirim ve (h) işyerinde mevcut olan tehlikeler bağlamında yürütülen herhangi bir sağlık - 66 - IndustriALL Global Union çalışması. 27. Sözleşmenin 13. Maddesi 1(e) fıkrası uyarınca konulacak hükümler, aşağıdakilere ilişkin gereklilikleri içerebilir: (a) söz konusu hükümde atıfta bulunulan tehlikenin en yakın amirlere, güvenlik ve sağlık temsilcilerine bildirme; (b) işverenin üst düzey temsilcileri ve işçilerin temsilcilerinin sorunun çözülmesine çalışmak için katılımı; (c) gereken durumlarda, sorunun çözülmesine yardımcı olmak için yetkili makamın temsilcisinin katılımı; (d) işçi için ücret kaybının olmaması ve uygun olması halinde, uygun alternatif bir işe atama; (e) ilgili alanda işi yapması istenen herhangi bir işçiye başka bir işçinin orada çalışmayı reddettiğine ve bunun nedenlerine dair verilecek bildirim. 28. Sözleşmenin 13. Maddesi 2. fıkrası uyarınca, güvenlik ve sağlık temsilcilerinin hakları uygun olması halinde aşağıdaki hakları içermelidir: (a) çalışma zamanı esnasında, ücret kaybı olmaksızın, güvenlik ve sağlık konularında güvenlik ve sağlık temsilcileri olarak uygun eğitim; (b) işlevlerini yapmak için gerekli uygun tesislere erişim; (c) güvenlik ve sağlık temsilcileri olarak işlevlerini yaparken ve haklarını kullanırken harcadıkları tüm zaman için normal ücretlerini almak ve (d) bir işyerinden sağlık ve güvenliklerinin tehlikeye düşmesi nedeniyle uzaklaşmış olan işçilere yardımcı olmak ve tavsiyede bulunmak. 29. Güvenlik ve sağlık temsilcileri, uygun olması halinde, işverene Sözleşmenin 13. Maddesi, 2(b)(ii) fıkrasında verilen şekilde güvenlik ve sağlık konularını izlemek veya araştırmak için makbul bir bildirimi yapmalıdır. 30. (1) Tüm kişiler, aşağıdaki görevlere sahip olmalıdır: (a) amaçsız olarak makinelere, ekipmana, cihazlara, araçlara, tesise veya binalara takılan aygıtların sökülmesinden, değiştirilmesinden veya çıkarılmasından kaçınmak ve (b) bu tür güvenlik aygıtlarını doğru biçimde kullanmak. (2) İşverenler, işçilerin yukarıdaki alt fıkra (1) içinde açıklanan görevlere uymaları için uygun eğitim ve talimatları işçilere sağlama görevine sahip olmalıdır. - 67 - IndustriALL Global Union IV. İşbirliği 31. Sözleşmenin 15. Maddesinde verilen şekilde işbirliğini teşvik etmeye yönelik önlemler aşağıdakileri içerir: (a) eşit temsile sahip ve ortak teftişleri yapmak için yetki dâhil olmak üzere bu tür yetkileri ve işlevleri olan işverenler ve işçilerden oluşan sağlık ve güvenlik kurulları gibi işbirlikçi mekanizmaların kurulması; (b) sağlık ve güvenliği geliştirmek için uygun biçimde vasıflı ve deneyimli kişilerin işveren tarafından atanması; (c) işçilerin ve bunların sağlık ve güvenlik temsilcilerinin eğitimi; (d) işçiler için sürekli güvenlik ve sağlık farkındalık programları; (e) madenlerde sağlık ve güvenlik konusunda sürekli bilgi ve deneyim paylaşımı; (f) sağlık ve güvenlik politika ve prosedürlerinin tesis edilmesinde işveren tarafından işçiler ve temsilcileriyle istişarede bulunma ve (g) Sözleşmenin 10(d) Maddesinde verilen şekilde işçi temsilcilerinin kaza ve tehlikeli olayların araştırılmasına dâhil edilmesi. V. Diğer hükümler 32. Ulusal kanun ve yönetmelikler tarafından verilen veya işçiler ve temsilcileri tarafından kabul edilen hakları kullanan herhangi bir işçiye karşı hiçbir ayrımcılık ve misillemede bulunulmamalıdır. 33. Madencilik faaliyetinin çevre ortama ve kamu güvenliğine olası etkisine gerekli önem gösterilmelidir. Bu özellikle, çökme, titreşim, uçan kaya, suda, havada veya toprakta zararlı kirleticiler, atıkların güvenli ve etkin yönetimi ipuçları ve maden sahalarının ıslahını içermelidir. - 68 - IndustriALL Global Union Ek 5: Temel çalışma standartları Temel insanları hakları olarak kabul edilen bazı ILO sözleşmeleri bulunmaktadır. Bir Temel Haklar Deklarasyonu 1998 yılında Uluslararası Çalışma Konferansında kabul edilmiştir. Bu deklarasyonda tüm devletlerin, ILO'ya üye olmaları nedeniyle, sekiz temel sözleşmede bulunan hak ve prensiplere bağlı olmaları gerektiği ifade edilmiştir. ILO temel sözleşmelerinin ana noktaları Dernek Özgürlüğü ve Organize Olma Hakkının Korunması, 1948 (87 no.lu) Sendikalara karşı ayrımcılık eylemlerinin giderilmesini; ortak girişime karşı işverenlerin ve işçi örgütlerinin korunmasını garanti eder ve toplu pazarlığı geliştirmek için önlemlerin alınması için çağrıda bulunur. 2. Madde hayatidir: İşçiler ve işverenler, herhangi bir şekilde ayrımcılık olmaksızın, Örgüt kurma, sadece söz konusu Örgütün kurallarına tâbi olma ve önceden yetki olmaksızın kendi seçtikleri örgütlere katılma hakkına sahip olacaktır. Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı, 1949 (98 no.lu) Örgütlenme hakkını kullanan işçileri korur; işçiler ve işveren örgütleri arasında girişimde bulunmama prensibini uygular ve gönüllü toplu pazarlığı geliştirir. Zorla Çalıştırma Sözleşmesi 1930, (29 no.lu) Askerlik hizmeti, tutuklu çalışması ve savaş, yangın ve deprem gibi acil durumlar hariç olmak üzere, her türlü cebri veya zorunlu çalıştırma şeklinin derhal sona erdirilmesini hedefler. Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi, 1957 (105 no.lu) Her türlü cebri veya zorla çalıştırmanın siyasi bir cebir veya eğitim tedbiri olarak veya muayyen siyasi fikirlere sahip olan veya bu fikirleri beyan eden şahıslara veya kurulu siyasi, iktisadi veya içtimai nizama karşı ideolojik bakımdan muhalefetlerini ortaya koyan kimselere bir ceza olarak, el emeğini seferber etme metodu olarak, çalışma disiplini olarak, grevlere katılmaktan dolayı ceza olarak, ayrımcılık tedbiri olarak cebri veya zorunlu çalıştırmanın her türlü şeklinin men edilmesini sağlar. Eşit Ücret Sözleşmesi, 1951 (100 no.lu) Kadınlar ve erkekler arasında eşit değerdeki iş için eşit ücret prensibini vurgular Ayrımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi 1958 (111 no.lu) Irk, renk, cinsiyet, din, siyasal inanç, ulusal veya sosyal menşe bakımından yapılan iş veya meslek bakımından her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması için tasarlanan bir ulusal politikayı sağlar. Asgari Yaş Sözleşmesi, 1973 (138 no.lu) Tüm ekonomik sektörlere uygulanır; devletler işe kabul için ulusal bir asgari yaşı beyan etmelidir; ücretli olarak çalışsın veya çalışmasın, tüm çocuklar kapsam altındadır; devletler çocuk çalıştırılmasının etkin biçimde men edilmesini sağlamak için bir ulusal politikayı izlemelidir; işe giriş için asgari yaş zorunlu eğitim tamamlama yaşından daha az olmamalıdır, ancak daha az gelişmiş ülkeler için hafif işler için 14 yaşından daha küçük bir yaş kabul edilebilir; tehlikeli işler için 18 yaş düzeyi belirlenmiştir. En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına - 69 - IndustriALL Global Union İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi 1999 (182 no.lu) Devletler en kötü biçimlerdeki çocuk çalıştırma şekillerinin ortadan kaldırılması için zamana bağlı bir programı hazırlayacaktır; sözleşme bir listeyi verirken, devletler kendilerine ait en kötü çalışma şekillerini de hazırlayacaktır. - 70 - IndustriALL Global Union Ek 6: İş sağlığı ve güvenliği konulu ILO sözleşmeleri (*sadece güncel sözleşmeler dâhil edilmiştir) ILO sağlık ve güvenlik standartları ILO sağlık ve güvenlik standartları dört ana kategoriyi kapsar: Örneğin kimyasallara, iyonize radyasyon, benzen, hava kirliliği, asbest gibi belirli risklere karşı korunma. İnşaat, liman işleri, tarım gibi tehlikeli sektörler belirli sözleşmelerle kapsanmıştır. 176 no.lu Sözleşme bu tiptedir. Koruma önlemleri ör. makinelere koruyucu aksamın takılması, genç işçilerin tıbbı muayenesi, bir işçi tarafından kaldırılacak veya iletilecek yüklerin azami ağırlığı. Eyleme ilişkin kılavuz politikalar. Bu şunları içerir; İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi (155) ve beraberindeki Tavsiye Kararı, İş Sağlık Hizmetleri Sözleşmesi (161) ve Tavsiye Kararı, İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesine ilişkin Geliştirme Çerçevesi 2006 (187) ve beraberindeki Tavsiye Kararı ( 197). Bunlar, madenlerde sağlık ve güvenlikle en ilgili olan sözleşmelerin bazılarıdır: Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi, 1935 ( 45 No.lu) İş Teftişi Sözleşmesi, 1947 ( 81 No.lu) İş Teftişi Sözleşmesine yönelik 1995 tarihli Protokol, 1947 Radyasyondan Korunma Sözleşmesi, 1960 ( 115 No.lu) 47 Hijyen (Ticaret ve Bürolar) Sözleşmesi, 1964 ( 120 No.lu) İş Teftişi (Tarım) Sözleşmesi, 1969 ( 129 No.lu) Mesleki Kanserler Sözleşmesi, 1974 ( 139 No.lu) Çalışma Ortamı (Hava Kirliliği, Gürültü ve Titreşim) Sözleşmesi, 1977 ( 148 No.lu) İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi, 1981 ( 155 No.lu) İş Sağlığı Hizmetleri Sözleşmesi, 1985 ( 161 No.lu) Asbest Sözleşmesi, 1986 ( 162 No.lu) İnşaatlarda Sağlık ve Güvenlik Sözleşmesi, 1988 ( 167 No.lu) - 71 - IndustriALL Global Union Kimyasallar Sözleşmesi, 1990 ( 170 No.lu) Büyük Sınai Kazaların Önlenmesi Sözleşmesi, 1993 ( 174 No.lu) Madenlerde Sağlık ve Güvenlik Sözleşmesi, 1995 ( 176 No.lu) Tarımda Sağlık ve Güvenlik Sözleşmesi, 2001 ( 184 No.lu) İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesine yönelik 2002 tarihli Protokol, 1981 ( *** - 72 -
© Copyright 2024 Paperzz
