Kongre ve toplantı kapasitesinde arz-talep

22
MAYIS 2014 ǀ 10 TL
ÜCRETSİZ
ÖZEL EK
HİLTON İSTANBUL BOMONTİ
HOTEL VE KONFERANS
MERKEZİ
Kongre ve toplantı
kapasitesinde arz-talep
dengesine dikkat
Sayıları artan
Mobilya
turizm danışmanlarına
sektörü
ilgi beklenen
dünya pazarına
düzeyde değil
açılıyor
Hac ve Umre
pazarı kotaya
rağmen iştah
kabartıyor
Yıldızları buluşturan nokta
310.000 m² genel alan • Toplam 1315 oda • 1850 m² alanda - 7,5 metre yükseklikte - 2000 kişilik BALO SALONU • 900 m² alanda - 9 metre
yükseklik - 900 kişilik ODİTORYUM • 23 adet Toplantı Salonu • 30 adet Toprak tenis kortu • Uluslar arası Standartlarda 4 adet Futbol sahası
6.000 m² Spa Merkezi • Buz Pateni Pisti • At Binme Çiftliği • 3.000 m² Mini club ve oyun salonu • Golf Club (Driving Range & Putting Green)
SİDE - KIZILAĞAÇ - ANTALYA / TÜRKİYE
www.worldofsunrise.com | T: +90 242 748 80 00
10
28
70
82
38
56
kongre turizmi
tedarikçiler
■ Yeni açılan otellerle Türkiye’nin
kongre ve toplantı kapasitesi artıyor.................... 10-12
■ Haber......................................................................... 24-26
■ Türkiye’de rüştünü kanıtlayan mobilya
sektörü, dünya pazarına açılıyor............................ 56-64
■ Haber ........................................................................ 66-68
oteller
acenteler / havayolları
■ Avrupa otelleri 2014 ve 2015’te
iyi bir performans gösterecek................................ 28-29
■ Haber......................................................................... 30-36
■ Hac ve umre pazarı, kotaya
rağmen iştah kabartıyor ........................................ 70-75
■ Haber......................................................................... 76-80
yatırımlar
■ Sayıları artan turizm danışmanlarına
ilgi beklenen düzeyde değil..................................... 38-42
■ Haber......................................................................... 44-55
Yetkin Medya Yayıncılık
Ticaret Limited Şirketi Adına
Yazı İşleri
Özlem Has
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Sebahattin Ercan
Ecem Ercan
[email protected]
Genel Koordinatör
Bülent Büyükaras
■ Haberler .................................................................... 81-86
■ İstatistikler .............................................................. 87-88
ozlem.has @turizmyatirimdergisi.com.tr
[email protected]
Yayın Danışmanı
Erol Karabulut
Adres:
Yetkin Medya Yayıncılık
Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B,
4. Levent / İstanbul
Abonelik
12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir.
Abone olmak isteyenler için
hesap numarası:
[email protected]
İletişim
Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş
Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi.
Editör
Özlem Kasa
Reklam
IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49
[email protected]
Görsel Yönetmen
Türkel Hocaoğlu
[email protected]
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Tel: 0 212 278 77 41 pbx
Tel: 0 212 278 77 42 pbx
Faks: 0 212 278 77 68
(Dekont ve adres bilgilerinizi
0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.)
Baskı:
Yayın Türü:
Ulusal, süreli, aylık
Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09
Issn: 2147-2300
Baskı yeri ve tarihi:
İstanbul, Mayıs 2014
SUNUŞ
Artan otel sayısı kongre ve
toplantı kapasitesini de artırıyor
T
urizmin en hızlı büyüyen ürünlerinden birini kongre ve toplantı turizmi
oluşturuyor. 10 yıl önce Türkiye’de 500 ve üstü kişiyi bir araya getiren uluslararası
ölçekte 80 kongre yapılırken, 2012’de bu rakam 179’a, 2013 yılında ise 196’ya ulaştı.
10 yıllık dönemde büyük kongre sayısında yüzde 254’lük artış yaşandı. Kongre turizminin
büyüme hızı dünyada yüzde 6 ila 10 civarında seyrederken, Türkiye’deki büyüme son 3 yılda yüzde
22.5 olarak gerçekleşti. 32.3 milyar dolarlık toplam turizm geliri içinde kongre turizminin payı yüzde 7.7
seviyesine çıktı. Uzmanlar bu rakamın yüzde 25’e çıkması gerektiği görüşünde…
Bu hızlı gelişme turizm yatırımcılarını bu alana yatırım yapmaya yöneltiyor. Son yıllarda İstanbul başta
olmak üzere yapılan 5 yıldızlı otellerin birçoğunun geniş toplantı ve kongre olanakları, bu alandaki kapasiteyi
her yıl yükseltiyor. Bu sayımızda otellerdeki kongre ve toplantı kapasitesindeki bu hızlı artışı ele aldık. Bu
alanda da arz fazlası mı yaşanıyor sorusuna cevap aradık. Ayrıntıları dosyamızdan takip edebilirsiniz.
Bildiğiniz gibi turizm yatırımlarının son yılların en popüler alanlarından biri olması bu alana farklı
sektörlerden giren yatırımcıların sayısını yükseltiyor. Turizmi bilmeyen bu yatırımcıların imdadına turizm
danışmanları yetişiyor. Turizm yatırımcılarına her anlamda rehberlik eden turizm danışmanlarının
sayısında son yıllarda artış yaşanıyor. Ancak bu işte deneyimli turizm danışmanları, doğru danışmanın
seçilmesi konusunda dikkatli olunmasını istiyorlar. Turizm danışmanları dosyamızı bu sayımızda
bulabilirsiniz.
Bu sayımızda ele aldığımız bir diğer konu ise otellerde mobilya konusu oldu. Günümüzde mobilya
dekorasyonun temelini oluşturuyor. Dünyada ve Türkiye’de ciddi gelişmelerin yaşandığı mobilya
sektörü, otelciler için de büyük önem taşıyor. Çünkü misafirler otele ilk girdiği andan itibaren mobilya ile
karşılaşıyor. Dekorasyonun bir parçası olarak otele ilişkin ilk izlenimin oluşmasında önemli bir işlev gören
otel mobilyası, belki de otellerde en sık kullanılan ürün olarak öne çıkıyor. Mobilya sektörünün geldiği
noktayı ve bu alanda değişen trendleri dosyamızdan takip edebilirsiniz.
Türkiye’de önemli turizm potansiyellerinden birini hac ve umre turizm oluşturuyor. Ağırlıklı olarak
Diyanet İşleri Genel Başkanlığı tarafından organize edilen hac ve umre turları, Diyanet’in gözetiminde
TÜRSAB Belgeli acenteler tarafından da yapılıyor. Suudi Arabistan’ın belirlediği kontenjanlara bağlı olarak
büyüyen hac ve umre turizmi için verilen kontenjan, son iki yıldır Kabe ve çevresinde yaşanan genişletme
çalışmaları nedeniyle daha da sınırlandırıldı. Dosyayı acenteler bölümünde bulabilirsiniz.
İstanbul Şişli’de geçtiğimiz aylarda açılan Hilton Bomonti özel ekini de bu ayki sayımızla birlikte
okuyabilirsiniz.
Keyifle okumanız dileğiyle…
Turizm ve Yatırım Dergisi
264
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
08’2013
KONGRE TURiZMi
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ DOSYA
Yeni açılan otellerle
Türkiye’nin
kongre ve toplantı
kapasitesi artıyor
Kongre kapasitesi hızla artan Türkiye’de başı İstanbul çekiyor.
Her yıl birçok lüks iş otelinin açıldığı İstanbul’da toplantı salonu
kapasitesi hızla artıyor. Bu durum, arz fazlası mı yaşanıyor
sorusunu gündeme getirirken uzmanlar, İstanbul’da 500 ve daha
fazla kişilik kongreler alanında yeni yatırım ihtiyacının devam
ettiğini belirtiyorlar. Ancak otelciler, kongre turizminde
arz-talep dengesinin korunmasını istiyor.
10
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
K
ongre ve toplantı turizminde yaşanan hızlı gelişme bu alana yatırım
yapan otelleri de artırıyor. Kongre
turizminde gelirin yüksek olması yatırımcıları 5 yıldızlı ve çok sayıda toplantı ve
kongre salonu bulunan iş otellerine yöneltiyor. Son yıllarda İstanbul başta olmak
üzere birçok şehirde toplantı ve kongre
misafirini ağırlamayı hedefleyen iş oteli
açıldı. İş otellerinde bu hızlı artış toplantı
ve kongre kapasitesinin de hızla artmasını beraberinde getiriyor. Oteller açısından
bakıldığında bu durum, arz fazlası mı yaşanıyor sorusunu gündeme getiriyor.
Kongre sayısı son
10 yılda yüzde 245 arttı
Kongre kapasitesi her geçen yıl artan
Türkiye’nin kongre geliri de yükseliyor.
2013 yılını 34.9 milyon ziyaretçi ve 32.3
milyar dolarlık turizm geliri ile kapatan
Türkiye, İstanbul başta olmak üzere Antalya, Ankara, İzmir, Bursa, Kuşadası’nda
bulunun kongre merkezleri ve kongre
otelleriyle her yıl onlarca uluslararası
kongreyi ağırlıyor. TÜRSAB Ar-Ge Birimi
tarafından hazırlanan rapora göre, 10 yıl
önce Türkiye’de 500 ve üstü kişiyi bir araya getiren uluslararası ölçekte 80 kongre
yapılırken, 2012’de bu rakam 179’a, 2013
yılında ise 196’ya ulaştı. 10 yıllık dönemde büyük kongre sayısında yüzde 254’lük
artış yaşandı. Kongre turizminin büyüme hızı dünyada yüzde 6 ila 10 civarında
seyrederken, Türkiye’deki büyüme son 3
yılda yüzde 22.5 olarak gerçekleşti.
Son 10 yılda Türkiye’de yapılan
kongre sayısındaki değişim
Yıl
Türkiye’deki
kongre
sayısı
Dünya
sıralaması
Avrupa
sıralaması
2004
80
31
18
2005
93
27
16
2006
98
28
17
2007
105
25
16
2008
98
28
18
2009
118
25
16
2010
160
20
12
2011
159
23
13
2012
179
21
12
2013*
196
-
-
% 245
10 sıra
6 sıra
10 yıllık
değişim
* Uluslararası Kongre ve Konvansiyon Birliği
(ICCA) verileri baz alındı. ICCA, 2013 yılına ilişkin
verileri henüz açıklamadığı için 2013 verilerinde
2012 yılındaki büyümenin aynı seviyede
seyrettiği varsayımıyla öngörüldü.
2014’te 3 milyon kongre
ziyaretçisi bekleniyor
Uluslararası Kongre ve Konvansiyon
Birliği (ICCA) verilerine göre Türkiye dünyada 21’inci, İstanbul ise 9’uncu sırada yer
alıyor. Öte yandan kişi başına harcama
oranı 2 bin-2 bin 500 dolar seviyesinde
seyretmesi bu alana olan ilgiyi her geçen yıl artırıyor. 2013 yılında Türkiye’ye
kongre, seminer ve fuar için 2.4 milyon
Kongre Turisti Harcamaları
Kongre Turisti
Harcama ($) Pay (%)
Konaklama
750
30
Ulaşım
750
30
Gezi ve eğlence
500
20
Yiyecek-içecek
500
20
2.500
100
Toplam
Son 10 yılda kongre
ziyaretçisi sayısı
Yıl
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
2013*
10 yıllık
değişim
Türkiye’deki
Dünya sı- Avrupa sıkatılımcı sayısı ralaması ralaması
71.330
134.305
98.090
89.307
96.089
147.805
79.014
95.205
104.425
115.198
22
8
20
16
20
11
23
21
-
11
6
13
10
8
7
11
11
-
% 161
1 sıra
-
* ICCA, 2013 yılına ilişkin verileri henüz açıklamamıştır, 2013 verileri 2012 yılındaki büyümenin aynı
seviyede seyrettiği varsayımıyla öngörülmüştür.
kişi gelirken, kongre turizmi gelirlerinin
ise 2.5 milyar doları aştığı tahmin ediliyor. Bu rakamın 2014’te 3 milyon kişiyi
aşması, toplam kongre turizmi gelirinin de
3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 32.3
milyar dolarlık toplam turizm geliri içinde
kongre turizminin payı yüzde 7.7 seviyesine çıkarken uzmanlar, bu rakamın en az
yüzde 25’e çıkması gerektiğini düşünüyor.
2014 kongre turizmi geliri
3 milyar doları bulacak
TÜRSAB Ar-Ge Birimi tarafından hazırlanan ‘Türkiye Kongre Turizm Raporu
2013’e göre Türkiye’ye ve İstanbul’a olan
talep artmaya devam edecek. 2014 ve
2015 yılları için Türkiye’de 106, İstanbul’da
ise 77 adet kongre için tarih alındı. Yine
bu kongrelere katılmayı planlayan 49 bin
delegenin yeri de ayrıldı. Bu verilere göre
2014 yılında Türkiye’nin kongre turizminden elde edeceği gelirin 3 milyar doları
bulacağı tahmin ediliyor. Bu rakamdan
İstanbul’un alacağı pay ise 1.7 milyar doların üzerinde olacak. Diğer yandan 2013
yılında Türkiye’de 2.4 milyon kişinin iş amaçlı seyahate çıktığı belirtiliyor.
»
Türkiye’de iş amaçlı
seyahat eden kesim
Yıl
Toplam
ziyaretçi*
İş amaçlı
ziyaretçi*
İş amaçlı
ziyaretçinin payı
% 4,9
% 5,2
% 5,9
% 5,9
% 6,1
2009
31.972.407 1.577.508
2010
33.027.944 1.743.940
2011
36.151.328 2.134.625
2012
36.776.645 2.199.410
2013
39.707.956 2.427.553
4 yıllık
% 24,1
% 53,8
değişim
*Yurtdışından Türkiye’ye gelen yabancı ve
yerli tüm ziyaretçiler toplamı
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
11
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ DOSYA
Kongre ve toplantı kapasitesinde
arz fazlası mı var?
Kongre ve toplantı turizmine talebin
hızlı artışı bu alandan pay almak isteyen
otelleri de harekete geçirdi. Son yıllarda
kongre merkezlerinin yanı sıra faaliyete
geçen 5 yıldızlı otellerin birçoğunda küçük
ve orta ölçekli toplantılara ev sahipliği yapabilecek toplantı odası ve kongre salonu
bulunuyor. Yenilenen otellerde ise talep
görmeyen bölümler yıkılıp toplantı salonuna çevriliyor. Bu konuda İstanbul başı
çekerken, İstanbul’u Antalya takip ediyor.
Kongre kapasitesinin talepten hızlı artışı,
bu da bu alanda arz fazlası mı var sorusunu gündeme getiriyor.
10 yıl önce Türkiye’de 500 ve
üstü kişiyi bir araya getiren
uluslararası ölçekte 80 kongre
yapılırken, 2012’de bu rakam
179’a, 2013 yılında ise 196’ya
ulaştı. 10 yıllık dönemde büyük
kongre sayısında yüzde 254’lük
artış yaşandı. Kongre turizminin
büyüme hızı dünyada yüzde 6
ila 10 civarında seyrederken,
Türkiye’deki büyüme son 3 yılda
yüzde 22.5 olarak gerçekleşti.
32.3 milyar dolarlık toplam
turizm geliri içinde kongre
turizminin payı yüzde 7.7
seviyesine çıkarken uzmanlar
bu rakamın yüzde 25’e çıkması
gerektiği görüşünde…
için gelenlerin yüzde 70’i İstanbul’u ziyaret etmiş oldu. Bu artış hızıyla birlikte,
bu kategoride İstanbul’a geleceklerin
sayısının 2014 yılında 100 bini aşması
bekleniyor.
Talep belli aylara sıkışıyor
Arz fazlası tartışmalarında
İstanbul öne çıkıyor
Arz fazlası tartışmalarında İstanbul
öne çıkıyor. Çünkü İstanbul’da son beş
yılda açılan lüks otellerin birçoğu iş oteli olarak kapılarını açtı. Dolayısıyla
İstanbul’un bu alandaki kapasitesi bir
hayli arttı. Bu artışta İstanbul’a olan ilginin büyük etkisi bulunuyor. İstanbul
Kongre ve Ziyaretçi Bürosu (ICVB) verilerine göre, İstanbul 2012 yılında 128
kongre ile 9’uncu sırada yer aldı. Böylece İstanbul, Lizbon, Dubai, Amsterdam,
Hong Kong, Barselona ve Pekin’i geride bıraktı. 500 ve üstü sayıda delegeli
kongrelerde İstanbul’a 2013 yılında 80
binin üzerinde ziyaretçi geldi. Böylece
10 yıllık dönemde ziyaretçi artışı yüzde
435 olarak gerçekleşti. Türkiye’ye kongre
Kongrelerin illere göre dağılımı
2015
5
2
Antalya
14
1
1
1
İstanbul
57
20
İzmir
2
2
Kapadokya
1
-
Kaynak: TÜRSAB
Mekan
İl
Efes Kongre Merkezi
Kuşadası
12.000
WOW Hotels&Convention Center
İstanbul
6.500
Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı
İstanbul
5.000
JW Marriott Ankara
Ankara
4500
İstanbul Kongre Merkezi
İstanbul
3.700
Grand Cevahir Otel ve Kongre Merkezi
İstanbul
3.513
Silence İstanbul Hotel & Concention Center
İstanbul
3500
Hilton İstanbul Oteli
İstanbul
3.450
Feshane Kongre Merkezi
İstanbul
3.420
Haliç Kongre Merkezi
İstanbul
3.000
Hilton Bomonti
İstanbul
2.900
Elite World Business
İstanbul
2000
Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi
İstanbul
1.821
Sheraton Çeşme Otel Kongre Merkezi
İzmir
1.600
İkbal Thermal Hotel & Spa
Afyonkarahisar
1250
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
2014
Ankara
Bursa
Bazı otel ve kongre merkezlerinin kapasiteleri
12
2
TÜRSAB’ın üyelerinden edindiği bilgiye göre 2014 yılı için 80 kongre için yer
ayırtılırken 2015 yılı için ise 26 kongre için
rezervasyon yapıldı. TÜRSAB’ın raporuna
göre büyük kongrelere ev sahipliği yapan İstanbul’da 500 ve daha fazla kişilik
kongreler alanında yeni yatırım ihtiyacı devam ediyor. Uzmanlar, daha büyük
kongrelere ev sahipliği yapabilmek için
en az bin ila bin 500 kişi kapasiteli salon
yapılması gerektiğine işaret ediyorlar.
Öte yandan şehir merkezlerinde çok
sayıda küçük salonun bulunması bir avantaj olarak değerlendiriliyor. Ancak bu
salonların gerektiğinde büyük salonlara
dönüşebilmesi de önemli bir kriter olarak
öne çıkıyor. Ancak organizasyon taleplerinin nisan, mayıs, eylül, ekim, kasım gibi
belli aylara sıkışması dolulukları etkiliyor.
Kongre turizminde arz-talep dengesinin
korunmasına dikkat edilmesini isteyen
otelciler ise kongre ve toplantı alanındaki
arz artışına farklı cevaplar veriyorlar.
Kapasite/Kişi
İstanbul’un Kongre Rakamları (Son 10 Yıl)
Yıl
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
2013*
10 yıllık
değişim
İstanbul’daki
kongre sayısı
İstanbul’daki
katılımcı sayısı
52
57
73
70
72
80
109
113
128
142
18.522
47.921
45.342
33.430
52.899
75.899
46.374
66.834
72.800
80.638
273%
435%
*Uluslararası Kongre ve Konvansiyon Birliği
(ICCA) verileri baz alınmıştır.
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ DOSYA
KONGRE TURİZM RAPORU 2013 ÖZET BULGULARI
▲ Dünyada yılda 9 binden fazla
kongre yapıldığı, 80 milyona yakın
kişinin de bu kongreler için seyahat
ettiği hesaplanıyor. Bugün, kıta olarak kongre turizm pastasının yüzde
57’sine sahip olan Avrupa dünya lideri konumunda… ABD yılda 300’den
fazla uluslararası büyük kongreye ev
sahipliği yaparken, ABD’yi az bir farkla Almanya takip ediyor. ABD’nin payı
ise yüzde 17’ler düzeyinde. Kongrelerde en çok rağbet gören 4 segment
ise, sağlık, bilim, sanayi ve teknoloji.
▲ Dünya turizm gelirlerinin yüzde
30’a yakını kongre turizminden sağlanıyor. Dünya turizmi geliri toplam 1
KONGRE TURİZMİNİN
KITALARA GÖRE DAĞILIMI
Kıta
Avrupa
Kuzey Amerika
Asya
Güney Amerika
Avustralya
Afrika
Kaynak: ICCA
14
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Kongre turizminden
aldığı pay (%)
56,1
17,1
13
5,1
4,4
4
trilyon 75 milyar doları aşıyor.
▲ İstanbul, dünya kongre şehirleri
arasında 9’uncu durumda bulunurken 500 kişiden fazla delegeye ev
sahipliği yapan 113 etkinlik ile dünya
kongre şehirleri arasında 1’inci sırada yer alıyor.
▲ Türkiye 148 bin delege ile yine
aynı kategoride dünyada 11’inci sırada.
▲ Kıyı turizminde kişi başı harcama
600-700 dolar iken, kongre turizminde
2 bin-2 bin 500 dolar seviyesinde.
▲ Türkiye’nin kongre turizminden
elde ettiği gelir 2013 yılı itibarıyla 2.5
milyar dolar. Bu miktarın yaklaşık
250 milyon dolarlık kısmı 500 ve üstü kişilik organize alımların yapıldığı
kongrelerden, kalanı ise daha küçük,
yerel veya bireysel alımların yapıldığı
kongre, seminer, fuar gibi iş ziyaretlerinden geliyor.
▲ İstanbul’da 2014 yılı için şimdiden 57, 2015 yılı için ise 20 kongre
açıklandı. Türkiye genelinde bu rakam
şu an için toplam 106.
▲ 2014 yılında İstanbul’daki kongreler için 49 bin delege yerini ayırttı
bile. Bu rakamın yıl toplamında ilk kez
100 bini aşması bekleniyor. Böylece,
sadece İstanbul’un büyük kongrelerden elde edeceği gelir 250 milyon
doları bulacak. İstanbul’un toplam
kongre ve seminer gelirlerinin ise 1.7
milyar doları aşacağı tahmin ediliyor.
GÖRÜŞLER KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ
Elif Balcı Fisunoğlu / ICVB Genel Müdürü
Artan arzı kontrol etmek ve
doğru yönlendirmek gerekiyor
İ
stanbul kongre ve toplantı turizminin
parlayan yıldızı olma özelliğini sürdürüyor. MICE sektörü ya da toplantı
sektörü diye adlandırdığımız segmentte
dernek ve birlik kongrelerinin yanı sıra
şirket toplantıları, etkinlikler, insentive
gruplar gibi çok sayıda irili-ufaklı hacimli
gruplar da yer alıyor. İstanbul bu alanda
hala yükselişini sürdürüyor. İstanbul’da
şu anda 3 tane kamu- özel sektör ortaklığı ile kurulmuş kongre merkezi ve 3 fuar
merkezine sahibiz. Ayrıca oteller bünyesinde yer alan ancak müstakil kongre
imkanları sunan 4 tane ayrı kongre merkezi ve kongreler için de kullanılabilen
kültür, sanat merkezleri ve etkinlik merkezleri bulunuyor. Otellere baktığımızda
114 beş yıldızlı otel ve 153 dört yıldızlı
otel var İstanbul’da. Bu otellerin hepsinde de farklı kapasiteler sunan toplantı
salonları mevcut. Bir yandan da tabi yatırımı süren kongre ve etkinlik merkezleri
var. İstanbul’da 30-35 bin kişilik bir kongreyi tek çatı altında organize etmeye
yetecek kadar imkanımız mevcut. İstanbul Avrupa şehirleri ile kıyasladığımızda
çok daha fazla otele ve özellikle 5 yıldızlı
otele sahip ama diğer yandan İstanbul’un
diğer Avrupa şehirleri ile büyüklük, nüfus
ve diğer dinamikleri ile karşılaştırmasını
yaptığımızda bunun doğal bir sonuç olduğunu söyleyebiliriz.
Artan arzı doğru yönlendirmeliyiz
Artan bir arz var, bunu kontrol etmek
ve doğru yönlendirmek gerekiyor. 20 milyona ulaşırken acaba hangi segmentten
daha fazla turist potansiyeli bekliyoruz,
hangi ülkelerden, gelir ve sosyo-ekonomik düzeyde bir kitleyi hedefliyorsak o
kitleye uygun olarak konaklama kapasitesinin de artıyor ve planlanıyor olması
önemlidir. Eğer İstanbul’a gelen ziyaretçi
sayısı ve arz ile hedef kitlenin doğru paylaşımı sağlanırsa fiyat dengesi korunur.
İstanbul belirli dönemlerde ve kongre
dönemlerinde Avrupa’nın yüksek fiyatlı
şehirlerinden biri olarak görülüyor. Diğer
yandan otellerin yıllık ortalama fiyatlarına bakıldığında hala Avrupa’da kendimize
rakip gördüğümüz lider şehirlerin oldukça altında olduğunu görüyoruz.
Kongre ve toplantılar tek tip olmadığı için farklı ihtiyaç ve taleplerde
toplantılar oluyor. Bu ihtiyaçları doğrultusunda şehir merkezinde, şehir
dışında, İstanbul’un yeni bölgelerinde,
lüks ya da ekonomik tercihlerde bulunabilirler. Burada önemli olan her kongre
ve toplantı mekanını diğer unsurları (ulaşım, çevrenin cazibesi, hizmet kalitesi
vb. gibi) ile birlikte bir destinasyon, ürün
olarak sunabilmekte ve fiyat ve diğer
şartlar ile de şehir adına çeşitliliği sağlayabilmekte. Doğru ürün ile doğru hedef
grup birleşirse tüm farklı mekanlar başarı sağlayabilecektir. Tüm dünyada da
zaten şehirler, kongre mekanları birbirinden farklılıklar gösterirler.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
15
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ GÖRÜŞLER
Zeynep Peker / WOW İstanbul Kongre Merkezi Genel Müdürü
İhtiyaç duyulan bölgeler teşvik edilmeli
U
luslararası otel zincirleri de dahil olmak
üzere turizm sektöründeki gelişmelere
bağlı olarak kongre turizmine hizmet verebilecek büyük yatırımlar yapılıyor. Dünya
genelinde kongre turizmine hizmet edebilecek kapasite ve donanımda otellerin sayısı
her geçen gün artıyor. Ülkemizin kongre ve
toplantı organizasyonları pazarından daha fazla pay alabilmesi için yeni tesislere
ihtiyaç var. Ancak artan tesislerin oranı ile
birlikte arz-talep dengesinin de sağlanması çok önemli. Bu noktada, tanıtım büyük
önem taşıyor. Yeterli düzeyde ve doğru
tanıtım Türkiye turizminin ana pazarlarda
etkinliğinin artması ve hedeflenen pazarlara ulaşılması açısından önem arz ediyor.
Kongre turizmine hizmet edebilecek donanımda tesislerin açılıyor olması önemli. Bu
tesisler ülke turizmi açısından bir kazanım.
Ancak arz fazlası sebebiyle sıkıntı yaşayarak kapanmak zorunda kalacak tesislerin
de olabilme ihtimalini göz ardı etmeyerek
arz-talep dengesine önem verilmesi gere-
kiyor. Otel yatırımlarının coğrafi dağılımına
dikkat edilmediği sürece bazı şehirlerde arz
fazlası tehlikesi yaşanabilir. Kontrolsüz bir
şekilde artacak otel yatırımları sektörü ister istemez fiyat rekabetine sürükleyecek.
Arz fazlalığı ile ortaya çıkacak fiyat rekabeti
ise sadece oteller açısından değil İstanbul
ve Türkiye açısından da büyük kayıpları
beraberinde getirir. Şu anda İstanbul kongre turizminde önemli bir merkez olmayı
başardı. Ancak bunu İstanbul dışına da
yaymamız gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’nin doğasını, kültürünü, gastronomisini,
golf, termal, spor ve kongre imkanlarını bir
bütün olarak birlikte değerlendirmeliyiz. Tanıtımlarımızı bu yönde yapmalıyız. Kongre
turizmi gerçekten Türkiye’nin tanıtımı açısından büyük öneme sahip. İstanbul’da
ihtiyaç duyulan bölgeler tespit edilerek bu
lokasyonlarda otel yatırımı teşvik edilmesi, hatta arz fazlası olan bölgelerde yeni
yatırımlara sınırlamalar getirilmesi, şehir
dışında ve farklı bölgelerde de kongre turizmine hizmet edebilecek tesislerin açılıyor
olması önemli. Anadolu’daki mevcut otellerin kalitesinin düşük olması, işletmelerinin
zayıf olması girişimcileri buralara kaliteli,
marka oteller açmaya yöneltiyor. İstikrarlı
büyümeyle Anadolu’daki şehirler gelişiyor
ve buralara otel yatırımları yapılıyor. Beş
yıldızlı otellerin yanı sıra 3 ve 4 yıldızlı otel
yatırımlarına da ihtiyaç var. Son zamanlarda şehir merkezleri dışında Anadolu’da
yatırımların hızla arttığını görüyoruz.
Ali Can Aksu / Silence İstanbul Hotel & Convention Center Genel Müdürü
Arz-talep dengesinin korunması
için dikkatli hareket etmeliyiz
T
ürkiye, geleneksel turizm alanında
olduğu kadar kongre turizmi gibi alternatif turizm alanlarında da önemli
potansiyele sahip... Bu potansiyelin etkin
ve verimli şekilde değerlendirilebilmesi,
gerekli altyapı ve üstyapı donanımlarının varlığı kadar, destinasyon tanıtım
ve pazarlama faaliyetlerini planlayan ve
etkin biçimde uygulayan, paydaşları ile organik ilişkiler içinde olan Kongre ve
Ziyaretçi Büroları’nın varlığına da bağlı...
Bu çalışmada, Türkiye’de mevcut ve kurulması öngörülen Kongre ve Ziyaretçi
Büroları’nın geliştirilmesi ve daha işlevsel
hale getirilebilmesi için gerekli unsurların
ve yeni bir yapılanma modelinin ortaya
konulması amaçlanıyor. Özellikle son
yıllarda kongre turizmi ön plana çıktı ve
büyük ölçüde gelişme kaydediyor. Kongre
turizminin önümüzdeki yıllarda çok daha
hızlı bir ivme ile gelişmesi bekleniyor. Bir
bölgede kongre turizmi kendiliğinden ortaya çıkıp gelişim gösteremez. Kongre
16
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
turizminde sabit maliyetler çok yüksektir.
Bir kentin kongre merkezi haline gelebilmesi için gerek devlet kuruluşlarının
gerekse özel sektörün bu turizm çeşidine destek vermesi gerekiyor. Bölgede
kongre turizmi ancak arz imkanlarının ve
destekleyici cazibe unsurlarının elverdiği ölçüde gelişebilir. Kongre merkezleri,
kongre salonlu konaklama tesisleri, konaklama tesislerinin yatak kapasiteleri,
kentin ulaşım, alt ve üst yapı imkanları,
iklimi, coğrafi konumu kongre turizminin
gelişmesi için önem teşkil ediyor.
Arz-talep dengesinin korunması konusunda dikkatli hareket etmeliyiz. Bu
konuda bir risk var mı diye soracak olursanız, cevabım var şeklinde olacaktır. Talebin
belli dönemlerde yoğun olduğu bir gerçek…
Bu yoğun dönemlerdeki doluluklardan yola çıkılarak kapasitemizin yetersiz kaldığı
söylenebilir. Fakat kış aylarındaki doluluk
oranlarımızın yüzde 50’nin üzerine çık-
madığını unutmamak gerekir. Arz fazlası
nedeniyle kalite dengesinde herhangi bir
sorun yaşanmasa da arz talep dengesizliği
fiyat politikasına ister istemez yansıyor.
Genellikle şehir merkezi + lokasyon + fiyat bu işlerde etkin rol oynuyor. Bölgesel ve
coğrafi konularda göz önünde bulundurularak bazen kongrelerin şehir dışına taşması
tercih nedeni olabiliyor. Organizasyonunun
belli bir bölgede olması bölgesel turizmin
kalkınmasına artı değer katıyor.
2500 Kişilik Kongre Merkezi
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ GÖRÜŞLER
Fatih Kocagüzel / Dedeman Konya Hotel&Convention Center Satış ve Pazarlama Müdürü
Arz ve talep arasındaki denge
korunduğu sürece kongre turizmi gelişir
U
lusal ve uluslararası şirketlerin
artması ve bu şirketlerin toplantı
yapma ihtiyacı, bilimsel ve mesleki anlamda uzmanlaşma ve bu alandaki bilgi
alışverişi ihtiyacı kongre ve toplantı kapasitesini artırıyor. Kongre merkezi ve
toplantı salonlarına yönelik yatırımların,
otellerin ve seyahat acentelerinin artması, ulaşım imkanlarının iyileştirilmesi
kongre bürolarının kurulmasını sağlıyor.
Arz talep arasında denge korunduğu
sürece kongre turizmindeki artan ivmenin devam edeceği kanaatindeyim.
Genel olarak kapasitenin hızlı artması;
arz talep dengesinin bozulmasına, arzın
fazla olması da fiyat rekabetine yol açar.
Kongre turizminin her geçen yıl artarak
büyümesinden dolayı yatak ihtiyacının
artacağını, bunun sonucunda da oluşabilecek arz fazlasının engelleneceğini
düşünüyorum. Kongre turizmi için gelenler, paket turlarla gelen kişilerden daha
fazla harcama yapıyor. Kültür, sanat ve
gezi aktivitelerine katılarak da bulunduğu şehrin ve ülkemizin ekonomisine
katkı sağlıyorlar. Yapılan bir araştırmaya
göre, kongre delegelerinin kongre katılım
ücreti dışındaki harcamalarının yüzde
35’ini otel harcamaları, yüzde 26’sını
yiyecek-içecek harcamaları, kalan yüzde 39’unu ise alışveriş, eğlence, şehir
turu ve diğer harcamalar oluşturuyor.
Bu bağlamda kongre katılımcısı aslında
daha kolay vakit geçirebileceği, bilimsel
toplantıların ardından farklı aktivitelere
katılabileceği fırsatları değerlendirmek
istiyor. Bu nedenle toplantı ve kongrelerin şehir merkezinde bulunmasının
daha çok tercih edildiği kanaatindeyim.
Kongre alt yapısının güçlü olması kongre
kapasitesindeki artış elbette ki olumlu etkiliyor. Kongre merkezlerinin şehir
merkezinden uzak olması, kongre dönemleri dışında olumsuz yansıyacaktır.
Otel olarak en küçüğü 30 m2, en büyüğü
1200 m2 olan 12 adet toplantı ve kongre alt yapımız, 150 kulaklıklı simultane
ses sistemimiz mevcut. Kongre, fuar ve
toplantı gibi organizasyonlara ev sahipliği yapan Dedeman Konya, çağın
gereksinimlerine ve kongre turizmindeki yeni trendlere uygun olarak, sürekli
kendini yenileyen ve yaptığı yatırımlarla
imajını dinamik tutan bir otel olmakla
birlikte, kent yaşamına ve kent kültürüne de büyük bir hareketlilik getiriyor.
Açıldığından beri 2 bin 900’e yakın organizasyona ev sahipliği yapan Dedeman
Konya’da, yılda ortalama 22 ulusal ve
uluslararası kongre ile sempozyum gerçekleştiriliyor.
Gamze Büyüksarıyıldız Budumlu / İstanbul Marriott Hotel Şişli Satış Direktörü
Yeni kongre otellerinin açılmasıyla rekabet
artacak, tekelci satış zihniyeti son bulacak
A
rtan toplantı ve kongre kapasitenin
ülkemiz turizmine katkısının bir hayli
olumlu olacağını düşünüyorum. Rekabetin olduğu yerde her zaman dinamizm
olacağından, işletmeler pazarlama ve
satış aktivitelerini daha fazla mecrada ve
kanalda yapacaktır. Bunun sonucunda
da kısa ve uzun vadede kongre turizminde artış olmasını bekliyoruz. Dolayısıyla
bu alanda bir arz fazlası olduğunu düşünmüyorum. Aksine bin kişi üzerinde
kongreyi tek başına organize edebilecek çok az tesis mevcuttu. Yeni kongre
otellerinin ve kongre merkezlerinin açılmasıyla rekabet artacak, tekelci satış
zihniyeti son bulacağından aynı oranda
talep de artacak. Bu durumda fiyatlar
18
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
belli bir oranda düşerek, doğal olarak
kendi dengesini bulacak. Ayrıca Türkiye’de gerçekleşen tüm kongrelerde
misafir memnuniyeti dünya standartları
üzerinde seyrediyor. Kongre ve toplantı
kapasitesinin belli bölgelerde yoğunlaşması, bölgedeki otelleri olumlu etkilerken
uzakta olanlara olumsuz yansıyacaktır. Öte yandan şehir dışındaki otellere
ilginin artması kongrenin içeriğine göre değişiyor. Eğer daha izole ve bütçesi
uygun bir organizasyon yapmak istiyorlarsa şehir dışı tercih edilebilir. Fakat
daha aktif, şehir merkezinde kongre
sonrası organizasyonlar düzenlenmesi
planlanıyor ise şehir dışında gerçekleştirilmesi pek mümkün olmuyor.
CLUB ASTERIA BELEK
gülümsemelerine değer biçilemez..
www.asteriahotels.com
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ GÖRÜŞLER
Esra Aydın / Radisson Blu Asia ve Radisson Blu Tuzla Halkla İlişkiler ve Pazarlama Müdürü
Arz fazlası mevcut; talebi
artırıcı adımlar atılmalı
S
on dönemlerde İstanbul’da yeni açılan
oteller ile birlikte konjonktürel durum
göz önünde tutulduğunda pazardaki arz,
talebin üzerine çıkmış durumda. Avrupa’daki ekonomik krizin izlerinin devam
etmesi, İstanbul’un doluluğunu etkileyen
yüksek katılımlı kongrelerin olmaması, döviz kurundaki dalgalanmalar, bazı
sektörlerde etkinliklerin maliyet bazlı kısıtlanması ve yeni açılan oteller arz talep
dengesinin korunmasını zorlaştırıyor.
Toplantı ve kongre kapasitesine bakıldığında arz fazlası söz konusu… Talebin
çok yavaş geliştiği bir dönemde arzın
yükselmesi tüketici tarafından alternatiflerin artması demek olsa da; sektör için
fiyat rekabetinin artması ve rekabetçi bir
pazarda varlığını koruyabilmek adına fiyat politikalarında değişikliklere gidilmesi
anlamına geliyor. Arz enflasyonu, yüksek maliyet düşük kar marjı ile kaliteyi
olumsuz yönde etkileyebilir. Fakat sektörün ana fikri; kaliteden hiç bir şekilde
ödün vermeden; misafir memnuniyetini
ön planda tutabilmeyi başarmak, bu konu sürdürülebilirlik için önem arz ediyor.
İlerleyen süreçte yol ayrımı bu felsefeyle
ortaya çıkacak. Toplantı ve kongre turizminde lokasyonun belirleyici faktör
olduğunu düşünürsek; arzın aynı bölgede
olmasının olumlu etki yarattığını söylemek çok doğru olmaz. Bu son kullanıcı için
fiyat avantajı sağlamaktan öteye gitmez.
Tabi ki fiyatın, olması gerekenin üzerinde
olması taraftarı da değiliz, fakat satma
kaygısı; düşük fiyat refleksini artırıyor.
Sorun toplantıların şehir dışına veya aynı
şehirde uç noktaya kayması değil. Sorun herkesin tek kaynaktan besleniyor
olması. Mevcudu değiştiremeyeceğimize göre; talebi artırmanın yöntemlerini
aramalıyız. Makro bir ölçekte bakmanın
faydalı olacağını düşünüyorum. Örneğin;
ulusal ve uluslararası kongrelerin sayısı
artırılmalı, yılın belli dönemlerinde prestijli uluslararası etkinlikler düzenlenmeli,
üniversiteler bu konuda teşvik edilmeli,
fuarların sayısı artırılmalı, kısaca tüm bu
çalışmalar uzun süreli olarak profesyonel
bir düzeyde planlı bir şekilde ele alınması
gerekiyor.
Levent Cengiz / JW Marriott Ankara Satış ve Pazarlama Direktörü
Türkiye’nin kongre turizmi payı
toplam gelirin en az yüzde 25’i olmalı
Ö
ncelikle
kongre
turizminin,
Türkiye’nin toplam turizm gelirlerine oranla hala düşük yüzdelerde
seyrettiğini ancak buna rağmen yükselişte olduğunu belirtmek gerekir.
Normal şartlarda Türkiye klasmanında
bir turizm ülkesi ve destinasyonunun,
toplam turizm gelirleri pastasından en
az yüzde 25’lik bir payı ve geliri, kongre
ve toplantı organizasyonlarından alması gerekiyor. Her geçen gün bu alanda
yapılan yatırım çok hızlı bir ivmeyle
artış gösteriyor. Arz-talep dengesi ise
müşterinin tercih ettiği zaman dilimine
ve yine tercih edilen destinasyondaki
toplantı ve konaklama kapasitesine
göre değişiklik gösteriyor. Bu sebeplerden dolayı doğru zaman diliminde,
doğru talebin, doğru destinasyonda
değerlendirilmesi esastır. Makro anlamda bir destinasyon, mikro anlamda
ise bir kongre merkezi yılın 11 ayında
20
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
müsaitken, 1 aylık başka bir periyotta
birden fazla talebe aynı anda cevap veremiyor. Bu sebeplerden dolayı artan
arzın, talep ile ne şekilde kıyaslanacağı zamana ve sezona göre değişkenlik
gösteriyor. Dolayısıyla bazı şehirlerimizde arz yeterliyken, aynı şehir için
yılın belli periyodunda yetersiz kaldığını ve kongre ve konaklama tesislerinin
bazı taleplere çözüm üretemediğini
düşünebiliriz. Arz fazlasını yaşayan ilk
şehirler İstanbul, Antalya ve son zamanlardaki atılımıyla Ankara olacak.
Ancak bu destinasyonlar yılın belli aylarında (Mayıs-Haziran-Ekim-Kasım)
yetersiz kalıyor. Arzdaki artışın müşteri
açısından fiyatlara olumlu yansıyor. Bu
yüzden önümüzdeki 10 yıllık süreçte
fiyatların daha da düşeceği ancak bununla ters orantılı olarak artan rekabet
ve teknoloji imkanları sayesinde kalitenin artacağını öngörüyoruz.
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ GÖRÜŞLER
Murat Koni / Elite World Business Genel Müdürü
Büyüme kademeli ve
dengeli bir şekilde olmalıdır
İ
stanbul şehir olarak global turizm piyasası içerisinde artık bir marka oldu.
Avrupa’nın diğer büyük şehirleri ile rekabet
eder hale geldi. Arzdaki artışın, yapılan fizibiliteler sonucu olduğunu düşünürsek
önümüzdeki yıllarda daha büyük kapasiteli
kongre merkezlerine ihtiyaç duyulacağını
söyleyebiliriz. 10 bin kişi ve üzeri kongrelerin alınabilmesi için buna ihtiyaç var. Bu
kapasite artışı doğal olarak otellerle desteklenmeli ve şehir her türlü imkanı ile
tüm toplu taşıma ve altyapısal konularda buna hazır hale getirilmeli. Bu şekilde
dengeli bir büyüme, sektörel bazda birçok
alanda kazanç sağlayacak. Şehrin altyapısal gelişimi kapasite artışının gerisinde
kalırsa işte o vakit arz fazlası konuşulabilir; çünkü gelecek kongre grupları tatmin
olamayacaklarından destinasyon olarak
İstanbul’u tercih etmezler. Yüksek katılımlı
uluslararası kongreler destinasyona karar
verirken ulaşım ve konaklama imkanlarını
değerlendiriyorlar mutlaka. Konaklama
imkanlarının kısıtlı kalmasından dolayı fa-
hiş fiyat uygulamaları veya otelden kongre
alanına saatlerce sürecek bir trafik keşmekeşinden geçerek ulaşmak, sektörü ileri
değil geri götürür. Büyüme kademeli ve
dengeli bir şekilde olmalıdır.
Günümüzde ürün kalitesi neredeyse
tüm otellerde birbirlerine çok yakın. Otelleri rakiplerinden ayıran unsur personeli
oluyor. Yetişen eğitimli turizm personeli
açılan otel sayısının gerisinde kalıyor.
Bu da sonuç olarak doğru personelin
bulunmasını epey zorlaştırıyor. Arzdaki
artışın talebin üzerinde kaldığı noktada
oda fiyatları mutlaka düşer. Düşen oda
fiyatları zaten zor bulunan kalifiye personel istihdamını güçleştirir.
Toplantı ve kongre otellerin belli bölgelerde toplanması, doğru bir
şekilde planlandığında sektör bundan
istifade eder. Planlama yanlış ise kongre katılımcıları kongre alanı yakınlarında
otel bulamadıklarından İstanbul’u tercih
etmezler. Edenler ise mutlu olamazlar.
Bence kongre merkezi yatırımları şehrin
banliyölerine taşınmalı ve çevresinde otel
yatırımları teşvik edilmeli. Zaman içerisinde bu kesinlikle olacak. Yüksek öngörülü
yatırımcılar bence bunun farkında ve yatırımlarına bu istikamette yön veriyorlar.
Şehir merkezinde gelişen yatırımlar ise
daha küçük kapasiteli kongreler ve turistik
yada iş insanlarına yönelik onların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde devam ediyor.
Ali Ulvi Gümüşhan / İkbal Termal &SPA Hotel Genel Müdürü
Sadece yatırıma dayalı politika yetmez
K
ongre ve toplantı turizmi İstanbul ve
Antalya’da yoğunlaşıyor. Bu illerin
kültür, tarih, popülerlik ve dinlenme turizmine yönelik turistik ürünlere sahip
olması çekiciliklerini arttırıyor. Ancak turizme açılan Afyonkarahisar, Bursa, Denizli
gibi illerde açılan oteller misafirlerine hem
toplantı hem de sağlık turizmine yönelik
hizmetler veriyor. Bu iller arasında yer alan Afyonkarahisar ulaşmış olduğu otel
ve yatak kapasitesinin yanı sıra toplantı
ve kongre salonları ile yılın 12 ayı misafirlerine hizmet veriyor. Kongre ve toplantı
turizminin gelir getirici özelliğini dikkate aldığımızda otelcilik sektörü için önemli bir
lokomotif görevi görüyor. Şöyle ki toplantı
ve kongre turizmi ile birlikte sadece toplantı salonlarını değil diğer otelcilik hizmetleri
de misafirlerin kullanımına sunulur. Bölge
bazında artan arzı talebe dönüştürmek
için destinasyon odaklı pazarlama politikalarının geliştirilmesi önem arz ediyor.
22
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Bu nedenle bölgedeki turizm paydaşları
ortak bir pazarlama ve tanıtım sinerjisi
oluşturmaları gerekiyor. Sadece yatırıma
dayalı bir turizm politikası turizm arzını
karşılamada yeterli bir politika olmaz. Bunun için arz talep arasındaki dengesizliği
gidermek için yatırım öncesi fizibilite çalış-
malarının yapılması bu konuda olabilecek
eksiklikleri asgariye indirecek. Kongre ve
toplantı amaçlı turizm yatırımlarının planlanma sürecinin bilimsel ölçütlere uygun
olarak analizin yapılması, oluşabilecek arz
talep dengesizliğini gidermede önemli rol
oynayacak. Toplantı ve kongre amaçlı hizmet verecek otellerin kuruluş yerlerinin
seçiminde bölgenin kolay ve hızlı ulaşılabilirliği, alt ve üst yapı hizmetleri ve güvenlik
gibi hizmetlerin dikkate alınması gerekiyor.
Kongre ve toplantı turizmine yönelik bazı
bölgelerde arz-talep dengesizliği olduğunu
düşünüyorum. Bu dengesizliğin nedenleri
arasında destinasyonlar arasındaki mesafe, ulaşılabilirliği, ülkenin uluslararası imajı
ve ülkenin dış politikası gibi faktörlerin etkili oluyor. Ayrıca bu arz-talep dengesizliği
fiyatların düşmesine ve rekabete neden
olabiliyor. Bazı işletmeler olumlu yönde
etkilenirken bazıları da olumsuz yönde etkilenebilir.
More guests.
Less guesswork.
Best Western her gece binlerce misafiri ağırlıyor…
Siz de bu global aileye katılmak ister misiniz?
Best Western, Best Western Plus veya Best Western Premier markalarından hangisine sahip
olursanız olun dünyanın en büyük otel zincirinin bir üyesi olarak sunduğunuz hizmet kalitesi
misafirleriniz tarafından bilinir.
100’den fazla ülkede, 4.000'den fazla Best Western Otelinde konforlu konaklamalar
gerçekleştiren misafirlerimiz konaklama keyfinin yanısıra 15 milyon üyesi bulunan
BEST WESTERN REWARDS® üyelik programından da faydalanır.
Istanbul, Ankara, Antalya, Izmir ve Kocaeli’ndeki 17 otelimize katılarak Avrupa’daki 1,400
otelden biri olabilirsiniz. Lütfen bizimle iletişime geçin;
Best Western Turkey, Nalan Turnalar [email protected]
www.bestwestern.com.tr veya + 90 212 6387972
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ HABER
MCI, Türkiye pazarına girdi
Dünyada 1987 yılından
bu yana çok sayıda
ülkede toplantı,
organizasyon, dernek
ve kongre etkinliklerine imza
atan MCI, Türkiye pazarına
girdi. 56’ıncı şubesini Türkiye’de
açan MCI’ın Türkiye ofisine,
Genel Müdür sıfatıyla Barış
Kahrıman başkanlık ediyor.
G
irişimciler Barış Kahrıman, Ufuk Tümer ve Koray Tuncer, MCI’nın 27 yıllık
tecrübesini Türkiye’ye taşıyacak. Küresel
çapta hizmet veren iletişim, etkinlik ve
organizasyon şirketi MCI’ın, Hindistan,
Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde yer alan
kuruluşlara yönelik hizmetlerini MCI Türkiye verecek. MCI Türkiye, büyük ölçekli
kongre ve organizasyonlar düzenlemek,
hizmet çeşitliliğinin artırmayı planlıyor.
Kahrıman: “mucizeler, insanlar
bir araya gelince gerçekleşir”
Konuyla ilgili açıklama yapan MCI
Türkiye Genel Müdürü Barış Kahrıman,
şunları kaydetti: “Türkiye’de organizas-
yon ve etkinlik hizmetleri yeni gelişen
bir sektör. Bu gelişmeye biz de katkıda
bulunmak istedik ve bir dünya devi olan
MCI ile birliktelik içerisine girdik. Organizasyon ve etkinlik konularında
Türkiye’de yepyeni ve görülmemiş çalışmalara imza atacağız. 3-5 Nisan
2014 tarihleri arasında düzenlenen ve
yerli-yabancı geniş bir katılımla gerçekleşen İstanbul Karbon Zirvesi’nin
ardından 30-31 Mayıs tarihleri arasında
da İstanbul Nükleer Santraller Zirvesi’ne
imzamızı atacağız. MCI ile güçlerimizi
birleştirmekten ve MCI’ın Türkiye’deki
gelişim sürecine yön verecek olmaktan
büyük memnuniyet duyuyoruz.”
56’ıncı şubesini Türkiye’de açan MCI’ın
Türkiye ofisine, Genel Müdür sıfatıyla Barış
Kahrıman başkanlık ediyor. Ufuk Tümer Operasyonlar ve İş Geliştirme Müdürü olarak
ticari büyümeyi yönetirken Koray Tuncer
ise Kurumsal İlişkiler Direktörü olarak derneklere yönelik hizmetleri koordine ediyor.
Antalya kongre turizminde, hak ettiği noktada değil
nılması gerektiğini bildirdi.
Antalya Tanıtım
Vakfı (ATAV)
Başkanı
Nizamettin
Şen, Antalya’da
kongre turizminin olması
gerekenin 10’da bir oranında
olduğunu söyledi.
A
TAV’ın 1996 yılında kurulduğunu,
kâr amacı gütmeyen sivil toplum
kuruluşu olduğunu belirten Şen, “ATSO’nun da büyük katkılarıyla Antalya
Kongre Merkezini kurduk. Türkiye’de
en aktif kongre şehri İstanbul’dur. Antalya’da sahil turizmi yapılıyor. Sahil
turizmi olan yerlerde kongreler şehirlerdeki gibi olmuyor. Kongre turizminin
toplam turizme katkısı yüzde 20-25 ol-
24
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Şen: “En büyük handikap
tarifeli seferlerin olmayışı”
Nizamettin Şen
malıdır. Ama bizde hala bunun 10’da biri
kadardır” şeklinde konuştu. Şen, Antalya’daki potansiyelin etkin ve verimli bir
şekilde değerlendirilmesi ve altyapı ve
üst yapı donanımlarının varlığı kadar
destinasyonun tanıtım ve pazarlama
faaliyetlerinin de etkin bir şekilde kulla-
Nizamettin Şen şöyle devam etti:
“Kongre turizmi Ocak- Nisan, Kasım- Aralık aylarını doldurur. Gelen misafirlerin
harcamaları yüksektir. Ayrıca atıl kapasitenin kullanımı açısından da önemlidir.
Antalya’da 2011 yılında 100 ulusal 51
uluslararası, 2012 yılında 96 ulusal 69
uluslararası ve 2013 yılında ise 81 ulusal
54 uluslararası kongre düzenlendi. Ulusal kongrelerde sürekli düşüş yaşanıyor.
Nedeni ise kongreye gidenler aynı destinasyona gelmekten sıkıldılar. Ulusal
kongreleri artırmak için çalışmalar yapılmalı. Kongre turizminde karşımıza çıkan
en büyük handikap tarifeli seferlerin olmayışıdır. THY, çok istenmesine rağmen
Antalya’ya yıllardır tarifeli seferler koymamaktadır.”
7/24 LEZZET İÇİN
YAŞAYANLARA.
Müşterilerine gerçek lezzeti sunmak
isteyenler için, böğürtlen sirkesinden
Beluga mercimeğine kadar
aradğnz her şey METRO’da!
KONGRE ÖZEL BÖLÜMÜ HABER
The Marmara Taksim, toplantı
odaları ve balo salonunu yeniledi
Geçtiğimiz yıl bölüm bölüm
yenileme çalışması başlatan
The Marmara Taksim, toplantı
odaları ve balo salonlarının
da yenileme çalışmasını
tamamladı. Dünyaca ünlü
tasarımcı ve iç mimar Dan
Kwan imzasını taşıyan otelde,
en ileri teknoloji altyapısına
sahip, üç break out ve beşe
bölünebilen The Marmara
Meeting Center katı bulunuyor.
T
he Marmara Taksim 2 balo salonu,
35- 450 metrekare arasında değişen
ölçülerde 19 toplantı salonu ile İstanbul’un
toplantı ve organizasyon merkezi olma özelliği taşıyor. İhtiyaca göre 10 kişilik küçük
toplantılara veya 1000 kişilik uluslararası
buluşmalara ev sahipliği yapabilecek kapasitedeki salon ve alanlar, modern çağın
gerektirdiği tüm teknoloji altyapısını sunuyor. Dijital panolarda bir tuşla toplantı
salonlarının ışık sistemlerinin kontrol edebildiği otomasyon sistemlerinden, yüksek
hızda internete kadar tüm detayların düşünüldüğü toplantı salonları, özel tasarım
sandalye ve mobilyalarıyla katılımcıların
konforunu da ön planda tutuyor.
Grand Ballroom yeniden yaratıldı
Dan Kwan’ın geçen yıl bir proje ile yeniden yarattığı Grand Ballroom ise kongre ve
toplantılar için olduğu kadar sosyal organizasyonlar, yemek ve düğün davetleri için
tasarlandı. Pencere tasarımları gün ışığını
görecek şekilde yapılan Grand Ballroom,
254 metrekarelik gün ışığı gören fuayesiyle 700 kişilik toplantı, 500 kişilik oturma
düzeninde yemek ve 750 kişilik kokteyl
kapasitesiyle hizmet veriyor. İstendiği taktirde ikiye bölünebilen 626 metrekarelik
balo salonu, 307 ve 320 metrekarelik iki
ayrı salon olarak her tür organizasyona ev
sahipliği yapıyor. The Marmara Taksim ana giriş katında yer alan Grand Ballroom’a
otel dışından giriş imkanı da bulunuyor.
Mobil Dünya Kongresi 2018’de
İstanbul’a kazandırılacak
Dünyanın en büyük mobil teknoloji organizasyonlarından
biri olan Mobil Dünya Kongresi 2018’de İstanbul’da
gerçekleşmesi için çalışmalara başlandı.
M
obil Dünya Kongresi, mobil
teknolojiler konusunda önemli
etkinlikler arasında yer alıyor. Bu yıl
Barselona’da gerçekleşen kongreye,
201 farklı ülkeden 85 bin ziyaretçi
katıldı. Sosyal medyada 650 binden
fazla etkileşim aldı. Facebook’un
kurucusu Marck Zuckerberg’in yaptığı açılış konuşması başta olmak
üzere Whatsapp’ın kurucu ortağı ve
CEO’su Jan Koum ve IBM’in CEO’su
Virginia M. Rometty’nin konuşmaları da oldukça ilgi gördü. Bu yılın
26
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
öne çıkan sektörleri sağlık ve otomotiv oldu.
Kongrenin İstanbul’a kazandırılmasıyla ilgili konuşan İTO
Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim
Çağlar, kongre organizasyonlarının önemine vurgu yaparak, Mobil
Dünya Kongresi’ni 2018 yılında İstanbul’da gerçekleştirebilmek için
çalışmalara başladıklarını açıkladı.
Çağlar, İstanbul’un özel konumuna
ve önemine değindi.
OTELLER
OTELLER
DOSYA
Avrupa otelleri 2014
ve 2015’te iyi bir
performans gösterecek
PricewaterhouseCoopers(PwC) şirketi tarafından üçüncüsü
yayınlanan Avrupa Şehirleri Otel Tahminleri Raporuna
göre 2014 yılında Londra, Paris ve Edinburgh ve onları
yakından takip eden Dublin doluluk oranlarında yüzde
80’lerin üzerini görecek. 2015 yılında ise birçok şehirde
büyüme oranları daha hızla artacağı gibi son yılların en iyi
seviyesini görecek. Edinburgh ve Londra’nın zirvede yer
alması beklenirken, onları Paris ve Dublin izleyecek.
28
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
P
wC’nin 10 bin Küçük Lüks Otel Kulübü Üyeleri ile turizm yönelimleri
üzerine 2014 yılı için yaptığı tüketici
araştırmasına göre Avrupa’daki otellerin
çoğunluğu 2014’te en az 2013 yılı kadar
performans gösterecek. Yüzde 44’ü ise
2013’e göre çok daha iyi bir performans
sergileyecek. 2014’teki bu yüksek doluluk
oranları oda başı gelire de yansıyacak. En
yüksek seviyeler Cenevre, Zürih, Londra ve
Paris’te olacak. 2015’te ise ortalama fiyat
beklentisi daha yüksek olacak.
İngiltere ekonomik büyümede
Avrupa’yı sollayacak
Dengesiz büyüme hızına rağmen, Avrupa için 2014 geçen yıla göre çok daha
iyi görünüyor. Gayri Safi Milli Hasıla’nın
(GSMH) 2013’te 0.5’lik daralmaya karşılık,
2014’te yüzde 0.8, 2015’te ise yüzde 1.2’lik
bir büyüme beklentiler arasında… Avrupa
dışında kalan Rusya, İngiltere ve İsviçre gibi
ülkelerde ekonominin gelecek yıllarda daha iyi olması bekleniyor. 2014’te İngiltere
GSMH’si yüzde 2.5’lik, 2015’te 2.4’lük büyümelerle tüm Batı Avrupa ekonomilerinden
daha güçlü bir büyüme kaydedecek. Rusya
GSMH’sinin ise 2014’te yüzde 2.1 ve 2015’te
yüzde 3.5 artması bekleniyor.
Farklı müşteri profilleri
Batılı otelcileri şaşırtacak
Global ekonomik görünümü de ele alan
raporda, gelişmekte olan ülkelerden gelen turist sayısında artışlar yaşanacağını,
otellerin farklı müşteri portföyüne adapte
olmak zorunda kalacağı belirtiliyor. Oteller,
alım gücü ve kitle bakımından hızla artan
60 farklı demografik grubu çekmek için
tekliflerini artık müşteriye göre ayarlayacak. Önümüzdeki dönemde, ekonomik
segmentte yer alan oteller, alternatif tedarikçiler yüzünden zorlu bir rekabetle
karşılaşacak. Gelişmekte olan pazarlardan
gelen yatırımlar, Avrupa pazarlarındaki rekabeti artıracak.
İş insanlarının beklentileri artıyor
2013 yılında 1.1 milyon uluslararası
iş seyahatçisi kayda geçti. Hızla gelişen
teknolojilerle birlikte artık farklı beklentilere sahip bu kitle, daha fazla seçim
özgürlüğü istediği gibi dijital teknoloji çok
yakından takip ediyor. Mobil telefon ve
tabletlerden yapılan otel rezervasyonları, geleneksel web-bazlı rezervasyonları
geçmeye başladı.
Araştırmaya göre temel ihtiyaçlar ve
borçlanmalar toplamda büyük bir harcama
yüzdesine sahipken, ana tatil ihtiyacı ise en
AVRUPA’DAKİ BAZI ŞEHİRLERİN YILLARA GÖRE DOLULUK ORANLARI
2013
Londra
Paris
Edinburg
Dublin
Amsterdam
Berlin
Zürih
Barselona
Viyana
Prag
Moskova
Frankfurt
Roma
Brüksel
Cenevre
Lizbon
Milan
Madrid
2013
Sıralama
82.4
81.2
79.6
78.7
75.4
72.6
72.3
71.7
70.6
69.3
67.5
68.3
67.0
66.8
65.2
65.0
63.3
61.4
2014
Londra
Paris
Edinburg
Dublin
Amsterdam
Berlin
Zürih
Barselona
Viyana
Prag
Franfurt
Moskova
Roma
Brüksel
Cenevre
Lizbon
Milan
Madrid
2014
Sıralama
82.7
81.7
81.5
79.0
75.2
72.8
72.7
71.9
71.2
69.7
68.6
68.6
67.0
66.7
66.1
65.7
64.3
61.9
Londra
Paris
Edinburg
Dublin
Amsterdam
Berlin
Zürih
83.0
82.9
83.0
79.5
75.5
73.0
73.0
2015
Sıralama
2
3
1
4
5
6
7
Barselona
Viyana
Prag
Franfurt
Moskova
Lizbon
Brüksel
Roma
Cenevre
Milan
Madrid
72.1
71.7
70.1
69.2
69.1
67.4
67.3
67.2
66.6
65.0
62.6
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
2015
Yüzde
yüksek harcama önceliği oluşturuyor. Araştırmaya katılanların yüzde 26’sı 2014’te
daha fazla seyahat etmeyi bekliyor. İş seyahatleri özellikle Almanya, İngiltere ve
Fransa’nın sektörde yönlendirici güç olacağı öngörülüyor.
Kâr marjları ve müşteri
sadakati eriyecek
Turizm tüketicileri hareketlilik, esneklik, bilgiye gerçek zamanlı ulaşım, güvenli,
kolay ve hatta hareket halinde alışveriş yapabilmeyi talep ediyor. Intercontinental
Hotel Grubu’nun yaptığı bir ankete göre
yetişkinlerin yüzde 43’ü internet için ayrıca
ödeme isteyen otellerde kalmak istemiyor.
Online şirketlerin başka bir boyuta taşıdığı
sektörde, marka görünürlüğü, kar marjları
ve müşteri sadakatı eriyecek. Ancak büyük
otel zincirleri pazar payını korumak ve ziyaretçilere daha geniş bir yelpaze sunmak için
markalaşmaya oldukça önem veriyorlar.
PhocusWright’ın tahminlerine göre 2012’de
online seyahat acentaları rezervasyon toplamını yüzde 64’ü mobil rezervasyonlara
karşın yüzde 36’sı otellerin kendi internet
sitelerindeki rezervasyonlar oluşturuyor.
Yatırımlarda İngiltere ve
Fransa öne çıkacak
Diğer yandan 2014 yılı otel yatırımcıları için ilgi çekici bir yıl olarak
görülüyor. İngiltere ve Fransa yatırımların
yarısından fazlasına sahipken, Almanya,
İspanya ve İrlanda bu yıl için yatırımların
merkezi olarak görülüyor. Otel sektörünün
başarısını Avrupa’daki büyüme modellerine bağlayan rapora göre Avrupa’da güç
dengesi değişiyor. Portekiz’deki büyümenin
Fransa’yı geçmesi beklenirken, İrlanda’daki
büyümenin de Almanya’dan yüksek olması
bekleniyor. 2015’te yüzde 1.8 büyüme ile
Yunanistan’ın bile en yüksek performanslı
ekonomilerden biri olması bekleniyor. Bölge dışında kalan ülkelerdeki düşen maaşlar
ve fiyatlar Avrupa bölgesindeki ülkelerle olan rekabeti artıyor.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
29
OTELLER
HABER
Hampton by Hilton İstanbul Kayaşehir açıldı
Dünya genelinde 1900’un
üzerinde şubesi bulunan orta
sınıf segmentindeki Hampton
by Hilton’un İstanbul’daki ilk
oteli, 142 odalı Hampton by
Hilton İstanbul Kayaşehir açıldı.
İ
stanbul’un Hilton Worldwide’ın ekonomi segmenti markalarından Hampton
by Hilton’un Türkiye’deki sayısı 4’e ulaştı. Bursa, Ordu ve Samsun’dan sonra
Hampton by Hilton’un Türkiye’deki
dördüncü oteli olan Hampton by Hilton İstanbul Kayaşehir kapılarını açtı.
Markanın standartları olan odada sıcak
kahvaltı, ücretsiz Wi-Fi ve ‘Clean and
Fresh Hampton Bed®’ yatak yer alıyor.
142 odalı tesis, konukların konforu gözetilerek, modern dokunuşlarla düzenlendi.
‘Hamptonality’ hizmet kültürünü
müşterilerine sunuyor
Hilton Worldwide Avrupa, Ortadoğu
ve Afrika Başkanı Simon Vincent, Türki-
ye’de turizm ve konaklama sektörünün
geleceğinin parlak olduğunu ve Şubat
2014’te ülkeye gelen turist sayısının
geçen yıla göre yüzde 6,6 oranında arttığını söyledi. Odaklı Hizmet ve Hampton
Markası Küresel Başkanı Phil Cordell de
yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Türkiye’deki dördüncü, ülkenin en büyük kenti
İstanbul’da ise ilk Hampton by Hilton otelinin kapılarını açıyoruz. Misafirlerimizi,
değer yaratan, konforlu konaklama deneyimini güler yüzlü ‘Hamptonality’
hizmet kültürüyle harmanlayan, yüzde
100 Hampton garantisi altındaki ödüllü
markamızla tanıştırmaktan mutluluk
duyuyoruz” şeklinde konuştu.
Çanakkale’nin ikinci
5 yıldızlı oteli açıldı
Çanakkale kent merkezinde
bulunan, kentin ikinci 5 yıldızlı
olma özelliğini taşıyan 380 yataklı
Parion Otel hizmete girdi.
Ça162n a k kodaa l e ’ dvee
380 yataktan oluşan Parion Hotel,
bin 500 metrekare
üzerine
oturtturuldu.Otel
bünyesinde
fitness salonu, Türk
hamamı,
kapalı
havuz, masaj salonu, toplantı salonları, düğün salonu,
bar, restoranlar ve kapalı otopark bulunuyor. Parion
Otel Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Karakaş, “İnşaata
başladığımızda oteli dört yıldızlı olarak düşünüyorduk.
Fakat sonradan 5 yıldızlı olmasına karar verdik. Şehir
merkezinde yer alan otelimiz 5 yıldızlı olarak hizmet
verecek. 162 oda ve 380 yatak kapasiteli otelimizin,
Çanakkale turizmine önemli bir katkı sağlayacağına
inanıyoruz” dedi.
30
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Arcanus Side Resort
yenileme ile hizmete açıldı
Asteria Hotels tarafından işletilen Asteria Sorgun’u tekrar kendi
işletmeye başlayan Arcanus Grubu oteli yenileyerek hizmete açtı.
Grup otelin adını da Arcanus Side
Resort Hotel olarak değiştirdi.
O
telle
ilgili
bilgi
veren Arcanus Side Resort
Hotel Genel Koordinatörü Hikmet
Çetinkaya, hedeflerinin Türk turizmine katkı sağlamak olduğunu
ifade ederek, kaliteli hizmet ve
koşulsuz müşteri memnuniyeti
anlayışıyla misafirlerine devamlılık
sağlayacaklarını kaydetti. Turizmde
Arcanus markasını daha yükseklere taşımayı hedeflediklerini ifade
eden Çetinkaya, ekip halinde bu
çıtayı yükseltmek istediklerini
belirtti. Tesislerinin en önemli özelliğinin orman içerisinde yer aldığını
belirten Çetinkaya, “Bizim en büyük farkımız iyi hizmetimiz olacak.
Turizm camiasındaki yenilikleri
takip ederek, hizmet sürekliliği,
müşteri devamlılığını sağlayacağız. Tesisimizin en önemli özelliği
orman içerisinde yer alması ve
denize sıfır olması, bina olarak da
denizi kucaklamasıdır. En önemli
özelliğimiz tabiat, doğa ve aile oteli
olmamızdır” şeklinde konuştu.
OTELLER
HABER
Ücretsiz internette Türk otelleri
dünya devlerinin önünde
“Akıllı seyahat” sitesi Kayak’ın
yaptığı araştırmaya göre,
Türkiye’deki oteller ücretsiz
kablosuz internet hizmetiyle
ABD, İngiltere, Almanya ve
Rusya gibi ülkeleri geride
bıraktı. Türkiye’nin büyük
şehirleri arasındaysa
İstanbul ilk sırada yer aldı.
100’ün üzerinde ülkeden toplanan verilerin değerlendirildiği araştırmada, bu
ülkelerdeki otellerinin hangi oranda ücretsiz kablosuz internet hizmeti sunduğu
belirlendi. Kayak’ın ücretsiz internetten
vazgeçmeyen seyahat tutkunlarına gelecekteki rotalarını belirlerken faydalanmaları
için sunduğu tavsiyelerse şöyle:
Romanya ilk sırada yer aldı
Dünya genelinde otellerin yüzde 90’ı,
konuklarına ücretsiz Wi-Fi bağlantı
hizmeti sunuyor. Kıtalar ölçeğinde incelendiğindeyse Amerika’daki otellerin yüzde
94’ü, Avrupa’dakilerin yüzde 90’ı, Asya’da-
kilerin yüzde 88’i, Afrika’dakilerin yüzde
81’i ve son olarak Okyanusya’daki otellerin
yüzde 55’i ücretsiz bağlantı sağlıyor. Otellerinin yüzde 99’unda ücretsiz bağlantı
sunan Romanya, bu alanda dünya lideri…
Romanya’yı yüzde 1’in altında bir farkla
Vietnam, yüzde 98’le Tayvan, Kamboçya ve
Polonya takip ediyor. İlk 10’da yer alan diğer
ülkelerse, sırasıyla Fas, Slovakya, Japonya,
Kolombiya ve Karadağ izledi. Avustralya
yüzde 56’yla son sırada yer alırken, Yeni
Zelanda, Almanya, Hindistan, Güney Afrika,
Avusturya, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, İsviçre, Birleşik Krallık ve İspanya da otellerinde
en düşük oranda ücretsiz Wi-Fi hizmeti
sunan ülkeler arasında yer aldı.
Türkiye, Avrupa’nın liderleri arasında
Müşterilerin otellerin yüzde 96’sında
ücretsiz bağlantıdan yararlanabildiği Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında Romanya,
Polonya, Slovakya, Karadağ ve Çek Cumhuriyeti’nin ardından altıncı sırada yer alıyor.
Türkiye, bu oranla İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya gibi Avrupa’nın önde
gelen ülkelerinin yanı sıra otellerinin yüzde
93’ünde ücretsiz internet hizmeti veren
ABD’yi de geride bırakıyor.
Misafirlerinin beklentileri dikkate
alan Club Salima komple yenilendi
Kemer Beldibi bölgesinde yer alan Club Salima Tatil Köyü yenilenerek hizmete
açıldı. Renovasyon çalışmasıyla ilgili Halil Öncü’nün sorularını yanıtlayan
Club Salima Tatil Köyü Genel Müdürü Batu Pasiner, “Misafirlerin talepleri
ve tatil anlayışları değişiyor. Bunları yakalamak, fiyat ve kalite dengesini
doğru kurabilmek adına bu yatırımların da yapılması gerekiyor” dedi.
M
isafirlerin düşüncelerini alarak renovasyon çalışması yapan Pasiner, geçen
yıl başladıkları renovasyonla otelin tüm
odalarını yenilediklerini kaydetti. Pasinler,
“Yani odalarımızın mobilyaları, doğramaları,
sıvaları, banyoları, seramikleri ve balkonlara kadar tamamını yenileyerek yepyeni
odalar yarattık. Misafirlerimiz konaklama
yaptıktan sonra onların da düşüncelerini de
alacağız. Geçtiğimiz yıl bir kısım odalarımızı örnek olarak bu yenileme içine almıştık.
Burada konaklayan misafirlerimiz çok olumlu düşüncelerini bizlere iletmişlerdi.
32
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Bizde bu doğrultuda odaların tamamını yeniledik” diye devam etti.
Pasiner: Misafir beklentileri artık değişti
Kemer’in oldukça eski ve tanınan
bir bölge olduğunu ifade eden Pasiner,
“Dolayısıyla buradaki eski tesislerin renevasyona sürekli ihtiyacı var. Yenileme
yapmak gerekiyor. Misafirlerin talepleri
ve tatil anlayışları değişiyor. Bunları yakalamak, fiyat ve kalite dengesini doğru
kurabilmek adına bu yatırımların da yapılması gerekiyor. Bölgemizdeki tesisler
de bunu yakalamış durumdalar. Ağırlık,
Rus pazarı olduğu için bölgemizdeki bu
yatırımların Rusya pazarına yönelik olduğunu düşünüyorum. Rusya pazarı çok
dinamik Pazar... Misafirlerin beklentileri
hızla artıyor” dedi.
OTELLER
HABER
Kapadokya’daki
otelde şarap
tarihi seminerleri
düzenleniyor
S
on yıllarda kaya otel yatırımlarıyla
öne çıkan Kapadokya’nın Uçhisar
bölgesinde Şıra Kapadokya Otel ve
Restaurant açıldı. Kapadokyalı iki aile
tarafından açılan 12 odalı butik otelin
restorasyonu 3 yıl sürmüş. Restoranıyla da öne çıkan otelin bir şarap
mahzeni de bulunuyor. Otelde yemek
yiyen misafirlere 15-20 dakika süren
şarap tarihi anlatıldıktan sonra Türkiye’nin değişik bölgelerinden seçilmiş 5
şarap teknik anlatımı ile tadımı yaptırılıyor. Otelde ayrıca Murat Yankı
tarafından Türkçe, İngilizce, Fransızca,
Japonca ve İtalyanca dillerinde, Şarap
tarihi seminerleri de veriliyor.
Gökçeada’daki Masi Otel’in
yıkım kararını Danıştay onadı
Gökçeada’nın eski Bademli köyünde yapımı devam eden Masi Otel, sit
alanında yer aldığı için yıkılması öngörülüyor. Sit alanına yapılan otelle ilgili
Çanakkale İdare Mahkemesi’nin verdiği yıkım kararını Danıştay’da onadı.
G
ökçeada Gönüllüleri Derneği, inşaat aşamasındayken otelin durdurulması
için hem dava açmış hem de belediyeye
defalarca inşaatın durdurulması için başvurmuştu. Ancak belediye önce inşaatı
mühürlemiş daha sonra yapı tadilat ruhsatı düzenleyerek izin vermişti.
Daha önce 3194 sayılı İmar yasasına
aykırı yapıldığı yönünde defalarca idare
mahkemesinden karar alınan ama en çok
da sit alanında olup olmadığı tartışılan
Masi Otel için Koruma Kurulu 2004 yılında
eski Bademli köyünün sit sınırları belirle-
Manesol Suites Otel Haliç’te açıldı
İ
stanbul Haliç’te bulunan 32 odalı butik otel Manesol Suites, kapılarını açtı. Otelin
Genel Müdürü Kemal Gündüz, Haliç Kongre
Merkezi, Miniatürk, Eyüp’ün orta noktasında bulunan tesisin 32 odalı olduğunu, otelin
bulunduğu bölge ve sunduğu olanaklar ya-
nında restoran olarak da önemli bir konuda
bulunduğunu söyledi. Ayrıca Gündüz, Manesol ailesi olarak bölgede ikinci otel olarak
4plus’ı da burada açacaklarını belirterek bu
tesislerle Haliç’e farklı anlam kazandıracaklarını bildirdi.
DoubleTree by
Hilton Malatya
hizmete girdi
Toprak Hotel
satışa çıkacak
T
oprak Holding’e ait alan Kars’ın Sarıkamış’taki ilçesinde Toprak Hotel satışa
çıkarılıyor. Ekonomist Dergisi’nde yer alan
habere göre otelin sahibi Halis Toprak, 2005
yılında açtığı oteli, satmak ya da kiraya
vermek için yeniden ihaleye çıkmaya hazırlanıyor. Otelin toplam yatak kapasitesi
350’yi buluyor. Otelde 118 standart oda, 11
köşe oda, 1 engelli odası, 6 junior süit ve
4 kral dairesi bulunuyor. 2005 yılının eylül
ayında faaliyete açılan Toprak Hotel, 35
milyon dolarlık yatırım ile inşa edilmişti.
34
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
B
u ay Malatya’da hizmete giren
DoubleTree by Hilton Malatya
hizmete girdi. Genel Müdürlüğü’ne
Haluk Bilgili atandığı otelin 18 katı, 9
toplantı salonu ve 950 metrekarelik
wellness center’ı bulunuyor. DoubleTree by Hilton Malatya’nın açılışını
gerçekleştirecek ve yeni ekibin liderliğini üstlenecek Haluk Bilgili, 20 yılı aşkın
otelcilik deneyimine sahip ve Hilton
Worldwide kariyeri süresince, çeşitli ülkelerde farklı otellerin açılış süreçlerine
katkıda bulunmuş ve Türkiye pazarını
da yakından tanıyor. Oldukça geniş bir
sektör tecrübesine sahip olan Bilgili,
son olarak Mersin HiltonSA’da Operasyon Direktörü olarak görev alıyordu.
nirken otel arazisinin sit dışında tutulduğu
ileri sürülüyordu. Oysa 1994 yılında kurul
bu arazinin de içinde bulunduğu oldukça
geniş bir alanı sit kapsamına almıştı.
Satılan Yoo2
Taksim Square,
isim de değiştirdi
G
eçtiğimiz aylarda Gençoğlu Grup
Yönetim Kurulu Başkanı Naim
Gençoğlu’nun ortak olduğu yoo2
Taksim Square, Avantgarde Gruba
satıldı. Otelin yeni adı Avantgarde
Taksim Square Hotel oldu.
Kuyumculuk sektöründe uzun
yıllardır var olan Naim Gençoğlu tarafından açılan Yoo2 Taksim Square,
Avantgarde Gruba satıldıktan sonra
isim değiştirdi. Otelin yeni adı Avantgarde Taksim Square oldu. Taksim
Mete Caddesi üzerinde yapılan Avantgarde Taksim Square Oteli, 60
odası bulunuyor.
Avantgarde Collection çatısı altına İstanbul Levent, Taksim ve
Bodrum Yalıkavak’tan sonra Taksim Square’i katan grupta iki atama
gerçekleşti. Nehir Kaplan, Taksim
Square’de Otel Müdürü olarak görev
yapacak. 2013 yılından bu yana grubun Talimhane bölgesinde yer alan
otelinde görev yapan Onur Yazıcı ise
Avantgarde Collection Taksim’de Otel Müdürlüğü görevine getirildi.
OTELLER
HABER
Turizmci Fatma
Girgin eski oteli
süite çevirdi
WOW İstanbul, yenilendi
Atatürk Havalimanı’na yakın bir bölgede hizmet veren WOW İstanbul
Hotels&Convention Center, yenilendi. WOW İstanbul Hotels&Convention
Center bünyesindeki 5 yıldızlı WOW İstanbul, 4 yıldızlı WOW Airport
Otel ve Kongre Merkezi dahil olmak üzere tüm tesis yenilendi.
W
OW İstanbul Hotels&Convention Center’ın renovasyonuna 2013
yılının son çeyreğinde başlanılan otel,
aynı zamanda müşteri kabul etmeye
devam etti. Renovasyonla birlikte 2014
yılında, tesiste konfor standartları yanı sıra hizmet kalitesinde de iyileştirme
ve gelişmeler planlanıyor. Yenilenen tesis beraberinde misafir memnuniyetini
yükseltmeye yönelik birçok projeye de
hayata geçiriliyor. Konfor ve teknolojik
yenilemeleri yapılan otelin suitlerinde
T
ürkiye’nin önde gelen otel markalarından
Divan Grubu’nun bünyesinde yer alan Divan
Gaziantep’in Executive Şefi Güngör Taş oldu. Üç
farklı konsepti bir arada barındıran Divan Gaziantep, Divan Residance Gaziantep ve Divan
Suites Mutfak şefliğini yapacak olan Taş’ın açılış
sürecinde görev yapacağı bildirildi.
Golden Way Giyimkent
Otel’e yeni satış ve
pazarlama müdürü
stanbul Giyimkent’teki İstanbul Hotel Golden
Way Giyimkent’in satış ve pazarlama müdürlüğüne Nureddin Ağaççı getirildi. Ağaççı, bölge
olarak çok iyi konumda olan otelin daha çok
şirket ve toplantı üzerine olan iş dünyasına yoğunlaşarak müşteri pörtföyünü genişletmek ve
bölgede marka haline gelmek istediğini belirtti.
Ağaççı, yönetim kurulunun şu an 4 yıldızlı olan
oteli büyüterek, 2015 yılına 5 yıldızlı otel olarak
girme planlarının olduğunu ifade etti.
36
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
F
kaz tüyü yastıklar ve nevresimlerden
banyoda seçkin marka banyo malzemelerine kadar her detay düşünüldü. WOW
İstanbul, yenilenen yüzü ile birlikte
kongre ve toplantılarda iş dünyasına
sunduğu konfor, business center ve VIP
toplantı hizmetleri, tam donanımlı,
yüksek kapasiteli toplantı salonları, etkin iletişim olanakları, Türk ve dünya
mutfağından seçme özgün lezzetlerin
sunulduğu restoranları ve sağlık kulüpleri ile hizmet sağlıyor.
Divan Gaziantep’in şefliğine
Güngör Taş getirildi
İ
River Garden Oteli eski genel
Müdürü Fatma Girgin, Antalya
eski Lara yolundaki eski bir
oteli lüks suites otel haline
dönüştürerek işletmeye açtı.
atma Girgin, Antalya Lara yolundaki eski
bir oteli lüks suites otel haline dönüştürerek işletmeye açtı. Eski oteli 10 yıllığına
kiraladıklarını ve renovasyondan geçirdikten
sonra hizmete açtıklarını belirten turizmci
Girgin, otelde standart double odalar, 1 oda
bir salon, 2 oda bir salon ve 3 oda bir salon
gibi apart dairelerin bulunduğunu anlattı.
Girgin, “Toplam 2 binadan oluşan Duru Suites otelde 43 ünite bulunuyor. Otel Antalya
körfezinin en güzel manzaralarından birine sahip” dedi. 12 ay boyunca açık kalacak
tesiste, oda kahvaltı konseptinde hizmet
verdiklerini ifade eden Girgin, otel müşterileri arasında turistlerin yanı sıra Antalya’ya
gelen tedarikçiler, uzun süre kalmak isteyenler, Avrupalı ve Antalyalı üst düzey
yöneticileri olacağını açıkladı.
Cevahir Hotel Asia’ya
üç yeni atama
Cevahir Hotel Asia’ya genel müdürlük, muhasebe müdürlüğü ve bilgi
işlem müdürlüğü görevlerine yeni isimler atandı. Cevahir otelde
Genel Müdürlük görevine Selçuk Kuttaş getirildi. Erol Şen Muhasebe
Müdürlüğü, Mesut Çoşan ise Bilgi İşlem Müdürlüğü görevlerine atandı.
G
enel Müdürlük görevine getirilen Kuttaş, 1988 yılından
itibaren turizm ve otelcilik sektöründe
yiyecek ve içecek ile eğitim müdürlüğü görevlerinde çalıştı. Kuttaş, Hilton
International Ankara, Swissotel The
Bosphorus İstanbul, Hyatt Regency
İstanbul, İstanbul Princess Hotel, Barcelo, Jasmine Court Hotel, Dedeman
Hotels & Resorts International ve
Tuğcan Hotel Gaziantep’te üst düzey
yöneticilik yaptı. Muhasebe Müdürlüğü
görevine getirilen Şen, 1985 yılından
itibaren özel sektörde yönetim kadrolarında görev aldı. Mesut Çoşan ise
Özel Boğaziçi Koleji ve Anadolu Üniversitesi İşletme Yönetim Organizasyon
Selçuk Kuttaş
bölümü mezunu. Coşan, Radisson Blu
ve Wyndham otellerinde IT Müdürlüğü
görevleri yaptı.
Mitsubishi Electric Klima Sistemleri, her türlü bina ve iç mekan için geniș ürün yelpazesi ile
hayatınızı daha keyifli, nefes aldığınız havayı daha kaliteli ve sağlıklı hale getirmek için
ihtiyaçlarınıza uygun profesyonel çözümler sunuyor.
Teknolojinin
öncüsü Mitsubishi Electric, 92 yıllık tecrübesiyle konfor, verim ve dayanıklılığın
Teknolo
en yüksek standartını göstermektedir.
A+++
Avrupa Birliği Sezonsal Verimlilik kriterlerine göre A+++ enerji sınıfındadır.
(MSZ-FH 25/35VE)
Yeni ürünlerimizi daha yakndan incelemek için,
hepinizi standmza bekleriz.
Salon No: 8 Stand No: A 08
DOSYA
YATIRIMLAR
YATIRIMLAR
Sayıları artan turizm
danışmanlarına
ilgi beklenen
düzeyde değil
Türkiye’de son yıllarda artan iş ve şehir oteli yatırımları,
turizm danışmanlarına olan ilgiyi artırdı. Otelcilik alanında
rekabetin artması, farklı sektörlerden gelen yatırımcıların
turizm sektörüne girmesi ve finans bulma sıkıntıları,
işi bilen danışmanların önünü açtı. Yatırımcılar, doğru
lokasyonda doğru segmentte ve doğru uluslararası marka için
danışmanların rehberliğine başvuruyor.
38
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
F
arklı sektörlerde faaliyet gösteren
yatırımcıların
turizm
sektörüne yönelmesi, turizm danışmanlığı mesleğine olan ilgiyi de artırdı.
Kendi alanlarında belli bir başarıyı yakaladıktan sonra turizm sektöründe yatırım
yapmak isteyen yatırımcılara rehberlik
eden turizm danışmanları, yatırımcıların
önünü açıyor. Turizm danışmanları, gerek
yatırım ve işletme maliyetlerinin düşürülmesine gerek doğru lokasyonda doğru
segmentte otel yapımına gerekse yerli
yatırımcılarla uluslararası otel zincirleri
arasında bağ kurulmasına kadar her alanda yatırımcının yanında yer alıyor.
Danışmanlar, yatırımın işletme
ve yatırım maliyetini düşürüyor
Otelcilik alanında rekabetin artması, doğru lokasyonda ve o lokasyona
uygun segmentte yatırım yapılmasını
kaçınılmaz hale getiriyor. İstanbul, Antalya, Ankara gibi Türkiye’nin turizmde
öne çıkan kentlerinde arazi fiyatlarının
yükselmesi yatırım maliyetlerinin artmasını beraberinde getiriyor. Genellikle 5
yıldızlı otel yapma eğiliminde olan sektör
dışından gelen yatırımcılar, ciddi yatırım
maliyetiyle karşı karşıya kaldıkları gibi işletme sırasında da ciddi sorunlarla
karşılaşıyorlar. Yatırımın geri dönüş
süresinin ortalamanın üzerine çıkması otelin satılmasına kadar giden süreci
başlatabiliyor. Öte yandan farklı sektörlerden gelip de otelcilik alanında yatırım
yapan şirketler, işin ehli kişilerden yardım
alarak bu süreci sorunsuz atlatabiliyor.
Bu noktada devreye giren danışmanlar,
yatırımcıyı doğru yatırıma yönlendirdiği
gibi otelin yatırım ve işletme maliyetini
de düşürüyor.
Danışmanlar dünyadaki yatırım
trendlerini yakından takip ediyor
Dünyadaki
otelcilik
trendlerini
yakından
takip
eden
danışmanlar, yeni eğilimleri Türkiye’ye
taşıyorlar. Danışmanlar, son yıllarda farklı markalarla Türkiye pazarına
girmek için yarışan uluslararası zincirlerin zorlu ve karmaşık sözleşmelerine
karşı yatırımcıları koruyorlar. Uluslararası zincirlerin hem standartlarını iyi
bilen hem de sözleşmelerine hakim olan danışmanlık firmaları, yatırımcılarla
uluslararası zincirler arasında bağ kurarak doğru markanın alınmasını da
sağlıyor. Danışmanlar, lokasyon ve
doğru marka seçimi, işletme organizasyonunun oluşturulması gibi konuların
yanı sıra yatırımcıya finans bulma ko-
nusunda da destek oluyor.
Hangi danışmanla
çalışılacağı önemli
Danışmanlarla çalışmak özellikle ilk
otel yatırımını yapan yatırımcılar için daha da önem kazanıyor. Ancak bu noktada
danışmanlığın kime veya hangi firmaya
verileceği çok önemli bir nokta olarak öne çıkıyor. Zira yatırımların artmasıyla bu
alanda faaliyet gösteren danışman sayısı
da arttı. Piyasadaki danışman açığını fark
eden birçok turizmci, mimar veya otelci
danışmanlık işine soyunmuş durumda.
LCD Danışmanlık’tan Ayhan Yeğinsu,
danışman ve danışmanlık şirketlerinin
sayısında bir patlama yaşandığını vurguluyor. Öte yandan bir yatırımın yanlış
Turizm yatırımlarının artması,
turizm danışmanlarının
sayısının artmasına da vesile
oldu. Danışmanlık mesleğinin
yıldızının parlaması, otelci,
mimar ve turizmcilerin
bu alana girmesine vesile
oldu. Deneyimli turizm
danışmanları, yatırımcıları
danışman seçimi konusunda
dikkatli olmaya çağırıyorlar.
Tüm bu gelişmelere
rağmen Türkiye’de turizm
danışmanlarına başvuran
yatırımcı sayısı Avrupa
ülkelerine göre çok
sınırlı kalıyor.
olup olmadığı en az 4-5 yıl sonra ortaya
çıkıyor. İşin uzmanı olmayan kişilerin
danışmanlık yapması da yatırımcıya pahalıya mal oluyor.
Türkiye’de danışmanlara
olan ilgi hala çok düşük
Tüm bunlara rağmen Türkiye’de turizm
danışmanlarına olan ilgi beklenen düzeyde değil. Yatırımcılar, danışmana ihtiyaç
duymadan yatırım yapmaya devam ediyorlar. Birçok otel yatırımcısı, fizibilite
ve otel değerleme raporlarını daha uygun bütçeye yapmak için işi bilmeyen
danışmanlarla çalışabiliyor. Türkiye’de
danışmanlara olan ilginin yeterli olmadığını ifade eden BDO Danışmanlık’tan
Mehmet Önkal yatırımcıların, fizibilite
için turizmi bilmeyen SPK lisanslı değerleme şirketlerinden destek aldığını
belirterek, yatırımcıların turizmi bilmeyen danışmanlara normal fiyatın yarısına
çalışmayı tercih ettiklerini belirtiyor.
Şehir oteli yapan yatırımcılar
danışmana gidiyor
Danışman şirketlere başvuran turizm
yatırımcılarının birçoğu farklı sektörlerden gelerek turizm yatırımı yapan
firmalardan oluşuyor. BDO Danışmanlık’tan Mehmet Önkal, “Bize başvuran
turizm yatırımcılarının yüzde 90’ı başka
endüstrilerden gelme. Trend; tekstil, inşaat ve son olarak da otomotiv...” diyor.
Öte yandan daha çok şehir ve iş oteli yapmak isteyen yatırımcılar danışmanlardan
destek alıyorlar. Resort otel yatırımcılarının danışmanlarla çalışma oranı ise çok
düşük. Danışmanlar, yatırımcıların yönelişleri ve beklentilerini Turizm ve Yatırım
Dergisi ile paylaştılar.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
39
YATIRIMLAR
GÖRÜŞLER
Mehmet Önkal / BDO Danışmanlık
Yapılan yatırımın yanlış olduğu
en az 4-5 yıl sonra anlaşılıyor
S
on zamanlarda turizmi bilmeyen yatırımcıların yaptığı otel yatırımları çok
fazla arttı. Bu, danışmanlara olan ihtiyacı artırdı. Ancak bu sefer de turizmi bilen
bilmeyen herkes danışman oldu. Örneğin
isim yapmış bazı firmalar, ön bürodan ayrılan birini turizm yatırım danışmanı yapıyor.
Türkiye’deki turizm yatırımcılarının birçoğu
danışmanlara para vermeyi sevmiyor. Ancak bir kredi müessesesine gittiğinde ondan
fizibilite isteniyor. Fizibilite için turizmi bilmeyen SPK lisanslı değerleme şirketlerini
tutuyorlar ve otel fizibilitesi yaptırıyorlar.
Yatırımcı da firmanın adına güvenerek,
düşük kalitede çalışanlarla, normal fiyatın yarısına bu çalışmayı yaptırıyorlar. Bu
alanda danışmanlık yapan bir arkadaşımızla sohbet ediyordum. Dedim ki; siz
Anadolu’daki otellerin doluluklarını nasıl
belirliyorsunuz? Dedi ki: akşamları gidiyoruz, kaç ışık yanıyor sayıyoruz. O nedenle
yatırımcıların ucuza kaçmaması gerekiyor.
Yanlış yapılan bir yatırımın yanlış olduğu
en az 4-5 yıl sonra anlaşılıyor. Bize başvuran turizm yatırımcılarının yüzde 90’ı
başka endüstrilerden gelme. Trend tekstil,
inşaat ve son olarak da otomotiv... Kendi
alanlarında başarılı olmuş yatırımcılar, turizmde de başarılı olacağını düşünüyorlar.
Ama durum öyle değil… Daha çok şehir
oteli yatırımlarına danışmanlık hizmeti
veriyoruz. 10 tane şehir oteli geliyorsa 1
tane resort otel geliyor. Bize gelen otellerin segmentini veya yıldız sayısını, yatırım
maliyetini, yabancı marka mı yoksa yerli
marka mı olsun vb. gibi hepsini biz belirli-
Orhan Yeşerenyuva / Progress
Otel İşletme ve Danışmanlığı
Danışmanlar yatırımcıya
tasarruf ettiriyor
T
urizm yatırımlarının artması
danışman firmalara olan ihtiyacı olumlu etkiledi. Türkiye’de
yatırımcının danışmana olan bakışı hala olması gerektiği gibi değil.
Çoğu yatırımcı, danışmanla çalışmaya ikna olmuyor. Danışmanla
çalışanlar da genellikle tanıdık
vasıtasıyla danışman seçiyorlar.
Yatırımcının
danışmanla çalışması aslında güven ilişkisine
dayanıyor. Danışmanın dahil olduğu projelerin doğru projeler olması yatırımcıyı etkiliyor. Çünkü
otel yatırımının hatalı olduğu çok sonra anlaşılıyor. Yatırımcılar danışmana yatırımın toplam bedeli arasında binde bir
civarında bir para ödüyorlar. Danışman olarak benim iddiam
şu; Danışmanlar yatırımcıya, çok daha fazla para tasarruf
ettiriyor. Kendi sektörlerinde başarılı oldukları için turizm
sektöründe de başarılı olacaklarını düşünüyorlar. Bazıları
sektörü tanıyormuş gibi davranabiliyor. Ben yıllarca otelcilik
yaptım ve birçok otelin açılışında görev aldım. Emekli olduktan sonra da deneyimli bir otelci olarak yatırım danışmanlığı
işine başladım. Danışmanlara olan ihtiyacın arttığını düşünüyorum. Uluslararası zincirlerin Türkiye pazarına yönelmesinin
de bunda bir parça etkisi oldu.
40
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
yoruz. Uluslararası zincirlerin sözleşmeleri
çok uzun ve karışık olabiliyor. Biz asıl bu
konuda yatırımcıya destek oluyoruz. 36
yıllık tecrübemizle biz biliyoruz. Bugün Türkiye’de otel yatırımlarına bakıldığında belli
şehirlerin belli yerlerinde arz fazlası mevcut… İstanbul’un bütününe baktığımızda
belli yerlerde arz fazlası var ancak genel
olarak bakıldığında daha çok otel yapılacak
yer var.
Selin Dağlaroglu / Double H Danışmanlık
Danışmanlık fikri
Türkiye’de henüz oturmadı
G
ünümüzde turizmi bilmeyen birçok
yatırımcı otel yapıyor. Bu durum
turizm danışmanlarına olan ihtiyacı fazlasıyla artırdı. Otel sahibi olmak
cazip ve prestijli olsa da, yatırım esnasında yapılan hatalar nedeniyle
telafisi olamayan hatalar yapılabiliyor.
Hatalar, yatırım maliyetlerinin artmasından otelin kapanmasına kadar
gidebiliyor. Danışmanlara olan talebin
hala yeterli seviyeye geldiğini söyleyemem. Yatırımcılar yatırım yapmayı ve
bu yatırımdan bir an önce kar etmeyi
istiyorlar. Ama danışmayı pek sevmezler. Çoğu eş, dost, tanıdık vasıtasıyla öğrenir yaparım mantığıyla hareket ediyor. Böyle bir sistemin
yürümeyeceği artık aşikar ve örnekleri de mevcut. Bu kadar yatırımın
karşısında danışmanlık firmalarının sayısı da yetersiz… Biz Double H
(Hotel&Hospitality) Danışmanlık olarak, öncelikli butik ve orta ölçekli
otel yatırımı yapmak isteyen yatırımcılara açılış öncesi ve sonrasında
yatırım, yönetim ve online itibar yönetimi konusunda danışmanlık hizmetleri sağlıyoruz. En çok önem verdiğimiz konu açılış öncesi
sistemin, işlevselliğin ve mimari yapının doğru kurgulanabilmesi.
İstenildiği takdir de anahtar teslimine kadar hizmet verebiliyoruz.
Biz yatırımcının isteği doğrultusunda lokasyonun bulunması, pazar
analizi, olabilecek konseptler, fizibilite çalışmaları gibi destekler veriyoruz. Biz yatırımcılara referanslarımız sayesinde ulaşıyoruz.
YATIRIMLAR
GÖRÜŞLER
Ayhan Yeğinsu / LCD
Danışman şirket sayısında patlama oldu
G
eleneksel olarak Türkiye’de danışmanlık müessesesine çok sıcak
bakılmıyor. Diğer ülkelerle kıyaslandığında
danışmanlığın önemi Türkiye de oturmuş
değil. Genelde dünyada her projede mutlaka danışmanlık hizmeti alınıyor. Otel
proje sayısının artmasıyla birlikte başvuru
sayısı doğru orantılı olarak arttı. Yatırımcıların uluslararası zincirlerle çalışma isteği
danışmanlara olan ilgiyi etkiledi. Uluslararası zincirler konuyu bilen, proje ile ilgili
doğru ekonomi çalışmalarını yapabilecek,
yatırımı doğru yönlendirebilecek ve de ‘aynı
lisanı’ konuştukları profesyonel şirketleri
karşılarında görmek istiyorlar. Ancak projesi olan yatırımcıların yaklaşık yüzde 50’si
danışman tutarsak bize ne maliyet getirir,
gerek var mı, yok mu araştırması yapıyor.
Öte yandan danışman ve danışmanlık şirketlerinin sayısında bir patlama yaşanıyor.
Bu alanda fırsat olduğunu düşünen deneyimli turizm profesyonelleri, ya bireysel ya
da şirket kurarak sektöre servis verme yarışı içine girmiş durumunda…
Biz projenin yerinin doğru seçiminden
otel segmentinin seçimine, doğru ekonomi modelinin kurgulanmasından bütçe ve
zamanlama planlarına, projenin yapımı
sırasındaki ‘gözetim ve denetim’ çalışmalarından uluslararası zincirlerle yapılacak
kontratlarda doğru kontratların yapılmasını sağlamaya, yatırım sırasında yapılacak
tüm alımların denetiminden ön açılış çalışmaları yapılmasına ve nihayetinde eğer
ortada franchise kontrat varsa üçüncü
şahıs, işletme, management kontrat var-
sa ‘‘owners representative” dediğimiz
yatırımcıya temsilen işletmeyi yapan ‘‘uluslararası şirketi denetleme” servisleri
veriyoruz. Danışmanlığın olmazsa olmazı
yatırım maliyetinin azaltılması konusunda yatırımcıya yön vermek. Yatırımcıya
bu konuda vereceğiniz destek o projenin
başarılı olup olmaması, yatırımcının yatırımını doğru yapıp yapmaması ile doğrudan
ilişkili. Yatırımlarda doğru yerde doğru
projeyi yapmak çok önemli... Doğru noktada doğru segmentteki oteli yaparsanız bu
sektörde başarılı olursunuz. Danışman seçerken dikkat edilmesi gereken ise kriterin
fiyat değil, o danışman ya da danışmanlık
firmasının yıllara dönük tecrübesi, bilgisi ve
projeye yaklaşımı olmalıdır. Önümüzdeki
dönemde özel ürünlerin ve farklı segment
ürünlerin daha fazla önem kazanacağını
düşünüyorum. Bizim için önemli olan yatırımcıyı doğru yönlendirmek, yatırımın
karşılığını almasını sağlamak. Yatırımcıyı duymak istediği şekilde değil, olması
gereken şekilde yönlendirmeye devam edeceğiz.
Yalçın Aydın / International Hospitality Solutions
Yatırımlar artıkça danışmanlık
şirketlerine olan talep de arttı
G
ünümüz dünyasında teknolojik ve
ekonomik gelişmelere paralel olarak seyahat olanakları ve türleri artıyor.
Geçmişe göre hem otel ve turizm yatırımcılarında hem de yatırım danışmanı şirket
sayısında artış oldu. Artışlara rağmen
bize başvuru yapanların sayısında yüzde
120 oranında yükseliş oldu. 2000 yılından
sonra yabancı yatırımcılar Türkiye’yi adeta
yeni keşfetmişçesine her sektörde yatırım
yapmaya başladılar. Özellikle yabancı
bankaların Türkiye ye yerleşmesi yabancı yatırımcılar için bir güven unsuru oldu.
Otel ve turizm konusunda yatırım yapmak isteyen yabancı yatırımcılar, otelcilik
konusunda tecrübeli ve Türk turizm kanunlarını ve standartlarını bilen insanlara
ihtiyaç duydular ve bunlarla danışmanlık
bazında işbirliği yaptılar. Diğer yandan
yerli yatırımcılardan bazıları turizm işletmeciliği yapmanın ne kadar zor bir iş
olduğunun farkında olmadan, sadece ku-
42
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
laktan dolma bilgilerle, ya da dışarıdan
gördükleri ile turizm yatırım işine girdiler.
Çoğu zaman bu yatırım sürecinin sonu
hüsranla bitti. Bu durum turizm yatırım
danışmanlarına olan talebi artırdı. Uluslararası zincirlerin Türkiye’ye ilgisi hem Türk
turizmini hem turizm yatırım ihtiyacını
hem de turizm yatırım danışmanlık ihtiyacını etkiledi. Danışman kullanmanın,
doğru bir lokasyon, doğru bir marka, personel seçimi ve işletmede fonksiyonel bir
yapının kurulması konusunda önemli etkileri vardır. Bu da yapılan yatırımın daha
hızlı geri dönmesini sağlıyor. Biz International Hospitality Solutions olarak, otel ve
diğer turizm işletmelerinin oluşturulması,
yönetimi, kalite güvence değerlendirmeleri
ve işletme analizleri üzerine danışmanlık
hizmetleri sağlayan, uzun yıllara dayanan
tecrübeye sahip profesyonel otelcilerle
otel yatırımcılarına, sahiplerine, otelcilik
şirketlerine, bağımsız girişimcilere, tüm
turizm işletmelerine optimum gelir, yüksek performans ve tesislerinin başarısını
sağlayacak kişiye özel çözümler üretiyoruz. Danışman, yatırımın her aşamasında
yatırımcının yanında yer almalı ve yatırımcının çıkarları doğrultusunda hareket
etmelidir. Şirket olarak, Türkiye başta
olmak üzere, İran, Gürcistan, Azerbeycan,
Rusya, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey
Afrika bölgelerinde, ağırlama sektöründe
en çok tercih edilen uzman danışmalık
şirketi olmak için çalışmalarımıza bütün
ciddiyetimizle devam edeceğiz.
YATIRIMLAR
HABER
Turizm sektörüne iki ayda 764 milyon
Yeni istihdam ve yatakların illere
liralık yatırım teşviği
göre dağılımı, (%)
(Ocak-Şubat 2014)
T
urizm sektörü yılın 2 aylık döneminde, 49 adet yeni turizm yatırımı
için 764 milyon TL toplamında yatırım
teşvik belgesi aldı. Toplamda 13 bin
260 adet yeni yatağın yapılacağı yeni projelerle, 3 bin 61 kişiye istihdam
sağlanacak. Yeni yatakları ve yaratılacak istihdamın yüzde 45’i Antalya’da
gerçekleşecek. Şubat ayında ikisi
modernizasyon olmak üzere 13 tesise 149,5 milyon TL tutarında yatırım
teşvik belgesi verildi. Yeni yatırımların ikisi 5 yıldız, beşi 4 yıldız, dördü 3
yıldız ve ikisi de özel belgeli-butik otel
yatırımı oldu. Böylece toplamda 2373
yeni yatak devreye girmiş olacak. Yeni
yatırımlarda Antalya ve İstanbul yine
başı çekti.
İl
İstihdam
Yatak
Antalya
46,6
45,5
İstanbul
21,9
20,5
4,2
4,4
Muğla
İzmir
3,9
3
Mersin
2,5
2,7
20,9
23,9
Diğer 14 il
ŞUBAT 2014’TE TEŞVİK BELGESİ ALAN FİRMALAR
ŞEHİR
FİRMA ADI
TÜRÜ
TESİS TÜRÜ
ODA VE YATAK SAYISI
TEŞVİK TUTARI
ANTALYA
MISIRLIOĞLU MİMARLIK MÜH.
DANIŞMANLIK İNŞAAT TAAH. TURİZM
KOMPLE YENİ YATIRIM
5 Yıldızlı Otel
400 ODA - 800 YATAK
31.331.100
ANTALYA
KAYA TURİSTİK TESİSLERİ
TİTREYENGÖL OTELCİLİK A.Ş.
MODERNİZASYON
5 Yıldızlı OteL
l 431 ODA - 870 YATAK
18.617.947
ANTALYA
KARALAR OTO. ZİRAİ ALETLER
PET. ÜRÜN. KUY. İNŞ. TURİZM
KOMPLE YENİ YATIRIM
4 Yıldızlı Otel
456 YATAK
33.054.852
DÜZCE
POYRAZ PANSİYON-AYHAN AKIN
KOMPLE YENİ YATIRIM
3 Yıldızlı Otel
34 ODA - 82 YATAK
İSTANBUL
TATAR İSTANBUL OTELCİLİK A.Ş.
KOMPLE YENİ YATIRIM
Özel Kon. Tesisi 48 YATAK
3.237.740
İSTANBUL
KARS TURGUT REİS KERESTECİLİK
İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4 Yıldızlı Otel
300 YATAK
7.090.400
İSTANBUL
MEDAY TEKSTİL TURİZM İNŞAAT
SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
3 Yıldızlı Otel
27 ODA - 59 YATAK
4.505.650
MANİSA
GÜNEŞ FAYTON İTHALAT İHRACAT
SANAY TİCARET LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4 Yıldızlı Otel
80 ODA - 160 YATAK
10.869.157
MERSİN
ERDOĞAN ÖZBAĞ-ER-BA İNŞAAT TAAHHÜT
KOMPLE YENİ YATIRIM
3 Yıldızlı Otel
21 ODA - 42 YATAK
4.783.720
MUĞLA
GÖZEGİR BODRUM OTELCİLİK TURİZM TİC. A.Ş.
KOMPLE YENİ YATIRIM
Butik Otel
45 ODA - 90 YATAK
7.620.030
NİĞDE
HALUK ÇETİNTÜRK
MODERNİZASYON
4 Yıldızlı Otel
170 YATAK
7.489.669
ŞIRNAK
RE-BA İNŞAAT SANAYİ PAZ. TEKSTİL
GIDA NAKLİYAT İÇ VE DIŞ TİCARET
KOMPLE YENİ YATIRIM
3 Yıldızlı Otel
90 ODA - 150 YATAK
3.689.500
YALOVA
HİSAR KARADAĞ EMLAK İNŞ.
OTO. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4 Yıldızlı Otel
186 YATAK
14.440.000
3413 yatak
149.474.435
2.744.670
ŞUBAT 2014’TE TEŞVİK BELGESİ İPTAL OLAN FİRMALAR
ŞEHİR
FİRMA ADI
TÜRÜ
ANTALYA
ARES FASİLİS İNŞAAT
TURİZM TİC. A.Ş.
KOMPLE YENİ YATIRIM
13.800.000
BURSA
AYDOĞAN YÜKSEL
KOMPLE YENİ YATIRIM
2.747.140
BODRUM
MORAL GIDA TURİZM İNŞ.
TAAHHÜT İÇECEK MAD. İTH.
İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
KOMPLE YENİ YATIRIM
Lokantalı oteller
138 YATAK
1.240.000
MUĞLA
SARIGERME OTELCİLİK
YATIRIM TURİZM
SAN. VE TİC. A.Ş.
KOMPLE YENİ YATIRIM
4 Yıldızlı Lokantalı
Oteller
96 ODA - 192 YATAK
5.824.912
44
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
TESİS
ODA VE YATAK SAYISI
TEŞVİK TUTARI
YATIRIMLAR
HABER
İlk otelini Sultanahmet’te açan Dosso
Dossi, İstanbul’da 4 otel daha açacak
İlk oteli Dosso Dossi Hotels
Old City’i Sultanahmet’te açan
Dosso Dossi firması, 5 yılda
5 yıldızlı 5 otel yatırımı yapmayı
hedefliyor. Grup otelcilik
alanına toplam 250 milyon
dolarlık bir yatırım planlıyor.
T
ekstil alanında faaliyet gösteren ve
yılda iki kez düzenlediği moda organizasyonlarıyla adını duyuran Dossa
Dosi firması turizm sektörüne hızlı girdi.
İsmini Rönesans döneminde yaşamış ressam Dosso Dossi’den alan firma, ilk otelini
Sultanahmet’te hizmete açtı. İlk oteli Dosso
Dossi Hotels Old City’nin açılışında konuşan Dosso Dossi Yönetim Kurulu Başkanı
Hikmet Eraslan, sektörde temalı otellerle
ön plana çıkacaklarını açıkladı. ‘‘5 yılda 5
yıldızlı 5 otel” sloganıyla yola çıktıklarını
açıklayan Eraslan, otel grubu için toplam
250 milyon dolarlık yatırım planladıklarını
belirtti. Hedeflerinin Dosso Dossi’yi bilinen
bir marka haline getirmek olduğunu ifade
eden Eraslan, şöyle devam etti: ‘‘Yaklaşık
50 milyon dolarlık bir yatırım maliyeti olan
Sultanahmet’teki 200 yataklı Dosso Dossi
Hotels Old City otelimizin ardından ikinci
otelimiz Dosso Dossi Hotels Downtown’ı
Vatan Caddesi üzerinde açacağız. Planlanan üçüncü ve dördüncü otellerimiz ise
Sefaköy’deki Dosso Dossi Airport Hotel &
Convention Center olacak. Bu kompleks
içerisinde iki farklı otel bir arada olacak.
Beşinci tesisimiz olacak olan Dosso Dossi
Hotels Midtown ise Yenikapı bölgesinde
hemen Marmaray İstasyonu’nun yanında
olacak.”
Eraslan: Yaklaşık bin kişiye
istihdam sağlanmasını planlıyoruz
Tekstil alanında düzenledikleri moda
şovlarında yaklaşık 10 bin yabancı misafire yakın bir portföyün olduğunu söyleyen
Eraslan, ‘‘Yurt dışında yaklaşık 30 ülkede
çok ciddi bir kitlenin verdiği güven ve işbirliğinden cesaret alarak turizme adım
attık” dedi. Şehir otellerine yöneldiklerini vurgulayan Hikmet Eraslan, 5 yıl sonra
yurtdışına açılacaklarını açıkladı. Eraslan,
‘‘Dosso Dossi Fashion Show” olarak yıllarca
otellerle ve dolayısıyla turizmle iç içe olduğumuz için deneyim sahibi olduk. Bölgesel
araştırmalarla birlikte söz konusu bölgenin
nasıl bir otele ihtiyacı olduğuna karar verip
o şekilde planlamalar tasarlayıp Sultanahmet bölgesine oda sayısı olarak en fazla
odaya sahip bir otel yaptık. Dosso Dossi
Turizm Gurubu bünyesinde yatırımlarımızın tamamlanmasıyla birlikte yaklaşık bin
kişiye istihdam sağlanmasını planlıyoruz.”
şeklinde konuştu.
Çocuklu misafirlere özel
oteller ön plana çıkartıyoruz
5 yıl içinde yaklaşık 250 milyon dolarlık bir yatırım bedeli ile 5 oteli tamamlayıp
hizmete açacaklarını ve her otelin farklı bir
teması olacağını söyleyen Eraslan, şunları kaydetti: “Dosso Dossi Hotels Old City,
İstanbul’un turizm merkezi olan Sultanahmet’te çocuk dostu bir otel olarak ön plana
çıkıyor. Şehir otelciliğinde ilk kez uygulanan
bu model ile çocuklu misafirler hedefliyoruz. Otelimize gelen çocuklu misafirlere,
bebek bakıcısından odada özel oyun alanına, çocuklara özel menüden bebek arabası
Dossa Dosi’nin 5 yılda yapacağı oteller ve kapasiteleri
Otel
Dosso Dossi Hotels Downtown Vatan Avenue
Dosso Dossi Hotels Airport Hotel&Convention Center
Dosso Dossi Hotels Airport Hotel & Convention Center
Dosso Dossi Hotels Midtown Yenikapı
46
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Oda sayısı
157
200
150
100
Yatak sayısı
328
450
320
220
Açılış Tarihi
Kasım 2014
Nisan 2016
Nisan 2016
Mart 2017
servisine kadar onlarca farklı imkan sağlıyoruz. İkinci otelimiz Dosso Dossi Hotels
Downtown sporcu misafirlerimize ve
gruplarına özel hizmetleri, özel odaları ve
özel katı ile üçüncü otelimiz Dosso Dossi
Airport Hotel & Convention Center ise düğün ve balayı konseptiyle ön plana çıkacak.
Örnek projelere imza atacağız.”
Cüntay: Sporculara ve düğün/balayı
çiftlerine özel konseptler hazırlıyoruz
Öte yandan Dosso Dossi Airport Hotel
& Convention Center’da aynı anda birçok
düğün konseptine sahip otel yapacaklarını belirten Dosso Dossi Genel Müdürü
Muhammet Cüntay, yeni konseptle ilgili şu
bilgileri verdi: ‘‘Türkiye’de kır düğünü yapmak için çok uzaklara gitmenize gerek yok,
ayrıca her türlü konsepti sunacağımız ilk
balayı servisi olma amacımız var, 25 farklı
balayı konsepti üzerine çalışan profesyonel bir ekibimiz mevcut. Sonuç olarak, hem
düğün hem de balayı olarak Türkiye’nin
genel motiflerini aynı tesis içinde sunmak
istiyoruz.” Yurt dışı ve yurt içinden gelecek
sporcu ve spor kulüpleri için de ayrı bir konsept düzenlediklerini belirten Cüntay, şöyle
devam etti: ‘‘Biz öncelikle bu otel yatırımlarına 5 yılla sınırlı kalmayacağız. Başka
şehir ve ülkelerde olacak yatırımlarımızı
15-20’ye çıkarmayı planlıyoruz. Nerede
ne eksik varsa ona bakıp ona göre karar
veriyoruz. Yatırımlarımızın 7-8 sene de dönüşü olabilir. Ama bizim planlamamız 7-11
sene arası” şeklinde konuştu.
Dosso Dossi Hotels Old City otelde, 93
oda, 200 yatak, 3 toplantı salonu, ana restoran, masaj odaları, hamam, sauna ve
buhar odasından oluşan SPA ve spor salonu bulunuyor.
YATIRIMLAR
HABER
Türkiye yabancı yatırımcıların
yeni gözdesi oldu
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD),
bu yıl İstanbul’da dördüncüsü düzenlenecek
olan ve Türkiye temsilciliğini Alkaş’ın
yaptığı Türkiye ve Komşu Ülkeler Otel
Yatırım Konferansı’na (CATHIC) destek
verdi. Konferans öncesi basın toplantısı
düzenleyen TYD Başkanı Murat Ersoy,
Türkiye’nin yabancı yatırımcıların yeni
gözdesi olduğunu söyledi.
T
ürkiye’nin son yıllarda global ekonominin merkezi olduğuna işaret eden
TYD Başkanı Murat Ersoy, yabancı
yatırımcılar için Türkiye’nin Dubai’den
sonra en cazip destinasyon olduğunu söyledi. Türkiye’de şehir otelciliğinin
son yıllarda çok geliştiğine dikkat çeken
Ersoy, büyükşehir otelciliğine yatırım
yapacak kişilerin önem vermesi gereken
unsurlardan birincisinin marka bilinirliği
ile pazarda ön plana çıkmak olduğunu,
ikincisinin ise büyük satış ve dağıtım
ağlarının içine dahil olmak olduğunu dile
getirdi. Ersoy, bu iki unsur, uluslararası
zincir markalarla ortaklık yapıldığında
bir araya geleceği için ‘‘Daha ucuz, daha
kolay ve daha hızlı” finansman sağlama
ortamı yaratılacağını belirtti. Murat Ersoy
sözlerine şöyle devam etti: ‘‘Bu sebeple
artık günümüzde trend ‘Şehir Merkezi’
otelleridir. Bu otellerin hem sezonu daha uzun hem de işletme maliyeti daha
düşük, dolayısıyla “Yıllık doluluk/ karlılık
oranları daha yüksek seyrediyor. Böylece
yatırımın geri dönüşü daha hızlı oluyor.”
Dubai modası sona erdi,
yeni moda Türkiye
Konuşmasında Dubai örneğini veren Ersoy, bir dönem yatırımcılar için cazip olan
Dubai modasının kapandığını ve sermaye-
Demsa Group,
İstanbul
Levent’te
iş oteli açıyor
48
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
D
nin yeni yatırım alanları aradığını kaydetti.
Türkiye’nin hava ulaşımında önemli bir hub
haline geldiğini hatırlatan Murat Ersoy,
‘‘Yeni moda Türkiye. Dubai’den sonraki
en karlı yatırım alanı Türkiye olarak görülmeye başlandı. Transit yolcu trafiğinin
gelişmesi ve Avrupa’nın en büyük ikinci kargo limanının İzmir’de yapılmasıyla
Türkiye ticari bir merkez haline gelecek.
Türkiye’nin borç alan değil borç veren ülke
haline gelmesi, yatırımcıları cesaretlendiriyor. Şu anda şehir içi otel yapmak için en
uygun destinasyon haline geldik. Dünya
bunun farkında, yatırımlar hızla Türkiye’ye
yönelmeye başlayacak. Bizim de oturup
beklemememiz lazım. Mümkün oldukça
çok yatırımcıyı CATHIC’e dahil etmemiz
gerekiyor. CATHIC’de aynı zamanda uluslararası finans kuruluşları da yer alacak.
Yatırımcıların bu kongreyi farkına varmasını bekliyoruz” diye konuştu.
İstanbul, 35 tane daha
5 yıldızlı kaldırır
‘‘Yabancı yatırımcıyı Türkiye’ye ne
kadar çok getirirseniz, bölgenizi siyasi
istismara açık olaydan o kadar uzak tutarsınız” diyen Ersoy, şehir otelciliğinde
İstanbul’un geldiği noktaya dikkat çekerek, ‘‘İstanbul’da kapasite fazlası yok.
Hükümetin ve yerel yönetimin ilan ettiği
emsa Group, Pera Palace Jumeriah Hotel
ve Maçka’daki otelin ardından İstanbul
Levent’te üçüncü oteli için düğmeye bastı. Grubun yeni yatırımı, iş oteli olarak planlanıyor.
Pera Palace Jumeriah Hotel’i renove ettikten
sonra Maçka’daki otelin inşaatında son aşamaya gelen Demsa Group, bu otelin işletmesi
için Starwood Grubu ile işbirliği yaptı. İstan-
projeler sona erince İstanbul’un 35 tane
daha 5 yıldızlı otele ihtiyacı olacak” dedi.
Türk yatırımcılar uluslararası
markalarla iş birliği yapmalı
Alkaş Genel Müdürü Yonca Aközer de bir
sunum yaparak, son yıllarda hem uluslararası hem de Türkiye’de turizm yatırımlarının
hızlı bir gelişme gösterdiğine ve Türk yatırımcıların uluslararası zincir markalar ile
işbirliği yaparak gelişmesi ve ilerlemesinin
sektör için büyük önem taşıdığına değindi.
Yonca Aközer, ‘‘Otel Yatırımları Konferansları, her yıl 8 ülkede yapılıyor. CATHIC olarak,
bir ayağının Türkiye’de gerçekleşmesi, Türkiye’deki otelcilik sektörü için çok önemli bir
fırsat. CATHIC’e 60’dan fazla yerli ve uluslararası markanın CEO’ları konuşmacı olarak
katılım gösterecek. 300’ü aşkın katılımcının
bulunacağı bu konferansta, Türkiye olarak
100’ü aşkın global markayı ağırlayacağız”
dedi.
Bin 600 katılımcıyla dünyanın en
önemli otel yatırım konferansı olan International Hotel Investment Forumu’nun
(IHIF) Türkiye ayağı olan CATHIC, bu yıl
9-10 Haziran 2014 tarihlerinde Hilton
Bomonti İstanbul’da yapılacak. Katılım
bedeli 2 bin avro olan konferansa TYD
üyeleri 1000 avro ödeyerek katılabilecek.
bul’da yeni bir iş oteli için harekete geçtiklerini
açıklayan Demsa Group Başkan Yardımcısı
Demet Sabancı Çetindoğan, ‘‘Levent Plaza’nın
bir kısmı bize ait. O bölümleri otele çevireceğiz. Türkiye’de pek olmayan bir konsept ama
yurtdışında bazı binaların bir kısmı otel olarak
kullanılabiliyor. Önemli bir markayla da görüşme halindeyiz” dedi.
YATIRIMLAR
HABER
Polimeks’in Eskişehir’deki otelini Rixos işletecek
Yurtdışı müteahhitlik
şirketlerinden Polimeks İnşaat
tarafından inşa edilen Eskişehir
Bademlik’teki termal otel ve
spa merkezinin işletmesini
Rixos Hotels yapacak.
50 milyon dolar yatırımla
hayata geçen Rixos Eskişehir,
21 Haziran’da açılacak.
Y
urdışında müteahhitlik yapan önemli firmalar arasında yer alan
Polimeks, ilk otelini Eskişehir Bademlik’te açıyor. Eskişehir’in turistik
değeri giderek artan Odunpazarı bölgesinde 50 milyon dolara inşa edilen otel,
21 Haziran’da Rixos Eskişehir adıyla açılacak. Polimeks Yönetim Kurulu Başkanı
Erol Tabanca, Eskişehir’deki yatırımla ilgili şöyle konuştu:
‘‘Anadolu
şehirlerinde
olduğu
gibi Eskişehir’de de yeni projeler ile birlikte sosyal ve kültürel imkânlar önem
kazanmaya başladı. Polimeks olarak
biz de hayata geçirdiğimiz her projeyle
bölgenin potansiyellerini ön plana çıkarmaya, bölgede istihdam ve turistik değer
yaratmaya odaklanıyoruz. Eskişehir Bademlik bölgesindeki bu projeyi daha ilk
başta kurgularken bölgenin termal alt
yapısını hem Eskişehirliler hem de yerli
ve yabacı turistler için faydalanılabilir bir
hale getirmek üzere çalıştık. Amacımız
sadece dışardan turist gelmesi değil, Eskişehirlinin de faydalanabileceği bir tesis
olmasından yanaydı.”
Polimeks’ten Türk inşaat
sektörü adına uluslararası başarı
Aşkabat
Uluslararası
Havaalanı
başta Türkmenistan olmak üzere, Türkiye ve daha birçok ülkede yaklaşık 123
projeyi hayata geçirdiklerini ifade eden
Tabanca, Türkmenistan’da devam eden
Awaza Kongre Merkezi’nin Orta Asya’nın
en büyük kongre merkezi olduğunu söyledi. Tabanca, sözlerine şöyle devam etti:
‘‘Geçtiğimiz yıl 2013’te Awaza Bölgesi’nin
ilk marinası Yelken Yat Kulübü projesini
hayata geçirdik. Hazar Denizi kıyısında
yaklaşık 1 kilometrelik sahil şeridinde
kurulu Yelken Yat Kulübü, yaklaşık 90
milyon dolar değerinde bir yatırım ile gerçekleşti. Büyüme hedeflerimiz
50
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
doğrultusunda orta ve uzun vadede
Türkmenistan, Ortadoğu, Suudi Arabistan, Katar ve Afrika bölgesi radarımıza
giren pazarlar arasında yer alıyor”
Rixos’un Anadolu’daki
3’üncü tesisi olacak
İmza töreninde konuşan Rixos Hotels
Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince,
grubun Anadolu’daki üçüncü tesisinin
Rixos Eskişehir olacağını belirterek, şöyle
devam etti:
‘‘2000 yılında çıktığımız dünya markası olma yolculuğunda en önemli
hedeflerimizden biri destinasyon keşfetmekti. Bugün Avrupa, Afrika ve Asya’da
markamızla hizmet vermenin gururunu
yaşıyoruz. 21 Haziran’da Rixos Eskişehir
adıyla açılışını gerçekleştireceğimiz tesisin hem Polimeks hem de Rixos Ailesi’ne
hayırlı ve uğurlu olmasını dilerim.”
Rixos Göcek’te açacağı otel ile
Premium konseptini dörde çıkaracak
Tamince, 2014 sezonunda yeni ve
yenilenen tesislerin hizmete gireceğine
dikkat çekerek, ‘‘Rixos Hotels Türkiye’den
çıkan ve bir dünya markası olma yolunda ilerleyen bir yapı. Şu anda 10 ülkede
faaliyet gösteriyoruz ve grup olarak 207
ülkeden 800 bine yakın misafir ağırlıyoruz. Kısa vadede yeni projelerle 25
ülkede olacağımızı tahmin ediyorum. İş
modelimiz management, kiralama ve
yatırım olarak devam ediyor” dedi. Yeni otel yatırımlarının yanı sıra mevcut
otellerde yenileme çalışmaları da yaptıklarına işaret eden Tamince, şöyle devam
etti: ‘‘Rixos Premium Belek grubumuzun
amiral gemilerinden biri oldu. Bu sezon
itibariyle Premium konseptte hizmet veren otel sayısını yeni açılacak olan Göcek
tesisimizle birlikte dörde çıkarıyoruz.”
Rusya’nın en büyük
tesisini Rixos işletecek
Bu yıl Rusya’da yaşanan sıkıntılara
da değinen Tamince, ‘‘Ukrayna krizi de
üstüne geldi. Dünyadaki lüks segmentin
çoğu Rusya’dan olumsuz etkilenecek.
Rekabetin çok olması nedeniyle kendisini en iyi hazırlayanın kazanacağını
düşünüyorum. Pazarı çeşitlendirmeye
çalışıyoruz. Mutlaka etkileneceğiz ama
panik havasına gerek yok. Rusya’da yakın zamanda Soçi’de tesis açtık. Şimdi
Kırım’da bir tesis açacağız. Ağustos ayında bitirmiş olacağız. Rusya’nın en büyük
tesisi olacak” dedi.
Proje uluslararası ödül de aldı
Termal otel ve spa merkezi bulunan
Rixos Eskişehir, toplam 41 bin metrekare alan üzerine projelendirildi. Eskişehir
SPA ve Termal Otel’de 104 adet standart
oda, 34 adet Premium, 13 adet Suit, 4 adet Corner Suit, 4 adet Executive Suit, 2
adet Honeymoon Suit, 2 adet Hospitality
Suit ve 1 adet Presidential Suit olmak üzere toplam 164 oda bulunuyor. Projede
bin metrekare büyüklüğünde 2 konferans
ve bin 900 metrekarelik 500 kişilik çok amaçlı salon yer alıyor.
YATIRIMLAR
HABER
Karaderili Grup, iki yeni yatırımla
200 bin kişiyi termal suyla buluşturacak
Termal turizm alanında 17 yıldır
faaliyet gösteren Karaderili Şirketler
Grup, Emet Termal Resort&Spa’nın
yanı sıra Yalova ve Balıkesir’de
inşa ettiği tesislerinde 200 bin
kişiyi termal sularla buluşturmayı
hedefliyor. Yalova da 55 milyon
avro ile 2 bin 200 yatak kapasiteli
otel inşaatı devam eden grubun,
Balıkesir’deki otelinin yatırım maliyeti
yaklaşık 40 milyon avro olacak.
İ
lk termal yatırımını, işletmesini devraldığı
Kütahya’daki Emet Termal Resort&Spa’yla
yapan Karaderili Grup, Yalova’nın termal ilçesi Akköy’de 3 etap şeklinde inşa ederken,
Balıkesir’de yapımı süren, Balıkesir Laguna
Thermal ile termal otel sayısını arttırmayı
planlıyor. Termal ve sağlık turizmine yönelik
yatırımlarla ilgili bilgi veren Karaderili Şirketler Grubu Acente ve Bayii Koordinatörü
Deniz Derelli, Türkiye’nin dünyada termal
kaynağa sahip sayılı ülkelerden olduğunu
belirterek, yatırımlarında termal otellere
yoğunlaştırdıklarını kaydetti. Derelli, Kütahya, Yalova ve Sındırgı’daki 3 termal tesisle
yılda 200 binden fazla tatilciyi ağırlamayı
hedeflediklerini kaydetti. Derelli, ‘‘Ülkemizde
geleneksel anlayıştan dolayı, termal sular
hep şifa arayışları olarak algılanmış ve hastalık geldiğinde hatırlanmış. Bu algılamanın
sınırlarının daha da genişletilerek, hastalık
öncesi bağışıklık sistemini ve bedeni koruyucu bir unsur olarak değerlendirilmesi
daha doğru olacak” diye konuştu.
Yalova’ya Marmara’nın
en büyük termal yatırımı
Yalova ve Balıkesir’de iki önemli projeyi
hayata geçireceklerini açıklayan Derelli, Ya-
Sarar Grup’tan 50 milyon
dolarlık otel yatırımı
Turizmde otel yatırımına ilk olarak Eskişehir’de Porsuk çayının kenarında 80 odalı bir
otel ile başlayan Sarar Grup, İstanbul Beylikdüzü’nde 5 yıldızlı bir otel yapacak.
A
ğırlıklı tekstil alanında faaliyet gösteren Sarar Grup, turizmde ikinci yatırım için kolları
sıvadı. Grup, Eskişehir’de yapımı devam eden
otelin ardından İstanbul’daki otelinin yapımına başladı. Yeni yatırımla ilgili bilgi veren Saray
Grup’un sahibi Cemalettin Sarar, İstanbul’da
Beylikdüzü’nde fuar alanının karşısında 5
yıldızlı 310 yataklı bir otel yatırımına başladıklarını ve bu yeni yatırımın 50 milyon dolarlık bir
maliyeti olduğunu belirtti. Ayrıca Eskişehir’de
Porsuk çayının kenarında özelleştirmeden
aldıkları eski otogarın yerine 70-80 milyon dolarlık yatırımla içinde termal merkezi olan bir
otel yaptıklarını dile getirdi.
52
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
lova’daki projenin Marmara bölgesinin en
büyük termal yatırımı olduğunu savunarak
şöyle devam etti: ‘‘Şu anda Yalova’da 2 bin
200 yatak kapasiteli ülkemizin en büyük
termal turizm kompleksi inşaatımız devam
ediyor. Sadece inşaat için ilk etapta 55 milyon avro yatırım yapılacak. Stüdyo 1, 2 ve 3
yatak odalı daireler olarak planlanan projede yer alacak fizik-tedavi ve rehabilitasyon
merkezi, açık-kapalı yüzme havuzları ve spor
merkezlerinin yanı sıra ailelere özel havuzlar ve sosyal alanlar geniş tutuldu. Balıkesir
ilimizde de yaklaşık 40 milyon avro yatırım
maliyeti olan termal tesisler yapıyoruz.”
EVA Gayrimenkul, otel
yatırımlarını inceledi
G
ayrimenkul değerleme şirketlerinden biri olan EVA Gayrimenkul
Değerleme Danışmanlık A.Ş., otelcilik sektörüyle ilgili bir rapor yayınladı.
Rapora göre Türkiye’de üç yıldızlı otel
sayısıyla dört yıldızlı otel oranının dengelenme trendinin yanı sıra butik ve
konsept otel yatırımları doğru yatırım
açısından büyük önem kazanıyor.
Turizm sektörü Türkiye otelcilik
sektörünün itici gücü
EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık A.Ş. Genel Müdürü Cansel Turgut
Yazıcı, dünya turizminde 6’ıncı sırada
yer alan ve turizm gelirleri itibariyle
2013 yılında yüzde 11, son 10 yılda ise
yüzde 133 artış gösteren turizm sektöründe, otelcilik sektörünün Türkiye’nin
itici gücü olduğunu kaydetti. 40 milyona
yaklaşan yabancı turistin tercihlerine
bağlı olarak otelcilik sektörünün doğru
yatırımlara yönelmesi gerektiğini ifade
eden Yazıcı, 2008 yılında durdurulan
yatırımların günümüzde yeniden hız
kazandığını belirterek, birçok yabancı
zincirin Türkiye’de devam eden otel yatırımları olduğunu hatırlattı.
Sürdürülebilir turizm
yatırımlarına yönelinmeli
Diğer yandan Türkiye’nin turizm kapasitesine ve altyapısına bakıldığında;
sürdürülebilir turizm açısından marina, kongre, sağlık, spor, golf turizmi
ve kruvaziyer limanlarında eksiklikler
görüldüğünü dile getiren Yazıcı, yatırımlarda öncelik verilebilecek alanların
bunlar olduğunu bildirdi.
YATIRIMLAR
HABER
Aylin Aysay, otelcilik-yatırım
şirketi Tavros’a katıldı
Turizm ve gayrimenkul alanlarında farklı ülkelerde iş yapan
global bir otelcilik-yatırım şirketi olan Tavros Yatırım
Holding’in Başkan Yardımcılığına Aylin Aysay getirildi.
1967 yılında doğan Aysay, Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun
oldu. Aysay, 1997-1998 yılları arasında
Koç Üniversitesi’nde İşletme Yönetimi üzerine yüksek lisans yaptı. Sektöre 1988
yılında Ernst&Young firmasında Denetçi
pozisyonuyla başlayan Aysay, 1991 ile 1998 yılları arasında İstanbul Hilton
Oteli’nde İç Denetçi, Mali Kontrol Yardımcısı ve Finans Direktörü görevlerinde
bulundu. 2003-2007 yılları arasında Dedeman Otel’inde Finans Direktörü olarak
görev alan Aylin Aysay, 2008-2010 yılları arasında da Cushman&Wakefield
danışmanlık şirketinde Otel Yatırımları
Direktörü olarak görev aldı, son olarak
Aylin Aysay
2010 ile 2012 yılları arasında Astay Gayrimenkul Yatırım A.Ş’de Varlık Yönetimi
Direktörü olarak görev yaptı.
Doğuş Grubu restoran
yatırımlarına devam ediyor
Samut AŞ, ilk
otelini Antalya
Konyaaltı’nda açıyor
nşaat sektöründe 1994 yılından beri faaliİardından
yet gösteren Samut AŞ, inşaat sektörünün
Antalya’da açacağı Samut Exc-
lusive Hotel ile turizm sektörüne giriyor.
Antalya Konyaaltı’nda yer alan tesisle ilgili
açıklamalarda bulunan Samut AŞ. Yönetim
Kurulu Başkanı Hüseyin Samut, denize, ana yola ve havalimanına yakın mesafede
kendi arsaları üzerine inşa ettikleri Samut
Exclusive Hotel’in şirketleri açısından da
yeni bir pencere oluşturduğunu söyledi.
Samut Exclusive Hotel’in sunacağı hizmetler gerekse mimarisiyle şehir turizmine
katkı sağlayacağını savunan Samut, “Bir
otelde olması gereken ne var ise en kaliteli şekilde oluşturduk. Otelin inşaat
malzemesinden misafirlerine sağlayacağı hizmet olanaklarına kadar her şeyin en
kalitelisini ve konforlusunu yaptık. İnşaat
sektöründe olduğu gibi turizm sektöründe
de Antalya’ya yatırımlarımız devam edecek” şeklinde konuştu.
Denize yakın, fittness, hamam, sauna,
özel otopark, havuz, restaurant ve cafe hizmetleri de veren Samut Exclusive Hotel, 50
odalı olacak.
54
48
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Yeme-içme ile ilgili yaptığı yatırımlarla
adından söz ettiren ve bu sektörde
hızla büyümeye devam eden Doğuş
Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı
Ferit Şahenk, Londra’da Peru mutfağı
ile ünlü restoranlarından Coya’ya
ortak oldu. Doğuş Otel Yatırımları ve
Turizm A.Ş. ise Argos Turizm Yatırım
ve Ticaret A.Ş.’yi satın almak için
Rekabet Kurumu’na başvurdu.
L
ondra’nın popüler yerleşim yerlerinden
Mayfair’de hizmet veren Coya Restaurant’ın yüzde 20’sinin Şahenk tarafından
satın alındığı belirtildi. Radikal Gazetesi’nden Jale Özgentürk’ün haberine göre,
Şahenk’in sadece üyelerinin girebileceği
özel bir bölümü bulunan Coya’yı şimdilik
İstanbul’a getirme planının bulunmadığı belirtiliyor. Şahenk
daha önce D.ream’le Zuma
ve Roka gibi markalarıyla
tanınan Azumi Group ile
ortak olmuştu. D.ream ve
Azumi Group, Zuma ve
Roka restoranlarını
yeni pazarlara açmak, marka ve
konseptler
geliştirmek üzere işbirliği
yapacaklarıFerit Şahenk
nıduyurmuşu.
Coya Restaurant/Londra
Doğuş Grubu, Argos Turizm ile
ortaklık yapmak için onay bekliyor
Otelcilik alanında da yatırımlarına
devam eden Doğuş Otel Yatırımları ve
Turizm A.Ş., Argos Turizm Yatırım ve
Ticaret A.Ş.’yi satın almak için Rekabet
Kurumu’na başvurdu. Rekabet Kurumu’nda onayın çıkması ile Argos Turizm,
Doğuş Otel’in bünyesine girmiş olacak.
Konuyla ilgili açıklama yapan Argos Turizm Yatırım ve Ticaret A.Ş. Yönetim
Kurulu Başkanı Gökşin Ilıcalı, ortaklık için
çeşitli teklifler aldıklarını, Doğuş ile belli
bir noktaya geldiklerini ifade etti. Argos
Cappadocia otelinin yanı sıra devam
eden 3-4 otel yatırımlarının daha olduğunu açıklayan Ilıcalı, şirketin tamamını
satmayacaklarını, ortaklık yapılacağını
ifade etti. Son zamanlarda otelcilik alanında önemli yatırımlar yapan Doğuş
Grubu’nun bünyesinde sekiz adet beş
yıldızlı otel ve iki butik otel bulunuyor.
Carlson Rezidor Hotel Grubu, yeni
lüks markası Quorvus’a 3 otel ekliyor
Carlson Rezidor Hotel Grubu,
Quorvus markası altında
hizmet verecek ilk otellerini
açıkladı. Londra, Edinburgh
ve Kuveyt’te bulunan
üç otel Carlson Rezidor
Hotel Grubu’nun yeni lüks
koleksiyonuna dahil oluyor.
C
arlson Rezidor Hotel Grubu, The
May Fair Hotel London, The G&V
Royal Mile Hotel Edinburgh ve The
Symphony Style Hotel Kuwait’in yeni
lüks segmenti olan Quorvus Koleksiyonu’nun ilk üye otelleri olarak
hizmet vereceğini açıkladı. Dubai’de
gerçekleşen Arap Otel Yatırımları
Konferansı’nda konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan The Rezidor
Hotel Grubu Başkanı ve CEO’su Wolfgang M. Neumann, ‘‘Bu üç ikonik
otelin, en yeni lüks markamız Quorvus Koleksiyonu’na katılmasından
büyük mutluluk duyuyoruz. Kendine
has tarzları, karakterleri ve tarihleri
olan bu üç otelin ortak özelliğini ise 5
yıldızlı lüks otel deneyimi sunmaları
oluşturuyor” dedi.
Quorvus Koleksiyonu, 2020’ye
kadar 20 otele çıkacak
Wolfgang M. Neumann şöyle
devam etti: ‘‘Bu üç otel Quorvus Koleksiyonu’nun gelecekteki gelişimi
için güçlü bir alt yapı oluşturuyor. Edinburgh ve Kuveyt otelleri Quorvus
Koleksiyonu’na hemen katılım gösterirken, The May Far otelinin 2014
yazında koleksiyona ekleneceğini öngörüyoruz. Bizler 2020’ye kadar global
portföyümüzü operasyonda olan ve
gelişme aşamasında olan dönüşümlerle ve yeni inşa edilen kent otelleri ve
tatil yerleri aracılığıyla 20 otele ulaştırmayı hedefliyoruz.”
İsmini beş parlak yıldızdan oluşan
Corvus takımyıldızından alan Quorvus, lüks otel anlayışını yeni neslini
temsil ediyor. Koleksiyona üye olan
oteller, büyüklük, mimari, ambiyans ve
tasarım açısından birbirlerinden farklı
olmalarına rağmen benzersiz hizmet
anlayışı açısından ortak noktada buluşuyor.
Aktay Turizm’in Didim’deki
oteline onay çıktı
Ö
zak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., iştiraki Aktay Turizm’in
Aydın Didim, Güllüdam ve Mercimek
Mevkii’nde açacağı otel için Kültür ve
Turizm Bakanlığı’ndan kesin tahsis
yazısının geldiği bildirildi. Özak GYO
tarafından yapılan açıklama şöyle:
İştiraklerimizden Aktay Turizm Yatırımları ve İşletmeleri A.Ş.’nin Aydın
Didim, Güllüdam ve Mercimek Mevkii,
2567 ada 1 parselde bulunan turizm
tahsisli gayrimenkulü için kesin tahsis aşamasına gelinmiş olup, Kültür ve
Turizm Bakanlığı’nın Aktay Turizm’e
göndermiş olduğu yazıya istinaden,
sosyal teknik altyapı katılım payı olan 1.450.000 TL 15.04.2014 tarihinde
Kültür ve Turizm Bakanlığı hesabına
yatırılmıştır.
Cyar Hotels, Antalya’da 5
tesise çıkmayı planlıyor
Cyar Hotels, 5 yıl içinde, her yıl bünyesine bir tesis alarak Antalya çanağında 5 tesis
olmayı planlıyor. Grup, bu yıl Türkiye’de Eco
konsepti üzerine kurulan ilk tesislerden biri
olan Çamyuva Eco Dream Club’ı bünyesine
kattı.Öte yandan Bodrum’da gelecek yıl bir
tesis daha hizmete sokacak. Antalya’da
faaliyet gösteren Cyar Hotels Turizm Koordinatörlüğünü Sadrettin Akyıl yapıyor.
Marriott-Bilgili işbirliği
KKTC’de yeni bir otel açacak
Marriott International ile Bilgili Holding,
KKTC’de Bafra bölgesinde açılacak 350 oda
kapasiteli tatil köyü için anlaşma imzaladı.
Otelin açılışı 2016’da olacak. Otel, Marriott’un
Kıbrıs’taki ilk işletmesi olacak. Büyük bir casino’ya sahip olan otelin tenis kortları, futbol,
basketbol ve on sekiz delikli golf sahalarına
sahip olacak.
Hilton Hotels Denizli’de
yatırım planlıyor
Denizli’de termal otel için yatırım yeri arayan Hilton’un, 48 bin metrekare arsa aldığı
ve burada yatırım planladığı belirtildi. Yatırım
16 ay sürecek. İş adamı Nihat Aracı, Hilton
otellerinin Türkiye yöneticileriyle 3 ay süren
görüşmelerin sonuç verdiğini söyledi. Pamukkale’deki 48 bin metrekare arsasını bir hafta
önce sattığını açıklayan Aracı, planlanan otelin, 350 yatak kapasiteli, termal tedavi ve kür
merkezi konseptinde olacağını vurguladı. Otelin 16 ayda tamamlanması öngörülüyor.
Karmir Otel ultra-herşey dahil
konsepti ile Mayıs’ta açılacak
İnşaatı devam eden ve Mayıs’ta açılması beklenen Karmir Resort Hotel & Spa Genel
Müdürü Yusuf Çelik, otelin mimari ve hizmet
kalitesi ile bölgeye yeni bir soluk getireceğini
dile getirdi. İnşaat çalışmalarının yüzde 90’ı tamamlanan otel 300 oda ve yaklaşık 800 yatak
ile hizmet verecek. 247 standart oda, 40 aile
odası ve 10 tane de suit odası bulunan otelin
Göynük bölgesinde diğer tesislerden farklı olarak ultra-her şey dahil çalışacak. Konu ile ilgili
konuşan Çelik, ‘‘Otelimiz mayıs ayı içerisinde
hizmete girecek. Otel inşaatımızın yüzde 90’ı
tamamlanmış durumda. Ağırlıklı olarak Rus
Pazarı, İç Pazar ve Avrupa Pazar ile çalışacağız.” şeklinde konuştu.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
55
DOSYA
TEDARiKÇiLER
TEDARİKÇİLER
56
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Türkiye’de rüştünü
kanıtlayan mobilya
sektörü, dünya
pazarına açılıyor
Dekorasyonun en önemli parçalarından biri olan mobilya,
otel yatırımlarının da ana harcama kalemlerinden birini
oluşturuyor. AKTOB’un araştırmasına göre mobilya sektörü
ara malı satışlarının yüzde 14’ünü turizme sunuyor.
Otellerde önemi her geçen yıl artan mobilya alanında, özel
tasarım üretimler öne çıkıyor. Otellerde sade, dayanıklı,
foksiyonel ve konforlu mobilyalar tercih ediliyor.
G
ünlük yaşamın her alanında
yer alan mobilya dekorasyonun
da vazgeçilmez ögelerinden birini oluşturuyor. Otellerin ana ürün
gruplarından olan mobilya sektörü, bugün geldiği nokta ile dudak ısırtıyor.
Üretim kapasitesi ve kalitesi ile ciddi yol
kat eden mobilya sektörü, turizm alanında ara malı satışlarının yüzde 14’ünü
oluşturuyor. Otellere fonksiyonel, kaliteli
ve konforlu ürünler sunan mobilyacılar,
lüks otel yatırımlarının artmasıyla özel
tasarım mobilyalara da imza atıyorlar.
Mobilya sektörü 209
ülkeye ihracat yapıyor
Son yılların hızla gelişen ve önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin önemli sektörleri
arasına girmeye başlayan mobilya sektörü, gerek üretimde gerek ihracatta ciddi
bir ivme yakaladı. 1970’li yıllarda büyük
dönüşüm geçiren sektör, 1980’lerden
sonra Türkiye’de kaliteli, fonksiyonel ve
modern mobilya taleplerinin artmasıyla
büyümesini sürdürdü. TOBB’un hazırladığı rapora göre sektör, 2012’de yüzde 15
artışla 209 ülkeye 1,9 milyar dolarlık ihracat, 114 ülkeden ise 817 milyon dolarlık
ithalat gerçekleştirdi. 2013 yılının 9 aylık
döneminde ihracat rakamı 1,6 milyar dolara çıktı.
Türkiye dünya mobilya
pazarından yüzde 1 pay alıyor
Mobilya sektörünün dünya genelindeki ticaret hacmi 200 milyar dolar
seviyesinde olduğu biliniyor. Bu rakamın
2020’lerde 500 milyar dolara çıkması
bekleniyor. Türkiye’nin pazardan aldığı
pay ise yüzde 1 seviyelerinde seyrediyor.
Türkiye 2023 yılında, mobilya sektöründen 25 milyar dolar üretim ve 10 milyar
dolar ihracat bekliyor. Böylece bu alanda
dünyanın ilk 10, Avrupa’nın ise ilk 5 büyük
mobilya üreticisi arasına girmeyi hedefliyor. Mobilya üretiminde yüzde 25’lik
pay ile başı Çin çekerken, onu yüzde 15
ile ABD, yüzde 8 ile İtalya, yüzde 7 ile Almanya, takip ediyor. Öte yandan toplam
209 ülkeye ihracat yapan Türkiye ihracatının yüzde 84’ünü Irak, Libya, Almanya,
Azerbaycan ve Fransa’nın aralarında
bulunduğu 25 ülkeye yapıyor. İthalatı ise
Çin, İtalya, Almanya, Polonya ve Fransa’nın başını çektiği ülkelerden yapıyor.
Sektör markalaşma yolunda adım atıyor
Turizm sektörü gibi ciddi istihdam
yaratan sektörlerden biri olan mobilya
alanında; panel mobilya, masif mobilya,
kanepe, oturma grubu, tablalı mobilya
(mutfak, banyo, ofis yatak odası), bahçe
mobilyaları, mobilya aksam ve parçaları, taşıt mobilyaları, hastane mobilyaları,
otel mobilyaları, aksesuarlar gibi geniş
yelpazede üretim yapılıyor. Türkiye’nin
birçok bölgesine yayılan mobilya üretiminde İstanbul, Bursa, Kayseri, Ankara ve
İzmir gibi iller başı çekiyor. Mobilya, TÜİK
tarafından yapılan “gelirler ve yaşam
koşulları” araştırmasına göre, harcamalardan aldığı pay bakımından hane halkı
gider kalemleri içerisinde; yüzde 5,9 ile
beşinci sırada yer alıyor.
Sektör, inovasyon, tasarım ve marka
konularını çözmek için çabalıyor
Dünyadaki mobilya trendlerini yakından takip eden sektör, fonksiyonel, kaliteli,
konforlu ve modern tasarımları Türkiye’ye
taşıyor. Tasarım ve model zenginliği konu-
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
57
»
TEDARİKÇİLER
DOSYA
bilyası konusunda uzmanlaşan firmaların
sayısı da bir hayli arttı. Otel yatırımcısı, bir
otelinde çalışmasından memnun kaldığı
mobilya firmasıyla diğer projelerinde de
çalışıyor. Dolayısıyla mobilya alanında da
referans öne çıkan bir unsur oluyor.
Otellerde foksiyonel, konforlu ve
özel tasarım mobilyalar öne çıkıyor
sunda da bir hayli gelişme gösteren sektör,
eksikliği hissedilen markalaşma yolunda
adım atmaya çalışıyor. Sektör, inovasyon,
tasarım ve marka konularını çözmek için
çabalıyor. Öte yandan birçok hammaddesini dışarıdan temin etmek zorunda kalan
sektör, nitelikli personel bulma konusunda
da sıkıntılar yaşıyor. İç pazarda ucuz olduğu için Çin, markalaştığı için İtalya gibi
ülkelerle rekabet etmeye çalışan sektörün,
pazarlama konusunda da büyük adımlar
atması gerekiyor.
Otel dekorasyonunun önemli bir
bölümünü mobilya oluşturuyor
Dekorasyonun en önemli parçalarından biri olan mobilya, otel yatırımlarının
da ana harcama kalemlerinden birini oluşturuyor. Bir otelde dekorasyonunda sabit
ve hareketli mobilya olarak ikiye ayrılan
Türkiye’nin önemli sektörleri
arasına giren mobilya,
2012’de yüzde 15 artışla 209
ülkeye 1,9 milyar dolarlık
ihracat, 114 ülkeden ise
817 milyon dolarlık ithalat
gerçekleştirdi. Türkiye 2023
yılında, mobilya sektöründen
25 milyar dolar üretim ve
10 milyar dolar ihracat
bekliyor. Mobilya üretiminde
yüzde 25’lik pay ile başı Çin
çekerken, onu yüzde 15 ile
ABD, yüzde 8 ile İtalya, yüzde
7 ile Almanya, takip ediyor.
Türkiye pazardan yüzde 1
pay alıyor.
58
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
mobilya, otel tasarımına göre tüm dekorasyonun büyük bir bölümünü oluşturuyor.
Dolayısıyla oteller mobilyacılar için büyük
önem taşıyor. Kısa zamanda oteli açmak
için birden fazla mobilyacı ile çalışan oteller, birçok mobilya firmasına iş imkanı
sunuyor. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB), Araştırma Birimi
yönetiminde yapılan “Turizm Sektörünün
Yapısı, Büyüklüğü ve Ekonomiye Katkısı
Araştırması”na göre mobilya sektörü ara malı satışlarının yüzde 14’ünü turizme
sunuyor. Büro malzemeleri ara malı satışlarının ise yüzde 17’si turizmde kullanılıyor.
Mobilya alanında da referans
otelciler için önemli bir kriter
Otel ekipmanları içerisinde ilk görünen
ve en çok kullanılan eşyalar olması mobilyanın önemini daha da artırıyor. Dolayısıyla
otel mobilyaları gerek yatırımcılar gerekse
mimarlar tarafından titizlikle seçiliyor.
Mobilyanın mimariye uygun ve kaliteli bir
şekilde üretilmesinin yanı sıra düzgün bir
şekilde montajlanması da gerekiyor. Diğer
yandan istenilen mobilyalarını taahhüt edilen zamanda teslim edilmesi de önem
taşıyor. Otel yatırımları arttıkça otel mo-
Mimari, dekorasyon ve mobilya sektörü birbiriyle paralel gelişiyor. Dolayısıyla
mobilya sektörünün yeniliklere açık olması önem taşıyor. Rekabetin artmasıyla
farklılaşmak isteyen oteller, gerek konseptinde gerekse tasarımında fark
yaratarak öne çıkmak istiyorlar. Mimarlarla eşgüdümlü çalışan mobilyacılar da
değişen mobilya trendlerini otellere yansıtıyorlar. Otel mobilyasının uzun süre
kullanıldığı için dayanıklı, sade, yanmaz
ve leke tutmaz kumaşlardan üretilmesi
gerektiğine işaret eden mobilyacılar, otellerde foksiyonel, konforlu ve özel tasarım
mobilyaların öne çıktığını vurguluyorlar.
Lüksü seven oteller dekoratif
mobilyaya önem veriyor
Son yıllarda özel villa ve oda tasarımlarının arttığını belirten Öpçin Mobilya’dan
Sıtkı Yılmaz, villalarda ve otel genel mekanlarında işlevselliğin yanı sıra dekoratif
tasarımlarla kalitenin ön plana çıktığını
belirtiyor. Mobi Mobilya’dan Raşit Karaaslan ise lüksü algılatacak tasarımların yanı
sıra otelcilerin fonksiyonelliğe önem verdiğini, bir otel odasında kullanılmayan
çekmeceler, dolaplar, dekorasyonun gereği
alan kaplayan malzeme israfından kaçınıldığını ifade ediyor. Mobilyada sağlam ve
estetik olarak da misafiri etkileyen dekorasyon anlayışı hüküm sürüyor. Mobilya
sektöründe faaliyet gösteren firmalar, otel mobilyası konusunda dikkat edilmesi
gereken unsurları ve trendleri Turizm ve
Yatırım Dergisi için açıkladılar:
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Sıtkı Yılmaz / Öpçin Mobilya
Son yıllarda otellerde özel
villa ve oda tasarımları arttı
M
obilya sektörü Türkiye’nin lokomotif
sektörü olan inşaat yatırımları ve dış
pazar taleplerine bağlı olarak ilerliyor. Her
yıl ortalama yüzde 15 büyümenin gerçekleştiği sektör sağladığı istihdam nedeniyle
Türkiye’nin sayılı sektörleri arasında yer
alıyor. 2013 yılında ülkemizde mobilya üretimi 20 milyar dolar civarında gerçekleşti.
Bunun 2,5 milyar doları ihraç edildi. Her yıl
yerli ve yabancı binlerce kişiyi ağırlayan
oteller için mobilya, bu tesisin en önemli unsurları arasında yer alıyor. Günün
neredeyse yarısını odasında geçirebilen
otel misafirleri için oda mobilyalarının
dekorasyonu, kalitesi ve konforunun ne
kadar önemli olduğunu artık herkes çok iyi
biliyor. Genel mekanlarda kullanılan mobilyalarda hem işlevsel hem de dekoratif
özellikleri ile konuklarını rahat ettirmek
durumunda. Dolayısıyla bir otele mobilya
üretimi yapabilmek için her şeyden önce
belli kalite standartlarında üretim yapabilen tesis olunması gerekiyor. Sözleşme
şartlarında belirtilen hizmet ve kaliteyi taahhüt edilen zamanda yapmak gerekiyor.
Mobilya projelerin uygulaması tamamlanıp montaj aşamasına geçildiğinde,
buradaki işçilik ve organizasyon yapısının
da en üst seviyede olması lazım…
Firma olarak toplam iş hacmimizin
yüzde 85’ini turizm tesisleri oluşturuyor. Alanya, Belek ve Aksu da bulunan, toplamda
22 bin metrekareye ulaşan fabrikalarımızda, 500 kişilik profesyonel ekiplerimizle
otellerin oda ve genel mekan mobilyalarını
üretiyoruz. Bunun yanı sıra yine bu tesislerin açık ve kapalı alanları için hareketli
mobilya dediğimiz sandalye masa ve koltuk
gruplarını temin ediyoruz. Öpçin Mobilya olarak 1993 yılından bu yana sorunsuz
teslim ettiğimiz işlerimizden dolayı otel
mobilyaları konusunda iyi ve kaliteli işler
yapan marka olarak projelere davet edilmenin gururunu yaşıyoruz.
Villa ve genel mekânlarda işlevsellik,
dekoratif tasarım ve kalite ön planda
Otel yatırımcısı, sayısal çokluğu nedeniyle standart oda mobilyalarında standart
ürün seçimleri yaparken, villa ve genel
mekânlarda daha çok işlevselliğin yanı sıra
dekoratif tasarımlarla kalitenin ön planda
olduğu malzemeleri seçiyor. Otellerde son
yıllarda özel villa ve oda tasarımlarının da
arttığını gözlemliyoruz. Turist kalitesini
yükselterek konaklama gelirlerini artırmak
isteyen yatırımcılar yeni otel ya da renovasyon yaparken lüks segment müşterisi
için özel iç mekan projeleri oluşturuyor. Mimarlardan gelen iç mekan mobilya projeleri
Öpçin fabrikalarındaki mimar ve teknik ekipler tarafından değerlendirilerek yatırımcı
ile yapılan anlaşma süreleri doğrultusunda
üretim süreci başlar.
Firma olarak 2014 yılında kurumsallaşmamızı büyük ölçüde tamamlayarak
profesyonel yönetim biçimine geçtik. 2013
yılı sonunda yatırım yaparak oluşturduğumuz yeni markamız Bienal Home & Hotel
Concept ile iç mekan ve dış mekan hareketli mobilya konusunda rakiplerimiz arasında
farklı ürün gruplarımız ile konumlanmaya
çalışıyoruz. Antalya’nın dışında İstanbul ve
Amerika’da Bienal Home & Hotel Concept
mağazalarımızı yapılandırarak faaliyete
geçmesini sağladık.
60
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Raşit Karaaslan / Mobi Mobilya
Otellerde fonksiyon çok ön plana çıktı
Ü
lkemizde mobilya sektörü geçtiğimiz
15 yılda çok ciddi yol aldı. Bir dönem
adı hiç anılmayan mobilya üretim ve ticareti, şimdi sektör oldu. Üretim hacmi
ve ihracat rakamlarıyla ülkenin yıldızı
parlayan sektörlerinden birisi konumunda. Bir yandan endüstrileşirken, öte
yandan sanat ve tasarım ağırlıklı zanaatsal beceriye dayalı üretimler de kendini
göstermeye başladı. Otel mobilyası, evlerde kullandığımız mobilyadan bazı
kriterlerde farklılıklar gösterir. Bir evde
sadece ev sahiplerinin kullandığı, zaman
zaman misafirin kullandığı bir mobilya, otelde aynı zaman dilimi içerisinde
inanılmaz bir sayıda farklı kullanıcılar
tarafından kullanılır. Dolayısıyla, otel
için tasarlanmış bir mobilyanın, kolay
kullanımlı, çok fonksiyonel olması ve
dayanıklılık, sağlamlık gibi kriterleri içermesi önem arz eder. Üretiminin de
bu doğrultuda yapılması, belli kalite
standartlarını yakalaması şart. Örneğin; oteller için üretilen her mobilya
biriminde, kapı, koltuk gibi her şeyde,
yangına dayanıklı malzeme kullanılma
şartı vardır. Bir otelde yapılan dekorasyon işleri, sabit mobilyalar ve hareketli
mobilyalar olarak ikiye ayrılır. Mobilya
üreticileri bu iki kulvarda da uygulama
yapıyoruz. Genel olarak bakıldığında
yatırımcının mobilyadaki öncelikli bek-
lentisi, dekorasyonun ve mobilyanın
güzelliği ve etkileyici olması oluyor. Çünkü bu, otelin müşteriye tanıtımında aktif
rol oynuyor. İkinci ve önemli beklenti
kalite ve sağlamlık... Bir otelde kesintisiz 7-10 yıl kaliteden dolayı problem
çıkarmayan mobilya isteniyor. Luxury
segmenti bir yana koyarak rahatlıkla
söyleyebilirim ki, son dönemde fonksiyon çok ön plana çıktı. Bir otel odasında
hiç kullanılmayan çekmeceler, dolaplar,
dekorasyonun gereği alan kayıpları ve
malzeme israfları artık ortadan kalktı.
Fonksiyonel, kullanıcıyla barışık, sağlam
ama estetik olarak da misafiri etkileyen
bir dekorasyon ve mobilya anlayışı hakim günümüzde. Aslında 5 yıldız ve üstü
lüks otellerde de bu saydığım özellikler artık çok ön planda, belki biraz daha
fazla estetik kaygı ile tasarlanıp uygulamalar öyle yapılıyor.
Firma olarak bizim standart modellerimizi üretip satmak dışında bir
de proje, taahhüt işimiz var. Bu kapsamda gerek hazırlanmış projelerin
üretimini uygulayıcı olarak alıp taahhüt
işi yapıyoruz gerekse otellerin iç mekan tasarımlarını bizim proje grubumuz
yapıyor, devamında da uygulamayı gerçekleştiriyoruz. Firma olarak herhangi
bir proje grubu tarafından çizilmiş bir
projeyi gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında uygulama, taahhüt olarak alıyor
ve gerçekleştiriyoruz. Diğer taraftan bize doğrudan gelmiş olan yatırımcının
dekorasyon projesini Mobi Proje Grubu
olarak çiziyor, devamında da uygulamayı
yapıyoruz. Mimarlar ve iç mimarlar otel
dekorasyonu işinde, tasarımı yapan ve
uygulamayı koordine edip yönetenler olarak çok önemli görev üstleniyorlar.
O. Seçkin Aydoğdu / Dim Décor Türkiye Ticaret Müdürü
Mobilya otel dekorasyonun en temel öğesi durumunda
M
obilya sektörü artık günümüzde
tamamen kurumsallaşmış ve çağımız teknolojilerine uyum sağlayabilmiş
firmaların ayakta kaldığı; rekabetin çok
arttığı bir noktaya geldi. Mobilya otel dekorasyonun en temel öğesi konumunda
ve bir otelin yaklaşık yüzde 40’ını kapsıyor. Otel projelerinde dizayn aşamasında
çok unique çalışma, uygulama safhasında ise ekonomik olma hedefleri her
zaman karşımıza çıkıyor. Diğer sektörlerle kıyaslandığında otel mobilyası daha
çok uygulama kalemidir, alışılagelmişin
dışında bir çalışma gerektirir. Farklı ve
yenilikçi olmak bir zorunluluktur. Artık
mobilyada dizayn aşamasında ahşap,
62
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
deri, ayna gibi farklı malzemeleri harmanlamak ve modern düz çizgilere sahip
olmak trend oldu.
Firma olarak bu zamana kadar yurtdışında birçok otelin iç dekorasyonunu
başarıyla tamamladık. İç mimarlarımız ile
dizayn ve uygulamasını yaptık ve yapmaya devam ediyoruz. Bünyemizde çalışan
iç mimarlar ve Dubai dizayn ofisimiz,
projenin yöneticisi konumundalar ve onların direktifleri doğrultusunda projeleri
yürütüyoruz. Hedefimiz onaylı mobilya
tedarikçisi olduğumuz otel gruplarının
sayısını artırarak, alanımızı genişletmek
ve iz bırakmak…
TEDARİKÇİLER GÖRÜŞLER
Muharrem Çakır / AGS İç Mimari Uygulama Genel Koordinatörü
Yeni konseptlerde, ahşabın ağırlığı arttı
M
obilya sektörü artan ihracat kapasitesinin de verdiği sinerji ile her geçen
gün büyüyor. Bununla birlikte son yıllarda dünya genelinde doğaya dönüş var.
İnsanlar ahşabın sıcaklığını daha fazla
hissetmek istiyorlar. Oteller için de yeni
konseptlerde, özellikle ortak alanlarda, ahşabın ağırlığının arttığını söyleyebiliriz.
Daha sade, insanı yormayan konseptlerde
otellerin dinlenme fonksiyonunu destekleyici rol üstleniyor. Bu durumu mimari
anlayışların dönemsel evrimi içerisinde de
değerlendirmek gerekir. İnsanların stres
ortamından hızla uzaklaşmasını sağlamak adına mobilya sektörü de genel
olarak daha basit, insanı yormayan tasarımlara yöneldi. Artan turizm yatırımları
da mobilya sektörünün büyümeye devam
edeceğini gösteriyor. Mobilya otel dekorasyonunun vazgeçilmez bir parçası
durumunda. Otelin tasarımına göre mobilya kimi otellerde toplam dekorasyonun
yüzde 25’i bile etmezken; bazı projelerde
bunun 3 katı olabiliyor. Otellerde mobilyalar en çok göze çarpan ürünleri oluşturuyor.
İnsanlar otele girdikleri andan itibaren
mobilyaları görüyor. Bu sebeple mobilyayı
üretirken ve montaj aşamasında en ufak
bir hataya mahal vermemek gerekiyor.
Yerinde ölçü alınarak tüm işler tek tek tasarıma uygun olarak üretilmeli ve montajı
yapılmalı. Tabii burada üretim kadar –belki daha fazla- montaj da önem kazanıyor.
Mobilyanın, konsepte kattığı görselliğin
otele kattığı yüksek değer yatırımcı tarafından da biliniyor. Tabii mobilyanın
kalitesi de önemli. Bu nedenle otel yatırımcıları mobilya konusunda son derece
hassaslar. Mimarların yaptığı tasarımlara
uygun olarak üretim aşamasında oluşabilecek handikapları da mimarlarla beraber
çözerek üretimimizi gerçekleştiriyoruz. Gerekirse mobilyaların tasarımı konusunda
da destek vermeye gayret ediyoruz. Biz otellere ahşap-mobilya dekorasyon hizmeti
veriyoruz. Toplam iş hacmimizin çoğunu
turizm ve konaklama tesislerine verdiğimiz
hizmetler oluşturuyor. Firma olarak yeni
yapılanma içine girdik. Yeni üretim tesisimizi faaliyete soktuğumuzda kapasitemiz
2 kat artacak. Yeni oluşacak bu potansiyelin çoğunu turizm sektörüne yönlendirerek,
turizm sektörünün toplam iş hacmimiz içerisindeki payını artırmak istiyoruz.
Oğuzhan Turna / Turna Ahşap
Otel mobilyası trendleri, otel mimarisi
trendleriyle paralel olarak değişir
M
obilya sektörü, Türkiye’deki pek çok
sektör gibi büyüyor ve genişliyor. Bu
büyüme çeşitliliği ve zenginliği doğuruyor. Ancak büyümenin her zaman kaliteyi
de artırdığını söylemek güç. Sektörün büyümesi ülke sınırlarının dışına taşıyor.
Artık dünyada tercih edilen ürünleri ve
markaları yaratıp, üretebiliyoruz. Mobilya otel dekorasyonunun çok önemli bir
kısmını oluşturuyor. Burada önemli olan
otelin mimarisi, renk seçimleri, kullanılan
malzemenin niteliği ve tonları… Bunların
toplamından oluşan bütünlük güzel bir
iş ortaya çıkarıyor. Otel mobilyası trendleri, otel mimarisi trendleriyle paralel
olarak değişir. Buna turist gruplarının beğenileri ve otel sahiplerinin talepleri de
eklenir. Müşterilerimiz arasında minimal
tasarımlar isteyen de, ihtişamlı gösterişli
tasarımlar isteyenler de var. Bizim için öncelikli olan tüm bu unsurların bütünlüğüyle
oluşan ahenktir. Otel mobilyasında kaliteli,
uzun ömürlü ve estetik ürünler tercih edi-
64
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
liyor. Bu üç unsuru yerine getirir ve bunları
kurumsal felsefeniz yaparsanız gözünüz
arkada kalmaz ve güvenle, gururla teslim
edebileceğiniz işler yaparsınız. İşin özü budur. Elbette ürün kalite fiyat dengesinin de
uygun olması gerekiyor.
Otel iç ve dış projelerinin tamamının ta-
sarım, üretim ve uygulamasını yapıyoruz.
1980 yılında aldığımız ilk otel işimizden beri,
bir otelin aklınıza gelebilecek tüm mobilya işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Bizi farklı
kılan en önemli özellik; girdiğimiz mekan
ile yüzde yüz uyumlu çalışmalar yapmamız, birbirini tamamlayan tasarımlarla
estetik ve konforlu mekanlar yaratmamız.
Öncelikle esnek bir yapımız var. Bizden
sıfırdan proje çizimi, üretimi ve uygulamasını isteyebilirsiniz ya da sadece üretim ve
uygulamada işe dahil olabiliriz. Bizimle çalışmayı hem otel sahipleri hem de mimarlar
isteyebiliyor, her ikisi aracılığıyla da projelere dahil oluyoruz. Çünkü bizim kalitemizin
en önemli göstergesi referanslarımız. Biz
her zaman olduğu gibi kaliteli ve nitelikli
üretimlerle, altına imzamızı gururla atabileceğimiz işler yapmayı hedefliyoruz. Turna
Ahşap, hızlı ve kontrolsüz büyümektense ağır ama sağlam adımlarla ilerlemeyi,
müşteri mutluluğunu ve kalıcılığı kurumsal
felsefesi olarak benimsedi.
TEDARİKÇİLER HABER
Mercedes’in turizm sektörüyle
işbirliği devam ediyor
Sezon açılışı öncesi Mercedes
Benz Türk firması turizm
sektörüne yönelik çalışmalarına
hız verdi. Mercedes-Benz Türk,
İstanbul Seyahat’e 9 adet, Kamil
Koç’a ise 12 adet araç verdi.
Firma, Ben Turizm’e de 22 adet
Mercedes-Benz Travego sattı.
1967 yılında Daimler-Benz AG’nin yüzde 36 ortaklığı ile Otomarsan ünvanıyla
İstanbul’da kurulan Mercedes-Benz Türk,
İstanbul Seyahat’e 9 adet Mercedes-Benz
Tourismo ve Kamil Koç 12 adet Setra ComfortClass S 516 HD/2 verdi.
İstanbul Seyahat, Mengerler Trakya bayisi tarafından satılan 6 adet Tourismo16
ve 3 adet Tourismo 15 otobüs ile birlikte,
filosundaki otobüs sayısını 170 adede,
Mercedes-Benz marka otobüs sayısını ise
140 adede çıkardı. İstanbul Seyahat, 1940
yılında kurulan ve günümüzde karayolu taşımacılık sektörünün önde gelen firmaları
arasında yer alıyor. Ben Turizm de filosunu Mercedes-Benz Travego ile güçlendirdi.
Ben Turizm 22 adet Mercedes-Benz Travego daha satın aldı. Bu teslimat ile Ben
Turizm araç parkıdaki Mercedes-Benz otobüs sayısı 36 adede çıktı.
Kamil Koç ise Aralık ayında, Mer-
cedes-Benz
Türk
bayii
Koluman
İstanbul’dan aldığı ilk 4 adet Setra ComfortClass S 516 HD/2’den sonra yine
aynı bayiden 12 adet daha Setra ComfortClass S 516 HD/2 alarak filosundaki
Euro 6 Setra 500 Serisi araç adedini 16’ya
çıkardı. Kamil Koç ise hali hazırda 700
araçlık filosuyla, 40 ilde 550 satış noktasında yolcularına hizmet vererek
filosunu gençleştirmeye devam ediyor.
Protel, TripAdvisor ile işbirliğine gitti
Protel tarafından sunulan Myfidelio.net, TripAdvisor tarafından
geliştirilmiş olan TripConnect ile entegrasyonunu duyurdu. Bu sayede
oteller rezervasyon oluşturabiliyor, web sitelerinin rezervasyon linkinin
TripAdvisor otel arama sonuçlarında ilk sırada gösterilmesini sağlayabiliyor
ve web siteleri üzerinden doğrudan rezervasyonlarını artırabiliyor.
O
tellerin
operasyonlarını
yönetmelerini
sağlayacak
çözümler
geliştiren Protel, sunduğu Myfidelio.net
rezervasyon motorunun TripConnect ile
entegrasyonunu duyurdu. Myfidelio.net
rezervasyon motoru kullanan işletmeler
TripConnect entegrasyonu sayesinde,
aylık 260 milyondan fazla tekil ziyaretçisi bulunan TripAdvisor’da işletmelerinin
görünürlüğünü artırarak, daha fazla doğrudan rezervasyon alabilecek. Myfidelio
rezervasyon motoru kullanan veya kullanmaya karar veren işletmeler ilk üç
ay TripConnect entegrasyon ara yüzünden bedelsiz olarak faydalanabilecek.
Ayrıca Myfidelio.net - Tripconnect entegrasyonundan faydalanan işletmeler
66
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
reklam kampanyaları için Protel’den danışmanlık desteği alabilecek.
Sistem otellerin rezervasyonlarını
doğrudan etkiliyor
Tıklama başına maliyet (CPC) şeklinde
bir reklam çözümü olan ve TripAdvisor
tarafından geliştirilen TripConnect, işletmelerin fiyat ve müsaitlik bilgilerini
TripAdvisor otel arama sonuçlarında
ziyaretçilere göstererek, doğrudan rezervasyon almalarını sağlıyor. İşletmeler
TripConnect’e üye olarak kolayca rezervasyon oluşturabiliyor, web sitelerinin
rezervasyon linkinin TripAdvisor otel
arama sonuçlarında ilk sırada gösterilmesini sağlayabiliyor ve web siteleri
üzerinden doğrudan rezervasyonlarını
artırabiliyor. Bunun yanında TripConnect
ile detaylı gelir takibi ve Otomatik Yorum
Toplayıcısı gibi gelişmiş özelliklerden de
faydalanabiliyor. TripConnect hizmetinden faydalanmak isteyen işletmelerin
öncelikle Tripadvisor İşletme Kayıtları’na
abone olması gerekiyor. Otelin sayfasında iletişim bilgilerini göstererek,
ziyaretçilerin otel ile doğrudan bağlantı
kurmasını sağlayan İşletme Kayıtları, otellerin oda ve paket fiyatlarında indirim
gibi özel tekliflerini TripAdvisor’da duyurmalarını sağlıyor.
Unilever, ‘Toplu Yemek Firmalarına
Toplu Çözümler Paketi’ni sundu
Unilever Food Solutions, önceki yıllarda uyguladığı çözümlere yenilerini ekleyerek, yeni
ürünlerini “Toplu Yemek Firmalarına Toplu Çözümler” çatısı altında topladı. Unilever
Food Solutions bu uygulama ile firmalara zaman, maliyet, gıda güvenliği ve taşıma, lezzet
çeşitliliği ve standardizasyon, misafir memnuniyeti gibi konularda kolaylık sağlıyor.
E
v dışı gıda sektöründe hizmet veren Unilever
Food Solutions, yemek firmalarının 5 temel
sorunu olan zaman, maliyet, gıda güvenliği ve
taşıma ile misafir memnuniyeti konularında
firmalara çözüm üretmek için ‘Toplu Yemek Firmalarına Toplu Çözümler Paketi’ni hayata geçirdi.
Unilever Food Solutions Türkiye Kanal Pazarlama
Direktörü Emel Akman, çözüm paketi sayesinde
sektörün 5 ana sorununa çözüm üreterek pazarı
büyütmenin yolunu açtıklarını söyledi. Bu paket
ile verimli bir mutfak operasyonu için akılcı çözümler yarattıklarını dile getiren Akman, “Bu
çözüm paketimiz ile pazara liderlik etmeye ve
fiyat odaklı rekabette farklılaşmaya devam ediyoruz” şeklinde konuştu. Akman, Çözüm Paketi’nde
ayrıca firmaların, lezzet çeşitliliği ve standardizasyonu sağlamalarına yardımcı olacak çorba ve
tatlı çözümlerinin de yer aldığını söyledi.
Unilever Food Solutions’ın Toplu Çözümler Paketi’nde; Atık Yönetimi, Mutfaktaki 10 Yardımcı,
Tatlı ve Çorba Çözümleri, Gıda Güvenliği Çözümleri,
Çorba ve Tatlı Çözümleri ile Misafir Memnuniyeti
Çözümleri yer alıyor.
Polin Amerika’daki en
büyük projesini teslim etti
Öztiryakiler Almanya
Limburg’ta mağaza açtı
T
ürkiye’nin en büyük endüstriyel mutfak üreticilerinden biri olan Öztiryakiler, Limburg’ta
Endüstriyel Mutfak Mağazası açtı. Limburg
yakınlarında bulunan Obertiefenbach’ta açılan Wiva by Ozti Endüstriyel Mutfak Mağazası,
Öztiryakiler ürünlerini Avrupa pazarına sunmak üzere kuruldu. Açılış töreninde konuşma
yapan Frankfurt Başkonsolosu Ufuk Ekici, Öztiryakiler’in başarılarını Almanya’da da devam
ettireceklerini düşündüğünü ve eskiden işçi olarak gelen Türklerin artık iş yeri açıp iş imkanı
sağladıklarını dile getirdi.
Türkiye’nin yüzde 30’unu biz karşılıyoruz
Türkiye’nin mutfak sektöründe Çin, Almanya ve Fransa ülkelerinin ardından dünyada
dördüncü sırada geldiğini dile getiren ve Ozti
markasıyla 108 ülkeye ihracat yaptıklarını ifade eden Tahsin Öztiryaki ise “1200 çalışanımız,
4500 ürün çeşidimiz ve toplamda 130 bin metrekare alan üzerinde kurulu fabrikalarımızla
Türkiye’nin endüstriyel mutfak ihracatının yüzde 30’unu gerçekleştiriyoruz” şeklinde konuştu.
Polin, ABD’deki en büyük anahtar teslim projesini Las Vegas’ın Cowabunga
Bay Waterpark projesi ile gerçekleştirdi. Parka özel üretilen “Surf Safari”
kaydırağının yanında Polin’in birçok
kaydırağının kullanıldığı parkın 2014
Haziran ayında açılması planlanıyor.
L
as Vegas’ta 2014 Haziran ayında açılması planlanan su parkı Cowabunga
Bay Waterpark’ın tüm su kaydıraklarının üretimi, mühendisliği ve montajı,
merkezi Gebze’de bulunan Polin firması
tarafından gerçekleştirildi. Cowabunga
Bay, 2003 yılından beri ABD’de proje gerçekleştiren Polin’in bugüne kadarki en
büyük anahtar teslim su parkı projesi
oldu. Polin, 2007 yılından beri uyguladığı
kapalı kalıp üretim teknolojisini Cowabunga Bay projesinde de uyguladı.
Projedeki birçok kaydırak Polin’in özel
doğal ışık efekti, desen efekti gibi uygulamalarıyla sunuluyor.
Tesiste dünyanın ilk “Surf
Safari” kaydırağı yer alıyor
Birçok farklı kaydırak türüne sahip
parkta, Polin’in diğer kaydıraklarına ek
olarak dünyanın ilk “Surf Safari” kaydırağı da yer alıyor. Polin’in Cowabunga
Bay Las Vegas için özel olarak tasarladığı kaydırağa park tarafından “Wild
Surf” adı verildi. İlerleyen zamanlarda
genişlemeye uygun olarak tasarlanan
park içinde, bölgenin en geniş dalga
havuzlarından biri olan “Surf-a-Rama
Wave Pool, Polin’in rocket launcher ile
başlayan hızlı Looping Rocket kaydırağı dikkat çekiyor. “Zuma ZOOMa”,
Black Hole kaydırağı ile “Point Panic”,
Uphill Multisurf kaydırağı ile “Surfin’ USA”, Family Rafting kaydırağı ile “Beach
Blanket Banzai”, Space Boat kaydırağı
ile “Rock-a-Hoola”, Space Shuttle kaydırağı ile “Surf-A-Go-Go” ve “Cowabunga
River”, “Boardwalk Bay” ile “Cowabunga
Splash” yer alıyor.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
67
TEDARİKÇİLER HABER
İstanbul Laundry’nin hizmeti daha kaliteli ve daha verimli
Endüstriyel çamaşırhane firması İstanbul Laundry, Tuzla Organize Sanayi
Bölgesinde kurduğu yeni fabrikasında son teknoloji ekipmanları ile yüksek
kalitede hizmet sağlamayı hedefliyor. Firma, “Tünel Sistemi” ve “Reverse
Osmosis Sistemi” ile su tasarrufu sağlarken, RFID (Radyo Frekansı ile
Tanımlama) Sistemi ile tekstil ürünlerinin sayımı ve takibini yapacak.
E
ndüstriyel
çamaşırhane
firması İstanbul Laundry, Tuzla Organize
Sanayi Bölgesi’nde konumlanan yeni fabrikasında son teknoloji ekipmanlarla, daha
yüksek verimlilikle, çevreye duyarlı biçimde hizmet veriyor. Otomasyon sisteminin
artırılmasıyla üretimin standardize ve
yüksek kaliteli olması sağlanan 2 bin 500
metrekarelik yeni üretim tesisinde aynı
zamanda “Tünel Sistemi” kullanılıyor. Bu
sistem sayesinde 1 kilogram çamaşır için
kullanılan su ve kimyasal miktarı önemli
ölçüde azalıyor. Yeni fabrikada kurulan bir
diğer sistem olan “Reverse Osmosis Sistemi” ile suyun pH değeri düzenleniyor,
ön temizleme ve yumuşatma işlemlerinden geçirilen su, minarelerinden ayrılıyor.
Elde edilen kaliteli su ise yıkama kalite-
sini artırarak tekstilin ömrünü uzatırken
aynı zamanda kimyasal kullanımından
tasarruf sağlıyor. Radyo frekansı kullanarak tekstil ürünlerini tekil ve otomatik
olarak tanıma ve sayma yöntemi RFID
ile ürün üzerine yerleştirilen etiketlerin
okuyucu tarafından okunmasıyla tedarik
zinciri yönetimi ile ilgili bilgiler otomatik
olarak kaydedilirken aynı zamanda takibi de sağlanabiliyor. RFID sayesinde
farklı işletmelerin ürünlerinin birbirine
karışması engellenirken aynı zamanda;
sağlıklı sayım yapılıyor, ürünün istatistik
bilgilerine ulaşılıyor ve kayıp ürünlerin takibi gerçekleştiriliyor.
Mehmet İpekel: Ciddi yatırım yaptık
İstanbul Laundry’nin Yönetim Kurulu
Başkanı Mehmet İpekel, tekstilin teslim
alınmasından müşteriye tekrar teslim
edilmesi arasında yapılan her işlemin
verimlilik ve kalite anlayışı ile tamamlandığını ifade etti. RFID sistemi ile
ilgili olarak ise, sistemin oldukça büyük
bir yatırım olduğunu dile getiren İpekel,
yeni projelerin hepsinde otellerin talebi
üzerine RFID sistemi dahil teklif verdiklerini belirtti.
Daikin Türkiye, TLS ile işbirliği yaptı
İklimlendirme sektörünün Japon
devi Daikin, depo ve antrepo
işleticisi olarak iş ortaklarına
dağıtım hizmetleri sunan TLS
Lojistik ile işbirliğine gitti.
T
ürkiye’yi bölgenin iklimlendirme üssü
yapma hedefiyle faaliyet gösteren
Daikin, TLS Lojistik’in Şekerpınar’daki
Heka Tesisleri’ni dağıtım merkezi olarak seçti. Büyüklüğü 25 bin metrekare,
kapasitesi 60 bin palet olan Heka Depolama Tesisleri’nde 16 bin metrekarelik
depolama alanı Daikin Türkiye’ye ayrıldı. Daikin’in Hendek’teki fabrikasında
üretilen ürünlerin bir kısmına ve ithal
edilen cihazların tamamına ilişkin lojistik operasyonların tek bir merkezden
yönetilmesini sağlayan bu işbirliği ile
maliyet ve riskler minimize edilirken,
dağıtım sürecinin kesintisiz ve daha etkin bir şekilde işlemesi sağlanıyor. Daha
hızlı ve nitelikli bir dağıtım yapılabilmesini de mümkün kılan bu işbirliği, Daikin
Türkiye’nin stok yönetimi başarısını da
artırmayı hedefliyor.
68
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Hasan Önder: “Türkiye’nin lojistik üs
olma hedefine bir adım daha yaklaştık
Daikin Türkiye CEO’su Hasan Önder,
“TLS ile yaptığımız bu işbirliği, bizi Türkiye’yi lojistik üssü yapma hedefimize bir
adım daha yaklaştırdı” dedi. Önder, Ayrıca
“Mikro ölçekte yürütülecek çalışmalarla
daha hızlı ve kaliteli dağıtım yapmayı, dağıtım sürecinde yaşanabilecek olası hasar
ve gecikmeleri tamamen ortada kaldırmayı amaçlıyoruz” şeklinde konuştu. Söz
konusu işbirliğiyle ilgili olarak TLS Lojistik
Yönetim Kurulu Başkanı Altuğ Hacıalioğlu
da şunları söyledi: “Bu işbirliği, Daikin gibi
dünya devlerinin Türkiye’yi yakın coğrafyadaki pazarlara ürün sevkiyatı yapmak için
lojistik üssü olarak kullanmaya başladığını
Hasan Önder
göstermesi nedeniyle önemlidir.” dedi.
Daikin tedarikçileri ile buluşarak
Türkiye hedeflerini paylaştı
Öte yandan ürün ve hizmet alımı yaptığı 200’den fazla şirket yöneticisi ile bir
araya gelen Daikin yöneticileri, Daikin’in
hedeflerinin yanı sıra temel prensip ve
standartlarının paylaştı. Toplantıda Daikin’in F15 (Fusion 15) stratejileri hakkında
bilgi veren Üretim Departmanı Müdürü
Cemil Yiğit ise Daikin F15 stratejisini; “Yeni
büyüme stratejileri oluşturmak”, “Yönetim
felsefesindeki değişiklikler” ve “İnsan kaynakları yetenek ve kabiliyetlerini artırmak”
şeklinde 3 ana başlık altında sıraladı.
Turizmcinin
başvuru kaynağı
www.turizmyatirimdergisi.com.tr
ACENTELER
ACENTELER
DOSYA
Hac ve umre
pazarı, kotaya
rağmen iştah
kabartıyor
Hac için Türkiye’den yaklaşık 1 milyon kişinin sıra beklediği hac
ve umre pazarının 500 bin kişi kapasitesine çıkmasıyla birlikte
pazarın büyüklüğü 1,6 milyar avroya ulaştı. Hac pazarının yüzde
60’ını Diyanet İşleri Başkanlığı elinde bulunduruyor. Hac ve umre
pazarından daha fazla pay almak isteyen acente ve havayolu
şirketleri, bir araya gelerek Birlik Havayolu şirketini kurdu.
70
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
■ Özlem KASA - Ece YARKATAŞ
T
ürkiye’nin en büyük outgoing hareketlerinden hac ve umrede geçen
yıl başlayan kontenjan sınırı bu
yıl da devam edecek. Kâbe’de yapılacak
düzenleme ve tadilat çalışmaları nedeniyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Suudi
Arabistan’a gidecek hacı adaylarının kontenjanı yüzde 20 daha düşürülerek 60 bin
kişi olarak belirlendi. 2012’de Türkiye’den
75 bin 598 hacı, 2013’te ise 57 bin 940
hacı Suudi Arabistan’a gidebilmişti. Suudi
Arabistan Hac Bakanlığı, umre için gidenlere sayı sınırlaması getirmezken, vize
sınırlaması ile kalınacak gün sayısını 30
günden 14 güne indirdi.
Kâbe’deki tadilat nedeniyle
kontenjanlar daha da daraltıldı
Her yıl dünyanın farklı ülkelerinden
milyonlarca Müslümanı ağırlayan Suudi
Arabistan, gelen talebe yetişemediği için
Kâbe ve çevresinde genişletme çalışmaları yapıyor. Kâbe’nin etrafındaki otelleri
yıkarak yapılan genişletme çalışmaları bu
yıl da devam ettiği için hacı adaylarına
konulan kontenjanlar daha da daraltıldı. Hac nedeniyle her yıl hac döneminde
3 milyonu aşkın insanı ağırlayan Suudi
Arabistan, genişletme çalışmalarının ardından hac için 5 milyon kişiyi ağırlamayı
planlıyor.
Türkiye’den yaklaşık 500 bin
kişi hac ve umreye gidiyor
Dünyanın en önemli inanç turizmi hareketlerinden biri olan hac ve umre için
Türkiye’den her yıl binlerce insan Suudi Arabistan’a gidiyor. Müslüman nüfusu çok
olduğu için Türkiye bu anlamda önemli bir
potansiyeli barındırıyor. Müslümanlığın
doğduğu topraklara giderek dini vecibelerini yerine getirmek isteyen binlerce kişi,
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın önderliğinde Suudi Arabistan’ın Mekke ve Medine
kentlerine gidiyor. 2013 yılında Diyanet
İşleri Başkanlığı ve özel acenteler aracılığıyla 401 bin 940 kişi umreye giderken,
kontenjan sınırı nedeniyle hacca 57 bin
239 kişi gidebildi. 2012 yılında ise umre
için 382 bin 15 kişi giderken, hacca 75 bin
598 kişi gitmişti. Ağırlıklı kadınların tercih
ettiği hac ve umre için gidenlerin yaş ortalaması gittikçe düşüyor.
Pazarın büyüklüğü
1,6 milyar avroyu buldu
Hac için Türkiye’den yaklaşık 1 milyon
kişinin sıra beklediği hac ve umre pazarının
500 bin kişi kapasitesine çıkmasıyla birlikte pazarın büyüklüğü 1,6 milyar avroya
ulaştı. Diyanet İşleri Başkanlığı ile Suudi
Arabistan Hac Bakanlığı arasında yapılan
anlaşmalar nedeniyle pazar, iki ülkenin
sıkı denetiminde yürüyor. Ağırlıklı paket
turla hac ve umreye giden yolcular, THY ve
Emirates aracılığıyla taşınıyor. Türkiye’den
hacca giden adayların yüzde 60’ı Diyanet
İşleri Başkanlığı’nın organizasyonuyla götürülürken, yüzde 40’ı ise TÜRSAB’a bağlı
ORGANİZASYONU DÜZENLEYEN
YILLAR
DİYANET
HAC
ACENTA
UMRE
HAC
UMRE
TOPLAM
39.600
85.361
280.221
2009
59.400
95.860
2010
52.654
145.124
35.435 133.431
366.644
2011
54.655
176.040
36.778 234.308
501.781
2012
47.953
136.262
27.654 246.595
458.464
2013
35.102
123.990
22.137 277.950
459.179
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
»
Türkiye’den hacca gidenlerin
sayısı Suudi Arabistan’ın
Kâbe’de gerçekleştirdiği
bakım onarım çalışmaları
nedeniyle 2014’te de
sınırlandırıldı. Suudi
Arabistan Hac Bakanlığı
Türkiye’den gelecek hacı
adaylarına yüzde 20
sınırlama getirerek 60
bin hacı adayının ülkeye
girmesine izin verecek. Umre
için ülkeyi ziyaret edenler
ise ülkede 14 günden fazla
kalamayacak. Diyanet İşleri
Başkanlığı ise bu yıl hac için
yeni başvuru almayacak.
Yaş gruplarına göre hacca-umreye gidenlerin sayısı (2012)
Yaş grubu
Toplam
-20
21-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-50
51-55
56-60
61+
Toplam
75.598
282
575
1.729
3.021
4.307
7.556
10.651
15.231
14.006
18.240
Hacca gidenler
Erkek
Kadın
34.727
40.871
99
183
209
366
757
972
1.405
1.616
1.966
2.341
3.072
4.484
4.664
5.987
6.835
8.396
6.569
7.437
9.151
9.089
Umreye gidenler
Toplam
Erkek
Kadın
382.015
162.312
219.703
20.654
10.955
9.699
9.540
3.994
5.546
13.949
6.281
7.668
19.675
10.335
9.340
24.132
12.612
11.520
28.096
14.237
13.859
32.019
13.434
18.585
37.554
14.052
23.502
44.263
15.638
28.625
152.133
60.774
91.359
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
71
DOSYA
ACENTELER
acenteler aracılığıyla gerçekleştiriliyor.
Diyanet İşleri, hac ve umre alanında 171
acentenin çalışmasına izin veriyor. Bu
acentelerin bazılarının ise cemaatlerle
bağlantılı acenteler olduğu biliniyor.
Birlik Havayolu, hac
umre pazarına iddialı giriyor
Türkiye’den Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetiminde yürüyen pazarda,
ulaşımın Türkiye’de sadece THY ve Emirates tarafından yapılması bu pazarda
faaliyet yürüten havayolu ve tur operatörlerini harekete geçirdi. Sektörde faaliyet
gösteren 13 firma bir araya gelerek Birlik Havacılık’ kurdu. Suudi Arabistan’da
Hac
İslam dinine göre Hz. İbrahim’in
davetiyle dünyanın her yerinden
Müslümanların yılın belli günlerinde
Suudi Arabistan’ın Mekke şehrindeki
Kabe-i Muazzama Harem’i Şerif’e
gitmesine hac ibadeti deniliyor. Hac
ziyaretleri Ramazan Bayramından
sonra başlayıp Kurban Bayramı’nın
bitiminde sona eriyor. Hacı adayları
Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı
müftülüklere ön kayıt yaparak kura
çekimine katılıyor.
Umre
İmar kökünden türetilen umre,
kalbi imar etme, yıpranan yerleri
tamir etme anlamına geliyor. Kutsal
topraklara manevi yenilenme
amacıyla yapılan yolculuğu ifade eden
umre, İslam dinine göre sünnet kabul
ediliyor. Umre ziyaretleri, Kurban
Bayramı’ndan 3 ay sonra başlayıp
yaklaşık 7-8 ay devam ediyor.
72
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
8 otelin de işletmesini alan Aralarında
Atlasjet Yönetim Kurulu Başkanı Murat
Ersoy’un da yer aldığı 13 işadamı, hac ve
umre yolcularını Atlasjet’in charter uçaklarıyla Mekke ve Medine’ye götürüp,
kendi otellerinde konaklatacaklar. Kara
ulaşımı ve catering işlerini de almayı hedefleyen şirket, bu yıl 80 bin kişiyi kutsal
topraklara götürmeyi planlıyor. Pazarı
büyütmeyi ve hacı adaylarını daha uygun fiyata uçurmayı hedefleyen Birlik
Havacılık’ı Türkiye’de önde gelen bazı
cemaatlerinin müşterisi olduğu tur şirketleri de destekliyor. THY ve Emirates’in
hac ve umre için bilet fiyatlarını son
ana kadar açıklamamasından şikâyet eden tur operatörleri, önlerini daha rahat
görmek istedikleri için girişime destek
verdiklerini belirtiyorlar. Projenin başında ise Sami Alan yer alıyor.
Hac ve umrede lüks
paketler talep görüyor
Suudi Arabistan’ın 30 günlük vize vermesi nedeniyle daha önce 25-30 günleri
bulan paket turlar hazırlayan Diyanet İşleri
ve tur operatörleri, vizelerin 14 güne düşürülmesi nedeniyle haftalık, 10 ve 14 günlük
paket programlar hazırlamaya başladılar.
Gelir düzeyinin artmasıyla birlikte hac
ve umre pazarında lüks de öne çıkmaya
başladı. Suudi Arabistan’da 5 yıldızlı lüks
otellerin yapılması, tur paketlerinin de lüks
ve ekonomik paketler olarak hazırlanmasını getirdi. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın;
ulaşım, konaklama, transfer ve rehberlik,
sabah ve akşam yemeklerini temel alan
14 günlük paket tur fiyatları, 1355 avro
olarak ilan ediliyor. Bir haftalık programlarda gün sayısı kısa olmasına rağmen
fiyat 1520 avroya çıkıyor. Turlarda Diyanet
İşleri Başkanlığı her 40 hacı için bir din görevlisi görevlendiriyor. Bu alanda faaliyet
gösteren acenteler ise ayrıca kendi din görevlileriyle de hizmet veriyorlar.
Diyanet İşleri hac organizasyonlarının
yüzde 60’ını elinde tutuyor
Hac organizasyonlarında kontenjan
uygulaması nedeniyle hacca kimin gideceği kura ile belirleniyor. Genellikle hacı
adayları birkaç yıl üst üste kuraya katıldıktan sonra hacca gitme hakkı kazanabiliyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın aldığı karar ile
bu yıl kuraya katılıp ancak 7 yıldır hacca
gidemeyen hacı adayları, hacca gidecek.
Tur operatörlerinden alınan bilgiye göre
1 milyon hacı adayı sıra bekliyor. Dolayısıyla ciddi bir potansiyel bulunuyor. Bu
alanda faaliyet yürüten tur operatörleri,
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın umrede olduğu gibi hac organizasyonlarını acentelere
bırakması gerektiğini belirtiyorlar. Diyanet
İşleri umre organizasyonlarını ise daha
serbest bırakmış durumda… Bu yıl ilk hac
kafilesinin 1 Eylül 2014 tarihinde gitmesi
bekleniyor. Bu alanda çalışan acenteler
Turizm ve Yatırım dergisi ile şu bilgileri
paylaştılar:
GÖRÜŞLER
ACENTELER
Yahya Yıldırım / Diyanet İşleri Başkanlığı Hac ve Umre Genel Müdürlüğü Uzmanı
Hacıların yüzde 60’ını Diyanet
İşleri Başkanlığı gönderiyor
H
ac ve umre hizmetleri, Diyanet
İşleri Başkanlığı tarafından götürmesine kanun, kararname, çerçevesinde
yapılıyor. Diyanet İşleri, organizasyon da
yaptığı için hem kendisi hem de seyahat
acentelerinin denetimini gerçekleştiriyor.
Umre için aralık ayının sonundan Ramazan’a kadar gidiliyor. Hac için kontenjanı
bakanlıklar belirliyor. Ülkemize verilen
kontenjan ne kadar olursa, o kadar götürüyoruz. Suudi Arabistan’daki çalışmadan
dolayı geçen yıl bir kısıtlama gelmişti. O
kısıtlamanın devam edeceği söyleniyor.
Geçen yıl 14 bin 800 kişi kısıtlandı. Ancak
Suudi Arabistan’daki çalışmalar nedeniy-
le umre süresi de kısıtlanacak. Bu süre
daha sonra uzatılırsa onun üzerinde turlar düzenleyeceğiz. Vatandaşın tercihini
etkiliyor. 20 gün kalmak isteyenleri etkiliyor. 2013’te hac için 74 bin kontenjan
vardı, 60 bin civarında hacımız gitti. Türkiye’de bize verilen kontenjanın yüzde
60’ını Diyanet İşleri Başkanlığı; yüzde
40’ını da acenteler kullanıyor. Umreye
400 bin civarında insan gitti. Umre turları
900 avrodan başlayıp 1500 avroya kadar
çıkıyor. Bunun içerisinde normal konaklama türü var. Kalınan binalar yürüme
mesafesinde, ekonomik turların bedeli
biraz daha düşük.
Ünsal Bulutlu / Ebabil Turizm
Hac ve umrede ekonomik
paketler daha çok tercih ediliyor
E
babil Turizm olarak hac ve umre sektöründe 20 yıldır hizmet veriyoruz.
Türkiye’nin her bölgesinden Anadolu’dan
Trakya bölgesinden Ege’ye kadar hac ve
umre adaylarını Suudi Arabistan’a götürüyoruz. Ağırlıklımızı Anadolu ve İstanbul
grupları oluşturuyor. Bizim müşterilerimizi daha çok tavsiye üzerine gelenler
oluşturuyor. Seyahatleri Diyanet İşleri
Başkanlığı’nın gözetiminde gerçekleştiriyoruz. Diyanet İşleri, her 40 hacı adayı
için bir din görevlisi veriyor. Ayrıca Diyanet’in imzaladığı sözleşmelere uygun
hareket ediyoruz. Herhangi bir sıkıntı
yaşanmaması için TÜRSAB ve Diyanet
İşleri Bakanlığı’na kalınacak otellerin bilgilerini ve görevlilerimizin telefonlarını
bildiriyoruz. Suudi Arabistan’a gidenleri
ekonomik, normal ve lüks standartlarda
istedikleri otelde kalmalarını sağlıyoruz.
Paket programlarda 4 ve 5 yıldızlı otellerde kalan misafirlerimiz minimum 7 gece
8 gün kalıyor ve ortalama 1600-1700 lira
ödüyor. Daha çok tercih edilen ekonomik
paketlerde ise 12 -15 gün kalıp 10001100 TL ödüyor. Sınırlama getirildiği için
15-20 tur kaldırıldı. Suudi Arabistan’ın
14 gün sınırlaması nedeniyle başvu-
kişi ise 4 ve 5 yıldızlı otelleri tercih etti.
2014 yılında 1500 kişiyi göndermeyi hedefliyoruz. Ancak Suudi Arabistan Hac
için Türkiye’den 70 bin kişinin gitmesine
izin veriyor. Bu sayının en az 100 bine
çıkarılması gerekiyor. Suudi Arabistan
Türkiye’ye tolerans sağlayıp kontenjanı
100 bin-120 bin kişiye çıkarmıştı. Ancak
Kâbe’nin tadilatı ve çevresindeki otellerin
yıkılması ve izdiham olmaması nedeniyle hac kontenjanını geçen yıl 75 binden
60 bine düşürdü. Suudi Arabistan’ın hac
ziyaretlerini 10 milyona çıkarmak için düzenlemeler yapıyor. İyi bir organizasyon
bu rakamı kaldırır.
ran 100 kişiden en az 50-60’ı gitmekten
vazgeçiyor. Çünkü 14 gün 1000 avro
öderken, 20 gün için 1150 avro ödüyorlar. Paket turda vize alımı, uçak, Mekke
Medine arasındaki transferler, konaklama, rehberlik hizmeti yer alıyor. Bunun
yanı sıra Diyanet İşleri Başkanlığı’nın
verdiği hocaların yanında birlikte götürdüğümüz emekli din görevlilerimiz var.
2013 yılında götürdüğümüz 1000 kişinin
700’ü ekonomik paketleri tercih etti. 300
Dini vazifelerini yerine getirmek
isteyenlerin yanı sıra 7 - 10 günlük turlarla bayii grupları götürüyoruz. Ayrıca
Kudüs’e kültür turları da düzenliyoruz.
Kudüs’e partner acentelerimizle inanç
turizmi yapıyoruz. Ama şu an Kudüs’e
İsrail’in engellemeleri nedeniyle sıkıntı
yaşıyoruz. O nedenle 10 tane acente bir
araya gelerek Kudüs turlarını düzenliyoruz. Yolcunun havaalanında dönmesi,
vize vermemesi gibi sorunlar oluyor. Bu
alandaki talep de çok fazla değil.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
73
ACENTELER GÖRÜŞLER
Mohammed Mortagi / Tatilyıldızı.com
Suudi Arabistan, ziyaret
günlerini 14 güne indirdi
T
atilyildizi.com olarak hac ve umre alanında 2 yıldan beri hizmet veriyoruz.
Ancak bu işi 1996 yılından beri yapıyoruz. 2013 yılında 250-300 kişiyi hacca,
860 kişiyi ise Kudüs’e gönderdik. Sadece
yurtiçinden değil, yurt dışından da rezervasyon alıyoruz. Almanya ve Fransa
başta olmak üzere tüm rezervasyonları
ele aldığımızda 2013’te toplam 1200 kişiye hizmet verdik. En çok katılım ise hem
sünnet hem de daha ucuz olduğu için
umreye oluyor. Hac, umre ziyaretlerine
göre daha az oluyor. En az katılım ise İsrail faktörü ve güvenlik nedeniyle Kudüs
için oluyor. Kudüs’te inanç turizmi yapıyorsunuz. İsrail kapıyı açarsa mükemmel
olacak. Mekke, Medine ve Kudüs’ü kapsayan hac ve umre turları için paket tur
oluşturuyoruz. Paket içinde; rehber hiz-
meti, uçak biletleri, konaklama, transfer
hizmetleri, sabah-akşam yemeği dahil
ediyoruz. Hac ve umre için en ekonomik
paket fiyatları 2700 avrodan başlıyor.
Hacdan sonra başlayan umre, Ramazan
ayı sonuna kadar devam ediyor. Ondan sonra hac için hazırlıklar başlıyor.
O da 2 ay sürüyor. Biz bu pazarda neredeyse 12 ay çalışıyoruz. Diyanet İşleri
Başkanlığı’nın haberi olmadan bir yolcu
bile gönderemeyiz. Hem TÜRSAB hem de
Diyanet’e sayı bildirmek zorundayız. Ayrıca paket programlarla gidenlerin hangi
otelde kalacağını paylaşıyoruz. Suudi Arabistan Hac Bakanlığı her ziyaretçiye 14
gün kalma izni verdiğini açıkladı. Ancak
konuyla ilgili bize resmi bir yazı gelmedi. Bizim turlarımız 8 günden başlıyor,
25 güne kadar çıkabiliyor. İbadet etmek
isteyenler için gün süresini uzatıyorduk.
Dolayısıyla gün sınırlaması bizim için sıkıntılı olabilir. Hac ve umre ziyaretlerine
katılanların yüzde 80’ini yaşlılar oluşturuyor. Yaşlı yolcular için özel önlemler
alıyoruz ve gerekli uyarıları yapıyoruz.
Mustafa Özdal / Hizmet Turizm
Hac için 1 milyon kişi sıra bekliyor
H
izmet Turizm olarak, yaklaşık 28 yıl
Kudüs, 1980’lerden beri de hac ve
umre sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Biz şahıs firmasından çok bir camia
firmasıyız. Hac, umre ve bilet satışı konularında faaliyet gösteriyoruz. Geçen yıl
kültür turizmine de başladık. Türkiye’de
Diyanet’ten sonra en büyük umre acentesi konumundayız. 2013 yılında 10 binin
üzerinde kişiyi umreye götürdük. Umre,
sünnet olduğu için yıl içerisinde, kurban
74
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
bayramından yaklaşık 1-2 hafta sonra
umre sezonu açılıyor. Kurban bayramının sonuna kadar yaklaşık 7-8 ay devam
ediyor. Hz. İbrahim’in davetiyle dünyanın
her yerinden Müslümanların yılın belli
günlerinde yani kurban bayramında kutsal topraklar Suudi Arabistan’ın Mekke
şehrindeki Kabe-i Muazzama Harem’i
Şerif’e gitmesine hac ibadeti deniliyor.
Sefa ve Merve tepelerindeki ibadetin yapılmasıyla da umre vazifeleri yapılmış
oluyor. Hac ise Ramazan bayramından
sonra başlayıp Kurban bayramı sonunda
bitiyor. Resmi şubemiz ile birlikte 16 tane
şubemiz bulunuyor. Türkiye’nin 26 ayrı noktasından uçak kaldırıyoruz. Yüzde
90 memnuniyet oranına sahibiz. 2014’te
geçen yıl götürdüğümüz kişi sayısını aşmayı hedefliyoruz.
2013 yılında ve daha önceki zamanlarda umre vizesi, 30 + 30 günlük bir süreyi
kapsıyordu. Vize alındıktan sonra 30 gün
içerisinde Suudi Arabistan’a gidip 30 gün
kalabiliyordunuz. Hatta 20-25 günlük
umre turu yapıyorduk. Ama artık Suudi
Arabistan Hac Bakanlığı tarafından gerek
Kâbe’deki inşaat çalışmaları, gerek Türkiye’den gerekse dünyanın birçok yerinden
artan umre talebi nedeniyle bu süre aşağıya 14 güne çekildi. Suudi Arabistan’da
14 günden fazla kalamıyorsunuz. Dolayısıyla paketler, 20-25 günden 13-14 güne
indirildi. Paket içinde gidiş-dönüş ekonomik uçak bileti, her 40 kişilik grubu başına
bir rehber görevlisi, açık büfe kahvaltı, akşam yemeği oluyor. Kişi başı paket turlar
1395 avrodan başlıyor.
Levent Zamur / Semerşah Grup
Hac organizasyonları
umreye göre daha zor
S
emerşah Turizm ile faaliyetlerine başlayan firmamız, bugün Türkiye’nin 81
ilinde 260 noktaya ulaştı. Büyümenin
etkisiyle grup kurarak bölgesel markalar
oluşturduk. Ege-Akdeniz bölgesinde Erbe
Turizm, Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde Ersey Turizm; Güney ve Güneydoğu’da
Erşah Turizm firmalarımız faaliyet gösteriyor. Çatı firmamız ise Semerşah
Grup oldu. Semerşah Grup sadece hac ve
umre değil; kültür turları, iş gezileri, fuar
organizasyonları, 7/24 bilet.com sitesi üzerinden uçak ve hızlı tren bileti satışı ile
çağrı merkezi hizmetleri veriyor. 2003’ten
beri hac ve umre turları yapıyoruz. Son 4
yıldır bu alanda ciddi bir büyüme kaydettik. Geçen yıl umrede 9 binden 18 bin
kişiye çıktık. 2013 yılında 3 bin hacımız
oldu. Kontenjan kısıtlaması nedeniyle
600 kadar hacıyı 2014’te götürmek amacıyla erteledik. 2014 yılında ise 25 bin
umreciyi götüreceğiz. Hac organizasyonlarını Diyanet İşleri yürütüyor. Bizler
kuradan çıkan hacı adaylarımıza yardımcı oluyoruz. Hac için 3 bin 200- 3 bin 300
kişiyi hedefliyoruz. Hac organizasyonları
umreye göre daha zor. Büyüme oranları umredeki gibi hızlı değil. Öte yandan
hac ve umre yolcusunun manevi beklentileri çok büyük... İnsanların otellerinde
rahat etmeleri, transferlerini güzel ve
başarılı olması gerektiği gibi ilmi açıdan
doymuşluğa ulaştırmanız gerekiyor. Teknik ekibimiz içinde din hocalarımız da
bulunuyor. Diyanet İşleri Başkanlığı da
hoca görevlendiriyor. Ancak bu hocaların açığı olabiliyor. Mekke ve Medine’de
bulunan ve otel müdürlüğü yapan hocalarımız oluyor. İşin başında kendi
hocalarımız oluyor. 25-26 noktadan doğrudan uçak götürüyoruz. Smeair adıyla
havayolu firması kurmaya çalışıyoruz.
Şimdilik THY ile çalışıyoruz. Yıl içerisinde, ilk program ocak ayında başlıyor.
Ancak bu yıl sınırlama nedeniyle turlar
14 güne düştü. 20 günlük programlar
kalkınca müşterilerimizin şevki kırıldı.
Bir diğer dezavantajı ise operasyonel
zorlukları. Ramazan umresine kadar olan sürede, her gün Arabistan’a bir uçak
gidiyor, bir uçak geliyor. Süre kısıtlaması
nedeniyle hac da bölünüyor. THY talebi
karşılayamıyor. Diğer yandan 20 günde
sıkılan birçok müşterimiz oluyor. Dolu
dolu maneviyatı yaşarsa, erken dönmeyi
tercih ediyorlar. Mümkün oldukça misafirimizin rehberlik ediyoruz.
Diyaeddin Şahin / Peninsula Tours
Diyanet İşleri hac organizasyonundan da çekilmeli
25
yıllık seyahat acentesiyiz. Daha çok
incoming faaliyetlerinde faaliyet
gösteriyoruz. Grup şirketi olarak 2008’den
beri hac ve umre organizasyonları da
yapıyoruz. Hac yılın belli bir zamanında
yapılırken, umre yıl geneline yayılıyor. Hac için Türkiye’nin belli bir kontenjanı var.
Kâbe’deki tadilat nedeniyle Türkiye’nin
hac kontenjanını yüzde 20 azalttılar.
Ancak umrede kısıtlama yok. Türkiye genelinde 300 bin üzerinde umreci mevcut.
2013’te hac için 1000’e yakın kişi götürürken, 4 bin civarında kişi umreye gitti. Hac
ve umre işine turizm demiyoruz. Çünkü
nihayetinde ibadet için gidiyorlar. Turizm
adıyla yapabilirsiniz ama hacılar turist
değil. Umreye giden bir insan 20-25 gün
kalıyor. Ancak Suudi Arabistan, kalmak
için 14 gün süre veriyor. Bu durum tabi
ki sektörü etkileyecek. Yüzde 50’ye yakın
iptaller oldu. Onların yakında döneceğine
inanıyorum. 2014 beklentim yüksek. Yolcu
sayımızı 2 katına çıkarmayı hedefliyoruz.
Kota uygulaması yüzünden Ramazanda
sayı düşecektir. Yine de 60 bin kişiyi götürmeyi planlıyoruz. Umre programları;
uçak bileti, vize, sigortası, Diyanet’e yapılan harç ödemeleri, transferler, 1 gün
Mekke ve Medine gezisi gibi hemen her
şeyi içeriyor. Umreye gidenlerin yaş ortalaması daha yüksek. Ama Şubat tatilinde
yaş ortalaması 30’a kadar düştü. Daha da
düşüyor. Diyanet İşleri hem organizasyon
hem de denetim yapıyor. Hac organizasyonlarının yüzde 60’ını Diyanet İşleri,
yüzde 40’ını ise acenteler yapıyor. Umrede ise serbest rekabet var. Diyanet İşleri
kendi organizasyonunu yapıyor. Yemek
hizmetini kısmen Arabistan’dan alıyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın vize için acentesi var ama organizasyonu kendisi
yapıyor. Hacda kısıtlamasının olmasını
istemiyoruz. Uzun vadede ise Diyanet İşleri’nin tamamen çekilmesini istiyoruz.
Umrede öyle yapıldı. Yoksa biz Diyanet
İşleri ile rekabet edemeyiz.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
75
ACENTELER
HABER
Azerbaycan pazarında
yüzde 10 büyüme bekleniyor
Azerbaycan’ın en önemli turizm
etkinliği olarak kabul edilen
13. AİTF Turizm Fuarı,
03-05 Nisan 2014 tarihleri
arasında Başkent Bakü’de
gerçekleştirildi. Yaklaşık 631 bin
kişinin geldiği pazardan bu yıl
yüzde 10 büyüme bekleniyor.
38
ülkeden 351 kurum ve kuruluşun
katıldığı ve yaklaşık 50 bin kişinin
ziyaret ettiği fuarda, turizmcilerin yanı sıra Spa ve sağlık kuruluşları ile otel
tedarikçileri de yer aldı. TUROB’un da katıldığı fuarda, Türkiye standı, ‘‘En Başarılı
Tanıtım Yapan Destinasyon” ödülüne layık görüldü.
Uzak destinasyonlarda ortak
paketler talebi canlandırabilir
2013 yılında Azerbaycan’dan 3,95
milyon kişi yurt dışına çıktı. 2013’te Azerbaycan’dan 630 bin 754 kişi ağırlayan
Türkiye, 2014’te bu sayının yüzde 10
artmasını bekliyor. Azerbaycan ve Türkiye arasında vizelerin karşılıklı olarak
tamamen kaldırılması gerekir. TUROB’un
hazırladığı sonuç raporuna göre iki ülke
Amerika, Afrika gibi uzak destinasyonlarda ortak tanıtım ve pazarlama alanında
işbirliği yapılmasının turizme yararlı olacağını ifade etti. Aralık 2013’te iki ülke
Azerbaycan’dan Türkiye’ye
gelen turist sayıları
2011
2012
2013
TÜRKİYE
578.685
593.238
630.754
İSTANBUL
154.179
200.067
228.630
turizm çalışma grubu tarafından kabul
edilen ‘‘Türk Konseyi Modern İpek Yolu Ortak Güzergahı”nın üçüncü ülkelere yönelik
ortak paket oluşturulması ve tanıtımının
bölgeye olan talebi artırması bekleniyor.
Azeriler 5 yıldız ve lüks
otelleri tercih ediyorlar
Fuara Alanya Turizm Tanıtma Vakfı
(ALTAV) adına katılan ALTAV yetkilisi Elvan Güneş fuarda yaptığı görüşmeleri ve
izlenimlerini aktardı. Azerilerin Antalya’da
en çok 5 yıldız ve üst konsept otelleri tercih ettiğini ifade eden Güneş, ‘‘Burada gelir
seviyesi yüksek kişilerin tatile çıktığı ve
onların da tercihlerinin resort ve konsept
oteller olduğu bilgisini edindim. Azerbaycan nüfusu 9 milyon civarında ve yaklaşık
4,5 milyonu Bakü’de yaşıyor. Burada son
5 yılda çok şey değişmiş ve hakikaten
geleceğin Dubai’si olma yolunda. Burada
gelir seviyesi anlamında iki sınıf var: ya
çok düşük gelirli ya da çok yüksek. Paraları dolar karsısında değerli ve euro ile eşit
durumda. Fakat çok pahalı bir ülke... Genel anlamda Azerbaycan pazarını gelişen
bir pazar olarak nitelendirmek mümkün.
Fuar’ın 2. gününde ise fuar alanını gezen
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev,
Alanya standını ziyaret etti.”
Pegas’ın hedefi 17 bin Azeri
Pegas Genel Müdür Yardımcısı Harun
Turhan ile görüşen Elvan Güneş, görüşmeleri aktardı:
2013’te Azerileri Tiflis (Gürcistan) üzerinden Antalya’ya taşıyarak 6 bin yolcu
76
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
sayısına ulaştıklarını ifade etti. Bu yılki
hedefleri ise 17 bin. Gürcü tatilcilerin de
Alanya’ya büyük ilgi gösterdiğini belirten
Turhan, henüz Azerbaycan’dan Antalya’ya bu yıl için direkt uçuş planlaması
yapmadıklarını fakat gelecek yıllarda düşündüklerini söyledi. Satışlar Gürcistan
üzerinden devam ediyor.
Summer Tur’un Azerbaycan’daki partneri Azerbaycan Havayolları ile görüşme
yaptım. 2013’te Antalya bölgesine 35 bin
yolcu taşımışlar. Bu yıl için planlanan
rakam ise 40 bin civarında. Azerbaycan
Havayolları yetkililerine Gazipaşa Havalimanı hakkında ne düşündüklerini
sordum. TAV ile gecen yıl bir görüşme
yapmışlar. Uçaklarımız 320-319 Airbus
tipi olduğu için Gazipaşa Havalimanı’na
uçmamız mümkün değildi dediler. Fakat
filolarına daha küçük uçaklar alacaklarını,
TAV, alt yapısını yeterli duruma getirebilirse bu uçaklar için yeniden planlama
yapabileceklerini belirttiler.
Öger Tour’un Türkiye operasyonlarını
Diana Travel yapacak
Thomas Cook’un 3 yıl önce satın aldığı Öger Tour’un Türkiye’deki
tüm misafirlerini Diana Travel karşılayacak. Öger Tour’un
Türkiye operasyonlarını daha önce Holiday Plan yapıyordu.
1 Kasım 2013 tarihi itibariyle Öger
Tour’un İstanbul ve Ege Bölgesi’ndeki kış
operasyonlarını yapmaya başlayan Diana
Travel, 10 Nisan itibariyle Öger Tour’un
Türkiye’deki tüm operasyonlarında tek
yetkili firma oldu. Öger Tour’un Türkiye
operasyonlarını daha önce Holiday Plan
yapıyordu. Öger Tour, Holiday Plan ile
olan anlaşmasının sona ermesi ile Thomas Cook’un diğer markaları gibi Diana
Travel şemsiyesi altına girdi.
Öger Türkiye’de iyi bir kış geçirdi
Öger Tour Genel Müdürü Björn Walther,
‘‘Daha önce Holiday Plan ile çalıştığımız
gibi bundan sonra da Diana Travel ile çalışacağız. Diana Travel, Türkiye’nin köklü
bir acentasıdır. Diana Travel ile çalışacağımızdan dolayı mutluyuz” dedi. Walther,
‘‘Önümüzdeki kış Türkiye’deki otellerin ve
partnerlerimizin daha hazırlıklı olmasını
istiyoruz” dedi. Geçen yılın Öger Tour için
iyi bir sene olduğunu belirten Björn Walther, Türkiye’deki hedeflerine ulaştıklarını
belirterek, şunları kaydetti: ‘‘Hedefimize
ulaşarak Türkiye’de büyüdük. Türkiye uzmanı olmamızın yanında Mısır’daki olaylar
ve GTI’nin iflası bize olumlu yansıdı.”
Walther: Bu sene Almanya’da
Türkiye yılı olacak
2014 yılının iyi göründüğünü ifade
eden Walther, şöyle devam etti: ‘‘2014
yılında çok iyi bir kış geçirdik. Bizim
açımızdan yaz dönemi de gayet iyi görünüyor. Türkiye’de her sene birçok yeni
otel açılıyor. Bu da bize yarar getirecek.
Uzun vadeli çalıştığımız oteller ve yeni
açılacak otellerle birlikte daha iyi satış
yaratacağımıza inanıyoruz. İstanbul, Antalya ve Ege’de uzmanız. Ankara, Adana
ve Karadeniz sahillerini turlarımıza aldık.
Daha fazla turist ağırlamak için öncelikle
politik istikrar şart. Her şeyden önce bu
gerekiyor. Türkiye oteller anlamında çok
iyi. Alanya’da birkaç otel ve bölge gezdik.
Ne kadar hızlı bir gelişim olduğunu gördük. Bu istikrarın devam etmesini arzu
Burak Tonbul
Björn Walther
ediyoruz. Bu yaz sezonu için iyi hazırlandık. Bu sene Almanya’da Türkiye yılı
olacağına inanıyoruz. Önümüzdeki kış ise
oteller ve partnerlerimizin daha hazırlıklı
olmasını istiyoruz.”
Diana Travel Yönetim Kurulu Üyesi ve
Genel Müdürü Burak Tonbul, Öger Tour’un
Türkiye’nin önemli bir markası olduğunu
belirterek, ‘‘Thomas Cook, Öger Tour’un
Türkiye kimliğini koruma stratejisinde.
Amacımız Türkiye’nin bu markasını büyütmektir” diye konuştu.
Thomas Cook
Almanya’da büyüdü
A
vrupa’nın en büyük tur
operatörü
Thomas
Cook, son ticari verilerini
yayınladı. Firma İngiltere
ve İskandinavya’da ılımlı
bir büyüme yaşarken, Fransa ve Rusya’da gelişmeye
devam etti. Grup 2014 yazı için
de Almanya pazarında artış
sağladı.
Ortalama
satış
fiyatları ve kapasitesi sabit olmasına
rağmen 2014 yazı için tur operatörlerinde yüzde 2 rezervasyon
artışı sağladı. Thomas Cook’un
neredeyse yaz programının yarısı satılırken, bazı pazarlarda
ortalama satışların geçen yılın
altında kaldığını açıkladı. Grup
kârlı büyüme stratejisi kapsamında bu yıl tutarlı bir
büyüme bekliyor. Thomas
Cook, güçlü büyüme yakaladığı Almanya’da hem yaz
rezervasyonlarında hem de
ortalama satış fiyatlarında büyüme bekliyor.
Grubun İngiltere’deki rezervasyonları
geçen
yıla
oranla yüzde 3 yükselirken,
ortalama fiyat yüzde 2 düştü.
Aynı zamanda Kuzey Avrupa
rezervasyonlarında yüzde 2 artış, satış fiyatlarında ise yüzde
2 düşüş yaşandı. Thomas Cook
yöneticisi Harriet Green, yeni
ürünleri ve karı artırma planlarını 15 Mayıs’ta duyuracak.
TripAdvisor: İstanbul
dünyanın en iyi destinasyonu
A
vrupa’nın önde gelen tavsiye ve seyahat sitelerinden
TripAdvisor’ın “Dünyanın En İyi Destinasyonu” listesinde İstanbul ilk sırada yer aldı. Seyahat eden kişilerin verdiği
oylarla belirlenen ‘‘Dünyanın En İyi Destinasyonu” listesinde
İstanbul’u sırasıyla, Roma, Londra, Pekin, Prag, Marakeş ve
Paris takip etti. Ayrıca siteyi kullanan gezginlerin oyları ve
görüşleriyle belirlenen bu yılki sıralamada New York 12’nci,
Barcelona 15’inci, Dubai 17’nci, Sydney 21’inci, San Francisco
ise 24’üncü sırada yer aldı. Geçen yıl listede 12’nci sırada yer
alan İstanbul’un bu yıl birinci olduğu liste gezginlerin oteller,
turistik yerler, restoranlar gibi yerlere son 12 ayda yaptıkları
değerlendirmeler sonucu yapılıyor.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
77
ACENTELER
HABER
TUI, markalarını belirginleştirmek
için yeni pazarlama şefi atadı
TUI Travel, otelleri ve cruise tatil işletmeleri de dahil olmak
üzere bütün grubun marka stratejisi ve yönetimiyle ilgili
gelişmeleri gözden geçiren yeni bir pazarlama şefi atadı.
G
rubun yeni pazarlama şefi Erik Friemann oldu. Friemann, holding şirketi
ve turizm iştiraki arasında yakın işbirliğini sağlamak için TUI AG’nin yönetim
kadrosuna da dahil olacak. TUI Travel’in
baş yöneticisi Peter Long amaçlarının,
müşterilerinin kendi lider pazar markaları ile en iyi tatil deneyimine sahip
olmaları ve herhangi bir yerde, herhangi
bir zamanda, herhangi bir şekilde ayrıcalıklı tatil konseptlerine ve rezervasyon
seçeneklerine sahip olmak olduğunu
belirtti. Bu sebepten dolayı Friemann’ın
uluslararası ve CRM deneyiminin müşterilerine ve diğer her şeye faydalı
olacağının altını çizdi.
TUI’nin otel markaları
daha belirgin olacak
TUI Grubu CEO’su Friedrich Joussen, geçen yıl başlattıkları TUI
markası, oteli ve tur operatörünün
farklılaşması ve güçlendirilmesinin TUI
programının temel konularından biri olduğunu söyledi. Joussen, TUI’nin
200 farklı markasından birçoğunun
belirsizce konumlandırıldığını ifade
ederek, bu durumun müşterilerin kafasını karıştırdığını kaydetti. Bu konudaki
şikayetlerini dile getirdiklerini hatırlatan
Joussen, bu nedenden dolayı markaların
daha sadeleştirilmesi ve belirginleştirilmesi gerektiğini söyledi.
DER Touristik’in
yeni CEO’su Sören
Hartmann oldu
Almanya seyahat pazarının önemli gruplarından DER Touristik’in CEO koltuğunda
oturan Norbert Fiebig yerini grubun
sözcüsü Sören Hartmann’a devretti.
Corendon, Almanya’daki hedefini
200 bin koltuğa çıkardı
B
u yıl ilk kez yoğun olarak Alman pazarına giren Corendon Airlines başta
Der Touristik olmak üzere pazarın en
güçlü tur operatörleri ile yaptığı işbirlikleri sonucunda hedefini 200 bin koltuk
olarak belirledi. Almanya’nın yaklaşık
16 havalimanından Antalya’ya haftada
30’dan fazla uçuş düzenleyecek olan havayolu şirketi, Thomas Cook, Öger Tours,
Schauinsland, All Tours ve FTI ile de çalışacak. Almanya uçuşlarına 11 Nisan
2014’te başlayan Corendon Havayolları,
oluşan talep artışını karşılamak için filosundaki uçak sayısını 12’ye çıkardı. Şirket
uçaklarda ücretsiz ikram ve 20 kg’a kadar
ücretsiz bagaj uygulaması da sunuyor.
78
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarında, 36
ülke ve 150 şehre operasyon yapan Corendon’un 2014 yılında 2 milyon 500 bin
yolcu taşımayı hedeflediği belirtildi.
Corendon Kuruluşunu Çeşme’de kutladı
Hollanda ve Belçika’dan Türkiye’ye en
fazla turist getiren turizm grubu Corendon
Turizm Grubu, çatısı altındaki Corendon
Airlines ve Corendon Touristic, kuruluş yıl
dönümlerini Çeşme Alaçatı’daki Corendon Premier Solto Hotel’de tüm personeli
ile hafta sonu tatili yaparak kutladı. Öte
yandan havayolu şirketi Zoover.com web
sitesi tarafından Hollanda’nın ‘‘2014’ün
En İyi Low Cost Havayolu” ve ‘‘2014’ün En
Popüler Low Cost Havayolu” seçildi.
A
lmanya seyahat
pazarının ikinci
büyük grubu DER
Touristik yönetiminde değişikliğe gidildi.
Sören
Hartmann,
grubun yeni CEO’su
oldu. Hartmann yeni
görevini 1 Mayıs’ta
Norbet
Fiebig’ten
devraldı.
Sören
Hartmann
Yeni CEO, Robinson’u da yönetmişti
Grubun bundan sonraki stratejik planlarında görüş ayrılığı yaşadığı için ayrıldığını
açıklayan Fiebig’ten görevi devralan 50 yaşındaki CEO Sören Hartmann, meslek yaşamına
1986’da TUI’de başladı. 2003-2006 yılları arasında TUI Almanya yönetiminde yer alan
Hartmann, TUI’nin club zinciri Robinson’u da
yönetmişti. Hartmann, özellikle 2010’dan bu
yana DER Touristik’te yaptığı yeniden yapılandırma ve grubu kâra geçiren stratejilere
imza atan çalışmaları ile tanınıyor.
Havayolu şirketlerinin yeni
uçuş noktaları nisanda arttı
Sezonun açılmasıyla birlikte uçuş
ağlarını genişletme çabasında olan
havayolu şirketleri ardı ardına yeni
rotalarını açıklıyor. THY Rusya’da
iki yeni noktayı ağına eklerken
Pegasus, farklı bölgelerde
5 yeni rotayı ağına kattı.
T
ürk Hava Yolları’nın, Rusya Federasyonu’ndaki 9’uncu destinasyonu,
Astrahan Oblastı’nın başkenti Astrahan
oldu. Astrahan aynı zamanda THY’nin
106 ülkedeki 246’ncı uçuş noktası oldu.
Rusya’da Stavropol’a da uçuş başlatan
THY için Stavropol, Rusya’daki 10. destinasyon oldu. Öte yandan THY, 2 Mayıs’tan
itibaren Saraybosna Havalimanı’ndan
Sabiha Gökçen Havalimanı’na uçacak.
Pegasus’tan 5 yeni rota
Pegasus Hava Yolları, 21 Haziran’dan itibaren İsviçre’de Zürih ve
Basel’den sonra 21 Haziran itibariyle
Cenevre şehrine uçacak. 19 Haziran’dan
itibaren İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Çek Cumhuriyeti’nin
başkenti Prag’a uçacak olan havayolu şirketi, Bahreyn’e sefer düzenleme
kararı aldı. 26 Mart’ta ilk uçuşunu gerçekleştirdiği Kuveyt hattının resmi
açılışını yapan şirket, Tahran, Erbil,
Beyrut, Tel Aviv, Doha ve Dubai’den
sonra Ortadoğu’daki 7. uçuş noktası
olarak Kuveyt’i seçti. Pegasus Havayolları, İstanbul-Hamburg uçuşlarına ise
1 Temmuz’da başlayacak. Rusya’da da
uçuş ağını genişleten şirket Rusya’daki
5’inci noktası Stavropol Bölgesi’ndeki
Mineralnye Vody şehrine uçacak.
Havaş, Türkiye ve Avrupa’dan
sonra Suudi Arabistan’da
TAV ve Al Rajhi ortaklığında kurulan Havaş Saudi Arabia,
TAV Havalimanları tarafından işletilen Medine
Havalimanı’nda yer hizmetleri sürecini yürütecek.
S
uudi Arabistan’ın Medine Havalimanı’nda yer hizmetleri
faaliyetini gerçekleştirmek üzere kurulan Havaş Saudi Arabia, Suudi
Arabistan’da Medine Havalimanı için yer hizmetleri lisansını alarak,
Havaş’ın hizmet ağını Ortadoğu’ya
taşıdı. Firma, Suudi Arabistan’da yer
hizmetleri lisansı alan ilk Türk şirket
oldu. Havaş Genel Müdürü Nurzat
Erkal, 2013 yılında 5 milyona yaklaşan yolcuya hizmet verirken, 40 bin
uçuşa da ev sahipliği yapan Medine
Havalimanı’nda hizmetlerine başladıklarını ifade etti. Erkal, Havaş Saudi
Arabia’yı ülke geneline ve bölgedeki
diğer ülkelere de hizmet veren bir
konuma taşımayı planladıklarını belirtti. Türkiye’de 23 havalimanında
yer hizmeti sunan Havaş; Avrupa’da
Havaş Europe ile Letonya’nın Riga ve
Almanya’nın Frankfurt, Münih, Berlin
Tegel, Hamburg, Stuttgart ve Düsseldorf Havalimanları olmak üzere
7 havalimanında yer hizmeti veriyor.
Havaş, son olarak Havaş Saudi Arabia olarak Medine Havalimanı’nda
yolcu hizmetleri, ramp hizmetleri,
temsil ve yönetim hizmetleri, uçuş
operasyon / yük kontrol ve iletişim
hizmetleri, kargo ve posta hizmetleri’nden sorumlu olacak.
İç hatlar da artıyor
Malta’nın ulusal havayolu şirketi
Air Malta, İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’ndan Malta’ya uçuş
başlattı. Bir diğer havayolu şirketi Air
France-KLM grubu bünyesindeki Transavia Havayolları ise İstanbul Sabiha
Gökçen Havalimanı’ndan Paris’e uçmaya
başladı. Havayolu şirketlerinin iç hatlarda
da hareketliliği arttı. Borajet Havayolları,
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Sinop’a uçuşlarına başladı. Onur Air,
Atatürk Havalimanı ile Alanya Gazipaşa
Havalimanı arasında direkt uçuşlar başlatacağını açıkladı.
Önce Antalya’da ofis
sonra İngiliz ortak
O
nline tatil satış sitesi tatilsepeti.com Antalya’ya
İstanbul ofisi ile senkronize bir şekilde çalışacak
yeni bir ofis açtı. Antalya ofisinin açılış töreninde konuşan tatilsepeti.com Yönetim Kurulu Başkanı Kaan
Karayal, 140 kişinin İstanbul ofisi ile entegre biçimde
çalışabileceği özel bir ofis açtıklarını belirtti. Bununla
birlikte son 3 haftada yurtdışı tur satışlarının 3 kat
arttığını söyleyen Karayal, ‘‘2013 iç turizm açısından
oldukça verimli bir yıldı. 2013’te 200 bin kişiye online tatil satışı hizmeti sunduk. 2014’te bu rakamı 250
bine taşımayı planlıyoruz. Satışlarımızın yüzde 80’lik
kısmını yurtiçi satışları oluşturuyor. Bunun en büyük
kısmı da Antalya. İyi başlayan 2014 yurt dışı tur satışları dövizin yükselmesiyle birlikte önemli düzeyde
duraksadı. Seçimlerden sonra hem dövizin düşmesi
hem de tatilcilerin mevcut kura alışması nedeniyle
satışlar tekrar toparlandı. Hatta son 3 hafta satışların 3 kat arttığını söyleyebiliriz” şeklinde konuştu.
Şirket aynı zamanda Londra merkezli yatırım
fonu Bancoft Private Equity ile ortak oldu. ‘‘Türkiye’de ilk kez bir turizm şirketi, yabancı fonla ortaklık
yapıyor” şeklinde konuştu.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
79
ACENTELER
HABER
THY’den en çok yolcu artışı, en az bagaj kaybı
Türk Hava Yolları (THY) 2013
sonunda en çok yolcu artışı
sağlayan ulusal havayolu
şirketi olurken, en çok yolcu
taşıyan ilk 10 havayolu şirketi
arasında en az bagaj kaybeden
ikinci havayolu şirketi seçildi.
A
vrupa Havayolları Birliği’nin (AEA) verilerine göre, bu yıl 59.5 milyon yolcu
taşımayı hedefleyen THY, en çok yolcu taşıyan ilk 10 havayolu şirketi arasında en az
bagaj kaybeden ikinci havayolu şirketi oldu. 2013 sonunda 2012’ye göre yüzde 23.6
artışla en çok yolcu artışı sağlayan ulusal
havayolu şirketi olan THY, yüzde 86.7 oranında zamanında kalkış gerçekleştirerek
4. sırada yer aldı. Konuyla ilgili açıklama
yapan THY Genel Müdürü Temel Kotil, 106
ülke 246 noktaya uçan Avrupa’nın en çok
yolcu taşıyan şirketi olduklarını ve bagaj
kayıp oranlarını 5,4’lük bir seviyeye indirdiklerini kaydetti.
2014 Ocak-Mart aylarında da
yolcu artışı gözlendi
Öte yandan Kamu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanan Ocak-Mart
2014 verilerine göre, THY’nin yolcu sayısı
geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,2
artış göstererek, 12 milyona yükseldi. Yolcu sayısı 2014 yılı Ocak-Mart döneminde,
yüzde 20,2 artışla 12 milyona ulaştı. Havayolu şirketi, iç hatlarda yüzde 27.9, dış
hatlarda ise yüzde 15.1 artış gösterdi. Dış
Hatlar Business/Comfort Class yolcu sa-
Atlasjet, Ukrayna’da da
şirket kurdu
Uluslararası arenaya ilk olarak geçen yıl Kuzey Irak’ta kurdukları havayolu
şirketi “Zagrosjet” ile adım atan Atlasjet, yurtdışında ikinci şirketini
Ukrayna’da kurdu. “Atlasjet Ukrayna” uçuşlarına mayıs ayı itibariyle başlıyor.
A
tlasjet Havayolları’nın yurt dışındaki yeni markası ‘‘Atlasjet
Ukrayna”, Kiev merkezli iç ve dış hat
uçuşlarına Mayıs ayı itibariyle 3 uçakla
başlayacak. Ukrayna Sivil Havacılık otoritesinden uçuş izni alan şirketle ilgili
açıklama yapan Atlasjet Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy, Atlasjet’i bütün
uluslararası arenada faaliyet gösteren
bir marka yapmak için ilk olarak geçen
yıl Kuzey Irak’ta kurdukları havayolu
‘‘Zagrosjet” ile attıklarını ve ikinci adımı
ise Ukrayna’da atarak, Atlasjet Ukrayna
markasını hayata geçirip Ukrayna’nın
tercih edilen yerel havayolu olmayı hedeflediklerini söyledi.
80
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Uzak mesafe seferleri hedefliyor
Seferlerine mayıs ayı itibariyle
başlayacak olan firma, üç uçak ile operasyonlara başlayıp ardından her
yıl 5 ila 10 uçak ekleyerek filosunu
genişletmeyi hedefliyor. İlk aşamada üç saat altında uçuş menzilindeki
destinasyonlara seferler düzenlemeye başlayacak olan havayolu, ilerleyen
dönemde uçuş ağına daha uzak mesafedeki noktaları da ekleyecek. Atlasjet
grup bünyesinde bulunan AIC Group
Yatırım şirketi de Ukrayna’da bir yatırım şirketi kurdu ve başta turizm
olmak üzere birçok gayrimenkul yatırımını devreye almayı hedefliyor.
yısı ve dıştan dışa transfer yolcu sayısını
bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde
16.9 ve yüzde 26.8 artıran THY, yolcu doluluk oranında 0.3 puan düşüş yaşayarak
yüzde 77.7’ye düşürdü. Bununla birlikte,
iç hat şehir sayısı 36’dan 43’e, dış hat şehir sayısı ise 183’ten 203’e yükseldi. 2013
Mart ayı sonunda mevcut uçak sayısı 215
iken 2014 Mart ayı sonunda 241 oldu. Geniş gövde yolcu uçak sayısı 37’den 43’e,
dar gövde yolcu uçak sayısı ise 169’dan
189’a yükseldi.
Dev gemi MSC Preziosa
İzmir’i rotasına ekledi
M
SC’nin en büyük gemisi Preziosa, Türk personel, Türk yemekleri ve Türk gecesiyle farklı
bir konsept sunarak uğrak yerleri İzmir ve İstanbul’a 180 bin turist getirecek.
Avrupa’nın en büyük kurvaziyer gemisi MSC
Preziosa, 4 bin 345 yolcu ve bin 390 mürettebatıyla birlikte 7 Nisan sabahı İzmir’e geldi. İsim annesi
Sophia Loren olan Avrupa’nın en büyük kurvaziyer
gemisi yaz sezonu boyunca her hafta İstanbul ve
İzmir çıkışlı Ege-Adriyatik turuna çıkacak. MSC
Preziosa Kaptanı Giuliano Bossi, “MSC Preziosa,
filomuzun en yenisi. 2013 yılında suya ilk defa
indirildi. 18 katlı geminin uzunluğu 330 metre,
genişliği 38 metre. MSC’nin en büyük gemisi. Kesinlikle İzmir ile MSC arasında derin ve güzel bir
bağlantı var. İzmir’e geldiğimizde denizde hep
MSC gemileri var. Burası bizim için önemli” dedi.
HABERLER
Turizm geliri geçen yılın aynı
çeyreğine göre yüzde 3,4 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2014 yılının ilk çeyreğine
ait turizm gelir ve gider verilerine göre 3 aylık dönemde; yabancı
ziyaretçilerle yurtdışında yaşayan vatandaşlardan elde edilen toplam
turizm geliri yüzde 3,4 artarak, 4 milyar 807 milyon Dolar’a yükseldi.
T
urizm geliri Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. çeyrekte bir önceki
yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,4 artarak,
4 milyar 807 milyon 836 bin dolar oldu.
Turizm gelirinin yüzde 76,2’si yabancı ziyaretçilerden, yüzde 23,8’i ise yurt dışında
ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi. Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel
veya paket tur ile organize ediyor. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 4 milyar 261
milyon 833 bin dolarını kişisel harcamalar, 546 milyon 3 bin dolarını ise paket tur
harcamaları oluşturdu.
AKTOB: Türkiye,
dijital pazarlama gibi
yeni eğilimler de
güçlenmeli
A
ntalya’da Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi’nde yapılan ‘‘Dünya
Turizminde Yeni Trendler ve 2014 Beklentileri” panelinde konuşan AKTOB Y.K.
Başkanı Yusuf Hacısüleyman, turizmde
birçok ürüne sahip olan Türkiye’nin son
yılların trendi olan dijital pazarlama konusunda daha da ileri adımlar atması
gerektiğinin altını çizdi.
Türkiye’de tatile hala gazete ilanlarıyla karar verildiğini ancak bazı bazı
ülkelerde artık gazete yoluyla değil, daha çok internet ve sosyal medya yoluyla
tatil planı yapıldığını dile getiren Hacısüleyman, ‘‘İnsanların bilgi ve deneyim
paylaşımı başka insanlar üzerinde oldukça etkili. Akıllı telefonlar sayesinde
insanları artık her türlü bilgiye rahatlıkla
ulaşıyor. Bu bakımdan dijital çağa ayak
uydurarak, Antalya’nın dijital markette
yerini alması gerekiyor” dedi.
Hacısüleyman, ‘‘Esas olan ülkemizin
cazibesini artırmaya devam etmesidir.
Bu yüzden yeni eğilimlere açık olmalı ve
çağın gereklerine uyum sağlamalıyız.
Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı
çeyreğine göre yüzde 6,1 arttı
Bu çeyrekte yabancıların ortalama harcaması 877 dolar, yurtdışında ikamet eden
vatandaşların ortalama harcaması ise
1230 dolar oldu. Ziyaretçilerin kişi başına
ortalama harcaması 949 dolar olarak gerçekleşti. Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi
sayısı 2014 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 6,1 artarak 5
milyon 65 bin 759 kişi oldu. Bunların yüzde
81,7’sini (4 140 524 kişi) yabancılar, yüzde
18,3’ünü (925 235 kişi) ise yurt dışında ika-
met eden vatandaşlar oluşturdu.
Turizm gideri geçen yılın aynı
çeyreğine göre yüzde 13,3 arttı
Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın
harcamalarından oluşan turizm gideri,
geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde
13,3 artarak 1milyar 365 milyon 770 bin
dolar oldu. Bunun 1 milyar 62 milyon 183
bin dolarını kişisel, 303 milyon 587 binini
ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden
vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,1 artarak 1milyon
728 bin 284 kişi oldu. Bunların kişi başı
ortalama harcaması 790 dolar olarak
gerçekleşti.
Sağlık turizmden 20 milyar
dolar gelir hedefleniyor
Ekonomik Koordinasyon Kurulu’nda
sağlık turizmiyle ilgili alınan yeni
karara göre sağlık turizminde
20 milyar dolarlık gelir hedefi
için havadan tanıtım yapacak.
B
u girişimle hastaneler, aracı firmalarla yabancı hasta bulmayı hedefleyen
ve yabancı hastadan 20 milyar dolar gelir
hedefi olan Türkiye uluslararası turizm tanıtımlarına sağlık turizmini de ekledi ve Sağlık
Bakanlığı, özel ve devlet hastaneleri olmak
üzere tüm yabancı hastalara Türkiye’deki
tedavilerinde garanti vererek sorumluluğu
üzerine aldığını resmen bildirdi.
Hastaneler firma
aracılığıyla hasta bulacak
Özellikle kıyı bölgelerdeki bazı otellerin
fiyatlarını 5-6 dolara kadar düşürdüğünü belirten Sağlık Bakanlığı, turizmde de
özellikle bazı hastanelerin yurt dışından
hasta bulmak adına fiyatlarını düşürmeye
başlamaları üzerine Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Aracı Kurumları yönetmeliği
yayımlayarak, hastaneler kendisi hasta
bulamayacak tıpkı turizmde olduğu gibi aracı firmalar hastayı yönlendirecek.
Yönetmeliğin temmuzda yayımlanarak
yürürlüğe girmesi bekleniyor. Türkiye, sağlıktaki atağına tüm dünyada reklamlara
başlayacak. Tanıtım filmlerinde ‘‘doğru tercih” anlamına gelen İngilizce Right Choise
(RC) sloganıyla tanıtım yapılacak şeklinde
açıklama yapıldı.
Tanıtımlar havadan yapılacak
Sağlık tanıtımları için ise Türk Hava
Yolları, Lufthansa, British Airways, Qatar
Airways gibi dünyaca ünlü havayolları ekranlarında Türkiye’nin sağlık turizmi video
yayınlayacak, ayrıca akıllı cep telefonlarına 7 dilde Türk hastane ve hekimlerinin
uygulamaları indirilerek Almanca, Rusça,
İtalyanca, İngilizce, Arapça, Fransızca ve
İspanyolca dilde olan vatandaşlar aradıkları branşta tedavi veren hastane ve
doktoru rahatlıkla bulabilecek.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
81
HABERLER
17 ülkeden 600 aşçı Antalya’da buluştu
Türkiye Aşçılar ve Pastacılar
Federasyonu (AŞPAFED)
ile Akdeniz Eğitimci
Aşçılar Derneği (AKEAD)
işbirliğiyle düzenlenen 1.
Akdeniz Uluslararası Aşçılık
Yarışması’na 17 ülkeden 600’ün
üzerinde aşçı katıldı. Yarışmada
birinciliği Kazakistan, ikinciliği
Sırbistan, üçüncülüğü ise
Türkiye takımı elde etti.
A
ŞPAFED ve AKEAD işbirliğinde düzenlenen yarışmanın açılış törenine,
Manavgat Belediye Başkanı Şükrü
Sözen, Türkiye Aşçılar ve Pastacılar Federasyon Başkanı Ümit Yüksel, Avrupa
Aşçılar Birliği (EURO TOQUES) Türkiye
Temsilcisi Gökhan Tufan, Akdeniz Eğitimci
Aşçılar Derneği Başkanı Ömer Atan, Avrupa Aşçılar Birliği ülke temsilcileri ve çok
sayıda otel aşçısı katıldı. Antalya’nın Manavgat ilçesinde yapılan yarışmaya Türkiye
ile birlikte 17 ülke katıldı ve yarışmalar 3
gün sürdü. Almanya, Belçika, Bulgaristan,
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Danimarka, İspanya, Yunanistan, Finlandiya, İtalya,
Lüksemburg, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, İsveç, San Marino ve Türkiye’den
600’ün üzerinde aşçı dereceye girmek için
hünerlerini sergiledi.
En büyük ödül Kazakistan’a
Crystal Hotels Grubu, AKEAD, AŞPAFED, Lezzetist gibi firmaların sponsor
olduğu yarışmanın en büyük ödülü Grand
Prix dalında birinciliği Kazakistan, ikinciliği Sırbistan, üçüncülüğü ise Türkiye takımı
elde etti. ‘‘Yılın Altın Şefi” kategorisinde ise Malta’dan Luke Borg birinci, Enes
Boyacı ikinci, Duygu Karaca üçüncü oldu.
‘‘Akdeniz Yemeği” kategorisinde ise Malta’dan Luke Borg birinci, Güney Kıbrıs’tan
Yordan Yardanov ikinci ve Malta’dan Manuel Schembi üçüncülük elde etti.
Euro-Tuques etik kuralları geçerliydi
Yarışmada yer alan ‘‘En İyi Üniversite”
kategorisinde Malta Turizm Üniversitesi, ‘‘En İyi Meslek Lisesi” kategorisinde
Kütahya Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Lisesi, ‘‘Hijyen” kategorisinde Muğla
Sıtkı Koçman Üniversitesi İçmeler Meslek Yüksekokulu, ‘‘EURO TUQUES Etik
Kurallarına En Fazla Sadık Kalan” kategorisinde İstanbul Gelişim Üniversitesi
birinciliği kazandı.
En başarılı yabancı ülke “Malta”
‘‘Dostluk Kupası” kategorisinde Güney Kıbrıs; ‘‘En Başarılı Yabancı Ülke”de
ise Malta’nın birinci olduğu yarışmada,
‘‘Orijinal Türk Yemeği”nde Nida Kıranta,
‘‘Sebze ve Meyve Oymacılığı”nda Ömer
Faruk Baybay rakiplerini geride bıraktı.
Jüri Özel Ödülü’nde ise Ebubekir Özsoy
birincilik, Sırbistan’dan Javan Hijuskaviç
ikincilik, Malta’dan Jesmand Borg üçüncülük kupasını aldı. Törende dereceye
giren yarışmacılara madalya, takımlara
ise kupa takdim edildi.
Gastronomi ve yarışmayla ilgili Turizm ve Yatırım Dergisi’nin sorularını
yanıtlayan şefler ve organizatörler şu
bilgileri paylaştılar.
Didier Peschard / Euro-Toques, Avrupa Aşçılar Birliği Fransa ve Dönem Başkanı
Türkiye gastronomisi için bu tür yarışmalar çok önemli
B
u tip yarışmalar mutfakta bulunan
yeni yetenekleri keşfetmek için çok önemli. Hem erkeklerin hem de kadınların
bu yarışmaya aynı şekilde ilgi gösterdiğini
bilmek, aşçı olmak istemeleri gerçekten
çok güzel. Gelecekte bu yarışmalarda Türk
mutfağı daha çok keşfedilecek. Eğer Türkiye Avrupa’nın bir parçası olmak istiyorsa
bence bu tip yarışmalar daha çok yapılmalı. Tatile gittiğiniz zaman ne gördüğünüz
ve ne yediğiniz sizin için değerlidir. Bel-
82
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
ki şu anda insanlar Türkiye’ye yemek
yemek için gelmiyor olabilir fakat bunun
gibi yarışmalar ile genç yetenekleri gastronomi konusunda hem motive ederek
hem de teşvik ederek Türkiye’yi tanıtmak
açısından Türk gastronomisi için iyi bir
yaklaşımda bulunmuş oluyorsunuz. Ayrıca genç şefler için önerim seyahat etmeleri
gerektiği ve Avrupa ve dünya mutfağından
birçok şeyi öğrenmeleri gerektiği konusunda istekli olmalarıdır.
Ümit Yüksel / Aşçılar ve Pastacılar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı
Yarışma, Türk gastronomisi için bir ilk oldu
T
ürkiye’de gastronomi ciddi anlamda
gelişmeye başladı. Bizler iyi yemekler pişiren bir toplum istediğimiz için
Euro-Toques ile bir işbirliği yaptık ve
Euro-Toques’un etik kurallarını uygulama kararı aldık. Türkiye’de yapılan
onlarca aşçılık yarışmasında herkes
serbest kendi fikrince istediği ürünleri
kullanabiliyor. Bu da bilinçsiz tüketime,
bilinçsiz malzeme kullanımına sebep
oluyor. Bizim bu uyguladığımız kurallarla insanlar daha fazla bilinçleniyor.
Böylece yöresel lezzetlerimiz ön plana çıkıyor. Amacımız eskiden kalan
kapanmaya yüz tutmuş fırınlarımızı,
ürünlerimizi, ünlü yemeklerimizi ortaya çıkarmak ve Türk yemek kültürünü
dünyaya tanıtmak. Bu yüzden de geçen
yıl ulusal olarak gerçekleştirdiğimiz bu
yarışmayı bu sene ilk kez uluslararası
yapmaya karar verdik. İnanılmaz gelişmeler kaydettik. Bize en büyük desteği
Crystal grubu, AKEAD, AŞPAFED, Lezzetist sponsor olarak verdi. 3 gün süren
yarışmalarda toplam 600 aşçı yarıştı.
Öte yandan turizm sektörü çok fazla
hızlı büyüyor. Özellikle İstanbul çok hızlı
büyüdü. Fakat bunun dezavantajı siz bir
otelde şef olarak çalışırken, yanınızdaki
kişi daha mesleği kavrayamadan başka otellere çok ciddi tekliflerle transfer
oluyor. Dolayısıyla bilinçsizce yapılan
yemekler sonucu müşteri memnuniyeti
düşüyor. Bu yüzden okullardaki eğitim
düzeyinin hızlanması, devletin bu konuda çok ciddi yaptırımlar uygulaması ve
Ümit Yüksel
bunula ilgili federasyonlarında bir şeyler
yapması gerekiyor. Herkes aşçı olmak
istiyor evet güzel ve trend bir meslek
ama herkes yetenekli mi bunu sormak
gerekiyor.
Gordon Amato / ChefMalta
Takım Yöneticisi (Malta)
Uluslararası mutfakları
tanımak çok önemli
Uros
Urosevic
Uros Urosevic / Sırbistan Usta Şefler
Derneği Başkanı (Belgrad, Sırbistan)
Kebabınızın
modernleşmeye ihtiyacı yok
B
u benim Antalya’ya ilk kez gelişim. Şehirden, otellerden ve
her şeyden çok etkilendim. Akdeniz mutfağı Avrupa mutfağını etkileyen ve herkesin hoşlandığı bir mutfak… Yarışmaya
ülkeleri adına katılan her şef kendini ve ülkelerini tanıtıyor. Bu
da önümüzdeki sezon için sunum imkanı sağlıyor. Fakat yarışmanın daha fazla iyi organize edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Gastronomi turizmi Türkiye’de çok iyi bir aşamada… 5 yıldızlı otellerinizi düşündüğümüz zaman standartları yüksek birçok
oteliniz mevcut. Bu yüzden kebabınızı, dolmanızı ve diğer yemek olarak neyiniz varsa onları modernleştirmenize gerek yok.
Otantik olması yeterli... Sadece yolunuza emin adımlarla devam
etmeniz gerekiyor. Bildiğim kadarıyla Türkiye’de aşçılıkla ilgili
birçok okul ve üniversite açılıyor. Bu gerçekten çok önemli, çünkü
burası çok büyük bir ülke ve bu ülkenin potansiyeli yüksek...
Y
arışma ilk kez düzenleniyor olmasına rağmen son derece iyi.
Fakat seviyenin biraz yükseltilmesi, daha iyi organize edilip
daha iyi planlanması gerek. Her şefin bunun gibi uluslararası yarışmalara katılıp ülkesini temsil etmesi gerekiyor. Çünkü
ne kadar çok katılırsan, o kadar çok şey öğrenirsin ve çok şey
katarsın. Gastronomi konusunda Türkiye yükselme aşamasında. Ben 20 yıl önce Türkiye’ye gelmiştim. Bugün geldiğimde
çok büyük değişim gördüm. Çok güzel oteller var ve yemekler
harika. Yemeklerle ilgili belirtmem gereken en güzel şey ise baharatları. Türkiye’de bir sürü baharat çeşidi bulabiliyorsun ve
bu gerçekten müthiş bir imkan. Türkiye’nin gastronomi turizminde ilerlemesi için daha çok yarışmalar düzenlenmeli. Ayrıca
şef olmak isteyen Türk öğrencilerinin İngilizce öğrenmelerini ve
dünyayı dolaşmalarını öneriyorum.
Gordon
Amato
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
83
HABERLER
Bakanlık yeni turizm paketi ile
emekli ve dar gelirli Ruslar’ı çağıracak
K
ültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’de
‘‘12 ay tatil” anlayışını yerleştirmek
için yeni bir turizm paketini devreye sokacak. Sadece emeklileri ve dar
gelirli turistleri kapsayacak bu yeni
uygulamada turistlere tatil sezonunun
ölü olduğu Kasım-Mart döneminde ucuz fiyatlı tatil seçenekleri sunulacak.
Söz konusu tur paketleri kültür, sağlık
ve kış turizminin birleştirilmiş versiyonu olacak. Bakanlık bu yeni uygulama
için Türkiye’ye en çok turist akışının
sağlandığı Rusya’yı seçti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı
Özgür
Özaslan,
Avrupa’da
‘‘calypso” olarak adlandırılan ve Türkiye’ye ilk kez gelen bu uygulama için
öncelikle bu ay içerisinde turizm sektörü
Özgür Özaslan
temsilcileriyle özel olarak toplanacaklarını anlattı. Özaslan, turizm sektörünün
görüşlerinin alınması ve planlanan tatil
seçeneklerinin hazırlanması sonrası Mayıs ayında düzenlenecek Rusya Çalışma
Grubu toplantısında bu uygulamanın Rus
Ürgüp Kayakapı’ya
30 milyon dolarlık proje
UNESCO’nun ‘Dünya Mirası
Listesi’nde yer alan Ürgüp’ün
Kayakapı Mahallesi’nde 40’a
yakın tarihi yapı restore ediliyor.
U
NESCO destekli kültür turizm
projesi Kayakapı’da 5 farklı
uygarlığa ait binalardan 40’ının restorasyonu bitti. 30 milyon dolarlık
harcama yapılacak projeye Ürgüp
Belediyesi destek verirken, UNESCO
da 55 bin dolarlık sembolik katkıda
bulundu. Mahalledeki turistik mekanlar, 49 yıl boyunca restorasyon
sonrası Kayakapı Turizm Yatırım
A.Ş. tarafından işletilecek. Proje
ile turistlere Ortaçağ ortamında yemek, çanak-çömlek ve şarap yapımı
gibi imkanlar sunularak sanatsal
içerikli etkinlikler düzenlenecek. İlk
etapta 6 milyon dolar harcanarak
3’te 1’lik bölümü tamamlanan proje
2020’de bitecek.
Hatay, UNESCO tarafından “Dünya
Gastronomi Şehri” adayı seçildi
‘‘Hatay İl Yenilik Platformu”
projesi kapsamındaki ‘‘Akdeniz Ülkeleri Mutfak Günleri” etkinliği 3-6
Eylül tarihleri arasında Hatay’da
düzenlenecek. Platform ile geleneksel ve zengin mutfak kültürünü
korurken, yaratıcılığı da destekleyen
sürdürülebilir bir organizasyon yaratmayı hedefleyen Hatay Valiliği, yerli
ve yabancı üreticilerin bilgi alışverişi
yapabilmesi için de zemin hazırlıyor.
Hatay Valisi Mehmet Celalettin Le-
84
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
kesiz, UNESCO’nun ‘taşınmaz kültür
varlıkları’ olarak seçtiği ülke mutfaklarının saygınlığının ve bilinirliklerinin
arttığını belirterek, ‘‘Dünya Gastronomi Şehri olmak önemli bir ekonomik
kaynak kazandırıyor. Etkinliğimizin
ülkemizdeki gurme turizmi için faydalı olacağına inanıyorum” dedi.
Hatay 600 çeşit yemeğiyle UNESCO
tarafından ‘‘Dünya Gastronomi Şehri”
adayı seçilirken, etkinliğe birçok Akdeniz ülkesinin katılması bekleniyor.
temsilcilerle görüşülüp karara bağlanacağını belirtti. Sosyal turizm ismi verilen
ve dar gelirli ile emekli vatandaşları merkezine alan uygulamanın her iki kesim
için de kazanç olduğunu vurgulayan Özaslan, ‘‘Bu şekilde hem Türkiye’de yılın
12 ayı turizmin canlı kalmasını sağlayacağız hem de Rusya’da yurtdışı tatil
imkanlarından yararlanamayan kesime
ucuza tatil yapma fırsatını sunacağız”
dedi. Bakanlık, sosyal turizm uygulamasında önceliği Türkiye’ye en çok turistin
geldiği Rusya’ya verecek. Emekli ve dar
gelirli Ruslara, Türkiye’de hem sağlıklı ve
hem de ucuz tatil fırsatını yakalayabileceği olanaklar sunulacak. Türkiye’deki
yerli turistler için ise ilk aşamada değil ama ikinci planda benzer kolaylıklar
sağlanması planlanıyor.
Cemil Uğurlu,
yeniden BETUYAB
başkanı seçildi
Belek Turizm Yatırımcıları Birliği’nin
(BETUYAB) toplantısında Cemil Uğurlu yeniden
Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirildi.
B
ETUYAB’ın 4 Nisan’da yapılan 14’üncü Olağan Genel
Kurul Toplantısında Yönetim Kurulu Başkanlığına Cemil Uğurlu getirilirken, Yönetim Kurulu Başkan
Yardımcılarına Mehmet Nuri Ersoy ile Fikret Öztürk
seçildi. Genel Kurul sonrası açıklama yapan Uğurlu,
yarım kalan önemli işleri tamamlamak için yeniden
aday olduğunu dile getirdi ve Bakanlıklar, Belediyeler
ve diğer sivil toplum örgütleriyle el ele vererek genelde
Türk turizmini, özelde ise Belek markasını daha ileriye
götürmek için çalışacaklarının altını çizdi.
BETUYAB’ın yönetimine Bellis Oteli sahibi Cemil
Uğurlu, Maxx Royal oteli sahibi Mehmet Nuri Ersoy,
Güral Premier Belek sahibi İsmet Güral, Calista Otel
sahibi Ali Düzgün Özdoğan, Rixos Otel Premium Belek sahibi Ali Tamince, Spice Otel sahibi Ömer İçkale
yeniden seçildi. Regnum Carya Golf otel sahibi Fikret
Öztürk, Maritim Pine Beach Otel sahibi Metin Kaya,
Sirene Belek Otel Golf sahibi Ali Akkanat, Club Magic
Life Water World sahibi Şadi Türk, Papillons otel sahibi Özgür Nazik, Rui Kaya Palazzo Golf Resor sahibi
Doruk Kaya, Gloria Serenity Resort ve Golf otel sahibi
Elif Özdemir de yeni yönetimde yer aldı.
Rekabet Kurulu,
Milas-Bodrum ile
Dalaman için
onay verdi
R
ekabet Kurulu, Milas-Bodrum ile
Dalaman havalimanlarının işletme
hakkının devredilmesini onayladı. Bodrum Havalimanı’nın işletme hakkını TAV
Havalimanları Holding 717 milyon avro
bedelle kazanırken, Dalaman Havalimanı’nın işletme hakkını ise 705 milyon avro
ile YDA kazanmıştı.
Kuruldan çıkan kararlara göre,
Milas-Bodrum Havalimanı İç Hatlar Terminali ve Mütemmimleri ile Dış Hatlar
Terminali ve Mütemmimlerinin işletme
hakkının 20 yıllığına TAV Havalimanları
Holding AŞ’ye, Dalaman Havalimanı İç
Hatlar Terminali ve Mütemmimleri ile
Dış Hatlar Terminali ve Mütemmimlerinin işletme hakkının da 25 yıllığına YDA
İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ’ye devredilmesi işlemine izin verilmesinde sakınca
bulunmadı.
Bakanlık, 2023’te 50 milyar
dolarlık turizm geliri hedefliyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı,
yeni turizm stratejisi ile
“Turizm Gelişim Bölgeleri”,
“Koridorları”, “Varış Noktaları”
ve “Turizm Kentleri”ni belirledi.
81 ili kapsayan yeni turizm stratejisini hazırlayarak haritaya döken Bakanlık,
mevcut turizm alanlarının iyileştirilmesi,
kitle ve kıyı turizmi dışındaki alternatif
turizm ürünlerinin geliştirilmesini amaçlıyor. Bakanlık, 2023’te 50 milyon turist ile
50 milyar dolarlık turizm geliri hedefliyor.
Bakanlığın yeni strateji şöyle:
Sahil koridoru:
● Trabzon, Rize ve Giresun bölgesi içinde Ardahan’dan Fatsa’ya uzanan sahil
koridoru, yayla turizminin gelişim merkezi olacak.
● Hopa, Fındıklı, Rize, Of, Trabzon, Görele, Giresun, Efirli, Fatsa, Yalıköy, Samsun,
Sinop, İnebolu, Cide, Amasra ve Akçakoca’da yat limanları olacak. Yerleşimlerin
gelişimi bu limanlarla sağlanacak.
● Hatay, Trabzon, Samsun, Antalya,
Kuşadası, Çeşme, Çanakkale, İstanbul,
Kıyıköy ve İzmir’de kruvaziyer limanları
oluşturulacak. Maçka, turizm kenti olarak
önerilecek.
● Sinop ile Akçakoca arasında Batı Karadeniz turizm aksı meydana getirilecek.
● Bolu, Kastamonu ve Sinop arasında
kalan bölge, eko turizm odaklı gelişim
bölgeleri olacak.
İnanç ve gurme turizmi
● Mardin-Tarsus arası bölgede Doğu
Akdeniz ve Güneydoğu İnanç ve Gurme
Turizm aksı oluşturulacak.
● Hakkâri ve Yüksekova, kış turizmi gelişim odağı haline getirilecek.
● Van Gölü, İstanbul, Ege ve Karadeniz
kıyılarındaki balıkçı barınakları, yat kabul
edilecek şekilde rehabilite edilecek.
● Van, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin ve
Nevşehir civarı tematik gelişim bölgeleri
ilan edilecek.
● Kahta’dan Erzincan’a kadar olan bölge eko turizm odaklı geliştirilecek.
● Kars, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman,
Gaziantep, Adana, Hatay, Sivas, Tarsus,
Nevşehir, Amasya, Konya, Manisa, Bursa,
Eskişehir ve Trabzon’da kültür ve inanç turizmi odaklı yerleşimler oluşturulacak.
● İzmir, Antalya, Ankara ve İstanbul’da
şehir turizmi odaklı yerleşimler sağlanacak. Trabzon’dan Hatay’a kadar deniz yolu
ile ulaşım bağlantısı oluşturulacak.
Kapadokya yaklaşık 400 bin ziyaretçi ağırladı
Geçen yılın ilk üç aylık döneminde 350 bin kişinin ziyaret ettiği Kapadokya,
2013 yılının aynı dönemine göre ziyaretçi sayısını yüzde 8 oranında arttırdı.
T
ürkiye’nin önde gelen kültür destinasyonlarından Kapadokya, geçen yılki
yerli ve yabancı turist sayısını yüzde 8
arttırarak 379 bine çıkardı. Kapadokya
bölgesindeki Göreme Açık Hava Müzesi
başta olmak üzere, Zelve, Mustafapaşa
ve Gülşehir Açık Saray Örenyeri, Karanlık,
Çavuşin, El Nazar ve Gülşehir St. Jean Kilisesi, Nevşehir, Hacıbektaş Veli ve Ürgüp
müzeleri ile Hacıbektaş Atatürk Evi, Kaymaklı, Özkonak, Tatlarin ve Derinkuyu yer
altı şehirlerini, Mart ayında 41 bin 213’ü
ücretli, 17 bin 346’sı ücretsiz, 90 bin 971’i
indirimli grup seyahat acentası, 25 bin
727’si müze kartlı olmak üzere 175 bin
252 turist ziyaret etti. Kapadokya bölgesindeki tarihi ve turistik merkezleri geçen
yılın aynı döneminde 178 bin 784 turist
ziyaret etmişti. Öte yandan, Nevşehir’in
Göreme beldesinde bulunan Açık Hava
Müzesi 82 bin 132, Kaymaklı ilçesinde
bulunan yeraltı şehri 31 bin 090 ve De-
rinkuyu ilçesinde bulunan yeraltı şehri de
24 bin 673 ziyaretçi ile turistlerin en fazla
rağbet ettiği mekanlar oldu.
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
85
HABERLER
İzmir, önünü görebilmek için mevcut
kapasitesini açığa çıkarıyor
Türkiye’de turizmin ilk başladığı kentlerden biri olan İzmir’in Türkiye turizmindeki kapasitesi mercek altına alındı. ETİK tarafından hazırlanan rapora göre
İzmir’in ülke turizmindeki payı her geçen yıl artıyor. Geçen yıl 1,5 milyon turist
ağırlayan İzmir, Türkiye pazarından ve turizm gelirinden yüzde 5 pay alıyor.
T
ürkiye’deki turizm tesislerinin yüzde
10’u İzmir’de bulunuyor. Türkiye’nin
toplam yatak arzının yüzde 5’i İzmir’de yer
alıyor. Kruvaziyer turizminde öne çıkan il,
Türkiye’nin kruvaziyer yolcu pazarından
yüzde 35 pay alıyor. Mavi Bayraklı plajların
yaklaşık yüzde 10’u, çevreye duyarlı tesislerin yüzde 7’si de İzmir’de faaliyet gösteriyor.
Öte yandan yatırımcıların ilgi gösterdiği
kentte, turizm sektörüne verilen teşviklerin
yüzde 5’i yer alıyor. İzmir, turizm istihdamının yüzde 7’sini, konaklamadaki istihdamın
da yüzde 4’ünü kapsıyor.
Ülke genelindeki turist girişlerinin yüzde
8-9’u günübirlik ziyaretçilerden oluşurken,
bu oran İzmir’de yüzde 30’un üzerine çıkıyor. İzmir’e gelen turistlerin milliyetlerine
bakıldığında ilk 10 pazarı Almanya, İtalya,
Fransa, İngiltere, Hollanda, Belçika, ABD, İrlanda, İspanya ve Rusya oluşturuyor. İlk 10
içinde Almanya ve İtalya yüzde 10’dan fazla
paya sahip iken Fransa, İngiltere ve Hollanda yüzde 5 ila 10 arasında paylar alıyorlar.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklama-
lar Birliği (ETİK ) Exclusive raporuna göre
2014 yılının geride kalan ilk 4 aylık döneminde İzmir’e gelen yabancı ziyaretçi sayısı
yüzde 2,3 artarak, 182 bin 550’den 186 bin
777 kişiye yükseldi. Türkiye turizm geliri
ise yılın ilk çeyreğinde yüzde 3,4 oranında
artış gösterdi. İzmir’in ana pazarlarından
Almanya’da yüzde 6,6’lık artışla 62 bin kişiye ulaşılırken, yüzde 20 artan Fransa pazarı
20 bini, yüzde 39 yükselen Hollanda pazarı
da 15 bini geçti. İtalya pazarında ise yüzde
16 düşüş yaşandı. 4 aylık dönemde, Adnan
Menderes Havalimanı’ndan giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısı ise yüzde 10,5 artarak
121 bin dolayına çıktı. Limana Almanya’dan
gelenlerin sayısı da yüzde 7,1 yükselerek 55
bin dolayına çıktı. Avusturya, İsviçre, ABD,
İtalya gibi pazarlar haricinde, havalimanından girişlerde genelde yükseliş gözlendi.
Diğer yandan 4 aylık dönemde Alsancak
Limanı’nda girişler de yüzde 16 dolayında
düşerek 55 bin dolayında gerçekleşti.
Artışın yarısını İzmir sağladı
2014 yılında, Türkiye’deki Mavi Bayraklı Plaj sayısı 14 adet artarak 397’ye
çıkarken, artışın yarısını İzmir oluşturdu. Raporla ilgili konuşan ETİK ve Türkiye
Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, ‘‘İzmir’de,
2013 yılında 36 olan Mavi Bayraklı Plaj
sayısı, 2014 yılında 43’e yükseldi. Rakamlara yansıyan bu gelişme İzmir turizmi
açısından son derece önem teşkil ediyor. Ancak buna rağmen biz halen İzmir
turizminin hak ettiği yerde olduğunu düşünmüyoruz. Kente nüfusu kadar turist
çekemediğimiz sürece İzmir turizminin
iyi bir noktada olduğunu düşünmeyeceğiz” dedi. Diğer yandan Mavi Bayraklı Plaj
sayısındaki artışın 5 adedi Muğla, birer
adedi de Tekirdağ, Ordu ve Edirne’den
sağlandı. Mavi Bayraklı Plaj sayısında ilk
sırayı 197 adet ile yine Antalya alırken, onu 89 adet ile Muğla, 43 adet ile İzmir ve
25 adet ile Aydın izledi.
Otellerde maliyet artışları enflasyonun üzerinde gerçekleşti
86
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
Nisan ayı verilerine göre; ülke
genelindeki yıllık enflasyon
yüzde 7,9’a çıkarken, fiyat
artışlarının otellerdeki
maliyetlere yansıması da
yüzde 9 olarak gerçekleşti.
Otellerde maliyet artışları,
Nisan (12 aylık ortalamalarla)
12 aylık ortalamalara göre, Türkiye genelinde fiyat artışları Nisan
ayında yüzde 7,9 olarak gerçekleşti. AKTOB Araştırma Birimi verilerine göre aynı
dönemde, otellerdeki maliyet yükselişi
yüzde 9 dolayında gerçekleşti. Maliyetlerin en fazla arttığı bölümler yüzde 10’u
aşan oranlarla; yiyecek ve içecek olurken, bu grupları yüzde 11 ile temizlik
Fiyat
Artışı, %
Maliyet
Artışı, %
YİYECEK
12,25
10,27
İÇECEK
7,02
9,66
TEKNİK SERV.
3,19
3,37
ENERJİ-YAKIT
3,80
4,42
TEMİZLİK MLZ.
10,75
11,54
malzemeleri takip etti. Alt gruplar itibariyle en yüksek maliyet artışı yüzde 31
ile meyve ve sebzede gerçekleşti. Onu
yüzde 15 ile nakliyat ve un, yüzde 9 işle
süt grupları izledi.
İSTATİSTİKLER
Türkiye ilk çeyrekte 3,24 yükseliş yakaladı
2012-2014 (*) YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN
T
MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI
(OCAK-MART)
YILLAR
2013
561 255
263 490
332 491
285 771
195 387
143 188
110 018
130 317
124 331
98 950
87 709
91 963
74 466
86 174
52 519
43 229
39 566
46 368
56 374
54 877
MİLLİYET
ALMANYA
İRAN
GÜRCİSTAN
BULGARİSTAN
RUSYA FED.
YUNANİSTAN
IRAK
İNGİLTERE
AZERBAYCAN
FRANSA
HOLLANDA
A.B.D.
UKRAYNA
İTALYA
LİBYA
G. KORE
S.ARABİSTAN
İSVEÇ
AVUSTURYA
BELÇİKA
2012
522 418
283 011
241 315
237 991
165 307
121 817
73 342
114 421
109 757
108 962
79 703
73 743
58 863
66 746
47 495
35 267
21 355
35 687
52 316
39 414
2014*
466 059
422 316
325 514
297 886
207 873
171 051
157 205
126 529
124 717
106 054
95 022
85 512
80 662
79 598
67 772
58 849
55 314
51 459
46 147
46 005
İSRAİL
YABANCI TOPLAM
9 593
20 268
25 158
3 439 745 4 214 348 4 350 979
Antalya’da
büyüme
yüzde 5’i geçti
A
ntalya’ya yılın 4 aylık döneminde gelen yabancı ziyaretçi
sayısı yüzde 5,1 artarak 1 milyon 318
bin oldu. Kent geçen yıl 1 milyon 253
bin kişi ağırlamıştı. Ocak-Nisan döneminde Antalya, Alman pazarında
yüzde 4,4 düşüşle 466 bine geriledi.
Rusya pazarında ise büyüme sürdü.
4 aylık dönemde yüzde 18 büyüyen
Rusya pazarı 210 bini yakaladı. Öte
yandan Antalya, Hollanda ve İngiltere pazarlarında yüzde 4’ün üzerinde
büyüme yakaladı. Geçen yıl gerileyen
İran pazarı ise 4 kattan fazla gelişme
gösterdi. İsrail’deki büyüme ise devam
etti. Antalya 4 aylık dönemde; Belçika,
Norveç, Avusturya ve Finlandiya gibi
pazarlarda düşüş yaşadı. Bu yıl siyasi
istikrarsızlık içine giren Ukrayna pazarı
ise Nisan’da ciddi gerileme yaşayarak
4 ayı yüzde 20 düşüşle tamamladı.
MİLLİYET PAYI (%)
2012
2013
2014*
15,19
13,32
10,71
8,23
6,25
9,71
7,02
7,89
7,48
6,92
6,78
6,85
4,81
4,64
4,78
3,54
3,40
3,93
2,13
2,61
3,61
3,33
3,09
2,91
3,19
2,95
2,87
3,17
2,35
2,44
2,32
2,08
2,18
2,14
2,18
1,97
1,71
1,77
1,85
1,94
2,04
1,83
1,38
1,25
1,56
1,03
1,03
1,35
0,62
0,94
1,27
1,04
1,10
1,18
1,52
1,34
1,06
1,15
1,30
1,06
0,28
100,00
0,48
100,00
0,58
100,00
% DEĞİŞİM ORANI
2013/2012 2014/2013
7,43
-16,96
-6,90
60,28
37,78
-2,10
20,08
4,24
18,20
6,39
17,54
19,46
50,01
42,89
13,89
-2,91
13,28
0,31
-9,19
7,18
10,04
8,34
24,71
-7,01
26,51
8,32
29,11
-7,63
10,58
29,04
22,58
36,13
85,28
39,80
29,93
10,98
7,76
-18,14
39,23
-16,17
111,28
22,52
24,13
3,24
ürkiye yılın ilk çeyreğini 3,24’lük
bir artışla tamamladı. Mart ayında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı
sayısı yüzde 0,59 artış yakaladı. İlk
üç ayda Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi, 4 milyon 350 bin 979
yabancı ziyaret etti. Yılın ilk çeyreğinde, Almanya’dan gelenlerin sayısı
yüzde 17 dolayındaki düşüş ile 466
bine gerilerken, Rusya pazarından
sağlanan artış ise yüzde 6 dolayında
gerçekleşti. Bu pazarda 207 bin ziyaretçiye ulaşıldı.
3 aylık dönemde yüzde 3,6 düşüş yaşanan Avrupa pazarından
gelenlerin sayısı 1,8 milyon dolayına geriledi. BDT pazarında ise yüzde
3,7’lik artışla 903 bin ziyaretçiye ulaşıldı. Avrupa pazarında; Avusturya,
Belçika, İngiltere ve Finlandiya gibi ülkelerden gelenlerin sayısında önemli
miktarda düşüş yaşandı. Danimarka,
Fransa ve Hollanda pazarlarında ise
yükseliş gözlendi. Diğer yandan en
belirgin artış yüzde 60 ile İran pazarında yaşandı. İsrail pazarı da yüzde
24 büyüdü.
ANTALYA’YA GELEN ZİYARETÇİLERİN SAYISI VE
MİLLİYETLERİNE GÖRE DAĞILIMI (OCAK - NİSAN DÖNEMİ)
MİLLİYETLER
ALMANYA
RUSYA FED.
HOLLANDA
İNGİLTERE
İRAN
İSVEÇ
BELÇİKA
FRANSA
DANİMARKA
İSRAİL
NORVEÇ
AVUSTURYA
İSVİÇRE
FİNLANDİYA
UKRAYNA
POLONYA
YABANCI ZİY. TOPLAMI
YERLİ ZİYARETÇİLER
GENEL TOPLAM
2013 YILI
OCAK - NİSAN DÖNEMİ
ZİYARETÇİ MİLLİYET
SAYISI
PAYI (%)
488 200
41,73
178 659
15,27
98 367
8,41
66 138
5,65
9 426
0,81
34 859
2,98
49 223
4,21
44 098
3,77
31 573
2,70
11 430
0,98
45 229
3,87
27 487
2,35
21 808
1,86
26 251
2,24
25 599
2,19
11 422
0,98
1 169 769
100,00
91 455
7,25
1 261 224
2014 YILI
OCAK - NİSAN DÖNEMİ
ZİYARETÇİ MİLLİYET
SAYISI
PAYI (%)
466 816
37,81
210 659
17,06
102 993
8,34
68 763
5,57
53 149
4,31
45 328
3,67
44 201
3,58
44 137
3,58
39 620
3,21
28 180
2,28
25 908
2,10
23 991
1,94
23 125
1,87
22 883
1,85
20 637
1,67
14 115
1,14
1 234 505
100,00
87 856
6,64
1 322 361
2014 / 2013 YILI
KARŞILAŞTIRMASI
SAYISAL
ORANSAL
DEĞİŞİM DEĞİŞİM (%)
- 21 384
-4,38
32 000
17,91
4 626
4,70
2 625
3,97
43 723
463,86
10 469
30,03
- 5 022
-10,20
39
0,09
8 047
25,49
16 750
146,54
- 19 321
-42,72
- 3 496
-12,72
1 317
6,04
- 3 368
-12,83
- 4 962
-19,38
2 693
23,58
64 736
5,53
- 3 599
-3,94
61 137
4,85
05’2014
ǀ turizm&yatırım ǀ
87
İSTATİSTİKLER
İstanbul’a gelen yabancı
ziyaretçi artışı yüzde 10’u buldu
İSTANBUL’A GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYILARI
İSTANBUL
2013’e Göre
Değişim
Oranı (Aylık)
2013’e Göre
Değişim Oranı
(Kümülâtif)
2013
2014
OCAK
532.726
635.283
19,4
19,4
ŞUBAT
617.015
696.054
12,8
15,8
MART
838.201
866.985
3,4
10,6
936.961
1.014.662
8,3
9,9
2.924.453
3.212.984
NİSAN
İ
stanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı, 2014’ün ilk dört
ayında geçen yılın aynı dönemine göre artış gösterdi. Önceki yıl
Ocak-Nisan aylarında 2 milyon
924 bin 453 olan gelen yabancı
sayısı bu yıl yüzde 9,9’luk bir ar-
tışla 3 milyon 212 bin 984 olarak
gerçekleşti. Gelen yabancıların
milliyetlerine bakıldığında ilk
5 ülkeyi şu ülkeler oluşturdu:
Almanlar: %9.9, Ruslar: %5.9, İranlılar: %4.5, Fransızlar: %4.0,
İngilizler: %3.9.
İZMİR’E GİRİŞ YAPAN TURİSTLERİN
ÜLKELERİNE GÖRE DAĞILIMI (2014)
MİLLİYETİ
Muğla sezonu
yükselişle açtı
M
2014’ün ilk dört ayında gelen
yabancıların milliyetlerine bakıldığında İngiltere 65 bin 623
kişi ile ilk sırada yer aldı. Onu,
Hollanda, Fransa, Almanya,
Belçika, Rusya, Polonya, Yunanistan, Finlandiya ve İrlanda
gibi pazarlar izledi.
uğla’ya gelen ziyaretçi
sayısı sezonun başlamasıyla artışa geçti. Nisan ayında
127 bin 988 kişiyi ağırlayan il,
yılın ilk 4 aylık döneminde 142
bin 260 kişiyi ağırladı. Muğla’yı
geçen yıl aynı dönemde 102
bin 393 kişi ziyaret etmişti.
MUĞLA’YA GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI (2014)
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
TOPLAM
İNGİLTERE
MİLLİYETİ
474
656
3.035
61.458
65.623
HOLLANDA
107
22
57
17.425
17.611
FRANSA
19
128
61
12.672
12.880
ALMANYA
51
90
94
8.972
9.207
7
4
14
5.687
5.712
18
52
417
4.476
4.963
3
15
23
2.823
2.864
418
619
723
1.376
3.136
912
BELÇİKA
RUSYA FED.
POLONYA
YUNANİSTAN
FİNLANDİYA
4
10
19
879
İRLANDA
6
10
29
718
763
YABANCI TURİST
1.107
1.606
4.472
124.071
131.256
YERLİ TURİST
1.530
1.897
1.459
3.917
8.803
GENEL TOPLAM
2.637
3.503
8.132
127.988
142.260
2013 TOPLAMI
2.643
2.382
9.521
102.393
3.222.315
88
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 05’2014
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
TOPLAM
ALMANYA
7597
10478
13639
30.428
62.142
FRANSA
1693
3479
1831
13.871
20.874
İTALYA
2519
2041
1188
9.614
15.362
HOLLANDA
1753
3178
2798
8.257
15.986
İNGİLTERE
1330
1539
2422
4.157
9.448
BELÇİKA
496
988
1041
4.069
6.594
A.B.D.
815
364
645
3.431
5.255
İSVİÇRE
287
479
459
3.250
4.475
AVUSTURYA
547
891
740
2.710
4.888
YUNANİSTAN
828
969
1387
2.290
5.474
YABANCI TOPLAM
22213
29432
36511
98.621
186.777
TÜRKİYE
31088
34839
35132
39.437
140.496
GENEL TOPLAM
53301
64271
71643
138.058
327.273
İzmir yükselişe geçti
İ
zmir’e yılın ilk 4 aylık döneminde yabancı ziyaretçi
sayısı yüzde 2,3 artarak, 182
bin 550’den 186 bin 777 kişiye yükseldi. İzmir’in ana
pazarlarından
Almanya’da
yüzde 6,6’lık artışla 62 bin
kişiye ulaşılırken, yüzde 20
artan Fransa pazarı 20 bini,
yüzde 39 yükselen Hollanda
pazarı da 15 bini geçti. İtalya
pazarında ise yüzde 16 düşüş yaşandı. 4 aylık dönemde,
Adnan Menderes Havalima-
nı’ndan giriş yapan yabancı
ziyaretçi sayısı ise yüzde 10,5
artarak 121 bin dolayına çıktı. Limana Almanya’dan
gelenlerin sayısı da yüzde 7,1
yükselerek 55 bin dolayına
çıktı. Avusturya, İsviçre, ABD,
İtalya gibi pazarlar haricinde,
havalimanından girişlerde genelde yükseliş gözlendi. Diğer
yandan 4 aylık dönemde Alsancak Limanı’nda girişler de
yüzde 16 dolayında düşerek
55 bin dolayında gerçekleşti.