T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI KUALA LUMPUR TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ İÇİNDEKİLER 1. GENEL ÖZET BİLGİLER ........................................................................................ 3 1.1. ÜLKE KİMLİĞİ VE SOSYAL GÖSTERGELER ..........................................................3 1.2. EKONOMİK GÖSTERGELER ......................................................................................4 2. ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER ................................................................ 4 2.1. ÜLKENİN KISA TARİHÇESİ........................................................................................4 2.2. SİYASİ VE İDARİ DURUM ..........................................................................................5 2.2.1. Yasama ......................................................................................................................5 2.2.2. Yargı .........................................................................................................................5 2.2.3. Yürütme ....................................................................................................................6 3. GENEL EKONOMİK DURUMU ............................................................................. 7 3.1. GENEL DURUM.............................................................................................................7 3.2. SEKTÖRLER ..................................................................................................................8 3.2.1. Tarım .........................................................................................................................8 3.2.2. Madencilik ve Minareller ..........................................................................................8 3.2.3. Sanayi ........................................................................................................................9 3.2.4. İnşaat .........................................................................................................................9 3.2.5. Hizmetler...................................................................................................................9 3.2.6. Devletin Temel Tüketim Mallarına Uyguladığı Sübvansiyonlar............................10 3.3. KAMBİYO REJİMİ ve MALEZYA RİNGİTİ: ............................................................11 4.1. GENEL DIŞ TİCARET .................................................................................................12 5. GENEL TİCARET HAYATINA YÖNELİK BİLGİLER .................................... 24 5. 1. SATIN ALMA DAVRANIŞI .......................................................................................24 5.2. DAĞITIM ZİNCİRİ.......................................................................................................24 5.3. LOJİSTİK ......................................................................................................................24 5.4 DIŞ TİCARET POLİTİKASI ve VERGİ UYGULAMALARI......................................25 5.5 MALEZYA FİRMA BİLGİLERİ ...................................................................................27 5.5.1. Firma Doğrulama ....................................................................................................28 5.6. ÖDEME ŞEKİLLERİ ve MALEZYA’DA YERLEŞİK BANKALAR ........................28 6. İŞADAMLARINA İPUÇLARI ................................................................................ 30 6.1. SELAMLAŞMA: ...........................................................................................................30 6.2. VÜCUT DİLİ: ................................................................................................................30 6.3. ŞİRKET KÜLTÜRÜ: ....................................................................................................30 6.4. YEMEK YEME ve EĞLENCE: ....................................................................................31 6.5. KIYAFET: .....................................................................................................................31 6.6. HEDİYELER: ................................................................................................................31 6.7. YARARLI BİLGİLER: .................................................................................................32 7. MALEZYA´DA YAŞAM ......................................................................................... 32 7.1. KUALA LUMPUR’UN ÖNEMLİ TURİSTİK YERLERİ: ..........................................33 Petronas İkiz Kuleleri ve KLCC: ......................................................................................33 KL Kulesi (KL Tower / Menara KL):...............................................................................33 Lake Gardens: ...................................................................................................................33 Batu Magaraları (Batu Caves): .........................................................................................33 China Town:......................................................................................................................33 Gece hayatı: ......................................................................................................................34 7.2 ANAHTAR KELİMELER .............................................................................................34 8. ÖNEMLİ ADRESLER ve TELEFONLAR ............................................................ 35 2 1. GENEL ÖZET BİLGİLER 1.1. ÜLKE KİMLİĞİ VE SOSYAL GÖSTERGELER TABLO-1 Resmi Adı Yönetim Biçimi Diller Başkenti Yüzölçümü Nüfusu ve Yaş Ortalaması Nüfus Yapısı Dini 1 İnternet Kullanıcı Sayısı 2 Kredi Kartı Kullanıcı Sayısı Okur yazar Oranı Yüksek Öğretim Okul Sayısı Y. Öğretimdeki Öğrenci Sayısı Toplam Dış Borç Toplam Rezervler (Altın hariç) İş Gücü İşsizlik Oranı Dış Ticaret Dengesi Üyesi Olduğu Önemli Uluslararası Kuruluşlar Limanlar 45 Havaalanı İklim Türkiye ile Saat Farkı Mesai Günleri Çalışma Saatleri Resmi Tatil Günleri Malezya Federasyonu Federatif Anayasal Monarşi Bahasa-Malezya (Resmi dil), Çince (Mandarin, Kanton, Hakka), İngilizce, Tamil, Doğu Malezya’da konuşulan diğer yerli diller (Ingilizce yaygın kullanılmaktadır) Kuala Lumpur (İdari Başkenti : Putrajaya) 330.803 km² Malezya Yarımadası (130.469), Malezya Borneosu (198.081) 29.9 Milyon Kişi (2013 )-Ort. 27.6 (2013) 15 Yaş Altı %26, 15-64 Yaş %68.5, 65 Yaş Üstü %5.5 Malay (%50.8) ve diğer Bumiputra gruplar (%10.2) %61, Çinliler %23.5, Hintli Gruplar %7.5, Diğerleri %1. %7 Malezya vatandaşı olmayanlar. İslam (%61.3), Budizm (%19.8), Hristiyan (%9.2), Hinduizm (%6.3), Konfüçyism/Taoizm ve diğer geleneksel Çin dinleri %2.3, Diğerleri (%1.1) 18.9 Milyon (2012) 7.4 Milyon adet kredi kartı ve 0.9 Milyon ek kredi kartı kullanılmaktadır. (2014 yılı Şubat ayı itibariyle) %98 3 70 kamu, 357 özel yüksek öğrenim kurumu (2011 yılı) 875,000 (2010) 95.8 milyar $ (2013) 134.9 milyar $ (Aralık 2013) 13.336 milyon (2013) % 3.1 (2013) +22.3 milyar $ (2013) ADB, APEC, APT, ARF, ASEAN, BIS, C, CP, D8, EAS, FAO, G-15, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, MINURSO, MONUC, NAM, OIC, OPCW, PCA, PIF (partner), UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNIFIL, UNMIL, UNMIS, UNMIT, UNWTO, UPU, WCL, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO Port Klang, Tanjung Pelepas, George Town (Penang), Johor Port, Kuantan, Kemaman, Port Bintulu, Kuching, Rajang, Miri, Kota Kinabalu, Sandakan, Labuan, Port Dickson, Kerteh Port, Pasir Gudang, Kudat, Lahad Datu, Lumut, Sibu, Tanjung Berhala 58 Adet ( 7 Uluslararası – 38 Ticari Amaçlı) KLIA, LCCT, Langkawi, Penang, Johor, Kota Kinabalu and Kuching Tropik iklim koşulları Malezya, Türkiye'nin yaz saati uyguladığı dönemde 5 saat, kış döneminde ise 6 saat ileridedir. Kedah, Kelantan, ve Terengganu eyaletlerinde Pazar-Perşembe, diğer eyaletlerde Pazartesi-Cuma Haftalık maksimum çalışma saati 40 saat, 6 Günlük maksimum çalışma saati 8 saat. 1 Mayıs İşçi Bayramı, 31 Ağustos Ulusal Bayram, 16 Eylül ‘1 Malezya Günü’, 25 Aralık Noel, yılın değişik zamanlarında Çin Noeli (iki gün), Good Friday, Vesak Day, Muharrem ayının ilk günü, Yang di-Pertuan Agong'un doğum günü, Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı, Deepavali, Hz. Muhammed'in doğum günü, eyalet sultanlarının doğum günleri ve eyalete özgü günler (bağımsızlık, festival vb.) 1 http://www.internetworldstats.com/asia.htm#my http://www.bnm.gov.my/index.php?ch=en_publication_catalogue&pg=en_publication_msb&mth=11&yr=2012&lang=en 3 Education Malaysia 2011, Ministry of Higher Education 2011 4 http://www.mot.gov.my/index.php?option=com_content&task=view&id=67&Itemid=116 5 http://www.portsworld.com/main/ports.htm 2 2. ve 4. Cumartesi günleri, firmadan firmaya değişmekle birlikte özel sektör çalışanlarına çalışma günü olabilmektedir. Bu durumda, haftalık çalışma saati, 48 saate çıkabilmektedir. 6 3 1.2. EKONOMİK GÖSTERGELER Malezya’nın Yıllara Göre Ekonomik Performansı TABLO-2 GSYİH (Milyar $)*cari fiyatlarla GSYİH (Milyar RM)* 2005 yılı sabit fiyatlarla Kişi başına milli gelir ($) Kişi Başına Satın Alma Gücü GSYİH ve Sektörel Büyüme Hızları:(2005 yılı sabit fiyatları+ithalat vergileri) Tarım, Hayvancılık, Ormancılık Madencilik İmalat Sanayi İnşaat Hizmetler Enflasyon oranı (%) İşsizlik Oranı (%) U. Rezervler (Milyar $) U. Rezervlerin İthalatı Karşılama Oranı (toplam ay) Gecelik Faiz Oranı İhracat (Milyar $) İthalat (Milyar $) RM nin Dolar Karşısındaki Değeri İhraç Ürünleri İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler İthalat Ürünleri İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler 2009 2010 2011 2012 2013 2014t 202.25 246.82 287.93 303.53 312.50 - 629.9 676.7 711.4 751.5 786.7 828.1 7,105 13,771 8,346 14,744 9,700 15,492 9,928 16,300 10,060 16,499 10,337 -1.5 7.4 5.1 5.6 4.7 4.5-5.5 0.1 -6.5 -9.0 6.2 2.9 0.6 3.7 96.7 2.4 -0.3 11.9 11.4 7.2 2.1 3.2 106.5 5.8 -5.5 4.7 4.7 7.0 3.2 3.1 133.6 1.0 1.4 4.8 18.1 6.4 1.6 3.0 139.7 2.1 0.5 3.4 10.9 5.9 2.1 3.1 134.9 3.8 1.6 3.5 10.0 6.2 3.0-4.0 3.1 - 9 8.6 9.6 9.5 9.5 - 2 2.75 3.00 3.00 3.00 155.76 198.7 227 227.2 232.6 239.6-241.9 122.44 164.5 187.7 196.5 210.3 227.1 3.55 3.22 3.06 3.09 3.15 Elektrik ve elektronik ürünleri % 32.9, ham ve rafine petrol % 13.5, palmiye yağı % 6.4, kimyasal ürünler % 6.6, doğal gaz % 8.2, makine ve aksamları % 3.8, ağaç ürünleri%2.7 ve kauçuk ürünleri %3.6. Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayland. Elektrik ve elektronik ürünleri % 27.7, ham ve rafine petrol % 14.7, makine ve aksamları % 8.4, kimyasal ürünler % 8.6, ulaşım ekipmanları % 6.5, metal ürünler % 6.3, demir çelik %4.0. Çin, Singapur, Japonya, ABD,Tayland. 2. ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 2.1. ÜLKENİN KISA TARİHÇESİ Malezya’da, İ.Ö 1. yüzyılda, Çin ve Hindistan ile olan güçlü ticaret bağları sebebiyle bir Hindu-Budist dönemi yaşanmıştır. 13. yüzyılda ise Arap ve Hint tacirlerinin etkisi ile İslam dini yayılmış ve Malezya’yı o dönemde yönetenlerin İslam’a dönmesi ile Malaylar arasında İslam dini yerleşmiştir. 1511 yılında ülke Portekizliler, 1641’de Hollandalılar, 1824 yılında ise İngilizler ülkeyi sömürgeleri haline getirmişlerdir. 18 ve 19 uncu yüzyıllarda, Britanya’nın egemenliğinde olan Malezya, 1942-45 yıllarında Japon işgalini yaşamıştır. Britanya’nın egemenliğindeki Malay bölgeleri ‘Malay Federasyonu’ adı altında 1948 yılında birleşmişlerdir. Malay Federasyonu, 1957 yılında Britanya’dan bağımsızlığını kazanmıştır. 4 Ülkeye ilişkin olarak önemli gelişmeler kronolojik sıra ile aşağıdadır: 1963 – ‘Malaya Federasyonu’ Britanya kolonileri Sabah, Sarawak ve Singapur’un katılımlarıyla ‘Malezya Federasyonu’na dönüştü. 1965 – Singapur Federasyon’dan ayrıldı. 1969 – Malaylar, Çin kökenlilerin ekonomik alanda gösterdikleri başarıyı hazmedemeyerek ayaklandılar. 1970 - Tun Abdul Razak, Abdul Rahman'in istifası üzerine Başbakan oldu ve Ulusal Cephe (BN) koalisyonunu (halen iktidardadır) kurdu. 1971 – Hükümet Malaylar için iş, eğitim ve kamu sektörlerinde Malaylar lehine kotalar oluşturdu. 1981 - Mahathir Mohamad Başbakan oldu. 1989 – Yerel komünist isyancılar Hükümetle barış mutabakatına vardılar. 1993 – Sultanların (Eyalet liderleri) yasal dokunulmazlıklarına son verildi. 1997 – Asya ekonomik krizi hızlı ekonomik büyümeyi sekteye uğrattı. 2003 - Abdullah Ahmad Badawi Başbakan oldu. 2008 – Genel seçimlerde Ulusal Cephe son yılların en kotu sonucunu aldı. Parlamentodaki üçte iki çoğunluğu ve 5 eyalet meclisinde kontrolü kaybetti. 2009 - Başbakan Abdallah Ahmad Badawi, Başbakanlığı Başbakan Yardımcısı Najib Tun Razak’a bıraktı. 2013- Najib Tun Razak tekrar Başbakan oldu. 2.2. SİYASİ VE İDARİ DURUM Malezya, Federal Anayasal Monarşi’ye dayalı parlamenter demokrasi sistemiyle yönetilmektedir. 13 Eyalet (Johor, Kedah, Kelantan, Malaka, Negeri Sembilan, Pahang, Perak, Perlis, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, Selangor ve Terengganu) ve 3 federal bölgeden (Kuala Lumpur, Labuan, Putrajaya) oluşmaktadır. Devlet başkanı sultandır (Yang di-Pertuan Agong-Paramount Ruler). Sultan, aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Başkomutanı’dır ve dini kurumların başıdır. Sultan, dokuz eyalet sultanlarının oluşturduğu “Malay Sultanları Konseyi” tarafından, kendi aralarından, rotasyon usulüyle beş yılda bir seçilmektedir. (Kedah Sultanı Tuanku Abdul Halim7 13 Aralık 2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 14. Malezya Sultanı seçilmiştir). 2.2.1. Yasama Anayasaya göre Federasyon’un yasama yetkisi Sultan’ı da içerecek şekilde Parlamento’ya (Federal Meclis) verilmiştir. Parlamento, Temsilciler Meclisi (Dewan Rakyat) ve Senato (Dewan Negara) olarak iki kamaradan oluşmaktadır. 2.2.2. Yargı Hukuk sistemi İngiliz hukukuna dayalıdır. Müslüman nüfus için İslam Hukuku geçerlidir. Ancak, dini hükümlerin medeni hakların ötesine giden kuralları çoğu hallerde fiilen uygulanmamaktadır. 7 Tuanku Abdul Halim aynı zamanda 1970-1975 yılları arasında 5. Malezya Sultanlığını da yapmıştır. Malezya tarihinde ilk kez bir Sultan iki kez göreve gelmiştir. 5 2.2.3. Yürütme Kral, “yürütme”nin başı olsa da, bu yetki sembolik nitelik taşımaktadır. Yetki Başbakan başkanlığındaki bakanlar kurulu tarafından kullanılmaktadır. Malezya 1973 yılından bu yana Ulusal Cephe (Barisan Nasional, BN) Koalisyon Hükümeti tarafından yönetilmektedir. Koalisyonun lideri ve ana partisi Malayların oluşturduğu UMNO (United Malay National Organization)’dur. UMNO Başkanı Başbakan, UMNO Başkan Vekili de Başbakan Yardımcısı olmaktadır. Buna göre; şu anki Hükümette Başbakan ve Maliye Bakanı Datuk Seri Haji Mohd. Najib bin Tun Haji Abdul Razak, Başbakan Yardımcısı ve Eğitim Bakanı ise Tan Sri Muhyiddin Yassin’dir. Öte yandan ticaretten sorumlu bakanlar ise; Uluslarası Ticaret ve Sanayi Bakanı Datuk Mustapa Mohamed, İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanı Datuk Hasan Malek ile Maliye II. Bakanı Datuk Ahmad Husni Hanadzlah’dır. Ekonomi ile İlgili Bakanlar (protokol sırasına göre) Başbakan ve Maliye Bakanı Najib Tun Razak Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanı Mustapa Mohamed İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanı Hasan Malek Maliye II. Bakanı Ahmad Husni Hanadzlah 6 3. GENEL EKONOMİK DURUMU 3.1. GENEL DURUM Malezya, 1957 yılında bağımsızlığını kazanmış olarak, Federatif Anayasal Monarşi ile yönetilmekte (Kral, Parlemento ve Eyaletler Meclisi) olup, yaklaşık 29.6 Milyonluk çok kültürlü ve çok dinli bir nüfusa sahiptir. Ekonomi, nüfusun %25’ini oluşturan Çin asıllı Malezyalıların kontrolündedir. Nüfusun çoğunluğuna (%67) sahip olan etnik Malaylar (bumiputra) ise devlet yönetimini ellerinde tutmaktadırlar. Bu bağlamda, özel sektör ile yapılacak işlerde Çin asıllı Malezyalılar, devlet ihaleleri ve alımlarına yönelik işlerde ise Bumiputra ortak bulunmasında yarar görülmektedir. Malezya yaklaşık 312.5 Milyar dolarlık8 bir ekonomiye sahip olup, dünyanın 29’uncu büyük ekonomisidir. Malezya, Mayıs ayında açıklanan Dünya Ekonomik Forumu'nun rekabet listesinde9 25’inci sıradadır. Asya-Pasifik bölgesinde ise Malezya en rekabetçi 6’ncı ülkedir. Söz konusu listede ülkemiz 43’ncü sırada bulunmaktadır. Diğer taraftan, Malezya IMD10 ’nin 2012 yılında yayımladığı Dünya Rekabet Yıllık Raporuna göre 59 ülke içerisinde 14’üncü sıradan 15’inci sıraya yükselmiştir. Aynı rapora göre, ülkemiz ise geçen yıla göre 1 basamak gerileyerek 37’inci sırada yer almıştır. 2013 yılında %4.7 oranında büyüyen ülkenin enflasyon ve işsizlik oranları sırasıyla %2.1 ve %3.1’dir. 2009–2013 yılları arasında Malezya’nın ortalama büyüme oranı %4.26 civarındadır. 2014 yılında büyümenin %4.5-5.5 oranında gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. Aynı yıl kişi başına düşen GSYİH’nin 10,337 ABD Doları civarında, satın alma paritesine göre kişi başına düşen gelirin ise 17,776 ABD Doları olması beklenmektedir. 2014 yılında enflasyon oranının bir miktar artarak %3-4 oranında, işsizlik oranının ise %3.1 olarak gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. 2012 yılı sonunda 139.7 Milyar dolar olan net uluslararası rezervler, 2013 yılı sonunda 134.9 Milyar dolara ulaşmış olup, bu miktar 9.5 aylık ithalatı ve 3.4 defa kısa vadeli dış borçları karşılamaktadır. Malezya, 2013 yılında yaklaşık 442.9 Milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip olup, bir önceki yıla göre %4.6 oranında bir gelişme göstermiştir. 2013 yılında 232.6 Milyar dolarlık ihracatı ile dünyanın 25’inci ihracatçısı konumundadır. Ülke, dünya ihracatının %1.35’ini gerçekleştirmektedir. Malezya, aynı yıl 210.3 Milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş olup, dünya sıralamasında 27’inci sıradadır. 2013 yılında ihracat %2.4, ithalat %7 artış göstermiştir. 2014 yılında mal ihracatında %3 ila 4, ithalatta %8, ticaret hacminde de %5 ila 6 oranında artış beklenmektedir. 8 Satın alma gücü paritesine (PPP) göre GSYİH 492 Milyar $’dır. Cari fiyatlarla 35, PPP’ye göre 29’uncu sıradadır. http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2012-13.pdf 10 http://www.imd.org/uupload/IMD.WebSite/wcc/WCYResults/1/scoreboard.pdf 9 7 3.2. SEKTÖRLER Daha önceleri ekonomik büyüme ve genişlemesi madeni ve tarımsal ihraç ürünlerine bağlı olan Malezya, son 20 yılda hızla sanayileşmiş ve sanayi sektörünün payını 2013 yılında %24.5’e ulaştırmıştır. Hizmet sektörü %55.17’lik oranı ile GSYİH’de en önemli payı almaktadır. Her ne kadar inşaat sektörünün GSYİH’daki payı %3.74 olsa da, sektör 2009 yılından itibaren hızla büyümektedir. TABLO 3 Ekonomik Aktivitelere Göre GSYİH Dağılımı (2005 Yılı Sabit Fiyatlarıyla) % 2009 2010 2011 2012 2013 t 2014 Tarım 7.95 7.58 7.63 7.29 7.11 7.01 Madencilik 10.54 9.78 8.80 8.44 8.11 7.82 Sanayi 24.16 25.16 25.06 24.85 24.53 24.13 İnşaat 3.06 3.17 3.16 3.53 3.74 3.91 Hizmetler 53.19 53.18 54.15 54.56 55.17 55.64 Kaynak: Malezya Merkez Bankası 3.2.1. Tarım Malezya’nın ana tarımsal ürünleri palm, kauçuk, kakao, hindistan cevizi, tropik meyveler, sebzeler, tütün, biber ve diğer baharatlar ile pirinçtir. Malezya, dünya palm yağı üretiminin %41’ine sahip olup, Endonezya’dan sonraki en büyük 2’nci üretici ve dünyanın en büyük palm yağı ihracatçısıdır. 2013 yılında, 17.82 milyon ton palmiye yağı, 1.12 milyon ton palmiye çekirdeği yağı ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında sektör, %2.1 oranında büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında %3.8 büyümesi öngörülmektedir. 3.2.2. Madencilik ve Minareller Ülke petrol ihtiyacının %80'inden fazlasını kendisi karşılayabilmektedir. Ülkede çıkan petrol kaliteli olduğu için ihracat yapılmakta ve ülke içi ihtiyacı ithalat ile karşılanmaktadır. Petrol üretimi sabit bir oranda sürmesine rağmen doğal gaz üretiminde son yıllarda önemli bir artış meydana gelmiştir. Malezya, doğal gaz rezervleri açısından dünyada 14, ham petrol rezervleri açısından da 23’üncü sıradadır. Malezya, yılda 25.4 Milyon metrik tonluk üretim kapasitesi ile tek bir noktada bulunan dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz üretim tesisine sahiptir. Malezya, Katar’dan sonra dünyanın en büyük ikinci likit doğal gaz ihracatçısıdır. Doğalgaz rezervlerinin, 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle 89.9 trilyon küp olduğu ve bu miktarın 2050 yılına kadar yeterli olacağı şeklinde tahminler yapılmaktadır. 2013 yılında, 11.87 milyon ton ham petrol ve türevleri ve 25.25 milyon ton likit doğalgaz ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2008-2011 yıllarında negatif büyüme yaşayan sektör, 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla %1.4 ve %0.5 oranında pozitif büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında %1.6 büyümesi öngörülmektedir. 8 3.2.3. Sanayi Sanayi sektöründe yer alan alt grupları, “ihracat odaklı” ve “iç piyasa satış odaklı” sektörler olarak iki grupta toplamak mümkündür. İhracat ve iç piyasa odaklı sektörlerin sınıflandırılmaları ve satış rakamları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. TABLO 4 Sanayi Sektörü Performansı % Değişimi Sanayi Sektörü Alt Grupları Büyüme İhracat odaklı sektörler Elektrik ve elektronik Kimyasal ürünler Petrol ürünleri Kauçuk ürünleri Yurt içi satış odaklı sektörler İnşaata dayalı materyaller Fabrikasyon metal ürünleri Ulaşım ekipmanlari İşlenmiş gıda, içecek ve tütün 2009 2010 2011 2012 2013 -9.4 -11.1 -22.8 -1.7 0.8 -3 -5.7 11.4 9.7 17.4 11.5 -2.4 20.8 15.6 4.5 3.3 -3.8 8.8 6.2 13.0 6.2 5.0 3.9 2.2 8.4 4.3 3.0 8.3 3.2 2.5 4.0 5.6 -3.7 11.7 5.4 -18.1 -1.1 -12.4 1.5 21.9 15.0 29.8 8.8 14.1 23.8 -1.0 5.8 8.5 18.0 13.9 16.3 -3.4 9.9 15.8 -16.4 Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı 2013 yılında sektör, %3.2 büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında da bu büyüme oranınını koruyacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, işlenmiş gıda, içecek ve tütün üretiminin % 16.4 oranında azaldığı gözlemlenmektedir. Anılan azalış, %18 tütün ve %1.3 içecekteki daralmadan kaynaklanmaktadır. 3.2.4. İnşaat Hükümetin, küresel krizin ülke ekonomisi üzerindeki baskısını ortadan kaldırmak adına hazırladığı ve kamuoyuna sunduğu teşvik paketlerinden 2009 yılı Mart ayında açıklanan II. Teşvik Paketi kapsamında, inşaat sektörüne çok büyük önem vermekte olduğu ve bu sektörü can simidi olarak kullanarak, yeni projeler ile destek verdiği görülmektedir. 2008 ve 2009 yıllarında açıklanan teşvik paketlerinin toplam değeri 19 Milyar dolardır. İnşaat sektöründe, 2011 yılında %4.6’lık bir büyüme gerçekleşirken, 2012 yılında büyüme oranı 1995 yılındaki %21.1’lik orandan sonra rekor bir seviyede artarak % 18.5 olarak kaydedilmiştir. 2013 yılında da Ekonomik Dönüşüm Programı kapsamında MRT, LRT gibi altyapı projelerindeki hızlanmaya bağlı olarak sektör %10.9 oranında büyümüş, 2014 yılında da %10 oranında büyümesi beklenmektedir. 3.2.5. Hizmetler Hizmetler sektörü, finansal hizmetler dahil olmak üzere, ekonominin en önemli halkasıdır. GSYİH’ye katkısı 2013 yılında %55.2 olurken, sektör; toplam istihdamın %60.3’ünü (8.05 Milyon kişi) barındırmaktadır. İstihdamın en yüksek olduğu alt gruplar ticaret, finans, sigorta ve kamu hizmetleri olmaktadır. 9 TABLO 5 Hizmetler Sektörü Performansı % Değişimi Hizmetler Sektörü Alt Grupları(%55.2)11 Büyüme 2009 2.9 2010 7.2 2011 7.0 2012 6.4 2013 5.9 4.4 3.6 -3.0 6.2 8.2 7.6 7.1 9.7 6.8 5.3 5.4 7.6 7.8 7.2 4.9 9.2 1.8 7.4 4.6 10.0 1.7 4.5 2.0 3.4 3.8 8.3 7.0 7.7 5.9 4.4 7.1 6.0 3.4 12.3 4.9 4.8 5.4 4.3 9.5 3.9 6.4 5.7 4.1 8.2 5.1 Ara Hizmetler(%22.5) Finans ve Sigorta (%9.1) Emlak ve şirket hizmetleri (%5.6) Ulaşım ve depolama (%3.6) İletişim (%10) Nihai Hizmetler(%32.7) Toptan-Perakende Ticaret(%14.5) Konaklama ve Restoran(%2.5) Elektrik,Gaz,Su (%2.5) Kamu Hizmetleri(%8.3) Diğer hizmetler (%5) Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Hizmetler sektörünün %59.2’sini kamu hizmetleri, toptan ve perakende ticaret, konaklama ve restoran, hükümet hizmetlerinden oluşan nihai hizmetler oluştururken, kalan %40.8’ini ise finans ve sigorta, taşımacılık ve depolama, iletişim, gayrimenkul ve iş hizmetleri, finans ve sigorta sektörlerinden oluşan ara hizmetler oluşturmaktadır. Hizmetler sektörü, 2012 yılında %6.4 oranında büyümüş olup, 2013 yılında %5.5 oranında büyüme ile birlikte hizmet ihracatında %6 ila 7, ithalatında ise %8 ila 9 artış beklenmektedir. 3.2.6. Devletin Temel Tüketim Mallarına Uyguladığı Sübvansiyonlar12 Malezya’da hükümetçe un, şeker, pirinç, yağ gibi temel tüketim mallarına ve akaryakıta sübvansiyon uygulanmaktadır. Anılan sübvansiyonlarla Malezya hayat pahalılığı endeksinde alt sıralarda yer almaktadır. ÜRÜNLER TABLO 6 Devletin Uyguladığı Sübvansiyonlar ASIL FİYAT TÜKETİCİ FİYATI SÜBVANSE MİKTARI LPG / TÜP (14KG) RON95/BENZİN 51.11 RM (1 varil) 2.77 RM (1 litre) 26.60 RM (1 varil) 2.10 RM (1 litre) 24.51 RM (1 varil) 0.67 RM (1 litre) MAZOT 2.67 RM (1 litre) 2.00 RM (1 litre) 0.67 RM (1 litre) YEMEKLİK YAĞ PİRİNÇ 4.75 RM (1 kg) 24 RM (10kg) 2.50 RM (1 kg) 17.50 RM (10kg) 2.25 RM (1 kg) 6.50 RM (10kg) ŞEKER BUĞDAY UNU 2.84 RM (1 kg) 2.09 RM (1 kg) 2.50 RM (1 kg) 1.35 RM (1 kg) 0.34 RM (1 kg) 0.74 RM (1 kg) 11 GSYİH % Payı 12 http://www.kpdnkk.gov.my/documents/12502/657940/flyers+terkini++2013+may.pdf 10 TABLO 7 SÜBVANSİYONLAR TOPLAMI ÜRÜNLER 2012 2013 (Tahmin) ŞEKER 551 Milyon RM 478 Milyon RM BUĞDAY UNU 150 Milyon RM 155 Milyon RM YEMEKLİK YAĞ 1.6 Milyar RM 1.6 Milyar RM PİRİNÇ 528 Milyon RM 528 Milyon RM 19.46 Milyar RM 19.5 Milyar RM 22.289 Milyar RM 22.261 Milyar RM BENZİN MAZOT LPG TOPLAM Diğer taraftan, Malezya’daki temel tüketim malları fiyatları diğer ASEAN ülkeleriyle karşılaştırıldığına, Malezya’daki fiyatların bu ülkelerdeki fiyatlara nazaran daha uygun olduğu anlaşılmaktadır. TABLO 8 ASEAN ÜLKELERİ KARŞILAŞTIRMASI (RM) ÜRÜNLER DEĞER BENZİN MAZOT LPG ŞEKER BUĞDAY UNU 1 litre 1 litre 14 kg 1 kg 1 kg 1 kg YEMEKLİK YAĞ MALEZYA 2.10 2.00 26.60 2.50 1.35 2.50 ENDONEZYA 3.13 3.50 49.42 4.56 2.93 4.82 SİNGAPUR 5.44 4.22 110.60 3.92 5.69 9.98 TAYLAND 4.90 3.17 40.04 2.45 6.25 4.50 FİLİPİNLER 5.55 4.25 89.32 4.52 5.00 11.00 3.3. KAMBİYO REJİMİ ve MALEZYA RİNGİTİ: Malezya Merkez Bankası (Bank Negara) 1959 yılında parasal ve finansal dengenin korunması amacı ile, ülke yararına hükümete bu konularda danışmanlık yapmak, milli paranın değerini korumak ve finans sektörünü bu çerçevede idare etmekle yükümlü olarak kurulmuştur. Kambiyo sistemi liberal olup, sadece İsrail, Sırbistan ve Karadağ'dan yapılan ithalat özel koşullara bağlıdır. 2005 yılının Temmuz ayında sabit kur modelini terk eden Malezya’nın yerel para birimi olan Malezya Ringitinin Amerikan doları ve diğer para birimleri karşısında 2009 yılından bu yana ciddi değer kazanmaktadır. 2010 yılında 3.22 olan kur oranı, 2012 yılında 3.09 ve 2012 yılında ise 3.15 gerçekleşmiştir. Aşağıdaki grafikte Dolar / Ringit paritesinin yıllar (2010-2013) ve çeyrek dönemler itibariyle değişimi gösterilmektedir. 11 Grafik 1: Dolar / RM Paritesinin Dağılımı 2013 4. Çeyrek 2013 3. Çeyrek 2013 2. Çeyrek 2013 1. Çeyrek 2012 4. Çeyrek 2012 3. Çeyrek 2012 2. Çeyrek 2012 1. Çeyrek 2011 4. Çeyrek 2011 3. Çeyrek 2011 2. Çeyrek 2011 1. Çeyrek 2010 4. Çeyrek 2010 3. Çeyrek 2010 2. Çeyrek 3.40 3.35 3.30 3.25 3.20 3.15 3.10 3.05 3.00 2010 1. Çeyrek Parite USD/RM Grafik 2: TL / RM Paritesinin Dağılımı Türk Lirası ile RM nin 5 yıl içerisinde gelişimi değerlendirildiğinde, RM’nin Türk Lirası karşısında da son yıllarda değer kazanmakta olduğunu ve dış ticaretimiz açısından gerekli zemini hazırladığı görülmektedir. 4. DIŞ TİCARET 4.1. GENEL DIŞ TİCARET Malezya, 2013 yılında yaklaşık 443 Milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip olup, bir önceki yıla göre %4.6 oranında bir gelişme göstermiştir. 2013 yılında 232 Milyar dolarlık ihracatı ile dünyanın 25’inci ihracatçısı konumundadır. Ülke, dünya ihracatının %1.28’ini gerçekleştirmektedir Malezya, aynı yıl 210.3 Milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş olup, dünya sıralamasında 27’inci sıradadır. 12 TABLO 9 Aylık Dış Ticaret Rakamları (Milyar $) İHRACAT AY/YIL Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık G.TOPLAM 2009 10.73 10.87 11.86 11.38 12.18 12.81 13.76 13.60 13.50 15.94 14.78 16.02 155.76 2010 15.53 13.71 17.89 16.22 16.07 16.18 17.27 16.77 16.25 17.7 16.9 18.3 198.7 2011 17.92 16.33 20.35 19.20 18.30 19.09 19.75 19.59 18.99 20.28 18.05 19.33 227 2012 17.82 18.4 19.99 18.68 19.02 19.73 18.8 18.11 19.48 19.83 18.81 18.53 227.24 2013 18.09 16.65 19.05 17.71 17.71 18.01 19.27 19.96 20.08 21.30 19.76 20.87 232.60 2009 8.46 7.56 8.44 9.34 9.34 10.22 11.56 10.90 10.80 12.57 12.15 12.48 122.44 2010 11.70 10.30 13.56 13.35 13.58 14.34 15.09 14.11 13.99 15.5 14.0 15.2 164.5 İTHALAT 2011 14.66 12.90 16.62 15.54 15.48 16.49 16.60 15.91 15.87 16.04 15.04 16,69 187.7 2012 14.99 14.98 16.61 16.26 17.53 16.75 17.64 15.82 17.39 16.73 15.98 15.86 196.54 2013 17.05 14.04 17.50 17.38 16.79 16.64 18.37 17.71 17.33 18.69 16.67 17.82 210.30 Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Grafik 3: Malezya Dış Ticaret Trendi 2008 – 2013 25,000 Milyon $ 20,000 15,000 10,000 İhracat İthalat 5,000 2008 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2009 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2010 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2011 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2012 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2013 Ocak Nisan Temmuz Ekim - 2013 yılı Malezya’nın ASEAN ülkeleri ile olan dış ticaretinin güçlendiği bir yıl olmuştur. ASEAN ülkelerine ihracat payı 2013 yılında %26.8’den %28’e yükselmiştir. Bununla birlikte, Afrika ve AB ülkelerine gerçekleştirilen ihracat artışı, elektrik ve elektronik sektöründeki yüksek performans ve yılın ikinci yarısındaki %8’lik ihracat artışı 2013 yılında Malezya’nın ihracat performansını olumlu yönde etkilemiştir. Çin, 5 yıldır Malezya’nın en büyük ticaret partneridir. Diğerleri, Singapur, Japonya, ABD ve Tayland’dır. Malezya’nın en büyük 10 ihracat partneri ise Singapur, Çin, Japonya, ABD, Tayland, Endonezya, Hong Kong, Avusturalya Güney Kore, ve Hindistan olmuştur. 2013 yılında toplam ihracatın %74.25’i bu ülkeler ile yapılmıştır. 2013 yılında Malezya’nın AB ile olan ticaret hacminde %6.3, ihracatında ise %5 artış gerçekleşmiştir. 13 Ayrıca, Malezya'nın Serbest Ticaret Anlaşması yaptığı ülkelerle ticaret hacminin %4.9’luk bir oranla yaklaşık 264 milyar dolara yükseldiği gözlemlenmiştir. Malezya’nın 2009-2013 yılları arasındaki ihracat partnerleri ve bu partnerlere gerçekleştirdiği ihracat rakamları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Sıra Ülke 2009 Tablo 10 İhracat Partnerleri (Milyar $) 2010 2011 2012 2013 Pay 1 Singapur 21.73 26.55 29.82 30.901 31.885 13.95% 2 Çin 18.93 25.05 29.83 28.72 30.783 13.47% 3 4 5 6 7 Japonya ABD Tayland Endonezya Hong Kong 15.32 17.05 8.40 6.48 8.12 20.6 18.94 10.62 9.14 10.11 26.14 18.82 11.68 11.50 10.22 26.839 19.673 12.202 8.765 9.731 25.317 18.43 12.674 10.511 9.921 11.08% 8.07% 5.55% 4.60% 4.34% 8 9 10 Avustralya Güney Kore Hindistan Diğer Genel Toplam 5.19 5.94 4.79 55.08 155.76 7.46 7.52 6.51 65.33 198.69 8.20 8.44 9.21 68.23 227 9.417 8.186 9.493 64.39 227.2 9.258 8.296 8.171 58.831 230.2 4.05% 3.63% 3.58% 25.75% 100.00% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Malezya’nın ilk 10 ithalat partneri Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayland, Tayvan, Güney Kore, Endonezya, Almanya ve Vietnem olup, Malezya’nın gerçekleştirmiş olduğu 210 Milyar dolarlık toplam ithalatın %72’lik bölümü bu ülkelerden yapılmıştır. Malezya’nın ASEAN bölgesi ve AB’den olan ithalatı, toplam ithalatın sırasıyla %28 ve %10.8’ini oluşturmaktadır. Malezya’nın 2009-2013 yılları arasındaki ithalat partnerleri ve bu partnerlerden gerçekleştirdiği ithalat rakamları ise aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ülke Çin Singapur Japonya ABD Tayland Tayvan Güney Kore Endonezya Almanya Vietnam Diğer Genel Toplam 2009 17.08 13.55 15.28 13.69 7.41 5.2 5.66 6.48 5.19 43.41 122.44 TABLO 11 İthalat Partnerleri (Milyar $) 2010 2011 2012 20.64 24 29.73 18.78 24.7 26.04 20.68 21.4 20.19 17.51 18.1 15.89 10.25 11.3 11.75 7.4 8.8 8.16 8.91 7.6 7.98 9.14 11.5 10.07 6.63 7.2 7.51 5.11 40.55 48.7 54.93 164.44 187.7 196.557 2013 33.73 25.46 17.89 16.18 12.28 10.01 9.73 8.87 7.27 6.03 58.56 210.30 Pay 16.37% 12.36% 8.68% 7.85% 5.96% 4.86% 4.72% 4.31% 3.53% 2.93% 28.42% 100.00% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı 14 Malezya’nın ihracatında elektrikli ve elektronik eşyalar önemli bir yer tutmaktadır. Ham petrol ve likit doğal gaz (LNG), palm yağı, kimyasallar, makineler, optik ve bilimsel aletler, ağaç ürünleri, elyaf iplik geleneksel ihraç ürünleri arasında yer almaktadır. TABLO 12 Malezya’nın İlk 20 İhraç Kalemi (Milyon Dolar) GTİP Ürün Adı 2013 Pay 8542 Elektronik entegre devreler, mikro devreler 27,819,962 12% 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 20,370,224 9% 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 19,453,884 9% 1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 12,306,744 5% 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 10,211,497 4% 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 8,890,906 4% 8541 Diotlar, transistörler vb. yarı iletkenler, piezo elektrik kristaller 7,452,669 3% 8473 5,416,185 2% 8528 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 3,999,197 2% 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 3,541,524 2% 4015 Vulkanize kauçuktan her türlü giyim eşyası aksesuarı (eldiven) 3,394,166 1% 4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar 2,230,804 1% 7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası 2,206,039 1% 9030 Alfa, gama, beta, x ışını, kozmik vb. ışınları ölçen alet ve cihazları 2,085,403 1% 8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar 1,983,934 1% 1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar vb. Fraksiyonları 1,969,695 1% 7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları 1,919,891 1% 9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları 1,778,608 1% 3823 Sınai mono karboksilik yağ asitleri; rafinaj mahsulü asit yağları; sınai yağ alkolleri Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar 1,741,101 1% 4412 İlk 20 Toplam 1,689,992 140,462,426 1% 61% Diğer 88,050,223 39% Genel Toplam 228,512,649 100% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Malezya’nın ithalatında ise, üretimde kullanılan imalat girdileri olan ara mallar ithalatının %53.2’sini oluşturmakta iken, tüketim malları toplam ithalatın sadece %7.7’sini oluşturmaktadır. Elektronik entegre devreler, makine ve ulaşım ekipmanları, mineral yakıtlar, kimyasallar, gıda ürünleri önemli ithalat kalemleridir. TABLO 13 Malezya’nın İlk 20 İthalat Kalemi (Milyon Dolar) GTİP Ürün Adı 8542 Elektronik entegre devreler, mikro devreler 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 2013 Pay 26,560,596 13% 22,086,425 11% 7,154,202 3% 4,273,456 2% 8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları 3,933,120 2% 8541 Diotlar, transistörler vb. yarı iletkenler, piezo elektrik kristaller 3,884,943 2% 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı 3,884,080 2% 3,646,516 2% 8473 15 7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları 4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar 8708 3,452,350 2% 2,957,740 1% 2,742,233 1% 2,482,656 1% 2,130,518 1% 1,921,577 1% 1% 1% 1% 8534 8529 2701 Kara taşıtları için aksam, parçaları Baskı devreler Radyo, televizyon, radar cihazları vb cihazların aksam ve parçaları Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 1,908,356 1,855,227 1,734,752 8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı 1,581,050 1% 8531 Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları 1,522,340 1% 7502 İşlenmemiş nikel 1,300,633 1% İlk 20 Toplam 101,012,771 49% Diğer 105,078,299 51% Genel Toplam 206,091,070 100% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı 4.2. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLER Türkiye ile Malezya arasındaki ikili Ticaret verilerine bakıldığında; TÜİK kayıtlarına göre, 2013 yılında Malezya’ya olan ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre %64.40 oranında artarak 272.1 Milyon Dolar gerçekleşmiştir. 2012 yılında ihracat 165.5 Milyon dolar ve bir önceki yıla göre ihracat azalışı %9.3 idi. İthalatımız 2013 yılında %3.7’lik azalışla 1,230 Milyon dolara gerilemiştir. 2012 yılında ithalatımız %18.4’lük azalışla 1,278 Milyon dolar gerçekleşmiş idi. İkili ticaret hacmi %4.05 artışla 1,502.1 Milyon dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %22.12 olarak kaydedilmiştir. 2013 yılındaki ihracatımız değerlendirildiğinde, motorlu kara taşıtları, traktörler, bunların aksam ve aksesuarları, mineral yakıtlar, demir-çelik, makine ve cihazlar, bor ve boratlar, halı, gıda(un, bakliyat, kabuklu yemiş, meyve suları vb.) yaprak tütün, transformatör, mermer ürünleri ihracatımızın en önemli kalemlerini oluşturmaktadır. Diğer taraftan, Malezya İstatistik Kurumu rakamlarına göre ise Türkiye’nin 2013 yılındaki toplam ithalatı ve ihracatı sırasıyla 895 Milyon ve 199.8 Milyon ABD Dolarıdır. Malezya’ya gerçekleştirilen ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre %1.3 azalırken (199.8 Milyon ABD Doları- 2012), ithalatımız da %9.1 artışla 895 Milyon Dolar olarak (820 Milyon ABD Doları-2012) gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %22.32 olarak kaydedilmiştir. Aşağıda hazırlanan tabloda, Malezya ile Türkiye’nin ikili ticaret detayları verilmektedir. 16 TABLO 14 Türkiye ve Malezya Arasındaki İkili Ticaret Verileri (Milyon Dolar) Yıllar İhracat Malezya’nın İthalatı İçindeki Pay (%) İthalat Malezya’nın İhracatı İçindeki Pay (%) Hacim Denge 2007 82.8 0.05 1,253.0 0.69 1,335.8 -1,170.2 2008 98.2 0.06 1,511.1 0.79 1,609.4 -1,412.9 2009 140 0.125 960 0.67 1,100 -820 2010 225 0.130 1,124 0.583 1,350 -899 2011 182.5 0.10 1,567 0.69 1,750 -1,385 2012 165.5 0.08 1,278 0.57 1,443.5 -1,112.5 2013 272.1 0.13 1,230 0.54 1,502.1 -957.9 12/13 % Değişim 64.40 0.625 -3.70 -0.053 4.05 -13.9 Kaynak: TÜİK 2010 yılından 2013 yılına kadar, Malezya ile gerçekleştirilen aylık dış ticaretimiz aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. TABLO 15 Türkiye ile Malezya’nın İkili Dış Ticaret Rakamları İHRACAT (Bin $) YIL 2010 İTHALAT (Bin $) 2011 2012 2013 YIL 2010 2011 2012 2013 Ocak 4,926 8,730 11,499 14.735 Ocak 71,701 135,350 113,366 107.600 Şubat 6,946 10,580 18,590 15.554 Şubat 80,389 115,450 111,378 100.121 Mart 4,547 12,600 15,164 14.313 Mart 91,272 131,630 130,476 100.759 Nisan 44,080 16,028 12,100 19.457 Nisan 75,391 155,242 99,270 114.221 Mayıs 25,809 39,673 12,130 22.281 Mayıs 82,999 154,717 120,664 106.258 Haziran 7,192 11,639 15,034 19.118 Haziran 96,773 126,736 109,714 96.945 Temmuz 21,863 15,169 14,137 15.848 Temmuz 88,748 137,772 104,688 113.898 Ağustos 41,943 8,779 13,596 12.278 Ağustos 95,693 98,360 92,794 92.101 Eylül 12,931 15,911 10,672 30.142 Eylül 103,275 138,532 102,065 100.943 Ekim 18,627 11,913 10,117 20.016 Ekim 95,610 126,809 94,763 98.266 Kasım 17,001 13,911 18,654 22.360 Kasım 106,588 124,809 98,274 91.848 Aralık 19,485 17,557 13,807 65.994 Aralık 135.378 122,095 100,802 107.817 TOPLAM 225,135 182,54 165,505 272.104 TOPLAM 1,124,011 1,567,508 1,278,252 1.230.782 Kaynak: TÜİK Malezya’ya 2012 ve 2013 yıllarında Madde grubu bazında ihracat rakamları değerlendirildiğinde, 2013 yılında motorlu kara taşıtları, bunların aksamları ve aksesuarları, demir-çelik ürünleri, petrol yağları, borat, halı, gıda Gıda(Un, Bakliyat, Kabuklu Yemiş, Meyve Suları vb.), mermer ihracatımızın önemli kalemlerini oluşturmaktadır. Malezya’ya ihracatı gerçekleştirilen ilk 20 ürün (4’lü GTİP bazda), ülkeye toplam ihracatımızın %69’unu oluşturmaktadır. 17 TABLO 16 Türkiye’nin Malezya’ya İhracatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 87 72 84 57 28 85 27 25 71 8 MOTORLU KARA TAŞITLARI,TRAKTÖR,BİSİKLET,MOTOSİKLET VE DİĞER DEMİR VE ÇELİK NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI HALILAR VE DİĞER DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDEDEN YER KAPLAMALARI İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR,ORGANİK,İNORGANİK BİLEŞİKLER ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR TUZ,KÜKÜRT,TOPRAK VE TAŞLAR,ALÇILAR VE ÇİMENTO İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ,MADENİ PARALAR YENİLEN MEYVALAR,KABUKLU YEMİŞLER,TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU 2012 2013 9,856,163.00 25,249,197.00 15,104,187.00 16,075,313.00 17,150,878.00 7,141,755.00 12,405,281.00 5,808,308.00 8,904,688.00 4,842,465.00 81,109,172.00 26,774,649.00 22,912,860.00 20,073,842.00 15,745,054.00 12,038,182.00 11,020,190.00 9,627,080.00 7,846,051.00 7,771,979.00 11 20 SEBZE,MEYVA,BİTKİ PARÇALARI,SERT KABUKLU YEMİŞ KONSERVELERİ 12 13 14 15 16 17 18 19 20 62 24 73 11 39 40 7 15 19 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ,MALT,NİŞASTA,İNÜLİN,BUĞDAY GLUTENİ PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI ESASINI HUBUBAT,UN,NİŞASTA,SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR Değ 722.93% 6.04% 51.70% 24.87% -8.20% 68.56% -11.17% 65.75% -11.89% 60.50% Pay 29.81% 9.84% 8.42% 7.38% 5.79% 4.42% 4.05% 3.54% 2.88% 2.86% 4,515,459.00 2,608,068.00 2,520,479.00 1,542,134.00 3,711,737.00 1,930,071.00 2,258,433.00 2,258,577.00 1,818,757.00 1,102,051.00 6,403,267.00 4,644,904.00 4,363,755.00 3,612,148.00 3,564,394.00 3,394,005.00 3,222,947.00 3,145,821.00 2,412,763.00 1,652,580.00 41.81% 78.10% 73.13% 134.23% -3.97% 75.85% 42.71% 39.28% 32.66% 49.95% 2.35% 1.71% 1.60% 1.33% 1.31% 1.25% 1.18% 1.16% 0.89% 0.61% İlk 20 Toplam 146,804,001.00 251,335,643.00 71.20% 92.37% Diğerleri 18,669,749.00 20,768,427.00 11.24% 7.63% Genel Toplam 165,473,750.00 272,104,070.00 64.44% 100.00% TABLO 17 Türkiye’nin Malezya’ya İhracatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 2012 TANKLAR VE DİĞER ZIRHLI SAVAŞ TAŞITLARI (MOTORLU) (SİLAHLA DONATILMIŞ OLSUN OLMASIN) VE BUNLARIN AKS DOKUNMUŞ HALILAR VE DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDELERDEN DİĞER YER KAPLAMALARI DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN ÇUBUKLAR (DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMİŞ, HADDELEME İŞLEMİNDEN SONRA BURU PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ MİNERALLERDEN ELDE EDİLEN YAĞLAR DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN PROFİLLER BORATLAR; PEROKSİBORATLAR (PERBORATLAR) TRAKTÖRLER ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK KONVERTÖRLER (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE ENDÜKTÖRLER KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLAR BOR OKSİTLERİ, BORİK ASİTLER TABİİ BORATLAR VE BUNLARIN KONSANTRELERİ YAPRAK TÜTÜN VE TÜTÜN DÖKÜNTÜLERİ ALTIN (PLATİN KAPLAMALI ALTIN DAHİL) (İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YA DA PUDRA HALİNDE) 1 8710 2 5702 3 7214 4 5 6 7 2710 7216 2840 8701 8 8504 9 10 11 12 8708 2810 2528 2401 13 7108 14 2515 MERMER VE TRAVERTEN, EKOSİN, SU MERMERİ, KİREÇLİ TAŞLAR 15 2009 16 8462 17 1101 MEYVE VE SEBZE SULARI (FERMENTE EDİLMEMİŞ, ALKOL KATILMAMIŞ) METALLERİ DÖVME,ÇEKİÇLEME,KALIPTA DÖVME,KESME, TASLAK ÇIKARTMA, ŞATAFATLAMA, KARBÜRLERİ İŞLEMEYE MAH BUĞDAY UNU/MAHLUT UNU 18 805 19 8418 20 713 2013 Değ. 65,773,724.00 Pay 24.17% 15,191,816.00 17,880,336.00 17.70% 6.57% 6,617,553.00 12,405,281.00 10,781,995.00 10,406,724.00 3,903,921.00 13,403,472.00 11,018,213.00 9,226,434.00 8,423,250.00 6,796,763.00 102.54% -11.18% -14.43% -19.06% 74.10% 4.93% 4.05% 3.39% 3.10% 2.50% 4,353,172.00 4,872,281.00 3,797,040.00 3,439,440.00 2,520,268.00 6,609,778.00 6,138,950.00 5,193,365.00 5,040,000.00 4,363,755.00 51.84% 26.00% 36.77% 46.54% 73.15% 2.43% 2.26% 1.91% 1.85% 1.60% 5,483,086.00 4,030,986.00 -26.48% 1.48% 1,086,097.00 2,160,557.00 3,658,964.00 3,614,924.00 236.89% 67.31% 1.34% 1.33% 1,532,371.00 3,481,699.00 3,605,007.00 3,466,775.00 135.26% -0.43% 1.32% 1.27% TURUNÇGİLLER (TAZE/KURUTULMUŞ) 1,365,145.00 3,437,336.00 151.79% 1.26% BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER SOĞUTUCU VE DONDURUCU CİHAZLAR VE ISI POMPALARI KURU BAKLAGİLLER (KABUKSUZ) (TANELERİ İKİYE AYRILMIŞ) 844,820.00 2,248,317.00 3,354,568.00 3,138,769.00 297.07% 39.61% 1.23% 1.15% İlk 20 Toplam 96,491,583.00 188,175,369.00 95.02% 69.16% Diğerleri 68,982,167.00 83,928,701.00 21.67% 30.84% Genel Toplam 165,473,750.00 272,104,070.00 64.44% 100.00% 18 2013 yılında, ithalatı en çok yapılan ürünler palm yağı, hindistan cevizi, kauçuk ve kauçuk ürünleri, elektronik devreler ve sentetik lifler gelmektedir. Malezya’dan ithalatı gerçekleştirilen ilk 20 ürün, ülkeden yapılan toplam ithalatın %71.29’unu oluşturmaktadır. Tablo 18 Türkiye’nin Malezya’dan İthalatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 1 1511 PALM YAĞI VE FRAKSİYONLARI (KİMYASAL OLARAK DEĞİŞTİRİLMEMİŞ) 2 4015 3 8542 4 5402 5 8517 6 1513 7 5503 8 4001 9 7601 10 7318 11 5407 12 8415 13 5509 14 3823 15 2306 16 3401 17 8443 18 8471 19 3907 20 8541 2012 2013 198,949,506.00 171,253,139.00 -13.92% 13.91% 87,189,204.00 97,570,045.00 88,849,649.00 72,312,093.00 1.90% -25.89% 7.22% 5.88% 73,279,083.00 70,242,429.00 -4.14% 5.71% 62,961,339.00 50,656,619.00 -19.54% 4.12% 68,977,547.00 49,033,248.00 -28.91% 3.98% 36,912,959.00 48,304,758.00 30.86% 3.92% 61,194,937.00 29,864,489.00 45,834,452.00 34,848,324.00 -25.10% 16.69% 3.72% 2.83% 18,240,146.00 38,747,355.00 34,239,331.00 29,613,073.00 87.71% -23.57% 2.78% 2.41% 19,674,439.00 24,134,586.00 28,191,178.00 26,822,216.00 43.29% 11.14% 2.29% 2.18% 26,170,416.00 24,316,571.00 -7.08% 1.98% 7,873,181.00 20,027,817.00 154.38% 1.63% 13,264,811.00 17,771,300.00 33.97% 1.44% 19,094,939.00 17,470,900.00 -8.51% 1.42% 22,712,618.00 16,968,410.00 -25.29% 1.38% 19,480,929.00 16,173,809.00 -16.98% 1.31% 14,550,313.00 14,540,972.00 -0.06% 1.18% İlk 20 Toplam 940,842,842.00 877,470,288.00 -6.74% 71.29% Diğerleri 337,404,363.00 353,312,343.00 4.71% 28.71% Genel Toplam 1,278,247,205.00 1,230,782,631.00 -3.71% 100.00% VULKANİZE KAUÇUKTAN HER TÜRLÜ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI (ELDİVEN GİBİ) ELEKTRONİK ENTEGRE DEVRELER SENTETİK FİLAMENT İPLİKLERİ (DİKİŞ İPLİĞİ HARİÇ) (PERAKENDE OLARAK SATILACAK HALE GETİRİLMEMİŞ) TELEFON CİHAZLARI, SES, GÖRÜNTÜ VEYA DİĞER BİLGİLERİ ALMAYA VEYA VERMEYE MAHSUS DİĞER CİHAZLAR HİNDİSTAN CEVİZİ, PALM ÇEKİRDEĞİ, BABASSU YAĞLARI VE BUNLARIN FRAKSİYONLARI (KİMYASAL OLARAK DEĞİŞT SENTETİK DEVAMSIZ LİFLER (İŞLEM GÖRMEMİŞ) TABİİ KAUÇUK, BALATA, GÜTA-PERKA, GUAYÜL, ÇIKIL (CHİCLE) VB. TABİİ SAKIZLAR İŞLENMEMİŞ ALUMİNYUM DEMİR VEYA ÇELİKTEN VİDALAR, CİVATALAR, SOMUNLAR, TİRFONLAR, PERÇİN ÇİVİLERİ, PİMLER, KAMALAR, RONDE SENTETİK FİLAMENT İPLİKLERİNDEN DOKUNMUŞ MENSUCAT KLİMA CİHAZLARI (MOTORLU BİR VANTİLATÖR İLE NEM VE ISIYI DEĞİŞTİRMEYE MAHSUS TERTİBATI OLANLAR) SENTETİK DEVAMSIZ LİFDEN İPLİK (DİKİŞ İPLİĞİ HARİÇ) (TOPTAN) SINAİ MONO KARBOKSİLİK YAĞ ASİTLERİ, RAFİNAJ MAHSULÜ ASİT YAĞLARI, SINAİ YAĞ ALKOLLERİ BİTKİSEL YAĞLARIN ÜRETİMİNDEN (23.04-05' HARİÇ)ARTA KALAN KÜSPE VE KATI ATIKLAR SABUNLAR, YÜZEY AKTİF ORGANİK ÜRÜNLER VE MÜSTAHZARLAR BASKI YAPMAYA MAHSUS MAKİNALAR; KOPYALAMA VE FAKS MAKİNALARI; BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLARI OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAK. BUNLARA AİT BİRİMLER; MANYETİK VEYA OPTİK OKUYUCULAR, VERİLERİ KODA DÖNÜŞT POLİASETALLER, DİĞER POLİETERLER, EPOKSİ REÇİNELER, POLİKARBONATLAR, ALKİT REÇİNELER, POLİALİESTERLE DİYODLAR, TRANSİSTÖRLER VB YARI İLETKEN TERTİBAT; IŞIK YAYAN DİYODLAR; MONTE EDİLMİŞ PİEZO ELEKTRİK % Değ. %Pay Kaynak: TÜİK 19 Uluslararası Standart Ticari Sınıflandırmaya göre Türkiye’nin 2009-2013 yılları arasında Malezya’ya yaptığı ihracat verileri aşağıdaki şekildedir: i-Gıda Maddeleri (0) Canlı hayvanlar ve gıda maddeleri (04) Hububat ve mamulleri (05) Meyva, sebze ve mamulleri (06) Tabii bal, şeker ve mamulleri (08) Hayvan yemleri (01, 02, 03, 07, 09) Diger Gida Maddeleri (1) İçkiler, tütün ve mamülleri (11) Alkollü ve alkolsüz içkiler (12) Tütün ve mamulleri (4) Hayvansal ve bitkisel yağlar ve mumlar (22) Yağlı tohumlar ve meyvalar ii-Tarımsal Ham maddeler (23) Tabii, sentetik ve rejenere kauçuk (24) Tabii mantar ve yuvarlak ağaçlar (25) Odun hamuru ve kağıt döküntüleri (26) Dokumaya elverişli lifler ve döküntüleri (29) Bitkisel ve hayvansal diğer ham maddeler i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri ii- Mineral yakıtlar ve mineral yağlar (3) (33) Petrol ve ürünleri iii- Demir dışı metaller (68) iii- Demir dışı metaller (68) i-Demir ve çelik (67) i-Demir ve çelik (67) ii-Kimyasallar (57, 58) Plastikler (54) Eczacılık ürünleri (51, 52, 53, 55, 56, 59) Diğer kimyasallar iii-Diğer yarı mamuller (61) Hazırlanmış deriler, postlar ve mamulleri (62) Kauçuk mamulleri (63) Mantar ve ağaç mamulleri (64) Kağıt-karton ve kağıt, karton esaslı mamuller (66) Metal dışı mineral mamuller 11-12 DEĞİŞİM 12-13 CHANGE 2012 PAY 2013 PAY 7.64% 7.57% 13.19% -2.20% 22.77% 7.78% -100.00% -3.27% -30.62% -20.71% -31.94% 126.89% -64.31% 10.63% 41.18% 41.67% 33.83% 14.88% 46.60% -23.22% -7.57% 61.48% -13.78% 73.13% 31.91% 876.23% 19.69% 606.6 -29.19% -99.08% 129.19% -100.00% -100.00% -100.00% 38.46% 14.03% 13.72% 10.79% 2.70% 7.18% 0.19% 0.00% 0.72% 1.76% 0.24% 1.52% 1.10% 0.07% 0.31% 0.00% 0.00% 0.04% 0.00% 0.26% 12.04% 11.82% 8.78% 1.88% 6.40% 0.09% 0.00% 0.40% 1.73% 0.12% 1.60% 0.88% 0.43% 0.23% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.22% 24,765.55 11,586.72 11,586.72 11,020.19 11,020.19 2,158.64 2,158.64 -58.11% 9.99% 9.99% -70.35% -70.35% -36.00% -36.00% 18.82% 43.94% 43.94% -11.17% -11.17% 455.32% 455.32% 12.60% 4.86% 4.86% 7.50% 7.50% 0.23% 0.23% 9.10% 4.26% 4.26% 4.05% 4.05% 0.79% 0.79% 144,147.23 25,127.78 25,127.78 21,647.21 3,066.53 1,214.04 17,366.65 10,388.82 78.58 3,215.80 0.56 486.85 2,335.94 5.28% 2.91% 2.91% 24.12% 122.32% 24.25% 19.15% 4.68% -30.10% -34.79% -57.39% -47.62% 100.26% 24.98% 4.80% 4.80% 0.89% 76.08% -1.31% -6.05% 37.61% 3537.96% 43.48% -99.17% 819.63% -33.63% 69.70% 14.49% 14.49% 12.97% 1.05% 0.74% 11.17% 4.56% 0.00% 1.35% 0.04% 0.03% 2.13% 52.98% 9.23% 9.23% 7.96% 1.13% 0.45% 6.38% 3.82% 0.03% 1.18% 0.00% 0.18% 0.86% 2009 2010 2011 2012 2013 25,218.96 25,073.34 12,440.41 3,757.22 8,001.37 6.65 122.2 552.98 11,668.79 21.97 11,646.82 873.37 90.77 145.63 0.22 22,006.21 21,551.88 13,371.87 3,414.76 8,272.85 346.71 1.34 1,336.20 6,530.91 49.51 6,481.40 1,106.38 542.73 454.32 0.13 21,562.96 21,099.58 15,767.32 4,559.83 9,678.77 294.07 6.14 1,228.51 4,195.03 491.94 3,703.08 801.62 335.62 463.39 23,209.45 22,696.79 17,847.71 4,459.61 11,882.84 316.96 32,768.00 32,154.40 23,885.72 5,123.27 17,420.75 243.37 1,188.30 2,910.53 390.05 2,520.48 1,818.76 119.79 512.66 1,098.33 4,700.06 336.3 4,363.76 2,399.20 1,169.42 613.6 7 15.17 130.23 169.55 1.26 283.38 102.88 169.36 191.15 0.14 72.85 1.56 438.1 4,436.65 3,058.72 3,058.72 832.53 832.53 545.4 545.4 82,510.77 6,316.30 6,316.30 76,108.13 76,108.13 86.35 86.35 49,761.47 7,318.37 7,318.37 41,835.74 41,835.74 607.36 607.36 20,843.50 8,049.49 8,049.49 12,405.28 12,405.28 388.72 388.72 79,467.28 32,624.25 32,624.25 10,624.07 386.39 1,540.60 8,697.08 3,575.04 1.62 931.54 61,449.66 13,632.24 13,632.24 12,915.76 577.95 1,153.83 11,183.98 4,815.43 8.23 2,215.24 82.9 1,513.35 91.77 1,561.69 109,552.28 23,299.91 23,299.91 17,286.58 783.34 990.02 15,513.23 7,211.96 3.09 3,437.08 158 101.06 1,757.64 115,335.25 23,977.11 23,977.11 21,456.12 1,741.52 1,230.12 18,484.48 7,549.49 2.16 2,241.29 67.32 52.94 3,519.82 20 (661) Alçı, çimento vb. inşaat malzemeleri (664, 665) Cam ve cam eşya (66-(661+664+665)) Diğerleri (69) Metal eşya iv- Makinalar ve ulaşım araçları (781, 782, 783, 784, 7132, 7783) Otomotiv sanayii ürünleri (75, 76, 776) Büro makinaları ve haberleşme cihazları Diğer makina ve ulaşım araçları (71-713) Enerji üreten makina (72, 73, 74) Diğer elektriksiz makinalar (79, 785, 786, 7131, 7133, 7138, 7139) Diğer ulaşım araçları (77- (776+7783) ) Elektrikli makina ve cihazlar v- Dokumacılık ürünleri (65) v- Dokumacılık ürünleri (65) vi- Hazır giyim (84) (848.1, 848.3) Deri ve kürkten giyim (84-(848.1, 848.3)) Diğer giyim eşyası vii - Diğer tüketim malları (81, 82, 83, 85, 87, 88, 89 (-891) ) (81) Sıhhi tesisat, ısıtma ve aydınlatma malzemeleri (82) Mobilyalar (83) Seyahat eşyası (85) Ayakkabı (87) Mesleki, bilimsel ölçü ve kontrol cihazları (88, 89-(891)) Diğer tüketim malları 4- DİĞER ÜRÜNLER (9+891) 4- DİĞER ÜRÜNLER (9+891) 654.12 443.17 416.07 1,045.63 22,461.46 2,901.27 343.07 19,217.12 57.74 13,156.44 537.25 557.86 466.58 938.49 17,211.32 3,358.21 32.12 13,820.98 173.58 7,872.65 812.41 590.67 354.56 1,755.08 42,675.42 4,011.54 91.33 38,572.56 305.04 18,552.25 665.64 2,326.97 527.22 1,665.96 32,203.90 6,319.52 225.05 25,659.34 98.21 17,344.47 525.59 1,332.15 478.2 4,271.09 50,411.44 10,649.05 121.83 39,640.57 285.77 26,883.17 -18.07% 293.95% 48.70% -5.08% -24.54% 57.53% 146.41% -33.48% -67.80% -6.51% -21.04% -42.75% -9.30% 156.37% 56.54% 68.51% -45.87% 54.49% 190.98% 55.00% 0.40% 1.41% 0.32% 1.01% 19.46% 3.82% 0.14% 15.51% 0.06% 10.48% 0.19% 0.49% 0.18% 1.57% 18.53% 3.91% 0.04% 14.57% 0.11% 9.88% 323.53 5,679.40 8,518.90 8,518.90 951.93 4.48 947.45 711.64 114.75 123.04 2.3 308.8 5,465.96 10,817.33 10,817.33 699.38 13,180.42 6,534.85 14,877.38 14,877.38 1,425.10 1,425.10 2,775.92 52.13 312.88 6.22 223.95 247.6 280.56 777.64 577.38 1,827.32 373.09 12,098.55 24,655.21 24,655.21 6,657.11 33.35 6,623.76 5,259.66 57.56 608.04 46.09 2.61 613.92 3,931.45 -97.27% 20.22% 37.75% 37.75% 171.26% 699.38 1,358.20 121.9 160.27 17.83 360.22 7,856.43 20,494.25 20,494.25 3,865.72 32.11 3,833.62 5,788.66 16.09 221.06 10.8 56.98 1,365.45 4,118.28 136.49% 125.37% 3.57% 54.00% 20.30% 20.30% 72.21% 3.86% 72.78% -9.14% 257.74% 175.06% 326.76% -95.42% -55.04% -4.54% 0.22% 4.75% 12.39% 12.39% 2.34% 0.02% 2.32% 3.50% 0.01% 0.13% 0.01% 0.03% 0.83% 2.49% 0.14% 4.45% 9.06% 9.06% 2.45% 0.01% 2.43% 1.93% 0.02% 0.22% 0.02% 0.00% 0.23% 1.44% 30,809.44 30,809.44 30,809.44 58,876.15 58,876.15 58,876.15 1,710.33 1,710.33 1,710.33 6,085.56 6,085.56 6,085.56 70,423.29 70,423.29 70,423.29 255.81% 255.81% 255.81% 1057.22% 1057.22% 1057.22% 3.68% 3.68% 3.68% 25.88% 25.88% 25.88% 139,932.33 224,842.79 182,587.04 165,473.76 272,104.07 -9.37% 64.44% 100.00% 100.00% 169.01% 108.53% -69.13% -29.35% 73.63% 21 Uluslararası Standart Ticari Sınıflandırmaya göre Türkiye’nin 2009-2013 yılları arasında Malezya’dan yaptığı ithalat verileri aşağıdaki şekildedir: 2009 i-Gıda Maddeleri (0) Canlı hayvanlar ve gıda maddeleri (00) Canlı hayvanlar (04) Hububat ve mamulleri (05) Meyva, sebze ve mamulleri (08) Hayvan yemleri (01, 02, 03, 07, 09) Diger Gida Maddeleri (1) İçkiler, tütün ve mamülleri (11) Alkollü ve alkolsüz içkiler (12) Tütün ve mamulleri (4) Hayvansal ve bitkisel yağlar ve mumlar ii-Tarımsal Ham maddeler (23) Tabii, sentetik ve rejenere kauçuk (24) Tabii mantar ve yuvarlak ağaçlar (26) Dokumaya elverişli lifler ve döküntüleri (29) Bitkisel ve hayvansal diğer ham maddeler i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri ii- Mineral yakıtlar ve mineral yağlar (3) (33) Petrol ve ürünleri iii- Demir dışı metaller (68) iii- Demir dışı metaller (68) i-Demir ve çelik (67) i-Demir ve çelik (67) ii-Kimyasallar (57, 58) Plastikler (54) Eczacılık ürünleri (51, 52, 53, 55, 56, 59) Diğer kimyasallar iii-Diğer yarı mamuller (61) Hazırlanmış deriler, postlar ve mamulleri (62) Kauçuk mamulleri (63) Mantar ve ağaç mamulleri (64) Kağıt-karton ve kağıt, karton esaslı mamuller (66) Metal dışı mineral mamuller (661) Alçı, çimento vb. inşaat malzemeleri (664, 665) Cam ve cam eşya (66-(661+664+665)) Diğerleri (69) Metal eşya iv- Makinalar ve ulaşım araçları 2010 2011 335,318.66 280,944.70 16,382.58 8.6 100.03 2,670.34 744.83 12,858.79 2,678.53 420,628.59 319,984.78 20,657.52 676,067.99 518,973.32 41,437.01 7.85 2,259.43 1,267.53 17,122.72 1,886.79 2,066.06 6,881.65 32,489.30 2,206.48 2,678.53 261,883.59 54,373.96 35,300.37 2,104.44 16,969.16 1,886.79 297,440.47 100,643.82 66,975.80 2,527.69 31,140.33 29,413.69 79.93 79.93 23,509.14 23,509.14 5,824.62 5,824.62 596,192.85 4,389.06 4,389.06 56,618.02 34,690.02 100.44 21,827.56 31,025.23 149.78 3,394.22 7,900.23 2,385.90 415.94 6.34 219.75 189.85 16,779.17 285,159.72 2012 2013 11-12 DEĞİŞİM 12-13 DEĞİŞİM -9.15% -11.50% 70.00% 2012 PAY 2013 PAY 35.21% 27.00% 2.10% 0.00% 0.00% 0.14% 0.69% 1.27% 0.01% 0.00% 0.01% 24.89% 8.20% 4.87% 0.44% 2.90% 0.00% 33.22% 24.82% 3.71% 0.00% 0.01% 0.33% 1.72% 1.66% 0.00% 0.00% 0.00% 21.10% 8.40% 3.75% 0.65% 4.00% 0.00% 450,016.97 345,169.18 26,887.56 408,855.60 305,465.67 45,710.00 -33.44% -33.49% -35.11% 67.34 4,098.76 21,119.77 20,424.13 31.54 31.54 -10.44% 28.43% -50.14% -96.06% 2,206.48 475,329.84 157,094.67 117,813.29 3,018.42 36,258.66 4.3 0.37 1,850.27 8,838.12 16,198.81 86.98 0.3 86.68 318,194.64 104,847.79 62,206.75 5,599.42 37,041.31 0.32 259,724.13 103,389.93 46,138.58 7,983.64 49,243.06 24.65 -96.07% -33.06% -33.26% -47.20% 85.51% 2.16% -92.56% 18100.00% 121.52% 138.96% 26.08% -63.74% 10413.33% -100.00% -18.38% -1.39% -25.83% 42.58% 32.94% 7603.13% 18,666.71 24.72 24.72 4,523.24 4,523.24 14,118.76 14,118.76 62,378.31 34 34 37,431.50 37,431.50 24,912.81 24,912.81 43,730.63 35.51 35.51 4,352.80 4,352.80 39,342.32 39,342.32 57,337.43 51.08 51.08 1,770.64 1,770.64 55,515.71 55,515.71 -29.89% 4.44% 4.44% -88.37% -88.37% 57.92% 57.92% 31.12% 43.85% 43.85% -59.32% -59.32% 41.11% 41.11% 3.42% 0.00% 0.00% 0.34% 0.34% 3.08% 3.08% 4.66% 0.00% 0.00% 0.14% 0.14% 4.51% 4.51% 684,721.97 4,983.91 4,983.91 66,415.06 40,601.33 199.94 25,613.79 42,330.41 416.28 3,930.60 6,508.38 871.33 742.38 28.2 235.53 478.65 29,861.45 300,885.70 829,054.85 12,957.95 12,957.95 100,592.84 51,518.21 148.77 48,925.86 68,586.60 932.71 4,352.60 13,761.62 1,020.90 10,015.44 56.8 356.07 9,602.57 38,503.33 334,899.94 784,499.61 4,351.32 4,351.32 95,215.31 51,987.78 241.08 42,986.46 48,671.81 1,074.42 5,138.79 6,363.65 585.73 11,546.06 225.86 366.74 10,953.46 23,963.16 356,972.26 760,564.56 15,820.19 15,820.19 88,400.76 39,945.61 343.86 48,111.29 61,354.32 1,618.30 3,144.96 6,593.77 847.42 5,923.21 120.44 702.63 5,100.14 43,226.67 308,438.19 -5.37% -66.42% -66.42% -5.35% 0.91% 62.05% -12.14% -29.04% 15.19% 18.06% -53.76% -42.63% 15.28% 297.64% 3.00% 14.07% -37.76% 6.59% -3.05% 263.57% 263.57% -7.16% -23.16% 42.63% 11.92% 26.06% 50.62% -38.80% 3.62% 44.68% -48.70% -46.67% 91.59% -53.44% 80.39% -13.60% 61.37% 0.34% 0.34% 7.45% 4.07% 0.02% 3.36% 3.81% 0.08% 0.40% 0.50% 0.05% 0.90% 0.02% 0.03% 0.86% 1.87% 27.93% 61.80% 1.29% 1.29% 7.18% 3.25% 0.03% 3.91% 4.98% 0.13% 0.26% 0.54% 0.07% 0.48% 0.01% 0.06% 0.41% 3.51% 25.06% 22 (781, 782, 783, 784, 7132, 7783) Otomotiv sanayii ürünleri (75, 76, 776) Büro makinaları ve haberleşme cihazları Diğer makina ve ulaşım araçları (71-713) Enerji üreten makina (72, 73, 74) Diğer elektriksiz makinalar (79, 785, 786, 7131, 7133, 7138, 7139) Diğer ulaşım araçları (77- (776+7783) ) Elektrikli makina ve cihazlar v- Dokumacılık ürünleri (65) v- Dokumacılık ürünleri (65) vi- Hazır giyim (84) (848.1, 848.3) Deri ve kürkten giyim (84-(848.1, 848.3)) Diğer giyim eşyası vii - Diğer tüketim malları (81, 82, 83, 85, 87, 88, 89 (-891) ) (81) Sıhhi tesisat, ısıtma ve aydınlatma malzemeleri (82) Mobilyalar (83) Seyahat eşyası (85) Ayakkabı (87) Mesleki, bilimsel ölçü ve kontrol cihazları (88, 89-(891)) Diğer tüketim malları 4- DİĞER ÜRÜNLER (9+891) 4- DİĞER ÜRÜNLER (9+891) 6,831.80 239,772.19 38,555.74 2,159.58 20,617.07 7,998.54 239,830.57 53,056.59 717.95 29,841.41 6,204.93 264,595.68 64,099.33 1,673.53 36,009.08 4,512.21 261,570.06 90,889.99 9,804.59 51,212.25 3,165.47 208,258.64 97,014.08 5,904.83 52,962.68 -27.28% -1.14% 41.80% 485.86% 42.22% -29.85% -20.38% 6.74% -39.77% 3.42% 0.35% 20.46% 7.11% 0.77% 4.01% 0.26% 16.92% 7.88% 0.48% 4.30% 1,100.58 14,678.51 113,270.63 113,270.63 81,407.00 81,407.00 24,323.19 637.83 1,784.61 21.62 1,530.94 9,153.52 11,194.66 2,169.36 20,327.88 171,587.63 171,587.63 69,208.48 1.7 69,206.78 29,310.78 196.08 2,624.19 106.42 650.38 10,745.27 14,988.44 1,304.57 25,112.14 178,873.11 178,873.11 93,443.68 13.58 93,430.10 39,700.73 301.23 3,678.37 182.73 861.64 14,389.95 20,286.82 2,958.57 26,914.58 143,594.95 143,594.95 94,333.74 9.18 94,324.56 41,360.22 452.96 4,758.83 35.82 665.43 13,018.62 22,428.57 3,023.75 35,122.82 139,410.84 139,410.84 99,940.26 3.15 99,937.11 47,200.02 1,935.98 5,546.55 161.76 447.6 19,183.88 19,924.25 126.79% 7.18% -19.72% -19.72% 0.95% -32.40% 0.96% 4.18% 50.37% 29.37% -80.40% -22.77% -9.53% 10.56% 2.20% 30.50% -2.91% -2.91% 5.94% -65.69% 5.95% 14.12% 327.41% 16.55% 351.59% -32.74% 47.36% -11.17% 0.23% 2.11% 11.23% 11.23% 7.38% 0.00% 7.38% 3.24% 0.04% 0.37% 0.00% 0.05% 1.02% 1.75% 0.25% 2.85% 11.33% 11.33% 8.12% 0.00% 8.12% 3.83% 0.16% 0.45% 0.01% 0.04% 1.56% 1.62% 12.86 12.86 12.86 19.02 19.02 19.02 1.5 1.5 1.5 4,025.04 4,025.04 4,025.04 -100.00% -100.00% -100.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.33% 0.33% 0.33% 960,938.06 1,124,036.29 1,567,502.65 1,230,782.63 -18.45% 100.00% 100.00% 1,278,247.21 -3.71% 23 5. GENEL TİCARET HAYATINA YÖNELİK BİLGİLER 5. 1. SATIN ALMA DAVRANIŞI Ülke halkının satın alma davranışı, ürünün prestiji veya marka kalitesinden ziyade fiyata endeksli çalışan bir mekanizma gibi görünmekle birlikte, ülkede marka ve kalitenin önemi giderek artmaya başlamıştır. Kişi başına düşen milli geliri 10,060 ABD Doları, satın alma gücü paritesine göre ise 16,000 ABD Dolarının üzerindedir. Malezyalılar, diğer Asya ülkeleri ile karşılaştırıldığında en çok alışveriş yapan ve hatta alışverişi tropikal iklim nedeni ile alışveriş merkezlerinde boş vakit doldurma yöntemi olarak gören bir halktır. 5.2. DAĞITIM ZİNCİRİ Malezya’nın dağıtım zinciri, Malezyalı Çinlilerin elinde bulunmaktadır. Bir ürünün dağıtımının yapılması için ülkede sunulan alternatifler: “İthalatçılar/Dağıtımcılar”, “Yabancı menşeili ticaret şirketleri”, “Orta ölçekli yerli ticaret şirketleri”, “Komisyon üzerinden çalışan ajanslar”, “Ülkede şirketin bizzat temsilci bürosu açması” ve “Malezya’lı bir şirketle ortaklığa gidilmesi” şeklindedir. Pazara yeni girecek firmalarımızın büyük parekende zincirleri (Giant, Tesco, Jusco, Carrefour, Mydin, Econsave, Store, KK, vb) ve department store (Parkson, Isetan, Metrojaya, Robinson vb) firmaların distributorleri ile ticarete başlamaları daha sonrasında ASEAN ülkelerine yönelik bölge temsilcileri atayarak dağıtım zincirlerini sürekli tetkik etmelerinde yarar bulunmaktadır. 5.3. LOJİSTİK Malezya, karayolları ağı ile Asya’nın ulaşım ağı açısından en iyi karayolu sistemine sahip ülkelerinden biridir. 2009 yılı itibariyle ülkede 99,999 km uzunluğunda asfaltlanmış yol bulunmaktadır. Ülkedeki demiryolu uzunluğu ise 2,418 km’dir. Malezya’da toplam 58 havalimanı bulunmaktadır. Bunlardan Kuala Lumpur, Johor, Penang, Langkawi, Kota Kinabalu ve Kuching’de olanlar uluslararası yolcu taşımaktadır. Kuala Lumpur Uluslararası Hava Limanı (KLIA) 1998 yılından beri aktiftir ve 2010 yılında 30 milyon un üzerinde yolcunun ulaşımını sağlamıştır. Malezya limanlarının yük taşıma kapasitesi 2011 yılında 600 Milyon tona çıkmıştır. Malezya’da bugün 7 uluslararası ve 8 iç liman bulunmaktadır. 2010 yılı itibari ile Malezya, ticaretinin %93’ünü deniz yolu ile bu limanlardan gerçekleştirmektedir. Malezya’nın en önemli limanları arasında Port Klang, Penang Port, Johor Port, Tamjung Petepas Port, Kuantan Porti Kemaman Port ve Bintulu Port yer almaktadır. Bu limanlar 16 Milyon TEU (twenty-foot equivalent unit/ yirmi ayağa eşit birim) kapasiteye sahiptir. Malezya`nın en yoğun taşıma ve yükleme yapılan Klang limanı’ndan Mersin limanına ve İstanbul limanlarına ilişkin yükleme üceretleri aşağıda gösterilmektedir. 24 Ex Port Klang to Istanbul (Kumport/Ambarlı) USD 1350/2700/2800 all in per 20/40/HC Ex Port Klang to Mersin USD 1600/3200/3300 all in per 20/40/HC Ex Mersin to Port Kelang 40 dc&hc 1250 USD 20’dc: The liner don’t accept. (25 gün) Ex Istanbul to Port Kelang USD 820,20' dc/USD 750,40’ dc/USD 750,40’hc (20 gün) 31 Aralık 2010 5.4 DIŞ TİCARET POLİTİKASI ve VERGİ UYGULAMALARI Malezya’da hali hazırda uygulanmakta olan ithalat düzenlemeleri, diğer ASEAN ülkelerine göre oldukça liberaldir. Çoğu ürünün “Genel Serbest Lisans” altında serbestçe ithalatı yapılabilmektedir. Ancak stratejik olarak belirlenmiş bir takım sektörlere ithalat kısıtlaması getirilmiştir. Bunların arasında demir ve çelik, çimento, otomotiv ve otomotiv parçaları, polietilen ve polipropilen ve bir takım tarım ürünleri yer almaktadır. Kısıtlamalar yerli üretimi teşvik edilen pirinç, et, meyve ve sebze gibi ürünlere gelmektedir. Öte yandan donmuş tavuk, yumurta, süt ve şeker gibi ülkenin talebini karşılayamayan mallarda yeterli yerli üretim sağlandığı taktirde de bunların ithalatı yasaklanabilmektedir. Bununla beraber güvenlik, din veya ahlaki yönlerden ithalatı yasak olan veya ülkeye girmesi özel sertifikalara tabi olan ürün grupları için de kısıtlamalar söz konusudur. Malezya’da helal sertifikası et ve süt ürünleri için zorunludur. Bunun dışındaki ürünlerde ihtiyari olmakla birlikte, tüketici ve tedarikçiler tarafından talep edilebilmektedir. GIMDES ve KASCERT Malezya Diyaneti adına helal sertifikası verme konusunda aynı kuruluş (JAKIM) tarafından yetkilendirilmiştir. Malezya bazı spesifik ürünler dışında değer üzerinden (ad valorem) gümrük vergisini hesaplamaktadır. Malezya'da Dünya Ticaret Örgütü üyelerine uygulanan MFN (Most Favoured Nation-En Çok Kayırılan Ülke) gümrük vergisi ortalaması yaklaşık %9.18 oranındadır. Uygulanmakta olan ithalat vergisi oranı ise %8.56 dır. Bir ürünün gümrük sınıflandırması “Uluslararası Harmonize Sınıflandırma Sistemi”ne göre yapılmaktadır. Bu bağlamda, makine ve parçaları dışında kalan mallar %5 ila %10 arasında satış vergisine tabi tutulmaktadır. Son yıllarda gümrük vergileri düşmüş bulunmakta ve hali hazırda bunun %10 ila %20 arasında dalgalandığı görülmektedir. Ancak bazı sektörlerde vergilendirme %30’a kadar çıkmaktadır. Özellikle ithal edilen ürün ülke içinde üretiliyor ise, gümrük vergisinin %65’lere kadar çıkabilmektedir. Malezya, nihai ürün ihraç etmek ve yurt içi üretimi teşvik etmek amacıyla dünya üretiminin %15 ini, ticaretinin %30’unu elinde tuttuğu kütük, palm yağı, kauçuk gibi ürünlerde %5-30 arasında ihracat vergisi uygulamaktadır. Diğer taraftan, çevre ve vahşi hayatın korunması amacıyla vahşi hayvan ihracatında da vergi uygulamaktadır. Ayrıca, ham petrol ihracatında %20 vergi uygulanmaktadır. 25 Hassas sektörlerde (tütün, alkollü içkiler, moturlu araçlar vs) gerek üretici gerekse ithalatçıya satış ve tüketim vergisi uygulanarak, anılan sektörlerin korunması söz konusudur. Malezya Hükümeti, kendi yerli sanayisini korumak amacıyla ihracat ve ithalat lisansı ile miktar kısıtlaması, standardizasyon uygulamasına sıklıkla başvurmaktadır. Malezya’ya yapacağınız ihracata ilişkin olarak gümrük vergisi ve ithalat esnasında istenecek diğer bilgilere AB Pazara Giriş Veri Tabanını http://www.ekonomi.gov.tr/index.cfm?sayfa=7FC83351-D8D3-8566-4520C89A60309DEF kullanarak ulaşma imkanınız bulunmaktadır. Ayrıca, http://tariff.customs.gov.my/ internet sitesi vasıtasıyla Malezya’nın gümrük ve satış bilgilerine GTIP kodu kullanılarak ulaşılabilir. Diğer taraftan, Malezya'da firmalar gelirleri üzerinden, 2009 yılından geçerli olmak üzere %25 kurumlar vergisi ödemek zorundadırlar. Malezya'da bir yıl içinde 182 gün veya daha fazla kalanlar yerleşik olarak nitelendirilmekte olup, yerleşik olmayan bireyler Malezya’da kazanmış oldukları gelir üzerinden vergilendirilirler. Malezya'da yerleşik bireyler vergiye tabi gelirleri üzerinden, the Income Tax Act 1967 Kanununa göre, 2009 yılından itibaren geçerli olmak üzere; %0 ile 27 arasında değişen oranlarda gelir vergisi ödemek zorundadırlar. The Sales Tax Act 1972 Kanunu kapsamında yer alan yerel olarak imalatı veya ithali yapılan mallara satış vergisi uygulanmaktadır. Bu vergi ithalat sırasında gümrük girişinde, yerel ürünlerde ise fabrika çıkışında alınan tek aşamalı bir vergi türüdür. Satış vergisinin oranı genel olarak %10’dur. Ancak, meyveler, bazı gıda ürünleri (alkol veya bu içeceklerin hazırlanmasında kullanılanlar hariç) ve inşaat malzemeleri için %5 düzeyinde uygulanmakla birlikte, bu oran; petrol ve petrol ürünleri ile alkollü içkilerde (%20), tütün ürünlerinde (%25) ve daha yüksek olabilmektedir. Diğer taraftan, temel gıda ürünleri, okuma ile ilgili materyaller ile ülkedeki ihraç mallarının üretiminde kullanılan ithal hammadde ve makinalar; ülkede üretilmiyor veya kabul edilebilir kalitede ve maliyette üretilmiyor ise bu ürünler satış vergisinden muaf tutulmaktadır. The Excise Act 1976 Kanunu kapsamında yer alan yerel olarak imalatı veya ithali yapılan tütün, alkollü içkiler, kumar oyunları ile moturlu araçlara tüketim vergisi uygulanmaktadır. Motorlu taşıtlar için %65-105, motorsiklet %20-30, alkollü içkiler alkol derecesine bağlı olarak litre başına RM0.10 + %15 - RM42.50 + %100, sigara %20 (ayrıca her bir sigaraya RM 0.18) oranlarında ve değerlerinde uygulanmaktadır.13 Diğer taraftan, yerleşik olmayanların sağlamış oldukları teknik hizmetler, anahtar teslimi fabrika ve makine hizmetleri, taşınabilir menkul kullanımı, piyango kazançları konusunda %10 oranında, faiz kazançlarında ise %15 oranında “Withholding Tax” vergisi uygulanmaktadır. Mal ve Hizmetler Vergisi (GST) Malezya’da katma değer vergisi uygulaması bulunmamaktadır. Bununla birlikte, konaklama, restaurant vb hizmetlerde sunulan gıda, içecek ve tütün mamüllerinde hizmet vergisi alınmakta olup, bu oran %6 düzeyindedir. Restaurantlar ve Hoteller ise %10 hizmet bedeli almaktadır. Ancak, 2014 yılı Bütçesi görüşmelerinde, Hükümet tarafından satış vergisi Diğer taraftan, Petrol Gelirleri üzerinden alınan Gelir Vergisi, Stopaj, Gayri Menkul Sermaye İradı, Yatırım İndirimleri hakkında http://www.mida.gov.my/en_v2/index.php?page=taxation-2 ile http://www.taxrates.cc/html/malaysia-tax-rates.html sayfalarına başvurulmasında yarar vardır. 13 26 ve hizmet vergisi kaldırılıp bu iki vergi Katma Değer Vergisi (KDV) benzeri Mal ve Hizmetler Vergisi (GST) olarak bilinen tek bir vergi sistemi ile değiştirileceği açıklanmıştır. Buna göre; GST oranı %6 olarak sabitlenecek ve Nisan 2015 itibariyle yürürlüğe girecektir. Bu oran ASEAN Ülkeleri arasında en düşük orandır. Endonezya, Vietnam, Kamboçya, Filipinler ve Laos’ta GST oranı %7, Singapur ve Tayland’ta ise %10’dur. GST pirinç, şeker, tuz, un, yemeklik yağ, mercimek, otlar ve baharatlar, tuzlu balık, gibi temel gıda maddelerine uygulanmayacaktır. GST evlere verilen sularda ve her ay ilk 200 ünite elektrik tüketiminde uygulanmayacaktır. Otobüs, tren, metro, taksi, feribot, tekne, otoban geçiş ücreti gibi ulaşım hizmetlerinin yanı sıra eğitim ve sağlık hizmetleri GST’den muaf tutulacaktır. Konut satma, satın alma ve kiralama hizmetlerinin yanı sıra seçilmiş finansal hizmetler de GST’den muaf tutulacaktır. Ayrıca kurumsal gelir vergileri %25’ten %24’e düşürülecektir. Kişisel gelir vergisi bütün vergi mükellefleri için %1 ila %3 oranları arasında düşürülecektir. En yüksek vergi oranlarının uygulanacağı gelir miktarı eşiği 100.000 RM’den 400.000 RM’ye yükseltilecek. En yüksek vergi oranı miktarı %26’dan %24, %24.5 ve %25’e çekilecektir. 5.5 MALEZYA FİRMA BİLGİLERİ Firmaların tespiti konusunda Müşavirlik önemli bir kaynak olduğu gibi aşağıdaki genel arama sitelerinden yararlanılması da mümkündür. - http://www.ibcmalaysia.com/ - http://www.hotfrog.com.my/ - http://e-directory.com.my/ - http://www.trademal.com - http://www.eguide.com.my/ - http://my.kompass.com/ - http://www.yellowpages.com.my/ Diğer taraftan, ürettiğiniz ürünlerle Malezyalı "kullanıcı sektör" üreticileri ile ilgili bilgi talebine ilişkin olarak, www.matrade.gov.my ve/veya www.fmm.org.my, internet sitelerini ziyaret ederek ve/veya bu sitelerin hazırlayıcısı olan MATRADE (=Malaysia External Trade Development Corporation) ve/veya FMM (=Federation of Malaysian Manufacturers) ile temasa geçerek bu bilgileri temin edebilirsiniz. Ancak, bu kuruluşlar Malezya ihracatının geliştirilmesi politikası yönünde çalıştıklarından, bu kuruluşlara satıcı değil alıcı konumunda yaklaşılması ve üretici listelerinin temin edilmesi daha uygun olacaktır. Malezya’da bulunan sektörlere göre düzenlenmiş, en büyük 1000 firmaya ilişkin bilgi Müşavirliğimizde mevcut olup, websayfasından duyurulmaktadır. 27 5.5.1. Firma Doğrulama Internet üzerinden (alibaba vb) herhangi bir ticari işleme girilmemesi ve firmalar hakkında güvenirliği teyid edilmeyen şirketler ile bir ticari ilişki kurulmamasi tavsiye edilmektedir. Malezya Devlet’inde yürürlükte bulunan mevzuat gereğince, Malezyalı firmalar için ilgili Ticaret Odalarına kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır. Ticaret yapmak istediğiniz Malezyalı bir şirketin kayıtlı bir firma olup olmadığı konusunda bir doğrulama yapılmak istenmesi durumunda, şirket kayıtlarını tutan Companies Commission of Malaysia (SSM)’nın aşağıda sunulan internet sitesinden yararlanılabilir. www.ssm-einfo.my Username Password : ankara : ANKARA06 SSM’den elde edilen bilgiler şirketin Malezya da kurulu olup olmadığı ve şirket ortaklarına ilişkin bilgilerdir. Ancak, şirkete ilişkin bilgiler anılan kuruluş tarafından belirli bir ücret karşılığında saglanmaktadır. Bir firmanın kayıtlı olmasının, bu firma ile kurulacak ticari ilişkilerde herhangi bir sorun ile karşılaşılmayacağı anlamına gelmediği takdir edilecektir. Bununla birlikte, kayıt yaptıran (Malezyalı) firmalar ile daha güvenli bir temas kurulmasında ilk araçtır. Malezyalı firmalar ile hacimli ticari ilişki kurma aşamasına gelen firmalarımızın, Malezya’ya gelerek, ilgili firmayı yerinde ziyaret etmeleri, üretim ve ticaret imkanları hakkında incelemelerde bulunmaları, firma yetkilileri ile doğrudan temas kurmalarında yarar bulunmaktadır. 5.6. ÖDEME ŞEKİLLERİ ve MALEZYA’DA YERLEŞİK BANKALAR Ticaret Müşavirliğimiz, Malezya’daki firmalara ürün satışı esnasında Akreditif ile ödeme yolunu ve anlaşmaların detaylı ve yazılı olmasını tavsiye eder. Ülkemiz ile Malezya arasındaki ticari ilişkilerin sürekli olarak gelişmesine paralel olarak, ticari ilişkilerin doğası gereği, iki ülke firmaları arasında zaman zaman sorun çıkabilmektedir. Temel olarak dostane görüşmeler ile çözümlenmesi gereken bahsekonu sorunlar, gerekli anlaşmanın sağlanamaması durumunda, firmalar arasında sonuçlandırılan sözleşmede yer alan hususlar dahilinde, tahkim14 ve/veya ilgili hukuk kuralları çerçevesinde sonuçlandırılmaktadır. Firmanın üretim ve ticaret imkanlarına ilişkin yapılan incelemeler sonrasında, ticari ilişki kurulmasının son aşamasında, firma ile mutlaka tüm hususları (ürün özellikleri, belgelendirme, ödeme ve teslim şekilleri, tahkim müessesi vb.) açıklıkla içeren bir sözleşme imzalanması gerekmektedir. Bahsekonu sözleşmenin, daha sonraki ihtiyaç duyulabilecek işlemlerde kullanılması amacıyla, Ticaret Odası, Noter veya Konsolosluk onayının tamamlanması da yararlı olabilecektir. Ticari ilişkinin kurulması sonrasında, firmamız açısından önemli olan zamanlarda, üretim sürecinin ve bilahare, sevkıyat sürecinin doğrudan veya bir gözetim şirketi vasıtasıyla 14 Örnek tahkim kuruluşları, Malezya Tahkim: http://www.rcakl.org.my/ Turkiye : www.ito.org.tr 28 izlenmesi, bu hususlarda oluşabilecek sorunların önceden bertaraf edilmesi açısından gerekli görülmektedir. Ayrıca, ithalat işlemi sirasinda yüksek oranda veya meblağda ön ödemede bulunulmaması, Malezya’daki kambiyo rejimi çerçevesinde sözleşmenin mutlaka malezya’da imzalanmasi yönündeki bilgilere itibar edilmemesi, imzalanan sözleşmenin noterden tasdikinin zorunlu olduğu ve bu oraninda %5-10 civarinda olduğu yönündeki bilgilere itibar edilmemesinde yarar bulunmaktadır. Sözleşmelerin yerel ticaret odalarından ve/veya Türk Büyükelçilikleri veya Konsolosluklarından onaylatılabileceği ve firma yetkilisi olarak yazışmalar yürüten kişinin ticari işlemlerde yetkili olduğunun teyidinin sağlanmasının önemli olduğu unutulmamalıdır. Diğer taraftan, Malezya’da yerleşik olarak faaliyet gösteren bankalara ilişkin detaylı bilgilere aşağıdaki linkler yardımı ile ulaşabilirsiniz: - Merkez Bankası: http://www.bnm.gov.my/index.php?ch=13&cat=banking Bankacılar Birliği: http://www.abm.org.my 29 6. İŞADAMLARINA İPUÇLARI 6.1. SELAMLAŞMA: Malaylar, insanları ne yaptıklarına göre değil kim olduklarına göre yargılarlar. Aile yapısı, sosyal statü önemlidir. Bu itibarla, kişilerin varsa Dato, Datin (bayanlar için Dato ünvanı), Tan Sri, Tun gibi ünvanları muhakkak söylemekte yarar vardır. İş görüşmelerinde ve sosyal aktivitelerde erkeklerle tanışma ve ayrılma sırasında el sıkışmak önemlidir. Öte yandan bayan ve yaşlılara baş ile reverans yapılması uygundur. Yaşça büyük ve statüce yüksek kişilere kendini tanıtmakla başlanmalı, erkeklerden önce bayanlara kişi kendini tanıtmalıdır. Batılı bayanlar ise Malay erkekleri, başlarıyla ve gülümseyerek selamlamalıdır. 6.2. VÜCUT DİLİ: Malezya’da çocuklar dahil olmak üzere kimsenin başının üzerine dokunulmamalıdır. Öteki cinsle tensel temasta bulunmaktan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Etkilenme ve alaka kamusal alanlarda gösterilmemelidir. Yemek yemek, bir şeyi uzatmak veya insanlara dokunmak için mutlaka sağ el kullanılmalıdır. Nesneleri oynatmak için veya birini/ bir şeyi işaret etmek için kesinlikle ayak kullanılmamalıdır. Bir yerden ayrılırken, bir yere girerken veya birinin yanından geçerken hafif bir baş sallaması “müsadenizle” anlamına gelmektedir. Yetişkinleri baş ya da el işaretiyle çağırmak nezaketsiz bir üsluptur. Tek parmak, jest için kullanılmaz. Ellerin cepte olması sinir ifadesidir. Bir yer yada bir kişi gösterilmesi esnasında, işaret parmağının kullanılması kabalık ve hakaret olarak kabul edilmekte olup, malaylar bu amaçla sağ baş parmaklarını kullanmaktadırlar. 6.3. ŞİRKET KÜLTÜRÜ: Kartvizitler, kendini tanıtma faslından sonra değiş tokuş edilir. Değişim iki elle yapılırsa, karşı tarafa olan saygıyı gösteririr. Batılıların iş görüşmelerine ve sosyal aktivitelere katılımında dakik olmaları beklenir. Bu sebepten geç kalınacağı halinde mutlaka telefonla aranıp, karşı taraf bilgilendirilmelidir. Ancak, Malayların iş görüşmelerine vaktinde gelmesini veya toplantıların önceden belirlenen saatte başlamasını beklememek faydanızadır. Potansiyel partnerleriniz, sizinle iş yapmadan önce kişisel olarak sizi tanımak isteyeceklerdir. Malezya’da karar süreci çok yavaş ilerler, bu sebepten sabırlı olunması gerekmektedir. Malaylar, sizinle iş yapmaya başlamadan önce sizinle uzun uzun sohbet edeceklerdir. Görüşmeler ise uzun ve detaylı olacaktır. 30 Bir iş görüşmesi talebinden önce bir bankadan veya ortak tanıdıktan referans mektubu alınması, görüşme isteğinizin göz ardı edilme şansını azaltacaktır. Malezyalı bir şirketle bir anlaşmaya vardıktan sonra, hatta yazılı anlaşmanın taslağı çıkarıldıktan sonra dahi, mukabillerinizin tekrar gözden geçirmeye gitmek istemesi durumunda şaşırmayınız. Malezya’da kişisel güven, kontratlardan daha önemlidir. Karşı tarafın kendi avantajına olacak maddeler için talepte bulunması durumu ise her zaman söz konusudur. Malaylar kendilerine imtiyazlı davranmanız için sizi sıkıştırmak isteyebilirler. Sabırlı olup, adım adım planlayarak gitmeniz sizin yararınıza olacaktır. Malezyalılar iyi etiketten hoşlanırlar ve buna imrenirler, patavatsızlığı ise hiç tasvip etmezler. Malezyalıları çok dikkatli dinlemek gerekmektedir. Çünkü her hangi bir şeyi direk söylemekten kaçınmaktadırlar. Bu sebeple satır aralarını okumayı öğrenmekte fayda vardır. 6.4. YEMEK YEME ve EĞLENCE: Eğlendirme, iş yapmanın en önemli parçasıdır. Bu tip aktivitelerin çoğu restoranlarda gerçekleştirilir. Çoğu önemli toplantıları, öğle yemeği veya akşam yemeği takip etmektedir. Her hangi bir yemeğe, aynı kalitede başka bir yemekle karşılık vermek oldukça önemlidir. Eşler, şayet yemekli görüşme iş ile ilgili konuları içermiyorsa davet edilir. İçecekler iki elle servis edilip sunulur. Içecekler yemekten önce sunulmaz. Malaylar yemek yemek, bir şeyi uzatmak veya bir şeye dokunmak için her zaman sağ ellerini kullanırlar. Bu sebepten, asla sol elinizle yemek yemeyiniz. Yiyecekler lokmalar halinde kesildiği için bıçak kullanımı ülkede yaygın değildir. Bu sebeple bir Malayla yemekli toplantıda iseniz, çatalınızla lokmayı kaşığa yerleştirip, kaşıktan yemeği yemeniz gerekmektedir. Yemek bittiğinde ise kaşık ve çatal, tabağın üzerinde bırakılmalıdırlar. 6.5. KIYAFET: İşadamları görüşmelerde pantolon ve beyaz gömlek giymeli, yöneticiler tercihen kravat takmalıdırlar. Hükümet görevlileri ile görüşülecekse, daha muhafazakar giyinilmelidir. Bayanlar, uzun kollu bluz ve etek veya pantolon giymelidirler. Sarı renk kraliyet ailesinin simgesidir. O sebeple bu renkten kaçınılmalıdır. 6.6. HEDİYELER: Hediyeler, ilk görüşmede verilmez ancak yine de tedbirli olup yanınızda hediye getirmeniz faydanızadır. Verilen bir hediyeye aynı kalitede başka bir hediye ile karşılık verilmelidir. Akşam yemeği daveti, hediye yerine de geçer. 31 Malaylara para, alkollü içecek, bıçak, makas veya köpeklerle ilgili her hangi bir hediye vermekten şiddetle kaçınılmalıdır. Hediye alıp verme iki elle yapılırsa, karşı tarafa olan saygıyı gösteririr. Sol elinizle asla hediye verip almayınız. Hediyeyi asla, onu veren kişinin önünde açmayınız. Eğer birinin evine davet edildiyseniz, ev sahibesine de mutlaka küçük bir hediye, meyve, tatlı, parfüm veya ülkenizden bir hediyelik eşya gibi, verilmelidir. 6.7. YARARLI BİLGİLER: Malaylar, insanları ne yaptıklarına göre değil kim olduklarına göre yargılarlar. Aile yapısı, sosyal statü önemlidir. Öte yandan; başarı, başarısızlık, fırsatlar ve kaçırılan fırsatların kaderden geleceği inanışı vardır. Maleyza’nın kraliyet ailesi üyelerinin çevresinde asla sigara içilmemelidir. Bu kişilerin çoğu ticaret ile bağlantılı olduklarından toplantılara katılım gösterebilirler. Malezyalılara samimi bir dilde iltifat edinilmeli, ancak iltifatlarınızın tevazu ile reddedileceği beklenmelidir. Eğer Malezyalılar size geliriniz, dininiz gibi özel sorular sorarsa şaşırmayınız. Siz de aynı soruları karşı tarafa iletebilirsiniz. Ülkede bu tip konuların konuşulmasında her hangi bir kısıtlama yoktur. Bayanların, bir işadamını akşam yemeğine davet etmesi son derece normaldir. Işadamının varsa eşini davet edip etmemekse kendisine kalmıştır. 7. MALEZYA´DA YAŞAM Ülkenin farklı ırkları barındıran sosyolojik yapısı ve eski İngiliz kolonisi olması nedeniyle halk tarafından en az 2 dil konuşulmaktadır. Bu anlamda İngilizce, ülkede konuşulan ve ticari ilişkilerde rol oynayan bir dildir. Malezya´nın yüksek kalitedeki eğitim ve sağlık hizmetleri ile yatırım ve çalışma imkanları sayesinde de ülke, yabancılar tarafından tercih edilen bir yaşam alanıdır. Malezya´da ev kiralama maliyetleri; 3 odalı ve mobilyalı bir apartman dairesi için 3.000 RM´den (1000 dolar) 6.000 RM (2000 dolar) kadar değişmektedir. Lüks bungalov tipi evlerde ise kira oranı 12,000 RM´den 30,000 RM’ye (4,000- 10,000 dolar) kadar çıkmaktadır. Kuala Lumpur´da 5 yıldızlı bir otelde konaklamanın geceliği ise 375 RM (125 dolar) ila 900 RM (300 USD) civarındadır. Taksi tarifesi, ilk 2km´de 3 RM, sonraki her 200 metrede 0.2 RM’dir. Telefonla taksi çağrıldığında ise fazladan 2 RM ödenmektedir. Bagaja yerleştirilen çantalar için de toplamda 1 RM ekstra ücret uygulanmaktadır. Malezya Havayolları şirketi ile Kuala Lumpur´dan diğer şehirlere ortalama uçuş tarifesi ise şöyledir: Penang 160 – 234 dolar, Langkawi 190 – 282 dolar, Johor Bahru 150 – 200 dolar, Kuching 275 – 402 dolar, Kota Kinabalu 365 – 607 dolar. KLIA hava limanı ile 32 Kuala Lumpur arasındaki taksi ücreti, taksi’nin sınıfına bağlı olarak 90 RM den 170 RM’ye kadar değişiklik göstermektedir. Kuala Lumpur´da dışarıda yemek yeme ücretleri de 5 yıldızlı bir otelin restoranında kişi başına 45 ile 65 dolar arasında değişirken, her hangi bir alışveriş merkezinin yemek bölümünde 5 ila 10 dolar civarındadır. Malezya, bir ailenin neredeyse her gün dışarıda yemek yemeyi karşılayabileceği nadir ülkelerden biridir. Ancak bu yemek fiyatları yerli mutfak için geçerlidir. Şayet batı mutfağından yemek tercih edilirse yerel yemeğin 2 katından fazla bir bedel gözden çıkarılmalıdır. Seçim ve fiyat aralığı oldukça geniş olan ülkede yemek yeme bir kültür haline gelmiştir. Özellikle farklı kültürleri bir arada toplaması ve turistik olarak popüler olması sebebiyle her ülkenin mutfağından seçenekler bulmak oldukça kolaydır. Malezya’da hali hazırda 1 Türk mutfağı işleten restoran bulunmaktadır. Bu restoran Bosphorus Restoran Pavillion Alışveriş Merkezi, Bukit Bintang’tadır. 7.1. KUALA LUMPUR’UN ÖNEMLİ TURİSTİK YERLERİ: Petronas İkiz Kuleleri ve KLCC: 1998 yılında açılan ve 451.9 metre yüksekliğinde 88 katlı Petronas Kuleleri dünyanın en yüksek ikiz kuleleridir. Kulenin 41. katına (Skybridge) çıkılıp gözlem noktasından bulutsuz bir havada KLIA havalimanına kadar tüm şehir gözlenebilir. İkiz kulelerin hemen altında bulunan Suria KLCC alışveriş merkezinde dünyanın ve Malezya´nın en tanınmış markalarının ürünleri bulunmaktadır. Yemek bölümünün yanı sıra restoran ve kafelerle çevrilmiş olan alanda yürüyüş icin büyük bir park (KLCC Park) bulunmakta, alışveriş merkezinin içinde oldukça büyük kapalı bir akvaryum (Aquaria KLCC) hizmet vermektedir. KL Kulesi (KL Tower / Menara KL): 421 metre yüksekliğindeki kule, şehrin en önemli yapılarından biridir. 276. metredeki gözlem kulesi Kuala Lumpur´un en yüksek noktası olarak bilinmektedir ki Petronas kulesinin gözlem noktasından 100 metre daha yüksektedir. Sabah 9 ile aksam 10 saatleri arasında kuleye çıkmak izinlidir, ücret ise 40 RM´dir. Dilenirse kulenin restoran bölümünde 155RM karşılığında açık büfe yemek yenebilir. Bu özel bölüm, kendi etrafında dönmekte ve her 2 saatte 1 tur tamamlamaktadır. Lake Gardens: Kuala Lumpur şehir merkezinden 10 dakika uzaklıkta olan ve 92 hektarlık alana kurulmuş olan Lake Gardens parkının en göz alıcı noktası kuş parkıdır (bird park). 20.9 hektarlık arazide 200 çeşit kuş türünden 3000 kuşu barındırması açısından dünyanin en büyük çevrilmiş kuş parkıdır. Sabah 9 ile aksam 7:30 saatleri arasında ziyaretçilere açıktır. Bunun dışında parkta kelebek parkı, orkide bahçesi ve geyik parkı gibi görülmeye değer başka alanlar da vardır. Batu Magaraları (Batu Caves): Kuala Lumpur´un 15km kuzeyinde bulunan Batu mağaraları en turistik kültürel gezi mekanlarından biridir. 3 büyük ve bir çok küçük mağaradan olusmaktadır. Hinduların en önemli ibadet yerlerinden biridir. Mağaranın içine 272 merdivenlik yol çıkılarak gidilmektedir. China Town: Malezya’nın en canlı sokak pazarı Pasar Seni bölgesindeki China Town’dır. Aynı zamanda Kuala Lumpur’un etnik çeşitliliğinin de simgesi olan China Town, tarihi binaları, geleneksel alışveriş dükkanları ve canlı gece pazarı ile Kuala Lumpur’un en turistik 33 bölgelerinden biridir. China Town’a beş dakika yürüme mesafesindeki Central Market ise Malezya’nın kültür ve sanat aktivitelerin gerçekleştirildiği ve yerli el sanatı ürünlerinin bulunabileceği bir merkezdir. Gece hayatı: Kuala Lumpur’da gece hayatı denince akla gelen ilk yerler Bukit Bintag bölgesi, KLCC ve Heritage Row’dur. Özellikle KLCC – Jalan Sultan Ismail bölgesinde bulunan Beach Club, Nouvo, Espanda, Ampang bölgesindeki Zouk Club, Poppy Collection ve Passion, Rum Jungle, Heritage Row’da bulunan Bar Savanh, The Loft KL, Space, Cynna ve Bukit Bintang bölgesindeki Frangipani, Club 21 ve Qbar şehrin gözde eğlence merkezleridir. Şehirdeki bar ve klüpler sabah üç buçuğa kadar hizmet vermektedirler. Klüp ve barlarda hareketlenme gece saat 10’dan sonra başlar ve gece 11’den sonra kişibaşı 50RM olmak üzere giriş ücreti uygulaması söz konusudur. 7.2 ANAHTAR KELİMELER Merhaba: Apa Khabar (Basaha Melayu) Ni hao (Çince) Teşekkürler: Terima kasih (Basaha Melayu) Xie xie (Çince) Vanakkam (Tamil) Nandri (Tamil) Malayca yazıldığı gibi okunur. Sadece aşağıdaki sesler farklı okunur. e : genelde 'ı' diye okunur j : 'c' diye okunur c : 'ç' diye okunur sy : 'ş' diye okunur kh : arapça'daki gırtlaktan hırıltılı çıkan h ng : genizden çıkar, 'nazal n' gibi okunur v : 'f' diye okunur Türkçe Ben Sen O Biz Siz Onlar Malayca Saya Kamu Dia Kami/kita Kalian Merek Türkçe Neden Nasıl Nerde Kim Hangisi Malayca Mengapa Bagaimana Di mana Siapa Yang mana Türkçe Merhaba Günaydın İyi Akşamlar Hoşçakal Malayca Hai Selamat Pagi Selamat Malam Sampai Jumpa Nasılsın ? Kamu Apa Kabar? Çok iyiyim Saya Sangat Baik Evet Hayır Ya Tidak ismin ne nama kamu siapa ? Benim adım : Nama Saya Anlamıyorum Saya Tidak Mengerti Teşekkürler Terima Kasih Çok Naziksin Sangat Baik 34 8. ÖNEMLİ ADRESLER ve TELEFONLAR Kuala Lumpur Büyükelçiliği: 118, Jalan U-Thant, 55000 Kuala Lumpur, Malezya Tel: +60-3-42595000-01 Uğur DOĞAN- Büyükelçi Kuala Lumpur Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği: Tel: +60-3-21630910 Esat Durak - Ticaret Müşaviri Cep Tel: +60-12-3357252 Kuala Lumpur Turizm Ofisi: Tel: +60-3-2078 4060 Malezya Türk İşadamları Derneği: Dernek Genel Sekreteri: Seyfettin KAYA (+60-12 397 2812) Web: http://www.malaysianturkish.org Tel/Faks: +60-3-4044 9151 Malaysian Turkish Chamber of Commerce and Industry Oda Genel Sekreteri: Kürşat Çiftçi (+60-12 517 7758) Web: www.mtcci.org Tel/Faks: +60-3-4021 7946 35
© Copyright 2024 Paperzz