Halk Edebiyatı - Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

HALK EDEBİYATI – 1
1. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatının genel özelliklerinden
değildir?
A) Din etkisi dışında oluşturulan halk edebiyatıdır.
B) Nazım birimi dörtlük, ölçüsü ise hece ölçüsüdür.
C) Genellikle tam kafiye kullanılır.
D) Şiirler saz eşliğinde söylenir.
E) Şiirlerin söylenişi içten ve doğaldır.
2.
3.
4.
Aşağıdakilerden hangisi
biçimlerinden değildir?
A) Mani
B) Türkü
C) Masal
D) Koşma
E) Atasözü
Anonim
Halk
edebiyatı
8.
On birli hece ölçüsüyle yazılır.
Dörtlüklerden oluşur. Dörtlük sayısı beş ile
yedi arasındadır.
III. Aşık edebiyatının en çok kullanılan nazım
biçimidir.
IV. Genellikle kafiyelenişi “abab/cbcb/dbdb”
şeklindedir.
V. Konu bakımından Divan edebiyatındaki
karşılığı “gazel”dir.
Yukarıda özellikleri verilen nazım türüyle ilgili hangisi ya da
hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) III ve V
E) II ve IV
9.
Kişilerin ve toplumun kötü yanlarını yeren eleştiren şiirlere taşlama
denir. Divan edebiyatındaki adı ..., Batı edebiyatındaki adı ...,
günümüz edebiyatındaki adı ...’dir.
Paragraftaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri
getirilmelidir?
A) hicviye – satir – yergi
B) mersiye – sagu – satir
C) satir – hicviye – yergi
D) hicviye – satir – epik
E) mersiye – satir – şarkı
nazım
Tekke önderlerinin (mürşit) tarikata yeni giren dervişleri
aydınlatmak, bilgi vermek için söyledikleri şiirlerdir. Didaktik
(öğretici ve öğüt verici) özelliktedir.
Yukarıda açıklaması verilen nazım türü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İlahi
B) Devriye
C) Şahtiye
D) Nutuk
E) Kalenderi
Aşağıdakilerden hangisi “mani”nin bir özelliği değildir?
A) Dört mısradan oluşur.
B) Çoğunlukla yedili hece ölçüsüyle yazılır.
C) Kafiyelenişi “abab” şeklindedir.
D) Sevgi, doğa, dostluk, övgü, yergi, aşk gibi hemen her konuyu
işler.
E) Cinaslı, ayaklı manilerde mısra sayısı dörtten fazla olabilir.
I.
II.
10. “Epik şiir”in konusuyla uygunluk
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Taşlama
B) Koçaklama
C) Güzelleme
D) Ağıt
E) Mersiye
gösteren
nazım
türü
11. Yiğit anlamına gelen bir sözcükten türetilmiştir. Yiğitlik,
kahramanlık ve savaş konularını işler. Bu türün en başarılı
örneklerini Köroğlu ve Dadaloğlu vermişlerdir.
Sözü edilen bu tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsağı
B) Koçaklama
C) Taşlama
D) Rubai
E) Semai
5.
Tasavvufa göre, evrenin ve insanın Allah’tan gelip tekrar Allah’a
dönmesi düşüncesini anlatan şiirlere ne ad verilir?
A) Devriye
B) İlahi
C) Nutuk
D) Münacaat
E) Şathiye
6.
Sevgilinin güzelliklerini, doğa güzelliklerini konu alan koşmalara
verilen addır. En güzel örneklerini Karacaoğlan vermiştir.
Yukarıda açıklanan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsağı
B) Koçaklama
C) Mersiye
D) Hicviye
E) Güzelleme
12. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiiriyle Halk şiirinin ortak bir
özelliği olabilir?
A) Şiirin dilinin yalın olması
B) Aynı nazım biçimlerini kullanma
C) Ölçülerinin aynı olması
D) Uyak ve redife çok önem vermeleri
E) Aşk ve doğa konularının işlenmesi
7.
Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getirmek, yas
duygularını belirtmek amacıyla yazılan şiirlerdir. İslâmiyet’ten
önceki Türk edebiyatı, Sözlü edebiyat dönemindeki karşılığı ...,
Divan edebiyatındaki karşılığı ... şeklindedir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) ağıt – sagu
B) mersiye – ağıt
C) sagu – mersiye
D) sagu – ağıt
E) ağıt – mersiye
CEVAPLAR
1C
2D
3D
4C
5A
6E
7C
8E
9A
10 B
11 A
12 E
HALK EDEBİYATI – 2
1. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatına ait bir özellik
değildir?
A) Bu edebiyat ürünlerinin ilk söyleyeni olmasına rağmen
sahipleri belli değildir.
B) Koşma, varsağı, semai ve destan başlıca ürünleridir.
C) Ölçü, hece ölçüsüdür.
D) Genellikle yarım ve cinaslı uyak kullanılmıştır.
E) Dil yalındır. Halk söyleyişlerine ve söyleyiş inceliklerine yer
verilmiştir.
2.
3.
Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı nazım biçimlerinden
değildir?
A) Varsağı
B) Semai
C) Destan
D) Koşma
E) Nutuk
Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nesrinin bir özelliği
değildir?
A) Halk nesri, sözlü anlatımın yazıya geçirilmesiyle oluşmuştur.
B) Nazımla nesir iç içedir.
C) En önemli ürünleri Halk hikayeleridir.
D) Kerem ile Aslı, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin önemli
menkıbelerdendir.
E) Dil oldukça sadedir.
4.
Tarihi kişiler ve din büyüklerinin hayatları etrafında oluşan
olağanüstü hikayelerdir.
Yukarıda tanımı verilen Halk edebiyatı nesri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Menkıbe
B) Efsane
C) Halk Masalları
D) Bilmece
E) Halk Hikayeleri
5.
Karagöz bir gölge oyunudur. İki temel tip vardır: ...; saf, temiz
yaratılışlı halkı temsil eden, ...; okumuş, ukala, kibar geçinen sınıfın
temsilcisidir.
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Hacivat – Beberuhi
B) Karagöz – Zenne
C) Karagöz – Hacivat
D) Tiryaki – Hacivat
E) Hacivat – Karagöz
6.
Aşağıdakilerden hangisi Halk oyunlarının ortak özelliklerinden
değildir?
A) Hem göze, hem kulağa seslenir.
B) Yazılı tiyatro örneğidirler.
C) Şive (ağız) taklitlerinden yararlanılır.
D) Güldürü öğesine yer verilir.
E) Kişiler, oyunlarını çok içten oynarlar.
7.
Tek kişilik oyundur. Oyuncu, bütün kişileri küçük değişikliklerle
(kostüm değiştirerek, konuşma ağzını değiştirerek, jest ve
mimiklerini değiştirerek) canlandırır, oynar.
Yukarıda açıklaması verilen Halk tiyatrosu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Karagöz
B) Ortaoyunu
C) Meddah
D) Halk Masalları
E) Efsane
8.
... dekorsuz, metinsiz bir tiyatrodur. Oyuncular hazırlıksız bir
şekilde oyunu sahneler. İki tip vardır: Pişekar ve Kavuklu. ..., gölge
oyunundaki Karagöz’ün; ..., Hacivat’ın özelliklerini gösterir.
Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Meddah – Pişekar – Kavuklu
B) Ortaoyunu – Kavuklu – Pişekar
C) Ortaoyunu – Pişekar – Tiryaki
D) Meddah – Tiryaki – Zenne
E) Ortaoyunu – Pişekar - Kavuklu
9.
I. Türk edebiyatının en önemli şairlerindendir; dünya
edebiyatının da tanıdığı bir mutasavvıftır.
II. Lirik ve didaktik söyleyişleri hep insan sev
gisine
dönüktür.
III. Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır; ancak aruz ölçüsüyle da
yazmıştır.
IV. İlahi nazım biçimini kullanmıştır.
Yukarıda özellikleri verilen Halk edebiyatı sanatçısı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Hacı Bektaşi Veli
C) Hacı Bayram Veli
D) Kaygusuz Abdal
E) Pir Sultan Abdal
10. 13. yüzyılda yaşamış mutasavvıf bir şairdir. Horasan’da Hoca
Ahmet Yesevi’den ders almış ve Anadolu’ya gönderilmiştir.
Anadolu birliğinin sağlanmasında Orhan Bey’le işbirliği yapmış,
Yeniçeri Ocağı’nın kurulmasında etkili olmuştur. Tasavvuf
düşüncesini anlatan Arapça yazdığı Makalât adlı eseri ünlüdür.
Bu parçada tanıtılan Halk edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kayıkçı Kul Mustafa
B) Hacı Bayram Veli
C) Kaygusuz Abdal
D) Yunus Emre
E) Hacı Bektaşi Veli
11. Aşağıdakilerden hangisi Halk şiirinin belirleyici özelliklerinden biri
değildir?
A) Toplumun her kesimine hitap eden bir dil kullanması
B) Dış dünyaya yönelik somut konuları işlemesi
C) Hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılmış olması
D) Bütün güzelliğinden çok parça güzelliğini ön planda tutması
E) Koşma, mani, semai gibi belli nazım biçimlerini kullanması
12. –
Anonim Halk edebiyatının yaygın örneklerindendir.
–
Birbiriyle
bağdaşmayan
hayallerle
düşüncelerin
sıralanmasından oluşur.
–
Ses taklidi, yineleme ve ikilemelerden yararlanılır.
–
Bunlar birer söz oyunudur.
Yukarıda özellikleri verilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilmece
B) Ninni
C) Tekerleme
D) Efsane
E) Akrostiş
CEVAPLAR
1B
2E
3D
4A
5C
6B
7C
8E
9A
10 E
11 D
12 C
HALK EDEBİYATI – 3
1. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatının genel
özelliklerinden değildir?
A) Konu ilahi aşk ve felsefi düşüncedir.
B) Hem aruz hem de hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Mevlevilerde olduğu gibi şiir, musiki eşliğinde söylenmiştir.
D) Şiirlerde öğretici ve yol gösterici, insanları iyilik ve güzelliğe sevk
edici bir tutum görülür.
E) Nazım birimi beyit, dili ağırdır.
2.
Bektaşilerde “nefes”, Alevilerde “deme” adını alan nazım türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şathiye
B) Nutuk
C) İlahi
D) Semai
E) Devriye
3.
I. Risalet’ün Nushiyye
II. Garipname
III. Nutuk
IV. Genç Osman Destanı
Yukarıda eseri verilmeyen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kayıkçı Kul Mustafa
B) Yunus Emre
C) Hacı Bayram Veli
D) Pir Sultan Abdal
E) Aşık Paşa
4.
5.
6.
7.
I. Makalat
II. Garipname
III. Nutuk
Yukarıda verilen eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 13. yüzyılda yaşamış sanatçılar tarafından yazılmaları
B) Bektaşi tarikatına bağlı sanatçılar tarafından yazılmaları
C) Aruz ölçüsüyle yazılmaları
D) Tasavvuf edebiyatına bağlı sanatçılar tarafından yazılmaları
E) Arapça olarak yazılmaları
16. ve 17. yüzyılda yaşadığını tahmin ettiğimiz saz şiirinin en ünlü
şairidir. Bütün şiirlerini din dışı konularda yazmıştır. Elinde sazı,
dilinde sözüyle Anadolu’yu köy köy, diyar diyar dolaşarak insan
sevgisini, doğa güzelliklerini dile getirmiştir. Süsten ve gösterişten
uzak samimi bir anlatımı vardır. Şiirlerini hece ölçüsüyle ve
konuşma diliyle söylemiştir.
Paragrafta sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu
B) Karacaoğlan
C) Dadaloğlu
D) Gevheri
E) Aşık Ömer
Bahçede hanımeli
Derdinden oldum deli
Alemde hüner odur
Sevmeli sevilmeli
Yukarıdaki bu tür, yedi heceli ve dört mısralı tek kıtadan meydana
gelir. İlk iki dize doldurma, asıl anlam son iki dizededir.
Örneği ve açıklaması verilen bu tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Ninni
C) Koşma
D) Mani
E) Türkü
Dinleyin ağalar methin eyleyim
Elma yanaklımın kara kaşlımın
O gül yüzlerine kurban olayım
Dal gerdanlımın da sırma saçlımın
Koşmadan alınan bu dörtlüğün konusuna göre aldığı isim
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koçaklama
C) Ağıt
E) Türkü
B) Güzelleme
D) Taşlama
8.
Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı sanatçılarından değildir?
A) Bayburtlu Zihni
B) Gevheri
C) Seyrani
D) Bağdatlı Ruhi
E) Sümmani
9.
Şair, 1984’te Sivas’a bağlı Sarkışla ilçesinin Sivrialan köyünde
doğmuş, 21 Mart 1971’de aynı köyde vefat etmiştir. Yedi yaşında
gözlerini çiçek hastalığı ve bir kaza neticesinde kaybetmiştir.
Babasının yanına gelen aşıkların uyandırdığı ilgi ve sevgi
neticesinde saz çalmaya başlamıştır. Şiirlerinde sade bir dil
gözlemlenir. Aşk, yurt ve toprak sevgisini işlemiştir. Şiirleri “Dostlar
Beni Hatırlasın” adlı kitapta toplanmıştır.
Paragrafta bahsedilen ozanımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aşık Veysel Şatıroğlu
B) Konyalı Aşık Mehmet Yakıcı
C) Şeref Taşlıova
D) Murat Çobanoğlu
E) Aşık İlhami
10.
I. Semai
II. Koşma
III. Türkü
IV. İlahi
V. Mani
Yukarıdaki nazım biçimleri Halk edebiyatında kullanıldığı
bölümlere göre eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?
A) V
B) IV
C) III
D) II
E) I
11.
I. Anonim Halk edebiyatı nazım türüdür.
II. İlk iki dize doldurmadır, asıl söylenmek istenen son iki
dizededir.
III. Sadece aşk üzerine söylenir.
IV. Son dörtlükte şairin mahlası geçer.
V. Çoğunlukla hecenin 7’li kalıbıyla söylenir.
Yukarıda “mani”yle ilgili numaralandırılmış cümlelerden hangisi ya da
hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız V
C) I ve III
D) III ve IV
E) II ve V
12.
I. Nutuk
II. İlahi
III. Semai
IV. Koşma
V. Devriye
Yukarıdakilerden hangileri Tekke edebiyatı nazım biçimlerinden
değildir?
A) I ve II
B) II ve III
C) IV ve V
D) III ve IV
E) II ve V
CEVAPLAR
1E
2C
3D
4D
5B
6D
7B
8D
9A
10 B
11 E
12 D
HALK EDEBİYATI – 4
1.
I. Umumiyetle aşk duygularını ve tabiat güzelliklerini anlatan lirik
şiirlerdir.
II. 11’li (6 + 5 veya 4 + 4 + 3) hece vezniyle söylenen
dörtlüklerden meydana gelir.
III. Ezgilerine ve yapılarına göre ayrıca isimlendirilir.
Yukarıda özellikleri verilen nazım şekli aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Koşma
B) Mani
C) Semai
D) Destan
E) Ninni
2.
3.
4.
5.
6.
Aşağıdakilerden hangisi Tasavvuf edebiyatı nazım biçimlerinden
değildir?
A) Semai
B) İlahi
C) Şathiye
D) Devriye
E) Nefes
Aşağıdakilerden
hangisi
“koşma”nın
isimlendirilişlerinden biri değildir?
A) Taşlama
B) Koçaklama
C) Ağıt
D) Hicviye
E) Güzelleme
konularına
7.
Aşağıdakilerden hangisi tümüyle Halk
şekilleridir?
A) Koşma – destan – varsağı – mesnevi
B) Semai – varsağı – koşma – mani
C) Mani – ilahi – koşma – rubai
D) Şarkı – türkü – mani – varsağı
E) Varsağı – tuyuğ – türkü – koşma
8.
Aşağıdaki sanatçı–eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Aşık Paşa – Garipname
B) Köroğlu – Genç Osman Destanı
C) Kaygusuz Abdal – Budalaname
D) Hacı Bektaşi Veli – Makalât
E) Yunus Emre – Risalet’ün Nushiyye
9.
Derdim var seller gibi
Diyemem eller gibi
Kurudum kadîd oldum
Meyvesiz dallar gibi
Bu şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yedili hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Düz kafiye örneğidir.
C) Halk söyleyişlerine yer verilmiştir.
D) Kesik mani örneğidir.
E) Kelime halinde redif kullanılmıştır.
göre
Yürü bre Bulgar dağı
Hemen dağlar sende m’olur
Yaylalı sümbüllü yurtlar
Büyük evler sende m’olur
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma
B) Semai
C) Rubai
D) Destan
E) Varsağı
İncecikten bir kar yağar
Tozar Elif Elif diye
Deli gönül abdal olmuş
Gezer Elif Elif diye
Bu tür hecenin 8’li kalıbıyla söylenir. Dörtlük sayısı 3–5 arasında
değişir. Konu bakımından aşk, tabiat, ayrılık duygusu temaları
işlenir.
Sözü edilen bu tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi
B) Rubai
C) Koşma
D) Kalenderi
E) Semai
Ala gözlü nazlı dilber
Seni kandan sakınırım
Kandan değil hey efendim
Seni candan sakınırım
Bu dörtlükten Halk şiiri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine
varılamaz?
A) Redif sıklıkla kullanılır.
B) Halk söyleyişi ve yalın bir dil tercih edilir.
C) Şiirlerde hece ölçüsü kullanılır.
D) Dörtlük nazım birimiyle söylenir.
E) Klasik edebiyatın etkileri yer yer görülür.
edebiyatı
nazım
10. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) Halk edebiyatı din etkisi dışında oluşturulan bir edebiyattır.
B) Dede Korkut Hikayeleri on iki hikaye ve bir önsözden oluşur.
C) Türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bölüme bent denir.
D) Taşlamalar Divan şiirinde hicviye, Batı edebiyatında satir adını
alır.
E) Semai Toroslardaki “Varsak” boyunun özel ezgiyle söyledikleri
şiirin adıdır.
11. Aşık edebiyatında bir kişiyi ya da sosyal düzeni eleştiren hiciv
konulu şiirlere ...; bunun yanı sıra tabiat güzelliklerini veya kadın,
at, silah gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere ... denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Hicviye – güzelleme
B) Taşlama – şarkı
C) Taşlama – güzelleme
D) Güzelleme – koçaklama
E) Satirik – lirik
12.
I. Türkü
II. Semai
III. Varsağı
IV. Tekerleme
V. Şarkı
Yukarıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri
değildir?
A) V
B) IV
C) III
D) II
E) I
CEVAPLAR
1A
2A
3D
4E
5E
6E
7B
8B
9D
10 E
11 C
12 E
HALK EDEBİYATI – 5
1. Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Devâ belli değil dert belli değil
Koşmadan alınan bu dörtlüğün konusuna göre aldığı isim
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelleme
B) Ağıt
C) Mani
D) Taşlama
E) Koçaklama
2.
3.
Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında aruz ölçüsüne dayalı
türlerden değildir?
A) Divan
B) Selis
C) Kalenderi
D) Satranç
E) Varsağı
Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında nesre dayalı türlerden
biri değildir?
A) Efsaneler
B) Masallar
C) Atasözleri
D) Hilyeler
E) Bilmeceler
4.
Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatı şairleri içinde
yer almaz?
A) Kayıkçı Kul Mustafa
B) Niyazî-i Mısrî
C) Hacı Bektaşi Veli
D) Kaygusuz Abdal
E) Aşık Paşa
5.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi
söylemiştir?
A) Köroğlu
B)Dadaloğlu
C) Bayburtlu Zihni
D)Seyrani
E) Dertli
6.
I. Nazım birimi dörtlüktür.
II. Sanatlı ve süslü söyleyişten uzaktır.
III. Sagu, koşuk, sav en önemli ürünleridir.
IV. Halkın ortak problemlerini dile getirmiştir.
V. Nesir alanında şiirden daha çok gelişme
görülmüştür.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde ya da hangilerinde Halk
edebiyatıyla ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) Yalnız V
D) III ve V
E) I ve IV
8.
Halk şairleri arasında en kültürlü, en yaratıcı kişi olarak tanınır.
Divan şairleriyle boş ölçüşen şair, gerçekten onları aratmayacak
tarzda gazeller, murabbalar söylemiştir. Dilindeki sadelik ve akıcılık
onun başarısının delilidir. En çok bilinen şiiri, 38 dörtlükten
meydana gelen ve 105 şairin adının sayıldığı Şairname’sidir. Burada
17 saz şairinin adının zikredilmesi
Arap ve Acem şairlerinin
yanında klasik şiirimizle tekke şiirimizin ünlü adlarına daha fazla yer
vermesi düşündürücüdür.
Parçada tanıtılmaya çalışılan 17. yüzyıl Halk edebiyatı sanatçısı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan
B) Aşık Ömer
C) Sümmani
D) Dadaloğlu
E) Kul Mehmet
9.
Telli sazlıdır bunun adı
Ne ayet dinler ne kadı
Bunu çalan onlar kendi
Şeytan bunun neresinde
Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisine aittir?
A) Taşlama
B) Güzelleme
C) Koçaklama
D) Ağıt
E) Mani
10. Şair, Nakşibendi Tarikatı’nın Halidiye kolunu kuran Şeyh Halid’e
bağlanarak, onun fikir ve telkinlerinden feyz alır. Arapça ve Farsça
sözcükleri, deyimleri öğrenmeye çabalar, aruz veznindeki ses
dalgalanmalarını sezinler gibi olur. Fakat medresenin kasveti ve
esrarlı havasına daha fazla dayanamayarak köyüne geri döner.
Daha sonra birçok yer gezen şair, kasaba ve köylerin kahvelerinde
saz çalıp türkü söyleyerek kendini gittiği her yerde sevdirir. Asıl
sanatçı kişiliği hece ile yazdığı koşma ve semailerinde görülür.
Paragrafta sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aşık Ömer
B) Bayburtlu Zihni
C) Erzurumlu Emrah
D) Dadaloğlu
E) Ruhsati
11.
7.
sadece
heceyle
şiirler
I. En güzel örnekleri halk hikayeleri ve masallardır.
II. Nazımla nesir iç içedir.
III. Oldukça sade ve halk ağzıyladır.
IV. Mersiyeler ve hicviyeler birer halk nesri örneğidir.
V. Halk hikayelerinin bitiminde “duvak kapama”
adı verilen bir
türkü söylenir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde ya da hangilerinde Halk
edebiyatı nesri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) Yalnız II
B) Yalnız IV
C) Yalnız V
D) IV ve V
E) I ve III
I. Özel bir ezgisi vardır.
II. Yapısı yönünden iki bölümden oluşur.
III. Hece ve aruzla yazılabilir.
IV. Anonim Halk edebiyatı nazım biçimidir.
V. Aşk, gurbet, kahramanlık konularında yazı
labilir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi “türkü” için
söylenemez?
A) V
B) IV
C) III
D) II
E) I
12. I. Ben giderim o gider, benden ileri gider.
II. Ağaç üstünde kilitli sandık.
Yukarıda verilen ifadeler Halk edebiyatının hangi nazım şeklidir?
A) Tekerleme
B) Bilmece
C) Ninni
D) Efsane
E) Mani
CEVAPLAR
1D
2E
3D
4A
5B
6D
7D
8B
9A
10 C
11 C
12 B
HALK EDEBİYATI – 6
1. Halk edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Şiirler çoğu zaman saz eşliğinde söylenir.
B) Nazım birimi dörtlüktür; ancak az da olsa üçlü, beşli söyleyişler
görülür.
C) Dil tam bir halk dilidir. Halka mal olmamış sözcükler
kullanılmamıştır.
D) Nazım şekli olarak mani, tuyuğ, koşma, semai, rubai vs.
kullanılmıştır.
E) Söyleyişlerinde doğa ile iç içe olmaktan kaynaklanan bir
somutluk hakimdir.
2.
Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında kullanılan bir destan
motifi değildir?
A) at
B) ışık
C) su
D) mum
E) rüya
3.
19. yüzyılda yaşamış, lirik bir saz şairidir. Tasavvufa bağlı bir şair
olarak aruzla didaktik şiirler yazmıştır. Başarılı olduğu şiirleri, hece
ile yazdığı koşmalardır.
Yukarıda tanıtılmaya çalışılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sümmani
B) Ruhsati
C) Seyrani
D) Dertli
E) Gevheri
4.
Halk edebiyatı sanatçısı olmasına rağmen aruz ölçüsüyle şiir
yazan şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dertli
B) Karacaoğlan
C) Aşık Veysel
D) Kayıkçı Kul Mustafa
E) Dadaloğlu
5.
I. Karacaoğlan
II. Dadaloğlu
III. Aşık Veysel
Bu üç ozanımızın ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) 19. yüzyılda yaşamış kişiler olmaları
B) Yeniçeri Ocağı’ndan yetişmiş şairler olmaları
C) Yiğitçe bir söyleyişleri olması
D) Sadece heceyle şiir yazmaları
E) En başarılı oldukları nazım biçiminin varsağı olması
6.
7.
Mani ile aynı kafiyelenişe sahip olan nazım şekli aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Rubai
B) Gazel
C) Kaside
D) Koşma
E) Mesnevi
I. 15. yüzyılda yaşayan şair, Bektaşi tarikatına bağlıdır.
II. Yunus Emre’nin etkisinde hem hece ile hem aruzla şiirler
yazmıştır.
III. Nükteli ve iğneli bir dili vardır.
IV. Şiirlerinin yanında öğretici nesirler de yaz
mıştır.
V. Budalanâme ve Mugaalâtanâme önemli
eserleridir.
Yukarıda özellikleri sayılan Halk edebiyatı sanatçısı
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Pir Sultan Abdal
Kaygusuz Abdal
Hacı Bayram Veli
Kayıkçı Kul Mustafa
Hacı Bektaşi Veli
8.
Toplumu ilgilendiren her konuda söylenen halk şiiridir. Birtakım
gülünç durumları ele alan mizahi türleri de vardır. Dörtlüklerle yazılır.
11 hecelidir, “abab–cccb–dddb” şeklinde uyaklanır.
Açıklayıcı bilgiler verilen bu nazım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Koşma
B) Semai
C) Varsağı
D) Destan
E) İlahi
9.
I. Doğu Anadolu’da aşık geleneğine uygun
olarak aşık
olmuş; şiir söylemiştir.
II. Hayali sevgilisi Gülperi’yi bulmak için Uzakdoğu ülkelerini
dolaşmıştır.
III. Destanlarında sosyal konuları, deprem ve yangın gibi acıları
dile getirmiştir.
IV. Koşma ve semailerde aşk, doğa ve insan
sevgisini
işlemiştir.
V. Orijinal buluşlarıyla, halk söyleyişinin en güzel örneklerini
vermiştir.
Yukarıda kimi özellikleri verilen Hak edebiyatı sanatçısı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Seyrani
B) Gevheri
C) Sümmani
D) Ruhsati
E) Hayali
10.
I. Kavuştaklı bir nazım biçimi ve türüdür.
II. Ayırıcı, belirleyici bir kuralı yoktur.
III. Bireysel veya toplumsal bir sevinci veya hüznü anlatır.
IV. Dört dizeli, söz ve ezgisinde yiğitlik havası
olanlarına
hoyrat denir.
Numaralandırılarak verilen bilgiler hangi nazım biçimini
buldurmaya yöneliktir?
A) Mani
B) Türkü
C) Koşma
D) Semai
E) Destan
11. Keklik gibi taştan taşa sekerek,
Gerdan açıp gelişini sevdiğim.
Sağa sola taksim etmiş örgüsün,
Onar onar bölüşünü sevdiğim.
Yukarıda verilen Aşık edebiyatı nazım şekillerinden koşmanın
konusuna göre aldığı isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelleme
B) Taşlama
C) Ağıt
D) Koçaklama
E) Varsağı
12. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) edebiyatı şairlerinden
değildir?
A) Kaygusuz Abdal
B) Eşrefoğlu Rumi
C) Seyrâni
D) Pir Sultan Abdal
E) Ahmet Yesevi
CEVAPLAR
1D
2D
3B
4A
5D
6A
7B
8D
9C
10 B
11 A
12 C
HALK EDEBİYATI- 7
1. Halk edebiyatında Tanrı aşkını dile getiren ve özel besteyle
söylenen Tekke şiirlerine verilen genel addır. Hece ölçüsünün 7’li
ve 8’li kalıplarıyla söylenir. Nazım birimi dörtlüktür. Belli bir uyak
düzeni yoktur. Bektaşilerde “nefes”, Mevlevilerde “ayin”,
Alevilerde “deme”, Gülşenilerde “tapuğ”, Halvetilerde “durak”
adını alır. En ünlü şairi Yunus Emre’dir.
Paragrafta
açıklanan Tekke edebiyatı nazım
biçimi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi
B) Şathiye
C) Devriye
D) Nutuk
E) Hikmet
2.
Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı ve ozanlarıyla ilgili
değildir?
A) Ozanlar halkın içinden çıkmıştır.
B) Ozanların hepsi bir eğitimden geçmiştir.
C) Daha çok koşma nazım şekli kullanılmıştır.
D) İslâm öncesi Türk edebiyatının devamı niteliğindedir.
E) Şiir ve yazıların toplandığı defterlere “cönk” denir.
3.
Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Beş mesneviden oluşan eser toplamına Divan edebiyatında
hamse denir.
B) Nazire, Divan edebiyatında bir başka şairin şiirine benzetilerek
yazılan şiirlere verilen addır.
C) Kıt’a uyak düzeni bakımından maniyi andıran bir Halk
edebiyatı nazım türüdür.
D) Halk edebiyatı şairlerinden okur yazar olanlar, şiirlerini “cönk”
adı verilen defterlere yazarlardı.
E) Şarkı, Divan edebiyatı şairlerinin Halk edebiyatından
esinlenerek yazdıkları bir nazım biçimidir.
4.
Aşağıdakilerden hangisi Saz şairlerinin özelliklerinden biri
değildir?
A) Gezgindirler.
B) Sazla söylerler.
C) Usta–çırak ilişkisiyle yetişirler.
D) Halk diliyle söylerler.
E) Medreselerde tahsil görürler.
5.
Aşağıdakilerden hangisi yalnızca din dışı konularda eser
vermiştir?
A) Dadaloğlu
B) Kaygusuz Abdal
C) Yunus Emre
D) Süleyman Çelebi
E) Pir Sultan Abdal
6.
7.
Aşağıdaki şairlerden
duymamıştır?
A) Dertli
B) Erzurumlu Emrah
C) Seyrani
D) Dadaloğlu
E) Bayburtlu Zihni
hangisi
Divan
edebiyatına
yakınlık
Karacaoğlan için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dili, dönemin konuşma dilidir.
B) Şiirlerinde maddi aşk ve tabiat sevgisi en fazla işlenen
konulardır.
C) Hece ölçüsünün 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır.
D) Semai ve varsağıları da olan şair, en çok koşma nazım biçimini
kullanmıştır.
E) Nazım türlerinden en çok koçaklamayı benimsemiştir.
8.
Kıldan köprü yaratmışsın
Gelsin kullar geçsin deyi
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen geç a Tanrı
Bu dörtlük konusu bakımından ne tür bir halk şiiridir?
A) Taşlama
B) İlahi
C) Şathiye
D) Koçaklama
E) Güzelleme
9.
Rüyaları hayra yor
Gel bugün hayatım sor
Ayrılığın azabı
Her azaptan daha zor
Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Mani
C) Koşma
D) Türkü
E) Tuyuğ
10. Bir Halk edebiyatı ürünü olan “destan”la ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) 3–5 dörtlükten meydana gelir.
B) Nazım birimi dörtlüktür.
C) Kendine özgü bir ezgisi vardır.
D) Toplumu ilgilendiren olaylar üzerine düzenlenir.
E) Çoğunlukla 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
11. Aşkın aldı benden beni,
Bana seni gerek, seni.
Ben yanarım dünü günü.
Bana seni gerek, seni.
Yukarıda verilen Tekke edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Nefes
B) İlahi
C) Devriye
D) Nutuk
E) Şathiye
12. İçkili Bektaşi ayinlerine ... denir. Bu tür ayinlerde özel bir kadehten
yudum yudum şarap içilir. Kadeh sırayla dolaştırılıp ayine katılmış
olanların sarhoş olmalarına kadar devam edilir. Herkesin kadehten
yudum yudum içmesi onların vahdette birleşmesini temsil eder.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) Deme
B) Nefes
C) Hikmet
D) Bezm-i Cem
E) Ritl-i Girân
CEVAPLAR
1A
2B
3E
4E
5A
6D
7E
8C
9B
10 A
11 B
12 D
HALK EDEBİYATI – ÇIKMIŞ SORULAR
1. “Sen sana ne sanırsan
Ayruğa da onu san”
diyerek daha XIII. yüzyılda hümanizmanın müjdecisi olan, bu
yönünden ötürü de ölümünün 650. yıldönümünde UNESCO’ca
bütün dünyada ve yurdumuzda anılan Türk şairi kimdir?
(1974/ÖSYS)
A) Mevlana
B) Ahmet Yesevi
C) Hacı Bayram Veli
D) Yunus Emre
E) Sultan Veled
2.
A)
B)
C)
D)
E)
7.
Yüzyıllar boyunca Tekke şiirlerinin önderi sayılmış, şiirleriyle
kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını,
taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla
birlikte genellikle heceyi kullanmıştı. Bu şiirlerde kullanılan ana
tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
(1987/ÖSYS)
A) Yunus Emre
B) Yusuf Has Hacip
C) Mevlana
D) Sultan Veled
E) Hacı Bayram Veli
8.
Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri
arasında yer almaz?
(1988/ÖSYS)
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün
hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları
E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal
olaylarını ele almaları
9.
Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatı ürünlerinden
değildir? (1988/ÖSYS)
A) Mani
B) Koşma
C) Ninni
D) Ağıt
E) Türkü
Şu iki parçayı okuyunuz:
Bir garip ölmüş diyeler
Üç günden sonra duyalar
I
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle garip bencileyin
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
Bu iki parça arasındaki ortak yön, aşağıdakilerden hangisidir?
(1974/ÖSYS)
A) Kullanılan vezin
B) Nazım birimi
C) Halk edebiyatı ürünü oluşları
D) İşlenilen tema
E) Anlatılan biçimi
II
3.
“Şu dağlar olmasaydı,
Çiçeği solmasaydı,
Ölüm Allah’ın emri
Ayrılık olmasaydı.”
Yukarıdaki manide “şu dağlar” sözünün kullanılış nedeni
aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir? (1978/ÖSYS)
A) Dağların ölümü düşündürmüş olması
B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması
C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması
D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa yol açmış
olması.
E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması
4.
“Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini, derviş gibiyimdir.”
cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi
yönünü vurgulamak istiyor? (1978/ÖSYS)
A) Başkalarına aldırmayışını
B) Giyim kuşamı önemsemeyişini
C) Alçakgönüllülüğünü
D) Tarikatçılığa özenişini
E) Hoşgörülü oluşunu
5.
Aşağıdaki sözcük dizelerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı
ürünlerinin adlarıdır?
(1980/ÖSYS)
A) ağıt – şarkı – masal – tuyuğ
B) türkü – mesnevi – koşma – mersiye – atasözü
C) destan – mani – rubai – masal – şarkı
D) şarkı – türkü – rubai – koçaklama – mani
E) koçaklama – türkü – mani – masal – ağıt
6.
“Âşık, Türk Halk edebiyatında XV. yüzyılın başlarından bu yana
beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope)
geleneğini sürdüren; ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi
‘sevda şiirleri’ söylenen bir sanatçıdır.”
Günümüzde yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün
özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır.
Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1981/ÖSYS)
Âşıklığın güç bir uğraş olması
Günümüzde insanın şiire önem vermemesi
Aydın sanatçıların, âşıkların görevini yüklenmiş olması
Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi
Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi
10. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri
değildir? (1989/ÖSYS)
A) Münacat, naat mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların
kullanılması
B) İslâmiyet’ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü
bir edebiyat olması
C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D) Şiirlerin “saz şairi” ya da “âşık” denen şairlerce “bağlama” adı
verilen bir sazla söylenmesi
E) Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde
anlatılması
11. Bir halk edebiyatı ürünü olan “mani” ile ilgili aşağıdaki bilgilerden
hangisi yanlıştır?
(1990/ÖSYS)
A) Yazarları belli değildir.
B) Kafiye düzeni a–a–b–a biçimindedir.
C) Anlatılmak istenen duygu ya da düşünce son iki dizede
bulunur.
D) İlk iki dize, son iki dize ile yalnız ölçü ve kafiye bakımından
ilgilidir.
E) Yalnızca aşk konusu işlenir.
12. Düzenleyicisi pek bilinmez, halkın sözlü geleneğinde oluşup gelir.
Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olun biçiminde olsun
değişikliklere bozulmalara, kırpılmalara uğrayabilir. Her zaman bir
ezgiyle söylenir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
(1991/ÖSYS)
A) Tuyuğ
C) Türkü
E) Gazel
B) Şarkı
D) Rubai
13. Halk şiirimizin güçlü soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından
itibaren saza, söze, şiire ve türküye vererek dış dünyasının
karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül sözüyle yazdığı
şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık
duygularını dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir? (1991/ÖSYS)
A) Yunus Emre
B) Pir Sultan Abdal
C) Karacaoğlan
D) Âşık Veysel
E) Dadaloğlu
14. Aşağıdaki dizelerin hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
(1992/ÖSYS)
A) Ayna almış perçem düzer
Zülfün tarayı tarayı
B) Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez
C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam
Yeni talim gelmiş varam alışam
D) Güzel gitti diye pınar ağladı
Acıdı yüreğim yandı pınara
E) Avcılardan kaçmış ceylan misali
Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı
15. Aşağıdakilerden hangisi Karagöz, Meddah ve Ortaoyunu gibi
seyirlik halk oyunlarının ortak özelliklerinden biri değildir?
(1992/ÖSYS)
A) Göze ve kulağa seslenmeleri
B) Güldürü öğesine yer vermeleri
C) Şive taklitlerinden yararlanmaları
D) Tek kişilik gösteri olmaları
E) Sözlü tiyatro örneği olmaları
16. Divan edebiyatındaki “gazel”in konu bakımından Halk
edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir? (1992/ÖSYS)
A) Varsağı
B) Destan
C) Türkü
D) Koşma
E) Nefes
17. Bahçelerde gül gerek
Güllere bülbül gerek
Senin gibi güzele
Bencileyin kul gerek
Bu dörtlüğün nazım
(1994/ÖSYS)
A) Divan
C) Destan
E) Mani
biçimi
aşağıdakilerden
hangisidir?
B) Varsağı
D) Koşma
18. Düzenleyicisi bilinmez, halkın geleneğinden oluşur. Çağdan çağa ve
yöreden yöreye içeriğinde olun, biçiminde olsun değişikliklere
uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
(1995/ÖSYS)
A) Türkü
B) Şarkı
C) Gazel
D) Mesnevi
E) Koşma
19. Onu Halk şairi saymak bir bakıma yanlıştır. Ama o, halka, halkın
diliyle seslenmiş, halkın şairi olabilmiştir. Zaten başarısının
sırlarından biri de budur. Hece ile söylediği şiirlerinden başka bir
Divan oluşturacak kadar, aruzla yazılmış şiirleri de vardı. Yaşamı
üzerine kesin bilgiler yoktur. Risaletü’n-Nushiye adlı mesnevisinin
yazılış tarihinden yola çıkarak XIII. yüzyılda yaşadığı konusunda
birleşilmiştir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
(1996/ÖSYS)
A) Pir Sultan Abdal
B) Hacı Bayram Veli
C) Yunus Emre
D) Mevlana Celaleddin Rumi
E) Kaygusuz Abdal
20. Halk hikayeleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır? (1997/ÖSYS)
A) Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir.
B) Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır.
C) Oluşturdukları çağlardaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri
yansıtır.
D) Anlatım tümüyle nesre dayalıdır.
E) Anlatıcıları okur yazar, az çok kültürlü kişilerdir.
21. Divan edebiyatında “hicviye” denilen alaylı yergi şiirinin Halk
edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? (1997/ÖSYS)
A) Koşma
B) Semai
C) Taşlama
D) Destan
E) Türkü
CEVAPLAR
1D
2D
3D
4B
5E
6E
7A
8E
9B
10 A
11 E
12 C
13 D
14 B
15 D
16 D
17 E
18 A
19 C
20 D
21 C
İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI – 1
1.
(I) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı Türklerin İslamiyet’i
benimsediği X-XI. yüzyıla kadar sürer. (II) Çoğunlukla sözlü
edebiyata dayanır. (III) Bunun nedeni Türklerin göçebe yaşamı
nedeniyle yazıyı çok geç kullanmalarıdır. (IV) Sözlü edebi
ürünlerde nazım birimi dörtlük, temel ölçü de hece ölçüsüdür.
(V) Ayrıca şiirler "baksı" adı verilen saz eşliğinde söylenir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi
yanlışlığı vardır?
A) I.
B)II
C) III.
D) IV.
E) V.
A) I. ve II.
D) II. ve IV.
2. Aşağıdaki destan-ulus eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık
yapılmıştır?
A) Şehname - Arap
B) Gılgamış- Sümer
C) Muhaberata - Hint
D) llyada - Yunan
E) Şu - Türk
9. I.
Türk lehçesinin ansiklopedik sözlüğüdür; Kaşgarlı
Mahmut tarafından yazılmıştır.
II. Eserin adı "mutluluk veren kitap" anlamına gelir,
Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
III.
Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılan eser
"hakikatlerin eşiği" anlamına gelmektedir.
IV.
12 hikâyeden oluşan eser, Oğuz boylarının
komşularıyla olan ilişkilerini, gelenek ve göreneklerini anlatır.
Yukarıda
numaralanmış
cümlelerde
aşağıdakilerin
hangisinden söz edilmemiştir?
A) Divan-ı Hikmet
B) Atabetü'l Hakayık
C) Kutadgu Bilig
D) Kitab-ı Dede Korkut
E) Divanü Lûgati't Türk
3.
"Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen eser, Yüknekli Edip
Ahmet tarafından yazılan bir öğüt kitabıdır. 12. yüzyılda
Hakaniye Türkçesiyle yazıya geçirilmiştir.
Yukarıda sözü edilen eserin adı nedir?
A) İskendernâme
B) Atabet'ül Hakayık
C) Kutadgu Bilig
D) Kitab-ı Dede Korkut
E) Göktürk Kitabeleri
4.
Aşağıdakilerden hangisi İslamlık
destanlarından biri değildir?
A) Oğuz Kağan
B) Alp Er Tunga
C) Manas
D) Ergenekon
E) Göç
öncesi
Türk
5.
Sembolik dört kahraman aracılığıyla ideal bir devlet
adamının nasıl olması gerektiğini mesnevi nazım biçimi, aruz
ölçüsü, Hakaniye lehçesiyle aktaran ve 11. yüzyılda yazılan bir
siyasetname kitabıdır.
Burada sözü edilen eser ve eserin yazarı aşağıdakilerin
hangisinde verilmiştir?
A) Siyasetnâme, Nizamü'l Mülk
B) Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi
C) Atabet'ül Hakayık, Edip Ahmet
D) Muhakemetü'l Lûgateyn, Ali Şir Nevai
E) Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip
6. Tasavvuf edebiyatımızın öncüsüdür. Anadolu'da yaşamadığı
halde Anadolu'daki tasavvufun gelişmesinde kaynak olmuştur.
Dörtlükler halinde ve hece vezniyle oluşturulan Divan-ı Hikmet
adlı kitabı İslamlığa geçiş döneminin temel eserlerindendir.
Burada sözü edilen tasavvuf öncüsü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Ahmet Yesevi
C) Edip Ahmet
D) Hacı Bektaş Veli
E) Dede Korkut
7.
I. Sagu
II. Taşlama
III. Sav
IV. Mersiye
V. Koşuk
Yukarıda verilmiş edebi ürünlerden hangi ikisi içerik yönüyle
benzerlik gösterir?
B) I. ve IV.
E) III. ve V.
C) II. ve III.
8. VIII. yüzyılda 38 harfli Göktürk alfabesiyle yazılan ve
Tonyukuk, Kültigin, Bilge Kağan adına dikilen Türk
edebiyatının ilk yazılı belgeleri sayılan Göktürk (Orhun)
Yazıtlarının yazarı kimdir?
A) Thomsen
B) Bilge Kağan
C) Strahlenberk
D) Kaşgarlı Mahmut
E) Yolluğ Tigin
10. Âşık Tarzı Halk edebiyatının dili sade olup — ölçüsü ve
dörtlük nazım birimiyle oluşturulan şiirlerin başlığı yoktur. Daha
çok doğaçlamayla söylendiği için yarım kafiye ağırlıklıdır.
Şiirlerin son dörtlüğünde şairin mahlası geçer; mahlas
kullanmaya "tapşırma" denir. Şairlerin (ozanların) şiirleri — adı
verilen defterde toplanır. Güncel ve sosyal olaylar şiire yansır.
Karacaoğlan, Dertli, Dadaloğlu temsilcilerindendir. Koşma,
semai, varsağı, destan gibi nazım biçimleri kullanmışlardır.
Koşmanın dört nazım türü vardır: ağıt — taşlama ve güzelleme.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) aruz, cönk, mani
B) hece, cönk, semai
C) aruz, divan, destan
D) hece, divan, türkü
E) hece, cönk, koçaklama
11. Anadolu'da din dışı konularda kasideler, gazeller söyleyen
ilk Divan şairidir. Divan şiirinin ilk büyük temsilcisi sayılır. XIII.
yüzyılda yaşamıştır. Dili yalın ve akıcıdır. Anadolu Selçuklu
Sultanı III. Alaeddin Keykubat'a sunduğu Farsça yirmi bin
beyitlik "Selçuklu Şehnâmesi"yle tanınır.
Bu parçada tanıtılan Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Âşık Paşa
C) Ahmedi
D) Şeyhi
E) Hoca Dehhani
12. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi destanlardan
biri değildir?
A) Bozkurt Destanı
B) Türeyiş Destanı
C) Şu Destanı
D) Üç Şehitler Destanı
E) Alp Er Tunga Destanı
CEVAPLAR
1 2 3
E A B
7 8 9
B E A
4
C
10
E
5
E
11
E
6
B
12
D
İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI – 2
1.
— yüzyıl, Divan edebiyatının en büyük iki şairini
yetiştirmiştir. Birincisi Bağdat çevresinde yaşayan ve Türkçe,
Arapça, Farsça divanları, "Leyla vü Mecnun" gibi eserleri ve
Kanuni'ye yazdığı ünlü mektubu Şikâyetname ile tanınan — 'dir.
İkincisi ise İstanbul'da saray çevresinde yetişen gazelleri
yanında ünlü yedi bendlik Kanuni Mersiyesi ile sanatının
zirvesine çıkan Sultanü'ş Şuara (Şairler Sultanı) — 'dir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden
hangileri getirilmelidir?
A) XV.
Fuzulî
Nefi
B) XVII.
Nedim
Nâbi
C) XVI.
Şeyhi
Bakî
D) XVII.
Şeyh Galip
Nedim
E) XVI.
Fuzulî
Bakî
2. Bakî, Fuzulî ve Şeyh Galip'in ortak özelliği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Üçü de Divan edebiyatımızın ünlü şairlerindendir.
B) Üçü de Türkçe, Arapça ve Farsça Divan'a sahiptir.
C) Üçü de Mevlevîdir ve gazel yazmıştır.
D) Üçü de Leyla vü Mecnun mesnevi yazmıştır.
E) Üçü de Sebk-i Hindi akımından etkilenmiştir.
3. 1375 -1431 yılları arasında yaşamış "Divan" ve "Hüsrev ile
Şirin" mesnevisi sahibidir. Ona asıl ününü "Harnâme" adlı
mesnevisi sağlamıştır. Bir eşeğin başından geçen olayları
anlatan bu mesnevi, Divan edebiyatının en ünlü hiciv ürünlerindendir. XVI. yüzyılın büyük Divan şairi Fuzulî'yi etkilemiştir.
Burada özellikleri verilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Paşa
B) Necati Bey
C) Süleyman Çelebi
D) Şeyhi
E) Şeyh Galip
4. Nâbi (I) övgü ve hicivleriyle (II) ünlü Divan şairidir. Kalemini
kılıç gibi kullanan şair, söz sanatlarında da olağanüstü bir
yeteneğe sahiptir. Daha sonraları İstanbul'un bir ilçesine ismini
veren Vezir Bayram Paşa'yı (III) hicvetmesi sonunu hazırlamıştır. Padişah IV. Murat (IV) zamanında XVIII. yüzyılda yaşayan
şairin Siham-ı Kaza (V) adlı eseri ünlüdür.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinde bir bilgi
yanlışı yapılmıştır?
A) I.
B)ll.
C)lll.
D) IV.
E) V.
5.
Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi Türk Edebiyatı
ürünlerinden değildir?
A) Tuyuğ
B) Sav
C) Sagu
D) Destan
E) Koşuk
6. VIII. yüzyılda Orta Asya'da Orhun ırmağı kıyısında dikilen
ve ilk Türk alfabesi olan Göktürk harfleriyle yazılan Göktürk
Yazıtlarında aşağıdaki konulardan hangisi işlenmiştir?
A) Devlet adamlarının yaptığı yolsuzluklar
B) Türklerle Çinlilerin elbirliği içinde kalkınmaları
C) Türk devlet adamlarının milletiyle hesaplaşması
D) Türk yazı dilinin nasıl geliştirileceği
E) Türklerle İranlıların yaptığı savaşlar
7.
Aşağıdakilerden
hangisi
şairleri içinde yer almaz?
A) Karacaoğlan
B) Ahmet Yesevi
C) Yunus Emre
D) Pir Sultan Abdal
E) Kaygusuz Abdal
Tekke-Tasavvuf edebiyatı
8.
Aşağıdakilerden hangisi İslamlıktan önceki yazdı Türk
edebiyatı ürünlerinden biri değildir?
A) Kutadgu Bilig
B) Uygur Metinleri
C) Kültigin Yazıtı
D) Tonyukuk Yazıtı
E) Bilge Kağan Yazıtı
9. Aşağıdaki eser-şair eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık
yapılmıştır?
A) Risalet'ün Nushiyye - Yunus Emre
B) Siham-ı Kaza - Nedim
C) Vesilet'ün Necat - Süleyman Çelebi
D) Hayriye - Nabi
E) Hüsn-ü Aşk - Şeyh Galip
10.
I. Nazım birimi dörtlüktür, kafiye zayıftır.
II. Şairler, şiirlerini "lir" adı verilen saz eşiğinde söyler.
III. Şiirlerin dili halkın arasında konuşulan Türkçedir.
IV. Kullanılan vezin hece veznidir, bazı şairler aruzu da
kullanmıştır.
V. Hecenin 7'li ve 11'li kalıpları kullanılır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde Halk
edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E)V.
11.
Aşağıdakilerin hangisinde sanatçı ve onunla ilgili
karşısında verilen bilgilerde bir yanlışlık söz konusudur?
A) Bakî : "Şairler Sultanı" unvanıyla anılanşairin en ünlü eseri
"Kanuni Mersi-yesi"dir.
B) Nâbi : Divan edebiyatının didaktik şiirlerinin en Önemli
ismidir. Oğlu için yazdığı "Hayrabat" adlı mesnevisi vardır.
C)
Nedim: İstanbul halkının deyimlerini, zevkini şiire
getirmiştir, Türk edebiyatında "mahallileşme" akımını başlatmıştır.
D)
Nef'î :
Övgü ve hicivleriyle ünlüdür,"Siham-ı Kaza"
hicivlerinin yer aldığı yapıtıdır.
E) Şeyh : Divan edebiyatının ilk şairidir, lirik Galip şiirleriyle
tanınır, "Selçuklu Şehnamesi" adlı eseri vardır.
12.
I. Sanatlı, süslü, ağır bir dil kullanılmıştır.
II.
Sadece yüksek zümrenin anlayabileceği bir
edebiyattır.
III. Biçim ve içerik yönünden Arap-lran kültürünün
etkisinde kalmıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen edebiyat
dönemi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fecr-i Âti edebiyatı
B) Divan edebiyatı
C) Halk edebiyatı
D) Servet-i Fünun edebiyatı
E) Milli edebiyat
13.
I. Temel nazım birimi dörtlüktür.
II. Sade, katıksız bir Türkçe kullanılmıştır.
III. Genellikle düzyazıya ağırlık verilmiştir.
IV. Şiirler "kopuz" denen saz eşliğinde söylenir.
V. Temel ölçü hece ölçüsüdür.
Numaralanmış cümlelerdeki bilgilerden hangisi İslamiyet
öncesi Türk edebiyatı için söylenemez?
A)l.
B) II.
C) III.
D) IV.
E)V.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7
E A D A A C A
8 9 10 11 12 13
A B B E B C
İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI – 3
1.
I. Bozkurt
II. Muhaberata
III. Ramayana
IV. Şinto
V. Igor
Yukarıda verilmiş destanlardan hangi ikisi aynı ulusa aittir?
A) I. ve II.
B) II. ve III.
C) II. ve IV.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.
2.
13. yüzyılda yaşamıştır, Türkistan'ın Nişabur şehrinde
doğmuştur. Ahmet Yesevi'nin isteğiyle Anadolu'ya gelmiştir.
Bilinen en önemli eseri "Makalat" tır; sohbetler sözler anlamına
gelir. Hz. Adem'in yaratılışı, Şeytan ve şeytani işler, Allah'ın
birliği gibi konuları ele almıştır.
Yukarıdaki paragrafta tanıtılan şair aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Hacı Bektaş-ı Veli
B) Yunus Emre
C) Pir Sultan Abdal
D) Gevheri
E) Seyrani
3.
Aşağıdakilerden
hangisi
Divan
edebiyatının
özelliklerinden biri değildir?
A) Arap ve Iran edebiyatının nazım şekilleri kullanılmıştır.
B) Toplumsal konulara değinilmemiştir.
C) Ölçü aruz, nazım birimi beyittir.
D) Biçimden çok düşünceye önem verilmiştir.
E) Şiirde bütün güzelliği değil, parça güzelliği önemlidir.
4.
I. Alp Er Tunga Destanı: Türk-lran savaşlarıyla Alp Er
Tunga'nın yiğitliklerinin anlatıldığı destandır.
II.
Şu Destanı: İskender ile Türkler arasındaki
savaşların ve Hükümdar Şu'nun destanıdır.
III. Oğuz Kağan Destanı: Hun Hükümdarı Mete'nin
yiğitliklerini, ülkesini genişletip oğulları arasında nasıl
bölüştürdüğünü anlatan destandır.
IV. Bozkurt Destanı: Savaşta yaralanan bir Türk'ün,
dişi bir kurt tarafından kurtarılması, korunması ve Türklerin,
sözü edilen kurtla bir Türk'ten çoğaldığını anlatan bir destandır.
V. Ergenekon Destanı: Türklerin, Kutsal taşı Çinlilere
vermeleri üzerine, tanrı tarafından cezalandırılmaları kuraklığın
başlaması nedeniyle de göç etmeleri anlatılır.
Yukarıda destanlarla ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)l.
B) II.
C) III.
D) IV.
E)V.
5. Her millette olduğu gibi Türklerde de kendine özgü sözlü
edebiyat ürünleri vardır. Bu ürünler eski Türk topluluklarında
söylenen çeşitli ürünlerdir. Bunlardan —, av törenlerine; —,
kurban törenlerine; — yas ve ölüm törenlerine verilen addır.
Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden
hangisi getirilebilir?
A) sığır - şölen - yuğ
B) şölen - yuğ - sığır
C) sığır - yuğ - şölen
D) yuğ - sığır – şölen
E) şölen - sığır - yuğ
6.
Aşağıdakilerden hangisinde Halk edebiyatıyla ilgili yanlış
bilgi verilmiştir?
A) Bu edebiyat, halk diline bağlıdır.
B) Dil ve anlatımda süslü sanatlı söyleyiş vardır.
C) Halkın içinden doğan eserler, konu, tema ve duyarlık
bakımından halkın hayatına sıkı sıkıya bağlıdır.
D) Şairler, genellikle okumamış kişilerdir.
E) Şiirlerde, milli ölçü olan hece ölçüsü kullanılır.
7. (I) Eserin adı, "Türk dili'nin yüce (genel) sözlüğü" anlamına
gelir. (II) Adından da anlaşılacağı gibi, eser bir sözlüktür;
Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. (III) Bundan
dolayı, Türkçenin Arapça karşısında savunulduğu bir eser olarak
değerlendirilir. (IV) Eserde Türkçe sözcüklerin anlamları
Türkçeyle açıklanmakta ve her maddeden sonra birtakım
Türkçe metinler örnek olarak verilmektedir. (V) Kaşgarlı
Mahmut tarafından XI. yüzyılda yazılan eserin asıl önemi de,
işte bu derleme Türkçe metinlerden ileri gelmektedir; yani eser,
zengin bir folklor kaynağı durumundadır.
Yukarıdaki cümlelerde Divanü Lûgati't Türk'le ilgili bilgilerden
hangisi yanlıştır?
A)l.
B)ll.
C) III.
D) IV.
E)V.
8.
I. Kaygusuz Abdal
II. Eşrefoğlu Rumi
III. Pir Sultan Abdal
Yukarıda verilen şairlerin ortak özelliği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Devlete karşı tavır almaları
B) Sadece hece veznini kullanmaları
C) Şiirlerinde tasavvufi unsurlara yer vermeleri
D) Hem nazım, hem düzyazı türünde eserler vermeleri
E) Mesnevi şairleri olarak tanınmaları
9.
I. Bir önsöz ve 12 öyküden oluşur.
II. Nazımla nesir iç içedir.
III.
Destandan halk hikâyesine geçiş dönemi
ürünüdür.
IV. Oğuz boylarının, komşularıyla olan ilişkilerini
anlatır.
Yukarıda
numaralanmış
cümlelerde sözü edilen eser
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Hikmet
B) Kutadgu Bilig
C) Kitab-ı Dede Korkut
D) Atabetü'l Hakayık
E) Divanü Lûgati't-Türk
10.
(I) Eserin adı "mutluluk veren bilgi" anlamına gelir. (II)
Yazarı, Yusuf Has Hacip'tir. (III) Karahanlılar zamanında (XI.
yüzyıl-1070) yazılmış, ideal bir devlet yönetiminin nasıl olması
gerektiği üzerinde durulmuştur. (IV) Eserde İslamlık öncesi
nazım türlerinden de söz edilir. (V) Nazım birimi beyit, ölçüsü
aruzdur.
Yukarıdaki cümlelerde Kutudgu Bilig'le ilgili bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) I.
B)ll.
C) III.
D) IV.
E) V.
11. (I) "Sığır" adı verilen cenaze törenlerinde söylenen bu
şiirler, Halk edebiyatındaki ağıtların en eski biçimleridir. (II)
Ölen kişinin iyiliğinden, ölümünden, doğurduğu acıdan söz
eder. (III) Nazım birimi dörtlük, ölçüsü hecedir. (IV) Sözlü
gelenek içinde ortaya çıkan bu şiirden yalnız ikisi günümüze
kadar gelebilmiştir. (V) Bunlar, sakaların komutanı Alp Er Tunga
ile Batı Hun Devleti hükümdarı Atilla'nın ölümü üzerine
söylenmiştir.
Yukarıdaki cümlelerde saguyla ilgili bilgilerden hangisinde
yanlışlık vardır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E)V.
12. (I) Türk yazılı edebiyatının ilk örnekleri Orhun Yazıtlarıdır.
(II) Köktürklerden kalan bu yazıtlar, üç mezar taşından ibarettir.
(III) Orhun Irmağı kıyısında bulunmuş; W. Thomsen tarafından
okunmuştur. (IV) Uygur alfabesiyle yazılan bu yazıtlar, Kültigin,
Bilge Kağan ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir. (V) Yazılar,
Yollug Tigin tarafından taşlara kazınarak yazılmıştır.
Yukarıdaki cümlelerde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I.
B)ll.
C) III.
D) IV.
E) V.
13. Aşağıdakilerden hangisi Karacaoğlan'la Gevheri'nin ortak
özellikleri arasında yer almaz?
A) Her ikisi de Âşık edebiyatı şairlerindendir.
B) Divan edebiyatının etkisinde kalmışlardır.
C) Aşk, tabiat konularını işlemişlerdir.
D) Hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır.
E) Halk deyimlerine ve söyleyişlerine şiirlerinde yer
vermişlerdir.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7
B A D E A B D
8 9 10 11 12 13
C C D A D B
İSLAMİYET ÖNCESİ- HALK VE DİVAN EDEBİYATI – 4
1.
Leyla vü Mecnun, Beng ü Bade, Haddikatü's Süeda,
Şikâyetname gibi eserler, aşağıdaki Divan şairlerinden
hangisine aittir?
A) Fuzulî
B) Nedim
C) Bakî
D) Nefî
E) Mevlâna
2.
Anadolu'nun doğusunda ve Azerbaycan çevresinde
yaşayan Oğuz Türklerinin çeşitli mücadelelerini dile getiren
nazım nesir karışımı eser, 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin temsilcisi
sayılan ve Türkçenin en güzel verimlerinden olan bu anonim
eser, 12 hikâyeden oluşur. En ünlü hikâyesi Deli Dumrul'dur.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dede Korkut Hikâyeleri
B) Köroğlu Destanı
C) Karagöz
D) Oğuz Kağan Destanı
E) Kerem ile Aslı Hikâyesi
3.
Aşağıdaki sanatçı — eser eşleştirmelerinden hangisi
yanlıştır?
A) Şeydi Ali Reis - Mirat'ül Memalik
B) Nâbi - Hayrabad
C) Fuzulî - Beng ü Bade
D) Ahmedî - Iskendernâme
E) Kâtip Çelebi - Seyahatname
4. Süleyman Çelebi XV. yüzyıl şairlerindendir. Çağına göre sade
bir dille, mesnevi biçiminde yazdığı — adlı eseriyle tanınır.
Onun açtığı bu çığırda çok sayıda eser yazılmış olmasına karşın,
bunlardan hiçbiri, Süleyman Çelebi'nin mevlidi kadar
yaygınlaşıp benimsenmemiştir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilebilir?
A) Vesiletü'n Necat
B) Divan-ı Kebir
C) Risaletü'n Nushiyye
D) Harnâme
E) Mecalisü'n Nefais
5.
Aşağıdakilerden hangisi Âşık edebiyatı şairlerinden biri
değildir?
A) Karacaoğlan
B) Seyrani
C) Gevheri
D) Dadaloğlu
E) Pir Sultan Abdal
6.
VI. yüzyıl Tekke-Tasavvuf şairlerindendir. Sivas'ta
yaşamıştır. Kanuni zamanında Doğu Anadolu'da patlak veren
bir isyana katılmış, yaşadığı olayların izlenimlerini şiirlerinde
anlatmış, Hızır Paşa tarafından Sivas'ta idam ettirilmiştir.
Sanatının belirleyici özellikleri, güçlü bir inanç, sade bir halk dili,
coşkun bir lirizm olarak özetlenebilir.
Yukarıda tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pir Sultan Abdal
B) Karacaoğlan
C) Âşık Veysel
D) Dadaloğlu
E) Yunus Emre
7.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi, parantez içinde belirtilen
eserin özelliği değildir?
A) Ali Şir Nevai'nin kaleme aldığı eser, Türkçenin Farsçadan
üstün bir dil olduğunu ispatlamaya çalışır. (Muhakemetü'l
Lûgateyn)
B)
Türk dilinin divanı niteliğindedir ve Kaşgarlı Mahmut
tarafından kaleme alınmıştır. (Divan-ı Hikmet)
C) Didaktik özelliklerin ağır bastığı; ahlak, dilin önemi, devlet
idaresi gibi konuların ele alındığı yapıtın yazarı Yusuf Has
Hacip'tir. (Kutadgu Bilig)
D)
Oğuz boylarının komşularıyla olan ilişkilerini ele alır,
nazımla nesir iç içedir ve 12 hikâyeden oluşur. {Kitab-ı Dede
Korkut)
E)
Eser, "hakikatlerin eşiği" anlamına gelir, aruz vezniyle
mesnevi tarzından yazılan eserin yazarı Edip Ahmet Yükneki'dir.
(Atabetü'l Hakayık)
8.
I. İlk Divan şairi sayılır, Sultan III. Alaaddin'e sunduğu
düşünülen "Selçuklu Şehnamesi" ile ünlüdür.
II. Mevlid (Vesiletü'n Necat) adlı eseriyle tanınır, bu
ünlü mesnevisi başka şairlerce taklit edilmeye çalışılmıştır.
III. "Leyla vü Mecnun" en ünlü eseridir, aşk acısından
duyduğu mutluluğu şiirlerinde anlatır.
IV. Patrona Halil İsyanı esnasında Öldürülmüş olan
şair, şiirlerine İstanbul halkının ruhunu, deyimlerini, zevkini
yansıtmıştır.
Yukarıdaki
numaralanmış
cümlelerde
aşağıdakilerin
hangisinden söz edilmemiştir?
A) Süleyman Çelebi
B) Hoca Dehhani
C) Bakî
D) Nedim
E) Fuzulî
9. Aşağıdakilerden hangisi Tekke şairleri içinde yer alır?
A) Hoca Dehhani
B) Şeyh Galip
C) Seyrani
D) Eşrefoğlu Rumi
E) Âşık Ömer
10.
Ali Şir Nevai'nin "Harnâme" (I) adlı eseri Süleyman
Çelebi'nin Mevlüt'ü (II) Şeyhi'nin Muhakemetü'l Lûgateyn (III)
ve Ahmedi'nin "İskendernâme" (IV) adlı yapıtları Divan
edebiyatının önemli eserleri arasında yer alır.
Yukarıdaki parçadaki bilgi yanlışlığını gidermek için
numaralanmış yerlerden hangileri yer değiştirmelidir?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) II. ve III.
D) II. ve IV.
E) III. ve IV.
11. Şiirlerini Çağatay lehçesiyle söylemiştir. Yapıtları biçim ve
içerik yönünden oldukça zengindir. En önemli yapıtı
"Muhakemetü'l Lûgateyn"dir. Şair bu yapıtta Türkçenin
Farsçadan üstün bir dil olduğunu savunur. "Mecalisü'n Nefais"
adlı tezkiresi vardır.
Yukarıda sözü edilen Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Şir Nevai
B) Hoca Dehhani
C) Fuzulî
D) Şeyhi
E) Nesimi
12.
I.
Dil ve edebiyat tarihimiz açısından önemli bir
eserdir.
II. Türk dilinin ilk sözlüğüdür.
III. Araplara Türkçeyi Öğretmek gayesiyle yazılmıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen eser
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muhakemetü'l Lûgateyn
B) Divanü Lûgati't Türk
C) İskendernâme
D) Kutadgu Bilig
E) Mecalisü'n Nefais
CEVAPLAR
1 2 3
A A E
7 8 9
B C D
4
A
10
B
5
E
11
A
6
A
12
B

Download Report