DENEY TASARIM DERSİ - DENEY RAPORU GRUP PATENT ÖNSÖZ Yapılan bu deneyde İnşaat Mühendisliği Uygulamaları Projesi kapsamında LİKİT LİMİTİN BELİRLENMESİ konusuna kapsamlı olarak değinilmiş ve 3 ana başlıkta incelenmiştir. TEŞEKKÜRLER Bu deneyin uygulanmasında emeği geçen değerli bilgi birikimlerini bizimle paylaşan ve her problemimize özenle ve ilgiyle cevap veren Doç. Dr. Yeliz Yükselen AKSOY’a ve Araş. Gör.Hasan Fırat PULAT’a teşekkürlerimizi sunarız. MELİS ÖZKUL MANİSA 2013-2014 1 İÇİNDEKİLER Önsöz Teşekkürler 1) Deneyin amacı Kıvam limitleri Cassagrande deneyi Likit limitin bulunması 2)Deneyin yapılışı Malzemeler Düzeneğin hazırlanması Deneyin yapılışı 3)Sonuc ve karşılaştırma 1) DENEYİN AMACI Deney tasarım dersinin Zemin ile ilgili bölümünde bizden istenen likit limiti önceden Cassagrande metodu ile belirlenen bir zeminin likit limitinin ,önceden kullanılmamış ve yeni bir yöntemle tespit edilmesine dayanmaktadır. Bu yüzden deneyimizde merkez kaç kuvvetinin etkisiyle zeminin savrularak merkezinde açılan boşluğun ölçülmesiyle belirli likit limiti bulma yoluna gidildi. KIVAM LİMİTLERİ İnce daneli zeminlerin mühendislik özellikleri gradasyona bağlı olmamakta ve içerdiği kil mineraline göre ortaya çıkan plastisite özellikleri önem kazanmaktadır.İnce daneli zeminler su muhtevalarına bağlı olarak katı, yarı katı, sıvı kıvamda olabilirler. İnce daneli zeminlerin çoğu tabii halde plastik kıvamda bulunur ve bu kıvam aralığını belirleyen en yüksek ve en düşük su muhtevalarına likit limit (LL veya WL) ve plastik limit (PL veya Ip) denir. MANİSA 2013-2014 2 CASAGRANDE DENEYİ Likit limit, casagrande aletinde aletin çanak kısmına konan plastik kıvamda zemin numunesinde özel kaşıkla oluşturulan yarığın (çentiğin) , çanağın 25 defa düşürülmesi ile kapanmasına karşılık gelen su muhtevası olarak saptanır. Araç – Gereç • Casagrande likit limit cihazı • Oluk açma bıçağı • Karıştırma spatulası (yaklaşık 10 cm boyunda ve 2 cm genişliğinde) • Karıştırma kapları • Etüv, 60 º C ve 110 ± 5 º C ‘ de sabit kalabilen termostat kontrollü ve hava dolaşımlı • Terazi (0.01 g duyarlıklı) • Su içeriği tayini için metal örnek kapları • Fırından örnek çıkartmak için ısıya dayanıklı eldiven • Plastik su kabı (piset) Deneyin Yapılışı Deneyin yapılacağı kil numunesinde 100 gr örnek alınır.Bu malzeme üzerine belli bir miktar su eklenerek macun kıvamına gelene dek derin bir kap içinde spatula ile karıştırılır. MANİSA 2013-2014 3 Hazırlanan bu macun kıvamındaki zemin Casagrande aletinin vuruş kabına konur ve yatayla paralel düz bir üst yüzey oluşturulacak şekilde spatula ile düzlenir. MANİSA 2013-2014 4 Oluk açma bıçağı kullanılarak zemin belirgin bir biçimde tam orta kısmından iki eşit parçaya . Saniyede iki dönme yapacak şekilde yatay kol döndürülerek zeminin iki parçasının oluk tabanında 13 mm birleşmesini sağlayacak düşüş sayışı saptanır .Oluk tabanındaki kapanma, zeminin kayması biçiminde değil, zeminin akarak kapanması ile olmalıdır.13 mm kapanma sağlandığında döndürme işlemi durdurulur ve numaratörden o andaki düşü sayısı okunur. Su içeriği belirlenmesi için kapanan bölgeden numune alınır.Vuruş kabında kalan malzeme karıştırma kabına alınır ve su içeriği değiştirilerek yeni bir deney işlemi için hazırlanır. Bu işlemlere, 10-50 arasında en az 3 darbe sayısı saptanıncaya kadar devam edilir.Saptanan her darbe sayısı için su muhtevası hesaplanır. MANİSA 2013-2014 5 Darbeden önce ve sonra elde edilen sonuçlar; Kap No:21 Kap ağırlığı=31,62 gr. Kap+Yaş =48,39 gr. Etüve kurutulduktan sonra; Kap+Kuru=41,71 gr. Kuru numune ağırlığı=10,09 gr. Su ağırlığı=6,68 gr. Su muhtevası(W)=6,68/10,09=%66 49 darbede bu değerler elde edilmiştir. Kap No:7 Kap ağırlığı=29,97 gr. Kap+Yaş =42,39 gr Etüve kurutulduktan sonra; Kap+Kuru=36,85 gr Kuru numune ağırlığı=6,88 gr. Su ağırlığı=5,54 gr. Su muhtevası (W)=5,54/6,88=%81 13 darbede bu değerler elde edilmiştir. MANİSA 2013-2014 6 Kap No:12 Kap ağırlığı=35,13 gr. Kap+Yaş =52,63 gr Etüve kurutulduktan sonra; Kap+Kuru=45,35 gr. Kuru numune ağırlığı=10,22 gr. Su ağırlığı=7,28 gr. Su muhtevası(W)=7,28/10,22=%71 25 darbede bu değerler elde edilmiştir. Bu elde edilen darbe sayısı ve buna karşılık gelen su muhtevası değerlerinden akış eğrisi elde edilir.Akış eğrisinde darbe sayışını logaritmik olarak apsiste, su muhtevası aritmetik olarak ordinatta gösterilir.Akış eğrisinde 25 darbeye karşı gelen su muhtevası değeri o zeminin "likit limit" değeridir. MANİSA 2013-2014 7 2) DENEYİN YAPILIŞI TASARIMIN HAZIRLANMASI: Önceden de kısa olarak bahsettiğimiz gibi likit limitin belirlenmesinde kullanılacak olan düzenek merkez kaç kuvvetiyle bir tijin ortasındaki plakanın mekanik bir güç yardımıyla döndürülmesi ve zeminin merkezden dış çeperlere doğru hareketinin izlenmesi mantığına dayanmaktadır. Bu yüzden öncelikle AutoCad ortamın da düzenek oluşturuldu. Çizimin yapılmasının ardından gerekli olan malzemeler kararlaştırıldı ve tedarik edildi. MANİSA 2013-2014 8 MALZEMELER 1 Adet 48cm çaplı çelik taban plakası 1 Adet 16.8 cm çaplı çelik silindir boru 1 Adet 1 cm çaplı çelik mil 1 Adet 15.8 cm çaplı dairesel çelik plak 1 Adet tij 2 Adet pul 2 Adet somun 1 Adet sprey boya Adet elektrikli matkap 1 Adet şarjlı vidalama 1 Adet cetvel Düzenek Hazırlanması Çelik silindir borular standart olarak 6 m’de üretildiği için bizim düzeneğimize uygun olan yükseklikte kestirildi ve bu boru taban sacına kaynatılmadan önce iç çeperlerindeki çapaklar sürtünmeye neden olacağından dolayı jet taşı ile temizlendi. MANİSA 2013-2014 9 Çelik taban sacı üzerine , tam ortasına gelecek şekilde tijin eksenden kaymasını önlemek ve sabit tutmak amacıyla iç çapı 8 mm olan çelik boru ve ardından çapı 168 mm silindir boru kaynatılarak birleşim kaynakla sağlandı. Çelik plak ağırlığından dolayı düzeneğin hareketini kısıtlayacak ve de masa görevi görerek sabit durmasını sağlar. Silindir boru ise zeminin saçılmasını önleyerek çelik plak için bir dönüş platformu görevi görecektir. Plazma tezgahında kestirilen 3 mm kalınlığında 15.8 cm çapındaki diskin ortası deldirildi. Bu deliğe 0.6 mm çaplı 30 cm uzunluğundaki tij,pul ve somunlar yardımıyla sabitlendi. MANİSA 2013-2014 10 DÜZENEĞİN İŞLEYİŞİ Hazırlanan bu düzeneğin işleyişi şu şekilde olacaktır; laboratuarda hazırlanan zemin örneği tij e sabitlenen plaka üzerine konulacak , bu tij en altta bulunan mil içerisine yerleştirilecek. Milin iç çapı 0.8 cm olduğundan tij ile arasındaki 0.2 cm lik fark tijin takılmadan ve savrulmadan serbetçe dönebilmesini sağlayacak. Hazırlanan düzenek sprey boya ile boyandı. MANİSA 2013-2014 11 3) SONUÇ Deney malzemeleri tedarik edildikten ve deney düzeneği hazırlandıktan sonra casagrande deneyinde 25 vuruşta kapanmayı yakaladığımız su muhtevası %72 olan oranla deneye başlandı. Deney düzeneğinin tablası,tijin oturduğu yuva ve diskin sürtünme yapabileceği bölgeler yağlanarak sürtünme etkisinin azaltılması hedeflendi. İlk olarak amacımız tabla üzerine koyulan numunenin matkabın devir sayısı ile ne kadar yayılma yapacağını ölçerek bir likit limit değerine ulaşmaktı.Bu yüzden bir kalıp vazifesi görmesi amacıyla içini yağladığımız bir kap yardımıyla zemin örneğini diskin üzerine yerleştirdik.Numuneyi içine yerleştirdiğimiz kapı sarsarak içinde bosluk kalmayınca dek sarsdık ve tamamen oturmasını sağladık. MANİSA 2013-2014 12 Kabın tam ortasından tiji geçirerek tam düzgün bir kalıba alarak zemini yağlanmıs diskin üstüne merkezden kenarlara doğru açılmasını bekleyerek ters kapattık ve kalıbı sarsarak bulunduğu yerden çıkarttık. Tijin ucunu matkaba geçirip gücü verdiğimizde aşağıdaki resimde görüldüğü gibi beklenenden çok daha fazla bir dağılma olduğunu gördük ve bunu matkabın gücünün cok fazla olmasından kaynaklandığını düşünerek başka bir yöntemle zemini diske yaymayı planladık. MANİSA 2013-2014 13 İkinci olarak numuneyi düz bir satıh halinde diskin üzerine yaymaya ve zeminin yayılmasını baz almak yerine merkezinden açılmayı ölçmenin daha doğru olacagını düşünerek farklı bir yöntem denedik. Fakat bu şekilde de uygulama yaptığımızda cok fazla yayılma yaptığını gördüğümüz için güç kaynağımız olan matkap yerine sarjlı vidalama kullanmayı düşündük. Yine %72 oranında fakat karışımın oranları 3 katı arttırarak 216/300 oranında hazırladığımız numuneyi diskin üzerine yerleştirdik. MANİSA 2013-2014 14 Bu seferki denemede de sarjlı vidalamanın yeterli güçte olmadığı için diski döndüremediğini gördük ve bu işlemde başarısız oldu. Dördüncü sefer tekrar matkaba dönerek belki 3 katı ağırlıkta hazırlağımız numunenin ağırlığından dolayı daha gec savrulacagını düşünüp tekrar matkap ile denedik fakat sonuc yine salilseler içinde savrulan bir düzenek halini almıştı. Elimizde bulunan malzemelerle ve bu metodla istediğimiz belirli bir saniyede açılma oranını yakalayamadığımız için deneyimiz başarısızlıkla sonuçlanmıştır.Belki bu düzeneği döndürmek için şarjlı vidalamadan daha güçlü fakat matkaptan da daha güçsüz bir alet olsaydı 4 ila 8 saniye arasındaki açılmaları önceden likit limitini bildiğimiz örnek üzerinde uygulayarak bir sonuca varabilirdik. MANİSA 2013-2014 15 DENEY TASARIM DERSİ - DENEY RAPORU GRUP BAŞKANI: MELİS ÖZKUL GRUP ÜYELERİ: 1 2 3 4 5 SABRİ ÇAĞKAN MERTER AYŞEGÜL MİRAY YERLİKAYA GÖKHAN GÜR KAAN TÜRKMEN DOĞAN KARAKURT GETİRİLECEK DENEY ARAÇLARI: DENEY MALZEME TEMİNİ: SABRİ ÇAĞKAN MERTER-MELİS ÖZKUL DENEY DÜZENEĞİNİN HAZIRLANIŞI: SABRİ ÇAĞKAN MERTER-AYSEGÜL MİRAY YERLİKAYAGÖKHAN GÜR-MELİS ÖZKUL-KAAN TÜRKMEN-DOĞAN KARAKURT DENEY YAPILIŞI:GÖKHAN GÜR-AYŞEGÜL MİRAY YERLİKAYA-MELİS ÖZKUL-SABRİ ÇAĞKAN MERTER-KAAN TÜRKMEN-DOĞAN KARAKURT DENEY RAPORUNUN HAZIRLANIŞI: DENEY RAPORU DÜZENLENMESİ:MELİS ÖZKUL(27-28.10.2013) DENEYİN AMACI DENEY KONUSU:AYŞEGÜL MİRAY YERLİKAYA(26.10.2013) DENEY DÜZENEĞİNİN HAZIRLANMASI VE MALZEMELER: SABRİ ÇAĞKAN MERTER (27.10.2013) DENEY AŞAMALARI:GÖKHAN GÜR-MELİS ÖZKUL(28.10.2013) DENEY SONUCU VE KARŞILAŞTIRMA:KAAN TÜRKMEN(28.10.2013) ÇIKTI ALINMASI VE DOSYALAMA:DOĞAN KARAKURT(30.10.2013) MANİSA 2013-2014 16
© Copyright 2024 Paperzz
