HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ STAJ RAPORU YAZIM KILAVUZU Mayıs 2014 İÇİNDEKİLER 1.GİRİŞ 1 2. İÇERİK 1 2.1. “GİRİŞ” BÖLÜMÜ 2.2. MADENE/TESİSE/FABRİKAYA AİT DETAY BİLGİLER 2.3. STAJ ÖDEVİ/KONUSU VE LİTERATÜR 2.4. “SONUÇ” BÖLÜMÜ 2.5. “KAYNAKLAR DİZİNİ” 2.5. “EKLER” 1 1 1 2 2 2 3. SAYFA DÜZENİ VE YAZIM KURALLARI 2 3.1. KENAR BOŞLUKLARI VE SAYFA DÜZENİ 3.2. KULLANILACAK YAZI KARAKTERİNİN NİTELİĞİ 3.3. SATIR ARALIKLARI VE DÜZENİ 3.4. SAYFA NUMARALANDIRILMASI VE SIRASI 3.5. ÇİZELGELER VE ŞEKİLLER 3.6. MATEMATİKSEL ANLATIM: DENKLEMLER, BAĞINTILAR, FORMÜLLER 2 2 2 3 3 4 4. RAPOR YAZIM PLANI 4 4.1. KAPAK 4.2. ÖZET 4.3. TEŞEKKÜR 4.4. DİZİNLER 4.4.1. İÇİNDEKİLER DİZİNİ 4.4.2. ŞEKİLLER DİZİNİ 4.4.3. ÇİZELGELER DİZİNİ 4.5. KAYNAKLAR DİZİNİ 4.6. EKLER 4 4 5 5 5 5 5 5 6 i 1.GİRİŞ Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü öğrencileri stajları süresince yapmış oldukları araştırma, gözlem ve çalışmalarını bu kılavuzdaki esaslara uygun olarak hazırlayacakları “Staj Raporu”nda sunmak zorundadırlar. Staj Raporu aşağıda belirtilen yazım kurallarına uygun olarak yazılmalı ve ilan edilen süre içerisinde Bölüm Staj Koordinatörlüğü’ne teslim edilmelidir. Yazımda; olabildiğince açık ve yalın bir anlatım yolu, dilbilgisi ve imla kurallarına uygun bilimsel bir dil kullanılmalıdır. Anlatım, üçüncü şahısağzından (edilgen cümle yapısı kullanılarak) kısa ve öz cümlelerle yapılmalıdır. Anlatım dili ya tamamen TÜRKÇE ya da tamamen İNGİLİZCE olmalıdır. İngilizce bir raporda Türkçe, Türkçe bir raporda İngilizce bir kelime KESİNLİKLE kullanılmamalıdır. 2. İÇERİK Yapılan çalışmanın tüm yönleriyle, detaylı ve anlaşılır bir biçimde Staj Raporu’nda yer alması gerekmektedir. Bu kapsamda, Staj Raporu’nun belirli bölümlerden oluşması gerekmekte olup içeriğinin yapılan çalışmayı tam manasıyla yansıtması gerekmektedir. Bu nedenle Staj Raporu “Giriş” bölümü ile başlar, sonrasında yapılan çalımanın amaç ve kapsamı doğrultusunda uygun görülen diğer bölümler gelir ve son olarak bulguların değerlendirildiği “Sonuç” bölümü ile sonlandırılır. Yararlanılan “Kaynaklar” ve ana metin içerisinde verildiği takdirde bütünlüğü bozabilecek çizim, resim gibi materyaller “Ekler” kısmında verilir. 2.1. “Giriş” Bölümü Staj Raporu’nun ilk kısmında staj yapılan kurum/kuruluşa ait genel bilgiler ile yapılan çalışmaya ait kısa bilgilerin (staj konusu vs.) yer aldığı bir GİRİŞ bölümü bulunmalıdır. Bu bölümde kurum/kuruluşun tarihçesi, faaliyet alanı, üretim kapasitesi gibi tanıtıcı bilgiler yer alabilir. Staj kapsamında verilen ödevin konusu da bu bölümde yer almalıdır. 2.2. Madene/Tesise/Fabrikaya Ait Detay Bilgiler Raporun ikinci kısmında staj yapılan kurum/kuruluştaki faaliyete ilişkin daha detaylı bilgilerin yer aldığı bir bölüm olmalıdır. Bu bölüm için öğrenci tarafından uygun görülen bir başlık seçilebilir. Bu bölümde staj süresince çalışılan/görülen birimler alt başlıklar halinde detaylı bir biçimde anlatılmalıdır. Örneğin Cevher Hazırlama Tesisi’nde staj yapan bir öğrenci kırma-eleme birimi, öğütme birimi, zenginleştirme birimi gibi alt başlıklar açarak akım şemaları, ekipman kapasiteleri, kullanılan kimyasallar gibi detayları vermelidir, prosesi açıklamalıdır. Açık Ocak’ta staj yapan bir öğrenci ise üretim yöntemi, kullanılan ekipmanlar, delme-patlatma gibi konularda detaylı bilgi vermelidir. Yukarıda bahsedilen konular örnek teşkil etmekte olup her öğrenci staj yaptığı kurum/kuruluşu detaylı bir biçimde anlatacak şekilde bunları çeşitlendirmekle yükümlüdür. 2.3. Staj Ödevi/Konusu ve Literatür Üçüncü bölümde ise Staj Danışmanı tarafından verilen staj ödevi anlatılmalıdır. Bu bölümde staj ödevine ilişkin yapılan çalışmalar ayrıntılarıyla anlatılarak, elde edilen bulgular literatür ile 1 desteklenmelidir. Detaylı bir literatür çalışması yapılarak teorik bilgiler sunulmalıdır. İkinci bölümde olduğu gibi uygun görülen bir başlık öğrenci tarafından seçilebilir. 2.4. “Sonuç” Bölümü Bu bölümde, çalışma sonucunda elde edilen bulgular mantık sırasına göre sunulup tartışılmalıdır. Literatürden örnekler verilerek zenginleştirilmelidir. 2.5. “Kaynaklar Dizini” Ana metin içerisinde değinilen bir belgenin bu kısımda detaylarıyla birlikte verilmesi gerekmektedir. Metin içinde değinilmeyen bir belgeye bu dizinde yer verilmemelidir. 2.5. “Ekler” Ana metin içerisinde bütünlüğü engelleyeceği düşünülen çizimler, resimler vb. bu bölümde verilmelidir. 3. SAYFA DÜZENİ VE YAZIM KURALLARI Bu bölümde, staj raporu yazımında kullanılacak kağıdın ve yazıların niteliği, sayfa kenarlarında bırakılacak boşluklar ve sayfa düzeni, satır aralıkları, sayfaların numaralanması, bölüm ve alt bölümlerin başlıkları, kaynaklar ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler açıklanmıştır. 3.1. Kenar Boşlukları ve Sayfa Düzeni Staj raporunun her sayfası A4 standardında (21×29.7 cm) sayfa boyutuna sahip olmalı, her sayfanın sol kenarında 3 cm, alt, üst ve sağ kenarlarda ise 2.5 cm boşluk bırakılmalıdır. Yazılan metin bu çerçevenin dışına çıkmamalı ve tüm satırların sağ kenarları metin alanı sağ kenarına ulaşacak biçimde bloklanmalıdır (justified). Metin alanının dışında yalnızca sayfanın sağ alt köşesinde sayfa numarası yer almalıdır. 3.2. Kullanılacak Yazı Karakterinin Niteliği Rapordaki tüm metinler için yazı karakteri “Arial” olup kullanılacak karakter büyüklüğü 11 puntodur. Uzun eşitliklerin yazılması ya da dipnot numara ve açıklamalarının verilmesi durumunda karakter büyüklüğü 10 puntoya indirilebilir. Yazımda, virgülden ve noktadan sonra bir karakter adedi kadar boşluk bırakılacaktır. 3.3. Satır Aralıkları ve Düzeni Staj raporunda satırlar 1.5 pt aralıkla düzenlenecektir. Tek cümle bir paragraf oluşturamaz. Paragraf olması için birbiri ile ilişkili en az iki cümlenin ardarda gelmesi gerekir. İki paragraf arasına bir satır aralık boşluk bırakılacaktır. 2 3.4. Sayfa Numaralandırılması ve Sırası Staj raporunun tüm sayfaları numaralandırılacak, kapaklar numaralandırılmayacaktır. Çalışmanın başlangıç kısmı özet, teşekkür, içindekiler dizininin bulunduğu sayfalar küçük romen rakamları ile (i, ii,…) numaralandırılacaktır. Çalışmada yer alan ilk sayfa olan başlık sayfasına (i) yazılmayacaktır. Çalışmanın ana metin kısmı ise giriş ile diğer bölümler, kaynaklar, ekler sayfalarından oluşur. Çalışmanın bu kısmı ise sayılarla (1, 2, …) numaralandırılır. Sayfa numaralandırması sayfanın sağ alt köşesinde yer alacaktır. 3.5. Çizelgeler ve Şekiller Tüm Çizelge ve Şekillere, ilgili bölüm içerisinde sıra ile numara verilir. Bu numaralandırmada önce yer aldıkları bölüm numarası daha sonra da bölüm içerisindeki sırası yazılmalıdır: Çizelge 3.1, Şekil 3.1. Staj raporuna konulacak çeşitli bilgilerin veya sayısal verilerin düzenli satır/sütün şeklinde verilmesine “Çizelge” adı verilir. Her çizelgeye mutlaka bir numara verilir (Çizelge 3.1). Çizelge başlığı sayfa yazım alanı içinde çizelge ile birlikte ortalanacaktır. Çizelge başlığı ve içeriği 10pt olarak yazılacaktır. Çizelge 3.1. Elmas boncuk tiplerinin kesme hızı ve ömürlerinin karşılaştırılması (Hawkins vd., 1990) Boncuk Tipi Elektrolitik kaplamalı Sinterize Kesme Hızı (m2/saat) 8-16 6-8 Ömür (m2/m) 20-35 30-50 Çalışmada yer alan her türlü resim, fotoğraf, grafik, harita, plan “Şekil” olarak adlandırılacaktır. Her şeklin bir numarası ve bir adı olacaktır (Şekil 3.1). Şekil adı sayfa yazım alanı içinde şekil ile birlikte ortalanacaktır. Şekil adı 10pt olarak yazılacaktır. Şekil 3.1. Bir elmas boncuk üzerine etkiyen kuvvetler (Bortolussi vd., 1994). Staj raporunda yer alan tüm çizelge ve şekillere metin içerisinde “atıf” yapılması zorunludur. Örn. Elmas boncuk üzerine etkiyen kuvvetler Şekil 3.1’de görülmektedir. 3 3.6. Matematiksel Anlatım: Denklemler, Bağıntılar, Formüller Tüm matematiksel anlatımlara, ilgili bölüm içerisinde sıra ile numara verilir. Bu numaralandırmada önce yer aldıkları bölüm numarası daha sonra da bölüm içerisindeki sırası yazılmalıdır: (3.1), (3.2). Çalışmada verilen denklem veya bağıntı bir satırdan uzun değilse, sayfa düzeni içinde aşağıda verildiği şekilde yazılabilir; numaralar sağa yanaşık verilir. Ortalanmış kısa bir denklem örneği (3.1) ile verilmektedir (Bortolussi vd., 1994).   (T  T ) Sin( )  T ( )  C  P 2 2 (3.1) Burada, T, T+T : Tel germe kuvvetleri, N (Newton) C : Santrifuj kuvveti, N P : Net itme kuvveti, N  2 : Telin yatayla yaptığı açı 4. RAPOR YAZIM PLANI Staj Raporu dizilim açısından aşağıdaki bölümlerden oluşmalıdır.  Kapak sayfası  Özet sayfası  Teşekkür sayfası  İçindekiler Dizini sayfası  Şekiller Dizini sayfası  Çizelgeler Dizini sayfası  Ana Metin sayfaları (Giriş, ......., ........., Sonuç)  Kaynaklar Dizini sayfası  Ekler sayfaları (varsa) 4.1. Kapak Rapor kapağında, raporun konusu, stajın başlama ve bitiş tarihi, raporu hazırlayanın adı soyadı ve staj danışmanının ismi yer almalıdır. Ayrıca staj ödevi başlığı da kapak sayfasına yazılmalıdır. (Bkz. EK-1) 4.2. Özet Genel olarak bir raporun özet bölümünde, çalışmanın amacı ve ele alınan problemin çözümünden elde edilen sonuçlar kısaca sunulur. Genelde bir sayfayı geçmeyen “Özet” bir tanıtım yazısı şeklinde hazırlanacaktır. 4 4.3. Teşekkür Çalışmayı destekleyen, olanak ve malzeme sağlayan kişi ve kuruluşlara, her türlü emeği geçen kişi/kişilere, öğrenci arkadaşlarına teşekkür edilebilir. Bu kısım öğrenci için özel bir sayfadır. 4.4. Dizinler Staj raporundaki dizinler (İçindekiler, Şekiller, Çizelgeler) çalışmanın okuyucu tarafından daha kolayca okunabilmesi ve anlaşılması bakımından önemli yer tutar. Belirtilen kurallara uyulması gerekmektedir; nitelikli bir çalışmada aranan faktörlerden biri de bu dizinlerin kurallara uygun yazılmış olmasıdır. 4.4.1. İçindekiler dizini “İçindekiler” dizininde Staj Raporu’nda yer alan tüm başlıklar numaraları ile birlikte belirli bir düzene göre dizilir. Ana bölüm başlıkları birinci dereceden başlıklardır; bunlar büyük harflerle en sol kenardan itibaren yazılır. Alt bölüm başlıkları ikinci dereceden başlıklardır; küçük harflerle yazılır. Her başlık sayfanın solundan başlar. Sayfaları kolaylıkla bulmak için başlıklarla sayfa numaraları arasında noktalı çizgi kullanılması önerilir. 4.4.2. Şekiller dizini Çalışmada yer alan tüm Şekiller şekil alt yazısı ve bulundukları sayfa numaraları ile sıralanır. Şekiller dizininde atıf yapılan kaynaklar verilmez. Her şekil numarası ve adı sayfanın solundan başlayarak yazılır; şekil sayfa numarası ise sayfanın en sağına yerleştirilir. Şekil 3.1. Bir elmas boncuk üzerine etkiyen kuvvetler........................................................................... 19 4.4.3. Çizelgeler dizini Çalışmada yer alan tüm Çizelgeler başlık ve sayfa numaraları ile “Çizelgeler Dizininde” sıralanır. Çizelgeler dizininde verilen çizelge başlıkları atıf yapılan kaynakları içermez. Her çizelge numarası ve başlığı sayfanın solundan başlayarak yazılır, çizelge sayfa numarası ise sayfanın en sağına yerleştirilir. Çizelge 2.1. Elmas boncuk tiplerinin kesme hızı ve ömürlerinin karşılaştırılması..................................21 Çizelge 2.2. Elmas tel kesme uygulamalarının yapıldığı ocaklar ve bunlarla ilgili bilgiler.....................25 4.5. Kaynaklar Dizini Metin içinde gerekli kaynak gösterimlerinin yapılması, yazar/yazarlarının soyadının kullanılması şeklinde olmalıdır. Örn. (Özçelik,1999). Staj Raporunda adı geçen kaynaklar, mutlaka “Kaynaklar Dizini” bölümünde yer almalıdır; “Kaynaklar Dizini”nde yer alan kaynaklara da metin içinde atıf yapılmalıdır. Kaynaklar Dizini yazar soyadına göre alfabetik sıralama ile oluşturulmlıdır. 5 Süreli dergilerdeki makaleler için kaynak gösterimi: Özçelik, Y., Kulaksız S. and Çetin M.C., 2001. “Assessment of the wearing on diamond beads in the cutting of different rock types by the ridge regression”. Journal Of Materials Processing Technology. 127/3. 392-400 pp. Kitap ve kitap bölümleri için kaynak gösterimi: Okay, A.I. ve Okay, N., 1999. Doğu Akdeniz’in Tektoniği. “Türkiye Denizlerinin ve Çevre Alanlarının Jeolojisi” (Editör N. Görür), İstanbul, s. 337-387. Bilimsel konferanslarda yayınlanmış bildiriler için kaynak gösterimi: Bayram, F., Özçelik, Y., ve Kulaksız, S., 2003. “A Critical Approach to Usage of Diamond Segmented Frame Saws”, 18th International Mining Congress and Exhibition of Turkey, IMCET 2003, Antalya, pp. 565-570. Raporlar için kaynak gösterimi: Yüzer, E., Öztaş, T., Vardar, M., ve Eyidoğan, H., 1997. “Avcılar Belediyesi yoğun yapılaşma yerleşime uygunluk amaçlı mühendislik jeoloji ve jeoteknik özellikleri”, İTÜ, Rapor, No. 96/20, s. 39. Ders Notu için kaynak gösterimi: Özçelik, Y., 2004, “Surface Mining”, Lecture Note, Hacettepe University Mining Engineering Department, 25 p. URL adresi için kaynak gösterimi: http://www.fenbilimleri.hacettepe.edu.tr /genel_bilgiler.htm 4.6. Ekler Çalışma sunumunda akışı durduracak ancak tanıtımı gerekli bulunan konular ekler halinde verilir. Her “Ek”, içeriğini belirten bir başlığa sahip olmalıdır. Ekler Ek-1, Ek-2, .... şeklinde metin içerisindeki öncelik sırasına göre numaralandırılmalıdır. Harita veya pafta şeklindeki Ek/Ekler A4 boyutuna katlanarak rapora eklenmelidir. 6 EK-1. KAPAK SAYFASI HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ STAJ RAPORU Staj Yapılan Kurum/Kuruluş: Staj Ödevi/Konusu: Öğrenci Adı Soyadı Numarası Staj Danışmanı : Staj Başlangıç Tarihi : Staj Bitiş Tarihi : Ekim 2013 7 EK-2. İÇİNDEKİLER DİZİNİ ÖZET ...........................................................................................................................i TEŞEKKÜR ..................................................................................................................ii İÇİNDEKİLER DİZİNİ .................................................................................................. iii ŞEKİLLER DİZİNİ ........................................................................................................iv ÇİZELGELER DİZİNİ ................................................................................................... v 1. GİRİŞ (birinci derece başlık numarası).....................................................................1 1.1. Kuramsal Gelişim (ikinci derece başlık numarası) ....................................2 2. ÇALIŞMA YAPILAN YERİN TANITILMASI.............................................................. 6 2.1....................................................................................................................8 2.1.2....(üçüncü derece başlık numarası)...................................................... 12 3. STAJ ÖDEVİ (birinci derece başlık numarası)....................................................... 15 3.1....................................................................................................................8 3.1.2...............................................................................................................12 4. SONUÇLARIN DEĞERLENDİRMESİ (birinci derece başlık numarası) 5. ÖNERİLER VE TARTIŞMA (birinci derece başlık numarası) KAYNAKLAR DİZİNİ (başlık numarası verilmez) EKLER DİZİNİ (başlık numarası verilmez) 8