SIEMENS - Özgür Özkan (Enerji Sektörü Enerji İletim Bölümü) TRAFO • TANITICI REKLAM SIEMENS GAZ İZOLELİ TRAFO MERKEZLERİ (GIS) 1960’lı yıllardan beri kullanılmakta olan gaz izoleli trafo merkezleri (GIS), minimum bakım maliyetleri, yüksek seviye işletme ve personel güvenliği, uzun işletme ömrü, kısıtlı alanlarda uygulanabilirliği, sert çevre koşullarına karşı dayanıklılığı, rüzgâr, buz, su ve toz geçirimsizliği gibi ana avantajları ile açık hava izoleli trafo merkezlerinin (AIS) önüne geçmektedir. 1960’LI YILLARDAN BERİ KULLANILMAKTA OLAN GAZ İZOLELİ TRAFO MERKEZLERİ (GIS), MİNİMUM BAKIM MALİYETLERİ, YÜKSEK SEVİYE İŞLETME VE PERSONEL GÜVENLİĞİ, UZUN İŞLETME ÖMRÜ, KISITLI ALANLARDA UYGULANABİLİRLİĞİ, SERT ÇEVRE KOŞULLARINA KARŞI DAYANIKLILIĞI, RÜZGÂR, BUZ, SU VE TOZ GEÇİRİMSİZLİĞİ GİBİ ANA AVANTAJLARI İLE AÇIK HAVA IZOLELİ TRAFO MERKEZLERİNİN (AIS) ÖNÜNE GEÇMEKTEDİR. 1960 1964 1968 1974 1997 1999 2000 2005 2009 SF6-teknolojisi ilk araştırma ve geliştirme temel çalışmalarının başlangıcı İlk SF6-Kesici üretimi İlk GIS üretimi İlk 420 kV GIL (Gas Insulated Line ) üretimi Akıllı, fider kontrol, izleme ve tanımlama ile tanışılması En yeni GIS kuşağı ile tanışılması Kendinden sıkıştırmalı kesici ünitesi ve işletme yayı mekanizması HIS (Highly Integrated Switchgear) konsepti ile tanışma. İlk IEC 60265-1 Sınıf E2 Elektriksel dayanım kapasitesi Yeni nesil dökme reçine izolatör imalatı Tablo 1 - Siemens GIS tarihinin 40 yılı aşkın başarı hikâyesinde önemli mihenk taşları EN ISO 9001 kalite standartlarına göre üretilmiş ürünleri müşterilerinin kullanımına sunmaktadır. Gerilim seviyelerine göre 8DN8, 8DN9 ve 8DQ1 olarak adlandırılmış GIS tipleri hakkında teknik bilgiler Tablo2 de mevcuttur. Tablo 2 - Siemens GIS modülleri 119 Temmuz 2014 siemens.indd 1 22.07.2014 11:02 1960’lı yıllardan beri kullanılan GIS teknolojisi ile Türkiye’nin tanışması 1990 yılında olmuştur. 154 kV İstanbul Topkapı GIS Trafo Merkezi, Türkiye’nin ilk gaz izoleli şalt sahası olarak işletmeye alınmıştır. GIS çözümlerinin uygulandığı trafo merkezleri, az yer kaplamaları ve iklim koşullarından etkilenmeden kesintisiz enerji sağlamaları sebebiyle 90’lı yıllardan itibaren giderek artan bir oranda tercih edilmeye başlanmıştır. Siemens, Nisan 1997 yılında imzalamış olduğu sözleşme ile ilk defa Türkiye-İstanbul’da, beş 154 kV GIS Trafo Merkezinin (Bağcılar, Sultanmurat, Levent, Göztepe, Selimiye) yapım, montaj ve devreye alma işini üstlenmiştir. Siemens, 2004 yılında TEİAŞ’ın DB.ATT dokuz ihalesini kazanarak, Türkiye’nin ilk 420 kV GIS trafo merkezlerinin yapımına başlamıştır. 17 ayda tamamlanan proje kapsamında 420 kV 8DQ1 tipi GIS modüller kullanılarak Zekeriyaköy ve Davutpaşa GIS trafo merkezleri 380 kV enterkonnekte şebekeye bağlanmıştır. Ekim 2006’da geçici kabulü yapılan Zekeriyaköy GIS Trafo Merkezi, 420 kV gerilim seviyesi olarak Türkiye’nin ilk gaz izoleli trafo merkezidir. Modüler yapısı ve üstün teknolojisi ile Siemens 8DQ1 serisi Türkiye’de bugüne kadar devreye alınanyedi 420 kV gaz izoleli trafo merkezinin beşinde kullanılmaktadır. Şekil 1. 8DQ1-380 kV fider Merkez ismi Müşteri Zekeriyaköy TEİAŞ Fider sayısı 2 ana bara, 5 fider Devreye alınma 2005 Davutpaşa TEİAŞ 2 ana bara, 5 fider 2005 Beykoz TEİAŞ Ana bara, 4 fider 2007 İskenderun(*)(**) İSDEMİR 2 ana bara, 6 fider 2007 Küçükbakkalköy 2 ana bara, 5 fider 2009 TEİAŞ Davutpaşa TEIAS 1 fider ilave 2011 Maltepe TEİAŞ 2 ana bara, 7 fider 2013 Davutpaşa TEIAS 1 fider ilave Kartal TEİAŞ 2 Ana Bara, 7 Fider 2014 2014(***) Tablo 3 - Türkiye, Siemens 420 kV 8DQ1 GIS referansları * Türkiye’nin ilk özel müşteri 420 kV gaz izoleli trafo merkezi ** Türkiye’nin ilk bütün gerilim seviyelerinde (380/154/33 kV) SF6 gaz izolasyonu kullanılan trafo merkezi *** Tahmini bitiş 8DQ1 tipi GIS modülünü yakından incelersek, 1989 yılından itibaren kullanılmaya başlanan bu ürün dünya genelinde farklı iklim koşullarında ve farklı coğrafik bölgelerde kendini ispatlamıştır. Tek faz kapsüllenmiş SF6-GIS yapısı ile 63 kA kısa devre dayanımı ile 8DQ1, 550 kV - 5000 A çalışma seviyelerini sağlayabilmektedir. Farklı bara yapılarına(iki bara, tek bara, 1,5 kesici vb.) uyumlu bina içi ve bina dışı uygulamaları için IEC 62271-203 ve IEEE C37 ye göre tasarlanmış ve test edilmiştir. Berlin-Almanya’da üretilen 8DQ1’in, 20 ülkede 900’den fazla fider referansı vardır. SEC, Vattenfall, IEC, CFE, ADWEA, MEA, EGAT, PLN, GPS, TEIAS vb. gibi dünyanın önde gelen elektrik kurumlarının tercih ettiği 8DQ1, gaz kopartmanı başına yılda yüzde 0,5’ten en az gaz kaçak oranı ile minimum bakım maliyeti oluşturmaktadır. Türkiye’de kullanılmakta olan tipik iki ana bara, 420 kV 8DQ1 kablo fiderinin kesiti şekil.2’de bulunmaktadır. Şekil 2 - 8DQ1 420 kV tipik kablo fider kesiti 1- Kesici, 2 - Yaylı mekanizma, 3- Ana bara ayırıcı I, 4- Ana bara I, 5- Ana bara ayırıcı II, 6- Ana bara II, 7- Çıkış fider ayırıcısı, 8- Toprak bıçağı, 9- Toprak bıçağı, 10- Hızlı toprak bıçağı, 11- Akım trafosu, 12- Gerilim trafosu, 13- Kablo başlığı, 14- Kesici kontrol panosu, 15- Fider kontrol panosu 120 Temmuz 2014 siemens.indd 2 22.07.2014 11:02
© Copyright 2024 Paperzz
