SIEMENS, GAZ İZOLELİ TRAFO MERKEZLERI (GIS)

SİEMENS
TRAFO • TANITICI REKLAM
SIEMENS, GAZ İZOLELİ TRAFO MERKEZLERI (GIS)
1960
1960’LI YILLARDAN BERİ
KULLANILMAKTA OLAN GAZ İZOLELİ
TRAFO MERKEZLERİ (GIS), MİNİMUM
BAKIM MALİYETLERİ, YÜKSEK SEVİYE
İŞLETME VE PERSONEL GÜVENLİĞI, UZUN
İŞLETME ÖMRÜ, KISITLI ALANLARDA
UYGULANABİLİRLİĞI, SERT ÇEVRE
KOŞULLARINA KARŞI DAYANIKLILIĞI,
RÜZGÂR, BUZ, SU VE TOZ GEÇİRIMSİZLİĞİ
GİBİ ANA AVANTAJLARI İLE AÇIK HAVA
İZOLELİ TRAFO MERKEZLERİNİN (AIS)
ÖNÜNE GEÇMEKTEDİR.
SF6-teknolojisi ilk araştırma ve geliştirme temel çalışmalarının başlangıcı
1964
İlk SF6-Kesici üretimi
1968
İlk GIS üretimi
1974
İlk 420 kV GIL (Gas Insulated Line ) üretimi
1997
Akıllı, fider kontrol, izleme ve tanımlama ile tanışılması
1999
En yeni GIS kuşağı ile tanışılması
Kendinden sıkıştırmalı kesici ünitesi ve işletme yayı mekanizması
2000
HIS (Highly Integrated Switchgear) konsepti ile tanışma.
2005
İlk IEC 60265-1 Sınıf E2 Elektriksel dayanım kapasitesi
2009
Yeni nesil dökme reçine izolatör imalatı
Tablo1. Siemens GIS tarihinin 40 yılı aşkın başarı hikâyesinde önemli mihenk taşları
Siemens, ilk GIS üretimini yaptığı
1968 yılından günümüze, dünya
geneline 3000 civarında gaz
izoleli trafo merkezinde kullanılan
26.000’den fazla fiderin
dağıtımını yapmıştır.
üretilmiş ürünleri müşterilerinin
kullanımına sunar. Gerilim
seviyelerine göre 8DN8, 8DN9
ve 8DQ1 olarak adlandırılmış GIS
tipleri hakkında teknik bilgiler
Tablo 2’de mevcuttur.
Siemens, 8D GIS ürün
yelpazesinde 72.5kV - 800
kV gerilim seviyesi aralığında
müşteri ihtiyaçlarına uygun,
güncel uluslararası standartlarla
uyumlu, EN 29001/DIN EN ISO
9001 kalite standartlarına göre
1960’lı yıllardan beri kullanılan
GIS teknolojisi ile Türkiye’nin
tanışması 1990 yılında olmuştur.
154 kV İstanbul Topkapı GIS
Trafo Merkezi, Türkiye’nin ilk gaz
izoleli şalt sahası olarak işletmeye
alınmıştır. GIS çözümlerinin
Tablo2. Siemens GIS modülleri
142
Nisan 2014
Şekil 1. Zekeriyaköy 380/154/33kV gaz izoleli trafo merkezi
Zekeriyaköy
TEİAŞ
2 ana bara, 5 fider
Davutpaşa
TEİAŞ
2 ana bara, 5 fider
2005
2005
Beykoz
TEİAŞ
Ana bara, 4 fider
2007
İskenderun(*)(**)
İSDEMİR
2 ana bara, 6 fider
2007
Küçükbakkalköy
TEİAŞ
2 Ana bara, 5 fider
2009
Davutpaşa
TEIAS
1 fider ilave
2011
Maltepe
TEİAŞ
2 ana bara, 7 fider
2013
Kartal
TEİAŞ
2 ana bara, 7 fider
2014(***)
Tablo 3. Türkiye, Siemens 420kV 8DQ1 GIS referansları
* Türkiye’nin ilk özel müşteri 420kV gaz izoleli trafo merkezi
** Türkiye’nin ilk bütün gerilim seviyelerinde (380/154/33kV) SF6 gaz izolasyonu
kullanılan trafo merkezi
*** Tahmini bitiş
uygulandığı trafo merkezleri,
az yer kaplamaları ve iklim
koşullarından etkilenmeden
kesintisiz enerji sağlamaları
sebebiyle 90’lı yıllardan itibaren
giderek artan bir oranda tercih
edilmeye başlanmıştır. Siemens,
Nisan 1997’de imzalamış olduğu
sözleşme ile ilk defa İstanbul’da,
beş 154 kV GIS Trafo Merkezinin
(Bağcılar, Sultanmurat, Levent,
Göztepe, Selimiye) yapım,
montaj ve devreye alma işini
üstlenmiştir. Siemens, 2004
yılında TEİAŞ’ın DB.ATT 9
ihalesini kazanarak, Türkiye’nin
ilk 420kV GIS trafo merkezlerinin
yapımına başlamıştır. 17 ayda
tamamlanan proje kapsamında
420kV 8DQ1 tipi GIS modüller
kullanılarak Zekeriyaköy ve
Davutpaşa GIS trafo merkezleri
380kV enterkonnekte şebekeye
bağlanmıştır. Ekim 2006’da
geçici kabulü yapılan Zekeriyaköy
GIS Trafo Merkezi, 420kV gerilim
seviyesi olarak Türkiye’nin ilk
gaz izoleli trafo merkezidir.
Modüler yapısı ve üstün
teknolojisi ile Siemens 8DQ1
serisi Türkiye’de bugüne kadar
devreye alınan 7 adet 420kV gaz
Şekil 2 1. Kesici
2. Yaylı mekanizma
3. Ana bara ayırıcı I
4. Ana bara I
5. Ana bara ayırcı II
izoleli trafo merkezinin 5’inde
kullanılmaktadır
8DQ1 tipi GIS modülünü
yakından incelersek, 1989
yılından itibaren kullanılmaya
başlanan bu ürün dünya
genelinde farklı iklim
koşullarında ve farklı coğrafik
bölgelerde kendini ispatlamıştır.
Tek faz kapsüllenmiş SF6GIS yapısı ile 63kA kısa devre
dayanımı ile 8DQ1, 550kV
- 5000 A çalışma seviyelerini
sağlayabilmektedir. Farklı bara
yapılarına (iki bara, tek bara, 1,5
kesici vb.) uyumlu bina içi ve
bina dışı uygulamaları için IEC
62271-203 ve IEEE C37 ye göre
tasarlanmış ve test edilmiştir.
Berlin-Almanya’da üretilen
8DQ1’in, 20 ülkede 900 den
fazla fider referansı vardır. SEC,
Vattenfall, IEC, CFE, ADWEA,
MEA, EGAT, PLN, GPS, TEIAS
vb. gibi dünyanın önde gelen
elektrik kurumlarının tercih
ettiği 8DQ1, gaz kopartmanı
başına yılda yüzde 0,5’ten az gaz
kaçak oranı ile minimum bakım
maliyeti oluşturmaktadır.
Türkiye’de kullanılmakta olan
tipik 2 ana bara, 420kV 8DQ1
kablo fiderinin kesiti şekil 2’de
bulunmaktadır.
6. Ana bara II
7. Çıkış fider ayırıcısı
8. Toprak bıçağı
9. Toprak bıçağı
10. Hızlı toprak bıçağı
11. Akım trafosu
12. Gerilim trafosu
13. Kablo başlıığı
14. Kesici kontrol panosu
15. Fider kontrol panosu
143
Nisan 2014