kişisel dozimetri sistemi ve dozimetre kullanımı

TEKNİKERLERE YÖNELİK BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE
RADYASYONDAN KORUNMA VE PERFORMANS TESTLERİ
BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ
24-25 Ocak 2014
KİŞİSEL DOZİMETRİ SİSTEMİ VE
DOZİMETRE KULLANIMI
Erinç REYHANİOĞLU
Fizikçi, M.Sc.
Laboratuvar Kalite Sorumlusu
Kişisel dozimetre nedir?
Bu bölümün amacı;
- iyonlaştırıcı radyasyonla çalışanların maruz kaldıkları
doz değerlerini izlemede kullanılan kişisel
dozimetreleri tanıtmak
- kişisel dozimetreler kullanılırken dikkat edilmesi
gereken hususları ve sistemin işleyişini açıklamak
- kullanıcıların, Radyasyondan Korunma
Sorumlusu’nun (RKS) sorumluluklarını anlatmak
24.01.2014
2
24.01.2014
3
1
24.01.2014
4
Neden kişisel dozimetre kullanıyoruz?
Harici Işınlanma
/
Dahili Işınlanma
X-ışınlarına maruz kalan bir kişi
24.01.2014
5
YASAL ZORUNLULUK!!!
1. Denetimli alan : Radyasyonla çalışanların ardışık beş yılın ortalama yıllık doz
sınırlarının 3/10’dan (6mSv/yıl) fazla radyasyon dozuna maruz kalabilecekleri
alanlardır.
2. Çalışma koşulu “A” : Yılda 6 mSv’ten daha fazla etkin doza veya göz merceği,
cilt, el ve ayaklar için yıllık eşdeğer doz sınırlarının 3/10’undan daha fazla
doza maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur.
ÇALIŞMA KOŞULU “A” DURUMUNA UYAN
TÜM ÇALIŞANLAR KİŞİSEL DOZİMETRE
KULLANMAK ZORUNDADIR.
RADYASYON GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ
MADDE 21…
Not:
• Kararsız kalınabilecek durumlarda, A sınıfı olarak kabul etmeli, izlemeye alınmalı.
• B sınıfı için dozimetre kullanımı tavsiye edilir, izleme yapılır.
24.01.2014
6
2
YASAL DOZ LİMİTLERİ
Radyasyon Görevlisi Personel
Ardışık 5 yıl üzerinden ortalama alındığında yılda
20 mSv
Tek bir yılda
50 mSv
Göz lensi için yılda ***
150 mSv
Eller, ayaklar veya deri için yılda
500 mSv
Toplum üyesi kişiler
Ardışık 5 yıl üzerinden ortalama alındığında yılda
1 mSv
Tek bir yılda
5 mSv
Göz lensi için yılda *
15 mSv
Eller, ayaklar veya deri için yılda
50 mSv
*** Yeni düzenlemelerde yıllık 20 mSv olarak öngörülmektedir.
* Toplum üyesi kişiler için de düşüş olacaktır. (~5 mSv)
24.01.2014
7
Kişisel Dozimetri Servisi
Termolüminesans dozimetreler kullanılmaktadır.
Tüm vücut
TLD
Yaka/Göğüs/Kemer
Ekstremite
Yüzük TLD
Parmak
24.01.2014
8
Panasonic TLD
(Li2B4O7 : Cu)
(CaSO4 : Tm)
(Li2B4O7 : Cu)
(ince pencere)
(CaSO4 : Tm)
(plastik)
(plastik)
Personel ID
kodları
(plastik&kurşun)
Kilit mekanizması
• X-ışınları
• Gama ışınları
• Beta
24.01.2014
ölçülebilmektedir.
9
3
Panasonic TLD
Panasonic UD716 TLD okuyucu
Panasonic UD802 TLD
magazin içinde
Panasonic UD802 TLD
taşıyıcı içinde kullanıma hazır
24.01.2014
10
Harshaw TLD
TLD 100 kristalleri
Harshaw 6600 TLD Okuyucu
Kullanım şekli
Taşıyıcı içinde
Ekstremite parmak dozimetresi
Okuma kartı
24.01.2014
11
TLD ile doz tespiti
F o to n
İle tk e n lik
Bandı
e le k tro n
tu za k la rı
İle tk e n lik
Bandı
İle tk e n lik
Bandı
E
hol
tu za k la rı
V a la n s
Bandı
1 -ış ın la n m a
v e iyo n la ş m a
24.01.2014
ış ık
V a la n s
Bandı
2 -tu z a k la n m a
V a la n s
Bandı
3 -ıs ıtm a
e le k tro n -d e ş ik (h o l)
b irle ş m e s i v e fo to n ış ım a s ı
12
4
AKREDİTASYON
•
•
•
•
•
•
SONUÇLARIN DOĞRULUĞU
ULUSLARARASI İZLENEBİLİRLİK
DÜZENLİ İŞLEYİŞ ANLAYIŞI
İSTİKRAR
GÜVENİLİRLİK
HİZMET KALİTE GÜVENCESİ
demektir.
24.01.2014
13
Süreç:
2008 yılında sistem hazırlandı.
Akreditasyon tarihi :
4 Mayıs 2009
Her yıl geçerlilik denetimi.
Akreditasyon yenilenmesi:
26 Ağustos 2013
24.01.2014
14
Hizmetin veriliş yöntemi.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Dozimetrelerin sıfırlanması (Doz kalmamalı)
Dozimetre numarası-kullanıcı adı eşleşmesi
Dozimetrelerin kullanıcıya gönderilmesi
RKS’nin eski dönem dozimetreleri yeni dönemle değiştirmesi
Kargonun TAEK’e dönüşü
Kargodan çıkan her evrak/TLD’nin kayıt altına alınması
TLD’lerin okunması
TLD’lerin değerlendirilmesi
Doz sonuçlarının incelenmesi
«Yüksek Doz» durumunda kullanıcıya/RKS’ye «İnceleme Düzeyi Doz Araştırma
Formu» gönderilmesi
Gerekli olur ise sağlık kontrolü/tıbbi müdahale yönlendirilmesi.
Tüm sonuçların raporlanması
Sonuçların Merkezi Doz Kayıt Sistemine aktarılması.
Değerlendirilen TLD’lerin 1. adıma dönmesi
24.01.2014
15
5
24.01.2014
16
24.01.2014
17
Yüksek Doz ?
Çalışma şartları doğru mu?
Lisans koşullarında değişiklik var mı?
Kaza durumu ?
Hatalı kullanım mı?
Hatalı kullanım ise TAHMİNİ DOZ uygulanmalı. (RKS)
24.01.2014
18
6
Bilgi Güncelleme Sistemi
http://bilsis.taek.gov.tr/taek
Yeni dozimetre başvurusu
Hizmet sonlandırma
Dozimetre devir işlemi
Doz Raporu görüntüleme
Duyurular
24.01.2014
19
İLETİŞİM
SARAYKÖY NÜKLEER ARAŞTIRMA VE EĞİTİM MERKEZİ
SAĞLIK FİZİĞİ BÖLÜMÜ
DOZ İZLEME BİRİMİ
SARAY MAH. ATOM CAD. NO.27 06983 KAZAN/ANKARA
Tel: 0312 810 17 77
Tel: 0312 815 43 94
Faks: 0312 8154395
e-posta : [email protected]
www.taek.gov.tr
24.01.2014
20
7

Download Report