Kitapçık için tıklayınız.

bifo &
benedettı &
elschenbroıch
13 MART 2014 Perşembe
Lütfi Kırdar UKSS  20.00
www.borusansanat.com
BİFO 2013–2014
TAŞINDIK!
Borusan Kültür Sanat
Ekim ayında, 3 yıldır Borusan
Müzik Evi’ne ev sahipliği
yapan binasına taşındı.
OUR NEW
BUILDING!
Borusan Culture and Arts
moved to its new building
which has been home to
Borusan Music House
since 2010.
bifo &
benedettı &
elschenbroıch
1
bifo & benedettı & elschenbroıch
bıpo & benedettı & elschenbroıch
borusan istanbul filarmoni orkestrası
sascha goetzel şef
nıcola benedettı keman
leonard elschenbroıch viyolonsel
borusan ıstanbul phılharmonıc orchestra
sascha goetzel conductor
nıcola benedettı violin
leonard elschenbroıch cello
program
johannes brahms [1833–1897]
İkili Konçerto, La minör, Op. 102
p r o g r am
johannes brahms [1833–1897]
Double Concerto in A minor, Op.102
I. Allegro
I. Allegro
II. Andante
II. Andante
III. Vivace non troppo
III. Vivace non troppo
ara
ı n t e r v al
anton bruckner [1824–1896]
8. Senfoni, Do minör, WAB108, “Apocalyptic”
anton bruckner [1824–1896]
Symphony No.8 in C minor, WAB108, “Apocalyptic”
I. Allegro moderato
I. Allegro moderato
II. Scherzo. Allegro moderato - Trio. Langsam
II. Scherzo. Allegro moderato - Trio. Langsam
III. Adagio. Feierlich langsam; doch nicht schleppend
III. Adagio. Feierlich langsam; doch nicht schleppend
IV. Finale. Feierlich, nicht schnell
IV. Finale. Feierlich, nicht schnell
Ara dahil 135’ sürer.
Lasts 135’ including interval.
2
3
Bugün İstanbul’un kültür yaşamının vazgeçilmez unsurlarından biri olan borusan
istanbul filarmoni orkestrası 15 yaşında. 1999’da Gürer Aykal yönetiminde
kurulan ve aynı yıl Yıldız Sarayı Silahhane Binası’nda verdiği ilk konserden bu
yana kentin iki yakasını klasik müzikle buluşturan BİFO, her yıl zenginleşen
repertuarı, artan konserleri ve kendisini hiç yalnız bırakmayan sadık dinleyicileri
ile klasik müziği yaygınlaştırma misyonunu başarıyla sürdürüyor.
Beethoven senfonileriyle parlak bir başlangıç yaptığı ilk sezonundan bu yana
yurtiçi ve yurtdışında pek çok konser veren BİFO, İstanbul, Ankara, Eskişehir
ve Rusçuk (Bulgaristan) müzik festivallerine katıldı. Yaşayan en önemli çağdaş
Yunan bestecilerden Iannis Xenakis’in Oresteia’sını seslendirdikleri Atina’daki
üç konser, yine Atina’nın Megaron Salonu’nda Türkiyeli bestecilerin yapıtlarını
seslendirdikleri bir konser, TÜSİAD’ın Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki tam
üyelik müzakerelerinin başlangıcının birinci yıldönümü nedeniyle Brüksel’de
düzenlediği “Turkey-Europe Week” etkinlikleri çerçevesinde Palais des Beaux
Arts’da verdikleri özel bir konser önemli yurtdışı etkinlikleri arasında.
2003’te İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın sürekli orkestrası olan topluluk, o
tarihten bu yana İstanbul Müzik Festivali’nin açılış konserlerini gerçekleştiriyor,
festivalin yıldız solistlerine eşlik ediyor ve festivalde Türkiye ve yurtdışından
bestecilerin yapıtlarının dünya prömiyerlerini gerçekleştirme ayrıcalığını
yaşıyor. BİFO aynı zamanda İKSV’nin düzenlediği Uluslararası Leyla Gencer Şan
Yarışması’nın da orkestrası.
BİFO’nun bugüne kadar eşlik ettiği yıldız solistler arasında Renée Fleming,
Lang Lang, Hilary Hahn, Elina Garanca, Juan Diego Flórez, Angela Gheorghiu,
Joseph Calleja, Maxim Vengerov, Fazıl Say, Freddy Kempf, Isabelle Faust, Viktoria
Mullova, Thomas Hampson, Isabelle van Keulen, Katia & Marielle Labèque, Daniel
Müller-Schott Peter Jablonski, Branford Marsalis, Hüseyin Sermet, Ayla Erduran,
Martin Grubinger, James Ehnes, John Lill, Steven Isserlis, Joanna McGregor, Natalie
Clein, Olga Borodina, Sabine Meyer, Alexander Melnikov, İdil Biret ve Juilliard Yaylı
Çalgılar Dörtlüsü sayılabilir. Igor Oistrakh, Emil Tabakov, James Judd, Pavel Kogan,
Giuseppe Lanzetta, Fabiano Monica, Alain Paris, Ion Marin, Peter Tilling, Justus
Frantz, Joseph Wolfe, Andreas Schüller, Joseph Caballé-Domenech, Rengim Gökmen
gibi şeflerle konserler veren topluluk, dünyanın köklü korolarından Avusturya’dan
Wiener Singverein ile İngiltere’den Philharmonia’yı da İstanbul’a davet etti.
2009 yılında, Gürer Aykal’ın onursal şefliğe getirilmesiyle, sanat yönetmeni
ve sürekli şefi olarak Viyanalı Sascha Goetzel’le çalışmaya başlayan orkestra, bu
tarihten itibaren yeni şefiyle repertuarı ve vizyonunda da yenilikler yaşadı ve
çalışmalarını başarılarını Avrupa’ya taşıma yönünde yoğunlaştırdı.
BİFO, Borusan Kültür Sanat’ın sosyal sorumluluk alanında gerçekleştirdiği
önemli bir projenin de parçası. “Özel Konser” adlı etkinlikte orkestrayı iş veya
sanat dünyasından tanınmış bir isim yönetiyor ve konserin şefliğini yapan kişinin
Borusan Kültür Sanat’a yaptığı bağışla sağlanan burs, klasik müzik alanında
yetenekli bir gencin yurtdışında eğitim görmesini sağlıyor. Özel Konser’de bugüne
4
© Mehmet Erzincan
borusan istanbul filarmoni orkestrası
kadar Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık, Koç Holding
Şeref Başkanı Rahmi Koç, Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent
Eczacıbaşı yer aldı. 2010 ve 2011’de şov dünyasının ünlü ismi Cem Yılmaz’ın
yönettiği konserler medyada büyük ilgi uyandırdı. 2012 yılı “Özel Konseri”nin
konuk şefi de ünlü tiyatrocu Ali Poyrazoğlu oldu.
Etkinliklerini uluslararası platforma taşımaya başlayan BİFO’nun bu
amaçla kaydını gerçekleştirdiği ve Onyx etiketiyle 2010 yılının Ocak ayında
Avrupa ve Türkiye’de, Mart ayında da ABD’de piyasaya çıkan CD’si Respighi,
Hindemith, Schmitt yurtdışında büyük beğeniyle karşılandı. Temmuz ayında,
Goetzel yönetiminde, dünyanın en saygın klasik müzik etkinliklerinden Salzburg
Festivali’nin açılış etkinlikleri kapsamında bir konser veren topluluk, 2010 yılında
Andante dergisinin “Yılın En İyi Orkestrası” ödülünü aldı. BİFO’nun Sascha Goetzel
yönetimindeki ikinci CD’si Music from the Machine Age 2012 Mart’ında yine Onyx
firmasından yayımlandı.
İzleyicilerinin karşısına her yıl yeniliklerle çıkmayı ihmal etmeyen BİFO, ilki
2010 yılında olmak üzere iki yılda bir gerçekleşen BİFO & Fazıl Say Festivali’ni
tamamlayacak yeni bir tematik festival dizisini başlatıyor. Temaların değişken
olacağı festivallerin ilki Beethoven’a adandı.
BİFO, Beethoven Festivali dışında da sezon programında Beethoven’ın
gözle görülür bir ağırlığı olduğu 2013–2014 sezonunda Roberto Alagna, Murray
Perahia, Rudolf Buchbinder, Güher & Süher Pekinel, Nicola Benedetti, Leonard
Elschenbroich, Valeriy Sokolov, Alexander Gavrylyuk, Markus Schirmer ve Anna
Vinnitskaya gibi yıldız solistlere eşlik edecek.
5
sascha goetzel
Müzik eleştirmenleri ve izleyiciler kararlılık ve tutkuyu Viyanalı sascha goetzel’in
alametifarikaları olarak tanımlıyor. Kuopio Senfoni Orkestrası’nın (Finlandiya)
sürekli şefi ve Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın sanat yönetmeni ve
sürekli şefi olan Goetzel, bugüne kadar Leonard Bernstein’in kurduğu Pasifik
Müzik Festivali’nin yerleşik şefliği, Avusturya-Kore Filarmoni Orkestrası’nın sanat
yönetmenliği ve sürekli şefliği ile Viyana Filarmoni’nin hazırlık orkestrası olan
Attergau Enstitüsü Orkestrası’nın da yardımcı şefliğini yaptı.
Müzik eğitimine kemanla başlayan Goetzel, orkestra şefliği kariyerine adım
attığı dönemde Zubin Mehta, Riccardo Muti ve Seiji Ozawa gibi dünyanın en
büyük şefleriyle çalışma fırsatı buldu. City of Birmingham Senfoni, Berlin Senfoni,
Lüksemburg Filarmoni, NDR Hannover, NHK Senfoni, Şanghay Senfoni, Moskova
Senfoni, Staatsphilharmonie Rheinland-Pfalz, Grossen Orchester Graz, Gelders
Orchester, Basel ve Helsingborg Senfoni ve Orchestre National de Pays de Loire
orkestralarının geniş bir repertuarı kapsayan ve aralarında dünya prömiyerlerinin
de bulunduğu birçok konserini yönetti. Bunların yanı sıra Baltimore ve Toronto
senfoni orkestraları ile New York, Washington ve Baltimore’da Viyana müziği
temalı konserler yönetti; Rudolf Buchbinder, Vadim Repin, Martin Grubinger,
Hilary Hahn ve Branford Marsalis gibi solistlerle çalıştı. Geçtiğimiz sezonlarda
İtalya, Hollanda, Danimarka ve Salzburg Festivali ile Carintischer Sommer’de
ilk konserlerini yöneten şefin Hollanda Kraliçesi Beatrix’in huzurunda yönettiği
Amsterdam’daki “Özgürlük Konseri” televizyonda naklen yayımlandı. 2011
Aralık’ında son derece popüler olan “Christmas in Vienna” konserini yöneten
sanatçı, başarısı dolayısıyla aynı etkinliğe yine davet edildi.
Başarılı bir opera şefi de olan Goetzel, Los Angeles’ta Drattell’in Nicholas ve
Alexandra’sını, Tiroler Landestheater’da üç Mozart-Da Ponte operasının ses getiren
üç yeni prodüksiyonu ve La Bohème’i, Viyana Devlet Operası’nda Çaykovski’nin
Fındıkkıran’ını, Viyana Volksoper’de Mozart’ın Figaro’nun Düğünü ve ona büyük
başarı ve övgü getiren Lehár’ın Tebessümler Diyarı’nı, Attersee Klasik Festivali’nde
Così fan tutte’yi, Valery Gergiev’in daveti üzerine de dünyaca ünlü Mariinsky
Tiyatrosu’nda Mozart’ın Don Giovanni’sini yönetti. Placido Domingo, José Carreras,
Anna Netrebko, Renée Felming, Joseph Calleja, José Cura, Thomas Hampson,
Roberto Alagna, Michael Schade, Bo Skovhus ve Vesselina Kasarova gibi dünya
çapında şancılarla çalışan şef, geçtiğimiz sezon Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma
ve Nicolai’nin The Merry Wives of Windsor’ının yeni prodüksiyonları için Viyana
Volksoper’e döndü ve Sihirli Flüt’le Lucerne’deki ilk etkinliğini gerçekleştirdi.
Aynı yıl Opéra Comédie’nin yeniden açılışı dolayısıyla Montpellier Operası’nda
kostümlerini Jean-Paul Gautier’nin tasarladığı Figaro’nun Düğünü ile büyük başarı
kazandı ve aynı operayı Fransa Radyosu Festivali’nde de yönetti.
Sascha Goetzel’in Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ile kaydettiği ve
orkestranın ilk uluslararası CD’si olan Respighi, Hindemith, Schmitt Ocak 2010’da
6
© HARALD HOFFMANN
borusan istanbul filarmoni orkestrası sanat yönetmeni ve sürekli şefi
Onyx firmasından yayımlandı ve müzik çevrelerinden oldukça olumlu eleştiriler
aldı. BİFO ile ikinci CD’leri Music from the Machine Age de 2012 yılı Mart’ında
yayımlandı ve klasik müzik eleştirmenlerinin büyük beğenisini kazandı.
Fransa’da Orchestre de Bretagne ve Orchestre de Bordeaux ile başladığı 2012–
2013 sezonunda BİFO ile sezon açılışını Orff’ın Carmina Burana’sının muhteşem bir
performansı ile gerçekleştirdi. Sanatçının bu sezon öne çıkan etkinlikleri arasında
Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma’sının Agners-Nantes Operası’nda bir temsili,
Hollanda Radyosu Orkestrası ile “Christmas in Vienna” konserleri ve Deutsche
Radiophilharmonie, Helsinborg ve Aarhus Senfoni (Verdi’nin Requiem’i), Orchestra
di Padova ve Grosses Orchester Graz’ı yöneteceği konserler yer alıyor.
7
nıcola benedettı
© Sımon Fowler
keman
Bugün konser sahnelerinin en aranan isimlerinden biri olan nıcola benedettı,
müzikalitesi ve sahne duruşu ile dinleyiciler ve eleştirmenlerin hayranlığını
kazanmayı sürdürüyor. İskoçya’da İtalyan kökenli bir ailenin çocuğu olarak
dünyaya gelen sanatçı, keman derslerine beş yaşında başladı. 1997’de girdiği
Yehudi Menuhin Okulu’nda Natasha Boyarskaya ile, okuldan sonra da Maciej
Rakowski ve Pavel Vernikov çalıştı; bugün tanınmış eğitmenlerle çalışmalarını
sürdürüyor.
Zengin bir repertuvar seslendirerek geniş bir kitleye hitap etmeyi arzulayan
Benedetti’nin BBC’nin 2004 yılın Genç Müzisyeni Yarışması’nda yorumlamak
için Szymanowski’nin Keman Konçertosu’nu seçmesi, az seslendirilen yapıtlara
ilgisinin ilk işaretiydi. O tarihten itibaren John Tavener ve James MacMillan’ın
yeni yapıtlarını kaydetti; Wynton Marsalis ve başka sanatçılarla caz esinli bir
repertuvar üzerine çalıştı ve özgün barok yorum arayışlarını sürdürdü.
2012–2013 sezonuna başlamadan hemen önce BBC’nin Last Night of the Proms
ˇ Belohlávek
ˇ
etkinliği kapsamında Jirí
yönetimindeki BBC Senfoni Orkestrası ile
verdiği konser akıllara kazınan Benedetti’nin sezon içinde Miguel Harth-Bedoya
yönetimindeki Yeni Zelanda Senfoni Orkestrası ile gerçekleştirdiği turnenin
yanı sıra Peter Oundijan yönetimindeki Kraliyet İskaçya Ulusal Orkestrası, Jaap
van Zweden yönetimindeki Hong Kong Filarmoni Orkestrası ve Neeme Järvi
yönetimindeki Singapur Senfoni Orkestrası ile verdiği konserler dikkat çeken
etkinliklerdi.
Londra, Edinburgh, Glasgow, Paris, Hong Kong, New York, Boston, Washington
D.C., Montréal ve Roma’da resitaller veren Benedetti, çellist Leonard Elschenbroich
ve piyanist Alexei Grynyuk’tan oluşan üçlüsüyle sık sık oda müziği konserleri de
veriyor. Verbier, Moritzburg, Lockenhaus, Prussia Cove’da ve Jean-Yves Thibaudet
ile Tuscan Sun festivallerinde de oda müziği etkinlikleri gerçekleştirdi.
2008’de En İyi İngiliz Klasik Müzik Yorumcusu, 2012 Classic BRIT Ödülleri’nde
de Yılın En İyi Kadın Sanatçısı ödüllerini alan kemancı Universal/Deutsche
Grammophon’dan beş albüm çıkardı. Decca Classics’ten çıkardığı The Silver Violin
Korngold’un Keman Konçertosu’nun yanı sıra Şostakoviç, Korngold, Mahler ve
diğer bestecilerin sinemadan etkilenen yapıtlarını içeriyor.
Nicola Benedetti, yoğun konser faaliyetlerinin yanı sıra gençlerin eğitimine
dönük çalışmalarıyla da tanınan bir sanatçı. İngiltere’deki okulları ziyaret ederek
öğrencileri enstrümanlarıyla klasik müzikten zevk almaya teşvik ediyor; Sistema
İskoçya’nın Venezuela’daki El Sistema ile ortaklı içinde yürütülen Big Noise
projesinde görev alıyor ve müziğin gençlerin yaşamındaki dönüştürücü etkisini
artırmak için elinden geleni yapıyor.
Nicola Benedetti, Jonathan Moulds’un izniyle 1717 yapımı bir Gariel
Stradivarius çalıyor.
8
9
leonard elschenbroıch
© Felıx Broede
viyolonsel
leonard elschenbroıch, Christoph Eschenbach yönetiminde Anne-Sophie Mutter
ile Brahms’ın İkili Konçerto’sunu çalmasının ardından 2009 yılındaki SchleswigHolstein Festivali’nde Leonard Bernstein Ödülü’nü aldığı günden bu yana çellonun
yükselen yıldızı olarak klasik müzik dünyasının ilgisini çekmeye devam ediyor.
Bugüne kadar Valery Gergiev, Semyon Bychkov, Manfred Honeck, Dmitri Kitajenko
gibi şefler yönetiminde Londra Filarmoni, İsveç Radyo Senfoni, WDR Senfoni, St
Petersburg Filarmoni, Chicago Senfoni ve Staatskapelle Dresden orkestraları ile
çaldı. 2012’de BBC’nin Yeni Kuşak Sanatçısı seçilerek BBC orkestraları ile konser
verme ve kayıt yapma, bunun yanı sıra Wigmore Hall, The Sage, Gateshead ve BBC
Proms’da resital verme ayrıcalığını kazandı.
2012’de Çin turnesi gerçekleştiren sanatçı, daha sonra Japonya’da geçerek
Alexander Lazarev yönetimindeki Japonya Filarmoni Orkestrası ile konserler verdi.
Wigmore Hall, Auditorium du Louve, Amsterdam Concertgebouw gibi mekânlar;
Ravinia, Lucerne, Gstaad, Rheingau, Mecklenburg-Vorpommern, İstanbul Müzik ve
Christoph Eschenbach ile Beethoven’ın tüm sonatlarını seslendirdiği SchleswigHolstein festivallerinde resitaller verdi. Güney Amerika turnesi kapsamında
Buenos Aires Filarmoni Orkestrası ile Teatro Colón’da çaldı; Rio de Janeiro, Buenos
Aires, Montevida, Lima ve Sao Paulo’da resitaller verdi.
Sitkovetsky Trio ve Nicola Benedetti ve Alexei Grynyuk ile oluşturdukları
üçlüyle verdiği konserler, sanatçının oda müziği tutkusunun bir işareti. Ayrıca oda
müziği konserler kapsamında sıkça Verbier Festivali’nde sahneye çıktı ve Gidon
Kremer ile Kronberg ve Lockenhaus Festivali’nde çaldı.
Pek çok saygın ödül kazanan genç çellist, 2004 ile 2008 yılları arasında Anne-Sophie
Mutter Vakfı’nın desteğini aldı ve bir Avrupa turnesi de dahil olmak üzere onunla
birlikte çalma fırsatını yakaladı.
1985’te Frankfurt’ta doğan Leonard Elschenbroich on yaşında aldığı bursla
Yehudi Menuhin Okulu’nda başladığı eğitimine Köln Müzik Akademisi’nde Frans
Helmerson’la devam etti.
Londra’da yaşayan sanatçı, kendisine sağlanan 1693 yapımı bir Matteo
Goffriller “Leonard Rose” viyolonsel çalıyor.
10
11
program notları
Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın sizlere sunacağı bu konser programı,
Avrupa’nın çoksesli müzik tarihinde çok önemli yeri olan, aynı dönemde yaşamış
olan ve özellikle orkestra repertuvarına çok özel yapıtlar kazandırmış iki besteciyi
buluşturuyor. Senfonileri, Lied’leri, oda müziği eserleri ile yaşadığı dönemin en
tanınan bestecilerinden biri olan Brahms ve yine senfonileriyle, ayrıca dini koral
yapıtlarıyla da bu yüzyıla damgasını vurmuş olan Bruckner.
19. yüzyılda Avrupa’da klasik geleneğin, yani Haydn, Mozarti Beethoven
ve Schubert’in ardılı olarak Brahms, özellikle orkestral müzik alanında Anton
Bruckner’in rakibi olarak anılmıştır. Bu iki besteciyi birbiri ile rekabet halinde
gösterenlerin aslında o yüzyıla dair en önemli tartışmalardan birini ortaya
attıkları geç fark edilmiştir. O yıllarda yalnızca bir dedikodu malzemesi
gibi görülen bu rekabetin altında müziğe dair sebepler de vardır. Dönemin
Almanya’daki üç önemli bestecisi Brahms, Wagner ve Bruckner’dir. İlk başlarda
biraz geri planda kalmış gibi görünse de Bruckner, Wagner’i sevmesi ve bunu
göstermesinin yanı sıra son derece uzun senfoniler yazmasıyla dikkatleri üzerine
çekmiştir. Bruckner, yaşamı boyunca hiç opera yazmamış olan Brahms ve yaşamı
boyunca hiç senfoni yazmamış olan Wagner arasında seçimini Wagner’den
yana yapmıştır. Dönemin ünlü müzik eleştirmenleri de taraf tutmaya başlayınca
durum gazete ve dergilere de yansıyan, müzikseverlerin izlediği bir hale gelmiştir.
Brahms’ı eleştiren yazılar yazan Hugo Wolf (1860–1903) ve Bruckner’i yazılarında
sertçe yeren Eduard Hanslick (1825–1904), günümüzde halen iki besteciyi müzik
ve yaşam tarzı bakımından karşılaştırmalı olarak çalışan müzikologlara gereken
tüm malzemeyi sunmuşlardır. BİFO’nun bu programda seslendireceği her iki yapıt
da gerek Brahms’ın gerekse Bruckner’in müzik dağarcığının önemli kilometre
taşlarındandır.
johannes brahms [1833–1897]
İkili Konçerto, La minör, Op. 102
I. Allegro
II. Andante
III. Vivace non troppo
Brahms’ın 1887 yılında keman, viyolonsel ve orkestra için yazmış olduğu bu yapıtı
onun son orkestra müziğidir. İlk kez 18 Ekim 1887 tarihinde Köln’de seslendirilmiş
olan bu iki solistli konçerto, o dönemin iki ünlü solisti olan viyolonselci Robert
Hausmann (1852–1909) ve Brahms’ın yakın dostlarından biri olan kemancı Joseph
Joachim’e (1831–1907) adanmıştır. Söylentiye göre Brahms ve Joachim’in arası,
Joachim’in eşinden ayrılmakta olduğu dönemde açılmış, o günlerde Joachim’in
eşine destek olan Brahms, bu konçertoyu sanatçının gönlünü almak üzere
ona adamıştır. Konçertonun bestelendiği yıl Hausmann ve Joachim, Brahms’ın
yönetiminde pek çok yerde yapıtı seslendirmiş, bu sırada Joachim ve Brahms’ın
12
eski anlaşmazlıkları geride bıraktığı herkesçe görülmüştür. Hatta Joachim’in
kendi solo kısımları için Brahms’a birkaç öneride bulunduğu, bestecinin bunları
değerlendirdiği de bilinir.
Opus 102 sayılı İkili Konçerto, orkestranın seslendirdiği dört ölçü ile açılır.
İlk bölümün ana temasının sunumunun ardından viyolonsel için in modo d’un
recicativo yani “resitatif tarzını andırır biçimde” seslendirilmek üzere yazılmış bir
pasaj gelir. Ardından tahta üflemelilerin sunduğu bir ara kesit ve kemanın solosu
duyulur. İki solistin bir araya gelişi, orkestranın tutti yani “hep birlikte” ve majör
tondaki girişi ana tema ve ikinci temayı da beraberinde getirir. Brahms, tüm bu
müzikal malzemeyi bu bölümün sonuna kadar solistlere işlettirerek geliştirir ve
kendine has müzik dilini mükemmel bir şekilde ortaya koyar. Andante başlıklı
ikinci bölümü nefesli çalgılar başlatır. Bu bölümün ilk temasını solistler sunar,
ardından flütler, klarnetler ve fagotlar ikinci temayı getirir. Kadans benzeri bir
pasaj iki temadan da unsurlar sunarak bölümü sona erdirir. Canlı tempoda ve
Macar karakterini taşıyan son bölümü, viyolonsel başlatır. Hemen ardından
keman da ona katılır ve yapıtın en bilinen, sevilen ve akılda kalıcı bölümü akıcı
bir biçimde sunulur. Konçertonun sonundaki coda, bu bölümün ana temasından
türetilmiştir. 35’ sürer
anton bruckner [1824–1896]
8. Senfoni, Do minör, WAB108, “Apocalyptic”
I. Allegro moderato
II. Scherzo. Allegro moderato - Trio. Langsam
III. Adagio. Feierlich langsam; doch nicht schleppend
IV. Finale. Feierlich, nicht schnell
Bruckner’in 8. Senfoni’si, bestecinin senfonileri arasında en uzunu ve çoğu
müzikbilimciye göre en dikkat çekici olanıdır. Ortak görüşe göre bu senfoni
soylu karakterli ve form açısından da bestecinin diğer senfonilerinden daha
net gözlemlenebilir niteliktedir. Bruckner’in süresi uzadıkça izlenmesi güçleşen
müzikal fikirleri bu senfonide daha berrak sunulmuştur. Böylece dinleyicinin
ilgisi dağılmaz. Yapıtın enstrümantasyonu da gerek çeşitlilik gerekse zıtlıkların
sunulabilmesine olanak tanıyan zenginliktedir. Senfoninin orkestrasyonunda,
üç flüt, üç obua, üç klarnet, üç fagot ve kontrfagot, sekiz korno, üç trompet, üç
trombon, tuba, perküsyonlar, üç arp ve yaylı çalgılar yer alır.
Bruckner, bu senfonisi üzerinde çalışmaya altmış yaşında başlamıştır. Altı
yıllık bir çalışmanın ardından 1890 yılında tamamlanan yapıt, ilk kez Hans
Richter yönetimindeki Viyana Filarmoni Orkestrası tarafından Viyana’da 18
Aralık 1892 tarihinde seslendirilmiştir. Dönemin en tanınan ve izlenen müzik
eleştirmenlerinden biri olan ve Bruckner’e dönük ağır eleştirilerin çoğu zaman
kaynağı olarak tanınan Eduard Hanslick bile “bu ilk seslendirilişin besteci için
bir zafer” olduğunu dile getirmiştir. Senfoni, bestecinin “kutsal kişi” olarak
13
nitelendirdiği Avusturya İmparatoru aynı zamanda Macar Kralı olan I. Franz
Joseph’e adanmıştır. Yapıtın “Apocalyptic” yani “vahiy şeklinde” anlamına gelen
sözcükle tanımlanmış olmasının sebebi de budur.
8. Senfoni’nin prömiyer gecesi için yazılmış olan program notlarında, ilk
bölümün ilk teması “yalnızlığın ve sessizliğin zirvesi” olarak anlatılmıştır.
Scherzo ise “Alman Michael” başlığıyla tanımlanır, ki Bruckner’in bu yapıtına
verdiği asıl başlık “Apocalyptic” değil, budur. “Michael”i burada kelime anlamıyla
özdeş bir şekilde “kaba, hantal” manasında kullanıp kullanmadığı tam olarak
anlaşılamamıştır. Hanslick’in yazdığı eleştiride “Bir başkası bu ifadeyi kullanmış
olsaydı herkes Almanlara hakaret edildiğini düşünürdü ancak program notlarında
gördük ki, Bruckner bunu kendisi istemiş” demiştir. Bestecinin “Alman Michael”
başlığını “dürüst, yalın ve dayanıklı Alman” anlamında kullandığı düşünülmüştür.
Ayrıca yapıtın mitolojik kahraman Prometheus ile ilişkilendirildiği yine bu
notlardan anlaşılır. Buna bağlı olarak özellikle ilk bölümde Prometheus ve hatta
Faust karakterlerinin müziğe yansıdığı, Adagio’da “tüm insanlığın babasının
sonsuz merhameti”, Finale’de ise “kahramanlığın, ölümsüzlüğe hizmeti” anlatılır.
Son bölümdeki trompet çağrılarının “günahlardan kurtuluşa ve tanrıya ulaşmaya
çağrı” olarak tanımlandığı da ortaya atılan düşünceler arasındadır. Bir başka
görüşe göre ise Finale’de Bruckner, üç imparator’un buluşmasını tasvir etmiştir.
Hanslick’in prömiyerin ardından yazdığı eleştirisinde şu cümleler de dikkat
çekicidir: “Yapıt, Wagner’in dramatik stilinin senfoniye uygulanmış hali. Bruckner,
kısa bir kromatik motifle başlıyor ve bunu sıkça tekrarlıyor. Adeta sonsuzluğa
ulaşmak istercesine, bu motifi çoğaltıyor, azaltıyor, yer yer de birbirine zıt
hareketlerle sunuyor. Wagner benzeri orkestral efektler yapıtın her yerinde
dikkati çekiyor. Tremololar, kemanların en tizlere çıktığı anlar, trombonların
üzerine yerleşmiş arp arpejleri ve tüm bunlara ek olarak Siegfried’dekinin benzeri
tuba kullanımı gibi... Bruckner’in sunduğu bu program sayesinde yalnızca müzikal
olarak değil, edebi olarak da Wagnerciliğin nasıl bir eğitim terbiyesi olduğunu
görüyoruz...”
Tüm bu farklı görüşlerden anlaşılacağı üzere 8. Senfoni’nin tıpkı 1887, 1888 ve
1890’da gözden geçirilmiş versiyonları olduğu gibi, müziğin içerdiği anlamlarla da
ilgili farklı görüşler karşımıza çıkmaktadır. Bu senfoninin de Bruckner’in 1, 2, 4, 5,
6. ve 7. Senfonilerinde olduğu gibi müzikolog Robert Haas (1886–1960) tarafından
yapılan edisyonu, günümüzde en çok kullanılanıdır. 80’ sürer
borusan istanbul filarmoni orkestrası
1. KEMANLAR
Pelin Halkacı Akın
Başkemancı
Nilay Sancar
Peter Goetzel
Betül Kır
Ersun Kocaoğlu
Özgecan Günöz Kızılay
Ayda Tunçboyacı
Gökçe Ergin Dündar
Aida Pulake
Leyla Berk
Aycan Küçüközcan
Çağlar Haznedaroğlu
Aslı Özbayrak
Göksel Çoşkun
2. KEMANLAR
Rüstem Mustafa
Grup Şefi
Kerem Berkalp
Yard. Grup Şefi
Mürüvvet Atahan
Erkan Çavdaroğlu
İffet Tunalı
Tülay Karşın
Ana Albero
Melisa Uzunarslan
Mehmet Yasemin
Bahar Meriç
Leyla Önder
Başak Erdem Atasoy
VİYOLA
Beste Tıknaz Modiri
Grup Şefi
Öykü Koçoğlu
Yard. Grup Şefi
Pınar Dinçer
Kahraman Şeref
Görkem Çalgan
Deniz Yücel
Hakkı Çakar
Gül Eylem Ersoy Pluhar
Mert Bilginer
Ayşegül Baytöre
VİYOLONSEL
Şafak Erişkin
Solo Çello
Yılmaz Bişer
Alexander Makarenko
Grup Şefi
Murat Berk
Erman İmayhan
Gülyar Balcı
Suzan Altıner
Özlem Gürsoy
KONTRBAS
Onur Özkaya
Grup Şefi
Fora Baltacıgil
Tayfun Tümer
Yaz Baltacıgil
Nevra Küçükoğlu
Deniz Yurdakul
FLÜT
Bülent Evcil
Solo Flüt
Recep Fıçıyapan
Zeynep Keleşoğlu
TROMPET
Gabriel Posdarescu
Solo Trompet
Gabriel Gyarmati
Erkut Gokgöz
TROMBON
Tolga Akkaya
Solo Trombon
Aslı Erşen
Grup Şefi
Okan Barut
TUBA
Bahtiyar Önder
ARP
İpek Mine Sonakın
Solo Arp
Aslıhan Güngör
OBUA
Serkan Altınok
Solo Obua
Ayşin Kiremitçi
Barkın Balık
KLARNET
Ferhat Göksel
Solo Klarnet
Filiz Yılmaz
Barış Yalçınkaya
Mi Bemol
FAGOT
Sandu Moldovan
Solo Fagot
Cavit Karakoç
Vedat Okulmuş
Program Notları: Sungu Okan
14
KORNO
Cem Akçora
Sertan Sancar
Cenk Şahin
Tarık Sezer Aydın
Ozan Çakar
Timo Steininger
Georg Pohle
Tunca Doğu
15
TİMPANİ
Torino Tudorache
Solo Timpani
VURMALI ÇALGILAR
Amy Salsgiver
Müşfik Galip Uzun
borusan istanbul
filarmoni orkestrası
2013–2014 sezonu
�� mart ���� pe  lütfi kırdar ukss  20.00
leyla gencer anısına
TOSCA
sascha goetzel şef
yekta kara sahneye koyan
borusan istanbul filarmoni korosu
gökçen koray koro şefi
Tosca - Giacomo Puccini (konser versiyonu)
Üç perdelik Opera: İtalyanca; Türkçe üstyazılı
Floria Tosca marıa jos sırı soprano
Mario Cavaradossi alex vıcens tenor
Baron Scarpia eralp kıyıcı bariton
�� mart ���� pts  lütfi kırdar ukss  20.00
bifo & markus schırmer
james judd şef
markus schırmer piyano
berlıoz: Le Corsaire Uvertürü, Op. 21
brıtten: 1. Piyano Konçertosu, Op. 13 (özgün versiyon)
mendelssohn: 3. Senfoni, La minör, Op. 56
�� mayıs ���� pts  lütfi kırdar ukss  20.00
bifo & anna vınnıtskaya
sascha goetzel şef
anna vınnıtskaya piyano
brahms: 1. Piyano Konçertosu, Re minör
çaykovski: 4. Senfoni, Fa minör, Op. 36
�� mayıs ���� pe  lütfi kırdar ukss  20.00
bifo ile ravel
alain altınoğlu konuk şef
nora gubısch mezzosoprano †
borusan istanbul filarmoni korosu ‡
gökçen koray koro şefi
ravel: Miroirs No. 4, “Alborada del gracioso”
ravel: Miroirs No. 3, “Une barque sur l’océan”
ravel: Shéhérazade, Soprano ve Orkestra için 3 Şiir †
ravel: Daphnis et Chloé (süitinin tamamı) ‡
BİFO’nun sezon konserlerinin bilet fiyatları:
Tam Fiyat: 130 / 85 / 65 / 45 TL
BİFOKART Klasik: 104 / 68 / 52 / 36 TL
BİFOKART Gold: 90 / 60 / 45 / 32 TL
�� nisan ���� pe  zorlu center, performans sanatları merkezi, ana tiyatro  20.00
bifo & rudolf buchbınder
sascha goetzel şef
rudolf buchbınder piyano †
chıara skerath soprano
rachel frenkel mezzosoprano
frdrıc antoun tenor
markus marquardt bas
t.c. kültür ve turizm bakanlığı devlet çoksesli korosu
cemi’i can deliorman koro şefi
beethoven: 3. Piyano Konçertosu, Do minör, Op. 37 †
mozart: Requiem, K.626
16
17
rudolf buchbınder’le
tüm beethoven piyano sonatları
rudolf buchbınder piyano
�� mart ���� cts  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-ı
Fa minör, Op. 2/1
Sol majör, Op. 14/2
Mi bemol Majör, Op. 27/1
Do minör, Op. 31/2, “Fırtına”
Mi bemol Majör, Op. 31/3
�� mart ���� cts  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-vı
Si bemol Majör, Op. 22
Sol Majör, Op. 49/2
Do minör, Op. 13, “Patetik”
Sol Majör, Op. 79
Do Majör, Op. 53, “Waldstein”
�� mart ���� pa  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-vıı
Mi Majör, Op. 109
La bemol Majör, Op. 110
Do minör, Op. 111
�� mart ���� pa  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-ıı
Do minör, Op. 10/1
La bemol Majör, Op. 26
Fa Majör, Op. 54
Mi bemol Majör, Op. 7
Do diyez minör, Op. 27/2, “Ayışığı”
Rudolf Buchbinder konserlerinin bilet fiyatları:
Tam Fiyat: 70 / 50 / 40 TL
BİFOKART Klasik: 56 / 40 / 32 TL
BİFOKART Gold: 49 / 35 / 28 TL
�� mart ���� sa  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-ııı
Do Majör, Op. 2/3
Sol minör, Op. 49/1
Mi bemol Majör, Op. 81a, “Les Adieux”
Re Majör, Op. 10/3
La Majör, Op. 101
�� mart ���� ça  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-ıv
Fa Majör, Op. 10/2
Fa diyez Majör, Op. 78
Sol Majör, Op. 31/1
Si Majör, Op. 106, “Hammerklavier”
�� mart ���� cu  süreyya operası  20.30
beethoven piyano sonatları-v
La Majör, Op. 2/2
Mi Majör, Op. 14/1
Re Majör, Op. 28, “Pastoral”
Mi minör, Op. 90
Fa minör, Op. 57, “Appassionata”
18
19
borusan quartet
2013–2014 sezonu
biletler
Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve
Borusan Quartet’in 2013–2014 sezonu biletlerini
tüm Biletix satış kanallarından alabilirsiniz:
www.biletix.com
BİLETİX Perakende Satış Noktaları ve
BİLETİX Çağrı Merkezi (0216 556 98 00)
önemli bilgiler
Etkinliklerle ilgili olarak aşağıdaki konulara özellikle
dikkat etmenizi rica ederiz:
borusan quartet
esen kıvrak 1. keman olgu kızılay 2. keman
efdal altun viyola çağ erçağ viyolonsel
�� nisan ���� pts  süreyya operası  20.00
borusan quartet
beethoven: 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 18/6
beethoven: 10. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 74 (Arp)
beethoven: 13. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 130 (Op. 133 Grosse Fugue ile)
Borusan Quartet sezon konserlerinin bilet fiyatları:
Tam Fiyat: 40/ 30 / 15 TL
BİFOKART Klasik: 32 / 24 / 12 TL
BİFOKART Gold: 28 / 21 / 11 TL
20
Geç Gelen İzleyiciler: Geç gelen izleyiciler, ara olan
konserlerde, ilk arada içeri alınır; arasız konserlerde
salona giriş mümkün olmayacaktır.
Kayıt: Etkinlik sırasında fotoğraf makinesi, kamera,
cep telefonu ve başka bir cihazla kayıt yapılması
kesinlikle yasaktır.
Yaş Sınırı: Etkinliklere 8 yaşından küçük çocukların
getirilmemesi rica olunur.
Cep Telefonu: Etkinlikten önce cep telefonlarınızı
kapatmayı unutmayın.
Program Değişikliği: Borusan Kültür Sanat’ın elde
olmayan nedenlerden ötürü programda değişiklik
yapma hakkı saklıdır. Değişikliklerden dolayı satışı
yapılmış olan biletler iade edilmez.
21
Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın
13 Mart 2014 tarihli BİFO & BENEDETTI & ELSCHENBROICH adlı konseri
aşağıdaki Borusan kuruluşlarının
katkılarıyla gerçekleşmiştir.
BORUSAN KOCABIYIK VAKFI
MÜTEVELLİ HEYETİ
Başkan
F. Zeynep Hamedi
BORUSAN KÜLTÜR SANAT
YÖNETİM
Genel Müdür
Ahmet Erenli
Üyeler
Z. Nurhan Kocabıyık
A. Ahmet Kocabıyık
A. Nükhet Özmen
Levent Kocabıyık
Koordinatör
Sacide Erkman
YÖNETİM KURULU
Başkan
F. Zeynep Hamedi
Mali ve İdari İşler Müdürü
Meltem Doğan
Mali İşler Uzmanı
Zeynep Çubukçu
Mali İşler Uzman Yardımcısı
Serpil Dağ
Başkan Yardımcısı
Z. Nurhan Kocabıyık
Kurumsal İletişim Müdürü
Yağız Zaimoğlu
Üyeler
A. Ahmet Kocabıyık
A. Nükhet Özmen
Prof. Dr. Sabih Tansal
Mehmet Şuhubi
Agâh Uğur
Levent Kocabıyık
Cemil Bülent Demircioğlu
Orkestra Müdürü
Aydın Dorsay
Orkestra Müdür Yardımcısı
Kerem Sefa Gökbuget
Sahne Amiri
Sadettin Günay
Prodüksiyon Sorumlusu
Deniz Sağdıç
Mekân Sorumlusu
Linda Banjska
YÖNETİM
Genel Sekreter
Canan Çelik
Ertuğ & Kocabıyık Yayınları Koordinatörü
Stella Hazbay İlyazer
Vakıf Müdürü
Nihal Alptekin
Kurum Kimliği ve Yayınlar Yöneticisi
Aykut Şengözer
Uzman
Ülkem Mavi
Gişe ve Protokol Yöneticisi
Çiğdem Açan
Mali ve İdari İşler Müdürü
Hakan Akçimen
Mali İşler Uzmanı
Gökçen Saygı
BİFOKART Programı Yöneticisi
Sinem Duman Balkan
İdari İşler
Halil Aşık, Atilla Akgül, Ahmet Bağcı, Hasan Çelen
Kurumsal İletişim
Şule Yücebıyık
Borusan Holding Kurumsal İletişim Müdürü
Dilek Özkan
Borusan Holding Kurumsal İletişim Birim Yöneticisi
Sosyal Medya Sorumlusu, Stil Danışmanı
Konsept Tasarımcısı
Z. Berhan Yılmaz
Protokol Danışmanı
Zeliha Kaya
Değerli desteği için
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı'na teşekkür ederiz.
Program Notları
Sungu Okan
Borusan Quartet ve Borusan Virtuosi Menajeri
Saba Sümer
Borusan Müzik Evi Etkinlik Yöneticisi
Aydın Dorsay
Borusan Kültür Sanat, Borusan Kocabıyık Vakfı’nın
kültür sanat iktisadi işletmesidir.
22
23
PROGRAM KİTAPÇIĞI
Yayıma Hazırlık ve Tasarım
Aykut Şengözer
Borusan Müzik Evi Mekân Sorumlusu
Ümit Acar
Reklam Ajansı
Piramit Tasarım ve Reklamcılık AŞ
Ayşe Işın (Müşteri İlişkileri Direktörü)
İnci Karatağ (Müşteri İlişkileri)
Program Notları
Sungu Okan
Medya İletişim Danışmanlığı
Tribeca İletişim Danışmanlık
Neslihan Yurtsever, Ceren Akardaş, Rüya Ardıhan
Baskı
Tunç Matbaacılık ve Sanayi Ticaret AŞ
M. Nezihi Özmen Mahallesi
Fatih Caddesi, Merter Tekstil Merkezi, No:28
Güngören 34173 İstanbul, TR
Uluslararası Medya İlişkileri
Artefakt Kulturkonzepte/Berlin
Philip Krippendorf, Damaris Schmitz
© Borusan Kültür Sanat, 2014.
İnteraktif Ajans
Dreambox
Ahmet Güney (Proje Yöneticisi)
Borusan Kültür Sanat
İstiklal Caddesi No: 160A
Beyoğlu 34433 İstanbul
T: (212) 705 87 00
F: (212) 243 33 76
[email protected]
www.borusansanat.com
SOSYAL MEDYADA BORUSAN KÜLTÜR SANAT
www.facebook.com/borusansanat
www.foursquare.com/borusansanat
twitter.com/borusansanat
twitter.com/borusanmuzikevi
instagram.com/borusansanat
friendfeed.com/borusansanat
www.flickr.com/photos/borusansanat
vimeo.com/borusansanat
www.myspace.com/borusansanat
www.myspace.com//borusanmuzikevi
24