Dr. Elif Asuman Korkusuz (Biyoteknoloji Doktorası; Çevre Yük. Mühendisi) OPTİMET Mühendislik Çevre Teknolojileri San. Tic. Ltd. Şti., Ankara http://www.optimet.tc// [email protected] ODTÜ Biyoteknoloji 25. Yıl Kutlamaları Etkinliği 14 Kasım 2014, ODTÜ KKM B Salonu Akademik Geçmişim  1984 - 1991: Ankara Anatolian High School, Ankara, Turkey (education in German language) 1991 - 1996: B.S. in Enve. Eng. of Middle East Technical University (METU), Ankara, Turkey 1996 - 1998: M.S. in Enve. Eng., METU, Ankara, Turkey. Thesis: “Feasibility of A Controlled Wetland in the Mogan-Eymir System”. 1999 - 2004: Ph.D. in Biotechnology of METU, Ankara, Turkey. Thesis: “Domestic Wastewater Treatment in Pilot-Scale Constructed Wetlands (CWs) implemented in the Middle East Technical University (METU)”. 2004 - 2005: Post-doc studies for 6 months at Technical University of Crete, Greece. As a scholar of the Med-Reunet Support Programme “Manual of Practice on CWs for Manual of Practice on CWs for Wastewater Treatment and Reuse in Mediterranean Countries”. 2005-2007: Marie Curie EU Intra European Fellow at SIG-BOKU Vienna. “Optimization of NUtrient REMoval in Constructed Wetlands using Special Substrates and Numerical Simulation”. Ümit İlkokulu 4.sınıftaydım. Çok sevdiğim, saydığım, kendisiyle hala görüştüğüm değerli İlkokul Öğretmenim Gülten Ayhan bana bir ödev verdi. Ve sonradan anladım ki bu ödev aslında benim yaşamımda bir gizli bir dönüm noktası olmuş!!! Bir Deney Yaptım! Filtrasyon Deneyi.... Müthiş Keyif Almıştım... Ortada bir ödev vardı ve bu yalnızca benim sorumluluğumdaydı.  Yaratıcılığımı zorlamıştım.  Merak duygum iyice tetiklenmişti.  Kendimi küçük bir araştırmacı gibi hissetmiştim.  Motive olmuştum.  Hayal kurmaya başlamıştım.  Deneyi başarıyla arkadaşlarımın önünde tamamladığım için özgüvenim artmıştı.  Ankara Anadolu Lisesi Son Sınıfta (1991; yaş 18) Karar Verdim:  Öyle bir meslek seçeyim ki içinde: insan olsun, takım çalışması olsun,  hayvan bitki börtü böcek olsun,  sosyal ve felsefe boyutu da bulunsun,  türlü türlü problemlere çözüm bulsun,  insanlara faydalı olsun,  sadece kapalı alanda çalışma alanları olmasın, yaşamın içinde olsun,  araştırma olsun, uygulama olsun...  ODTÜ Çevre Mühendisliği Lisans Eğitimim (1991-1996)  Farklı meslek gruplarından gelen akademisyen hocalarımdan çeşitli teorik ve uygulamalı dersler alarak temel mühendislik eğitimimi tamamladım.  Bazı teknik seçmeli derslerimi başka bölümlerden alınca, ufkum genişlemeye başladı ve interdisipliner çalışmalar yapmanın önemini anlamaya başladım.  Stajlarıma gittim, uygulamada işlerin nasıl yürüdüğünü bir nebze olsun öğrendim.  Bitirme projesinde ekip çalışmasıyla 1. olduk.  Bazı derslerimize dışardan konuşmacı ya da yarı zamanlı hoca olarak gelenler beni çok etkiledi. ODTÜ Lisans Eğitimim Sırasında ODTÜ’nün Bana Kattıkları  Muhteşem ODTÜ kampüsü ikinci evim oldu.  Birçok öğrenci topluluğunda aktif görev alabildim.  Sosyal becerilerim gelişti.  Hem akademik, hem öğrenci, hem de personelden muhteşem insanlar tanıdım ve benim yaşamımda çok izler kaldı.  Sanatsal ve kültürel faaliyetleri izleyebildim.  Uluslararası Gençlik Değişim Programları’nda katılımcı ve lider olarak yer aldım. ODTÜ Çevre Mühendisliği Yüksek Lisans Eğitimim (1996-1998)  Şehir Bölge Planlama Bölümü’nden Prof. Dr. Semih Eryıldız’dan aldığım bir derste ilk kez EKOKÖY kavramını duydum.  Gri su sistemleri, kompostlama, kompostlama yapan tuvaletler ve yapay sulakalanlarla ilgili ODTÜ için projeler hayal ettik.  “Sürdürülebilir ODTÜ Kampüsü Hayali”  Yüksek Lisans Tezi: “Mogan Eymir Sistemi’nde Rehabilitasyonu Önerilen Sulakalanların Fizibilitesi” Tez Danışmanı: Prof. Dr. Coşkun Yurteri  Biyoteknoloji Bölüm Seminerlerine dinleyici oldum. ODTÜ Biyoteknoloji Doktora Eğitimim (1999-2004) FBE Proje Asistanı (1998-2003)  “Yapay Sulakalan” Aşkı  Pratikte de Uygulama İsteği  Doktora Tez Hocalarımı İkna Süreci (ODTÜ Çevre Müh. Böl.: Prof.Dr.Göksel Demirer; Biyoloji Böl.: Prof.Dr.Meryem Beklioğlu)  Zorunlu Bilimsel Hazırlık Dersleri  Tezim Doğrultusunda Alabildiğim Seçmeli Dersler  Almanya’da Münih GSF Enstitüsü’nde Gönüllü Staj  İlk Yurtdışı Konferansım (2000): IWA, Int. Conference on Wetland Systems for Water Pollution Control, Florida.  ODTÜ Biyoteknoloji Doktora Eğitimim (1999-2004) ODTÜ Girişimcilik Kursu (2 dönem tüm haftasonları)  Proje Döngüsü, İş Planı Hazırlama, Yapılabilirlik, vs.  Soru: “Acaba Yapay Sulakalan Uygulamak için Kendi Şirketimi kurabilir miyim??”  Cevap: “O zamanki Türkiye Koşullarında “Para Kazanmak” için hiç Uygun Değil!!  Duygum:             Davranış: Durmak Yok, Yola Devam!!!      Çivi Çiviyi Söker: 2 AB Post-Doc başvurusu  ODTÜ Biyoteknoloji Doktora Eğitim Sürecimin Bana Kattıkları..               Motivasyonunu Kendi Kendine Yüksek Tutman Gerekliliği Yılmamak, Tırsmamak, Akılcı Çözümler Bulmak Araştırma; Geliştirme; Öğrenme Heyecanı Cesaret Etmek ve Adım Atmak; Risk Almak Hayallerimi Somutlaştırmak Bilimsel Raporlar Okumak/Yazmak Düzenli olarak Jüri Karşısına Çıkmak (Stresle Başetme ) Yaşayarak, Deneyimleyerek Öğrenmek Ulusal ve Uluslararası Uzmanlarla İletişim Ağı Kamu Kurum ve Kuruluşlarıyla ve Özel Sektörle Kurulan Bağlar ODTÜ’de yapılan çoğu ücretsiz Eğitimlere, Toplantılara Katılım Ufkumun Genişlemesi Muhteşem Hocalarımın Duruşlarından, Karakterlerinden, Tarzlarından, hem IQ hem de EQ’larından kendime dersler çıkarmış olmam Prestijli bir okuldan, bölümden Doktora Eğitimi almış olmam.. Evsel Atıksuların ODTÜ’de Uygulanan Pilot Ölçekli Ekilmiş Sulakalanlarda Arıtımı Elif Asuman KORKUSUZ ODTÜ Biyoteknoloji Bölümü Doktora Tezi Çalışması (1999-2004) Doktora Tez Danışmanı: Prof. Dr. Göksel Demirer Doktora Yardımcı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Meryem Beklioğlu Merkezi mi; Yerinde mi?? İşte tüm mesele bu!! Merkezi Arıtım Sistemleri Atıksu Arıtma Tesisi Yerinde (on-site) Arıtım Sistemleri Küme Tasarımları Foseptikler Büyük Şehirlerin Sistemleri GELENEKSEL ATIKSU ARITIMI Özellikle Gelişmekte olan Küçük Yerleşim Birimleri’nde: VERİMLİ, UYGUN FİYATLI, UYGULAMASI KOLAY, GÜVENİLİR & ÇEVRE DOSTU “Doğal ve Alternatif Arıtma Teknolojileri” önemli bir atıksu arıtım seçeneği olabilirler. EKİLMİŞ SULAKALANLARIN GELENEKSEL ARITMA SİSTEMLERİNE GÖRE AVANTAJLARI • Kolay Uygulanabilirlik, • Düşük Enerji İhtiyacı, • Düşük Maliyet, • Basit İşletim, • İşletim Kararlılığı, • Düşük Miktarda Çamur Oluşumu, •Yüksek Teknoloji Ve Pahalı Ekipmanlara Gereksinim Duyulmaması, • Flora Ve Fauna Habitatlarını Destekleyerek Biyolojik Çeşitlilikte Artış Sağlamak, ve • Hasat Edilen Bitkilerin Çeşitli Amaçlar İçin Kullanılabilmesi (Biyogaz, Hayvan Yemi, Gübre Üretimi, Bitki Gövdesinin Çatı, Çit, Mat Yapımında Kullanımı,vb.) EKİLMİŞ SULAKALAN UYGULAMALARI • Evsel Atıksu Arıtımı • Endüstriyel Atıksu Arıtımı • Yağmursuyu Arıtımı • Tarımsal Atıksu Arıtımı • Madencilik Atıksuyu • Çamur Stabilizasyonu • Çöp Sızıntı Suları Ref: IRIDRA Ltd Co., Italy. YAPAY SULAKALAN TİPLERİ Types of Constructed Wetlands φρεάτιο ρύθμισης στάθμης Free Water Surface (FWS) Serbest Yüzey Akışlı Ekilmiş Sulakalan φρεάτιο ρύθμισης στάθμης Subsurface-Flow (SF) Ekilmiş Sulakalan Yüzeyaltı Yatay Akışlı φρεάτιο ρύθμισης στάθμης Vertical Flow (VF) Yüzeyaltı Düşey Akışlı Ekilmiş Sulakalan EKİLMİŞ SULAKALANLARDAKİ DOĞAL PROSESLER Ekilmiş sulakalanlarda birçok fiziksel, kimyasal ve biyolojik prosesler gerçekleşmektedir: • ASKIDAKİ KATI MADDELERİN ÇÖKELMESİ, • ADSORPSİYON, • ABSORPSİYON, • SEDİMANTASYON, • BİYOLOJİK PARÇALANMA, • NİTRİFİKASYON, • DENİTRİFİKASYON, • BUHARLAŞMA, • BİTKİ TARAFINDAN BESİN DEPOLAMA. Adapted from Tisdale et al, 1993 YAPAY SULAKALAN UYGULAMASI VERİ TOPLANMASI & TASARIM ARAZİNİN BİTKİ DİKİMİ HAZIRLANMASI İŞLETME & BAKIM İZLEME PROGRAMI ARAŞTIRMANIN AMACI “Ankara´da Arazi Koşullarında Değişik Dolgu Malzemelerinin (Substrat) İkincil Arıtım Amacıyla Kullanılan Düşey Akışli Sulakalan Yataklarının Arıtma Verimine Olan Etkisini Belirlemek„ GEREKÇE  Düşük maliyetli ve düşük teknolojili sistem olmaları nedeniyle, uygun şekilde tasarlanmış ve gerektiği gibi işletilen ekilmiş sulakalanlar, gelişmekte olan ülkeler için, atıksu arıtımında potansiyel bir alternatif ve konvensiyonel atıksu arıtım sistemlerine tamamlayıcı sistemler olarak değerlendirilebilirler.  Ekilmiş sulakalan alternatif teknolojisi, etkin, düşük maliyetli atıksu arıtma oldukça göz ardı edilmiştir (Kivaisi, 2001).  Türkiye’nin de ucuz, basit, ve daha pratik atıksu arıtma alternatiflerine ihtiyacı olmasına rağmen, bu uygulamaların sayısı kısıtlıydı.  Bu doğrultuda, 2001 senesinde, evsel atıksu arıtmak üzere, birbirine paralel iki hibrit sistemden meydana gelen pilot-ölçekli yüzeyaltı ekilmiş sulakalanlar, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) yerleşkesinde uygulanmıştır (Korkusuz ve diğerleri, 2002).  Kamış yataklar, 12 ay boyunca ön çökeltmeden geçmiş evsel atıksuyu arıtmak üzere (toplam 6 m3.gün-1) işletilmiş; ve yatakların arıtma verimi izlenmiştir. Yüksek Fırın Granüle Cürufu: KARDEMIR DEMİR ÇELİK Fabrikası, Karabük  Demir Çelik Sektörü’ne ait endüstriyel bir atık.  Porozitesi yüksek, metal olmayan bir yan ürün.  Atıksu arıtımında, yüksek fosfor tutma kapasitesi önceden yapılmış lab-ölçekli yapay sualakalan deneylerinde kanıtlanmış bir malzeme YÜKSEK FIRIN GRANÜLE CÜRUFU P sorpt ion (mg P / kg sample) ADSORPSİYON DENEYLERİNİN SONUÇLARI 10000,0 8000,0 6000,0 4000,0 2000,0 0,0 0 20 40 80 160 320 Pumice 0,00 429,65 943,26 1987,62 3855,28 8279,50 Gran. slag 0,00 557,82 1100,57 2187,77 4441,01 9153,12 Initial P concentration (mg P / L) Figure 1. P-Sorption Capacity of Pumice &Blast Furnace Granulated Slag Cürufun P tutma kapasitesi, 8-320 P mg/L konsantrasyonu aralığında, 184-9150 mg tutulan P/1000 g cüruf olarak belirlenmiştir. ODTÜ’DEKİ SULAKALAN HİBRİT SULAKALAN SİSTEMLERİ ODTÜ’DEKİ YÜZEYALTI AKIŞLI EKİLMİŞ SULAKALANLARIN KESİTLERİ Yüzeyaltı Düşey Akıslı Ekilmiş Sulakalan Yüzeyaltı Yatay Akışlı Ekilmiş Sulakalan KAZI ÇALIŞMALARI ATIKSUYUN TEMİNİ ÇÖKELTME TANKLARI Saçtan yapılma silindirik sedimantasyon tankları, ODTÜ’ye ait eski su kazanlarının yeniden değerlendirilmesiyle oluşturulmuşlardır. Tanklara ait bilgiler aşağıda verilmektedir: Boy: 3.10 m Çap: 1.35 m Tankların Hacimleri: 4.12 m3 Effektif Tank Hacmi: 3.61 m3  Atıksu Bekletme Süresi: 3-4 saat EKİLMİŞ SULAKALANLARIN GEÇİRİMSİZLİĞİNİN SAĞLANMASI EKİLMİŞ SULAKALANLARIN ODTÜ’DE UYGULANMASI EKİLMİŞ SULAKALANLARIN ODTÜ’DE UYGULANMASI EKİLMİŞ SULAKALANLARIN BİTKİLENDİRİLMESİ EKİLMİŞ SULAKALANLARIN BİTKİLENDİRİLMESİ ODTÜ´DEKİ SULAKALANLAR YAZ, 2002 ODTÜ´DEKİ SULAKALANLAR KIŞ, 2003 ODTÜ´DEKİ SULAKALANLAR YAZ, 2003 ARAŞTIRMA SIRASINDA YAPILAN BAZI ANALİZLER Düşey Akışlı Cüruf ve Çakıl Yatakların Arıtma Verimlerinin Karşılaştırılması Tablo: ODTÜ’deki Ekilmiş Sulakalanların Yüzde (%) Arıtma Giderimi (Temmuz 2002-Temmuz 2003) Parametreler Cüruf Yatak* Çakıl Yatak * AKM 63 ± 22 59 ± 20 F0.95(1;96)=1.09; P=0.2974 KOİ 47 ± 18 44 ± 21 F0.95(1;90)=0.54; P=0.4643 PO43--P 44 ± 31 0.30 ± 14 F0.95(1;100)= 84.6; P<0.0001*** TP 45 ± 28 4.30 ± 17 F0.95(1;100)=77.05; P<0.001*** NH4+-N 88 ± 12 53 ± 15 F0.95(1;100)=173.85; P<0.0001*** TN 45 ± 21 39 ± 15 F0.95(1;100)=2.40; P= 0.1242 1-Faktör ANOVA (F0,95(df;dN))** * Ortalama giderim verimi (%) ± Standart Sapma (%). ** F0,95= %95 güvenirlik sınırı; df=serbestlik derecesi; dN=örnek büyüklüğü; P>0,05 önemsiz *** İstatiksel olarak farklı. SONUÇLAR  Bu araştırma, Ankara’da, ODTÜ kampüsü içinde paralel olarak, aynı koşullarda işletilen düşey akışlı ekilmiş sulakalan yataklarının dolgu malzemesinin sistemin 12 aylık arıtma verimine etkisini belirlemiştir.  Elde edilen sonuçlar, doğru mühendislik yaklaşımlarıyla tasarlanmış ekilmiş sulakalanların Türkiye’de de 2º ve 3º atıksu arıtımında başarılı bir şekilde uygulabileceğini işaret etmektedir.  Bu çalışma, Türkiye’de düşey akışlı yüzeyaltı ekilmiş sulakalanların evsel atıksu arıtımında kullanılabilirliğini pilot ölçekte gösteren (60 kişi için tasarlanmıştır) öncül çalışmalardan biri olduğundan, bu alternatif teknolojinin yerel kaynaklarla Türkiye koşullarında nasıl uygulanabileceğine bir örnek oluşturmuştur. Yerel Yönetim Ölçeğinde Atıksu Arıtımı için Ekilmiş Sulakalanlar VİRANŞEHİR EKİLMİŞ SULAKALAN PROJESİ Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Ankara Şubesi Yerel Yönetimler İçin Bütünsel/Önleyici Çevre Yönetimi Projesi - BÜÇEP ÇMO tarafından kirlilik önleme yaklaşımlarının yerel yönetimler bazında uygulanmasına yönelik bir temel oluşturulması amacıyla 2000-2005 yılları arasında İsviçre Kalkınma ve İşbirliği Ajansı’nın (SDC) katkılarıyla yürütülmüştür. BÜÇEP BÜÇEP – I Eğitim ve Tanıtım Aşaması (2000-2002) BÜÇEP – II Uygulama Aşaması (2002-2004) VİRANŞEHİR EKİLMİŞ SULAKALAN PROJESİ Rögar Yüzeyaltı Yüzeyaltı Düşey Akışlı Yatay Akışlı Sulakalan - 1 Sulakalan - 1 Çökeltme Toplama Tankı Tankı Arıtılmış Su Yüzeyaltı Yüzeyaltı Yatay Akışlı Sulakalan - 2 45 Düşey Akışlı Sulakalan - 2 Atıksu Kum (0-3 mm), 15 cm derinlik Bazalt (7-15 mm), 30 cm derinlik Volkanik Cüruf (15-30 mm), 15 cm derinlik Yatay Akışlı Sulakalanlarda Dolgu Malzemeleri Yatay Akışlı Sulakalanlardan Çıkan Su Kum (0-3 mm), 30 cm derinlik Volkanik Cüruf (7-15 mm), 30 cm derinlik Arıtılmış Su Düşey Akışlı Sulakalanlarda Dolgu Malzemeleri VİRANŞEHİR EKİLMİŞ SULAKALAN PROJESİ ŞANLIURFA-VİRANŞEHİR YAPAY SULAKALANI ŞANLIURFA-VİRANŞEHİR YAPAY SULAKALAN UYGULAMASI Doktora Sonrası Çalışmalarım (2004-2007) Öğrenim Dönemi 2005-2007 2004-2005 Derece (*) Üniversite Öğrenim Alanı Doktora sonrası Araştırma (EU Marie Curie IEF Burslusu Proje No:515515: ONUREM) Doğal Kaynaklar ve Uygulamalı Yaşam Bilimleri Üniversitesi (University of Natural Resources and Applied Life Sciences (BOKUSIG), Viyana, Austurya. Yapay Sulakalanlar Girit Teknik Üniversitesi, Hanya, Girit. Yapay Sulakalanlar Doktora sonrası Araştırma (AB “Support Programme of MEDREUNET” Burslusu) “Akdeniz Ülkelerinde Atıksu Arıtımı ve Gerikazanımı Amacıyla Kullanılan Ekilmiş (Yapay) Sulakalanlar için Elkitabı” AB tarafindan finansmanı sağlanan ve İspanya’daki AGBAR Vakfı tarafindan yürütülmüş olan MED-REUNET II Projesi (Project No: INCO-CT-2003-502453) kapsamında adlı ilk doktora sonrası çalışmasını Prof.Dr. Evan Diamadopolous’un davetiyle, Girit’teki Hanya Teknik Üniversitesi’nde (TUC), Yunanistan’da 6 ayda hazırlamıştır. Bu çalışmanın sonucunda Akdeniz ülkeleri için yapay sulakalanlara yönelik 450 sayfalık ingilizce bir doküman oluşmuştur. Korkusuz (2005) (EC proje no: INCO-CT-2003-502453) AMAÇ “Akdenizli mühendislere, araştırmacılara ve yörelerinde ekilmiş (yapay) sulakalan teknolojisini uygulamak isteyen ilgili kurumlara ekilmiş sulakalan teknolojisi hakkında geniş kapsamlı bilgi vermek" Tablo 1. Dünyada Farklı Amaçlarla Kullanılmış Ekilmiş Sulakalan Çalışmalarına ait Literatürde (1994-2004) Yayımlanmış Makalelerin Yüzde Dağılımı (%) 1. 7. 7. 4. 3. 2. Ekilmiş Sulakalanlarda Arıtılan Atıksuların Tipi Evsel (DWW) Sızıntı suyu (L) Asitli Drenaj Suları (AMD) Yüzey Suları (SR) Çamur Susuzlaştırma (SL) Endüstriyel (I) Ötrofikasyonun engellenmesi, Restorasyon ve Rehabilitasyon Çalışmaları (ER) Agro-Endüstriyel (A) Literatür Taramaları, Öneriler, Tasarım Kriterleri ile ilgili makaleler (R) Çalışma Sayısı 242 23 27 41 23 63 Yüzde Dağılım (%) 36.9 3.51 4.11 6.25 3.51 9.60 58 8.84 65 9.91 114 17.4 Kaynakça: Water Science and Technology, Vol: 35(5) 1997; Vol: 40(3) 1999; Vol: 44(11-12) 2001; Vol: 48(5) 2003; Bildiri Kitabı: IWA 7. International Conference on Wetland Systems for Water Pollution Control, Florida, 2000; Bildiri Kitabı:IWA 8. International Conference on Wetland Systems for Water Pollution Control, Arusha, Tanzanya, 2002 Bildiri Kitabı: IWA 9. International Conference on Wetland Systems Avignon, Fransa. 2005-2007 Avrupa Birliği’nin "Marie Curie Intra European Individual Fellowship" adlı doktora sonrası programı kapsamında Viyana’da BOKU’da Yapay Sulakalanlarda Özel Substratlar (Filtre/Dolgu Malzemeleri) kullanılarak Besin Gideriminin Optimizasyonu ve Sayısal Simülasyonu-ONUREM-COWSIM Proje-No: 515515) adlı projeyi yazdım ve yürüttüm. Problem Tanımı • Ancak, düşey akışlı bu yapay sulakalan sisteminin başlıca dezavantajı, yüksek deşarj kriterlerine uygun arıtım yapabilmesi için gerekli olan kişi başına düşen birim yüzey alan miktarının (3-10 m2/kişi) yüksek olmasıdır. • Küçük yerleşim birimlerinde (Nüfus<2000), arazinin kıymetli olduğu ya da yeterli alanın olmadığı yerlerde, bu tür sistemler kullanılamamaktadır (Korkusuz, 2004). • Bu nedenle, yapay sulakalan araştırmacıları son yıllarda, özellikle besin (N ve P) giderimini artırabilmek ve yüzeyaltı akışlı yapay sulakalanların yüzey alan ihtiyacını azaltmak için porozitesi yüksek, N ve P sorpsiyon kapasitesi olan özel dolgu/filtre (substrat) malzemelerinin kullanımına odaklanmışlardır (Korkusuz ve ark., 2004; Korkusuz ve ark., 2005; Johansson Westholm, 2006; Korkusuz ve ark., 2007; Zhang ve ark, 2007). • Literatürdeki çalışmaların birbiriyle karşılaştırılabilmesi deney düzeneklerindeki farklılıklardan (atıksuyun cinsi, karakteristiği, dışsal koşullar, vb.) dolayı çok mümkün olamamaktadır (Johansson-Westholm, 2006). • Bu bağlamda, mevcut deney verilerini birbiriyle karşılaştırabilmek üzere bir matris ihtiyacı ortaya çıkmıştır. “ONUREM-COWSIM” Farklı Filtre (Dolgu) Malzemeleri kullanılarak Besin Gideriminin Optimizasyonu ve Sayısal Simülasyonu (EU Marie Curie IEF Proje-No: 515515) • ONUREM-COWSIM projesi ile, evsel atıksuların ikincil arıtımı için kullanılan düşey akışlı yapay sulakalanların kişi başına düşen yüzey alan ihtiyacının, Avusturya ve Türkiye’den temin edilen doğal ve suni filtre malzemelerinin kullanılması sonucunda, azaltılması hedeflenmiştir. • Deney düzeneğinde Viyana kanalizasyonundan günlük olarak temin edilen, birincil arıtmaya tabii tutulmuş gerçek evsel atıksu kullanılmıştır. • Aynı şartlar altında 8 ay boyunca kesikli olarak gerçek atıksu ile işletilen; N ve P giderim kapasiteleri ve porozite değerleri yüksek; Türkiye ve Avusturya’dan temin edilmiş; birbirinden farklı 10 adet filtre malzemesinin kullanıldığı laboratuvar ölçekli düşey-akışlı filtrenin (kolonların) N ve P giderim performansları izlenmiş ve birbiriyle kıyaslanmıştır. Deneysel Düşey-Akışlı Filtre Düzeneği 56 Türkiye (1-5) ve Avusturya (6-10) Orjinli Dolgu Malzemeleri 1) Yüksek Fırın Granüle Cürufu (SL) 2) Perlit (PE) 4) Türk Kumu (TS) 5) Türk Zeoliti (ZE) 7) Ferrosorp (FE) 8) Avusturya Zeoliti AZ1 (1.5-2 mm) 3) Pomza (PU) 6) Öğütülmüş Beton (BE) 9) Avusturya Zeoliti AZ2 (4-5 mm) 10) Avusturya Kum (AS) 57 Sonuçlar •ONUREM-COWSIM projesi, N ve P giderim kapasitesi ve porozitesi yüksek filtre malzemelerinin evsel atıksuların ikincil arıtımında kullanılan düşey akışlı yapay sulakalanlarda kullanımının, özellikle azot türevlerinin gideriminde çok önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. •Filtre malzemelerinin birbirilerinden farklı fiziko-kimyasal özellikleri olmasına rağmen, öğütülmüş beton (BE) haricindeki 9 değişik malzeme, hiç tıkanmadan, 8 aylık izleme çalışması boyunca, %99.5’in üzerinde bir verimlilikle amonyum giderimi yapmıştır. •Filtre malzemesi seçilirken, sadece besin giderimi özelliklerinin değil; fizikokimyasal özelliklerin de ne kadar önemli olduğu bu çalışmada görülmüştür. •Bu nedenle, gerçek ölçekte uygulanacak yapay sulakalanlar ya da filtreler için özellikle kum, çakıl haricinde dolgu malzemesi seçilirken, literatürde önerilen fizikokimyasal kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı mutlaka kontrol edilmeli; gerekli deneyler yapılmalıdır. •Ayrıca, farklı dolgu malzemelerinin birbiriyle karıştırılmasının da sorunlar çıkarabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bilimsel Konferanslar, Kongreler, Makaleler, Bildiriler, Çalıştaylar..     Uluslararası Bilimsel Konferanslara Konuşmacı ve Dinleyici olarak Katılım Ulusal ve Uluslararası Hakemli Dergilerde Yayınlar Uluslararası Hakemli Dergilere Hakemlik Çalıştay, Sempozyum, Bilgilendirme Toplantılarına Katılım Post Post-Doc-Doc Özel Sektör Tecrübem SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR YEREL KALKINMA MODELİ: “YOZGAT-ŞAHMURATLI KÖYÜ’NDE GÜNEŞ ENERJİLİ TASARIMLARIN KULLANIMININ GÖSTERİMİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ” Elif Asuman Korkusuz (Proje Koordinatörü), Güner Mutaf, Berrin Çakmaklı, Françoise Summers KERKENES Proje Ofisi, ODTÜ Mimarlık Fakültesi SGP Proje Ana Hedefi 1) Şahmuratlı’daki Mevcut Güneş Enerjili Tasarımlarımızı (Güneş Ocakları/Fırınları/Kutuları) İyileştirmek ve Yeni Prototiplerini Üretmek; Markalaşma Altyapısını Oluşturmak 2)Türkiye’deki köyler için: * Düşük emisyonlu, * Çevre dostu, * Sürdürülebilir bir “Kırsal Kalkınma Modeli” Oluşturmak GÜNEŞ ENERJİSİ KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI KERKENES ve ŞAHMURATLI KÖYÜ WEB SAYFALARI http://kerkenes.metu.edu.tr http://sahmuratli.com Global Düşün, Yerelde Harekete Geç!! René Dubos Post Post-Doc-Doc Özel Sektör Tecrübem... Ekim 2010-Aralık 2011 arası EKODENGE’de AR-GE Projeleri Koordinatörü olarak çalışırken, yürütülen EPESUS 1. projesinin ekibinin bir üyesiydim. Yaşam Döngüsü Analizi, Endüstride Simbiyoz, Eko-Endüstriyel Parklar konusunda tecrübem oldu. Ocak 2010-Ağustos 2010 arası Birleşmiş Milletler (UNDP) tarafından yürütülen ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 2. Adana Ticaret Odası (ADASO) ve BTC. Co. tarafından desteklenen “İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi”’nde ulusal danışman olarak çalıştım. OPTİMET Mühendislik Çevre Teknolojileri Ltd. Şti./Ankara http://www.optimet.com.tr// Şirket Kurucu Ortağı ve Çevre Görevlisi KIRIKKALE TIBBİ ATIK STERİLİZASYON TESİSİ Tubitak TEYDEB 1507 Desteği ile ilk yerli, önden kırılıcı, sondan karıştrıcılı tıbbi atık sterilizasyon tesisini tasarladık. Prototipini ürettik, Afyon’a sattık. 2009’da Kırıkkale’de lisanslı tıbbi atık sterilzasyon tesisimizi kurduk ve halen işletiyoruz. 1. Atık Besleme 3. Sterilizasyon 4. Boşaltma 2. Öğütme Kırıkkale Tıbbi Atık Sterilizasyon Sistemi (TASS) OPTİMET ile Kırıkkale Katı Atık Yönetimi Belediyeler Birliği 19 Ocak 2010’da Resmi Sözleşme imzaladı. Şubat 2011’de ÇŞB’den GFB; sonra da çevre lisansı alındı. GÖREV: Kırıkkale mücavir alanı içinde faal olan ve Yönetmelik Ek-1’de belirtilen sağlık kuruluşlarından tıbbi atık toplamak, sterilize ettikten sonra da bertaraf etmek. Geridönüşüm Muhteşem Olacak!! KIRIKKALE AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYRIŞTIRMA ve GERİDÖNÜŞÜM TESİSİ (2013- ) KIRIKKALE AMBALAJ ATIKLARI YÖNETİM SİSTEMİ VERİ TOPLAMA & PLANLAMA GEREKLİ İZİNLERE BAŞVURU TOPLAMA AYRIŞTIRMA TESİSİ İNŞAASI ve GFB AMBALAJ ATIK YÖNETİM PLANI SİSTEMİN UYGULANMASI Kırıkkale Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayrıştırma Tesisi 73 Kırıkkale Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayrıştırma Tesisi Kırıkkale Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayrıştırma Sistemi 75 KIRIKKALE’DE ÇEVRE BİLİNCİNİ GELİŞTİRME EĞİTİMLERİ (2013) 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde Kırıkkale- Yahşihan - Toki Şehit Piyade Onbaşi Murat Sitki İlkokulu’nda Gerikazanım Eğitimi ODTÜ’de Gönüllü Kompost.. ODTÜ Eğitim Fakültesi’ne bir kompost bidonu ürettik ve hediye ettik (2014). ARGE, Teşvik, Destekler, Fonlar.. http://www.optima.tc// ANKARA KALKINMA AJANSI DESTEĞİMİZ 2014 YILI ANKARA KALKINMA AJANSI İLTEK MALİ PROGRAM DESTEĞİMİZ OPTİMA’nın özellikle yurtdışı satışlarından elde ettiği kazancının artabilmesi ise, Ankara Kalkınma Ajansı’nın 2014 yılı İleri Teknolojilerde İhracat Odaklı Kalkınma Mali Destek Programı (İLTEK) kapsamında da vurguladığı gibi “yüksek katma değerli, teknoloji odaklı, yenilikçi, istihdamla istikrarlı bir şekilde büyüyen rekabetçi bir Ankara firması” olarak yola devam etmesiyle mümkündür. OPTİMA, “İleri Teknolojili Sektörde Üretim Yapan ve Ürünlerini Dış Pazara Sunan OPTİMA’nın İhracat Gelirinin Artışının Sürdürülmesi” adlı bir projeyi, Ankara Kalkınma Ajansı’nın Proje Hazırlama Eğitimleri’ne de katılarak kendi bünyesinde hazırlamış ve sunmuştur. Projemiz, Ankara Kalkınma Ajansı’nın İLTEK Mali Destek Programı’nın Bağımsız Değerlendiricileri tarafından değerlendirilen 192 proje arasından en yüksek puanı alarak birinci olmuş ve %50 hibe desteği almaya hak kazanmıştır. (http://www.ankaraka.org.tr/tr/data.asp?id=2135) Proje Başlangıcı: Proje Bitiş: Projeyi Hazırlayan ve Yöneten: 15 Temmuz 2014 15 Nisan 2015 Dr. Elif Asuman Korkusuz Post Post-Doc:Özel Sektörde Yayınlar Yazarlar Korkusuz, E.A. Yöntem, E., Salihçavuşo lu, G., Korkusuz, E.A., Aydinalp Köksal, M., Yöntem, Z. Makale / Bildiri Başlığı “Türkiye’de Tasarlanan ve Üretilen Ön Öğütücülü, Buharlı Tıbbi Atık Sterilizasyon Sistemi’nin Kırıkkale İli’nde Uygulanması” “Örnek Çalışma: Türkiye’de bir Endüstriyel Park’ta Yeralan Kombine Çevirim Güç Santrali’nin Kapıdan Kapıya Yaşam Döngüsü Analizi” Toplantı Adı 10. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Ankara Tarih 12-14 Eylül 2013 2. Hava Kirliliği ve 19-23 Eylül 2011 Kontrolü Konferansı (CAPAC-II), Antalya Korkusuz, E.A., Mutaf, G., Çakmaklı, B., Summers, F. “Sürdürülebilir Bir Yerel Kalkınma 9. Ulusal Çevre 5-8 Ekim 2011 Modeli: Yozgat Şahmuratlı Mühendisliği Köyü’nde Güneş Enerjili Kongresi, Samsun Tasarımların Kullanımının Gösterimi ve İyileştirilmesi” Salihçavuşoglu, G., Yöntem, Z., Korkusuz, E.A., Yöntem, E. “Eko-Endüstriyel Sanayii Bölgelerinin Yaşam Döngüsü Analizi aracılığıyla Geliştirilmesi: EPESUS Projesi” 9. Ulusal Çevre 5-8 Ekim 2011 Mühendisliği Kongresi, Samsun TEŞEKKÜRLER Benim yaşamımda çok değerli izler bırakmış herkese.... Başta Sevgili Aileme, Eğitim-Öğretim Hayatım boyunca Öğretmenim olmuş herkese, Bana herhangi birşekilde maddi, manevi bilerek bilmeyerek destek ya da köstek olmuş tüm arkadaşlarıma ve hocalarıma, Ve daima evde hissettiğim için ODTÜ’ye... KALPTEN TEŞEKKÜRLER.. İLGİNİZ İÇİN ÇOK TEŞEKKÜRLER!!! ?? E-posta: [email protected] (*) Diploma Türü (Lisans, Y.Lisans, vs.) Öğrenim Dönemi 2005-2007 Derece (*) Doktora sonrası Araştırma (EU Marie Curie IEF Burslusu Proje No:515515: ONUREM) 2004-2005 Doktora sonrası Araştırma Üniversite Öğrenim Alanı Doğal Kaynaklar ve Uygulamalı Yaşam Bilimleri Üniversitesi (University of Natural Resources and Applied Life Sciences (BOKU-SIG), Viyana, Austurya. Yapay Sulakalanlar Girit Teknik Üniversitesi, Hanya, Girit. Yapay Sulakalanlar (AB “Support Programme of MEDREUNET” Burslusu) 2001-2004 Doktora ODTÜ Biyoteknoloji Çevre Biyoteknolojisi 1996-1998 Yüksek Lisans ODTÜ Çevre Müh. Bölümü Çevre Bilimleri ve Teknolojisi 1991-1996 Lisans ODTÜ Çevre Müh. Bölümü Çevre Bilimleri ve Teknolojisi