GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI SAYIN NURETTİN CANİKLİ’NİN
2015 MALİ YILI BAKANLIK BÜTÇESİ
TBMM PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SUNUMU
07 KASIM 2014
İÇİNDEKİLER
I-GİRİŞ.............................................................................................................. 7
A-DAHA KOLAY, DAHA GÜVENLİ TİCARET.................................................... 7
B-BAKANLIK TEŞKİLAT YAPISI........................................................................ 8
C-İNSAN KAYNAĞIMIZ.................................................................................... 9
D-YENİ BİNAMIZDA HİZMETE BAŞLADIK...................................................... 10
E-MEVZUAT ÇALIŞMALARIMIZ...................................................................... 10
F-GÜMRÜK VE TİCARET KONSEYİ.................................................................. 10
II-GÜMRÜKLER................................................................................................ 11
A-GÜMRÜK KAPILARIMIZ.............................................................................. 11
B-GÜMRÜKLERİMİZDE YENİ UYGULAMALAR............................................... 13
1-Yeni Özet Beyan Uygulaması.............................................................................................13
2-Ortak Transit............................................................................................................................14
3-Hızlı Geçiş Hattı Uygulaması..............................................................................................15
4-Onaylanmış Kişi Statüsü......................................................................................................16
5-Standart Depo Muafiyeti....................................................................................................17
6-Sektörel Destekleme Faaliyetleri......................................................................................17
7-Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü....................................................................................18
8-Hızlı Kargo Taşımacılığı........................................................................................................18
C-GÜMRÜKLERDE YENİ PROJELERİMİZ......................................................... 19
1-Farklı Kurumlara Gitmeye Son; Tek Pencere Sistemine Geçiyoruz.......................19
2-Konteyner ve Liman Takip Sistemi..................................................................................20
2
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
3- İthal Konusu Petrol Ürünlerinde Teminat İşlemlerinin Elektronik Ortama Aktarılması..........21
4- Tek Durak.................................................................................................................................22
5-U-Net İşlemlerinin İç Gümrüklere Alınması..................................................................24
6-Ortak Kullanım........................................................................................................................24
7-Birlik Gümrük Kodu...............................................................................................................25
8-Taşıt Onay Belgesinin ve Belgeye İlişkin İşlemlerin Elektronik Ortama Aktarılması......25
9-Tahsilat Takip Programı........................................................................................................26
10-Transfer Bildirim Formlarının Elektronik Ortama Aktarılması..............................27
11-Teminat Mektuplarının Elektronik Olarak Teyidinin ve Takibinin Yapılması.................28
12-Yolcu İşlemlerinde Gelişmeler: “Varış Öncesi Yolcu Bildirimi”..............................28
13-Gümrük ve Ticaret Veri Ambarı Sistemi ve Veri Değişimleri.................................29
D-GÜMRÜK İŞLEM SÜRELERİ VE HAT ORANLARI.......................................... 29
İTHALAT HAT ORANLARI................................................................................ 30
İHRACAT HAT ORANLARI................................................................................ 30
E-DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ....................................................................... 31
F-ARAÇ ve YOLCU İSTATİSTİKLERİ................................................................. 35
G-BAKANLIĞIMIZ TARAFINDAN DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE TAHSİL EDİLEN
VERGİLER......................................................................................................... 36
H-İKİLİ İLİŞKİLER............................................................................................. 36
I-ÇOK TARAFLI İLİŞKİLER................................................................................ 38
1-İpek Yolu Girişimi ve “Kervansaray Projesi”...................................................................38
2-Afganistan, Çin ve Pakistan Yetkililerine Yönelik TIR Eğitim Programları ile EİT
Ülkelerine Yönelik Çalıştay.....................................................................................................39
3
3-e-TIR Projesi ve Pilot Uygulamaları..................................................................................39
4-Türk Dili Konuşan Ülkeler Konseyi (Türk Konseyi)......................................................40
İ-AB İLE İLİŞKİLER............................................................................................ 40
1-AB Projeleri..............................................................................................................................40
2-Birlik Programları...................................................................................................................41
3-Serbest Ticaret Anlaşmaları/Tercihli Ticaret Anlaşmaları.........................................41
4-AB Mevzuatına Uyum..........................................................................................................41
K-FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARINI KORUYORUZ................................. 42
L-GÜMRÜK LABORATUVARLARININ MODERNİZASYONU........................... 43
M-UZLAŞMA MÜESSESESİ.............................................................................. 44
N-KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE........................................................................ 44
1-Uyuşturucu Madde kaçakçılığı ile Mücadeleyi Etkin Bir Şekilde Sürdürüyoruz..........45
2-Tütün ve Tütün Mamulleri ile Alkollü İçki Kaçakçılığı................................................47
3-Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadelede Çalışmaları Bakanlığımız
Koordinasyonunda Aralıksız Devam Etmektedir...........................................................48
4-Kaçakçılıkla Mücadelede İleri Teknoloji Kullanıyoruz...............................................51
5-Dedektör Köpekler................................................................................................................55
6- ALO 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı.......................................................................56
M-TASFİYE HİZMETLERİ.................................................................................. 56
III-TİCARET....................................................................................................... 59
A-İÇ TİCARET................................................................................................... 59
1-Ticari Hayatı Yeniden Şekillendiriyoruz..........................................................................59
2-Hukuki Altyapıyı Tamamladık...........................................................................................60
4
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
3-Gayrifaal Şirketlerin Kısa Yoldan Tasfiyesi Çalışmalarımız Devam Ediyor..........62
4-Ticaret Sicil Kayıtlarını Elektronik Ortamda Tutuyoruz.............................................63
5-Ticaret Sicilinde Edindiğimiz Tecrübeleri Diğer Ülkelerle Paylaşıyoruz..............64
6-Tarladan Sofraya Ticarette Güven Sağlanıyor..............................................................65
7-Ürün Künyesi ile Sebze ve Meyveler Kimlik Kazanıyor.............................................68
8-Depolara Lisans, Ürünlere Bereket Geliyor...................................................................68
9-Yeni Bir Yatırım Aracı Doğuyor..........................................................................................70
10-Elektronik Ticaretin Hukuki Altyapısı Oluşturuluyor...............................................70
11-Perakende Ticaretin Hukuki Altyapısı Oluşturuluyor..............................................72
12-Odalar ve Borsalar ve TOBB’a yönelik hizmetlerimize devam ediyoruz..........73
13-KOBİ’lere Kredi Kolaylığı Getirdik..................................................................................73
B-TÜKETİCİ HAKLARI...................................................................................... 73
1-Tüketicileri Daha İleri Seviyede Korumaya Yönelik Tedbirler Alıyoruz................73
2- Tüketici Hakem Heyetleri...................................................................................................74
3-Piyasa Gözetimi ve Denetimi Faaliyetleri......................................................................77
4- Reklam Kurulu Faaliyetleri.................................................................................................79
5- E-Belge Uygulaması.............................................................................................................84
6- Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS)............................................................................................86
7-Tüketici Konseyi......................................................................................................................87
8-Tüketici Ödülleri.....................................................................................................................87
9- Tüketicinin Korunmasıyla İlgili AB ve Diğer Uluslararası Kurum ve Kuruluşlarla İlişkiler.....87
C-ESNAF VE SANATKÂRLARIMIZ................................................................... 89
1-ESDEP Kazanımları................................................................................................................90
5
2-Esnafımızın Kredi ve Finansman Şartlarını İyileştirdik..............................................90
3-Esnaf ve sanatkârlarımız lehine vergi mevzuatında değişiklikler yaptık...........90
4-Esnaf Ve Anatkârlarımıza Yönelik Yeni Bir Teşvik Ve Destek Sistemi....................91
(ESDES) Kurulması Çalışmalarımız Devam Ediyor..........................................................91
5-Esnaf ve Sanatkârlar Bilgi Sistemi ESBİS........................................................................91
6-Esnaf ve Sanatkârlar Şûrası................................................................................................92
D-KOOPERATİFLERE YÖNELİK HİZMETLERİMİZ............................................ 92
1-Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planını (TÜKOSEP)...............................93
Yürürlüğe Koyarak Uygulamasına Başladık......................................................................93
2-Tarım Satış Kooperatiflerinde Yeni Bir Dönem Başlattık..........................................94
3-Kooperatif Bilgi Sistemi Projesi (KOOP-BİS)’ni Sektörün Hizmetine Sunuyoruz...96
4-Kooperatifler Hakkında Bilgi ve Farkındalığın Arttırılması İçin Proje ve Destek
Modelleri Geliştirdik.................................................................................................................96
5-Kooperatiflerin Kuruluş İşlemlerini Kolaylaştırdık......................................................97
6-Yeni Tür Kooperatifleri Hayata Geçiriyoruz...................................................................97
7-Kooperatiflerin Desteklenmesi Programını (KOOP-DES) Hayata Geçirdik........98
8-Kooperatifler Sektörel Strateji Belgeleri İle Verimli Ekonomik..............................98
Girişimler Olarak Yoluna Devam Edecek...........................................................................98
9-Kredi Kefalet Kooperatifleri ile Ekonominin Kılcal Damarlarını CanlıTutuyoruz.....99
10-Kooperatif Ortaklarının Borçlarını Yapılandırarak Faizlerini Sildik....................103
11-Yeni Kooperatifler Kanunu Çalışmalarına Devam Edilmektedir........................103
12-Uluslararası Zeytin Konseyi Faaliyetleri......................................................................103
IV-REKABET KURUMU....................................................................................104
6
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI NURETTİN CANİKLİ’NİN
BAKANLIĞIN 2015 MALİ YILI BÜTÇESİNİN
TBMM PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SUNUMU
07 KASIM 2014
I-GİRİŞ
Sayın Başkan,
Plan ve Bütçe Komisyonu’nun Değerli Üyeleri,
Hepinizi saygıyla selamlıyorum.
2015 Mali Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın bütçesini sunmak ve bu vesile ile Bakanlık faaliyetleri, hedefleri
hakkında bilgi vermek üzere huzurlarınızda bulunmaktayım.
A-DAHA KOLAY, DAHA GÜVENLİ TİCARET
Öncelikle Bakanlık olarak görev ve hedefimiz; Türkiye’nin, “ticaretin daha
kolay ve daha güvenli yapıldığı ülke” olmasını sağlamaktır. Ülkemizdeki
3 milyonu aşkın ticari işletme, 1 trilyon doların üzerinde mal ve hizmet
üretmektedir. 400 milyar doları aşan dış ticaretimiz, gümrük kapılarımızdan gerçekleştirilmektedir, 76 milyon tüketicimiz, bu mal ve hizmetlerden
faydalanılmaktadır. Sınırlarımızdan her yıl milyonlarca insan ve araç, giriş
ve çıkış yapmaktadır. Tüm bunlarla ilgili işlemler ve süreçler Bakanlığımızca takip edilmekte, güvenli ve kolay ticaretin yol alacağı kanallar, hızla ve
büyük bir titizlikle inşa edilmektedir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı aynı zamanda Hükümetimizin 2023 hedeflerini gerçekleştirmede kilit öneme sahiptir. Türkiye’nin küresel bir aktör
olmasını sağlamak üzere ticaret erbabımızı güçlendiriyoruz. Ticaretin her
alanda daha kolay ve daha güvenli yapılması için yeni enstrümanlar geliştiriyoruz. Sistemlerin işleyişini düzenliyor, varsa aksaklıkları ortadan kaldırıyoruz. Bürokrasiyi azaltacak yeni projeler geliştiriyor ve uyguluyoruz.
Bunları yaparken, dünyadaki en iyi uygulamaların Türkiye’de olması gerektiği anlayışıyla, küresel düzeyde rekabet eden iş dünyamızın rekabet
7
gücünü artırmak üzere en iyi uygulamaları Türkiye’nin gümrük ve ticaret
işlemlerine uyarlıyoruz. Hizmet ettiğimiz kesimlerle işbirliği yapıyor, istişarelerde bulunuyoruz. Bilişim sistemlerini yönetişim sistemlerine entegre
ediyoruz; böylece etkin, verimli ve değer odaklı bir sistem oluşturuyoruz.
İnsan odaklı ve insana güvenin esas olduğu bir düzeni yerleştiriyoruz.
B-BAKANLIK TEŞKİLAT YAPISI
Bakanlığımızın merkez teşkilatında; 9 Genel Müdürlük, 7 Başkanlık, 2 Müşavirlik ve 1 Özel Kalem Müdürlüğü olmak üzere toplam19 hizmet birimi
yer almaktadır.
Bakanlığımız taşra teşkilatında 19 Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü ve
81 ilimizde Ticaret İl Müdürlüğü bulunmaktadır.
Bölge Müdürlüklerine bağlı olarak;
•
43’ü deniz hudut kapısı, 26’sı kara hudut kapısı (3’ü aynı zamanda demiryolu hudut kapısıdır), 11’i hava hudut kapısı, 7’si demiryolu hudut
kapısı (3’ü aynı zamanda kara hudut kapısıdır), 9’u serbest bölge ve
64’ü iç gümrük olmak üzere 157 Gümrük Müdürlüğü, (139 adedi faal,
18 adedi faal değildir.)
•
30 Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü,
•
23 Tasfiye İşletme Müdürlüğü,
•
6 Laboratuvar Müdürlüğü
Bakanlığımızın görevleri arasında;
Gümrük politikasını belirlemek ve uygulamak özellikle gümrük rejimleri, gümrük vergilerinin tahsili işlemlerini yürütmek,
Kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmak, bu amaçla gümrüklü
yer ve sahalarda kamu düzenini korumak dâhil gerekli tüm tedbirleri
almak,
Gümrük işlemleriyle ilgili verilerin risk analizine tabi tutulması ile sonradan kontrol işlemlerini yürütmek,
8
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Gümrük Kanunu’na göre tasfiye işlemlerini gerçekleştirmek,
İç ticaret politikalarını belirleyerek diğer kurumlar ile işbirliği içerisinde ticaret politikasının uygulanmasını temin etmek,
Doğrudan tüketiciye sunulan ürünler ile ilgili piyasa gözetimi ve denetimi gerçekleştirmek,
Ülke genelinde 81 il ve 892 ilçede bulunan toplam 1003 Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’nin koordinasyonunu sağlamak,
Esnaf ve sanatkârlar ile kooperatifçiliğe ilişkin politikaları ilke ve hedefleri belirleyerek ilgili hizmetleri yürütmek yer almaktadır.
C-İNSAN KAYNAĞIMIZ
Bakanlığımız istihdam politikası; değişim ve gelişime açık, nitelikli ve donanımlı, uzmanlık esasına dayalı, etik değerleri özümsemiş ve bilgi teknolojisinden yararlanan personel istihdam etmek ve yetiştirmektir.
Bakanlığımızda 31 Ekim 2014 Tarihi itibariyle (13 Sözleşmeli ve 185 işçi
hariç) 15 bin 11 personel görev yapmaktadır. Personelimizin 13 bin 87’si
yani %87’e tekabül eden kısmı yükseköğrenim ve üstü eğitime sahiptir.
%55’i 10 yıldan az hizmet süresine sahip, %40’ı 30 yaş altı genç ve dinamik
personelden oluşmaktadır.
Diğer ülkelerle ilişkilerin yoğunluğu ve dış ticaret hacmindeki artışa paralel olarak 15 Gümrük Müşaviri, 5 Gümrük Ataşesi olmak üzere 20 yurt
dışı kadro oluşturduk. Bakü, Berlin, Kahire, Moskova, Washington, Astana,
Brüksel (AB Nezdinde), Bükreş, Lefkoşe, Pekin, Seul ve Sofya’da Müşavirlik;
Batum, Erbil ve Urumiye’de Ataşelik kadrolarımız bulunmaktadır. Şu anda
Washington, Bakü, Brüksel, Pekin, Lefkoşa’da Gümrük Müşavirliklerimiz
ayrıca Batum’da Gümrük Ataşemiz görev yapmaktadır.
Gümrük Müşavirlerimiz yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın, yurtdışında bulunan Türk firmalarının ve Türkiye’ye gidecek yabancı ülke vatandaşlarının gümrük konularındaki soru ve sorunlarına cevap ve çözümler
üretmek aynı zamanda bulundukları ülke ile Türk Gümrük mevzuat ve uygulamaları hakkında ilgilileri bilgilendirmekle mükelleftirler.
9
D-YENİ BİNAMIZDA HİZMETE BAŞLADIK
Bakanlığımız, Eskişehir Yolu’ndaki yeni hizmet binamızda faaliyetlerini yürütmektedir.
Toplam 57 bin 737 metrekare kullanım alanına sahip, 1.318 personelimizin görev yaptığı binada; gelişmiş bilgisayar, uydu ve telekonferans sistemleri bulunmaktadır. Yeni hizmet binamız içerisinde dünya standartlarında, TIER 3 sertifikasyonuna sahip bir veri merkezi inşa edilmiştir. Bu veri
merkezi için yüksek standartlarda sunucular, veri depolama cihazları ve
ağ iletişim cihazları alınarak Bakanlığımız bilişim alt yapısı için sağlam bir
temel atılmıştır.
Esenboğa Havalimanı yolu üzerinde yer alan Eğitim Hizmet Binamız da
faaliyete başlamıştır. Eğitim merkezinde, 8 derslik, 2 bilgisayar sınıfı,
1 yabancı dil sınıfı, 3 kursiyer grup çalışma odası, 1 konferans salonu, 1
kütüphane, açık ve kapalı spor salonları, 150 kişilik kafeterya ve yemekhane
bulunmaktadır. Yeni eğitim merkezimizin kapasitesi 500 kişidir ve 200
kişilik yatakhanesi bulunmaktadır.
E-MEVZUAT ÇALIŞMALARIMIZ
Gümrük ve Ticaret mevzuatında, günün değişen şartlarına ve Bakanlığımız hizmetlerinden yararlananların ihtiyaçlarına uygun olarak gerekli
değişiklikler yapılmaktadır. Ayrıca, Avrupa Birliği mevzuatına uyum yükümlülüğümüz çerçevesinde de Topluluk gümrük mevzuatında yapılan
değişiklikler ile uyumlu olarak mevzuatımız güncellenmektedir.
Bu bağlamda; Bakanlığımız tarafından 2014 yılında 7 Kanun, 10 Bakanlar
Kurulu Kararı, 27 Yönetmelik, 76 Genelge, 32 Tebliğ ve 4 yönerge olmak
üzere, toplam 156 mevzuat düzenlemesi yürürlüğe konmuştur.
F-GÜMRÜK VE TİCARET KONSEYİ
Bakanlığımıza gümrük ve iç ticaret politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak görüş bildirmek ve bu konularda araştırma ve çalışmalar yapmak, gümrük ve iç ticaret politikalarına ekonomik sistemdeki
tüm aktörlerin ortak katılımı ve işbirliği ile objektif esaslara göre yön ver-
10
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
mek ve katkı sağlamak amacıyla bir danışma organı niteliğinde Gümrük
ve Ticaret Konseyi’ni kurduk.
Gümrük ve Ticaret Konseyi, çalışmalarında uluslararası gelişmeleri, dünya
ticaretindeki eğilimleri ve ülke koşullarını gözetecek, katılımcılığa ve ortak akla dayanan uzlaşmayı esas alacak, değişimi ve yenilikleri öngörerek,
sonuç odaklı, analizlere dayalı çalışma kültürünü benimseyecek bir yapı
olacak.
Ülkemizin 2023 hedefleri doğrultusunda “yenilikçi yaklaşım ve uygulamalarla ülkemizi, gümrük hizmetlerinin ve ticaretin daha kolay ve daha güvenli yapıldığı, dünyanın sayılı ticaret merkezlerinden biri haline getirme”
vizyonuyla yola çıkan Bakanlığımız, Gümrük ve Ticaret Konseyi çatısı altında paydaşları ile birlikte oluşturacağı sinerjiden güç alarak hedeflerine
daha hızlı ulaşacaktır.
Genel Kurul önümüzdeki aylarda toplanacaktır.
II-GÜMRÜKLER
A-GÜMRÜK KAPILARIMIZ
Dünyada ticaretin değişen şartları, ülke olarak bizim de durmaksızın değişmemizi, gelişmemizi; idari ve fiziki yapımızı modernize etmemizi gerekli kılmaktadır.
Gümrük hizmetlerini çok daha hızlı ve etkin bir şekilde sürdürebilmek, sınır kapılarında yaşanan beklemeleri asgari düzeye indirebilmek için yerel
olarak alınan önlemlerin yanında ihtiyaç duyulan yerlerde yeni gümrük
kapıları ve müdürlükleri açılmakta ve mevcut kapılar yenilenmektedir.
Avrupa’nın en büyük gümrük kapılarından biri olan Kapıkule (Edirne-Bulgaristan:Kapitan Andrevo) başta olmak üzere, Gürbulak (Ağrıİran:Bazergan) , Habur (Şırnak-Irak:El-Halil), Sarp (Artvin-Gürcistan:Sarpi),
Hamzabeyli (Edirne-Bulgaristan:Lesova) , Cilvegözü (Hatay-Suriye:Babul
Havva), İpsala (Edirne-Yunanistan:Kipi) ve Nusaybin (Mardin-Suriye:Kamışlı)
Gümrük Kapıları modern tesislere kavuşturulmuştur.
Çıldır/Aktaş (Ardahan-Gürcistan:Kartsakhi) , Dilucu (Iğdır-Nahcivan Özerk
11
Cumhuriyeti:Sederek), Esendere (Hakkari-İran:Serow) ve Kapıköy (Vanİran:Razi) gümrük kapıları ile Halkalı Gümrük İdaresinin yenilenmesi için
uygulama sözleşmesi imzalanmıştır. Dereköy (Kırklareli-Bulgaristan:Malko
Tırnova), Karkamış (Gaziantep-Suriye:Carablus), Akçakale (Şanlıurfa-Suriye:Tell Abyat), Yayladağı (Hatay-Suriye:Kesep), Öncüpınar (KilisSuriye:Bab es Selame), Pazarkule (Edirne-Yunanistan:Kastanion) Gümrük
Kapılarının ise Yap-İşlet-Devret modeliyle yenilenmesi planlanmaktadır.
Son derece önemli olan Erenköy Lojistik Merkezinin oluşturulması çalışmaları devam etmektedir.
Halkalı Gümrük İdaresi ile Çıldır/Aktaş ve Dilucu Gümrük Kapılarının temel atma törenleri gerçekleşmiş olup 2015 yılı içinde hizmete açılmaları
planlanmaktadır. Halkalı Gümrüğü, yeni tesislerine taşınması ile bütün ithalat ve ihracat gümrük hizmetlerinin topluca karşılanacağı bir lojistik üs
haline gelecektir.
2014 yılının Ocak ayı itibarıyla Niğde Gümrük Müdürlüğü faaliyete geçmiş
olup, diğer gümrük müdürlükleri ve kapıların faaliyete geçmesine yönelik
çalışmalar devam etmektedir.
Bölge Müdürlükleri ve bağlantı idarelerinin iş yükünün adil ve efektif dağılımını sağlamak, daha etkin bir gümrük hizmeti sunabilmek amacıyla 1
Ağustos 2014 tarihli ve 2014/6711 sayılı Kararname ile;
•
Denizli merkezli Pamukkale Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü,
•
Ağrı (Gürbulak) merkezli Gürbulak Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü,
•
Artvin-Hopa merkezli Kaçkar Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü ,
•
Uludağ Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olarak Kütahya
ilinde Kütahya Gümrük Müdürlüğü,
•
Doğu Marmara Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olarak
Bolu ilinde Bolu Gümrük Müdürlüğü kurulmuştur.
•
İpekyolu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü merkezi Habur olarak
belirlenmiş, Tunceli ve Bingöl illeri Fırat Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne bağlı iller arasına eklenmiştir.
•
Erzincan ili Doğu Karadeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne
bağlı iller arasına eklenmiştir.
12
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
•
Cilvegözü Tasfiye İşletme Müdürlüğü İskenderun’a taşınarak adı İskenderun Tasfiye İşletme Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir.
Iğdır Gümrük Müdürlüğü’nün de faaliyete geçmesi yönünde çalışmalara
devam edilmektedir.
B-GÜMRÜKLERİMİZDE YENİ UYGULAMALAR
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak önceliğimiz, yasal ticareti kolaylaştırmaktır. Yasal ticaretin kolaylaştırılması; yasadışı ticaretle daha etkin mücadele edilmesine, gümrük işlemlerinden kaynaklanan formalitelerin
azaltılmasına, buna bağlı olarak da gümrük işlem maliyetlerinin minimum
düzeye indirilmesine imkân sağlamaktadır.
Bakanlık olarak hedefimiz; tüm gümrük işlemleri açısından maliyetleri düşürmek, kırtasiyeciliği bertaraf etmek ve işlem süresini azaltarak eşyanın
bir an önce nihai varış noktasına ulaşmasını sağlamaktır.
2023 vizyonundaki ekonomik hedefler ancak bu şekilde sağlanacağından
uluslararası platformda gümrük alanındaki Bakanlık çalışmalarının çoğunluğu, elektronik sistemleri esas alan ve sınır geçişlerini hızlandıran projeler
ve faaliyetler esas alınarak yürütülmektedir.
1-Yeni Özet Beyan Uygulaması
Yasal ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik hedefimiz doğrultusunda 1
Ocak 2012 tarihinde başlattığımız Özet Beyan uygulaması beklenen sonuçları vermektedir.
Eşya ve taşıta ilişkin bilgilerin, eşyanın ülkemize gelmesinden önce elektronik ortamda alınmaya başlandığı “Yeni Özet Beyan Uygulaması” kapsamında, hava ve deniz yolunda 2014 yılının ilk 10 ayında 400 bin adet özet
beyan, araç Türkiye Gümrük Bölgesine gelmeden önce verilmiştir.
Kâğıt maliyetinin tamamen ortadan kalktığı bu uygulama ile eşyanın gelişinden önce risk analizi yapılabilmekte ve işlem sürelerinin kısalmasıyla
lojistik gecikmelerden kaynaklı maliyetlerde azalma sağlanmaktadır.
1-Hava ve denizyolunda kullanılan (2014 yılı ilk 10 ayı itibarıyla) 400 bin
adet özet beyanın kâğıt gerekmeksizin sadece elektronik ortamda düzenlenmesiyle, sektör açısından yıllık yaklaşık 800.000 TL’lik (400.000 USD)
maliyet tasarrufu sağlanmaktadır.
13
Eşyanın gelmesinden önce verilen özet beyan bilgileri üzerinden emniyet
ve güvenlik amaçlı risk analizi yapılmakta ve risk unsuru içermeyen eşyanın işlemleri hızlandırılmaktadır.
İşlemlerin hızlanmasından dolayı demuraj ve ardiye ücretlerinde meydana gelen düşüş sayesinde girdi maliyetlerinde azalma olmaktadır. Ayrıca,
üretim sürecinde kullanılacak girdi ekonomiye bir an önce kazandırılmak
suretiyle yatırım ortamının iyileştirilmesine katkı sağlanmıştır.
Şöyle ki; Türkiye limanlarında elleçlenen yıllık yaklaşık 8 milyon (2013 yılında 7,9 milyon) konteynerin %1’inde liman bekleme sürelerinde 1 günlük zaman tasarrufu sağlandığında ticaret erbabı için maliyetler yaklaşık
2 milyon USD tutarında azalmaktadır.
2. Özet beyan kapsamında Emniyet ve Güvenlik amaçlı risk analizleri de
yapılır hale gelmiş olup, yurtdışından gelen taşıt ve eşyanın vakit geçirilmeksizin kontrollerinin yapılmasına başlanılmıştır.
Dolayısıyla, yeni özet beyan uygulamasıyla dış ticaret operasyon maliyetlerinde, elleçlenen konteyner sayısının sadece %1’i düşünüldüğünde,
yıllık olarak ilk etapta toplam 19 milyon USD ya da 33 milyon TL’ye varan
maliyet tasarrufu sağlanmaktadır.
Bunun yanında, eşya gelmeden risk analizi tamamlanmakta olup konusu
suç teşkil eden, yasak, tehlikeli veya sakıncalı eşya, yurda girmesi engellenerek taşıttan indirilmeksizin yurt dışı edilebilmektedir.
2-Ortak Transit
1 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Ülkemiz Ortak Transit Sözleşmesine taraf
olmuş, taşımacılık sektörü açısından Avrupa Birliğine entegrasyonumuz
sağlanmıştır.
“Ortak Transit Rejimi” sayesinde, Türkiye’den Avrupa Birliği (AB) ve EFTA
ülkelerine, AB ve EFTA ülkelerinden ise Türkiye’ye yönelik taşımalarda tek
beyan ve tek teminat ile işlem yapılabilmektedir.
Ülkemizin Sözleşmeye taraf olması; gerek gümrük idarelerine gerekse
taşımacılara transit işlemlerinde maliyet, hız ve etkin kontrol alanlarında
önemli avantajlar sağlamaktadır. Türkiye, AB’ye tam üye olmamasına rağmen transit işlemleri açısından AB üyesi bir ülke gibi işlem yapabilmektedir.
14
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Ülkemizin “Ortak Transit Sözleşmesi”ne taraf olması ile birlikte taşımacılarımız, AB ülkeleri ve EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) ülkelerine yönelik
taşımalarda, belge maliyeti olmaksızın ve alternatiflerine göre daha düşük
maliyetle, tek bir teminat kullanarak, daha kısa zamanda transit işlemini
gerçekleştirmektedir. Sistem, Türkiye ile birlikte 33 ülke tarafından kullanılmaktadır. Tüm işlemler elektronik sistem üzerinden yürütüldüğünden,
taşımacılık sektörü için önemli bir rekabet avantajı sağlanmakta ve iş dünyamız önemli ölçüde maliyet avantajı kazanmaktadır.
Ortak Transit Rejiminde nakliyecimiz, gerek Türk gümrük idarelerinde; gerekse AB ve EFTA ülkeleri gümrük geçişlerinde daha az bürokrasi ile karşılaşmakta, ayrıca taşımacı, elektronik beyanı her aşamasında izleyip taşımanın gerçekleşip gerçekleşmediğini takip edebilmektedir.
Bu bağlamda, 01 Ocak 2014 31 Ekim 2014 tarihleri arasında, ortak transit
uygulaması kapsamında, AB ve EFTA ülkelerinden ülkemize yapılan taşımaların sayısı 123.000’e yaklaşırken, Ülkemizden AB ve EFTA ülkelerine yapılan taşıma sayısı yaklaşık 128.000’e ulaşmıştır ve bu rakamlar her geçen
gün artmaktadır.
Ortak transit uygulaması kapsamında birden fazla ortak transit işleminde
kullanılabilen kapsamlı teminat sisteminden 31 Ekim 2014 tarihi itibarıyla,
67 firma yararlanmıştır. Bu kapsamda 765.200.000 TL tutarındaki teminat
mektubu ile kamu alacağı güvence altına alınmıştır.
Ortak Transit uygulamasıyla birlikte transit işlemlerinin elektronik ortama
taşınması ve NCTS uygulamasının yaygınlaştırılması ile; taşımacılarımıza
önemli bir miktarda tasarruf sağlanmasının yanı sıra araç bekleme ve geçişlerde hızlanma nedeniyle de TIR’ların Avrupa ülkelerine gidiş-dönüş sürelerinde zaman kazandırılmaktadır.
3-Hızlı Geçiş Hattı Uygulaması
Ticareti kolaylaştıran, sınırlardaki bekleme süreleri ve dolayısıyla nakliye
maliyetlerini azaltan uygulamalarımızdan biri de nakliyecilerimiz için yürürlüğe konulan “Hızlı Geçiş Hattı Uygulaması”dır. Bu uygulamadan TIR
Elektronik Ön Beyan Sistemini kullanarak ön beyanda bulunan nakliyecilerimiz yararlanabilmektedir. Bu uygulama sayesinde, nakliyecilerimiz
tescil işlemlerini, sınır kapılarında kendileri için ayrılmış özel peronları
kullanarak, veri girişi ile süre kaybetmeden, tamamlayabilmektedirler. Bu
15
uygulama Kapıkule Hudut Kapımızda yürütülmektedir. Dilucu ve Esendere Hudut Kapılarımızın modernizasyonu sonrasında bu kapılarda da “Hızlı
Geçiş Hattı Uygulaması” başlatılacaktır.
4-Onaylanmış Kişi Statüsü
Onaylanmış kişi statüsü; gümrük işlemlerinde ciddi veya mükerrer gümrük mevzuatı ihlali bulunmayan, belirli bir dış ticaret hacmine veya sabit
sermaye yatırımına sahip, mali yeterliliği tasdik edilmiş kişilere gümrüklerde beklemenin azaltılması ve işlemlerin kolaylaştırılması için gümrük
işlemlerinde sağlanan kolaylıklardır.
2014 Ekim sonu itibariyle Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) sahibi firma sayısı 2059’dur.
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalar, 1 Ocak-31 Ekim 2014 itibariyle toplam ithalatın ve ihracatın %52’sini gerçekleştirmektedirler.
1 Ocak-31 Ekim 2014
Kaynak: GÜVAS
16
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
5-Standart Depo Muafiyeti
Türkiye Gümrük Bölgesine giren her türlü ulaşım araçları, motosikletler
ve özel konteynerlerin içindeki standart depolarda bulunan yakıtlara
muafiyet tanınmakta olup TIR çekicileri, otobüsler, kamyonlar ve tankerler
için muaf olarak ithal edilebilecek yakıt miktarı sınırlandırılmış haliyle söz
konusu muafiyet 2000 yılından beri uygulanmaktadır..
Söz konusu muafiyet hakkının suiistimali nedeniyle ortaya çıkan kaçak
akaryakıt satışlarının ve önemli miktarda hazine kaybının önüne geçmek
adına, bir mevzuat değişikliği gerçekleştirilmiş olup gerekli program
altyapısı hazırlıkları devam etmektedir. Uygulama kapsamında, Avrupa
Birliği ülkelerinden giriş yapanlar hariç olmak üzere TIR çekicileri,
otobüsler, kamyonlar ve tankerler için bu araçların ülkemize ilk girişi ile
sonraki girişinde kilometre tespitleri yapılacak, muafen ithal ettiği yakıta
göre eksik mesafe kat edilmesi halinde, her kilometre başına tüketilmeyen
yakıt için litre başına 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uyarınca
uygulanmakta olan ÖTV tutarının tahsil edilecektir.
6-Sektörel Destekleme Faaliyetleri
Bakanlığımızın 2013 yılında gerçekleştirdiği projelerden birisi de “Sektörel Destekleme Projesi”dir. Bu proje ile dış ticaret erbabına gümrük mevzuatı uyarınca sahip oldukları haklar konusunda bilgi verilmesi; gümrük
işlemlerinin daha az maliyet ve bürokrasi ile tamamlanmasına yardımcı
olunması; gümrük idarelerinde yaşanan gümrük mevzuatı ile ilgili genel
nitelikteki ve/veya süreklilik arz eden konuların tek noktadan koordinasyonun sağlanması ve sonuçlandırılması hedeflenmiştir.
Bu hedeflere ulaşılması amacıyla, Bakanlığımız Gümrükler Genel Müdürlüğü bünyesinde “Sektörel Destekleme ve Mevzuat Dairesi” kurulmuştur.
Bu yeni yapılanma vesilesiyle:
• Bakanlığımızın “güvenli ve kolay ticaret” vizyonu kapsamında öngörülen hedeflere kısa sürede ve başarıyla ulaşılabilmesi için mevzuat
desteği sağlanması,
• Büyük ölçekli proje ve yatırımların gümrük mevzuatı ve uygulamaları
boyutuyla desteklenmesi,
17
• Gümrük idarelerinde yaşanan genel nitelikteki ve/veya süreklilik arz
eden konuların tek noktadan koordinasyonunun sağlanması ve sonuçlandırılması,
• Gümrük iş ve işlemleriyle ilgili konular ile bu konuların başvuru mercileri hakkında bilgilendirme ve yönlendirme yapılması, Amaçlanmaktadır.
7-Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü
Yetkilendirilmiş Yükümlü; gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, düzenli kayıt tutan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip
bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen firmalara gümrük işlemlerinde
birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür.
10 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün yürürlüğe
giren Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile uygulamaya
konmuş ve 21 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile kapsamı genişletilmiştir.
Bu uygulama sayesinde güvenilir ve kayıtları izlenebilen ticaret erbabımıza; İhracatta Yerinde Gümrükleme, İzinli Gönderici ile daha az ve öncelikli
muayene kolaylıkları başta olmak üzere pek çok basitleştirilmiş ve hızlandırılmış usullerle zaman ve maliyet tasarrufu kazandırılmaktadır.
Ekim 2014 itibariyle, şartları sağlayan toplam 19 firmaya Yetkilendirilmiş
Yükümlü Sertifikası verilmiştir.
Ayrıca 21 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile İthalatta Yerinde Gümrükleme ve
İzinli Alıcı uygulamaları düzenlenmiş olmakla birlikte elektronik altyapı
çalışmaları devam etmektedir.
8-Hızlı Kargo Taşımacılığı
Hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın gümrük işlemlerinin daha
hızlı ve güvenli yapılmasını ve vatandaşımıza eşyasının daha az maliyetle
ve daha kısa sürede teslim edilmesini mümkün kılmak üzere gerekli
çalışmalar tamamlanmıştır. Bu amaca yönelik yeni düzenleme sonrasında,
18
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
eşyanın kargo uçağının varışı öncesinde elektronik beyanının verilmesi
mümkün hale getirilmiştir. Bu sayede eşyanın gümrük işlemleri çok daha
kısa sürede tamamlanmakta ve vatandaşa daha erken teslimi mümkün
olmaktadır.
Hızlı kargo gönderilerinin firmalarca tasnifinde otomasyon zorunlu hale
getirilmiştir. Eşyanın tasnifinden önce risk analizi yoluyla muayene hattı,
elektronik olarak belirlenmekte, böylece, bir yandan hızlı kargo eşyasının
gümrük işlemleri hızlanırken, diğer taraftan gümrük kontrolünün etkinliği
artmaktadır.
C-GÜMRÜKLERDE YENİ PROJELERİMİZ
1-Farklı Kurumlara Gitmeye Son; Tek Pencere Sistemine Geçiyoruz
Tek Pencere Sistemi uluslararası ticarete ve taşımacılığa konu olan eşya
için gerekli bilgi ve belgelerin, söz konusu ticaretin ilgilileri ve taşıyıcıları
tarafından uluslararası geçerliliği olan standart bir formatta, tek bir başvuru noktasına sunulabilmesidir. Tek Pencere Sistemi ile tüm ilgili kurum
/kuruluşlarca düzenlenen belgelerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığına elektronik ortamda gönderebilmesinin sağlanması ile kaynakların daha etkin
kullanımı, kontrollerin verimlilik ve etkinliğinin artırılması, gümrük işlemlerinin sadeleştirilmesi, kolaylaştırılması ve hızlandırılması, ticaret erbabının zaman ve parasal maliyetlerinin azaltılması, gümrük işlemlerinin takip
edilebilirliğinin artırılarak daha şeffaf hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
20 Mart 2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Gümrük
hizmetlerinde ‘Tek Pencere’ sistemi” konulu Başbakanlık Genelgesi ile “Tek
Pencere” sisteminin kurulması ile ilgili çalışmaların koordinasyon görevi
Bakanlığımıza verilmiştir.
Sistem “e-belge” ve “e-başvuru” olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır.
“E-belge” aşaması, izin, onay ve belgelerin elektronik ortamda Bakanlığımıza aktarılması ve bunların kağıt ortamında ibraz edilmeksizin, doğrudan gümrük işlemlerinde kullanılması ve takibini; “e-başvuru” aşaması ise,
izin, onay ve belgelere ilişkin başvuruların doğrudan Bakanlığımıza yapılarak ilgili kuruma iletilmesi ve başvuru sonucunun elektronik ortamda
alınmasını sağlayacaktır.
19
Tek Pencere Sistemine dahil edilmesi planlanan paydaş kurum ve kuruluşlar; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü), Kültür
ve Turizm Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı,
Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TAPDK, TSE, Şeker Kurumu, İstanbul Altın Borsası, TAEK ve Bankalar Birliği olarak belirlenmiştir.
E-belge boyutu itibariyle, 14.01.2014 tarihinde Şeker Kurumu ile 14.07.2014
tarihinde de EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) ve Borsa İstanbul
A.Ş ile tek pencere uygulaması hayata geçirilmiştir.
Tek Pencere Sisteminin diğer paydaş kurumlarıyla da görüşmelerimiz yoğun şekilde devam etmekte olup, en kısa sürede mezkûr kurumlar tarafından düzenlenip gümrük beyannamesi ekinde aranan belgelerin tamamı
Tek Pencere Sistemi E-Belge aşaması ile elektronik ortama aktarılacaktır.
E-Belge aşamasının iş akışı hazırlanmış olup, yazılım süreci devam etmektedir.
2-Konteyner ve Liman Takip Sistemi
Geçici ithalat rejimi kapsamında ülkemize giriş yapan ve ülkemizden çıkış
yapan konteynerlere ilişkin kayıtların tutulması ve takibatların elektronik
ortamda yapılmasını teminen, meri mevzuat ve liman iş süreçleri incelenerek “Konteyner ve Liman Takip Sistemi” nin kurulması planlanmıştır.
Söz konusu sistem sayesinde, ülkemize giriş yapan ve ülkemizden çıkış
yapan konteynerlere ilişkin elektronik kayıtların tutulması ve takibatların
elektronik ortamda yapılması ve limanlarda gerçekleştirilen işlemlerin
kolaylaştırılması ve hızlandırılması, bu suretle de maliyetlerin azaltılması
hedeflenmektedir.
Mersin, İskenderun ve Ambarlı Gümrük Müdürlüğü denetimindeki limanlarda mevzuat alt yapısı ve bilgisayar programı tamamlanmış olan Konteyner ve Liman Takip Sistemi uygulamaya konulacak olup, tüm limanlarda
yaygınlaştırılacaktır.
20
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
3- İthal Konusu Petrol Ürünlerinde Teminat İşlemlerinin Elektronik
Ortama Aktarılması
1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği uyarınca gümrük idareleri tarafından düzenlenerek vergi dairelerine gönderilen “İthal Edilen Petrol Ürünlerinin
Tesliminde Beyan Edilen ÖTV’ye Ait Bilgi Formu”(EK 11) ile vergi dairelerince gümrük idarelerine gönderilen “İthal Edilen Petrol Ürünleri İle Teminata Ait Bilgi Formu” (EK 12) belgelerinin elektronik ortama aktarılmasına
yönelik Bakanlığımız ve Maliye Bakanlığı arasında yürütülen çalışmalar
kapsamında hazırlanan webservisler 01-Nisan 2014 tarihi itibarıyla devreye alınmıştır.
Çalışma ile iki Bakanlık arasında sağlanan elektronik veri paylaşımı ile Özel
Tüketim Vergisine tabi söz konusu Tebliğ kapsamı eşyanın ithalinde, eşyanın gümrük idaresine beyan edilmesi ile ithalata ve tahsil edilmesi gereken ÖTV tutarına ve alınan teminata ilişkin bilgiler Maliye Bakanlığına
elektronik olarak aktarılmakta, Bakanlıktan ÖTV nin tahsil edildiği bilgisi
de elektronik olarak alınmakta ve teminat çözümü gerçekleştirilmektedir.
Daha önce gümrük beyannamesi ekinde aranan “ÖTV’nin Ödendiğine
veya Tecil-Terkin Edildiğine Dair Vergi Dairesi Yazısı” kullanımdan kaldırılmıştır. Bu belge ile yapılmakta olan kontroller elektronik veri değişimi yolu
ile yapılabilmektedir. Teminat çözümü elektronik olarak yapıldığından
daha önce teminat çözümünde yazışma ile geçen süreler kadar zaman tasarrufu sağlanmış bulunmaktadır.
Bu kapsamda karşılaşılan usulsüzlüklerin engellenmesini teminen Gümrük Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak Özel Tüketim Vergisi Kanununun
eki (I) sayılı listede yer alan eşyaya ilişkin kamu alacakları için götürü teminat uygulamasından yararlanılamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, ÖTV Kanununa ekli I sayılı listede yer alan akaryakıtta ÖTV kayıp ve
kaçağının önlenmesini teminen, söz konusu akaryakıtın ithalat aşamasında gümrük idaresince ölçümünün yapılarak ÖTV’sinin tahakkuk ettirilmesi, tahakkukun yapılmasından itibaren 1 ay içinde de söz konusu ÖTV’nin
gümrük idaresince tahsilinin yapılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
21
4- Tek Durak
Kara hudut kapılarımızda hayata geçirilmesi öngörülen “Tek Durak” projesi ile; yolcuların, yük taşıyan araç ve sürücülerinin gümrük hizmeti verilmesine ilişkin tüm işlemleri ile diğer kurum ve kuruluşların mevzuatından
kaynaklanan bazı kontrollerin koordineli bir şekilde aynı yer ve zamanda
yapılabilmesinin sağlanması hedeflenmektedir. Proje sayesinde; gümrük hizmeti verilmesinde hız ve etkinlik arttırılırken aynı zamanda, birkaç
aşamalı iş akış süreçleri hem fiziken hem de sistemsel alt yapı ve insan
kaynağı olarak bir noktaya eş zamanlı olarak indirilerek iş akış süreçlerinin
uzunluğu ve fazlalığından doğan bekleme ve sızlanmaların önüne geçilmiş olunacaktır.
Projenin tamamlanması halinde, kara hudut kapılarımıza gelen araçları
tek aşamalı bir yapı karşılayacak olup aracın tartılması ve bilgilerin elektronik olarak gümrük idaresine sağlanması ile diğer aşamaya geçilerek aynı
peronda hem tescil hem de pasaport işlemleri tamamlanacaktır. Eşyanın
risk analizi, ihbar ve şüphe halleri sonucunda kırmızı hatta yönlendirilmediği durumlarda tescil işlemi belge kontrolü üzerinden sonuçlandırılarak
eşya ve sürücünün sahadan çıkış işlemleri tamamlanacaktır.
Gelinen nokta itibarıyla;
•
Tescil ve onay işlemlerinin sistem tarafından yerine getirilerek muayene işlemleri dahil tüm işlemlerin tek memur eliyle yürütülmesi sağlanmış;
•
Kara kapılarımızda yapılan kayıt işlemlerine ilişkin sistemsel alt yapının yeni iş akış sürecine göre dizaynına hız verilerek Kara Kapıları Taşıt
Takip Programına kayıt tescil aşamasına alınmış ve böylelikle kara hudut kapılarımızdaki aşamalardan biri daha kaldırılmış;
•
Sayman-mutemet yetkisi hususunda Maliye Bakanlığı ile 16/12/2013
tarihinde imzalanan protokole göre; Maliye Bakanlığı personeli tarafından mesai saatleri dışında da Protokolde yer alan 15 adet Gümrük
Müdürlüğünde muhasebe yetkilisi mutemetliği hizmetlerinin verilmesi öngörülmüş;
•
UBAK Belgelerine ilişkin kontrollerin iç gümrüklerde yapılmasına
ilişkin olarak, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Ba-
22
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
kanlığımız arasında 31/7/2013 tarihinde veri paylaşımı protokolü
imzalanmış ve bu çerçevede, kontrollerin iç gümrüklerde gerçekleştirilmesine başlanmış olup uygulamaya ilişkin 2014/5 sayılı Genelge
yayımlanmıştır.
•
Transit sisteminde olduğu gibi ülkemizce çok kullanılan TIR sistemi
için de ön beyan uygulamasına yönelik teknik çalışmalar büyük ölçüde tamamlanmıştır.
•
Kantar bilgilerinin elektronik olarak gümrük idaresine aktarılması uygulamasına başlanılmıştır.
Tek Durak Projesi ile ayrıca, yolcularımızın da kara hudut kapılarında beklemelerini ve oluşan zaman kayıplarını engellemek hedeflenmiş olup
getirilecek fiziki imkanlar sayesinde otobüs ile gelen yolcularımızın
gümrük ve pasaport işlemlerinin yolcu salonlarında tamamlanması
sağlanarak olumsuz hava koşullarında mağdur olmaları engellenecektir.
Bu çerçevede, Taşıt Takip Programına kayıt işlemi tescil aşamasına alınmış
ve böylelikle kara hudut kapılarımızdaki aşamalardan biri daha kaldırılmış olup ilk uygulamaya Kapıkule Kara Hudut Kapısında geçilmiştir.
Kapıkule Gümrük Sahasının daha esnek ve etkili kullanımını sağlamak
amacıyla;
•
Yolcu Çıkış Sahasının, yolcu yoğunluğunun yaşandığı yaz sezonu haricinde, TIR Gümrük Müdürlüğünce ticari araçların girişinde kullanımına yönelik olarak demonte bölümlerle ayrılması, otobüs-minibüs
yolcuları için pasaport ve muayene işlemlerinin yapılacağı bir yolcu
salonu yapılmasının gündeme alınması sonucunda;
•
Kapıkule Yolcu Salonu Gümrüğünün çıkış tarafında 11 yolcu peronundan 8 adedinin dönemsel olarak TIR işlemlerinde kullanılmak
üzere demonte duvarla ayrılmasına,
•
Otobüs-minibüs yolcuları için pasaport ve muayene işlemlerinin yapılacağı gidiş ve geliş bölümlerinin birbirinden bağımsız olacağı ve
Bagaj X-Ray’lerinin de kurulacağı bir «yolcu salonu» yapılmasına Karar verilmiştir.
23
Tek Durak Projesinin hayata geçirileceği ikinci kara hudut kapısı olan Sarp
Hudut Kapısında, artan araç ve yolcu trafiği karşısında mevcut sahanın yetersizliği nedeniyle sahanın genişletilmesi ile artan araç ve yolcu trafiğini
karşılayacak şekilde plan ve proje çalışmaları devam etmektedir. Bu çerçevede, Taşıt Takip Programına kaydın tescil aşamasına alınarak pasaport,
tescil-muayene ve kontrol işlemlerinin tek peronda yapılmasına izin verecek fiziki düzenlemelerin tamamlanması ve yine yolcular için yolcu salonu
inşa edilmesi ve yaya tüneli oluşturulması gibi çalışmaların yapılmasına
hız verilmiştir.
5-U-Net İşlemlerinin İç Gümrüklere Alınması
Bakanlığımız ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı arasında
imzalanan protokol kapsamında kara sınır kapılarında gerçekleştirilen
U-NET Otomasyon Sistemi kayıt ve kontrolleri 23.06.2014 tarihinden itibaren hareket gümrük idarelerinde gerçekleştirilmektedir. TIR Karnesi ve
NCTS kapsamında yapılan taşımalarda transit işlemlerini yapmakla görevli
Bakanlığımız personeli tarafından araca ilişkin U-NET Otomasyon Sistemi
kayıt ve kontrol işlemleri hareket gümrük idarelerinde gerçekleştirilmekte olup, U-NET işlemleri tamamlanmayan taşıtların hareket gümrük idarelerinden sevk/çıkış gümrük idarelerine hareketine izin verilmemektedir.
Diğer taraftan kara sınır kapılarında ibraz edilen uluslararası taşımacılığa
ilişkin bilgi ve belgelerin, hareket gümrük idarelerine ibraz edilmesi gerekmektedir.
Proje kapsamında ayrıca sınır kapılarındaki yoğunluğun azaltılması hedeflenmiş olup, sistemler arasında kopukluk olması durumunda 90 dakika
olan sınırdaki bekleme süresi 15 dakikaya indirilmiştir.
Ayrıca NCTS programının Kara Kapıları Takip Programı ile de entegrasyonu sağlanmış, bu suretle ihracat beyannamelerinin, aracın ülkeyi terk eder
etmez kapanması ve ihracatçımızın vergi iadesini daha çabuk alması sağlanmıştır.
6-Ortak Kullanım
Önemli bir diğer çalışmamız da ortak kullanım konusudur. Ortak kullanım-
24
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
dan kasıt, kara sınırlarında yapılan gümrük kontrollerinin tek aşamada yapılmasıdır. Öngörülen yapıda, çıkış ülkesi sınır gümrük idaresi tarafından
gümrük kontrollerinin yapılmaması, kontrollerin giriş ülkesi sınır gümrük
idaresince yapılarak çıkış ülkesi sınır gümrük idaresine gönderilmesi ve çıkış sınır gümrük idaresince yapılacak kontrol sonucuna istinaden ihracat
ve transit işleminin sonlandırılması hedeflenmektedir.
Genellikle ihraç eşyasının varış ülkesinde kontrolü ile yetinilmesi esasına
dayanmaktadır.
Bu kapsamda, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı Anlaşması 12.12.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
7-Birlik Gümrük Kodu
Avrupa Birliği gümrük mevzuatını yeniden düzenleyen ve “Birlik Gümrük Kodu” olarak adlandırılan 952/2013 sayılı Avrupa Parlamentosu ve
Konseyi Tüzüğü, 10 Ekim 2013 tarihli Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde
yayımlanmıştır. 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girecek olan bu yeni
düzenleme ile ilgili olarak, üye ülkelerin bilgisayar sistemi altyapılarının
geliştirilmesi için en geç 31 Aralık 2020 tarihine kadar da bir geçiş dönemi
öngörülmüştür.
Bu kapsamda, gerek Gümrük Birliğine ilişkin 1/95 sayılı AT-Türkiye Ortaklık
Konseyi Kararı hükümleri uyarınca, gerekse Avrupa Birliği (AB) üyeliğine
yönelik müktesebat uyumu çerçevesinde Birlik Gümrük Koduna uyum yükümlülüğümüz bulunduğundan Birlik Gümrük Kodu hükümlerinin ulusal
mevzuatımıza yansıtıldığı yeni bir Gümrük Kanunu hazırlanmasına yönelik olarak 2013 yılının Aralık ayında başlayan çalışmalar halihazırda devam
etmektedir.
8-Taşıt Onay Belgesinin ve Belgeye İlişkin İşlemlerin Elektronik Ortama Aktarılması
1975 tarihli TIR Sözleşmesi hükümleri gereğince Taşıt Onay Belgesi, TIR
Karnesi himayesinde taşıma yapılabilmesi için gerekli olan ve taşıtın TIR
Karnesi himayesinde taşıma yapmaya uygun olduğunu gösteren bir bel-
25
ge niteliğindedir. Söz konusu belgenin taşıma esnasında taşıtta hazır bulundurulması ve TIR Karnesi işlemleri sırasında görevli personele ibraz
edilmesi gerekmektedir.
Taşıt Onay Belgesi, Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri tarafından yetki
verilen gümrük idarelerince, TIR Sistemi kapsamında taşıma yapma yetkisine haiz taşımacılara verilmekte olup konuyla ilgili işlemler halihazırda
kâğıt ortamında yürütülmektedir.
Taşıt Onay Belgesinin ve belgeye ilişkin işlemlerin elektronik ortama aktarılmasına ilişkin çalışmalara başlanmış olup bu çalışmaların 2015 yılının
Aralık ayına kadar tamamlanması öngörülmektedir.
Taşıt Onay Belgesinin ve belgeye ilişkin işlemlerin elektronik ortama aktarılmasıyla, hem gümrük idareleri, hem de taşımacılar açısından zaman
tasarrufu sağlanacak ve TIR Sistemi kapsamında taşıma yapılması için kullanılan taşıtlara ilişkin bilgilere, tüm gümrük idareleri elektronik olarak erişebilecektir.
9-Tahsilat Takip Programı
Gümrük Kanunu uyarınca çıkarılan ek tahakkuk ve para cezası kararlarına
ilişkin sürecin baştan sona takip edilebilirliğinin sağlanması ve söz konusu işlemlere ilişkin bilgilerden Bakanlığımız karar alma süreçlerinde kullanılacak sağlıklı ve bütünsel verinin oluşturulabilmesi, yürütülen işlemler
nedeniyle oluşan iş gücü, zaman kaybı, kaynak israfı, gereksiz bürokratik
yazışmaların ve manuel olarak yapılan veri girişi nedeniyle yaşanabilecek
hata yapma olasılığının ve eksikliklerin minimize edilmesinin sağlanması
için BİLGE sisteminin devamı niteliğinde olacak tahsilat takip projemize
ilişkin çalışmalar devam etmektedir.
Projemiz ile;
•
Ek tahakkuk ve ceza kararlarının elektronik olarak üretilmesi,
•
Söz konusu kararlarla ödeme, itiraz ve uzlaşma arasında bağlantı sağlanması,
•
Uzlaşma tutanakları ve uzlaşma sonuçlarının elektronik ortamda ka-
26
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
yıt altına alınması, bu sayede gümrük idareleri arasında aynı nitelikteki alacaklar için gerçekleştirilen uzlaşma görüşmeleri için yeknesak
uygulama oluşturulmasına önemli katkı sağlanması,
•
Kararların itiraza konu edilmesi halinde, işlemlerin elektronik olarak
sistem üzerinden sonuçlandırılması
•
Tecil ve taksitlendirme taleplerinde, taksit ödemelerinin sistem üzerinden takibi ve gecikmiş taksitlerin bildiriminin sağlanması,
•
Geri verme ve kaldırma halinde kararların elektronik ortamda hazırlanmasına ve istatistiki verilerin kolaylıkla elde edilebilmesine imkan
sağlanması,
•
Yargı merciine gidilmesi halinde de mahkeme aşamalarının takip
edilmesi ve sonucunun izlenmesi,
•
Manuel olarak girişten kaynaklanan yanlış bilgi girişlerinin önüne geçilmesi,
•
Herhangi bir konuda ilgili istatistiklere her zaman ve sağlıklı bir şekilde ulaşılabilmesi ve raporlama ve analiz süreçlerinin çok daha kısa
sürede tamamlanması hedeflenmektedir.
10-Transfer Bildirim Formlarının Elektronik Ortama Aktarılması
Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) tahakkuk ve tahsil işlemlerine ilişkin yapılan incelemelerden; ödeme şekillerinde usulsüzlükler yapıldığı, vadeli ödemelerin peşin ödeme olarak gösterildiği sahte peşin ödeme dekontları kullanıldığı veya peşin ödeme dekontlarının birden fazla
beyannamede kullanıldığı anlaşılmıştır. Ödeme şekillerine ilişkin yapılan
bu usulsüzlükler hem KKDF’nin eksik tahsiline hem de eşyanın kıymetinin belirlenmesinde gümrük idaresinin yanıltılmasına neden olmaktadır.
Bunların önlenmesi teminen, gümrük vergileri tahsilatlarında olduğu gibi
vadeli ithalatta KKDF tahsilatlarının da münhasıran Gümrük ve Ticaret
Bakanlığınca yapılması ve KKDF’nin tahsiline ilişkin işlemlerin tek elden
yürütülmesi amaçlanmış olup konuya ilişkin olarak 16 Ekim 2014 tarihli
Resmi Gazete’de 2014/6852 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştır.
27
Bu çerçevede, 2014 yılının Ocak ayından bahsi geçen BKK’nın yürürlüğe
girdiği 23.10.2014 tarihine kadar KKDF’ye tabi tüm ithalatlar itibaren incelenmeye başlanmıştır.
Ödeme şekillerine ilişkin yapılan usulsüzlüklerin engellenmesi, kıymet
kontrolünde etkinliğin artırılması ve KKDF tahsilinde kayıp ve kaçağın
azaltılmasını teminen gümrük idaresi ile bankalar arasında bir sistem kurulması öngörülmektedir. Söz konusu sistem ile peşin ödemeye ilişkin
transfer bildirim formlarının Bakanlığımızca yürütülen “Tek Pencere Sistemi’ne dahil edilmesi ve bu suretle bankalar tarafından yapılan transferlerin gümrük idaresine aktarılmasının sağlanması planlanmaktadır. Konuyla
ilgili olarak Bakanlığımızda ve Türkiye Bankalar Birliğinde çalışma grupları
oluşturulmuş olup çalışmalar devam etmektedir.
11-Teminat Mektuplarının Elektronik Olarak Teyidinin ve Takibinin
Yapılması
ÖTV Kanununa ekli I sayılı listenin B cetvelinde yer alan malların ithalatı
sırasında gümrük idaresine verilen teminat mektuplarındaki usulsüzlüklerin engellenmesini teminen bankalarca verilen teminat mektuplarının
doğruluğunun teyidinin yapılabileceği, bankalar ve gümrük idaresi arasında bilgi akışının sağlanabileceği bir sistem kurulması öngörülmüştür.
Söz konusu elektronik sistem ile bankalarca gümrük idaresine verilmek
üzere düzenlenen teminat mektuplarının “Tek Pencere Sistemi’ne” dahil
edilmesi, bu suretle bankalar ve gümrük idaresi arasında bilgi akışının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Konuyla ilgili Bakanlığımızda ve Türkiye
Bankalar Birliğinde çalışma grupları oluşturulmuş olup çalışmalar devam
etmektedir.
12-Yolcu İşlemlerinde Gelişmeler: “Varış Öncesi Yolcu Bildirimi”
Havayolu firmalarından yolcu bilgilerinin elektronik ortamda alınarak yolcuların gümrük işlemlerinin daha hızlı ve etkin yapılmasına yönelik Varış
Öncesi Yolcu Bildirimi Projesine ilişkin çalışmalarımız devam etmektedir.
Bu kapsamda havayollarından bilgilerin aktarılmasına yönelik hukuki ve
teknik altyapı çalışmaları tamamlanmıştır.
28
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Diğer yandan tüm havayollarından programa veri aktarımı konusunda çalışmalar devam etmektedir.
13-Gümrük ve Ticaret Veri Ambarı Sistemi ve Veri Değişimleri
Dış ve iç ticaret işlemlerine ilişkin tüm veriler, elektronik beyanlarla işlemlerin gerçekleştirilmesi sırasında gerçek zamanlı olarak üretilmekte ve Bakanlığımız sistemlerinde tutulmaktadır.
Bu verilerin ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşımına ilişkin son yıllarda
onlarca protokol imzalanmış ve veri değişimleri hayata geçirilmiştir. Ayrıca gerçek zamanlı verinin her düzeyde kullanıcı için raporlanabilmesi ve
milletimizin hizmetinde kullanılabilmesinin altyapısı olan Veri Ambarı
sistemlerinin kurulumu; karar destek sistemi konseptinde iş zekası, veri
madenciliği ve raporlama araçları temin edilmektedir.
Veri Ambarı ve Karar Destek Sistemleri sayesinde Bakanlığımız sistemlerinde üretilen veriler ile diğer kurumlardan temin edilen dış ticaret ve iç
ticaretle ilgili tüm veriler işlenerek değerli bilgiye dönüştürülebilecek ve
aynı zamanda bu sistemler ticaretin hızlandırılması ve suçla mücadelede
önemli katkılar sağlayacaktır.
D-GÜMRÜK İŞLEM SÜRELERİ VE HAT ORANLARI
Gümrük idarelerinin ithalat ve ihracat işlemlerinde bilgi teknolojileri ve risk
analizi yöntemleri kullanılarak kontrolü yapılacak taşıt ve eşyalarda seçicilik sağlanmakta, bu yolla yasa dışı ticaretle daha etkin mücadele edilirken,
güvenilir dış ticaret erbabının da gümrük kontrolleri hızlandırılmaktadır.
Gümrük İdarelerinin tamamında otomasyon sistemi mevcut olup, ithalat
ve ihracat işlemlerinin %100’ü elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir.
Bakanlığımızca gümrükler alanında yürütülen çalışmalar sonucunda
gümrük işlem süreleri 2008 yılından bu yana gözle görülür biçimde azalmış, ticaret erbabının gümrük işlemlerini daha hızlı tamamlayarak zaman
ve maliyetlerden tasarruf yapmaları sağlanmıştır.
29
İTHALAT HAT ORANLARI
Kaynak.GÜVAS
İHRACAT HAT ORANLARI
Kaynak:GÜVAS
Gümrük İdarelerine verilen ihracat ve ithalat beyannamelerinin işlemlerinin tamamlanma süreleri dikkate alındığında;
30
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
2002 yılında ihracat beyannamelerinin %35’inin işlemleri ilk yarım saatte,
%70’inin işlemleri ise ilk dört saatte sonuçlandırılırken; 2008 yılında ihracat
beyannamelerinin %73’ünün işlemleri ilk yarım saatte, %90’ının işlemleri
ise ilk dört saatte sonuçlandırılmış; 2014 yılı ilk on ayında bu oranlar ilk yarım saat için %82, ilk dört saat için %95 olarak gerçekleşmiş, dolayısıyla bir
ihracat beyannamesinin ortalama işlem süresi önemli ölçüde kısalmıştır.
İthalatta ise; 2002 yılında işlem gören beyannamelerin %48’inin işlemleri
ilk sekiz saatte, %75’inin işlemleri ise ilk 24 saat içinde tamamlanmışken;
2008 yılında işlem gören beyannamelerin %56’sının işlemleri ilk sekiz saatte, %70’inin işlemleri ise ilk 24 saat içinde tamamlanmış; 2014 yılı ilk on
ayında bu oranlar ilk sekiz saat için %58, ilk 24 saat için %73 olarak gerçekleşmiştir.
2014 yılının ilk on aylık verileri ile 2008 yılına ilişkin veriler kıyaslandığında,
ortalama bir ithalat işleminin süresinin %16 oranında azaldığı görülmektedir.
Gümrük idarelerinde ihracat işlemlerinin tamamlanma sürelerine bakıldığında, 2002 yılında ilk 1 dakikada tamamlanan işlemlerin oranı %3 iken,
2008 yılında bu oran yaklaşık onyedi kat artarak %49’a, 2014 yılının ilk on
ayında ise %66’ya çıkmıştır.
İhracat işlemlerinde ortalama işlem süreleri dikkate alındığında, ortalama
bir ihracat işleminin süresi 2002 yılında 10 saatin üzerinde iken, 2014 yılının ilk on ayı itibariyle 3 saatin altına (2 saat 39 dakika) indirilmiştir.
E-DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ
GTB-TÜİK verilerine göre 2014 Ocak-Ekim döneminde;

İhracatımız, 131 milyar 751 milyon dolar,

İthalatımız, 199 milyar 92 milyon dolar,

İhracatın ithalatı karşılama oranı %66 olduğu görülmektedir.

Dış Ticaret Hacmimiz, 330 milyar 843 milyon dolar olmuştur.
Son 12 aylık dönem, yani son 1 yıllık itibarla baktığımızda; ihracatımız bir
31
önceki 12 aylık döneme göre %5,5 artarak 159 milyar 127 milyon dolar,
ithalatımız %1,7 azalış ile 243 milyar 646 milyon dolar, dış ticaret hacmi
%1 artış ile 402 milyar 772 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Ekim 2014 döneminde, elde edilen geçici verilere göre ihracat 13 milyar
209 milyon dolar, ithalat ise 19 milyar 411 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (2013 yılı aynı dönem kıyaslamasına göre ihracat 7,9 oranında artış
ithalat ise 2,5 oranında azalış kaydetmiştir.)
YILLARA GÖRE DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ
Değer: Milyon ABD Doları
Rapor Tarihi: 04.11.2014
İhracat
Dış Ticaret Hacmi
Toplam
Bir Önceki
Döneme Göre
Değişim (%)
Dış Ticaret
Payı (%)
Toplam
Bir Önceki
Döneme Göre
Değişim (%)
Dış Ticaret
Payı (%)
Toplam
İhracat - İthalat
Karşılama
Oranı (%)
Dış Ticaret
Dengesi
36.059
73.476
85.535
107.272
132.027
102.143
113.883
134.907
152.462
151.803
124.621
131.751
12.248
13.209
16,4
25,4
23,1
-22,6
11,5
18,5
13,0
-0,4
5,7
7,8
41,2
38,6
38,0
38,7
39,5
42,0
38,0
35,9
39,2
37,6
37,5
39,8
38,1
40,5
51.554
116.774
139.576
170.063
201.964
140.928
185.544
240.842
236.545
251.661
207.535
199.092
19.909
19.411
19,5
21,8
18,8
-30,2
31,7
29,8
-1,8
6,4
-4,1
-2,5
58,8
61,4
62,0
61,3
60,5
58,0
62,0
64,1
60,8
62,4
62,5
60,2
61,9
59,5
87.613
190.251
225.111
277.334
333.991
243.071
299.428
375.749
389.007
403.464
332.156
330.843
32.157
32.620
69,9
62,9
61,3
63,1
65,4
72,5
61,4
56,0
64,5
60,3
60,0
66,2
61,5
68,0
-15.495
-43.298
-54.041
-62.791
-69.936
-38.786
-71.661
-105.935
-84.083
-99.859
-82.914
-67.341
-7.661
-6.202
Dönem
2002
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2013 (Ocak-Ekim)
2014 (Ocak-Ekim)
2013 (Ekim)
2014 (Ekim)
İthalat
Kaynak: RİP (GTB & TÜİK)
Not: Ocak-Eylül dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Ekim ayına ait veriler ise
Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır.
32
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
YILLARA GÖRE BEYANNAME SAYILARI
Değer: Adet
Rapor Tarihi: 04.11.2014
Dönem
2009
2010
2011
2012
2013
2014 (Ocak-Ekim)
İhracat
İthalat
Antrepo
Transit
Toplam
2.220.400
2.503.654
2.686.642
2.921.600
3.143.053
2.746.927
1.709.495
1.994.203
2.210.613
2.239.695
2.356.947
1.978.092
200.321
669.742
735.151
752.201
781.753
642.470
200.531
251.386
289.425
1.509.423
1.711.169
1.557.110
4.330.747
5.418.985
5.921.831
7.422.919
7.992.922
6.924.599
Kaynak.GÜVAS&NCTS
Dış ticaret hacmindeki artış, işlem gören beyanname sayılarına da yansımaktadır. 2013 yılında 7.992.922 adet beyannamenin işlemleri tamamlanmıştır.
2013 yılında toplam 403 milyar 464 milyon tutarındaki dış ticaret hacmi,
gümrük idareleri tarafından işlemi tamamlanan 7.992.922 adet beyanname kapsamında gerçekleştirilmiştir.
1 Ocak - 31 Ekim 2014 döneminde ise, dış ticaret toplam 6.924.599 adet
beyanname kapsamında gerçekleştirilmiştir.
EN FAZLA İHRACAT YAPILAN 10 GÜMRÜK İDARESİ
Değer: Milyon ABD Doları
Sıra
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rapor Tarihi: 04.11.2014
Dönem
Gümrük Adı
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
Erenköy Gümrük Müdürlüğü
Aliağa Gümrük Müdürlüğü
Gemlik Gümrük Müdürlüğü
İzmir Gümrük Müdürlüğü
Derince Gümrük Müdürlüğü
Mersin Gümrük Müdürlüğü
A.H.L. Kargo Gümrük Müdürlüğü
Gaziantep Gümrük Müdürlüğü
Liste Toplamı
Genel İhracat İçindeki Payı (%)
Diğer
TOPLAM
2009
2010
2011
2012
2013
2013(OcakEkim)
2014 (OcakEkim)
15.234
7.086
7.004
3.103
7.813
10.557
5.801
4.072
7.975
2.502
71.147
17.875
8.318
8.167
6.776
8.740
9.194
6.932
5.163
5.448
2.900
79.512
20.868
9.644
9.712
9.581
9.851
9.327
7.101
6.141
5.579
3.918
91.724
20.923
10.920
9.491
10.633
9.529
9.442
7.070
6.776
8.070
4.483
97.336
21.565
11.210
10.681
10.119
9.995
9.848
8.283
7.230
6.176
5.206
100.312
17.765
9.109
8.750
8.136
8.202
8.134
6.801
5.791
5.499
4.174
82.361
19.183
9.778
9.379
8.641
8.404
8.290
7.993
6.274
7.594
4.357
89.894
69,7
69,8
68,0
63,8
66,1
66,1
68,2
30.995
102.143
34.371
113.883
43.183
134.907
55.126
152.462
51.490
151.803
42.260
124.621
41.857
131.751
Kaynak: RİP (GTB & TÜİK)
Not: 1- Ocak-Eylül dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Ekim ayına ait veriler
ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır.
2- Gümrük Müdürlükleri 2013 yılına göre sıralanmıştır.
En fazla ihracat yapılan 10 gümrük idaresine bakıldığında, toplam ihracatın yaklaşık %68’inin bu gümrük idarelerince gerçekleştirildiği, bu idarelerin de İstanbul’da ve limanlarda yoğunlaştığı görülmektedir.
33
EN FAZLA İTHALAT YAPILAN 10 GÜMRÜK İDARESİ
Değer: Milyon ABD Doları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rapor Tarihi: 04.11.2014
Dönem
Sıra
No
Gümrük Adı
340300
343100
341300
410300
341200
410500
351900
330100
350300
160400
A.H.L. Kargo Gümrük Müdürlüğü
Ambarlı Gümrük Müdürlüğü
Halkalı Gümrük Müdürlüğü
Derince Gümrük Müdürlüğü
Erenköy Gümrük Müdürlüğü
Dilovası Gümrük Müdürlüğü
Aliağa Gümrük Müdürlüğü
Mersin Gümrük Müdürlüğü
İzmir Gümrük Müdürlüğü
Gemlik Gümrük Müdürlüğü
Liste Toplamı
Genel İhracat İçindeki Payı (%)
Diğer
TOPLAM
2009
2010
2011
2012
2013
2013 (OcakEkim)
2014 (OcakEkim)
9.397
9.952
13.159
4.342
7.559
8.280
5.825
5.205
6.475
5.229
75.422
12.663
14.261
16.463
5.365
9.061
12.454
8.198
7.346
7.742
7.357
100.910
17.647
17.529
19.234
7.471
11.786
13.377
10.636
10.245
9.881
9.019
126.826
19.152
16.197
16.722
11.721
11.186
11.441
11.754
9.729
9.194
7.938
125.033
27.870
17.906
17.458
14.381
12.225
12.168
11.027
10.724
9.719
8.637
142.115
23.264
14.779
14.478
11.894
9.964
10.113
9.738
8.850
7.979
7.133
118.192
16.210
15.729
13.873
11.281
10.198
9.584
9.911
9.543
8.056
6.864
111.249
53,5
54,4
52,7
52,9
56,5
57,0
55,9
65.506
140.928
84.634
185.544
114.016
240.842
111.512
236.545
109.546
251.661
89.343
207.535
87.843
199.092
Kaynak: RİP (GTB & TÜİK)
Not: 1- Ocak-Eylül dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Ekim ayına ait veriler ise Bakanlığımız
idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır.
2- Gümrük Müdürlükleri 2013 yılına göre sıralanmıştır.
İthalat rakamlarına bakıldığında ise, en fazla ithalat yapılan 10 gümrük
idaresinin, toplam ithalat işlemlerinin kıymet bazında yarıdan fazlasını
gerçekleştirdiği görülmektedir. En fazla işlem yapılan ilk 3 sıradaki gümrük
idaresi de İstanbul’da bulunmaktadır.
34
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
F-ARAÇ ve YOLCU İSTATİSTİKLERİ
Araç - Yolcu İstatistikleri (2013-2014 İlk 10 Aylık)
YOLCU
TIR - ÇEKİCİ-DORSE-RÖMORK
TANKER
KAMYON
KAMYONET
OTOBÜS
OTOMOBİL
GEMİ
RO-RO
YAT
UÇAK
TREN
DİĞER ARAÇ
TOPLAM ARAÇ
TOPLAM GELEN-GİDEN
ARAÇ SAYISI
YÖN
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
2013 (10 aylık)
2014 (10 aylık)
% ARTIŞ
45.026.250
44.203.577
1.252.193
1.253.133
1.996
48.785.361
48.503.262
1.337.202
1.344.190
1.691
8
10
7
7
-15
ÇIKIŞ
2.478
2.099
-15
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
GİRİŞ
ÇIKIŞ
362.986
360.075
115.096
118.255
1.444.546
1.432.734
37.979
36.591
2.562
2.531
9.802
8.396
238.939
238.456
2.714
1.956
23.233
22.669
3.492.046
3.477.274
282.546
278.649
156.503
159.876
1.410.690
1.398.219
37.801
36.151
4.194
4.114
10.829
9.616
259.156
256.047
1.409
1.437
19.949
18.969
3.521.970
3.509.367
-22
-23
36
35
-2
-2
-0,5
-1
64
63
10
15
8
7
-48
-27
-14
-16
1
1
6.969.320
7.031.337
1
 2013 yılında tüm sınır kapılarımızdan 4 milyon 136 bin 341 araç
girişi, 4 milyon 124 bin 811 araç çıkışı,
45 milyon 172 bin 750 yolcu girişi, 44 milyon 949 bin 900 yolcu çıkışı olmuştur.
35
 2013 yılının ilk 10 ayında; 3 milyon 492 bin 46 araç girişi, 3 milyon
477 bin 274 araç çıkışı ve 45 milyon 26 bin 250 yolcu girişi, 44 milyon 203
bin 577 yolcu çıkışı gerçekleşmiştir.
 2014 yılının ilk 10 ayında ise; tüm sınır kapılarımızdan 3 milyon
521 bin 970 araç girişi, 3 milyon 509 bin 367 araç çıkışı ve 48 milyon 785
bin 361 yolcu girişi, 48 milyon 503 bin 262 yolcu çıkışı olmuştur.
 2013 ve 2014 yılı ilk 10 ayını karşılaştırdığımızda; araç girişlerinde %1, araç çıkışlarında %1 lik artış; yolcu girişlerinde %8, çıkışlarında
ise %10 luk bir artış görülmektedir.
G-BAKANLIĞIMIZ TARAFINDAN DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE TAHSİL
EDİLEN VERGİLER
GÜMRÜK VERGİLERİNİN TOPLAM VERGİ GELİRLERİNE ORANI
Değer : Bin (TL)
Rapor Tarihi: 23.10.2014
YIL
GTB VERGİ
TOPLAMLARI
TOPLAM VERGİ
GELİRLERİ
PAY (%)
2013
2013 (Ocak-Eylül)
2014 (Ocak-Eylül)
68.498.620
50.818.845
53.522.300
326.169.164
240.263.242
258.650.662
%21
%21,2
%20,7
Kaynak:GÜVAS-MB
H-İKİLİ İLİŞKİLER
Ekim 2014 itibariyle bir tanesi çok taraflı olmak üzere toplam 63 ülke ile
Gümrük Alanında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması (KİYA) imzaladık. Bunlardan 47 ülke ile imzalanan KİYA yürürlüğe girmiş olup, diğer
16 ülke ile olan Anlaşmaların yürürlüğe girmesi için gerekli prosedürler
devam etmektedir.
36
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
2014 yılında Libya ile “Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması” imzalanmış; Çin Gümrük İdaresi ile halen yürürlükte olan “Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması” ise her iki ülkenin
gümrük idaresi tarafından revize edilerek revize anlaşma imzalanmış olup;
Arjantin, Fransa, Filipinler, Kolombiya ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Anlaşmalar imzalanma aşamasına gelinmiştir.
Gümrük İdarelerinin modernizasyon çabalarına destek olmak amacıyla,
Türki Cumhuriyetler, Balkan Ülkeleri ve Afrika Ülkeleri’ne yönelik teknik
yardım faaliyetlerimiz bulunmaktadır. Bu kapsamda 2013 ve 2014 yılı içerisinde Kırgızistan ve Kazakistan Gümrük İdaresi personellerine Gümrük
Rejimleri ve Kontrolleri, Gümrüklerin Modernizasyonu ve Kaçakçılıkla Mücadele konularında eğitim programları düzenlenmiştir. Yine 2014 yılında
Güney Sudan, Yemen, Bosna Hersek, Azerbaycan ve Moldova Gümrük İdareleri personellerine “Türk Gümrük Mevzuatı, Uygulamaları ve Kaçakçılıkla Mücadele” konulu eğitimler düzenlenmiştir.
Yine 2014 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Gümrük İdaresi ile
yakinen kurulan temaslar neticesinde KKTC Gümrük İdaresi ile Ülkemizde ve KKTC’de olmak üzere toplamda 5 teknik toplantı gerçekleştirdik. Bu
toplantılar ile KKTC Gümrük İdaresi’nin modernizasyonu ve gelişimi açısından önemli adımlar kat ettik.
Bakanlığımızın bir diğer faaliyeti ise “Akdeniz İşbirliği Girişimi”dir. Fas, Tunus, Cezayir, Libya, Mısır, Lübnan ve Ürdün’e yönelik olarak yürütülecek
bölgesel işbirliği projesine ülkemiz İtalya ile birlikte “kurucu ortak” olarak
dâhil olmayı kabul etmiştir. 2013 yılında olduğu gibi 2014 yılı içerisinde
de, Girişim kapsamında ülkemizde eğitim ve inceleme faaliyetleri gerçekleştirilmiş ve ilgili ülkelerle birlikte en iyi gümrük uygulamalarının ortaya
konması için ortak çalışmalar yapılmıştır.
Gürcistan ile kara hudut kapılarının ortak kullanımına ilişkin çalışmalarda
iç onay süreçleri tamamlanmış ve tüm hukuki metinler yürürlüğe girmiş
olup, testler yapılmakta ve en geç 2015 yılı Şubat ayında uygulamaya tam
olarak geçilmesi planlanmaktadır. İran ile kara hudut kapılarının ortak kullanımına ilişkin çalışmalarımız da devam etmektedir. Artan dış ticaret hacmimize, yoğun yolcu ve araç trafiğine cevap verecek biçimde Gürcistan,
İran ve Irak ile yeni gümrük kapılarının açılması için çalışmalarımız devam
etmektedir.
37
I-ÇOK TARAFLI İLİŞKİLER
1-İpek Yolu Girişimi ve “Kervansaray Projesi”
İpek Yolu Girişimi, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2008 yılında başlatılmıştır. Projenin temel amacı, tarihi İpek Yolu’nun canlandırılmasıdır.
Bu itibarla, Gümrük İdareleri’nin ticaretin kolaylaştırılmasındaki kilit
rolü dikkate alınarak, hudut kapılarında gümrük işlemlerinin işbirliği içerisinde yürütülmesi ve tarihi İpek Yolu’nun ticaret erbabı için tercih edilir
olması hedeflenmektedir.
Bu çerçevede;
•
Gümrük formalitelerinin daha şeffaf ve düzgün bir şekilde yerine getirilmesinin sağlanması,
•
Komşu ülkeler arasında sınır işbirliği projeleri uygulanması,
•
Gümrük- Özel sektör işbirliğinin geliştirilmesi,
•
Ticaret ve Taşımacılığın kolaylaştırılmasına yönelik uluslararası sözleşmelerin uygulanması,
•
Nihai olarak da, bölgesel ve küresel ticaretin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda, 2008 yılından bu yana her yıl uluslararası İpek Yolu Forumu düzenlenmektedir. 2008 ve 2012 yıllarında ev sahipliği Ülkemiz tarafından
yapılmış olan Forum’un, 7.sinin düzenlenmesi planlanmaktadır.
Ülkemizin önerisi ile hayata geçirilen “Kervansaray Projesi” ise, katılımcı ülkelerin doğu-batı ekseninde yer alan gümrük kapılarının modernizasyonu
ve sınır geçişlerinin kolaylaştırılmasına yönelik ilkeleri içermektedir. Proje
aynı zamanda, İpek Yolu Girişiminin somutlaşmış halidir, yol haritasıdır.
Kervansaray Projesi, İpek Yolu üzerinde bir rota ve bu rota üzerinde çalışma yapılacak sınır kapılarının belirlenmesi ve sonrasında sınır geçişlerine
engel teşkil eden unsurların bertaraf edilmesine yönelik eylem veya proje
tesisini içermektedir.
38
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Pilot Projesi 2012 yılında tamamlanmış olan Kervansaray Projesi, Kuzey
rotasında devam etmektedir. Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan
ve Kırgızistan’ın belirlenmiş sınır geçiş noktalarında çalışmalar tamamlanmıştır.
Projeye Kırgızistan-Çin sınır kapılarının da dâhil edilmesi halinde, Kervansaray Projesi Kuzey Rotası’nda tamamlanacak ve Avrupa-Çin karayolu
bağlantısı multimodal taşımacılığı da içerecek şekilde yeniden tesis edilecektir.
2-Afganistan, Çin ve Pakistan Yetkililerine Yönelik TIR Eğitim Programları ile EİT Ülkelerine Yönelik Çalıştay
TIR Sözleşmesi’nin uluslararası arenadaki en büyük uygulayıcısı olan Ülkemiz, sistemin coğrafi olarak genişlemesi ile elektronikleştirilmesine özel
önem vermektedir.
Bu kapsamda, Çin’in karayolu ile Avrupa’ya bağlanması ve İpek Yolu’nun
tekrar canlandırılması hedefleri de gözetilerek, TIR Sistemi ve işleyiş yapısı ile Türkiye’nin bu alandaki tecrübelerinin aktarıldığı eğitim programları
Ülkemizin ev sahipliğinde düzenlenmeye devam edilmektedir.
Bu doğrultuda, 20-23 Kasım 2012 tarihlerinde Afganistan; 20-23 Mayıs
2013 tarihlerinde Pakistan kamu ve özel sektör temsilcilerinden müteşekkil heyetlere ‘’TIR Sistemi Eğitim Programları’’ sunulmuştur.
Öte yandan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin TIR Sözleşmesi’ne katılımını teşvik
etmek amacıyla 22-24 Ekim 2014 tarihleri arasında Çin Halk Cumhuriyeti’ne yönelik bir eğitim programı düzenlenmiştir.
Yine, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ülkelerine yönelik olarak 19-21 Kasım
2014 tarihleri arasında ‘Sınır Geçişlerinin Modernizasyonu ve TIR Sözleşmesi’ne ilişkin tecrübelerimiz Asya coğrafyasında yer alan dost ve kardeş
ülkelere aktarılacaktır.
3-e-TIR Projesi ve Pilot Uygulamaları
Ülkemizin en çok TIR Karnesi düzenleyen ülke olduğu dikkate alındığında, TIR Sistemi’nin coğrafi kullanım alanının genişlemesine ek olarak, tüm
yönleriyle otomasyonunun sağlanması da ülkemiz açısından özel önem
taşımaktadır.
39
Bu kapsamda, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BMAEK)
çatısı altında yürütülen bütün girişimlere Ülkemizce destek sağlanmakta;
İtalya, Gürcistan ve İran ile e-TIR Pilot Projeleri tesis edilmektedir.
Söz konusu pilot projelerin 2015 yılı ortasına kadar hayata geçirilmesine
yönelik yoğun çalışmalarımız devam ettirilmektedir.
Bakanlığımız tarafından; TIR Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde işleyen
TIR işlemlerinin etkinlik ve güvenliğinin arttırılması, teminat sisteminin anlık takibinin yapılabilmesi ve usulsüzlüklerin elektronik verilerin değişimi
yoluyla önüne geçilebilmesine BM platformunda öncülük edilmektedir.
2023 vizyonundaki ekonomik hedefler ancak bu şekilde sağlanacağından
uluslararası platformda gümrük alanındaki Bakanlık çalışmalarının çoğunluğu, elektronik sistemleri esas alan ve sınır geçişlerini hızlandıran, ancak
güvenli ve etkin ticareti hedefleyen projeler ve faaliyetler esas alınarak yürütülmektedir.
4-Türk Dili Konuşan Ülkeler Konseyi (Türk Konseyi)
Bakanlığımız tarafından, Türk Konseyi bünyesinde; Türk dili k onuşan
ülkeler arasında gümrükler alanında işbirliğini arttırmak hedeflenmektedir. Her yıl düzenli olarak Gümrük Çalışma Grubu ve Gümrük İdaresi Başkanları Toplantıları düzenlenmekte ve idari kapasite ile sınır geçişlerinde
etkinlik arttırıcı kararlar alınmaktadır.
Tarihten gelen bağlarımızın, ortak tecrübe ve profesyonel bilgi birikimimizi kardeş halklara ve idarelere aktarmakla daha da gelişeceğine inanıyoruz.
2015 yılının ilk çeyreğinde Ankara’da, Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması ve Risk Yönetimi konularında Türk Konseyi üye ülkeleri Gümrük çalışanları da bu amaçla bir araya geleceklerdir.
İ-AB İLE İLİŞKİLER
1-AB Projeleri
Bakanlığımızın 2003 yılından bu yana yararlandığı Katılım Öncesi Mali
40
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Yardım (IPA) mekanizması kapsamında 2003-2012 yılları arasında toplam
bütçesi 85 milyon Avro’yu bulan 26 adet proje üretilmiştir.
Bu projelerle, müzakere sürecindeki uyum yükümlülüklerimizin yerine
getirilmesi sürecinde alınacak mali katkının yanı sıra; mevzuatın uyumlaştırılması, AB üye ülkelerinin bilgi ve deneyimlerinin paylaşılması, Bakanlığımızın idari ve insan kaynakları yapısının gelişimi ve uluslararası ortak iş
yapma kültürünün geliştirilmesi amaçlanmıştır.
2012 Yılı Programlamasında bütçesi yaklaşık 13 milyon Avro olan Bakanlığımız projesi kabul edilmiş ve yakın zamanda uygulamasına başlanacaktır. 2013 yılı için ise toplam değeri yaklaşık 5.5 Milyon Avro olan Bakanlığımız projesi onaylanmıştır.
2014-2020 yıllarını kapsayacak IPA-II döneminde dış ticaret akışını hızlandıracak gümrük projelerimizin yanı sıra ekonomik hayatımızı canlandıracak ve ticaret erbabımızın yolunu açacak ticaret projeleri de ulusal bütçemize yük getirmeksizin hayata geçirilecektir.
2-Birlik Programları
Ülkemizin katılım sağladığı 9 Birlik Programından biri olan Customs (Gümrükler) 2013 Programı sona ermiş ve yerini Customs 2020 Programı almıştır. Yeni Programa katılımımıza ilişkin Uluslararası Anlaşma, ülkemiz ile
Avrupa Komisyonu arasında imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
3-Serbest Ticaret Anlaşmaları/Tercihli Ticaret Anlaşmaları
Yeni ihracat pazarları yaratmak üzere Moldova, Kosova, Faroe Adaları, İran,
Malezya, Singapur, D-8 ülkeleri, Gana, Meksika ve Peru gibi 10 farklı ülkeyle yürütülen Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerinin en önemli parçasını oluşturan menşe kuralları görüşmeleri Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilmekte ve söz konusu ülkelerle, Gümrük Birliği doğrultusunda AB
mevzuatıyla uyumlu kuralların yürürlüğe konulması sağlanmaktadır.
4-AB Mevzuatına Uyum
19 farklı ülkeyle yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşmalarımızın en
önemli parçasını oluşturan menşe kurallarını sadeleştirmek ve tüm mü-
41
kellefler açısından daha anlaşılabilir hale getirmek üzere AB inisiyatifinde
hazırlanan Uluslararası Bölgesel Konvansiyonun hazırlık çalışmalarına aktif bir şekilde katılım sağlanmış ve Konvansiyona taraf olunmuştur.
Konvansiyona dair ülkemiz pozisyonunun tüm taraflara daha etkin bir şekilde aktarılabilmesi ve Konvansiyonu henüz onaylamayan ülkelerin teşvik edilmesi amacıyla Bakanlığımız ev sahipliğinde İstanbul’da 41 ülkeden
104 temsilcinin katılımıyla uluslararası bir seminer düzenlenmiştir.
Son dönemdeki tüm İlerleme Raporlarında AB tarafından gündeme getirilen, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi kapsamında uygulanan menşe
kurallarına dair AB’nin yeni mevzuatına 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle uyum
sağlamak üzere kapsamlı bir taslak mevzuatın Başbakanlığa sevk edilmesinde son aşamaya gelinmiştir.
K-FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARINI KORUYORUZ
1 Ocak 2014 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 608/2013 sayılı Avrupa Birliği
(AB) Tüzüğü ile uyum çalışmaları devam etmektedir. Gümrük uygulama
kapasitesinin artırılmasına yönelik AB Katılım Öncesi Mali Yardım Mekanizması (IPA) çerçevesinde AB Komisyonuna Bakanlığımızca sunulan “Türk
Gümrük İdaresi’nin Modernizasyonu VIII Projesi”nin çalışmaları devam etmekte olup projenin 2015 yılında başlatılması ve 2 yıl içinde tamamlanması öngörülmektedir.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması ile ilgili yaptığımız yasal düzenlemelerle ülkemizin gümrük mevzuatını Avrupa Birliği gümrük mevzuatı ile uyumlu hale getirdik. Nisan 2013 öncesinde fikri ve sınai hakların
gümrüklerde korunmasına yönelik olarak başvurular kâğıt ortamında alınırken, 1 Nisan 2013 tarihinden itibaren Bakanlığımız resmi internet sitesi
üzerinden elektronik ortamda yapılmaya başlandı. Bakanlığımızca yürütülen tüm bu çalışmalar neticesinde, önceki yıllara nazaran, hak sahiplerinin Bakanlığımızın fikri ve sınai haklar alanındaki uygulamalarına ilişkin
farkındalıklarını da artırmak suretiyle daha fazla fikri ve sınai hakkı daha
etkin olarak korumaktayız.
Fikri ve sınai mülkiyet haklarının gümrüklerde korunmasına yönelik olarak
yapılan başvurular her geçen yıl artmaktadır. 2012 yılında 906 olan kabul
edilen başvuru sayısı, 2013 yılında 970’e ulaşmıştır. 2014 yılının Ekim ayı
42
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
itibarıyla, elektronik olarak Bakanlığımıza gönderilen başvuru sayısı 1148,
kabul edilen başvuru sayısı 812’dir.
L-GÜMRÜK LABORATUVARLARININ MODERNİZASYONU
Gümrük laboratuvarlarının modernizasyonu çalışmaları kapsamında, 23
gümrük laboratuvarının iş hacimleri, eşya gruplarına göre fiziki yapıları,
personel sayıları, teknik donanım durumları değerlendirilmiş ve laboratuvar sayısı Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Bursa, Mersin illerinde olmak
üzere 6’ya indirilmiştir.
Bu çerçevede, 6 gümrük laboratuvarına 24 milyon TL’si bütçeden, 6 milyon
TL’si ise Avrupa Birliği bütçesinden olmak üzere yaklaşık 30 milyon TL tutarında yatırım yapılmıştır.
Gümrük laboratuvarlarında Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunun (G.T.İ.P)
belirlenmesine yönelik analizlerin yanı sıra LPG’nin kalitesine yönelik analizler de yapılmaktadır. Ayrıca 2013 yılı Ocak ayından itibaren piyasa gözetim ve denetimine tabii bazı kırtasiye ürünlerinde, azo boyar maddeler,
fitalatlar ve ağır metallerin analizleri yapılmaya başlanmıştır.
Laboratuvarlarımız gümrük idarelerinin ihtiyaçlarının yanı sıra kalite, piyasa gözetimi analizleri ve buna benzer tüm analizleri hızlı ve doğru bir
şekilde yapacak seviyeye gelmiştir.
ISO EN 17025 standardının gerekliliklerini tamamlayarak Ankara, İzmir,
Bursa ve Mersin Laboratuvar Müdürlükleri akredite olmuştur. İstanbul ve
Kocaeli Laboratuvarlarının akreditasyon çalışmaları ise devam etmekte ve
laboratuvarlar tarafından yeterlilik testlerine katılım sağlanmaktadır.
Akreditasyon, uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen
çalışmaların ve dolayısıyla bu çalışmalar sonucunda düzenlenen uygunluk teyit belgelerinin güvenilirliğini ve geçerliliğini desteklemek amacıyla
oluşturulmuş bir kalite altyapısı olup, teknik yeterliliğin güvenilir bir göstergesi olarak hem ulusal hem de uluslararası platformda yüksek saygınlığın ifadesidir. Dolayısıyla, akredite edilen laboratuvarlarca düzenlenen
belgeler, uluslararası düzeyde geçerli olacaktır.
43
M-UZLAŞMA MÜESSESESİ
Uzlaşma müessesesi; ticaret erbabı ile gümrük idaresi arasındaki vergi ve
buna bağlı cezai ihtilafların yargıya gidilmeden hızla çözümlenmesi amacıyla kurulmuştur.
Gümrük uzlaşma uygulamasının başladığı 2011 yılı Ağustos ayından 2014
yılı Eylül ayı sonuna kadar geçen süre zarfında toplam 8161 adet uzlaşma
başvurusunda bulunulmuştur. 8161 adet başvurudan 419’u uzlaşmaya
konu edilmemesi gerektiği için reddedilmiştir. Uzlaşma görüşmesi yapılan
6995 adet başvuru uzlaşmayla sonuçlanırken, 358 uzlaşma başvurusuna
ilişkin incelemeler ise devam etmektedir.
N-KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE
Bakanlığımızın en önemli fonksiyonlarından birisi de kaçakçılıkla etkin bir
şekilde mücadele etmektir.
Kaçakçılıkla mücadelede etkinliği artırmak amacıyla, özellikle son yıllarda
teknik ve idari yapı, insan kaynağı ve mevzuat altyapısının güçlendirilmesi
adına çok önemli gelişmeler sağlanmıştır.
2013 yılında, uyuşturucu madde, akaryakıt, sigara ve ticari eşya olmak üzere toplamda 1 milyar 88 milyon TL değerinde kaçak eşyaya el
konulmuştur. Kaçakçılıkla mücadele konusundaki kararlı çalışmalarımız
2014 yılında da artarak devam etmektedir.
2014 yılı Ekim sonu itibariyle kaçak yakalama rakamları şöyledir:
520 milyon TL değerinde elektronik eşya,
257 milyon TL değerinde araç,
149 milyon TL değerinde uyuşturucu,
113 milyon TL değerinde akaryakıt,
47 milyon TL değerinde sigara ve tütün mamülleri,
247 milyon TL değerinde diğer çeşitli eşya gruplarında yakalama
yapılmıştır.
44
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Toplam yakalama değeri, 2013 yılının aynı dönemine göre %54’lük artış
ile 1 milyar 333 milyon TL’ye ulaşarak 2013 yılı rakamlarını şimdiden geçmiştir.
Yıllar İtibariyle Ticari ve Uyuşturucu Yakalamaları Olay/Değer Bazında
TİCARİ
TİCARİ EŞYA
OLAY
DEĞER (TL)
SAYISI
UYUŞTURUCU UYUŞTURUCU
OLAY SAYISI DEĞER (TL)
TOPLAM
TOPLAM DEĞER
OLAY
(TL)
SAYISI
2010
3.260 392.231.576
62
43.803.296
3.322
436.034.872
2011
2.645 557.140.510
148
60.942.391
2.793
618.082.901
2012
2.564 592.014.926
131
151.717.233 2.695
743.732.159
2013
3.496 936.555.315
125
152.282.475 3.621
1.088.837.790
2014*
3.208 1.184.024.657 147
148.961.390 3.355
1.332.986.047
TOPLAM
DEĞER
DEĞİŞİM %
42
20
46
22
2014* Ekim sonu itibariyle
2013-2014 İlk 10 Ay Karşılaştırılması Ticari ve Uyuşturucu Yakalamaları Olay/Değer Bazında
TİCARİ
TİCARİ EŞYA
OLAY
DEĞER (TL)
SAYISI
UYUŞTURUCU UYUŞTURUCU
OLAY SAYISI DEĞER (TL)
TOPLAM
OLAY
SAYISI
TOPLAM DEĞER
(TL)
2013*
2.614
735.435.904
101
127.352.193
2.715
862.788.097
2014*
3.208
1.184.024.657 147
148.961.390
3.355
1.332.986.047
TOPLAM
DEĞER
DEĞİŞİM %
54
* Ekim sonu itibariyle
1-Uyuşturucu Madde kaçakçılığı ile Mücadeleyi Etkin Bir Şekilde Sürdürüyoruz
Terör ve organize suç örgütlerine finans kaynağı sağlaması ve toplum sağlığını tehdit etmesi gibi nedenlerle, uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele
Bakanlık olarak üzerinde önemle durduğumuz bir husustur.
45
Coğrafi konumu gereği ülkemiz afyon ve türevleri, amfetamin ve türevleri,
sentetik maddeler, kokain ve esrar gibi uyuşturucu maddelerin yasadışı ticaretinde transit ülke, bazı türlerde ise hedef ülke konumunda bulunmaktadır. Bu nedenle, uyuşturucu madde sevkiyatı bakımından riskli bulunan
tüm sınır kapıları ve hava alanı kontrol noktalarına gelişmiş X-Ray cihazları
yerleştirilmiş, eğitimli personel istihdam edilmiş ve Narkotik Dedektör Köpekler görevlendirilmiştir.
Ülkemizde ilk kez 2010 yılında görülen, Çin Halk Cumhuriyeti ve Avrupa ülkelerinden hızlı posta/kargo taşımacılığı ile ülkemize ulaşan
sentetik esrar (Bonzai) türü maddelerle mücadeleye yönelik tedbirler
alınmakta ve kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir.
Bakanlığımızca yürütülen çalışmalar sonucunda, 2014 yılının ilk on ayı itibarı ile 820 kg eroin, 133 kg kokain, 111 kg esrar, 21 kg metamfetamin,
680.000 adet ecstasy ve 146 kg sentetik esrar (bonzai) yakalaması gerçekleştirilmiştir.
Konuyla ilgili öncelikle İstanbul’da yer alan hızlı/kargo ve posta dağıtım
merkezlerinde Dedektör Köpek ve tecrübeli personelden oluşan ekiplerle denetimler yapılmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımız kolluk personeli
tarafından belirli periyodlarla Havalimanları ve Posta İşleme Merkezlerinde kapsamlı denetimler başlatılmış olup, hızlı kargo ve posta yoluyla gelen gönderilerin tamamının etkin ve verimli şekilde denetlenmesi
amacıyla X-Ray sistemlerinin modernizasyonu devam etmektedir.
2012 yılında yakalanan sentetik esrar (Bonzai) miktarı 90,4 kg. iken, 2013
yılında yakalama yaklaşık %25’lik bir artışla 116 kg. a yükselmiştir. 2014 yılı
Ekim ayı itibarı ile 140 kg. sentetik esrar (Bonzai) türü uyuşturucu madde
ele geçirilmiştir. Ayrıca, uyuşturucu maddenin tespit ve teşhisine imkan
veren 3 bin adet uyuşturucu test kiti taşra birimlerimize dağıtılmıştır.
Sınır aşan suç örgütlerince suiistimale açık bir alan olan yasadışı uyuşturucu ticareti ile mücadelede ulusal ve uluslararası iş birliği son derece önem
arz etmektedir.
Ulusal işbirliği çalışmaları kapsamında Türkiye Uyuşturucu Bağımlılığını
46
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
İzleme Merkezi (TUBİM) Koordinasyon Kurulu ve Erken Uyarı Sistemi Toplantılarına düzenli olarak katılım sağlanmakta ve güncel eğilimler ilgili
tüm kurumların katkıları ile sürdürülmektedir. 2014 yılında gerçekleştirilen müşterek çalışmalar neticesinde;
7 olayda yaklaşık 156 kg. eroin,
110 kg. kokain, 23 kg esrar ele geçirilmiştir.
Uluslararası düzeyde ise başta Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (OSCE), Dünya Gümrük
Örgütü (WCO) ve Güneydoğu Avrupa Kanun Uygulama Merkezi (SELEC)
olmak üzere uluslararası, bölgesel ve ikili işbirliği çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çerçevede güncel yakalama trendleri ve mücadele yöntemleri
paylaşılmakta, ortak çalıştay, seminer, çalışma ziyaretleri ve operasyonel
işbirliği faaliyetlerine de katılım sağlanmaktadır.
Diğer yandan, suçun tüm unsurlarının ortaya çıkarılması ve sınır aşan
suçlarda tüm şüphelilere ve delillere ulaşılabilmesi bakımından ulusal ve
uluslararası Kontrollü Teslimatlar gerçekleştirilmektedir. Bu doğrultuda,
2014 yılında diğer ülke ve kolluk birimleri ile 11 adet kontrollü teslimat
uygulaması yapılmıştır.
Bakanlığımızın ev sahipliğinde Ekim ayı içerisinde Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisince (UNODC) Avrupa Birliği Polis Teşkilat (EUROPOL),
Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA) ve 9 ülkenin katılımı ile bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda
2013 yılında ülkemizin 13,3 ton eroin yakalaması ile dünyada ilk sırada yer
aldığı değerlendirmelerine yer verilmiştir.
2-Tütün ve Tütün Mamulleri ile Alkollü İçki Kaçakçılığı
Bakanlığımızca, etkili bir şekilde mücadele ettiğimiz diğer bir alan da sigara kaçakçılığıdır.
Bu doğrultuda 2013 yılında 2 milyon 157 bin paket sigara yakalaması yapılmışken, 2014 yılı Ekim sonu itibariyle % 170 artışla 5 milyon 823 bin
paket yakalama miktarına ulaşılmıştır. Ayrıca bu yıl içerisinde 44,7 milyon
adet sigara kâğıdı ve filtresi, 3 bin 63 kg tütün ve 32 bin litre alkollü içki
yakalaması yapılmıştır.
47
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda yaptığımız değişiklikle sigara ve alkol kaçakçılığına verilen cezanın alt sınırı 3 yıla yükseltilmiştir.
Piyasada yapılan kaçak sigara satışını önlemek suretiyle bu alandaki yasadışı arzın engellenmesine önem veriyoruz. Kaçak sigara satışı ile mücadele kapsamında 21.09.2014 tarihinden itibaren; kaçak sigaranın yoğun
olduğu tespit edilen 14 ilde market, büfe, depo vb. yerler ile tezgâh altı,
sokaklar ve diğer açık alanlarda Bakanlığımız taşra birimlerince denetimlere başlanılmıştır. Bunun yanında, sigara kaçakçılığı ile mücadelede de
uluslararası işbirliğine özen gösterilmekte ve uluslararası operasyonlara
iştirak edilmektedir.
Bu yıl içerisinde sigara kaçakçılığı ile ilgili 6 Bölge Müdürlüğümüzde
300’ün üzerinde personelimize eğitim verilmiştir.
SİGARA YAKALAMALARI
OLAY SAYISI
MİKTAR (PAKET)
DEĞER (TL)
2010
1696
2.501.285
11.598.613
2011
961
4.572.308
20.931.139
2012
659
4.588.930
26.384.505
2013
1.002
2.156.975
11.544.524
694
5.823.291
44.099.725
5.005
19.608.324
114.276.124
2014*
TOPLAM
*2014 Ekim sonu itibariyle
3-Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadelede Çalışmaları Bakanlığımız Koordinasyonunda Aralıksız Devam Etmektedir
Gümrük Muhafaza Birimlerince 2013 yılında, 44 milyon litre akaryakıt kaçakçılığı olayı ortaya çıkartılmışken, 2014 yılının ilk 10 aylık döneminde bu
miktar 47,2 milyon litreye ulaşmıştır.
Bu kapsamda, mücadeleci tüm birimlerin katkısı ile Bakanlığımız koordi-
48
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
nasyonunda hazırlanan Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Eylem Planı ve
Başbakanlığın “Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele” konulu 2012/19 sayılı
Genelgesi yürütülecek mücadelenin çerçevesini çizmiştir.
a. Suriye Sınırlarımızdaki Kaçakçılığa Karşı Özel Önlemler Aldık
Suriye’den getirilen kaçak akaryakıtın piyasaya yasadışı olarak sunulması
şeklinde gerçekleştirilen kaçakçılık fiilleriyle mücadele etmek amacıyla,
26.05.2014 tarihinden itibaren, Hatay Valiliği koordinasyonunda mücadeleci birimlerce müşterek denetimlere başlanmıştır.
Denetimler çerçevesinde, tüm mücadeleci kurumların katılımı ile anayol
güzergâhlarında, mahkemelerden alınan kararlara istinaden yapılan önleme aramaları kapsamında; ulusal marker kontrolleri, standart depo kontrolleri ve emisyon ölçümleri gerçekleştirilmektedir.
Hatay ilinde başlatılan uygulamanın başarılı olması üzerine müşterek denetimler Valiliklerin koordinasyonunda diğer illere de yaygınlaştırılmıştır.
Ayrıca, Suriye’de yaşanan gelişmelere paralel olarak, gerek ülkemize yönelik oluşabilecek tehditler ile gümrüklü sahaların ve bu sahalarda görevli
personelimizin güvenliğini sağlamaya yönelik, gerekse kaçakçılık fiillerinin önlenmesi amacıyla Suriye kapılarımıza birçok teknik ekipman ve personel takviyesi yapılmıştır.
b. Petrol Piyasasındaki Denetimleri Artırıyoruz
Diğer taraftan, son dönemde Bakanlığımız birimlerince ülke genelinde
akaryakıt denetimleri gerçekleştirilmiştir. Gümrük Muhafaza ekiplerince
10 Eylül 2014 tarihinden itibaren başlatılan denetimlerde, 932 adet akaryakıt istasyonda ulusal marker ölçümleri yapılmış, ödeme kaydedici cihazların kontrolü gerçekleştirilmiştir. Söz konusu denetimler kapsamında 16
adet istasyona mühürleme uygulanmış ve 52.530 litre kaçak akaryakıt ele
geçirilmiştir.
Ayrıca, EPDK koordinasyonunda Bakanlığımızca da iştirak edilen ve tüm
mücadeleci birimlerin katılımıyla yürütülen müşterek petrol piyasası denetimleri kapsamında, 13-24 Ekim tarihlerinde 35 ilde 126 adet depolama
49
tesisinde denetimler gerçekleştirilmiştir. Denetimlerde elde edilen bulgulara ilişkin değerlendirmeler devam etmektedir.
Öte yandan, Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Konulu Başbakanlık Genelgesi’ne istinaden; akaryakıt kaçakçılığıyla daha etkin mücadele etmek
amacıyla, Bakanlığımız Koordinasyonunda görev yapan, Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Gelir İdaresi Başkanlığı personelinden oluşan özel bir ekip ülke genelinde denetimlere
başlamıştır.
Deniz giriş noktalarına uluslararası standartlara uygun sayaçlar takılarak
ithal edilecek akaryakıtın miktarı gemi tahliyesi sırasında tespit edilecektir. Bu sayaçlarla, tahliye edilen akaryakıtın miktarı ölçülecek olup gümrük
işlemleri sayaçlarla ölçülen miktara göre sonuçlandırılacaktır.
c. 6455 Sayılı Kanunla 5015 ve 5607 sayılı Kanunlarda Yapılan Değişikliklerle yürürlüğe konulan; Kaçakçılık fiillerinden dolayı kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara lisans verilmeyeceği;
 Kaçak akaryakıt satışının gizli düzenek ve ekipman kullanılarak yapılması halinde cezanın iki kat olarak uygulanacağı;
Ulusal marker ekleme işlemlerinin bağımsız gözetim firmaları nezaretinde yapılacağı;
Kaçakçılık faaliyetlerine karışan tesisler için, yapılan soruşturma tamamlanıncaya ve/veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar sadece satış
yapılan pompanın değil tesisin lisansa tabi tüm faaliyetlerinin geçici olarak durdurulacağı şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemelere ilave olarak 2014 Haziran ayında 6545 sayılı Kanun ile
5607 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle, akaryakıt kaçakçılığı suçlarına yönelik cezaların alt sınırı da 3 yıla yükseltilmiştir.
Tüm bu yasal düzenlemeler çerçevesinde kolluk birimlerince yapılan denetimler ve operasyonlar neticesinde, akaryakıt kaçakçılığı yapıldığı tespit
edilen 302 istasyon mühürlenerek faaliyetleri durdurulmuştur.
50
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
d.
Mevzuat Alanındaki Düzenlemelere İlave Olarak;
İthal edilen akaryakıtın kıyı ve limanlardaki tesislere aktarımı ile
millileşme aşamasına kadar olan tüm süreçlerin elektronik olarak takip
edilmesi ile ilgili olarak, akaryakıt antrepolarının deniz giriş noktalarına
uluslararası standartlara uygun sayaçlar takılması kapsamında Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilen araştırmalar tamamlanmış, projenin hayata geçirilmesine ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir.
Ayrıca, petrol ve akaryakıt olarak tanımlanan ve dökme olarak gelen eşyanın, akaryakıt antrepolarına konularak antrepo rejimine tabi tutulmaması, doğrudan eşyanın tabi tutulacağı gümrük rejimi hükümleri
çerçevesinde işlem yapılması ve akaryakıt antreposu tanklarına konulan
yurtdışına transit edilecek eşyanın transit rejimi dışında bir gümrük rejimine tabi tutulmasına izin verilmemesi öngörülmektedir.
Buna ilaveten, Aerosol üretiminde kullanılmak üzere ithal edilen
LPG’den ÖTV’nin tahsil edilmesi sonra iade edilmesine ilişkin Maliye Bakanlığı ile çalışmalar yapılmış, konuya ilişkin 17 Ekim 2014 tarihli ve 29147
sayılı Resmi Gazetede 2014/6881 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştır.
Yine bu kapsamda, akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede denetim
yapılan istasyon ve tesisler, ele geçirilen akaryakıt türleri, miktarı, zanlılar
ve taşıtlara ait bilgiler, piyasaya sunulan ve tüketilen petrol ürünleri miktarının tespitine yönelik dönemsel üretim ve tüketim rakamlarının tutulacağı bir veri tabanı Bakanlığımızca hazırlanmıştır. Program, 2015 yılı içerisinde tamamlanmasını müteakip Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadelede yetkili
kurumların kullanımına açılacaktır.
Bakanlığımız bünyesinde petrol piyasası denetimlerinde görev yapan denetçi sayısı, düzenlenen yeni eğitim programları ile 357’ye yükseltilmiştir.
4-Kaçakçılıkla Mücadelede İleri Teknoloji Kullanıyoruz
Teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek, gümrük kapılarımızda kaçakçılıkla mücadelede kullanılan araç gereç sayısını ve teknik cihaz kapasitesini sürekli artırıyoruz.
51
Mobil X-Ray
Yarı-Sabit X-Ray
Ülkemizde ilk defa Van Kapıköy’de (İran Sınır Kapısı-Razi) bu yıl içerisinde faaliyete geçirilen Tren Tarama Sistemi
52
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
2014 yılında, Bakanlığımız bütçe kaynakları kullanılarak (3) adet, Yap-İşlet
Devret Projesi kapsamında temin edilen (3) adet olmak üzere toplamda
(6) adet Mobil ve Yarı Sabit Araç ve Konteyner Tarama Sistemi (X-Ray) kurulmuştur.
Bu sistemlerin faaliyete geçmesiyle kara sınır kapılarımız ile deniz limanlarımızda kurulu bulunan 31 adet araç ve konteyner tarama sistemi, tren
tarama sistemi de dahil olmak üzere, 2014 yılı sonu itibariyle 38’ e yükseltilmiştir.
2014 bütçe yatırımları ile (10) adet Havalimanı ve (1) adet Kara Sınır Kapısı
olmak üzere alımı yapılan (11) adet Bagaj X-Ray cihazı, Yap İşlet Devret
Projesi ile yeniden yapılandırılan Esendere (İran Sınır Kapısı-Sero) , Çıldır/
Aktaş (Gürcistan Sınır Kapısı- Kartsakhi) , Dilucu (Nahcivan Sınır Kapısı- Sederek) Gümrük Sahalarına 9 adet olmak üzere toplamda 20 adet Bagaj
Tarama Cihazının kurulum çalışmaları devam etmektedir.
Bu cihazlara ilave olarak, 1 adet de mobil kargo tarama sistemi, kaçak eşya
tespit ve teşhisine yarayan Videoskop ve Yoğunluk Ölçüm Cihazı gibi birçok teknik ekipman desteği de sağlanmıştır.
Bunun yanı sıra, transit eşya taşıyan araçların uydu üzerinden takibini sağlayan 6000 Mobil Ünitelik bir Araç Takip Sisteminin alımına ilişkin çalışmalar da sürdürülmektedir. İlave ünitelerin alınması ile ülkemizden geçen
tüm transit araçların izlenmesi hedeflenmektedir.
Radyasyon Tespit Sistemlerinin bulunduğu gümrük kapı ve limanlarımızdan on-line olarak alınan radyasyon alarm verileri Bakanlığımız yeni
hizmet binasında hizmet veren Komuta Kontrol Merkezinde 24 saat takip
edilmekte, alınan alarm bilgileri TAEK ile koordinasyon içinde takip edilerek gerekli müdahaleler sağlanmaktadır.
Gümrük idarelerinin modernizasyonu konulu AB projesi kapsamında denizlerde kaçakçılıkla mücadelede etkinliği artırmak amacıyla 10 adet devriye botu ve 25 adet kara devriye aracı idareye kazandırılmıştır. Böylece,
deniz gümrük idarelerinde kullanılan motorbotların toplam sayısı 2007
yılında 15 iken söz konusu botların faaliyete geçirilmesiyle bu sayı 25’e
ulaşmıştır.
53
2015 yılında 13 adet araç ve konteyner tarama sistemi alınarak X-Ray cihazlarının daha da yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Diğer taraftan
alınması öngörülen yeni kargo ve bagaj tarama sistemleriyle tarama yüzdelerinin artırılması planlanmaktadır.
2010
2011
2012
2013
2014
ARTIŞ %
ARAÇ VE KONTEYNER TARAMA SİSTEMLERİ
14
18
19
31
37
164
TREN TARAMA SİSTEMİ
0
0
0
1
1
-
BAGAJ TARAMA CİHAZLARI
37
43
50
60
71
92
KARGO TARAMA CİHAZLARI
0
0
4
10
11
-
MOBİL EKİP ARACI
21
21
21
21
21
0
DEDEKTÖR KÖPEK ARACI
20
25
25
25
25
25
DEVRİYE ARACI
5
5
25
30
30
500
ANİ MÜDAHALE BOTU
7
7
7
7
7
0
DEVRİYE BOTU
0
0
0
10
10
-
HİZMET BOTU
10
10
7
6
6
-40
CCTV KAMERA SİSTEMLERİ
8
9
19
25
25
213
ATS (Mobil Ünitesi)
1250
1250
2250
2250
3250
160
DEDEKTÖR KÖPEKLER
33
39
44
58
64
94
54
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Komuta Kontrol Merkezi
Bakanlığımız yeni hizmet binasında, son teknoloji kullanılarak aynı anda
16 operatörün görev yapacağı Komuta Kontrol Merkezi inşa edilmiştir.
Bu merkezden 24 saat gümrük kapı ve limanlarımızda bulunan kamera
sistemlerine aracılığıyla gümrük süreçleri ile güvenlik ve kaçakçılık risk
unsurları takip edilmektedir. Aynı zamanda karasularımızdaki seyir halindeki gemilerin hareketleri izlenmekte, transit yükü taşıyan araçların uydu
üzerinden takibi yapılabilmekte, her türlü radyoaktif ve nükleer maddelerin izinsiz girişini engellemek üzere sınır kapılarımızdaki radyasyon erken
uyarı dedektörleri on-line olarak kontrol edilebilmektedir.
Gümrük kapı ve limanlarımızda bulunan tüm x-ray araç ve konteyner tarama sistemlerinden anlık olarak alınan tarama görüntüleri gerektiğinde bu
merkezde yeniden analiz edilebilmektedir.
5-Dedektör Köpekler
Uyuşturucu madde, silah ve çay-tütün kaçakçılığının engellenmesinde
önemli görevler yapan toplam 64 adet dedektör köpeğten 45 tanesi Narkotik, 13 tanesi çay-tütün, 6 tanesi Patlayıcı-mühimmat alanında görev
yapmaktadır.
2014 yılı itibariye Narkotik Dedektör Köpeklerin yapmış olduğu çalışma ile
sınır kapılarında toplamda 692,5 kg eroin ele geçirilmiştir.
55
Dedektör Köpeklerin elde ettiği bu başarılar sonucu, Dedektör Köpek çeşitliliği ve sayısının artırılması ve bunların dünya standartlarında eğitime
tabi tutulması amacıyla Bakanlığımız bünyesinde yıllık 110 köpek kapasiteli modern bir köpek eğitim merkezi kurulmuş ve 23.09.2014 tarihinde
Akyurt’ta faaliyete geçmiştir.
6-ALO 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı
Bakanlığımız merkez binasında 7/24 çalışan Gümrük Muhafaza İhbar Hattı
ülkede gerçekleşen her türlü kaçakçılığı engellemek adına ihbar almaktadır.
ALO 136 Hattına 2014 yılı içerisinde ihbar niteliği taşıyan 1409 çağrı değerlendirilmeye alınmıştır.
M-TASFİYE HİZMETLERİ
Kaçakçılıkla mücadelede eşyanın yakalanması için yürütülen kolluk tedbirlerinin yanı sıra kaçak eşyanın muhafazası ve tasfiyesine yönelik işlemler de kaçakçılıkla etkin mücadelede önemli hale gelmiştir.
Kaçakçılıkla mücadelede yakalanan eşyanın, insan, bitki, hayvan ve çevre
56
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
sağlığı ile2012
milli güvenlik
ülkeye girişinde
bir sakınca
ylnda yönünden
642.000 TL.lik
eşya, 2013
ylndabulunma3.731.000 TL.lik e
ması
halinde
eşya
satış,
tahsis
gibi
yöntemlerle
ekonomiye
kazandırılmak
2014 ylnda ise 2.738.000 TL.lik eşya (engellilerin kullanma mahsus e
suretiyle
altına
alınmakta,
bu niteliklere
uygun
bulunmayan
eşya iseterlik, battan
giyim kayıt
eşyas,
tbbi
malzeme,
gda, gda
takviyesi,
ayakkab,
imha
edilmektedir.
taraftan,v.b.)
ülkemize
yollarla
getirilen,
ancak
oyuncak,
eğitimDiğer
malzemesi
insaniyasal
yardm
ve sosyal
sorumluluk
projeler
yükümlülerince gümrük işlemleri mevzuata uygun şekilde tamamlanmakullanlmak üzere ilgili kamu kurumlarna (Aile ve Sosyal Politikalar Bakan
dığı için tasfiyelik hale gelen eşya da uygun niteliklerde ise satış-tahsis yoMilli Eğitim Bakanlğ, AFAD, Van, Kilis, Şanlurfa Valilikleri, Türk Kzl
luyla veya imha edilmek suretiyle tasfiye edilmektedir.
bedelsiz olarak tahsis edilmiştir.
2012 yılında 642.000 TL.lik eşya, 2013 yılında 3.731.000 TL.lik eşya, 2014
yılında iseBakanlğmzca,
2.738.000 TL.lik eşya
mahsus
eşya, 562
gi- bin şişe alk
2013(engellilerin
ylnda 159kullanıma
milyon paket
sigara,
yim
eşyası,
gıda TL
takviyesi,
ayakkabı,
içki,
895tıbbi
ton malzeme,
çay ve 37gıda,
milyon
değerinde
diğerterlik,
eşyabattaniye,
olmak üzere toplam
oyuncak, eğitim malzemesi v.b.) insani yardım ve sosyal sorumluluk projemilyon TL değerinde eşya imhas yaplmştr. 2014 yl Ekim ay itibariyle,
lerinde kullanılmak üzere ilgili kamu kurumlarına (Aile ve Sosyal Politikalar
milyon TL değerinde 52 milyon paket sigara, 14 milyon TL değerinde 453
Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, AFAD, Van, Kilis, Şanlıurfa Valilikleri, Türk
şişe alkollü
3 milyon
TL değerinde
661 ton çay ve 27.7 milyon TL değer
Kızılayı)
bedelsiziçki,
olarak
tahsis edilmiştir.
diğer eşya olmak üzere toplam 324.7 milyon TL değerinde eşya imha edilmi
Milyon TL
Bakanlığımızca,
yılında Kanununda
159 milyon paket
sigara,
562 bin şişe
Kaçakçlkla 2013
Mücadele
yaplan
değişiklik
ile alkolbandrolsüz sigara
lü içkilerin
içki, 895 ton
çay ve 37
milyon TLbirim
değerinde
diğer eşya
olmak
üzere imha edilm
doğrudan
yakalayan
tarafndan
numune
alnarak
toplam 599 milyon TL
90
yönünde
düzenleme
yaplm
80
değerinde eşya imhaBöylece kaçakçlkla daha e
80
sı yapılmıştır. 2014 yılı
67,8
mücadele
edilmesi280tasfiye sürec
70
Ekim ayı itibariyle,
hzlandrlmas
sağlanmştr.
60
milyon TL değerinde
52 milyon paket sigara,
45,2
45,1
50
14 milyon TL değerin34,8
40
de 453
bin şişe
alkollü
2013
ylnda
eşya ve araç sa
30
22,7
içki,
3
milyon
TL
değelaboratuvar tahlilleri, ardiye
20
rinde 661 ton çay ve
terminal
hizmetleri,
basl evrak s
27.7 milyon
TL değe10
başta
olmak
rinde diğer
eşyaüzere
olmak döner serm
0
2013
2014-Eylül
üzere toplam toplam
324.7 80 milyon
faaliyetlerinden
milyon
TL
değerinde
Gelirler
80
67,8
gelir elde edilirken, 2014 Eylül
eşya imha edilmiştir.
Giderler
45,2
45,1
itibariyle
toplam
gelirimiz 67,8 mi
Kaçakçılıkla
MücadeNet Gelir
34,8
22,7
le Kanununda
yapılan
TL
olarak gerçekleşmiştir.
Net g
ise 2013 ylnda 34.8 milyon TL, 2014 yl Eylül ay itibariyle 22,7 milyon
olmuştur.
57
Ayrca, Bakanlğmzn tüm iş ve işlemlerinin standardize edilm
şeffaflk ve takip edilebilirliğin sağlanmas, gümrükler başta olmak üzere hiz
verilen tüm alanlarda elektronik ortamn üstünlüğünden faydalanlmas ilk
değişiklik ile bandrolsüz sigara ve içkilerin doğrudan yakalayan birim tarafından numune alınarak imha edilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır.
Böylece kaçakçılıkla daha etkin mücadele edilmesi tasfiye sürecinin hızlandırılması sağlanmıştır.
2013 yılında eşya ve araç satışı, laboratuvar tahlilleri, ardiye ve terminal
hizmetleri, basılı evrak satışı başta olmak üzere döner sermaye faaliyetlerinden toplam 80 milyon TL gelir elde edilirken, 2014 Eylül ayı itibariyle
toplam gelirimiz 67,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Net gelir ise 2013
yılında 34.8 milyon TL, 2014 yılı Eylül ayı itibariyle 22,7 milyon TL olmuştur.
Ayrıca, Bakanlığımızın tüm iş ve işlemlerinin standardize edilmesi, şeffaflık
ve takip edilebilirliğin sağlanması, gümrükler başta olmak üzere hizmet
verilen tüm alanlarda elektronik ortamın üstünlüğünden faydalanılması
ilkeleri doğrultusunda, coğrafi kısıtları ortadan kaldırarak farklı yerlerdeki
ihalelere internet üzerinden teklif verilmesini sağlamak, ihalelere katılımı
ve dolayısıyla rekabeti artırmak, eşyanın tasfiyesini hızlandırmak amacıyla
e-ihale uygulamasına geçilmiş, tasfiye işletme müdürlükleri tarafından yapılan araç ihaleleri internet ortamında yapılır hale gelmiştir. E-ihale uygulaması 10/06/2014 tarihinde pilot uygulama olarak Ankara’da araç satışları
ile başlamıştır. Bugün itibariyle 5.617 üyesi bulunan e-ihale sisteminden
215 araç satışı yapılmış ve 3.351.300 TL. hasılat elde edilmiştir. Tüm Tasfiye
İşletme Müdürlüklerinde araç satışlarının e-ihale uygulaması ile gerçekleşmesine yönelik geçiş süreci devam etmektedir. 2015 yılında eşya ihalelerinin de internet ortamında yapılması sağlanacaktır.
Tasfiyelik hale gelmiş eşyanın fikri ve sınai haklar mevzuatını ihlal eder
mahiyette olduğu konusunda açık deliller bulunması halinde ilgili hak
sahiplerine bildirimde bulunularak başvuru beklenilmekte, yasal süresi
içerisinde hak sahibinin başvurusu ve mahkeme kararı ibrazı halinde işlemler durdurularak mahkeme sonucuna göre işlem yapılmaktadır. Hak
sahibinin bir başvurusu olmaması veya mahkemece eşyanın satılmasında
sakınca görülmemesi halinde ise eşya tasfiye edilmektedir.
58
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
III-TİCARET
A-İÇ TİCARET
1-Ticari Hayatı Yeniden Şekillendiriyoruz
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu özellikle “ticaret şirketleri” açısından çağdaş açılımlar getirmekte ve
reformcu yaklaşımlar öngörmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunumuz ülkemizin ticaretin daha kolay ve daha güvenli yapıldığı bir ülke haline gelmesinde önemli bir rol üstlenecektir.
Yeni Türk Ticaret Kanunu ile şirketlerimiz için beş temel hedef söz konusudur:
• Kurumsal yönetim,
• Şirketlerin uzun ömürlü olması,
• Rekabet gücünün artırılması,
• Kamu güveninin oluşturulması ve
• Şeffaflığın sağlanmasıdır.
Kanunun uygulanması ile birlikte önümüzdeki dönemde,
• Ticari hayatta güven ortamı tesis edilecek,
• Tüm yatırımcılar için uygun yatırım ortamı oluşturulacak,
• Kayıt dışılık en aza indirilecek,
• Bilgi toplumunun gereği olan hizmetler yaygınlaşacak
• Ve girişimciliğin önü açılacaktır.
Ülkemizde, ticaret sicili kayıtlarına göre 31 Ekim 2014 tarihi itibariyle;
• 113.865 Anonim Şirket,
• 821.051 Limited Şirket,
olmak üzere toplam 934.916 sermaye şirketi, ayrıca,
• 15.822 Kolektif Şirket,
• 2.344 Komandit Şirket,
• 575.488 Şahıs İşletmesi faaliyet göstermektedir.
59
Şekil 1: 31.10.2014 tarihi itibariyle Şirket ve Şahıs işletmesi Sayıları
2-Hukuki Altyapıyı Tamamladık
Bakanlığımızca, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun uygulanmasına yönelik olarak bugüne kadar 6 adet Yönetmelik ve 11 adet Tebliğ yürürlüğe
konulmuştur. Bu düzenlemelerle, ticari hayatın işleyişinde önemli bir role
sahip olan başta ticaret şirketlerimiz olmak üzere işletmelerimizin kurumsal yapılarının güçlendirilmesi ve rekabet edebilirliklerinin artırılması hedeflenmiştir.
6102 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği yıldan günümüze kadar çıkarılan
ikincil düzenlemelerle;
• Şirketlerin yıllık faaliyet raporunun asgari içeriğine,
• Anonim şirketlerin genel kurul toplantılarına ve bu toplantılarda yer
alacak Bakanlık temsilcilerine,
• Ticaret şirketlerinin denetimine,
• Anonim şirketlerde elektronik ortamda yapılacak genel kurullar ile
bu genel kurullar dışında elektronik ortamda yapılacak diğer kurullara,
60
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
• Elektronik genel kurul sisteminin uygulanmasına,
• Kar payı avansı dağıtımına,
• Halka açık olmayan anonim şirketlerin genel kurullarında birikimli
oy kullanımına ve kayıtlı sermaye sistemine,
• Şirketlerde yapı değişikliği ve ayni sermaye konulmasında siciller
arası işbirliğine,
• Ticari defterlere,
• Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği Bakanlığımız iznine tabi anonim şirketlerin belirlenmesine,
• Münfesih olmasına veya sayılmasına rağmen tasfiye edilmemiş anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyelerine ve ticaret sicili
kayıtlarının silinmesine,
• Ticaret unvanlarına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
2014 yılı içinde yürürlüğe konulan;
Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğ ile ticaret şirketleri ve ticari işletme işleten diğer tacirlerin ticaret unvanlarına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Ticari hayatın gerektirdiği ihtiyaçlar doğrultusunda, 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanunu’nda 6552 sayılı Kanun ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 371 inci maddesinde,
anonim şirketlerde temsil yetkisinin “kapsam ve sınırları” düzenlenmiştir. Bu çerçevede, temsile yetkili olanların her türlü işleri ve hukuki işlemlerinden dolayı şirketin sorumluluğu belirlenmiştir. Buna göre; temsil
yetkisinin sınırlandırılmasının, iyi niyet sahibi üçüncü kişilere karşı hüküm
ifade etmeyeceği hükme bağlanmıştır. Maddeye eklenen bir fıkra ile temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerinin veya şirkete hizmet akdi ile
bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya tacir yardımcıları olarak
61
atanabilmeleri, bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkilerinin tescil
ve ilan edilecek iç yönergede belirleneceği, bu kişilerin tescil ve ilanı ile
şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulunun sorumluluğu düzenlenmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 629 uncu maddesine bir
fıkra eklenmesi: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 371 inci maddesinde anonim şirketlere ilişkin ticari vekile yönelik yapılan düzenleme, 629
uncu maddesinde limited şirketler içinde yapılmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 7 nci maddesinin
birinci fıkrasının değiştirilmesi: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 7 nci maddesinde, münfesih durumda bulunan ticaret şirketlerinin
kolaylaştırılmış usulle tasfiyesine ve ticaret sicili kayıtlarının silinmesi için
Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl süreyle
özel tasfiye usulü düzenlenmişti. Yapılan düzenleme ile 1/7/2014 tarihinde sona ermiş olan uygulama süresinin bir yıl daha uzatılması (1/7/2015
tarihine kadar) hususu hüküm altına alınmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Geçici madde eklenmesi:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 20 inci maddesine göre sermaye şirketleri, sermayelerini
14/2/2014 tarihine kadar Kanunun belirlediği tutara çıkarmak durumunda
olup, çıkarmayanlar münfesih sayılmaktadır. Verilen bir önergeyle yapılan
değişiklik kapsamında 6552 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren
üç ay içinde (11/12/2014 tarihine kadar) sermaye artırımı yapanlara fesih
işlemi uygulanmayacaktır. Ticaret sicili kaydı silinenlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları halinde kayıtları resen yeniden tesis
edilecektir.
3-Gayrifaal Şirketlerin Kısa Yoldan Tasfiyesi Çalışmalarımız Devam
Ediyor
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile fiilen ticari hayatta olmayan, bir diğer
ifade ile bitkisel hayatta bulunan kooperatifler dâhil ticaret şirketlerinin
tespit edilerek, bunların kolaylaştırılmış bazı usullerle tasfiye edilmesi ve
ticaret sicili kayıtlarından silinmesine imkan sağlanmıştır.
62
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Ticaret sicili müdürlükleri tarafından Kanun uyarınca yapılan tespitler sonucunda münfesih durumda oldukları anlaşılan ve ihtarda bulunulan şirket ve kooperatif sayısı 31.10.2014 tarihi itibariyle 323.811’e ulaşmıştır.
Yine 31.10.2014 tarihi itibariyle, münfesih durumda oldukları anlaşılan
30.491 Anonim Şirket, 201.507 Limited Şirket ve 33.524 Kooperatif olmak
üzere toplam 265.522 şirket ve kooperatifin ticaret sicili kaydı kısa yoldan silinmiştir.
4-Ticaret Sicil Kayıtlarını Elektronik Ortamda Tutuyoruz
Gerçek ve tüzel kişilerle ilgili ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi
gereken içeriklerin düzenli olarak depolanması, bunlara yönelik işlemlerin
elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, sunulması ve erişime açılması amacıyla Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) oluşturulmuştur. MERSİS nezdinde tutulan bilgiler, gerek Bakanlığımız gerekse diğer kurum ve kuruluşlar
açısından önemli bir veri kaynağı niteliğinde bulunmaktadır.
Bakanlığımız tarafından Ülkemizin hizmetine sunulan MERSİS, 5 Kasım
2014 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen geniş katılımlı bir toplantı ile
kamuoyuna tanıtılmıştır.
Projenin yaygınlaştırılmasına ve ticaret sicili işlemlerinin uygulama üzerinden yürütülmesine ilişkin çalışmalar tamamlanmış olup, ülkemiz genelindeki toplam 238 ticaret sicili müdürlüğü bünyesinde yer alan ticaret sicili
bilgileri Sisteme aktarılmış ve ticaret sicili müdürlüklerinin tamamında
MERSİS üzerinden elektronik ortamda hizmet verilmeye başlanılmıştır.
Bugün itibariyle, ticari alanda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilere
bir anahtar numara verilmekte, yeni şirket kuruluşları elektronik ortamda
yapılabilmekte, sicil işlemleri elektronik ortama taşınmakta, sözleşme değişikliği ve sermaye artırımı gibi değişiklik işlemleri de Sistem üzerinden
yapılabilmektedir.
İlk aşaması tamamlanan MERSİS’in ikinci aşamasında; serbest meslek erbabı, meslek kuruluşları (sendikalar, odalar, birlikler ve bunların üst kuruluşları), kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişileri (apartman yöneticiliği gibi) kapsayacak şekilde ülke düzeyindeki tüm ekonomik
birimlerin Sisteme dahil edilmesi gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda çalışmalara halen devam edilmektedir.
63
31.10.2014 itibariyle, MERSİS üzerinden 176.090 kuruluş, 189.724 şirket
sözleşmesi değişikliği, 6.215 tasfiye, 41.285 terkin, 9.050 diğer işlemler olmak üzere toplam 422.364 işlem gerçekleştirilmiştir.
Şekil 2: MERSİS üzerinden gerçekleştirilen İşlem Sayıları
Yine 31.10.2014 itibariyle MERSİS’e kayıtlı kullanıcı sayısı 237.465’e ulaşmıştır. Hizmetlerin MERSİS üzerinden elektronik ortamda yürütülmesiyle;
bilgi toplumuna uyumun sağlanması, kamu bilişim hizmetlerinin yaygınlaştırılması, bilgilere hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde erişilmesi, güncel
verilerle analiz ve raporlamanın yapılabilmesi, Bakanlığımız denetiminde
etkinliğin artırılması ve kırtasiye, haberleşme, insan kaynağı ve benzeri giderlerden de büyük oranda tasarruf edilmesi sağlanmaktadır.
5-Ticaret Sicilinde Edindiğimiz Tecrübeleri Diğer Ülkelerle Paylaşıyoruz
“İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Üyesi Ülkeleri Ticaret Sicil Teşkilatları Arasında
İşbirliği ve Tecrübe Paylaşımı Çalıştayı” ilk kez 11-12 Eylül 2013 tarihlerinde
Ülkemiz ev sahipliğinde düzenlenmiştir. Çalıştayda; ticaret sicili ve MERSİS
uygulamasına ilişkin ülkemiz deneyimleri İİT üyesi ülkeler ile paylaşılmış,
64
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
üye ülkelerdeki ticaret sicili uygulamaları değerlendirilmiş ve ülkeler arası
işbirliği noktasında çalışmalar yapılmıştır. Söz konusu Çalıştay, İİT üye ülkelerinin ticaret hacmine olumlu etki edecek işbirliği tesisine yönelik bir
ilk adım olmuş ve oluşturduğu sinerji ile ikincisinin düzenlenmesi planlanmıştır.
Diğer taraftan, Bakanlığımızca 2015 yılının ilk yarısında Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Teşkilatı bünyesinde Bakanlığımız ev sahipliğinde “İşbirliği Noktamız: Ticaret Sicili” temalı bir Çalıştay düzenlenmesi planlanmaktadır. Söz konusu önerinin Dışişleri ve Ekonomi Bakanlıklarına resmi olarak
bildirilmesi neticesinde KEİ Ticaret ve Ekonomik Kalkınma Çalışma Grubu’nun 24 Eylül 2014 tarihinde gerçekleştirilen toplantısının 5. gündem
maddesinde, ülkemiz önerisine “ Proposal by the Republic of Turkey to organize a Workshop with the theme “Our Collaboration Point: Commercial
Registryˮ, to be held in either Trabzon or Istanbul in the first quarter of
2015” şeklinde yer verilmiştir. Söz konusu Çalıştayda, ülkemizdeki ticaret
sicilinin yapısı ve MERSİS uygulamalarına ilişkin ülkemiz deneyimlerinin
paylaşılması ve üye ülkelerin mevcut ticaret sicili sistemlerinin ve en iyi uygulamaların öğrenilerek değerlendirilmesi ve ticaret sicili hususunda söz
konusu ülkelerle işbirliğinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
6-Tarladan Sofraya Ticarette Güven Sağlanıyor
Ülkemiz, özellikle sebze ve meyve üretimi bakımından dünyada sayılı ülkeler arasında yer almaktadır. TÜİK verilerine göre 2014 yılında ülkemizde;
toplam sebze ve meyve üretimi yaklaşık 46 milyon tondur.
Kamuoyunda Hal Kanunu olarak bilinen 5957 sayılı Kanun, 1 Ocak 2012
tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Kanuna istinaden Bakanlığımızca hazırlanan 4 yönetmelik aynı yıl Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Böylece, sebze
ve meyve ticaretinin hukuki alt yapısı tamamlanmıştır.
Yapılan düzenlemelerle;
- Sebze ve meyve ticaretinin toptan olarak yapıldığı temel alanlar olan
toptancı hallerimizin sahip olması gereken asgari standartlar belirlenmiştir. Böylece hallerimizin belirli bir geçiş dönemi sonunda daha modern ve
çağdaş bir alt yapıya kavuşturulması hedeflenmiştir.
65
- Pazar yerleri ilk defa merkezi bir düzenlemeye konu edilerek, ülke genelinde uygulama birliğini sağlamaya yönelik önemli bir adım atılmıştır.
Vatandaşlarımızın günlük ihtiyaçlarının büyük bölümünü tedarik ettiği
geleneksel semt pazarlarımız, öngörülen standartlar ile alışverişin daha
güvenli ve sağlıklı bir şekilde yapıldığı modern alanlar haline gelmektedir.
- Sektörde yaşanan anlaşmazlıkların kolay, hızlı ve düşük maliyetle çözülmesi amacıyla il nezdinde hal hakem heyetleri oluşturulmuştur.
- Üretici örgütlerinin kurulmasına ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar
belirlenmiştir. Böylelikle, üreticilerimizin bir araya gelerek Kanunda öngörülen ayrıcalıklardan faydalanmaları hedeflenmiştir.
Bunun yanında, Hal Kanunu ile ilk kez ‘bildirim” modeli öngörülmüştür.
Böylece, sebze ve meyve ticaretine serbestlik getirilmesi, alternatif pazarlama kanallarının oluşturulması ve zaman kayıplarının giderilerek maliyetlerin azaltılması mümkün hale gelmiştir.
Bu model ile bildirimde bulunmak kaydıyla, sanayiciler, ihracatçılar ve
perakendeciler doğrudan üreticilerden toptan alım yapabilmektedirler.
Örneğin, nihai tüketim noktalarından birini teşkil eden semt pazarlarında faaliyet gösteren pazarcılarımız üreticiden doğrudan mal temin ederek
tüketicilerimize ulaştırabilmektedir.
Meslek mensuplarımız bildirim işlemlerini, Bakanlığımız bünyesinde kurduğumuz Hal Kayıt Sistemi üzerinden yapmaktadır.
Hal Kayıt Sisteminin resmi olarak faaliyete alındığı 16.2.2012 tarihinden
31.10.2014 tarihine kadar gerçekleşen toplam bildirim sayısı 88.585.215’dir.
2014 yılında Sisteme bildirimi yapılan toplam ürün miktarı ise, adet ile yapılan satışlarda 370.646.471 adet, bağ ile yapılan satışlarda 107.605.580
bağ, kilogram ile yapılan satışlarda 12.697.694 ton olarak gerçekleşmiştir.
66
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Şekil 3: HKS’ye yapılan aylık bildirim sayıları
Hal Kayıt Sistemi ile sebze ve meyve ticaretinin merkezi olarak izlenebilmesi, sektördeki işlemlerin ve meslek mensuplarının kayıt altına alınması
ve sektöre yönelik sağlıklı veriler elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Hal Kayıt Sistemi’nin sektörden gelen geri dönüşler çerçevesinde daha etkin ve verimli kullanımına yönelik gerekli güncelleme ve geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. Öte yandan, sebze ve meyve ticaretine ilişkin daha
sağlıklı bir veri tabanı oluşturulmasına yönelik olarak Sistemin Bakanlığımız ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde kurulu bulunan
Çiftçi Kayıt Sistemi, Tarım İşletmeleri Bilgi Sistemi, Örtüaltı Kayıt Sistemi ve
Organik Tarım Kayıt Sistemi ile entegrasyonuna ilişkin çalışmalar devam
etmektedir.
67
7-Ürün Künyesi ile Sebze ve Meyveler Kimlik Kazanıyor
5957 sayılı Kanun kapsamında meslek mensuplarınca Hal Kayıt Sistemi’ne
yapılan bildirimler sonucunda oluşan ve perakende satış noktalarında,
malların üzerinde veya kap ya da ambalajların herkes tarafından kolaylıkla
görülebilecek bir yerinde bulunan ürün künyeleri, sebze ve meyveler için
kimlik vazifesi görmektedir. Künyeler, 19 haneli künye numaralarını da içerecek şekilde Hal Kayıt Sistemi üzerinden basılabilmekte ve tüketicilerin
istifadesine sunulmaktadır. Tüketiciler, künye numarasını Hal Kayıt Sistemi
(www.hal.gov.tr) üzerinden sorgulayarak malların üretim yeri, türü, cinsi,
hangi üretici/işletmeye ait olduğu, bildirimci adı ve bildirim tarihi bilgilerine ulaşabilmektedirler. Tüketicilerin bu sorgulama işlemini Hal Kayıt Sistemi Çağrı Merkezini (444 0 425) arayarak da görevli personel aracılığıyla
yaptırabilmeleri mümkündür. Bu sayede, sebze ve meyvelerin, gıda güvenilirliği ve hijyen kurallarına uygun olarak satışa sunulmasına yönelik etkin
bir takip mekanizmasının oluşması hedeflenmektedir.
8-Depolara Lisans, Ürünlere Bereket Geliyor
Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığı; depolamaya uygun nitelikte
olan ve standardize edilebilen hububat, baklagiller, yağlı tohumlar, pamuk, fındık, zeytin, zeytinyağı ve kuru kayısı gibi tarım ürünlerinin;
- Sınıf, kalite ve standartlarının laboratuvarlarca belirlenmesini,
- Modern altyapıya sahip sağlıklı ortamlarda depolanmasını ve
- Ticaretinin ürünün mülkiyetini temsil eden ürün senetleri vasıtasıyla
Ürün İhtisas Borsasında yapılmasını öngören bir sistemdir.
Bugün itibariyle, Bakanlığımızdan lisanslı depo işletmesi kuruluş izni alan
15 adet şirket bulunmaktadır. Bunlardan 6 tanesi lisans alarak faaliyetine
başlamıştır. Hâlihazırda, Ülkemizde lisanslı depo kapasitesi hububat alanında 250 bin tona, pamuk alanında 15 bin tona ve toplamda ise 265 bin
tona ulaşmıştır. Kuruluş izni verilen tüm şirketlerin lisans alması halinde
toplam kapasite ise 630.500 tona ulaşacaktır.
68
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Şekil 4: Lisanslı Depo Mevcut ve Potansiyel Kapasiteleri
Sistemin en önemli ayaklarından birisi, lisanslı depolara konulan ürünleri
temsilen çıkarılan ürün senetlerinin işlem göreceği ürün ihtisas borsasıdır. Ürün ihtisas borsasının kurulmasıyla birlikte, lisanslı depodaki ürünleri
temsil eden ürün senetleri, ulusal ve uluslararası düzeyde alınıp satılabilecektir. Bu borsanın kurulup faaliyete başlaması amacıyla ilgili kurum ve
kuruluşlarla birlikte yürütülen çalışmalar devam etmektedir.
Ürün ihtisas borsası faaliyete geçinceye kadar ürün senetleri, kurumsal,
mali ve teknik alt yapısının yeterliliği tespit edilen ve Bakanlığımızca yetkilendirilen ticaret borsalarında işlem görmektedir. Bugün itibarıyla yetkilendirilen Ticaret Borsası sayısı 9’a ulaşmıştır.
Lisanslı depoculuk sisteminin desteklenmesini ve bu sistemin ülkemizde
gelişmesini ve yaygınlaşmasını amaçlayan “Tarımsal Ürünlerin 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Çerçevesinde Lisans Alarak
Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilmesi Halinde Kira Destekleme
Ödemesi Yapılmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı” 16/10/2014 tarihinde
yürürlüğe girmiştir.
69
Bu Karar uyarınca, lisanslı depolarda muhafaza edilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, mercimek, nohut, fasulye, bezelye ve ayçiçeği için aylık ton başına 3 TL, pamuk için aylık ton başına 7 TL ve fındık,
zeytin, zeytinyağı, kuru kayısı, antep fıstığı, kuru üzüm ve kuru incir için
ise aylık ton başına 10 TL’yi geçmemek üzere Bakanlığımızca onaylanacak
depolama ücretlerinin %50 si oranında depo kira ücreti desteği verilecek
olup, ürün sahipleri çok düşük maliyetle ürünlerini uzun süre lisanslı depolarda depolama imkânına kavuşacaktır.
9-Yeni Bir Yatırım Aracı Doğuyor
Ürün senetlerinin elektronik ortamda oluşturulması ve borsalarda işlem
görmesi uygulamasına 2013 yılının Mart ayında başlanmıştır.
Matbu ürün senedi uygulamasına 2014 yılı içinde son verilmiş olup, tüm
lisanslı depo işletmeleri nezdinde elektronik ürün senedi uygulamasına
geçilmiştir. 31.10.2014 tarihi itibarıyla pamuk ürününde 6.300 adet, hububatta ise 170.189.000 adet elektronik ürün senedi ihraç edilmiş ve bunlardan 17.311.000 adedi alım satıma konu olmuştur.
Elektronik ürün senetleri karşılığında verilecek krediler sayesinde tarım
sektörünün finansal kaynaklara daha kolay erişmesi mümkün olabilecektir. Ayrıca bu senetler, hisse senedi, döviz, altın gibi bir yatırım aracı olarak
kullanılabilecek ve böylelikle tarım sektörü ile finansal piyasalar entegre
olabilecektir.
10-Elektronik Ticaretin Hukuki Altyapısı Oluşturuluyor
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler çerçevesinde kamu
hizmetleri, ekonomi, ticaret, eğitim, reklamcılık gibi burada sayamadığımız birçok alanda elektronikleşme hızlı bir şekilde kendini göstermekte
ve internet temas ettiği tüm sektörlerde ciddi değişimleri beraberinde getirmektedir.
Dolayısıyla internetin hayatımızı yönlendirmesiyle eski yöntemlerin hükmünü yitirdiği, yeni fırsatların ortaya çıktığı hızlı bir değişim ve dönüşüm
çağını yaşamaktayız. Artan internet ve mobil iletişim teknolojilerinin kullanımı, Ülkemizde elektronik ticareti olumlu yönde etkilemiştir. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre Ülkemizde 2009-2013 dönemi-
70
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
ni kapsayan son beş yıllık dönemde e-ticaret hacmine ilişkin önemli bir
gösterge olan internet üzerinden gerçekleşen kartlı ödemelerin ortalama
yüzde 35,2 oranında büyüme kaydettiği görülmektedir. 2013 yılında bu
rakam 34,6 milyar TL’ye ulaşmış bulunmaktadır. Sektörün 2018 yılı hedefi
170 milyar TL, 2023 yılı hedefi ise 350 milyar TL olarak öngörülmektedir..
Bununla birlikte genç ve dinamik bir nüfusa sahip Ülkemizde, TÜİK verilerine göre 2013 yılında %49 olarak gerçekleşen internet penetrasyonu
(33 milyon), 2014 yılında %53,8’e yükselerek yaklaşık 36 milyon internet
kullanıcısına karşılık gelen bir büyüklüğe ulaşmıştır. Diğer taraftan, yine
2013 yılında %24,1 olan internet üzerinden alışveriş yapanların oranı (7,9
milyon) 2014 yılında %31’e (10,7 milyon) yükselerek muazzam bir büyüme
kaydetmiştir.
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında 6563 sayılı Kanun 5/11/2014
tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olup 1/5/2015 tarihinde yürürlüğe
girecektir.
Yasa özellikle internet üzerinden gerçekleştirilen mal ve hizmet alım satımıyla, yine elektronik ortamda yapılan ticari iletişim konularını düzenliyor.
Yasa bir yandan tüketiciye bazı ilave koruma önlemleri getirirken, diğer
yandan e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelere kuralların önceden belirli olduğu, haksız rekabete izin vermeyen bir ticari ortam sağlamayı hedeflemektedir.
E-Ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin, Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte satış yaptıkları internet siteleri ile sms ve e-posta gibi yollarla
yaptıkları ticari iletişimlerini Yasaya uygun hale getirmeleri gerekecektir.
Bakanlığımızın uygulayıcı Bakanlık olarak yer aldığı; özetle elektronik ticaretin yaygınlaştırılması, tüketiciler ile elektronik ortamda işlem yapan
diğer kişilerin korunması ve istenmeyen ticari elektronik iletilerin önüne
geçilmesi hedeflenmiştir.
Çalışmalardaki temel prensibimiz, konunun öneminin ve dinamik yapısının farkında olarak, e-ticarete yönelik yönlendirici ve destekleyici düzenlemeler yapmak, e-ticareti kuralların belirli olduğu, yatırımcılara hukuki
güvencenin sağlandığı, haksız rekabet ortamının engellendiği bir ticaret
yapma biçimi haline getirmektir.
71
11-Perakende Ticaretin Hukuki Altyapısı Oluşturuluyor
Organize ve geleneksel perakende ticareti kapsayacak şekilde bütüncül
bir yaklaşımla hazırlanan Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı, 13 Ağustos 2014 tarihinde TBMM’ye sevk edilmiştir.
Bu Tasarıda öngörülen düzenlemelerle;
•
Perakendeciliğe dair kavramlar mevzuatta ilk kez tanımlanmaktadır,
•
İşyeri açılış ve kapanış işlemleri, Bakanlığımızca oluşturulacak
Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS) üzerinden gerçekleştirilerek,
bütün iş süreçleri tanımlı ve standart hale getirilecektir. Çok sayıda kamu kurum ve kuruluşunun yer aldığı işyeri açılış, faaliyet
ve kapanış süreçleri Tek Kapı üzerinden sonuçlandırılacak, bir belge
ikinci kez istenmeyecektir,
•
Alışveriş merkezlerinde, esnaf ve sanatkâr işletmecilerine rayiç bedel
üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az yüzde
beşi oranında; geleneksel, kültürel veya sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere ise rayiç bedelin azami
dörtte biri üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en
az binde ikisi oranında yer ayrılacaktır.
•
Hızlı tüketim mallarının satışının yapıldığı büyük ve zincir mağazalarda satış alanlarının en az yüzde birine tekabül edecek şekilde raf alanı
küçük ölçekli üretici ve tedarikçi işletmelerce üretilen yöresel ürünlerin satışına ayrılacaktır.
•
Üretici ve tedarikçilerden keyfi olarak alınan prim ve bedellerin
önüne geçilecektir,
•
Küçük ölçekli üretici ve tedarikçilerin markalaşma süreçleri desteklenecektir.
•
Kampanyalı satışlara belirli kurallar getirilecektir.
72
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
12-Odalar ve Borsalar ve TOBB’a yönelik hizmetlerimize devam ediyoruz
Ülkemizde Türkiye Odalar ve Borsalar birliği çatısı altında faaliyet gösteren 181 ticaret ve sanayi odası, 57 ticaret odası, 12 sanayi odası, 2 deniz
ticaret odası ve 113 ticaret borsası olmak üzere toplam 365 oda ve borsa
bulunmaktadır. Bu kuruluşların yaklaşık 1,5 milyon tacir ve sanayici üyesi
bulunmakta olup bunlara yönelik hizmetlerimiz 5174 sayılı Türkiye Odalar
ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu çerçevesinde devam etmektedir.
13-KOBİ’lere Kredi Kolaylığı Getirdik
Bakanlık olarak, ekonomimizin lokomotifi konumundaki KOBİ’lere yönelik
çalışmalarımızı da sürdürmekteyiz. Türkiye’nin çoğunlukla az gelişmiş bölgelerinde faaliyet gösteren mikro işletmeler ve KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde
Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları (BAKK) Projesi başlatılmıştır.
Proje kapsamında 2013 yıl sonu itibarıyla 5.729 işletmeye 439 Milyon avro
kredi kullandırılmıştır. Proje için ilave kaynak sağlanması konusunda da
çalışmalar yürütülmüş ve bu çerçevede, Proje genişletilerek, kredi hacmi
537 milyon avrodan 930 milyon avroya ulaşmıştır.
B-TÜKETİCİ HAKLARI
1-Tüketicileri Daha İleri Seviyede Korumaya Yönelik Tedbirler Alıyoruz
Gelişmiş ekonomilerin en temel özelliklerinden biri de tüketici haklarına
gösterilen saygı ve duyarlılıktır. Tüketicilerimizin gelişmiş ülkelerde yaşayan tüketicilerle aynı haklara sahip olmaları, bilgilendirilmeleri, yasal haklarını kullanmaları ve kendilerini temsil etme konusunda özendirilmeleri
hususlarına büyük önem vermekte ve çalışmalarımızı bu anlayışla yürütmekteyiz.
Tüketicinin korunması alanındaki ilk büyük adım 1995 yılında Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanun’un yürürlüğe girmesiyle atılmıştır. Ancak ge-
73
çen zaman içinde tüketici ihtiyaçlarının değişmesi, dünyada yaşanan ekonomik ve teknolojik gelişmeler nedeniyle 2003 yılında iktidarımız döneminde Tüketici Kanununda kapsamlı bir değişiklik yapılmıştır.
Tüketicinin korunması alanının çok dinamik bir konu olması nedeniyle
tüketiciler yeni imkânlarla birlikte yeni sorunlarla da karşılaşmaktadırlar.
Yaşanan gelişmeler ve Avrupa Birliğiyle yapılan tam üyelik müzakereleri
çerçevesinde tüketicinin korunması mevzuatında tekrar kapsamlı bir değişiklik yapma ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu çerçevede tüketicileri daha ileri seviyede korumaya yönelik tedbirlerin
alınması, tüketicilerin hak arama yollarının kolaylaştırılması, tüketicinin
bilgilendirilmesine ağırlık verilmesi, bürokrasinin azaltılması ve hakkaniyete uygun bir ceza sisteminin oluşturulması amacıyla Bakanlığımızca
yeni bir Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı hazırlanmış, söz
konusu Tasarı 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun olarak 7
Kasım 2013 tarihinde yasalaşmış olup 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
6502 sayılı Kanun çerçeve kanun olması nedeniyle ayıplı mal ve hizmetlerden tüketici kredilerine taksitli satışlardan paket tur ve devre tatil sözleşmelerine kadar tüketicinin taraf olduğu çok sayıda alana ilişkin genel
düzenlemeleri içermektedir. Bu nedenle, ayrıntılı düzenlemeleri yapmak
amacıyla 23 adet uygulama yönetmeliğinin hazırlanmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Hazırlanması öngörülen Yönetmeliklerden
9 adeti yürürlüğe girmiş 4 adedi yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Geri kalan 10 adet yönetmeliğin de 28 Kasım 2014 tarihine kadar
çıkarılması öngörülmektedir.
2- Tüketici Hakem Heyetleri
Tüketici şikâyetlerinin değerlendirilmesi, belgelendirme, eğitim ve denetim çalışmaları başlıkları altında, ülke çapında il ve ilçe merkezlerinde en
az bir adet, bazı ilçelerde nüfusa ve şikâyet yoğunluğuna göre iki ve ikiden
fazla olmak üzere kurulan toplam 1.003 Tüketici Hakem Heyeti ile tüketici
haklarının korunması ve uyuşmazlıkların çözümüne yönelik çalışmalarımız devam etmektedir.
Tüketici bilincinin artırılması amacıyla yaptığımız çalışmalar sonucu, Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatına yapılan başvurular her geçen gün
artış göstermektedir.
74
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Bakanlığımıza, 31 Ekim 2014 tarihi itibariyle devre tatil, paket tur, kampanyalı satış, kapıdan satış, mesafeli satışlar, tüketici kredisi, konut finansman
kredisi, kredi kartları, süreli yayın, abonelik, ayıplı mal ve hizmet vb. konularında BİMER, Bilgi Edinme ve yazılı olarak toplam 20.940 tüketici şikâyeti
başvurusu yapılmıştır.
2013 yılında ilk sekiz aylık Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan toplam tüketici şikâyeti başvuru sayısı 507.402 iken 2014 yılı aynı döneminde bu
sayı 642.226’ya ulaşmıştır. Dolayısıyla hakem heyetlerine yapılan başvurular 2014 yılında %26 artmıştır.
75
Ayrıca, 2002 yılından günümüze kadar gelen süreçte hakem heyetlerine
ulaşan şikâyetlere bakacak olursak;
Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine 2002-2014 Yılları Arasında Ulaşan ve Tüketicinin
Lehinde veya Aleyhinde Olmak Üzere Sonuçlanan Başvuruların Dağılımı
YILLAR
Tüketicinin
Lehine
Tüketicinin
Aleyhine
Bilirkişi
İncelemesi
Yaptırılanlar
Başka Bir
Kuruma Sevk
Edilenler
Toplam
2002
16.842
2.100
1.741
12.692
33.375
2003
16.646
2.690
4.742
7.504
31.582
2004
22.034
4.173
4.054
8.215
38.476
2005
34.721
6.888
5.455
846
47.910
2006
45.909
12.030
9.671
1.245
68.855
2007
54.075
14.388
10.904
3.506
82.873
2008
66.612
22.864
10.065
5.529
105.070
2009
104.574
20.476
14.148
4.612
143.810
2010
135.062
22.482
17.658
4.064
179.266
2011
120.971
22.132
18.015
4.100
165.218
2012
352.591
56.591
31.825
5.047
446.054
2013
700.667
82.667
45.984
4.536
833.854
2014
584.586
40.947
14.249
2.444
642.226
Tüketici Hakem Heyetlerine 2014 yılının ilk 8 ayında yapılan 642.226 şikâyetin 584.586’sı tüketici lehine, 40.947’si tüketici aleyhine sonuçlanmış,
dolayısıyla lehte ve aleyhte olmak üzere karara bağlanan tüketici şikâyetlerinin %91,02’si tüketicinin lehine sonuçlanmıştır. Başvuruların 14.249’u
tüm giderleri bakanlığımız bütçesinden karşılanmak üzere bilirkişi incelemesine tabi tutulmuş ve 2.444’ü ilgisi nedeniyle başka kurum ve kuruluşlara sevk edilmiştir.
Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan başvuruların konularına göre dağılımı
ise aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi olup, 2013 yılında yapılan başvuruların %85,7’si bankacılık sektörüne ilişkin şikâyetler oluşturmaktadır.
76
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Toplumu bilgilendirme çalışmaları çerçevesinde değişik konularda bakanlığımızca pek çok yayın hazırlanmakta, broşür, afiş, kitapçık ve benzerleri
kamuoyunun bilgisine sunulmakta ve “Alo 175 Tüketici Danışma Hattı”
ile tüketicilerimize hizmet sunulmaktadır.
3-Piyasa Gözetimi ve Denetimi Faaliyetleri
Tüketicinin korunması kavramı, tüketicinin ekonomik menfaatinin korunmasının yanı sıra sağlık ve güvenliğinin korunmasını da kapsamaktadır.
Bakanlığımız tarafından yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri
tekstil, ayakkabı, kırtasiye, mobilya, çocuk bakım ürünleri ve sorumluluğu
Sağlık Bakanlığından Bakanlığımıza geçen oyuncak, deterjan gibi doğrudan tüketiciye arz edilen ürünlere yöneliktir. Bakanlığımızın sorumlu olduğu alan doğrudan nihai tüketicileri ilgilendirmesinden dolayı özel bir
önem ve hassasiyet gerektirmektedir. Bu çerçevede Bakanlığımız, ülkemizde tüketicinin korunmasından sorumlu otorite olması nedeni ile PGD
konularında proaktif şekilde hareket etmekte ve ürün güvenliği konusunda daha fazla inisiyatif almaktadır.
Bakanlık olarak hedefimiz; hem iç piyasadaki hem de ithalat aşamasındaki
tüm tüketici ürünlerinin; insan sağlığı, can ve mal güvenliği ile tüketicinin
korunması açısından güvenlik gereklerini karşılaması ve yüzde yüz güvenli olmasını sağlamaktır.
Bu hedefe ulaşmak için, Bakanlığımızın ürün güvenliği konusundaki “güvensiz ürüne karşı sıfır tolerans” prensibi; “bilinçli tüketici, basiretli
tacir” anlayışı çerçevesinde 2014 yılında da kararlılıkla sürdürülmüştür.
Bu çerçevede Bakanlık olarak kurumsal kapasitenin arttırılması amacıyla
eğitim, nitelikli personel istihdamı gibi hususların yanı sıra, denetim faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılmasına ağırlık verilmiş ve mevzuat çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Piyasa
Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” revize edilerek 12.6.2014 tarihinde
yürürlüğe girmiştir.
Bakanlığımız, kurulduğu 2011 yılı Haziran ayından bu yana sorumlu olduğu ürün gruplarında ciddi denetim faaliyetleri gerçekleştirmiştir. 2011 yılında sorumluluğumuzdaki ürünlerde güvensizlik oranı %38,6 iken,
2014’e geldiğimizde bu rakam %.9’a gerilemiştir. Dört yıl içerisinde
güvensiz ürün oranının ciddi olarak azalmasında, kararlı bir şekilde konunun Bakanlık olarak takipçisi olmamız, ara vermeksizin denetimlerimizi
77
Bakanlğmz, kurulduğu 2011 yl Haziran ayndan bu yana sorumlu
olduğu ürün gruplarnda ciddi denetim faaliyetleri gerçekleştirmiştir. 2011
ylnda sorumluluğumuzdaki ürünlerde güvensizlik oran %38,6 iken, 2014’e
geldiğimizde bu rakam %.9’a gerilemiştir. Dört yl içerisinde güvensiz ürün
orannn ciddi olarak azalmasnda, kararl bir şekilde konunun Bakanlk olarak
takipçisi olmamz, ara vermeksizin denetimlerimizi sürdürmemiz ve sektör
temsilcileri ile geliştirdiğimiz olumlu diyalogun da rolü büyüktür. Bakanlk
olarak piyasa gözetimi ve denetimini sadece firmalar cezalandrmak olarak
görmemekte, ve
bu sektör
yolla sektör
temsilcilerini
de bilgilendirmeyi
ve diyalogun
farkndalk da
sürdürmemiz
temsilcileri
ile geliştirdiğimiz
olumlu
yaratmay
da
hedeflemekteyiz.
rolü büyüktür. Bakanlık olarak piyasa gözetimi ve denetimini sadece fir-
maları cezalandırmak olarak görmemekte, bu yolla sektör temsilcilerini de
bilgilendirmeyi
ve farkındalık
yaratmayı
da hedeflemekteyiz.
2014 Ağustos
ve Eylül aylarnda
krtasiye
ürünleri ve okul kyafetlerine
yönelik
geniş ve
çapl
bir denetim
faaliyeti
gerçekleştirilmiştir.
2011kıyafetlerine
ylnda ilk kez yö2014
Ağustos
Eylül
aylarında
kırtasiye
ürünleri ve okul
yaplan
denetimlerde
%
53
olarak
tespit
edilen
güvensizlik
orannn
2014 yılında
ylnda ilk
nelik geniş çaplı bir denetim faaliyeti gerçekleştirilmiştir. 2011
%11,2
ye
düştüğü
görülmüştür.
kez yapılan denetimlerde % 53 olarak tespit edilen güvensizlik oranının
2014 yılında %11,2 ye düştüğü görülmüştür.
60
YILLAR İTİBARİYLE ÜRÜN GÜVENSİZLİK ORANLARI (%)
53
50
40
38,64
30
24
18
20
10
8,73
11,2
9,09
5
0
GENEL
2011 2012
YILLAR
YILLAR
2013
KIRTASİYE
2014 Ekim Ay İtibariyle
2011
2012
2013
1.219
515
1.147
2011
2012
2013
2014 Ekim Ayı
TOPLAM
2014 Ekim
Ay
İtibariyle
TOPLAM
İtibariyle
DENETLENEN FİRMA
DENETLENEN FİRMA
SAYISI
SAYISI
DENETLENEN ÜRÜN
DENETLENEN ÜRÜN
SAYISI
SAYISI
GÜVENSİZLİK
GÜVENSİZLİKTESEDİLEN
PİTTESPİT
EDİLEN
FİRMA
FİRMA SAYISI
SAYISI
1.147
3.487
44.423
27.220
73.67273.672
44.423
27.220
332.925
GÜVENSİZLİK TESPİT EDİLEN ÜRÜN
SAYISI
13.872
UYGULANAN İDARİ
PARA CEZASI MİKTARI
78
1.219
7777
44
515
332.925
6.368
6.368
478.240
478.240
134
134
390 390
1.888
3.029
68
21.806
554.715 148.237 629.993
TL
TL
TL
706.668 TL
2.039.613 TL
3.017
44
135
3.487
135
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Bununla birlikte, 2014 Nisan ayında Bakanlığımızca ilk defa oyuncaklara
yönelik denetimler gerçekleştirilmiştir. Bu ürünlerde güvensizlik oranı ise
%8 olduğu tespit edilmiştir.
Bakanlık olarak dört yıllık piyasa gözetimi uygulamamız sonunda ürünleri
güvensiz bulunan üretici/ithalatçılara 2.039.613 TL idari para cezası, ayrıca
güvensiz ürünlerin ilanı, toplatılması ve imhası cezası uygulanmıştır.
4- Reklam Kurulu Faaliyetleri
Ekonomik taraflardan daha zayıf halkayı oluşturan tüketicilerin aldatılıp
yanıltılmasının, bilgi ve tecrübe eksikliğinin istismar edilmesinin önlenmesi ve böylece tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması açısından
ticari reklam ve ilanların denetimi bir gereklilik haline gelmiştir.
Mevcut düzenlemelere göre reklamların tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya
onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, genel ahlaka aykırı,
kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar
edici olmaması gerekir.
Bu denetim görevi 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile
kurulan ve Bakanlığımız, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel
Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu’na verilmiştir.
Bu kapsamda, tüketicilerin doğru bir şekilde bilgilendirilmesini ve hür
iradesiyle seçim yapabilmesini sağlamak, işletmeler ile tüketiciler arasında köprü vazifesi gören, mal ve hizmetlerin tanıtımını sağlayan reklamlar
vasıtasıyla tüketicilerin temel çıkarlarının zedelenmesini ve dolayısıyla da
rakip firmaların zarar görmesini engellemek Reklam Kurulu’nun temel hedefleri arasında yer almaktadır.
Reklamlar, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmalıdır.
Reklam Kurulu, tüketicilerin can ve mal güvenliği ile ekonomik çıkarlarını
önemli derecede bozan reklamlar hakkında 3 aya kadar tedbiren durdurma cezası verebilmektedir. Diğer taraftan durdurma, düzeltme ve idari
para cezalarını da birlikte veya ayrı ayrı verebilmektedir.
79
6502 sayılı Kanunun 77 inci maddesinin 12. fıkrası uyarınca 2014 yılında
yerel televizyonda yayımlanan reklamlar için 10.000-TL, ulusal televizyonda yayımlanan reklamlar için ise 200.000-TL idari para cezası uygulanmaktadır. Bu miktarlar, yerel gazetede/radyoda yayınlanan reklamlar için
5.000-TL, ulusal gazetede/radyoda yayınlanan reklamlar için 100.000-TL,
internet mecrasında yayınlanan reklamlar için 50.000-TL, kısa mesaj aracılığıyla gerçekleşmiş reklamlar için 25.000-TL, diğer mecralar aracılığıyla
gerçekleşen reklamlar için ise 5.000-TL’dir.
Reklam Kurulu kurulduğu yıl olan 1995’ten bu yana aldatıcı ve yanıltıcı
reklamlarla mücadele etmektedir. Kurulduğu günden bu yana sadece
ceza vermek için değil, yol göstermek ve bilgilendirmek için çalışmıştır.
Reklam Kurulu’na 2011 yılında yapılan başvuru sayısı 3039’dur. Bu sayı
2012 yılında 2041, 2013 yılında ise 2154, 2014 yılında ise (31.10.2014 itibariyle) bu sayı 1864’dır.
80
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Reklam Kurulu tarafından dosyalar 13 farklı sektör başlığı altında incelenmektedir. Bu sektörler şunlardır; sağlık, kozmetik ve temizlik ürünleri, gıda,
iletişim hizmetleri, dayanıklı tüketim malları/teknoloji, örtülü reklam/turizm/bankacılık ve diğer sektörler.
2014 yılında Reklam Kuruluna yapılan başvuruların sektörel dağılımına
bakıldığında, 607 başvuru ile gıda sektörünün ilk sırada yer aldığı, onu takiben 253 başvuruyla diğer sektörlere ilişkin başvurular ile 248 başvuruyla
sağlık sektörü ve 144 başvuruyla teknoloji sektörüne ait başvuruların yer
aldığı görülmektedir.
81
Reklam Kurulu gündeminde görüşülen dosya sayısı 2012 yılında 1035
olup, 2013 yılında 1029’dur. 2014 yılında (31.10.2014 itibariyle) bu sayı
741’dir.
Reklam Kurulu 2014 yılının ilk 10 ayında toplam 1459 adet dosyayı karara bağlamıştır. Kurul tarafından karara bağlanan dosyaların 714’ü yapılan
ayrıntılı ön inceleme aşamasında mevzuata aykırı olmadığı için incelemeye alınmamış, 741 dosya Kurulda görüşülüp karara bağlanmış ve 4 dosya
hakkında tedbiren durdurma cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Reklam Kurulu tarafından 2014’te incelemeye alınan 741 dosyanın 648’i
mevzuata aykırı bulunmuş, 93’ü mevzuata aykırı bulunmamıştır.
Reklam Kurulu tarafından uygulanan idari yaptırım türlerine bakıldığında
648 dosyadan 476’sına sadece durdurma cezası verildiği görülmektedir.
Reklam Kurulunun ağırlıklı olarak sadece durdurma cezası vermesi Kuru-
82
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
lun salt ceza verme mantığıyla hareket etmediğini, durdurma cezaları ile
sektörleri bilgilendirmeye ve disiplin altına almaya çalıştığını göstermektedir.
2014 yılında Reklam Kurulunda görüşülen dosyaların sektörel bazda aykırılık durumlarına bakıldığında gıda sektörünün 235 dosyayla birinci sırada
olduğu görülmektedir. Sıralamada gıda sektörünün ilk sırada yer almasının en önemli sebebi, son zamanlarda oldukça artan ve hastalıkları tedavi
ettiğini belirten gıda takviyelerinin aldatıcı tanıtımının yapılmasıdır. Sağlık
sektörünün 123 dosya ile 2’nci sırada yer almasının nedeni ise sağlık mevzuatının reklamlar konusunda getirdiği ciddi sınırlamalar ve kısıtlamalardır.
Reklam Kurulu başvuruların %40’ı tüketiciler tarafından yapılmışken %48’i
kurum ve kuruluşlar tarafından yapılmıştır. Re’sen başlatılan incelemelerin
oranı % 4, rakip firmalar tarafından yapılan başvuruların oranı ise % 8’dir.
83
2014 yılında (31.10.2014 itibariyle) Reklam Kurulu 14.818.913 TL idari
para cezası uygulamıştır. 2014 yılında iletişim hizmetleri sektörü ve gıda
sektörüne uygulanan idari para cezaları miktarı 3,5 milyon TL civarındadır.
5- E-Belge Uygulaması
Piyasaya sunulan mallarla ilgili olarak, “Garanti Belgesi” ve “Satış Sonrası
Hizmetleri Yeterlilik Belgesi” işlemleri hiçbir evrak alınmadan, internet ortamında elektronik imza ile yürütülmektedir. Bu proje e-devlet kapsamındaki elektronik belge uygulamalarından biridir.
Bu uygulama ile kâğıt, posta, yol ve benzeri giderlerin yanı sıra, noter masrafları ve aracı firmalar için iş sahiplerinin cebinden çıkan ve maliyet olarak
tüketicilere yansıtılan milyonlarca lira tasarruf edilmektedir.
Ayrıca bürokratik işlemler son derece kısaltılarak, müteşebbislerin zaman
ve mekâna bağlı kalmaksızın masrafsız olarak belge müracaatında bulunabilmesine imkân sağlanmaktadır.
6502 sayılı Kanun’un 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girmesi ile birlikte
84
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Garanti Belgesinden Bakanlık Onayı kaldırılmış olup, Satış Sonrası Hizmet
Yeterlilik Belgesi ile ilgili e-belge uygulamasına devam edilmektedir.
01.01.2014 – 31.10.2014 tarihleri arasında belgelendirme faaliyetlerine
yönelik işlem adetleri aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir.
28.05.2014 tarihine kadar yapılan Garanti Belgesi Başvuru Sayısı: 14.292’dir.
Garanti belgesi başvuru sayısı
Yapılan İşlemler
İşlem Adedi
Garanti Belgesi Onayı
Garanti Belgesi Yenileme
Model İlavesi Onayı
Eksiklik İşlemleri
Toplam İşlem
3.516
1.610
6.134
3.032
14.292
Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi 31.10.2014 Tarihi İtibariyle Başvuru
Sayısı: 5738 adet
85
Satış Sonrası Hizmet Yeterlilik Belgesi(SSHYB)
Yapılan İşlemler
SSHYB Onayı
Servis Değişiklik Onayı
SSHYB Eksiklik İşlemleri
Toplam İşlem
İşlem Adedi
2.660
206
2.872
5.738
6- Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS)
Tüketici şikâyetlerinin tüketici sorunları hakem heyetlerine doğrudan aktarılmasını, şikâyetlerin inceleme ve değerlendirme aşamalarının internet
üzerinden takip edilmesini ve sonuçlarının sorgulanmasını sağlamak amacıyla 2010 yılı Nisan ayında Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) tüketicilerimizin
kullanımına açılmıştır. TÜBİS üzerinden 31 Ekim 2014 tarihi itibariyle
1.475.138 başvuru yapılmıştır.
Bu uygulamalara ek olarak mobil tüketici (m-tüketici) ile akıllı telefonlara
yüklenecek tüketici uygulaması ile de başvuru yapma ve bilgi alma imkânı
86
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
tanınmaktadır. Artan sosyal medya kullanımına paralel olarak “facebook”
ve “twitter” üzerinden tüketicilerimizin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi çalışmaları yürütülmektedir.
7-Tüketici Konseyi
Tüketici Konseyi, tüketicilerin ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunması ile
tüketici sorunlarının evrensel tüketici hakları doğrultusunda çözümlenmesi için alınması gereken tedbirlerin araştırılması amacıyla Bakanlığımız
koordinatörlüğünde oluşturulmakta ve yılda en az bir kere toplanmaktadır. Tüketici Konseyi bugüne kadar 18 kez toplanmış ve gerek Bakanlığımız
görev ve yetki alanlarını kapsayan gerekse de diğer kurum ve kuruluşların
uygulama alanlarına giren konularda tüketicilerin haklarını geliştirici ve
uygulamada yaşanan tüketici sorunlarını giderilmesine ışık tutacak birçok
karar almıştır. Tüketici Konseyi bu yıl 22 Mayıs 2014 tarihinde 18’nci kez
çeşitli kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden oluşan 84
delegenin katılımıyla toplanmıştır.
8-Tüketici Ödülleri
Tüketici bilincini geliştirmek ve bu yönde hak arama alışkanlıklarını yaygınlaştırmak, tüketici haklarına saygılı kişi, kurum ve kuruluşları teşvik etmek, tüketicinin korunması ve bilinçlendirilmesi ile ilgili bilimsel çalışmaları özendirmek amacıyla 7 dalda ödül verilmektedir.
Bu yıl 17 ncisi düzenlenen Geleneksel Tüketici Ödülleri Töreni 10 Nisan 2014 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilerek ödül almaya hak kazanan kişi, kurum ve kuruluşlara ödülleri verilmiştir.
9- Tüketicinin Korunmasıyla İlgili AB ve Diğer Uluslararası Kurum ve
Kuruluşlarla İlişkiler
AB müktesebatının 28 inci faslı, ‘Tüketicinin ve Sağlığın Korunmasıdır.
Söz konusu fasıla ait tanıtıcı tarama toplantısı 8-9 Haziran 2006; ayrıntılı
tarama toplantısı ise 6-7 Temmuz 2006 tarihlerinde gerçekleştirilmiş olup
bu fasılda, Bakanlığımız koordinatör kurum olarak görev yapmıştır. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Faslı, AB Konseyinde onaylanmış ve 19 Aralık
2007 ‘de herhangi bir açılış kriteri olmaksızın müzakerelere açılmıştır.
87
Faslın kapanışına ilişkin ise, 6 adet kapanış kriteri öngörülmüştür. Bunlardan birisi, Türk tüketicinin korunması mevzuatının AB mevzuatı ile tam
uyumunun sağlanmasıdır. Avrupa Birliği-Türkiye Katılım Müzakereleri
kapsamında, müzakerelere açılan ‘Tüketicinin ve Sağlığın Korunması’
faslının kapanabilmesi için öngörülen kriterlerden biri olan mevzuat uyumunu tamamlamak amacıyla, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında
Kanunda değişiklik çalışmaları halen devam etmektedir. Mevzuat değişikliği çalışmalarında, AB tüketicinin korunması mevzuatına uyuma azami
ölçüde dikkat gösterilmiştir.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) Bilim, Teknoloji ve Sanayi Direktörlüğü altında oluşturulan Tüketici Politikaları Komitesi nezdinde Ulusal Eşgüdüm Birimi görevi Bakanlığımızca yürütülmektedir. Bu
çerçevede, anılan komite nezdinde yılda iki kez düzenlenen toplantılara
iştirak sağlanarak, bu toplantılar neticesinde oluşturulan belgelere gerektiğinde ilgili kurumların görüşü de alınarak katkı sağlanmaktadır.
Ayrıca, tüketici çıkarlarını etkileyen sınır ötesi ticari faaliyetler hakkında
bilgi paylaşımı ve kanun uygulayıcı kurumlar arasında uluslararası işbirliğini sağlamayı hedefleyen ve hâlihazırda 49 ülkenin üye olduğu Uluslararası Tüketicinin Korunması ve Uygulama Ağı (ICPEN)’e yaptığımız üyelik
başvurusu 2010 yılında onaylanmış ve ülkemizde ICPEN’in tam üyesi olmuştur.
Bakanlığımız tarafından tüketicinin korunması alanında çeşitli ülkelerle işbirliğine yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Bu bağlamda, 17 Kasım 2012
tarihinde Kahire’de Bakanlığımız ile Mısır Arap Cumhuriyeti Ticaret ve
Sanayi Bakanlığı arasında “Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi
ve Denetimi Alanlarında İşbirliği Anlaşması” yapılmıştır.
Diğer taraftan, Macaristan ve Cezayir Ticaret Bakanlığı Ekonomik Kontrol
ve Kaçakçılıkla Mücadele Genel Müdürlüğü’nden gelen teklifle Bakanlığımız ve söz konusu kurumlar ile tüketiciyi koruma, mal ve hizmetlerde
kalite kontrolü alanlarına ilişkin bir işbirliği anlaşması yapılması amacıyla
çalışmalarımız halen devam etmektedir.
88
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Bakanlığımızca tüketicinin korunması alanında AB kaynaklı proje çalışmaları da yürütülmektedir. Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) 1. Bileşeninin
2012 yılı programlaması sürecinde Bakanlığımızca sunulan “Tüketicinin
Daha İleri Korunması” “Further Alignment in Consumer Protection”
isimli proje teklifinin programlama paketine dâhil edilmesi öngörülmüştür. Programlama aşamasında hazırlanan proje fişine ilişkin Avrupa Komisyonu ile Merkezi Finans ve İhale Birimi’nin yorumları doğrultusunda proje
fişinde değişiklikler yapılmış olup bu yıl Eylül ayı içerisinde son hali verilerek AB Bakanlığına iletilmiştir.
Projenin amacı, tüketicinin korunması mevzuatında AB ile teknik, kurumsal ve yasal açıdan tam uyum sağlamak ve Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ile tüketici mahkemelerinin kapasitesini arttırmaktır. Bu doğrultuda
Adalet Bakanlığı, Türkiye Adalet Akademisi ve Yargıtay Başkanlığı projenin
ortak faydalanıcıları olması planlanmaktadır.
C-ESNAF VE SANATKÂRLARIMIZ
Esnaf ve sanatkârlarımız; toplumun tüm kesimlerine yönelik üretimleriyle
ekonomik büyümeye ve sosyal sisteme katkı sağlayan, ekonomik dinamizmin ve canlılığın kaynağını oluşturan, refahı tabana yayan, istihdama
önemli bir düzeyde katkı veren, bunların yanında istikrarın da temel mekanizması olarak kabul gören bir kesimdir.
Esnaf ve sanatkârlarımız, en önemli kültürel miraslarımızdan biri olan
Ahilik Kültürünün yegâne taşıyıcısıdırlar.
Ahilik Kültürü’nü tanıtmak, yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak
üzere Ahilik Haftası Kutlamalarını tüm yurtta geniş katılımlı etkinliklerle
gerçekleştiriyoruz.
Ahiliği gelecek nesillere aktarmak ve kalıcı bir eser meydana getirmek
amacıyla; her yönüyle Ahiliği kuşatan ve başvuru kaynağı niteliği taşıyan 2
cilt ve 1380 maddeden oluşan bir “Ahilik Ansiklopedisi” hazırlanmış ve ilim
dünyasına sunulmuştur.
Esnaf ve sanatkârlarımızın dünyadaki değişim ve dönüşüme intibakları
amacıyla hazırlanan “Esnaf ve Sanatkârlar Değişim, Dönüşüm, Destek (3D)
89
Strateji Belgesi” kapsamında, esnaf ve sanatkârlarımızın vergiden muaf
tutulmasından, kullandığı kredi miktarlarının artırılmasına kadar birçok
tedbir hayata geçirilmiştir.
1-ESDEP Kazanımları
ESDEP kapsamında iki yıl boyunca yapılan çalışmalar meyvesini vermeye
devam etmektedir. Bu çalışmalardan bazılarına aşağıda yer verilmiştir.
2-Esnafımızın Kredi ve Finansman Şartlarını İyileştirdik
Esnaf ve sanatkârlara 2002 yılında Halk Bankasından Esnaf ve Sanatkârlar
Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (ESKKK) kefaletiyle kullandırılan kredilerin
tutarı 153 Milyon iken, bu tutar Ekim 2014 sonu itibarıyla yaklaşık 12 Milyar TL’ye çıkarılmıştır.
3-Esnaf ve sanatkârlarımız lehine vergi mevzuatında değişiklikler
yaptık
Yapılan düzenlemelerde esnaf ve sanatkârları doğrudan etkileyen Gelir
Vergisi Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştır.
Hâlihazırda gerçek usulde vergilendirilen mükellef, hiç bir şeklide basit
usulden yararlanamazken kabul edilen bu Kanunun ilgili maddelerine
göre gerekli şartlara haiz olunması durumunda gerçek usulden basit usule
geçiş imkânı getirilmiştir.
90
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Geleneksel, kültürel ve sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz
tutan mesleklerin vergiden muaf olarak destekleneceği bir sistem
oluşturulmuştur.
Esnaf muaflığı kapsamındaki meslek kolları için, “Vergiden muaf esnaf belgesi” uygulaması getirilmiştir.
4-Esnaf Ve Anatkârlarımıza Yönelik Yeni Bir Teşvik Ve Destek Sistemi
(ESDES) Kurulması Çalışmalarımız Devam Ediyor
Esnaf ve sanatkârlara özel olarak oluşturmaya çalıştığımız destek sistemiyle esnaf ve sanatkârların rekabet gücünü artırmak için esnafımızın yeterince desteklenmediği alanlarda etkili olabilecek bir mekanizma oluşturmaya çalışıyoruz. Bu çalışmaları üç adımda yürütmekteyiz. Çalışmalarımızın
ilk iki adımında ülkemizdeki mevcut durumun tespit edilmesi, ihtiyaçların
belirlenmesi ile yurt dışı iyi uygulama örnekleri incelenmiştir. Çalışmalarımızdan elde ettiğimiz bulgular ışığında modelleme ve mevzuat çalışmalarında sona yaklaşmış bulunmaktayız.
5-Esnaf ve Sanatkârlar Bilgi Sistemi ESBİS
Esnaf ve Sanatkârlar Bilgi Sistemi (ESBİS) ile 81 ilde kurulu esnaf ve sanatkârlar sicil müdürlükleri;
• Ticari faaliyete başlayan esnaf ve sanatkârların (Tescil),
• Durumunda değişiklik olan esnaf ve sanatkârların (Tadil),
• Ticari faaliyetini bırakan esnaf ve sanatkârların (Terkin),
işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmektedir. Yine, esnaf ve sanatkârların sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen işlemler, işlemin yapılmasını
takiben ESBİS üzerinden Türkiye Esnaf ve Sanatkâr Sicil Gazetesi yolu ile
elektronik ortamda yayımlanmaktadır.
Bununla birlikte; ESBİS 29 Haziran 2012 tarihinde tekrar revize edilerek günümüz bilişim standartlarına kavuşturulmuş ve tüm esnaf ve sanatkârların kullanımına açılmış bu sayede;

Maliye Bakanlığı, MERNİS, İçişleri Bakanlığı (Kimlik Paylaşım Sistemi
91
KPS, Adres Kayıt Sistemi AKS), Halk Bankası, Türksat (E-Devlet), TSE bilgi
sistemleri ile entegrasyonlar sağlanmış,

Tüm esnaf ve sanatkârların sisteme giriş yapıp kendilerine ve bağlı
oldukları meslek kuruluşlarına ait bilgilere erişebildikleri, bir yapı ESBİS’e
kazandırılmıştır.
ESBİS, Günlük ortalama;
• 7.000 kişi tarafından sistem kullanılmakta,
• 8.000 adet ödemeli işlem ESBİS üzerinden yapılmakta (Belge verme, tescil, tadil, terkin ve vize işlemleri.),
• 110.000 adet işlem ESBİS üzerinden yürütülmektedir (Bilgi ekleme
ve güncelleme işlemleri).
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Sicil Müdürlükleri, Meslek Kuruluşları
(Odalar, Birlikler, Federasyonlar ve Konfederasyon), Esnaf ve sanatkârlar,
Halk Bankası, TSE tarafından kullanılan ESBİS’in; Belediyeler, KOSGEB, TESKOMB, SGK tarafından kullanımı planlanmaktadır.
6-Esnaf ve Sanatkârlar Şûrası
Bakanlıkların, üniversitelerin, meslek kuruluşlarının ve ilgili gerçek ve tüzel
kişilerin bilgi ve tecrübelerinden yararlanılarak çözüm yollarının aranması
ile alınacak yasal ve idari önlemlerin tespiti, ülke düzeyinde izlenecek politikaların oluşturulması açısından Esnaf ve Sanatkârlar Şurasının toplanması önem arz etmektedir. Bu çerçevede; Esnaf ve Sanatkârlar Şurasını 26-27
Kasım 2014 tarihinde yapmayı planlanmaktayız.
D-KOOPERATİFLERE YÖNELİK HİZMETLERİMİZ Bakanlığımız; Türk Hukuk sistemi içinde özel önem verilen ve düzenleme
yapılan bir ortaklık modeli olan kooperatifler aracılığıyla toplumun geniş
kesimlerine, 74 binden fazla kooperatife, sekiz milyon kooperatif ortağına
yönelik önemli hizmetler sunmaktadır.
Temelinde dayanışma ve topluma hizmet anlayışı olan kooperatif ortaklık
modeli, bireylerin ve toplumun ekonomik ve sosyal kalkınması açısından
92
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
büyük önem taşımaktadır. Sosyal sermayenin artırılması, gelirin adil dağıtılması ve yoksulluğun azaltılmasında kooperatiflerin önemli bir katkısı
olduğu bilinmektedir. Bunun içindir ki, üretimden tüketime, eğitimden
finansmana kadar ekonominin her sektörüne faaliyet gösteren kooperatifler kurulmuştur.
Bakanlığımız; görev ve yetki alanındaki kooperatif ve üst kuruluşlarının
kuruluş, işleyiş, eğitim ve denetim, bilgi işlem, destekleme hizmetlerinin
yanında kooperatifçiliğe yönelik genel politika ve stratejinin belirlenmesine yönelik çalışmaları yürütmektedir.
“İstikrar içinde üreterek büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen, AB’ye üyelik için
uyum sürecini tamamlamış bir Türkiye” vizyonu çerçevesinde kooperatifçiliğin geliştirilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Bu vizyon doğrultusunda kooperatifçiliğin yeni yol haritasını hazırladık.
Kooperatifçilik alanında Cumhuriyet tarihinde bir ilke imza atarak Türkiye
Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planını hayata geçirdik. Kooperatifçilikte
değişim ve dönüşümü sağlayacak önemli çalışmalar yürütüyoruz.
1-Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planını (TÜKOSEP)
Yürürlüğe Koyarak Uygulamasına Başladık
Cumhuriyet tarihinde ilk kez yürütülen bir çalışma ile kooperatifçilikle ilgili birçok sorunun çözümüne katkıda bulunacak ve kooperatifçiliğin ivme
kazanmasına yardımcı olacak Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planını hazırladık.
Ülkemiz kooperatifçiliğini ekonomik kalkınmada daha etkin bir konuma
getirmeyi amaçlayan Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planını ile
kooperatif politikalarını yeniden düzenledik.
Türkiye kooperatifçiliğinin vizyonunu belirleyen bu belge ile kooperatifçiliğe daha elverişli bir ortam oluşturmayı, sektöre olan güveni artırmayı, verimsiz ve etkin olmayan uygulamaları kaldırmayı, sürdürülebilirliği,
rekabet edebilirliği ve yenilikçiliği sağlamayı, sektörün yaşadığı sorunlara
93
çözüm oluşturmayı, kooperatifçiliğe yeni bir ivme kazandırmayı amaçladık.
Ülkemiz kooperatifçiliğine bir yol haritası oluşturan “Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı” 17 Ekim 2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Eylem Planı, aynı gün geniş katılımlı bir toplantıda Sayın
Başbakanımız tarafından kamuoyuna tanıtılmıştır.
TÜKOSEP’de 7 stratejik hedef altında yer alan 36 eylemle ilgili çalışmalarımızı belirlenen takvim çerçevesinde gerçekleştirmekteyiz.
Bu kapsamda 2012- 2014 yılları arasında 16 eylem performans göstergeleri bakımından tamamlanmış olup, 14 eylem de kısmen tamamlanmıştır. Yeni Kooperatifler Kanununun yürürlüğe girmesiyle tüm eylemler tamamlanmış olacaktır.
2-Tarım Satış Kooperatiflerinde Yeni Bir Dönem Başlattık
Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanunda yaptığımız köklü
değişiklikler ile bu kooperatifleri daha güçlü bir yapıya kavuşturduk. Bir-
94
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
liklerin yapısal sorunlarının düzeltilmesi ve mali sıkıntılarının giderilmesi
amacıyla yapılan değişlikler kapsamında;
- Profesyonel yönetime geçilmiş,
- Çağdaş işletmecilik ve kooperatifçilik anlayışına geçilmiş,
- Yeni denetim sistemi getirilmiş,
- Ortaklık devrine izin verilmiş,
- Tescil ücretlerine düzenleme getirilmiş,
- Yönetimde istikrar sağlanmış,
-
Erken risk uyarı sistemi getirilmiş,
Bu kapsamda yürürlüğe konulan düzenleme ile Birliklerin kullandklar
- Ödenemeyen
DFİF
borçları
yapılandırılmıştır.
Destekleme
Fiyat İstikrar
Fonu
(DFİF)
kaynakl gecikmiş 1,3 milyar TL
civarndaki
kredi borçlar
yeniden
yaplandrlarak;
574ile
milyon
TL ye kullandıkları
indirilmiş,
Bu kapsamda
yürürlüğe
konulan
düzenleme
Birliklerin
böylece
Birlikler
710
milyon
TL (DFİF)
borç yükünden
kurtarlmştr.
Kalan kredi
Destekleme
Fiyat
İstikrar
Fonu
kaynaklı gecikmiş
1,3 milyar
TL civarındaki kredi
borçları
milyon
TL ye
indirilmiş,
borçlarnn
ise 2014
yl yeniden
itibariyle yapılandırılarak;
15 yl vadeli eşit 574
taksitler
halinde
ödenmesi
böylece
Birlikleruzun
710 yllar
milyon
borç yükünden
kurtarılmıştır.
Kalanbir
kredi
imkân
getirilerek
bu TL
kredilerden
yararlanma
imkân ile önemli
borçlarının
ise
2014
yılı
itibariyle
15
yıl
vadeli
eşit
taksitler
halinde
ödenrahatlama sağlanmştr.
mesi imkânı getirilerek uzun yıllar bu kredilerden yararlanma imkânı ile
önemli bir rahatlama sağlanmıştır.
Yine ayn düzenleme içinde kooperatiflere ve birliklere profesyonel
yönetim anlayş getirdik.
Etkin olmayan denetim kurulu sistemi kaldrlarak belli büyüklükteki
birlikler için bağmsz denetim sistemi getirdik.
Tarm Satş Kooperatif ve Birlikleri Kanununda yaptğmz köklü
95
Yine aynı düzenleme içinde kooperatiflere ve birliklere profesyonel yönetim anlayışı getirdik.
Etkin olmayan denetim kurulu sistemi kaldırılarak belli büyüklükteki birlikler için bağımsız denetim sistemi getirdik.
Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Kanununda yaptığımız köklü değişiklikler çerçevesinde yeni anasözleşmelerini hazırlayarak, kooperatif ve birliklerin intibak işlemleri Ekim ayının başlarında başarı ile tamamlanmıştır. Yeni döneme uyum sağlanması amacıyla ayrıca hazırladığımız eğitim
programının uygulamasına başladık.
3-Kooperatif Bilgi Sistemi Projesi (KOOP-BİS)’ni Sektörün Hizmetine
Sunuyoruz
Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOP-BİS) Projesi, Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planında yer alan öncelikli faaliyetlerimiz arasında yer almaktadır.
Bu proje çerçevesinde; Bakanlığımız merkez birimleri ve il müdürlüklerince kooperatiflere sunulan kuruluş, işleyiş, denetim, yasal altyapı ve bilgilendirmeye ilişkin faaliyetlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesini,
kooperatifler hakkında istatistikî veriler elde edilmesini, bu sayede kooperatifçilik sektörüne ilişkin görev ve hizmetlerin daha hızlı, verimli ve etkin
yapılmasını hedeflemekteyiz.
Söz konusu Projeye ilişkin yazılımın kesin kabul işlemleri başlatılmış olup,
sistem en kısa sürede tamamlanarak kooperatiflerin ve ilgili kurum ve kuruluşların hizmetine sunulacaktır.
4-Kooperatifler Hakkında Bilgi ve Farkındalığın Arttırılması İçin Proje
ve Destek Modelleri Geliştirdik
Kooperatifçilik Girişimciliği ve Eğitim Projesi (KOOP-GİR) ile Ülkemizin
sosyal sermayesini güçlendirecek girişimcilik potansiyeli olan kesimlerin
kooperatif ortaklık modeli ile ekonomik faaliyetlere katılmalarını sağlıyoruz. Kanaat önderleri ile potansiyel girişimcilerin bilinçlendirilmesi ve
bilgilendirilmesi yoluyla vatandaşlarımızın kooperatif çatısı altında örgütlenmesini hedefliyoruz.
96
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
Bu kapsamda özellikle ev ekonomisine katkıda bulunmak isteyen kadınlarımızı kooperatif ortaklık modeliyle ekonomik faaliyetlere katılmalarına
yönelik çalışmalar yürütüyoruz.
Kooperatifçilik Geliştirme ve Uyum Eğitimi Projesi (KOOP-GEP) ile Kooperatif ortakları ile kooperatiflerde yönetici, denetçi, personel olarak çalışan veya çalışmak isteyenlerin kooperatifler hukuku, işletme stratejileri,
kooperatiflerin işleyişine ilişkin mevzuat ile muhasebe bilgileri konusundaki bilgi seviyelerinin yükseltilerek kooperatiflerin kurumsal kapasitelerinin artırılmasını sağlayacağız.
Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Desteklenmesi Projesi(KOOPTEZ) ile kooperatifçilik alanında akademik çalışmaların sayısının artırılması hedeflenmiştir. Kooperatifçilikle ilgili olarak üniversitelerce kabul edilen
yüksek lisans ve doktora tezlerine sağlanacak nakdi destek ile kooperatifçiliğin daha sağlıklı gelişmesine katkı sağlanacaktır.
5-Kooperatiflerin Kuruluş İşlemlerini Kolaylaştırdık
Bakanlık olarak yeni kooperatifçilik politikalarımız çerçevesinde, yeni tür
kooperatiflerle, kooperatifçiliğin ekonominin tüm alanlarında yaygınlaşmasını hedefliyoruz.
Bu amaçla yaptığımız çalışmalardan biri de faaliyet konularına göre farklılaştırılmış “Örnek Anasözleşmeler” hazırlamaktır.
Bakanlığımızca yapılan çalışmalar sonucunda, 20 tür kooperatif için Örnek
Anasözleşmeler hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuştur. Hazırlanan Örnek
Anasözleşmeler web sayfamızda yayınlanarak sektörde faaliyet göstermek isteyen girişimcilerimizin hizmetine sunulmuştur.
Bu kooperatiflerin kuruluşlarına izin verme yetkisini Ticaret İl Müdürlüklerimize devrederek, bürokrasiyi azalttık, hizmetin yerinde ve hızlı bir şekilde verilmesine imkân sağladık.
6-Yeni Tür Kooperatifleri Hayata Geçiriyoruz
Yeni kooperatifçilik politikalarımız çerçevesinde, ülkemiz kooperatifçiliğinin kalkınmada daha etkin bir konuma getirilmesi ve kooperatiflerin ekonominin farklı sektörlerinde faaliyet göstermesi yönündeki çalışmalarımız
devam etmektedir.
97
Bu amaçla, kooperatif ortaklık modeli ile yenilenebilir enerji, hizmet, çocuk bakım hizmeti, bilimsel araştırma ve geliştirme, eğitim, gayrimenkul
işletme, sigorta gibi yeni sektörlerde faaliyet gösterecek kooperatifler için
gerekli hukuki altyapı çalışmalarını tamamlayarak kooperatifçiliğe yeni
açılımlar sağladık.
7-Kooperatiflerin Desteklenmesi Programını (KOOP-DES) Hayata Geçirdik
Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES Programı) ile diğer
kamusal desteklerle kesişmeden Bakanlığımız faaliyet alanındaki kooperatiflerin mali imkânsızlıklar ile gerçekleştiremedikleri üretim ve istihdama
katkısı olacak; yatırım, pazarlama alt yapısını geliştirme, eğitim ve diğer
projelerinin desteklenmesi sağlanacaktır. Programa dair hukuki alt yapı
çalışmalarını (KOOP-DES) tamamladık.
2015 yılında bütçeden tahsis edilecek ödenekler çerçevesinde destek
programının uygulanmasına başlanacaktır.
8-Kooperatifler Sektörel Strateji Belgeleri İle Verimli Ekonomik
Girişimler Olarak Yoluna Devam Edecek
Bakanlık olarak Kooperatifçilik Sektöründe İlklere İmza atılmaya Devam
Ediyoruz. Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı Kapsamında kooperatiflerin kurumsal ve profesyonel kapasitesinin artırılması hedefi altında sayılan eylemler birer birer yerine getiriliyor. 2023 vizyonu çerçevesinde Kooperatif Birlikleri Sektörel Strateji Belgelerini hazırlayarak kurumsal
kimliklerini pekiştirip, kooperatifçilik vizyonuna yeni anlam katıyorlar.
Bu kapsamda Türkiye’nin önde gelen kooperatif birlikleri; kooperatiflerin
ayakta kalması, yaşamını sürdürmesi, sürekli olarak değişen ve gelişen
dünya ve ülke ticaret şartlarına uyum sağlaması, ortaklarının beklentilerine ve tüketicilerin arzu ve isteklerine hızlı ve rasyonel cevap verebilmesi, diğer taraftan hizmet gösterdiği sektörlerde dünyanın ve ülkemizin en
büyüklerinden olabilmeleri için gelecek yıllar içerisinde nelerin yapılması
gerektiğini “Sektörel Strateji Belgeleri” ile ortaya koydular.
Kooperatif Birliklerinden; Türkiye Kerdi ve Kefalet kooperatifleri Merkez
Birliği(TESKOMB), Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği, Türk-
98
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
kent, Türkkonut, Marmarabirlik, Karadenizbirlik, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, Tariş Üzüm Tarım Satış Kooperatifleri
Birliği, Tiftikbirlik, Çukobirlik, Tüm Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği,
Trakyabirlik, Fiskobirlik ve Kozabirlik gibi birlikler Yeni Türkiye ve yeni kooperatifçilik vizyonuna uyum sağlama gayretinin bir sonucu olarak kendi
stratejilerini oluşturabilme ve yönetebilme yeteneğine sahip olduklarını
hazırladıkları “Sektörel Strateji Belgeleri” ile kanıtladılar.
Hazırlanan Strateji belgeleri ile kooperatif birlikleri 2023 vizyonu doğrultusunda güvenilir, verimli, etkin ve sürdürülebilir ekonomik girişimler niteliğini kazanmış bir kooperatifçilik yapısına ulaşmak için daha yoğun bir
şekilde çalışmalarına devam edeceklerdir.
9-Kredi Kefalet Kooperatifleri ile Ekonominin Kılcal Damarlarını Canlı
Tutuyoruz
Hükümetimizin belirlediği politikalar çerçevesinde kooperatifler aracılıyla
yürüttüğümüz önemli hizmetlerden biri de Kredi ve Kefalet Kooperatifleri
aracılığı ile küçük işletmelerin, bir buçuk milyon esnaf ve sanatkârın kredi
ihtiyaçlarını karşılanmasıdır. Ekonominin kılcal damarlarını oluşturan küçük işletmelerin çarkları bu kooperatiflerimizin kefaletiyle verdiğimiz kredilerle döndürülüyor.
Bugün itibariyle Türkiye’nin 81 ilinde kurduğumuz bine yakın Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ile bu hizmetler sunulmaktadır.
99
2002 sonunda 402 kooperatif kredi kullandırabilirken, bugün itibariyle
bu sayı 848’e yükselmiştir. Yine, 2002 yılı sonu itibariyle 63 bin 520 esnaf
ve sanatkârın kullandığı kredi tutarı 154 Milyon Lira iken, bugün itibariyle
313.889 bin esnaf ve sanatkâr, yaklaşık 12 Milyar Lira kredi kullanmıştır.
KREDİ KULLANAN ORTAK SAYISI
350.000
313.889
300.000
226.288
250.000
257.030 266.922
248.070
255.221
227.431
200.000
244.700
258.057
286.123
236.742
149.590
150.000
100.000
50.000
63.520
0
31.12.2002 31.12.2003 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 30.09.2014
2014 yl içinde bu kredilere yönelik destek miktar artrlp, faizlerinde ve
2014 yılı içinde bu kredilere yönelik destek miktarı artırılıp, faizlerinde ve
kesintilerinde
indirime
gidilerek
maliyetler
önemli
ölçüde
düşürülmüştür.
kesintilerinde
indirime
gidilerek
maliyetler
önemli
ölçüde
düşürülmüştür.
Bütçeden tahsis ettiğimiz kaynaklar sürekli artrarak 2014 Yl Bütçesine
Bütçeden
tahsis ettiğimiz kaynakları sürekli artırarak 2014 Yılı Bütçesine
bubuamaçla
rekorbir
birkaynak
kaynaktahsis
tahsisedilmiştir.
edilmiştir.BuBu
ödeneğin
amaçla528
528milyon
milyonTL’lik
TL’lik rekor
ödeneğin
tamamının
2014
içerisinde
kullanılması
halinde,
işletmelerin,
tamamnn
2014
yl yılı
içerisinde
kullanlmas
halinde,
küçük küçük
işletmelerin,
esnaf ve
esnaf ve sanatkârın 2014 yılında kullanabileceği toplam kredi hacminin
sanatkârn
ylnda
toplam kredi hacminin ortalama 14
ortalama 2014
14 milyar
TL’yekullanabileceği
ulaşması beklenmektedir.
milyar
beklenmektedir.
KrediTL’ye
kefaletulaşmas
kooperatifleri
aracılığıyla kullandırılan Hazine destekli kredi-
lerde; 2002 yılında 5 bin TL olan Kredi üst limitleri ise işletme kredileri için
150 bin TL, yatırım kredileri için ise 300 bin TL’ye çıkartılmıştır. Kredilerden K
kooperatifler adına yapılan kesintiler 2002 yılında %9 iken 2014 yılında
İTİBARİYLE
KREDİise
HACMİ
(TL)aynı dönemde %47’den %4’e
redi
%3’e kadar indirilmişYILLAR
ve kredi
faizleri
yine
kadar düşürülerek kredi maliyetlerinde iyileştirmeler yapılmıştır.
kefal
14.000.000.000
12.000.000.000
10.000.000.000
100
8.000.000.000
6.000.000.000
et
koop
eratif
4.000.000.000
leri
2.000.000.000
arac
kesintilerinde indirime gidilerek maliyetler önemli ölçüde düşürülmüştür.
Bütçeden tahsis ettiğimiz kaynaklar sürekli artrarak 2014 Yl Bütçesine
bu amaçla 528 milyon TL’lik rekor bir kaynak tahsis edilmiştir. Bu ödeneğin
tamamnn 2014 yl içerisinde kullanlmas halinde, küçük işletmelerin, esnaf ve
Daha Kolay,
Güvenli Ticaret
sanatkârn 2014 ylnda kullanabileceği toplam
krediDaha
hacminin
ortalama 14
milyar TL’ye ulaşmas beklenmektedir.
K
redi
YILLAR İTİBARİYLE KREDİ HACMİ (TL)
14.000.000.000
kefal
12.000.000.000
et
10.000.000.000
koop
8.000.000.000
eratif
kullandrlan Hazine destekli kredilerde; 2002 ylnda 5 bin TL olan Kredi üst
leri
limitleri ise işletme kredileri için 150 bin TL, yatrm kredileri için ise 300 bin
TL’ye çkartlmştr. Kredilerden kooperatifler adna yaplan kesintiler 2002arac
6.000.000.000
4.000.000.000
2.000.000.000
ylnda %9 iken 2014 ylnda %3’e kadar indirilmiş ve kredi faizleri ise yine aynlğyl
dönemde %47’den %4’e kadar düşürülerek kredi maliyetlerinde iyileştirmeler a
0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
KREDİ HACM İ DEĞİŞİMİ TL 153.882.3 689.713.3 1.212.235 1.558.546 2.362.453 2.634.324 3.114.135 3.290.952 3.669.123 5.541.322 6.925.756 9.617.317 12.023.03
yaplmştr.
88
KOOPERATİF KREDİLERİ FAİZ ORANLARI GELİŞİMİ
50%
47%
45%
40%
35%
30%
30%
25%
25%
20%
13%
13%
15%
15%
14%
10%
8%
5%
5%
5%
4%
4%
5%
0%
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
30.09.2014
101
Kredilerin Coğrafi Bölgeler Bazında Dağılımı
2002
2012
Bölge Adı
Kredi
Kredili Tutarı
Esnaf
Sayısı (Bin TL)
Kredili
Esnaf
Sayısı
Akdeniz
5.015
13.445
Ege
17.144
İç Anadolu
Marmara
31.12.2013
Kredi
Tutarı
Kredi Tutarı
(Bin TL)
Kredili
Esnaf
Sayısı
41.112
1.150.085
47.344
1.611.607
39.253
47.114
1.099.753
49.651
1.481.327
8.489
31.630
42.045
1.188.576
46.230
1.643.005
14.111
37.439
45.854
1.353.964
52.814
1.945.530
Doğu Anadolu 2.872
4.056
12.867
317.303
14.681
427.701
G. Doğu Anad. 768
1.479
26.637
858.895
31.263
1.186.049
Karadeniz
15.124
26.513
40.030
956.711
44.141
1.322.098
TOPLAM
63.523 153.815 255.659
6.925.285
286.123 9.617.317
102
(Bin TL)
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
10-Kooperatif Ortaklarının Borçlarını Yapılandırarak Faizlerini Sildik
Kredi kefalet kooperatiflerinin takibine intikal etmiş ortak borçlarının yeniden yapılandırılmasına yönelik önemli bir uygulamayı TESKOMB ile yapılan çalışma sonucu yürürlüğe koyduk.
Yapılan düzenlemeyle, kredi borcu 30 Nisan 2014 tarihinden önce kooperatif takibine intikal eden kooperatif ortakları, 31 Ekim 2014 tarihine kadar
kooperatiflerine başvurmaları halinde, yeniden yapılandırmadan faydalanabilecekler.
Bu uygulamadan 91 bin 312 esnaf ve sanatkâr ile bunların 130 bin kefili
olmak üzere toplam 221 bin esnaf ve sanatkâr yararlanacak. Böylece;
460 milyon lirayı bulan anapara borçlarının yeniden yapılandırılmasına, 400 milyon lirayı bulan gecikme cezası borcunun da silinmesine
imkân sağlanmıştır.
11-Yeni Kooperatifler Kanunu Çalışmalarına Devam Edilmektedir
Türkiye Kooperatifçilik Stratejisinde ortaya konulan hedefler dahilinde, ticaret mevzuatında yapılan değişikliklere, Avrupa Birliği düzenlemelerine,
Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Çalışma Örgütü kararları ile uluslararası
kooperatifçilik ilke ve uygulamalarına uyum sağlanması ve uygulamada
karşılaşılan sorunların çözümü amaçlarıyla yeni bir kooperatifler kanunu
hazırlanması çalışmalarına başlanmıştır.
Akademisyenler, kooperatifçilik uzmanları ve sektörün önde gelen temsilcileriyle yürütülen çalışmalar sonucunda bir kanun tasarı taslağı metni
hazırlanmıştır. Bu metne son hali verildikten sonra kamuoyunun görüşüne açılması, akabinde de kanunlaşmak üzere Başbakanlığa iletilmesi planlanmaktadır.
12-Uluslararası Zeytin Konseyi Faaliyetleri
Ülkemizin üyesi olduğu Uluslararası Zeytin Konseyi kapsamında yürütülen tüm çalışmalar ülkemiz adına Bakanlığımızca yürütülmektedir.
Ülkemiz 2014 yılında; Konsey Dönem Başkanlığı görevini 1 Mayıs 2014 30 Nisan 2015 tarihlerinde bir yıl süreyle üstlenmiş bulunmaktadır.
103
Konseyin Ekonomi, Teknik, Tanıtım, Mali ve Danışma komitelerine ilgili
tarafların aktif katılımı sağlanmaktadır. Yapılan faaliyetlerde, Ülkemizin
çıkarlarını en iyi şekilde temsil etmek ve Konsey üyeliğimizden azami düzeyde istifade etmek için gerekli çalışmalar ve Konsey’in gerek eğitim konusunda gerekse teknik konularda sunmuş olduğu tüm imkânlar değerlendirilmektedir. Sektörün dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmesini
ve buna göre pozisyon almalarını sağlıyor, dış ticaretimizi etkileyen standartların oluşturulmasında ülke menfaatlerimizi koruyoruz.
Uluslararası Zeytin Konseyi’ne üyeliğimiz sayesinde, zeytin ve zeytinyağı
sektörü uluslararası düzeyde yürütülen tanıtım, agronomi, teknoloji ve
ekonomi alanlarındaki projelerden, bilimsel ve teknolojik gelişmelerden
anında haberdar olma ve işbirliği yapma imkânı elde edilmekte, eğitim ve
tanıtım burslarından yararlanılabilmektedir.
Zeytincilik alanında ülkemiz teknik yetkinliği artırmak amacıyla; dünyadaki tüm zeytin gen kaynaklarını koruma altına almayı amaçlayan Zeytin
Gen Bankası’nın (Dünya Üçüncü Zeytin Koleksiyonu) İzmir’de kurulması
ve 8 sektör çalışanının İspanya’da 4 ay süreli uzmanlık kursu hibesinden
yararlanması ve ülkemize ait 10 projenin tanıtım hibesi, 7 projenin de teknik yardım hibe desteği alması sağlanmıştır.
IV-REKABET KURUMU
Sayın Başkan,
Plan ve Bütçe Komisyonu’nun Değerli Üyeleri,
Bilindiği üzere Bakanlığımızın ilişkili kurumlarından olan ve 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u uygulamakla yükümlü Rekabet
Kurumu, yaklaşık 17 yıldır ülkemiz ekonomisi açısından önemli görevler
ifa etmektedir.
Tüm mal ve hizmet piyasalarında rekabetin sağlanması, korunması ve geliştirilmesi amacıyla faaliyet gösteren Rekabet Kurumu, kendisine intikal
eden başvurular üzerine ya da kendiliğinden harekete geçmek suretiyle, çeşitli sektörlerde faaliyette bulunan teşebbüsler hakkında inceleme,
araştırma ve soruşturmalar yaparak kararlar almakta ve gerektiği durum-
104
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
larda Kanun’da öngörülen cezaları uygulamaktadır.
Kurumun 2014 yılı faaliyetlerini özetlemek gerekirse şu hususlara değinmek yerinde olacaktır:
1.Rekabet Kurulu, 2014 yılının 10 aylık döneminde toplam 384 nihai karar
almıştır. Bunların 176’sı birleşme-devralma-ortak girişim-özelleştirme kararıdır. Bu kararlar ile 141 başvuruya izin verilmiş, 35 başvuru kapsam dışı/
izne tabi olmayan olarak değerlendirilmiştir. Rekabet Kurulu’nca alınan nihai kararlardan 46’sı ise menfi tespit-muafiyet başvurularına ilişkindir.
Bu kapsamda rekabet ihlallerine ilişkin 141 karar alınmıştır. Diğer bir ifadeyle bu kararlar, teşebbüslerin 4054 sayılı Kanun’un esasa ilişkin maddeleri olan 4’üncü ve 6’ncı maddelerinde öngörülen yasaklama kapsamına
giren davranışları nedeniyle alınan kararlardır. Bu yöndeki kararların 113’ü
ret, 18’i 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca görüş bildirilmesi, 10’u ise ihlal bulunup ceza verilmesine ilişkindir. Rekabet
Kurulu özelleştirme kapsamındaki işlemlerle ilgili olarak 3 adet görüş bildirmiştir. Toplam 151 başvuru ise 4054 sayılı Kanun’un 42’nci maddesinin
ikinci fıkrası bağlamında kapsam dışı olarak değerlendirilmiştir.
2.Bu dönemde, gıda-tarım, inşaat ve ulaştırma alanlarında toplam 6 konuda soruşturma açılmıştır. Aynı dönemde bilgi ve iletişim teknolojileri
(5), eğitim (5), gıda-tarım (3), inşaat (1), tütün ve alkollü içecekler (1), petrol, petrokimya ve petrol ürünleri (2), diğer (1) ve ulaştırma (1) alanlarda
toplam 19 soruşturma tamamlanmıştır. Halihazırda bilgi ve iletişim teknolojileri (1), eğitim (1), gıda-tarım (2), inşaat (1) ve ulaştırma (3) alanlarda
yürütülen 8 soruşturma bulunmaktadır.
3.Rekabet Kurulu’nca yine aynı dönemde, 4054 sayılı Kanun’un
4’ncü ve 6’ncı maddelerinde yazılı rekabet ihlalleri nedeniyle yaklaşık
468.150.057,07 TL ve izne tabi birleşme ve devralmaların Kurul izni olmaksızın gerçekleştirilmesi nedeniyle 30.452,00 TL; Kanunun 14 ve 15 inci
maddelerinin uygulanmasında yanlış, yanıltıcı bilgi/belge verilmesi nedeniyle ise 15.226,00 TL idari para cezası verilmiştir. Danıştay tarafından iptal
edilen kararların yeniden değerlendirilmesiyle, rekabet ihlali içinde olan
105
teşebbüslere yaklaşık olarak 11.185.992,45 TL idari para cezası verilmiştir. Böylece Rekabet Kurulu yukarıda sayılan sebeplerden ötürü yaklaşık
olarak toplam 479.381.727,52 TL idari para cezası vermiştir. Teşebbüslerin
rekabete aykırı eylemleriyle ilgili olarak Rekabet Kurulu’nca verilen para
cezalarının tahsili 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından yapılmakta ve genel bütçeye gelir olarak kaydedilmekte, bu tahsilât nedeniyle Rekabet Kurumuna herhangi bir gelir aktarımı
yapılmamaktadır.
4.Diğer yandan, 4054 sayılı Kanun’un daha açık ve anlaşılır hale getirilmesi, teşebbüsler açısından hukuki belirliliğin artırılması, bürokrasinin azaltılması ve Kurum kaynaklarının ciddi rekabet ihlallerine yönlendirilmesi
hedefleri doğrultusunda daha etkili bir rekabet hukuku sistemi yerleştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda hazırlanan kanun tasarısı
Bakanlar Kurulu tarafından TBMM’ye sunulmuş olup, tasarıyla ilgili bugün
itibariyle önemli bir mesafe alınmış durumdadır. Tasarının yasalaşması için
yapılan çalışmalara önümüzdeki dönemde bütün hızıyla devam edilmesi
planlanmaktadır. Tasarının yasalaşması halinde, AB ve gelişmiş ülke uygulamalarına paralel olarak, ülkemizdeki rekabet kurallarının çok daha etkin
bir şekilde uygulanması imkânı doğacaktır.
5.Rekabet hukuku ve politikası alanındaki en son gelişmelerin uygulamaya yansıtılması ve etkili, hukuki belirliliği yüksek uygulamalara imkân
vermek amacıyla ikincil düzenleme niteliğindeki tebliğ, yönetmelik ve
kılavuzlara ilişkin çalışmalara hız verilmiştir. Bu çalışmaların önümüzdeki
dönemde de aynı yoğunlukta devam etmesi öngörülmektedir. 2014 yılında bu kapsamda; para cezalarının artırılmasına ilişkin Tebliğ ve hakim
durumun kötüye kullanılması ilişkin Kılavuz yayımlanmıştır. Bu yıl sonuna
kadar, Avrupa Birliği mevzuatı ve uygulamalarındaki gelişmeler de dikkate alınarak; dikey anlaşmalar ile araştırma ve geliştirme anlaşmalarına ilişkin tebliğlerin yeniden gözden geçirilmesi planlanmaktadır.
6.Rekabet savunuculuğu görevi çerçevesinde ülkemizde rekabet kültürünün oluşturulması ve yerleştirilmesi amacıyla kurum içi ve kurum dışı
olmak üzere tanıtıcı ve bilgilendirici eğitim programları düzenlenmekte-
106
Daha Kolay, Daha Güvenli Ticaret
dir. Aynı kapsamda, özelleştirme sonrası ilgili pazar yapısında rekabetçi bir
piyasanın muhafazası veya oluşabilmesi gayesi ile devletin özelleştirme işlemlerine görüşler oluşturulmaktadır. Diğer yandan, devletin diğer kurum
ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi öngörülen düzenleme, eylem
ve işlemlere yönelik görüş ve tavsiyeler gönderilerek rekabet üzerindeki
olumsuz etkinin en aza indirilmesi ve bu yolla aynı zamanda söz konusu
kamu kurum ve kuruluşlarında var olan rekabet bilincinin artırılması yönünde gösterilen çaba devam ettirilmektedir.
“Rekabet Hukuku ve KOBİ’ler” başlıklı 2014 Rekabet Raporu 17. Kuruluş
Yıldönümü toplantısında kamuoyu ile paylaşılmıştır. Rapor ile ağırlıklı
olarak rekabet hukuku uygulamaları bakımından KOBİ’lerin değerlendirilmesi ve KOBİ’lerin rekabet kurallarına ve sorunlarına ilişkin bakış açılarını
yansıtan görüşlerin ortaya konması amaçlanmıştır. Diğer yandan, 2009 yılından itibaren geleneksel hale getirilen Rekabet Mektuplarının altıncısı
olan ve ana teması “Rekabet Politikası ve Sivil Toplum Kuruluşları/Teşebbüs Birlikleri İlişkisi” olarak belirlenen 2014 Rekabet Mektubu kamuoyuyla
paylaşılmıştır.
7.Kurumun görev alanıyla ilgili olarak uluslararası gelişmeleri takip edebilmek amacıyla 2014 yılında da yurt dışında çok sayıda etkinliğe katılım
sağlanmış olup, özellikle İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD), Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) ve Uluslararası
Rekabet Ağı (ICN) gibi çeşitli uluslararası platformların yanı sıra bölgesel
ve ikili platformlarda da ülkemiz aktif olarak temsil edilmiştir. Bahse konu
faaliyetlerin 2015 yılı içerisinde de daha etkin bir şekilde sürdürülmesi öngörülmektedir.
8.Son olarak, Rekabet Kurumunun bütçesine ilişkin rakamları sizlerle
paylaşmak isterim. Kurumun 2013 yılı kesin hesabına göre, bütçe gideri
39.631.954,84 TL olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı bütçesi 2014 yılı bütçesine göre %11,4 oranında artış öngörülerek 65.500.000,00 TL olarak hesaplanmıştır.
107
Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun Değerli Üyeleri,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 2015 Mali Yılı Bütçesi Toplam
764.447.000.00TL dir
405.428.000.00
Personel Giderlerine,
85.078.000.00
Sosyal Güvenlik Kurumu ve Devlet Primi Giderlerine,
105.047.000.00 Mal ve Hizmet Alımı Giderlerine,
6.544.000.00
Cari Transferlere,
162.350.000.00
Sermaye Giderlerine,
Tahsis edilmiştir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 2015 Yılı Bütçe Tasarısının değerli katkılarınızla en iyi şekilde olacağına inanıyorum.
Bütçenin ve yapılan çalışmaların ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum.
Bütçemiz üzerinde çalışan tüm mesai arkadaşlarıma ve ilgili kurumların
çalışmalarına teşekkür ediyorum.
Yüce milletimizi temsil eden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ve siz saygıdeğer komisyon üyesi milletvekillerimizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
108

Ilerleme Raporu 2014 Garp Cephesinde Yeni Bir Sey Yok

SAĞLAM SEÇİMLER

10 Mart 2015 Tarihinde İlan Edilen Diyaliz programı Öğretim

pdf ındır

geçiş belgeleri dağıtım esasları yönergesi

Türkiye İMSAD Aylık Ekonomi Raporu Basın Özeti Kasım 2014

e-Katalog - MEBKA Proje ve Mühendislik Ankara

BAYKAN, Erdal-MEVLANA VE İNSANIN ÖZGÜRLÜĞÜ SORUNU

Full Text PDF - Journal of Recreation and Tourism Resarch

“Sen hiç susuz kaldın mı?” Şiir ve kompozisyon yarışması eserlerimiz

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU ŞİKAYET NO : 04.2013/1781

03.12.2014 Tarihli Cephe Gazetesi

İndirmek İçin Tıklayınız - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Strateji

Yeni yıl bereketi

2014-2019 Stratejik Plan

Kooperatifler Kanunundaki Bazı Hükümlerin Anayasaya Aykırılık

ULUSAL Açık Destek Çağrıları

Code of Conduct

Eko-Bülten - Samsun Ticaret ve Sanayi Odası